AKTUALNOŚCI CZERWIEC 2014

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "AKTUALNOŚCI CZERWIEC 2014"

Transkrypt

1 AKTUALNOŚCI PROCES ZINTEGROWANEGO PROJEKTOWANIA BUDYNKÓW Wstęp 1 Jerzy KWIATKOWSKI Z początku zintegrowane projektowanie energetyczne budynków (Integrated Energy Design - IED) skupiało się na osiągnięciu możliwie najniższego zapotrzebowania na energię w trakcie eksploatacji budynku, poprzez uwzględnienie energooszczędnych rozwiązao w procesie projektowania. W ostatnich latach potrzeba dalszego ograniczania emisji gazów cieplarnianych znacząco wpłynęła na politykę i przepisy budowlane. Aby osiągnąd unijny cel niemal zeroenergetycznych budynków w 2020 roku, oprócz ograniczenia zużycia energii, należy wziąd pod uwagę również inne czynniki. Najważniejszym wyzwaniem jest teraz ograniczenie zmian klimatycznych, więc ocena działao powinna dotyczyd wszystkich czynników mających wpływ na emisję gazów cieplarnianych. Metody oceny środowiskowej takie jak BREEAM, LEED, czy DGNB bazują, między innymi, na następujących wskaźnikach: jakośd powietrza wewnętrznego, eliminacja szkodliwych substancji, oszczędne wykorzystanie surowców, wpływ na bioróżnorodnośd, ekologiczny transport. Takie oceny pomagają wyznaczyd jasno określone cele, które mają spełniad projektowane budynki i przełożyd wymagania ograniczenia emisji gazów cieplarnianych na rozwiązania projektowe. Osiągnięcie tak złożonych celów wymaga interdyscyplinarnego podejścia i zintegrowanego projektowania (ID). Zintegrowane projektowanie odnosi się nie tylko do budynków, które mają byd przyjazne dla środowiska, ale również do rozwiązywania innego rodzaju problemów. Przy projektowaniu nowoczesnych budynków uwzględnia się coraz więcej czynników i zatrudnia specjalistów z różnych dziedzin. Wyznaczenie konkretnych celów i komunikacja pomiędzy osobami zaangażowanymi w prace nad projektem stają się coraz ważniejsze, by unikad 1 Jerzy KWIATKOWSKI Narodowa Agencja Poszanowania Energii S.A. sytuacji, w których rozwiązania cząstkowe nie są optymalne, biorąc pod uwagę całośd projektu. Dlatego też używa się teraz bardziej ogólnego terminu zintegrowane projektowanie. Zintegrowane projektowanie co to właściwie znaczy? Zintegrowane projektowanie nie jest nowym pomysłem, a raczej rozwinięciem i usystematyzowaniem dobrych praktyk w coraz bardziej złożonym procesie projektowania budynków. Koncepcja oparta jest na wielokrotnie potwierdzonej obserwacji, że zmiany i ulepszenia są stosunkowo łatwe do wprowadzenia na początku planowania, a potem, w miarę postępu procesu, stają się coraz bardziej kosztowne i kłopotliwe. Wszelkie zmiany czy ulepszenia projektu budynku w momencie, gdy wylewane są już jego fundamenty, czy nawet gdy przygotowane są dopiero dokumenty umów, mogą okazad się bardzo kosztowne, powodowad trudności w realizacji projektu i mied jedynie niewielki wpływ na poprawę efektywności energetycznej. Rysunek 1. We wczesnej fazie planowania możliwości wpływania na efektywnośd są największe, przy najniższych kosztach i najmniejszych trudnościach z tym związanych. Większy nakład pracy i staranna korekta projektu na wczesnym etapie najprawdopodobniej opłaci się w dłuższej perspektywie, biorąc pod uwagę cykl życia budynku. Zmiana podejścia w projektowaniu polega na poświęceniu jeszcze większej uwagi początkowym str. 1

2 fazom, ponieważ trafne decyzje podjęte na wczesnym etapie poprawiają opłacalnośd zarówno w trakcie projektowania, jak i w całym cyklu życia budynku. Mądre planowanie od samego początku, prowadzi do niskiego zużycia energii i niewielkich kosztów eksploatacji budynku przy bardzo niskich, lub nawet zerowych, dodatkowych nakładach kapitałowych. Biorąc pod uwagę cykl życia budynku, koszty eksploatacji są wyższe niż koszty budowy i renowacji. Ograniczanie kosztów projektowania jest więc krótkowzroczne. Doświadczenie pokazuje, że koszty inwestycyjne budynków powstających w procesie zintegrowanego projektowania są o około 5% wyższe ale ich roczne koszty eksploatacyjne są o 40-90% niższe niż budynków projektowanych tradycyjnie. Proces zintegrowanego projektowania jest podporządkowany zasadzie, zgodnie z którą charakterystyka energetyczna budynku powinna byd oceniana w perspektywie cyklu życia pod względem kosztów i wpływu na środowisko. Tabela 1: Szacunkowe różnice kosztów związanych ze zintegrowanym projektowaniem Działania Koszty Uwagi Koncepcja i wstępny projekt Szczegółowe projektowanie Koszty budowy Koszty eksploatacyjne Usterki budowlane 5-10 % wyższe Na podstawie doświadczeo < 5 % wyższe przy pierwszych projektach 5-10% niższe przy kolejnych projektach 5 10 % wyższe % niższe % mniej Na podstawie doświadczeo dzięki bardziej szczegółowemu projektowi wstępnemu proces przebiega sprawniej 3-6 % dla budynków pasywnych Na podstawie doświadczeo Dzięki lepszemu planowaniu i kontroli procesu budowy Według raportu Business Case for Green Buildings, zintegrowane projektowanie będzie odgrywało coraz ważniejszą rolę w ograniczaniu kosztów przy jednoczesnej dbałości o jakośd. Zaprojektowanie i wybudowanie budynku przyjaznego dla środowiska nie koniecznie musi więcej kosztowad, zależy to jednak od solidnej strategii ekologicznej. Zintegrowane podejście obejmujące dobrze przemyślany pasywny projekt, obudowę budynku o dobrej izolacyjności cieplnej, efektywne planowanie przestrzenne, w pierwszej kolejności obniżające zapotrzebowanie na energię, w połączeniu z wysokosprawnymi systemami, zapewnia oszczędnośd kosztów w porównaniu z zastosowaniem gotowych rozwiązao w budynkach o gorszej charakterystyce energetycznej. Oprócz ograniczenia regularnie ponoszonych kosztów eksploatacji i konserwacji, przyjazne dla środowiska budynki są atrakcyjniejsze dla klientów i mają pozytywny wpływ na efektywnośd pracy i zdrowie użytkowników. Do głównych zalet zintegrowanego projektowania można zaliczyd: Lepszą charakterystykę energetyczną; Mniejszą wbudowaną emisję CO 2 ; Optymalne warunki klimatu wewnętrznego; Niższe koszty eksploatacyjne; Mniejsze ryzyko pojawienia się wad konstrukcyjnych; Większe zaangażowanie użytkowników; Zwiększoną wartośd; Troskę o środowisko poprawiającą wizerunek. Wszystkie te elementy powodują, że stosowanie projektowania zintegrowanego jest coraz częstsze i wszystkie strony związane z procesem tworzenia budynku widzą korzyści dla siebie. Należy jednak zdawad sobie sprawę, że oprócz widocznych zalet w procesie zintegrowanego projektowania pojawiają się przeszkody, które mogą zniechęcad inwestorów czy projektantów do stosowania tej procedury. Do najważniejszych przeszkód można zaliczyd: Niechęd do innowacji; Wrażenie, że zintegrowane projektowanie jest zbyt drogie; Ograniczenia czasowe w pierwszej fazie projektowania; Zbyt duże przywiązanie do standardowych rozwiązao. Można zauważyd, że większośd z przeszkód wynika z nieznajomości procesu i zalet zintegrowanego projektowania. Czasami potrzebne jest pierwsze str. 2

