Understanding English at the Pharmacist Jak porozumieć się po angielsku z farmaceutą

Transkrypt

1 Understanding English at the Pharmacist Jak porozumieć się po angielsku z farmaceutą

2 Contents Zawartość 2-4 Your pharmacy Lokalna apteka 5 Pharmacists and Pharmacy Staff Farmaceuta i personel apteki 6-9 Pharmacy Services Usługi apteczne Minor Ailment Service Leczenie drobnych dolegliwości Prescriptions Recepty Pharmacy vocabularly Słowniczek terminów farmaceutycznych 2

3 Your pharmacy Lokalna apteka What can your local Pharmacy do for you? Many pharmacies are open when your GP surgery is shut (evenings, weekends and on public holidays). You don t even need to make an appointment to speak to your local pharmacist. You do not need to register at a pharmacy to buy prescription or over the counter medicines. You also do not need to register at a pharmacy to ask for advice on a minor illness or ailment. Co może zrobić dla nas lokalna apteka Wiele aptek jest otwartych po normalnych godzinach pracy ośrodka zdrowia (wieczory, soboty i niedziele, święta państwowe). Do farmaceuty nie trzeba rezerwować wizyty. Nie trzeba się w aptece rejestrować, aby zrealizować receptę lub zakupić lek. W aptece można uzyskać poradę w związku z drobnymi dolegliwościami bez konieczności rejestrowania się. What is a Pharmacy? Community Pharmacies are part of the NHS. No appointment is necessary simply walk in for advice. Walk-in resource where help and advice is available day-in, day-out. Extended weekday opening hours such as to 9pm. Weekend opening Saturday service, Sunday rota and Retail Park Community Pharmacies mean there is always a pharmacy open in your area, although with limited opening hours. Czym jest apteka? Apteki społeczne działają w ramach państwowej służby zdrowia (NHS). Nie trzeba rezerwować wizyty można wejść i poprosić o poradę. Miejsce, w którym można uzyskać pomoc i poradę przez siedem dni w tygodniu bez konieczności rezerwowania wizyty. Dłuższe godziny otwarcia w tygodniu np. do godziny Apteki otwarte są w soboty, a w niedziele obowiązuje system dyżurów. Apteki społeczne znajdują się też w centrach handlowych, co oznacza, że w danym rejonie zawsze czynna jest co najmniej jedna apteka, chociaż godziny otwarcia mogą być krótsze. 3

4 Your pharmacy Lokalna apteka Pharmacies have easier access than a doctor s surgery community pharmacies are based near high streets or housing complexes and most people live less than one mile away from a pharmacy. Most Community Pharmacies have private advice areas or consultation rooms. These rooms and/or areas are available at your request and are for your comfort and convenience just ask to speak in private. Most Community Pharmacies have availability of hearing loops. Most Community Pharmacies have disabled access or alternative means. Pharmacists are experts in medicines and how they work, including possible side effects. Pharmacists must complete a four-year university degree and work in a pharmacy for one year before they are qualified. Pharmacists can help you decide whether you need to see a doctor. You can talk to your pharmacists in confidence even about the most personal of symptoms, and you don t need to make an appointment. Apteki z reguły są dogodniej umiejscowione niż ośrodki zdrowia, ponieważ znajdują się przy głównych ulicach i w pobliżu osiedli mieszkaniowych. Większość z nas ma aptekę w promieniu półtora kilometra. Większość aptek społecznych posiada osobne pomieszczenie lub gabinet, w którym można poufnie zasięgnąć porady. Każdy ma prawo skorzystać z wygody i poufności specjalnego pomieszczenia, w którym farmaceuta udzieli porady wystarczy o to poprosić. Obwód wzmacniający do aparatów słuchowych Udogodnienia dla osób niepełnosprawnych Faramceuta jest specjalistą w dziedzinie leków, ich działania i skutków ubocznych. Studia na wydziałach farmacji trwają cztery lata, po czym dla uzyskania kwalifikacji farmaceuty wymagany jest roczny staż w aptece. Faramceuta doradzi pacjentowi wizytę u lekarza, jeżeli uzna to za konieczne. Rozmowa z farmaceutą jest poufna można się go poradzić w związku z najbardziej osobistymi ( wstydliwymi ) problemami. 4

