Elementy kontaktu i komunikacji z pacjentem

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Elementy kontaktu i komunikacji z pacjentem"

Transkrypt

1 PROGRAM POPRAWY WCZESNEGO WYKRYWANIA I DIAGNOZOWANIA NOWOTWORÓW U DZIECI W PIĘCIU WOJEWÓDZTWACH POLSKI Elementy kontaktu i komunikacji z pacjentem Opracowanie: Dr n. med. Elżbieta Kryj-Radziszewska Zakład Medycyny Rodzinnej Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego

2 Choroba nowotworowa jako wydarzenie w rodzinie prowadzi do: doświadczania chronicznej choroby u zdrowych ludzi (rodzice, rodzeństwo) dezintegracji lub integracji i mobilizacji nasilenia agresji wewnątrzrodzinnej triangulacji (włączanie dziecka w konflikt między rodzicami) lub koalicja 1+1 (dziecko jeden rodzic) odsunięcia innych dzieci na bok pogorszenia sytuacji ekonomicznej u dzieci pojawienie się obawy o zachorowanie rodziców poczucia bezradności wobec cierpienia

3 Doświadczany nastrój w rodzinie chorego dziecka zależy od: stanu klinicznego dziecka, przebiegu leczenia, rokowań, niepewności dotyczącej cierpienia chorego, niepewności tego, czy dziecko przeżyje, a jeśli przeżyje, to jaka będzie jego jakość życia i funkcjonowanie w przyszłości stylu radzenia sobie ze stresem (rodziny jako całości i poszczególnych jej członków) Według badań rodzice młodszych dzieci funkcjonują lepiej niż rodzice nastolatków. (Frank N., Brown R., Blount R., Psychooncology 2001;10)

4 Wyzwania i problemy psychospołeczne związane z chorobą chore dziecko rodzic/rodzice rodzeństwo

5 Specyfika zachowań zależnie od wieku dziecka wg Piageta 0-2 roku życia (faza sensomotoryczna) choroba występuje tylko tu i teraz poznanie wykorzystuje schematy pod postacią reakcji odruchowych a myślenie jest tożsame z działaniem 3-6 rok życia (okres wyobrażeń przedoperacyjnych) dominują: egocentryzm, nieodwracalność, myślenie magiczne, symboliczne sprawiedliwość immanentna - postrzeganie choroby jako kary za złe czyny i w efekcie włączanie: - idealnego zachowania lub - uporu, nieposłuszeństwa, wybuchów złości, odmowy leczenia dominujacy lęk przed bólem, opuszczeniem przez rodziców, uważne śledzenie metakomunikacji

6 Specyfika zachowań zależnie od wieku dziecka wg Piageta c.d rok życia (faza operacji konkretnych) proste związki przyczynowo skutkowe np. choroba = bakteria fantazjowanie (uwaga na brak lub niedostatek informacji) - regresja, - słowna i fizyczna agresja, >12 roku życia dojrzewanie faza operacji formalnych zdolność myślenia hipotetycznego i abstrakcyjnego chęć współuczestniczenia w podejmowaniu decyzji (uczenie odpowiedzialności, zaspakajania potrzeb innych) konflikty z dorosłymi, izolacja wewnętrzna sięganie po substancje psychoaktywne bardzo ważny wygląd, sprawność fizyczna

7 Chory ograniczenie autonomii: utrata prywatności, wzrost zależności od rodziców, pielęgniarek. konieczność dyscypliny i współpracy w fazie diagnostyki i terapii: przyjmowanie leków, przestrzeganie zaleceń doświadczanie zmian zachodzących w ciele, skutków choroby i leczenia (nudności, wymioty, ból) częściowa izolacja społeczna utrata/ograniczenie kontaktów z rówieśnikami. (opuszczanie codziennych zajęć: w szkole, przedszkolu; ograniczenie form spędzania wolnego czasu) Obciążenia psychiczne: zagrożenie egzystencjalne, utrata autonomii i kontroli, poczucie winy i wstydu, lęk, smutek, konieczność zmiany planów na przyszłość. utrata poczucia sensu, kryzys wiary,

8 Rodzice konieczna reorganizacja codziennego życia: opieka nad chorym dzieckiem, opieka nad rodzeństwem, praca zawodowa, obciążenia wynikające z konieczności zabezpieczenia stabilności finansowej (rezygnacja z pracy, kosztowna diagnostyka, leczenie) zakwestionowanie funkcji rodzicielskiej konflikty partnerskie np. z powodu rozbieżności w radzeniu sobie z chorobą, poszukiwaniem winnego choroby u dziecka życie pod presją: smutek z powodu cierpienia dziecka, strach przed nawrotem choroby, utrzymujące się zagrożenie życia, myśli intruzyjne, lęk przed przyszłością. utrata poczucia sensu i kryzys wiary zespół stresu pourazowego

9 Możliwe odczucia rodziców poczucie winy (niezależnie od obiektywnej niewinności) poczucie krzywdy (od ludzi, lekarzy, losu, Boga) gniew (na lekarzy, innych ludzi) usztywnienie rodzinnych sposobów radzenia sobie ze stresem

10 Rodzeństwo problemy emocjonalne z powodu choroby brata/siostry: doświadczenie lęku, smutku, poczucia winy. utrata części uwagi ze strony rodziców - dzieci zapomniane, dzieci nadmiernie zaopiekowane konieczność współpracy z obcymi osobami, np. członkami rodziny, pomocą domową. zmiana w trybie życia: rezygnacja z rozrywek, doświadczenie nieprzewidywalności losu (szybkie i nagłe rozstania). brak lub niewielki bezpośredni kontakt ze środowiskiem szpitala (pośrednie informacje)

11 Rodzeństwo dziecka z chorobą nowotworową a jakość życia Houtzager i wsp, Child. Care Health Dev. 2005, 31 Dzieci 7-11 lat wykazywały niższy poziom jakości życia w porównaniu z grupą kontrolną w zakresie: aktywności fizycznych (spacery, bieganie, aktywność sportowa), aktywności poznawczych (koncentracja, problemy z pamięcią i nauką), pozytywnych emocji (brak radości, zabawy, satysfakcji, relaksu, entuzjazmu, uśmiechu) Dzieci lat ujawniały głównie: problemy poznawcze (koncentracja, problemy z pamięcią i nauką), oraz w zakresie emocji pozytywnych i negatywnych (strach, złość, depresja, agresja, zazdrość), u dziewcząt stwierdzano więcej problemów natury społecznej niż u chłopców,

12 Postępowanie wobec chorego i jego bliskich - ogólne zasady należy zapewnić odpowiednie warunki zewnętrzne rozmowy, nie należy okłamywać chorego i jego rodziny, należy dostosować ilość podawanych treści do zadawanych pytań, informacje należy podawać stopniowo, powoli, nie wolno używać żargonu medycznego i niezrozumiałego słownictwa trzeba obserwować reakcje rozmówcy i odpowiednio na nie reagować, trzeba umieć powiedzieć nie wiem, nie należy obawiać się milczenia, rozmowa zawsze powinna pozostawiać nadzieję, chory, rodzina powinni mieć poczucie zapewnionego wsparcia,

13 Czego należy unikać w trakcie kontaktu z chorym i jego bliskimi - błędy w komunikacji unikanie pytań otwartych, pochopne udzielanie rad, minimalizowanie uczuć ( wszyscy się boją ), zdawkowe uspokajanie ( wszystko będzie dobrze ), pośpiech, dysonans poznawczy, brak empatii, oszukiwanie, dawanie fałszywych nadziei, zapewnień, obietnic.