3 spotkanie wyjaśniające cały proces ID aby inwestor, architekci i projektanci zobaczyli, że początkowe przeszkody są łatwe do usunięcia. Etapy procesu zintegrowanego projektowania Poniżej przedstawiono jak powinien wyglądad proces zintegrowanego projektowania. Chod wytyczne powinny byd dostosowywane do konkretnej sytuacji, istnieje parę cech wspólnych procesu. Poniższy schemat przedstawia jego główne etapy. Rysunek 2. Etapy zintegrowanego projektowania. Proces znajdowania rozwiązao (2) przebiega równolegle do monitorowania postępów w dążeniu do osiągnięcia zamierzonych rezultatów (3). Najczęściej nie jest to prosty proces, więc etap ten powinien trwad wystarczająco długo, by wszystkie niezbędne dane zostały uwzględnione w projekcie. Potrzeba i zakres zastosowania zintegrowanego projektowania zależy od złożoności projektu, rodzaju umowy i ambicji inwestora. Wyznaczenie celów to pierwszy ważny krok, ponieważ cały dalszy proces projektowania jest podporządkowany celom i temu, do jakiego stopnia są to cele wspólne dla całego zespołu projektowego. Można zatrudnid koordynatora procesu zintegrowanego projektowania, by kontrolował postępy i sprawnie organizował współpracę ekspertów. Jednak o sukcesie projektu nie decyduje to, czy zatrudniony zostanie koordynator, czy też nie. W koocowej ocenie liczy się jedynie to, czy cele zostały osiągnięte. Poniżej przedstawiono i omówiono w skrócie podstawowe etapy procesu zintegrowanego projektowania. ETAP 0. Koncepcja projektu a) Przedyskutowanie założeo projektu Na samym początku należy przedyskutowad z klientem jego wstępne założenia i wspólnie przyjąd ambitne cele. Może to zostad omówione zarówno w kontekście ceny projektu jak i wyznaczenia celów. Powinno się namawiad klienta na rozwiązania energooszczędne, przedstawiając ich zalety w dłuższej perspektywie czasu. Skutecznym sposobem odciągnięcia uwagi klienta od krótkoterminowego zysku może okazad się zaprezentowanie kosztów w cyklu życia budynku. b) Rozpoczęcie zintegrowanego projektowania i zawarcie umów partnerskich Przy zawieraniu umów z architektami i inżynierami zwykle brakuje zachęt do zastosowania energooszczędnych rozwiązao projektowych. Zapłata za projekt jest na ogół określoną procentowo częścią budżetu inwestycji albo wartością ryczałtową. Zniechęca to projektantów do podejmowania dodatkowych wysiłków, takich jak poprawa charakterystyki energetycznej budynku. Alternatywne sposoby zawierania umów z wykonawcami mogą zachęcid do stosowania zintegrowanego projektowania. Nowe wzory umów dotyczących projektów budowlanych skupiają się na współpracy i znajdywaniu optymalnych rozwiązao fizycznych i technicznych oraz optymalizacji całego procesu budowlanego. ETAP 1. Projektowanie wstępne a) Dobór zespołu projektującego, którego członkowie specjalizują się w różnych dziedzinach, w tym koordynatora zintegrowanego projektowania Członkowie zespołu projektującego powinni byd profesjonalistami w swoich dziedzinach ale powinni również byd nastawieni na bliską współpracę. Umiejętnośd komunikowania się, chęd współpracy i otwartośd musi byd wymagana od wszystkich członków zespołu. Należy także rozważyd zatrudnienie koordynatora procesu projektowania, zwłaszcza, gdy architekt i klient nie znają się na systemach technicznych lub gdy projekt ma szczególnie trudne do spełnienia cele. Taką osobę zatrudnia się oddzielnie, aby zagwarantowad sprawne zarządzanie procesem zintegrowanego projektowania i uniknąd konfliktu interesów. b) Analiza warunków brzegowych Każdy projekt budynku lub planowania przestrzeni miejskiej posiada zbiór warunków brzegowych i kontekst, które mają wpływ na cele i proces projektowania. Należy uzyskad potrzebne informacje od władz lokalnych oraz sąsiadów. c) Doprecyzowanie celów projektu str. 3

4 Często dośd szeroki zakres wstępnych wymagao klienta należy przełożyd na jasno określone cele charakterystyki energetycznej i kryteria do spełnienia. Najlepiej jeśli celom nadane są priorytety, żeby zespół projektujący nie miał wątpliwości na co przeznaczyd środki. Cele powinny byd funkcjonalne a nie liczbowe. Na przykład ważniejsze jest zapewnienie komfortowych warunków klimatu wewnętrznego, niż osiągnięcie konkretnych wskaźników wymiany powietrza i zastosowanie danych rozwiązao technicznych. Przy doprecyzowaniu celów projektu należy unikad nakreślania konkretnych rozwiązao, aby projekt zbyt wcześnie nie utkwił na jednym pomyśle. ETAP 2. Iteracyjne rozwiazywanie problemów a) Usprawnienie współpracy pomiędzy architektem, inżynierami i ekspertami poprzez zorganizowanie wspólnej przestrzeni do pracy lub spotkao warsztatowych Bliska współpraca będzie łatwiejsza, jeśli zespół zostanie zebrany w jednym miejscu i będzie mógł wspólnie przedyskutowad kwestie związane z projektowaniem. Jednak by współpraca przebiegała sprawniej, architekci i inżynierowie mogą też stosowad własne metody pracy i sposoby komunikacji. Umiejętnośd komunikowania się, chęd współpracy i otwartośd muszą byd wymagane od wszystkich członków zespołu. Pierwsze spotkanie warsztatowe powinno się odbyd na etapie wstępnego projektowania, by przedstawid model współpracy i poznad ze sobą członków zespołu. Głównym celem spotkania jest osiągnięcie porozumienia co do sposobu realizowania zintegrowanego projektowania i kluczowej roli otwartej postawy i współpracy całego zespołu. b) Zastosowanie zarówno twórczych, jak i analitycznych metod w procesie projektowania Projektowanie można zdefiniowad jako proces cyklicznego rozwiązywania problemów, na który składają się: identyfikacja trudności, gromadzenie danych, doprecyzowanie problemów, tworzenie pomysłów i wybór rozwiązao. Te czynności wymagają zarówno twórczego jak i krytycznego myślenia oraz naprzemiennego analizowania i rozwiązywania problemów. Klient oraz cały zespół projektujący powinien mied świadomośd, że optymalny projekt budynku rzadko powstaje przy pierwszym podejściu. Często potrzeba wielu rund i niepowodzeo, by osiągnąd sukces. c) Dyskusja i ocena wielu koncepcji Należy przeprowadzid otwartą dyskusję na temat schematów rozwiązao odpowiadających celom i priorytetom, kosztów i innych konsekwencji. Trzeba omówid sposoby poprawy różnych rozwiązao pod względem efektywności energetycznej oraz inne skutki ich zastosowania. d) Finalizacja zoptymalizowanego projektu Na koocowym etapie procesu rozwiązywania problemów zwykle zaangażowany jest klient, który decyduje, w którym kierunku ma iśd projekt. Argumenty przemawiające za poszczególnymi rozwiązaniami powinny byd jasno sformułowane i odnosid się do założeo projektu. ETAP 3. Monitorowanie postępów a) Ocena proponowanych rozwiązao projektowych względem założeo Cały proces projektowania i wznoszenia budynku powinien dążyd do osiągnięcia założonych celów. Ważny jest wspólny punkt odniesienia przy ocenie projektu. W przypadku zastosowania systemu oceny środowiskowej takiej jak BREEAM, standardowa procedura dokumentacji chroni przyjęte założenia. b) Stworzenie planu kontroli jakości Program zapewnienia jakości zawiera ogólne cele dla budynku. Wartości powinny zostad wyrażone zarówno jako cele, jak i oczekiwania. Ważne, by Program zapewnienia jakości był uwzględniany przy podejmowaniu decyzji i traktowany na równi z budżetem i harmonogramem projektu. Program zapewnienia jakości musi byd później zastąpiony przez Plan kontroli jakości. Jest to narzędzie dla zespołu projektującego i dokument umożliwiający właścicielowi budynku kontrolę i śledzenie realizacji celów. Plan kontroli jakości określa cele ogólne i szczegółowe, postępy na kolejnych etapach planowania i budowy oraz przypisuje odpowiedzialnośd za wykonanie poszczególnych zadao konkretnym osobom. c) Ocena projektu i dokumentowanie osiągnięd na poszczególnych etapach W trakcie procesu projektowania należy monitorowad realizację celów. Przejście z jednego etapu na kolejny jest momentem, w którym ocenia się status projektu, podejmuje ważne decyzje i dokumentuje postępy. Dokumentacja może zawierad uaktualnione plany kontroli jakości, str. 4

