WOJEWÓDZKIE CENTRUM ONKOLOGII W GDAŃSKU NOWOTWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009 ROKU. Monika Nowaczyk, Ewa Solska, Eneasz Reca

Transkrypt

1 ISSN X WOJEWÓDZKIE CENTRUM ONKOLOGII W GDAŃSKU NOWOTWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009 ROKU Monika Nowaczyk, Ewa Solska, Eneasz Reca ZAKŁAD EPIDEMIOLOGII i POMORSKI REJESTR NOWOTWORÓW PRZY WOJEWÓDZKIM CENTRUM ONKOLOGII W GDAŃSKU Strona 1 REGIONAL ONCOLOGY CENTRE IN GDANSK

2 CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 POMERANIAN REGISTRY AT REGIONAL ONCOLOGY CENTRE IN GDANSK NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 Pomorski Rejestr Nowotworów Zakład Epidemiologii pod kierownictwem lek. med. Joanny Wójcik-Tomaszewskiej przy Wojewódzkim Centrum Onkologii w Gdańsku Dyrektor: lek. med. Ewa Solska

3 wyświetlić tego obrazu. Zespół: Lek.med. Joanna Wójcik-Tomaszewska Eneasz Reca Jolanta Zduńczyk Iwona Giedroyć-Mazur Małgorzata Meina ISSN X Publikacja wydana w ramach zadania Rejestracja nowotworów złośliwych Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych Gdańsk 2011 Pomeranian Registry in Gdansk Epidemiology Department at Regional Oncology Centre in Gdansk Director: Ewa Solska, MD Team of specialists: Joanna Wojcik-Tomaszewska, MD Eneasz Reca Jolanta Zduńczyk

4 wyświetlić tego obrazu. Iwona Giedroyc-Mazur Małgorzata Meina This publication has been completed within the Malignant Cancer Register project by the National Programme for Battle Against Cancer. Gdańsk 2011 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 Podziękowania Dziękujemy wszystkim, którzy systematycznie i starannie wypełniają i przesyłają do Pomorskiego Rejestru Nowotworów Karty Zgłoszenia Nowotworu Złośliwego. Dzięki Wam dane przedstawiane w tym biuletynie są wiarygodne i dobrze obrazują sytuację zdrowotną województwa pomorskiego w dziedzinie onkologii. Szczególnie dziękujemy za współpracę i zaangażowanie wszystkim Zakładom Patomorfologii z województwa pomorskiego. Ewa Solska, Joanna Wójcik-Tomaszewska

5 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić SPIS TREŚCI LIST OF CONTENTS Rozdział I WERSJA POLSKA Chapter I POLISH VERSION Słowo wstępne Streszczenie Pomorski Rejestr Nowotworów w Gdańsku Materiał i metody statystyczne Stan zdrowia populacji województwa pomorskiego Opis populacji Zachorowania na nowotwory złośliwe w 2009 roku Zgony chorych na nowotwory złośliwe w 2009 roku Omówienie Analiza według powiatów Bytowski Chojnicki Człuchowski Gdański Kartuski Kościerski Kwidzyński Lęborski Malborski Nowodworski Pucki Słupski Starogardzki Tczewski Wejherowski Sztumski Miasto Gdańsk Miasto Gdynia Miasto Słupsk Miasto Sopot Analiza najczęściej występujących nowotworów Nowotwory złośliwe żołądka (C16) Strona 5

6 NOWOTOWORY wyświetlić tego obrazu. ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN Nowotwory złośliwe jelita grubego (C18-C21) Nowotwory złośliwe oskrzela i płuca (C34) Nowotwory złośliwe piersi (C50) Nowotwory złośliwe gruczołu krokowego (C61) Wskaźniki 5-letnich przeżyć Rozdział II WERSJA ANGIELSKA Chapter II ENGLISH VERSION Introduction Abstract Regional Cancer Registry in Gdansk Research material and statistical methods Health condition of Pomerania Population characteristics Malignant cancer incidence rates in Malignant cancer mortality rates in Exposition The analysis by counties Most frequently diagnosed tumours Malignant stomach cancer (C16) Malignant colorectal cancer (C18-C21) Malignant neoplasm of bronchus and lung (C34) Malignant breast cancer (C50) Malignant prostate cancer (C61) year survival indicators Rozdział III Tabele i Wykresy - Chapter III TABLES & ILLUSTRATIONS Lista tabel Spis rysunków Rozdział I WERSJA POLSKA Strona 6

7 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić Chapter I POLISH VERSION Strona 7

8 NOWOTOWORY wyświetlić tego obrazu. ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN Słowo wstępne Biuletyn NOWOTWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009 ROKU przedstawia najważniejsze i aktualne dane dotyczące zachorowań i zgonów na nowotwory złośliwe w województwie pomorskim. Przedstawiono ogólną analizę sytuacji epidemiologicznej, szczegółowo omówiono najczęściej występujące nowotwory, zobrazowano sytuację w poszczególnych powiatach i przedstawiono analizę przeżyć chorych na nowotwory złośliwe. Obecny biuletyn Pomorskiego Rejestru Nowotworów jest ósmym opracowaniem naszych danych. Jest on adresowany do władz województwa pomorskiego oraz wszystkich osób zainteresowanych problemem chorób nowotworowych. Ewa Solska 2 Streszczenie W województwie pomorskim w 2009 roku rozpoznano 9181 nowych zachorowań na nowotwory złośliwe. Na podstawie informacji z GUS w 2009 roku wystawiono 5443 akty zgonów z powodu choroby nowotworowej. Ryzyko zgonu z powodu nowotworów złośliwych w województwie pomorskim w 2009 roku według ch współczynników umieralności wynosiło u mężczyzn 195 a u kobiet 112. Województwo pomorskie według ch współczynników zachorowalności jest województwem o najwyższym ryzyku zachorowania na nowotwory złośliwe w Polsce. Standaryzowany współczynnik zachorowalności na nowotwory złośliwe u mężczyzn wyniósł 314, a u kobiet 232 na 100 tys. mieszkańców z uwzględnieniem struktury wieku. Nadal najczęstszym rozpoznaniem u mężczyzn są nowotwory złośliwe płuc, które u kobiet występują na drugim miejscu po najczęściej rozpoznawanych nowotworach złośliwych piersi. W następnej kolejności u obu płci poważne zagrożenie stanowią nowotwory jelita grubego. Aby wyciągać właściwe wnioski, najistotniejsza jest kompletność rejestracji. Bez regularnego, rzetelnego zgłaszania nowych rozpoznań i zgonów wyciągnięte hipotezy mogą być mylące. Jedynie zrozumienie tego problemu przez wszystkich lekarzy w całym kraju może dać efekty w postaci jasnego obrazu zdrowia polskiego społeczeństwa. Poniższe opracowanie zawiera dane epidemiologiczne województwa pomorskiego z 2009 roku. Przedstawiono stan zdrowia Pomorzan na tle innych województw. Omówiono strukturę Strona 8

9 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić zachorowań i zgonów dla mężczyzn i kobiet z uwzględnieniem powiatów. Przedstawiono szczegółowo najczęściej występujące nowotwory. 3 Pomorski Rejestr Nowotworów w Gdańsku Pomorski Rejestr Nowotworów działa przy Wojewódzkim Centrum Onkologicznym w Gdańsku (dawna Wojewódzka Przychodnia Onkologiczna w Gdańsku). Do 1999 roku rejestr zbierał dane z województwa gdańskiego, słupskiego i elbląskiego, a po nowym podziale administracyjnym analizuje dane z terenu obejmującego województwo pomorskie. W Polsce działa 16 rejestrów nowotworów, głównie w miastach wojewódzkich. Do nadrzędnych zadań Pomorskiego Rejestru Nowotworów należy zbieranie danych o każdym podejrzeniu choroby nowotworowej, nowo rozpoznanych przypadkach tej choroby, oraz analiza danych o przebiegu leczenia pacjentów i zgonach z powodu choroby nowotworowej. W ramach struktur WCO obok Pomorskiego Rejestru Nowotworów z Zakładem Epidemiologii działa Centrum Profilaktyki Onkologicznej i Promocji Zdrowia, którego zadaniem jest objęcie społeczeństwa województwa pomorskiego badaniami profilaktycznymi i edukacją o możliwościach zapobiegania i wczesnego rozpoznania chorób nowotworowych. Wojewódzkie Centrum Onkologii od lat współpracuje w tym zakresie z Polską Unią Onkologii, Ministerstwem Zdrowia, Urzędem Marszałkowskim i Urzędem Miasta Gdańska. Zadaniem rejestru nowotworów złośliwych jest umożliwienie planowania i prowadzenia skutecznej walki z zagrożeniem jakim są nowotwory złośliwe. Działania w zakresie pokonywania chorób nowotworowych obejmują pierwotną i wtórną profilaktykę, diagnostykę, leczenie, rehabilitację po leczeniu onkologicznym oraz opiekę hospicyjną nad chorymi z nowotworami złośliwymi. Rejestry nowotworów złośliwych gromadząc dane o zachorowaniach oraz zgonach na nowotwory złośliwe w określonej populacji wpływają na politykę zdrowotną w danym regionie. Celem poprawy jakości danych Pomorskiego Rejestru Nowotworów rozszerzono współpracę z Zakładami Anatomii Patologicznej z terenu województwa pomorskiego. Pomorski Rejestr Nowotworów realizuje swoje zadania poprzez: - regularne i bieżące gromadzenie danych o zachorowaniach i zgonach na nowotwory złośliwe w populacji województwa pomorskiego, - przetwarzanie danych określającr potrzeby onkologiczne naszego regionu, poprzez wyznaczanie terenów o największym zagrożeniu chorobami nowotworowymi co umożliwia wykrycie i eliminację czynników rakotwórczych, - przetwarzanie danych o zachorowaniach i zgonach na nowotwory złośliwe, co umożliwia zaplanowanie pierwotnej i wtórnej profilaktyki w województwie pomorskim, - Pomorski Rejestr Nowotworów umożliwia także realizację projektów i prac naukowych dotyczących chorób nowotworowych poprzez dostarczanie danych o zachorowaniach i zgonach na nowotwory złośliwe z zachowaniem ustawy o ochronie danych osobowych. Strona 9

10 NOWOTOWORY wyświetlić tego obrazu. ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 Zbiory roczne wojewódzkiego rejestru po skompletowaniu wszystkich danych są przesyłane do Krajowego Rejestru Nowotworów przy Centrum Onkologii w Warszawie, gdzie są łączone i analizowane z danymi z pozostałych rejestrów w Polsce. 4 Materiał i metody statystyczne Wojewódzkie Centrum Onkologii w Gdańsku w oparciu o swoją działalność statutową prowadzi Pomorski Rejestr Nowotworów, który obowiązany jest gromadzić dane statystyczne o nowotworach w województwie pomorskim. Podstawowym przepisem, który nakazuje gromadzić te dane jest ustawa z dnia 29 czerwca 1995r o statystyce publicznej (Dz. U. Nr 88, poz 439 z późn. zm.)oraz coroczne rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów określające obowiązujące wzory formularzy sprawozdawczych (Dz.U.z 2007r. Nr114, poz.779). Przepisy te wprowadzają Kartę Zgłoszenia Nowotworu Złośliwego (wzór aktualnie obowiązującej KZNZ nosi symbol MZ/N-1a) wraz z instrukcją, z której wynika, że zgłoszeniu podlegają choroby nowotworowe oznaczone w X rewizji Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych z 1994 roku numerami C00-C97 oraz D00-D09. Ustawa nakłada na wszystkie jednostki służby zdrowia (publiczne, niepubliczne, gabinety i praktyki prywatne) obowiązek zgłaszania co miesiąc (do 15 dnia każdego miesiąca) do Wojewódzkiego Rejestru Nowotworów wszystkich przypadków rozpoznania bądź podejrzenia nowotworu złośliwego. Do Pomorskiego Rejestru Nowotworów karty zgłoszenia nowotworu przysyła co miesiąc ponad sto jednostek służby zdrowia. Dane z rejestru są opracowywane i przesyłane w zbiorach rocznych do Krajowego Rejestru Nowotworów działającego w Zakładzie Epidemiologii i Prewencji Nowotworów przy Centrum Onkologii Instytucie im. M. Skłodowskiej-Curie w Warszawie do 30 czerwca każdego roku, gdzie są weryfikowane i łączone w ogólnopolski raport roczny. Pomorski Rejestr Nowotworów prowadzi także analizy zagrożenia nowotworami złośliwymi celem ustalenia polityki zdrowotnej naszego województwa. Do Rejestrów Nowotworów często przesyłane są informacje dotyczące rozpoznań postawionych we wcześniejszych latach, przez co dane publikowane przez rejestry wojewódzkie są uaktualniane i mogą nieznacznie różnić się od tych publikowanych w Biuletynie Krajowego Rejestru. Dane dotyczące zgonów są gromadzone na podstawie informacji spływających z jednostek służby zdrowia, szczególnie hospicjów oraz z niektórych USC. W przypadku Pomorskiego Rejestru Nowotworów dane o zgonach są uzyskiwane także bezpośrednio z kart historii chorób Wojewódzkiego Centrum Onkologii. Strona 10

11 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić Szczegółowe analizy dotyczące zgonów pacjentów z rozpoznaniem nowotworów złośliwych przeprowadzono na danych udostępnianych przez Główny Urząd Statystyczny. Metody statystyczne W niniejszym opracowaniu zastosowano następujące wskaźniki statystyczne: jest to całkowita ilość przypadków zachorowań lub zgonów z powodu danej jednostki chorobowej w określonej populacji w wyznaczonym przedziale czasu (np rok). Surowy współczynnik zachorowalności (umieralności) określa liczbę zachorowań (zgonów) na osób z danej populacji bez uwzględnienia żadnej cechy charakterystycznej. nie uwzględnia w przypadku chorób nowotworowych wieku, co jest bardzo istotne gdyż nowotwory złośliwe w ponad 50% przypadków występują po 65 roku życia. A więc znacznie częściej występują wśród osób starszych niż w wśród osób młodszych. W populacjach, w których jest więcej starszych ludzi, w krajach wysoko cywilizowanych czy w regionach, gdzie występuje migracja młodych ludzi, nowotwory będą występowały częściej na osób. Nie oznacza to, że w tych populacjach jest większe zagrożenie zachorowania na nowotwory złośliwe, tylko że jest więcej osób starszych. Aby móc porównywać między sobą poszczególne populacje wprowadzono standaryzację według wieku. Standaryzowany współczynnik zachorowalności (umieralności) według wieku uwzględnia strukturę wieku danej populacji i określa ile zachorowań (zgonów) wystąpiło by w danej populacji, gdyby jej struktura była taka sama jak standardowa populacja świata. Przeżycia względne liczone były metodą Kaplana-Meiera przy pomocy programu Statistica. 5 Stan zdrowia populacji województwa pomorskiego 5.1 Opis populacji Województwo pomorskie zajmuje powierzchnię ponad 18 tysięcy kilometrów kwadratowych co stanowi około 6% powierzchni Polski. Strona 11