14 Postępowanie wobec chorego i jego bliskich - podsumowanie zapewnienie osobowego kontaktu- zrozumiałe wyjaśnianie problemów związanych z chorobą, poważne traktowanie wątpliwości, wyrażanie szacunku poprzez- dotrzymywanie przyrzeczeń, słowność, punktualność, ochrona przed społeczną izolacją (możliwość kontynuowania zajęć przedszkolnych, szkolnych, kontaktów rówieśniczych psychologiczna eutanazja ), zwracanie uwagi na wrażliwość chorego zwracanie uwagi na wagę przekazów niewerbalnych (niepewność, lęk, przygnębienie, zakłopotanie) sterowanie skrajnymi postawami (nadopiekuńczość, zaniedbanie w tym szczególnie psychiczne odłączenie )

15 W prezentacji wykorzystano informacje pochodzące z poniżej wymienionych źródeł: 1/ Zuberek- Moskal U. Rodzina w sytuacji wyznaczonej chorobą nowotworową dziecka Wydawnictwo UJ, Kraków 1999; / Trask P.C. I wsp. Parent and Adolescent Adjustment to Pediatric Cancer: Associations with Coping Social Support, and Family Function. J. Pediatr. Oncol. Nurs. 2003; 1 (20): / Santacorce S. Uncertainty, Anxiety, and Symptoms of Posttraumatic Stress in Parents of Children Recently Diagnosed with Cancer. J. Pediatr. Oncol. Nurs. 2002; 3 (19): / Houtzager B.A. I wsp. One month after diagnosis: quality of life, coping and previous functioning in siblings of children with cancer Child. Care Health Dev. 2005, 31; / Pietrzyk A.: Dzieci i młodzież w obliczu raka siostry/brata. Wydawnictwo Via Medica Psychoonkologia tom 10, nr 1; / Stefańska-Klar R. Późne dzieciństwo. Młodszy wiek szkolny. W: Harwas-Napierała B., Trempała J. (red.). Psychologia rozwoju człowieka, t. 2. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000:

POROZUMIENIE CZY KONFLIKT? O AKCEPTACJI CHOROBY. PSYCHOLOGICZNE ASPEKTY NF1 W KONTEKŚCIE RODZINNYM

POROZUMIENIE CZY KONFLIKT? O AKCEPTACJI CHOROBY. PSYCHOLOGICZNE ASPEKTY NF1 W KONTEKŚCIE RODZINNYM POROZUMIENIE CZY KONFLIKT? O AKCEPTACJI CHOROBY. PSYCHOLOGICZNE ASPEKTY NF1 W KONTEKŚCIE RODZINNYM dr n. med. Magdalena Trzcińska Szpital Uniwersytecki nr 1 im. dr. A. Jurasza w Bydgoszczy NF1 W RODZINIE

Bardziej szczegółowo

Jak rozmawiać o chorobie i śmierci z pacjentami terminalnie chorymi i ich rodzinami szkolenie dla lekarzy i personelu medycznego

Jak rozmawiać o chorobie i śmierci z pacjentami terminalnie chorymi i ich rodzinami szkolenie dla lekarzy i personelu medycznego Jak rozmawiać o chorobie i śmierci z pacjentami terminalnie chorymi i ich rodzinami szkolenie dla lekarzy i personelu medycznego Cele szkolenia Celem szkolenia jest zapoznanie lekarzy i personelu medycznego

Bardziej szczegółowo

Jak rozmawiać z rodziną po stracie osoby bliskiej? szkolenie dla lekarzy i personelu medycznego

Jak rozmawiać z rodziną po stracie osoby bliskiej? szkolenie dla lekarzy i personelu medycznego Jak rozmawiać z rodziną po stracie osoby bliskiej? szkolenie dla lekarzy i personelu medycznego Cele szkolenia Celem szkolenia jest przedstawienie lekarzom i personelowi medycznemu technik właściwej komunikacji

Bardziej szczegółowo

Psychologiczne problemy kwalifikacji pacjenta do przeszczepienia nerki.

Psychologiczne problemy kwalifikacji pacjenta do przeszczepienia nerki. Zakład Nauczania Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Wydział Nauk o Zdrowiu, WUM Klinika Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej, SKDJ Psychologiczne problemy kwalifikacji pacjenta do przeszczepienia nerki.

Bardziej szczegółowo

Czy to smutek, czy już depresja?

Czy to smutek, czy już depresja? Niebezpieczna siostra smutku jak rozpoznać i poradzić sobie z depresją? Warsztaty dla uczniów Czy to smutek, czy już depresja? Podstawowe różnice Smutek To emocja, której doświadczanie jest naturalne dla

Bardziej szczegółowo

Jakość życia dzieci z przewlekłą chorobą nerek w Polsce Katarzyna Kiliś-Pstrusińska

Jakość życia dzieci z przewlekłą chorobą nerek w Polsce Katarzyna Kiliś-Pstrusińska Jakość życia dzieci z przewlekłą chorobą nerek w Polsce Katarzyna Kiliś-Pstrusińska Katedra i Klinika Nefrologii Pediatrycznej Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu VII Zjazd PTNefD, Łódź 2015 1 Jakość życia

Bardziej szczegółowo

Dzieci też przeżywają żałobę. Jak wspierać rodzinę po stracie? Milena Pacuda Anna Sokołowska

Dzieci też przeżywają żałobę. Jak wspierać rodzinę po stracie? Milena Pacuda Anna Sokołowska Dzieci też przeżywają żałobę. Jak wspierać rodzinę po stracie? Milena Pacuda Anna Sokołowska Podstawy teoretyczne Jak kształtuje się pojęcie śmierci u dzieci? Dzieci w wieku do 4 lat: do 2 roku życia poczucie

Bardziej szczegółowo

Jednostka dydaktyczna 1: Analiza problemów psycho-społecznych

Jednostka dydaktyczna 1: Analiza problemów psycho-społecznych Jednostka dydaktyczna 1: Analiza problemów psycho-społecznych W tej jednostce dydaktycznej poznasz najbardziej powszechne problemy osób z nabytą niepełnosprawnością i ich rodzin. Nie znajdziesz tutaj rozwiązań,

Bardziej szczegółowo

PROGRAM SZKOLENIA: PSYCHOSPOŁECZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU DZIECI I MŁODZIEZY PSYCHOLOGIA ROZWOJOWA, KSZTAŁTOWANIE SIĘ OSOBOWOŚCI

