Systemowe i kompleksowe rozwiązania w gospodarce odpadami komunalnymi w świetle krajowego planu gospodarki odpadami

Transkrypt

1 Systemowe i kompleksowe rozwiązania w gospodarce odpadami komunalnymi w świetle krajowego planu gospodarki odpadami Doc dr Lidia Sieja INSTYTUT EKOLOGII TERENÓW UPRZEMYSŁOWIONYCH Katowice

2 Bilans odpadów wytworzonych w 2004r Rodzaj odpadów Ilość wytworzona w 2004 r [mln Mg] Odpady poddane Odzyskowi [%] Unieszkodliwione [%] w tym składowane [%] Odpady komunalne Odpady z sektora gospodarczego Odpady niebezpieczne 1,

3 Wskaźniki charakterystyki ilościowej odpadów komunalnych niesegregowanych [kg/m/rok] Ilość odpadów [kg/m/rok] duże miasta małe miasta wieś 01 Odpady z gospodarstw domowych Odpady z infrastruktury RAZEM Średnia ważona dla kraju 273

4 Ilość odpadów komunalnych niesegregowanych [Mg/rok] Rodzaj odpadów Ilość odpadów [Mg/rok] duże miasta małe miasta wieś 01 Odpady z gospodarstw domowych Odpady z infrastruktury RAZEM RAZEM

5 Pozostałe odpady z grupy Zbierane selektywnie Odpady z ogrodów i parków Odpady z targowisk Odpady z czyszczenia ulic Odpady wielkogabarytowe - 243,4 tys Mg - 354,0 tys Mg tys Mg tys Mg tys Mg RAZEM 1455,4 tys Mg

6 Skład odpadów miejskich 11% 1 odpady ulegające biodegradacji 2 potencjalne surowce wtórne 34% 55% 3 pozostałe

7 Skład odpadów wiejskich 34% 35% 1 odpady ulegające biodegradacji 2 potencjalne surowce wtórne 3 pozostałe 31%

8 Bilans odpadów komunalnych 2000r 2004r Łącznie: 12,0 mln Mg 12,0 mln Mg Odpady uleg. biodegradacji 4,9 mln Mg 5,5 mln Mg Ilość wytworzonych odpadów ulegających biodegradacji w 1995r 4,3 mln Mg Współczynnik na mieszkańca w 1995r -miasto 155 kg - wieś 47 kg

9

10 Alternatywny system gospodarki odpadami komunalnymi

11 Ilość zebranych odpadów komunalnych [GUS] Rok Ilość odpadów [mln Mg] , , , , ,8

12 Ilość odzyskiwanych i unieszkodliwianych odpadów [GUS} 2000r Ilość odpadów selektywnie zbieranych 2004r 13 tys Mg 243 tys Mg Ilość odpadów przetwarzanych biologicznie 300 tys Mg 279 tys Mg Ilość odpadów przetwarzanych termicznie 50 tys Mg 44 tys Mg 11,8 mln Mg 9,5 mln Mg Ilość odpadów składowanych

13 Instalacje 2000r 2004r Kompostownie Sortownie Spalarnie Składowiska

14 Wzrost globalnej ilości odpadów grupy [tys Mg] [ROK] 2018

15 Cele do osiągnięcia 1. Objęcie umowami na odbiór odpadów 100 % mieszkańców kraju

16 Cele do osiągnięcia 2. Ograniczenie składowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji do poziomów: 2010r - 75% wagowo całkowitej masy odpadów ulegających biodegradacji 2013r - 50% wagowo całkowitej masy odpadów ulegających biodegradacji 2020r - 35% wagowo całkowitej masy odpadów ulegających biodegradacji

17 Cele do osiągnięcia 3. Odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów ulegających biodegradacji: 2010r - 2,5 mln Mg odpadów ulegających biodegradacji 2013r - 3,5 mln Mg odpadów ulegających biodegradacji 2018r - 4,1 mln Mg odpadów ulegających biodegradacji

18 Planowany poziom redukcji składowanych odpadów ulegających biodegradacji 6 5 [m ln M g] 4 3 Ogólna iloś ć wytworzonych odpadów ulegających biodegradacji 2 Odpady dopus zczone do s kładowania Rok

19 Cele do osiągnięcia 4. Wydzielenie odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych w następujących ilościach: 2010r - do 50% ich ilości w całkowitej masie (wytwarzanych) odpadów komunalnych, tj. 25 tys. Mg, 2013r - do 80% ich ilości w całkowitej masie (wytwarzanych) odpadów komunalnych, tj. 40 tys. Mg, 2018r - do 100% ich ilości w całkowitej masie (wytwarzanych) odpadów komunalnych, tj. 52 tys. Mg.

