WPŁYW METANOLU NA PROCES BIOSYNTEZY KWASU CYTRYNOWEGO Z SACHAROZY PRZEZ ASPERGILLUS NIGER
|
|
- Stanisław Chrzanowski
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych nr 584, 2016, WPŁYW METANOLU NA PROCES BIOSYNTEZY KWASU CYTRYNOWEGO Z SACHAROZY PRZEZ ASPERGILLUS NIGER Ewelina Dymarska 1,2, Jerzy Jan Pietkiewicz 2 1 Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu 2 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Witelona w Legnicy Streszczenie. Na przebieg hodowli Aspergillus niger i szybkość biosyntezy kwasu cytrynowego metodą wgłębną wpływa wiele czynników, m.in. rodzaj źródła węgla i jego stężenie, rodzaj i stężenie jonów metali występujących w podłożach hodowlanych oraz morfologia grzybni. Wpływ czynników stymulujących proces biosyntezy kwasu cytrynowego był dotąd szeroko badany. Alkohole o małej masie cząsteczkowej, jak metanol, etanol oraz n-propanol, mogą stymulować proces produkcji kwasu cytrynowego. Celem pracy było określenie wpływu alkoholu metylowego na biosyntezę kwasu cytrynowego w wgłębnych hodowlach okresowych Aspergillus niger PD-66 w podłożu syntetycznym z sacharozą. Przeprowadzono dwie serie badań, w których do podłoża hodowlanego dodawano alkohol metylowy w ilościach 2, 3, 4, i 5% obj. W pierwszej serii badań alkohol metylowy dodawano do sterylnego podłoża przed rozpoczęciem hodowli, natomiast w drugiej serii w 45. godzinie hodowli. Analiza wyników badań wykazała, że alkohol metylowy wpływa negatywnie na efektywność biosyntezy kwasu cytrynowego w całym zakresie stosowanych stężeń niezależnie od momentu wprowadzenia go do podłoża fermentacyjnego. Obniżenie efektywności procesu wynikało przede wszystkim z toksycznego oddziaływania metanolu na wzrost grzybni. Słowa kluczowe: Aspergillus niger, kwas cytrynowy, metanol, hodowla okresowa, biosynteza WSTĘP Kwas cytrynowy jest powszechnie stosowany w przemyśle spożywczym, chemicznym i farmaceutycznym. Jego globalna produkcja w 2010 roku wyniosła ponad 1,8 mln ton. Występuje on w tkankach roślinnych i zwierzęcych. Dla organizmów żywych jest Adres do korespondencji Corresponding author: Ewelina Dymarska, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, Instytut Chemii i Technologii Żywności, Zakład Mikrobiologii i Biosyntezy, ul. Komandorska , bud. H, Wrocław, ewelina.dymarska@ue.pl
2 24 E. Dymarska, J.J. Pietkiewicz niezbędny w szeregu reakcji cyklu Krebsa, w którym następuje oksydacja węglowodanów do ditlenku węgla i wody z uwolnieniem energii [Fiume i in. 2012]. Kwas cytrynowy obecny jest głównie w owocach cytrusowych: cytrynach (4 8%), grejpfrutach (1,2 2,1%), pomarańczach (0,6 1,0%), mandarynkach (0,4 1,2%), a także w ananasach, truskawkach, malinach i porzeczkach [Dziezak 2003]. Przemysłowo kwas cytrynowy jest otrzymywany z udziałem grzybów Aspergillus niger w hodowlach wgłębnych oraz w hodowlach w podłożach stałych. Szczepy Aspergillus niger charakteryzują się dużą wydajnością produkcji oraz homofermentatywnością biosyntezy kwasu cytrynowego [Pietkiewicz 2002, Papagianni 2007, Dhillon i in. 2013]. Efektywność procesu biosyntezy kwasu cytrynowego zależy od wielu czynników, m.in. właściwości zastosowanego szczepu oraz doboru optymalnych parametrów bioprocesu. W celu uzyskania dużej wydajności procesu biosyntezy kwasu cytrynowego wprowadzane są do podłoży stymulatory bioprocesu. Do potencjalnych stymulatorów fermentacji cytrynowej należą alkohole o małej masie cząsteczkowej, jak alkohole metylowy, etylowy i n-propylowy [Haq i in. 2003]. Alkohol metylowy w przeciwieństwie do etanolu nie jest asymilowany przez Aspergillus niger i nie ulega konwersji do acetylo-coa, będącego prekursorem cyklu Krebsa. Alkohol metylowy dodany do podłoży hodowlanych hamuje wzrost grzybni i zarodnikowanie, zmniejsza zużycie substratu, zwiększa przepuszczalność błony komórkowej, a także wpływa na aktywność syntazy cytrynianiowej oraz akonitazy [Leśniak 1974, Pazouki i in. 2000, Barrington i in. 2008]. Celem pracy było określenie wpływu metanolu na proces biosyntezy kwasu cytrynowego z sacharozy przez szczep Aspergillus niger PD-66 we wgłębnych hodowlach okresowych prowadzonych w kolbach na wstrząsarce. MATERIAŁ I METODY W badaniach stosowano szczep Aspergillus niger PD-66 pochodzący z Kolekcji Czystych Kultur Katedry Biotechnologii Żywności Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Podłoże hodowlane używane w badaniu zawierało w swoim składzie [g dm 3 ]: sacharozę 150,0; NH 4 NO 3 2,0; KH 2 PO 4 0,2; MgSO 4 7H 2 O 0,2 i wodę wodociągową [Pietkiewicz 2002]. Kwasowość czynną regulowano przez dodatek wodnego roztworu HCl o stężeniu 0,5 mol dm 3 i ustalono na poziomie 3,0. Podłoże sterylizowano w temperaturze 121 C przez 30 min. Do schłodzonego podłoża dodawano około 10 cm 3 przygotowanego inokulum, tak aby stężenie konidiów wynosiło 10 5 cm 3. Hodowle prowadzono przez 15 dni w temperaturze 30 C, w kolbach stożkowych o pojemności 500 cm 3 wypełnionych 150 cm 3 podłoża, umieszczonych we wstrząsarko-inkubatorze GFL 3033 przy prędkości wstrząsania 200 obr min 1. Stężenie suchej substancji biomasy grzybni oznaczono metodą wagową. Stężenie kwasu cytrynowego oznaczano metodą wysokosprawnej chromatografii cieczowej (HPLC). Stosowano chromatograf Perkin Elmer wyposażony w detektor UV-VIS CE przy długości fali 210 nm. W analizach zastosowano kolumnę Knauer Eurokat H65 utrzymywaną w temperaturze 60 C w termostacie Corabid Type KB Prędkość przepływu fazy Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
3 Wpływ metanolu na proces biosyntezy kwasu cytrynowego mobilnej ustalono na poziomie 0,6 cm 3 min 1 z zastosowaniem wody do HPLC jako fazy wymywającej. Do oceny przebiegu hodowli obliczono następujące parametry kinetyczne: średnią szybkość objętościową wzrostu biomasy (R X ), średnią szybkość objętościową biosyntezy jednowodnego kwasu cytrynowego (R P ), średnią szybkość właściwą biosyntezy jednowodnego kwasu cytrynowego (Q P ), wydajność biosyntezy biomasy w stosunku do wprowadzonego substratu (Y X/S ), wydajność biosyntezy jednowodnego kwasu cytrynowego (Y P/S ), współczynnik efektywności biosyntezy (K ef ) [Pietkiewicz 2002]. Do wykonania obliczeń i prezentacji danych zastosowano pakiet Excel Microsoft Office Analizę statystyczną wyników wykonano z wykorzystaniem środowiska GNU R wersja Za poziom istotności statystycznej przyjęto p <0,01. Do stwierdzenia czy między badanymi grupami występują istotnie statystyczne różnice wykorzystano test nieparametryczny Kruskala Wallisa. W celu sprawdzenia między którymi grupami występują różnice statystyczne wykonano analizę post hoc z wykorzystaniem testu Tukeya. WYNIKI I DYSKUSJA Podstawowe parametry kinetyczne obrazujące przebieg hodowli Aspergillus niger PD-66 w podłożu bez dodatku alkoholu metylowego przedstawiono na rysunku i w tabeli 1. Analiza przebiegu hodowli Aspergillus niger PD-66 w podłożu bez dodatku metanolu wykazała stopniowy wzrost stężenia kwasu cytrynowego, którego maksymalny poziom został osiągnięty w 14. dobie hodowli (126,0 g dm 3 ). Końcowe stężenie biomasy w podłożu wyniosło 11,5 g dm 3. Średnia całkowita wydajność kwasu cytrynowego w stosunku do wprowadzonej sacharozy wynosiła 84,0% (m/m), średnia szybkość właściwa (Q P ) i objętościowa (R P ) biosyntezy kwasu cytrynowego wyniosły odpowiednio 0,0029 g g 1 h 1 i 0,362 g dm 3 h 1, a współczynnik efektywności biosyntezy K ef = 30,4. P [g dm-3]; Y p/s [%] 140,00 120,00 100,00 80,00 60,00 40,00 20,00 0,00 0,400 0,350 0,300 0,250 0,200 0,150 0,100 0,050 0,000 Rp [g dm-3 h-1] Czas [h] Rys. Fig. P Yp/s Rp Przebieg zmian stężenia kwasu cytrynowego (P), wydajności (Y P/S ) oraz szybkości biosyntezy jednowodnego kwasu cytrynowego (R P ) w czasie wgłębnej hodowli okresowej Aspergillus niger PD-66 w podłożu bez dodatku metanolu Time course of changes of citric acid concentration (P), yield (Y P/S ) and volumetric rate (R P ) of citric acid biosynthesis in submerged batch culture of Aspergillus niger PD-66 without addition of methanol nr 584, 2016