5 budżety, zapotrzebowania na energię i specyfikację zadao. ETAP 4. Oddanie do użytkowania a) Odpowiednie zdefiniowanie celów w dokumentach przetargowych i umowach budowlanych Trzeba upewnid się, że główny wykonawca rozumie i bierze odpowiedzialnośd za realizację celów projektu. Ważne również, by wymagania dotyczące jakości postawione na etapie projektowania były przestrzegane podczas budowy. Należy zwrócid szczególną uwagę na następujące kwestie: dokumenty przetargowe i umowy z wykonawcą, zmiany i alternatywne rozwiązania, parametry techniczne kluczowych komponentów. b) Motywowanie i edukowanie pracowników budowy oraz stosowanie testów jakości Ważne jest motywowanie i edukowanie wykonawców na temat metod postępowania z materiałami (np. unikanie mostków cieplnych, szczelnośd powietrzna, emisja wbudowana materiałów, segregacja odpadów). Zaleca się kontrole na miejscu i częściowe odbiory w trakcie budowy, wraz z odpowiednimi testami jakości. c) Opracowanie instrukcji użytkowania i konserwacji budynku Po zakooczeniu budowy należy zaktualizowad dane projektowe, by przekazad przyszłym zarządcom informacje na temat budynku. W momencie przekazania budynku do użytkowania klient/właściciel powinien otrzymad projekt budowlany odpowiadający stanowi faktycznemu i instrukcję użytkowania. ETAP 5. Eksploatacja a) Sprawdzenie, czy systemy techniczne działają odpowiednio podczas odbioru technicznego budynku W czasie odbioru technicznego ważna jest weryfikacja poprawnego działania wszystkich systemów technicznych w budynku. Każde odstępstwo od założeo powinno znaleźd się w raporcie pokontrolnym. b) Monitorowanie zużycia energii w budynku i satysfakcji użytkowników Monitorowanie zużycia energii jest podstawą całościowej oceny w dłuższej perspektywie czasowej. Powinno zostad zaplanowane w trakcie projektowania i prowadzone przez stronę trzecią po ukooczeniu budowy. Najlepiej aby monitorowane było wiele czynników składających się na charakterystykę budynku, by na podstawie zestawu danych otrzymad pełen obraz. Podsumowanie W tekście przedstawiono ideę zintegrowanego projektowania, podano zalety oraz przeszkody w jego stosowaniu a ostatecznie przedstawiono kolejne ogólne etapy tego podejścia. Cały materiał powstał w oparciu o wyniki projektu MaTrID (Market Transformation Towards Nearly Zero Energy Buildings Through Widespread Use of Integrated Energy Design - Transformacja rynku ku niemal zerowemu zużyciu energii poprzez powszechne stosowanie zintegrowanego projektowania). Celem projektu MaTrID jest wsparcie realizacji budynków o niemal zerowym zużyciu energii. Kluczowym elementem w projektowaniu tego typu budynków jest odpowiedni projekt budowlany. Zintegrowane projektowanie energetyczne (IED) ma na celu zmniejszenie złożoności procesu projektowania i ułatwienie interakcji między członkami zespołu projektowego. Zastosowanie IED pozwala zapewnid najlepsze rozwiązanie dla całego budynku. Artykuł ten jest tylko zebraniem podstawowych wyników projektu natomiast więcej informacji oraz dodatkowe narzędzia można znaleźd na stronie poświęconej projektowaniu zintegrowanemu: str. 5

Projekt MaTrID Przykłady najlepszych praktyk IED

Projekt MaTrID Przykłady najlepszych praktyk IED Projekt MaTrID Przykłady najlepszych praktyk IED Market Transformation Towards Nearly Zero Energy Buildings Through Widespread Use of Integrated Energy Design www.zintegrowaneprojektowanie.pl Dr inż. Jerzy

Bardziej szczegółowo

ZINTEGROWANE PROJEKTOWANIE PRZEWODNIK

ZINTEGROWANE PROJEKTOWANIE PRZEWODNIK ZINTEGROWANE PROJEKTOWANIE PRZEWODNIK SPIS TREŚCI WSTĘP 3 2 ZALETY ZINTEGROWANEGO PROJEKTOWANIA 5 ZINTEGROWANE PROJEKTOWANIE KROK PO KROKU 7 ETAP 0. KONCEPCJA PROJKETU 8 ETAP 1. PROJEKTOWANIE WSTĘPNE 9

Bardziej szczegółowo

ZINTEGROWANE PROJEKTOWANIE STRESZCZENIE DLA KLIENTA

ZINTEGROWANE PROJEKTOWANIE STRESZCZENIE DLA KLIENTA ZINTEGROWANE PROJEKTOWANIE STRESZCZENIE DLA KLIENTA SPIS TREŚCI 2 STRESZCZENIE 3 TŁO 4 KORZYŚCI DLA KLIENTA 5 PROCES ZINTEGROWANEGO PROJEKTOWANIA 6 KROK 1.1 PROJEKTOWANIE WSTĘPNE 6 KROK 1.2 ANALIZA WARUNKÓW

Bardziej szczegółowo

Streszczenie dla klienta/wstęp do zintegrowanego projektowania

Streszczenie dla klienta/wstęp do zintegrowanego projektowania Streszczenie dla klienta/wstęp do zintegrowanego projektowania Zleceniodawca: European Commission Executive Agency for Competitiveness and Innovation Projekt: 530256 MaTrID Data: 2013-08-07 Autor: Tłumaczenie:

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK MATRID - ZINTEGROWANE PROJEKTOWANIE

PRZEWODNIK MATRID - ZINTEGROWANE PROJEKTOWANIE Client: European Commission Executive Agency for Competitiveness and Innovation Project: 530256 MaTrID Del: Date: 2013-01-17 Author: Anne Sigrid Nordby Translation: Anna Wiszniewska PRZEWODNIK MATRID -

Bardziej szczegółowo

ZINTEGROWANE PROJEKTOWANIE STRESZCZENIE DLA NAJEMCY

ZINTEGROWANE PROJEKTOWANIE STRESZCZENIE DLA NAJEMCY ZINTEGROWANE PROJEKTOWANIE STRESZCZENIE DLA NAJEMCY SPIS TREŚCI 2 STRESZCZENIE 3 TŁO 4 KORZYŚCI DLA NAJEMCY 5 PROCES ZINTEGROWANEGO PROJEKTOWANIA 6 KROK 1.1 PROJEKTOWANIE WSTĘPNE 6 KROK 1.2 ANALIZA WARUNKÓW

Bardziej szczegółowo

Zintegrowane projektowanie energetyczne jako narzędzie poprawy efektywności energetycznej jednorodzinnych budynków mieszkalnych

Zintegrowane projektowanie energetyczne jako narzędzie poprawy efektywności energetycznej jednorodzinnych budynków mieszkalnych Zintegrowane projektowanie energetyczne jako narzędzie poprawy efektywności energetycznej jednorodzinnych budynków mieszkalnych część 1 -teoria 40% całkowitego zużycia energii w krajach europejskich to

Bardziej szczegółowo

PROJEKT PLANU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ DLA MIASTA OLSZTYNA KONSULTACJE SPOŁECZNE

PROJEKT PLANU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ DLA MIASTA OLSZTYNA KONSULTACJE SPOŁECZNE PROJEKT PLANU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ DLA MIASTA OLSZTYNA 06.05.2015 KONSULTACJE SPOŁECZNE 1 Plan prezentacji 1. Wprowadzenie 2. Ważne fakty 3. O Planie gospodarki niskoemisyjnej 4. Inwentaryzacja emisji

Bardziej szczegółowo

Budownictwo energooszczędne: pasywne, zero energetyczne i dodatnio energetyczne -zasady i wprowadzenie. Poprawa efektywności energetycznej

Budownictwo energooszczędne: pasywne, zero energetyczne i dodatnio energetyczne -zasady i wprowadzenie. Poprawa efektywności energetycznej INNOWACJE W BUDOWNICTWIE ENERGOOSZCZĘDNYM, PASYWNYM, NIEMAL ZERO ENERGETYCZNYM. PRAWO, DOŚWIADCZENIA, PROGNOZY. Budownictwo energooszczędne: pasywne, zero energetyczne i dodatnio energetyczne -zasady i

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie analiz LCC do wyboru systemów poprawiających jakość powietrza wewnętrznego

Zastosowanie analiz LCC do wyboru systemów poprawiających jakość powietrza wewnętrznego Zastosowanie analiz LCC do wyboru systemów poprawiających jakość powietrza wewnętrznego Market Transformation Towards Nearly Zero Energy Buildings Through Widespread Useof Integrated Energy Design Dr inż.

