POWIATOWY URZĄD PRACY W SOSNOWCU Centrum Aktywizacji Zawodowej Sosnowiec, ul. Rzeźnicza 12
|
|
- Kazimierz Smoliński
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 2015 POWIATOWY URZĄD PRACY W SOSNOWCU Centrum Aktywizacji Zawodowej Sosnowiec, ul. Rzeźnicza 12 DIAGNOZA ZAPOTRZEBOWANIA NA ZAWODY I SPECJALNOŚCI POWIATU SOSNOWIEC
2 SPIS TREŚCI WPROWADZENIE SYTUACJA SPOŁECZNO GOSPODARCZA POWIATU SOSNOWIECKIEGO UWARUNKOWANIA DEMOGRAFICZNE UWARUNKOWANIA EKONOMICZNE UWARUNKOWANIA EDUKACYJNE SYTUACJA NA RYNKU PRACY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM POWIATU SOSNOWIECKIEGO LICZBA I STRUKTURA ZAWODOWA PRACUJĄCYCH LICZBA I STRUKTURA ZAWODOWA OSÓB POSZUKUJĄCYCH PRACY W TYM BEZROBOTNYCH LICZBA I STRUKTURA ZAWODOWA OFERT PRACY ZGŁASZANYCH DO POWIATOWEGO URZĘDU PRACY W SOSNOWCU PRZEWIDYWANE KIERUNKI ROZWOJU POWIATU POTRZEBY KWALIFIKACYJNO - ZAWODOWE LOKALNEGO RYNKU PRACY JAKO PODSTAWA DO PLANOWANIA SZKOLEŃ, STAŻY I PRZYGOTOWANIA ZAWODOWEGO DOROSŁYCH METODOLOGIA BADAWCZA ZASTOSOWANA W BADANIU ANKIETOWYM PRACODAWCÓW I OSÓB BEZROBOTNYCH POTRZEBY KWALIFIKACYJNO ZAWODOWE PRACODAWCÓW ZIDENTYFIKOWANE W WYNIKU BADANIA ANKIETOWEGO POTRZEBY KWALIFIKACYJNO ZAWODOWE BEZROBOTNYCH ZIDENTYFIKOWANE W WYNIKU BADANIA ANKIETOWEGO POTRZEBY KWALIFIKACYJNO ZAWODOWE PRACODAWCÓW I BEZROBOTNYCH WYNIKAJĄCE Z ANALIZY DANYCH ZASTANYCH KIERUNKI SZKOLEŃ, STAŻY I PRZYGOTOWANIA ZAWODOWEGO DOROSŁYCH WYNIKAJĄCE Z ANALIZY DANYCH ZASTANYCH KIERUNKI SZKOLEŃ, STAŻY I PRZYGOTOWANIA ZAWODOWEGO DOROSŁYCH WYNIKAJĄCE Z BADAŃ ANKIETOWYCH RÓŻNICE I PODOBIEŃSTWA POTRZEB ZE WZGLĘDU NA ŹRÓDŁO DANYCH PLANOWANA OFERTA EDUKACYJNA POWIATOWEGO URZĘDU PRACY W SOSNOWCU NA ROK SPIS RYSUNKÓW. 119 SPIS WYKRESÓW SPIS TABEL
3 WPROWADZENIE Niniejsza diagnoza zapotrzebowania na kwalifikacje i umiejętności na sosnowieckim rynku pracy opracowana została w oparciu o obowiązujące dokumenty, tj.: - Ustawę z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 674, z późn. zm.), - Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 maja 2014 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji oraz trybu i sposobu prowadzenia usług rynku pracy (Dz. U. z 2014 r., poz. 667), W diagnozie uwzględniono wyniki badania, które na zlecenie Powiatowego Urzędu Pracy w Sosnowcu zrealizowała firma OTTIMA-plus Sp. z o.o. Badanie zostało przeprowadzone w okresie od maja do czerwca 2014 r. Jego realizacja uwzględniała metodologię wskazaną w opracowaniach: - Wprowadzenie do analizy lokalnego rynku pracy. Przewodnik, M. Góra, U. Sztanderska, MPiPS, Warszawa 2006, - Podręcznik użytkownika metod, narzędzi i procedur diagnozowania zapotrzebowania na kwalifikacje i umiejętności na regionalnym rynku pracy, pod red. E. Kryńskiej, MPiPS, Warszawa Przyjęty zakres prac badawczych obejmował przeprowadzenie badania metodą jakościową, tj. poprzez analizę źródeł wtórnych (desk-research) oraz metodą ilościową wywiady kwestionariuszowe przez telefon, wspomagane komputerowo metodą CATI. Badaniem objęci zostali przedsiębiorcy prowadzący swoją działalność na terenie powiatu sosnowieckiego oraz osoby bezrobotne, zarejestrowane w Powiatowym Urzędzie Pracy. W badaniu zastosowano metodę doboru próby o charakterze losowo-warstwowym. 3
4 1. SYTUACJA SPOŁECZNO - GOSPODARCZA POWIATU SOSNOWIECKIEGO Sosnowiec położony jest na Wyżynie Śląskiej, w północno-wschodniej części Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Powierzchnia Sosnowca wynosi 91 km 2 i graniczy on z następującymi miastami: - na północy: Czeladź, Będzin, Dąbrowa Górnicza, - na wschodzie: Sławków, - na południu: Jaworzno, Mysłowice, - na południowym zachodzie: Katowice. Rysunek 1. Mapa miasta Sosnowca W województwie śląskim miasto Sosnowiec zajmuje trzecią pozycję pod względem liczby mieszkańców (za Katowicami i Częstochową). Według danych GUS na dzień r. miasto liczyło mieszkańców, co stanowi 21,85% mieszkańców województwa śląskiego 1. Dużym atutem miasta jest dogodne położenie geograficzne. Miasto wraz z sąsiednimi gminami ma także doskonałe połączenie komunikacyjne (przebiegają przez nie ważne szlaki kolejowe oraz drogowe). 1 Źródło: (dostęp: r.) 4
5 1.1. UWARUNKOWANIA DEMOGRAFICZNE Jak wspomniano w poprzednim rozdziale na dzień r. Sosnowiec zamieszkiwało osób. W stosunku do danych z 2013 roku liczba mieszkańców miasta spadła o 1026 osób 2. W ostatnich latach widać wyraźny spadek liczby ludności w Sosnowcu, co zostało przedstawione w tabeli nr 1. Natomiast dynamikę zmian w strukturze liczby ludności przedstawia wykres nr 1. rok liczba ludności w Sosnowcu Tabela 1. Liczba ludności Sosnowca w latach (Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane GUS) Wykres 1. Liczba mieszkańców w Sosnowcu w latach (Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane GUS). Średnia gęstość zaludnienia w Sosnowcu jest zdecydowanie wyższa niż w całym województwie śląskim i wynosi osób na 1 km 2 podczas gdy średnia gęstość zaludnienia w województwie wynosi 372 osoby / km 2. Odnosząc się do podziału na płeć dane wskazują, że na dzień r. miasto Sosnowiec zamieszkiwało kobiet i mężczyzn, oznacza 2 Wg. danych GUS na dzień r. województwo śląskie zamieszkiwało osób. 5
6 to, że na 100 mężczyzn przypada 111 kobiet. W przeciągu ostatnich lat struktura procentowa udziału kobiet i mężczyzn wśród populacji mieszkańców Sosnowca właściwie nie uległa zmianie. 47,4 52,6 Mężczyźni Kobiety Wykres 2. Struktura podziału mieszkańców Sosnowca ze względu na płeć (Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane GUS). Sosnowiec charakteryzuje się ujemnym przyrostem naturalnym na poziomie -4,1. Dla porównania poziom przyrostu naturalnego na poziomie województwa śląskiego na dzień r. wynosił -0,72. Porównując dane dotyczące przyrostu naturalnego w Sosnowcu z ostatnich lat można zauważyć, że przyrost naturalny w mieście systematycznie spada. Natomiast w województwie śląskim w porównaniu z 2012 rokiem uległ podwyższeniu. SOSNOWIEC rok poziom przyrostu naturalnego -2,5-2,8-3,2-3,5-3,7-4,1 WOJEWÓDZTWO ŚLĄSKIE rok poziom przyrostu naturalnego -0,2-0,2 0,0-0,6-1,0-0,72 Tabela 2. Poziom przyrostu naturalnego w latach (Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane GUS). Prognoza demograficzna do roku 2035 wg. analiz Głównego Urzędu Statystycznego kształtuje się następująco: 6
7 Wykres 3. Prognoza demograficzna dla miasta Sosnowca na lata (Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane GUS). Biorąc pod uwagę liczebność określonych grup wiekowych mieszkańców Sosnowca najliczniejszą grupę stanowią osoby w wieku od 55 do 64 lat. Na drugim miejscu plasują się osoby w wieku 65 lat i starsze. Kolejne liczne grupy wiekowe to osoby w wieku 25 do 34 lat, 35 do 44 oraz 45 do 54. Dokładne dane liczbowe prezentuje wykres nr lat 3-6 lat 7-12 lat lat lat lat lat lat lat lat 65 lat i więcej Wykres 4. Struktura wieku mieszkańców Sosnowca na dzień r. (Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane GUS). 7
8 Przy opisie uwarunkowań demograficznych sytuacji społeczno-gospodarczej miasta Sosnowca należy wziąć również pod uwagę dane dotyczące struktury mieszkańców Sosnowca ze względu na pozostawanie w wieku przedprodukcyjnym, produkcyjnym i poprodukcyjnym. mężczyźni kobiety wiek przedprodukcyjny wiek produkcyjny wiek poprodukcyjny Wykres 5. Struktura wieku mieszkańców Sosnowca ze względu na wiek przedprodukcyjny, produkcyjny i poprodukcyjny na dzień r. (Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane GUS). Analizując wykres nr 5 można dostrzec, że suma osób w wieku przedprodukcyjnym jest niemal pięciokrotnie niższa od liczby osób będących w wieku produkcyjnym. Obecnie osób w wieku produkcyjnym, czyli mogących podjąć pracę, jest , co stanowi 63,59% mieszkańców miasta. Liczba kobiet w tym zestawieniu wynosi (47,3% ogółu osób w wieku produkcyjnym), mężczyzn zaś (czyli 52,7%). Jak wynika z powyższych danych, mimo iż kobiety stanowią większość mieszkańców miasta, to jednak w grupie osób w wieku produkcyjnym dominują mężczyźni. Natomiast liczebność kobiet w grupie osób w wieku poprodukcyjnym ponad dwukrotnie przewyższa liczbę mężczyzn w tym samym wieku. Niekorzystnym zjawiskiem jest zmniejszający się udział mieszkańców w wieku przedprodukcyjnym (wg stanu na r. 14,17% ogółu mieszkańców miasta), co w przyszłości skutkować może niedoborem ludności w wieku produkcyjnym. Ogólne tendencje demograficzne i ekonomiczne prowadzą do regresu i kurczenia się miast i regionów. Śląsk jest najbardziej wzorcowym regionem Polski, w którym można zauważyć tą tendencję. Od roku 2009 na Śląsku prowadzony jest projekt 8
9 "Shrink Smart" 3, w ramach którego przeanalizowano zjawiska demograficzne siedmiu europejskich zurbanizowanych terenów. Pod lupę wzięto: Liverpool, Genuę, Lipsk i Halle, Ostrawę, Bytom i Sosnowiec, Timiszoarę, Donieck i Makiejewkę. Wyniki projektu dla obszaru śląskiego w tym również Sosnowca są zatrważające. O 17% spadła liczba mieszkańców konurbacji katowickiej w latach Co oznacza, że z 2 mln.311 tysięcy populacja spadła do 1 mln.978 tysięcy. To znaczy, że w tym okresie ubyło aż 333 tysiące mieszkańców. Jest to zastraszające tempo kurczenia się skupiska miejskiego, statystycznie największe w środkowej i wschodniej Europie. Biorąc pod uwagę fakt, iż konurbacja katowicka jest największą nie tylko w Polsce, ale także w tej części kontynentu wynik ten nabiera dodatkowego negatywnego akcentu. Wyniki te potwierdzają także dane z Narodowego Spisu Powszechnego z których wynika, iż w latach województwo śląskie wyludniło się najbardziej spośród wszystkich regionów w Polsce. Ubyło aż 149 tys. mieszkańców. Największym magnesem dla wszystkich Polaków jest Warszawa, bo w stolicy nastąpił największy wzrost mieszkańców - o 69 tysięcy. Jednak za 40 lat liczba ludności w kraju ma spaść do niecałych 32 mln. Raport badawczy z projektu Shrink Smart dokładnie wyjaśnia przyczyny zaistniałego problemu, prezentując go w głównej mierze na przykładach dwóch miast, których dotknął on w znaczącym stopniu Bytomia i właśnie Sosnowca. Badania ukazują, że problem osób niezatrudnionych w Bytomiu oraz Sosnowcu nie jest wcale większy, niż w innych częściach kraju. Istotnym jest natomiast fundament takiego stanu, którym jest transformacja ekonomiczna. Prywatyzacja, powrót do systemu wolnego rynku, ponowne odkrycie problemu bezrobocia, a przede wszystkim zmiana modelu inwestycji miejskich to wszystko doprowadziło do niżu demograficznego w większych konurbacjach. Lata 90-te rozpoczęły się dla konurbacji katowickiej depresją gospodarczą. Szczególnie na ekonomii miast odbiło się zamknięcie kolejnych kopalń. Skalę zjawiska najlepiej oddają statystyki: w 1988 r. w górnictwie zatrudnionych było aż 50% mieszkańców konurbacji katowickiej, podczas gdy obecnie ten odsetek wynosi zaledwie 12%. A to tak naprawdę tylko wierzchołek góry lodowej, podobny kryzys dotknął pozostałe gałęzie przemysłu: na przykład przemysł odzieżowy uległ niemal całkowitemu załamaniu. W Sosnowcu jeszcze w 1988 r. istniały trzy zakłady, zatrudniające ponad 1000 pracowników. W latach 90-tych wszystkie uległy zamknięciu. Pozytywnym aspektem zmian było utworzenie Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, która zdynamizowała rozwój gospodarczy regionu. Dodatkowo sektor 3 Projekt Shrink Smart - Governance of Shrinkage within an European Context. Polityka miejska w ośrodkach regresu demograficznego w ujęciu europejskim realizowany jest miedzy innymi przez Uniwersytet Śląski Wydział Nauk o Ziemi, Katedra Geografii Ekonomicznej. Kierownik projektu dr Robert Krzysztofik. Czas trwania projektu ; strona projektu- 9
10 przemysłowy został uzupełniony branżą usługową, co w wielu przypadkach powstrzymało problem ekonomicznej degradacji konurbacji 4. Kolejnym elementem, który także ma wpływ na kurczenie się miast jest ich reputacja i atrakcyjność zwłaszcza rynku pracy. Szczególnie problematyczne jest tu przesiedlanie się osób młodych, wykształconych oraz wyspecjalizowanych, ich odpływ negatywnie wpływa na zarządzanie regionem oraz strukturę społeczną, co tylko motywuje kolejnych ludzi do opuszczenia swoich miejsc zamieszkania. Często jednak nie mają wyboru, nie znajdując w konurbacji katowickiej pracy będącej w zgodzie z ich wykształceniem, ambicjami czy oczekiwaniami finansowymi. W ostatnich latach odnotowano także duży spadek pracowników wyspecjalizowanych. Stał się on szczególnie widoczny w chwili, gdy otwarły się dla nich rynki pracy krajów Europy Zachodniej, po wejściu Polski w struktury Unii Europejskiej. Choć spowodowało to spadek poziomu bezrobocia, nie poprawiło to perspektyw dla regionu. Spadek liczby osób młodych i pracujących prowadzi do kolejnego problemu grupą najmniej migrującą są osoby już nieaktywne zawodowo, emeryci i renciści. Mimo ogólnej trudnej sytuacji na lokalnym rynku pracy poziom zadowolenia mieszkańców wzrasta. Jak wynika z Diagnozy społecznej badań przeprowadzonych przez prof. Janusza Czapińskiego liczba osób zadowolonych z poziomu życia w Sosnowcu wzrosła dwukrotnie w porównaniu do poprzedniej edycji badań, kiedy to w roku 2011 Sosnowiec uzyskał najgorszy wynik w regionie i zaledwie 3,35% mieszkańców wyrażało zadowolenie. Obecnie liczba osób pozytywnie odbierających potencjał miasta wynosi 6,22. W naszym regionie lepszym wynikiem od Sosnowca mogą pochwalić się jedynie Katowice, Gliwice i Zabrze. Najniższy wynik natomiast ma Częstochowa (3,26%) przy niemalże trzykrotnym spadku względem danych z roku Głownie w zakresie wzrostu zadowolenia rośnie znaczenie zdrowia i pracy. W obszarze jakości życia istotna jest także analiza aktywności społeczności lokalnej, która objawia się uczestnictwem w różnego rodzaju organizacjach społecznych, wydarzeniach i projektach kulturalnych, inicjatywach klastrowych. Szeroka analiza potencjału kulturowego miasta, a co za tym idzie obszarów aktywności społeczności lokalnej została zdefiniowana w dokumencie strategicznym Strategia Kultury Sosnowca do roku 2015, w którym określono 5 priorytetów strategicznych: 1. Siła i unikatowość sosnowieckiej kultury oraz kreatywność i niezależność lokalnych środowisk twórczych. 2. Wysoki potencjał rozwoju kultury w mieście. 4 Raport (dostęp: r.) 10
11 3. Aktywność kulturalna mieszkańców miasta. 4. Kultura wspomagająca rozwój podmiotów lokalnych. 5. Kultura wzmacniająca markę miasta 5. Sosnowiec jest miastem z dużym zapleczem kulturowo - artystycznym, w którym funkcjonuje m.in. Teatr Zagłębia, Muzeum, Sosnowieckie Muzeum zlokalizowane w Pałacu Schöna, Centrum Sztuki Zamek Sielecki, Miejski Klub im. Jana Kiepury, Miejski Klub Maczki, Miejski Dom Kultury Kazimierz. W Sosnowcu swoją działalność prowadzi ponad 400 stowarzyszeń i fundacji. Trochę gorzej sytuacja wygląda w zakresie aktywności społeczności lokalnej w obszarach związanych z innowacyjnymi formami działalności. W mieście nie funkcjonuje żadna inicjatywa klastrowa, na niskim poziomie jest także współpraca z sektorem B+R oraz współpraca sektora biznesowego i naukowego. Mimo, iż szczególnie w nowoczesnym Parku Technologicznym stwarzane są warunki do innowacyjnych działań, to jednak Sosnowiec ma jeszcze wiele do nadrobienia w tym obszarze. 5 Strategia Kultury Sosnowca do roku Sosnowiec miasto kulturalnych transformacji, Sosnowiec 2009, s
12 1.2. UWARUNKOWANIA EKONOMICZNE Sosnowiec powstał jako miasto przemysłowe, dzięki szybkiemu rozwojowi przemysłu ciężkiego. Rozwój ten zawdzięczało głównie dogodnej lokalizacji na skrzyżowaniu szlaków drogowych i kolejowych. Po roku 1989 w mieście nastąpiła restrukturyzacja przemysłu, w wyniku której likwidacji uległa większość zakładów wydobywczych, skutkiem czego profil rozwoju miasta zmienił się z górniczo-hutniczego na przemysłowo-handlowy. Dzięki atrakcyjnej lokalizacji w Katowickiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej oraz istnieniu parków przemysłowotechnologicznych w Sosnowcu powstają zakłady produkcyjne będące oddziałami światowych koncernów. Mocno rozwinięty jest także handel, swoje placówki uruchomiła tu większość działających w Polsce dużych sieci handlowych. W Sosnowcu na koniec I kwartału 2014 roku zarejestrowanych było wg rejestru REGON podmiotów. Co oznacza, że od początku roku liczba ta zmniejszyła się o 165 podmiotów względem danych na koniec 2013 r. Strukturę liczby zarejestrowanych przedsiębiorstw w okresie ostatnich 5 lat przedstawia poniższy wykres: IQ Wykres 6. Liczba zarejestrowanych przedsiębiorstw w Sosnowcu w latach (Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane GUS). Strukturę podmiotów gospodarczych wpisanych do rejestru REGON w latach z podziałem na formę własności obrazuje poniższa tabela: 12
13 Podmioty wg sektorów własnościowych IQ2014 Podmioty gospodarki narodowej ogółem Sektor publiczny - ogółem Sektor prywatny - ogółem Tabela 3. Struktura podmiotów gospodarczych wpisanych do rejestru REGON w Sosnowcu w latach (Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane GUS). Przeważający udział w strukturze zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w Sosnowcu mają firmy z sektora mikro, zatrudniające do 9 osób. Wg danych GUS na koniec I kwartału 2014 w sosnowieckim rejestrze REGON figurowało (o 105 mniej niż na koniec 2013 roku) firm z sektora mikroprzedsiębiorstw, małych firm było 742 (18 mniej niż na koniec 2013 roku), natomiast średnich (zatrudniających od osób) 142 (11 mniej). W Sosnowcu działalność prowadziło 20 firm zatrudniających od 250 do 999 osób (bez zmian do danych z roku). Natomiast od roku w Sosnowcu jest o jedną firmę mniej, zatrudniającą powyżej 1000 osób. Strukturę udziału firm w zależności od liczby zatrudnionych pracowników obrazuje wykres 7. powyzej Wykres 7. Struktura liczby podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w Sosnowcu wg liczby zatrudnionych pracowników (Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane GUS). 13