4 26 E. Dymarska, J.J. Pietkiewicz Tabela 1. Podstawowe parametry kinetyczne charakteryzujące biosyntezę kwasu cytrynowego we wgłębnych hodowlach okresowych przez Aspergillus niger PD-66 w podłożu bez dodatku alkoholu metylowego Table 1. Kinetic parameters of citric acid biosynthesis in submerged batch culture of Aspergillus niger PD-66 without addition of methanol Symbol Jednostka Parametr Wartości t h czas trwania hodowli 348 S 0 g dm 3 początkowe stężenie cukru w podłożu 150,0 XK g dm 3 końcowe stężenie biomasy w podłożu 11,5 RX g dm 3 h 1 średnia szybkość objętościowa wzrostu biomasy 0,036 PK g dm 3 końcowe stężenie jednowodnego kwasu cytrynowego w podłożu 126,0 RP g dm 3 h 1 średnia szybkość objętościowa biosyntezy jednowodnego kwasu cytrynowego 0,362 QP g g 1 h 1 średnia szybkość właściwa biosyntezy jednowodnego kwasu cytrynowego 0,029 YX/S % (m/m) wydajność biosyntezy biomasy 8,4 YP/S % (m/m) wydajność biosyntezy jednowodnego kwasu cytrynowego 84,0 K ef współczynnik efektywności biosyntezy 30,4 W hodowlach prowadzonych bez dodatku metanolu grzybnia Aspergillus niger rosła głównie w postaci kuleczek o średnicy 1 2 mm oraz kłaczków o długości 1 2 mm. W pierwszym etapie badano wpływ alkoholu metylowego, na proces biosyntezy kwasu cytrynowego, dodawanego w ilości 2, 3, 4 i 5% obj. do sterylnego podłoża przed rozpoczęciem hodowli grzybów. Otrzymane wyniki przedstawiono w tabeli 2. Przeprowadzona analiza statystyczna wyników wykazała istotny wpływ dodatku alkoholu metylowego na proces biosyntezy kwasu cytrynowego w podłożach z sacharozą. Alkohol metylowy dodany do podłoża hodowlanego przed rozpoczęciem hodowli negatywnie wpływał na efektywność procesu biosyntezy kwasu cytrynowego w całym zakresie stosowanych stężeń. Najwyższe stężenie jednowodnego kwasu cytrynowego (98,0 g dm 3 ) w podłożach z dodanym alkoholem metylowym osiągnięto, stosując dawkę 2% obj., a wydajność procesu biosyntezy jednowodnego kwasu cytrynowego w stosunku do wprowadzonej sacharozy (Y P/S ) wynosiła 65,3%. Stężenie kwasu cytrynowego w podłożu zmniejszało się wraz ze wzrostem stężenia alkoholu metylowego, osiągając 48,7 g dm 3 przy 5% dawce metanolu. Alkohol metylowy hamował wzrost grzybni. Zawartość biomasy w podłożu malała wraz ze wzrostem stężenia metanolu, osiągając przy dawce 5% wartość 7,64 g dm 3, a przy dodatku metanolu w ilości 2 4% następowała niewielka redukcja zawartości biomasy. W podłożach zawierających alkohol metylowy dodany w ilości od 2 do 4% pleśń Aspergillus niger rosła w postaci rozproszonych strzępek i drobnych kuleczek tworzących puszystą grzybnię. Przy 5% dodatku alkoholu metylowego powstawały kuliste agregaty grzybni o średnicy około 4 mm. W drugim etapie badań określano wpływ alkoholu metylowego dodawanego w ilości 2, 3, 4 i 5% obj. w 45. godzinie hodowli. Wyniki badań wpływu dawki alkoholu metylowego wprowadzonej do podłoża hodowlanego w 45. godzinie hodowli na biosyntezę kwasu cytrynowego przez Aspergillus niger PD-66 przedstawiono w tabeli 3. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
5 Wpływ metanolu na proces biosyntezy kwasu cytrynowego Tabela 2. Parametry kinetyczne charakteryzujące biosyntezę kwasu cytrynowego we wgłębnych hodowlach okresowych Aspergillus niger PD-66 przy różnych stężeniach metanolu dodanego na początku hodowli Table 2. Kinetic parameters of citric acid biosynthesis in submerged batch cultures of Aspergillus niger PD-66 with different concentration of methanol added at the beginning of the cultivation Symbol Jednostka Parametr Dawka metanolu [%] t h czas trwania hodowli S 0 g dm 3 początkowe stężenie cukru w podłożu 150,0 150,0 150,0 150,0 150,0 X K g dm 3 końcowe stężenie biomasy w podłożu 12,48 11,88 11,08 11,06 7,64 R X g dm 3 h 1 średnia szybkość objętościowa wzrostu biomasy 0,036 0,034 0,032 0,034 0,022 P K g dm 3 końcowe stężenie jednowodnego kwasu cytrynowego w podłożu 126,0 98,0 72,8 69,0 48,7 R P g dm 3 h 1 średnia szybkość objętościowa biosyntezy jednowodnego kwasu cytrynowego 0,362 0,282 0,209 0,198 0,140 Q P g (g 1 h 1 ) średnia szybkość właściwa biosyntezy jednowodnego kwasu cytrynowego 0,029 0,024 0,019 0,017 0,018 Y X/S % (m/m) wydajność biosyntezy biomasy 8,4 7,9 7,4 7,8 5,1 Y P/S % (m/m) wydajność biosyntezy jednowodnego kwasu cytrynowego 84,0 65,3 48,5 46,0 32,4 K ef współczynnik efektywności biosyntezy 30,4 18,4 10,2 9,1 4,5 Tabela 3. Parametry kinetyczne charakteryzujące biosyntezę kwasu cytrynowego we wgłębnych hodowlach okresowych Aspergillus niger PD-66 przy różnych stężeniach alkoholu metylowego dodanego w 45. godzinie hodowli Table 3. Kinetic parameters of citric acid biosynthesis in submerged batch cultures of Aspergillus niger PD-66 with different concentration of methanol added at 45 hours of the cultivation Symbol Jednostka Parametr Dawka metanolu [%] t h czas trwania hodowli S 0 g dm 3 początkowe stężenie cukru w podłożu 150,0 150,0 150,0 150,0 150,0 X K g dm 3 końcowe stężenie biomasy w podłożu 8,72 9,60 8,72 6,60 5,48 R X g dm 3 h 1 średnia szybkość objętościowa wzrostu biomasy 0,025 0,028 0,025 0,019 0,016 P K g dm 3 końcowe stężenie jednowodnego kwasu cytrynowego w podłożu 115,2 70,0 23,8 14,4 8,4 R P g dm 3 h 1 średnia szybkość objętościowa biosyntezy jednowodnego kwasu cytrynowego 0,331 0,201 0,068 0,041 0,024 Q P g (g 1 h 1 ) średnia szybkość właściwa biosyntezy jednowodnego kwasu cytrynowego 0,038 0,021 0,008 0,006 0,004 Y X/S % (m/m) wydajność biosyntezy biomasy 8,7 9,6 5,8 4,4 3,7 Y P/S % (m/m) wydajność biosyntezy jednowodnego kwasu cytrynowego 76,8 46,7 15,9 9,6 5,6 K ef współczynnik efektywności biosyntezy 25,4 9,4 1,1 0,4 0,1 nr 584, 2016
6 28 E. Dymarska, J.J. Pietkiewicz Analiza statystyczna wyników wykazała istotny wpływ dodatku alkoholu metylowego na proces biosyntezy kwasu cytrynowego w podłożach z sacharozą, jednak alkohol metylowy dodany do podłoża w 45. godzinie hodowli wyraźnie negatywnie oddziaływał na przebieg bioprocesu. Największą wydajność biosyntezy jednowodnego kwasu cytrynowego w stosunku do sacharozy (Y P/S ) (46,7%) osiągnięto, stosując małą dawkę alkoholu metylowego (2%). Dodatek metanolu w ilości od 3 do 5% znacząco zmniejszał efektywność procesu. Stężenie jednowodnego kwasu cytrynowego w podłożu malało wraz ze wzrostem stężenia alkoholu metylowego i wyniosło 70 g dm 3 przy 2% dodatku metanolu, natomiast przy największej 5% dawce tylko 8,4 g dm 3. Alkohol metylowy dodany w 45. godzinie hodowli w ilości 2% sprzyjał przyrostowi biomasy, natomiast dodany do podłoża w ilości od 4 do 5% wyraźnie hamował wzrost grzybni. Dodatek 5% alkoholu spowodował zmniejszenie zawartości grzybni o około 60% w stosunku do jej zawartości w próbie kontrolnej. Dodatek alkoholu metylowego wpływał na kształtowanie morfologii grzybni Aspergillus niger PD-66. Przy dawce 2% sprzyjał tworzeniu grzybni w postaci kuleczek o średnicy około 1 mm, a przy dodatku w ilościach od 3 do 5% grzybnia przybierała postać luźnej zawiesiny. Uzyskane w ramach tych badań wyniki, dotyczące wpływu stężenia i różnego momentu wprowadzenia metanolu do podłoża hodowlanego na proces biosyntezy kwasu cytrynowego, wykazały, że w podłożach syntetycznych zawierających sacharozę jako źródło węgla alkohol metylowy wywiera toksyczny wpływ na syntezę biomasy