20 Cele do osiągnięcia 5. Wydzielenie z odpadów komunalnych poprzez selektywne zbieranie odpadów wielkogabarytowych (w tym mebli, sprzętu AGD i elektronicznego oraz innych odpadów dużych rozmiarów) w następujących ilościach: : 2010r - 40% całkowitej ilości wytwarzanych odpadów wielkogabarytowych tj. 209 tys. Mg; 2013r - 70% całkowitej ilości wytwarzanych odpadów wielkogabarytowych tj. 385 tys. Mg; 2018r - 100% całkowitej ilości wytwarzanych odpadów wielkogabarytowych tj. 566 tys. Mg;

21 Cele do osiągnięcia 6. Wzrost poziomu zbierania selektywnego odpadów przydatnych do recyklingu w tym odpadów opakowaniowych wchodzących w strumień odpadów komunalnych 2010r - 10% całkowitej ilości wytwarzanych odpadów zmieszanych tj. 1,0 mln. Mg; 2013r - 18% całkowitej ilości wytwarzanych odpadów zmieszanych tj. 1,8 mln. Mg; 2018r - 20% całkowitej ilości wytwarzanych odpadów zmieszanych tj. 2,0 mln. Mg;

22 [mln Mg] 4,5 4 3, ,5 2 1, , [Rok] Wydajność linii technologicznych do zainstalowana * 4 Odzysk i unieszkodliwianie we własnym zakresie 3 Wydajność linii technologicznych zainstalowana 2 Termiczne przekształcanie 1 Recykling papieru

23 Efekt realizacji zamierzeń

24 Zadanie: Termin realizacji : 2009r Zamknięcie i rekultywacja wszystkich składowisk odpadów nie spełniających wymogów Dyrektywy 1999/31/WE i polskiego prawa

25 Zadanie: Budowa systemu Kompleksowych, regionalnych rozwiązań Sieć instalacji zapewniających osiągnięcie wyznaczonych celów

26

27 kompost pozostałości pozostałości Selektywna zbiórka odpadów niebezpiecznych Pozostałe odpady Odzysk odpadów budowlano-remontowych Odzysk odpadów wielkogabarytowych Odzysk i recykling odpadów opakowaniowych i innych surowców wtórnych Odzysk i unieszkodliwianie odpadów ulegających biodegradacji PODSTAWOWE LINIE TECHNOLOGICZNE SYSTEMU GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI

28 Przepływy strumieni odpadów w systemie regionalnym

29 Koszty inwestycji Do 2010 roku mln zł mln zł

30 4,7 mln mieszkańców 1,5 mln Mg odpadów komunalnych

31 Stan obecny - odpady zbierane selektywnie ~ 40 tys. Mg - odpady kierowane do kompostowni ~ 50 tys. Mg 39 składowisk 14 sortowni odpadów 8 kompostowni w tym 4 z kompostowaniem dynamicznym

32 Średni skład odpadów komunalnych w woj. śląskim 2005r. Inne 33% plastik szkło 13% metal 8% 370 tys. Mg 4% Odpady ulegające biodegradacji 42% 630 tys. Mg

33 Konieczność wzrostu przerobu odpadów ulegających biodegradacji [tys. Mg] odpady wytworzone ilość odpadów ulegających biodegradacji wymagających przerobu biologicznego i przekształcenia termicznego rok 2013 odpady dopuszczone do składowania

34 Możliwości technologiczne wypełnienia zobowiązań wobec Unii Europejskiej i polskiego prawa Termiczne przekształcanie [Mg] Biologiczne metody Aktualna moc przerobowa instalacji [Rok] 2013

35

36

37 Lokalizacje regionalnych obiektów

38 Potencjalne lokalizacje o.t.p.o.k

39 Rejon centralnej części woj. śląskiego 2 miliony mieszkańców 770 tys. Mg odpadów 10% powierzchni województwa 44% mieszkańców województwa 50% ilości wytwarzanych odpadów

40 Propozycja obszarów obsługiwanych przez instalacje termicznego przekształcania odpadów ~ 1 mln mieszkańców ok. 390 tys Mg wytwarzanych odpadów komunalnych w tym 200 tys odpadów ulegających biodegradacji ~ 1 mln mieszkańców ok. 390 tys Mg wytwarzanych odpadów komunalnych w tym 200 tys odpadów ulegających biodegradacji

41 Dane charakteryzujące obszar centralnej części woj. śląskiego Miasto Pow. km2 Ludność w 2005r Prognoza ludności w 2015r Odpady wytworzone 2005r [Mg] Bytom Chorzów Gliwice Mikołów Ruda Sl Świętochłowice Tychy Zabrze SUMA Będzin Czeladź Dąbrowa G Jaworzno Katowice Mysłowice Siemianowice Sosnowiec SUMA RAZEM Odpady biodegradowalne wytworzone w 2005r [Mg] Ilość odpadów prognozowana w 2013r [Mg] Prognoza ilości odpadów biodegradowalnych w 2013r [Mg]

42 Argumenty przemawiające za wdrożeniem metod termicznego przekształcania odpadów komunalnych

43 Argument Nr 1 Możliwość wykorzystania energii tkwiącej w odpadach komunalnych [%] frakcja palna frakcja niepalna 0 1 Zawartość frakcji palnej w odpadach Średnia wartość kaloryczna 8-11 MJ/kg (w zależności od stopnia wyselekcjonowania frakcji niepalnej)

