Wstępna ocena elektromiograficzna skuteczności technik neuromobilizacji u pacjentów z bólami kręgosłupa odcinka lędźwiowo - krzyżowego

Transkrypt

1 Wstępna ocena elektromiograficzna skuteczności technik neuromobilizacji u pacjentów z bólami kręgosłupa odcinka lędźwiowo - krzyżowego Michał Dwornik Poradnia Rehabilitacji SGZP ZOZ, Błonie

2 Neuromobilzacja Jest to mobilizacja układu nerwowego odtworzająca prawidłową neuromechanikę, czyli adaptację do ciągłych zmian mechanicznych zachodzących w organizmie i odtwarzająca neurofizjologię. Butler D. Mobilisation of the nervous system; 2004

3 Mobilizowane struktury Rdzeń kręgowy Opony rdzeniowe Zwoje współczulne Korzenie rdzeniowe Nerwy rdzeniowe Sploty nerwowe Nerwy obwodowe Tkanka łączna okołonerwowa Butler D. Mobilisation of the nervous system; 2004

4 Wskazania do neuromobilizacji Zaburzenia extraneuralne tkanka łączna Zaburzenia intraneuralne perinerium, epinerium włókna nerwowe (z endonerium) Zaburzenia mieszane Butler D. Mobilisation of the nervous system; 2004

5 Objawy bólowe podrażnień układu nerwowego Podrażnienie tkanek otaczających nerw Ból wokół miejsca uszkodzenia Podrażnienie tkanki łącznej wewnątrz nerwowej (epinerium, perinerium) Ból wzdłuż przebiegu nerwów, nie dermatomalnie Podrażnienie tkanki przewodzącej aksonu Ból występujący zgodnie z unerwieniem dermatomalnym Klasyfikacja bólu przewlekłegopod red. Dobrogowski J.; 1999 Butler D. Mobilisation of the nervous system; 2004

6 Przyczyny zaburzeń neuromechaniki Kompresja Rozciągnięcie Uraz Czynnik chorobotwórczy Zaburzenia ukrwienia nerwów Podrażnienia nervi nervorum Zaburzenia transportu aksonalnego Butler D. Mobilisation of the nervous system; 2004

7 Unerwienie i unaczynienie nerwów perinerium epinerium naczynie krwionośne nervi nervorum włókno nerwowe Butler D. Mobilisation of the nervous system; 2004

8 Unerwienie i unaczynienie nerwów Ciałka blaszkowate w perinerium Nervi nervorum Ciałka blaszkowate w epinerium Naczynia i nerwy wchodzące do epinerium Zwoje nerwowonaczyniowe w perinerium Zwoje nerwowonaczyniowe w endonerium Nervi nervorum

9 Przewodzenie bólu z ukł. nerwowego Ból szybko przekazywany włókna typu III pobudzenie neuronów gamma i alfa Ból wolno przekazywany włókna typu IV pobudzenie neuronów gamma tonus mięsni wzmożenie aktywności układu współczulnego Skurcz naczyń krwionośnych Wzmożone napięcie tkanki łącznej próg pobudliwości receptorów ból Medycyna bólu pod red. Dobrogowskiego J i Wordliczka J.; 2004

10 Cele neuromobilizacji Zmniejszenie bólu Polepszenie ukrwienia Poprawa transportu aksonalnego Obniżenie napięcia układu współczulnego Obniżenie spoczynkowego napięcia mięśniowego

11 Mobilizacja tkanki nerwowej Naciąganie i pociąganie pni nerwowych, korzeni i nerwów rdzeniowych, rdzenia kręgowego i opon rdzeniowych, poprzez ruch w stawach w ściśle wyizolowanych pozycjach

12 Techniki mobilizacji tkanki nerwowej Testy napięciowe Napinają dany nerw, rdzeń, lub opony rdzeniowe poprzez Kątowe ustawienie stawów Trakcje stawów Wynik dodatni świadczy o zmianach wewnątrznerwowych Testy ruchomości Wyzwalają napięcie układu nerwowego poprzez Ustawienie badanego regionu w pozycji spoczynkowej Naciąganie nerwu proksymalnie lub dystalnie Wynik dodatni świadczy o zmianach zewnątrznerwowych Maitland G. Vertebral manipulation;1986. Butler D. Mobilisation of the nervous system; 2004

13 Testy napięciowe n. kulszowy z n. piszczelowym n. kulszowy z n. strzałkowym wsp. Napięcie osiowe i przesunięcie grzbietowe zawartości kanału kręgowego Szprynger J, Sozańska G. Neuromechanika i neuromobilizacje w fizjoterapii

14 Testy ruchomości Mobilizacja w kierunku głowowym splotu lędźwiowego i zawartości kanału kręgowego Mobilizacja w kierunku ogonowym splotu krzyżowego i zawartości kanału kręgowego w odcinku lędźwiowym kręgosłupa przez trakt n. kulszowego i n. piszczelowego Mobilizacja w kierunku dystalnym traktu n. piszczelowego w okolicy st. kolanowego Szprynger J, Sozańska G. Neuromechanika i neuromobilizacje w fizjoterapii

15 Metodyka technik mobilizacji Pozycja wyjściowa określana dodatnim testem napięciowym, lub dodatnim testem ruchomości Zasada bezbolesności Zabiegi prowadzone przez okres dwóch tygodni co drugi dzień Koury M., Scarpelli E. A manual therapy approach to evaluation and treatment of a patient with a chronic lumbar nerv root iritation; 1994