14 Na przestrzeni ostatniej dekady liczba przedsiębiorstw zarejestrowanych w Sosnowcu oscylowała pomiędzy dwudziestoma trzema, a dwudziestoma czterema tysiącami. Dokładne zestawienie liczb przedsiębiorstw przedstawia Tabela OGÓŁEM Mikroprzedsiębiorstwa (zatrudnienie od 1do 9 osób) Małe przedsiębiorstwa (zatrudnienie od10 do 49 osób) Średnie przedsiębiorstwa (zatrudnienie od 50 do 249 osób) Duże przedsiębiorstwa (zatrudnienie od 250 do 999 osób) Duże przedsiębiorstwa (zatrudnienie powyżej 1000 osób) % 760 3,19% 153 0,64% 20 0,08% 6 0,025% % 740 3,10% 144 0,60% 20 0,08% 5 0,021% % 742 3,13% 142 0,60% 20 0,08% 5 0,021% Tabela 4. Liczba firm zrejestrowanych w REGON latach (Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane GUS). Do roku 2005 zauważalny jest wysoki wzrost i utrzymujący się poziom liczby przedsiębiorstw powyżej 24 tys. firm. Pomiędzy rokiem 2005, a 2009 widać duże załamanie w gospodarce regionu i spadek liczby firm o 5,83 %. Światowy kryzys gospodarczy i ogólne osłabienie kondycji gospodarki narodowej miało kluczowy wpływ na ten wynik. Dużo firm, zwłaszcza z sektora mikro i małych nie utrzymało się na rynku. Ostatnie lata zweryfikowały pozycję i kondycję sosnowieckich firm. W roku 2010 sytuacja w lokalnej gospodarce nieco się poprawiła (o 3,63 %) i liczba zarejestrowanych firm wróciła do poziomu zbliżonego do roku Niestety wzrost nie był długotrwały i do roku 2012 działalność zamknęło 593 firmy. Wg danych GUS na koniec 2013r. w Sosnowcu zarejestrowanych było firm (o 30 firm więcej niż na koniec 2012r.) co dawało zalążek pozytywnej prognozy na rozwój lokalnej gospodarki. Jednak w okresie przeprowadzania aktualizacji badania wg danych z GUS na IQ 2014r. nastąpił spadek zarejestrowanych firm o 30 podmiotów. Najbardziej narażone na wpływ czynników zewnętrznych są mikro firmy, które stanowią największą grupę przedsiębiorstw nie tylko w Sosnowcu, ale w całej gospodarce kraju, stąd w przypadku tej grupy zarówno wzrost, jak i spadek jest częstym zjawiskiem. Przetrwanie, zwłaszcza w warunkach kryzysu jest dla mikro firm ogromnym wyzwaniem. Należy jednak zwrócić uwagę, na rolę jaką odgrywa ten obszar nie tylko w gospodarce Sosnowca ale w skali 14
15 całego kraju. Mikroprzedsiębiorstwa stanowią ok. 93% podmiotów gospodarczych w kraju (dla Sosnowca odsetek ten wynosi 96%), a co za tym idzie są źródłem zatrudnienia zdecydowanej większości społeczeństwa. W przypadku sosnowieckich firm z sektora mikro najwyższy wzrost na przestrzeni ostatnich dwunastu lat odnotowano w 2003 roku. Wówczas liczba firm z tego sektora wynosiła Dane w następnym okresie (rok 2005) różnią się jedynie 4 firmami (spadek), ale już w roku 2007 odnotowano spadek o 590 firm. Jednak największy w analizowanym okresie spadek miał miejsce w 2009, wówczas liczba firm wynosiła , czyli o 1508 firm mniej, niż w roku Z kolei w roku 2010 nastąpił wzrost do okresu poprzedniego o 888 firm, ale tendencja wzrostowa nie utrzymała się długo i w roku firm zlikwidowało swoją działalność. Początek roku 2014 przyniósł niewielki wzrost, jest o 30 firm więcej niż na koniec 2012 roku. Duża elastyczność w sektorze mikroprzedsiębiorstw powoduje, iż względnie szybkie wszelkie wahania koniunktury oraz zmiany strukturalne pod względem popytu jakościowego i ilościowego znajdują swoje odzwierciedlenie właśnie w tym sektorze. Sektor firm małych zatrudniających do 49 osób także jest dość elastyczny jednak nie wykazuje już tak silnych wahań jak mikroprzedsiębiorstwa. Na początku analizowanego okresu (rok 2001) zarejestrowanych w rejestrze REGON było 720 firm. Od tego czasu widać wyraźny przyrost liczby małych firm, aż do 2009 roku kiedy to liczba wzrosła do 919 (przybyło 199 firm). Do 2009 roku segment ten rozwijał się progresywnie w stabilnych warunkach. W 2010 zlikwidowanych zostało 6 firm, ale drastyczny spadek nastąpił w okresie , kiedy to 153 firmy zamknęły swoją działalność. Zgodnie z danymi GUS w IQ 2014 w rejestrze funkcjonowało 740 firm, co oznacza iż nadal utrzymuje się tendencja spadkowa. W przypadku sektora firm średnich (zatrudniających do 249 osób) wskaźniki dynamiki są odwrotne niż w przypadku małych firm. W latach, w których odnotowywano przyrost małych firm, duże firmy zmuszone były likwidować bądź zawieszać działalność. Na przykład w roku 2009 odnotowano najwyższy przyrost małych firm (z 720 w roku 2001do 919), natomiast dużych firm w roku 2001 zarejestrowanych było 168, liczba ta przez następne okresy spadała, i najniższą wartość utrzymała w roku Od roku 2010 odnotowuje się sukcesywny przyrost firm z sektora średniego. Na koniec 2012 roku zarejestrowanych było 153, jednak do końca 2013 roku swoją działalność zakończyło 9 firm. W IQ 2014 w systemie REGON zarejestrowanych było 142 średnie firmy. Warto zwrócić uwagę, iż dynamika zmian w zakresie liczby przedsiębiorstw nie musi w każdym przypadku oznaczać zakończenia działalności podmiotu. Wystarczy że zmianie ulegną kryteria klasyfikacji przedsiębiorstwa, tj. zmiana liczby zatrudnionych pracowników bądź poziom przychodów. Odwrotnie sytuacja wygląda w przypadku dużych firm. Tych zatrudniających powyżej 250 pracowników w Sosnowcu w roku 2001 było 34 i od tego 15
16 czasu, z roku na rok liczba ta maleje. Na koniec 2012 roku było ich 20 i taka liczba utrzymuje się do IQ2014roku.W ostatnich latach poprawiła się natomiast sytuacja firm zatrudniających powyżej 1000 pracowników. W roku 2001 było ich 7, potem liczba zmalała do 4 ( ), a od roku 2010 na terenie Sosnowca swoją działalność prowadziło 6 dużych zakładów pracy, do roku 2013 jest ich 5. Drugi czynnik charakteryzujący lokalną gospodarkę to struktura firm według sekcji działalności. W zakresie struktury udziału sosnowieckich firm wg sekcji PKD dominująca jest działalność z sekcji G tj. sekcji obejmującej najbardziej popularną gałąź gospodarki czyli handel hurtowy i detaliczny artykułów spożywczych, napojów i artykułów tytoniowych, stanowiąca 34,79% sosnowieckich firm. Na drugim miejscu jest działalność związana z budownictwem (sekcja F) z udziałem w gospodarce miasta 10,21% oraz działalność profesjonalna, naukowa i techniczna (sekcja M) stanowiąca 8,79%. Z kolei minimalny udział w rynku mają firmy z sekcji B (0,03%) oraz D (0,04%). Udział procentowy poszczególnych sekcji w gospodarce Sosnowca przedstawia poniższa tabela: Sekcja PKD Liczba podmiotów w roku 2012 Liczba podmiotów w roku 2013 ZMIANA w roku 2013 względem 2012 Ogółem Udział % Ogółem Udział % A rolnictwo 88 0,37 % 90 0,37% 0 B górnictwo i wydobywanie 8 0,03 % 9 0,03% 0 C przetwórstwo przemysłowe ,84 % ,91% + 0,07% D wytwarzanie i zaopatrywanie w 11 0,04 % 13 0,05% +0,01% energię E dostawa wody, gospodarka 68 0,28 % 65 0,27% - 0,01% ściekami F budownictwo ,21% ,11% -0,01% G handel hurt. i det. naprawa ,79% ,28% -0,51% pojazdów H transport i gospodarka magazyn ,08 % ,87% -0,21% 16
17 I zakwaterowanie i gastronomia 740 3,11 % 738 3,10% -0,01% J informacja i komunikacja 588 2,47 % 613 2,57% + 0,1% K finanse, ubezpieczenia ,37 % ,31% - 0,06% L nieruchomości 974 4,09 % ,24% + 0,15% M działalność profesjonalna, ,79 % ,85% - 0,06% naukowa i techniczna N administracja, działalność 587 2,46 % 606 2,54% + 0,08% wspierająca O administracja publiczna 22 0,09 % 21 0,08% -0,01% P edukacja 807 3,39 % 837 3,51% +0,12% Q opieka zdrowotna, pomoc ,47 % ,69% + 0,22% społeczna R kultura, rozrywka, rekreacja 304 1,27 % 307 1,28% + 0,01% S i T pozostała dział. usługowa, gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników ,76 % ,84% + 0,08% Tabela 5. Udział procentowy sekcji PKD w sosnowieckiej gospodarce (zestawienie danych za rok ) (Źródło: opracowanie własne w oparciu o dane z GUS na r. i r.). Graficzne zestawienie dominującego typu gospodarki w Sosnowcu przedstawia poniższy wykres A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S i T Serie Wykres 8. Struktura firm wg PKD w roku 2013 (Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane GUS). Zestawienie dynamiki zmian w zakresie struktury firm wg sekcji PKD w latach przedstawiono na wykresie nr 9. 17
18 A B C D E F G H I J K L M N O P Q R Wykres 9. Struktura zmian wg PKD w latach (Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane z GUS na r. i r. ). Na przestrzeni ostatnich dwóch lat widać niewielką różnicę w zakresie zmian struktury wg sekcji PKD wśród sosnowieckich firm. Największy przyrost nastąpił w sekcji Q (opieka zdrowotna, pomoc społeczna) o 0,22% i sekcji L (nieruchomości) o 0,15%. Największy spadek zanotowano w sekcji G (handel hurt. i det. naprawa pojazdów) -0,51% oraz H (transport i gospodarka magazyn) o 0,21%. Zupełnie bez zmian jest natomiast w rolnictwie (sekcja A) i przemyśle wydobywczym (sekcja B). 18
19 1.3. UWARUNKOWANIA EDUKACYJNE Sosnowiec to w skali kraju duży i liczący się ośrodek oświatowy i naukowy. W mieście funkcjonuje 35 szkół podstawowych, 26 gimnazjów oraz 20 szkół ponadgimnazjalnych. Placówki oświatowe funkcjonują jako samodzielne jednostki lub jednostki połączone w zespoły szkół. W ramach zespołów szkół działa: 14 zespołów szkół ogólnokształcących, 3 zespoły szkół specjalnych, centrum kształcenia ustawicznego, 9 zespołów szkół zawodowych. Obok szkół publicznych, dla których organem prowadzącym jest miasto, funkcjonuje również oświata prowadzona przez inne podmioty. Należy do nich 55 szkół niepublicznych oraz 1 szkoła publiczna. Ponadto w Sosnowcu działają też szkoły artystyczne i sportowe. Wspomagającą rolą edukacyjną służą także inne placówki oświatowe, wśród nich: Ogniska Pracy Pozaszkolnej, Międzyszkolny Ośrodek Sportowy, Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne oraz Centrum Doskonalenia Nauczycieli. Poza publicznymi placówkami oświatowymi działają także placówki prowadzone przez inne podmioty (w liczbie 47), oferujące różnego typu kursy i zajęcia pozalekcyjne zarówno dla dzieci, jak i dla osób dorosłych 6. Sosnowiec to także miasto uniwersyteckie, z bogatą bazą dydaktyczno-naukową, w którym obecnie kształci się ponad studentów. Swoje siedziby mają tu następujące uczelnie państwowe: Uniwersytet Śląski (wydziały: Nauk o Ziemi, Informatyki i Nauki o Materiałach, Filologiczny), Śląski Uniwersytet Medyczny (Wydział Farmaceutyczny), Politechnika Śląska (Wydział Automatyki, Elektroniki i Informatyki) oraz Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych. W mieście funkcjonują także uczelnie niepubliczne Wyższa Szkoła Humanitas, Wyższa Szkoła Medyczna oraz Wyższa Szkoła Inżynierii Bezpieczeństwa i Ekologii 7. W analizie rynku pracy należy także wziąć pod uwagę lokalny system edukacji oraz strukturę wykształcenia mieszkańców. Ważne jest aby rozwój szkolnictwa związany był z charakterem i rozwojem lokalnej gospodarki. Kierunki kształcenia powinny odpowiadać zdefiniowanym w dokumentach strategicznych regionu inteligentnym specjalizacjom. Wskazana jest także współpraca przedstawicieli edukacji z lokalnymi przedsiębiorcami. Jak wynika z ostatnich badań 8 przeprowadzonych w subregionie Zagłębia Dąbrowskiego zdecydowana większość placówek edukacyjnych nie współpracuje z osobami, które odpowiedzialne są za zarządzanie zasobami ludzkimi w przedsiębiorstwach działających na terenie subregionu sosnowieckiego. Skutkuje to brakiem wiedzy w bieżącej sytuacji pracowników na rynku, co 6 Źródło: (dostęp: r.) 7 Źródło: data pobrania: Projekt Badania i analizy kierunków zmian sektora MSP subregionu Zagłębia Dąbrowskiego w kontekście rynku pracy realizowany w okresie na zlecenie WUP Katowice. 19
20 w efekcie może doprowadzać do niedopasowania oferty do potrzeb nie tylko pracodawcy, ale poziomu wiedzy i kompetencji kadry pracowniczej. Podobna sytuacja jest w przypadku współpracy placówek edukacyjnych z ośrodkami badawczymi w zakresie doradztwa eksperckiego. Niestety spora część placówek nie funkcjonuje w partnerstwie z innymi ośrodkami. Ponad 60% placówek, które wzięły udział w badaniu nie współpracuje z jednostkami, których zadaniem jest obserwacja rynku i dostarczanie rzetelnej wiedzy na temat bieżących potrzeb i trendów. Tego typu praktyki niestety nigdy nie doprowadzą do wyrównania poziomu dopasowania potrzeb przedsiębiorców do rynku pracy. Ponadto jak wynika z raportów placówki edukacyjne nie tylko nie współpracują z przedstawicielami biznesu ale także nie badają potrzeb szkoleniowych wśród zagłębiowskich pracowników. Zaledwie 32% placówek biorących udział w badaniu zadeklarowało konsultacje i monitoring preferencji zagłębiowskich pracowników (Wykres 10). Istota niedopasowania podaży do popytu rynku pracy nie jest tylko problemem na szczeblu lokalnym. Cała gospodarka krajowa boryka się z tym problemem. Specjaliści opracowują nowe prognozy zawodów, a ministerstwo gospodarki wręcz zamawia kierunki kształcenia. Program kierunków zamawianych miał zapobiec produkowaniu bezrobotnych przez uczelnie. Ale absolwenci części tych studiów mają większe problemy ze znalezieniem pracy niż ci z fakultetów uważanych za nieatrakcyjne dla firm. Lista fakultetów, które resort nauki uznał za potrzebne na rynku pracy, okazała się błędna. Niektóre z nich dają słabsze gwarancje zatrudnienia niż zwykłe masowe kierunki. Chodzi szczególnie o ochronę środowiska, inżynierię środowiska czy chemię. Odsetek bezrobotnych absolwentów po tych studiach z ostatnich 10 lat wynosi odpowiednio 8,9 proc., 9,3 proc. i 10,3 proc. Mają oni większe problemy ze znalezieniem pracy niż np. osoby kończące prawo (6,5 proc. bezrobotnych), ekonomię (6,8 proc.) czy nawet zarządzanie i marketing (7,7 proc.) 9. Tak wynika z raportu Bilans Kapitału Ludzkiego 10 zrealizowanego przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości oraz Uniwersytet Jagielloński. 9 auke_bezrobocia.html (dostęp: r.) 10 Bilans Kapitału Ludzkiego, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Uniwersytet Jagielloński, Warszawa, 2013 r. 20
21 Czy badają Państwo potrzeby szkoleniowe wsrod pracowników z Zagłębia Dąbrowskiego? brak odp. tak nie 0% 32% 68% Wykres 10. Badanie potrzeb szkoleniowych przez placówki edukacyjne (Źródło: Badania i analizy kierunków zmian sektora MSP subregionu Zagłębia Dąbrowskiego w kontekście rynku pracy - raport cząstkowy, s.98). Na obecną chwilę system edukacji w Sosnowcu stoi przed ogromnym wyzwaniem. Mimo wielu trudności udało się zatwierdzić projekt ustawy regulującej zmiany w systemie kształcenia zawodowego. Projekt zakłada utworzenie dwóch centrów edukacyjnych kształcących młodzież w kierunku technicznym i usługowym. Koncepcja utworzenia centrów edukacyjnych znajduje poparcie w koncepcji inteligentnych specjalizacji regionu, która zakłada, że regiony powinny wykazywać swoje mocne i słabe strony oraz rozwijać swą specjalizację ze szczególnym naciskiem na innowacje. Na szczególną uwagę zasługuje fakt, iż opracowana w 2007 Strategia Rozwoju Miasta wyprzedziła koncepcję inteligentnych specjalizacji. Zdefiniowany w niej bowiem główny cel strategiczny, który ma gwarantować trwały rozwój uwzględnia specjalizację jako priorytet: Sosnowiec jako ośrodek wyspecjalizowanych usług i nowoczesnej gospodarki, o czystym środowisku i zmodernizowanej infrastrukturze. Specjalizacja regionów pozwoli na osiąganie przez nie przewagi konkurencyjnej, dlatego tak istotne jest wykorzystanie zasobów jakimi dysponuje. To przemysł i usługi zlokalizowane w Sosnowcu zdeterminowały wybrane obszary rozwoju miasta (inteligentne specjalizacje): rozwój nowoczesnych zakładów przemysłowych oraz kreowanie innowacyjnych usług kreatywnych. Dlatego filarem rozwoju szkolnictwa zawodowego w Sosnowcu powinny być kierunki związane z dwoma głównymi inteligentnymi specjalizacjami, opisane za pomocą dwóch kierunków działań: racjonalności kierunki kształcenia technicznego, związanego z przemysłem ciężkim i maszynowym, kreatywności kierunki kształcenia związane z usługami (zwłaszcza innowacyjnymi). 21
22 Idea uruchomienia centrów jest przede wszystkim ratunkiem wobec wysokiego poziomu bezrobocia w regionie i odpowiedzią na kierunki rozwoju lokalnego rynku pracy. Na chwilę obecną w Sosnowcu funkcjonuje 9 zespołów szkół technicznych i zawodowych. Duża liczba placówek kształcenia zawodowego wydaje się adekwatna w mieście charakteryzującym się wysoką liczbą ludności. Obecnie, za sprawą rosnącego bezrobocia wśród absolwentów uczelni wyższych, posiadających bardzo ogólne wykształcenie, wzrasta liczba uczniów zainteresowanych zdobyciem rzetelnego zawodu. Jest to, bez wątpienia, ogromna szansa dla tych placówek kształcenia zawodowego, które dopasują swą ofertę do wymagań rynku pracy. Taki stan rzeczy potwierdzają wyniki badań projektu Badania i analizy kierunków zmian sektora MSP subregionu Zagłębia Dąbrowskiego. Badanie przeprowadzone na próbie 1000 przedsiębiorstw sektora technologicznego w subregionie Zagłębia Dąbrowskiego wykazało, iż rynek pracy charakteryzuje się swoistym brakiem synergii miedzy podażą absolwentów do zapotrzebowania pracodawców. Jednym z kluczowych zagadnień w tym obszarze jest kwestia współpracy z absolwentami szkół średnich o profilu technicznym i zawodowym. Niepokojące jest to, iż przedsiębiorcy niemalże połowa badanych respondentów nie współpracują z absolwentami tego typu szkół. Jednym z powodów takiego stanu rzeczy jest naturalny brak potrzeby zatrudniania absolwentów uczelni technicznych i zawodowych, wynikający z profilu działalności firmy, jednakże drugim, niezwykle istotnym, powodem zaistniałej sytuacji jest niewystarczający poziom wykształcenia tychże absolwentów w opinii pracodawców. Czynnik ten należy uznać za sygnał, iż placówki kształcenia zawodowego powinny zmienić swą ofertę edukacyjną, uwzględniając oczekiwania pracodawców i rynku pracy. O potrzebie poprawy jakości kształcenia zawodowego i technicznego w subregionie Zagłębia Sosnowieckiego świadczy fakt, iż 64% badanych twierdzi, że ilość szkół technicznych i zawodowych jest niewystarczająca. Odpowiedzią na ten sygnał nie powinno być jednak tworzenie nowych rozproszonych szkół, lecz reforma szkół dotychczas istniejących i utworzenie dynamicznych, nowoczesnych centrów edukacyjnych. Połączenie sił placówek, w celu podniesienia prestiżu i poziomu edukacji, a także wzmocnienia oferty edukacyjnej, jest zgodne z obecnymi trendami nie tylko w dziedzinie edukacji zawodowej, ale również w obszarze biznesowym. Ideą wprowadzania wszelkich zmian w systemie edukacyjnym szkolnictwa zawodowego w Sosnowcu jest osiągnięcie efektu edukacyjnego w postaci: trwałej zdolności absolwentów do efektywnego funkcjonowania na trudnym rynku pracy. 22
23 Ostatnia bardzo duża inwestycja w obszarze wzmacniania potencjału edukacyjnego w mieście to budowa nowej siedziby Instytutu Neofilologii Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Śląskiego. Placówka jest sztandarowym budynkiem Uniwersytetu Śląskiego w Sosnowcu i jednym z najnowocześniejszych obiektów uniwersyteckich w kraju. Jednym z podstawowych elementów strategii przyjętej przez władze miejskie jest dalszy rozwój bazy naukowej. W związku z tym miasto przygotowuje kolejne obiekty z przeznaczeniem na szkolnictwo wyższe. W lipcu 2014 roku PKP SA i Politechnika Śląska podpisały list intencyjny w sprawie utworzenia w Maczkach, będących dzielnicą Sosnowca, Centrum Naukowo-Dydaktycznego Transportu Kolejowego. Ma ono zacząć funkcjonować 1 października 2016 roku. Dworzec kolejowy w Sosnowcu-Maczkach to jeden z najstarszych świadków historii kolei na ziemiach polskich i historii Zagłębia Dąbrowskiego. Od wielu lat jest nieczynny i popada w coraz większą ruinę. W Maczkach mają się kształcić studenci w trzech specjalnościach: budowa i eksploatacja pojazdów szynowych, zarządzenie i bezpieczeństwo w transporcie kolejowym oraz projektowanie i utrzymanie infrastruktury transportu kolejowego. Będą tu również organizowane szkolenia oraz kursy specjalistyczne dla pracowników kolei 11. Proaktywna postawa wobec wzrostu poziomu edukacji społeczności lokalnej wynika bezpośrednio z faktu, iż miasto po przejściu transformacji gospodarczej i likwidacji wiodących gałęzi przemysłu (górnictwo, włókiennictwo i częściowo hutnictwo) nastawia się na przemysł wykorzystujący najnowocześniejsze technologie. Przykładem jest powstanie Parku Naukowo Technologicznego na pokopalnianych terenach, który pozwoli w przyszłości połączyć nowoczesny przemysł z technologiami oferowanymi przez rodzime uczelnie, pobudzając jednocześnie lokalną gospodarkę do tworzenia nowych miejsc pracy (dostęp: r.). 23