PROGRAM SZKOLENIA: PSYCHOSPOŁECZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU DZIECI I MŁODZIEZY PSYCHOLOGIA ROZWOJOWA, KSZTAŁTOWANIE SIĘ OSOBOWOŚCI PROGRAM SZKOLENIA: PSYCHOSPOŁECZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU DZIECI I MŁODZIEZY Tematy szkolenia PSYCHOLOGIA ROZWOJOWA, KSZTAŁTOWANIE SIĘ OSOBOWOŚCI Wykład 2 godz. - Podejście do rozwoju psychicznego w kontekście

Bardziej szczegółowo

DZIECKO Z DEPRESJĄ W SZKOLE I PRZEDSZKOLU INFORMACJE DLA RODZICÓW I OPIEKUNÓW

DZIECKO Z DEPRESJĄ W SZKOLE I PRZEDSZKOLU INFORMACJE DLA RODZICÓW I OPIEKUNÓW DZIECKO Z DEPRESJĄ W SZKOLE I PRZEDSZKOLU INFORMACJE DLA RODZICÓW I OPIEKUNÓW CO TO JEST DEPRESJA? Depresja jako choroba czyli klinicznie rozpoznany zespół depresyjny to długotrwały, szkodliwy i poważny

Bardziej szczegółowo

Żałoba i strata. Paulina Wróbel Instytut Psychologii UJ

Żałoba i strata. Paulina Wróbel Instytut Psychologii UJ Żałoba i strata Paulina Wróbel Instytut Psychologii UJ Żałoba Proces psychologicznej, społecznej i somatycznej reakcji, będącej odpowiedzią na utratę i jej konsekwencje. Spełnia prawie wszystkie kryteria

Bardziej szczegółowo

TRUDNOŚCI WYNIKAJĄCE ZE STANU ZDROWIA i KONDYCJI UCZNIA. analiza psychologiczna

TRUDNOŚCI WYNIKAJĄCE ZE STANU ZDROWIA i KONDYCJI UCZNIA. analiza psychologiczna TRUDNOŚCI WYNIKAJĄCE ZE STANU ZDROWIA i KONDYCJI UCZNIA analiza psychologiczna Beata Dobińska psycholog Zachodniopomorska Szkoła Biznesu CHOROBA PRZEWLEKŁA A FUNKCJONOWANIE DZIECKA 1569,7 tys. dzieci i

Bardziej szczegółowo

Trudne rozmowy z rodziną o stanie pacjenta z podejrzeniem śmierci pnia mózgu

Trudne rozmowy z rodziną o stanie pacjenta z podejrzeniem śmierci pnia mózgu Trudne rozmowy z rodziną o stanie pacjenta z podejrzeniem śmierci pnia mózgu Na sposobie rozmowy o krytycznym, nie rokującym żadnej poprawy stanie pacjenta z jego rodziną odciska swoje piętno nasz osobisty

Bardziej szczegółowo

KONSEKWENCJE NIEOBECNOŚCI RODZICÓW DLA PSYCHOSPOŁECZNEGO ROZWOJU DZIECKA

KONSEKWENCJE NIEOBECNOŚCI RODZICÓW DLA PSYCHOSPOŁECZNEGO ROZWOJU DZIECKA KONSEKWENCJE NIEOBECNOŚCI RODZICÓW DLA PSYCHOSPOŁECZNEGO ROZWOJU DZIECKA Małgorzata Sitarczyk Zakład Psychologii Wychowawczej i Psychologii Rodziny Instytut Psychologii UMCS ZNACZENIE RELACJI RODZICE -

Bardziej szczegółowo

Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka i jego rodziny

Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka i jego rodziny Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka i jego rodziny Fazy reakcji emocjonalnej rodziców w sytuacji pojawienia się niepełnosprawnego dziecka mgr Katarzyna Kowalska Dziecko niepełnosprawne w rodzinie Według

Bardziej szczegółowo

PLAN ZAJĘĆ W RAMACH SPECJALIZACJI Z PIELEGNIARSTWA GINEKOLOGICZNEGO

PLAN ZAJĘĆ W RAMACH SPECJALIZACJI Z PIELEGNIARSTWA GINEKOLOGICZNEGO PLAN ZAJĘĆ W RAMACH SPECJALIZACJI Z PIELEGNIARSTWA GINEKOLOGICZNEGO w dniach 12.09.2014 13.09.2014 Data Godziny Osoba prowadząca Miejsce realizacji zajęć Forma zajęć Liczba godz. 12.09.14 (piątek ) 9.00-12.45

Bardziej szczegółowo

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW II ROKU STUDIÓW

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW II ROKU STUDIÓW PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW II ROKU STUDIÓW 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Psychologia lekarska 2. NAZWA JEDNOSTKI

Bardziej szczegółowo

Szanse i ryzyka Psycholog - Edna Palm

Szanse i ryzyka Psycholog - Edna Palm Rodzeństwo dzieci niepełnosprawnych Szanse i ryzyka Psycholog - Edna Palm Tłumaczenie: Psycholog - Dorota Fedorowska (Fundacja EDUCO) Czynniki obciążające rodziny posiadające niepełnosprawne dziecko Obciążenie

Bardziej szczegółowo

Jak żyć z SM? Magdalena Fac-Skhirtladze Sekretarz generalna PTSR. Warszawa 2016

Jak żyć z SM? Magdalena Fac-Skhirtladze Sekretarz generalna PTSR. Warszawa 2016 Jak żyć z SM? Magdalena Fac-Skhirtladze Sekretarz generalna PTSR Warszawa 2016 SM wczoraj i dziś Zmiany w możliwościach leczenia choroby, innowacje Zmiany w rozumieniu SM i przebiegu choroby Zmiany w postrzeganiu

Bardziej szczegółowo

Program autorski Poznaję uczucia

Program autorski Poznaję uczucia Dziecko chce być dobre, Jeśli nie umie naucz, Jeśli nie wie wytłumacz, Jeśli nie może pomóż. Janusz Korczak Program autorski Poznaję uczucia 1 Anna Major Program Poznaję uczucia jest skierowany do dzieci

Bardziej szczegółowo

DEPRESJA U DZIECI I MŁODZIEŻY

DEPRESJA U DZIECI I MŁODZIEŻY DEPRESJA U DZIECI I MŁODZIEŻY Termin depresja niezwykle rozpowszechniony w codziennym języku zazwyczaj używany jest do nazwania normalnej reakcji na trudne wydarzenie. Często zdarza się, że młody człowiek

Bardziej szczegółowo

Zjawisko wykluczenia społecznego dzieci i rodzin z chorobą rzadką. Agata Milik Gdańsk,

Zjawisko wykluczenia społecznego dzieci i rodzin z chorobą rzadką. Agata Milik Gdańsk, Zjawisko wykluczenia społecznego dzieci i rodzin z chorobą rzadką Agata Milik Gdańsk, 15-05-2018 Zjawisko wykluczenia społecznego dzieci i rodzin z chorobą rzadką Choroby przewlekłe w rodzinie Choroby

Bardziej szczegółowo

Rola religii i duchowości w radzeniu sobie z chorobą nowotworową. Opieka duszpasterska i wsparcie duchowe u pacjentów ze szpiczakiem

Rola religii i duchowości w radzeniu sobie z chorobą nowotworową. Opieka duszpasterska i wsparcie duchowe u pacjentów ze szpiczakiem Rola religii i duchowości w radzeniu sobie z chorobą nowotworową Opieka duszpasterska i wsparcie duchowe u pacjentów ze szpiczakiem Duchowość 1. Duchowość = religijność 2. Duchowość versus religijność

Bardziej szczegółowo

Jak pomóc dziecku radzić sobie z trudnymi emocjami?