12 NOWOTOWORY wyświetlić tego obrazu. ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 Stan ludności województwa pomorskiego w 2009 roku wyniósł , w tym mężczyzn i kobiet. mieszkańców w województwie pomorskim wzrosła o 0,47% w ciągu jednego roku. Przeważa ludność miejska mieszkańców. mieszkańców wsi wynosiła Największymi skupiskami miejskimi ludności w kolejności są Gdańsk, Gdynia, Sopot, Tczew, Słupsk, Chojnice, Kościerzyna oraz Wejherowo. Tabela 5-1. Liczebność populacji w województwie pomorskim w 2009r. Population in Pomerania by county in Powiat/County Ogółem/All Mężczyźni/Males Kobiety/Females bytowski chojnicki człuchowski gdański kartuski kościerski kwidzyński lęborski malborski nowodworski pucki słupski starogardzki tczewski wejherowski sztumski m.gdańsk m.gdynia m.słupsk m.sopot Pomorskie Rysunek 5-1. Ludność w województwie pomorskim w podziale na powiaty w Population in Pomerania by county in Strona 12

13 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić Rysunek 5-2 Struktura wiekowa populacji w województwie pomorskim w 2009r. Population structure by age in Pomerania in Zachorowania na nowotwory złośliwe w 2009 roku Strona 13

14 NOWOTOWORY wyświetlić tego obrazu. ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 W 2009 roku w województwie pomorskim odnotowano 4800 nowych zachorowań wśród mężczyzn oraz 4381 u kobiet, łącznie 9181 zachorowań. Biorąc pod uwagę standaryzowane współczynniki zachorowalności województwo pomorskie było na 1 miejscu wśród województw o najwyższej zachorowalności na nowotwory w Polsce (mężczyźni 314, kobiety 232,9), (patrz Tabela 5-3). Tabela 5-2. Lista województw w kolejności alfabetycznej wg liczb bezwzględnych zachorowań na nowotwory złośliwe w Polsce 2009 roku. The alphabetical list of voivodeships according to the malignant cancer crude incidence figures in Poland in Województwo / Voivodeship Mężczyźni / Males Kobiety / Females Dolnośląskie Kujawsko-pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Polska Strona 14

15 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić Tabela 5-3. Lista kolejności województw wg ch współczynników zachorowalności na nowotwory złośliwe w Polsce w 2009 roku. The list of voivodeships according to standardized malignant cancer incidence rates in Poland in Województwo / Voivodeship Mężczyźni Males Województwo / Voivodeship Kobiety Females POMORSKIE 314,1 POMORSKIE 232,9 WIELKOPOLSKIE 291,3 KUJAWSKO-POMORSKIE 229,8 DOLNOŚLĄSKIE 283,2 WIELKOPOLSKIE 227,3 KUJAWSKO-POMORSKIE 275,9 DOLNOŚLĄSKIE 224,1 PODKARPACKIE 271 WARMIŃSKO-MAZURSKIE 217,7 WARMIŃSKO-MAZURSKIE 269,5 ŁÓDZKIE 206,6 ŚWIĘTOKRZYSKIE 267,6 LUBUSKIE 206,1 ŚLĄSKIE 256,2 ŚLĄSKIE 205,3 OPOLSKIE 247,3 ŚWIĘTOKRZYSKIE 205,3 ŁÓDZKIE 247 OPOLSKIE 200,1 LUBUSKIE 246,9 MAŁOPOLSKIE 199,2 MAŁOPOLSKIE 246,2 LUBELSKIE 190,5 LUBELSKIE 241,3 MAZOWIECKIE 188,2 MAZOWIECKIE 211,5 PODKARPACKIE 187,1 ZACHODNIOPOMORSKIE 210 ZACHODNIOPOMORSKIE 181,9 PODLASKIE 202,5 PODLASKIE 176,1 Strona 15

16 NOWOTOWORY wyświetlić tego obrazu. ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 Polska 254,2 Polska 205,3 Rysunek 5-3. zachorowań na nowotwory złośliwe w 2009r, podział na powiaty. Malignant cancer incidence data in 2009 classified by county, in line with standardized rates. Rysunek 5-4. zachorowań na nowotwory złośliwe w 2009r, podział na powiaty. Malignant cancer incidence data in 2009 classified by county, absolute number. Rysunek 5-5. zachorowań na nowotwory złośliwe w 2009r, podział na powiaty. Malignant cancer incidence data in 2009 classified by county, in line with standardized rates. Strona 16

17 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić 5.3 Zgony chorych na nowotwory złośliwe w 2009 roku W 2009 roku województwie pomorskim wystawiono łącznie 5514 aktów zgonów na nowotwory złośliwe w tym 3067 wśród mężczyzn oraz 2447 u kobiet (patrz Tabela 5-4). Tabela 5-4. zgonów na nowotwory złośliwe wg województw w 2009 roku. Malignant cancer deaths figures in 2009 classified according to regions. Województwo / Voivodeship Mężczyźni / Males Kobiety / Females Dolnośląskie Kujawsko-pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Strona 17

18 NOWOTOWORY wyświetlić tego obrazu. ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Polska Według ch współczynników umieralności województwo pomorskie znalazło się wśród województw o największej umieralności na 4 miejscu u mężczyzn i na 2 miejscu u kobiet (patrz Tabela 5-5). Tabela 5-5. Lista województw wg wielkości ch współczynników umieralności na nowotwory złośliwe w Polsce w 2009 roku. The counties classification based on the volume of standardized mortality for malignant cancers rates in Poland in Województwo Voivodeship Mężczyźni Males Województwo / Voivodeship KobietyFemales KUJAWSKO-POMORSKIE 213,5 KUJAWSKO-POMORSKIE 122,6 WARMIŃSKO-MAZURSKIE 200,3 POMORSKIE 112,8 LUBUSKIE 197,3 WIELKOPOLSKIE 111,5 POMORSKIE 195,2 DOLNOŚLĄSKIE 109,2 WIELKOPOLSKIE 194,8 WARMIŃSKO- MAZURSKIE 107,6 DOLNOŚLĄSKIE 194,1 ŚLĄSKIE 107,4 ŁÓDZKIE 193,8 ZACHODNIOPOMORSKIE 107 Strona 18

19 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić ZACHODNIOPOMORSKIE 191,6 ŁÓDZKIE 103,3 ŚLĄSKIE 187,6 MAZOWIECKIE 99,1 LUBELSKIE 180,6 LUBUSKIE 97,9 PODLASKIE 178,9 OPOLSKIE 95,7 OPOLSKIE 175 MAŁOPOLSKIE 92,7 ŚWIĘTOKRZYSKIE 174,4 ŚWIĘTOKRZYSKIE 86,1 MAŁOPOLSKIE 172,7 PODLASKIE 85,1 MAZOWIECKIE 171,4 PODKARPACKIE 84,9 PODKARPACKIE 169,3 LUBELSKIE 83,7 Polska 185,6 Polska 101,18 Rysunek 5-6. i standaryzowane umieralności na nowotwory złośliwe w 2009r, podział na powiaty, płeć. Crude mortality rates in malignant cancer in 2009, by county and sex. Rysunek 5-7. zgonów na nowotwory złośliwe w 2009r, podział na powiaty, płeć. of malignant cancer in 2009, classified by county and sex. Strona 19

20 NOWOTOWORY wyświetlić tego obrazu. ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 Rysunek 5-8. umieralności na nowotwory złośliwe w 2009r, podział na powiaty i płeć. Crude mortality rates in malignant cancer in 2009, by county and sex. 5.4 Omówienie Od 2009 roku Pomorski Rejestr Nowotworów współpracuje ze wszystkimi Zakładami Patomorfologii w województwie pomorskim. Dzięki tym informacjom o nowo rozpoznanych nowotworach możemy potwierdzić czy instytucja, która pierwsza leczyła pacjenta wystawiła kartę zgłoszenia nowotworu. Jeżeli nie zgłoszono danego pacjenta prosimy odpowiedzialną jednostkę o dopełnienie ustawowego obowiązku zgłoszenia nowotworu złośliwego. W rezultacie tych działań w 2009 roku zarejestrowaliśmy o 2000 zachorowań więcej niż w latach poprzednich. Przy czym ciągle otrzymujemy nowe informacje o zachorowaniach we wcześniejszych latach które nie były zgłoszone w momencie rozpoznania. W roku 2009 oprócz liczb bezwzględnych wzrósł współczynnik zachorowania na nowotwory złośliwe. U mężczyzn wzrósł on z 257 na 314/100 tyś. mieszkańców po Strona 20

21 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić uwzględnieniu struktury wieku, zaś u kobiet wzrósł z 187 do 232/100 tyś. mieszkańców województwa pomorskiego Ryzyko zachorowania na nowotwór złośliwy wzrasta wraz z wiekiem i jest najwyższe w 7580 roku życia u mężczyzn i u kobiet. W grupie wiekowej lat ryzyko jest większe u kobiet niż u mężczyzn. Od 50 r.ż. ryzyko zachorowania na nowotwór złośliwy u mężczyzn bardzo gwałtownie wzrasta, za co odpowiedzialny jest wzrost ilości nowotworów złośliwych płuca. Tabela 5-6. Zachorowania na nowotwory złośliwe ogółem u mężczyzn Malignant cancer incidence rates among men. Rok / Year ,8 313, ,2 315, ,5 302, ,7 292, ,4 274, ,3 263, (4159*) 366,8(388,8*) 283,6(298,4*) (4142*) 362,6(386,8*) 273,6(289,0*) (4247*) 270,1(288*) (4351*) 257,8(294*) 56,1(405*) ,68 314,13 * Liczby oznaczone (*) przedstawiają aktualne dane Pomorskiego Rejestru. *Figures based on the Pomeranian Registry s latest data. Tabela 5-7. Zachorowania na nowotwory złośliwe ogółem u kobiet. Malignant cancer incidence rate among women. Rok / Year ,2 230, ,8 221, ,8 226, ,8 208, ,9 196,5 Strona 21

22 NOWOTOWORY wyświetlić tego obrazu. ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN ,5 96, (3820*) 188,3(206,4*) (3786*) 184,3(199,4*) 07,9(334,3*) (4062*) 200,8(216,6*) (4070*) 305(358*) 187,9(221*) ,53 232,92 * Liczby oznaczone (*) przedstawiają aktualne dane Pomorskiego Rejestru. *Figures based on the Pomeranian Registry s latest data. Rysunek 5-9. zachorowań i zgonów na nowotwory złośliwe w woj. pomorskim w 2009r w grupach wiekowych z podziałem na płeć. The malignant cancers incidence rates in the Pomeranian Region in 2009 among age groups by sex. zgonów jak i współczynniki standaryzowane umieralności w województwie pomorskim w 2009 roku utrzymały się na tym samym poziomie co w 2008 roku. zgonów wyniósł dla mężczyzn 195,2 i dla kobiet 112,7 Ryzyko zgonu na nowotwory złośliwe wzrasta wraz z wiekiem i najwyższe jest u kobiet i mężczyzn powyżej 80 r.ż. (patrz rysunek 5-8). Strona 22

23 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić Tabela 5-8. Zgony na nowotwory złośliwe ogółem u mężczyzn. Malignant cancer death figures among men. Rok / Year ,7 228, ,5 196, ,3 224, ,2 226, ,2 219, ,3 218, (3227*) 282,6(301,7*) 216,4(232,1*) (3384*) 302,9(316*) 225,5(235,1*) ,5(218,3*) ,7 195, (3057*) 284,13 195,18 * Liczby oznaczone (*) przedstawiają aktualne dane Pomorskiego Rejestru. *Figures based on the Pomeranian Registry s latest data. Tabela 5-9. Zgony na nowotwory złośliwe ogółem u kobiet. Malignant cancer death figures among women. Rok / Year Standarized ,8 121, ,9 121, ,4 124, ,3 127, ,3 121, ,0 116, (2537*) 209,1(224,6*) 117,2(131,1*) (2602*) 214,9(229,7*) 118,1(130,2*) (2644*) 219,6(232,6) 119,0(130,8*) (2285*) 210,6 112, (2386*) 214,22 112,75 * Liczby oznaczone (*) przedstawiają aktualne dane Pomorskiego Rejestru. *Figures based on the Pomeranian Registry s latest data. Strona 23

24 NOWOTOWORY wyświetlić tego obrazu. ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 W województwie pomorskim w 2009 roku najczęściej rozpoznawanymi nowotworami u mężczyzn były nowotwory złośliwe płuca (C34) przypadków, nowotwory złośliwe gruczołu krokowego (C61) osoby, nowotwory złośliwe jelita grubego (C18-C21) osoby, nowotwory złośliwe pęcherza moczowego (C67) osób i nowotwory złośliwe żołądka (C16) osób. U 122 pierwotnego (rozpoznanie C80). mężczyzn nie udało się ustalić lokalizacji ogniska Wśród kobiet najczęściej rozpoznawanymi nowotworami były nowotwory złośliwe piersi (C50) osób, nowotwory złośliwe jelita grubego (C18-C21) osób, nowotwory złośliwe płuca (C34) osób, nowotwory złośliwe skóry bez czerniaka (C44) przypadki, nowotwory złośliwe trzonu macicy (C54) -248 osób, nowotwory złośliwe szyjki macicy (C53) -218 osób oraz nowotwory złośliwe jajnika (C56) osoby. Lokalizacji ogniska pierwotnego nie udało się ustalić u 125 kobiet (C80) (patrz Tabela 6-5). Tabela Lista najczęstszych nowotworów złośliwych wg umiejscowienia, ch i ch współczynników zachorowalności, województwo pomorskie 2009 roku. Malignant cancer figures by localisation, crude rate and standardized rate in Pomeranian Region in Mężczyźni / Males Kobiety / Females Ilość wsp.sur. crude rate wsp.std. std. rate % Ilość wsp.sur. crude rate wsp.std. std. rate C ,22 64,84 21,2% C ,60 53,85 21,8% C ,30 51,87 16,7% C18-C ,39 20,69 10,3% C18-C ,18 36,36 12,0% C ,13 23,05 10,2% C ,45 26,71 8,6% C ,98 15,37 7,6% C ,35 16,08 5,3% C ,71 13,01 5,7% C ,29 13,70 4,6% C ,08 12,80 5,0% C ,06 12,95 4,1% C ,81 10,89 4,4% C ,30 7,85 2,5% C ,12 5,59 2,9% C ,01 6,94 2,3% C ,94 5,45 2,9% C ,63 6,74 2,2% C ,59 6,18 2,8% C00-D ,68 314,13 C00-D ,53 232,92 % Najczęstszymi nowotworami złośliwymi powodującymi zgony wśród mężczyzn w województwie pomorskim w 2009 roku były nowotwory złośliwe płuca (C34) osoby, nowotwory jelita grubego (C18-C21) osoby, rak gruczołu krokowego (C61) -235 osób, nowotwory złośliwe żołądka (C16) osoby oraz nowotwory złośliwe trzustki(c25) osoby. U 254 mężczyzn (8,3%) nie ustalono umiejscowienia ogniska pierwotnego nowotworu (C80). Strona 24