5 Pharmacists and Pharmacy Staff Farmaceuta i personel apteki Pharmacists and pharmacy staff: Are experts in medicines. Complete a four-year university degree and one year s training in a pharmacy to qualify. Many can now prescribe medicines for patients themselves. Pharmacy Assistants and Technicians are given training to carry out services such as weight management and blood pressure checks. Farmaceuta i pracownicy apteki: Są specjalistami w dziedzinie leków. Posiadanie kwalifikacji farmaceuty wymaga ukończenia czteroletnich studiów na wydziale farmacji oraz rocznego stażu w aptece. Wielu farmaceutów ma prawo wypisywać pacjentom recepty. Asystent farmaceuty i technik farmaceuta otrzymują przeszkolenie w zakresie kontroli wagi ciała oraz pomiarów ciśnienia krwi. 5

6 Pharmacy services Usługi apteczne Pharmacy Services Dispensing of NHS prescriptions. Repeat prescriptions collected at your pharmacy no need to visit your doctor. Healthcare advice and treatment for minor illnesses such as: coughs colds hay fever viruses stomach complaints women s health skin conditions allergies aches and pains children s fevers or rashes. Over-the-counter supply of medicines such as paracetamol. Toiletries and cosmetics such as shampoo, toothpaste or pregnancy testing kits. Usługi apteczne Wydawanie leków na receptę NHS. Recepty powtarzalne można bezpośrednio realizować w aptece bez potrzeby wizyty u lekarza. Porady zdrowotne oraz leczenie drobnych dolegliwości: kaszel przeziębienie katar sienny infekcje wirusowe dolegliwości żołądkowe zdrowie kobiety problemy skórne alergie (uczulenia) dolegliwości bólowe groączka lub wysypka u dzieci. Sprzedaż leków nie wymagających recepty (np. paracetamol). Sprzedaż przyborów toaletowych i kosmetyków (np. szampon, pasta do zębów, testy ciążowe). 6

7 Pharmacy services Usługi apteczne Other services in Community Pharmacies Smoking Cessation Service a 12-week course to help you stop smoking. Clinics for patients with long-term conditions such as asthma and diabetes. Emergency Hormonal Contraception (EHC) the morning after pill. Chlamydia Screening testing for sexually transmitted disease after unprotected sex. Supervised Consumption of Methadone for those who misuse drugs. Needle Exchange for drugs misusers. Men s Health Checks checking cholesterol, smoking cessation services, weight checks, exercise and healthy eating advice. Inne usługi świadczone przez apteki społeczne Program odwykowy palenia tytoniu 12-tygodniowy kurs odwykowy dla palaczy. Poradnia dla pacjentów z przewlekłymi schorzeniami takimi jak astma lub cukrzyca. Awaryjna antykoncepcja hormonalna (EHC) pigułka po stosunku zwana też pigułką następnego ranka. Badanie na obecność zakażenia chlamydią test w kierunku zakażenia chorobą przenoszoną drogą płciową (po stosunku bez prezerwatywy). Program metadonowy dla osób uzależnionych od narkotyków. Program wymiany igieł dla osób uzależnionych od narkotyków. Program zdrowotny dla mężczyzn badania poziomu cholesterolu, kursy odwykowe dla palaczy, kontrola masy ciała, poradnictwo w zakresie aktywności fizycznej i zdrowego odżywiania się. 7

8 Pharmacy services Usługi apteczne Other services specific to individual Pharmacies: Local collection and delivery of prescriptions Diabetes checks Blood Pressure checks Weight management clinics to monitor your weight, and get advice on healthy eating and exercise. If you want to find out what services your local community pharmacy offers, simply ask any member of the pharmacy team who will be happy to tell you. Inne usługi świadczone przez poszczególne apteki: Obiór i dostarczanie recept (w rejonie). Testy cukrzycowe. Pomiary ciśnienia krwi. Poradnie kontroli masy ciała kontrola wagi i porady w zakresie aktywności fizy znej i zdrowego odżywiania się. Personel lokalnej apteki udzieli dokładnych informacji na temat usług oferowanych przez daną aptekę. 8