24 1.4. SYTUACJA NA RYNKU PRACY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM POWIATU SOSNOWIECKIEGO Według wyników Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) w II kwartale 2014 r. województwo śląskie w porównaniu z innymi województwami charakteryzowało się: jednym z najniższych współczynników aktywności zawodowej (po województwie warmińsko-mazurskim i zachodniopomorskim), jednym z niższych wskaźników zatrudnienia (po województwie warmińsko-mazurskim, podkarpackim, zachodniopomorskim i świętokrzyskim), jedną z niższych wartości stopy bezrobocia (po województwie: mazowieckim, wielkopolskim, zachodniopomorskim, opolskim, pomorskim i łódzkim) 12. Wyniki Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) wykazały, że woj. Śląskie w porównaniu z innymi województwami charakteryzowało się w II kwartale 2014 r. jednym z najniższych współczynników aktywności zawodowej, jednym z niższych wskaźników zatrudnienia oraz jedną z niższych wartości stopy bezrobocia. W odniesieniu do analogicznego okresu ubiegłego roku zmniejszyły się liczby aktywnych zawodowo (o 3,2%), pracujących (o 42 tys.), bezrobotnych (o 26 tys.) oraz biernych zawodowo (o 83 tys.). Wyniki w/w badania wskazują na poprawę sytuacji na rynku pracy w porównaniu z I kwartałem 2014 r. Zanotowano wzrost aktywnych zawodowo (o 10 tys.) i spadek biernych zawodowo (o 50 tys.). Wśród aktywnych zawodowo nastąpił wzrost liczby pracujących (o 40 tys.) przy jednoczesnym spadku liczby bezrobotnych (o 30 tys.). Analizując dane z II kwartału 2014 r. w odniesieniu do II kwartału 2013 r. oraz I kwartału 2014 roku można zauważyć, że zmniejsza się obciążenie pracujących osobami niepracującymi. W omawianym okresie na 1000 pracujących przypadało 1054 bezrobotnych i biernych zawodowo. W porównaniu z II kwartałem 2013 r. odnotowano wzrost współczynnika aktywności zawodowej ludności w woj. śląskim. W II kwartale 2014 roku wyniósł on 53,5% (w kraju 56,1%) i był wyższy dla mężczyzn niż dla kobiet (odpowiednio: 61,6% i 46,1%). 12 Aktywność ekonomiczna ludności w województwie śląskim w II kwartale 2014 r.. Urząd Statystyczny w Katowicach, wrzesień 2014 r., str
25 90,0% 86,3% 85,1% 86,8% 87,1% 80,0% 73,7% 74,1% 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% 35,4% 35,5% 30,0% 20,0% 10,0% 20,4% 20,4% 0,0% lata lata lata lata 55 lat i więcej II kwartał 2013 r. II kwartał 2014 r. Wykres nr 11. Współczynnik aktywności zawodowej w województwie śląskim według wieku (Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane GUS). Najwyższy poziom aktywności zawodowej odnotowano wśród osób z wykształceniem wyższym (79,9%) oraz policealnym i średnim zawodowym (63,9%), natomiast najniższy z wykształceniem gimnazjalnym i niższym (13,1%). Dla mężczyzn z wyksztalceniem wyższym współczynnik aktywności zawodowej wynosił 83,4% a dla kobiet z tym samym wykształceniem 77,6%. Aktywność zawodowa ludności w wieku 15 lat i więcej znalazła swoje odbicie w aktywności członków gospodarstw domowych. W II kwartale 2014 r. gospodarstwa domowe, które posiadały w swoim składzie przynajmniej jedną osobę pracującą i nie były obciążone bezrobociem stanowiły 54,2% ogółu gospodarstw, natomiast gospodarstwa obciążone bezrobociem (z przynajmniej jedną osobą bezrobotną) 8,2%. Pozostałe 37,6% to gospodarstwa osób biernych zawodowo (bez osób aktywnych zawodowo) Aktywność ekonomiczna ludności w województwie śląskim w II kwartale 2014 r.. Urząd Statystyczny w Katowicach, wrzesień 2014 r., str
26 LICZBA I STRUKTURA ZAWODOWA PRACUJĄCYCH W II kwartale 2014 r. zbiorowość pracujących w województwie śląskim liczyła tys., z czego większość (tj tys.) stanowili mężczyźni 14. W porównaniu z II kwartałem 2013 roku liczba ta obniżyła się o 42 tys., co stanowi 2,2%. Spadek ten dotyczy pracujących zamieszkałych zarówno na wsi, jak i w mieście. W tym samym okresie czasu pracujący stanowili 48,7% ogółu ludności w wieku 15 lat i więcej (51,0% w kraju). Ich udział zwiększył się zarówno w porównaniu z II kwartałem 2013 r. (o 0,8 p. proc.), jak i z I kwartałem b.r. (o 1,6 p. proc.). Wyższy wskaźnik zatrudnienia odnotowano dla mężczyzn niż dla kobiet (56,7% wobec 41,4%) oraz wyższy dla mieszkańców miast niż wsi (49,4% wobec 42,2%). W relacji do II kwartału 2013 r. odnotowano wzrost wskaźnika zatrudnienia zarówno dla populacji kobiet, jak i mężczyzn (po 0,9 p. proc.). Wśród pracujących największą grupę tworzyły osoby w wieku lata (28,7%), których liczba w porównaniu z II kwartałem 2013 r. wzrosła (o 1,3%). Osoby w wieku lata stanowiły 26,7% ogółu pracujących, a ich liczba zmniejszyła się o 2,2%. Udział pracujących w wieku lata wyniósł 22,4%, a ich liczba w porównaniu z analogicznym okresem 2013 r. zmniejszyła się o 6,5%. Niewiele mniejszy był udział pracujących w wieku 55 lat i więcej (19,2%). Najmniej liczną grupę pracujących tworzyły osoby w wieku lata (7,6%), których liczba zmniejszyła się o 2,8% ,00% 25,00% 20,00% 15,00% 10,00% 5,00% 0,00% 26,70% 28,70% 22,40% 19,20% 7,60% lata lata lata lata 55 lat i więcej II kwartał 2014 r. Wykres nr 12. Pracujący w województwie śląskim w II kwartale 2014 r. według wieku (Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane GUS). 14 Ibidem, str Ibidem, str
27 Spośród osób pracujących w II kwartale 2014 r. najwięcej posiadało wykształcenie wyższe 588 tys., policealne i średnie zawodowe tys. oraz zasadnicze zawodowe tys. Wykształceniem średnim ogólnokształcącym legitymowało się 156 tys. osób. Najmniej pracujących posiadało wykształcenie gimnazjalne i niższe (66 tys. osób). W porównaniu z II kwartałem 2013 r. odnotowano wzrost liczby pracujących z wykształceniem średnim ogólnokształcącym (o 6,8%) oraz wyższym (o 1,2%). Obniżyła się natomiast liczba pracujących z wykształceniem gimnazjalnym i niższym (o 9,6%), policealnym i średnim zawodowym (o 5,0%) oraz zasadniczym zawodowym (o 4,4%) II kwartał 2014 r. Wykres nr 13. Pracujący w województwie śląskim w II kwartale 2014 r. według wykształcenia (w tysiącach) (Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane GUS). Dane wykazują, że pracujące kobiety były lepiej wykształcone niż mężczyźni. W II kwartale 2014 r. ponad 78% pracujących kobiet posiadało się co najmniej średni poziom wykształcenia wobec ponad 63% pracujących mężczyzn o takim poziomie wykształcenia. Liczba pracujących mężczyzn z wykształceniem zasadniczym zawodowym była ponad 2-krotnie wyższa niż liczba kobiet o tym wykształceniu. Ponadto na każdym poziomie wykształcenia wskaźnik zatrudnienia dla mężczyzn był wyższy niż dla kobiet. W II kwartale br. w niepełnym wymiarze czasu pracy pracowało 151 tys. osób (8,1% ogółu pracujących). Liczba tych osób pozostała bez zmian w porównaniu z II kwartałem 2013 r., natomiast zmniejszyła się (o 1,9%) w stosunku do I kwartału br. Ponad 85% osób pracujących w niepełnym wymiarze czasu pracy to mieszkańcy miast. Prawie 70% osób pracujących w niepełnym wymiarze czasu pracy stanowią kobiety. 27
28 Biorąc pod uwagę status zatrudnienia, najliczniejszą grupę wśród pracujących stanowili pracownicy najemni (86,3%). W dalszej kolejności byli pracodawcy i pracujący na własny rachunek (12,8%). Najmniej liczną zbiorowość tworzyli pomagający członkowie rodzin (0,9%). W II kwartale 2014 r. najwięcej osób pracowało w sekcjach: przetwórstwo przemysłowe (400 tys.), handel; naprawa pojazdów samochodowych (274 tys.), górnictwo i wydobywanie (158 tys.), edukacja (152 tys.), budownictwo (135 tys.) oraz opieka zdrowotna i pomoc społeczna (126 tys.). Najmniej osób pracowało w sekcjach: obsługa rynku nieruchomości (18 tys.) oraz działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją (24 tys.) 16. Mężczyźni stanowili większość wśród pracujących m.in. w takich sekcjach jak budownictwo (91,9%) oraz górnictwo i wydobywanie (91,1%). Kobiety natomiast dominowały wśród pracujących m.in. w sekcjach: edukacja (83,6%) oraz opieka zdrowotna i pomoc społeczna (81,7%). opieka zdrowotna i pomoc społeczna edukacja transport i gospodarka magazynowa mężczyźni handel, naprawa pojazdów samochodowych budownictwo przetwórstwo przemysłowe górnictwo i wydobywanie opieka zdrowotna i pomoc społeczna edukacja transport i gospodarka magazynowa kobiety handel, naprawa pojazdów samochodowych budownictwo przetwórstwo przemysłowe górnictwo i wydobywanie Wykres nr 14. Pracujący w województwie śląskim według płci i wybranych sekcji PKD w II kwartale 2014 r. (Źródło: Opracowanie własne w oparciu o dane GUS). 16 Ibidem, str
29 Najliczniejszymi grupami zawodowymi wśród pracujących byli specjaliści (18,8%), robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (15,5%), technicy i inny średni personel (14,8%). pracownicy usług i sprzedawcy (14,9%). Z kolei najmniej liczną grupę zawodową tworzyli rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy (2,5%). Kobiety stanowiły większość w takich grupach zawodowych jak: pracownicy biurowi (71,2%), pracownicy usług i sprzedawcy (69,7%), specjaliści (62,2%) oraz pracownicy przy pracach prostych (58,6%). W pozostałych grupach zawodowych przeważali mężczyźni m.in. operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń (89,0%), robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (87,8%), przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy (64,6%) WYSZCZEGÓLNIENIE II kwartał I kwartał II kwartał II kwartał I kwartał w tysiącach 2013 = =100 OGÓŁEM ,8 102,2 Przedstawiciele władz ,4 92,7 publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy Specjaliści ,7 95,4 Technicy i inny średni ,1 116,0 personel Pracownicy biurowi ,7 89,3 Pracownicy usług i sprzedawcy Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń Pracownicy przy pracach prostych ,8 95, ,9 146, ,4 107, ,6 104, ,9 104,7 Tabela nr 6. Liczebność grup zawodowych w województwie śląskim w I i II kwartale 2014 r. oraz w II kwartale 2013 r. (Źródło: Aktywność ekonomiczna ludności w województwie śląskim w II kwartale 2014 r.. Urząd Statystyczny w Katowicach, wrzesień 2014 r., str. 13). W II kwartale 2014 r. pracę dodatkową wykonywało 84 tys. pracujących (4,5% ogółu), tj. mniej niż w II kwartale 2013 r. (o 15,2%), natomiast więcej niż w I kwartale br. (o 25,4%). W więcej niż jednym miejscu pracy pracowały najczęściej osoby posiadające wykształcenie wyższe (7,8% w danej grupie) oraz osoby w wieku lata (6,5%) Ibidem, str
30 Liczba osób poszukujących innej pracy niż obecnie wykonywana wyniosła 51 tys. tj. mniej w stosunku do II kwartału ubiegłego i I kwartału bieżącego roku (odpowiednio o 23,9% i 22,7%). Główną przyczyną poszukiwania pracy była chęć polepszenia warunków finansowych, którą zadeklarowało 30 tys. osób poszukujących innej pracy. Wśród osób deklarujących zmianę pracy dominowały osoby w wieku lata (51,0% ogółu poszukujących nowej pracy) oraz osoby z wykształceniem wyższym (47,1%) LICZBA I STRUKTURA ZAWODOWA OSÓB POSZUKUJĄCYCH PRACY W TYM BEZROBOTNYCH Liczba osób poszukujących pracy zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Sosnowcu w końcu września 2014 r. wynosiła 389 (w tym 179 kobiet). Natomiast liczba osób bezrobotnych wynosiła (w tym kobiet) 18. Z tego osób posiadało prawo do zasiłku (w tym 635 kobiet). W porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku liczba bezrobotnych zmniejszyła się o % 54% Mężczyźni Kobiety Wykres nr 15. Struktura osób zarejestrowanych w PUP w Sosnowcu wg. płci (stan na dzień r.) (Źródło: opracowanie własne według danych ze Sprawozdania o rynku pracy MPiPS 01, Powiatowy Urząd Pracy w Sosnowcu) Analiza struktury osób bezrobotnych ze względu na płeć potwierdza krajowe statystyki, z których wynika, że bezrobotnych kobiet jest więcej niż bezrobotnych mężczyzn. W przypadku Sosnowca na koniec III kwartału 2014 r. bezrobotnych kobiet było o 8% więcej niż mężczyzn. Dla porównania na dzień r. różnica ta wynosiła 6,4%, a na dzień br. tylko 4% na korzyść mężczyzn. 18 Sprawozdanie o rynku pracy MPiPS 01, Powiatowy Urząd Pracy w Sosnowcu 30
31 Z ogólnej liczby bezrobotnych zarejestrowanych w tutejszym Urzędzie w końcu września 2014 r osób (w tym kobiety) należało do poprzednio pracujących, 386 (w tym 248 kobiet) zostało zwolnionych z przyczyn dotyczących zakładu pracy, a (w tym kobiety) dotychczas nie pracowało. W porównaniu z danymi z końca III kwartału 2013 r. wzrosła liczba poprzednio pracujących w stosunku do ogólnej liczby zarejestrowanych (o 5%) i zmalała liczba dotychczas niepracujących (o 5%). Liczba zwolnionych z przyczyn zakładu pracy w stosunku do ogółu zarejestrowanych bezrobotnych utrzymała się na tym samym poziomie (4%). 291 osób zarejestrowanych stanowili bezrobotni w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki. W tym 77 osób to bezrobotni, którzy ukończyli szkołę wyższą, do 27 roku życia. W końcu września 2014 r. w ogólnej liczbie zarejestrowanych bezrobotnych w Sosnowcu najliczniejszy udział miały osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym (2.559), policealnym i średnim zawodowym (2.327) oraz gimnazjalnym i poniżej (2.285). Bezrobotnych z wykształceniem wyższym było Najmniej liczną grupę stanowiły natomiast osoby posiadające wykształcenie średnie ogólnokształcące (987). W porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku struktura bezrobotnych wg. wykształcenia pozostaje bez zmian. 30% 25% 24% 27% 25% 20% 14% 15% 10% 10% 5% 0% gimnazjalne i poniżej zasadnicze zawodowe średnie ogólnokształcące policealne i średnie zawodowe wyższe Wykres 16. Struktura osób zarejestrowanych w PUP w Sosnowcu wg. wykształcenia (stan na dzień r.) (Źródło: opracowanie własne według danych ze Sprawozdania o rynku pracy MPiPS 01, Powiatowy Urząd Pracy w Sosnowcu) 31
32 Strukturę wiekową osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Sosnowcu na dzień r. przedstawia poniższy wykres. 20% 14% 5% 23% 11% 27% i więcej Wykres 17. Struktura osób zarejestrowanych w PUP w Sosnowcu wg. wieku (stan na r.) (Źródło: opracowanie własne według danych ze Sprawozdania o rynku pracy MPiPS 01, Powiatowy Urząd Pracy w Sosnowcu) Najliczniejszą grupę bezrobotnych stanowiły osoby w wieku lata (2.581), czyli w większości przypadków absolwenci wchodzący na rynek pracy, nie mający doświadczenia zawodowego, które jest jednym z ważniejszych czynników wyboru pracownika. Do tej grupy wiekowej można także zaliczyć osoby, które zakładają rodziny, w tym kobiety, które po urodzeniu dziecka mają problemy ze znalezieniem pracy. Duży udział w ogólnej liczbie zarejestrowanych bezrobotnych w Sosnowcu w omawianym okresie miały również osoby mające od 35 do 44 lat (2.179) oraz od 45 do 54 lat (1.890). Kolejną grupę stanowiły osoby w wieku lat (1.296) oraz w wieku lat (1010). Najmniej, bo zaledwie 490 było zarejestrowanych bezrobotnych w wieku 60 lat i powyżej. W strukturze wykształcenia zarejestrowanych bezrobotnych również nie zanotowano zmian w porównaniu do analogicznego okresu roku Według stanu na koniec września 2014 r. w szczególnej sytuacji na rynku pracy znajdowało się w sumie bezrobotnych (w tym kobiety) zarejestrowanych w PUP Sosnowiec. Osoby te stanowiły aż 83% ogólnej liczby zarejestrowanych bezrobotnych. Ilości wyszczególnionych ustawowo kategorii osób w szczególnej sytuacji na rynku pracy kształtowały się następująco: bezrobotni do 25 r.ż (w tym 567 kobiet), długotrwale bezrobotni (w tym kobiet), 32
33 bezrobotni powyżej 50 r.ż (w tym kobiet), bezrobotni bez kwalifikacji zawodowych (w tym kobiet), bezrobotni bez doświadczenia zawodowego (w tym kobiet), bezrobotni bez wykształcenia średniego (w tym kobiety), osoby samotnie wychowujące co najmniej jedno dziecko do 18 r.ż (w tym 970 kobiet), osoby, które po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęły zatrudnienia 146 (w tym 14 kobiet), bezrobotni niepełnosprawni 642 (w tym 333 kobiety), kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka Z istotnych zmian należy zauważyć, że w porównaniu do stanu na dzień r. wzrosła liczba długotrwale bezrobotnych w stosunku do ogólnej liczby zarejestrowanych (o 7%) oraz spadła liczba bezrobotnych bez doświadczenia zawodowego (o 4%). Spośród osób bezrobotnych, które były zarejestrowane w Powiatowym Urzędzie Pracy w Sosnowcu na koniec czerwca 2014 r., większość, tj (75,9%) stanowiły osoby posiadające zawód. Natomiast osób, tj. 24,1% to bezrobotni bez zawodu. Grupa bezrobotnych bez zawodu obejmuje zarówno osoby nieposiadające kwalifikacji zawodowych poświadczonych dyplomem, świadectwem lub innym dokumentem uprawniającym do wykonywania zawodu, jak również osoby bez doświadczenia zawodowego, które były zatrudnione, wykonywały inną pracę zarobkową lub prowadziły działalność gospodarczą przez okres krótszy niż 6 miesięcy. Powyższe osoby posiadają wykształcenie średnie ogólnokształcące oraz gimnazjalne i poniżej. Niekorzystną cechą sosnowieckiego bezrobocia w pierwszej połowie 2014 r. był więc spory udział osób nieposiadających żadnego zawodu w ogólnej liczbie zarejestrowanych bezrobotnych. Natomiast spośród bezrobotnych posiadających zawód i zarejestrowanych w tutejszym Urzędzie na koniec I półrocza 2014 r. największą liczbę stanowili sprzedawcy, ślusarze, technicy mechanicy, robotnicy budowlani, technicy ekonomiści, technicy prac biurowych. Szczegółowe dane z tego zakresu zostały zaprezentowane w poniższej tabeli. Obejmuje ona 15 zawodów uszeregowanych pod względem największej liczby osób bezrobotnych zarejestrowanych na dzień r. Uwzględniono w niej również napływ osób bezrobotnych w danym zawodzie w pierwszym półroczu 2014 r. oraz liczbę osób zarejestrowanych długotrwale, tj. powyżej 12 miesięcy. 33
34 Lp. Nazwa zawodu Liczba osób bezrobotnych na koniec czerwca 2014r. Napływ bezrobotnych od stycznia do czerwca 2014r. Liczba długotrwale bezrobotnych (powyżej 12 miesięcy) 1 Sprzedawca Ślusarz Technik mechanik Robotnik budowlany Technik ekonomista Technik prac biurowych Magazynier Murarz Krawiec Górnik eksploatacji podziemnej Kucharz Sprzątaczka biurowa Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym Kelner Cukiernik Tabela 7. Liczba osób bezrobotnych wg zawodów w I połowie 2014r. (Źródło: opracowanie własne). Warto zauważyć, iż sprzedawcy corocznie osiągają najwyższe pozycje w zestawieniach obrazujących liczbę bezrobotnych w poszczególnych zawodach. Związane jest to z dużą rotacją pracowników w branży handlowej. Świadczyć o tym może również największy napływ bezrobotnych posiadających ten zawód w okresie od r. do r. Podobnie jak w ubiegłym roku dwa kolejne miejsca w rankingu największej liczby bezrobotnych pod względem posiadanego zawodu zajęli ślusarze i technicy mechanicy. Wysoki był również napływ bezrobotnych rejestrujących się w tych zawodach w okresie I półrocza bieżącego roku. Osoby bezrobotne reprezentujące zawody zawarte w powyższej tabeli często mają trudności ze znalezieniem pracy. Wiele spośród nich jest długotrwale bezrobotna. Mimo posiadania zawodu wymaganego w ofercie pracy, nie zawsze spełniają oczekiwania stawiane przez pracodawcę, np. dotyczące dodatkowych kwalifikacji i umiejętności oraz doświadczenia zawodowego. Dane z tabeli 7 prezentuje w sposób graficzny poniższy wykres. 34
