KONFERENCJA. 22 września 2015 Senat RP

Transkrypt

1 KONFERENCJA 22 września 2015 Senat RP

2 KONFERENCJA 22 września 2015 Senat RP Niniejsza prezentacja konferencyjna powstała w ramach projektu Eko-gminy.pl Kampania informacyjno-edukacyjna z wykorzystaniem platformy e-learningowej w zakresie wdrażania innowacyjnych ekologicznie rozwiązań w gospodarce komunalnej i polityce samorządowej dzięki dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za treść prezentacji i konferencji odpowiada Fundacja Promocji Gmin Polskich, a wyrażane poglądy nie odzwierciedlają oficjalnego stanowiska Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

3 Eko-gminy.pl Kampania informacyjno-edukacyjna z wykorzystaniem platformy e-learningowej w zakresie wdrażania innowacyjnych ekologicznie rozwiązań w gospodarce komunalnej i polityce samorządowej Cel projektu: wsparcie samorządów gminnych w tworzeniu warunków do wdrażania proekologicznych innowacji w zarządzaniu gminami, polityce samorządowej i gospodarce komunalnej. - Projekt dofinansowany ze środków dotacji NFOŚiGW w ramach Programu Edukacji Ekologicznej - Czas realizacji: październik 2013 wrzesień 2015

4 Czym są ekoinnowacje? Ekoinnowacje - to różnego rodzaju innowacyjne przedsięwzięcia, których celem jest zmniejszenie negatywnego oddziaływania na środowisko ze strony danego rodzaju działalności. Ekoinnowacje prowadzą do zmniejszenia: energo-, surowco- materiało- i wodo- chłonności oraz do zmniejszenia emisji zanieczyszczeń do środowiska i odpadów z procesów świadczenia usług. Zwiększają efektywność ekologiczną procesów. - To każda forma innowacji, której celem jest znaczący i widoczny postęp w kierunku zrównoważonego rozwoju, poprzez redukcję wpływu działalności gospodarczej na środowisko, lub efektywniejsze zużywanie zasobów naturalnych i energii. Celem ekoinnowacji jest dążenie do całkowitego wyeliminowania, a jeżeli to niemożliwe, do znacznego ograniczenia szkodliwego oddziaływania na środowisko. (Ramowy Program na rzecz Konkurencyjności i Innowacji Komisji Europejskiej) - To proces implementacji nowego lub znacząco udoskonalonego produktu (usługi), procesu, zmiany organizacyjnej lub rozwiązania marketingowego, w wyniku którego następuje redukcja zużycia zasobów naturalnych oraz obniżenie emisji szkodliwych substancji w całym cyklu życia produktu. (Raport Eco Innovation Observatory)

5 Ekoinnowacje w sektorze komunalnym Zakres i masowa skala gospodarki komunalnej i usług użyteczności publicznej powodują znaczące oddziaływanie na środowisko. Dlatego istnieją tu duże możliwości ograniczenia negatywnego wpływu na środowisko, w tym poprzez wdrażanie ekoinnowacji. Dotyczy to w szczególności: - gospodarki odpadami - zagospodarowania ścieków - oddziaływania transportu i zarządzania drogami na środowisko - sposobu zagospodarowania przestrzeni i jego oddziaływania na środowisko - administrowania budynkami, obiektami komunalnymi i użyteczności publicznej (energochłonność) - oddziaływania sposobu realizacji zamówień publicznych i inwestycji na środowisko

6 Czym są ekoinnowacje? Określanie proekologicznych zmian mianem ekoinnowacji lub określanie poziomu ekoinnowacyjności przedsięwzięć na rzecz środowiska zależy od: - czasu i miejsca - zakresu upowszechnienia (poziom nowości) np. kolektory słoneczne - kontekstu społeczno-gospodarczego (poziom rozwoju) np. szamba biologiczne oczyszczalnie ścieków rolnictwo intensywne rolnictwo ekologiczne