9 Pharmacy services Usługi apteczne Examples of illnesses or questions you can visit your community pharmacy for: Advice on how to take a medication at mealtimes, time of day, how long before effects will be seen. Safety of medicines side effects, during pregnancy, with alcohol or not. Safety of medicines for children strength and type of medicine, liquid or pills. How to collect prescriptions for someone else, or get them delivered from your GP straight to your pharmacy. Advice on contraception, sexual health, pregnancy, menopause symptoms. Weight management, healthy eating and exercise. Advice on feeling unwell with new medicine or medicine that has not made an impact. Advice on when to stop taking prescription medicine if symptoms have gone. Mental health questions or concern over a friend or neighbour s mental health. Choroby i pytania, z którymi można zwracać się do farmaceuty w aptece społecznej: Porady dotyczące przyjmowania leku z posiłkiem, pora dnia, po jakim czasie lek zacznie działać. Bezpieczeństwo leku skutki uboczne, w trakcie ciąży, czy trzeba unikać alkoholu. Bezpieczeństwo leków dla dzieci siła działania i rodzaj leku, płyn, tabletki. Czy można zrealizować receptę dla innej osoby lub czy recepta może zostać wysłana z ośrodka zdrowia bezpośrednio do apteki. Porady na temat antykoncepcji, zdrowia płciowego, ciąży, objawów menopauzalnych. Kontrola wagi, zdrowe odżywianie się, aktywność fizyczna. Porady w przypadku, gdy nowy lek powoduje złe samopoczucie lub nie działa skutecznie. Porady na temat przerywania przepisanej kuracji po ustąpieniu objawów. Pytania dotyczące zdrowia psychicznego lub troska o zdrowie psychiczne przyjaciela lub sąsiada. 9

10 Minor ailment service Leczenie drobnych dolegliwości Minor Ailments Service at Community Pharmacies What is the NHS Minor Ailment Service? Everyone can go to their pharmacist for advice or to buy a medicine for a minor illness or ailment. This, however, is an NHS Service for people, including children, who do not pay for prescription charges. It means that if your pharmacist thinks you need it then they can give you a medicine on the NHS without you having to pay for it. It will also save you making an appointment with your GP simply to get a prescription. Who is the Service for? You can use the NHS Minor Ailment Service if: you are registered with a GP surgery in Scotland, and you do not pay for your prescriptions Leczenie drobnych dolegliwości w aptekach społecznych Na czym polega ta usługa? Każdy może zgłosić do apteki po poradę lub zakup leku na drobne dolegliwości. Natomiast usługa ta, oferowana wyłącznie w ramach państwowej służby zdrowia przeznaczona jest wyłącznie dla osób dorosłych i niepełnoletnich zwolnionych od opłat za leki wydawane na receptę. Oznacza to, że osoby cierpiące na drobne dolegliwości mogł otrzymać leki nieodpłatnie, jeżeli tak zdecyduje farmaceuta. Dzięki temu osoby z drobnymi dolegliwościami nie muszą umawiać się na wizytę u lekarza tylko po to, by otrzymać receptę. Kto może korzystać z tej usługi? Z usługi mogą korzystać osoby: zarejestrowane u lekarza pierwszego kontaktu (GP) w Szkocji oraz są zwolnione od opłat za leki wydawane na receptę 10

11 Minor ailment service Leczenie drobnych dolegliwości HOW DOES the Minor AILMENT SERVICE WORK? You register for the service with the community pharmacy of your choice. You don t have to make an appointment, you can go along at a time that suits you. Your consultation will always be with a qualified pharmacist. If your pharmacist thinks that you need a medicine or product to treat your symptoms, they will give you this without you needing to pay. NA JAKIEJ ZASADZIE DZIAŁA TA USŁUGA? Aby móc korzystać z tej usługi, należy zarejestrować się w wybranej aptece. Nie trzeba umawiać się na wizytę, do apteki można udać się o dowolnej porze. Konsultacja zawsze odbywa się z wykwalifikowanym farmaceutą. Farmaceuta udziela porad i wydaje nieodpłatnie lek lub produkt leczniczy, jeżeli uzna to za wskazane w danym przypadku. 11

12 Minor ailment service Leczenie drobnych dolegliwości WHAT DOES THE SERVICE OFFER? You will be able to get advice and free treatment from your community pharmacist for minor illnesses and ailments such as: acne athlete s foot back ache cold sores constipation cough diarrhoea ear ache eczema and allergies haemorrhoids (piles) hay fever headache head lice indigestion mouth ulcers nasal congestion pain period pain thrush sore throat threadworms warts and verrucae There is no need to visit your doctor for these types of illnesses as pharmacists are qualified to advise and treat you. Even if you are not eligible for this service your local pharmacist will provide you with advice on any of the ailments/ illnesses listed above. Z JAKIMI DOLEGLIWOŚCIAMI MOŻNA ZGŁASZAĆ SIĘ DO APTEKI? W ramach usługi można otrzymać porady i leki od farmaceuty w aptece społecznej na drobne dolegliwości i problemy zdrowotne takie jak: trądzik grzybica stóp bóle kręgosłupa opryszczka zaparcia kaszel biegunka ból ucha egzema (wyprysk) i uczulenia hemoroidy (żylaki odbytu) katar sienny ból głowy wszy niestrawność afty zatkanie nosa bóle bóle menstruacyjne grzybica pochwy ból gardła owsiki brodawki i kurzajki W przypadku wymienionych powyżej problemów zdrowotnych nie jest konieczna wizyta u lekarza, gdyż farmaceuta posiada odpowiednie kwalifikacje, aby udzielić porady i zalecić leczenie. Każdy może zwrócić się o poradę do farmaceuty w związku z wymienionymi wyżej dolegliwościami, nie tylko osoby uprawnione do korzystania z opisanej tu usługi. 12