35 Cukiernik Robotnik pomocniczy Kucharz Krawiec Magazynier Technik ekonomista Technik mechanik Liczba długotrwale bezrobotnych Napływ bezrobotnych od stycznia do czerwca 2014 r. Liczba osób bezrobotnych na koniec czerwca 2014 r Sprzedawca Wykres 18. Klasyfikacja 15 zawodów według największej liczby osób zarejestrowanych na dzień r. (Źródło: opracowanie własne). Wskazane zawody z roku na rok dominują wśród osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Sosnowcu. Należy jednak zaznaczyć, że jednocześnie większości z nich dotyczą najczęściej wpływające do tutejszego Urzędu oferty pracy, w tym również subsydiowane LICZBA I STRUKTURA ZAWODOWA OFERT PRACY ZGŁASZANYCH DO POWIATOWEGO URZĘDU PRACY W SOSNOWCU Analiza ofert pracy wpływających do Powiatowego Urzędu Pracy w Sosnowcu pozwala określić m.in. skalę nadwyżki i deficytu zasobów pracy, w układzie zawodów i specjalności oraz grup zawodów. W okresie od r. do r. do tutejszego Urzędu zgłoszono wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej. Wolne miejsca pracy, tj. zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej obejmują m.in.: krajowe oferty pracy, prace interwencyjne, roboty publiczne, oferty pracy w ramach refundacji kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy. Z kolei miejsca aktywizacji zawodowej to m.in.: miejsca stażu, przygotowania zawodowego dorosłych, prac społecznie użytecznych. 35
36 Porównując liczbę wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej zgłoszonych do tutejszego Urzędu w pierwszym półroczu 2013 r. do liczby wolnych miejsc zgłoszonych w pierwszym półroczu 2014 r. należy stwierdzić, że zwiększyła się ona aż o 147. Dane te prezentuje wykres I półrocze 2013r. I półrocze 2014r. Wykres 19. Oferty zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej i miejsca aktywizacji zawodowej w I półroczu 2013 r. i 2014 r. (Źródło: opracowanie własne). W ogólnej liczbie zgłoszonych wolnych miejsc pracy (62,29%) stanowiły oferty zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Natomiast 801 zgłoszonych ofert dotyczyło miejsc aktywizacji zawodowej. Poniższy wykres prezentuje jak kształtowała się liczba zgłoszonych do tutejszego Urzędu ofert zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej oraz miejsc aktywizacji zawodowej w poszczególnych miesiącach pierwszej połowy bieżącego roku. Z zaprezentowanych danych wynika, że z miesiąca na miesiąc liczba zgłaszanych w pierwszym półroczu 2014 r. ofert zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej systematycznie rosła. Największą liczbę zgłoszonych ofert odnotowano w miesiącu czerwcu (335 ofert). Możemy również zauważyć wzrost ilości miejsc aktywizacji zawodowej w miesiącach luty i marzec. Dotyczy to zwłaszcza staży i jest związane z terminami naboru wniosków na tę formę wsparcia. 36
37 Oferty zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej Miejsca aktywizacji zawodowej styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec Wykres 20. Oferty zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej i miejsca aktywizacji zawodowej zgłoszone w PUP Sosnowiec w poszczególnych miesiącach pierwszej połowy 2014 r. (Źródło: opracowanie własne). Jak wynika z poniższego wykresu aż 658 osób bezrobotnych w pierwszej połowie 2014 r. skierowano do odbywania stażu. Na przełomie ostatnich lat staż stał się najpopularniejszą formą aktywizacji wśród osób bezrobotnych. Organizacja tej formy wsparcia przynosi obopólną korzyść. Osoba bezrobotna ma szanse na zdobycie nowych doświadczeń zawodowych i nabycie praktycznych umiejętności do pracy, a pracodawca otrzymuje świadczenie pracy bez ponoszenia kosztów oraz ma możliwość sprawdzenia stażysty pod kątem jego ewentualnego, późniejszego zatrudnienia Staże Przyznanie bezrobotnemu jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej Prace społecznie użyteczne Prace interwencyjne Refundacje kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy Wykres 21. Subsydiowane formy zatrudnienia oraz staże w I połowie 2014 r. (Źródło: opracowanie własne). 37
38 Analiza ofert pracy zgłoszonych do Powiatowego Urzędu Pracy w Sosnowcu w pierwszym półroczu 2014 r. pozwoliła na stworzenie rankingu 15 zawodów, na które odnotowano największe zapotrzebowanie wśród pracodawców. Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Oferty pracy zgłoszone w I połowie 2014 r Technik prac biurowych Sprzedawca Monter sprzętu gospodarstwa domowego Robotnik gospodarczy Robotnik budowlany Pracownik ochrony fizycznej bez licencji Pozostali pracownicy przy pracach prostych gdzie indziej niesklasyfikowani Brukarz Doradca klienta Sprzątaczka biurowa Telemarketer Fryzjer Kasjer handlowy Kucharz Magazynier 33 Tabela 8. Ranking 15 zawodów, na które odnotowano największe zapotrzebowanie w I połowie 2014r. (Źródło: opracowanie własne). Z powyższego zestawienia wynika, że w pierwszym półroczu 2014 r., podobnie jak w analogicznym okresie roku ubiegłego, lokalni pracodawcy najczęściej poszukiwali pracowników w zawodzie: technik prac biurowych, sprzedawca, monter sprzętu gospodarstwa domowego. Należy jednak zaznaczyć, że przeważającą część ofert pracy w tych zawodach stanowiły miejsca pracy subsydiowanej m. in prace społecznie - użyteczne oraz prace interwencyjne. Wśród 256 zgłoszonych ofert pracy dla techników prac biurowych oferty subsydiowane stanowiły aż 234 (w tym 222 staże). Oznacza to, że ofert pracy niesubsydiowanych w tym zawodzie zgłoszono jedynie 22. Podobnie przedstawia się sytuacja w przypadku sprzedawców. Ze 123 ofert pracy dla sprzedawców oferty subsydiowane stanowiło 84 (w tym 61 staży). Lokalni pracodawcy często zgłaszali również oferty pracy dla robotników gospodarczych. Prawie wszystkie z nich stanowiły miejsca pracy subsydiowanej. Oferty niesubsydiowane stanowiły jedynie 10, spośród wszystkich
39 Natomiast wszystkie 100 ofert pracy dla monterów sprzętu gospodarstwa domowego to oferty niesubsydiowane. Sporo ofert wpłynęło również dla nieuwzględnionych w tabeli kierowców operatorów wózków jezdniowych (32) i murarzy (31). Poniższa tabela prezentuje zestawienie liczby osób bezrobotnych zarejestrowanych w pierwszej połowie 2014 r. reprezentujących dany zawód z liczbą zgłoszonych w tym zawodzie ofert pracy. Lp. Nazwa zawodu Liczba osób bezrobotnych na koniec czerwca 2014 r. Oferty pracy zgłoszone w I połowie 2014 r. 1 Technik prac biurowych Sprzedawca Monter sprzętu gospodarstwa domowego Robotnik gospodarczy Robotnik budowlany Pracownik ochrony fizycznej bez licencji Pozostali pracownicy przy pracach prostych gdzie indziej niesklasyfikowani Brukarz Doradca klienta Sprzątaczka biurowa Telemarketer Fryzjer Kasjer handlowy Kucharz Magazynier Tabela 9. Liczba osób bezrobotnych wg zawodów i zgłoszone w tych zawodach oferty pracy w I połowie 2014r. (Źródło: opracowanie własne). Należy zauważyć, że na koniec czerwca 2014 r. w rejestrze osób bezrobotnych w zawodzie sprzedawca figurowało o 758 osób więcej niż liczba zgłoszonych w tym zawodzie ofert pracy. Podobnie kształtuje się sytuacja w przypadku zawodu robotnika budowlanego, sprzątaczki biurowej, kucharza i magazyniera. Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w tych zawodach znacznie przewyższała liczbę zgłoszonych wolnych miejsc pracy. Np. na 33 zgłoszone wolne miejsca pracy dla magazynierów przypadało aż 182 bezrobotnych zarejestrowanych w tym zawodzie. 39
40 Odwrotnie kształtowała się sytuacja w przypadku zawodu montera sprzętu gospodarstwa domowego, gdzie na 100 ofert pracy przypadało zaledwie 7 osób bezrobotnych oraz w zawodach brukarz i pozostali pracownicy przy pracach prostych gdzie indziej niesklasyfikowani. Warto wskazać, że zawody, takie jak: robotnik budowlany, sprzedawca, czy też kucharz, co roku określane są, jako najczęściej poszukiwane zawody na lokalnym rynku pracy. Pomimo, że liczba osób bezrobotnych w tych zawodach przewyższa liczbę zgłaszanych ofert pracy, to właśnie osoby posiadające te zawody miały największe szanse na podjęcie zatrudnienia. Dane z tabeli 9 prezentuje w sposób graficzny poniższy wykres. Magazynier Kucharz Kasjer handlowy Fryzjer Telemarketer Sprzątaczka biurowa Doradca klienta Brukarz Pozostali pracownicy przy pracach prostych Pracownik ochrony fizycznej bez licencji Liczba bezrobotnych Liczba ofert pracy Robotnik budowlany Robotnik gospodarczy Monter sprzętu gospodarstwa domowego Sprzedawca Technik prac biurowych Wykres 22. Liczba osób bezrobotnych i liczba ofert pracy w danym zawodzie w okresie od r. do r. (Źródło: opracowanie własne). 40
41 1.5.PRZEWIDYWANE KIERUNKI ROZWOJU POWIATU Scenariusze rozwoju sosnowieckiego rynku pracy w perspektywie najbliższych dwunastu miesięcy: I. Scenariusz pozytywny Scenariusz ten opiera się głównie na założeniu wzrostu liczby przedsiębiorstw w Sosnowcu, a co za tym idzie utworzenie nowych miejsc pracy. Istotny jest także wzrost produktywności, który możliwy jest między innymi poprzez implementację nowoczesnych rozwiązań zarówno technologicznych, jak i innowacyjnych metod zarządzania przedsiębiorstwem. Jest to scenariusz prawdopodobny do wystąpienia zwłaszcza w obliczu kreacji innowacyjnych warunków dla rozwoju. Począwszy od koncepcji nowoczesnego modelu edukacyjnego, rewitalizację terenów pokopalnianych i budowę nowoczesnego parku naukowo - technologicznego i atrakcyjne oferty dla zagranicznych inwestorów ( jak np. budowa nowoczesnej cieci logistycznej). Ponadto aktywna postawa sosnowieckiego Urzędu Pracy w zakresie budowy relacji z przedsiębiorcami ma szanse przynieść zamierzone rezultaty. II. Scenariusz umiarkowany Cechą charakterystyczną w tym wariancie jest ustabilizowanie gospodarki zarówno w zakresie kondycji finansowej przedsiębiorstw i nawiązanie trwałych relacji ze wszystkimi interesariuszami w tym z Powiatowym Urzędem Pracy. Współpraca z PUP zapewnia w pewnym stopniu płynność zatrudnienia w firmach poprzez możliwość ciągłego dopływu kadry. III. Scenariusz negatywny Scenariusz negatywny może wystąpić wówczas gdy pogłębiające się bezrobocie i negatywne nastawienie przedsiębiorców do młodych osób doprowadzi do kolejnej fali masowych emigracji. W obliczu tak dużego bezrobocia wśród młodych osób alarmujący jest także malejący poziom wskaźnika opłacanych składek na ubezpieczenie, co oznacza, że młodzi ludzie są nie tylko bez pracy, ale póki co bez szans na emeryturę. Widać to w statystykach otwartych funduszy emerytalnych, do których przystępuje coraz mniej młodych, którzy pracują na czarno, za granicą, na umowach śmieciowych lub nie wykazują aktywności zawodowej. 41
42 2. POTRZEBY KWALIFIKACYJNO-ZAWODOWE LOKALNEGO RYNKU PRACY JAKO PODSTAWA DO PLANOWANIA SZKOLEŃ, STAŻY I PRZYGOTOWANIA ZAWODOWEGO DOROSŁYCH Konkurencyjność gospodarki jest podstawą rozwoju regionu. Pożądanym trendem jest wzrost zdolności do eksportu, przyciąganie i chłonność inwestycji, innowacji i technologii. Konkurencyjność gospodarki regionu może być osiągnięta poprzez wzrost innowacyjności, co w praktyce oznacza rozwój i implementację nowych działalności, nowych przedsiębiorstw, branż, produktów, czy usług. W perspektywie analizy wartości zasobów bliższego i dalszego otoczenia powiatu sosnowieckiego należy zwrócić szczególna uwagę na potencjał województwa śląskiego, które może być postrzegane jako światowy przykład gospodarki zrównoważonego rozwoju. Obok unowocześniania tradycyjnych sektorów węglowy, stalowy czy koksowniczy kreowane są przyszłościowe sektory gospodarki wykorzystujące najnowsze technologie, wpisujące się w wąskie specjalizacje regionu. Region dysponuje wieloma możliwościami pozwalającymi na rozwój działalności zaawansowanych technologicznie, które związane są z kulturą przemysłową, wykwalifikowanymi kadrami oraz zapleczem edukacyjnym i naukowo-badawczym wyższych uczelni i instytutów naukowych. Dodatkowym atutem są międzynarodowe kontakty środowisk akademickich i gospodarczych. Ważne jest także wspieranie procesów innowacyjnych, szczególnie w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw. Firmy te są nośnikami innowacyjnych rozwiązań oraz kreatorami nowych miejsc pracy. Pożądanym działaniem jest zatem tworzenie nowoczesnej tkanki przedsiębiorczości, w tym centrów transferu technologii i rozwijanie współpracy sektora B+R z przedsiębiorstwami wraz z systemem pomocy w zakresie przygotowania dokumentacji i patentowania wynalazków 19. Konkurencyjność i przedsiębiorczość tworzy kapitał intelektualny danego regionu, dlatego tak ważny jest wzrost poziomu świadomości, przedsiębiorczości i praktycznej, potrzebnej na rynku wiedzy. Kapitał ludzki to zasób wiedzy, umiejętności, zdrowia i energii witalnej zawarty w danym społeczeństwie czy narodzie 20, który jest efektem inwestycji nie tylko w oświatę i wykształcenie, lecz również innych inwestycji oddziałujących na poprawę cech jakościowych 19 Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego na lata Czyżewski A.B., Góralczyk-Modzelewska M., Saganowska E., Wojciechowska M., Regionalne zróżnicowanie kapitału ludzkiego w Polsce. Studia i Prace: Z Prac Zakładu Badań Statystyczno-Ekonomicznych, ZBSE GUS i PAN, Warszawa 2001, s
43 zasobów ludzkich, tj. inwestycji w zdrowie, ochronę środowiska, w kulturę 21. W odniesieniu do przedsiębiorstw kapitał ludzki jest pojmowany jako połączona wiedza, umiejętności, innowacyjność i zdolność poszczególnych pracowników przedsiębiorstwa do sprawnego wykonywania zadań 22. Współcześnie kapitał ludzki jest uważany za znaczący warunek i przesłankę wzrostu gospodarczego, postępu technicznego oraz rozwoju gospodarki opartej na wiedzy. Kluczowe znaczenie odgrywają przy tym te zasoby ludzkie, które ze względu na posiadane wykształcenie zajmują się pracą twórczą, rozwojem, upowszechnianiem i zastosowaniem wiedzy naukowo-technicznej. Zasoby bowiem, same z siebie nie są produkcyjne, lecz tym, co je uaktywnia są kompetencje. Kompetencje to zbiór wiedzy, uzdolnień, stylów działania, osobowość, wyznawanych zasad, zainteresowań i innych cech, które używane i rozwijanie w procesie pracy prowadzą do osiągania rezultatów zgodnych ze strategicznymi zamierzeniami przedsiębiorstw 23. W procesie wzrostu jakości zasobów ludzkich istotną rolę pełnią kompetencje, które składają się z trzech wymiarów: zawodowego, czyli umiejętności człowieka do korzystania z kapitału strukturalnego przedsiębiorstwa; społecznego, czyli zdolność do współpracy z ludźmi podczas tworzenia wartości przedsiębiorstwa; handlowego, czyli talent do współpracy z ludźmi podczas tworzenia wartości przedsiębiorstwa. Kompetencje posiadane przez pracownika zwiększają jego produktywność i konkurencyjność na rynku, podnoszą poziom zatrudnienia dzięki rozwojowi wykwalifikowanej i zdolnej do adaptacji siły roboczej, a także tworzą klimat dla innowacyjności w świecie zdominowanym przez globalną konkurencję. Jakość kapitału ludzkiego i posiadanych przez niego kompetencji nabiera szczególnego znaczenia dla przedsiębiorstw i gospodarek krajów rozwiniętych w wyniku postępującego procesu globalizacji, wymuszającego ciągłe przystosowywanie się do nowych realiów i powodującego zaostrzenie się konkurencji pomiędzy przedsiębiorstwami i układami terytorialnymi. W tej, zmiennej i chaotycznej, rzeczywistości odnaleźć mogą się jednie społeczności reprezentujące wysoką jakość kapitału ludzkiego, a zatem posiadające wiedzę technologiczną i tzw. minimum informacyjne, które są fundamentem postępu naukowo-technicznego i innowacji. Oznacza to, że o kształcie przedsiębiorstwa, gospodarki czy 21 Kożuch B., Inwestowanie w kapitał ludzki a rozwój gospodarki, [w:] VII Kongres Ekonomistów Polskich, t. IV, przedsiębiorczość i konkurencyjność, (red.) Kotowicz-Jawor J., Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2001, s Edvinsson L., Kapitał intelektualny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009, s Oleksyn T., Zarządzanie kompetencjami teoria i praktyka, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2006, s
44 regionu, a także o wypracowaniu przez nie przewagi konkurencyjnej, decydują ludzie je tworzący, poprzez wykorzystanie posiadanej wiedzy, umiejętności i zdolności adaptacyjnych. 24 Kluczowe znaczenie ma także poziom wykształcenia wśród osób, którym dedykowane są wolne miejsca pracy. Z licznych badań w tej tematyce wynika, iż system edukacji jest niedostosowany do potrzeb rynku pracy, co powoduje, że choć poziom bezrobocia rośnie, brakuje fachowców w wielu branżach. Zauważalnym problemem rynku pracy jest brak kadry technicznej. Mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa stanowią obecnie największy potencjał rozwoju regionów pragnących osiągnąć konkurencyjność na tle innych regionów kraju i Europy. Ponadto indywidualna przedsiębiorczość dzięki swojej znaczącej przewadze w gospodarce oraz większej elastyczności stanowi poniekąd antidotum na rosnący poziom bezrobocia. Sektor małych i średnich przedsiębiorstw kształtują tożsamość regionów i jednocześnie wskazuje kierunki rozwoju gospodarki. Fundamentalnym zagadnieniem w tym aspekcie jest zdolność do synergicznego rozwoju regionów i znajdujących się w nim przedsiębiorstw sektora MŚP kształtujących postać jakości życia w tych regionach, co z kolei determinuje atrakcyjność lokalną. Istotne jest także nawiązanie trwałej i aktywnej współpracy Powiatowych Urzędów Pracy właśnie z przedsiębiorcami sektora MSP i kreowanie warunków dla rozwoju przedsiębiorczości wobec wszystkich interesariuszy. Jednym z kierunków działań instytucji wpływających na poziom przedsiębiorczości w regionie powinna być spójna polityka oparta na koncepcji inteligentnych specjalizacji regionu. W tym celu regiony powinny wykazywać swoje mocne i słabe strony oraz rozwijać swą specjalizację ze szczególnym naciskiem na innowacje. Kierunek wyboru specjalizacji zależy od samych regionów, w zależności od posiadanych zasobów i kluczowych priorytetów. 24 A. Jabłoński, M. Jabłoński Efektywność przedsiębiorstw sektora MŚP a wzrost konkurencyjności regionów. Dobre praktyki w przedsiębiorstwach z subregionu Zagłębia Dąbrowskiego, Katowice 2012, s
