kieszonkowy przewodnik wolontariusza europejskiego

Transkrypt

1 kieszonkowy przewodnik wolontariusza europejskiego 1 kieszonkowy_ola.indd :26:30

2 2 kieszonkowy_ola.indd :26:30

3 kieszonkowy przewodnik wolontariusza europejskiego kompendium wiedzy każdego wolontariusza wyruszającego na projekt realizowany w ramach Akcji 2. Wolontariat Europejski programu,,młodzież w działaniu 3 kieszonkowy_ola.indd :26:30

4 4 kieszonkowy_ola.indd :26:30

5 SPIS TREŚCI ZANIM SPAKUJESZ WALIZKĘ s. 7 JESTEŚ WOLONTARIUSZEM s. 8 ROZDZIAŁ I ZASADY s. 10 Wolontariat Europejski s. 10 Partnerzy s. 10 Akredytacja s. 12 Czas trwania s. 12 Miejsce s. 13 Fazy projektu s. 15 Projekty w Krajach Partnerskich s. 23 ROZDZIAŁ II DZIAŁANIE s. 27 Dokumenty s. 27 Zdrowie s. 28 Informacje dla krewnych s. 29 Kilka praktycznych wskazówek s. 30 Szok kulturowy s. 36 Porady Ministerstwa Spraw Zagranicznych s. 32 Trudne sytuacje s. 39 ROZDZIAŁ III WOLONTARIAT EUROPEJSKI TO NAUKA s. 44 Style uczenia się s. 44 O planowaniu s. 48 Youthpass s. 51 Po zakończeniu projektu s. 54 ANEKS s. 56 Karta Wolontariatu Europejskiego s. 57 Warunki ubezpieczenia AXA s. 58 Przydatne adresy i linki s kieszonkowy_ola.indd :26:30

6 6 kieszonkowy_ola.indd :26:30

7 ZANIM SPAKUJESZ WALIZKĘ Już niedługo pożegnasz znajomych, spakujesz swój plecak lub walizkę i wyruszysz na wolontariat. Czeka na Ciebie wspaniała przygoda, masa nowych doświadczeń, ale też nie zawsze łatwe mierzenie się z nową kulturą czy trudnościami. Chcąc towarzyszyć Ci w tym doświadczeniu, przygotowaliśmy ten Kieszonkowy przewodnik Wolontariusza Europejskiego. Nie jest on podręcznikiem akademickim, ale praktycznym kompendium zawierającym podstawowe informacje, wskazówki i rekomendacje, które mogą Ci się przydać na wolontariacie. Z racji swojej objętości nie tyle wyczerpuje on poruszane w nim tematy i zagadnienia, co stanowi zaproszenie do własnych, twórczych poszukiwań, uzupełniania i weryfikacji zgromadzonych tutaj informacji. Z doświadczenia własnego wolontariatu i wieloletniej pracy z wolontariuszami wiem bowiem, że nie na wszystkie pytania można znaleźć proste odpowiedzi. A poszukiwanie odpowiedzi na te najważniejsze w życiu pytania bywa jedną z wielu motywacji wyjazdu na wolontariat. Życzę zatem, aby Twój wolontariat był pełen twórczych i inspirujących poszukiwań. Miłej lektury! Eliza Zadłużna była wolontariuszka i trenerka Wolontariatu Europejskiego 7 kieszonkowy_ola.indd :26:31

8 JESTEŚ WOLONTARIUSZEM Jesteś wolontariuszem. Co to dla Ciebie oznacza? Jak ważne jest to określenie dla Ciebie? Czy tak samo ważne, jak bycie studentem/studentką? Mniej czy bardziej ważne od bycia miłośniczką literatury francuskiej, fanem piłki nożnej czy wielbicielką filmów Woody ego Allena? Jak rozumiesz swój wolontariat? W którym miejscu swojej wolontariackiej drogi jesteś? Wolontariat (łac. volontarius dobrowolny) to dobrowolna, bezpłatna, świadoma praca na rzecz innych ludzi lub całego społeczeństwa, wykraczająca poza związki rodzinno-koleżeńskoprzyjacielskie. A wolontariusz to osoba pracująca na zasadzie wolontariatu. Zwróć uwagę, że określenie bezpłatna nie oznacza za darmo, lecz bez wynagrodzenia materialnego. W rzeczywistości wolontariusz otrzymuje wynagrodzenie w postaci nowego doświadczenia i umiejętności, spełnienia marzeń, samorealizacji i wielu innych rzeczy sam tego doświadczysz! Określenie wykraczająca poza związki rodzinno-koleżeńsko-przyjacielskie oznacza, że wolontariatem nie jest każda praca na rzecz innych. Na przykład pomaganie własnej babci wolontariatem nie jest, natomiast pomoc starszej osobie w pobliskim domu starców owszem. Czy wiesz, że początki wolontariatu w Polsce sięgają jeszcze czasów średniowiecznych. Na jego rozwój duży wpływ miała idea chrześcijańskiego miłosierdzia oraz działalność Kościoła katolickiego. Ważną rolę w formowaniu działalności wolontariackiej odegrały również świeckie tradycje opieki społecznej, w ramach których arystokracja i władze miejskie podejmowały dobrowolne działania na rzecz pomocy biednym. 8 kieszonkowy_ola.indd :26:32

9 Wyjeżdżając na wolontariat, dołączasz do szerokiego grona ludzi, którzy podejmują działania na rzecz innych i zmieniają w ten sposób miejsce, w którym żyją na lepsze. Wolontariat zawsze pozostawia ślad: w Tobie w postaci nowych doświadczeń, zdobytej wiedzy i umiejętności, nawiązanych przyjaźni, jak i w innych w społeczności i organizacji, w której będziesz pracować. Od Ciebie jednak zależy, jaki będzie to ślad oraz na jak długo zostanie on w sercach i pamięci ludzi, z którymi przyjdzie Ci pracować. 9 kieszonkowy_ola.indd :26:32

10 ROZDZIAŁ I ZASADY Wolontariat Europejski Wolontariat Europejski (European Voluntary Service EVS) to Akcja programu Młodzież w działaniu umożliwiająca wolontariuszowi lub grupie wolontariuszy podjęcie pracy społecznej we wszystkich Krajach Programu i Sąsiedzkich Krajach Partnerskich. EVS powstał po to, by wolontariusze mogli zdobywać kompetencje i umiejętności wpływające na ich rozwój osobisty i zawodowy przez doświadczenia związane z edukacją pozaformalną. W Wolontariacie Europejskim może uczestniczyć każdy młody człowiek w wieku od 18 do 30 lat, w szczególnych sytuacjach możliwy jest udział młodzieży w wieku lat. Pobyt w zagranicznej organizacji trwa od 2 do 12 miesięcy. Partnerzy Wolontariat Europejski opiera się na partnerstwie: organizacji oraz wolontariusza. Oznacza to, że kiedy wyjeżdzasz na projekt, jesteś nie tylko wolontariuszem, ale również partnerem przy realizacji danych działań w projekcie. Podpisujesz na równych prawach z organizacją koordynującą, goszczącą i wysyłającą dokument zwany Umową o realizacji działań (Activity Agreement). Na tej samej zasadzie jak inni partnerzy zobowiązany jesteś do przestrzegania podpisanych zobowiązań. Masz również prawo do wymagania tego od pozostałych partnerów. Organizacja koordynująca Jako wnioskodawca pełni kluczową rolę w projekcie. Organizacja taka jest odpowiedzialna za cały projekt, organizacje biorące w nim udział oraz wolontariuszy. Organizacja koordynująca otrzymała dofinansowanie na realizację Twojego działania. Jest zobowiązania do podziału funduszy pomiędzy pozostałych partnerów projektu organizacje. Ma obowiązek przedstawienia 10 kieszonkowy_ola.indd :26:33

11 raportu i rozliczenia końcowego z całego projektu odpowiedniej Narodowej Agencji. Jest spoiwem między Tobą, organizacją wysyłającą i organizacją goszczącą. Czuwa nad właściwym przebiegiem całego projektu. Aby móc pełnić tę rolę, musiała przejść proces akredytacji. UWAGA! Możliwe, że rolę organizacji koordynującej pełni organizacja wysyłająca lub goszcząca. Organizacja wysyłająca Znajduje się w Twoim kraju. Współtworzy projekt razem z innymi partnerami. Jest zobowiązana do wysłania Ciebie za granicę, czyli powinna wspierać wolontariusza w przygotowaniach do wyjazdu w zależności od jego potrzeb, monitorować przebieg projektu za granicą oraz pomóc w ocenie całego projektu po powrocie i wesprzeć wolontariusza w ponownej integracji w Polsce. Aby móc pełnić tę rolę, musiała przejść proces akredytacji. Organizacja goszcząca Znajduje się w kraju, do którego wyjeżdżasz. Współtworzy projekt razem z innymi partnerami. Jest odpowiedzialna za właściwy przebieg Twojego wolontariatu, począwszy od aspektów praktycznych, jak wyżywienie, zakwaterowanie, transport lokalny, kieszonkowe, przez odpowiednie zaangażowanie wolontariusza w działania w projekcie, po wsparcie procesu uczenia się wolontariusza. Ta organizacja zapewnia Ci mentora osobę odpowiedzialną za wsparcie osobiste wolontariusza. Aby pełnić rolę organizacji goszczącej, musiała przejść proces akredytacji (wyjątkiem są organizacje z Sąsiedzkich Krajów Partnerskich oraz regionu EuroMed). 11 kieszonkowy_ola.indd :26:33

12 Wolontariusz Ty Młody człowiek w wieku lat (w wyjątkowej sytuacji lat), legalnie przebywający w kraju wysyłającym, zmotywowany do pracy wolontariackiej na rzecz zagranicznej organizacji, jej grupy docelowej oraz społeczności lokalnej. Mieścisz się w tych wytycznych? Co za ulga do tego nie musisz przechodzić procesu akredytacji! Akredytacja Oznacza obdarzenie przez Narodowe Agencje danej organizacji kredytem zaufania do realizacji projektów Wolontariatu Europejskiego w ramach programu Młodzież w działaniu. Podstawą do tego jest złożenie przez organizację Listu Intencyjnego (Expression of Interest), który jest skróconym opisem motywacji i rodzaju działań przewidzianych w projektach Wolontariatu Europejskiego najprawdopodobniej czytałeś taki opis dotyczący Twojej organizacji. UWAGA! Organizacje z terenu Europy Południowo-Wschodniej są akredytowane w taki sam sposób jak organizacje z Krajów Programu. Na terenie Europy Wschodniej i Kaukazu proces akredytacji dopiero się rozpoczął, jednak posiadanie akredytacji EVS w 2011 roku stanie się obowiązkiem również dla tych organizacji. Lista wszystkich organizacji akredytowanych jest opublikowana w internetowej bazie: Czas trwania Działanie EVS prowadzone za granicą powinno trwać nie krócej niż 2 miesiące i nie dłużej niż 12 miesięcy (wyłączając fazę przygotowania i oceny po powrocie). W przypadku działań włączających obejmujących wolontariuszy z mniejszymi szansami lub w przypadku działań grupowych EVS, jeśli zostanie to należycie uzasadnione, dopuszcza się minimalny czas trwania działania wynoszący 2 tygodnie. Wolontariusz może uczestniczyć w Wolontariacie Europejskim tylko 12 kieszonkowy_ola.indd :26:34

13 jeden raz. Wyjątkowo traktowani są wolontariusze z mniejszymi szansami, którzy mogą brać udział w więcej niż jednym działaniu. Łączny czas trwania ich projektów nie może jednak przekroczyć 12 miesięcy. Miejsce Wolontariusz zawsze realizuje swoje działania w ramach EVS w kraju innym niż kraj jego zamieszkania (z wyjątkiem procesu przygotowań i oceny końcowej). Działanie EVS może być prowadzone w Kraju Programu lub w Sąsiedzkim Kraju Partnerskim. W przypadku gdy organizacją partnerską jest organizacja z Sąsiedzkiego Kraju Partnerskiego, rolę organizacji koordynującej może pełnić tylko organizacja z Kraju Programu. Następujące kraje zaliczane są do grupy Krajów Programu: Państwa członkowskie Unii Europejskiej (UE) Austria Grecja Polska Belgia Hiszpania Portugalia Bułgaria Holandia Rumunia Cypr Irlandia Słowacja Czechy Litwa Słowenia Dania Luksemburg Szwecja Estonia Łotwa Węgry Finlandia Malta Wielka Brytania Francja Niemcy Włochy 13 kieszonkowy_ola.indd :26:35

14 Kraje Programu będące członkami Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) oraz członkami Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) Islandia Liechtenstein Norwegia Kraje uczestniczące w programie Chorwacja Szwajcaria Turcja Uwaga! Czym Wolontariat Europejski nie jest. EVS: nie obejmuje działań sporadycznych, niezorganizowanych i podejmowanych w niepełnym wymiarze czasu nie obejmuje staży odbywanych w przedsiębiorstwach nie jest płatną pracą i nie może takiej zastępować nie jest działalnością turystyczną ani rekreacyjną nie jest kursem językowym nie jest wykorzystywaniem taniej siły roboczej nie jest okresem studiowania ani zagranicznym szkoleniem zawodowym nie jest po prostu systemem finansowania, lecz jakościowym modelem ponadnarodowego wolontariatu. 14 kieszonkowy_ola.indd :26:36

15 Fazy projektu Poniżej znajdziesz opis kolejnych faz Twojego projektu. W każdej z nich poszczególnych partnerów (w tym również Ciebie) obowiązują pewne zasady, prawa i obowiązki. Zapoznaj się z nimi, by być świadomym procesu, w jakim się znajdujesz i dzięki temu uniknąć nieporozumień. OG organizacja goszcząca OK organizacja koordynująca OW organizacja wysyłająca WOL wolontariusz FAZA 1. - Przed wyjazdem CO JAK KTO Umowa W momencie zaakceptowania projektu OK finansowa Wolontariatu Europejskiego organizacja koordnująca otrzymuje umowę finansową regulującą wykorzystanie finansowania wspólnotowego. Jest to złożony dokument zawierający również wniosek złożony przez Twoją organizację. Organizacja koordynująca jest odpowiedzialna wobec Narodowej Agencji za ogólne zarządzanie projektem. Raz otrzymane dofinansowanie nie może zostać powiększone. Umowa o realizacji projektu Jest to wewnętrzna umowa między wszystkimi partnerami danego projektu. Musi zostać podpisana po zaakceptowaniu projektu, jednak jeszcze przed rozpoczęciem działania EVS w ramach tegoż projektu. Umowa ta określa prawa i obowiązki partnerów względem siebie, w tym zasady współpracy, rodzaje zobowiązań, zadania i godziny pracy, jak również reguluje inne aspekty praktyczne dotyczące działań wolontariusza oraz kwestie związane z procesem uczenia się i celami edukacyjnymi. Ponadto precyzuje ona zasady podziału grantu pomiędzy partnerów. OG OK OW WOL 15 kieszonkowy_ola.indd :26:37

16 FAZA 1. - Przed wyjazdem Umowa o realizacji projektu cd. Przygotowanie wolontariusza do wyjazdu Ubezpieczenie Jakakolwiek zmiana w projekcie względem wcześniejszych postanowień powinna być zaakceptowana, zapisana i podpisana przez wszystkich partnerów. Umowa taka powinna dotrzeć do Narodowej Agencji najpóźniej na 6 tygodni przed rozpoczęciem działania, w którym bierzesz udział. UWAGA! Wszelkie postanowienia zawarte w tej umowie muszą być zgodne z zasadami przedstawionymi w Przewodniku po programie Młodzież w działaniu (Programme Guide). Pomoc wolontariuszowi w skontaktowaniu się z organizacją goszczącą. Pomoc wolontariuszowi w praktycznych przygotowaniach do wyjazdu w zależności od jego potrzeb. Pomoc w zorganizowaniu podróży wolontariusza oraz w dopełnieniu wszelkich formalności związanych z wyjazdem. Zapobieganie sytuacjom kryzysowym czyli uwzględnienie wszystkich ważnych aspektów, które są niezbędne, by projekt przebiegł pomyślnie. Wiele zależy od rodzaju projektu i predyspozycji wolontariusza. Dopełnienie procedury ubezpieczeniowej wolontariusza każdy wolontariusz musi zostać zgłoszony do ubezpieczenia grupowego Komisji Europejskiej dla wolontariuszy EVS (AXA), które uzupełnia ubezpieczenie zapewnione przez krajowe systemy ubezpieczeń społecznych (np. Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego) jeśli takie przysługuje wolontariuszowi. Wolontariusz wraz z przedstawicielem organizacji powinien wypełnić w Internecie odpowiedni formularz ubezpieczeniowy AXA, wydrukować go, podpisać i wysłać faksem na numer wskazany organizacji koordynującej przez Narodową Agencję. OW OW OW OK OK OW OG WOL OK OW 16 kieszonkowy_ola.indd :26:37