7 Ewolucja ekoinnowacji Duże elektrownie wiatrowe (farmy) Małe elektrownie wiatrowe (rozproszone, prosumenckie)

8 Wielopoziomowość i zmienność ekoinnowacji Kolektory słoneczne płaskie kolektory rurowe kolektory płaskie nowej generacji kolektory hybrydowe (ciepło + prąd) Nadachowe panele fotowoltaiczne Dachówki z ogniwami PV

9 Złożoność (wieloaspektowość) ekoinnowacji Farma solarna przyjazna bioróżnorodności

10 Ekoinnowacje nietechnologiczne Ule i uprawy miejskie (nadachowe)

11 Formy ekoinnowacji w gospodarce komunalnej Technologiczne - dotyczą wdrożenia nowej techniki lub technologii w procesie świadczenia usług komunalnych, dzięki której wzrasta efektywność ekologiczna np.: technologie selektywnego zagospodarowania odpadów, biologiczne oczyszczalnie ścieków, pojazdy publiczne z napędem elektrycznym lub biogazowym, oświetlenie hybrydowe dróg z inteligentnym zarządzaniem oświetleniem; Organizacyjne - dotyczą wdrożenia nowego sposobu świadczenia usług lub realizacji przedsięwzięcia, uwzględniającego aspekty ekologiczne i wpływ na środowisko - np. wdrożenie systemów zarządzania środowiskowego, opomiarowania zużycia mediów (smart metering), wyeliminowanie zbędnych przewozów, itp.); Społeczne - dotyczą angażowania kapitału społecznego do celów środowiskowych, w tym kształtowania i wprowadzania proekologicznych wzorców zachowań pracowników i społeczności - np. selektywna zbiórka odpadów z zaangażowaniem osób niepełnosprawnych umysłowo (przykład stowarzyszenia EKON), zbiórka odpadów w systemie osiedlowych eko-domków (przykład Płocka), lokalne akcje sprzątania terenów.

12 Główne elementy kampanii Eko-Gminy.pl Szkolenia e-learningowe Ekoinnowacje w Gminie Konkurs dla gmin Gmina Ekoinnowacji Portal informacyjno-edukacyjny Biuletyny szkoleniowe Eko-Gmina (12 edycji) Vademecum ekoinnowacji w gminach CD

13 Szkolenia e-learningowe Ekoinnowacje w Gminie

14 Szkolenia e-learningowe Ekoinnowacje w Gminie Siedem bloków tematycznych: Blok I "Ekoinnowacyjność w gminie" Blok II "Zrównoważony rozwój na poziomie lokalnym" Blok III "Ekoinnowacje w kształtowaniu zieleni i przestrzeni" Blok IV "Ekoinnowacje w infrastrukturze drogowej" Blok V "Ekoinnowacje w lokalnej polityce i gospodarce energetycznej" Blok VI "Ekoinnowacje w gospodarce odpadami komunalnymi" Blok VII "Ekoinnowacje w zamówieniach publicznych" - 32 moduły szkoleniowe - ponad 800 pytań i odpowiedzi do wykładów tematycznych I edycja szkoleń (październik wrzesień 2014): 596 uczestników II edycja szkoleń (październik wrzesień 2015): 537 uczestników

15 Ekoinnowacje w polityce samorządowej Ekoinnowacje powinny być równolegle kreowane i wdrażane w rożnych obszarach działalności samorządowej i komunalnej, w wymiarach (etapach): 1. koncepcyjno-planistycznym - uwzględnianie aspektów środowiskowych w planowaniu i programowaniu strategicznym JST, kształtowaniu polityk lokalnych (strategia rozwoju gminy, PPZ, POŚ, strategie społeczne, PGN, SEAP); 2. organizacji i zarządzania włączanie aspektów ekologicznych do systemu administrowania i zarządzania JST, kultury organizacyjnej pracowników, do procesu zarządzania jakością, organizowania zamówień publicznych, zarządzania obiektami i infrastrukturą oraz procesem świadczenia usług (normy ISO 14001, EMAS, BS 8901, zielone zamówienia publiczne); 3. techniczno-wdrożeniowym obejmuje kwestie efektywności ekologicznej technik i technologii wykorzystywanych w procesach świadczenia usług, realizacji inwestycji, wykonywania zadań publicznych. Zbieżna z innowacyjnością ekologiczną jest innowacyjność cyfrowa (cyfryzacja), umożliwiająca odmaterializowanie i zmniejszenie emisyjności gospodarki.