Bardziej szczegółowo

Znowelizowana Karta Zasad Działania Organizacji Pozarządowych

Znowelizowana Karta Zasad Działania Organizacji Pozarządowych Znowelizowana Karta Zasad Działania Organizacji Pozarządowych Dobro wspólne Misja organizacji pozarządowej powinna byd podstawowym wyznacznikiem podejmowanych przez nią działao. Organizacje w swoich działaniach

Bardziej szczegółowo

Organizacyjny aspekt projektu

Organizacyjny aspekt projektu Organizacyjny aspekt projektu Zarządzanie funkcjonalne Zarządzanie między funkcjonalne Osiąganie celów poprzez kierowanie bieżącymi działaniami Odpowiedzialność spoczywa na kierownikach funkcyjnych Efektywność

Bardziej szczegółowo

Koncepcja organizacji zakupów grupowych Opracowano na podstawie materiałów Energy Centre Bratislava (ECB)

Koncepcja organizacji zakupów grupowych Opracowano na podstawie materiałów Energy Centre Bratislava (ECB) Koncepcja organizacji zakupów grupowych Opracowano na podstawie materiałów Energy Centre Bratislava (ECB) Cel Zapewnienie zakupów efektywnych energetycznie dla przyjaznych środowisku technologii lub produktów/usług.

Bardziej szczegółowo

Ekologiczna i społeczna odpowiedzialność mikro, małych i średnich przedsiębiorstw

Ekologiczna i społeczna odpowiedzialność mikro, małych i średnich przedsiębiorstw Ekologiczna i społeczna odpowiedzialność mikro, małych i średnich przedsiębiorstw Konferencja dla projektu pt. Program wdrożenia koncepcji społecznej i ekologicznej odpowiedzialności dla przedsiębiorstwa

Bardziej szczegółowo

Model referencyjny doboru narzędzi Open Source dla zarządzania wymaganiami

Model referencyjny doboru narzędzi Open Source dla zarządzania wymaganiami Politechnika Gdańska Wydział Zarządzania i Ekonomii Katedra Zastosowań Informatyki w Zarządzaniu Zakład Zarządzania Technologiami Informatycznymi Model referencyjny Open Source dla dr hab. inż. Cezary

Bardziej szczegółowo

Raport oceny kompetencji

Raport oceny kompetencji Symulacje oceniające kompetencje Raport oceny kompetencji Rut Paweł 08-01-2015 Kompetencje sprzedażowe dla efactor Sp. z o.o. Dane osobowe Rut Paweł CEO pawel.rut@efactor.pl more-than-manager.com 2 z 13

Bardziej szczegółowo

Społeczna odpowiedzialnośd biznesu w projektach ekoinnowacyjnych. Maciej Bieokiewicz

Społeczna odpowiedzialnośd biznesu w projektach ekoinnowacyjnych. Maciej Bieokiewicz 2011 Społeczna odpowiedzialnośd biznesu w projektach ekoinnowacyjnych Maciej Bieokiewicz Koncepcja Społecznej Odpowiedzialności Biznesu Społeczna Odpowiedzialnośd Biznesu (z ang. Corporate Social Responsibility,

Bardziej szczegółowo

HRS ETH 800 Podstawy zarządzania zasobami ludzkimi dla zarządców nieruchomości + Etyka zarządcy nieruchomości Szczegółowy program kursu

HRS ETH 800 Podstawy zarządzania zasobami ludzkimi dla zarządców nieruchomości + Etyka zarządcy nieruchomości Szczegółowy program kursu HRS 402 + ETH 800 Podstawy zarządzania zasobami ludzkimi dla zarządców nieruchomości + Etyka zarządcy nieruchomości Szczegółowy program kursu 1. Analiza i planowanie zasobów ludzkich Zarządzanie zasobami

Bardziej szczegółowo

Jak skutecznie badać poziom rozwoju kompetencji w organizacjach pod kątem pracy w projektach

Jak skutecznie badać poziom rozwoju kompetencji w organizacjach pod kątem pracy w projektach Jak skutecznie badać poziom rozwoju kompetencji w organizacjach pod kątem pracy w projektach Wojciech Męciński, HR Online 6 lutego 2014 Agenda Po co badamy kompetencje? Czym jest kompetencja? Model a profil

Bardziej szczegółowo

Sylabus kursu. Tytuł kursu: Program szkoleniowy z energooszczędnej renowacji starych budynków. Dla Projektu ETEROB

Sylabus kursu. Tytuł kursu: Program szkoleniowy z energooszczędnej renowacji starych budynków. Dla Projektu ETEROB Sylabus kursu Tytuł kursu: Program szkoleniowy z energooszczędnej renowacji starych Dla Projektu ETEROB 1 Kontrolka dokumentu Informacje Kraj Polska Właściciel dokumentu BSW Data sporządzenia 23/11/2014

Bardziej szczegółowo

Finansowanie modernizacji oświetlenia energooszczędnego w budynkach użyteczności publicznej

Finansowanie modernizacji oświetlenia energooszczędnego w budynkach użyteczności publicznej Finansowanie modernizacji oświetlenia energooszczędnego w budynkach użyteczności publicznej Kongres Oświetleniowy LED Polska 2016 Warszawa, 5 października 2016 Katarzyna Grecka Bałtycka Agencja Poszanowania

Bardziej szczegółowo

Czy ochrona środowiska i odnawialne źródła energii są efektywne finansowo?

Czy ochrona środowiska i odnawialne źródła energii są efektywne finansowo? Czy ochrona środowiska i odnawialne źródła energii są efektywne finansowo? Dariusz Lipka, Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. Kraków, 11.12.2013 r. Specyfika projektów energetyki odnawialnej -

Bardziej szczegółowo

WPŁYW ZINTEGROWANEGO PROJEKTOWANIA NA ZAKRES USŁUG ORAZ MODEL WYNAGRODZENIA

WPŁYW ZINTEGROWANEGO PROJEKTOWANIA NA ZAKRES USŁUG ORAZ MODEL WYNAGRODZENIA WPŁYW ZINTEGROWANEGO PROJEKTOWANIA NA ZAKRES USŁUG ORAZ MODEL WYNAGRODZENIA SPIS TREŚCI 2 1 Punkt wyjścia dokumentu 3 2 Źródła zmian w zakresie świadczonych usług wynikające z zintegrowanego projektowania.

Bardziej szczegółowo

Moduł szkoleniowy I. Podstawy EPC. Projekt Transparense.

Moduł szkoleniowy I. Podstawy EPC. Projekt Transparense. Moduł szkoleniowy I Podstawy EPC Projekt Transparense PRZEGLĄD MODUŁÓW SZKOLENIOWYCH I. Podstawy EPC II. EPC Od identyfikacji projektu do przetargu III. EPC Od kontraktu do gwarantowanych oszczędności

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie i realizacja projektów systemu Microsoft SharePoint 2010

Zarządzanie i realizacja projektów systemu Microsoft SharePoint 2010 Zarządzanie i realizacja projektów systemu Microsoft SharePoint 2010 Geoff Evelyn Przekład: Natalia Chounlamany APN Promise Warszawa 2011 Spis treści Podziękowania......................................................

Bardziej szczegółowo

METODOLOGIA PROWADZENIA BENCHMARKINGU ZAŁĄCZNIK NR 2. do opisu produktu finalnego. Opracowanie: Sylwia Uchnast-Gara. Katowice, październik 2014 r.

METODOLOGIA PROWADZENIA BENCHMARKINGU ZAŁĄCZNIK NR 2. do opisu produktu finalnego. Opracowanie: Sylwia Uchnast-Gara. Katowice, październik 2014 r. ZAŁĄCZNIK NR 2 do opisu produktu finalnego METODOLOGIA PROWADZENIA BENCHMARKINGU Opracowanie: Sylwia Uchnast-Gara Katowice, październik 2014 r. METODOLOGIA PROWADZENIA BENCHMARKINGU FAZA I PLANOWANIE Krok

Bardziej szczegółowo

Rozdział 5: Zarządzanie testowaniem. Pytanie 1

Rozdział 5: Zarządzanie testowaniem. Pytanie 1 Pytanie 1 Dlaczego niezależne testowanie jest ważne: A) Niezależne testowanie jest w zasadzie tańsze niż testowanie własnej pracy B) Niezależne testowanie jest bardziej efektywne w znajdywaniu defektów

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie projektami. mgr inż. Michał Adamczak

Zarządzanie projektami. mgr inż. Michał Adamczak Zarządzanie projektami mgr inż. Michał Adamczak Ćwiczenie mgr inż. Michał Adamczak Agenda spotkania:. Analiza sytuacji obecnej 2. Cel projektu 3. Zasoby niezbędne do realizacji projektu 4. Kontrola zaawansowania