17 FAZA 1. - Przed wyjazdem Ubezpieczenie cd. Jeżeli jeszcze tego nie zrobiłeś czas aby tym się zająć! Ubezpieczenie to jest bezpłatne zarówno dla Ciebie, jak i organizacji Cię ubezpieczającej. Pamiętaj jednak, że tylko podpisany formularz AXA jest ważny! 17 kieszonkowy_ola.indd :26:38

18 FAZA 2. - W trakcie CO JAK KTO Finansowanie Podzielenie funduszy z grantu, przekazanie pieniędzy partnerom projektu zgodnie z wcześniejszą umową, prowadzenie pełnych/ częściowych działań administracyjnych. OK Jakość w projekcie Wsparcie wolontariusza przy wykonywaniu zadań Osobiste wsparcie wolontariusza Odpowiedzialność za jakość wszystkich działań w projekcie, monitoring oraz wykonywanie zobowiązań względem wolontariusza opisanych wcześniej w Umowie o realizacji działań. Wolontariusz powinien otrzymać wsparcie merytoryczne i praktyczne przy wykonywaniu zadań wolontariackich od doświadczonych pracowników lub/i koordynatora projektu. Mentor osoba, która odpowiada za wsparcie osobiste i ułatwia integrację ze społecznością lokalną. Wolontariusz może zwrócić się do mentora w przypadku wystąpienia problemów. Mentor odgrywa istotną rolę w omawianiu z wolontariuszem efektów uzyskanych w trakcie realizacji działania EVS, jak również wspieraniu procesu uczenia się wolontariusza. Proces ten, jak i kompetencje rozwinięte przez wolontariusza w czasie jego działań na projekcie powinny zostać opisane w certyfikacie Youthpass. Mentor nie może pełnić funkcji osoby nadzorującej pracę wolontariusza. Wolontariusz powinien mieć zapewnione wsparcie przy integracji ze społecznością lokalną, podczas spotkań z młodzieżą, socjalizacji i przy wyborze propozycji spędzania czasu wolnego. Wolontariusz powinien być zachęcany do kontaktu z innymi wolontariuszami, jeżeli istnieje taka możliwość. OK OW OG OG OK OG OK 18 kieszonkowy_ola.indd :26:38

19 FAZA 2. - W trakcie Osobiste wsparcie wolontariusza cd. Zakwaterowanie i wyżywienie Kieszonkowe Transport lokalny Wsparcie językowe Organizacja wysyłająca powinna utrzymywać kontakt z wolontariuszem i organizacją goszczącą. OW Wolontariusz powinien otrzymać odpo- OG wiednie zakwaterowanie i wyżywienie. OK Nie zostały jednak określone standardy dotyczące zakwaterowania i wyżywienia, stąd tak ważne jest świadome zaangażowanie się wolontariusza w konstruowanie Umowy o realizacji działań. Wolontariusz ma prawo otrzymywać ustalone przez Komisję Europejską kieszonkowe OG w systemie tygodniowym, lub miesięcznym. Kieszonkowe wolontariusza ma mu pomóc w pokryciu dodatkowych kosztów, jakie pojawią się podczas pobytu za granicą. Nie jest ono obliczone na pełne pokrycie osobistych wydatków, nie powinno być również przeznaczone na pokrycie wydatków związanych z regularnym wyżywieniem, zakwaterowaniem i transportem lokalnym wolontariusza. Organizacja powinna zapewnić wolon- OG tariuszowi transport lokalny konieczny do realizacji wykonywanych działań na projekcie (transport ten nie obejmuje czasu wolnego). Wolontariusz powinien otrzymać wsparcie językowe, aby móc porozumiewać się w projekcie. Forma, czas trwania i częstotliwość zajęć mogą być różne w zależności od potrzeb i umiejętności wolontariusza, zadań projektu i możliwości organizacji. Wsparcie językowe musi być zapewnione wolontariuszowi nieodpłatnie i musi być włączone w regularny czas jego pracy. 19 kieszonkowy_ola.indd :26:39

20 Szkolenia Szkolenie wprowadzające (On-arrival training) odbywa się w kraju goszczącym na początku projektu. Ma na celu zapoznanie wolontariuszy z realiami życia i kulturą danego kraju i projektu oraz służy nawiązaniu kontaktów między wolontariuszami. Koszt dojazdu na szkolenie pokrywa OG/OK. WOL NA FAZA 2. - W trakcie Zasady pracy Szkolenie ewaluacji środkowej (Mid-term evaluation) odbywa się w kraju goszczącym w połowie pobytu w nim wolontariusza. Daje możliwość oceny projektu i refleksji nad swoim dotychczasowym doświadczeniem oraz procesem uczenia się na wolontariacie. Dodatkowo sprzyja nawiązaniu kolejnych kontaktów z innymi wolontariuszami europejskimi będącymi na projektach w tym samym kraju. Koszt dojazdu na szkolenie pokrywa OG/OK. W przypadku krótkich projektów, tj. trwających np. 3 miesiące, możliwe jest, że nie będziesz uczestniczył w tym szkoleniu, ponieważ czas realizacji działania jest zbyt krótki. Zadania wolontariusza powinny być jasno określone, realistyczne i zgodne z założeniami projektu i programu Młodzież w działaniu. Zadania powinny odzwierciedlać indywidualne predyspozycje wolontariusza i jego zainteresowania. Wolontariusz nie może podejmować zadań należących do zatrudnionych pracowników. Ma go to chronić przed przejęciem zbyt dużej odpowiedzialności za określone działania oraz uniknąć podejrzenia zastępowania przez wolontariusza pracowników etatowych. Może jednak wspierać pracowników etatowych w wykonywanych przez nich zadaniach. WOL NA OG 20 kieszonkowy_ola.indd :26:39

21 Zasady pracy cd. Obowiązki, które ograniczają się do identycznych, powtarzalnych działań powinny być ograniczone do minimum. Zadania powinny zakładać kontakt ze społecznością lokalną. FAZA 2. - W trakcie Trudne sytuacje Certyfikat Youthpass Działania wolontariusza nie mogą wspierać innych projektów Wolontariatu Europejskiego (np. wolontariusz nie powinien brać udziału przy naborze kolejnych wolontariuszy do projektu czy prowadzeniu szkoleń dla nich). Partnerzy powinni przewidzieć sytuacje kryzysowe i opracować strategie radzenia sobie z nimi. Każdy wolontariusz ma prawo do otrzymania certyfikatu Youthpass, który opisuje i uwierzytelnia jego doświadczenie edukacji pozaformalnej i nieformalnej. Ten certyfikat jest rezultatem świadomej refleksji i procesu uczenia się wolontariusza w trakcie całego projektu. OG OK OW WOL OG OK 21 kieszonkowy_ola.indd :26:39

22 FAZA 3. - Po przyjeździe z wolontariatu CO JAK KTO Szkolenie Wsparcie wolontariusza Raport końcowy Trampolina Szkolenie ewaluacji końcowej odbywa się w Polsce, w krótkim czasie po powrocie z wolontariatu. Nawiązuje do doświadczenia zdobytego na projekcie w kontekście celów, motywacji, oczekiwań i wykonanych zadań. Pozwala na przeprowadzenie świadomej refleksji nad zdarzeniami, jakie miały miejsce w trakcie realizacji wolontariatu, jak również służy wsparciu wolontariusza w ponownym odnalezieniu się w polskiej rzeczywistości. Wsparcie wolontariusza w odnalezieniu się w polskiej rzeczywistości. Stworzenie wolontariuszowi możliwości podzielenia się doświadczeniem i umiejętnościami zdobytymi podczas wolontariatu, np. zorganizowanie spotkania z innymi młodymi ludźmi, innymi organizacjami. Wskazanie wolontariuszowi kolejnych możliwości szkoleniowych, edukacyjnych lub zawodowych. W efekcie zakończenia projektu organizacja koordynująca, przy współpracy z pozostałymi partnerami, zobowiązana jest do sporządzenia i złożenia w Narodowej Agencji sprawozdania merytorycznego i finansowego z przebiegu projektu. Wolontariusz ma możliwość przyłączenia się do działań Stowarzyszenia byłych wolontariuszy Trampolina. WOL NA OW OK OW OG WOL WOL 22 kieszonkowy_ola.indd :26:39

23 Projekty w Krajach Partnerskich Ten fragment dotyczy jedynie wolontariuszy, którzy wyjeżdżają poza Kraje Programu. Sąsiedzkie Kraje Partnerskie Europa Południowo- Europa Wschodnia i Wschodnia (SEE) Kaukaz (EECA) Kraje Basenu Morza Śródziemnego (EuroMed) Albania Armenia Algieria Bośnia Azerbejdżan Autonomia i Hercegowina Białoruś Palestyńska Była Jugosłowiańska Federacja Rosyjska Egipt Republika Macedonii Gruzja Izrael Czarnogóra Republika Mołdowy Jordania Serbia Ukraina Liban Maroko Syria Tunezja Wyjeżdżając do któregoś z Krajów Partnerskich, powinieneś wiedzieć, że w krajach tych nie ma instytucji zarządzających programem Młodzież w działaniu, zwanych Narodowymi Agencjami. Dlatego największe wsparcie na miejscu, na jakie możesz liczyć, to Twoja organizacja goszcząca oraz inni wolontariusze EVS, którzy aktualnie są w tym samym kraju/regionie lub kiedyś zrealizowali podobny projekt. W miarę możliwości Twoja organizacja wysyłająca również będzie mogła Cię wesprzeć. Możesz liczyć także na Centra Współpracy SALTO oraz stworzone przez Centra sieci multiplikatorów i punktów kontaktowych, których jednym z zadań jest wspieranie projektów EVS-u w Krajach Partnerskich. Brak Narodowej Agencji nie oznacza więc, że jesteś pozbawiony wsparcia na projekcie. Sieć wsparcia bowiem nadal istnieje, ma tylko inną strukturę niż w Krajach Programu. 23 kieszonkowy_ola.indd :26:40

24 Współpraca z SALTO: Zachęcamy Cię do nawiązania kontaktu i współpracy z Centrami Współpracy SALTO. Dzięki niej będziesz mógł: dowiedzieć się więcej o kulturze kraju, do którego jedziesz Centra Współpracy SALTO oferują publikacje, w których znajdziesz wiele niezbędnych informacji o krajach regionu. Tam też znajduje się wiele adresów internetowych, od których możesz zacząć swoje internetowe poszukiwania. Elektroniczny podręcznik krajów EECA: Broszury o krajach EECA: Broszury o krajach SEE: seepublications/#cp Mobilność w krajach SEE: seepublications/#goingto. Wykorzystaj również magazyny, w których Centra SALTO przedstawiają kraje swojego regionu, możliwości wsparcia dla projektów EVS oraz przykłady dobrych praktyk: EECA: SEE: Euromed: Poszukaj blogów internetowych wolontariuszy, którzy już byli, bądź wciąż przebywają na projektach EVS w kraju, do którego jedziesz! nawiązać kontakt z aktualnymi i byłymi wolontariuszami z kraju, do jakiego jedziesz Centrum Współpracy z krajami Europy Wschodniej i Kaukazu (EECA) oraz Centrum Współpracy z krajami Europy Południowo-wschodniej (SEE) dysponują bazami wolontariuszy wyjeżdżającymi i przyjeżdżającymi do/z regionu EECA:eeca@salto-youth.net SEE: see@salto-youth.net. Kontakt z wolontariuszami, którzy już zakończyli swoje projekty, 24 kieszonkowy_ola.indd :26:41

25 zapewnią Ci również organizacje byłych wolontariuszy EVS, tak zwane EVY Ex-Volunteer Associations. uzyskać profesjonalną pomoc w realizacji swojego projektu Centra Współpracy SALTO stworzyły sieci wsparcia w każdym kraju regionów partnerskich złożoną z doświadczonych pracowników młodzieżowych i organizacji, pełniących rolę multiplikatororów i punktów kontaktowych. Jeśli więc wyczerpiesz możliwości wsparcia ze strony swojej organizacji goszczącej, skontaktuj się z nimi: Europa Wschodnia i Kaukaz: www. salto-youth.net/eecamultipliers Europa Południowo-Wschodnia: www. salto-youth.net/contactpoints EuroMed: www. salto-youth.net/saltoteam. kontaktować się i dzielić swoimi doświadczeniami z przyszłymi wolontariuszami Centra Współpracy SALTO z krajami Europy Wschodniej i Kaukazu oraz Europy Południowo-wschodniej założyły fora internetowe, na których możesz dzielić się swoimi doświadczeniami z innymi wolontariuszami i swoimi znajomymi. Zachęcamy Cię również do założenia własnego bloga i opisywania swoich doświadczeń, co może być nieocenioną pomocą dla przyszłych wolontariuszy. Forum Centrum SALTO EECA: Blogi dla wolontariuszy EVS w krajach EECA: Forum Centrum SALTO SEE: uzyskać więcej informacji o szkoleniu wprowadzającym i ewaluacji pośredniej (tzw. on-arrival i mid-term trainings) Centra Współpracy SALTO z krajami Europy Wschodniej i Kaukazu oraz Europy Południowo-wschodniej organizują szkolenia wprowadzające (on-arrival training) oraz szkolenia w połowie okresu pobytu na projekcie EVS (mid-term meeting). 25 kieszonkowy_ola.indd :26:42

26 Najczęściej to SALTO i trenerzy kontaktują się z Twoją organizacją goszczącą (albo bezpośrednio z wolontariuszem) i zapraszają na oba szkolenia. Więcej informacji o szkoleniach EVS w Krajach Partnerskich: Europa Wschodnia i Kaukaz: EVStrainingsEECA Europa Południowo-Wschodnia: seeevs. Informacje zawarte powyżej odnoszą się do wszystkich wolontariuszy przebywających w Krajach Partnerskich. Kiedy już dotrzesz na miejsce realizacji swojego projektu, poinformuj innych wolontariuszy o wsparciu, jakie Centra SALTO oferują w Krajach Partnerskich. Centrum Współpracy SALTO z krajami Europy Wschodniej i Kaukazu (EECA) Centrum Współpracy SALTO z krajami Europy Południowo- -Wschodniej (SEE) Centrum Współpracy SALTO z krajami Basenu Morza Śródziemnego (EuroMed) Mokotowska 43 Dunajska,22 Parc du Val Flory Warszawa 1000 Ljubljana 11 rue Paul Leplat POLSKA SLOVENIA Marly-le-Roi FRANCE tel.: tel.: tel.: faks: faks: see@salto-youth.net faks: eeca@salto-youth.net euromed@salto-youth.net eeca/ see/ euromed/ 26 kieszonkowy_ola.indd :26:42

27 ROZDZIAŁ II DZIAŁANIE Przygotowania do startu czyli o czym pamiętać i o co zadbać. Poniżej znajdziesz przydatne wskazówki, które mogą służyć Ci jako lista kontrolna rzeczy do zrobienia przed wyjazdem. Dokumenty jeżeli wyjeżdżasz na EVS do jednego z krajów UE/EOG, nie potrzebujesz paszportu; do przekroczenia granicy wystarczy dowód osobisty, musi być on jednak w dobrym stanie; jeżeli Twój dowód jest zniszczony, postaraj się o wyrobienie nowego; dowód osobisty powinien być ważny przez co najmniej 6 miesięcy po zakończeniu wolontariatu po wejściu przez Polskę do UE wobec obywateli polskich został zniesiony całkowicie obowiązek posiadania wiz przy pobytach trwających krócej niż 3 miesiące w przypadku wyjazdu do kraju UE/EOG na okres dłuższy niż 3 miesiące należy zalegalizować swój status przez wystąpienie z wnioskiem o zezwolenie na pobyt dla obywateli Unii Europejskiej; w dalszej części znajdziesz szczegółowe informacje na temat pozwolenia na pobyt jeżeli wyjeżdżasz do kraju spoza obszaru UE/EOG, będziesz potrzebował paszportu; jeśli go jeszcze nie masz wyrób jak najszybciej; jeśli masz paszport od kilku lat, sprawdź termin jego ważności; musi być ważny co najmniej trzy miesiące po zakończeniu wolontariatu jeżeli jedziesz do kraju znajdującego się poza obszarem UE/ EOG, sprawdź w placówce konsularnej tego kraju, czy będziesz potrzebował wizy i gdzie ją trzeba załatwiać zrób co najmniej dwie kserokopie wszystkich ważniejszych dokumentów (dowodu tożsamości, paszportu, wizy, kart kredytowych, polisy ubezpieczenia, biletów lotniczych/autobusowych/kolejowych, prawa jazdy) oraz ich skany i umieść je na swojej skrzynce owej. Jeden komplet kserokopii zostaw w domu, drugi weź ze sobą, chowając w innym miejscu niż oryginały. W przypadku zgubienia dokumentu jego kopie ułatwią Ci odtworzenie go 27 kieszonkowy_ola.indd :26:43