25 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić Wśród kobiet najczęstszą przyczyną zgonu były nowotwory złośliwe płuca (C34) osób, nowotwory złośliwe piersi (C50) osób, nowotwory jelita grubego (C18-C21) osób, nowotwory złośliwe jajnika (C56) osób, nowotwory szyjki macicy (C53) -115 osób oraz nowotwory złośliwe żołądka (C16) osób. Nowotwory złośliwe narządu rodnego u kobiet spowodowały zgon u 337 osób tj. 13,7% (C53-C56). Nie podano punktu wyjścia nowotworu złośliwego w aktach zgonów u 247 kobiet (C80). Odsetek zgonów z powodu choroby nowotworowej o nieznanym punkcie wyjścia (C80) na podstawie informacji przekazanych do GUS, czyli aktów zgonu wyniósł u mężczyzn- 8,3% i u kobiet - 10,1%. Brak możliwości zweryfikowania tych danych z bazą Pomorskiego Rejestru Nowotworów, gdzie ten sam odsetek wynosi 3,7% u mężczyzn i 4,7% u kobiet, poddaje w wątpliwość analizy oparte jedynie na aktach zgonów pomimo, że ich kompletność wynosi 100%. Tabela Lista nowotworów złośliwych wg umiejscowienia, ch i ch współczynników umieralności, województwo pomorskie 2009 roku. Malignant cancer mortality figures by localization, crude rates and standardized mortality rates in the Pomeranian Region in Mężczyźni / Males Kobiety / Females Ilość wsp.sur. crude rate wsp.std. std. rate % Ilość wsp.sur. crude rate wsp.std. std. rate % C ,14 61,93 31,7% C ,43 21,56 17,9% C18-C ,83 19,79 10,5% C ,23 14,17 12,7% C ,53 16,30 8,3% C18-C ,89 10,15 10,2% C ,77 14,20 7,7% C ,62 10,45 10,1% C ,05 11,57 6,0% C ,57 7,70 6,3% C ,25 9,43 4,7% C ,21 5,83 5,2% C ,15 8,77 4,6% C ,07 6,19 4,7% C ,25 6,06 2,9% C ,75 4,39 4,1% C ,06 5,58 2,8% C ,62 4,73 3,6% C ,30 4,25 2,2% C ,90 2,15 2,3% C00-D ,13 195,18 C00-D ,22 112,75 Strona 25

26 NOWOTOWORY wyświetlić tego obrazu. ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 Tabela 5-12 Wskaźnik zachorowania/zgony w powiatach w Województwie Pomorskim w 2009r Cancer incidence/death rate by county in Pomeranian Region in 2009 Powiat County Zachorowania Incidence Mężczyźni / Males Zgony Deaths Wskaźnik Zach/Zgon Inicdence/death rate Zachorowania Incidence Kobiety / Females Zgony Deaths Wskaźnik Zach/Zgon Inicdence/death rate bytowski , ,42 chojnicki , ,83 człuchowski , ,43 gdański , ,03 kartuski , ,56 kościerski , ,63 kwidzyński , ,87 lęborski , ,00 malborski , ,30 nowodworski , ,49 pucki , ,35 słupski , ,76 starogardzki , ,48 tczewski , ,46 wejherowski , ,25 sztumski , ,29 m.gdańsk , ,85 m.gdynia , ,85 m.słupsk , ,72 m.sopot , ,61 Pomorskie , ,79 Miarą kompletności rejestracji nowotworów złośliwych jest wskaźnik zachorowania/zgony oszacowany w jednym przedziale czasu, który jest ilorazem liczby zarejestrowanych nowych rozpoznań do liczby zgonów z powodu nowotworów złośliwych. Wyliczony wskaźnik porównuje się ze współczynnikami osiąganymi przez rejestry o wysokiej kompletności rejestracji. Za standard kompletności rejestracji nowotworów złośliwych w Polsce przyjęto wskaźniki zachorowań/zgonów w pięciu rejestrach (Dolnośląski Rejestr Nowotworów, Lubelski Rejestr Strona 26

27 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić Nowotworów, Podkarpacki Rejestr Nowotworów, Pomorski Rejestr Nowotworów i Świętokrzyski Rejestr Nowotworów), które miały najlepszy wskaźnik Z/Z w latach Dzięki licznym akcjom Pomorskiego Rejestru Nowotworów, głównie współpracy ze wszystkimi Zakładami Patomorfologicznymi w województwie, uzyskano bardzo wysoką 96% kompletność danych za 2009 rok i odsetek potwierdzeń patologicznych 90% (tabela 513).Jedynie utrzymanie tak wysokiego poziomu kompletności danych może zagwarantować, że przedstawiane analizy będą w przyszłości wiarygodne i porównywalne. Tabela 5-13 Odsetki potwierdzeń histologicznych dla zachorowań w podziale na województwa w 2009r Percentage of pathologic malignancy confirmation by voivodeships in 2009 Województwo Voivodeship Mężczyźni Males Kobiety Females DOLNOŚLĄSKIE KUJAWSKO-POMORSKIE LUBELSKIE LUBUSKIE ŁÓDZKIE MAŁOPOLSKIE MAZOWIECKIE OPOLSKIE PODKARPACKIE PODLASKIE POMORSKIE ŚLĄSKIE ŚWIĘTOKRZYSKIE WARMIŃSKO-MAZURSKIE WIELKOPOLSKIE ZACHODNIOPOMORSKIE Polska Analiza według powiatów Tabela 6-1 Ludność w Województwie Pomorskim w 2009r, z podziałem na powiaty oraz płeć. Pomeranian population by county and sex in 2009 Strona 27

28 NOWOTOWORY wyświetlić tego obrazu. ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 Powiat County Mężczyźni Males Kobiety Females Razem Total Percentage bytowski ,5% chojnicki ,2% człuchowski ,6% gdański ,1% kartuski ,2% kościerski ,1% kwidzyński ,7% lęborski ,9% malborski ,8% nowodworski ,6% pucki ,5% słupski ,2% starogardzki ,6% tczewski ,1% wejherowski ,5% sztumski ,9% m.gdańsk ,3% m.gdynia ,2% m.słupsk ,4% m.sopot ,7% Pomorskie ,0% W Województwie Pomorskim największe ryzyko zachorowania na nowotwory złośliwe wg ch współczynników zachorowalności w 2009 roku wśród mężczyzn było w powiatach bytowskim, nowodworskim i mieście Słupsku. Wśród kobiet w 2009 roku najwięcej nowych zachorowań wg ch współczynników zachorowalności było w powiecie bytowskim, lęborskim i mieście Słupsk. W Województwie Pomorskim najniższe ryzyko zachorowania wg ch współczynników zachorowalności w 2009 roku wśród mężczyzn było w powiatach kartuskim, starogardzkim i sztumskim. Wśród kobiet najniższy współczynnik zachorowalności w 2009 roku zaobserwowano w powiecie kościerskim, sztumskim i puckim. Największe ryzyko zgonu w Województwie Pomorskim wg ch współczynników umieralności w 2009 roku wśród mężczyzn było w powiecie kwidzyńskim. Wśród kobiet największe ryzyko zgonu było w 2009 roku w powiatach słupskim i sztumskim. Najmniejsze ryzyko zgonu wg ch współczynników umieralności w 2009 roku Strona 28

29 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić wśród mężczyzn było w powiecie kartuskim i malborskim, wśród kobiet najmniejsze ryzyko w 2009 roku było w powiecie malborskim. 6.1 Bytowski Tabela 6-2 Zachorowania na nowotwory złośliwe w powiecie bytowskim w latach Cancer incidence in bytowski county in Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rok Year ,53 315, ,09 147, ,64 308, ,85 179, ,92 291, ,36 162, ,87 259, ,17 230, ,13 393, ,52 256,71 Tabela 6-3 Zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie bytowskim w latach Cancer death inbytowski county in Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rok Year ,63 225, ,61 109, ,92 189, ,03 116, ,95 165, ,10 72, ,47 190, ,20 108, ,89 174, ,26 94,00 Rysunek 6-1 Najczęstsze zachorowania i zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie bytowskim w 2009 roku. Most common cancer sites and death sites in bytowski county in 2009 Strona 29

30 NOWOTOWORY wyświetlić tego obrazu. ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 Strona 30

31 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić 6.2 Chojnicki Tabela 6-4 Zachorowania na nowotwory zło liwe w powiecie chojnickim w latach Cancer incidence in chojnicki county in Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rok Year ,01 378, ,35 216, ,85 352, ,05 200, ,54 316, ,38 224, ,66 325, ,10 196, ,05 337, ,17 226,20 Tabela 6-5 Zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie chojnicki w latach Cancer death inchojnicki county in Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rok Year ,65 202, ,42 91, ,14 232, ,60 110, ,17 183, ,17 155, ,98 204, ,96 97, ,60 221, ,83 105,33 Rysunek 6-2 Najpopularniejsze zachorowania i zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie chojnickim w 2009 roku. Most common cancer sites and death sites in chojnicki county in 2009 Strona 31

32 wyświetlić tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 ś 6.3 Człuchowski Tabela 6-6 Zachorowania na nowotwory złośliwe w powiecie człuchowskim w latach Cancer incidence in człuchowski county in Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rok Year ,28 373, ,24 174, ,94 327, ,31 179, ,72 288, ,85 184, ,93 273, ,44 201, ,22 292, ,22 200,61 Tabela 6-7 Zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie człuchowskim w latach Cancer death inczłuchowski county in Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rok Year ,01 204, ,88 105,64 Strona 32

33 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić ,84 245, ,32 118, ,70 256, ,94 89, ,28 215, ,11 110, ,38 203, ,69 126,16 Rysunek 6-3 Najpopularniejsze zachorowania i zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie człuchowskim w 2009 roku. Most common cancer sites and death sites in człuchowski county in Gdański Tabela 6-8 Zachorowania na nowotwory zło liwe w powiecie gdańskim w latach Cancer incidence in gdański county in Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rok Year ,79 288, ,30 184, ,16 274, ,09 191, ,30 249, ,41 169, ,15 289, ,08 191, ,26 300, ,36 225,69 Strona 33

34 wyświetlić tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 ś Tabela 6-9 Zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie gdańskim w latach Cancer death ingdański county in Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rok Year ,42 226, ,14 84, ,34 238, ,97 97, ,82 177, ,56 85, ,11 215, ,86 121, ,96 202, ,03 105,24 Rysunek 6-4 Najpopularniejsze zachorowania i zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie gdańskim w 2009r. Most common cancer sites and death sites in gdański county in Kartuski Tabela 6-10 Zachorowania na nowotwory złośliwe w powiecie kartuskim w latach Cancer incidence in kartuski county in Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rok Year Strona 34

35 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić ,26 304, ,96 167, ,12 277, ,19 161, ,65 335, ,93 174, ,77 223, ,70 182, ,95 229, ,50 191,46 Tabela 6-11 Zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie kartuskim w latach Cancer death inkartuski county in Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rok Year ,22 236, ,10 96, ,66 221, ,69 89, ,80 220, ,43 89, ,78 162, ,71 86, ,25 160, ,20 108,37 Rysunek 6-5 Najpopularniejsze zachorowania i zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie kartuskim w 2009r. Most common cancer sites and death sites in kartuski county in 2009 Strona 35

36 wyświetlić tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN Kościerski Tabela 6-12 Zachorowania na nowotwory zło liwe w powiecie kościerskim w latach Cancer incidence in kościerski county in ś Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rok Year ,03 286, ,55 201, ,19 346, ,09 218, ,51 276, ,14 263, ,36 353, ,06 222, ,64 339, ,17 166,69 Tabela 6-13 Zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie kościerskim w latach Cancer death inkościerski county in Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rok Year ,47 204, ,36 82, ,14 255, ,63 127, ,62 147, ,37 166, ,42 234, ,75 140, ,95 222, ,80 95,59 Rysunek 6-6 Najpopularniejsze zachorowania i zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie kościerskim 2009r. Most common cancer sites and death sites in kościerski county in 2009 Strona 36

37 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić 6.7 Kwidzyński Tabela 6-14 Zachorowania na nowotwory złośliwe w powiecie kwidzyńskim w latach Cancer incidence in kwidzyński county in Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rok Year ,59 342, ,11 179, ,49 322, ,97 191, ,39 300, ,88 194, ,36 296, ,02 177, ,69 334, ,58 254,15 Tabela 6-15 Zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie kwidzyńskim w latach Cancer death inkwidzyński county in Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rok Year Strona 37

38 wyświetlić tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 ś ,42 247, ,89 109, ,99 284, ,06 121, ,69 221, ,31 87, ,36 215, ,92 113, ,93 237, ,59 119,01 Rysunek 6-7 Najpopularniejsze zachorowania i zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie kwidzyńskim w 2009r. Most common cancer sites and death sites in kwidzyński county in 2009 Strona 38

39 wyświetlić tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN Lęborski Tabela 6-16 Zachorowania na nowotwory złośliwe w powiecie lęborskim w latach Cancer incidence in lęborski county in Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rok Year ,17 360, ,81 187, ,09 324, ,22 245, ,73 347, ,53 221, ,96 398, ,57 314, ,79 320, ,72 284,69 Tabela 6-17 Zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie lęborskim w latach Cancer death inlęborski county in Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rok Year ,11 255, ,74 126, ,71 235, ,03 124, ,04 307, ,72 108, ,33 212, ,32 127, ,34 217, ,36 100,63 Rysunek 6-8 Najpopularniejsze zachorowania i zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie lęborskim w 2009r. Most common cancer sites and death sites in lęborski county in 2009 Strona 39

40 wyświetlić tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN Malborski Tabela 6-18 Zachorowania na nowotwory złośliwe w powiecie malborskim w latach Cancer incidence in malborski county in Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rok Year ,52 314, ,52 198, ,14 284, ,53 153, ,21 289, ,16 202, ,77 313, ,94 171, ,90 306, ,72 224,18 Tabela 6-19 Zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie malborskim w latach Cancer death inmalborski county in Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rok Year ,16 259, ,24 135, ,72 187, ,10 99,59 Strona 40

41 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić ,18 204, ,03 92, ,20 202, ,75 94, ,91 152, ,80 87,88 Rysunek 6-9 Najpopularniejsze zachorowania i zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie malborskim w 2009r. Most common cancer sites and death sites in malborski county in Nowodworski Tabela 6-20 Zachorowania na nowotwory złośliwe w powiecie nowodworskim w latach Cancer incidence in nowodworski county in Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rok Year ,61 365, ,68 162, ,36 328, ,79 130, ,75 290, ,97 146, ,61 200, ,14 162, ,07 351, ,83 195,24 Tabela 6-21 Zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie nowodworskim w latach Cancer death innowodworski county in Strona 41

42 wyświetlić tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rok Year ,38 274, ,37 131, ,73 294, ,80 114, ,12 246, ,76 116, ,41 241, ,51 105, ,22 191, ,72 114,20 Rysunek 6-10 Najpopularniejsze zachorowania i zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie nowodworskim w 2009r. Most common cancer sites and death sites in nowodworski county in Pucki Tabela 6-22 Zachorowania na nowotwory złośliwe w powiecie puckim w latach Cancer incidence in pucki county in Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rok Year ,89 243, ,95 226, ,22 254, ,12 240,49 Strona 42

43 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić ,70 260, ,97 222, ,21 285, ,71 220, ,82 321, ,09 173,96 Tabela 6-23 Zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie puckim w latach Cancer death inpucki county in Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rok Year ,07 183, ,72 126, ,16 224, ,93 131, ,40 230, ,97 162, ,69 202, ,80 111, ,46 215, ,63 116,74 Rysunek 6-11 Najpopularniejsze zachorowania i zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie puckim w 2009r. Most common cancer sites and death sites in pucki county in 2009 Strona 43