Bardziej szczegółowo

Plan gospodarki niskoemisyjnej dla miasta Mielca

Plan gospodarki niskoemisyjnej dla miasta Mielca Plan gospodarki niskoemisyjnej dla miasta Mielca Czym jest Plan gospodarki niskoemisyjnej (PGN)? Plan gospodarki niskoemisyjnej jest dokumentem bazującym na informacjach dotyczących wielkości zużycia energii

Bardziej szczegółowo

KODEKS POSTĘPOWANIA DLA DOSTAWCÓW GRUPY KAPITAŁOWEJ ORLEN

KODEKS POSTĘPOWANIA DLA DOSTAWCÓW GRUPY KAPITAŁOWEJ ORLEN KODEKS POSTĘPOWANIA DLA DOSTAWCÓW GRUPY KAPITAŁOWEJ ORLEN WPROWADZENIE Grupa Kapitałowa ORLEN jest czołową firmą w branży paliwowo-energetycznej w Europie Centralnej i Wschodniej. Ze względu na znaczącą

Bardziej szczegółowo

INFORMACJE O OFERENCIE

INFORMACJE O OFERENCIE INFORMACJE O OFERENCIE Doradztwo i Szkolenia Europejskie 91-426 Łódź, ul. Wierzbowa 4/20 Telefon/fax: (+42) 678 57 34, Telefon komórkowy: 604 477 754 e-mail: m.feter@dise.com.pl www: www.dise.com.pl Działalność

Bardziej szczegółowo

BUDOWANIE PARTNERSTWA PONADNARODOWEGO. Wrocław, 13 maja 2010r.

BUDOWANIE PARTNERSTWA PONADNARODOWEGO. Wrocław, 13 maja 2010r. BUDOWANIE PARTNERSTWA PONADNARODOWEGO Wrocław, 13 maja 2010r. ZASADY BUDOWANIA PARTNERSTWA PONADNARODOWEGO Zasady budowania partnerstwa Istotą partnerstwa jest: dobrowolność udziału uczestników (określenie

Bardziej szczegółowo

ROLA DORADCY. Proces realizacji przedsięwzięć Partnerstwa Publiczno-Prywatnego

ROLA DORADCY. Proces realizacji przedsięwzięć Partnerstwa Publiczno-Prywatnego ROLA DORADCY Proces realizacji przedsięwzięć Partnerstwa Publiczno-Prywatnego Agenda Wprowadzenie Doradca Techniczny Doradca Finansowo-Ekonomiczny Doradca Prawny Podsumowanie 3P Partnerstwo Publiczno-Prywatne

Bardziej szczegółowo

DYPLOM POST-MBA: STRATEGICZNE ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI

DYPLOM POST-MBA: STRATEGICZNE ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI DYPLOM POST-MBA: STRATEGICZNE ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI TERMIN od: TERMIN do: CZAS TRWANIA:12 dni MIEJSCE: CENA: 7600 zł netto Tempo i złożoność funkcjonowania organizacji sprawia, że udana realizacja firmowych

Bardziej szczegółowo

Poniższy program może być skrócony do 1 dnia lub kilkugodzinnej prezentacji.

Poniższy program może być skrócony do 1 dnia lub kilkugodzinnej prezentacji. ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI JAK ZAKOŃCZYĆ PROJEKT Z SUKCESEM Beata Kozyra 2018 2 dni Poniższy program może być skrócony do 1 dnia lub kilkugodzinnej prezentacji. Każdy projekt musi mieć cel, który można zmierzyć,

Bardziej szczegółowo

Dwie szkoły oceny 360 stopni. Sprawdź różnicę pomiędzy klasycznym a nowoczesnym podejściem

Dwie szkoły oceny 360 stopni. Sprawdź różnicę pomiędzy klasycznym a nowoczesnym podejściem Sprawdź różnicę pomiędzy klasycznym a nowoczesnym podejściem Czy stosowanie tradycyjnego podejścia do metody 360 stopni jest jedynym rozwiązaniem? Poznaj dwa podejścia do przeprowadzania procesu oceny

Bardziej szczegółowo

MODEL KOMPETENCYJNY DYREKTORA

MODEL KOMPETENCYJNY DYREKTORA MODEL KOMPETENCYJNY DYREKTORA JAKO NARZĘDZIE WSPOMAGAJĄCE ZARZĄDZANIE PLACÓWKĄ ZARZĄDZANIE PO WROCŁAWSKU prof. UWr Kinga Lachowicz-Tabaczek Instytut Psychologii Uniwersytetu Wrocławskiego, HR Projekt Wrocław

Bardziej szczegółowo

Element realizacji celów redukcji emisji określonych w pakiecie klimatyczno-energetycznym.

Element realizacji celów redukcji emisji określonych w pakiecie klimatyczno-energetycznym. Realizator: 1 Co to jest Plan Gospodarki Niskoemisyjnej? Dokument tworzony na poziomie gminy. Element realizacji celów redukcji emisji określonych w pakiecie klimatyczno-energetycznym. Dokument ocenia

Bardziej szczegółowo

Koordynacja projektów IT w AGH

Koordynacja projektów IT w AGH Koordynacja projektów IT w AGH 24.11.2016 Zbigniew Kąkol Maciej Zygmunt Plan 1. Strategia IT w AGH 2. Model bramkowy 3. Zadania koordynator IT 4. Docelowy model zarządzania IT Inicjatywy Rozwiązania Zadowolenie

Bardziej szczegółowo

Wstęp do zarządzania projektami

Wstęp do zarządzania projektami Wstęp do zarządzania projektami Definicja projektu Projekt to tymczasowe przedsięwzięcie podejmowane w celu wytworzenia unikalnego wyrobu, dostarczenia unikalnej usługi lub uzyskania unikalnego rezultatu.

Bardziej szczegółowo

Automatyzacja procesu i zarządzanie zespołem

Automatyzacja procesu i zarządzanie zespołem Nowoczesne BOK Automatyzacja procesu i zarządzanie zespołem Wstęp: Automatyzacja w procesach obsługi klienta jest obecnie koniecznym elementem samej obsługi. Myślenie procesowe, związane z Business Process

Bardziej szczegółowo

Analityk i współczesna analiza

Analityk i współczesna analiza Analityk i współczesna analiza 1. Motywacje 2. Analitycy w IBM RUP 3. Kompetencje analityka według IIBA BABOK Materiały pomocnicze do wykładu z Modelowania i Analizy Systemów na Wydziale ETI PG. Ich lektura

Bardziej szczegółowo

Wstęp do zarządzania projektami

Wstęp do zarządzania projektami Wstęp do zarządzania projektami Definicja projektu Projekt to tymczasowe przedsięwzięcie podejmowane w celu wytworzenia unikalnego wyrobu, dostarczenia unikalnej usługi lub uzyskania unikalnego rezultatu.

Bardziej szczegółowo

Rozwiązania oparte na wiedzy i doświadczeniu

Rozwiązania oparte na wiedzy i doświadczeniu Rozwiązania oparte na wiedzy i doświadczeniu ZAKRES PREZENTACJI 1. Wprowadzenie 2. Nasze usługi 3. Nasi Klienci 4. Propozycja współpracy 5. Działania uzupełniające 6. Korzyści naszego Klienta 7. Kontakt

Bardziej szczegółowo

Skuteczność => Efekty => Sukces

Skuteczność => Efekty => Sukces O HBC Współczesne otoczenie biznesowe jest wyjątkowo nieprzewidywalne. Stała w nim jest tylko nieustająca zmiana. Ciągłe doskonalenie się poprzez reorganizację procesów to podstawy współczesnego zarządzania.