grzybni; hamuje on wzrost grzybni, a w konsekwencji powoduje obniżenie efektywności bioprocesu. Szczep Aspergillus niger PD-66 produkował kwas cytrynowy z największą szybkością w podłożach nie zawierających alkoholu metylowego. Dawka alkoholu metylowego w ilości od 2 do 4% toksycznie oddziaływała na wzrost biomasy, redukując jej ilość w nieznacznym stopniu. Podobnych wniosków dostarcza praca Roukas i Kotzekidou [1997], w której dodatek od 1 do 4% alkoholu metylowego nie ograniczał w znacznym stopniu wzrostu grzybni. Przy dawce 5% alkohol metylowy znacząco ograniczał wzrost biomasy. Również El-Holi i inni [2004], badając wpływ dodatku metanolu w podłożach zawierających sacharozę i serwatkę, zauważyli, że dawki metanolu powyżej 5% powodują znaczne ograniczenie wzrostu biomasy. Wyniki uzyskane w badaniach prezentowanych w tej pracy wykazały, że alkohol metylowy dodany do podłoży z sacharozą negatywnie oddziałuje na efektywność bioprocesu, powodując redukcję biosyntezy kwasu cytrynowego wraz ze wzrostem jego stężenia. Wyraźnie większą redukcję ilości uzyskanego kwasu cytrynowego odnotowano, gdy alkohol metylowy dodawano w 45. godzinie hodowli. Dawka 5% alkoholu metylowego dodana w 45. godzinie hodowli spowodowała 14-krotne zmniejszenie ilości kwasu cytrynowego w stosunku do próby kontrolnej. Ta sama ilość alkoholu dodana przed rozpoczęciem hodowli powodowała około dwukrotny spadek ilości kwasu cytrynowego. Do podobnych wniosków doszedł Rugsaseel i inni [1996], którzy w celu określenia roli metanolu w stymulowaniu procesu biosyntezy kwasu cytrynowego, przeprowadzili badania z udziałem mutantów szczepu Aspergillus niger, charakteryzujących się zaburzeniami syntezy białek. Autorzy wykazali, że dodatek metanolu do podłoży syntetycznych powodował ograniczenie produkcji kwasu cytrynowego oraz wzrostu grzybni wraz ze zwiększaniem stężenia metanolu w podłożu. Mutanty charakteryzowały się większą wy- Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
7 Wpływ metanolu na proces biosyntezy kwasu cytrynowego dajnością procesu bez obecności metanolu. Z kolei szczep rodzicielski więcej kwasu cytrynowego wytwarzał hodowany w podłożach z dodatkiem 2% metanolu. Stąd wniosek, że wydajność procesu biosyntezy kwasu cytrynowego w środowisku z metanolem zależy od cech osobniczych stosowanych drobnoustrojów. Mechanizm oddziaływania metanolu na biosyntezę kwasu cytrynowego zarówno w podłożach syntetycznych, jak i naturalnych nie został do końca wyjaśniony. Przeprowadzone doświadczenia wykazały, że alkohol metylowy w podłożach z sacharozą, szczególnie zastosowany w dużych dawkach, znacznie obniża efektywność bioprocesu. Prawdopodobnie wynika to z faktu, że alkohol metylowy zaburza procesy metaboliczne oraz wzrost biomasy, co skutkuje obniżeniem produkcji kwasu cytrynowego. Powoduje on również zaburzenia w syntezie białek komórkowych we wczesnych etapach hodowli [Rugsaseel i in. 1996, Nadeem i in. 2010]. Alkohol metylowy wpływa na przepuszczalność błon komórkowych, czego przyczyną mogą być zmiany w składzie fosfolipidów i trójgliceroli [Podgórski 2002]. Według Jernejec i innych [1990] fosfolipidy odgrywają istotną rolę w regulacji przepuszczalności błon dla kwasu cytrynowego. Alkohol metylowy może zaburzać kształtowanie się struktury grzybni poprzez efekt chelatowania jonów metali takich jak jony miedzi (II), które odgrywają istotną rolę w regulowaniu zawartości kwasów tłuszczowych glikolipidów i fosfolipidów [Benuzzi i Segovia 1996]. Przedstawione w pracy wyniki potwierdzają, że alkohol metylowy wpływa na zmniejszenie akumulowanego kwasu cytrynowego, oddziałując toksycznie na wzrost grzybni. Twierdzeniu temu przeczą badania udowadniające pozytywny wpływ metanolu na biosyntezę kwasu cytrynowego w podłożach syntetycznych. W badaniach Maddox i innych [1986] metanol w podłożach syntetycznych, zawierających galaktozę jako źródło węgla, wywoływał efekt toksyczny poprzez ograniczenie wzrostu grzybni i zmniejszenie zużycia substratu, ale równocześnie zwiększał wydajność procesu produkcji kwasu cytrynowego. Ponadto alkohol metylowy hamował aktywność dehydrogenazy 2-oksyglutarowej, co pociągało za sobą zwiększenie akumulacji kwasu cytrynowego. Również Yaykaşlı i inni [2005] dowodzą, że alkohol metylowy w procesie biosyntezy przy użyciu unieruchomionych konidiów Aspergillus niger w podłożach z sacharozą przyczynia się do zwiększenia produkcji kwasu cytrynowego. Większość dostępnych danych literaturowych donosi o pozytywnym wpływie niższych stężeń alkoholu metylowego na wydajność procesu produkcji kwasu cytrynowego przez Aspergillus niger w podłożach naturalnych, charakteryzujących się małą czystością, np. w podłożach melasowych [Moyer 1953b, Roukas i Kotzekidou 1997, Podgórski 2002, Haq i in. 2003, Ashraf i in. 2004, Nadeem i in. 2010, Kareem 2010, Shetty 2015]. Stymulujący wpływ alkoholu metylowego dodanego do podłoży naturalnych wynika z ograniczenia negatywnego oddziaływania na proces biosyntezy zawartych w podłożu jonów metali, takich jak: mangan, żelazo i cynk, na które szczepy Aspergillus niger wykazują dużą wrażliwość. Alkohol metylowy natomiast zwiększa tolerancję Aspergillus niger na zawartość jonów żelaza, manganu oraz cynku występujących w podłożach [Moyer 1953a]. Alkohol metylowy powoduje zmiany w normalnej ścieżce metabolizmu węglowodanów, zwiększając zdolności glikolityczne, a w konsekwencji akumulację kwasu cytrynowego. W podłożach naturalnych stymuluje produkcję kwasu cytrynowego, wpływając na wzrost grzybni oraz zmianę składu lipidów ściany komórkowej [Shetty 2015]. nr 584, 2016
8 30 E. Dymarska, J.J. Pietkiewicz WNIOSKI Wyniki przeprowadzonych badań pozwalają stwierdzić, że alkohol metylowy w podłożach syntetycznych, zawierających sacharozę jako źródło węgla, okazał się czynnikiem negatywnie wpływającym na wydajność i szybkość biosyntezy kwasu cytrynowego we wgłębnych hodowlach okresowych Aspergillus niger PD-66. Obniżenie ilości produkowanego kwasu cytrynowego było wynikiem toksycznego oddziaływania alkoholu metylowego na przyrost oraz morfologię biomasy grzybni. LITERATURA Ashraf H., Rehman A., Haq I., Effect of alcohols on the production of citric acid by Aspergillus niger using solid state fermentation. J. Food Technol. 2, 1, 1 3. Barrington S., Kim J.W., Response surface optimization of medium components for citric acid production by Aspergillus niger NRRL 567 grown in peat moss. Bioresource Technol. 99, 2, Benuzzi D.A., Segovia R.F., Effect of the copper concentration on citric acid productivity by an Aspergillus niger strain. Appl. Biochem. Biotech. 3, 61, Dhillon G.S., Brar S.K., Kaur S., Verma M., Bioproduction and extraction optimization of citric acid from Aspergillus niger by rotating drum type solid-state bioreactor. Ind. Crop Prod. 41, Dziezak J.D., Acids. Properties and determination. Encyclopedia of Food Sciences and Nutrition. Institute of Food Research, Norwich, UK, Elsevier. El-Holi M.A., Al-Delaimy S., Citric acid production from whey with sugars and additives by Aspergillus niger. Afr. J. Biotechnol. 2, 10, Fiume M., Heldreth B., Final report. On the safety assessment of citric acid, inorganic citrate salts, and alkyl citrate esters as used in cosmetics. Pobrane z: sites/default/files/citric032012fr.pdf. Haq I.U., Ali S., Qadeer M., Iqbal J., Stimulatory effect of alcohols (methanol and ethanol) on citric acid productivity by a 2-deoxy D-glucose resistant culture of Aspergillus niger GCB-47. Bioresource Technol. 86, 3, Jernejec K., Cimerman A., Vendramin M., Perdih A., Lipids of a citric-acid-producing Aspergillus niger strain grown in copper- and in manganese-supplemented media. Appl. Microbiol. Biot. 32, 6, Kareem S.O., Akpan I., Alebiowu O.O., Production of citric acid by Aspergillus niger using pineapple waste. Malays J. Microbiol. 6, 2, Leśniak W., Przydatność niektórych substancji jako stymulatorów w procesie fermentacji wgłębnej kwasu cytrynowego. Prace Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomicznej We Wrocławiu 52, 74, Maddox I.S., Hossain M., Brooks J.D., The effect of methanol on citric acid production from galactose by Aspergillus niger. Appl. Microbiol. Biot. 23, 3, Moyer A.J., 1953a. Effect of alcohols on the mycological production of citric acid in surface and submerged culture. I. Nature of the alcohol effect. Appl. Microbiol. 1, 1, 1 6. Moyer A.J., 1953b. Effect of alcohols on the mycological production of citric acid in surface and submerged culture. II. Fermentation of crude carbohydrates. Appl. Microbiol. 1, 1, Nadeem A., Syed Q., Baig S., Irfan M., Nadeem M., Enhanced production of citric acid by Aspergillus niger m-101 using lower alcohols. Turk. J. Biochem. 35, 1, Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