44 wyświetlić tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 na nowotwory w latach Słupski Tabela 6-24 Zachorowania złośliwe w powiecie słupskim Cancer incidence in słupski county in Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rok Year ,01 365, ,98 136, ,32 353, ,66 213, ,50 305, ,15 209, ,17 240, ,48 190, ,83 327, ,20 255,74 Tabela 6-25 Zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie słupskim w latach Cancer death insłupski county in Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rok Year ,18 259, ,32 102, ,45 264, ,50 139, ,91 258, ,78 102, ,87 234, ,73 120, ,84 197, ,64 132,25 Rysunek 6-12 Najpopularniejsze zachorowania i zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie słupskim w 2009r. Most common cancer sites and death sites in słupski county in 2009 Strona 44

45 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić ś 6.13Starogardzki Tabela 6-26 Zachorowania na nowotwory zło liwe w powiecie starogardzkim w latach Cancer incidence in starogardzki county in Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rok Year ,99 275, ,76 193, ,79 276, ,52 172, ,18 307, ,36 210, ,83 261, ,53 207, ,41 250, ,54 200,30 Tabela 6-27 Zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie starogardzkim w latach Cancer death instarogardzki county in Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rok Year Strona 45

46 wyświetlić tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 na nowotwory w latach ,26 215, ,45 97, ,17 219, ,14 112, ,74 197, ,61 145, ,97 225, ,81 122, ,13 193, ,20 115,84 Rysunek 6-13 Najpopularniejsze zachorowania i zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie starogardzkim w 2009r. Most common cancer sites and death sites in starogardzki county in Tczewski Tabela 6-28 Zachorowania złośliwe w powiecie tczewskim Cancer incidence in tczewski county in Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rok Year ,59 282, ,89 213, ,70 259, ,36 185, ,43 307, ,96 208, ,49 312, ,29 204, ,32 302, ,02 213,61 Tabela 6-29 Zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie tczewskim w latach Strona 46

47 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić Cancer death intczewski county in ś Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rok Year ,69 244, ,60 159, ,11 251, ,78 118, ,33 253, ,22 122, ,64 212, ,20 116, ,19 227, ,99 121,78 Rysunek 6-14 Najpopularniejsze zachorowania i zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie tczewskim w 2009r. Most common cancer sites and death sites in tczewski county in Wejherowski Tabela 6-30 Zachorowania na nowotwory zło liwe w powiecie wejherowskim w latach Cancer incidence in wejherowski county in Mężczyźni / Males Kobiety / Females Strona 47

48 wyświetlić tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 Rok Year na nowotwory w latach ,28 228, ,50 214, ,59 246, ,07 215, ,63 274, ,36 204, ,90 284, ,69 238, ,44 307, ,36 226,64 Tabela 6-31 Zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie wejherowskim w latach Cancer death inwejherowski county in Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rok Year ,39 193, ,76 129, ,96 218, ,24 111, ,08 203, ,00 114, ,48 176, ,01 113, ,69 208, ,95 94,36 Rysunek 6-15 Najpopularniejsze zachorowania i zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie wejherowskim w 2009r. Most common cancer sites and death sites in wejherowski county in 2009 Strona 48

49 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić ś 6.16Sztumski Tabela 6-32 Zachorowania złośliwe w powiecie sztumskim Cancer incidence in sztumski county in Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rok Year ,31 350, ,65 187, ,27 427, ,45 193, ,13 337, ,86 221, ,23 312, ,26 195, ,38 244, ,94 171,72 Tabela 6-33 Zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie sztumskim w latach Cancer death insztumski county in Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rok Year Strona 49

50 wyświetlić tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 na nowotwory w latach ,65 220, ,88 131, ,21 340, ,63 161, ,98 327, ,73 92, ,31 268, ,42 80, ,10 207, ,99 133,26 Rysunek 6-16 Najpopularniejsze zachorowania i zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie sztumskim w 2009r. Most common cancer sites and death sites in sztumski county in Miasto Gdańsk Tabela 6-34 Zachorowania na nowotwory zło liwe w powiecie miasto Gdańsk w latach Cancer incidence in miasto Gdańsk county in Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rok Year ,79 309, ,08 246, ,78 287, ,26 216, ,35 277, ,46 235, ,18 290, ,33 219, ,22 305, ,30 253,55 Strona 50

51 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić ś Tabela 6-35 Zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie miasto Gdańsk w latach Cancer death inmiasto Gdańsk county in Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rok Year ,94 195, ,95 118, ,92 206, ,62 114, ,69 205, ,16 118, ,41 175, ,55 116, ,87 181, ,43 116,63 Rysunek 6-17 Najpopularniejsze zachorowania i zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie miasto Gdańsk w 2009r. Most common cancer sites and death sites in miasto Gdańsk county in 2009 Strona 51

52 wyświetlić tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 ś 6.18Miasto Gdynia Tabela 6-36 Zachorowania na nowotwory zło liwe w powiecie miasto Gdynia w latach Cancer incidence in miasto Gdynia county in Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rok Year ,76 261, ,77 208, ,47 247, ,58 173, ,95 253, ,67 235, ,84 341, ,64 278, ,57 341, ,49 242,80 Tabela 6-37 Zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie miasto Gdynia w latach Cancer death inmiasto Gdynia county in Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rok Year ,59 210, ,50 115, ,71 187, ,88 119, ,36 195, ,24 126, ,10 180, ,91 118, ,65 189, ,45 117,31 Rysunek 6-18 Najpopularniejsze zachorowania i zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie miasto Gdynia w 2009r. Most common cancer sites and death sites in miasto Gdynia county in 2009 Strona 52

53 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić ś 6.19Miasto Słupsk Tabela 6-38 Zachorowania na nowotwory zło liwe w powiecie miasto Słupsk w latach Cancer incidence in miasto Słupsk county in Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rok Year ,90 315, ,87 173, ,78 340, ,75 237, ,82 284, ,00 220, ,62 271, ,62 204, ,68 361, ,12 262,60 Tabela 6-39 Zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie miasto Słupsk w latach Cancer death inmiasto Słupsk county in Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rok Year Strona 53

54 wyświetlić tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 ś ,89 236, ,76 125, ,70 201, ,21 113, ,04 209, ,78 122, ,54 183, ,84 101, ,57 209, ,26 121,74 Rysunek 6-19 Najpopularniejsze zachorowania i zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie miasto Słupsk w 2009r. Most common cancer sites and death sites in miasto Słupsk county in Miasto Sopot Tabela 6-40 Zachorowania na nowotwory zło liwe w powiecie miasto Sopot w latach Cancer incidence in miasto Sopot county in Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rok Year ,61 249, ,67 228, ,30 218, ,74 226, ,28 323, ,04 223, ,41 234, ,94 220, ,22 294, ,54 251,86 Strona 54

55 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić ś Tabela 6-41 Zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie miasto Sopot w latach Cancer death inmiasto Sopot county in Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rok Year ,42 168, ,78 113, ,18 252, ,63 139, ,95 184, ,12 96, ,80 173, ,13 90, ,79 171, ,66 104,34 Rysunek 6-20 Najpopularniejsze zachorowania i zgony chorych na nowotwory złośliwe w powiecie miasto Sopot w 2009r. Most common cancer sites and death sites in miasto Sopot county in 2009 Strona 55

56 NOWOTOWORY wyświetlić tego obrazu. ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN Analiza najczęściej występujących nowotworów. 7.1 Nowotwory złośliwe żołądka (C16) Do Pomorskiego Rejestru Nowotworów zgłoszono 337 nowych przypadków raka żołądka rozpoznanych w 2009 roku, w tym 219 u mężczyzn i 118 u kobiet. W stosunku do wszystkich chorych z rozpoznaniem nowotworu złośliwego, rak żołądka dotyczy 4,6% mężczyzn i 2,7% kobiet. Jest to szósta najczęstsza przyczyna zachorowań na nowotwory złośliwe u mężczyzn i dwunasta u kobiet. Od 1999 roku liczba zachorowań na ten nowotwór zmniejszyła się o 8%. W 2009 roku wystawiono 284 akty zgonu z powodu nowotworu złośliwego żołądka, w tym 184 u mężczyzn i 100 u kobiet. Nowotwory złośliwe żołądka były przyczyną 6% zgonów u mężczyzn i 4% u kobiet, co stanowi piątą najczęstszą przyczynę zgonów u mężczyzn i ósmą u kobiet. Rysunek 7-1. Zachorowania i zgony na nowotwory złośliwe żołądka (C16) w stosunku do chorych na pozostałe nowotwory złośliwe w województwie pomorskim w 2009r. New cases and death of gastric cancer (C16) in relation to all reported cancers in the Pomeranian Region in Strona 56

57 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić Tabela 7-1. Zachorowania na nowotwory złośliwe żołądka (C16) w województwie pomorskim w 2009r. Gastric cancer incidence rate in the Pomeranian Region in Number rate Mężczyźni / Males ,29 13,70 Kobiety / Females ,33 5,57 Tabela 7-2. Zgony chorych na nowotwory złośliwe żołądka (C16)w województwie pomorskim w 2009r. Gastric cancer mortality rate in the Pomeranian Region in Number Surowy Standaryzowany rate Mężczyźni / Males ,05 11,57 Kobiety / Females 100 8,75 4,39 i standaryzowane zachorowalności na nowotwory złośliwe żołądka w 2009 roku wynosiły 13,7 dla mężczyzn i 5,57 dla kobiet. W 1999 współczynniki te wynosiły odpowiednio 32,37 i 17,63. i standaryzowane umieralności z powodu nowotworów złośliwych żołądka wynosiły w 2009 roku 11,57 u mężczyzn i 4,39 u kobiet. W 1999 współczynnik ten wynosił odpowiednio 19,98 i 10,27. nowotworów złośliwych żołądka wzrasta gwałtownie po 50 roku życia, szczególnie u mężczyzn. Największe ryzyko zachorowania występuje po 65 r.ż.. Szczyt zachorowania przypada na 70 r.ż. u mężczyzn i 75 r.ż. u kobiet. Największe ryzyko zgonu na nowotwory złośliwe żołądka występuje po 65 roku życia, zaś szczyt przypada na 80 r.ż. u mężczyzn i u kobiet. Rysunek 7-2. zachorowań na nowotwory złośliwe żołądka (C16) według wieku w województwie pomorskim, mężczyźni i kobiety w 2009r. The crude rate of gastric cancer incidence in the Pomeranian Region in 2009, by age among men and women. Strona 57

58 NOWOTOWORY wyświetlić tego obrazu. ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 Rysunek 7-3. zgonów na nowotwory złośliwe żołądka (C16) według wieku w województwie pomorskim, mężczyźni i kobiety w 2009r. The crude rate of gastric cancer death in the Pomeranian Region in 2009, by age among men and women. Tabela 7-3. Zachorowania mężczyzn na nowotwory złośliwe żołądka (C16) w województwie pomorskim w 2009r. w podziale na powiaty, grupy wiekowe ilość, współczynnik oraz. New malignant gastric cancer cases (C16) among men in the Pomeranian Region in 2009, by countys, age groups, crude and standardized Powiat / County Ogół. Number Surowy bytowski ,24 21,81 Stand. Strona 58

59 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić chojnicki ,59 13,97 człuchowski ,83 13,76 gdański ,71 22,20 kartuski ,49 2,57 kościerski ,72 10,71 kwidzyński ,63 24,90 lęborski ,87 11,05 malborski ,63 14,40 nowodworski ,70 28,59 pucki ,02 17,95 słupski ,71 20,47 starogardzki ,14 11,35 tczewski ,84 7,90 wejherowski ,14 14,60 sztumski ,61 6,12 m.gdańsk ,71 10,26 m.gdynia ,04 16,62 m.słupsk ,87 11,02 m.sopot ,39 16,05 Pomorskie ,29 13,70 Tabela 7-4. Zachorowania kobiet na nowotwory złośliwe żołądka (C16) w województwie pomorskim w 2009r. w podziale na powiaty, grupy wiekowe ilość, współczynnik oraz. New malignant gastric cancer cases (C16) among women in the Pomeranian Region in 2009, by countys, age groups, crude and standardized Powiat / County Ogół. Number Surowy Crude bytowski ,58 0,73 chojnicki ,50 6,27 człuchowski ,81 4,82 gdański ,77 8,29 kartuski ,19 8,66 kościerski ,59 8,19 kwidzyński ,42 0,62 lęborski ,15 7,06 malborski ,14 1,77 nowodworski ,53 12,20 pucki ,16 3,45 słupski ,30 13,11 starogardzki ,12 6,22 tczewski ,16 2,79 wejherowski ,34 6,05 sztumski ,07 8,82 m.gdańsk ,47 6,05 m.gdynia ,68 3,62 m.słupsk ,84 3,27 Stand. Strona 59

60 NOWOTOWORY wyświetlić tego obrazu. ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 m.sopot ,76 5,05 Pomorskie ,33 5,57 Tabela 7-5. Zgony mężczyzn na nowotwory złośliwe żołądka (C16) w województwie pomorskim w 2009r. w podziale na powiaty, grupy wiekowe ilość, współczynnik oraz. Gastric cancer deaths (C16) among men in the Pomeranian Region in 2009, by countys, age groups number, crude and standardized Powiat / County Ogół. Number Surowy Crude bytowski ,99 19,21 chojnicki ,06 11,33 człuchowski ,97 19,87 gdański ,36 11,16 kartuski ,46 7,55 kościerski ,86 5,14 kwidzyński ,63 25,69 lęborski ,92 27,66 malborski ,27 3,42 nowodworski ,02 14,10 pucki ,39 16,78 słupski ,86 10,20 starogardzki ,14 9,96 tczewski ,84 7,09 wejherowski ,07 12,03 sztumski ,61 9,51 m.gdańsk ,90 8,27 m.gdynia ,42 13,27 m.słupsk ,49 10,00 m.sopot ,39 14,56 Pomorskie ,05 11,57 Stand. Tabela 7-6. Zgony kobiet na nowotwory złośliwe żołądka (C16) w województwie pomorskim w 2009r. w podziale na powiaty, grupy wiekowe ilość, współczynnik oraz. Gastric cancer deaths (C16) among woman in the Pomeranian Region in 2009, by countys, age groups number, crude and standardized Powiat / County Ogół. Number Surowy Crude bytowski ,75 2,20 chojnicki ,60 4,69 człuchowski ,40 1,30 gdański ,31 2,42 kartuski ,93 10,75 kościerski ,92 2,11 kwidzyński ,84 2,25 lęborski ,10 2,69 malborski ,07 0,62 nowodworski ,52 8,40 pucki ,58 2,37 słupski ,59 6,35 starogardzki ,94 4,87 tczewski ,60 4,61 Stand. Strona 60

