SZCZEGŁOWY PLAN ĆWICZEŃ DLA SŁUCHACZY 5 LUB 6 ROKU STUDIÓW WYDZIAŁU WOJSKOWO LEKARSKIEGO UM W ŁODZI

Transkrypt

1 SZCZEGŁOWY PLAN ĆWICZEŃ DLA SŁUCHACZY 5 LUB 6 ROKU STUDIÓW WYDZIAŁU WOJSKOWO LEKARSKIEGO UM W ŁODZI I. Przedmiot fakultatywny Choroby naczyniowe mózgu diagnostyka, leczenie, rehabilitacja. Klinika Neurologii i Epileptologii z Oddziałem Udarowym, II Katedra Chorób Układu Nerwowego UM w Łodzi Adres: Łódź, ul. Żeromskiego 113, tel II. Informacje bazowe: Sala ćwiczeń Pracownia USG Tętnic Doczaszkowych i Przezczaszkowych Pracownia Elektromiografii i Potencjałów Wywołanych Pracownia Elektroencefalograficzna Zespół rehabilitacyjny (Sala rehabilitacji) Neurologopeda Sale Udarowe Ogólne sale chorych III. Ogólne cele nauczania: Po zrealizowaniu programu nauczania student powinien mieć umiejętności praktyczne i teoretyczne dotyczące chorób naczyniowych mózgu. Powinien znać wskazania i p/wskazania do zastosowania poszczególnych metod diagnostycznych, terapeutycznych i rehabilitacji u pacjentów przebywających na Oddziale Udarowym. Poznać podstawowe skale oceny stanu neurologicznego pacjentów udarowych (NIHSS, skala Rankin) ze zwróceniem uwagi na zastosowanie je w praktyce klinicznej. Przedstawione zostaną wiadomości dotyczące chorób naczyniowych mózgu z uwzględnieniem objawów klinicznych, mechanizmów powstawania, dynamiki zmian oraz ich odwracalności, powiązań przyczynowo skutkowych. 1

2 Studenci zapoznają się ze standardami leczenia chorób naczyniowych, metodami rehabilitacji oraz ze znaczeniem edukacji chorego, prewencji pierwotnej i wtórnej. Student poprowadzi dokumentację kliniczną i proces rehabilitacyjny możliwy do zrealizowany w Klinice Neurologii. IV. Główne formy nauczania z podaniem siatki godzin w semestrach i latach studiów. Ćwiczenia: Ćwiczenia z chorób naczyniowych mózgu obejmują blok składający się z 5 ćwiczeń, po 4 godziny dydaktyczne łącznie 20 godzin. Rozliczanie godzin (dla jednej grupy studenckiej) Lp. Seminaria Ćwiczenia Razem Forma zaliczenia Semestr jesienny Razem Egzamin V. Metody nauczania: Nauczanie w zakresie chorób naczyniowych mózgu składa się z dwóch zasadniczych części seminariów i ćwiczeń. Seminaria i ćwiczenia obejmują tematykę pomocną w podejmowaniu decyzji diagnostycznych i terapeutycznych, mających na celu zmniejszenie skutków chorób naczyniowych mózgu, ze szczególnym uwzględnieniem udarów mózgu. Badanie chorego z chorobą mózgowo naczyniową. Ćwiczenia obejmują treści, których studenci nie znajdą w obowiązujących podręcznikach. 2

3 W czasie odrabiania ćwiczeń studenci uczestniczą w obchodach klinicznych, referują historię choroby przydzielonego chorego do badania proponują program diagnostyki, leczenia oraz rehabilitacji. Ćwiczenia odbywają się w Klinice Neurologii i Epileptologii z Oddziałem Udarowym UM w Łodzi zgodnie z harmonogramem opracowanym przez Dziekanat Wydziału Wojskowo Lekarskiego. Czas trwania ćwiczeń : ( 4 godziny dydaktyczne). Każda grupa studencka dzielona jest po pierwszej godzinie seminarium na dwie podgrupy, które ćwiczą praktycznie pod kierunkiem nauczyciela akademickiego. VI. Rygory dydaktyczne. Zajęcia z chorób naczyniowych mózgu kończą się egzaminem. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie bloku ćwiczeniowego oraz udział w wykładach. Treści programowe: Ćwiczenie I. Temat: Patogeneza i epidemiologia chorób naczyniowych mózgu. Udar mózgu zasady postępowania. Część 1. Patogeneza, klasyfikacja i epidemiologia chorób naczyniowych mózgu. Czynniki ryzyka. Deklaracja Helsingborska. Biochemia mózgu chorego w warunkach ostrego niedokrwienia. Implikacje kliniczne. Część 2. 3