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM W PROJEKTACH I PROGRAMACH STRATEGICZNYCH

INSTRUKCJA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM W PROJEKTACH I PROGRAMACH STRATEGICZNYCH Załącznik Nr 3 do Zarządzenia Nr 52/2014 Rektora UMCS INSTRUKCJA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM W PROJEKTACH I PROGRAMACH STRATEGICZNYCH Spis treści Słownik pojęć... 1 Wprowadzenie... 2 Kroki zarządzania ryzykiem

Bardziej szczegółowo

SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA (SOPZ)

SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA (SOPZ) Załącznik nr 1 do zaproszenia do złożenia oferty SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA (SOPZ) na opracowanie dokumentu pn. Katalog wydatków kwalifikowalnych i niekwalifikowalnych dla Działania 3.3 Poprawa

Bardziej szczegółowo

BIM jako techniczna platforma Zintegrowanej Realizacji Przedsięwzięcia (IPD - Integrated Project Delivery)

BIM jako techniczna platforma Zintegrowanej Realizacji Przedsięwzięcia (IPD - Integrated Project Delivery) BIM jako techniczna platforma Zintegrowanej Realizacji Przedsięwzięcia (IPD - Integrated Project Delivery) Dr inż. Michał Juszczyk Politechnika Krakowska Wydział Inżynierii Lądowej Zakład Technologii i

Bardziej szczegółowo

Plan Działań SEAP AGENCJA ENERGETYCZNA. Warszawa,

Plan Działań SEAP AGENCJA ENERGETYCZNA. Warszawa, Plan Działań na Rzecz Zrównoważonej Energii SEAP MAZOWIECKA AGENCJA ENERGETYCZNA Warszawa, 17.10.2011 Covenantof Mayors -Porozumienie między burmistrzami na rzecz zrównoważonej energii Uchwała Rady Gminy

Bardziej szczegółowo

ORZESZE KOPALNIA INNA NIŻ WSZYSTKIE

ORZESZE KOPALNIA INNA NIŻ WSZYSTKIE ORZESZE KOPALNIA INNA NIŻ WSZYSTKIE GŁÓWNE PRZESŁANKI Projektu górniczego w Orzeszu Teza - z korzyścią dla otoczenia można wybudowad kopalnię węgla INNOWACYJNA I NOWOCZESNA Koncepcja nowej kopalni Planowany

Bardziej szczegółowo

Audyt funkcjonalnego systemu monitorowania energii w Homanit Polska w Karlinie

Audyt funkcjonalnego systemu monitorowania energii w Homanit Polska w Karlinie Audyt funkcjonalnego systemu monitorowania energii w Homanit Polska w Karlinie System zarządzania energią to uniwersalne narzędzie dające możliwość generowania oszczędności energii, podnoszenia jej efektywności

Bardziej szczegółowo

AUDYT MARKETINGOWY JEDNOSTKI SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO

AUDYT MARKETINGOWY JEDNOSTKI SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO AUDYT MARKETINGOWY JEDNOSTKI SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO OFERTA Strona 1 Co to jest audyt marketingowy? Audyt marketingowy to proces składający się z szeregu działao, których celem jest obiektywna ocena prowadzonej

Bardziej szczegółowo

Podejście tradycyjne. plan wykonanie sekwencyjna natura wykonywanych zadań

Podejście tradycyjne. plan wykonanie sekwencyjna natura wykonywanych zadań Metodyka Scrum Podejście tradycyjne plan wykonanie sekwencyjna natura wykonywanych zadań analiza i definiowanie wymagań projektowanie rozwiązań kodowanie rozwiązań testowanie odstępstwo od planu jest kosztowne

Bardziej szczegółowo

PROCES ZINTEGROWANEGO PROJEKTOWANIA i WIARYGODNOŚĆ OCEN BUDYNKÓW

PROCES ZINTEGROWANEGO PROJEKTOWANIA i WIARYGODNOŚĆ OCEN BUDYNKÓW » Autentyczność» Autorytatywność» Cecha informacji z pewnego źródła» Miarodajność» Niepodważalność» Niesporność» Niezaprzeczalność» Niezbitość» Obowiązkowość» Odpowiedzialność» Oryginalność» Prawdomówność»

Bardziej szczegółowo

Zawartość prezentacji

Zawartość prezentacji » Autentyczność» Autorytatywność» Cecha informacji z pewnego źródła» Miarodajność» Niepodważalność» Niesporność» Niezaprzeczalność» Niezbitość» Obowiązkowość» Odpowiedzialność» Oryginalność» Prawdomówność»

Bardziej szczegółowo

Strona internetowa projektu: www.ipr.fnm.pl. Osoba odpowiedzialna: k.kubisty@fnm.pl lub

Strona internetowa projektu: www.ipr.fnm.pl. Osoba odpowiedzialna: k.kubisty@fnm.pl lub Narzędzia informatyczne służące do efektywnego zarządzania Centrum Kompetencji Seed i Start-up, procesami decyzyjnymi w nim zachodzącymi oraz budowania bazy pomysłodawców, technologii i ekspertów zewnętrznych

Bardziej szczegółowo

Projektowanie interakcji

Projektowanie interakcji Projektowanie interakcji K2 User Experience www.k2.pl/ux Tytuł dokumentu: k2-projektowanie_ux-oferta.pdf Data: 21 sierpnia 2009 Przygotowany przez: Maciej Lipiec Maciej Lipiec User Experience Director

Bardziej szczegółowo

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć Nazwa modułu: Audyting energetyczny w budownictwie Rok akademicki: 2017/2018 Kod: STC-1-309-s Punkty ECTS: 2 Wydział: Energetyki i Paliw Kierunek: Technologia Chemiczna Specjalność: - Poziom studiów: Studia

Bardziej szczegółowo

Lokalne strategie w zakresie zrównoważonego rozwoju

Lokalne strategie w zakresie zrównoważonego rozwoju Konferencja Lokalne inicjatywy na rzecz przeciwdziałania zmianom klimatu Warszawa, 11 stycznia 2017 r. Lokalne strategie w zakresie zrównoważonego rozwoju Antonina Kaniszewska Kierownik Działu Gospodarki

Bardziej szczegółowo

Kodeks Dobrych Praktyk CSR Dostawców Grupy PZU

Kodeks Dobrych Praktyk CSR Dostawców Grupy PZU Kodeks Dobrych Praktyk CSR Dostawców Grupy PZU KODEKS CSR DOSTAWCÓW GRUPY PZU WSTĘP Grupa Kapitałowa Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Spółki Akcyjnej, zwanej dalej Grupa PZU, jest jedną z największych

Bardziej szczegółowo

Kultura organizacyjna a kompetencje pracowników. Piotr Skotnicki pskotnicki@bpsc.com.pl

Kultura organizacyjna a kompetencje pracowników. Piotr Skotnicki pskotnicki@bpsc.com.pl Kultura organizacyjna a kompetencje pracowników Piotr Skotnicki pskotnicki@bpsc.com.pl Pomiar kompetencji powinien służyd WYŁĄCZNIE do adresowania działao rozwojowych. Ocena kompetencji NIE POWINNA zakooczyd

Bardziej szczegółowo

Budownictwo pasywne. Budownictwo zielone.

Budownictwo pasywne. Budownictwo zielone. Budownictwo pasywne. Budownictwo zielone. Certyfikacja BREEAM i LEED a efektywność energetyczna budynków Daniel Hojniak Grontmij Polska Poznań, październik 2014 Profil firmy 2 Założona w 1915 Wiodąca europejska

Bardziej szczegółowo

Społeczna odpowiedzialność biznesu podejście strategiczne i operacyjne. Maciej Bieńkiewicz

Społeczna odpowiedzialność biznesu podejście strategiczne i operacyjne. Maciej Bieńkiewicz 2012 Społeczna odpowiedzialność biznesu podejście strategiczne i operacyjne Maciej Bieńkiewicz Społeczna Odpowiedzialność Biznesu - istota koncepcji - Nowa definicja CSR: CSR - Odpowiedzialność przedsiębiorstw

Bardziej szczegółowo

Etapy życia oprogramowania

Etapy życia oprogramowania Modele cyklu życia projektu informatycznego Organizacja i Zarządzanie Projektem Informatycznym Jarosław Francik marzec 23 w prezentacji wykorzystano również materiały przygotowane przez Michała Kolano

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie kompetencjami

Zarządzanie kompetencjami Zarządzanie kompetencjami Zarządzanie kompetencjami reprezentuje jeden z najnowszych nurtów zarządzania zasobami ludzkimi. Jako datę początku zainteresowania zarządzaniem kompetencjami w literaturze wskazuje

Bardziej szczegółowo

DBAMY O CIEBIE DBAMY O ŚWIAT

DBAMY O CIEBIE DBAMY O ŚWIAT DBAMY O CIEBIE DBAMY O ŚWIAT ZAANGAŻOWANIE DLA ŚRODOWISKA Woda jest jednym z najcenniejszych zasobów Ziemi i jednocześnie naszym głównym produktem. Dlatego jesteśmy wysoce świadomi tego, jak ważna jest

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZANIE STRATEGICZNE OPRACOWANIE

ZARZĄDZANIE STRATEGICZNE OPRACOWANIE Przykładowy program ZARZĄDZANIE STRATEGICZNE OPRACOWANIE I WDROŻENIE STRATEGII Beata Kozyra 2017 3 dni Poniższy program może być skrócony do 2-1 dnia lub kilkugodzinnej prezentacji. Znikający Kocie, Alicja

