V Zachodniopomorski Festiwal Nauki w Szczecinie i Koszalinie. pod patronatem ZYGMUNTA MEYERA MARSZAŁKA ZACHODNIOPOMORSKIEGO

Transkrypt

1 V Zachodniopomorski Festiwal Nauki w Szczecinie i Koszalinie pod patronatem ZYGMUNTA MEYERA MARSZAŁKA ZACHODNIOPOMORSKIEGO Szczecin 2005

2 POD PATRONATEM Marszałka Zachodniopomorskiego Zygmunta MEYERA ORGANIZATORZY Akademia Rolnicza w Szczecinie Wyższa Szkoła Sztuki Użytkowej Pomorska Akademia Medyczna Politechnika Koszalińska Politechnika Szczecińska Archiwum Państwowe w Szczecinie Książnica Pomorska w Szczecinie Uniwersytet Szczeciński Kuratorium Oświaty w Szczecinie Akademia Morska w Szczecinie Szczecińska Filia Akademii Muzycznej w Poznaniu Wyższa Szkoła Humanistyczna Towarzystwa Wiedzy Powszechnej Koszalińskie Towarzystwo Naukowe Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Szczecinie Muzeum Narodowe w Szczecinie

3 SOCIETAS SCIENTIARUM STETINENSIS SZCZECIŃSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE V Zachodniopomorski Festiwal Nauki w Szczecinie i Koszalinie Szczecin 2005

4 prof. dr hab.zdzisław Chmielewski prof. dr hab. Waldemar Tarczyński prof. dr hab. med. Wenancjusz Domagała prof. dr hab. med. Przemysław Nowacki prof. dr hab. inż. Mieczysław Wysiecki prof. dr hab. inż. Włodzimierz Kiernożycki prof. dr hab. inż. Andrzej Nowak prof. dr hab. inż. Jan Dawidowski prof. dr hab. inż. Bolesław Kuźniewski prof. dr hab. inż. Krzysztof Wawryn prof. dr hab. inż.tomasz Krzyżyński prof. dr hab. Kazimierz Koztowski prof. Ryszard Handke prof. Maria Radomska-Tomczuk dr Włodzimierz Puzyna dr inż. Jerzy Data SOCIETAS SCIENTIARUM STETINENSIS SZCZECIŃSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE Główny Redaktor Wydawnictw STN Prof. dr hab. Kazimierz Koztowski Biuletyn pod redakcją prof. dr hab. Janiny Jasnowskiej, prof. dr hab. Jacka Soroki KOMITET HONOROWY - Rektor Uniwersytetu Szczecińskiego - Rektor elekt Uniwersytetu Szczecińskiego - Rektor Pomorskiej Akademii Medycznej - Rektor elekt Pomorskiej Akademii Medycznej - Rektor Politechniki Szczecińskiej - Rektor elekt Politechniki Szczecińskiej - Rektor Akademii Rolniczej w Szczecinie - Rektor elekt Akademii Rolniczej w Szczecinie - Rektor Akademii Morskiej w Szczecinie - Rektor Politechniki Koszalińskiej - Rektor elekt Politechniki Koszalińskiej - Dyrektor Archiwum Państwowego w Szczecinie - Prorektor ds. filii Akademii Muzycznej w Szczecinie - Rektor Wyższej Szkoły Użytkowej w Szczecinie - Rektor Wyższej Szkoły Administracji Publicznej - Dyrektor Regionalny Dyrekcji Lasów Państwowych w Szczecinie KOMITET ORGANIZACYJNY Przewodnicząca Komitetu: prof. dr hab. Janina Jasnowska - Prezes Szczecińskiego Towarzystwa Naukowego Członkowie: prof. dr hab. inż. Jerzy Straszko - Szczecińskie Towarzystwo Naukowe prof. dr hab. Jacej Soroka - Szczecińskie Towarzystwo Naukowe prof. dr hab. inż. Jan Udata - Prorektor Akademii Rolniczej w Szczecinie dr inż. Wojciech Mieczkowski - Akademia Rolnicza w Szczecinie prof. dr hab. med. Barbara Gawrońska-Szklarz - Prorektor Pomorskiej Akademii Medycznej prof. dr hab. med. Dariusz Chlubek - Pomorska Akademia Medyczna w Szczecinie dr med. Andrzej Brodkiewicz - Pomorska Akademia Medyczna w Szczecinie prof. dr hab. inż. Ryszard Kaleńczuk - Politechnika Szczecińska prof. dr hab. Jerzy Stelmach - Uniwersytet Szczeciński prof. Ryszard Handke - Prorektor ds. filii Akademii Muzycznej w Szczecinie adiunkt Danuta Dąbrowska-Wojciechowska - Wyższa Szkoła Sztuki Użytkowej w Szczecinie dr Rafał Makata - Muzeum Narodowe w Szczecinie mgr Aleksandra Solarska - Książnica Pomorska w Szczecinie mgr Małgorzata Makowska - Kuratorium Oświaty w Szczecinie mgr inż. Stanisław Kmiecik - Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Szczecinie prof. dr hab. inż. Wojciech Kacalak - Prezes Koszalińskiego Towarzystwa Naukowego prof. dr hab. inż. Zbigniew Suszyński - Prorektor Politechniki Koszalińskiej prof. dr hab. inż. Tomasz Heese - Prorektor Politechniki Koszalińskiej Przygotowanie elektroniczne: Jacek A. Soroka Fotografie: Jacek A. Soroka, Grzegorz Nowak, Mirosław Wszoła, archiwa uczelni Redakcja techniczna: Waldemar Jachimczak Dofinansowano ze środków Ministerstwa Nauki i Informatyzacji BIURO ORGANIZACYJNE Szczecińskie Towarzystwo Naukowe, Wanda Jarymowicz al. Wojska Polskiego 96, Szczecin, tel , fax