9 Wpływ metanolu na proces biosyntezy kwasu cytrynowego Papagianni M., Advances in citric acid fermentation by Aspergillus niger: Biochemical aspects, membrane transport and modeling. Biotechnol. Adv. 25, Pazouki M., Felse P.A., Sinha J., Panda T., Comparative studies on citric acid production by Aspergillus niger and Candida lipolytica using molasses and glucose. Bioprocess Eng. 22, 4, Pietkiewicz J.J., Biosynteza kwasu cytrynowego przez Aspergillus niger w warunkach jedno- i wielostopniowych hodowli ciągłych. Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu. Monografie i Opracowania 927/100. Podgórski W., Kształtowanie aktywności oddechowej i kwasotwórczej Aspergillus niger podczas produkcji kwasu cytrynowego w podłożach z melasą trzcinową. Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej We Wrocławiu. Monografie i Opracowania 914/144. Roukas T., Kotzekidou P., Pretreatment of date syrup to increase citric acid production. Enzyme Microb. Tech. 21, 4, Rugsaseel S., Kirimura K., Usami S., Citric acid accumulation by cycloheximide sensitive mutant strains of Aspergillus niger. Appl. Microbiol. Biot. 45, 1 2, Shetty V.G., Production and optimization of citric acid by Aspergillus niger using molasses and corncob. Int. J. Pharm. Sci. 7, 5, Yaykaşlı K.O., Demirel G., Yaţar A., Influence of alcohols on citric acid production by Aspergillus niger A-9 entrapped in polyacrylamide gels. J. Food Eng. 70, 4, EFFECT OF METHANOL ON CITRIC ACID BIOSYNTHESIS FROM SUCROSE BY ASPERGILLUS NIGER Summary. Several factors influence the course of the Aspergillus niger culture and the rate of citric acid biosynthesis in submerged culture. Amongst them are the kind of carbon source and its concentration, type and concentration of metal ions present in the culture media and the mycelium morphology. The stimulating effect of the factors on the citric acid biosynthesis has been studied extensively. Low molecular weight alcohols, such as methanol, ethanol and n-propanol can stimulate the biosynthesis of citric acid. The aim of the study was to evaluate the effect of methyl alcohol on citric acid biosynthesis in submerged batch culture by Aspergillus niger PD-66 in synthetic medium with sucrose. Two series of tests were conducted in which the methyl alcohol was added to the culture medium in amounts of 2, 3, 4, 5% (v/v). In the first series of tests methyl alcohol was added to the sterile medium before the start of the culture, while in other after period of 45 hours of culture run. Analysis of the results showed that the methyl alcohol gives negative effect on the efficiency of biosynthesis of citric acid over the range of concentrations used. This was observed regardless of the time when alcohol was added to the fermentation medium. The efficiency reduction of the process was primarily due to the toxic effects of the methanol on the formation of mycelium. Key words: Aspergillus niger, citric acid, methanol, batch culture, biosynthesis nr 584, 2016
EFEKTYWNOŚĆ BIOSYNTEZY KWASU CYTRYNOWEGO W ZASILANYCH OKRESOWYCH HODOWLACH WGŁĘBNYCH
nr 595, 2018, 77 91 DOI 10.22630/ZPPNR.2018.595.37 EFEKTYWNOŚĆ BIOSYNTEZY KWASU CYTRYNOWEGO W ZASILANYCH OKRESOWYCH HODOWLACH WGŁĘBNYCH Ewelina Książek, Małgorzata Janczar-Smuga UE we Wrocławiu, Wydział
Bardziej szczegółowoPL 216012 B1. UNIWERSYTET PRZYRODNICZY WE WROCŁAWIU, Wrocław, PL 11.10.2010 BUP 21/10
PL 216012 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 216012 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 391223 (22) Data zgłoszenia: 14.05.2010 (51) Int.Cl.
Bardziej szczegółowoPRODUKTY UBOCZNE Z PRZEROBU BURAKÓW CUKROWYCH JAKO SUBSTRATY DO BIOSYNTEZY KWASU CYTRYNOWEGO
InŜynieria Rolnicza 4/2006 Waldemar Podgórski, ElŜbieta Gąsiorek, Władysław Leśniak Katedra Biotechnologii śywności Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu PRODUKTY UBOCZNE Z PRZEROBU BURAKÓW CUKROWYCH JAKO
Bardziej szczegółowoBIOSYNTEZA ERYTRYTOLU Z GLICEROLU PRZEZ SZCZEP YARROWIA LIPOLYTICA WRATISLAVIA K1-UV21 W RÓŻNYCH SYSTEMACH HODOWLANYCH 1
Acta Sci. Pol., Biotechnologia 12 (1) 2013, 37-50 ISSN 1644 065X (print) ISSN 2083 8654 (on-line) BIOSYNTEZA ERYTRYTOLU Z GLICEROLU PRZEZ SZCZEP YARROWIA LIPOLYTICA WRATISLAVIA K1-UV21 W RÓŻNYCH SYSTEMACH
Bardziej szczegółowoflbbfubiknnbur WZORU UŻYTKOWEGO (12,OPIS OCHRONNY d9) PL (11)62908
flbbfubiknnbur RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12,OPIS OCHRONNY WZORU UŻYTKOWEGO (21) Numer zgłoszenia: 114581 (22) Data zgłoszenia: 23.01.2004 d9) PL (11)62908 (13) Y1
Bardziej szczegółowoWPŁYW MAKROELEMENTÓW NA PROCES BIOSYNTEZY KWASU SZCZAWIOWEGO Z GLICEROLU PRZEZ ASPERGILLUS NIGER
ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2011, 1 (74), 165 172 EWA WALASZCZYK, WALDEMAR PODGÓRSKI, DOMINIK MARZEC WPŁYW MAKROELEMENTÓW NA PROCES BIOSYNTEZY KWASU SZCZAWIOWEGO Z GLICEROLU PRZEZ ASPERGILLUS
Bardziej szczegółowoTechnologia bioprocesów. procesy up-stream
Technologia bioprocesów procesy up-stream 1. Metody statyczne (okresowe, ang. batch fermentation) polegające na tym, że w czasie rozwoju mikroorganizmów nie doprowadza się świeżych substancji odżywczych
Bardziej szczegółowoBiotechnologia interdyscyplinarna dziedzina nauki i techniki, zajmująca się zmianą materii żywej i poprzez wykorzystanie
Biotechnologia interdyscyplinarna dziedzina nauki i techniki, zajmująca się zmianą materii żywej i poprzez wykorzystanie organizmów żywych, ich części, bądź pochodzących od nich produktów, a także modeli
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA SKŁADU CHEMICZNEGO KŁACZKÓW IZOLOWANYCH Z ZAKWASZONYCH ROZTWORÓW CUKRU. dr inż. Ilona Błaszczyk dr inż.
CHARAKTERYSTYKA SKŁADU CHEMICZNEGO KŁACZKÓW IZOLOWANYCH Z ZAKWASZONYCH ROZTWORÓW CUKRU dr inż. Ilona Błaszczyk dr inż. Joanna Biernasiak Plan prezentacji Zdolność cukru do tworzenia kłaczków - kryterium
Bardziej szczegółowoWPŁYW DODATKU SUROWCÓW POCHODZENIA NATURALNEGO NA WYDAJNOŚĆ BIOSYNTEZY KWASU CYTRYNOWEGO METODĄ HODOWLI W PODŁOŻU STAŁYM
ŻYWNOŚĆ 1(34), 2003 ELŻBIETA GĄSIOREK, WŁADYSŁAW LEŚNIAK WPŁYW DODATKU SUROWCÓW POCHODZENIA NATURALNEGO NA WYDAJNOŚĆ BIOSYNTEZY KWASU CYTRYNOWEGO METODĄ HODOWLI W PODŁOŻU STAŁYM Streszczenie W pracy badano
Bardziej szczegółowoWykorzystaniem biowęgla jako podłoża w produkcji szklarniowej ogórka i pomidora
Agnieszka Medyńska-Juraszek, Irmina Ćwieląg-Piasecka, Magdalena Dębicka 1, Piotr Chohura, Cecylia Uklańska Pusz 2 1 Instytut Nauk o Glebie i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu ul.