Jak pomóc dziecku radzić sobie z trudnymi emocjami? Image by Alexas_Fotos on Pixabay dr Agnieszka Lasota Jak pomóc dziecku radzić sobie z trudnymi emocjami? Czy dorośli pozwalają dzieciom na doświadczanie i wyrażanie negatywnych emocji, takich jak złość,

Bardziej szczegółowo

Problem pomiaru obiektywnych i subiektywnych uwarunkowań jakości życia

Problem pomiaru obiektywnych i subiektywnych uwarunkowań jakości życia Problem pomiaru obiektywnych i subiektywnych uwarunkowań jakości życia MIKOŁAJ MAJKOWICZ KATEDRA PSYCHOLOGII I ZAKŁAD BADAŃ NAD JAKOŚCIĄ ŻYCIA WYDZIAŁ NAUK O ZDROWIU GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY Użycie

Bardziej szczegółowo

Milena Pyra Samodzielny Publiczny Dziecięcy Szpital Kliniczny

Milena Pyra Samodzielny Publiczny Dziecięcy Szpital Kliniczny Milena Pyra Samodzielny Publiczny Dziecięcy Szpital Kliniczny 1. Stres jako reakcja na wymagania stawiane organizmowi 2. Stres jako układ warunków stanowiących obciążenie człowieka 3. Stres jako specyficzny

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY I PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA KIERUNKU LEKARSKIM ROK AKADEMICKI 2016/2017

PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY I PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA KIERUNKU LEKARSKIM ROK AKADEMICKI 2016/2017 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY I PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA KIERUNKU LEKARSKIM ROK AKADEMICKI 2016/2017 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Psychologiczne aspekty opieki nad dzieckiem z chorobą nowotworową

Bardziej szczegółowo

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2012/2013 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2012/2013 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2012/2013 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Psychologiczne aspekty opieki nad dzieckiem z chorobą nowotworową

Bardziej szczegółowo

Jak pomóc samemu sobie w walce z NZJ. Dorota Jakubczak

Jak pomóc samemu sobie w walce z NZJ. Dorota Jakubczak Jak pomóc samemu sobie w walce z NZJ Dorota Jakubczak Każdy człowiek doświadcza choroby nieco inaczej We współczesnym, holistycznym modelu opieki zwraca się uwagę na emocjonalne doznania pacjenta, jego

Bardziej szczegółowo

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW II ROKU STUDIÓW

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW II ROKU STUDIÓW PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW II ROKU STUDIÓW 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Psychologia lekarska 2. NAZWA JEDNOSTKI

Bardziej szczegółowo

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Psychologiczne aspekty opieki nad dzieckiem z chorobą nowotworową

Bardziej szczegółowo

Depresja nastolatków. Co należy wiedzieć? Jak reagować? Zadanie finansowane ze środków Narodowego Programu Zdrowiana lata

Depresja nastolatków. Co należy wiedzieć? Jak reagować? Zadanie finansowane ze środków Narodowego Programu Zdrowiana lata Depresja nastolatków Co należy wiedzieć? Jak reagować? Zadanie finansowane ze środków Narodowego Programu Zdrowiana lata 2016-2020 Trudny start w dorosłość Proces dojrzewania dla młodych ludzi sam w sobie

Bardziej szczegółowo

Współpraca doradcy zawodowego z rodzicami. Elwira Zadęcka Krakowska Szkoła Doradztwa Zawodowego

Współpraca doradcy zawodowego z rodzicami. Elwira Zadęcka Krakowska Szkoła Doradztwa Zawodowego Współpraca doradcy zawodowego z rodzicami Elwira Zadęcka Krakowska Szkoła Doradztwa Zawodowego Wybór zawodu wyznacza kierunek kształcenia wyznacza kierunek i stopień rozwoju osobowości umożliwia przynależność

Bardziej szczegółowo

INKUBATOR INNOWACJI SPOŁECZNYCH WIELKICH JUTRA : Usługi opiekuocze dla osób zależnych

INKUBATOR INNOWACJI SPOŁECZNYCH WIELKICH JUTRA : Usługi opiekuocze dla osób zależnych INKUBATOR INNOWACJI SPOŁECZNYCH WIELKICH JUTRA : Usługi opiekuocze dla osób zależnych Model wspierania opiekunów osób zależnych (Model DOM) Fundacja Pomocy Dzieciom z Chorobami Nowotworowymi Projekt jest

Bardziej szczegółowo

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Leczenie bólu nowotworowego i opieka paliatywna nad dziećmi 2.

Bardziej szczegółowo

JAKOŚĆ ŻYCIA U DZIECI I MŁODZIEŻY Z WRODZONYM ZAKAŻENIEM HIV W POLSCE

JAKOŚĆ ŻYCIA U DZIECI I MŁODZIEŻY Z WRODZONYM ZAKAŻENIEM HIV W POLSCE JAKOŚĆ ŻYCIA U DZIECI I MŁODZIEŻY Z WRODZONYM ZAKAŻENIEM HIV W POLSCE A. Zielińska 1, M. Bielecki 2, F. Pierowski 3, U. Coupland 4, A.Bryńska 1, T. Wolańczyk 1, M. Marczyńska 4 (1) Klinika Psychiatrii

Bardziej szczegółowo

UZALEŻNIENIE jako choroba całej rodziny

UZALEŻNIENIE jako choroba całej rodziny UZALEŻNIENIE jako choroba całej rodziny Uzależnienie jest chorobą całej rodziny Relacje w rodzinie, której ktoś pije nadmiernie, zazwyczaj ulegają dużym zmianom. Każdy na swój sposób próbując poradzić

Bardziej szczegółowo

Łatwiej pomóc innym niż sobie

Łatwiej pomóc innym niż sobie Łatwiej pomóc innym niż sobie Spośród wszystkich chorób nowotwory wywierają najsilniejszy wpływ na psychikę człowieka. Fazy przeżywania, adaptacji do choroby, ich kolejność i intensywność zależy od wielu