16 Dylematy i wyzwania ekoinnowacyjności sektora samorządowego i komunalnego koszty (krótkookresowe) korzyści długookresowe (kadencyjność władz kontra długofalowość rozwoju) Wysoki udział wydatków bieżących JST (w tym obsługi podjętych już inwestycji i zobowiązań) w stosunku do wydatków inwestycyjnych Preferowanie technicznego ujęcia ekoinnowacji i niedowartościowania ekoinnowacji społecznych i organizacyjnych - groźba przeinwestowania i przewymiarowania (sortownie, MBP, spalarnie,...aquaparki...) Innowacyjność ekoinnowacyjność np. konkurowanie technologii recyklingu termicznego i materiałowego, produkty kompozytowe i wielomateriałowe, GMO

17 Wyzwania ekoinnowacyjności - Tworzenie komunalnych grup kapitałowych, dzięki którym można przez efekt skali obniżać koszty świadczenia usług komunalnych oraz gromadzić środki na badania i wdrożenia innowacyjne. - Rozwój współpracy pomiędzy instytucjami naukowymi i badawczo-rozwojowymi, funkcjonującymi w otoczeniu regionalnym a samorządami i przedsiębiorstwami gospodarki komunalnej.

18 GOSPODARKA CYRKULARNA (publikacja Inicjatywy KE - grudzień 2015 CYFRYZACJA Informatyzacja gmin, e-administracja, e-usługi, inteligentne sieci rozwiązania smart, odmaterializowanie ZIELONA GOSPODARKA zielone przetargi zielone miejsca pracy równoważenie produkcji i konsumpcji GOSPODARKA NISKOEMISYJNA Ekoinnowacyjność sektora komunalnego GOSPODARKA(ekonomia) SPOŁECZNA i inkluzywna

19 Konkurs Gmina Ekoinnowacji

20 Konkurs dobrych praktyk Gmina Ekoinnowacji Konkurs organizowany był od stycznia 2014 r, do czerwca 2015 r. przez Fundację Promocji Gmin Polskich we współpracy z Serwisem Samorządowym PAP. Konkurs adresowany był do gminnych jednostek samorządu terytorialnego z terenu całej Polski. Na stronie internetowej prezentowane były co miesiąc dobre przykłady organizacji selektywnej zbiórki odpadów (w sumie 102 opisy dobrych praktyk)

21 Konkurs dobrych praktyk Gminny Lider Recyklingu W Konkursie punktowane były: kompleksowość zaangażowania gminy w innowacyjność ekologiczną: liczba obszarów/dziedzin, w których dokonano innowacyjnych ekologicznie zmian/udoskonaleń; zaangażowanie planistyczne gminy i tworzenie klimatu dla rozwoju ekoinnowacyjności; prowadzenie lokalnych działań edukacyjnych i kampanii informacyjno-promocyjnych w zakresie innowacyjności ekologicznej; współpraca z innymi podmiotami (publicznymi, prywatnymi lub pozarządowymi); utworzenie nowych (zielonych) miejsc pracy w wyniku realizacji przedsięwzięcia.

22 Dziękuję za uwagę Niniejsza prezentacja konferencyjna powstała w ramach projektu Eko-gminy.pl Kampania informacyjno-edukacyjna z wykorzystaniem platformy e-learningowej w zakresie wdrażania innowacyjnych ekologicznie rozwiązań w gospodarce komunalnej i polityce samorządowej dzięki dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za treść prezentacji i konferencji odpowiada Fundacja Promocji Gmin Polskich, a wyrażane poglądy nie odzwierciedlają oficjalnego stanowiska Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.