61 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić wejherowski ,30 4,56 sztumski ,38 5,37 m.gdańsk ,21 4,91 m.gdynia ,15 2,93 m.słupsk ,80 5,22 m.sopot ,52 4,30 Pomorskie ,75 4, Nowotwory złośliwe jelita grubego (C18-C21) W województwie pomorskim w 2009 roku zarejestrowano 1024 nowe przypadki nowotworów złośliwych jelita grubego, w tym 574 u mężczyzn i 450 u kobiet. Jest to trzecia najczęstsza przyczyna zachorowalności na nowotwory złośliwe u mężczyzn i druga u kobiet. W stosunku do wszystkich chorych z rozpoznaniem nowotworu złośliwego rak jelita grubego dotyczy 12% mężczyzn i 10% kobiet. Od 2005 roku liczba zachorowań na ten nowotwór wzrosła o 20%. W 2009 roku wystawiono 572 akty zgonu z powodu nowotworów jelita grubego, w tym 322 u mężczyzn i 250 u kobiet. Nowotwory złośliwe jelita grubego były przyczyną 10% zgonów u mężczyzn i 10% u kobiet, co stanowi drugą przyczynę zgonów u mężczyzn i trzecią u kobiet. Rysunek 7-4. Zachorowania i zgony na nowotwory złośliwe jelita grubego (C18-C21) w stosunku do chorych na pozostałe nowotwory złośliwe w województwie pomorskim w 2009r. New cases and deaths of colorectal cancer (C18-C21) in relation to all reported cancers in the Pomeranian Region in Strona 61

62 NOWOTOWORY wyświetlić tego obrazu. ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 i standaryzowane zachorowalności na nowotwory złośliwe jelita grubego w 2009 roku wzrosły do 36,36 dla mężczyzn i 20,69 dla kobiet. W 2008 współczynniki te wynosiły odpowiednio 32,37 i 17,63. i standaryzowane umieralności z powodu nowotworów złośliwych jelita grubego wynosiły w 2009 roku 19,79 u mężczyzn i 10,15u kobiet. W 2008 współczynnik ten wynosił odpowiednio 19,98 i 10,27. Tabela 7-7. Zachorowania nowotwory złośliwe jelita grubego w województwie pomorskim w 2009r. Colorectal cancer incidence rates in the Pomeranian Region in Number rate Mężczyźni / Males ,18 36,36 Kobiety / Females ,39 20,69 Strona 62

63 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić Tabela 7-8. Zgony chorych na nowotwory złośliwe jelita grubego w województwie pomorskim w 2009r. Colorectalcancermortalityrates in the Pomeranian Region in Number rate Mężczyźni / Males ,83 19,79 Kobiety / Females ,89 10,15 nowotworów złośliwych jelita grubego wzrasta gwałtownie po 50 roku życia, szczególnie u mężczyzn. Największe ryzyko zachorowania występuje po 65 r.ż.. Szczyt zachorowania przypada na 75 r.ż. u mężczyzn i u kobiet. Ryzyko zgonu na nowotwory złośliwe jelita grubego wzrasta istotnie po 60 roku życia, zaś szczyt przypada na 80 r.ż. u mężczyzn i 85 r.ż. u kobiet. Rysunek 7-5. zachorowań na nowotwory złośliwe jelita grubego według wieku w województwie pomorskim, mężczyźni i kobiety w 2009r. The crude rate of colorectal cancer incidences in the Pomeranian Region in 2009, by age among men and women. Rysunek 7-6. zgonów na nowotwory złośliwe jelita grubego według wieku w województwie pomorskim, mężczyźni i kobiety w 2009r. The crude rate of colorectal cancer deaths in the Pomeranian Region in 2009, by age among men and women. Strona 63

64 NOWOTOWORY wyświetlić tego obrazu. ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 Największą liczbę nowych rozpoznań nowotworów złośliwych jelita grubego w województwie pomorskim w 2009 roku zgłoszono w mieście Gdańsku (mężczyźni 162, kobiety 123) i mieście Gdyni (mężczyźni 64, kobiety 55). Największe ryzyko zachorowania na ten nowotwór wg ch współczynników zachorowalności było u mężczyzn w M. Słupsku i w powiecie chojnickim oraz u kobiet w powiecie słupskim. Najniższe ryzyko zachorowania u mężczyzn było w powiecie nowodworskim, a u kobiet w powiecie kościerskim i lęborskim. Najwyższe ryzyko zgonu z powodu nowotworów złośliwych jelita grubego w 2009 roku było u mężczyzn w powiecie bytowskim, a u kobiet w powiecie malborskim i słupskim. Najniższe ryzyko zgonu było wśród mężczyzn w powiecie gdańskim i słupskim, a wśród kobiet w powiecie nowodworskim. Tabela 7-9. Zachorowania mężczyzn na nowotwory złośliwe jelita grubego w województwie pomorskim w 2009r. w podziale na powiaty, grupy wiekowe ilość, współczynnik oraz. New malignant colorectal cancer cases (C18-C21) among men in the Pomeranian Region in 2009, by countys, age groups number, crude and standardized Powiat / County Ogół. Number Surowy Crude bytowski ,98 31,63 chojnicki ,11 46,73 człuchowski ,50 42,98 gdański ,62 31,20 kartuski ,35 32,72 kościerski ,17 26,57 kwidzyński ,44 34,15 Stand. Strona 64

65 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić lęborski ,09 28,63 malborski ,61 41,10 nowodworski ,02 12,53 pucki ,53 23,14 słupski ,28 40,53 starogardzki ,64 36,06 tczewski ,37 39,53 wejherowski ,47 17,87 sztumski ,25 37,46 m.gdańsk ,77 42,78 m.gdynia ,22 29,79 m.słupsk ,15 66,37 m.sopot ,16 36,93 Pomorskie ,18 36,36 Tabela Zachorowania kobiet na nowotwory złośliwe jelita grubego w województwie pomorskim w 2009r. w podziale na powiaty, grupy wiekowe ilość, współczynnik oraz. New malignant colorectal cancer cases (C18-C21) among women in 2009 in the Pomeranian Region, by countys, age groups number, crude and standardized Powiat / County Ogół. Number Surowy Crude bytowski ,67 11,16 chojnicki ,88 20,37 człuchowski ,43 13,90 gdański ,68 16,23 kartuski ,15 12,83 kościerski ,67 4,99 kwidzyński ,21 32,81 lęborski ,30 7,91 malborski ,41 30,73 nowodworski ,53 11,33 pucki ,10 22,37 słupski ,43 36,36 starogardzki ,83 13,32 tczewski ,96 17,97 wejherowski ,38 21,34 sztumski ,51 21,62 m.gdańsk ,77 22,97 m.gdynia ,25 20,44 m.słupsk ,69 32,78 m.sopot ,57 13,85 Pomorskie ,39 20,69 Tabela Zgony mężczyzn na nowotwory złośliwe jelita grubego (C18-C21) w województwie pomorskim w 2009r. w podziale na powiaty, grupy wiekowe ilość, współczynnik oraz. Colorectal cancer deaths (C18-C21) among men in the Pomeranian Region in 2009, by countys, age groups number, crude and standardized Stand. Strona 65

66 NOWOTOWORY wyświetlić tego obrazu. ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 Powiat / County Ogół. Number Surowy Crude Stand. bytowski ,73 29,81 chojnicki ,99 25,67 człuchowski ,40 19,54 gdański ,58 11,64 kartuski ,40 20,72 kościerski ,10 25,59 kwidzyński ,63 22,26 lęborski ,57 22,71 malborski ,63 14,83 nowodworski ,69 19,38 pucki ,27 19,61 słupski ,14 11,78 starogardzki ,78 12,56 tczewski ,48 16,95 wejherowski ,60 20,52 sztumski ,84 20,72 m.gdańsk ,48 19,31 m.gdynia ,97 21,42 m.słupsk ,80 19,27 m.sopot ,45 26,88 Pomorskie ,83 19,79 Tabela Zgony kobiet na nowotwory złośliwe jelita grubego (C18-C21) w województwie pomorskim w 2009r. w podziale na powiaty, grupy wiekowe ilość, współczynnik oraz. Colorectal cancer deaths (C18-C21) among women in the Pomeranian Region in 2009, by countys, age groups number, crude and standardized Powiat / County Ogół. Number Surowy Crude bytowski ,75 5,54 chojnicki ,89 11,43 człuchowski ,02 10,18 gdański ,92 9,88 kartuski ,15 12,10 kościerski ,59 9,57 kwidzyński ,51 5,68 lęborski ,35 9,02 malborski ,70 16,79 nowodworski ,01 4,78 pucki ,47 9,14 słupski ,01 18,48 starogardzki ,24 9,44 tczewski ,92 7,90 wejherowski ,47 5,94 sztumski ,75 10,99 m.gdańsk ,78 10,83 m.gdynia ,82 9,61 m.słupsk ,26 15,63 Stand. Strona 66

67 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić m.sopot ,05 6,28 Pomorskie ,89 10, Nowotwory złośliwe oskrzela i płuca (C34) Najczęstszym nowotworem złośliwym zarejestrowanym w 2009 roku w województwie pomorskim był rak płuca. Odnotowano 1464 nowe przypadki, w tym 1017 u mężczyzn i 447 u kobiet. W stosunku do wszystkich chorych z rozpoznaniem nowotworu złośliwego raka płuca wykryto u 21% mężczyzn i u 10% kobiet. Najwięcej aktów zgonu wśród chorych na nowotwory złośliwe w 2009 roku w województwie pomorskim wystawiono z rozpoznaniem raka płuca. Zgłoszono 1412 zgonów, w tym 973 u mężczyzn i 439 u kobiet. Co trzeci zgon u mężczyzn (32%) i co piąty zgon u kobiet (18%) był odnotowany u chorych na nowotwory złośliwe płuc. Rysunek 7-7. Zachorowania i zgony na raka płuca (C34) w stosunku do chorych na pozostałe nowotwory w województwie pomorskim w 2009r. The percentage of newly reported lung cancer cases and death (C34) in relation to all reported cancer in the Pomeranian Region in Strona 67

68 NOWOTOWORY wyświetlić tego obrazu. ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 ryzyka zachorowania na raka płuca w 2009 roku wyniósł 64,84 dla mężczyzn i 23 dla kobiet. W 2008 współczynnik ten wynosił odpowiednio 60,76 i 21,59. ryzyka zgonu w przebiegu nowotworów złośliwych płuc wyniósł w 2009 roku 61,93 u mężczyzn i 21,56 u kobiet. W 2008 współczynnik ten wynosił odpowiednio 62,38 i 19,30. Tabela Zachorowania na raka płuca w województwie pomorskim w 2009r. Lung cancer incidence rates in the Pomeranian Region in Number rate Mężczyźni / Males ,22 64,84 Kobiety / Females ,13 23,05 Tabela Zgony chorych na raka płuc w województwie pomorskim w 2009r. Lung cancer mortality rates in the Pomeranian Region in Strona 68

69 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić Number rate Mężczyźni / Males ,14 61,93 Kobiety / Females ,43 21,56 Nowotwory złośliwe płuc nie występowały przed 30 rokiem życia u mężczyzn i 25 rokiem życia u kobiet. Od 40 r.ż. liczba zachorowań istotnie wzrastała i najwięcej zachorowań odnotowano między rokiem życia zarówno u kobiet jak i mężczyzn. Największe ryzyko zachorowania mają mężczyźni w 80 roku życia i kobiety po 60 r.ż. Największą liczbę zgonów obserwuje się w grupie wiekowej lat u mężczyzn i u kobiet. Największe ryzyko zgonu mają mężczyźni w r.ż. i kobiety w 80 r.ż. Rysunek 7-8. zachorowań na raka płuca według wieku w województwie pomorskim, mężczyźni i kobiety w 2009r. The crude rate of lung cancer incidences in the Pomeranian Region in 2009, by age among men and women. Rysunek 7-9. zgonów na raka płuca według wieku w województwie pomorskim, mężczyźni i kobiety w 2009r. The crude rate of lung cancer deaths in the Pomeranian Region in 2009, by age among men and women. Strona 69

70 NOWOTOWORY wyświetlić tego obrazu. ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 Największą liczbę nowych rozpoznań nowotworów złośliwych płuc i oskrzeli w województwie pomorskim w 2009roku zgłoszono w mieście Gdańsku (mężczyźni 217, kobiety 129) i mieście Gdyni (mężczyźni 145, kobiety 66). Największe ryzyko zachorowania na ten nowotwór wg ch współczynników zachorowalności było u mężczyzn w powiecie bytowskim i puckim oraz u kobiet w powiecie bytowskim i nowodworskim. Najniższe ryzyko zachorowania na nowotwory złośliwe płuc wg ch współczynników zachorowalności wśród mężczyzn było w M.Sopot oraz w powiecie słupskim. Wśród kobiet najniższe ryzyko zachorowania było w powiecie sztumskim. Największą liczbę zgonów w przebiegu raka płuca odnotowano w województwie pomorskim w 2009 roku w mieście Gdańsk (mężczyźni 219, kobiety 115) i mieście Gdynia (mężczyźni 116, kobiety 61). Największe ryzyko zgonu wg standaryzowanego współczynnika umieralności na ten nowotwór zaobserwowano u mężczyzn w powiecie kościerskim; u kobiet w powiecie nowodworskim. Tabela Zachorowania mężczyzn na nowotwory złośliwe płuca (C34) w województwie pomorskim w 2009r. w podziale na powiaty, grupy wiekowe ilość, współczynnik oraz. New malignant lung cancer cases (C34) among men in the Pomeranian Regionin 2009, by countys, age groups number, crude and standardized Powiat / County Ogół. Number Surowy Crude Stand. bytowski ,69 93,37 chojnicki ,05 69,92 człuchowski ,74 62,16 gdański ,82 76,44 kartuski ,44 71,33 Strona 70

71 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić kościerski ,65 73,24 kwidzyński ,70 89,53 lęborski ,83 55,71 malborski ,87 57,89 nowodworski ,11 87,84 pucki ,97 92,11 słupski ,57 41,51 starogardzki ,64 56,23 tczewski ,10 65,02 wejherowski ,08 64,70 sztumski ,12 76,35 m.gdańsk ,49 57,67 m.gdynia ,84 67,79 m.słupsk ,72 50,56 m.sopot ,52 48,01 Pomorskie ,22 64,84 Tabela Zachorowania kobiet na nowotwory złośliwe płuca (C34) w województwie pomorskim w 2009r. w podziale na powiaty, grupy wiekowe ilość, współczynnik oraz. New malignant lung cancer cases (C34) among women in the Pomeranian Regionin 2009, by countys, age groups number, crude and standardized Powiat / County Ogół. Number Surowy Crude bytowski ,42 41,86 chojnicki ,19 17,47 człuchowski ,05 23,34 gdański ,60 25,74 kartuski ,85 25,68 kościerski ,18 23,32 kwidzyński ,28 22,34 lęborski ,60 23,30 malborski ,77 20,68 nowodworski ,57 49,73 pucki ,78 18,07 słupski ,01 24,15 starogardzki ,83 15,82 tczewski ,12 22,37 wejherowski ,91 15,32 sztumski ,07 6,60 m.gdańsk ,30 26,28 m.gdynia ,70 24,23 m.słupsk ,34 15,16 m.sopot ,81 15,81 Pomorskie ,13 23,05 Tabela Zgony mężczyzn na nowotwory złośliwe płuca (C34) w województwie pomorskim w 2009r. w podziale na powiaty, grupy wiekowe ilość, współczynnik oraz. Lung cancer deaths (C34) among men in the Pomeranian Region in 2009, by countys, age groups number, crude and standardized Stand. Strona 71