Bardziej szczegółowo

Wybrane programy profilaktyczne

Wybrane programy profilaktyczne Wybrane programy profilaktyczne PRZYJACIELE ZIPPIEGO Charakterystyka programu Polska Adaptacja programu Partnership for Children. Pierwsze wdrożenie przez Ośrodek Rozwoju Edukacji. Koordynator, szkolenia

Bardziej szczegółowo

Okres adolescencji- wiek dorastania część I. Anna Kartunowicz

Okres adolescencji- wiek dorastania część I. Anna Kartunowicz Okres adolescencji wiek dorastania część I Anna Kartunowicz Dorastanie podział dwu fazowy: Wczesna faza dorastania (12 14 lat) jest etapem wyrastania z dzieciństwa, w którym przygotowują się istotne

Bardziej szczegółowo

Przewlekła choroba somatyczna psychologii pediatrycznej. Marta Rusek, psycholog Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii WUM

Przewlekła choroba somatyczna psychologii pediatrycznej. Marta Rusek, psycholog Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii WUM Przewlekła choroba somatyczna w rozwoju dziecka podstawy psychologii pediatrycznej Marta Rusek, psycholog Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii WUM Rozwój psychologii pediatrycznej - Anna

Bardziej szczegółowo

PSYCHOONKOLOGIA PRAKTYCZNA. Psychoonkologia praktyczna

PSYCHOONKOLOGIA PRAKTYCZNA. Psychoonkologia praktyczna PSYCHOONKOLOGIA PRAKTYCZNA Plan szkolenia Psychoonkologia praktyczna Psychoonkologia jest stosunkowo młodą dyscypliną, bowiem do polskiej medycyny wprowadzona została w 1992 roku. Jednak wagę roli psychiki

Bardziej szczegółowo

STRATEGIA DZIAŁAŃ WYCHOWAWCZYCH, ZAPOBIEGAWCZYCH ORAZ INTERWENCYJNYCH WOBEC UCZNIÓW ZAGROŻONYCH UZALEŻNIENIEM

STRATEGIA DZIAŁAŃ WYCHOWAWCZYCH, ZAPOBIEGAWCZYCH ORAZ INTERWENCYJNYCH WOBEC UCZNIÓW ZAGROŻONYCH UZALEŻNIENIEM STRATEGIA DZIAŁAŃ WYCHOWAWCZYCH, ZAPOBIEGAWCZYCH ORAZ INTERWENCYJNYCH WOBEC UCZNIÓW ZAGROŻONYCH UZALEŻNIENIEM Zadania Forma realizacji Efekty oddziaływań wychowawczych Osoby odpowiedzialne Termin realizacji

Bardziej szczegółowo

JAKOŚĆ ŻYCIA I PRZYSTOSOWANIE PSYCHOSPOŁECZNE DZIECI I MŁODZIEŻY Z NERWIAKOWŁÓKNIAKOWATOŚCIĄ TYPU 1

JAKOŚĆ ŻYCIA I PRZYSTOSOWANIE PSYCHOSPOŁECZNE DZIECI I MŁODZIEŻY Z NERWIAKOWŁÓKNIAKOWATOŚCIĄ TYPU 1 JAKOŚĆ ŻYCIA I PRZYSTOSOWANIE PSYCHOSPOŁECZNE DZIECI I MŁODZIEŻY Z NERWIAKOWŁÓKNIAKOWATOŚCIĄ TYPU 1 dr n. med. Magdalena Trzcińska Szpital Uniwersytecki nr 1 w Bydgoszczy Katedra i Klinika Psychiatrii

Bardziej szczegółowo

Wsparcie psychospołeczne podopiecznych Łódzkiego Hospicjum dla Dzieci i Dorosłych

Wsparcie psychospołeczne podopiecznych Łódzkiego Hospicjum dla Dzieci i Dorosłych Forum Przedstawicieli Opieki Paliatywno-Hospicyjnej w Regionie Łódzkim Łódź, 14 maja 2016 r. Wsparcie psychospołeczne podopiecznych Łódzkiego Hospicjum dla Dzieci i Dorosłych Jarosław J. Maćkiewicz Fundraiser

Bardziej szczegółowo

Zachowania dzieci z zaburzeniami życia uczuciowego. Irena Wojciechowska

Zachowania dzieci z zaburzeniami życia uczuciowego. Irena Wojciechowska Zachowania dzieci z zaburzeniami życia uczuciowego Irena Wojciechowska 1 dziecko krzywdzone W Polsce termin dziecko krzywdzone nie został do tej pory czytelnie, precyzyjnie i jednoznacznie zdefiniowany.

Bardziej szczegółowo

Światowy Dzień Walki z Rakiem

Światowy Dzień Walki z Rakiem Z tej okazji zachęcamy wszystkich do refleksji. Każdy z nas może podjąć pewne działania i mieć wpływ na zdrowie swoje i swoich bliskich. Możesz podejmować zdrowe decyzje To, co robimy każdego dnia wpływa

Bardziej szczegółowo

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2016/2017 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW II ROKU STUDIÓW

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2016/2017 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW II ROKU STUDIÓW PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2016/2017 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW II ROKU STUDIÓW 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Psychologia lekarska 2. NAZWA JEDNOSTKI

Bardziej szczegółowo

Co może powiedzieć pacjent i jego rodzina? Komunikacja dr n. med. Mariola Kosowicz

Co może powiedzieć pacjent i jego rodzina? Komunikacja dr n. med. Mariola Kosowicz Ból nowotworowy. Co może powiedzieć pacjent i jego rodzina? Komunikacja dr n. med. Mariola Kosowicz Definicja profesjonalnej komunikacji lekarza z pacjentem Komunikację lekarza i pacjenta tradycyjnie określa

Bardziej szczegółowo

Czy to smutek, czy już depresja?

Czy to smutek, czy już depresja? Uczeń w otchłani smutku wspieranie dzieci i młodzieży z depresją Warsztaty dla nauczycieli Czy to smutek, czy już depresja? Podstawowe różnice Depresja u dzieci i młodzieży Depresja zaliczana jest do zaburzeń

Bardziej szczegółowo

Rozwój emocjonalny i społeczny. Paula Ulrych Beata Tokarewicz

Rozwój emocjonalny i społeczny. Paula Ulrych Beata Tokarewicz Rozwój emocjonalny i społeczny w okresie dorastania Paula Ulrych Beata Tokarewicz Ogólna charakterystyka 11/12 19 lat Szeroka skala przemian, kształtowanie charakteru, próba ról Nie każdy przechodzi kryzys

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY DLA ZESPOŁU SZKÓŁ CENTRUM EDUKACJI W PŁOCKU NA ROK SZKOLNY 2011/2012

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY DLA ZESPOŁU SZKÓŁ CENTRUM EDUKACJI W PŁOCKU NA ROK SZKOLNY 2011/2012 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY DLA ZESPOŁU SZKÓŁ CENTRUM EDUKACJI W PŁOCKU NA ROK SZKOLNY 2011/2012 Działania wychowawcze, edukacyjne, informacyjne i zapobiegawcze zawarte w szkolnym Programie Profilaktycznym

Bardziej szczegółowo

2. Profilaktyka selektywna II stopnia - działania adresowane do dzieci i młodzieży z grup zwiększonego ryzyka

2. Profilaktyka selektywna II stopnia - działania adresowane do dzieci i młodzieży z grup zwiększonego ryzyka Współdziałanie pedagogów szkolnych, nauczycieli i wychowawców oraz rodziców w przeciwdziałaniu powstawania czynników depresjogennych w szkole, otoczeniu szkoły, domach rodzinnych I Poziomy profilaktyki

Bardziej szczegółowo

Program profilaktyczny. Bądź sobą

Program profilaktyczny. Bądź sobą Program profilaktyczny Bądź sobą przeznaczony dla klas IV VI Program opracowała: Monika Wandas-Wasieńko Cele programu: 1.Wzmocnienie więzi koleżeńskiej i grupowej. 2.Nawiązywanie nieagresywnych kontaktów.