4 Badanie pacjenta z podejrzeniem udaru mózgu znaczenie wywiadu i badania przedmiotowego w zrozumieniu patogenezy i topografii uszkodzenia mózgu. Omówienie objawów klinicznych w zależności od umiejscowienia ogniska zawałowegoniedrożność poszczególnych tętnic: środkowa mózgu, przednia, tylna, naczyniówkowa, szyjna wewnętrzna, układ kręgowo podstawny. Zespoły objawów zespół boczny opuszki, zawał w obrębie przyśrodkowej części rdzenia przedłużonego, zawał bocznej części mostu, zawał środkowej części mostu, zawał środmózgowia, górnej części pnia mózgu, zespół rzekomoopuszkowy, otępienie naczyniowe. Część 3. Postępowanie z chorym w ostrej fazie udaru na Oddziale Udarowym: zintegrowane postępowanie diagnostyczno terapeutyczno lecznicze: znaczenie wąskiego okna czasowe 3h,. wskazana i p/wskazania do podania rtpa, (Kryteria kwalifikacji do leczenia trombolitycznego wg protokołu EUSI (Europen Stroke Initiative)), korzyści wynikające z leczenia na Oddziale Udarowym, leczenie ogólnomedyczne, leczenie swoiste leczenie trombolityczne, inne metody leczenia trombolitycznego, leczenie neuroprotekcyjne. Część 4. Część praktyczna : Badanie pacjenta z chorobą naczyniową mózgu: badanie ogólne, neurologiczne, zwrócenie uwagi na objawy ogniskowego uszkodzenia OUN. Zdobywanie wiedzy praktycznej w badaniu neurologicznym przy łóżku pacjenta oraz rozpoznawanie w/w zespołów neurologicznych. Analiza badań laboratoryjnych zalecanych pacjentowi przy podejrzeniu chorób naczyniowych mózgu: badania krwi koagulogram, przeciwciała antykardiolipinowe, przeciwciała przeciwjądrowe, badania w kierunku niedokrwistości sierpowatokrwinkowej, badanie moczu, badanie płynu mózgowo rdzeniowego. 4

5 Przydzielenie studentom pacjentów do opieki. Ćwiczenie II. Temat: Genetyka udarów mózgu. Diagnostyka różnicowa i klinimetria udarów. Część 1. Genetyka udarów mózgu omówienie poszczególnych jednostek chorobowych: choroby dziedziczne prowadzące do wystąpienia udaru niedokrwiennego; zaburzenia krzepnięcia niedobór białka C, niedobór białka S, oporność na aktywowane białko C typu Leiden, niedobór antytrombiny III, anemia sierpowato krwinkowa, choroby tkanki łącznej neurofibromatoza typ 1, Zespół Ehlersa Danlosa typ IV, Zespół Marfana, patologie naczyń choroba moya moya, zaburzenia metaboliczne choroba Fabry ego, MELAS, Homocystynuria, CADASIL. Część 2. Diagnostyka różnicowa udaru mózgu: stan po napadzie padaczkowym (porażenie Todda), krwawienie podpajęczynówkowe przy prawidłowym obrazie TK mózgu, migrena z objawami towarzyszącymi (z aurą), guzy mózgu, zapalenie mózgu, encefalopatia toksyczna, metaboliczna, 5

6 objawy konwersyjne. Część 3. Klinimetria udarów omówienie skal udarów mózgu: NIHSS National Institute of Health Stroke scale (Amerykańska Narodowy Instytut Zdrowia), Skandynawska Skala Udarów (SSS Scandynavian Stroke Scale), Skale oceny funkcjonalnej Skala Rankin, Indeks Barthela, Pomiar Niezależności Funkcjonalnej (FIM, The functional Independens Measure), Skale jakości Życia WHO Qol 100 i jego skrócona wersja WHO Qol BREF Część 4. Część praktyczna: Praktyczne zastosowanie skal u pacjentów hospitalizowanych w Klinice Neurologii. Kontynuacja zdobywania wiedzy praktycznej w badaniu neurologicznym przy łóżku u chorego w ciężkim stanie neurologicznym. 6

7 Ćwiczenie III. Temat: Rehabilitacja chorych z udarem mózgu: Część 1. Rehabilitacja w okresie ostrym udaru niedokrwiennego ułożenie funkcjonalne poprawne, profilaktyka powikłań ze strony układu oddechowego, zakrzepowo zatorowego w kończynach dolnych i w obszarze miednicy małej. Rehabilitacja chorych z udarem krwotocznym mózgu. Różnice w rehabilitacji między udarem niedokrwiennym i krwotocznym. Rehabilitacja chorych po udarze mózgu w warunkach domowych. Część 2. Edukacja chorego z udarem mózgu profilaktyka pierwotna. Część 3. Ćwiczenia praktyczna: rehabilitacja czynna i bierna u pacjentów z chorobami naczyniowymi mózgu przebywającymi w Klinice zestawy ćwiczeń Część 4. Zaburzenia języka i mowy uwarunkowane dysfunkcjami mózgowymi. Ćwiczenia praktyczne: nauka mowy, pisania, czytania i kojarzenia u pacjentów z udarem mózgu pokaz badań i możliwości rehabilitacji mowy przy współpracy z neurologopedą. Kontynuacja zdobywania wiedzy praktycznej w badaniu neurologicznym przy łóżku chorego. 7