Bardziej szczegółowoAutorzy: Instytut Inżynierii Wody i Ścieków Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki Politechnika Śląska w Gliwicach
Bałtyckie Forum Biogazu Gdańsk, wrzesień 2012 r. Instytut Inżynierii Wody i Ścieków Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki Politechnika Śląska w Gliwicach egmina, Infrastruktura, Energetyka Sp. z o.o.
Bardziej szczegółowoWPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA WŁASNOŚCI TERMOFIZYCZNE STALIWA W STANIE STAŁYM
2/1 Archives of Foundry, Year 200, Volume, 1 Archiwum Odlewnictwa, Rok 200, Rocznik, Nr 1 PAN Katowice PL ISSN 1642-308 WPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA WŁASNOŚCI TERMOFIZYCZNE STALIWA W STANIE STAŁYM D.
Bardziej szczegółowoHODOWLA PERIODYCZNA DROBNOUSTROJÓW
Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest porównanie zdolności rozkładu fenolu lub wybranej jego pochodnej przez szczepy Stenotrophomonas maltophilia KB2 i Pseudomonas sp. CF600 w trakcie prowadzenia hodowli
Bardziej szczegółowoSZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA
SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Reakcja między substancjami A i B zachodzi według
Bardziej szczegółowoBŁĘDY OKREŚLANIA MASY KOŃCOWEJ W ZAKŁADACH SUSZARNICZYCH WYKORZYSTUJĄC METODY LABORATORYJNE
Inżynieria Rolnicza 5(103)/2008 BŁĘDY OKREŚLANIA MASY KOŃCOWEJ W ZAKŁADACH SUSZARNICZYCH WYKORZYSTUJĄC METODY LABORATORYJNE Zbigniew Zdrojewski, Stanisław Peroń, Mariusz Surma Instytut Inżynierii Rolniczej,
Bardziej szczegółowoPODSTAWOWE POJĘCIA I PRAWA CHEMICZNE
PODSTAWOWE POJĘCIA I PRAWA CHEMICZNE Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Jaka jest średnia masa atomowa miedzi stanowiącej mieszaninę izotopów,
Bardziej szczegółowoSkąd wziąć dużo dobrego mleka?
https://www. Skąd wziąć dużo dobrego mleka? Autor: mgr inż. Joanna Soraja Tumanowicz Data: 10 lipca 2018 Produkcja mleka wysokiej jakości, w równych partiach i bez nadmiernej eksploatacji krowy wcale nie
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA FERMENTACJI ROZTWORÓW MODELOWYCH Z UŻYCIEM MONOKULTUR DROŻDŻY DZIKICH I SZLACHETNYCH
CHARAKTERYSTYKA FERMENTACJI ROZTWORÓW MODELOWYCH Z UŻYCIEM MONOKULTUR DROŻDŻY DZIKICH I SZLACHETNYCH Paweł Satora, Tadeusz Tuszyński Katedra Technologii Fermentacji i Mikrobiologii Technicznej Akademia
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII
KOD UCZNIA... WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII Termin: 16.03. 2010 r. godz. 10 00 Czas pracy: 90 minut ETAP III Ilość punktów za rozwiązanie zadań Część I Część II Część III numer zadania numer
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych
UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII Pracownia studencka Katedra Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 4 i 5 OCENA EKOTOKSYCZNOŚCI TEORIA Chemia zanieczyszczeń środowiska
Bardziej szczegółowoPodstawowe pojęcia i prawa chemiczne
Podstawowe pojęcia i prawa chemiczne Pierwiastki, nazewnictwo i symbole. Budowa atomu, izotopy. Przemiany promieniotwórcze, okres półtrwania. Układ okresowy. Właściwości pierwiastków a ich położenie w
Bardziej szczegółowoWpływ niektórych czynników na skład chemiczny ziarna pszenicy jarej
NR 218/219 BIULETYN INSTYTUTU HODOWLI I AKLIMATYZACJI ROŚLIN 21 SZYMON DZIAMBA IZABELLA JACKOWSKA 1 Katedra Szczegółowej Uprawy Roślin 1 Katedra Chemii Akademia Rolnicza w Lublinie Wpływ niektórych czynników
Bardziej szczegółowoRoman Marecik, Paweł Cyplik
PROGRAM STRATEGICZNY ZAAWANSOWANE TECHNOLOGIE POZYSKIWANIA ENERGII ZADANIE NR 4 Opracowanie zintegrowanych technologii wytwarzania paliw i energii z biomasy, odpadów rolniczych i innych Roman Marecik,
Bardziej szczegółowoWPŁYW TECHNICZNEGO UZBROJENIA PROCESU PRACY NA NADWYŻKĘ BEZPOŚREDNIĄ W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH
Inżynieria Rolnicza 4(102)/2008 WPŁYW TECHNICZNEGO UZBROJENIA PROCESU PRACY NA NADWYŻKĘ BEZPOŚREDNIĄ W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH Sławomir Kocira Katedra Eksploatacji Maszyn i Zarządzania w Inżynierii Rolniczej,
Bardziej szczegółowoBiotechnologia farmaceutyczna
Sylabus - Biotechnologia farmaceutyczna 1. Metryczka Nazwa Wydziału Program kształcenia Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej Farmacja, jednolite studia magisterskie, forma studiów:
Bardziej szczegółowoPodstawy biogospodarki. Wykład 5
Podstawy biogospodarki Wykład 5 Prowadzący: Krzysztof Makowski Kierunek Wyróżniony przez PKA Enzymy Katalizatory pochodzenia biologicznego. Koenzym niewielka cząsteczka organiczna współpracująca z cząsteczką
Bardziej szczegółowoOTMAR VOGT, JAN OGONOWSKI *, BARBARA LITAWA. Streszczenie
OTMAR VOGT, JAN OGONOWSKI *, BARBARA LITAWA WPŁYW WŁAŚCIWOŚCI KWASOWO-ZASADOWYCH I REDUKOWALNOŚCI KATALIZATORÓW Bi Si O MODYFIKOWANYCH WYBRANYMI JONAMI METALI NA ICH AKTYWNOŚĆ W PROCESIE OCM CO 2 THE INFLUENCE
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA METABOLIZMU GLUKOZY I FRUKTOZY U DROŻDŻY BRETTANOMYCES BRUXELLENSIS W WARUNKACH MODELOWYCH
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 356 362 Małgorzata Lasik, Małgorzata Gumienna, Jacek Nowak CHARAKTERYSTYKA METABOLIZMU GLUKOZY I FRUKTOZY U DROŻDŻY BRETTANOMYCES BRUXELLENSIS W WARUNKACH MODELOWYCH
Bardziej szczegółowoBIOTECHNOLOGIA OGÓLNA
BIOTECHNOLOGIA OGÓLNA 1. Wprowadzenie do biotechnologii. Rys historyczny. Zakres i znaczenie nowoczesnej biotechnologii. Opracowanie procesu biotechnologicznego. 7. Produkcja biomasy. Białko mikrobiologiczne.
Bardziej szczegółowoGranulowany węgiel aktywny z łupin orzechów kokosowych: BT bitumiczny AT - antracytowy 999-DL06
Granulowany węgiel aktywny z łupin orzechów kokosowych: BT bitumiczny AT - antracytowy 999-DL06 Granulowany Węgiel Aktywny GAC (GAC - ang. Granular Activated Carbon) jest wysoce wydajnym medium filtracyjnym.
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET WARMIŃSKO-MAZURSKI W OLSZTYNIE WYDZIAŁ NAUK O ŚRODOWISKU
UNIWERSYTET WARMIŃSKO-MAZURSKI W OLSZTYNIE WYDZIAŁ NAUK O ŚRODOWISKU Streszczenie rozprawy doktorskiej pt: Efektywność usuwania azotu i fosforu w bio-elektrochemicznym reaktorze SBBR mgr inż. Izabella
Bardziej szczegółowoX / \ Y Y Y Z / \ W W ... imię i nazwisko,nazwa szkoły, miasto
Zadanie 1. (3 pkt) Nadtlenek litu (Li 2 O 2 ) jest ciałem stałym, występującym w temperaturze pokojowej w postaci białych kryształów. Stosowany jest w oczyszczaczach powietrza, gdzie ważna jest waga użytego
Bardziej szczegółowoWPŁYW STĘŻENIA GLUKOZY NA SYNTEZĘ KWASU SZCZAWIOWEGO PRZEZ ASPERGILLUS NIGER1
Acta Sci. Pol., Biotechnologia 13 (4) 2014, 19-28 ISSN 1644 065X (print) ISSN 2083 8654 (on-line) WPŁYW STĘŻENIA GLUKOZY NA SYNTEZĘ KWASU SZCZAWIOWEGO PRZEZ ASPERGILLUS NIGER1 Ewa Walaszczyk, Karol Dawidowicz,
Bardziej szczegółowoWykład z Chemii Ogólnej i Nieorganicznej
Wykład z Chemii Ogólnej i Nieorganicznej Część 5 ELEMENTY STATYKI CHEMICZNEJ Katedra i Zakład Chemii Fizycznej Collegium Medicum w Bydgoszczy Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Prof. dr hab. n.chem.