13 Prescriptions Recepty Repeat Prescriptions If you or a member of your family has run out of a regular repeat medication and your GP surgery is closed then contact your local pharmacy. Your community pharmacist can, in certain circumstances, provide you with a supply of your regular repeat medication under the NHS. This is at the discretion of the pharmacist and should only be in one-off situations. There are some medicines that the pharmacist is not allowed to supply and this service can not be used to obtain a supply of methadone or any other substitution therapy. If your regular pharmacy is closed a pharmacist can still make an emergency supply of your usual medicines. If you are not registered with a GP in the UK you need to contact a local surgery. Your local surgery can be found by typing in your postcode at or by calling Remember: To make sure you order and collect your repeat prescription in plenty of time so you don t run out! That all GP surgeries are shut from 6pm on Friday night until 8am on Monday morning. GP surgeries are also closed on public holidays. Make sure you find when your local public holidays are and when your GP will be open. Do not to phone NHS 24 if you have run out of your medicine, please call or visit your local pharmacy. Recepty powtarzalne W przypadku gdy pacjentowi skończy się lek zwykle wykupywany na podstawie recepty powtarzalnej w czasie, gdy ośrodek zdrowia jest zamknięty, należy zwrócić się do farmaceuty w lokalnej aptece. W wyjątkowych wypadkach farmaceuta w aptece społecznej może wydać lek, który pacjent normalnie otrzymuje na powtarzalną receptę w ramach państwowej służby zdrowia (NHS). Decyzja należy do farmaceuty i taka sytuacja może zdarzyć się tylko raz. Są pewne leki, których farmaceucie nie wolno w ten sposób wydawać np. metadon czy inne leki w ramach terapii zastępczej. Jeżeli lokalna apteka pacjenta jest zamknięta, lek może w nagłych wypadkach wydać farmaceuta z innej apteki. Osoby, które nie są zarejestrowane u lekarza pierwszego kontaktu (GP) w Wielkiej Brytanii, powinny skontaktować się z ośrodkiem zdrowia (przychodnią) w swoim rejonie. Adres rejonowej przychodni można znaleźć na stronie wpisując swój kod pocztowy, lub też zasięgając informacji telefonicznie pod numerem O czym należy pamiętać: Recepty powtarzalne należy zamawiać i realizować dostatecznie wcześnie, aby nagle nie zabrakło leku! Rejonowe przychodnie i ośrodki zdrowia są zamknięte w soboty i niedziele (od godziny w piątek do 8.00 w poniedziałek) oraz w dni świąteczne (święta państwowe). Należy sprawdzić, w jakie dni przypadają święta państwowe w danej części kraju i w jakich godzinach otwarty jest lokalny ośrodek zdrowia. Gdy zabraknie leku, nie należy dzwonić pod numer całodobowej infolinii służby zdrowia(nhs 24). Należy zatelefonować lub zgłosić się do lokalnej apteki. 13

14 Prescriptions Recepty Remember pharmacists are experts about medicines, so any questions you have about your medicines and prescriptions can be answered by your local pharmacist. How much do Prescriptions cost? Some people don t pay for prescription medicines if you don t you will have been given a form called an Exemption Certificate, and it means you don t need to pay for prescriptions. If you do need to pay for prescriptions (and you don t have an Exemption Certificate) the cost is: April per item April 09 4 per item April 10 3 per item from April 2011 free If you need a lot of prescription medicines, ask about a Pre Payment Certificate, giving you a years worth of prescriptions for a fixed price. The cost is: April per year April per year April per year from April 2011 free Pharmacies can provide advice on medicines, ailments and illnesses, and will tell you if they think you need to visit a doctor with your symptoms. Należy pamiętać, że farmaceuta jest specjalistą w dziedzinie leków. Farmaceuta w miejscowej aptece odpowie na pytania i udzieli porad dotyczących leków i recept. Ile kosztuje zrealizowanie recepty? Niektórym osobom przysługuje zwolnienie z opłat za recepty. Osoby posiadające świadectwo zwolnienia z opłat nie muszą płacić za leki przepisane przez lekarza. Koszt recepty dla osób, którym nie przysługuje zwolnienie z opłat (i które nie posiadają świadectwa zwolnienia) przedstawia się następująco: kwiecień funtów za każdą pozycję na recepcie kwiecień funty za każdą pozycję na recepcie kwiecień funty za każdą pozycję na recepcie od kwietnia 2011 nieodpłatnie Osoby, które regularnie realizują recepty na duże ilości leków mogą wykupić za określoną cenę specjalny roczny abonament na wszystkie leki, które otrzymują na receptę. Koszt abonamentu wynosi: kwiecień funtów rocznie kwiecień funtów rocznie kwiecień funtów rocznie od kwietnia 2011 nieodpłatnie Farmaceuta udziela porad dotyczących leków, niepokojących objawów i chorób oraz zaleci wizytę u lekarza, jeżeli uzna to za konieczne. 14