Bardziej szczegółowo

Liczba godzin Punkty ECTS Sposób zaliczenia

Liczba godzin Punkty ECTS Sposób zaliczenia Wydział: Psychologia Nazwa kierunku kształcenia: Psychologia Rodzaj przedmiotu: specjalnościowy Opiekun: prof. dr hab. Gabriela Chojnacka-Szawłowska Poziom studiów (I lub II stopnia): Jednolite magisterskie

Bardziej szczegółowo

Dr Marta Kochan - Wójcik Psychologia

Dr Marta Kochan - Wójcik Psychologia Dr Marta Kochan - Wójcik Psychologia "Nauczyciel przedmiotów zawodowych w zakresie organizacji usług gastronomicznych i hotelarstwa oraz architektury krajobrazu - studia podyplomowe" projekt realizowany

Bardziej szczegółowo

STRES I WYPALENIE ZAWODOWE PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ. PRACA - BIZNES - KARIERA

STRES I WYPALENIE ZAWODOWE PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ. PRACA - BIZNES - KARIERA STRES I WYPALENIE ZAWODOWE PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ. PRACA - BIZNES - KARIERA Dr Bogna Bartosz Instytut Psychologii Uniwersytet Wrocławski plan Stres - zacznijmy od danych. Definicja czym jest stres i jakie są

Bardziej szczegółowo

Jakość życia chorych na nowotwór trzustki

Jakość życia chorych na nowotwór trzustki Jakość życia chorych na nowotwór trzustki Mariola Kosowicz Poradnia Psychoonkologii Centrum Onkologii Instytutu im. M. Skłodowskiej - Curie w Warszawie poczucie bezpieczeństwa utrzymanie równowagi psychofizycznej

Bardziej szczegółowo

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Psychologia rozwojowa dziecka. 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek )

Bardziej szczegółowo

Zaburzenia nerwicowe pod postacią somatyczną

Zaburzenia nerwicowe pod postacią somatyczną Zaburzenia nerwicowe pod postacią somatyczną Mikołaj Majkowicz Zakład Psychologii Klinicznej Katedry Chorób Psychicznych AMG Zaburzenia występujące pod postacią somatyczną Główną cechą zaburzeń pod postacią

Bardziej szczegółowo

POZNAJ SIEBIE POZNAJ ŚWIAT

POZNAJ SIEBIE POZNAJ ŚWIAT PORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA W MIELCU POZNAJ SIEBIE POZNAJ ŚWIAT WSPIERANIE ROZWOJU DZIECKA przygotowanie i realizacja zajęć Gerta Fijołek pedagog Katarzyna Juras - psycholog CEL WARSZTATÓW W trakcie

Bardziej szczegółowo

Z CAŁEJ MOCY STOP PRZEMOCY

Z CAŁEJ MOCY STOP PRZEMOCY Z CAŁEJ MOCY STOP PRZEMOCY PROJEKT REALIZOWANY W RAMACH PROGRAMU OSŁONOWEGO WSPIERANIE JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO W TWORZENIU SYSTEMU PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE EDYCJA 2015 MINISTERSTWA

Bardziej szczegółowo

ŚWIATOWY DZIEŃ ZDROWIA

ŚWIATOWY DZIEŃ ZDROWIA Depresja Inż. Agnieszka Świątkowska Założenia kampanii Światowy Dzień Zdrowia obchodzony co roku 7 kwietnia, w rocznicę powstania Światowej Organizacji Zdrowia daje nam unikalną możliwość mobilizacji działań

Bardziej szczegółowo

Ludzie młodzi zmagają się z brakiem poczucia wartości i atrakcyjności. Często czują się nielubiane, nieszanowane, gorsze od innych.

Ludzie młodzi zmagają się z brakiem poczucia wartości i atrakcyjności. Często czują się nielubiane, nieszanowane, gorsze od innych. Ludzie młodzi zmagają się z brakiem poczucia wartości i atrakcyjności. Często czują się nielubiane, nieszanowane, gorsze od innych. Dotyka ich poczucie, że nie pasują do świata. Zamartwiają się czymś,

Bardziej szczegółowo

STRES W ŻYCIU CODZIENNYM I SŁUŻBIE WOJSKOWEJ

STRES W ŻYCIU CODZIENNYM I SŁUŻBIE WOJSKOWEJ STRES W ŻYCIU CODZIENNYM I SŁUŻBIE WOJSKOWEJ Naród i wojsko to jedno i nie może być żadnych między nimi rozgraniczeń W prezentacji wykorzystano materiały profilaktyczno-edukacyjne Departamentu Wychowania

Bardziej szczegółowo

Zadania psychologa w szkole

Zadania psychologa w szkole Zadania psychologa w szkole Pracę psychologa w szkole określa rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej. Według aktualnych przepisów do obowiązków psychologa zatrudnionego w szkole należy: 1) prowadzenie

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. POLSKICH NOBLISTÓW W CHALINIE Chalin, wrzesień 2012r. KONCEPCJA PROGRAMU Program przewidziany jest do realizacji dla klas I III oraz IV VI. Założenia

Bardziej szczegółowo

Specyfika pracy z osobami bezrobotnym perspektywa psychologiczna

Specyfika pracy z osobami bezrobotnym perspektywa psychologiczna Specyfika pracy z osobami bezrobotnym perspektywa psychologiczna Anna Skuzińska Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Elblągu Plan wystąpienia Charakterystyka psychologiczna sytuacji bez

Bardziej szczegółowo

Wybrane programy profilaktyczne

Wybrane programy profilaktyczne Wybrane programy profilaktyczne Program Wzmacniania Rodziny Ogólne informacje na temat programu Program Wzmacniania Rodziny jest polską adaptacją amerykańskiego Strenghening Family Program Adaptacja została

Bardziej szczegółowo

Wsparcie rodziny w kontekście wczesnego wspomagania rozwoju dziecka. Paweł Wakuła Powiatowa Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Białymstoku