72 NOWOTOWORY wyświetlić tego obrazu. ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 Powiat / County Ogół. Number Surowy Crude bytowski ,83 76,26 chojnicki ,22 66,33 człuchowski ,44 77,60 gdański ,69 64,56 kartuski ,55 41,46 kościerski ,10 91,35 kwidzyński ,82 79,39 lęborski ,53 62,33 malborski ,43 46,10 nowodworski ,41 63,75 pucki ,32 75,48 słupski ,57 63,50 starogardzki ,42 70,17 tczewski ,29 65,59 wejherowski ,74 61,82 sztumski ,12 83,51 m.gdańsk ,43 56,73 m.gdynia ,27 54,12 m.słupsk ,34 66,96 m.sopot ,49 35,47 Pomorskie ,14 61,93 Stand. Tabela Zgony kobiet na nowotwory złośliwe płuca (C34) w województwie pomorskim w 2009r. w podziale na powiaty, grupy wiekowe ilość, współczynnik oraz. Lung cancer deaths (C34) among women in the Pomeranian Regionin 2009, by countys, age groups number, crude and standardized Powiat / County Ogół. Number Surowy Crude bytowski ,34 28,58 chojnicki ,59 19,65 człuchowski ,26 25,82 gdański ,99 22,01 kartuski ,11 19,87 kościerski ,51 9,34 kwidzyński ,70 26,36 lęborski ,55 16,09 malborski ,56 12,56 nowodworski ,05 38,80 pucki ,94 20,85 słupski ,77 18,21 starogardzki ,49 29,06 tczewski ,96 18,57 wejherowski ,82 14,44 sztumski ,26 34,37 m.gdańsk ,40 22,56 m.gdynia ,86 23,35 m.słupsk ,98 19,31 Stand. Strona 72

73 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić m.sopot ,81 19,70 Pomorskie ,43 21, Nowotwory złośliwe piersi (C50) Nowotwory złośliwe piersi są najczęściej rozpoznawanymi nowotworami u kobiet i są drugą przyczyną zgonów na nowotwory. W województwie pomorskim w 2009 roku zarejestrowano 955 nowych przypadków, co stanowi 22% nowotworów złośliwych u kobiet. Zgłoszono 311 zgonów z powodu raka piersi. Stanowi to 13% wszystkich zgonów z powodu choroby nowotworowej. Rysunek Zachorowania i zgony na nowotwory złośliwe piersi kobiet w stosunku do pozostałych nowotworów u kobiet w województwie pomorskim w 2009r. Malignant breast cancer new cases and deaths in relation to all reported cancer incidences in the Pomeranian Region in Ryzyko zachorowania na raka piersi na podstawie współczynników ch w 2009 roku wynosiło 53,85 na 100 tysięcy. W 2008 roku 49,33. ryzyka zgonu w przebiegu nowotworów złośliwych piersi utrzymuje się na stałym poziomie i wynosi 14 na 100 tysięcy mieszkańców z uwzględnieniem struktury wieku.. Tabela Zachorowania i zgony kobiet na raka piersi w województwie pomorskim w 2009r. cancer new cases and deaths reported in the Pomeranian Region in 2009 Number rate Zachorowania / New cases ,60 53,85 Zgony / Deaths ,23 14,17 Breast Strona 73

74 NOWOTOWORY wyświetlić tego obrazu. ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 Duża różnica miedzy współczynnikami mi i standardowymi świadczy o tym, iż nowotwór dotyka częściej kobiet w starszych grupach wiekowych, pod względem zachorowań jak i zgonów. Ryzyko zachorowania wzrasta prawie liniowo od 35 r.ż. osiągając szczyt w 60 r.ż., po czym ryzyko zachorowania zmniejsza się. W 2009 roku w województwie pomorskim najwięcej zachorowań odnotowano między rokiem życia. Największe ryzyko zgonu z powodu raka piersi mają pacjentki po 70 r.ż. Największą ilość zgonów odnotowano u pacjentek po 75 r.ż. Rysunek zachorowań i zgonów na raka piersi według wieku w województwie pomorskim, w 2009r. The crude rate of breast cancer incidences and deaths in the Pomeranian Region in 2009, by age among men and women. Największą liczbę nowych rozpoznań nowotworów złośliwych piersi w województwie pomorskim w 2009 roku zgłoszono w mieście Gdańsku i mieście Gdynia Największe ryzyko zachorowania na ten nowotwór wg ch współczynników zachorowalności wystąpiło u kobiet w miastach Słupsk, Gdańsk i Gdynia oraz powiecie bytowskim. Najniższe ryzyko zachorowania było w powiecie nowodworskim. Najwyższe ryzyko zgonu z powodu raka piersi w 2009 roku było w powiecie tczewskim, lęborskim i chojnickim, a najmniejsze ryzyko zgonu w powiecie sztumskim. Tabela Zachorowania kobiet na nowotwory złośliwe piersi (C50) w województwie pomorskim w 2009r. w podziale na powiaty, grupy wiekowe ilość, współczynnik oraz. New cases of breast cancer (C50) in the Pomeranian Region in 2009, by countys and age groups number of cases, crude and standardized Powiat / County Ogół. Number Surowy Crude Stand. bytowski ,67 62,6 chojnicki ,37 51,23 człuchowski ,88 39,8 Strona 74

75 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić gdański ,75 49,7 kartuski ,74 39,7 kościerski ,60 35,4 kwidzyński ,89 40,7 lęborski ,30 51,7 malborski ,25 63,3 nowodworski ,03 26,9 pucki ,41 35,2 słupski ,19 41,7 starogardzki ,68 54,8 tczewski ,36 44,5 wejherowski ,19 55,2 sztumski ,26 38,6 m.gdańsk ,6 62,1 m.gdynia ,2 61,0 m.słupsk ,7 66,5 m.sopot ,7 4,71 Pomorskie ,60 53,8 Tabela Zgony kobiet na nowotwory złośliwe piersi (C50) w województwie pomorskim w 2009r. w podziale na powiaty, grupy wiekowe ilość, współczynnik oraz. Breast cancer deaths (C50) among women in the Pomeranian Regionin 2009, by countys, age groups number, crude and standardized Powiat / County Ogół. Number Surowy Crude bytowski ,83 15,75 chojnicki ,79 20,97 człuchowski ,24 14,92 gdański ,23 11,99 kartuski ,19 8,60 kościerski ,42 14,97 kwidzyński ,93 8,70 lęborski ,75 20,08 malborski ,42 9,10 nowodworski ,52 8,65 pucki ,36 17,11 słupski ,18 13,31 starogardzki ,42 13,57 tczewski ,40 20,90 wejherowski ,60 8,31 sztumski ,07 7,35 m.gdańsk ,83 14,39 m.gdynia ,41 18,43 m.słupsk ,43 13,93 m.sopot ,29 8,06 Pomorskie ,23 14,17 Stand. Strona 75

76 NOWOTOWORY wyświetlić tego obrazu. ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN Nowotwory złośliwe gruczołu krokowego (C61) Ilość nowo rozpoznawanych nowotworów złośliwych gruczołu krokowego w województwie pomorskim wzrasta z roku na rok, ostatnio o 37%. W 2009 roku zgłoszono 802 nowe przypadki, a w 2008 roku było ich 583. W stosunku do wszystkich chorych z rozpoznaniem nowotworu złośliwego rak prostaty dotyczy 17% mężczyzn. Jest to drugi co do częstości zachorowań nowotwór złośliwy u mężczyzn. W 2009 roku wystawiono 235 aktów zgonu z powodu tej choroby, co stanowi 8% zgonów u mężczyzn. zgonów z powodu raka prostaty utrzymuje się w ostatnich latach na stałym poziomie. Rysunek Zachorowania i zgony na nowotwór złośliwy gruczołu krokowego mężczyzn w stosunku do pozostałych nowotworów u mężczyzn w województwie pomorskim w 2009r. New cases and deaths of prostate cancer in relation to all reported cancer incidences in the Pomeranian Region in ryzyka zachorowania na nowotwory złośliwe gruczołu krokowego w 2009 roku wyniósł 51,87. W 2008 ten sam współczynnik wynosił 38,18. ryzyka zgonu w przebiegu nowotworów złośliwych gruczołu krokowego wyniósł w 2009 roku 14,20, a w 2008 roku 13,91 na 100 tysięcy mieszkańców z uwzględnieniem struktury wieku Tabela Zachorowania mężczyzn na raka prostaty w województwie pomorskim w 2009r. Prostate cancer new cases and deaths reported in the Pomeranian Region in Number rate Zachorowania / New cases ,30 51,87 Zgony / Deaths ,77 14,20 Strona 76

77 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić W województwie pomorskim w 2009 roku nie wykryto nowotworów złośliwych gruczołu krokowego przed 40 rokiem życia. Ryzyko zachorowania na raka prostaty wzrasta gwałtownie między 50 a 75 rokiem życia, po czym nieznacznie się zmniejsza. Ryzyko zgonu z powodu tej choroby wzrasta wraz z wiekiem, szczególnie po 65 r.ż. Największą liczbę nowotworów złośliwych gruczołu krokowego rozpoznano u mężczyzn w r.ż. Rysunek zachorowań i zgonów na raka prostaty według wieku mężczyzn w województwie pomorskim, w 2009r. The crude rate of prostate cancer incidence and mortality in the Pomeranian Region in 2009, by age among men and women. Największą liczbę nowych rozpoznań nowotworów złośliwych gruczołu krokowego w województwie pomorskim w 2009 roku zgłoszono w mieście Gdańsku 192 i mieście Gdyni Największe ryzyko zachorowania na ten nowotwór wg ch współczynników zachorowalności było u mężczyzn w M.Słupsku, powiecie bytowskim i nowodworskim, a najmniejsze ryzyko zachorowania w powiecie sztumskim. Największe ryzyko zgonu z powodu raka prostaty odnotowano w powiecie tczewskim i lęborskim, a najniższe ryzyko zgonu było w powiecie człuchowskim, bytowskim i kościerskim. Tabela Zachorowania mężczyzn na nowotwory złośliwe prostaty (C61) w województwie pomorskim w 2009r. w podziale na powiaty, grupy wiekowe ilość, współczynnik oraz. New cases of prostate cancer (C61) in the Pomeranian Region in 2009, by countys and by age groups number of cases, crude and standardized Powiat / County Ogół. Number Surowy Crude Stand. bytowski ,83 75,66 chojnicki ,05 39,79 Strona 77

78 NOWOTOWORY wyświetlić tego obrazu. ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 człuchowski ,20 49,80 gdański ,39 26,59 kartuski ,55 41,14 kościerski ,27 56,06 kwidzyński ,85 48,00 lęborski ,36 69,21 malborski ,15 44,01 nowodworski ,08 75,26 pucki ,54 46,30 słupski ,71 60,47 starogardzki ,57 42,28 tczewski ,82 47,58 wejherowski ,74 39,01 sztumski ,22 17,10 m.gdańsk ,80 51,67 m.gdynia ,60 64,34 m.słupsk ,20 73,54 m.sopot ,20 45,32 Pomorskie ,30 51,87 Tabela Zgony mężczyzn na nowotwory złośliwe prostaty(c61) w województwie pomorskim w 2009r. w podziale na powiaty, grupy wiekowe ilość, współczynnik oraz. Prostate cancer deaths (C61) in the Pomeranian Region in 2009, by countys, age groups number, crude and standardized Powiat / County Ogół. Number Surowy Crude bytowski ,25 4,50 chojnicki ,59 13,54 człuchowski ,13 4,06 gdański ,58 14,60 kartuski ,94 13,11 kościerski ,79 4,56 kwidzyński ,81 12,14 lęborski ,57 22,59 malborski ,09 8,91 nowodworski ,69 17,33 pucki ,02 17,16 słupski ,43 15,58 starogardzki ,43 12,07 tczewski ,12 23,78 wejherowski ,27 20,36 sztumski ,42 15,17 m.gdańsk ,45 11,26 m.gdynia ,58 18,09 m.słupsk ,05 12,90 m.sopot ,78 16,95 Pomorskie ,77 14,20 8 Wskaźniki 5-letnich przeżyć. Stand. Strona 78

79 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić W celu jak najwiarygodniejszego wyliczenia przeżyć ze zbioru rejestru nowotworów liczącego rekordów wybrano przypadki zachorowań na nowotwory złośliwe w latach co dało ilość pozycji. Po usunięciu ze zbioru osób w wieku poniżej 18 lat oraz takich których zgłoszono jedynie na podstawie karty zgonu zbiór został ograniczony do pozycji. W celu większej wiarygodności ze zbioru zostały odrzucone osoby z nieznanym numerem PESEL (nie potwierdzony vital status), co w wyniku dało zbiór Po odrzuceniu przypadków niepotwierdzonych wynikiem histopatologicznym, oraz nowotworów z grupy C44 (inne nowotwory złośliwe skóry) pozostało rekordów, które poddano analizie. W zbiorze tym znalazło się mężczyzn oraz kobiet. Za datę końca obserwacji wybrano 31 grudnia 2009 roku. W wybranym zakresie dat rekordów było bez zarejestrowanego zgonu (obserwacje ucięte) oraz z oznaczoną datą zgonu (obserwacje nieucięte). W celu wyliczenia przeżyć przeprowadzono analizę metodą Kaplana-Meiera przy wykorzystaniu programu Statistica w wersji 10. Prawdopodobieństwo 5-letniego przeżycia chorych na nowotwory złośliwe w województwie pomorskim wyniosło dla kobiet 57,9% a dla mężczyzn 38,5%. Wskaźniki 5-letnich przeżyć dla Polski wynoszą odpowiednio 51,2 i 32,9 dla osób zdiagnozowanych w ("Nowotwory złośliwe w Polsce- wskaźniki 5-letnich przeżyć według województw" Urszula Wojciechowska, Joanna Didkowska, Witold Zatoński) Strona 79

80 NOWOTOWORY wyświetlić tego obrazu. ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 ż Rysunek 8-1 Prze ycia chorych na nowotwory złośliwe w województwie pomorskim z podziałem na płeć. Relative survival rates for all cancers in Pomerania Region Tabela 8-1 Przeżycia względne i obserwowane chorych na nowotwory złośliwe w województwie pomorskim z podziałem na płeć. Relative survivals and observed survival for all cancers in Pomeranian Region Sredni czas przeżycia w latach Mężczyźni / Males Kobiety / Females Average survival in years przeżycia obserwowane observed survival przeżycia względne relative survival CI 95% przeżycia obserwowane observed survival przeżycia względne relative survival CI 95% 1 61,8% 64,0% (63,1%-64,8%) 79,2% 80,4% (79,8%-81,1%) 3 39,8% 44,3% (43,4%-45,1%) 61,1% 64,3% (63,4%-65,1%) 5 32,0% 38,5% (37,6%-39,3%) 53,0% 57,9% (57,1%-58,8%) Rysunek 8-2 Prze ycia chorych z rozpoznaniem nowotworów złośliwych żołądka (C16). Relative survival rates for gastric cancer Strona 80