44 Argument Nr 2 Zastosowanie termicznego przekształcania odpadów jedyną szansą wywiązania się z zobowiązań wobec UE i wypełnienia polskiego prawa 2 obiekty Łącznie 450 tys Mg Odpadów komunalnych 200 tys Mg Odpadów ulegających biodegradacji

45 Argument Nr 3 Wyczerpywanie się pojemności chłonnej składowisk Wg zapisów wojewódzkiego planu do 2015r nie ma potrzeby budowy nowych składowisk odpadów komunalnych w woj. Śląskim A co po 2015 roku?

46 Składowanie i spalanie odpadów komunalnych porównanie korzyści ekologicznych

47 Termiczne unieszkodliwianie odpadów komunalnych z odzyskiem energii.

48 Argument Nr 4 Możliwość wspólnej gospodarki odpadów komunalnych i osadów ściekowych Osady ściekowe Obecnie ok. 60 tys Mg s.m rok ok. 90 tys Mg s.m.

49 Niezbędne kroki do pilnego podjęcia Utworzenie struktur organizacyjnych w ramach zainteresowanych gmin dla realizacji wspólnych przedsięwzięć Prowadzenie szeroko zakrojonych kampanii informacyjno- edukacyjnych Wybór lokalizacji (wariantowych instalacji t.p.o.k) Opracowanie koncepcji techniczno organizacyjnych instalacji t.p.o.k Prowadzenie konsultacji społecznych Przygotowanie dokumentacji niezbędnych przy staraniu się o środki pomocowe UE

50 Kraków Ilość wytwarzanych odpadów komunalnych w/g Planu: 247 tys. Mg 2010r 263 tys. Mg 2013r 270 tys. Mg

51 odpady pozostałe 18% odpady ulegające biodegradacji, w tym papier 55% odpady stanow iące potencjalne surow ce w tórne (plastik, szkło, metal) 27%

52 Program gospodarki odpadami komunalnymi 1998 rok

53 selektywna zbiórka 2% kompostowanie 3% sortowanie 5% kompostowanie 5% 1999 sortowanie 9% selektywna zbiórka 3% składowanie 90% składowanie 83% składowanie 16% selektywna zbiórka 4% 2005 spalanie 60% kompostowanie 7% sortowanie 13% 2002

54 [tys. Mg] lata odpady ulegające biodegradacji wytwarzane do s kładowania do przerobu m etodam i biologicznym i i term icznym i 2013

55 120 Termiczne przekształcanie 100 brak możliwości zrealizowania wymaganego poziomu redukcji składowanych odpadów ulegających biodegradacji tys. Mg kompostowanie lub fermentacja 40 Recykling papieru lata

56 Brak możliwości dalszej rozbudowy składowiska Barycz Wg obecnych szacunków pojemność chłonna obecnie eksploatowanej kwatery składowiska pozwoli na składowanie odpadów optymistycznie przyjmując w okresie najbliższych 10 lat. Brak jest również możliwości zlokalizowania nowego składowiska w obrębie miasta, a także w sąsiednich gminach

57 Szacunkowe koszty inwestycji i eksploatacji instalacji termicznego przekształcania odpadów komunalnych każda nowoczesna technologia gwarantująca właściwe efekty dla ochrony środowiska, musi cechować się wyższymi kosztami w stosunku do rozwiązania najbardziej prymitywnego jakim jest składowanie odpadów koszty przyjmowania odpadów na składowisko będą sukcesywnie już od 2008r wzrastać (Rozporządzenie Ministra Środowiska) koszt budowy w Polsce instalacji t.p.o.k. o przepustowości ok. 200 tys. Mg/rok szacowany jest na poziomie 100 mln Euro.

58 Stawki opodatkowania za składowanie odpadów komunalnych

59 Akceptacja społeczna rozszerzenie programu edukacji społecznej o kampanię na rzecz budowy instalacji t.p.o.k.

60 Wrocław Ilość wytwarzanych odpadów komunalnych 2003r 316 tys. Mg 2005r 337 tys. Mg 2012r 389 tys. Mg

61 Zadanie: Budowa systemu kompleksowych, regionalnych rozwiązań Sieć instalacji zapewniających osiągnięcie wyznaczonych celów

62 TEZA:

63 250 [tys. Mg] lata odpa dy ul ega jące bio degrada cji wytwarzane do s kładow ani a do przerobu m etodami b iolo gicznym i i te rm icznym i 2013

64 tys. Mg Termiczne przekształcanie brak możliwości zrealizowania wymaganego poziomu redukcji składowanych odpadów ulegających biodegradacji kompostowanie lub fermentacja Recykling papieru lata

65 Zalecany system postępowania z odpadami komunalnymi

66 Alternatywne rozwiązanie MBP jest nieefektywne

67