28 jeśli masz prawo jazdy, to warto postarać się w wydziale komunikacji urzędu gminy właściwego dla Twojego miejsca zameldowania w Polsce o jego międzynarodową wersję. W niektórych krajach nie jest akceptowane zwykłe, polskie prawo jazdy Zdrowie zaopatrz się w lekarstwa na choroby przewlekłe (cukrzyca, alergie itp.) ubezpieczenie tego nie pokrywa dla kobiet biorących tabletki antykoncepcyjne: zrób zapas albo przestań brać odwiedź stomatologa: dentysta wszędzie bardzo dużo kosztuje, to samo dotyczy szkieł kontaktowych (nie wszędzie jest ulubiona marka i mogą być droższe) sprawdź, na co byłeś szczepiony; niektóre projekty (socjalne) wymagają szczepień, nawet jeżeli nie, to lepiej się zaszczepić po co umilać sobie wolontariat np. żółtaczką jeśli nie pamiętasz swojej grupy krwi, sprawdź i napisz ją na kartce, którą trzymaj np. w portfelu upewnij się, że jesteś nadal objęty ubezpieczeniem w Polsce (ZUS, inne), żeby nie powstała luka po powrocie (w razie wypadku lub ciężkiej choroby za granicą AXA obejmuje tylko podstawowe leczenie w kraju pobytu i ewentualny transport do domu i tam trzeba kontynuować leczenie) wystąp do Narodowego Funduszu Zdrowia o wydanie karty EKUZ dokument ten potwierdza, że jesteś objęty ubezpieczeniem zdrowotnym w Polsce; o tej karcie piszemy w aneksie naszego przewodnika jeśli jedziesz do krajów na południu Europy, gdzie klimat jest cieplejszy i słońce pali przez cały dzień pamiętaj o preparatach ochronnych z filtrami przeciwko promieniom UVA i UVB jeśli masz zamiar uprawiać sporty wyczynowe np. narciarstwo, windsurfing, zachowaj względy bezpieczeństwa, upewnij się, czy w pobliżu jest opieka medyczna i czy Twoje ubezpieczenie przewiduje pokrycie kosztów leczenia lub odszkodowania za uprawianie 28 kieszonkowy_ola.indd :26:45

29 takich sportów (patrz: warunki ubezpieczenia AXA) pamiętaj o możliwości zakażenia się czy zarażenia różnymi wirusami i chorobami np. HIV/AIDS, żółtaczką, wścieklizną, etc. sprawdź, na jakich zasadach funkcjonuje służba zdrowia w kraju, do którego wyjeżdżasz (zasady, według których będziesz leczony, mogą być zdecydowanie inne niż w Polsce). Informacje dostępne są na stronie internetowej NFZ sprawdź, na jakich zasadach możesz zrealizować receptę w kraju, do którego wyjeżdżasz spisz skład leków, których używasz, nazwa może się różnić w każdym kraju, ale skład będzie zrozumiały wszędzie Informacje dla krewnych zostaw w domu wszelkie namiary na siebie (adres i telefon organizacji wysyłającej, goszczącej, Twojego mentora, adres miejsca, w którym będziesz mieszkał), przy sobie natomiast noś namiary na organizację goszczącą i rodziców w Polsce; podaj numer do kogoś, kto zna język angielski albo język kraju projektu, jeżeli masz taką możliwość łatwiej będzie się dogadać otwórz sobie konto owe na darmowym serwerze to najprostszy, najszybszy i najtańszy sposób komunikacji ze światem zorientuj się, czy Twój telefon komórkowy (jeżeli go masz) ma nałożone blokady, tzn. czy będziesz mógł go używać za granicą z kartą SIM zagranicznego operatora; na pewno taniej wyjdzie zakup kart SIM zagranicznego operatora niż dzwonienie z polskiej komórki. Poza tym w ten sposób unikniesz konieczności drogich rozmów roamingowych, czy zakupu nowego telefonu 29 kieszonkowy_ola.indd :26:46

30 Kilka praktycznych wskazówek jeśli płacisz jakieś miesięczne składki, abonamenty itp., to wycofaj się z nich, opłać z góry albo otwórz zlecenie stałe w banku, lub też znajdź dobrą duszę, która to za Ciebie zrobi jeśli nie znasz języka kraju, do którego jedziesz, dobrze jest opanować choćby podstawy, zwroty grzecznościowe. Do tego posłużą Ci np. rozmówki warto zabrać ze sobą parę przepisów na tradycyjne potrawy polskie. Unikniesz w ten sposób dzwonienia do rodziny i długich rozmów o tym, jak się robi bigos. Z doświadczenia wiemy, że najbardziej smakują pierogi, bigos, barszcz i kotlet schabowy. Możesz też wziąć ze sobą kilka polskich przysmaków, np. krówki (wszyscy je za granica znają!), torciki wedlowskie, toruńskie pierniki, ptasie mleczko itp. zabierz zdjęcia najbliższych, nie tylko na godziny tęsknoty, ale by innym pokazać, za kim tęsknisz; to samo dotyczy rodzinnego miasta, regionu, Polski spakuj kilka drobiazgów, które mogą przydać się jako prezenty dla ludzi z organizacji, rodziny goszczącej lub na różne okazje, np. mały album o Polsce, kubek ze Smokiem Wawelskim albo Syrenką itp. jeśli chcesz zabrać ze sobą urządzenia np. suszarkę do włosów, ładowarkę do baterii, upewnij się, czy w kraju, do którego jedziesz, są odpowiednie kontakty. Jeśli są inne zabierz ze sobą wtyczkę uniwersalną (z odpowiednią wersją) nie przesadzaj z ilością bagażu w czasie tych paru miesięcy przybędzie Ci jeszcze raz tyle, zanim się spostrzeżesz, a potem będzie problem, jak to zabrać do domu; jeśli lecisz samolotem, zwróć na to szczególną uwagę 30 kieszonkowy_ola.indd :26:47

31 jeśli zamierzasz podróżować, warto mieć śpiwór, zawsze będziesz mógł gdzieś przenocować jeśli będziesz pracował przy projekcie, którego tematyka jest Ci zupełnie obca, to wybierz się do podobnej placówki w Polsce i zapytaj, czy mógłbyś przez parę dni przyjrzeć się ich pracy, poczytaj fachową literaturę, poszukaj informacji w Internecie osobiście odradzamy wizyty w trakcie projektu w domu lepiej ich unikać, bo bardzo wybijają z rytmu i procesu integracji z nowym środowiskiem, czasem paradoksalnie pogłębiają tylko tęsknotę za domem, zamiast ją ugasić z odpowiednim wyprzedzeniem ustalaj z organizacją goszczącą godziny pracy, wolne weekendy, urlop itp., pamiętaj, że Twoja współpraca z organizacją zależy od tego, na ile poważnie podchodzisz do powierzonych Ci obowiązków przestrzegaj prawa lokalnego! W niektórych państwach piwo dostaniesz dopiero po skończeniu 21. roku życia, w pewnych państwach nie wolno Ci przytulać dzieci (molestowanie seksualne); wybadaj sprawę, żeby nie wpaść w tarapaty sprawdź godziny urzędowania instytucji niezbędnych do życia jak banki, poczty, sklepy spożywcze unikniesz jedzenia sucharków przez cały weekend; bardzo często godziny otwarcia są dla Polaków zaskakujące zapoznaj się z zasadami ruchu drogowego, nie wszędzie są takie same (np. ruch lewostronny w Irlandii i Wielkiej Brytanii) kontaktuj się z byłym wolontariuszem z projektu, do którego się wybierasz pomoże Ci w tym Twoja organizacja wysyłająca lub NA pozbieraj specjalistyczne informacje jeszcze przed wyjazdem wcześniejszy kontakt z projektem może pomóc będziesz mógł 31 kieszonkowy_ola.indd :26:48

32 się lepiej przygotować do zadań, jakie będziesz realizował zmuszaj siebie i innych do mówienia w nowym języku i poprawiania błędów na początku jest zawsze trudno staraj się zwiedzać nowe miejsca, nie odkładaj tego na potem, bo później może zabraknąć czasu kontakty z Polakami znajdziesz: na uniwersytecie, w grupach sportowych lub muzycznych pamiętaj, że masz mentora nie czekaj na to, by ludzie mówili Ci, co masz robić i jak to zrobiłeś sam musisz oceniać swoją pracę Porady Ministerstwa Spraw Zagranicznych W celu zapewnienia bezpieczeństwa i ułatwienia udzielenia sobie pomocy Departament Konsularny Ministerstwa Spraw Zagranicznych zaleca polskim turystom następujące zasady postępowania: Przed wyjazdem z Polski: zapoznanie się z warunkami istniejącymi w krajach, które pragniemy odwiedzić unikanie wyjazdów w regiony objęte działaniami zbrojnymi, zamieszkami lub z innych powodów szczególnie niebezpieczne, zaopatrzenie się w adresy i numery telefonów najbliższych polskich przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych, zaopatrzenie się w adresy i numery telefonów osób w Polsce, które należy zawiadomić w razie nieszczęśliwego wypadku. W trakcie podróży: korzystanie z hoteli cieszących się dobrą opinią, nienocowanie w namiotach i samochodach poza miejscami wyznaczonymi, które znajdują się na terenie zamkniętym i chronionym, 32 kieszonkowy_ola.indd :26:49

33 oddawanie cennych przedmiotów, biletów, środków płatniczych i paszportów do depozytu w hotelu, posiadanie kilku różnorodnych środków płatniczych (gotówka, czeki podróżne, karty kredytowe itp.) przechowywanych w różnych miejscach, niezawieranie przygodnych znajomości, niekorzystanie z autostopu oraz z usług osób postronnych, w tym szczególnie dotyczących zakwaterowania, a także wystrzeganie się ofert uzyskania łatwego zarobku, unikanie przebywania w nieznanych miejscach po zmroku, w miarę możliwości odbywanie podróży w większej grupie osób, unikanie odbywania podróży w porze nocnej, szczególnie bocznymi drogami oraz niezatrzymywanie się poza miejscami wyznaczonymi i chronionymi, zachowanie wzmożonej ostrożności przy prowadzeniu pojazdów w innych niż przywykliśmy warunkach na drodze nietrudno o kolizję, której spowodowanie przysporzyć może wielu kłopotów, a w szczególnych sytuacjach doprowadzić nawet do zagrożenia bezpieczeństwa osobistego, unikanie wypraw w tereny nieznane lub niebezpieczne, w trakcie wypraw uwzględnianie warunków klimatycznych oraz własnych możliwości fizycznych i zdrowotnych, zachowywanie zasad higieny i spożywania wyłącznie sprawdzonych produktów, w razie aresztowania lub zatrzymania domaganie się umożliwienia nawiązania kontaktu z polskim konsulem. Ministerstwo Spraw Zagranicznych szczególnie przestrzega przed posiadaniem i przewożeniem narkotyków. W wielu krajach grozi za to kara wieloletniego więzienia lub nawet kara śmierci. W trakcie podróży za granicę należy przestrzegać prawa i zwyczajów kraju pobytu, w pełni respektując prawo gospodarzy do wymagania takiego zachowania od turystów odwiedzających ich kraj. Departament Konsularny MSZ przypomina, iż w wielu trudnych sytuacjach konsul może udzielić skutecznej pomocy. Podjęcie przez 33 kieszonkowy_ola.indd :26:49

34 konsula interwencji możliwe jest jednak dopiero po uzyskaniu przez niego informacji o zaistniałym zdarzeniu. Departament zwraca wszakże uwagę, iż konsul może wykonywać swoje funkcje jedynie w ramach określonych umowami międzynarodowymi oraz prawem i zwyczajami państwa urzędowania i nie ma możliwości domagania się, aby miejscowe władze traktowały polskich obywateli lepiej, niż traktują obywateli własnego państwa. Uwzględniając powyższe, Departament Konsularny Ministerstwa Spraw Zagranicznych przedstawia ogólną informację: 34 Co może dla polskiego turysty uczynić konsul? Jeżeli Twój paszport lub inne dokumenty zostały skradzione lub zagubione, konsul po sprawdzeniu tożsamości wystawi paszport blankietowy na powrót do Polski, W przypadku utraty pieniędzy: o konsul może pośredniczyć w skontaktowaniu się z rodziną lub przyjaciółmi w Polsce, o w uzasadnionych przypadkach, jeżeli nie ma innych możliwości przekazania pieniędzy, wypłaci na miejscu kwotę wpłaconą przez Twoich krewnych lub przyjaciół na konto Ministerstwa Spraw Zagranicznych w Warszawie, o w skrajnych przypadkach może pożyczyć drobną kwotę pieniędzy na powrót do Polski po uprzednim Twoim zobowiązaniu się do jej zwrotu. Pamiętaj, że przekazywanie pieniędzy przez polską placówkę powinno ograniczać się do wyjątkowych sytuacji w zdecydowanej większości krajów istnieją możliwości transferu pieniędzy z Polski drogą bankową, opłacenia należności za świadczenia przelewem lub ich skredytowanie czy też opłacenia biletu powrotnego na odległość. Wizyta w najbliższym banku lub biurze podróży może zaoszczędzić wielu stresów, gdy okaże się, że nawet w bardzo odległym kraju wykupiony w Polsce bilet lotniczy dzięki systemowi PTA będzie do odbioru jeszcze tego samego dnia, a np. Western Union wypłaci nam równowartość kwoty wpłaconej przez rodzinę lub przyjaciół w Polsce natychmiast po potwierdzeniu operacji. Jeżeli zostałeś zatrzymany lub aresztowany, poproś o kontakt z konsulem, który zadba o to, by traktowano Cię nie gorzej niż kieszonkowy_ola.indd :26:49

35 obywateli państwa, w którym przebywasz. Dodatkowo w przypadku aresztowania konsul może: o powiadomić rodzinę o aresztowaniu, o wystąpić do władz miejscowych i uzyskać informacje o przyczynach zatrzymania, czasie trwania procedury sądowej, a także ewentualnych możliwościach zwolnienia, o dostarczyć listę adwokatów (wyboru jednak musisz dokonać sam), o odwiedzać Cię w więzieniu i utrzymywać kontakt w inny sposób. W przypadku śmierci obywatela polskiego za granicą konsul służy pomocą przy załatwieniu formalności na miejscu oraz zawiadamia krewnych lub przyjaciół w Polsce. Jakich czynności konsul nie może wykonać? prowadzić Twoich spraw w charakterze adwokata oraz angażować za Ciebie prawników (może natomiast dostarczyć listę adwokatów cieszących się zaufaniem urzędu konsularnego), płacić za Ciebie grzywien, mandatów, długów oraz kosztów sądowych, świadczyć usług, które wykonują biura turystyczne, linie lotnicze, banki oraz towarzystwa ubezpieczeniowe, załatwiać dla Ciebie zakwaterowania lub uzyskiwać zgody na pracę. Jeżeli masz jakieś wątpliwości dotyczące kraju, do którego jedziesz, zajrzyj na stronę Ministerstwa Spraw Zagranicznych, gdzie znajdują się informacje na temat aktualnej sytuacji w danym kraju. DODATKOWE INFORMACJE Szczegółową informację dla obywateli polskich wyjeżdżających do krajów Unii Europejskiej oraz krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego znajdziesz w poradniku wydanym przez Ministerstwa Spraw Zagranicznych pod adresem: Opisy,Krajow,1807.html. O praktycznych aspektach związanych z podróżowaniem po 35 kieszonkowy_ola.indd :26:49