8 Ćwiczenie IV. Temat: Neuroobrazowanie i ultrasonografia w chorobach naczyniowych mózgu. Część 1. Neuroobrazowanie chorób naczyniowych mózgu wskazówki dotyczące wyboru metody obrazowania w chorobach naczyniowych mózgu: CT, MRI DWI, angioct, f MRI, MRS. Obraz zmian niedokrwiennych, krwotocznych w poszczególnych badaniach. Część 2. Badanie Ultrasonograficzne w diagnostyce i leczeniu udaru: Ultrasonografia Dopplerowska Spektralna (tzw. ślepy Doppler), Ultrasonografia z kolorowym kodowaniem przepływu, Ultrasonografia z obrazowaniem dwuwymiarowym. Wskazania do badania naczyń wewnątrzczaszkowych, najważniejsze wskazania do badania USG przezczaszkowego w udarze mózgu. Część 3. Część praktyczna: 1.a przedstawienie i omówienie badań radiologicznych w chorobach naczyniowych mózgu: udary niedokrwienne, krwotoczne, malformacje naczyniowe itd: TK głowy, MR mózgu, Angiografia MR, Angiografia naczyń mózgowych, (w/w badania będą przedstawione na podstawie klisz oraz płyt CD) b. Omówienie badań ultrasonograficznych prezentacja badań na pacjentach, płytach CD oraz rycinach: badanie dopplerowskie tętnicy szyjnej wspólnej, badanie dopplerowskie tętnic kręgowych, przezczaszkowe badanie dopplerowskie. Część 4. Badania Medycyny Nuklearnej SPECT w chorobach naczyniowych mózgu. Badania elektrofizjologiczne EEG w chorobach naczyniowych mózgu. 8

9 Opieki nad chorymi z chorobami naczyniowymi mózgu przebywającymi w Neurologii Ćwiczenie V. Klinice Temat: Zespoły naczyniopochodnego uszkodzenia mózgu. Część 1. Przemijający napad niedokrwienny (TIA) def, klinika, rozpoznanie i leczenie. Krwotok wewnątrzmózgowy obraz kliniczny i leczenie, (patogeneza i przebieg kliniczny, najczęstsze przyczyny krwotoków mózgowych, typowe lokalizacje krwiaków śródmiąższowych, zespoły kliniczne, wskazówki diagnostyczne sugerujące możliwości krwotoku mózgowego, badania diagnostyczne, leczenie). Część 2. Krwotok podpajęczynówkowy Objawy kliniczne krwotoku do przestrzeni podpajęczej, leczenie i rokowanie, Część 3. Inne zespoły naczyniopochodnego uszkodzenia mózgu: encefalopatia nadciśnieniowa, dysplazja włóknisto mięśniowa, otępienie wielozawałowe, mózgowa angiopatia amyloidowa, zespół antyfosfolipdowy, hiperhomocysteinemia. Udary mózgu u osób młodych. Część 4. Część praktyczna: wskazówki diagnostyczne sugerujące: TIA, krwotok mózgowy, podpajeczynówkowy. Omówienie badań diagnostycznych w/w jednostkach chorobowych. Kontynuacja opieki nad chorymi z chorobami naczyniowymi mózgu przebywającymi w Klinice Neurologii. 9

10 Zaliczenie ćwiczeń: część praktyczna, część teoretyczna. Zalecana literatura: 1. Bradley W.A., Daroff R.B., Fenichel G.M., Jankovic J.: Neurologia w praktyce klinicznej. Wyd. Czelej Sp.z o o., Lublin 2006, T II 2. Członkowska A., Członkowski A.: Leczenie w neurologii. Kompendium. Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa, Kozubski W., Liberski P.P.: Neurologia. Podręcznik dla studentów medycyny. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa, Pąchalska M.: Afazjologia. Wyd. PWN, Warszawa, Rowland P.L.: Neurologia Merritta. Wyd. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2008, T. I 6. Szczudlik A., Członkowska A., Kwieciński H., Słowik A.: Udar mózgu. Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, Walecki J.: Postępy Neuroradiologii. Wyd. Polska Fundacja Upowszechnienia Nauki, Warszawa,

11 11