45 2.1. METODOLOGIA BADAWCZA ZASTOSOWANA W BADANIU ANKIETOWYM PRACODAWCÓW I OSÓB BEZROBOTNYCH W niniejszym rozdziale zostaną omówione wyniki uzyskane w wyniku badania ankietowego przeprowadzonego wśród sosnowieckich przedsiębiorców oraz osób bezrobotnych przez firmę OTTIMA plus Sp. z o.o.. Wspomniane badania zostały przeprowadzone w miesiącach maj - czerwiec 2014 r. na zlecenie tut. Urzędu. Informacje na temat założonych celów badawczych uzyskano dzięki zastosowaniu dwóch różnych metod badawczych ilościowych i jakościowych. Z głównych założeń badań ilościowych wynika, że istotą jest wyjaśnienie poprzez dokonywanie pomiaru badanych zjawisk, faktów czy procesów społecznych. Wyniki tych badań poddawane są analizom matematyczno statystycznym, umożliwiającym ustalenie przyczyn występowania zjawisk oraz związków zależności miedzy badanymi zjawiskami, celem wykrycia zasad i prawidłowości a także postaw odnoszących się do funkcjonowania istniejącej rzeczywistości. 25 Należy jednak mieć na uwadze, iż mimo, że badania ilościowe dostarczają wiele cennych informacji mają one jednak wady; mianowicie określają wyłącznie dane mierzalne, nie uwzględniając motywów, które kryją się za zachowaniem badanej jednostki. Charakter przyjętej metodologii w procesie badawczym ma charakter poznawczy i empiryczny, co oznacza iż jego celem jest wzbogacenie stanu wiedzy danej dyscypliny o nowe ogólne prawa i tendencje. Na podstawie przeprowadzonych badań formułowane są wnioski, które mogą być aplikowane do praktyki w celu poprawy efektywności jej działania 26. Przyjęty zakres prac badawczych obejmował przeprowadzenie badania metodą jakościową - analiza źródeł wtórnych (desk research) oraz metodą ilościową wywiady kwestionariuszowe przez telefon, wspomagane komputerowo- metodą CATI. Badaniem objęci zostali przedsiębiorcy prowadzący swoją działalność na terenie Powiatu Sosnowieckiego oraz osoby bezrobotne, zarejestrowane w Powiatowym Urzędzie Pracy. Dla każdej z tych grup została opracowana odrębna ankieta (załączniki). W badaniu zastosowano metodę doboru próby o charakterze losowo warstwowym. Diagram metodologii badawczej obrazuje poniższy rysunek. 25 Tamże, s Lachiewicz S., Nogalski B. Osiągnięcia i perspektywy nauk o zarządzaniu, Wydawnictwo Oficyna, Warszawa 2010, s
46 BADANIE I ANALIZA LOKALNEGO RYNKU PRACY POWIATU SOSNOWIECKIEGO Analiza desk - research Badania ilościowe metodą CATI - analiza danych źródłowych, - wnioski z analizy danych źródłowych - dobór próby badawczej, -opracowanie narzędzi badawczych, - organizacja procesu badawczego, - przeprowadzenie badania z osobami bezrobotnymi i z przedsiębiorcami, - agregacja i synteza danych, - opracowanie wniosków z badania Opracowanie raportów z przeprowadzonych badań Raport Analiza lokalnego rynku pracy w powiecie sosnowieckim Raport Diagnoza zapotrzebowania na kwalifikacje i umiejętności na sosnowieckim rynku pracy - analiza sytuacji gospodarczej w powiecie, - analiza sytuacji demograficznej w powiecie - analiza sytuacji edukacyjnej powiatu, - analiza i struktura lokalnego rynku pracy, - struktura osób bezrobotnych biorących udział w badaniu, - charakterystyka i potrzeby kwalifikacyjne osób bezrobotnych, - struktura przedsiębiorców biorących udział w badaniu, - plany zatrudnieniowe i potrzeby zawodowe przedsiębiorców. -diagnoza zapotrzebowania przedsiębiorców na kwalifikacje i zawody, -plany zatrudnieniowe przedsiębiorców, - polityka zatrudnieniowa w sosnowieckich firmach, - aktywność na rynku pracy, aktywność edukacyjna i plany zawodowe osób bezrobotnych. Rysunek 2. Metodologia badawcza (Źródło: Opracowanie własne) 46
47 Pobieranie próby ze zbiorowości generalnej (populacji) schemat losowania. Schematem losowania nazywa się konkretny i spójny z punktu widzenia formalnego i merytorycznego sposób postępowania przy doborze próby z danej zbiorowości generalnej, który zapewnia spełnienie warunku losowości. Jan Steczkowski definiu je, że próba losowa ma miejsce wtedy, gdy przyjęte kryterium doboru jednostek jest niezależne od badań zmiennych i gdy każda jednostka zbiorowości generalnej ma różne od zera prawdopodobieństwo pojawienia się w próbie 27. W ramach realizacji procesu badawczego przy pobieraniu próby ze zbiorowości generalnej zastosowano losowanie z ograniczoną randomizacją, która wynikała z zastosowaniu w badaniu warstwowania. Próbę warstwową otrzymuje się w efekcie podziału zbiorowości generalnej na podzbiory zwane warstwami, a następnie przeprowadzenie losowania bez zwracania w obrębie każdej z nich, oddzielnie i niezależnie od innych warstw 28. Ostateczną grupę badawczą do badania otrzymano w wyniku zsumowania wszystkich jednostek wylosowanych w każdej z warstw. Na potrzeby badania przyjęto, iż na początku maja Powiatowym Urzędzie Pracy zarejestrowanych było osób. Dla porównania na koniec maja 2013 zarejestrowanych osób było , czyli o 512 więcej. Populację osób bezrobotnych dobierano w oparciu o następujące warstwy: a. wiek: 18-24, 25-34, 35-44, 45-54, 55-59, powyżej 60 lat b. wykształcenie: brak, podstawowe, gimnazjalne; zasadnicze zawodowe, średnie ogólnokształcące, średnie zawodowe, średnie zawodowe 4 - letnie, policealne/pomaturalne, wyższe. Do badania wylosowano 5 % populacji z każdej warstwy. W zakresie przedsiębiorców przyjęto, iż w I kwartale 2014 zarejestrowanych w Powiecie Sosnowieckim było firmy, czyli o 185 firm mniej, niż w tym samym okresie w roku 2013r. Do badania przyjęto próbkę 3% całej zbiorowości generalnej (populacji), uwzględniając następujące warstwy: a. forma własności firmy: prywatna; publiczna b. sekcja działalności firmy wg. PKD c. liczba zatrudnionych pracowników: 1-9, 10-49, , powyżej J. Steczkowski, Reprezentacyjne badania jakości wyrobów, Kontrola odbiorcza, Drukarnia Wydawnictwa PLATAN, Kraków 1993, s J. Steczkowski, Reprezentacyjne badania jakości wyrobów, Kontrola odbiorcza, Drukarnia Wydawnictwa PLATAN, Kraków 1993, s Dane PUP z dn
48 Stratyfikacja zbiorowości generalnej (populacji) miała na celu wyodrębnienie grup jednostek bardziej wewnętrznie jednorodnych. Z tego względu przy losowaniu zastosowany został dobór probabilistyczny - losowanie bez zwracania do zbiorowości generalnej, tak aby każde przedsiębiorstwo (w przypadku badania przedsiębiorców) i każda osoba (w przypadku badania bezrobotnych) mogła zostać wylosowana do badania tylko jeden raz. Ryszard Zasępa zdefiniował dwa warunki, jakie muszą zostać spełnione, aby dobór losowy miał charakter probabilistyczny: a. w zbiorze wszystkich możliwych wyników n-elementowych prób zwanym przestrzenią prób losowych można określić dla każdej z nich prawdopodobieństwo realizacji; b. każda jednostka zbiorowości ma różne od zera, znane prawdopodobieństwo znalezienia się w próbie 30. Dobór próby losowy bez zwracania dla określonej w badaniu populacji generalnej zapewnia spełnienie obu kryteriów. Losowanie warstwowe jest chętnie stosowane w badaniach reprezentacyjnych. O ile bowiem choć jedna warstwa pod względem wartości danej charakterystyki różni się od całej zbiorowości generalnej, to szacunki parametrów są efektywniejsze 31. Stąd uwzględnienie przy doborze prób wszystkich charakterystycznych części zbiorowości generalnej powoduje, że uzyskuje się większą efektywność niż miałoby to miejsce w losowaniu nieograniczonym (bez warstwowania) Sposób realizacji badania. Badanie z osobami bezrobotnymi było realizowane na terenie Powiatowego Urzędu Pracy. Wszystkie osoby zgłaszające się do pośredników pracy i doradców zawodowych poproszone były o wypełnienie ankiety. Dobór miejsca oraz czasu zagwarantował udział w badaniu wszystkich grup bezrobotnych. Dzięki anonimowości badania każdy respondent mógł w sposób nieskrępowany wyrazić swoją opinie. Zostały opracowane dwa kwestionariusze pytań (z osobami bezrobotnymi i przedsiębiorcami), których tematyka obejmowała zagadnienia z obu obszarów. 30 R. Zasępa, Metoda Reprezentacyjna, Wydawnictwo PWE, Warszawa 1972, s J. Steczkowski, Reprezentacyjne badania jakości wyrobów, Kontrola odbiorcza, Drukarnia Wydawnictwa PLATAN, Kraków 1993, s
49 POTRZEBY KWALIFIKACYJNO ZAWODOWE PRACODAWCÓW ZIDENTYFIKOWANE W WYNIKU BADANIA ANKIETOWEGO Potrzeby kwalifikacyjno zawodowe strony popytowej i podażowej na lokalnym rynku pracy zostały zanalizowane na podstawie przeprowadzonego badania ankietowego. Dotyczyło ono m.in. planów zatrudnieniowych pracodawców, z uwzględnieniem poszukiwanych zawodów i specjalności. Na koniec I kwartału 2014r. w systemie REGON zarejestrowanych było firm. W oparciu o przyjętą metodologię badawczą w projekcie wzięło udział 3% spośród wszystkich zarejestrowanych firm, co daje liczbę 710 przedsiębiorstw. W badaniu wzięło udział 65% firm z sektora mikroprzedsiębiorstw. Na tym etapie należy zaznaczyć, iż zespól badawczy przyjął założenie, iż w badaniu wezmą udział także firmy będące jednoosobową działalnością, pod warunkiem iż właściciel ma plany zatrudnieniowe. Firm zatrudniających do 50 osób było 24% natomiast średnich firm, zatrudniających do 249 osób było 8%. Sosnowieckich przedsiębiorstw zatrudniających powyżej 250 osób było 3% ogółu badanych. Strukturę udziału firm według wielkości podmiotu obrazuje poniższy wykres. mikro małe srednie duze 8% 3% 26% 63% Wykres 23. Struktura firm biorących udział w badaniu wg. wielkości podmiotu (2013 r.) 49
50 mikro małe srednie duze 8% 3% 24% 65% Wykres 24. Struktura firm biorących udział w badaniu wg. wielkości podmiotu (2014 r.) Do badania planowano wylosować 3% populacji z każdej warstwy. Podczas wprowadzania wyników badań monitorowano alokację próby w warstwach w taki sposób, aby wariancja była możliwie najmniejsza. Wariancja przyjmuje najmniejsze wartości w przypadku, gdy liczba wylosowanych jednostek z poszczególnych warstw będzie proporcjonalna do liczby wszystkich występujących w poszczególnych warstwach, na które została podzielona zbiorowość generalna oraz do odchylenia średniego badanego zmiennej występującej w warstwach. Zgodnie ze schematem Neymana, aby próba była najbardziej optymalna spełniony misi być warunek. n h 1 Nh h n N h h h Przyjęte zostały następujące oznaczenia: N h (h=1,, 1) liczebność h-tej warstwy w zbiorowości generalnej, N = 1 h N h liczebność ogólna zbiorowości generalnej, N h (h=1,.., 1) liczebność próby w h-tej warstwie, - odchylenie standardowe w h-tej warstwie J. Steczkowski, Reprezentacyjne badania jakości wyrobów, Kontrola odbiorcza, Drukarnia Wydawnictwa PLATAN, Kraków 1993, s
51 Stały monitoring podczas realizacji badania wskazał konieczność zmiany alokacji próby w warstwach w stosunku do planowanych 3% w każdej warstwie. Wynikało to z bardzo dużej wariancji w warstwie drugiej, trzeciej i czwartej. Po zastosowaniu analizy zgodnie ze schematem Naymana zaproponowano następujący podział firm do warstw. Mikroprzedsiębiorstwa (warstwa I) Małe przedsiębiorstwa (warstwa II) Średnie przedsiębiorstwa (warstwa III) Duże przedsiębiorstwa (warstwa IV) Tabela 10. Struktura badanych przedsiębiorstw wg. wielkości podmiotu Biorąc pod uwagę strukturę własności firm zdecydowaną przewagę stanowią firmy prywatne 94% (93%/2013r.), resztę stanowią przedsiębiorstwa publiczne 6% (7%/2013r.) S i T pozostała dział.usługowa, gospodarstwa R kultura, rozrywka, rekreacja Q opieka zdrowotna, pomoc społeczna P edukacja O administr.publiczna N administracja, działalność wspierająca M działalność profesjonalna, naukowa i techniczna L nieruchomości K finanse, ubezpieczenia J informacja i koumikacja I zakwaterowanie i gastronomia H transport i gospodarka magazyn. G handel hurt.i det.naprawa pojazdów F budownictwo E dostawa wody, gospod.ściekami' D wytwarzanie i zaopatrywanie w energię C przetwórstwo przemysłowe B górnictwo i wydobywanie A rolnictwo Wykres 25. Struktura firm wg. PKD (2014 r.) (Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z badania) 51
52 A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S i T Tabela 11. Zestawienie firm biorących udział w badaniu wg. sekcji PKD Sosnowiecka gospodarka charakteryzuje się dużym rozproszeniem sektorów. Dominującym jest handel hurtowy i detaliczny przetwórstwo przemysłowe,, a także działalność usługowa (głownie profesjonalna i naukowa). Sosnowiec jest słabo rozwinięty pod względem rozwoju przemysłu, brakuje w mieście dużych przemysłowych zakładów pracy. Charakterystyczne jest utracenie industrialnego charakteru na rzecz rozwoju sektora usługowego. Analiza pod kątem preferencji i planów zatrudnieniowych pozwola określić jak będzie kształtował się rynek pracy w powiecie, czy nastąpi wzrost zatrudnienia, czy dalszy wzrost bezrobocia. Podczas badania poproszono respondentów, by określili, czy obecnie planują zatrudniać pracowników, a jak w ciągu w najbliższych 12 miesięcy. Zdecydowana większość pracodawców na chwilę obecną nie planuje zmian w strukturach zatrudnieniowych firmy (78%), pracowników w najbliższym czasie planuje zatrudnić 22% badanych. Zapotrzebowanie na pracowników wśród pracodawców roku 2013 i 2014 obrazują wykresy nr 26 i 27. nie umiem się określić 2% tak 23% nie 75% Wykres 26. Aktualne zapotrzebowanie na pracowników (2013 r.) 52
53 nie wie 0% tak 22% nie 78% Wykres 27. Aktualne zapotrzebowanie na pracowników (2014r.) Podobnie sytuacja wygląda w dalszej perspektywie czasu. Zaledwie 9% (24%/2013r.) przedsiębiorców w ciągu najbliższych 12 miesięcy planuje zatrudnić nowych pracowników, natomiast aż 85% (75%/2013r.) nie ma takich planów. 6% (1% /2013r.) ogółu badanych nie potrafiło określić swoich planów. Plany zatrudnieniowe sosnowieckich przedsiębiorców na najbliższe 12 miesięcy odpowiednio w roku 2013 i 2014 ukazują wykresy nr 28 i 29. nie umiem się określić 1% tak 24% nie 75% Wykres 28. Plany zatrudnieniowe na najbliższe 12 miesięcy (2013 r.) 53
54 nie umiem się określić 6% tak 9% nie 85% Wykres 29. Plany zatrudnieniowe na najbliższe 12 miesięcy (2014 r.) Przedsiębiorcy, którzy będą chcieli zatrudnić nowych pracowników w 2014 roku uzależniają ten fakt w głównej mierze od wzrostu popytu na oferowane towary i usługi, w tym zakresie, względem badania z ubiegłego roku nie zmieniły się priorytety. Ponad jedna czwarta sosnowieckich firm planuje w najbliższym czasie rozwój firmy, i jej rozbudowę, to będzie miało znaczący wpływ na wzrost zatrudnienia. W tegorocznym badaniu nie pojawiły się inne powody zmierzające do zmiany poziomu zatrudnienia. Determinanty zatrudniania nowych pracowników w 2013 i 2014 roku zamieszczone są na poniższych wykresach. odejscia pracowników na renty i emerytury rozwój technologii rozbudowa firmy wzrósł popyt na oferowane towary i usługi Wykres 30. Determinanty zatrudnienia nowych pracowników (2013 r.) 54
55 brak wykwalifikowanej kadry zwolnienia odejscia pracowników na renty/emerytury rozwój technologii rozbudowa firmy wzrósł popyt na oferowane towary i usługi Wykres 31. Determinanty zatrudnienia nowych pracowników (2014r.) Wśród preferowanych zawodów, w których sosnowieccy przedsiębiorcy chcieliby w najbliższym czasie zatrudnić nowych pracowników zdecydowanie dominują stanowiska związane z administracją biura (w ubiegłym roku największe zapotrzebowanie było na stanowisko handlowca). Wzrost zapotrzebowania na pracowników zajmujących się prowadzeniem biura, działalnością administracyjną i menadżerską znajduje swoje odzwierciedlenie we wzroście udziału firm z sektora usług profesjonalnych. Rynek jest już nasycony działalnością typowo handlową i wraz z rozwojem gospodarki opartej na wiedzy coraz większe zapotrzebowanie pojawia się na usługi profesjonalne. Jest to obszar, w którym głównie prace mogą znaleźć kobiety, natomiast pozostałe zawody poszukiwane przez pracodawców są to zawody bardziej męskie tzn. spawacz (8), kierowca(9), elektryk/ elektromonter (8). Zawody poszukiwane przez pracodawców wyodrębnione podczas badania ankietowego przedstawia tabela nr
56 Lp. Kod zawodu Nazwa Zawodu Liczba oferowanych miejsc pracy 2013 Liczba oferowanych miejsc pracy 2014 Dodatkowe informacje o preferowanych umiejętnościach kwalifikacjach Handlowiec 71 5 Doświadczenie, zaangażowanie, dyspozycyjność, mobilność, kreatywność Mechanik, Monter Urządzeń 26 3 Uprawnienia do wykonywania zawodu, doświadczenie / Elektryk / Elektromonter 23 8 Kwalifikacje, uprawnienia do wykonywania zawodu, doświadczenie (w niektórych przypadkach znajomość j. niemieckiego) Sprzedawca / Kasjer 19 6 Doświadczenie, umiejętności 18 - Uprawnienia, doświadczenie Monter Instalacji Wod-Kan, / Murarz, Malarz 14 3 Umiejętności, kwalifikacje, doświadczenie Toromistrz 10 - Kwalifikacje zawodowe Operator Koparko - Ładowarki 9 2 Uprawnienia (kurs na operatora koparkoładowarki), doświadczenie, odpowiedzialność Elektromechanik 9 1 Doświadczenie, kwalifikacje Ślusarz 8 5 Doświadczenie Kierowca Samochodu Ciężarowego 8 9 Umiejętności, kwalifikacje (prawo jazdy kat. C), dyspozycyjność Księgowa 8 3 Wykształcenie wyższe (lub średnie ekonomiczne), doświadczenie, odpowiedzialność Operator Obrabiarek Skrawających 6 2 Doświadczenie, uprawnienia, kwalifikacje Cukiernik 6 1 Umiejętności, doświadczenie 56
57 Magazynier 6 1 Doświadczenie, odpowiedzialność, uprawnienia (dot. obsługi wózka widłowego) Kontrola Jakości 6 - wykształcenie kierunkowe, kwalifikacje, Sprzątaczka 6 1 brak Spawacz 6 8 Umiejętności, uprawnienia, (często znajomość języka niemieckiego) Pracownik Biurowy (technik prac biurowych), Telemarketer, Doradca Klienta 6 7 Kwalifikacje, doświadczenie, zaangażowanie, odpowiedzialność, obsługa urządzeń biurowych, komunikatywność Mechanik 5 - Kwalifikacje Samochodowy / Krawcowa/Szwaczka 5 - Umiejętności, doświadczenie Mechanik automatyki przemysłowej 5 - Kwalifikacje, uprawnienia do wykonywania zwodu, umiejętności Blacharz Lakiernik 5 2 Umiejętności (samochodowy) Piekarz 4 5 Doświadczenie, umiejętności Diagnosta Samochodowy 4 2 Doświadczenie, wiedza, odpowiedzialność Dozorca (woźny) 4 - brak Stolarz 4 - Umiejętności, kwalifikacje Kelner 4 - Dyspozycyjność (praca w weekendy), doświadczenie, wysoko kultura osobista Kucharz 4 4 Umiejętności, min. 2 lata staż pracy Informatyk 3 2 Wykształcenie kierunkowe Górnik 3 1 Wykształcenie, doświadczenie, dobry stan zdrowia Kosmetyczka (w branży także dystrybutor kosmetyków- 3 - Znajomość branży, odpowiedzialność, mobilność 57
58 przeds.handlowy) Pracownik Ochrony 3 3 Uprawnienia, dyspozycyjność Spedytor 3 - Absolwent logistyki, znajomość języków obcych, odpowiedzialność Kierownik Biura 3 11 Wykształcenie kierunkowe (administracja), doświadczenie Nauczyciel j. angielskiego 1 - Wykształcenie kierunkowe Nauczyciel j. 1 - Wykształcenie Migowego Obsługa Ruchu Turystycznego; Pilot Wycieczek Zagranicznych kierunkowe 1 - Wykształcenie kierunkowe, znajomość języków obcych, dyspozycyjność Pielęgniarka 1 Wykształcenie kierunkowe, doświadczenie Drukarz 1 doświadczenie Agent Ubezpieczeniowy 1 Wykształcenie średnie, doświadczenie Grafik 1 Umiejętności, Koordynator Materiału (Na Budowę)/ zaopatrzeniowiec Tabela 12. Poszukiwane przez pracodawców zawody i kwalifikacje kreatywność 1 Odpowiedzialność, wykształcenie kierunkowe (budowlane) Po drugiej stronie dynamiki zmian na lokalnym rynku pracy znajduje się perspektywa zwolnień. Z przeprowadzonego badania można przyjąć pozytywną prognozę na najbliższy czas w tym zakresie, gdyż aż 99% (96%/2013r.) pracodawców nie zadeklarowało w badaniu planowanych zwolnień. W zestawieniu z wynikami z w ubiegłego roku nastąpiła poprawa. Stanowi to nie tylko o pewności zatrudnienia, ale także o stabilnej, mimo ciężkiej sytuacji na rynku, pozycji większości sosnowieckich firm. Te firmy, w których w najbliższym czasie dojdzie do redukcji zatrudnień uzależniają decyzje głównie od złej sytuacji finansowej (4 wskazania) oraz spadku popytu na oferowane usługi i towary (2 wskazania). Dokładne wyszczególnienie powodów planowanych zwolnień na podstawie danych z badań przeprowadzonych w 2013 i 2014 roku przedstawiają wykresy 32 i
