INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NR 4. Wymiarowanie rysunków.

Transkrypt

1 Politechnika Białostocka Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska kierunek studiów: Budownictwo st. stacjonarne INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NR 4 Temat ćwiczenia: Wymiarowanie rysunków. Opracowała: dr inż. Beata Sadowska Białystok 2012

2 Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest omówienie funkcji wymiarowania oraz sposobu definiowania stylu wymiarowania rysunków; a także zapoznanie studentów z pojęciem multilinii. 1. Podstawowe wiadomości Uwaga: Niniejsza instrukcja jest sporządzona pod wersję programu AutoCAD Wymiarowanie. AutoCAD daje możliwość wymiarowania półautomatycznego: użytkownik może określić rodzaj wymiaru oraz wskazać element do zwymiarowania, zaś program automatycznie odczytuje z rysunku wartość wymiaru i umieszcza ją jako napis wymiarowy w tworzonym wymiarze. Odczytana jest przemnożona przez ustawiony współczynnik skali (uwaga: użytkownik może wymusić przyjęcie innej wartości, ale na ogół nie jest to wskazane). W celu uniknięcia zamieszania, wymiary powinny być rysowane na oddzielnej warstwie. Rysowany wymiar jest domyślnie wymiarem skojarzonym z wymiarowanym obiektem i traktowany jako jeden obiekt. Podczas rysowania wymiarów skojarzonych AutoCAD tworzy warstwę o nazwie Defpoints (uwaga: warstwy tej nie wolno kasować i najlepiej w nią nie ingerować). Możliwe jest rozbicie skojarzonych wymiarów na elementy składowe (odcinki, strzałki, napisy) za pomocą komendy ( Zmiana Rozbij ). Przed rozpoczęciem wymiarowania rysunku przydatnym jest wyświetlić na ekranie okno narzędziowe Wymiar ( Widok Paski narzędzi Wymiar ): Można utworzyć wymiary liniowe z poziomymi, pionowymi (wymiar liniowy) bądź dopasowanymi liniami wymiarowymi (wymiar normalny). Te wymiary liniowe mogą być także piętrowe (wymiar od bazy) lub tworzone od jednego końca do drugiego (wymiar szeregowy). Można podać wartość współrzędnej względem początku układu współrzędnych użytkownika UCS (współrzędne), długość promienia (promień), średnicy (średnica) i kąt (kątowy), rysować odnośniki (linia odniesienia), zaznaczyć środek

3 okręgu, łuku lub łukowego segmentu polilinii oraz rysować linie środkowe (znacznik środka). Istniejące wymiary mogą być modyfikowane ( Wymiary Styl wymiarowania ): Poniżej przedstawiono nazwy poszczególnych elementów wymiaru: napis wymiarowy linia wymiarowa strzałka wymiarowa 25.. pomocnicze linie wymiarowe punkty wymiarowe Użytkownik może samodzielnie określić w jaki sposób mają wyglądać poszczególne elementy wymiaru (kolor, wielkość, rodzaj i rozmiar strzałek, sposób rysowania linii wymiarowej i pomocniczych linii wymiarowych, pionowe i poziome położenie napisu wymiarowego, wysokość napisu, rodzaj stosowanych jednostek, jednostki układu dodatkowego, liczba miejsc dziesiętnych w napisach wymiarowych, sposób rysowania tolerancji, zaokrąglanie wartości odczytanych z rysunku itd.) i zapamiętać go jako tzw. styl wymiarowy. Dzięki stylom wymiarowym użytkownik ma możliwość sprawnego sterowania wyglądem wymiarów różnego rodzaju. Wymiary można modyfikować za pomocą uchwytów, dzięki którym można odsuwać i dosuwać linie wymiarowe do innych elementów rysunku i zmieniać długość pomocniczych linii wymiarowych.