Bardziej szczegółowo

Praktyczne aspekty stosowania metody punktów funkcyjnych COSMIC. Jarosław Świerczek

Praktyczne aspekty stosowania metody punktów funkcyjnych COSMIC. Jarosław Świerczek Praktyczne aspekty stosowania metody punktów funkcyjnych COSMIC Jarosław Świerczek Punkty funkcyjne Punkt funkcyjny to metryka złożoności oprogramowania wyznaczana w oparciu o określające to oprogramowanie

Bardziej szczegółowo

Studium przypadku Bank uniwersalny

Studium przypadku Bank uniwersalny Studium przypadku Bank uniwersalny Przedsiębiorstwo będące przedmiotem studium przypadku jest bankiem uniwersalnym. Dominującą strategią banku jest przywództwo produktowe. Cele banku koncentrują się, zatem

Bardziej szczegółowo

Społeczna odpowiedzialność biznesu w firmach sektora MŚP doświadczenia i perspektywy

Społeczna odpowiedzialność biznesu w firmach sektora MŚP doświadczenia i perspektywy Społeczna odpowiedzialność biznesu w firmach sektora MŚP doświadczenia i perspektywy Aleksandra Wanat Konferencja Rozwój przedsiębiorczości w województwie śląskim w kontekście CSR Katowice 22 listopada

Bardziej szczegółowo

Fundamentem wszystkich naszych działań są Wartości, obowiązujące w Grupie Kapitałowej ORLEN, do której ANWIL należy, tj.:

Fundamentem wszystkich naszych działań są Wartości, obowiązujące w Grupie Kapitałowej ORLEN, do której ANWIL należy, tj.: KODEKS POSTĘPOWANIA DLA DOSTAWCÓW ANWIL S.A. STANDARDY SPOŁECZNE STANDARDY ETYCZNE I SYSTEMY ZARZĄDZANIA STANDARDY ŚRODOWISKOWE WPROWADZENIE ANWIL jest jednym z filarów polskiej gospodarki, wiodącą spółką

Bardziej szczegółowo

Warsztaty FRAME. Sygnatura warsztatu: W1 (W3) Czas trwania: 3 dni

Warsztaty FRAME. Sygnatura warsztatu: W1 (W3) Czas trwania: 3 dni Sygnatura warsztatu: W1 (W3) Czas trwania: 3 dni Warsztaty FRAME I. Cel Zapoznanie uczestników z możliwościami wykorzystania Europejskiej Ramowej Architektury ITS FRAME (zwanej dalej FRAME ) oraz jej narzędzi

Bardziej szczegółowo

Etapy życia oprogramowania. Modele cyklu życia projektu. Etapy życia oprogramowania. Etapy życia oprogramowania

Etapy życia oprogramowania. Modele cyklu życia projektu. Etapy życia oprogramowania. Etapy życia oprogramowania Etapy życia oprogramowania Modele cyklu życia projektu informatycznego Organizacja i Zarządzanie Projektem Informatycznym Jarosław Francik marzec 23 Określenie wymagań Testowanie Pielęgnacja Faza strategiczna

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZENIE Nr 61/2016 STAROSTY POZNAŃSKIEGO Z DNIA 22 lipca 2016 roku

ZARZĄDZENIE Nr 61/2016 STAROSTY POZNAŃSKIEGO Z DNIA 22 lipca 2016 roku ZARZĄDZENIE Nr 61/2016 STAROSTY POZNAŃSKIEGO Z DNIA 22 lipca 2016 roku w sprawie: powołania zespołu projektowego dla potrzeb przygotowania i realizacji projektu pn.: Rozwój infrastruktury Centrum Kształcenia

Bardziej szczegółowo

VI. SZKOLENIA SPECJALNE

VI. SZKOLENIA SPECJALNE VI. SZKOLENIA SPECJALNE 1. Zasady wzorcowania przyrządów pomiarowych Czas trwania: 1 dzień / 8 godzin lekcyjnych CEL: Zapoznanie uczestników z podstawowymi pojęciami z zakresu metrologii, zasadami doboru

Bardziej szczegółowo

VII. SZKOLENIA MIĘKKIE

VII. SZKOLENIA MIĘKKIE VII. SZKOLENIA MIĘKKIE a. Przywództwo Nabycie umiejętności skutecznego angażowania innych ludzi w realizację celu. Kadra kierownicza wszystkich szczebli zarządzania. Rola i zadania lidera w zespołach,

Bardziej szczegółowo

PUBLICZNE GIMNAZJUM TOWARZYSTWA SALEZJAOSKIEGO im. ŚW. DOMINIKA SAVIO W ZABRZU

PUBLICZNE GIMNAZJUM TOWARZYSTWA SALEZJAOSKIEGO im. ŚW. DOMINIKA SAVIO W ZABRZU 1 PUBLICZNE GIMNAZJUM TOWARZYSTWA SALEZJAOSKIEGO im. ŚW. DOMINIKA SAVIO W ZABRZU PROJEKT EDUKACYJNY PROCEDURY PODSTAWA PRAWNA ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 20 sierpnia 2010 r. zmieniające

Bardziej szczegółowo

MAZOWIECKA AGENCJA ENERGETYCZNA DARIUSZ CIARKOWSKI

MAZOWIECKA AGENCJA ENERGETYCZNA DARIUSZ CIARKOWSKI MAZOWIECKA AGENCJA ENERGETYCZNA DARIUSZ CIARKOWSKI Warszawa 30.09.2011 Regionalna agencja energetyczna ( geneza ) Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie województwa mówi, że prowadzi on politykę

Bardziej szczegółowo

Zrównoważona gospodarka energetyczna czy warto?

Zrównoważona gospodarka energetyczna czy warto? Zrównoważona gospodarka energetyczna czy warto? Warszawa, 6 marzec 2014r. BOŻENA HERBUŚ - Lider Koalicji NACZELNIK WYDZIAŁU KOMUNALNEGO INŻYNIER MIEJSKI tel. +48 (34) 370 75 06 e-mail: bherbus@czestochowa.um.gov.pl

Bardziej szczegółowo

Moduł szkoleniowy 4. dla nowych rynków projektów PEE

Moduł szkoleniowy 4. dla nowych rynków projektów PEE Moduł szkoleniowy 4. dla nowych rynków projektów PEE Finansowanie PEE Projekt Transparense PREZENTACJA MODUŁÓW SZKOLENIOWYCH I. Podstawowe informacje na temat umów o poprawę efektywności energetycznej

Bardziej szczegółowo

Rola zrównoważonych planów mobilności miejskiej (SUMP) w procesie budowy infrastruktury transportowej (projekt ENDURANCE) Dr Krzysztof Buczkowski

Rola zrównoważonych planów mobilności miejskiej (SUMP) w procesie budowy infrastruktury transportowej (projekt ENDURANCE) Dr Krzysztof Buczkowski Rola zrównoważonych planów mobilności miejskiej (SUMP) w procesie budowy infrastruktury transportowej (projekt ENDURANCE) Dr Krzysztof Buczkowski SIEĆ CIFAL CIFAL Płock to jedno z 10 centrów międzynarodowej

Bardziej szczegółowo

Eko-innowacje oraz technologie środowiskowe. Konferencja Inaugurująca projekt POWER w Małopolsce Kraków, 4 marca 2009 r.