36 Unii Europejskiej i Europejskim Obszarze Gospodarczym przeczytasz również tu: pl.html. Zasady regulujące ruch osobowy z Federacją Rosyjską, Ukrainą i Białorusią znajdują się na stronie Ministerstwa Spraw Zagranicznych: regulujace,ruch,osobowy,z,fr,bialorusia,i,ukraina,1839. html. Szok kulturowy Kiedy jedziesz na wolontariat, masz z pewnością porządnie spakowany plecak. Oprócz tego, co mieści się w plecaku, w każdą podróż zabiera się wszystko to, co siedzi głęboko w głowie i w sercu: swoje wartości, normy, zwyczaje i zachowania. Pamiętaj o tym, że wkraczając do innego kraju, wkraczasz w inny nowy system kulturowy, system odmiennych norm, wartości i zachowań. Ta odmienność poza radością i satysfakcją może zaowocować szeregiem nieporozumień, poczuciem zdezorientowania, stresem i złością. Co się dzieje, kiedy zmieniamy środowisko kulturowe? W nowym środowisku kulturowym wolontariusz jest wystawiony na działanie ogromnej ilości nowych bodźców: inny klimat, więcej lub mniej światła, inna wilgotność powietrza, więcej bodźców słuchowych, zmiana temperatury, inny smak wody i potraw. Ciało jest bez przerwy bombardowane nowymi, nieznanymi bodźcami, co może sprawić, że wolontariusz będzie zmęczony, dopadną go bóle głowy i dolegliwości żołądkowe. Poza tym mózg, przeładowany nowymi wrażeniami i informacjami, też jest przemęczony. Funkcjonowanie w nowej kulturze wymaga nieustannego wysiłku, ciągłego analizowania sytuacji i wyciągania wniosków, interpretowania języka i gestów. Ta zmiana jest niezwykle męcząca i może powodować spadek formy oraz nastroju. 36 kieszonkowy_ola.indd :26:49

37 Jeśli podczas projektu wolontariackiego tak się właśnie zdarzy należy zachować spokój, najprawdopodobniej wolontariusza dopadł szok kulturowy. To przydarza się każdemu, kto zmienia na dłużej kraj zamieszkania. U niektórych przebiega on bardzo delikatnie, a innych męczy i nie pozwala cieszyć się projektem. Ale jest na niego sposób. Jak sobie radzić ze skutkami szoku kulturowego Przed wyjazdem można się do niego lepiej przygotować organizacyjnie, fizycznie, psychicznie. Można zebrać potrzebne informacje na temat kraju i jego kultury. Te przygotowania pomogą ustrzec wolontariusza przed wieloma nieprzyjemnymi niespodziankami, jednak nadal należy być gotowym na zaskoczenie. A zatem, jak radzić sobie z szokiem kulturowym? Przygotuj się, zbierz informacje o kraju, o religii, ludziach, kulturze Bądź otwarty na odmienność i niejednoznaczność Słuchaj, obserwuj, dopytuj o wszystko, co jest dziwne i niezrozumiałe Uporządkuj, zaplanuj sobie swoją pracę każdy tydzień i każdy dzień Koniecznie ucz się języka i kultury Twoich gospodarzy Podtrzymuj z nimi kontakt to od nich można najwięcej się nauczyć Promuj kulturę swojego kraju będziesz czuć, że jest blisko Ucz się na doświadczeniu innych, wolontariuszy, którzy wcześniej przyjechali do tego kraju Dbaj o zdrowie i kondycję fizyczną ruch, zwłaszcza na świeżym powietrzu, świetnie oczyści zmęczony organizm. 37 kieszonkowy_ola.indd :26:51

38 Natomiast jeżeli wystąpią okoliczności stwarzające trudną sytuację w samym projekcie, wolontariusz ma do wykorzystania poniższe możliwości. Oto struktura wsparcia czyli przepis na załatwienie sprawy: Gdy wolontariusz ma problem na projekcie... przedstawia go mentorowi równolegle ma wsparcie w rodzinie i innych wolontariuszach mówi o tym osobie przełożonej w organizacji goszczącej komunikuje koordynatorowi projektu i osobie z organizacji wysyłającej jeśli to nie pomaga... informuje biuro Akcji 2. w Narodowej Agencji kraju goszczącego... i problem powinien być rozwiązany :) 38 kieszonkowy_ola.indd :26:51

39 Trudne sytuacje Trudne chwile zdarzają się w trakcie wielu projektów. Warto przeanalizować te, które zdarzają się najczęściej. Z życia wolontariusza Radka: Etap 1. Powiedzieć, czy nie powiedzieć? Radek został zakwaterowany wspólnie z drugą wolontariuszką, Mariką. W pierwszych tygodniach był pochłonięty poznawaniem okolicy i projektu. Po dwóch tygodniach zauważył, że nie rozpakował się nawet do końca. Marika w tym czasie urządziła się bardzo ładnie, wyposażyła kuchnię w różne produkty wegetariańskie i sprowadziła swojego perskiego kota. Gdy Radek wreszcie wypakował swój sprzęt muzyczny i zaczął więcej czasu spędzać w mieszkaniu, zaczął chodzić podenerwowany, głównie ze względu na kota, nigdy jej o tym jednak nie powiedział. Po dwóch kolejnych miesiącach Radek był nieco zmieniony, zrobił się bardzo nerwowy, zamknięty w sobie, niechętnie wychodził ze swojego pokoju. Cały czas bił się z myślami, czy i jak powiedzieć Marice, że nie lubi kotów, a nawet ich się boi. Marika miała wielu znajomych, więc nie przejmowała się dziwnym zachowaniem współlokatora. Pewnego wieczora Radek wracając z zajęć, zaprosił do mieszkania swojego kumpla. Gdy wszedł do swojego pokoju, zobaczył kota leżącego na jednym z głośników. Chwycił szalik i zaczął szaleńczo wypędzać nim czworonożnego intruza. Kumpel nie rozumiał, o co chodzi, a Radek spocony ze złości krzyczał, że nie znosi tej dziwaczki Mariki, ma już jej dosyć, że go prześladuje i robi mu ciągle na złość.? 39 kieszonkowy_ola.indd :26:51

40 Etap 2. Nie znoszę jej! Rano Marika zapukała do Radka z intencją rozmowy i wyjaśnienia wieczornego zajścia. Radek jednak minął ją w drzwiach i sycząc powiedział, że od dzisiaj kuchnię urządza po swojemu i zakazuje Marice sprowadzać do domu dziwacznych przyjaciół, bo to mieszkanie należy też do niego i nie pozwoli, aby jakaś wegetarianka zdominowała jego życie. Po kolejnych trzech tygodniach sytuacja w projekcie bardzo się pogorszyła, Radek zaczął utrudniać życie Marice, nie sprzątał kuchni, nie przekazywał jej informacji od koordynatora i wszystkim opowiadał o dziwactwach współlokatorki. Marika tego nie wytrzymała i zażądała zmiany mieszkania. Koordynator, będąc pod wpływem Radka, poprosił Marikę, aby to ona wreszcie dała mu spokój. Etap 3. Nie damy się! Po kolejnym miesiącu sytuacja w projekcie była już nie do zniesienia, dzieci w przedszkolu podzieliły się na dwa konkurujące ze sobą obozy Radka i Mariki, do sporu włączył się też personel. Już nie było wiadomo, czy chodzi o konflikt kobiet z mężczyznami czy wegetarian z mięsożercami. Jakość projektu widocznie zmalała, dzieci były nerwowe, a Radek i Marika zapomnieli już, jaki był początek sporu. Kot tymczasem zamieszkał u rodziny Mariki. Powyższy opis pokazuje nam narastanie (eskalację) konfliktu. Niby błaha sprawa kota perskiego, a pociągnęła za sobą wiele osób i niemiłych konsekwencji. Ale o co chodzi? A zaczęło się od zwykłego dylematu Radka powiedzieć czy nie powiedzieć Marice o swoim stosunku do kotów? W tej sytuacji mówimy o tzw. konflikcie wewnętrznym, dylemacie (tzw. konflikcie intrapersonalnym), który się dzieje tylko w umyśle wolontariusza. Ten konflikt jest o tyle niebezpieczny, że może zmienić zachowanie wolontariusza, a pozostałe osoby w zespole/projekcie nie rozumieją, o co chodzi i nieświadomie wyobrażają sobie niestworzone rzeczy, co znowu wpływa na ich zachowanie względem wolontariusza 40 kieszonkowy_ola.indd :26:52

41 i koło nieporozumień się zamyka. Zwróć uwagę, że wolontariusz jest w innej kulturze, co jeszcze bardziej komplikuje sytuację. Porada dla Radka: Chłopie, jeżeli następnym razem będziesz miał jakikolwiek dylemat, problem, który nie daje Ci spokoju nie bój się, nie wstydź się, tylko poinformuj kogoś o własnej rozterce a dzięki temu unikniesz wielu niemiłych sytuacji. Pamiętaj, inni nie znają Ciebie i nie są w stanie zgadnąć Twoich myśli niestety. Potem mamy do czynienia z konfliktem między dwiema osobami (tzw. konfliktem interpersonalnym). W przedstawionym przykładzie przedmiot konfliktu nie jest jasny, Marika nie rozumie zachowania Radka, bo ten zakamuflował prawdziwy powód zdenerwowania, jednak wchodzi w spór i broni się przed atakami. Oboje nie dali sobie szansy na rozmowę, sytuacja wymknęła się spod kontroli. Porada dla Radka: Jeżeli kiedykolwiek znajdziesz się w konflikcie z drugą osobą, powstrzymaj się od impulsywnych reakcji, dziecinnych zachowań i postaraj się uspokoić. Pod wpływem emocji nikt nikogo nie zrozumie, a wiele niechcianych rzeczy może zostać niepotrzebnie powiedzianych. Zastanów się, dlaczego się nie zgadzacie, co powoduje Twoją złość, co wywołuje ją u drugiej osoby, czego nie masz lub czego nie dostałeś określ tzw. przedmiot konfliktu. Postaw się w sytuacji tej drugiej osoby; pomyśl, na czym jej zależy, co powoduje jej upór. Kolejną rozmowę przeprowadźcie w możliwie spokojnej atmosferze. Jeżeli czujesz się niepewnie, zaproś trzecią osobę (pośrednika tzw. mediatora), gdy obie osoby będące w sporze chcą rozmawiać to już jest połowa sukcesu! Kosztuje to sporo energii i kontroli własnych zachowań ale warto. Każdy rozwiązany konflikt jest świetną lekcją na przyszłość, natomiast nierozwiązany spór można zapisać w księdze własnych porażek. 41 kieszonkowy_ola.indd :26:52

42 42 Poniżej znajdziesz tzw. symptomy konfliktu między dwiema osobami. Przyda Ci się to zwłaszcza w sytuacji, kiedy spór jeszcze się nie ujawnił. Bądź ostrożny, gdy zauważysz poniższe zachowania: unikanie bezpośredniego kontaktu z drugą osobą kontakt ogranicza się głównie do rzeczy czysto formalnych (np. spraw dotyczących projektu, pieniędzy, podpisów, zakupów, sprzątania itp.) brak cierpliwości i drażliwość, a dodatkowo brak tolerancji na popełnianie (nawet śmiesznych) błędów przez tę drugą osobę nieprzestrzeganie podstawowych rytuałów (jeżeli takie wcześniej były np. wspólny posiłek) i zasad (np. dotyczących palenia, picia, głośnej muzyki itp.) prowokowanie emocjonalnych zachowań u drugiej osoby, czekanie na jej potknięcie, a następnie złośliwe komentowanie tego niedopowiedzenia, zatajanie potrzebnych informacji przed drugą osobą podkreślanie różnic i odrębności w stosunku do drugiej osoby atakowanie i komentowanie przewidywanych działań drugiej osoby, gdy jeszcze ich nie wykonała niezgadzanie się na żadne propozycje i plany wysuwane przez drugą osobę ironiczne traktowanie drugiej osoby, lekceważenie jej poglądów uporczywe trzymanie się własnego zdania i nieprzyjmowanie argumentów drugiej strony zarzucanie drugiej osobie złych intencji i braku dobrej woli nieufność ograniczanie swobody drugiej osoby, ograniczanie jej materiałów niezbędnych do działania oraz stopniowe jej uzależnianie izolowanie drugiej osoby od znajomych, nawet przejmowanie ich. Jeżeli zauważysz kilka z powyższych symptomów, to znak, że dana osoba albo nie zgadza się z Tobą w jakiejś kwestii, albo ma jakiś inny problem lub znajduje się w niewygodnej sytuacji. Należy jak naj- kieszonkowy_ola.indd :26:53

43 szybciej o tym z nią porozmawiać. Zadbaj o miłą atmosferę rozmowy i dobre nastawienie, nie zrażaj się nieprzyjazną postawą tej osoby. W ostatniej fazie mamy do czynienia z konfliktem między grupami (tzw. konfliktem intergrupowym). I tutaj lądujemy w trudnej sytuacji. Wyobraź sobie, że każdy oddzielnie wystartował z jakimś nieujawnionym dylematem to złączyło ich w grupy i mamy do czynienia z dwoma gangami nie do końca zdającymi sobie sprawę z rodzaju i wagi faktycznego problemu, nakręcają nastroje i tworzą niewygodną sytuację dla wszystkich. Być może niektórzy nawet czerpią z tego korzyści, np. dzieciaki mogą bez skrępowania źle traktować siebie nawzajem dając ujście młodzieńczej energii. Sytuacja staje się groźna, wymaga sporo nakładu pracy i dobrej woli, aby ją rozwiązać. Porada dla Radka: Jeżeli doprowadziłeś do tego konfliktu, to warto popracować nad jego rozwiązaniem. Jednak rozwiązanie konfliktu zaistniałego między grupami, to już wyższa szkoła jazdy możliwe, że Twoje dobre chęci nie wystarczą. Pamiętaj, że najważniejsze to ustalić przedmiot sporu, a potem zasiąść wspólnie do stołu negocjacyjnego, do tego jednak najlepiej się przygotować lub zaprosić mediatora (osobę neutralną w sporze). Jeżeli dołączasz do spierających się grup, postaraj się zachować neutralność pamiętaj, że spór jest jak czarna dziura wciąga bez ostrzeżeń! 43 kieszonkowy_ola.indd :26:54

44 ROZDZIAŁ III WOLONTARIAT EUROPEJSKI TO NAUKA Celem tego rozdziału jest ułatwienie Ci zaplanowania procesu edukacyjnego w Twoim projekcie EVS, tak abyś mógł maksymalnie wykorzystać czas pobytu za granicą. Warto zawczasu zastanowić się, czego w trakcie projektu możesz się nauczyć, zdobycie jakich umiejętności jest dla Ciebie ważne, a jakich nie do końca, tak żeby nie rozpraszać się zbytnio. Każdy z nas uczy się najlepiej w unikatowy dla siebie sposób, który często jest mieszaniną różnych stylów uczenia się. Najczęstszą przyczyną porażek edukacyjnych jest niedostosowanie sposobu przekazywania wiedzy do stylu uczenia się odbiorcy. Ponieważ każdy z nas uczy się w inny sposób, staramy się dostosować do swoich potrzeb, jeśli jest to możliwe, style, które najbardziej nam odpowiadają. Szczególnie widoczne jest to w zakresie Technologii Informacyjnej. Część z nas, chyba znikoma, rozpoczyna pracę z nowym programem od mozolnego studiowania dokumentacji. Są osoby, które rozpoczynają ten proces od prośby o instruktaż na żywo, pokazanie, jak to się robi. Spora grupa rozpoczyna pracę z nowym programem nieco na żywioł, starając się doświadczalnie poznać nowe narzędzie. Wszystko to jest wynikiem istnienia różnych stylów uczenia się. Style uczenia się Działacz Działacze lubią się angażować w nowe doświadczenia. Mają otwarty umysł i chętnie podejmują próby, chociaż może ich nudzić wdrażanie działań w życie. Cieszy ich robienie czegoś nowego, ale mają skłonność do pospiesznego działania bez wcześniejszego przemyślenia konsekwencji. Lubią pracować z ludźmi, ale lubią też być w centrum zainteresowania. Myśliciel Myśliciele lubią stać z boku i obserwować sytuację z różnych stron i perspektyw. Lubią gromadzić różne dane i informacje oraz przemyśleć wszystko uważnie przed wyciągnięciem wniosków. 44 kieszonkowy_ola.indd :26:54