81 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić ż Rysunek 8-3 Przeżycia chorych z rozpoznaniem nowotworów złośliwych jelita grubego (C18-C21). Relative survival rates for colorectal cancers Rysunek 8-4 Przeżycia chorych z rozpoznaniem nowotworów złośliwych oskrzeli i płuc (C34). Relative survival rates for lung cancers. Strona 81

82 NOWOTOWORY wyświetlić tego obrazu. ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 ż Rysunek 8-5 Prze ycia chorych z rozpoznaniem nowotworów złośliwych piersi (C50). Relative survival rates for breast cancers Rysunek 8-6 Przeżycia chorych z rozpoznaniem nowotworów złośliwych szyjki macicy (C53). Relative survival rates for cervical cancers Strona 82

83 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić ż Rysunek 8-7 Przeżycia chorych z rozpoznaniem nowotworów złośliwych trzonu macicy (C54). Relative survival rates for corpus uteri cancers Rysunek 8-8 Prze ycia kobiet z rozpoznaniem nowotworów złośliwych jajnika (C56). Relative survival rates for ovarian cancers Strona 83

84 NOWOTOWORY wyświetlić tego obrazu. ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 ż Rysunek 8-9 Przeżycia chorych z rozpoznaniem nowotworów złośliwych prostaty (C61). Relative survival rates for prostate cancers Rysunek 8-10 Przeżycia chorych z rozpoznaniem nowotworów pęcherza moczowego (C67). Relative survival rates for bladder cancers Strona 84

85 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić Tabela 8-2 Przeżycia 5-letnie obserwowane i względne chorych na wybrane nowotwory w województwie pomorskim z podziałem na płeć. 5-year observed and relative survival rates in Pomeranian Region by sex and diagnosis Mężczyźni / Males Kobiety / Females Rozpoznanie Diagnosis przeżycia obserwowane observed survival przeżycia względne relative survival przeżycia obserwowane observed survival przeżycia względne relative survival Wszystkie All 32,0 (31,2-32,9) 38,5 (37,6-39,3) 53,0 (52,1-53,9) 57,9 (57,1-58,8) C16 15,4 (12,7-18,5) 18,6 (15,7-22,0) 18,0 (14,1-22,7) 20,8 (16,6-25,7) C18-C21 39,8 (37,4-42,3) 49,3 (46,9-51,8) 45,8 (43,2-48,4) 52,8 (50,1-55,4) C34 10,8 (9,8-11,8) 12,9 (11,8-14,0) 14,3 (12,3-16,4) 15,5 (13,5-17,7) C50 72,9 (71,5-74,3) 78,4 (77,0-79,7) C53 48,6 (45,7-51,5) 51,6 (48,7-54,5) C54 72,0 (69,2-74,6) 79,4 (76,8-81,7) C56 44,2 (40,8-47,6) 47,1 (43,7-50,6) C61 59,4 (56,8-61,9) 77,1 (74,8-79,2) C67 46,1 (42,8-49,4) 57,9 (54,6-61,1) 50,0 (43,4-56,6) 57,5 (50,8-63,9) Rysunek letnie przeżycia chorych na nowotwory złośliwe w województwie pomorskim z podziałem na płeć i powiaty. 5-year relative survival rates for cancers in Pomeranian Region by sex and county. Strona 85

86 NOWOTOWORY wyświetlić tego obrazu. ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 Tabela 8-3 Przeżycia 5-letnie chorych na nowotwory złośliwe w województwie pomorskim z podziałem na płeć i powiaty. 5-year relative survival rates for cancers in Pomeranian Region by sex and countys. Powiat county Mężczyźni / Males Przeżycia Survival CL 95% Przeżycia Survival Kobiety / Females CL95% bytowski 37,3% (32,2%-42,6%) 57,2% (51,4%-62,7%) chojnicki 40,7% (35,8%-45,8%) 55,3% (50,5%-60,0%) człuchowski 35,5% (29,7%-41,7%) 51,9% (45,5%-58,2%) gdański 37,0% (32,5%-41,7%) 63,8% (58,5%-68,8%) kartuski 34,9% (30,7%-39,4%) 59,2% (54,4%-63,8%) kościerski 45,5% (40,2%-50,9%) 62,3% (56,5%-67,7%) kwidzyński 37,0% (32,6%-41,6%) 58,0% (52,6%-63,2%) lęborski 37,2% (31,9%-42,8%) 52,0% (46,1%-57,8%) malborski 41,7% (36,9%-46,7%) 55,6% (50,4%-60,7%) nowodworski 25,8% (20,3%-32,1%) 50,7% (43,4%-58,0%) pucki 36,0% (31,0%-41,3%) 54,0% (48,0%-59,9%) Strona 86

87 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić słupski 35,1% (30,5%-40,1%) 53,4% (48,0%-58,6%) starogardzki 36,4% (32,1%-41,0%) 60,1% (55,6%-64,5%) tczewski 32,1% (28,6%-35,8%) 55,5% (51,8%-59,2%) wejherowski 33,6% (30,4%-36,9%) 52,4% (48,8%-56,0%) sztumski 37,5% (31,6%-43,9%) 58,8% (51,7%-65,5%) m.gdańsk 41,4% (39,7%-43,1%) 59,7% (58,2%-61,3%) m.gdynia 37,2% (34,8%-39,7%) 59,2% (56,8%-61,5%) m.słupsk 44,6% (40,4%-48,8%) 58,1% (54,2%-61,8%) m.sopot 51,1% (45,2%-56,9%) 60,7% (55,6%-65,6%) Pomorskie 38,5% (37,6%-39,3%) 57,9% (57,1%-58,8%) Rozdział II WERSJA ANGIELSKA Chapter II ENGLISH VERSION Strona 87

88 NOWOTOWORY wyświetlić tego obrazu. ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN Introduction The bulletin Malignant Cancer in the Pomeranian Voivodeship in 2009 presents the most significant and updated information on malignant cancer incidence and mortality rates in the Pomeranian Region. The publication presents an overview of the oncological status as well as it provides a detailed analysis of the most common cancer cases distinguished by counties. An analysis of the malignant cancer survival rates has been presented. It is now the eighth issue of the newsletter by the Pomeranian Cancer Registry. It is addressed to the governing bodies of the Pomeranian voivodeship, as well as to those interested in cancer issues affecting the Pomeranian Region of Poland. Ewa Solska 2 Abstract In 2009, there were 9181 new malignant cancer cases diagnosed. Based on the data provided by the General Statistical Office (GUS), there were 5443 death certificates issued where a tumor was the direct cause of death. The incidence rates in the Pomeranian Region are the highest in Poland. The standardized incidence rate was 314 among men and 232 among women the analysis based on a group of inhabitants where the age structure has been taken into account. Still, malignant lung cancer is the most frequent diagnosis among men. Among women, malignant lung cancer is the second most common diagnosis, right after malignant breast cancer. Malignant colorectal cancer was next serious threat, based on the diagnosis frequency. The risk of death caused by malignant tumours in the Pomeranian Region in 2009 was 195/10 5 among men and 112/10 5 among women, according to standardized mortality rates. In order to make accurate conclusions that would describe current tendencies it is crucial to combine a concise register. Without regular and thorough reporting on new cancer cases and deaths there is the risk of drawing misleading conclusions. This publication contains epidemiologic information collected in 2009 in Pomerania. The health condition of the region s inhabitants has been presented. Next, the structure of incidence and mortality rates has been analyzed both for men and for women, distinguished by counties. Finally, the most frequently diagnosed cancer cases have been presented. 3 Regional Cancer Registry in Gdansk Strona 88

89 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić In 1965, the Cancer Registry in Gdansk was opened, reporting to the Regional Registry at the Regional Cancer Outpatient Clinic. The clinic was founded by professor Tadeusz Zielinski. Initially, the Registry collected information from the region of Gdansk, Elblag and Slupsk. However, after the administrative reform in 1999, (which merged 49 provinces into 16 regions) the Registry s activity was extended to the whole of Pomeranian Region. Currently, there are 16 Registry offices in Poland. In 2004, the Regional Cancer Outpatient Clinic was restructured into the Regional Oncology Centre in Gdansk (WCO). Apart from the Regional Cancer Registry, there is also a Centre for Cancer Prevention and Health Promotion, bringing preventative treatment to Pomeranian community. The Centre provides educational materials helping improve the general awareness of cancer prevention. It also highlights the importance of early diagnosis. For many years now, the WCO has been conducting its research in co-operation with a number of institutions, such as: Polish Union of Oncology, the National Health Department, the Pomeranian Marshall Office, and Gdansk City Council. The Pomeranian Oncology Registry collects data on cancer cases from the whole region. In order to improve the quality of study it is crucial to closely co-operate with regional Pathology Institutions. The cancer register has been established in order to facilitate planning and execution of an effective battle against malignant cancer. The practices used in the process include early prevention, follow-up meetings, medical diagnosis, treatments, rehabilitation and hospice care for patients suffering from malignant tumors. By collecting information on incidence and mortality rates, cancer registries influence health policies within their regions. Pomeranian Cancer Registry fulfils its objectives by way of: - systematic and up-to-date reporting on new cases and deaths within Pomeranian Region. - data analysis, which helps recognize oncologic needs of our region, i.e. the analysis outlines areas of the highest incidence rates so that the appropriate action can be taken to uncover and to eliminate cancer-causing factors. - data collection and processing, which is crucial for planning cancer prevention and follow-up programmes in Pomeranian Region. - Pomeranian Cancer Registry facilitates the realization of scientific studies and projects by providing necessary data in compliance with personal data protection acts. When complete, the Regional Registry s annual data are forwarded to the National Cancer Registry at Oncology Centre in Warsaw where they are combined with and analyzed against data from other Registries in Poland. 4 Research material and statistical methods Strona 89

90 NOWOTOWORY wyświetlić tego obrazu. ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 The Regional Oncology Centre in Gdansk is in charge of the Regional Cancer Registry, which is responsible for collecting statistical data on cancer cases in Pomerania. The primary act prescribing and regulating the said data collection is the Statistics Act (Journal of Laws No. 88 of 29 th June 1995). Also, there are Prime Minister s dispositions released annually, which specifically dictate the characteristics of inquiry and reporting forms (Journal of Laws No. 114 of 2007). The above regulations recommend using the Cancer Case Report Cards (KZNZ) as means of collecting data. Currently binding Cards are marked with the MZ/N-1a symbol. There is an instruction attached to each Card explaining the method of reporting on cancer cases according to the International Statistical Classification of Diseases and Health Related Problems: Revision 10 of In line with this coding system, all cancerous diseases marked C00 C97 and D00 D09 must be reported. In keeping with this act, until the 15 th of each month all public and private healthcare institutions are obliged to complete the KZNZ cards whenever a new cancer diagnosis or even a slight cancer suspicion occurs. Monthly, The Pomeranian Registry for Malignant Cancer receives the cards from over a hundred healthcare institutions. The cards are forwarded to the Regional Cancer Registry. Every year, by 30 th June, data collected by Regional Registries are sent to the National Cancer Registry in the Institute of Epidemiology and Cancer Prevention at the Oncology Centre the Institute of M. Sklodowska-Curie in Warsaw. Subsequently, all data are verified and complied into a national annual report. It is also required of the Pomeranian Cancer Registry to collect data on cancer risk for the City Council. Frequently, Regional Registries receive data relating to previous years, which allows regular statistics update. Thus, the information published by Registries may be slightly different to those provided in the National Registry s Bulletin, where previous registers are not updated. The mortality rate data collection is based on the information provided by the Regional Statistical Office (WUS) and by individual healthcare institutions. Also, the Pomeranian Cancer Registry acquires data on deaths directly from patients case history cards. Statistical methods In this publication the following statistical indicators have been applied: absolute, percentages, crude rates and age-standardized rates. number of new cases and cancer deaths represents a total number of incidences or deaths caused by a particular disease in given population within certain period of time, e.g. in Raw incidence/ mortality rates the number of new cases or cancer deaths per 100,000 individuals of studied population. This indicator does not take into account any characteristics, e.g. age. This detail is significant as over 50 percent of cancer cases occur after the age of 65. Therefore, malignant cancer affects elderly people more often then it strikes the younger part of Strona 90

91 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić population. There are considerably more cancer cases per 100,000 individuals among aging populations, in highly developed countries, and in areas of high youth migration. This does not mean the risk of cancer is higher among those populations it only suggests these are the aging populations. In order to compare data of particular populations, there has been the agestandardization introduced. Age-standardized incidence/mortality rate takes into account the age structure of a given population and estimates the number of cancer cases (deaths) in respect to the standard world population. Strona 91

92 NOWOTOWORY wyświetlić tego obrazu. ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN Health condition of Pomerania 5.1 Population characteristics The acreage of Pomeranian Region has km square and it accounts for approx. 6% of the total area of Poland. In 2009, the population of Pomerania reached , men and women.. Within a year s time an increase of 0,47 % was noted. The urban dweller are in the majority inhabitants. In the countryside, the total number of inhabitants was in The largest agglomerations are: (in order of the size) Gdansk, Gdynia, Sopot, Tczew, Slupsk, Chojnice, Koscierzyna, and Wejherowo. 5.2 Malignant cancer incidence rates in 2009 In 2009 in the Pomeranian Region, there were 4800 new cancer cases reported among men, and 4381 new cases among women, that is 9181 new cases in total. These data place our region in 7 th position when compared to the crude incidence rates in other voivodeships of Poland (see Table 5-2). Looking at the standardized rates, the Pomeranian voivodeship has the highest incidence rate in Poland: 314,1 for men and 232,9 for women. (see Table 5-3) 5.3 Malignant cancer mortality rates in 2009 In 2009 there were 3067 death certificates issued among men where a malignant tumour was the direct causa of death. There were 2447 death certificates issued among women. In total, the number of deaths caused by a malignant tumour was (see Table 5-4) According to standardized mortality rates, the Pomeranian Region was reported in 4 th position (for men) and in 2 nd position (for women) in comparison to other voivodeships with the highest mortality rates. (see Table 5-5). 5.4 Exposition Since 2009, the Pomeranian Cancer Registry has been cooperating with all the pathomorphology clinics in the Pomeranian voivodeship. Thanks to the data received from the clinics we are able to confirm whether all institutions have issued a tumour registration card. If a particular patient has not been registered, we ask the clinic in charge to register the malignant tumour case. This is a legal duty for all of the clinics in the country. Strona 92