Eko-innowacje oraz technologie środowiskowe. Konferencja Inaugurująca projekt POWER w Małopolsce Kraków, 4 marca 2009 r. Eko-innowacje oraz technologie środowiskowe Cel projektu Promocja rozwoju oraz wyboru technologii, które w małym zakresie obciąŝająśrodowisko naturalne w regionach partnerskich Technologie środowiskowe

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie projektami a zarządzanie ryzykiem

Zarządzanie projektami a zarządzanie ryzykiem Ewa Szczepańska Zarządzanie projektami a zarządzanie ryzykiem Warszawa, dnia 9 kwietnia 2013 r. Agenda Definicje Wytyczne dla zarządzania projektami Wytyczne dla zarządzania ryzykiem Miejsce ryzyka w zarządzaniu

Bardziej szczegółowo

PRZEBIEG PROCESU. Ryzyka projektu. Postępowa nie z ryzykiem. Omówienie kontekstu B-K Słabe i mocne strony B-K Szanse i zagrożenia

PRZEBIEG PROCESU. Ryzyka projektu. Postępowa nie z ryzykiem. Omówienie kontekstu B-K Słabe i mocne strony B-K Szanse i zagrożenia STRUKTURA WARSZTATU Omówienie metody oceny ryzyka dla II cyklu projektu BENCHMARKING KONTYNUACJA Omówienie kontekstu Analiza SWOT dla projektu BENCHMARKING-KONTYNUACJA Zdefiniowanie ryzyk dla II cyklu

Bardziej szczegółowo

1. Wprowadzenie do dokumentu Moduł polityki zarządzania

1. Wprowadzenie do dokumentu Moduł polityki zarządzania MCP Moduł polityki zarządzania, V2, 1/1/2003 Strona 1 WPROWADZENIE DO ZARZĄDZANIA ENERGIĄ W PRZEDSIĘBIORSTWIE W KONTEKŚCIE PROGRAMU UE: THE EUROPEAN MOTOR CHALLENGE PROGRAMME Moduł polityki zarządzania

Bardziej szczegółowo

Możliwości łączenia projektów ppp z funduszami UE polskie doświadczenia i widoki na przyszłość

Możliwości łączenia projektów ppp z funduszami UE polskie doświadczenia i widoki na przyszłość Możliwości łączenia projektów ppp z funduszami UE polskie doświadczenia i widoki na przyszłość Michał Piwowarczyk Departament Wsparcia Projektów Partnerstwa Publiczno-Prywatnego Ministerstwo Rozwoju Regionalnego

Bardziej szczegółowo

VII. SZKOLENIA MIĘKKIE

VII. SZKOLENIA MIĘKKIE VII. SZKOLENIA MIĘKKIE 1. Przywództwo Cel: Nabycie umiejętności skutecznego angażowania innych ludzi w realizację celu. Adresat: Kadra kierownicza wszystkich szczebli zarządzania. Rola i zadania lidera

Bardziej szczegółowo

Zaplanować projekt fundraisingowy i przeprowadzić go przez wszystkie etapy realizacji nie tracąc z pola widzenia założonych efektów;

Zaplanować projekt fundraisingowy i przeprowadzić go przez wszystkie etapy realizacji nie tracąc z pola widzenia założonych efektów; Celem szkolenia Zarządzanie projektem fundraisingowym jest nabycie przez uczestników wiedzy, umiejętności oraz kompetencji w zakresie planowania i osiągania celów projektowych. Uczestnik pozna i nauczy

Bardziej szczegółowo

SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ BIZNESU 1ºWARSZTATY: TEMATY DO DYSKUSJI SEKTOR: MIESIĄC: LIPIEC ROK: 2013

SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ BIZNESU 1ºWARSZTATY: TEMATY DO DYSKUSJI SEKTOR: MIESIĄC: LIPIEC ROK: 2013 SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ BIZNESU Dokument ten jest przeznaczony dla grup roboczych podczas warsztatów dotyczących projektu. TEMAT A. Identyfikacja i określanie priorytetów grup interesu danej branży

Bardziej szczegółowo

OPROGRAMOWANIE WSPOMAGAJĄCE ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI. PLANOWANIE ZADAŃ I HARMONOGRAMÓW. WYKRESY GANTTA

OPROGRAMOWANIE WSPOMAGAJĄCE ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI. PLANOWANIE ZADAŃ I HARMONOGRAMÓW. WYKRESY GANTTA OPROGRAMOWANIE WSPOMAGAJĄCE ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI. PLANOWANIE ZADAŃ I HARMONOGRAMÓW. WYKRESY GANTTA Projekt to metoda na osiągnięcie celów organizacyjnych. Jest to zbiór powiązanych ze sobą, zmierzających

Bardziej szczegółowo

Narzędzia wsparcia i produkty gotowe dla klastrów energii

Narzędzia wsparcia i produkty gotowe dla klastrów energii PAKIET USŁUG EFEKTYWNOŚCIOWYCH Narzędzia wsparcia i produkty gotowe dla klastrów energii Konferencja Gdańsk, Listopad 2018r Rodzaje usług efektywnościowych AUDYTY ENERGETYCZNE PRZEDSIĘWZIĘCIA MODERNIZACYJNE

Bardziej szczegółowo

ŚCIEŻKA: Zarządzanie projektami

ŚCIEŻKA: Zarządzanie projektami ŚCIEŻKA: Zarządzanie projektami Ścieżka dedykowana jest każdej osobie, która chce rozwijać siebie i swoją organizację - w szczególności: Kadrze menedżerskiej i kierowniczej przedsiębiorstw Kierownikom

Bardziej szczegółowo

CZYNNIKI SUKCESU PPG

CZYNNIKI SUKCESU PPG CZYNNIKI SUKCESU PPG STOSOWANIE UMIEJĘTNOŚCI ZAWODOWYCH Wiedza o biznesie Wiedza specjalistyczna Wiedza o produktach i usługach Wiedza przemysłowa ZARZĄDZANIE REALIZACJĄ ZADAŃ Działanie w perspektywie

Bardziej szczegółowo

R e g u l a m i n pracy nad zespołowym projektem edukacyjnym w Gimnazjum nr 4 w Zespole Szkół Łączności w Poznaniu.

R e g u l a m i n pracy nad zespołowym projektem edukacyjnym w Gimnazjum nr 4 w Zespole Szkół Łączności w Poznaniu. Załącznik nr 4 do Statutu Zespołu Szkół Łączności im. Mikołaja Kopernika w Poznaniu R e g u l a m i n pracy nad zespołowym projektem edukacyjnym w Gimnazjum nr 4 w Zespole Szkół Łączności w Poznaniu. Podstawa

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie budowlanym projektem inwestycyjnym dla inwestycji publicznych i komercyjnych

Zarządzanie budowlanym projektem inwestycyjnym dla inwestycji publicznych i komercyjnych I miejsce w rankingu firm szkoleniowych wg. Gazety Finansowej 5 6 lipca 2018r., Warszawa Centrum Zarządzanie budowlanym projektem inwestycyjnym Możliwe warianty inwestycji dla inwestorów Zarządzanie ryzykiem

Bardziej szczegółowo

1/ Nazwa zadania: Dostawa, wdrożenie i serwis informatycznego systemu zarządzania projektami dla Urzędu Miejskiego Wrocławia wraz ze szkoleniem.

1/ Nazwa zadania: Dostawa, wdrożenie i serwis informatycznego systemu zarządzania projektami dla Urzędu Miejskiego Wrocławia wraz ze szkoleniem. 1/ Nazwa zadania: Dostawa, wdrożenie i serwis informatycznego systemu zarządzania projektami dla Urzędu Miejskiego Wrocławia wraz ze szkoleniem. 2/ Wykonawcy: Konsorcjum: Netline Group wraz z Premium Technology

Bardziej szczegółowo

OSZCZĘDNOŚĆ ENERGII I PIENIĘDZY DZIĘKI PŁYTOM

OSZCZĘDNOŚĆ ENERGII I PIENIĘDZY DZIĘKI PŁYTOM OSZCZĘDNOŚĆ ENERGII I PIENIĘDZY DZIĘKI PŁYTOM NOWE ENERGOOSZCZĘDNE I SZCZELNE ROZWIĄZANIE EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA I OSZCZĘDNOŚCI Najwyższy poziom wydajności energetycznej i efektywności kosztowej to główne

Bardziej szczegółowo

Spis treści. 00 Red. Spis tresci. Wstep..indd 5 2009 12 02 10:52:08

Spis treści. 00 Red. Spis tresci. Wstep..indd 5 2009 12 02 10:52:08 Spis treści Wstęp 9 Rozdział 1. Wprowadzenie do zarządzania projektami 11 1.1. Istota projektu 11 1.2. Zarządzanie projektami 19 1.3. Cykl życia projektu 22 1.3.1. Cykl projektowo realizacyjny 22 1.3.2.

Bardziej szczegółowo

WSTĘPNE WYTYCZNE DO OCENY STRATEGII ZIT

WSTĘPNE WYTYCZNE DO OCENY STRATEGII ZIT Załącznik nr 1 do Stanowiska Zarządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego z dnia 10 czerwca 2014 r. w sprawie wstępnych wytycznych do oceny Strategii ZIT oraz Strategii Obszarów Rozwoju Społeczno-Gospodarczego

Bardziej szczegółowo

Światło powinno być tylko tam, gdzie jest potrzebne i tylko takie, jakie jest potrzebne

Światło powinno być tylko tam, gdzie jest potrzebne i tylko takie, jakie jest potrzebne Good practices in modernization of street lighting and its. challenges Przykłady dobrych praktyk w modernizacji oświetlenia ulicznego. Światło powinno być tylko tam, gdzie jest potrzebne i tylko takie,

Bardziej szczegółowo