59 restrukturyzacja firmy 17% brak kompetencji pracowników 22% spadek popytu na towary, usługi 39% zła sytuacja finansowa firmy 22% Wykres 32. Powody zwolnień pracowników ( 2013 r.) spadek popytu na towary, usługi 33% zła sytuacja finansowa firmy 67% Wykres 33. Powody zwolnień pracowników (2014 r.) 59
60 Jak wynika z przeprowadzonego badania zwolnienia będą dotyczyły zawodów: Górnik 1 osoba Pracownik biurowy/ administracja biurowa (tu: rozumiana jako kadra menadżerska) 2 osoby Kasjer walutowy 1 osoba Robotnik magazynowy-16 osób Porównanie liczby planowanych do zwolnienia pracowników w roku 2013 i 2014 przedstawia poniższa tabela. Lp. Kod zawodu Zawód Liczba pracowników (2013r.) Górnik Nauczyciel szkolny Pracownik torowy Pracownik hurtowni Sprzedawca Pracownik drogowy Pracownik ochrony mienia / Piekarz, cukiernik Pracownik biurowy Administracja biurowa Kasjer walutowy Kierowca kat. C Elektronik Specjalista ds. finansów Agent nieruchomości Robotnik magazynowy - 16 Tabela 13. Liczba pracowników oraz zawody których będą dotyczyć zwolnienia Liczba pracowników (2014r.) Odnosząc się do kategorii wielkości przedsiębiorstw zwolnienia będą dotyczyć 4 mikroprzedsiębiorstw, 1 średniej i 1 dużej firmy. W analizie badania z ubiegłego roku widać zdecydowaną poprawę, ustabilizowanie i wzmocnienie kondycji sosnowieckich firm. Co jest pozytywnych zjawiskiem w perspektywie zmniejszenia bezrobocia powiecie. 60
61 duże 3% średnie 23% mikro 47% małe 27% Wykres 34. Wykaz przedsiębiorstw wg. wielkości podmiotu, w których planowane są zwolnienia w ciągu najbliższych 12 miesięcy (2013r.) duże 17% średnie 16% małe 0% mikro 67% Wykres 35. Wykaz przedsiębiorstw wg. wielkości podmiotu, w których planowane są zwolnienia w ciągu najbliższych 12 miesięcy (2014r.) 61
62 W kwestii branż przedsiębiorstw, największa rotacja dotyczyć będzie firm z sekcji C (wg. klasyfikacji PKD, tj. przetwórstwo przemysłowe) -3 wskazania, sekcji G (wg. klasyfikacji PKD, handel hurt.i det.naprawa pojazdów)- 2 wskazania oraz sekcji B (wg. klasyfikacji PKD, tj. górnictwo i wydobywanie)- 1 wskazanie. W ubiegłym roku rotacja dotyczyła głownie sekcji F (wg. klasyfikacji PKD, tj. budownictwo) oraz sekcji C i G). Poziom przygotowania pracowników do wykonywanych zadań ma bardzo duże znaczenie. Przedsiębiorcy zapytani co jest istotne przy zatrudnianiu pracowników przede wszystkim zwracali uwagę na wyszkolenie (w ubiegłym roku na pierwszym miejscu były umiejętności -39%/2013r), następnie umiejętności i doświadczenie, i na samym końcu, tak jak w ubiegłym roku wykształcenie. Determinanty zatrudnienia w 2013 i 2014 roku ilustrują wykresy nr 36 i wykształcenie wyszkolenie umiejętności doświadczenie Wykres 36. Determinanty zatrudnienia (2013r.) wykształcenie wyszkolenie umiejętności doświadczenie Wykres 37. Determinanty zatrudnienia (2014r.) 62
63 Istotnym elementem aktywizacji zawodowej i przeciwdziałaniu bezrobociu w regionie jest współpraca przedsiębiorców z Powiatowym Urzędem Pracy. Zaledwie 34% badanych przedsiębiorców zadeklarowało, iż współpracuje z PUP. W ubiegłym roku współczynnik ten wynosił 59%. Ponad 66% firm biorących udział w badaniu nie współpracuje z Urzędem Pracy (59%/2013r.). Firmy głównie współpracują w zakresie pośrednictwa pracy (60%) oraz organizacji staży33% (24%/2013r.). Forma wsparcia, z której najrzadziej pracodawcy korzystają to szkolenia i prace interwencyjne. Z kolei firmy, które nie współpracują z Powiatowym Urzędem Pracy za główny powód podają głównie brak takiej potrzeby. Przedsiębiorcy nie podejmują także współpracy z PUP gdyż sami poszukują pracowników lub nie są współpracowali w przeszłości, ale nie byli zadowoleni. Poniżej przedstawione zostały wyniki badań ankietowych w zakresie współpracy przedsiębiorców ich preferencji i prognoz współpracy zatrudnia w zakresie: a) Przyjmowania pracowników na staż b) Przyjmowanie pracowników na praktyczną naukę zawodu. c) Przyjmowania pracowników na przyuczenie do pracy dorosłych. Podczas przeprowadzanego badania 18% - o 20% mniej niż w ubiegłym roku (38%/2013r.) ogółu badanych respondentów zadeklarowało chęć nawiązania współpracy z osobą bezrobotną w ramach stażu. Jest to stosunkowo niewielki odsetek firm, biorąc pod uwagę korzyści jakie tego typu forma może przynieść dla pracodawcy. Dwie firmy na chwile obecną nie planują, ale też nie wykluczają takiej możliwości, natomiast zdecydowana większość 82% (60%/2013r.) badanych nie bierze pod uwagę współpracy ze stażystami, najczęściej z tego powodu, iż w ogóle nie podejmują współpracy z Powiatowym Urzędem Pracy. Plany sosnowieckich przedsiębiorców dotyczące przyjęcia osób bezrobotnych na staż w roku 2013 i 2014 uwzględnione są na wykresach nr 38 i
64 nie wiem 4% tak 36% nie 60% Wykres 38. Plany przedsiębiorców względem przyjęcia osób bezrobotnych na staż w najbliższych 12 miesiącach (2013r.) tak nie nie wiem 0% 18% 82% Wykres 39. Plany przedsiębiorców względem przyjęcia osób bezrobotnych na staż w najbliższych 12 miesiącach (2014r.) W tegorocznym badaniu zdecydowana większość respondentów wykazała zapotrzebowanie i chęć przyjęcia osoby na staż w zawodzie związanym z inżynierią jakości (31 wskazań). Zdecydowanie zdewaluował się natomiast popyt na zawody związane z obsługą biura, które w ubiegłym roku miały najwięcej wskazań. Przedsiębiorcy nawiążą współpracę również z osobami, które miałyby zajmować się handlem (obsługa kas) oraz z monterami urządzeń. Poniższa tabela zawiera zestawienie zawodów, w których lokalni przedsiębiorcy planują przyjąć stażystów wraz z liczbą wskazań planowanych wolnych miejsc stażowych w roku 2013 oraz
65 Kod zawodu Nazwa zawodu Liczba oferowanych miejsc pracy / / elektryk / elektromonter/ elektromechanik/ elektronik Liczba oferowanych miejsc pracy 2014 Dodatkowe informacje o preferowanych umiejętnościach kwalifikacjach 31 2 zaangażowanie, wiedza techniczna sprzedawca / kasjer 25 7 znajomość branży, zaangażowanie / pracownik budowy (w tym malarz, tynkarz) 22 2 Kwalifikacje do wyk.zawodu, umiejętności, zaangażowanie księgowa / kadry-płace 18 2 wykształcenie kierunkowe (księgowość, kadry/płace, ZZL), odpowiedzialność operator sprzętu koparko ładowarki / nauczyciel / pomoc nauczyciela/ opiekunka do dzieci 13 2 kwalifikacje, wiedza kierunkowa i uprawnienia do obsł.maszyn odpowiedzialność 10 1 (w tym roku wskazywano pomoc nauczyciela w przedszkolu) wykształcenie pedagogiczne inżynier/ technik jakości 8 31 kwalifikacje, wiedza z zakresu jakości, doświadczenie krawcowa/szwaczka/krajac z odzieży Mechanik - monter maszyn i urządzeń 8 2 Kwalifikacje, umiejętności, dyspozycyjność. 7 6 kwalifikacje, wykształcenie kierunkowe mechanik samochodowy 7 3 wyksztalcenie techniczne spawacz 7 1 kwalifikacje blacharz/ lakiernik samochodowy 6 - kwalifikacje, wiedza techniczna magazynier 6 5 wiedza, odpowiedzialność, logistyk Operator obrabiarek skrawających 6 - kwalifikacje, umiejętności i kwalifikacje do obsł. sprzętu informatyk 5 - Wiedza, doświadczenie / monter instalacji wod-kan, 4 3 kwalifikacje, 65
66 / hydraulik wiedza techniczna stolarz 4 1 kwalifikacje, umiejętności, zdolności manualne ślusarz 4 1 kwalifikacje technik farmacji 4 2 wykształcenie kierunkowe dozorca, ochrona mienia 3 - zaangażowanie, odpowiedzialność florysta 3 - umiejętności, kreatywność, zdolności manualne kelner 3 - kwalifikacje, dyspozycyjność cukiernik 3 - kwalifikacje cukiernicze pielęgniarka 3 kwalifikacje piekarz 3 - kwalifikacje tokarz 2 - kwalifikacje, wykształcenie techniczne kierunkowe obsługa ruchu turystycznego; pilot wycieczek zagranicznych 2 - kwalifikacje, języki obce, dyspozycyjność agent ubezpieczeniowy 2 - brak grafik 2 - umiejętności kierowca 2 (kat. B+C) 1 (kat. C) kwalifikacje, komunikatywność wulkanizator 1 2 wiedza, umiejętności Tabela 14. Wykaz oferowanych przez pracodawców staży według zawodów Analizując wyniki badania dotyczącego współpracy przedsiębiorców w zakresie przyjmowania osób bezrobotnych na praktyczną naukę zawodu można zauważyć, że w 2014 roku nastąpił zdecydowany spadek zainteresowania przedsiębiorców podjęciem współpracy w zakresie przyjmowania pracowników na praktyczną naukę zawodu. Tylko 13 firm wyraziło zainteresowanie taką formą współpracy. Głównie są to firmy z sekcji G i M (wg. PKD). Wyraziły one zainteresowanie przyjęciem osób w zawodzie: kucharz/kelner, pomoc nauczyciela, księgowa, pracownik ds.jakości, geodeta, informatyk, sprzedawca, mechanik, kosmetolog. Powyższe dane przedstawiono na wykresach nr 40 i
67 nie wiem 2% tak 15% nie 83% Wykres 40. Zainteresowanie przedsiębiorców przyjęciem osób bezrobotnych na praktyczną naukę zawodu (2013 r.) tak nie 2% 98% Wykres 41. Zainteresowanie przedsiębiorców przyjęciem osób bezrobotnych na praktyczną naukę zawodu (2014 r.) Dokładny wykaz oferowanych miejsc przygotowania zawodowego dorosłych w formie praktycznej nauki zawodu jest zilustrowany w tabeli nr 15, która zawiera również porównanie danych z tego zakresu z rokiem
68 Kod zawodu Nazwa zawodu Liczba oferowanych miejsc PNZ 2013r. Liczba oferowanych miejsc PNZ 2014r. Dodatkowe informacje o preferowanych umiejętnościach kwalifikacjach Mechanik - monter maszyn i urządzeń 17 - uprawnienia, doświadczenie Cukiernik 14 - brak Sprzedawca / kasjer 8 1 doświadczenie, umiejętności Ślusarz 7 - umiejętności, odpowiedzialność Pracownik biurowy (technik prac biurowych), telemarketer, doradca klienta 6 - kwalifikacje, doświadczenie, zaangażowanie, odpowiedzialność, komunikatywność, obsługa urządzeń biurowych Mechanik samochodowy 6 1 kwalifikacje, doświadczenie / Elektryk / elektromonter 5 - kwalifikacje, uprawnienia, doświadczenie (w niektórych przypadkach znajomość j. niemieckiego) Nauczyciel 5 2 (pomoc nauczyciela w przedszkolu) wykształcenie kierunkowe, doświadczenie Elektronik 5 - wykształcenie kierunkowe Kucharz /kelner 5 2 umiejętności, Krawcowa/szwaczka 5 - umiejętności, doświadczenie Piekarz 4 - doświadczenie, umiejętności Wypalacz kawy 4 - doświadczenie, odpowiedzialność Stolarz 4 - zdolności manualne, odpowiedzialność Magazynier 3 - doświadczenie, odpowiedzialność, uprawnienia (dot. obsługi wózka widłowego) Handlowiec 3 - doświadczenie, zaangażowanie, dyspozycyjność, mobilność, kreatywność Dyspozytor/spedytor 3 1 absolwent logistyki Hydraulik 3 - kwalifikacje, doświadczenie Monter instalacji wodkan, 3 - uprawnienia, doświadczenie 68
69 Księgowa 3 1 wykształcenie wyższe (lub średnie ekonomiczne), doświadczenie, odpowiedzialność Barman 2 - doświadczenie, dyspozycyjność Robotnik magazynowy 2 - odpowiedzialność, kwalifikacje / Murarz, malarz 2 - umiejętności, kwalifikacje, doświadczenie Agent ubezpieczeniowy 2 - wykształcenie średnie, doświadczenie Pracownik bhp /pracownik ds.jakości Obsługa ruchu turystycznego; pilot wycieczek zagranicznych 2 1 wykształcenie kierunkowe, doświadczeni 1 - wykształcenie, dyspozycyjność, j. obce Spawacz 1 - umiejętności, uprawnienia, Informatyk 1 1 wykształcenie kierunkowe Dozorca 1 - brak Floryści 1 - umiejętności Blacharz 1 - umiejętności Krojczy odzieży 1 - kwalifikacje Opiekunka dziecięca (domowa) 1 - kwalifikacje, doświadczenie Serwisant sprzętu 1 - doświadczenie komputerowego Drukarz 1 - doświadczenie Kierowca kat. C 1 umiejętności, dyspozycyjność Kosmetolog - 1 Wykształcenie kierunkowe, praktyka, min. roczne doświadczenie, Geodeta - 1 Wyższe wyksztalcenie, doświadczenie Tabela 15. Wykaz oferowanych miejsc przygotowania zawodowego dorosłych w formie praktycznej nauki zawodu Biorąc pod uwagę wyniki badania dotyczącego współpracy przedsiębiorców w zakresie przyjmowania osób bezrobotnych na przyuczenie do pracy można zauważyć, że w roku 2014 zaledwie 4 firmy tj.1 % (4%/2013r.), które wzięły udział w badaniu, są zainteresowane przyjęciem osoby bezrobotnej w ramach tej formy przygotowania zawodowego dorosłych. Natomiast zdecydowana większość 99% (94%/2013r.) respondentów nie planuje przyjąć osoby 69
70 bezrobotnej do przyuczenia. Zainteresowanie przedsiębiorców przyjęciem osób bezrobotnych na przyuczenie do pracy w 2013 i 2014 roku obrazują wykresy nr 42 oraz 43. nie wiem 2% tak 4% nie 94% Wykres 42. Zainteresowanie przedsiębiorców przyjęciem osób bezrobotnych na przyuczenie do pracy dorosłych (2013 r.) tak nie 1% 99% Wykres 43. Zainteresowanie przedsiębiorców przyjęciem osób bezrobotnych na przyuczenie do pracy dorosłych (2014 r.) Te firmy, które zamierzają podjąć taką formę współpracy z Powiatowym Urzędem Pracy głównie są zainteresowane utworzeniem miejsc pracy na stanowiskach: malarz, mechanik samochodowy, robotnik magazynowy, sprzedawca. Porównanie liczby oferowanych miejsc przygotowania zawodowego dorosłych w formie przyuczenia do pracy przedstawia tabela nr
71 Kod zawodu Nazwa zawodu Liczba oferowanych miejsc PDP 2013r. Liczba oferowanych miejsc PDP 2014r. Dodatkowe informacje o preferowanych umiejętnościach kwalifikacjach Pracownik biurowy 6 - Wykształcenie kierunkowe, odpowiedzialność Ślusarz 4 - Doświadczenie, odpowiedzialność Sprzedawca 4 1 Znajomość rynku i produktów, komunikatywność Tokarz 3 - Wykształcenie kierunkowe, wiedza techniczna, odpowiedzialność Wypalacz kawy 3 - Doświadczenie Mechanik - monter maszyn i urządzeń Robotnik magazynowy Elektromonter instalacji elektrycznych Mechanik samochodowy 3 - Uprawnienia, doświadczenie, odpowiedzialność 2 1 Zdolności manualne 2 - Zaangażowanie, umiejętności, uprawnienia 2 1 Doświadczenie, Cukiernik 2 - Zaangażowanie, umiejętności Spawacz 1 - Uprawnienia, kwalifikacje Elektryk 1 - Zaangażowanie, umiejętności, uprawnienia Hydraulik 1 - Kwalifikacje, umiejętności Piekarz 1 - Doświadczenie, doświadczenie Tynkarz 1 - Umiejętności, doświadczenie Malarz 1 1 Umiejętności, doświadczenie 71
72 Krawcowa 1 - Umiejętności, doświadczenie Spedytor 1 - Wiedza kierunkowa, zaangażowanie Stolarz 1 - Umiejętności, doświadczenie Pracownik obsługi ruchu turystycznego 1 - Wykształcenie kierunkowe, dyspozycyjność Tabela16. Wykaz oferowanych miejsc przygotowania zawodowego dorosłych w formie przyuczenia do pracy dorosłych 72
73 POTRZEBY KWALIFIKACYJNO ZAWODOWE BEZROBOTNYCH ZIDENTYFIKOWANE W WYNIKU BADANIA ANKIETOWEGO Jak wskazano w rozdziale 2.1. na potrzeby badania przyjęto, iż na początku maja 2014 w Powiatowym Urzędzie Pracy zarejestrowanych było osób. Populację osób bezrobotnych dobierano w oparciu o następujące warstwy: a. wiek: 18-24, 25-34, 35-44, 45-54, 55-59, powyżej 60 lat b. wykształcenie: brak /niepełne podstawowe; podstawowe; gimnazjalne; zasadnicze zawodowe, średnie ogólnokształcące, średnie zawodowe; średnie zawodowe4-letnie; pomaturalne/policealne; wyższe. Do badania wylosowano 5 % populacji z każdej warstwy. Podczas przeprowadzania badań monitorowano alokację próby w warstwach w taki sposób, aby wariancja była możliwie najmniejsza. Wariancja przyjmuje najmniejsze wartości w przypadku, gdy liczba wylosowanych jednostek z poszczególnych warstw będzie proporcjonalna do liczby wszystkich jednostek występujących w poszczególnych warstwach, na które została podzielona zbiorowość generalna oraz do odchylenia średniego badanej zmiennej występującej w warstwach. Zgodnie ze schematem Neymana aby próba była optymalna spełniony misi być warunek n h 1 Nh h n N h h h Przyjęte zostały następujące oznaczenia: N h (h=1,, 1) liczebność h-tej warstwy w zbiorowości generalnej, N = 1 h N h liczebność ogólna zbiorowości generalnej, N h (h=1,.., 1) liczebność próby w h-tej warstwie, - odchylenie standardowe w h-tej warstwie 33. Stały monitoring podczas realizacji badania pozwolił na określenie alokacji próby w warstwach w sposób najbardziej optymalny i gwarantujący najniższa wariancje. W wyniku zastosowania powyższej koncepcji w projekcie wzięło udział 594 osoby bezrobotne. Strukturę podziału respondentów ze względu na wiek, płeć oraz wyksztalcenie przedstawiają poniższa tabela oraz wykresy. Jako czynnik determinujący dobór próby zastosowano wiek osób zarejestrowanych. Statystyka omawianego badania przedstawiona jest w tabeli nr J. Steczkowski, Reprezentacyjne badania jakości wyrobów, Kontrola odbiorcza, Drukarnia Wydawnictwa PLATAN, Kraków 1993, s
74 Wiek Płeć Wykształcenie Liczba osób zarejestrowanych w PUP na dzień % populacji Liczba uzyskanych ankiet , , , , , ,85 34 Razem Kobieta , Mężczyzna , Razem Brak lub niepełne 24 1,2 7 podstawowe Podstawowe ,9 180 Gimnazjalne ,15 36 Zasadnicze zawodowe ,7 153 Średnie ogólnokształcące , Średnie zawodowe ,45 59 Średnie zawodowe 4-letnie ,45 14 Pomaturalne/policealne ,9 4 Wyższe ,2 18 Razem Tabela 17. Statystyka badawcza (Źródło: Opracowanie własne). W badaniu wzięło udział, o 50 kobiet więcej niż mężczyzn (w roku ubiegłym było 81 kobiet więcej). Kobiet, z którymi zostały przeprowadzone wywiady było 322 (352/2013r.) (54% ogółu), natomiast mężczyzn 272 (271/2013r), co stanowi 46% całej grupy respondentów. Strukturę osób biorących udział w badaniu w roku 2013 i 2014 ze względu na płeć przedstawiają wykresy nr 43 i
75 mężczyźni 43% kobiety 57% Wykres 44. Struktura osób biorących udział w badaniu z podziałem na płeć (2013 r.) mężczyźni 46% kobiety 54% Wykres 45. Struktura osób biorących udział w badaniu z podziałem na płeć (2014 r.) W roku 2014 struktura wiekowa badanej populacji niewiele różniła się od struktury z roku Zmniejszyła się grupa w wieku 18-24, co jest pozytywnym aspektem. Należy jednak tutaj zwrócić uwagę, iż moment zbierania danych różnił się niemal o miesiąc względem roku ubiegłego. Co oznacza, że młodzi ludzie, którzy kończyli szkoły nie zdążyli się jeszcze zarejestrować. Najliczniejszą grupą respondentów biorących udział w badaniu były osoby w wieku %, podobnie jak w roku ubiegłym (30% /2013r.) oraz % (21%/2013r.). Niewiele mniej, bo 19% stanowiły osoby w wieku lat. (tak samo jak w 2013r). w porównaniu do ubiegłego roku o 2% zwiększyła się grupa osób w wieku powyżej 60 lat. 75
76 Strukturę wiekową osób biorących udział w badaniu w 2013 oraz 2014 roku przedstawiają poniższe wykresy. powyżej 60 4% % % % % % Wykres 46. Struktura osób biorących udział w badaniu z podziałem na wiek. (2013 r.) powyżej 60 6% % % % % % Wykres 47. Struktura osób biorących udział w badaniu z podziałem na wiek. (2014r.) 76