93 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić As a result, in 2009 we registered 2000 more cases in comparison to the previous years. We are still receiving new data on new tumour cases that occurred in previous years, therefore the difference in between each year is decreasing. In 2009, apart from the increase in crude of malignant tumour, there was also an increase in the standardized incidence Among men, it increased from 257 to 314 / inhabitants according to age, and among women it increased from 187 to 232 / inhabitants of Pomerania. The risk of a malignant tumour increases with age and it is the highest between the age of 75 80, both for men and for women. Between the age of the risk is higher among women than among men. From the age of 50. the risk of tumour increases drastically among men, hence the increase in malignant lung cancer. The number of deaths as well as the standardized mortality rates in the Pomeranian Region in 2009 were similar to those noted in death rate was 195,2 for men and for women it was 112,7. The risk of malignant cancer increases with age, with its peak falling above the age of 80. both among men and women. (see Illustration 5-8). The most commonly diagnosed malignant cancer types among men in 2009 in the Pomeranian Region were: lung cancer (C34) cases, prostate cancer (C61) 802 cases, colorectal cancer (C18-C21) cases, bladder cancer (C67) cases, and stomach cancer (C16) cases. There were 122 cases among men where cancer origin could not be located (C80). The most frequent cancer diagnoses among women were: breast cancer (C50) cases, colorectal cancer (C18-C21) cases, lung cancer (C34) 447 cases, uterine body cancer (C44) cases, endometrial cancer (C54) 248 cases, cervical cancer (C53) cases, and ovarian cancer (C56) 192 cases. Cancer origin could not be specified for 125 women (C80), (see Table 6-5.) The most frequent malignant cancer types that caused death among men in the Pomeranian Region in 2009 were: lung cancer (C34) 973 deaths, colorectal cancer (C18-C21) cases, prostate cancer (C61) deaths, stomach cancer (C16) 184 deaths, and pancreas cancer (C25) 143 deaths. There were 254 death cases (8.3 %) where cancer origin could not be specified (C80). Among women, lung cancer (C34) was reported as the most frequent cause of death cases. Next, there was breast cancer (C50) cases, colorectal cancer (C18-C21) cases, ovarian cancer (C56) cases, cervical cancer (C53) 115 cases, and stomach cancer (C16) 122 cases. Malignant cancer of female generative organ caused death in 337 cases (C53-C56), which is 13,7%. 247 women died due to cancer without a specified location (C80), (see Table 5-13). Strona 93

94 NOWOTOWORY wyświetlić tego obrazu. ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 The malignant tumour without a specified location (C80) mortality ratio, based on the data received from the General Statistical Office (GUS) that is, based on death certificates, was 8,3 % among men and 10,1 % among women. It was not possible to verify these data with the Pomeranian Cancer Registry data base. However, the fact that the same ratio in the Pomeranian Cancer Registry is 3,7 % for men and 4,7 % for women suggests the analysis based solely on death certificates cannot be fully credible, even though their completeness is 100%. The completeness of malignant cancer register is reflected by the incidence/ mortality ratio (the Z/Z indicator) estimated in a certain period of time. The ratio is the quotient of all newly registered cases and of all deaths caused by malignant cancers. The indicator calculated is then compared with other ratios from the Registries known as having a high registration completeness. In Poland there are five Registries which have been acclaimed as standard for the registration completeness: the Dolny Slask Cancer Registry, the Lubelski Cancer Registry, the Cancer Registry of Podkarpacie, the Pomeranian Cancer Registry, and the Swietokrzyski Cancer Registry. The incidence/ mortality indicator in those regions was the most accurate in the period of Thanks to the number of events organized by the Pomeranian Cancer Registry, and mainly thanks to the cooperation with all of the histopathology clinics in the voivodeship, the completeness of data in 2009 was 96%, which is very high. The pathology confirmation rate was 90% (see Table xx). Only maintaining these high completeness levels can guarantee that the analysis presented will be credible and able to be comparable. 6 The analysis by counties In the Pomeranian Region in 2009, according to the standardized incidence rates, the highest malignant cancer incidence among men was in Bytowski county. Among women, the highest incidence rates were in Leborski county. (see Illustration 5-2) The lowest risk of tumour among men, according to the standardized rates, was in Kartuski county. Among women, it was the lowest in the county of Koscierzyna, Puck and Sztum (see Illustration 5-2) In the Pomeranian Region in 2009, according to the standardized mortality rates, the highest risk of death among men was in the county of Kwidzyn and Tczew. Among women it was the highest in the county of Slupsk and Sztum. Strona 94

95 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić The lowest risk of death of a malignant tumour among men, according to the standardized mortality rates, was in the county of Malbork. Among women it was the lowest in the county of Malbork and Wejherowo. 7 Most frequently diagnosed tumours 7.1 Malignant stomach cancer (C16) In 2009 in the Pomeranian Cancer Registry, there were recorded 337 new cases of malignant stomach cancer, 219 cases among men and 118 cases among women. Stomach cancer is the 6 th most frequent cancerous disease among men and the 12th most frequent among women. In relation to all of the patients diagnosed with a malignant tumour, stomach cancer accounts for 4,6% of men and 2,7% of women. Since 1999, the number of new stomach cancer cases has decreased by 8% In 2009, tere were 284 death certificates issued where the malignant stomach cancer was the direct cause of death. There were 184 certificates issued among men and 100 certificates issued among women. The malignant stomach cancer caused death among 6% of men and 4% of women, which accounts for the 5 th most frequent cause of death for men and the 8 th most frequent cause of death for women. The standardized incidence rates for malignant stomach cancer in 2009 were 13,7 for men and 5,57 for women. In 1999 they were accordingly 32,37 and 17,63. The standardized mortality rates for the malignant stomach cancer In 2009 were 11,57 among men and 4,39 among women. In 1999 they were respectively 19,98 and 10,27. The number of new malignant stomach cancer cases increases drastically after the age of 50., especially among men. The highest risk of stomach cancer occurs after the age of 65., with its peak among men at the age of 70. and among women at the age of 75. The highest risk of death of a malignant stomach cancer occurs after the age of 60. With its peak at the age of 80. among men and at the age of 85 among women. In 2009 in the Pomeranian Region, the highest number of new stomach cancer diagnoses was noted in the city of Gdansk (men 162, women 123 cases) and in the city of Gdynia (men 64, women 55 cases). According to the standardized incidence rates, the highest risk of this tumour was among men in the city of Slupsk as well as in the county of Chojnice. Among women it was the highest in the county of Slupsk. The lowest risk of the tumour among men was in the county of Nowy Dwor, and among women it was the lowest in the county of Koscierzyna and Lebork. In 2009, the highest risk of death where the malignant stomach cancer was the direct cause of death was registered in the county of Bytow (among men) and in the county of Malbork and Strona 95

96 NOWOTOWORY wyświetlić tego obrazu. ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 Slupsk (among women). The lowest risk of death of the malignant stomach cancer was in the county of Gdansk and Slupsk, for men, and in the county of Nowy Dwor, for women. 7.2 Malignant colorectal cancer (C18-C21) In 2009 in the Pomeranian Region, there were 1024 new colorectal cancer cases reported: 574 cases among men, and 450 cases among women. It is the 3 rd most frequently diagnosed cancerous disease among men and the 2 nd among women. These figures account for 12% and 10% respectively of all malignant colorectal cancer diagnoses in Since 2005 the number of new cases has increased by 20%. In 2009 there were 572 deaths reported 322 among men and 250 among women. These account for 10% of all malignant cancer deaths, both among men and women. Colorectal cancer is the 2 nd most frequent cause of death among men and the 3 rd among women. The standardized incidence rate for malignant colorectal cancer was 36,36 among men, and 20,69 among women. In 2008, they were 32,37 and 17,63 respectively. The standardized mortality rate for malignant colorectal cancer in 2009 was 19,79 among men, and 10,15 among women. In 2008, this rate was 19,98 and 10,27 respectively. The number of reported cases of colorectal cancer rises drastically over the age of 50, especially among men. The highest risk of the disease occurs after the age of 65. The largest new cases volume was noted at the age of 70. for men and at the age of 75. for women. The number of deaths due to colorectal cancer is rising with age starting from the age of 60. The highest mortality rate was noted at the age of 80 among men, and at the age of 85 among women. The highest number of new malignant colorectal cancer cases in 2009 in the Pomeranian Region was reported in the city of Gdansk (men 162 cases, women 123 cases) and in the city of Gdynia (64 cases among men, 55 cases among women). The highest risk of colorectal cancer incidence, by standardized incidence rate was among men in the city of Slupsk and in the county of Chojnice. Among women, the highest cancer risk was noted in the county of Slupsk The lowest risk of incidence was in the county of Nowy Dwor for men, and in the counties of Koscierzyna and Lebork for women.. The highest number of malignant colorectal cancer deaths in 2009 in Pomeranian Region was noted in the county of Bytow among men, and in the counties of Malbork and Slupsk among women. The lowest death rate was reported in the counties of Gdansk and Slupsk among men, and in the county of Nowy Dwor among women. 7.3 Malignant neoplasm of bronchus and lung (C34) Strona 96

97 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić The most frequently reported diagnosis in the Pomeranian Region in 2009 was lung cancer. There were 1464 cases declared: 1017 incidences among men and 447 among women, which respectively accounts for 21% and 10% of the total incidences of malignant lung cancer. Also, it was the lung cancer that caused the highest number of deaths in the Pomeranian Region in There were 1412 deaths reported: 973 deaths among men and 439 deaths among women. Every third death (32%) among men, and every fifth death among women (18%) was due to malignant lung cancer. In 2009, the standardized incidence rate for malignant lung cancer was 64,84 among men, and 23 among women. In 2007, it was 60,76 and 21,59 respectively. The standardized mortality rate for malignant lung cancer in 2009 was 61,93 among men, and 21,56 among women. In 2008, this rate was 62,38 and 19,30 respectively. There were no malignant cancer cases reported among men below the age of 30, and among women younger than 25. The number of reported cases increased considerably after the age of 40., and it was the highest both for men and for women between the age of 55 and 75. The peak falls on the age of 80. among men, and on the age of 60. among women. The highest mortality rate was noted between the age of 55. and 79. for men, and between 55. and 64. for women. The mortality rate s peak falls on the age of among men, and on the age of 80. among women. The highest number of new malignant lung cancer diagnoses in 2009 in the Pomeranian Region was reported in the city of Gdansk (men 217 cases, women 129 cases) and in the city of Gdynia (145 cases among men, 66 cases among women). The highest risk of lung cancer incidence, by standardized incidence rate was among men in the counties of Bytow and Puck. Among women, the highest cancer risk was noted in the counties of Bytow and Nowy Dwor. The lowest risk of lung cancer incidence was, among men, in the city of Sopot and in the county of Slupsk. Among women, it was the lowest in the county of Sztum. The highest number of malignant cancer deaths in 2009 in Pomeranian Region was noted in the city of Gdansk (219 cases among men, 115 cases among women), and in the city of Gdynia (men 116 cases, women 61 cases). The highest risk of death due to lung cancer, by standardized mortality rate was reported among men in the county of Koscierzyna. Among women, the highest risk of death due to lung cancer was noted in the county of Nowy Dwor. 7.4 Malignant breast cancer (C50) The malignant breast cancer is the most frequently diagnosed tumour among women and it is the second most common cause of death among all of the cancerous diseases. In 2009 in the Pomeranian Region there were reported 955 new cases of malignant breast cancer, which Strona 97

98 NOWOTOWORY wyświetlić tego obrazu. ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 accounts for 22% of all women diagnosed with a malignant cancer. There were 311 deaths reported, which constitutes 13% of the total cancer death toll. In 2009, the standardized incidence rate for malignant breast cancer was 53,85/10 5. It was 49,33/10 5 in The standardized mortality rate is at the same level of 14/10 5 A considerable discrepancy between the crude and the standardized rates suggests that breast cancer occurs among older age groups. both in terms of incidences and deaths. The risk of breast cancer increases drastically after the age of 35. reaching its peak among women at the age of 60., then the risk decreases. In 2009, the number of incidences was reported as the highest among women between the age of 50. and 65. The highest number of deaths was registered among patients past the age of 75. The highest number of new malignant breast cancer cases in 2009 in the Pomeranian Region was reported in the city of Gdansk (270 cases) and in the city of Gdynia (137 cases). The highest risk of breast cancer incidence, by standardized incidence rate was among women in the city of Slupsk, Gdansk and in Gdynia, as well as in the county of Bytow. The lowest risk of breast cancer incidence was in the county of Nowy Dwor. The highest risk of death due to breast cancer in 2009 was in the county of Tczew, Lebork and Chojnice. It was the lowest in the county of Sztum. 7.5 Malignant prostate cancer (C61) The number of new malignant prostate cancer diagnoses is growing year by year, with the latest increase by 37%. In 2009, there were 802 cases of malignant prostate cancer diagnosed in the Pomeranian Region. In 2008, there were 583 new cases reported. Prostate cancer accounts for 17% of all malignant cancer cases diagnosed among men and it is the second most frequently diagnosed cancerous disease among men. In 2009, there were 235 deaths reported, which constitutes 8% of total cancer deaths reported among men. During last years, the number of patients diagnosed with prostate cancer has been at a constant level. In 2009, the standardized incidence rate for malignant prostate neoplasm was 51,87. In 2008 this rate was at 38,18. The standardized mortality rate in 2009 was 14,20 and in In the Pomeranian Region in 2009 there were no cases of malignant prostate cancer reported before the age of 40. The risk of prostate cancer increases drastically between the age of 50. And 75., then it decreases slightly. The risk of death due to this disease increases with age, especially after the age of 65. The highest number of new malignant prostate cancer cases was diagnosed between the age of 65. and 75. The highest mortality rate occurred among men over the age of 65. Strona 98

99 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić The highest number of new malignant prostate cancer cases in 2009 in the Pomeranian Region was reported in the city of Gdansk (192 cases) and in the city of Gdynia (140 cases). The highest risk of prostate cancer incidence, by standardized incidence rate, was noted among men in the city of Słupsk and in the counties of Bytow and Nowy Dwor. The lowest risk of incidence was in the country of Sztum. The highest number of malignant prostate cancer deaths in 2009 in Pomeranian Region was noted in the county of Tczew and Lebork. The lowest risk of death due to prostate cancer, by standardized mortality rate, was reported in the county of Czluchow, Bytow and Koscierzyna. Strona 99

100 NOWOTOWORY wyświetlić tego obrazu. ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN year survival indicators.. In order to calculate the survival rates in the most accurate manner, from the cancer register of cases there were chosen cases of malignant cancer between the years After reviewing the representative group, the cases of patients under the age of 18. were removed as well as cases where the only document available was the death certificate. The representative group was narrowed down to In order to achieve the most reliable information, patients without PESEL number (vital status not confirmed) were removed from the representative group, which narrowed it down to After reducing the representative group of all the unconfirmed cases of histopathological tests and of cancers from group C44, there were cases which were analysed. In the representative group there were men and women. 31st of December 2009 marked the end date of the analysis. During the chosen period there were cases with no death registered (observation cut) and cases with the date of death (observation uncut). In order to calculate the survival rate, the analysis was done using the Kaplan-Meier method with the help of computer program Statistica Version 10. The probability of 5-year malignant cancer survival for the patients in the Pomeranian Region was 57,9% among women and 38,5% among men. The 5-year survival indicators for the whole country are 51,2 and 32,9 for the patients diagnosed In respectively. (source: "Nowotwory złośliwe w Polsce- wskaźniki 5letnich przeżyć według województw" Urszula Wojciechowska, Joanna Didkowska, Witold Zatoński) Rozdział III Tabele i Wykresy - Chapter III Strona 100

101 tego obrazu. NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2009 wyświetlić TABLES & ILLUSTRATIONS 9 Tabele i wykresy Tabela 9-1. Porównanie populacji województwa pomorskiego do Standardowej Populacji Świata. The population of the Pomeranian Region and the Standard World Population, the comparison in percentage. Rysunek 9-1. Porównanie populacji województwa pomorskiego do Standardowej Populacji Świata. The Population of the Pomeranian Region and the Standard World Population, the comparison. Strona 101