45 Uwielbiają obserwować innych, zazwyczaj najpierw wysłuchają innych, zanim wypowiedzą swoją opinię. Teoretyk Teoretycy adaptują obserwacje do złożonych i logicznych teorii. Myślą o problemach, stosując strategię krok po kroku. Mają tendencję do bycia perfekcjonistami, którzy lubią, kiedy rzeczy wpisują się w racjonalny schemat. W swoim myśleniu starają się być bardziej bezstronni i analityczni niż subiektywni i emocjonalni. Chcą rozumieć teorię kryjącą się za działaniami. Pragmatyk Pragmatycy uwielbiają wypróbowywać rzeczy. Poszukują konceptów, które można wykorzystać w realnym życiu. Mogą się niecierpliwić przy dłuższych dyskusjach, są praktyczni. Jeśli wiesz już, który styl bądź które style uczenia się preferujesz, powinieneś dobrze przemyśleć mocne i słabe strony każdego z nich. Wybór odpowiednich możliwości czy okazji do uczenia się polega zasadniczo na tym, by znaleźć zajęcia, w których wykorzysta się plusy, a minusy nie będą stanowić zbyt poważnej przeszkody. W tej analizie pomogą Ci wskazówki z tabeli. Warto jednak pamiętać, że większość osób posiada elementy różnych stylów. Preferowany styl uczenia się ma wpływ na to, jak wykonujesz swe obowiązki, jak sam uczysz się i jakim jesteś nauczycielem. Najważniejsze jest rozwinięcie Twoich słabszych stylów, chodzi bowiem o to, abyś mógł uczyć się w bardzo różnych sytuacjach. Warto również pamiętać, że podczas pracy z innymi wykorzystujemy najczęściej swój preferowany styl bądź preferowane style uczenia się. Jeśli współpraca z ludźmi mającymi różne style uczenia się ma układać się dobrze, powinieneś organizować zajęcia odpowiadające czterem stylom uczenia się, aby każdy miał możliwość nauki. 45 kieszonkowy_ola.indd :26:54

46 Mocne i słabe strony Mocne strony Ma elastyczny i otwarty umysł Chętnie podejmuje próby Chętnie stawia czoło nowym sytuacjom Jest optymistycznie nastawiony do wszelkich nowości, a więc nie będzie prawdopodobnie przeciwstawiał się zmianom Działacz Słabe strony Ma skłonność do podejmowania działań, które wydają się oczywiste na pierwszy rzut oka, bez ich przemyślenia Często podejmuje zbędne ryzyko Ma skłonność do robienia zbyt wielu rzeczy samemu i eksponowania siebie Pośpiesznie przystępuje do działań bez odpowiedniego przygotowania Nudzi go wdrażanie/utrwalanie Myśliciel Mocne strony Staranny Skrupulatny i metodyczny Rozważny Potrafi słuchać innych i przyswajać informacje Rzadko zdarza mu się pochopnie wyciągać wnioski Słabe strony Często unika bezpośredniego udziału Długo namyśla się i powoli podejmuje decyzje Jest nadmiernie ostrożny i zbyt rzadko podejmuje ryzyko Brakuje mu asertywności nie jest to typ szczególnie rozmowny 46 kieszonkowy_ola.indd :26:55

47 Teoretyk Mocne strony Ma umiejętność logicznego myślenia wertykalnego* Racjonalnie podchodzi do problemu i jest obiektywny Umie zadawać pytania sondażowe Jest zdyscyplinowany Słabe strony Ma ograniczoną zdolność myślenia lateralnego** Niełatwo znosi niepweność, nieporządek i niejasności Nie toleruje niczego, co subiektywne, czy intuicyjne Nieustannie przypomina, co powinno się, należy etc. Pragmatyk Mocne strony Chętnie sprawdza rozwiązania w praktyce Ma praktyczne i realistyczne podejście do problemu Jest rzeczowy od razu przechodzi do sedna sprawy Potrafi sprawnie korzystać ze zdobyczy techniki Słabe strony Jest skłonny do odrzucania wszystkiego, co nie ma oczywistego zastosowania Niezbyt interesuje się teorią czy podstawowymi zasadami Ma skłonność do chwytania się pierwszego doraźnego rozwiązania problemu Niecierpliwie reaguje na rozgadywanie się Skupia się na zadaniach a nie na ludziach * myślenie wertykalne rozwiązywanie problemów za pomocą konwencjonalnych procesów logicznego myślenia ** myślenie lateralne rozwiązywanie problemów za pomocą pośredniego i kreatywnego podejścia, na ogół poprzez rozważanie problemu w sposób nowy i nietypowy Opracowano na podstawie: Peter Honey i Alan Mumford, The Manual of Learning Styles. 47 kieszonkowy_ola.indd :26:55

48 O planowaniu Będąc wolontariuszem, uczestniczysz w procesie uczenia się pozaformalnego i nieformalnego, poniższy podrozdział pokaże Ci, jak temu podołać. Fragmenty z bloga Radka 1. dzień projektu: ( ) wieczorkiem, gdy już siedziałem w pokoju, otworzyłem swoje zapiski, które poczyniłem jeszcze w domu. Spodobało mi się zdanie: chłopie, dasz radę, pamiętaj, że przyjechałeś tu, aby zrobić coś dobrego dla siebie i innych, nie zmarnuj tego. Wyciąłem ten fragment z zeszytu i przykleiłem do ściany Porada: Zapisz sobie przed wyjazdem kilka słów do siebie samego, w momencie jakiś wątpliwości na projekcie ten list może Ci pomóc w podjęciu właściwej decyzji. 2. dzień projektu: ( ) Okazało się, że mam fajną mentorkę, całkiem do rzeczy, zaprosiła mnie na spacer po okolicy i na herbatę. W knajpie usiedliśmy, a ona zaczęła wypytywać mnie o różne rzeczy, dziwnie tak rozmawiać o sobie z kimś obcym, postanowiłem jednak współpracować, czemu nie może coś z tego będzie i nie myślę o relacji damsko-męskiej, ona ma 40 lat! Porada: Współpracuj z mentorem, spotkania i rozmowy z nim mogą dać Ci wiele wskazówek na przyszłość i być solidną podstawą do refleksji nad własnym procesem uczenia się. 5. dzień projektu: ( ) Za dwa dni zaczynam pracę z dzieciakami, dzisiaj tylko obserwowałem, maluchy wydają się miłe, ale wielu rzeczy jeszcze nie wiem. Zastanawiam się jednak, czy warto zawracać kierownikowi głowę różnymi prostackimi pytaniami Porady: Daj sobie czas na poznanie środowiska i ludzi w projekcie, dzięki temu początek Twoich działań będzie bardziej świadomy i unikniesz niepotrzebnych błędów. Wszelkie wątpliwości zapisuj 48 kieszonkowy_ola.indd :26:55

49 albo je jasno formułuj. Ważne, aby nigdzie nie umknęły. 6. dzień projektu: ( ) Nie ma co, postanowiłem iść na całość i nie bać się kierownika przecież jestem aż wolontariuszem, a moją pracę chcę wykonywać dobrze, pomogło mi w decyzji to zdanie wiszące na ścianie. O 9:00, po śniadaniu poszedłem do szefa okazało się, że był to strzał w dziesiątkę głupio bym zrobił, gdybym zaczął zajęcia z dzieciakami bez rozwiania wszystkich wątpliwości Porada: Nie odkładaj pytań na później. Kto pyta jest mądrzejszy, a ludzie chętnie Ci odpowiedzą. 7. dzień projektu: ( ) Po obiedzie wszyscy zebraliśmy się w pokoju kierownika, jakieś 11 osób. Spotkanie trwało ok. 40 min, podczas niego poznałem wszystkich pracowników i ich zakres obowiązków, zrozumiałem też moją rolę ( ) cóż przygotowałem się na inne działania, ale w takim razie przystosuję się do tego, co jest nie ma wyjścia. Najważniejsze, że wiem, na czym stoję Porada: Im szybciej skonfrontujesz swoje wyobrażenia z rzeczywistością, tym lepiej. Bądź otwarty na zmiany, poznaj zasady i osoby pracujące w projekcie dzień projektu: ( ) To jednak nie przeszkodziło nam w zrobieniu wymyślonej przeze mnie kilkugodzinnej gry w ogrodzie. Było super. Fajnie, że wychowawca miał aparat cyfrowy będę miał pamiątkę! Zupełnie o tym wcześniej nie pomyślałem Porada: Dokumentuj swoje działania, rób zdjęcia, filmuj, nagrywaj szkoda, aby umknęły dzień projektu: ( ) Kolejne spotkanie z Marią (moją mentorką) opowiedziałem jej o mojej grze. Po dłuższej rozmowie postanowiłem założyć coś w postaci segregatora, każdą grę będę opisywać i doklejać przykładowe zdjęcie. Przyznaję, nie był to mój pomysł tylko 49 kieszonkowy_ola.indd :26:56

50 mentorki, ale bardzo mi się spodobał, nie będzie to proste, gdyż nie jestem konsekwentny, ale może warto W przyszłości może się przydać. Więc do roboty Porady: Staraj się w jakiejś spójnej formie konsekwentnie opisywać swoje działania dzięki temu stworzysz bardzo porządną dokumentację z projektu, która pomoże Ci w przyszłości przy kolejnych zleceniach i nie będziesz musiał po raz setny wymyślać np. tej samej gry, a poza tym będziesz miał, czym się pochwalić dzień projektu: ( ) Wąsacz (kierownik) zaprosił mnie na spotkanie. Byli tam pozostali pracownicy. Odbyła się bardzo ciekawa rozmowa, która dotyczyła jakości pracy. Mówiliśmy o tym, co nam się podoba, a co nie jest dla nas satysfakcjonujące. Następnie mieliśmy czas, aby porozmawiać (każdy z każdym) o naszej współpracy. Spotkanie trwało aż 3h! Super, dowiedziałem się, że moje działania są bardzo kreatywne i wnoszę sporo radości do zespołu! Ktoś zwrócił mi również uwagę na to, że czasami mówię zbyt szybko i dzieci mnie nie rozumieją ciekawe, nie zdawałem sobie z tego sprawy, teraz będę dużo uważniejszy. Porady: Dopilnuj, aby co jakiś czas odbyć rozmowę dotyczącą realizowanych działań z innymi zaangażowanymi osobami, pamiętaj, że nie jest to czas obrażania się lub głaskania po głowie, ale konstruktywnej pochwały i krytyki dotyczącej działań, na które masz wpływ. Dzięki informacji zwrotnej poprawicie jakość Waszej pracy i współpracy. Każda konstruktywna uwaga jest bezcenna niezależnie od tego, czy jest pozytywna czy negatywna. Przedostatni dzień projektu: ( ) Nie sądziłem, że nazbieram tyle materiałów z mojego projektu, minęło zaledwie 7 miesięcy, a ja mam 3 segregatory (w tym dwa rysunków dzieci). Na spotkaniu z Marią i Wąsaczem zastanawialiśmy się nad moimi osiągnięciami, czego się nauczyłem i takie tam. Przyniosłem też kartkę, którą pierwszego dnia przyczepiłem do ściany okazało się, że nie tylko zadowoliłem siebie, ale pozostawiłem sporo fajnych rzeczy dzieciakom udało się! Dałem 50 kieszonkowy_ola.indd :26:56

51 radę! Maria powiedziała, że jestem bardzo świadomym młodym człowiekiem, który nie boi się określać celu i realizować własnych marzeń, Wąsacz pogratulował mi dokumentacji gier, poprosił o ich kopię Wypełniliśmy Youthpass to tylko papierek, a tyle kryje za nim się pracy i emocji Youthpass Youthpass jest narzędziem służącym uczestnikom projektów realizowanych w ramach programu Młodzież w działaniu do opisania tego, co zrobili i pokazania, czego się nauczyli. Jest to dokument, w którym wolontariusz wspólnie ze swoją organizacją opisuje nowe kompetencje i umiejętności, jakie zdobył w trakcie realizacji projektu. Jego zadaniem jest zebranie i usystematyzowanie wszystkiego, czego uczysz się w trakcie swojej przygody z Wolontariatem Europejskim. Certyfikat Youthpass najlepiej wypełniać w oparciu o zróżnicowane materiały, takie jak prowadzone przez Ciebie zapiski, dokumentację czy rozmowy z Twoim przełożonym, mentorem i innymi współpracownikami dzięki temu zbierzesz wymierne rezultaty swojej nauki. Nie śpiesz się, dobrze przysiąść do tego z zapasem kilku godzin, najlepiej jeszcze przed pożegnalną zabawą. Ponadto Youthpass ma na celu: zmotywowanie wolontariusza i organizacji do refleksji nad procesem pozaformalnego uczenia się, wyposażenie wolontariusza w uznawany i rozpoznawany powszechnie dokument, który w założeniu ma zwiększyć wolontariuszowi szansę na zatrudnienie. Youthpass wypełniasz w formie elektronicznej, jego struktura wyszczególnia 8 kompetencji kluczowych. Twoim zadaniem jest jedynie odpowiednie przyporządkowanie do nich Twoich konkretnych działań/osiągnięć. Pamiętaj, że te kategorie służą tylko ujednoliceniu formy certyfikatu, nie wszystkie kategorie musisz wypełnić, te niewypełnione po prostu się nie wydrukują. 51 kieszonkowy_ola.indd :26:56

52 Aby uprościć pracę nad przygotowaniem certyfikatu Youthpass, wprowadzono w nim szereg kategorii, zwanych kompetencjami kluczowymi (ang. Key competences), dziękim którym nazwanie i opisanie zdobywanych umiejętności nie jest zbyt trudne. Kompetencje kluczowe są szeroko znane pedagogom i nauczycielom, ponieważ swoje źródło mają w edukacji szkolnej. Poniżej znajdziesz krótki opis kompetencji kluczowych: Komunikacja w języku ojczystym/ Communication in the mother tongue To praktyczna i techniczna sprawność posługiwania się językiem ojczystym: znajomość słownictwa i gramatyki. Dodatkowo odnosi się do znajomości tekstów literackich i innych reprezentujących kulturę wolontariusza oraz świadomość różnorodności kontekstów. Jest to zdolność do wyrażania i interpretowania myśli, uczuć i faktów zarówno w formie ustnej, jak i pisemnej (słuchanie, mówienie, czytanie, pisanie), a także umiejętność prowadzenia dialogu z innymi ludźmi. Poza tym to umiejętność wyszukiwania, zbierania, przetwarzania i wykorzystywania informacji, w tym korzystania z pomocy językowych. To również umiejętność wyrażania własnych opinii. Komunikacja w językach obcych/ Communication in foreign languages To praktyczna i techniczna sprawność posługiwania się językiem obcym, w tym zdolność do wyrażania i interpretowania myśli, uczuć i faktów zarówno w formie ustnej, jak i pisemnej (słuchanie, mówienie, czytanie, pisanie), a także umiejętność poprawnego i adekwatnego do sytuacji stosowania języka w zależności od kontekstu społecznego i kulturowego. Jest to również znajomość kultury języka. Kompetencje w zakresie matematyki, nauk ścisłych i techniki/ Mathematical competence and basic competences in science and technology To zrozumienie roli, jaką matematyka odgrywa we współczesnym 52 kieszonkowy_ola.indd :26:56

53 świecie. Zdolność do formułowania sądów opartych na matematycznym rozumowaniu; wykorzystywanie wiedzy i metod nauk ścisłych do opisywania świata, to umiejętność wykorzystywania matematycznych działań i prezentacji formuł w codziennym życiu. Dodatkowo mieści się tutaj myślenie logiczne i przestrzenne, zdolność stawiania pytań i wyciągania wniosków opartych na dowodach, umiejętność wykorzystywania techniki w odniesieniu do potrzeb i pragnień. Wrażliwość na zmiany spowodowane działalnością człowieka i poczucie odpowiedzialności za nie. Technologie informacyjne i komunikacyjne/ Digital competence To umiejętność konstruktywnego i krytycznego wykorzystania technologii informacyjnych i komunikacyjnych w pracy i w czasie wolnym, np. Internetu: a, list dyskusyjnych, różnego rodzaju komunikatorów. Dodatkowo umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i wykorzystywania danych. Umiejętność uczenia się/ Learning to learn To umiejętność organizowania i kierowania własnym procesem uczenia się. Identyfikacja własnych potrzeb i celów. Świadomy wybór ścieżki, kierunku i metod uczenia się. Dodatkowo samodzielne i dobrowolne podejmowanie inicjatywy, ciągła potrzeba zdobywania wiedzy i umiejętności, wewnętrzna motywacja. Kompetencje społeczne i obywatelskie/ Interpersonal, intercultural and social competences and civic competences To zdolność nawiązywania i podtrzymywania relacji osobistych i zawodowych z innymi ludźmi. To umiejętność porozumiewania się, nawiązywania kontaktu, pracy w zespole, poszanowania innych kultur i odmienności. Jest to świadome i aktywne uczestnictwo w społeczności, znajomość praw i obowiązków, zaufanie społeczne oraz poszanowanie instytucji. Przedsiębiorczość/ Entrepreneurship To kreatywność, innowacyjność, elastyczność, umiejętność zarówno 53 kieszonkowy_ola.indd :26:56