4 Multilinia jest to obiekt składający się z wielu linii równoległych (maksymalnie 16), z których każda może być rysowana innym kolorem i typem linii. Podczas jej rysowania narożniki tworzone są automatycznie. Końcówki multilinii mogą być otwarte, zamknięte odcinkiem, łukiem zewnętrznym lub wewnętrznym. Połączenia segmentów mogą być widoczne lub nie. Wnętrze multilinii może być wypełnione dowolnym kolorem. Do rysowania multilinii służy komenda MLINE: Ćwiczenie Ćwiczenie polega na wykonaniu rysunku rzutu kondygnacji budynku mieszkalnego według wzoru zamieszczonego poniżej. Uwaga: Jest to przykładowy rzut parteru budynku jednorodzinnego, pochodzący z książki: Bieniasza J., Januszewskiego B., i Piekarskiego M.: Rysunek techniczny w budownictwie. Do wykonania ćwiczenia można też użyć innego rzutu kondygnacji budynku mieszkalnego, zaakceptowanego przez prowadzącego zajęcia.

5 Rysunek rzutu kondygnacji budynku mieszkalnego wykonać należy z wykorzystaniem warstw, rozdzielając jego części składowe (ściany linie przekrojowe, schody linie widokowe, stolarka, osie, przerywane, opisy, wymiarowanie, kreskowanie, wyposażenie itp.). Najłatwiejszym sposobem (choć nie jedynym) wykonania tego typu rysunku jest rysowanie elementów w skali rzeczywistej. Czasami należy odpowiednio ustawić granice rysunku, gdyż jeśli są one włączone, to nie można rysować poza ich zakresem. Do włączania i wyłączania granic służy komenda LIMITS ( Format Granice rysunku ). Do rysowania ścian zewnętrznych można użyć polecenia multilinia ( Rysuj Linia podwójna ). Nie jest wskazane rysowanie za pomocą komendy Polilinia, gdyż grubość linii umieszczonych na poszczególnych warstwach będzie ustawiona podczas przygotowania rysunku do wydruku. Przy rysowaniu linii równoległych warto wykorzystać polecenie OFFSET ( Zmiana Odsuń ). Po wprowadzeniu komendy pojawia się pytanie Określ odległość odsunięcia gdzie należy wpisać odległość kopi, a potem wskazać obiekt do skopiowania. Można też w pierwszym kroku wskazać punkt przez który ma przechodzić kopia (przezpunkt). Do wykonywania opisów (oprócz napisów wymiarowych w wymiarowaniu, które program będzie umieszczał automatycznie przy jego sporządzaniu) należy korzystać z komendy ( Rysuj Tekst ), gdzie mamy tu dwie możliwości : Wiele wierszy i Jeden wiersz. Komenda Jeden wiersz jest wcześniejszą i uboższą wersją komendy Wiele wierszy i umieszcza na rysunku pojedynczy, jednowierszowy napis. Po wprowadzeniu komendy możemy wybrać opcję wyrównania napisu i wprowadzić punkty określające tą justyfikację lub od razu wskazać punkt początkowy napisu, następnie kąt obrotu oraz treść napisu. Komenda Wiele wierszy umożliwia tworzenie paragrafów tekstowych, które mogą składać się z wielu zdań i akapitów. Komenda uruchamia edytor napisów, który daje wiele możliwości oferowanych standardowo przez edytory tekstów (można określić szerokość paragrafu, wysokość liter, kąt obroty, styl, sposób justyfikacji paragrafu, wstawić symbol). Różne atrybuty można nadać wpisanemu tekstowi lub jego fragmentom. Napisy wchodzące w skład paragrafu traktowane są jako jeden obiekt. Ostatnim krokiem wykonania ćwiczenia jest zwymiarowanie rzutu budynku. Należy pamiętać że w rysunku budowlanym istnieją pewne reguły odnoszące się do wymiarowania: zaczynamy od sporządzania linii wymiarowych zewnętrznych i tak pierwsza z nich musi leżeć w odległości przynajmniej 10 mm od obiektu. Odległość kolejnych linii wymiarowych zewnętrznych jest stała i nie mniejsza od 7 mm, na pierwszej linii wymiarowej zewnętrznej (które ewentualnie może być wykreślona jako linia wymiarowa wewnętrzna) pokazujemy grubość ścian przylegających do wymiarowanej ściany zewnętrznej a pomiędzy nimi szerokość pomieszczeń, na drugiej linii wymiarowej zewnętrznej pokazujemy położenie otworów okiennych i drzwiowych, zaś na trzeciej osie tych otworów, na czwartej linii wymiarowej zewnętrznej wymiarujemy rozstaw osi konstrukcyjnych ścian,