Bardziej szczegółowo1. Określ, w którą stronę przesunie się równowaga reakcji syntezy pary wodnej z pierwiastków przy zwiększeniu objętości zbiornika reakcyjnego:
1. Określ, w którą stronę przesunie się równowaga reakcji syntezy pary wodnej z pierwiastków przy zwiększeniu objętości zbiornika reakcyjnego: 2. Określ w którą stronę przesunie się równowaga reakcji rozkładu
Bardziej szczegółowoPytania z Wysokosprawnej chromatografii cieczowej
Pytania z Wysokosprawnej chromatografii cieczowej 1. Jak wpłynie 50% dodatek MeOH do wody na retencję kwasu propionowego w układzie faz odwróconych? 2. Jaka jest kolejność retencji kwasów mrówkowego, octowego
Bardziej szczegółowoMETODA WARTOŚCIOWANIA PARAMETRÓW PROCESU PLANOWEGO OBSŁUGIWANIA TECHNICZNEGO MASZYN ROLNICZYCH
Inżynieria Rolnicza 7(125)/2010 METODA WARTOŚCIOWANIA PARAMETRÓW PROCESU PLANOWEGO OBSŁUGIWANIA TECHNICZNEGO MASZYN ROLNICZYCH Zenon Grześ Instytut Inżynierii Rolniczej, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
Bardziej szczegółowoBIOSYNTEZA ACYLAZY PENICYLINOWEJ. Ćwiczenia z Mikrobiologii Przemysłowej 2011
BIOSYNTEZA ACYLAZY PENICYLINOWEJ Ćwiczenia z Mikrobiologii Przemysłowej 2011 Acylaza penicylinowa Enzym hydrolizuje wiązanie amidowe w penicylinach Reakcja przebiega wg schematu: acylaza Reszta: fenyloacetylowa
Bardziej szczegółowoPowodzenia!!! WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII III ETAP. Termin: r. Czas pracy: 90 minut. Liczba otrzymanych punktów
KOD Ucznia WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII III ETAP Termin: 21.03.2006r. Czas pracy: 90 minut Numer zadania Liczba możliwych punktów 1 6 2 3 3 6 4 7 5 7 6 6 7 6 8 3 9 6 10 8 Razem 58 Liczba otrzymanych
Bardziej szczegółowoTECHNOLOGIA CHEMICZNA JAKO NAUKA STOSOWANA GENEZA NOWEGO PROCESU TECHNOLOGICZNEGO CHEMICZNA KONCEPCJA PROCESU
PODSTAWY TECHNOLOGII OGÓŁNEJ wykład 1 TECHNOLOGIA CHEMICZNA JAKO NAUKA STOSOWANA GENEZA NOWEGO PROCESU TECHNOLOGICZNEGO CHEMICZNA KONCEPCJA PROCESU Technologia chemiczna - definicja Technologia chemiczna
Bardziej szczegółowoOCENA WYBRANYCH CECH JAKOŚCI MROŻONEK ZA POMOCĄ AKWIZYCJI OBRAZU
Inżynieria Rolnicza 4(129)/2011 OCENA WYBRANYCH CECH JAKOŚCI MROŻONEK ZA POMOCĄ AKWIZYCJI OBRAZU Katarzyna Szwedziak, Dominika Matuszek Katedra Techniki Rolniczej i Leśnej, Politechnika Opolska Streszczenie:
Bardziej szczegółowoKuratorium Oświaty w Lublinie
Kuratorium Oświaty w Lublinie KOD UCZNIA ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY 2015/2016 ETAP WOJEWÓDZKI Instrukcja dla ucznia 1. Zestaw konkursowy zawiera 12 zadań. 2. Przed
Bardziej szczegółowoTytuł prezentacji. Możliwość wykorzystania biowęgla w rekultywacji gleb zanieczyszczonych. metalami ciężkimi
Agnieszka Medyńska-Juraszek, Irmina Ćwieląg-Piasecka 1, Piotr Chohura 2 1 Instytut Nauk o Glebie i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu ul. Grunwaldzka 53, 50-357 Wrocław 2 Katedra
Bardziej szczegółowoBIOTECHNOLOGIA OGÓLNA
BIOTECHNOLOGIA OGÓLNA 1. Wprowadzenie do biotechnologii. Rys historyczny. Zakres i znaczenie nowoczesnej biotechnologii. Opracowanie procesu biotechnologicznego. 7. Produkcja biomasy. Białko mikrobiologiczne.
Bardziej szczegółowo1. Zaproponuj doświadczenie pozwalające oszacować szybkość reakcji hydrolizy octanu etylu w środowisku obojętnym
1. Zaproponuj doświadczenie pozwalające oszacować szybkość reakcji hydrolizy octanu etylu w środowisku obojętnym 2. W pewnej chwili szybkość powstawania produktu C w reakcji: 2A + B 4C wynosiła 6 [mol/dm
Bardziej szczegółowoSylabus przedmiotu: Data wydruku: Dla rocznika: 2015/2016. Kierunek: Opis przedmiotu. Dane podstawowe. Efekty i cele. Opis.
Sylabus przedmiotu: Specjalność: Wybrane zagadnienia z technologii przemysłu spożywczego - p. fermentacyjny Wszystkie specjalności Data wydruku: 23.01.2016 Dla rocznika: 2015/2016 Kierunek: Wydział: Zarządzanie
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wykaz ważniejszych skrótów i symboli... XIII VII
Spis treści Wykaz ważniejszych skrótów i symboli................... XIII 1. Wprowadzenie............................... 1 1.1. Definicja i rodzaje biopaliw....................... 1 1.2. Definicja biomasy............................
Bardziej szczegółowoLogistyka - nauka. Wpływ zastosowania paliwa z dodatkiem etanolu do zasilania silników spalinowych na skład spalin
dr inż. Jerzy Kaszkowiak Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, dr inż. Marcin Zastempowski, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy dr inż. Sylwester Borowski, Uniwersytet
Bardziej szczegółowoTEST PRZYROSTU KOMPETENCJI Z CHEMII DLA KLAS II
TEST PRZYROSTU KOMPETENCJI Z CHEMII DLA KLAS II Czas trwania testu 120 minut Informacje 1. Proszę sprawdzić czy arkusz zawiera 10 stron. Ewentualny brak należy zgłosić nauczycielowi. 2. Proszę rozwiązać
Bardziej szczegółowoBADANIA PODATNOŚCI ŚCIEKÓW Z ZAKŁADU CUKIERNICZEGO NA OCZYSZCZANIE METODĄ OSADU CZYNNEGO
oczyszczanie, ścieki przemysłowe, przemysł cukierniczy Katarzyna RUCKA, Piotr BALBIERZ, Michał MAŃCZAK** BADANIA PODATNOŚCI ŚCIEKÓW Z ZAKŁADU CUKIERNICZEGO NA OCZYSZCZANIE METODĄ OSADU CZYNNEGO Przedstawiono
Bardziej szczegółowoZawartość składników pokarmowych w roślinach
Zawartość składników pokarmowych w roślinach Poszczególne rośliny różnią się zawartością składników pokarmowych zarówno w organach wegetatywnych, jak i generatywnych. Wynika to z różnych funkcji, jakie
Bardziej szczegółowoWpływ oczyszczania soków z oddzieleniem osadu po defekacji wstępnej na wybraneparametrysokurzadkiego
Wpływ oczyszczania soków z oddzieleniem osadu po defekacji wstępnej na wybraneparametrysokurzadkiego Effect of juice purification with sediment separation after preliming to chosen parameters of thin juice
Bardziej szczegółowoOGÓLNA CHARAKTERYSTYKA WYBRANYCH SZCZEPÓW DROŻDŻY I PLEŚNI WYIZOLOWANYCH Z SADU ŚLIWOWEGO
OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA WYBRANYCH SZCZEPÓW DROŻDŻY I PLEŚNI WYIZOLOWANYCH Z SADU ŚLIWOWEGO Paweł Satora, Tadeusz Tuszyński Katedra Technologii Fermentacji i Mikrobiologii Technicznej Akademia Rolnicza,
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE WŁAŚCIWOŚCI BUFOROWYCH WÓD
OZNACZANIE WŁAŚCIWOŚCI BUFOROWYCH WÓD POWIERZCHNIOWYCH WPROWADZENIE Właściwości chemiczne wód występujących w przyrodzie odznaczają się dużym zróżnicowaniem. Zależą one między innymi od budowy geologicznej
Bardziej szczegółowoKINETYKA HYDROLIZY SACHAROZY
Ćwiczenie nr 2 KINETYKA HYDROLIZY SACHAROZY I. Kinetyka hydrolizy sacharozy reakcja chemiczna Zasada: Sacharoza w środowisku kwaśnym ulega hydrolizie z wytworzeniem -D-glukozy i -D-fruktozy. Jest to reakcja
Bardziej szczegółowoMODYFIKACJA SILUMINU AK20. F. ROMANKIEWICZ 1 Politechnika Zielonogórska,
42/44 Solidification of Metals and Alloys, Year 2000, Volume 2, Book No. 44 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 2000, Rocznik 2, Nr 44 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 MODYFIKACJA SILUMINU AK20 F. ROMANKIEWICZ
Bardziej szczegółowoKonkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów gimnazjów 6 marca 2015 r. zawody III stopnia (wojewódzkie)
Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów gimnazjów 6 marca 2015 r. zawody III stopnia (wojewódzkie) Kod ucznia Suma punktów Witamy Cię na trzecim etapie konkursu chemicznego. Podczas konkursu możesz korzystać
Bardziej szczegółowoJak mierzyć i jak liczyć efekty cieplne reakcji?