54 pracy w zespole, jak i pracy indywidualnej. To cecha niepokoju intelektualnego, zdolność do przekształcania pomysłu w działanie, umiejętność osiągania zamierzonego celu, czasem poprzez wykorzystywania tzw. okazji. Kultura ogólna/ Cultural expression To zdolność kreatywnego wyrażania własnych pomysłów, emocji i doświadczeń z użyciem różnych form muzyki, literatury, sztuki wizualnej. Również znajomość kluczowych dzieł sztuki i kultury oraz zrozumienie różnorodności kulturowo-językowej Europy. Po zakończeniu projektu Ostatnie dni na projekcie, pakowanie nagromadzonych szpargałów, pożegnania, rozstania, podróż powrotna wiele emocji, myśli i energii. W końcu wracasz. I co teraz? Czy zastanawiałeś się, co będziesz robić po EVS? Poniżej kilka prostych rad, dzięki którym możesz uniknąć wpadnięcia w poprojektową pustkę : Staraj się utrzymywać regularny kontakt z bliskimi Ci osobami Staraj się nie porównywać życia na wolontariacie z życiem, które jest w Polsce i nie wartościować go Miej świadomość zmian, które zaszły w Tobie, ale także w Twoim otoczeniu (przyjaciele, rodzina, środowisko lokalne) i w Polsce Wykorzystaj realizację inicjatywy edukacyjnej jako możliwość aktywnego uczestnictwa w środowisku lokalnym, a co za tym idzie łatwiejszego odnalezienia się w nim Nie bój się trudnych emocji. Daj sobie czas i stwórz przestrzeń na to, aby zamknąć jeden rozdział Twojego życia i otworzyć nowy 54 kieszonkowy_ola.indd :26:57

55 Nie myśl o powrocie z wolontariatu w kategoriach straty i zakończenia pewnej przygody, ale w kategoriach cennego doświadczenia, na którym będziesz mógł budować swoją przyszłość w Polsce Zastanów się i wypisz wszystkie kompetencje, które zdobyłaś/eś podczas wolontariatu. Umieść tę listę w widocznym dla Ciebie miejscu i korzystaj z niej np. podczas pisania listów motywacyjnych, planowania dalszych celów itp. Zorganizuj imprezę powitalną po powrocie Jeśli nie masz pracy, zadbaj o to, aby rodzina / przyjaciele zbierali dla Ciebie oferty pracy w okresie bezpośrednio przed Twoim przyjazdem. Jeśli jednak czujesz, że nie możesz zagrzać miejsca w domu, pamiętaj o tym, że poza Wolontariatem Europejskim są jeszcze inne programy, które mogą Ci umożliwić pracę w charakterze wolontariusza w zagranicznej organizacji lub instytucji. Aby znaleźć najbardziej odpowiadający Ci program, możesz skorzystać ze strony EURODESK Polska. 55 kieszonkowy_ola.indd :26:58

56 a n e k s Karta Wolontariatu Europejskiego Warunki ubezpieczenia AXA Przydatne adresy i linki 56 kieszonkowy_ola.indd :26:58

57 Karta Wolontariatu Europejskiego Karta Wolontariatu Europejskiego stanowi część Przewodnika po programie Młodzież w działaniu i określa zadania organizacji wysyłających, goszczących i koordynujących oraz najważniejsze zasady i standardy jakościowe Wolontariatu Europejskiego. Każdy organizator projektu Wolontariatu Europejskiego musi przestrzegać postanowień zawartych w tej Karcie. Partnerska współpraca w ramach Wolontariatu Europejskiego Podstawę każdego działania w ramach Wolontariatu Europejskiego stanowi rzetelna współpraca pomiędzy organizacjami wysyłającymi, goszczącymi i koordynującymi oraz wolontariuszem. Zadania powierzane wolontariuszowi należy dobierać zgodnie z jego profilem. Przed rozpoczęciem działania wszyscy partnerzy muszą podpisać Umowę o realizacji działań. Organizacja wysyłająca odpowiada za przygotowanie wolontariuszy i zapewnienie im wsparcia przed rozpoczęciem, w trakcie i po zakończeniu działań w ramach Wolontariatu Europejskiego. Organizacja goszcząca ma obowiązek zapewnić wolontariuszom bezpieczne i odpowiednie warunki życia i pracy przez cały czas trwania działania. Musi też zapewnić odpowiednie wsparcie indywidualne, językowe i związane z wykonywanymi zadaniami, włącznie z wyznaczeniem mentora dla wolontariusza. Organizacja koordynująca (wnioskodawca) ma za zadanie ułatwiać realizację projektu, zapewniając obsługę administracyjną i wsparcie jakościowe wszystkim partnerom projektu oraz tworząc im warunki do współpracy. Zasady Wolontariatu Europejskiego, których należy przestrzegać Należy podkreślić aspekt uczenia się pozaformalnego i uwzględnić wymiar międzykulturowy, a w tym celu opracować jasny plan uczenia się dla wolontariusza. Należy podkreślić aspekt pracy społecznej, a w tym celu jasno wskazać na niedochodowy charakter projektu i zadań wolontariusza. Wolontariusz musi pracować w pełnym wymiarze godzin i aktywnie uczestniczyć w realizacji działań. Prace wykonywane przez wolontariuszy w ramach Wolontariatu Europejskiego nie mogą zastępować pracy świadczonej przez osoby zatrudnione. Działania muszą przynosić korzyści społeczności lokalnej i zakładać kontakty z lokalną społecznością. Wolontariat Europejski nie może pociągać za sobą żadnych kosztów dla wolontariuszy. Dostępność i podejście ukierunkowane na włączanie młodzieży z mniejszymi szansami: Podczas rekrutacji wolontariuszy organizacje zapewniają powszechny dostęp do Wolontariatu Europejskiego wszystkim młodym ludziom, bez względu na ich pochodzenie etniczne, wyznanie religijne, orientację seksualną, poglądy polityczne itp. Jeśli projekt jest skierowany do wolontariuszy z mniejszymi szansami, organizatorzy muszą dysponować odpowiednimi obiektami z udogodnieniami i możliwościami, jakich wymaga przygotowanie wolontariuszy i zapewnienie im wsparcia zgodnie z ich indywidualnymi potrzebami. Standardy jakościowe Wolontariatu Europejskiego, których należy przestrzegać Wsparcie dla wolontariusza Wsparcie należy zapewnić przed rozpoczęciem, w trakcie i po zakończeniu działań w ramach Wolontariatu Europejskiego, szczególnie w celu zapobiegania sytuacjom kryzysowym i rozwiązywania takich sytuacji. Należy zapewnić pomoc przy załatwianiu ubezpieczenia, wiz, zezwolenia na pobyt oraz organizowaniu podróży i załatwianiu wszelkich innych spraw administracyjnych 57 kieszonkowy_ola.indd :26:59

58 w ramach Wolontariatu Europejskiego. Należy ułatwić wolontariuszowi udział w cyklu szkoleniowym Wolontariatu Europejskiego (obejmującym szkolenie przed wyjazdem i po przyjeździe na miejsce, ewaluację w połowie okresu pobytu i ewaluację działania). W ramach wsparcia należy przewidzieć odpowiednie mechanizmy ewaluacji. Informacje Wszyscy partnerzy Wolontariatu Europejskiego mają prawo otrzymywać pełne informacje o działaniach i muszą uzgadniać wszystkie aspekty. Należy prowadzić działania zapewniające widoczność projektu, służące rozpowszechnianiu rezultatów i promocyjne. Uznawanie Każdy wolontariusz Wolontariatu Europejskiego ma prawo otrzymać certyfikat Youthpass. Warunki ubezpieczenia AXA 1. Informacje ogólne Wolontariusze są objęci planem ubezpieczenia grupowego, opracowanym specjalnie w celu ochrony uczestników programu Wolontariatu Europejskiego w czasie ich trwania ich projektów. Ochrona ubezpieczeniowa jest oferowana wolontariuszom bezpłatnie i gwarantuje dostęp do systemu ubezpieczeń, który może okazać się przydatny w przypadku problemów medycznych, stomatologicznych, inwalidztwa lub odpowiedzialności cywilnej. Zadaniem Grupy AXA i European Benefits Administrators jest zapewnienie Ci bezpieczeństwa finansowego, dobrej polisy ubezpieczeniowej oraz obsługi administracyjne, zapewnienie informacji, konsultacji medycznych oraz dotyczących powrotu do kraju przez spółkę ubezpieczeniową dysponującą 35 centrami telefonicznymi i 6500 współpracującymi lekarzami w 180 krajach. Z reguły będziesz się kontaktować z European Benefits Administrators, którzy koordynują wszystkie usługi, zaś w niektórych sytuacjach z AXA Assistance. Plan ubezpieczenia obejmuje następujące zakresy ubezpieczeniowe: pokrycie kosztów opieki zdrowotnej pomoc w powrocie do kraju Providence: trwałe inwalidztwo i ubezpieczenie na życie odpowiedzialność cywilna w zakresie działalności niezawodowej. Wszyscy wolontariusze EVS mogą wnioskować o objęcie ich ubezpieczeniem, w tym celu konieczne jest wypełnienie i podpisanie formularza deklaracji przystąpienia do planu ubezpieczenia grupowego przez wolontariusza i organizację wysyłającą lub goszczącą (w przypadku projektów na szczeblu europejskim i projektów multilateralnych z krajami trzecimi przez wolontariusza i organizację koordynującą).european Benefits Administrators przesyła potwierdzenie zawarcia ubezpieczenia do organizacji koordynującej lub organizacji wysyłającej oraz do Narodowej Agencji kraju wysyłającego. Ochrona ubezpieczeniowa jest ważna na całym świecie 24 godziny na dobę, od dnia opuszczenia przez wolontariusza miejsca zamieszkania w celu odwiedzenia kraju goszczącego, do końca drugiego miesiąca po powrocie do domu wraz z zakończeniem działania w ramach EVS. Ochrona ubezpieczeniowa obejmuje zarówno spotkania przygotowawcze przed wyjazdem, spotkania podsumowujące i 58 kieszonkowy_ola.indd :26:59

59 spotkania ewaluacyjne po powrocie. Jeśli po zakończeniu wolontariatu wolontariusz nie będzie objęty żadnym innym ubezpieczeniem, to możesz przedłużyć ubezpieczenie na okres nieprzekraczający 12 miesięcy liczonych od dnia powrotu do kraju zamieszkania. Przedłużenie takie jest dobrowolne, a składkę wolontariusz opłaca samodzielnie. Walutą planu EVS jest euro (EUR), ale przedkładane faktury za opiekę lekarską i stomatologiczną mogą być w dowolnej walucie. Zwrot wydatków na opiekę zdrowotną jest zwykle dokonywany w walucie podanej przez wolontariusza w formularzu deklaracji przystąpienia do ubezpieczenia. Po przystąpieniu do ubezpieczenia wolontariusz otrzymuje indywidualną kartę ubezpieczenia assistance EVS. Karta ta zawiera nazwę organizacji, imię i nazwisko wolontariusza, numer członkowski (SVE* XXX) oraz login i hasło dostępu do internetowego systemu dla osób ubezpieczonych na stronie oraz dane kontaktowe European Benefits Administrators. Karta ma pomóc w kontaktach i wypełnianiu szpitalnych procedur administracyjnych. Prosimy o pokazanie tej karty personelowi izby przyjęć i poproszenie ich o skontaktowanie się z European Benefits Administrators w sprawie refundacji. * SVE to francuski odpowiednik skrótu EVS. Pojawia się w dokumentach związanych z ubezpieczeniem. 2. Przystąpienie do ubezpieczenia, jego wygaśnięcie i przedłużenie Beneficjentem planu ubezpieczeniowego jest wolontariusz, a także wymienieni członkowie jego rodziny, pod warunkiem że towarzyszą oni wolontariuszowi na projekcie, mieszkają z nim pod jednym dachem i pozostają na jego utrzymaniu: współmałżonek lub konkubent wolontariusza zostaje objęty ubezpieczeniem, pod warunkiem że nie pozostaje w związku małżeńskim z kimś innym, że mieszka z wolontariuszem pod jednym dachem i że ich konkubinat trwał przez dłuższy czas i utrzymywał się do dnia zdarzenia: jeśli trwał przez co najmniej 12 miesięcy lub jeśli z tego nieformalnego związku narodziły się dzieci dzieci wolontariusza i dzieci współmałżonka (konkubenta/konkubiny). Rozpoczęcie Uczestnictwo w programie ubezpieczeniowym rozpoczyna się wraz z datą przystąpienia do niego, przekazaną przez organizację wysyłającą lub goszczącą za pośrednictwem naszego systemu przystępowania on-line i po otrzymaniu i przekazaniu European Benefits Administrators wypełnionego formularza deklaracji przystąpienia do ubezpieczenia grupowego. Beneficjenci ubezpieczenia mogą domagać się świadczeń z tytułu ubezpieczenia tylko w takim zakresie, w jakim sam wolontariusz korzysta z programu SVE. Czas trwania Korzyści z programu wygasają dla każdego wolontariusza wraz z datą zakończenia ochrony ubezpieczeniowej, podaną przez organizację wysyłającą lub goszczącą za pośrednictwem naszego systemu przyjmowania zgłoszeń on-line. Z przedłużenia ubezpieczenia można skorzystać wyłącznie w następujących przypadkach: po zakończeniu działania EVS wolontariusz może korzystać z bezpłatnego ubezpieczenia przez kolejne 2 miesiące, ale tylko w kraju zamieszkania lub w kraju pochodzenia, po upływie 2 miesięcy od powrotu w przypadku dobrowolnego przedłużenia ubezpieczenia. Jeśli po upływie tego dwumiesięcznego okresu wolontariusz nie korzysta 59 kieszonkowy_ola.indd :26:59

60 z żadnego innego ubezpieczenia, może wówczas dokonać przedłużenia ubezpieczenia do maksymalnie 12 miesięcy od powrotu, wyłącznie w swoim kraju pochodzenia. Pozostałe gwarancje są wyłączone z dobrowolnego przedłużenia ochrony. Przedłużenie jest całkowicie dobrowolne, a składka jest opłacana przez każdego wolontariusza indywidualnie. Okres ochrony musi zostać określony z góry i jest ostateczny. Potwierdzenie kontynuacji ubezpieczenia będzie skuteczne po otrzymaniu płatności składki przelewem bankowym lub czekiem w EUR wystawionym na: European Benefits Administrators. Aby skorzystać z takiego przedłużenia, wolonta-riusz musi miesiąc przed zakończeniem działania EVS lub dwumiesięcznego okresu bezpłatnej ochrony ubezpieczeniowej przekazać informację o swoim zamiarze European Benefits Administrators na następujący adres: European Benefits Administrators (PLAN SVE) 82, RUE VILLENEUVE EBA-GI-31-V1 Strona 5/ CLICHY CEDEX, France evs@euroben.com Telefon: Faks: Refundacja kosztów Ochrona ubezpieczeniowa obejmuje koszty hospitalizacji, zabiegów chirurgicznych, opieki medycznej i stomatologicznej na całym świecie, pod warunkiem że leczenie i/lub zaopatrzenie medyczne jest uznawane przez lokalne instytucje medyczne za niezbędne do leczenia choroby bądź odniesionego urazu lub (w stosownym przypadku) do prawidłowego przebiegu ciąży oraz zostało zastosowane przez lekarzy działających w ramach swojej specjalizacji (określonej przez regulacje ustawowe, administracyjne i inne, dotyczące wykonywania przez nich zawodu w odnośnych krajach). Wolontariuszowi przysługuje swoboda wyboru lekarza i miejsca hospitalizacji, może przy tym skorzystać z usług sektora publicznego lub prywatnego. Po zalogowaniu się na stronie można znaleźć bazę praktykujących lekarzy i szpitali polecanych przez doradców medycznych firmy European Benefits. Koszty opieki zdrowotnej są zwracane wyłącznie w przypadku, gdy usługi medyczne i stomatologiczne: są zgodne z objawami i diagnozą, są niezbędne i odpowiednie z punktu widzenia leczenia choroby, urazu i zapewnienia opieki kobiecie ciężarnej, wydatki na te usługi są rozsądne i zostały faktycznie poniesione. Wydatki na opiekę zdrowotną są refundowane przez European Benefits Administrators w uzupełnieniu ewentualnych refundacji na rzecz wszelkich organizacji ubezpieczeń społecznych lub innego ubezpieczenia, z którego wolontariusz korzysta. Jeśli wolontariusz korzysta ze świadczeń Narodowego Funduszu Zdrowia, w pierwszej kolejności zwraca się o refundację do NFZ. Świadczenia przyznawane w ramach programu EVS są następnie odliczane od świadczeń przyznawanych w ramach lokalnego systemu ubezpieczeń społecznych kraju pochodzenia lub kraju goszczącego. W związku z tym wolontariusz przed wyjazdem powinien wystąpić do właściwego oddziału NFZ o wydanie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ), która umożliwia uzyskanie refundacji kosztów opieki zdrowotnej z systemu lokalnego ubezpieczenia zdrowotnego w kraju pochodzenia lub kraju goszczącym. Taka imienna karta jest bezpłatna i ważna maksymalnie przez 1 rok. 60 kieszonkowy_ola.indd :26:59