5 SPIS TREŚCI V Zachodniopomorski Festiwal Nauki 4 Krajowy Dzień Nauki tradycyjnie rozpoczyna zachodniopomorskie święto nauki w Szczecinie Prof. dr hab. Janina. Jasnowska 5 Przemówienie Marszałka województwa zachodniopomorskiego Prof. dr hab. inż. Zygmunta Meyera 7 Uroczysta inauguracja w Sali Księcia Bogusława w Zamku Książąt Pomorskich Prof. dr hab. Janina. Jasnowska 8 Spotkania panelowe 10 Kształtowanie świadomości politycznej Szczecina w okresie 60-lecia 10 Perspektywy nauczania języków obcych we współczesnym świecie 11 Światowy rok fizyki 12 Wielkie katastrofy i klęski 13 Sprawozdania ze spotkań festiwalowych w Uczelniach i innych placówkach naukowych Szczecina 14 V Zachodniopomorski Festiwal Nauki w Pomorskiej Akademii Medycznej, Prof. dr hab. Dariusz Chlubek 14 V Zachodniopomorski Festiwal Nauki w Akademii Rolniczej w Szczecinie, Dr inż. Wojciech Mieczkowski 14 V Zachodniopomorski Festiwal Nauki w Politechnice Szczecińskiej, Dr hab. inż. prof. PS Jacek A. Soroka 15 V Zachodniopomorski Festiwal Nauki w Akademii Morskiej 18 Wyższa Szkoła Humanistyczna Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Szczecinie 18 Festiwal Nauki w Koszalinie licznie odwiedzany, Prof. dr hab. inż. Tomasz Heese 19 Sprawozdanie z udziału Książnicy Pomorskiej w V Zachodniopomorskim Festiwalu Nauki 21 Sprawozdanie z udziału Muzeum Narodowego w Szczecinie w Festiwalu Nauki 21 Wykłady i pogadanki na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Szczecińskiego 22 Krótkie podsumowanie, Prof. dr hab. Ewa Komorowska Prodziekan Wydziału Humanistycznego 22 Słowniki nazw geograficznych Pomorza Zachodniego, Prof. dr hab. Edward Rymar 22 Po co nam Mickiewicz? Dr hab. prof. US Danuta Dąbrowska 23 Czesi i Polacy - dlaczego się nie rozumiemy? Dr Joanna Czaplińska 23 O pochodzeniu niektórych nazw, czyli o ludowej i naukowej etymologii, Dr hab. prof. US Kazimierz Długosz 23 Paradoks współczesnej cywilizacji czy wstydliwy sekret - refleksja na temat analfabetyzmu funkcjonalnego, Dr Ilona Kość 24 Kwiaty Polskie Juliana Tuwima - fikcja, tradycja, autobiografia, Dr hab. prof. US Piotr Michalowski 24 Czyją matką jest nadzieja? O mądrości i nadziei jako wyzwaniach współczesnej edukacji. Dr Anna Murawska 25 Badanie pochodzenia cywilizacji z wykorzystaniem technik heurystycznych i lingwistycznych na przykładzie cywilizacji etruskiej i staroegipskiej, Prof. dr hab. Benon Żb. Szafek 26 Problem deszyfracji i interpretacji wybranych starożytnych napisów z basenu Morza Śródziemnego na przykładzie pisma cypro-minojskiego i pisma linearnego A z Krety, Prof. dr hab. Benon Zb. Szalek Kognitywizm dla humanistyki, Dr hab. prof. US Kamila Turewicz 27 Młody człowiek - urodzony przestępca? Zarys problematyki determinantów zachowań patologicznych, Ks. dr Grzegorz Harasimiak 28 Zieleń i zabytki Szczecina tematem wycieczek po mieście 29 Drzewa i krzewy dawnej Różanki oraz terenu szkolnego ogrodu botanicznego z 1926 r. Dr inż. Grzegorz Nowak 29 Przechadzka po fragmentach dzielnic Szczecina: Śródmieście, Łekno i Pogodno, Dr inż. Marcin Kubuś Spacerkiem przez historię Szczecina, dzielnice willowe, Dr hab. prof. US Radosław Gaziński 34 Wycieczki do najciekawszych obiektów Pomorza Zachodniego, Laureaci konkursów wiedzy 37 3