Wsparcie rodziny w kontekście wczesnego wspomagania rozwoju dziecka. Paweł Wakuła Powiatowa Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Białymstoku Wsparcie rodziny w kontekście wczesnego wspomagania rozwoju dziecka Paweł Wakuła Powiatowa Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Białymstoku 1 Już przed narodzeniem dziecka rodzina zmienia się i przygotowuje

Bardziej szczegółowo

Uczeń szkoły podstawowej

Uczeń szkoły podstawowej Uczeń szkoły podstawowej funkcjonowanie psychiczne i wyzwania rozwojowe Anna Salwa-Kazimierska, Beata Chrzanowska-Pietraszuk Specjalistyczna Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna Uniwersytet dla Rodziców

Bardziej szczegółowo

Zaburzenia depresyjne u dzieci i młodzieży ABC pierwszej pomocy Beata Birnbach Joanna Sylwester ROM-E Metis Katowice

Zaburzenia depresyjne u dzieci i młodzieży ABC pierwszej pomocy Beata Birnbach Joanna Sylwester ROM-E Metis Katowice Zaburzenia depresyjne u dzieci i młodzieży ABC pierwszej pomocy Beata Birnbach Joanna Sylwester ROM-E Metis Katowice ZABURZENIA DEPRESYJNE Zaburzenie depresji głównej Dystymia Zaburzenia dwubiegunowe 25

Bardziej szczegółowo

Odczaruj raka Program edukacyjny dla rodziców dzieci chorych na nowotwory

Odczaruj raka Program edukacyjny dla rodziców dzieci chorych na nowotwory Odczaruj raka Program edukacyjny dla rodziców dzieci chorych na nowotwory Marta Rusek, psycholog Oddział Pediatrii Hematologii i Onkologii, SPDSK, ul. Marszałkowska 34, Warszawa Choroba nowotworowa budzi

Bardziej szczegółowo

Przemoc psychiczna wobec dzieci w sytuacjach okołorozwodowych. Bydgoszcz 08.10.2015r.

Przemoc psychiczna wobec dzieci w sytuacjach okołorozwodowych. Bydgoszcz 08.10.2015r. Przemoc psychiczna wobec dzieci w sytuacjach okołorozwodowych Bydgoszcz 08.10.2015r. Przemoc psychiczna Przemoc psychiczna to przewlekła, niefizyczna interakcja między dzieckiem i opiekunem, obejmująca

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI. Szkoła Podstawowa im Emilii Gierczak w Gródkowie

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI. Szkoła Podstawowa im Emilii Gierczak w Gródkowie SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Szkoła Podstawowa im Emilii Gierczak w Gródkowie 2016-09-14 Program profilaktyczny jest skorelowany z oddziaływaniami wychowawczymi zawartymi w Programie Wychowawczym Szkoły

Bardziej szczegółowo

Znaczenie funkcjonowania rodziny dla zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży z otyłością

Znaczenie funkcjonowania rodziny dla zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży z otyłością Znaczenie funkcjonowania rodziny dla zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży z otyłością dr n. hum. Izabela Tabak Zakład Zdrowia Dzieci i Młodzieży Instytut Matki i Dziecka Dlaczego warto zajmować się

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY I PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA KIERUNKU LEKARSKIM ROK AKADEMICKI 2016/2017

PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY I PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA KIERUNKU LEKARSKIM ROK AKADEMICKI 2016/2017 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY I PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA KIERUNKU LEKARSKIM ROK AKADEMICKI 2016/2017 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Leczenie bólu nowotworowego i opieka paliatywna nad dziećmi 2.

Bardziej szczegółowo

Problemy z zakresu zdrowia psychicznego uczniów gdańskich szkół z perspektywy pracy publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych

Problemy z zakresu zdrowia psychicznego uczniów gdańskich szkół z perspektywy pracy publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych Problemy z zakresu zdrowia psychicznego uczniów gdańskich szkół z perspektywy pracy publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych dr Natalia Chojnacka Lucyna Maculewicz Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna

Bardziej szczegółowo

Czy kryzys ma sens? Psycholog Konsultant dowódcy ds. profilaktyki psychologicznej Magdalena Michalak - Mierczak

Czy kryzys ma sens? Psycholog Konsultant dowódcy ds. profilaktyki psychologicznej Magdalena Michalak - Mierczak Czy kryzys ma sens? Psycholog Konsultant dowódcy ds. profilaktyki psychologicznej Magdalena Michalak - Mierczak Definicja kryzysu Kryzys jest odczuwaniem lub doświadczaniem wydarzenia, bądź sytuacji, jako

Bardziej szczegółowo

I nforma cje ogólne. jednolite X I stopnia II stopnia

I nforma cje ogólne. jednolite X I stopnia II stopnia Załącznik Nr do Uchwały Nr S YL AB US MDUŁ U ( PRZEDMITU) I nforma cje ogólne Nazwa modułu Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Psychologia lekarska

Bardziej szczegółowo

JAK POMÓC DZIECIOM W TRUDNYM OKRESIE DORASTANIA

JAK POMÓC DZIECIOM W TRUDNYM OKRESIE DORASTANIA JAK POMÓC DZIECIOM W TRUDNYM OKRESIE DORASTANIA CZYNNIKI CHRONIĄCE I CZYNNIKI RYZYKA Agnieszka Chudzik prof. Krzysztof Wojcieszek DORASTANIE Okres intensywnych zmian między dzieciństwem a dorosłością,

Bardziej szczegółowo

konieczność wprowadzenia istotnych zmian konieczność codziennych starań i ograniczeń bez możliwości wyleczenia

konieczność wprowadzenia istotnych zmian konieczność codziennych starań i ograniczeń bez możliwości wyleczenia Dziecko chore na cukrzycę w szkole aspekty psychologiczne Specyfika leczenia cukrzycy typu 1 badanie stężenia glukozy we krwi terapia insulinowa odpowiednie odżywianie (dieta) kontrola wysiłku fizycznego

Bardziej szczegółowo

PROBLEMY WIEKU DORASTANIA. mgr Monika Bengueddah

PROBLEMY WIEKU DORASTANIA. mgr Monika Bengueddah PROBLEMY WIEKU DORASTANIA mgr Monika Bengueddah Wiek dorastania to: Wzmożona emocjonalność wysokie napięcie chwiejność ZDECYDOWANIE POZYTYWNE 1) Poczucie własnej mocy i własnej wartości. 2) Wzruszenie

Bardziej szczegółowo

S z k o l n y. LXVIII Liceum Ogólnokształcącego. im. T. Chałubińskiego. w Warszawie

S z k o l n y. LXVIII Liceum Ogólnokształcącego. im. T. Chałubińskiego. w Warszawie S z k o l n y p r o g r a m p r o f i l a k t y k i LXVIII Liceum Ogólnokształcącego im. T. Chałubińskiego w Warszawie Rok szkolny 2013/2014 Cele programu: I. Kształtowanie właściwych postaw społecznych