77 Wciąż zauważalne są problemy bezrobotnej młodzieży- grupy wiekowej najbardziej produktywnej. Młode osoby kończą szkołę i chcąc się usamodzielnić w dzisiejszych czasach mają bardzo utrudniony start. Niestety młode pokolenie jest źle postrzegane na rynku pracy. Pracodawcy głównie skarżą się na ich postawę często roszczeniową brak zaangażowania w realizację powierzonych zadań, brak kreatywności i odpowiedzialności i poczucia identyfikowania się z firmą. To z kolei wywołuje u młodych, niedoświadczonych na rynku pracy osób obniżenie poczucia własnej wartości, co dodatkowo jeszcze zmniejsza szasnę na zatrudnienie. Ponadto pracodawcy w dużej mierze kładą nacisk na doświadczenie, którego młodych absolwentom brakuje. Stąd też w ramach subsydiowanych firm zatrudnienia, jakie oferuje Urząd Pracy najczęściej wybierane są staże. Badani przedsiębiorcy uważają, iż absolwentom najbardziej na rynku pracy brakuje specjalistycznych umiejętności oraz wiedzy o kulturze organizacji. Należy zwrócić uwagę na fakt, iż są to elementy, które można łatwo uzupełnić. Zmieniło się natomiast podejście w porównaniu do roku ubiegłego, kiedy to badani przedsiębiorcy najbardziej skarżyli się na brak doświadczenia i kompetencji u młodych osób. Wykres 48 przedstawia w formie liczbowej wskazania pracodawców. zaangażowania 13 doświadczenia 58 kompetencji 163 umiejętności komunikacyjnych 220 wiedzy o kulturze organizacji 334 specjalistycznych umiejętności 452 wiedzy kierunkowej 133 wiedzy ogólnej 8 Wykres 48. Czego brakuje absolwentom wchodzącym na rynek pracy? (2014 r.) 77
78 Spośród osób, które wzięły udział w badaniu największą grupę stanowiły osoby z wykształceniem podstawowym (30% badanych) to wzrost o 0,1% względem roku ubiegłego. Mimo, iż w roku 2013 wykształcenie podstawowe i gimnazjalne było badane łącznie, to i tak w tym roku wystąpił znaczny wzrost. Druga co do liczebności grupa to osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym (tak jak w ubiegłym roku) oraz średnim ogólnokształcącym. Ogromny postęp nastąpił wśród osób z wykształceniem wyższym tj. spadek o 40 osób. Wśród osób z wykształceniem kierunkowym (techniczne, zawodowe bądź wyższe) zdecydowana przewagę stanowiły osoby z zawodem mechanika tak samo jak w ubiegłym roku. Spora grupa to także osoby po szkole ekonomicznej i gastronomicznej. Szczegółowe dane obrazuje wykres nr Wykres 49. Struktura osób biorących udział w badaniu z podziałem na wykształcenie (2014 r.) 78
79 Poniżej przedstawione zostały wyniki badań ankietowych dotyczące postaw oraz potrzeb szkoleniowych osób bezrobotnych. Dane przedstawione są w 3 częściach: a) w perspektywie aktywności edukacyjnej, b) barier tej aktywności, oraz c) preferencji szkoleniowych osób ankietowanych. Przeprowadzone badanie ankietowe pozwoliło na określenie form aktywizacji jakimi osoby te są zainteresowane. W porównaniu z rokiem 2013 nastąpił bardzo duży wzrost zainteresowania uczestnictwem w szkoleniach. 238 osób zadeklarowało chęć uczestnictwa w tej formie aktywizacji (w tym zajęcia Klubu Pracy) (65 os./2013r.). Następnie osoby bezrobotne są zainteresowane stażami i pracami społecznie użytecznymi. Najmniejsze zainteresowanie budzi poradnictwo zawodowe oraz prace interwencyjne. Szczegółowe wskazania bezrobotnych ilustrują wykresy nr 50 i 51. żadne roboty publiczne prace społecznie użyteczne szkolenia dotacje na uruchomienie własnej działalności poradnictwo zawodowe prace interwencyjne staże Wykres 50. Udział osób bezrobotnych w formach aktywizacji zawodowej (2013 r.) żadne roboty publiczne prace społecznie użyteczne szkolenia dotacje na uruchomienie własnej działalności poradnictwo zawodowe prace interwencyjne staże Wykres 51. Odsetek osób korzystających z form aktywizacji zawodowej w PUP (2014 r.) 79
80 Zdecydowana większość respondentów nie korzystała ze szkoleń w ciągu ostatnich 12 miesięcy. Zaledwie 4 % badanych (mniej o 2% niż w roku ubiegłym) uczestniczyło w tej formie aktywizacji zawodowej w ciągu ostatnich 12 m-cy. Osoby, które uczestniczyły w szkoleniach w większości nie zgłaszały żadnych problemów związanych z dostępem do nich. Pozytywnie oceniły zorganizowanie i prowadzenie szkoleń finansowanych przez tut. Urząd. Proponowane kursy spełniły ich oczekiwania i potrzeby edukacyjne. tak 6% nie 94% Wykres 52. Odsetek osób korzystających ze szkoleń w ciągu ostatnich 12 miesięcy (2013 r.) tak 4% nie 96% Wykres 53. Odsetek osób korzystających ze szkoleń w ciągu ostatnich 12 miesięcy (2014 r.) Zgodnie ze wskazaniami w badaniu ankietowym główne powody, dla których osoby bezrobotne nie korzystały ze szkoleń w ciągu ostatnich 12 m-cy, to brak ofert, lub brak informacji ze strony Powiatowego Urzędu Pracy. Jednakże na tym etapie analizy należy zwrócić uwagę, iż bardzo często postawa osób bezrobotnych w poszukiwaniu form aktywizacji ma znamiona biernej. 80
81 inne 131 niepozyskanie wystarczającej liczby punktów podczas ubiegania się o szkolenie 15 nie spełniłem(am) kryteriów formalnych 38 nie było ofert 258 nie zostałem(am) poinformowany(a) 141 Wykres 54. Powody dla których osoby bezrobotne nie korzystały ze szkoleń (2013 r.) uczestniczyli 25 inne 131 niepozyskanie wystarczającej liczby punktów podczas ubiegania się o szkolenie 3 nie spełniłem(am) kryteriów formalnych 19 nie było ofert 291 nie zostałem(am) poinformowany(a) Wykres 55. Powody dla których osoby bezrobotne nie korzystały ze szkoleń (2014 r.) Większość osób ankietowanych (74%) zadeklarowała chęć udziału w szkoleniach w ciągu najbliższych 12 miesięcy. Natomiast respondenci, którzy nie planują uczestniczyć w szkoleniach finansowanych przez tut. Urząd - 26% badanych w 2014 roku (23% /2013 r.) za główny powód podawały brak takiej potrzeby bądź aspiracji. 11% badanych uważa że szkolenia i tak nie przynoszą żadnego efektu, nie podnoszą kwalifikacji, ani szans na zdobycie pracy, a są jedynie 81
82 stratą czasu. Uszczegółowienie powodów dla których osoby bezrobotne nie chcą brać udziału w szkoleniach obrazuje wykres nr brak takiej potrzeby, aspiracji, pomysłu na siebie, ofert strata czasu, szkolenia nic nie dają obowiązki domowe plany zawodowe zły stan zdrowia, wiek Wykres 56. Powody dla których osoby bezrobotne nie chcą brać udziału w szkoleniach (2014 r.) Osoby bezrobotne podczas badania zostały poproszone o wskazanie zakresu szkolenia, które chciałyby podjąć. Zestawienie wskazanych szkoleń pogrupowanych w określone zawody z podziałem na rok 2013 i 2014 zawiera poniższa tabela. Nazwa zawodu Liczba zgłoszeń 2013 Liczba zgłoszeń 2014 Handlowiec, sprzedawca ( w tym obsł.kasy) Robotnik budowlany Informatyka, obsługa komputera, grafika Pozostali magazynierzy i pokrewni (tu- obsługa wózka widłowego) Operatorzy maszyn Nauka języka obcego 20 9 (głównie niemiecki) Kierowca (kurs prawa jazdy) 23 16(głównie kat.c) Piekarz Kucharz Kelner Księgowy 18 9 Ślusarz, spawacz Bukieciarz Kadrowa 12 5 Fryzjer
INFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY
POWIATOWY URZĄD PRACY W GDAŃSKU INFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY w 2015 roku 2015 MIASTO GDAŃSK Gdańsk, styczeń 2016 Spis treści 1. Zarejestrowani bezrobotni wg rodzaju działalności ostatniego
Bardziej szczegółowoINFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY
POWIATOWY URZĄD PRACY W GDAŃSKU INFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY w 2015 roku 2015 POWIAT GDAŃSKI Gdańsk, styczeń 2016 Spis treści 1. Zarejestrowani bezrobotni wg rodzaju działalności ostatniego
Bardziej szczegółowoUDZIAŁ KOBIET W OGÓLNEJ LICZBIE ZATRUDNIONYCH W POLSCE % 50. Źródło: Rocznik Statystyczny Pracy 2012.
Płeć jest jedną z kluczowych cech stosowanych w analizie rynku pracy. Wiele zjawisk przedstawionych jest w podziale na mężczyzn i kobiety. Także indywidualne możliwości oraz decyzje pracowników i osób
Bardziej szczegółowoPOPYT NA PRACĘ W WOJEWÓDZTWIE WIELKOPOLSKIM W 2013 R.
URZĄD STATYSTYCZNY W POZNANIU ul. Wojska Polskiego 27/29, 60 624 Poznań Opracowania sygnalne Data opracowania: kwiecień 2014 Kontakt: e mail: sekretariatuspoz@stat.gov.pl tel. 61 27 98 200, fax 61 27 98
Bardziej szczegółowoUWAGI METODYCZNE Popyt na pracę Wolne miejsca pracy Nowo utworzone miejsca pracy
1 UWAGI METODYCZNE Badanie popytu na pracę, realizowane na formularzu Z 05, prowadzone jest w ramach programu badań statystycznych statystyki publicznej. Obejmuje ono podmioty gospodarki narodowej o liczbie
Bardziej szczegółowoINFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY W 2017 ROKU
INFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY W 2017 ROKU 2017 MIASTO GDAŃSK Gdańsk, styczeń 2018 Spis treści 1. Zarejestrowani bezrobotni wg rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy na koniec 2017
Bardziej szczegółowoMAZOWIECKI RYNEK PRACY IV KWARTAŁ 2014 IV KWARTAŁ 2014 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE
MAZOWIECKI RYNEK PRACY IV KWARTAŁ 2014 IV KWARTAŁ 2014 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE Na Mazowszu nie pracowało 42,4% ludności w wieku 15 lat i więcej co oznacza poprawę sytuacji w ujęciu rocznym. W województwie
Bardziej szczegółowoGŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Pracy MONITORING RYNKU PRACY
Materiały na konferencję prasową w dniu 21 grudnia 2012 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Pracy MONITORING RYNKU PRACY POPYT NA PRACĘ W III KWARTALE 2012 ROKU PODSTAWOWE WYNIKI BADANIA III kwartał
Bardziej szczegółowoINFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY W 2018 ROKU
INFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY W 2018 ROKU 2018 MIASTO GDAŃSK Gdańsk, styczeń 2019 Spis treści 1. Zarejestrowani bezrobotni wg rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy na koniec 2018
Bardziej szczegółowoINFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY
INFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY w 2016 roku 2016 POWIAT GDAŃSKI Gdańsk, styczeń 2017 Spis treści 1. Zarejestrowani bezrobotni wg rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy na koniec 2016
Bardziej szczegółowoINFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY w I półroczu 2017 roku
INFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY w I półroczu 2017 roku 2017 MIASTO GDA Ń S K Gdańsk, 2017 Spis treści 1. Zarejestrowani bezrobotni wg rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy w końcu
Bardziej szczegółowoAnaliza lokalnego rynku pracy Powiatu Sosnowieckiego oraz diagnoza zapotrzebowania na kwalifikacje i umiejętności osób bezrobotnych aktualizacja 2014
Analiza lokalnego rynku pracy Powiatu Sosnowieckiego oraz diagnoza zapotrzebowania na kwalifikacje i umiejętności osób bezrobotnych aktualizacja 2014 Prezentacja wyników badania Metodologia badawcza Projekt
Bardziej szczegółowoINFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY W 2018 ROKU
INFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY W 2018 ROKU 2018 POWIAT GDAŃSKI Gdańsk, styczeń 2019 Spis treści 1. Zarejestrowani bezrobotni wg rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy na koniec 2018
Bardziej szczegółowoINFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY W I PÓŁROCZU 2019 ROKU
INFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY W I PÓŁROCZU 2019 ROKU 2019 MIASTO GDAŃSK Gdańsk, lipiec 2019 Spis treści 1. Zarejestrowani bezrobotni wg rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy na
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 30 WRZEŚNIA 2012 ROKU
CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 30 WRZEŚNIA 2012 ROKU I. SYTUACJA WŚRÓD PRACUJĄCYCH W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW W ŁODZI, NA KONIEC WRZEŚNIA 2012 ROKU Liczba ogółem pracujących w sektorze
Bardziej szczegółowoINFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY W I PÓŁROCZU 2018 ROKU
INFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY W I PÓŁROCZU 2018 ROKU 2018 MIASTO GDAŃSK Gdańsk, lipiec 2018 Spis treści 1. Zarejestrowani bezrobotni wg rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy na
Bardziej szczegółowoMONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYśKOWYCH W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009 r. CZĘŚĆ II. Gdańsk, sierpień 2010 r.
MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYśKOWYCH W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2009 r. CZĘŚĆ II Gdańsk, sierpień 2010 r. Raport opracowano w Zespole Badań i Analiz Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku 2 Spis
Bardziej szczegółowoINFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY W 2017 ROKU
INFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY W 2017 ROKU 2017 POWIAT GDAŃSKI Gdańsk, styczeń 2018 Spis treści 1. Zarejestrowani bezrobotni wg rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy na koniec 2017
Bardziej szczegółowoMAZOWIECKI RYNEK PRACY II KWARTAŁ 2015 II KWARTAŁ 2015 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE
MAZOWIECKI RYNEK PRACY II KWARTAŁ 2015 II KWARTAŁ 2015 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE Na Mazowszu nie pracowało 43,4% ludności w wieku 15 lat i więcej, co oznacza pogorszenie sytuacji w ujęciu rocznym o 0,5
Bardziej szczegółowoMAZOWIECKI RYNEK PRACY I KWARTAŁ 2015 I KWARTAŁ 2015 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE
MAZOWIECKI RYNEK PRACY I KWARTAŁ 2015 I KWARTAŁ 2015 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE Na Mazowszu nie pracowało 43,2% ludności w wieku 15 lat i więcej co oznacza poprawę sytuacji w ujęciu rocznym. W województwie
Bardziej szczegółowoINFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY W I PÓŁROCZU 2018 ROKU
INFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY W I PÓŁROCZU 2018 ROKU 2018 POWIAT GDAŃSKI Gdańsk, lipiec 2018 Spis treści 1. Zarejestrowani bezrobotni wg rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy na
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 MARCA 2015 ROKU
CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 MARCA 2015 ROKU I. SYTUACJA WŚRÓD PRACUJĄCYCH W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW W ŁODZI, NA KONIEC MARCA 2015 ROKU Liczba ogółem pracujących w sektorze przedsiębiorstw
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2015 ROKU
CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2015 ROKU I. SYTUACJA WŚRÓD PRACUJĄCYCH W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW W ŁODZI, NA KONIEC GRUDNIA 2015 ROKU Liczba ogółem pracujących w sektorze przedsiębiorstw
Bardziej szczegółowoMAZOWIECKI RYNEK PRACY I KWARTAŁ 2017 I KWARTAŁ 2017 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE
MAZOWIECKI RYNEK PRACY I KWARTAŁ 2017 I KWARTAŁ 2017 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE Na Mazowszu nie pracowało 43,3% ludności w wieku 15 lat i więcej. W województwie mazowieckim populacja pracujących wyniosła
Bardziej szczegółowoURZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE 31-223 Kraków, ul. Kazimierza Wyki 3 e-mail:sekretariatuskrk@stat.gov.pl tel. 12 415 60 11 Internet: http://www.stat.gov.pl/krak Informacja sygnalna - Nr 2 Data opracowania
Bardziej szczegółowoMAZOWIECKI RYNEK PRACY I KWARTAŁ 2016 I KWARTAŁ 2016 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE
MAZOWIECKI RYNEK PRACY I KWARTAŁ 2016 I KWARTAŁ 2016 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE Na Mazowszu nie pracowało 44,3% ludności w wieku 15 lat i więcej, co oznacza pogorszenie sytuacji w ujęciu rocznym o 1,1 p.
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA KONIEC GRUDNIA 2009 ROKU
CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA KONIEC GRUDNIA 2009 ROKU 1. SYTUACJA WŚRÓD PRACUJĄCYCH W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW W ŁODZI, NA KONIEC GRUDNIA 2009 ROKU. Liczba pracujących w sektorze przedsiębiorstw
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 MARCA 2012 ROKU
CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 MARCA 2012 ROKU I. SYTUACJA WŚRÓD PRACUJĄCYCH W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW W ŁODZI, NA KONIEC MARCA 2012 ROKU Liczba ogółem pracujących w sektorze przedsiębiorstw
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 MARCA 2011 ROKU
CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 MARCA 2011 ROKU I. SYTUACJA WŚRÓD PRACUJĄCYCH W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW W ŁODZI, NA KONIEC MARCA 2011 ROKU Liczba ogółem pracujących w sektorze przedsiębiorstw
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 30 CZERWCA 2014 ROKU
CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 30 CZERWCA 2014 ROKU I. SYTUACJA WŚRÓD PRACUJĄCYCH W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW W ŁODZI, NA KONIEC CZERWCA 2014 ROKU Liczba ogółem pracujących w sektorze przedsiębiorstw
Bardziej szczegółowoMAZOWIECKI RYNEK PRACY II KWARTAŁ 2016 II KWARTAŁ 2016 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE
MAZOWIECKI RYNEK PRACY II KWARTAŁ 2016 II KWARTAŁ 2016 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE Na Mazowszu nie pracowało 43,4% ludności w wieku 15 lat i więcej. W województwie mazowieckim populacja pracujących wyniosła
Bardziej szczegółowoMAZOWIECKI RYNEK PRACY IV KWARTAŁ 2015 IV KWARTAŁ 2015 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE
MAZOWIECKI RYNEK PRACY IV KWARTAŁ 2015 IV KWARTAŁ 2015 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE Na Mazowszu nie pracowało 41,9% ludności w wieku 15 lat i więcej, co oznacza poprawę sytuacji w ujęciu rocznym o 0,5 p. proc.
Bardziej szczegółowoINFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY w I półroczu 2017 roku
INFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY w I półroczu 2017 roku 2017 P O W IAT GDA Ń SKI Gdańsk, 2017 Spis treści 1. Zarejestrowani bezrobotni wg rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy w końcu
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 MARCA 2014 ROKU
CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 MARCA 2014 ROKU I. SYTUACJA WŚRÓD PRACUJĄCYCH W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW W ŁODZI, NA KONIEC MARCA 2014 ROKU Liczba ogółem pracujących w sektorze przedsiębiorstw
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 30 CZERWCA 2012 ROKU
CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 30 CZERWCA 2012 ROKU I. SYTUACJA WŚRÓD PRACUJĄCYCH W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW W ŁODZI, NA KONIEC CZERWCA 2012 ROKU Liczba ogółem pracujących w sektorze przedsiębiorstw
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 30 CZERWCA 2013 ROKU
CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 30 CZERWCA 2013 ROKU I. SYTUACJA WŚRÓD PRACUJĄCYCH W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW W ŁODZI, NA KONIEC CZERWCA 2013 ROKU Liczba ogółem pracujących w sektorze przedsiębiorstw
Bardziej szczegółowoBezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy w województwie zachodniopomorskim w 2017 roku
Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy w województwie zachodniopomorskim w 1 roku OPRACOWANIE: WYDZIAŁ BADAŃ I ANALIZ BIURO STATYSTYKI PUBLICZNEJ Szczecin 1 Wprowadzenie... 3 1.