Jak mierzyć i jak liczyć efekty cieplne reakcji? Energia Zdolność do wykonywania pracy lub produkowania ciepła Praca objętościowa praca siła odległość 06_73 P F A W F h N m J P F A Area A ciśnienie siła/powierzchnia
Bardziej szczegółowoOPTYMALIZACJA STEROWANIA MIKROKLIMATEM W PIECZARKARNI
Inżynieria Rolnicza 6(131)/2011 OPTYMALIZACJA STEROWANIA MIKROKLIMATEM W PIECZARKARNI Leonard Woroncow, Ewa Wachowicz Katedra Automatyki, Politechnika Koszalińska Streszczenie. W pracy przedstawiono wyniki
Bardziej szczegółowoWPŁYW CHROPOWATOŚCI POWIERZCHNI MATERIAŁU NA GRUBOŚĆ POWŁOKI PO ALFINOWANIU
51/17 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2005, Rocznik 5, Nr 17 Archives of Foundry Year 2005, Volume 5, Book 17 PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW CHROPOWATOŚCI POWIERZCHNI MATERIAŁU NA GRUBOŚĆ POWŁOKI PO ALFINOWANIU
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wykaz ważniejszych skrótów i symboli
Spis treści Wykaz ważniejszych skrótów i symboli XIII 1. Wprowadzenie 1 1.1. Definicja i rodzaje biopaliw 1 1.2. Definicja biomasy 3 1.3. Metody konwersji biomasy w biopaliwa 3 1.4. Biopaliwa 1. i 2. generacji
Bardziej szczegółowoZagadnienia z chemii na egzamin wstępny kierunek Technik Farmaceutyczny Szkoła Policealna im. J. Romanowskiej
Zagadnienia z chemii na egzamin wstępny kierunek Technik Farmaceutyczny Szkoła Policealna im. J. Romanowskiej 1) Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne 2) Roztwory (zadania rachunkowe zbiór zadań Pazdro
Bardziej szczegółowoKONDENSAT PODEZODORYZACYJNY JAKO SUBSTRAT TŁUSZCZOWY W BIOSYNTEZIE ZWIĄZKÓW POWIERZCHNIOWO CZYNNYCH Z WYKORZYSTANIEM DROŻDŻY CANDIDA BOMBICOLA
SCIENTIARUM POLONORUMACTA Technologia Alimentaria 1(2) 22, 71-82 KONDENSAT PODEZODORYZACYJNY JAKO SUBSTRAT TŁUSZCZOWY W BIOSYNTEZIE ZWIĄZKÓW POWIERZCHNIOWO CZYNNYCH Z WYKORZYSTANIEM DROŻDŻY CANDIDA BOMBICOLA
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII... DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2011/2012 eliminacje wojewódzkie
ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO kod Uzyskane punkty..... WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII... DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2011/2012 eliminacje wojewódzkie
Bardziej szczegółowoWPŁYW OBRÓBKI TERMICZNEJ ZIEMNIAKÓW NA PRĘDKOŚĆ PROPAGACJI FAL ULTRADŹWIĘKOWYCH
Wpływ obróbki termicznej ziemniaków... Arkadiusz Ratajski, Andrzej Wesołowski Katedra InŜynierii Procesów Rolniczych Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie WPŁYW OBRÓBKI TERMICZNEJ ZIEMNIAKÓW NA PRĘDKOŚĆ
Bardziej szczegółowoOCENA JAKOŚCI BRYKIETÓW Z BIOMASY ROŚLINNEJ WYTWORZONYCH W ŚLIMAKOWYM ZESPOLE ZAGĘSZCZAJĄCYM
Inżynieria Rolnicza 2(120)/2010 OCENA JAKOŚCI BRYKIETÓW Z BIOMASY ROŚLINNEJ WYTWORZONYCH W ŚLIMAKOWYM ZESPOLE ZAGĘSZCZAJĄCYM Ignacy Niedziółka, Andrzej Zuchniarz Katedra Maszynoznawstwa Rolniczego, Uniwersytet
Bardziej szczegółowoTECHNIKI SEPARACYJNE ĆWICZENIE. Temat: Problemy identyfikacji lotnych kwasów tłuszczowych przy zastosowaniu układu GC-MS (SCAN, SIM, indeksy retencji)
TECHNIKI SEPARACYJNE ĆWICZENIE Temat: Problemy identyfikacji lotnych kwasów tłuszczowych przy zastosowaniu układu GC-MS (SCAN, SIM, indeksy retencji) Prowadzący: mgr inż. Anna Banel 1 1. Charakterystyka
Bardziej szczegółowoBADANIA PORÓWNAWCZE PAROPRZEPUSZCZALNOŚCI POWŁOK POLIMEROWYCH W RAMACH DOSTOSOWANIA METOD BADAŃ DO WYMAGAŃ NORM EN
PRACE INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ - KWARTALNIK nr 1 (137) 2006 BUILDING RESEARCH INSTITUTE - QUARTERLY No 1 (137) 2006 ARTYKUŁY - REPORTS Anna Sochan*, Anna Sokalska** BADANIA PORÓWNAWCZE PAROPRZEPUSZCZALNOŚCI
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe
kod ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO Uzyskane punkty.. WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe Zadanie
Bardziej szczegółowoHEKSADEKAN JAKO SUBSTRAT W BIOSYNTEZIE KWASU CYTRYNOWEGO I KWASU IZOCYTRYNOWEGO PRZEZ YARROWIA LIPOLYTICA A
Acta Sci. Pol., Biotechnologia 1 (3) 211, 15-26 ISSN 1644 65X (print) ISSN 283 8654 (on-line) HEKSADEKAN JAKO SUBSTRAT W BIOSYNTEZIE KWASU CYTRYNOWEGO I KWASU IZOCYTRYNOWEGO PRZEZ YARROWIA LIPOLYTI A-11
Bardziej szczegółowoInżynieria Rolnicza 5(93)/2007
Inżynieria Rolnicza 5(9)/7 WPŁYW PODSTAWOWYCH WIELKOŚCI WEJŚCIOWYCH PROCESU EKSPANDOWANIA NASION AMARANTUSA I PROSA W STRUMIENIU GORĄCEGO POWIETRZA NA NIEZAWODNOŚĆ ICH TRANSPORTU PNEUMATYCZNEGO Henryk
Bardziej szczegółowoPrzydatność Beta vulgaris L. jako substratu biogazowni rolniczej
Przydatność Beta vulgaris L. jako substratu biogazowni rolniczej Anna Karwowska, Janusz Gołaszewski, Kamila Żelazna Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Burak zwyczajny (Beta vulgaris L.) jest wartościowym
Bardziej szczegółowoCHROMATOGRAFIA II 18. ANALIZA ILOŚCIOWA METODĄ KALIBRACJI
CHROMATOGRAFIA II 18. ANALIZA ILOŚCIOWA METODĄ KALIBRACJI Wstęp Celem ćwiczenia jest ilościowe oznaczanie stężenia n-propanolu w metanolu metodą kalibracji. Metodą kalibracji oznaczamy najczęściej jeden
Bardziej szczegółowog % ,3%
PODSTAWOWE PRAWA I POJĘCIA CHEMICZNE. STECHIOMETRIA 1. Obliczyć ile moli stanowi: a) 2,5 g Na; b) 54 g Cl 2 ; c) 16,5 g N 2 O 5 ; d) 160 g CuSO 4 5H 2 O? 2. Jaka jest masa: a) 2,4 mola Na; b) 0,25 mola
Bardziej szczegółowoWPŁYW RÓŻNYCH WARUNKÓW FERMENTACJI ALKOHOLOWEJ MELASY NA JEJ INTENSYFIKACJĘ I JAKOŚĆ OTRZYMANEGO SPIRYTUSU
ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2015, 2 (99), 150 159 DOI:10.15193/zntj/2015/99/029 KATARZYNA KOTARSKA, WOJCIECH DZIEMIANOWICZ WPŁYW RÓŻNYCH WARUNKÓW FERMENTACJI ALKOHOLOWEJ MELASY NA JEJ INTENSYFIKACJĘ
Bardziej szczegółowoANALIZA ŚLADOWYCH ZANIECZYSZCZEŃ ŚRODOWISKA I ROK OŚ II
ANALIZA ŚLADOWYCH ZANIECZYSZCZEŃ ŚRODOWISKA I ROK OŚ II Ćwiczenie 1 Przygotowanie próbek do oznaczania ilościowego analitów metodami wzorca wewnętrznego, dodatku wzorca i krzywej kalibracyjnej 1. Wykonanie
Bardziej szczegółowoWydziału Biotechnologii i Nauk o Żywności
Pracownie i laboratoria dydaktyczno-badawcze Wydziału Biotechnologii i Nauk o Żywności rozmieszczone są w czterech instytutach biorących udział w realizacji w/w zadań: Instytut Podstaw Chemii Żywności
Bardziej szczegółowoPL B1. Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Izotopów POLATOM,Świerk,PL BUP 12/05