15 Prescriptions Recepty What happens when I hand over a prescription? A dispensary is the part of the Pharmacy responsible for preparing and giving medicines to our patients. There are five steps to dealing with your prescription, listed below. Step 1 When you hand in the prescription, we will ask you some questions, for instance, preferences for medicine format, allergies. Step 2 Before it is dispensed, the prescription is clinically screened, that is, our pharmacist checks that the medicine prescribed will not interact with any other medicine you are taking and that the dosage prescribed is correct for your age. The pharmacist will also check that the prescription is written correctly and contains all the information needed to dispense the medicine. Step 3 Once the prescription has been clinically screened, the medicine and any equipment needed to give it will be collected together. Some medicines have to be made up especially so these may take a little longer to prepare. Step 4 The medicine is checked once more to ensure that the information on the medicine label is the same as on the prescription and then packed in a bag ready to be given to you. Jak wygląda realizowanie recept? W aptekach prowadzących także sprzedaż przyborów toaletowych i artykułów drogeryjnych, leki na receptę wydaje się w specjalnie wyznaczonym miejscu. Etap 1 farmaceuta odbierający receptę zada kilka pytań np. w jakiej postaci pacjent woli otrzymać lek, czy jest na coś uczulony itp. Etap 2 przed wydaniem leku farmaceuta sprawdza dokładnie treść recepty, aby upewnić się, że przepisany lek nie wchodzi w interakcje z innymi lekami przyjmowanymi przez pacjenta oraz czy przepisana dawka jest właściwa dla wieku pacjenta. Farmaceuta sprawdza także, czy recepta jest właściwie wypisana i zawiera wszystkie informacje niezbędne dla wydania leku. Etap 3 po dokładnym sprawdzeniu recepty farmaceuta przygotuje lek i w razie potrzeby niezbędny sprzęt lub produkt medyczny. Niektóre leki wymagają specjalnego przygotowania i nie mogą być od razu wydane. Etap 4 farmaceuta jeszcze raz sprawdza wydawany lek, upewniając się, że informacje na opakowaniu są takie same jak na recepcie, pakuje do papierowej torebki i wydaje odbierającemu lek. 15

16 Prescriptions Recepty Step 5 When we give you your medicine, we will ask you to confirm some of your details again to make sure that you are receiving the right medicines. We will explain each item to you, telling you how to give it and how often. You can also ask us any questions before you leave. To find your nearest Community Pharmacy, go to and type in your postcode. Your local newspaper will print which pharmacy is open on a Sunday for that week called Sunday Pharmacy Rota. Etap 5 wydając lek farmaceuta jeszcze raz poprosi o potwierdzenie danych osobych pacjenta i upewni się, czy wydano właściwy lek. Każda pozycja na recepcie zostanie wyjaśniona, łącznie ze sposobem użycia i schematem dawkowania. Farmaceuta odpowie też na ewentualne pytania pacjenta lub osoby odbierającej lek. Adres najbliższej apteki społecznej można znaleźć na stronie wpisując swój kod pocztowy. W lokalnej gazecie można sprawdzić, która apteka w okolicy otwarta jest w danym tygodniu w niedzielę (ma dyżur niedzielny). NHS Fife Hayfield House, Hayfield Road, Kirkcaldy, Fife, KY2 5AH T: F: W: FRAE Fife Fairness, Race Awareness & Equality FIFE 1 Victoria Road, Kirkcaldy, Fife, KY1 1DT T: F: E: frae.fife@fife.gov.uk W: Fife Polish Association 1 Victoria Road, Kirkcaldy, Fife, KY1 1DT T: E: contact@fpamost.co.uk W: 16