16 Metodyka technik mobilizacji Ilość, czas trwania i częstotliwość impulsów dobierana do pojawiających się reakcji. W pierwszym okresie leczenia 2 serie po kilka sekund częstotliwości 2-4 impulsy / sekundę W miarę poprawy stanu pacjenta czas serii zabiegu sekund, amplituda ruchu, czas pojedynczego impulsu i ilość serii W stanach przewlekłych napięć trwających od 1 do kilkunastu sekund Koury M., Scarpelli E. A manual therapy approach to evaluation and treatment of a patient with a chronic lumbar nerv root iritation; 1994

17 Ocena skuteczności technik neuromobilizacji poprzez zapis elektromiograficzny czynności bioelektrycznej mięśni wskaźnikowych w spoczynku

18 Badanie EMG - elektrodami przezskórnymi Ocena stanu czynnościowego mm wskaźnikowych m. quadriceps femoris, m. biceps femoris m tibialis anterior m. gastrocnemius Przezskórne EMG semg; NeuroTrac Simplex Metoda nieinwazyjna i bezbolesna Graficzne wykresy czynności badanego mięśnia Pullman S et al. Clinical utility of surface EMG; Elektromiografia kliniczna, pod red. Hausmanowa- Petrusewicza; 1986.

19 Badanie EMG - elektrodami przezskórnymi Pomiar czynności mięśniowej w spoczynku w pozycji leżącej odpoczynek przed pomiarem 5 minut pomiar w czasie 1 minuty elektrody przezskórne układane w tych samych miejscach na brzuścu mięśnia Pullman S et al. Clinical utility of surface EMG; Elektromiografia kliniczna, pod red. Hausmanowa- Petrusewicza; 1986.

20 Ułożenie elektrod przezskórnych Elektrody rejestrujące Na środku brzuścu mięśnia W odległości 1 cm Z dala od punktów motorycznych mięśnia Z dala od ścięgien mięśnia Podłużnie do włókien mięśniowych Elektroda referencyjna Możliwie daleko od badanego mięśnia Blisko powierzchni kostnych Basmajian J. De Luca C. Muscles Alive: their functions revealed by electromyography; 1985

21 Ułożenie elektrod przezskórnych punkt motoryczny prawidłowe położenie zewnętrzna część brzuśca ścięgno Basmajian J. De Luca C. Muscles Alive: their functions revealed by electromyography; 1985

22 Badanie EMG i rejestracja wyników

23 Materiał badań GRUPA LECZONA NEUROMOBILIZACJĄ 12 pacjentów (7 kobiet, 5 mężczyzn) W wieku od 23 do 55 lat Zespół bólowy L/S podostry -2 pacjentów Zespół bólowy L/S przewlekły 10 pacjentów

24 Średnie wartości EMG u pacjentów bez objawów bólowych V 0,6 0,5 0,4 0,45 (±0,18 SD) 0,41 (±0,18 SD) 0,42 (±0,26 SD) 0,38 (±0,19 SD) 0,3 0,2 0,1 n = 19 0 m. prosty uda m. piszczelowy przedni m. dwugłowy uda m. brzuchaty łydki

25 Wyniki badań EMG u pacjentów z bólem L-S V 6 5, ,8 2,9 2 1,3 1,2 1 0,3 0,4 0,5 0 m. prosty uda n = 2 m. piszczelowy przedni n = 5 m. dwugłowy uda n = 4 m. brzuchaty łydki n = 4 przed neuromobilizacją po neuromobilizacji

26 Zmniejszenie bólu po neuromobilizacji w skali VAS % przed neuromobilizacją po neuromobilizacji

27 Nieparametryczny test istotności różnic U Manna - Whitneya NEUROMOBILIZACJA LICZBA BADANYCH N FIZJOTERAPIA STANDARDOWA P < 0,05 PŁEĆ K - 7 M - 5 K - 5 M - 6 WIEK 42,42 43,55 TEST LASEQUE'A poprawa o 10,08 poprawa o 1,36 TEST LASEQUE'A SKRZYŻOWANY poprawa o 2,5 poprawa o 0,91 TEST BRAGARDA poprawa o 17% poprawa o 0% TEST MACKIEWICZA poprawa o 25% poprawa o 0% SKALA VAS poprawa o 1,5 punktu pogorszenie o 0,36 punktu NAPIĘCIE SPOCZYNKOWE M. RECTUS FEMORIS W µv poprawa o 0,69 µv pogorszenie o 0,30 µv NAPIĘCIE SPOCZYNKOWE M. ANTERIOR TIBIALIS W µv poprawa o 0,46 µv poprawa o 0,09 µv NAPIĘCIE SPOCZYNKOWE M. BICEPS FEMORIS W µv poprawa o 0,18 µv pogorszenie o 0,31 µv NAPIĘCIE SPOCZYNKOWE M. GASTROCNEMIUS W µv poprawa o 2,58 µv poprawa o 0,66 µv 0, , , , , , , , ,387357

28 Wnioski W badanej grupie pacjentów zabiegi neuromobilizacji: Zmniejszyły podwyższone i przywróciły prawidłowe spoczynkowe napięcie mięśniowe Zredukowały ból o 40% (pomimo charakteru przewlekłego bólu) Przedstawione wyniki wymagają badań na szerszej grupie badawczej i grupie porównawczej.

29 Dziękuję za uwagę