61 4. Jakie koszty podlegają refundacji? A. Stuprocentowej refundacji podlegają: Leczenie szpitalne - Koszty zakwaterowania (w tym ewentualne opłaty za prywatny pokój) - Zabiegi chirurgiczne, zabiegi anestezjologiczne Reanimacja - Opłaty za salę operacyjną - Konsultacje, wizyty - Pomocnicze czynności medyczne - Testy laboratoryjne, radiografia - Koszty farmaceutyczne - Przewóz karetką Usługi ambulatoryjne - Konsultacje, wizyty u lekarzy ogólnych i specjalistów (z wyjątkiem stomatologów i okulistów) - Zabiegi chirurgiczne - Pomocnicze czynności medyczne - Testy laboratoryjne, radiografia - Koszty farmaceutyczne - Leczenie ambulatoryjne w szpitalu - Przewóz karetką B. Inne rodzaje opieki: Rodzaj opieki medycznej Stomatologiczna - Doraźna i lecznicza opieka stomatologiczna (bez leczenia zachowawczego, chirurgii dentystycznej, czynności diagnostycznych, higienicznych i paradontologicznych) - Protezy zębowe Okulistyczna - Badania okulistyczne - Okulary (z oprawkami) lub soczewki kontaktowe Problemy psychiczne/detoksykacja - Leczenie problemów psychicznych (choroby nerwowe lub psychiczne, zabiegi psychoterapeutyczne - Zabiegi związane z detoksykacją Macierzyństwo - Koszty związane z macierzyństwem, ponoszone w trakcie ciąży i porodu Refundacja 100% faktycznie poniesionych kosztów 100% faktycznie poniesionych kosztów, max. 500 EUR na ząb i 1000 EUR na osobę 100% faktycznie poniesionych kosztów 100% faktycznie poniesionych kosztów max. 300 EUR na osobę 100% faktycznie poniesionych kosztów max. 30 dni ciągłych zabiegów na osobę 100% faktycznie poniesionych kosztów max. 30 dni ciągłych zabiegów na osobę 100% faktycznie poniesionych kosztów UWAGA: W ramach schematu pokrywane są faktycznie poniesione koszty w granicach wyznaczonych przez rozsądek i zwyczaje. Zasada rozsądku i zwyczajów uwzględnia praktykę medyczną krajów, w których udzielana jest opieka zdrowotna (rodzaj leczenia, jakość opieki medycznej i urządzeń, strefa geograficzna i kraje). Koszty, które wydają się nierozsądne lub wykraczają poza przyjęte zwyczaje, mogą być wyłączone z refundacji lub zrefundowane przy zastosowaniu ograniczonej kwoty gwarancji. 61 C. Wyłączenia Ubezpieczenie nie pokrywa niektórych kosztów medycznych i stomatologicznych: leczenie, które nie jest niezbędne z medycznego punktu widzenia, takie jak zabiegi estetyczne, leczenie ortodontyczne, chirurgia estetyczna, produkty farmaceutyczne wydawane bez recepty, wydatki osobiste w szpitalu (telefon, telewizja, gazety, itp.), psychoanaliza, leczenie poza krajem goszczącym i krajem pochodzenia problemów psychiakieszonkowy_ola.indd :26:59

62 trycznych, psychicznych i nerwowych związanych z nadużywaniem alkoholu lub narkotyków, zakup okularów przeciwsłonecznych, hydroterapia i kuracje termalne, koszty pobytu w szpitalu lub wynagrodzeń lekarzy, które są w oczywisty sposób zbyt wysokie lub niezgodne z powszechnie panującymi zasadami mogą zostać odrzucone lub zrefundowane tylko w części. D. Wcześniejsze uzgodnienia W związku z tym, że niektóre koszty opieki zdrowotnej są limitowane, European Benefits Administrators udostępni wolontariuszowi usługę kontroli i pomocy, która pomaga uniknąć przekroczenia ustalonych górnych granic kosztów. Wolontariusz powinien skontaktować się z European Benefits Administrators i uzyskać wcześniejszą zgodę na następujące zabiegi: hospitalizacja i zabieg chirurgiczny trwające tylko jeden dzień, poród, leczenie zaburzeń psychiatrycznych, psychicznych, neurologicznych bądź związanych z alkoholem lub narkotykami, jeśli jego koszt prawdopodobnie przekroczy 300 EUR, każde leczenie wymagające co najmniej pięciu wizyt lekarskich, chirurgia dentystyczna, korony zębowe i leczenie stomatologiczne, jeśli jego koszt prawdopodobnie przekroczy 600 EUR. W przypadku wszystkich wniosków o wcześniejsze zatwierdzenie wydatków: osoba zajmującą się wolontariuszem poda mu dokładne warunki refundacji, poprosi, w zależności od konkretnego przypadku, o harmonogram leczenia, receptę na zalecony lek, zdjęcia rentgenowskie i dokładną wycenę, zorganizuje, jeśli wolontariusz sobie tego zażyczy, bezpośrednią zapłatę dla ośrodka hospitalizacji lub lekarza (nie stosuje się bezpośredniej zapłaty dla okulistów). W przypadku zaplanowanej hospitalizacji wolontariusz powinien skontaktować się z European Benefits Administrators co najmniej 10 dni przed przyjęciem do szpitala, aby umożliwić ubezpieczycielowi dostarczenie potwierdzenia refundacji kosztów hospitalizacji. W ten sposób uniknie konieczności dokonywania opłaty za zaplanowaną terapię. W przypadku nagłej hospitalizacji wolontariusz powinien skontaktować się z European Benefits Administrators w ciągu 72 godzin po przyjęciu do szpitala. Może również okazać swoją kartę ubezpieczenia Assistance EVS pracownikom izby przyjęć i poprosić ich o telefoniczne skontaktowanie się z European Benefits Administrators lub AXA Assistance dla potwierdzenia ochrony ubezpieczeniowej. Potwierdzenie to zostanie przesłane faksem do szpitala. E. Jak otrzymać refundację? Wniosek o refundację on-line Wolontariusz wypełnia formularz wniosku o refundację w Przestrzeni Ubezpieczonego w zakładce Formulaires [formularze] witryny internetowej com. Dokument należy wydrukować i przesłać pocztą do centrum zarządzania wraz z dokumentami potwierdzającymi wydatki na opiekę zdrowotną (oryginały zapłaconych faktur i recepty). W przypadku zwykłych wydatków na leczenie (konsultacje, leki, analizy, badania radiologiczne oraz opieka stomatologiczna i okulistyczna) koszty leczenia należy uiścić przed przesłaniem tych dokumentów do ośrodka zarządzania w celu refundacji. Dla 62 kieszonkowy_ola.indd :26:59

63 ułatwienia refundacji poniesionych wydatków konieczne jest podanie następujących informacji o swoim koncie bankowym: IBAN + Kod SWIFT + adres i nazwa banku + imię i nazwisko posiadacza rachunku bankowego. UWAGA: Warto pamiętać o sporządzeniu kopii wszystkich przesyłanych dokumentów. Dobrze jest również połączyć wnioski o refundację dla uniknięcia kilkukrotnych refundacji niewielkich kwot. Na co zwrócić uwagę podczas wypełniania wniosku on-line? zadbać o to, by podawane w nim dane były dokładne dla każdego rodzaju usługi lub produktu: podać datę i krótki opis, określić rodzaj schorzenia lub urazu, które spowodowały konieczność opieki, wskazać kraj, w którym udzielono opieki, podać zapłaconą kwotę / walutę oraz nazwisko lekarza lub nazwę ośrodka leczniczego. Po zatwierdzeniu całego formularza można wydrukować dokument w formacie pdf. Przed wysłaniem go do centrum zarządzania trzeba opatrzyć formularz datą i podpisać go. Koniecznie należy pamiętać o dołączeniu oryginałów recept, rachunków za honoraria i faktur za produkty. wszystkie dokumenty muszą zawierać imię i nazwisko pacjenta, termin objęcia go opieką, szczegółowy opis opieki, kwotę wydatków na każdą kategorię opieki, imię i nazwisko, adres i numer telefonu lekarza, ośrodka szpitalnego, laboratorium lub farmaceuty. Dowody płatnicze, które nie będą zawierać wszystkich tych informacji, nie zostaną zaakceptowane. W przypadku okulistyki, farmacji, analiz laboratoryjnych i seansów kinezyterapii do faktur należy dołączyć oryginały recept. W przypadku wszelkich wydatków przekraczających 400 EUR prosimy o załączanie wszelkich dokumentów wypełnionych przez podmioty świadczące usługi medyczne, zawierających szczegółowy opis opieki, rodzaj choroby lub urazu i rodzaj zaleconego leczenia. W razie braku tych dokumentów European Benefits Administrators mogą zażądać dodatkowych dokumentów, co wydłuży okres refundacji. Wniosek o refundację można wysłać w ciągu 12 miesięcy od dnia objęcia opieką lekarską. 5. AXA Assistance: powrót do kraju i natychmiastowa pomoc Ubezpieczenie AXA Assistance oferuje wolontariuszom gamę usług, obejmujących repatriację medyczną, informację medyczną, znalezienie podmiotów świadczących usługi lekarskie i dentystyczne, wysyłkę niezbędnych recept lekarskich, wypłatę zaliczek, etc. W AXA Assistance należy uzyskać stosowną autoryzację. AXA Assistance zobowiązuje się do podjęcia wszelkich możliwych działań dla zapewnienia przewidzianego pakietu opieki i świadczeń. Opis świadczonych usług 63 kieszonkowy_ola.indd :26:59

64 Pomoc za granicą Informacje medyczne dotyczące wyjazdów zagranicznych - informacje o leczeniu zapobiegawczym; - obowiązkowe lub zalecane szczepionki; - leki do przygotowania przed wyjazdem; - informacje o lekach, ich skutkach ubocznych itp. - konsultacje lekarskie, mające na celu optymalną adaptację na miejscu; zmęczenie wywołane zmianą stref czasowych, higiena, odżywianie, klimat, zagrożenia sanitarne; Nieograniczona Przedmiotem usługi nie jest w żadnym wypadku zapewnienie indywidualnej konsultacji medycznej przez telefon ani propagowanie samodzielnego leczenia. Informacje o lokalnych systemach opieki medycznej - informacje o szpitalach, specjalistycznych klinikach, sanatoriach, ośrodkach reedukacji, zaleceniach specjalistów; Informacje rożne - informacje o warunkach atmosferycznych, cłach, walutach, adresach ambasad i konsulatów, porady na wypadek kradzieży lub utraty dowodu tożsamości, kart kredytowych, czeków itp. Nieograniczona Nieograniczona Przesyłanie leków - wysyłka ważnych recept, niezbędnych w krajach goszczących; Pomoc w podróży Pomoc prawna w krajach goszczących w razie wypadku drogowego Przedpłata na poczet mandatu w kraju goszczącym w razie wypadku drogowego Pomoc w zdobyciu i pokrycie kosztów wydania dokumentów tożsamości lub prawa jazdy w przypadku utraty i kradzieży poza krajem pochodzenia Przekazywanie pilnych wiadomości Pomoc dla osób Świadczenie gwarantowane dla wniosków sporadycznych, a nie dla przesyłek regularnych ani wniosku o szczepionki. Wolontariusz zobowiązuje się do refundacji wartości leków i ewentualnych opłat celnych w terminie 30 dni od dnia wysyłki Honoraria ograniczone do 800 EUR Ograniczone do EUR. Kaucja musi zostać zrefundowana przez wolontariusza w terminie 3 miesięcy od dnia dokonania przedpłaty 100% faktycznie poniesionych kosztów przy limicie 400 EUR na osobę Bezpłatne przekazanie przy wykorzystaniu najszybszych możliwych metod Następujące usługi są dostępne w przypadku nagłej i nieprzewidzianej choroby, poważnego wypadku z urazem ciała lub śmierci. W każdym przypadku organizacja pierwszej pomocy należy do obowiązków lokalnych władz, a w związku z tym wynikające z niej koszty nie są refinansowane przez AXA Assistance. 64 kieszonkowy_ola.indd :27:00

65 Przewiezienie do kraju Powrót do kraju goszczącego po przewiezieniu do kraju Przekazanie biletu w dwie strony osobie bliskiej i pokrycie kosztów zakwaterowania w hotelu (nocleg i śniadanie) osobom bliskim w przypadku hospitalizacji beneficjenta przez okres powyżej 7 dni Transport beneficjenta do najlepiej dostosowanego lub wyspecjalizowanego ośrodka medycznego lub ośrodka medycznego położonego najbliżej miejsca zamieszkania w kraju zamieszkania, Bilet w jedną stronę, umożliwiający beneficjentowi powrót do kraju goszczącego W ramach limitu 50 euro za noc przez maksimum 10 dni Wyłączenia A. Wyłączenia ogólne: koszty poniesione przez beneficjenta bez wcześniejszej zgody AXA ASSISTANCE; koszty wyżywienia; koszty taksówek, z wyjątkiem kosztów wyraźnie przewidzianych wcześniej w umowie; koszty związane z utratą lub kradzieżą bagażu; szkody spowodowane celowo przez beneficjentów, z wyjątkiem samobójstwa lub usiłowania samobójstwa; wypadki związane z udziałem we współzawodnictwie sportowym i przygotowaniem do nich, z wyjątkiem współzawodnictwa sportowego bezpośrednio związanego z projektem EVS, w którym uczestniczy wolontariusz (powinieneś zawrzeć specjalną umowę ubezpieczeniową z federacją sportową lub ubezpieczenie lokalne zapewniające pokrycie ryzyka związanego ze sportem); koszty akcji poszukiwawczo-ratunkowej na morzu i w górach; wszelkie inne koszty nieprzewidziane w przyznanych gwarancjach; B. Wyłączenia medyczne: Niezależnie od pokrycia kosztów ochrony zdrowia, interwencji ze strony AXA ASSIS- TANCE nie powodują: łagodne schorzenia, które mogą być leczone na miejscu; schorzenia w trakcie leczenia i nieutrwalone stany rekonwalescencji; kontrole i/lub leczenie schorzenia, które były zaplanowane przed wyjazdem do krajów goszczących; ewentualna kontynuacja (badania kontrolne, uzupełniające czy powtórne) dotycząca schorzenia, które wystąpiło podczas przewożenia do kraju zamieszkania; badania przesiewowe (zapobiegawcze, kontrolne itp.); ciąża (po szóstym miesiącu wszelkie dolegliwości, wcześniej - rutynowe badania); ciąża będąca wynikiem sztucznego zapłodnienia; przerwanie ciąży na życzenie; poród terminowy; chirurgia estetyczna. Jak skontaktować się z AXA Assistance? W nagłych przypadkach 1. W nagłym przypadku lub w sytuacji zagrożenia życia należy niezwłocznie wezwać karetkę pogotowia/skontaktować się z lekarzem/szpitalem/strażą pożarną/policją. AXA Assistance nie może zastąpić lokalnych bądź krajowych służb pomocy doraźnej ani organów ścigania. 65 kieszonkowy_ola.indd :27:00