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 201238 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 363932 (51) Int.Cl. G21G 4/08 (2006.01) C01F 17/00 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22)
Bardziej szczegółowoZwiększenie pobrania paszy to więcej mleka
.pl https://www..pl Zwiększenie pobrania paszy to więcej mleka Autor: mgr inż. Joanna Soraja Tumanowicz Data: 21 czerwca 2018 Efektem długoletniej pracy hodowlanej są wysokowydajne krowy mleczne, a celem
Bardziej szczegółowoOznaczanie polaryzacji w produktach cukrowniczych metodą w bliskiej podczerwieni (NIR)
Oznaczanie polaryzacji w produktach cukrowniczych metodą w bliskiej podczerwieni (NIR) 1 Dr inż. Krystyna Lisik Mgr inż. Paulina Bąk WSTĘP 1. Polarymetryczne oznaczanie sacharozy 2. Klasyczne odczynniki
Bardziej szczegółowoRoztwory buforowe (bufory) (opracowanie: dr Katarzyna Makyła-Juzak)
Roztwory buforowe (bufory) (opracowanie: dr Katarzyna Makyła-Juzak) 1. Właściwości roztworów buforowych Dodatek nieznacznej ilości mocnego kwasu lub mocnej zasady do czystej wody powoduje stosunkowo dużą
Bardziej szczegółowoBadania nad zastosowaniem kondycjonowania spalin do obniżenia emisji pyłu z Huty Katowice S.A w Dąbrowie Górniczej
Dr inż. Marian Mazur Akademia Górniczo Hutnicza mgr inż. Bogdan Żurek Huta Katowice S.A w Dąbrowie Górniczej Badania nad zastosowaniem kondycjonowania spalin do obniżenia emisji pyłu z Huty Katowice S.A
Bardziej szczegółowoWysokosprawna chromatografia cieczowa dobór warunków separacji wybranych związków
Wysokosprawna chromatografia cieczowa dobór warunków separacji wybranych związków Instrukcja do ćwiczeń opracowana w Katedrze Chemii Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego Opis programu do ćwiczeń Po włączeniu
Bardziej szczegółowoKolumnowa Chromatografia Cieczowa I. 1. Czym różni się (z punktu widzenia użytkownika) chromatografia gazowa od chromatografii cieczowej?
Kolumnowa Chromatografia Cieczowa I 1. Czym różni się (z punktu widzenia użytkownika) chromatografia gazowa od chromatografii cieczowej? 2. Co jest miarą polarności rozpuszczalników w chromatografii cieczowej?
Bardziej szczegółowoProjektowanie Procesów Biotechnologicznych
Projektowanie Procesów Biotechnologicznych wykład 15 styczeń 2014 Modelowanie przyrostu biomasy 1 Wzrost mikroorganizmów Modele wzrostu - teoria i praktyka W teorii można użyć kinetykę i dynamikę reakcji
Bardziej szczegółowoWYMIANA CIEPŁA W PROCESIE TERMICZNEGO EKSPANDOWANIA NASION PROSA W STRUMIENIU GORĄCEGO POWIETRZA
Konopko Henryk Politechnika Białostocka WYMIANA CIEPŁA W PROCESIE TERMICZNEGO EKSPANDOWANIA NASION PROSA W STRUMIENIU GORĄCEGO POWIETRZA Streszczenie W pracy przedstawiono wyniki symulacji komputerowej
Bardziej szczegółowoWIELOKRYTERIALNY DOBÓR ROZTRZĄSACZY OBORNIKA
Inżynieria Rolnicza 7(95)/2007 WIELOKRYTERIALNY DOBÓR ROZTRZĄSACZY OBORNIKA Andrzej Turski, Andrzej Kwieciński Katedra Maszyn i Urządzeń Rolniczych, Akademia Rolnicza w Lublinie Streszczenie: W pracy przedstawiono
Bardziej szczegółowoWPŁYW SKŁADU POŻYWKI NA WYBRANE CECHY MUSZKI OWOCOWEJ Drosophila melanogaster
AKADEMIA TECHNICZNO-ROLNICZA IM. JANA I JĘDRZEJA ŚNIADECKICH W BYDGOSZCZY ZESZYTY NAUKOWE NR 245 ZOOTECHNIKA 35 (2005) 109-116 WPŁYW SKŁADU POŻYWKI NA WYBRANE CECHY MUSZKI OWOCOWEJ Drosophila melanogaster
Bardziej szczegółowo1 X. dx dt. W trakcie hodowli okresowej wyróżnia się 4 główne fazy (Rys. 1) substrat. czas [h]
stężenie [g l -1 ] Ćwiczenie 3: Bioreaktor mikrobiologiczny Cel ćwiczenia: Wyznaczanie równania kinetycznego wzrostu mikroorganizmów oraz współczynników stechiometrycznych w hodowli okresowej szczepu Bacillus
Bardziej szczegółowoOptymalizacja warunków fizyko chemicznych w czasie procesu sporządzania mleka wapiennego z użyciem roztworów słodkich szczególnie pod względem
Optymalizacja warunków fizyko chemicznych w czasie procesu sporządzania mleka wapiennego z użyciem roztworów słodkich szczególnie pod względem zmniejszenia lub wyeliminowania możliwości osadzania się osadów
Bardziej szczegółowoWĘGLOWODORY. Uczeń: Przykłady wymagań nadobowiązkowych Uczeń:
WĘGLOWODORY Wymagania na ocenę dopuszczającą dostateczną dobrą bardzo dobrą pisze wzory sumaryczne, zna nazwy czterech początkowych węglowodorów nasyconych; zna pojęcie: szereg homologiczny; zna ogólny
Bardziej szczegółowoCHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 7
CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ Ćwiczenie 7 Wykorzystanie metod jodometrycznych do miedzi (II) oraz substancji biologicznie aktywnych kwas askorbinowy, woda utleniona.
Bardziej szczegółowoWPŁYW MAKROELEMENTÓW NA PROCES BIOSYNTEZY KWASU CYTRYNOWEGO Z GLICEROLU PRZEZ ASPERGILLUS NIGER W78B 1. Ewa Fory, Waldemar Podgórski, Marta Kaczy ska
Acta Sci. Pol., Biotechnologia 6(4) 2007, 31-37 WPŁYW MAKROELEMENTÓW NA PROCES BIOSYNTEZY KWASU CYTRYNOWEGO Z GLICEROLU PRZEZ ASPERGILLUS NIGER W78B 1 Ewa Fory, Waldemar Podgórski, Marta Kaczy ska Akademia
Bardziej szczegółowoWPŁYW MODYFIKACJI NA STRUKTURĘ I MORFOLOGIĘ PRZEŁOMÓW SILUMINU AK132
60/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW MODYFIKACJI NA STRUKTURĘ I MORFOLOGIĘ PRZEŁOMÓW SILUMINU AK132 F.
Bardziej szczegółowoOdwracalność przemiany chemicznej
Odwracalność przemiany chemicznej Na ogół wszystkie reakcje chemiczne są odwracalne, tzn. z danych substratów tworzą się produkty, a jednocześnie produkty reakcji ulegają rozkładowi na substraty. Fakt
Bardziej szczegółowoZANIKANIE KAPTANU I PROPIKONAZOLU W OWOCACH I LIŚCIACH JABŁONI ODMIANY JONAGOLD
Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin, 49 (3) 2009 ZANIKANIE KAPTANU I PROPIKONAZOLU W OWOCACH I LIŚCIACH JABŁONI ODMIANY JONAGOLD EWA SZPYRKA 1, STANISŁAW SADŁO 2, MAGDALENA SŁOWIK-BOROWIEC
Bardziej szczegółowoPRZYKŁADOWE ZADANIA ALKOHOLE I FENOLE
PRZYKŁADOWE ZADANIA ALKOHOLE I FENOLE INFORMACJA DO ZADAŃ 864 865 Poniżej przedstawiono cykl reakcji zachodzących z udziałem związków organicznych. 1 2 cykloheksen cykloheksan chlorocykloheksan Zadanie
Bardziej szczegółowo6(3) 2007, MAKUCH RZEPAKOWY JAKO SUBSTRAT DO BIOSYNTEZY KWASU SZCZAWIOWEGO METOD SOLID STATE
Acta Sci. Pol., Biotechnologia 6(3) 2007, 27-32 MAKUCH RZEPAKOWY JAKO SUBSTRAT DO BIOSYNTEZY KWASU SZCZAWIOWEGO METOD SOLID STATE El bieta G siorek, Joanna Fronia, Paweł Firuta, Waldemar Podgórski 1 Akademia
Bardziej szczegółowo