6 na piątej natomiast całkowity wymiar szerokości / długości budynku z ewentualnym uwzględnieniem uskoków, pozostałe wymiary, których nie ma możliwości pokazać na liniach wymiarowych zewnętrznych, umieszczamy na liniach wymiarowych wewnętrznych (wymiary pomieszczeń nie przylegających do ścian zewnętrznych, położenie otworów w ścianach wewnętrznych, wnęk, kominów itp.). Należy pamiętać że w ścianach wewnętrznych konstrukcyjnych otwory wymiarujemy w świetle muru, zaś w ścianach działowych w ich osiach. Przed przystąpieniem do wymiarowania należy ustalić jego odpowiedni. W celu dokonania ustawień wykonujemy jeden próbny wymiar ( Wymiary Liniowy ). Wskazujemy najpierw początek pierwszej pomocniczej linii wymiarowej, potem drugiej, a przy zapytaniu o położenie linii wymiarowej wpisujemy z klawiatury wartość odległości linii wymiarowej od wymiarowanego odcinka (np. 100). Teraz przystępujemy do zmiany wyglądu wykonanego wymiaru. Uruchamiamy menadżer stylów wymiarowania ( Wymiary Styl ): W zakładce Linie i strzałki zmieniamy groty strzałek na znak architektoniczny lub pochylony, możemy też odpowiednio ostawić jego rozmiar (np. na 6).

7 Ustawiamy tu również Odsunięcie początku linii pomocniczej (np. na 50 będzie ono inne dla każdej kolejnej linii wymiarowej zewnętrznej i dla linii wymiarowych wewnętrznych). Możemy to również ustawić Przedłużenie linii wymiarowej raz linii pomocniczych (np. na 6). Następnie przechodzimy do zakładki Tekst. Ustalamy tu wysokość tekstu (jednakową dla całego rysunku, np.15) oraz odsunięcie tekstu od linii wymiarowej (np. 2).

8 W zakładce Jednostki podstawowe powinno być włączone pomijanie zer końcowe i o ile kreśliliśmy budynek w skali 1:1 (podając długości w cm i chcemy mieć wymiary w cm lub kreśliliśmy w mm i chcemy aby wymiary były podane w mm) to współczynnik skali powinien być 1. Po wykonaniu ustawień wstępnych klikamy ok i sprawdzamy czy wykonany przez nas wymiar wstępny odpowiada naszym oczekiwaniom. Przed przystąpieniem do wymiarowania należy założyć osobne style wymiarowania dla poszczególnych linii wymiarowych (jest to wymuszone odsunięciem od wymiarowanego obiektu początku pomocniczej linii wymiarowej, chybaże pominiemy linie pomocnicze, co jednakże nie jest zalecane w rysunku budowlanym). Zakładamy więc nowe style korzystając z funkcji Nowy.

9 Nadawane nazwy powinny ułatwiać nam odszukanie odpowiedniego stylu spośród kilku założonych. Po nadaniu nazwy uruchamia się okno pozwalające wprowadzać zmiany w utworzonym stylu wymiarowania. Wobec ustawień wstępnych powinniśmy zmieniać jedynie odsunięcie początku pomocniczych linii wymiarowych (w zakładce Linie i strzałki), tak by linie te z następnego szeregu wymiarowego nie przecinały linii wymiarowej szeregu poprzedniego. Przy wykonywaniu wymiarów należy korzystać z Wymiary Wymiar szeregowy (zaczynamy od Wymiary Wymiar liniowy, dopiero wtedy zadziała wymiarowanie szeregowe). Po sporządzeniu z]całego rysunku sporządzamy ramkę i tabliczkę rysunkową dopasowaną do skali rysunku odpowiedniej formatki rysunkowej.