66 2. Zadzwonić do AXA Assistance w Paryżu: Przedstawić się jako wolontariusz EVS i podać numer karty ubezpieczenia AXA Assistance EVS, a następnie podać konieczne informacje: swoje imię i nazwisko oraz numer telefonu kontaktowego; opis problemów, z powodu których zadzwoniłeś, dotychczas zastosowanego rodzaju opieki i miejsca, w którym się aktualnie znajdujesz; ewentualnie imię, nazwisko i numer telefonu lekarza prowadzącego. 4. Dalej należy postępować zgodnie z instrukcjami zespołu medycznego AXA Assistance. Jeśli przypadek nie jest nagły, należy zadzwonić do AXA Assistance pod wyżej podany numer, podając swoje imię, nazwisko oraz numer identyfikacyjny i poprosić o potrzebną usługę. 6. Całkowite inwalidztwo i ubezpieczenie na życie Ten wariant gwarantuje ubezpieczonemu wolontariuszowi następujące świadczenia: Wydarzenie Odszkodowanie ryczałtowe w przypadku trwałego inwalidztwa wynikającego z choroby lub wypadku w okresie ubezpieczenia, pod warunkiem że stopień inwalidztwa będzie równy lub wyższy od 20% (określony na podstawie tabeli trwałego inwalidztwa zamieszczonej w umowie ubezpieczenia) Kwota ryczałtowa w przypadku śmierci spowodowanej wypadkiem lub chorobą Wcześniejsza wypłata kapitału gromadzonego na wypadek śmierci w przypadku całkowitego i ostatecznego inwalidztwa spowodowanego wypadkiem lub chorobą, połączonego ze 100% utratą zdolności do pracy oraz pomoc osoby trzeciej w wykonywaniu codziennych czynności Wysokość świadczenia Kwota ryczałtowa = EUR x stopień inwalidztwa EUR Kapitał zostanie wypłacony pod warunkiem konkretnego wskazania przez ubezpieczonego: współmałżonkowi, jeśli nie nastąpiła prawna separacja; domyślnie w równych częściach żyjącym lub reprezentowanym dzieciom oraz dzieciom pozostającym na utrzymaniu współmałżonka; domyślnie w równych częściach ojcu i matce ubezpieczonego lub w całości temu z nich, kto pozostaje przy życiu; domyślnie spadkobiercom ubezpieczonego. Wolontariusz może przekazać European Benefits Administrators swoją decyzję o wyznaczeniu innych uposażonych. Wolontariusz jest beneficjentem kapitału gromadzonego na wypadek całkowitego i ostatecznego inwalidztwa. Wyłączenia Świadczenie w przypadku trwałego inwalidztwa nie pokrywa konsekwencji następujących przypadków: konsekwencje wszelkich dobrowolnych lub zamierzonych przestępstw popełnionych przez ubezpieczonego, przy czym konsekwencje próby samobójczej są objęte gwarancją; działania wojenne wewnętrzne lub zewnętrzne, zamieszki, bójki, przewroty i akty terrorystyczne, w których ubezpieczony brał czynny udział, przy czym przypadki 66 kieszonkowy_ola.indd :27:00

67 uzasadnionej obrony i pomocy osobie znajdującej się w niebezpieczeństwie są objęte gwarancją; rozszczepienie jądra atomu. Wniosek o wypłatę świadczeń należy przekazać European Benefits Administrators do 12 miesięcy od zgłoszenia roszczenia, kontaktując się z ubezpieczycielem: European Benefits Administrators (PLAN SVE) 82, RUE VILLENEUVE CLICHY CEDEX, France evs@euroben.com Telefon: Faks: ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNA Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej w życiu prywatnym zabezpiecza wolontariusza przed finansowymi konsekwencjami odpowiedzialności cywilnej w przypadku urazów ciała oraz wynikowych szkód materialnych lub niematerialnych spowodowanych przez wolontariusza wobec osób trzecich w czasie EVS, wynikających zarówno z jego życia prywatnego, jak i z jego aktywności w ramach wolontariatu, pod warunkiem że ta odpowiedzialność nie jest objęta innym ubezpieczeniem. Zdarzenie Urazy ciała Szkody materialne i wynikowe szkody niematerialne Maksymalna wysokość świadczenia EUR EUR W TYCH KWOTACH ZAWARTE SĄ NASTĘPUJĄCE PODLIMITY: Szkody i koszty wynikające z pożaru, eksplozji i awarii instalacji elektrycznej, związane z odpowiedzialnością wolontariusza będącego lokatorem, najemcą lub sąsiadem lokalu max EUR Szkody dla środowiska naturalnego max EUR Obrona wolontariusza w sprawie karnej i proces karny (roszczenia odszkodowawcze osób trzecich z tytułu szkód wyrządzonych przez wolontariusza) max EUR pod warunkiem osiągnięcia ustalonego progu minimalnego 200 EUR. Wyłączenia Najważniejsze wyłączenia mają zastosowanie do strat wynikających z: odpowiedzialności podlegającej obowiązkowemu ubezpieczeniu w ramach przepisów prawa obowiązujących w kraju, w którym wystąpiła szkoda; przed użyciem pojazdu samochodowego sprawdź, czy ubezpieczenie pojazdu obejmuje - odpowiedzialność wolontariusza; polowania, żeglowania, korzystania z łodzi motorowych, gier hazardowych i lekkomyślnego zachowania; szkód spowodowanych umyślnie, w wyniku rażącego niedbalstwa albo pod wpływem alkoholu lub narkotyków; szkód materialnych spowodowanych przez ogień, eksplozję i uszkodzenie instalacji elektrycznej, z wyjątkiem wyżej wymienionych przypadków; błędnych operacji finansowych, defraudacji, nadużycia zaufania, itp.; wszelkich kar finansowych lub naruszeń przepisów; uczestnictwa w zakładach lub wyścigach; uczestnictwa w zbiorowych aktach przemocy (wojna, konflikty społeczne, terroryzm, strajki, zamieszki, itp.); 67 kieszonkowy_ola.indd :27:00

68 dostarczonego przez wolontariusza produktu lub wykonanych przez niego prac; odpowiedzialności wolontariusza jako dyrektora lub przedstawiciela podmiotu prawnego; zaniedbania wolontariusza w kierowaniu ubezpieczoną organizacją. Z ochrony ubezpieczeniowej kosztów procesów sądowych wyłączone są także sprawy, w których wolontariusz występuje jako właściciel, lokator lub najemca lokali, z wyjątkiem lokali zajmowanych przez niego w trakcie EVS. Jak uzyskać wypłatę świadczeń? W przypadku wystąpienia podstawy roszczenia ubezpieczony jest zobowiązany do jak najszybszego przesłania pisemnego wniosku do European Benefits Administrators. Wniosek taki musi zawierać następujące elementy: data miejsce dokładne okoliczności dane kontaktowe osoby trzeciej, która doznała szkody (imię i nazwisko, miejsce zamieszkania świadków i osób trzecich związanych z roszczeniem) wszelkie przydatne dokumenty, dowód wystąpienia szkody, powiadomienia itp. (w przypadku szkody materialnej fotografie uszkodzonego obiektu, faktura za zniszczony obiekt, rozliczenie kosztów naprawy lub faktura wyszczególniająca koszty naprawy). Wniosek o refundację należy przesłać na następujący adres: European Benefits Administrators (PLAN EVS) 82, RUE VILLENEUVE CLICHY CEDEX, France evs@euroben.com Telefon: Faks: kieszonkowy_ola.indd :27:00

69 Z KIM MOŻNA SIĘ KONTAKTOWAĆ? W przypadku jakichkolwiek pytań lub wątpliwości odnośnie rodzaju ochrony ubezpieczeniowej, która ma zastosowanie do sytuacji danego wolontariusza, prosimy kontaktować się z dwiema organizacjami świadczącymi usługi i administrującymi planem, zawsze przedstawiając się przy tym jako Wolontariusz Europejski EVS i podając swój numer Ubezpieczonego EVS. W sprawie poniższych gwarancji ubezpieczeniowych: Pokrycie kosztów opieki medycznej, całkowite inwalidztwo i ubezpieczenie na życie, odpowiedzialność cywilna EUROPEAN BENEFITS ADMINISTRATORS (SVE) 82, rue Villeneuve CLICHY CEDEX Francja tel.: +33 (0) faks: +33 (0) evs@euroben.com Przewiezienie do kraju i natychmiastowa pomoc AXA ASSISTANCE Le Carat 6 Rue Andre Gide CHATILLON Francja tel.: +33 (0) Wielojęzyczne zespoły European Benefits Administrators i AXA Assistance pracują 24 godziny na dobę, o każdej porze dnia i nocy dostępny jest również lekarz. Zachęcamy do telefonowania, faksowania, przesyłania listów lub i w przypadku jakichkolwiek pytań lub problemów, w których rozwiązaniu wolontariusz potrzebować może pomocy, a także jeśli potrzebuje wcześniejszego zatwierdzenia lub formularza wniosku o refundację, albo jeśli zgubił swoją kartę ubezpieczenia assistance itd. Przydatne adresy i linki BUŁGARIA - National Centre "European Youth Programmes and Initiatives" 125, Tsarigradsko shose blvd. bl.5 BG Sofia Tel: / Fax: Website: Belgique - Communauté française Bureau International Jeunesse (BIJ) Rue du Commerce, B Bruxelles Tel.: Fax: Website: BelgIE - Vlaamse Gemeenschap JINT v.z.w. Grétrystraat, 26 B Brussel Tel.: Fax: Website: Belgien - Deutschsprachigen Gemeinschaft Jugendbüro der Deutschsprachigen Gemeinschaft Quartum Center Hütte, 79/16 B Eupen Tel.: +32-(0) Fax: +32-(0) Website: ČESKÁ REPUBLIKA - Ceska narodni agentura Mladez Narodni insitut deti a mladeze Na Porici 1035/4 CZ Praha 1 Tel: Fax: Website: 69 kieszonkowy_ola.indd :27:00

70 CROATIA - Agency for Mobility and EU Programmes Gajeva 22, HR Zagreb Tel +385 (0) Fax +385 (0) Website: Danmark - Danish Agency for International Education Fiolstraede 44 DK Copenhagen K Tel: Fax: website: DEUTSCHLAND - JUGEND für Europa (JfE) Deutsche Agentur für das EU-Programm JUGEND IN AKTION Godesberger Allee D Bonn Tel.: / Fax: / Website: EEstI - Foundation Archimedes - Euroopa Noored Eesti büroo Koidula, 13A EE Tallin Tel.: Website: ELLAS - Hellenic National Agency for the EU Programme YiA and Eurodesk Institute for Youth (IY) 417, Acharnon Street GR Athens Tel.: Fax: s: youth@neagenia.gr eurodesk@neagenia.gr Website: ESPAÑA - Agencia Nacional Española C/ José Ortega y Gasset, 71 E Madrid Tél.: / Fax: Website: injuve.es France - Agence Française du Programme Européen Jeunesse en Action (AFPEJA) Institut National de la Jeunesse et de l'education Populaire (INJEP) 95 avenue de France FR Paris cedex 13 Tel: Fax: : Website : ICELAND - Evrópa Unga Fólksins Laugavegi, IS - Reykjavík 105 Tel.: Fax: Website: IRELAND - ÉIRE Léargas 189, Parnell St. IRL - Dublin 1 Tel.: Fax: Website: Italia - Agenzia Nazionale per i Giovani Via Sabotino, 4 IT Roma Tel: Fax: Website: KYPROS - Youth in Action National Agency Youth Board of Cyprus 6 Evgenias & Antoniou Theodotou 1060 Nicosia P.O.Box CY Nicosia Tel.: /16 Fax: Website: LATVIJA - State Agency "Agency for International Programs for Youth" Teatra Str.3 LV Riga Tel.: Fax: Website: 70 kieszonkowy_ola.indd :27:00

71 Liechtenstein - Aha - Tipps & Infos für junge Leute Bahnhof Postfach 356 FL Schaan Tel.: Fax: Website: LIETUVA - Agency of International Youth Cooperation Pylimo, 9-7 LT Vilnius Tel.: Fax: Website: LUXEMBOURG - Service National de la Jeunesse 138, Boulevard de la Pétrusse LU 2330 Luxembourg Tel.: (+352) Website: MAGYARORSZÁG - National Employment and Social Office Mobilitás National Youth Service Youth in Action Programme Office Szemere utca 7 HU Budapest, HU Budapest, Postbox. 20 Tel.: Fax: Website: MALTA - EUPU - European Union Programmes Unit 36, Old Mint Street MT - Valletta VLT12 Tel.: / Fax: Website: Nederland Nederlands Jeugd Instituut (NJi) Catharijnesingel, 47 Postbus NL DE Utrecht Tel.: Fax: Website: NORGE - BUFDIR - Barne-, ungdomsog familiedirektoratet Stensberggata 25, Oslo NO Oslo Tel.: Fax: Website: ÖsTERREICH - Interkulturelles Zentrum Österreichische Nationalagentur "Jugend in Aktion" Lindengasse 41/10 A-1070 Vienna Tel.: Fax: Website: POLSKA - Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Polska Narodowa Agencja Programu Młodzież w działaniu ul. Mokotowska 43 PL Warsaw Tel.: Fax: Website: Portugal - Agência Nacional para a Gestão do Programa Juventude em Acção Rua de Santa Margarida, n.º Braga - Portugal Tel: (351) Fax: (351) Website: ROMANIA - National Agency for Community Programmes in the Field of Education and Vocational Training. Calea Serban Voda, no. 133, 3-rd floor RO Bucharest Tel.: Fax: Website: SVERIGE - Ungdomsstyrelsen/National Board for Youth Affairs Magnus Ladulåsgatan, 63A (visiting address) Box (mailing address) SE Stockholm Tel.: Fax: Website: 71 kieszonkowy_ola.indd :27:01

72 SloveniJa - Zavod MOVIT NA MLADI- NA Dunajska cesta, 22 SI Ljubljana Tel.: +386-(0) Fax: 386-(0) Website: SLOVENSKÁ REPUBLIKA IUVENTA - Národná Agentúra Mládež v akcii Búdková cesta 2 SK Bratislava Tel.: Fax: Website: SWITZERLAND - ch Foundation Dornacherstr. 28A PO Box 246 CH-4501 Solothurn Tel.: Fax: Website: TÛRKIYE - Centre for EU Education and Youth programmes Mevlana Bulvari N 18 TR Balgat Ankara Tel.: Fax: Website: United Kingdom - British Council 10, Spring Gardens UK - SW1 2BN London Tel.: +44 (0) Fax: +44 (0) Website: youthinaction.htm SALTO SOUTH EAST EUROPE RE- SOURCE CENTRE MOVIT NA MLADINA Dunajska, 22 SI Ljubljana Tel.: Fax: see@salto-youth.net Website: see/ SALTO EASTERN EUROPE & CAUCA- SUS RESOURCE CENTRE Polish National Agency of the Youth in Action Programme Foundation for the Development of the Education System ul. Mokotowska 43 PL Warsawa Tel.: / Fax: / eeca@salto-youth.net Website: eeca EURODESK POLSKA Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Polska Narodowa Agencja Programu Młodzież w działaniu ul. Mokotowska 43. PL Warszawa; Tel.: Fax: Website: SALTO TRAINING AND COOPERA- TION RESOURCE CENTRE c/o JUGEND für Europa, Deutsche Agentur für das EU-Programm JUGEND IN AKTION Godesberger Allee D BONN Tel.: Fax: trainingandcooperation@saltoyouth.net or youthpass@salto-youth.net Website: trainingandcooperation or youthpass.eu 72 kieszonkowy_ola.indd :27:01

73 Miejsce na Twoje notatki kieszonkowy_ola.indd :27:01

74 kieszonkowy_ola.indd :27:01

75 Kieszonkowy przewodnik Wolontariusza Europejskiego jest materiałem szkoleniowym przygotowanym dla osób wyjeżdżających za granicę w ramach Akcji 2. programu Młodzież w działaniu i został opracowany przez zespół trenerski Wolontariatu Europejskiego. Koncepcja publikacji i tekst: Dagna Gmitrowicz Redakcja i aktualizacja: Melania Miksiewicz Wstępem opatrzyła: Eliza Zadłużna Projekt graficzny: Aleksandra Miksiewicz i Zuzanna Miksiewicz Korekta tekstu: Agnieszka Pawłowiec W publikacji wykorzystano materiały szkoleniowe z cyklu szkoleniowego pt. Laboratorium Optymalnego Wolontariatu Europejskiego, realizowanego przez Narodową Agencję w latach Nakład: 600 egz. ISBN: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Narodowa Agencja Programu "Młodzież w działaniu" ul. Mokotowska 43, Warszawa Tel.: ; Fax: ; młodzież@mlodziez.org.pl Ta publikacja została zrealizowana przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej. Publikacja odzwierciedla jedynie stanowisko jej autorów i Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za umieszczoną w niej zawartość merytoryczną. PUBLIKACJA BEZPŁATNA 75 kieszonkowy_ola.indd :27:01

76 76 kieszonkowy_ola.indd :27:02