Bardziej szczegółowoMONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2013 r. - CZĘŚĆ II
MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2013 r. - CZĘŚĆ II GDAŃSK, SIERPIEŃ 2014 Raport opracowano w Zespole Badań i Analiz Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku 2 Spis
Bardziej szczegółowoURZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE 31-223 Kraków, ul. Kazimierza Wyki 3 e-mail:sekretariatuskrk@stat.gov.pl tel. 12 415 60 11 Internet: http://www.stat.gov.pl/krak Informacja sygnalna - Nr 5 Data opracowania
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 MARCA 2016 ROKU
CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 MARCA 2016 ROKU I. SYTUACJA WŚRÓD PRACUJĄCYCH W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW W ŁODZI, NA KONIEC MARCA 2016 ROKU Liczba ogółem pracujących w sektorze przedsiębiorstw
Bardziej szczegółowoINFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY W I PÓŁROCZU 2019 ROKU
INFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY W I PÓŁROCZU 2019 ROKU 2019 POWIAT GDAŃSKI Gdańsk, lipiec 2019 Spis treści 1. Zarejestrowani bezrobotni wg rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy na
Bardziej szczegółowoAKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM W IV KWARTALE 2011 R.
AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM W IV KWARTALE 2011 R. Informacja została opracowana na podstawie uogólnionych wyników reprezentacyjnego Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności
Bardziej szczegółowoGŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Pracy i Warunków Życia POPYT NA PRACĘ W I PÓŁROCZU 2008 ROKU
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Pracy i Warunków Życia MONITORING RYNKU PRACY POPYT NA PRACĘ W I PÓŁROCZU 2008 ROKU Uwagi ogólne Od 2007 roku badanie popytu na pracę ma charakter reprezentacyjny
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2011 ROKU
CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2011 ROKU I. SYTUACJA WŚRÓD PRACUJĄCYCH W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW W ŁODZI, NA KONIEC GRUDNIA 2011 ROKU. Liczba ogółem pracujących w sektorze przedsiębiorstw
Bardziej szczegółowoAktywność ekonomiczna ludności Z punktu widzenia sytuacji na rynku pracy ludność dzieli się na aktywnych i biernych zawodowo.
Płeć jest jedną z kluczowy cech stosowanych w analizie rynku pracy. często pracują w innych zawodach i branżach niż mężczyźni, mają inne wynagrodzenie i czas pracy. Zróżnicowanie to jest uwarunkowane także
Bardziej szczegółowoObraz regionalnego rynku pracy w świetle danych GUS oraz badań własnych pracodawców
Spotkanie robocze z pracownikami PUP odpowiedzialnymi za realizację badań pracodawców w w ramach projektu Rynek Pracy pod Lupą Obraz regionalnego rynku pracy w świetle danych GUS oraz badań własnych pracodawców
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 30 CZERWCA 2011 ROKU
CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 30 CZERWCA 2011 ROKU I. SYTUACJA WŚRÓD PRACUJĄCYCH W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW W ŁODZI, NA KONIEC CZERWCA 2011 ROKU. Liczba ogółem pracujących w sektorze przedsiębiorstw
Bardziej szczegółowoKOBIETY I MĘŻCZYŹNI NA RYNKU PRACY
KOBIETY I MĘŻCZYŹNI NA RYNKU PRACY Dane prezentowane w niniejszym opracowaniu zostały zaczerpnięte z reprezentacyjnego Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL), z rejestrów bezrobotnych prowadzonych
Bardziej szczegółowoBEZROBOCIE REJESTROWANE W WOJEWÓDZTWIE LUBELSKIM W 2015 R. Stan w I półroczu
URZĄD STATYSTYCZNY W LUBLINIE OPRACOWANIA SYGNALNE Lublin, sierpień 2015 r. Kontakt: SekretariatUSLUB@stat.gov.pl Tel. 81 533 20 51, fax 81 533 27 61 Internet: http://lublin.stat.gov.pl BEZROBOCIE REJESTROWANE
Bardziej szczegółowoMONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007 r.
Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007 r. II CZĘŚĆ Gdańsk, październik 2008 r. Raport opracowano w Zespole Badań, Analiz i Informacji
Bardziej szczegółowoURZĄ D STATYSTYCZNY W BIAŁ YMSTOKU
URZĄ D STATYSTYCZNY W BIAŁ YMSTOKU Opracowania sygnalne Białystok, luty 2012 r. Tel. 85 749 77 00, fax 85 749 77 79 E-mail: SekretariatUSBST@stat.gov.pl Internet: www.stat.gov.pl/urzedy/bialystok Krajowy
Bardziej szczegółowoPOWIATOWY URZĄD PRACY W SOSNOWCU Centrum Aktywizacji Zawodowej 41-200 Sosnowiec, ul. Rzeźnicza 12
2014 POWIATOWY URZĄD PRACY W SOSNOWCU Centrum Aktywizacji Zawodowej 41-200 Sosnowiec, ul. Rzeźnicza 12 DIAGNOZA ZAPOTRZEBOWANIA NA ZAWODY I SPECJALNOŚCI POWIATU SOSNOWIEC SPIS TREŚCI WPROWADZENIE... 3
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2014 ROKU
CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2014 ROKU I. SYTUACJA WŚRÓD PRACUJĄCYCH W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW W ŁODZI, NA KONIEC GRUDNIA 2014 ROKU Liczba ogółem pracujących w sektorze łódzkich
Bardziej szczegółowoZmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2018 roku
Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2018 roku Szczecin 2018 Według danych Eurostat zharmonizowana stopa bezrobocia 1 dla Polski w czerwcu 2018 roku 2 wynosiła 3,7% tj. o 1,1
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA KONIEC WRZEŚNIA 2009 ROKU
CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA KONIEC WRZEŚNIA 2009 ROKU 1. SYTUACJA WŚRÓD PRACUJĄCYCH W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW W ŁODZI, NA KONIEC WRZEŚNIA 2009 ROKU. Liczba pracujących w sektorze przedsiębiorstw
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 30 WRZEŚNIA 2015 ROKU
CHARAKTERYSTYKA ŁÓDZKIEGO RYNKU PRACY NA DZIEŃ 30 WRZEŚNIA 2015 ROKU I. SYTUACJA WŚRÓD PRACUJĄCYCH W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW W ŁODZI, NA KONIEC WRZEŚNIA 2015 ROKU Liczba ogółem pracujących w sektorze
Bardziej szczegółowoMAZOWIECKI RYNEK PRACY I KWARTAŁ 2014 I KWARTAŁ 2014 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE
MAZOWIECKI RYNEK PRACY I KWARTAŁ 2014 I KWARTAŁ 2014 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE Sytuacja na mazowieckim rynku pracy wyróżnia się pozytywnie na tle kraju. Kobiety rzadziej uczestniczą w rynku pracy niż mężczyźni
Bardziej szczegółowoCharakterystyka podmiotów gospodarczych w regionie
Analiza sytuacji przedsiębiorstw w subregionie konińskim Opracowanie przygotowane przez Radę Konińskiej Izby Gospodarczej na spotkanie przedstawicieli Władz Izby z Prezydentem Miasta Konina Józefem Nowickim
Bardziej szczegółowoKWARTALNA INFORMACJA O AKTYWNOŚCI EKONOMICZNEJ LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM
KWARTALNA INFORMACJA O AKTYWNOŚCI EKONOMICZNEJ LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM Informacja została opracowana na podstawie uogólnionych wyników reprezentacyjnego Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności
Bardziej szczegółowoRanking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie choszczeńskim w 2007 roku - część 2.
Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie choszczeńskim w 2007 roku - część 2. CHOSZCZNO SIERPIEŃ 2008 R. 1 1. ABSOLWENCI ZACHODNIOPOMORSKICH UCZELNI ZAREJESTROWANI W POWIATOWYM URZĘDZIE PRACY
Bardziej szczegółowoOsoby powyżej 50 roku życia na rynku pracy Sytuacja w województwie zachodniopomorskim. Zachodniopomorskie Regionalne Obserwatorium Terytorialne
Zachodniopomorskie Regionalne Obserwatorium Terytorialne Analizy i informacje Osoby powyżej 50 roku życia na rynku pracy Sytuacja w województwie zachodniopomorskim Biuro Programowania Rozwoju Wydział Zarządzania
Bardziej szczegółowoMONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYśKOWYCH W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2011 r. - CZĘŚĆ II
MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYśKOWYCH W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2011 r. - CZĘŚĆ II GDAŃSK, SIERPIEŃ 2012 Raport opracowano w Zespole Badań i Analiz Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku 2 Spis
Bardziej szczegółowoAnaliza struktury wynagrodzeń w województwie zachodniopomorskim
Jacek Batóg Uniwersytet Szczeciński Analiza struktury wynagrodzeń w województwie zachodniopomorskim Poziom wynagrodzeń otrzymywanych za pracę jest silnie skorelowany z aktualnym stanem gospodarki. W długim
Bardziej szczegółowoRANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYśKOWYCH W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W II półroczu 2010 r. CZĘŚĆ II
Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYśKOWYCH W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W II półroczu 2010 r. CZĘŚĆ II Gdańsk, sierpień 2011 r. 1 Raport opracowano w Zespole Badań i Analiz
Bardziej szczegółowoZmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2017 roku
WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W SZCZECINIE Wydział Badań i Analiz Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2017 roku Szczecin 2018 Według danych Eurostat zharmonizowana stopa bezrobocia 1 dla Polski
Bardziej szczegółowoAnaliza sytuacji przedsiębiorstw w subregionie konińskim
Analiza sytuacji przedsiębiorstw w subregionie konińskim Konińska Izba Gospodarcza Maj 212 Charakterystyka podmiotów gospodarczych w regionie W subregionach województwa Wielkopolskiego średnio ok. 97%
Bardziej szczegółowoZmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2018 roku
Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2018 roku Szczecin 2019 Według danych Eurostat zharmonizowana stopa bezrobocia 1 dla Polski w grudniu 2018 roku 2 wynosiła 3,5% tj. o 0,8 pkt proc.
Bardziej szczegółowoSytuacja demograficzna kobiet
dane za rok 2017 Sytuacja demograficzna kobiet Województwo pomorskie ma 2 324,3 tys. mieszkańców, z czego 51,3% stanowią (1 192, 3 tys.), z medianą 1 wieku 40,7 lat ( 38,0 lat). Rodzi się mniej dziewczynek
Bardziej szczegółowoBezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy w województwie zachodniopomorskim w 2015 r.
Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy w województwie zachodniopomorskim w r. OPRACOWANIE: WYDZIAŁ BADAŃ I ANALIZ Szczecin 16 Wprowadzenie... 3 1. Rejestracja bezrobotnych według
Bardziej szczegółowoZmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2016 roku
WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W SZCZECINIE Wydział Badań i Analiz Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2016 roku Szczecin 2017 Według danych Eurostat zharmonizowana stopa bezrobocia 1 dla Polski
Bardziej szczegółowoWSPÓŁCZYNNIK AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ LUDNOŚCI WEDŁUG PŁCI W LATACH 2003 2011
W Polsce, podobnie jak w innych krajach europejskich, sytuacja kobiet na rynku pracy różni się od sytuacji zawodowej mężczyzn. Płeć jest więc jedną z najważniejszych cech uwzględnianych w statystyce rynku
Bardziej szczegółowoPOWIATOWY URZĄD PRACY W ZGIERZU RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE ZGIERSKIM W 2007 ROKU
POWIATOWY URZĄD PRACY W ZGIERZU RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE ZGIERSKIM W 2007 ROKU CZĘŚĆ II. Zgodnie z zaleceniem Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej Departamentu Rynku Pracy
Bardziej szczegółowoZmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2015 roku
WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W SZCZECINIE Wydział Badań i Analiz Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2015 roku Szczecin 2016 Według danych Eurostat zharmonizowana stopa bezrobocia 1 dla Polski
Bardziej szczegółowoPODMIOTY GOSPODARKI NARODOWEJ W REJESTRZE REGON W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM STAN NA KONIEC 2014 R.
PODMIOTY GOSPODARKI NARODOWEJ W REJESTRZE REGON W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM STAN NA KONIEC 2014 R. Źródłem publikowanych danych jest krajowy rejestr urzędowy podmiotów gospodarki narodowej, zwany dalej
Bardziej szczegółowoPrzekazujemy Państwu efekt pierwszego etapu prac nad Programem Rozwoju Miasta Łomża dotyczącego gospodarki.
Przekazujemy Państwu efekt pierwszego etapu prac nad Programem Rozwoju Miasta Łomża dotyczącego gospodarki. Efektem pierwszego etapu prac na Programem Rozwoju Miasta Łomża było powstanie analizy SWOT i
Bardziej szczegółowoABSOLWENCI SZKÓŁ NA STARCIE ZAWODOWYM. Warszawa,
ABSOLWENCI SZKÓŁ NA STARCIE ZAWODOWYM Warszawa, 08.11.2016 Absolwenci szkół na starcie zawodowym Źródło: Bank Danych Lokalnych, GUS, Szkoły ponadgimnazjalne i policealne, Absolwenci szkół ponadgimnazjalnych
Bardziej szczegółowoLUDNOŚĆ WEDŁUG EKONOMICZNYCH GRUP WIEKU W LATACH
W Polsce, podobnie jak w innych krajach europejskich, sytuacja kobiet na rynku pracy różni się od sytuacji zawodowej mężczyzn. Płeć jest więc jedną z najważniejszych cech uwzględnianych w statystyce rynku
Bardziej szczegółowoWojewódzki Urząd Pracy w Białymstoku. Wojewódzka Rada Rynku Pracy Białymstoku 2 czerwca 2017 roku
1 Wojewódzki Urząd Pracy w Białymstoku Wojewódzka Rada Rynku Pracy Białymstoku 2 czerwca 2017 roku Współczynnik aktywności zawodowej ludności w wieku 15 lat i więcej w % Wskaźnik zatrudnienia ludności
Bardziej szczegółowoRaport. z sytuacji na rynku pracy w Województwie Małopolskim. nr 7. za okres: październik opracowany w ramach projektu:
Raport z sytuacji na rynku pracy w Województwie Małopolskim nr 7 za okres: październik 2016 opracowany w ramach projektu: Kompleksowe wsparcie osób zwolnionych i zagrożonych zwolnieniem z pracy z obszaru
Bardziej szczegółowoURZĄD STATYSTYCZNY W BIAŁYMSTOKU
URZĄD STATYSTYCZNY W BIAŁYMSTOKU Opracowania sygnalne Białystok, marzec 2013 r. Kontakt: e-mail: SekretariatUSBST@stat.gov.pl tel. 85 749 77 00, fax 85 749 77 79 Internet: www.stat.gov.pl/urzedy/bialystok
Bardziej szczegółowoZmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2014 roku Porównanie grudnia 2013 i czerwca 2014 roku
WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W SZCZECINIE Wydział Badań i Analiz Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2014 roku Porównanie grudnia 2013 i czerwca 2014 roku Szczecin 2014 Według danych
Bardziej szczegółowoRAPORT O STANIE SEKTORA MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW W POLSCE. Rozdział 8. Profile regionalne małych i średnich przedsiębiorstw
RAPORT O STANIE SEKTORA MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW W POLSCE Rozdział 8. Profile regionalne małych i średnich przedsiębiorstw Warszawa, 2011 Spis treści Województwo dolnośląskie...3 Województwo kujawsko-pomorskie...6
Bardziej szczegółowoSytuacja zawodowa osób z wyższym wykształceniem w Polsce i w krajach Unii Europejskiej w 2012 r.
1 Urz d Statystyczny w Gda sku W Polsce w 2012 r. udział osób w wieku 30-34 lata posiadających wykształcenie wyższe w ogólnej liczbie ludności w tym wieku (aktywni zawodowo + bierni zawodowo) wyniósł 39,1%
Bardziej szczegółowoDziałalność gospodarcza przedsiębiorstw o liczbie pracujących do 9 osób w 2015 r.
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Warszawa, 03.10.2016 r. Opracowanie sygnalne Działalność gospodarcza przedsiębiorstw o liczbie pracujących do 9 osób w 2015 r. W 2015 r. działalność gospodarczą w Polsce prowadziło
Bardziej szczegółowoRealizacja: MillwardBrown SMG/KRC Warszawa, ul. Nowoursynowska 154A
Badanie specyfiki bezrobocia w wybranych powiatach województwa mazowieckiego, w zakresie stanu obecnego, perspektyw rozwoju sytuacji na lokalnych rynkach pracy oraz wniosków dla polityki rynku pracy. Wyniki
Bardziej szczegółowoRozdział 4. Profile regionalne małych i średnich przedsiębiorstw. Województwo dolnośląskie
Melania Nieć, Joanna Orłowska, Maja Wasilewska Rozdział 4. Profile regionalne małych i średnich przedsiębiorstw Województwo dolnośląskie Struktura podmiotowa przedsiębiorstw aktywnych W 2013 r. o ponad
Bardziej szczegółowoMAZOWIECKI RYNEK PRACY LISTOPAD 2013 R.
MAZOWIECKI RYNEK PRACY LISTOPAD 2013 R. Po raz pierwszy od ośmiu miesięcy nastąpił wzrost stopy bezrobocia zarówno w Polsce, jak i na Mazowszu. Bardziej optymistyczna informacja dotyczy zatrudnienia w
Bardziej szczegółowoTabela nr 1. Stopa bezrobocia rejestrowanego w poszczególnych miesiącach w 2012 i 2013 r. na Mazowszu i w Polsce.
MAZOWIECKI RYNEK PRACY GRUDZIEŃ 2013 R. GUS poinformował, że w grudniu stopa bezrobocia rejestrowanego na Mazowszu utrzymała się na poziomie sprzed miesiąca (11,0%). W skali kraju w stosunku do listopada
Bardziej szczegółowoPodmioty gospodarki narodowej w rejestrze REGON w województwie małopolskim Stan na koniec 2017 r.
opracowanie sygnalne Podmioty gospodarki narodowej w rejestrze REGON w województwie małopolskim Stan na koniec 2017 r. Liczba podmiotów gospodarki narodowej w rejestrze REGON w województwie małopolskim
Bardziej szczegółowoRAPORT Z REALIZACJI. Strategii Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata za okres
RAPORT Z REALIZACJI Strategii Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2011 2020 za okres 2011 2013 SPIS TREŚCI CEL GŁÓWNY...9 Wskaźniki osiągnięć... 9 OBSZAR 1. GOSPODARKA WIEDZY I AKTYWNOŚCI... 11 Wskaźniki
Bardziej szczegółowoGłówne tendencje bezrobocia obserwowane w powiatach objętych działaniem Filii WUP w Bielsku-Białej. Lata
Główne tendencje bezrobocia obserwowane w powiatach objętych działaniem Filii WUP w Bielsku-Białej. Lata 2013-2014 Wyszczególnienie Wskaźnik stopy bezrobocia w poszczególnych powiatach subregionu południowego
Bardziej szczegółowoSytuacja osób bezrobotnych w wieku do 30 lat na dolnośląskim rynku pracy. (stan na 31 grudnia 2015 r.)
Sytuacja osób bezrobotnych w wieku do 30 lat na dolnośląskim rynku pracy (stan na 31 grudnia r.) r. w powiatowych urzędach pracy województwa dolnośląskiego zarejestrowane były 23372 osoby bezrobotne w
Bardziej szczegółowoROZDZIAŁ 19 RYNEK PRACY A ROZWÓJ MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW W POLSCE (Z UWZGLĘDNIENIEM PRZYKŁADU WOJ. MAŁOPOLSKIEGO)
Dagmara K. Zuzek ROZDZIAŁ 19 RYNEK PRACY A ROZWÓJ MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW W POLSCE (Z UWZGLĘDNIENIEM PRZYKŁADU WOJ. MAŁOPOLSKIEGO) Wstęp Funkcjonowanie każdej gospodarki rynkowej oparte jest
Bardziej szczegółowoINFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY w 2014 roku z załącznikami
Powiatowy Urząd Pracy w Gdańsku INFORMACJA O SYTUACJI NA LOKALNYM RYNKU PRACY w 2014 roku z załącznikami POWIAT GDAŃSKI Gdańsk, styczeń 2015 1. Wielkość i stopa bezrobocia Stopa bezrobocia stan z 31.12.2014
Bardziej szczegółowoGłówne tendencje bezrobocia obserwowane w powiatach objętych działaniem Filii WUP w Bielsku-Białej. Lata
Główne tendencje bezrobocia obserwowane w powiatach objętych działaniem Filii WUP w Bielsku-Białej. Lata 2012-2013 Wyszczególnienie Wskaźnik stopy bezrobocia w poszczególnych powiatach subregionu południowego
Bardziej szczegółowoInformacja o sytuacji na rynku pracy w powiecie grajewskim według stanu na 31 maja 2012 roku
Informacja o sytuacji na rynku pracy w powiecie grajewskim według stanu na 31 maja 2012 roku Poziom bezrobocia Poziom bezrobocia w końcu maja 2012r. był nieznacznie wyższy od notowanego w analogicznym
Bardziej szczegółowoStatystyka rynku pracy - woj. mazowieckie
Statystyka rynku pracy - woj. mazowieckie Lipiec 2019 Liczba osób bezrobotnych i stopa bezrobocia W lipcu 2019 r. w urzędach pracy zarejestrowanych było 125 601 osób bezrobotnych. To o 1 052 osoby mniej
Bardziej szczegółowoINFORMACJA O SYTUACJI NA RYNKU PRACY W WOJ. DOLNOŚLĄSKIM W GRUDNIU 2013 ROKU.
Liczba bezrobotnych w tys. osób INFORMACJA O SYTUACJI NA RYNKU PRACY W WOJ. DOLNOŚLĄSKIM W GRUDNIU ROKU. 1. Ogólne informacje o stanie bezrobocia w grudniu r. Porównanie wzrostu i spadku liczby zarejestrowanych
Bardziej szczegółowoLUDNOŚĆ WEDŁUG EKONOMICZNYCH GRUP WIEKU W LATACH
W Polsce, podobnie jak w innych krajach europejskich, sytuacja kobiet na rynku pracy różni się od sytuacji zawodowej mężczyzn. Płeć jest więc jedną z najważniejszych cech uwzględnianych w statystyce rynku
Bardziej szczegółowoZmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2015 roku
WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W SZCZECINIE Wydział Badań i Analiz Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2015 roku Szczecin 2015 Według danych Eurostat zharmonizowana stopa bezrobocia
Bardziej szczegółowo