Bardziej szczegółowo

WPŁYW ŚMIERCI BLISKIEJ OSOBY NA DZIECKO, JEGO ZACHOWANIE I PSYCHIKĘ

WPŁYW ŚMIERCI BLISKIEJ OSOBY NA DZIECKO, JEGO ZACHOWANIE I PSYCHIKĘ WPŁYW ŚMIERCI BLISKIEJ OSOBY NA DZIECKO, JEGO ZACHOWANIE I PSYCHIKĘ Poważna choroba w rodzinie Diagnoza poważnej choroby to trzęsienie ziemi dla całej rodziny. Poważna choroba bliskiej osoby zmienia radykalnie

Bardziej szczegółowo

DIAGNOZA I CO DALEJ? Hanna Wiśniewska-Śliwińska

DIAGNOZA I CO DALEJ? Hanna Wiśniewska-Śliwińska DIAGNOZA I CO DALEJ? Hanna Wiśniewska-Śliwińska KRYZYS stan dezorganizacji, w którym ludzie doświadczają frustracji ważnych celów życiowych lub naruszenia cyklów życiowych, a także zawodności metod

Bardziej szczegółowo

Psychiczne skutki aborcji. Diana Fydryk WUM, II rok, Zdrowie Publiczne SKN Sekcja Promocji Zdrowia

Psychiczne skutki aborcji. Diana Fydryk WUM, II rok, Zdrowie Publiczne SKN Sekcja Promocji Zdrowia Psychiczne skutki aborcji Diana Fydryk WUM, II rok, Zdrowie Publiczne SKN Sekcja Promocji Zdrowia Badania nad wpływem aborcji na psychikę kobiet, które poddały się zabiegowi przerwania ciąży prowadzone

Bardziej szczegółowo

DOŚWIADCZENIE KRYZYSU PSYCHICZNEGO, A FUNKCJONOWANIE SZKOLNE DZIECI

DOŚWIADCZENIE KRYZYSU PSYCHICZNEGO, A FUNKCJONOWANIE SZKOLNE DZIECI DOŚWIADCZENIE KRYZYSU PSYCHICZNEGO, A FUNKCJONOWANIE SZKOLNE DZIECI Lucyna Kicińska Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży 116 111 Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę 27.03.2019 r. Dawniej Fundacja Dzieci Niczyje

Bardziej szczegółowo

Kryzys to. doświadczenie przeżywane w skrajnie urazowej sytuacji. stan frustracji i dezorganizacji ważnych celów życiowych

Kryzys to. doświadczenie przeżywane w skrajnie urazowej sytuacji. stan frustracji i dezorganizacji ważnych celów życiowych U W G K R Y Y S Kryzys jest przejściowym stanem nierównowagi wewnętrznej wymagającym istotnych rozstrzygnięć i zmian życiowych, wywołanym przez krytyczne zdarzenia czy wydarzenia życiowe Kryzys to doświadczenie

Bardziej szczegółowo

Psychologia - opis przedmiotu

Psychologia - opis przedmiotu Psychologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Psychologia Kod przedmiotu 14.4-WP-PielP-CHOL-Sk-S14_pNadGenUY423 Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Pielęgniarstwo Profil

Bardziej szczegółowo

1. Budowanie właściwych relacji z innymi ludźmi:

1. Budowanie właściwych relacji z innymi ludźmi: DZIAŁANIA PROFILAKTYCZNE: 1. Budowanie właściwych relacji z innymi ludźmi: 1. Integracja zespołu klasowego 2. Poznawanie prawidłowych zasad współżycia społecznego -uświadomienie uczniom, co to znaczy być

Bardziej szczegółowo

Uczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych

Uczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych Uczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych Zachowania autodestrukcyjne Autoagresja działania mające na celu spowodowanie u siebie psychicznej albo fizycznej szkody Autoagresja bywa elementem takich

Bardziej szczegółowo

Oprócz tego mogą pojawić się: pogorszenie wyników w nauce, zwiększony dystans do członków rodziny, gorsze kontakty z rówieśnikami.

Oprócz tego mogą pojawić się: pogorszenie wyników w nauce, zwiększony dystans do członków rodziny, gorsze kontakty z rówieśnikami. CHARAKTERYSTYCZNE OBJAWY REAKCJI POSTRAUMATYCZNEJ: Wyraziste, natrętne wspomnienia Przeżywanie z fotograficzną dokładnością traumatycznych wydarzeń /widoki, dźwięki, zapachy/ + objawy wegetatywne /bicie

Bardziej szczegółowo

Wybierz zdrowie i wolność

Wybierz zdrowie i wolność O przedsięwzięciu Program profilaktyki uzależnień Wybierz zdrowie i wolność Niniejszy program stanowi wypadkową zdobytej na szkoleniach wiedzy i doświadczeń własnych autorki, które przyniosło kilkanaście

Bardziej szczegółowo

Pewnym krokiem do szkoły, czyli wszystko, co trzeba wiedzieć na temat gotowości szkolnej.

Pewnym krokiem do szkoły, czyli wszystko, co trzeba wiedzieć na temat gotowości szkolnej. Pewnym krokiem do szkoły, czyli wszystko, co trzeba wiedzieć na temat gotowości szkolnej. Gotowość szkolna- sylwetka dziecka dojrzałego i niedojrzałego do rozpoczęcia nauki w szkole Edukacja szkolna jest

Bardziej szczegółowo

Szkolny Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej nr 4 im. Adama Mickiewicza w Siedlcach na lata 2014-2019

Szkolny Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej nr 4 im. Adama Mickiewicza w Siedlcach na lata 2014-2019 Szkolny Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej nr 4 im. Adama Mickiewicza w Siedlcach na lata 2014-2019 Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej nr 4 w Siedlcach jest programem ściśle zintegrowanym z programem

Bardziej szczegółowo

OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA

OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA Załącznik nr 9 do Zarządzenia Rektora ATH Nr 514/2011/2012z dnia 14 grudnia 2011 r. Druk DNiSS nr PK_IIIF OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA NAZWA PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA: Psychologia wieku dorastania Kod przedmiotu:

Bardziej szczegółowo

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Psychologia

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Psychologia YL AB U MODUŁ U ( PRZDMIOTU) I nforma cje ogólne Kod modułu BPsych Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów pecjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa modułu Psychologia Obowiązkowy Wydział

Bardziej szczegółowo

Model pracy z dziećmi i młodzieżą w formule streetworkingu wypracowany w ramach Programu Rewitalizacji Społecznej Pod parasolem Kazimierza

Model pracy z dziećmi i młodzieżą w formule streetworkingu wypracowany w ramach Programu Rewitalizacji Społecznej Pod parasolem Kazimierza Model pracy z dziećmi i młodzieżą w formule streetworkingu wypracowany w ramach Programu Rewitalizacji Społecznej Pod parasolem Kazimierza Pilotażowy program w ramach projektu systemowego Rewitalizacja

Bardziej szczegółowo