6 O ZACHODNIOPOMORSKIM FESTIWALU NAUKI V ZACHODNIOPOMORSKI FESTIWAL NAUKI Proj. dr hub. Janina Jasnowska We wrześniu bieżącego roku odbył się V Zachodniopomorski Festiwal Nauki w Szczecinie i Koszalinie. Rok 2005 w naszym regionie został potraktowany w sposób szczególny, ze względu na 60 LAT PAŃSTWOWOŚCI POLSKIEJ NA POMORZU ZA- CHODNIM. Festiwal został wpisany w cykl tych uroczystości, dokumentujących historię ostatnich miesięcy II Wojny Światowej oraz osadnictwa na Ziemiach Zachodnich a także kolejnych lat kształtowania państwowości polskiej. Obchody w województwie, w różnej formie, rozpoczęły się od miesiąca lutego. Odbywały się w kolejnych miejscowościach, według tego jak posuwały się wojska Armii Czerwonej oraz front I Armii Wojska Polskiego zdobywając kolejne miasta: Dębno 4-6. II, Wałcz, przełamanie pod Zdbicami potężnych niemieckich fortyfikacji Wału Pomorskiego, Pyrzyce 2. III, Kołobrzeg III-opanowanie portu i zaślubiny Polski z Morzem, inne miejscowości - po Szczecin, którego rocznicę zdobycia obchodzi się 26.IV. W związku z 60-leciem akcenty historyczne stały się ważnym elementem także Festiwalu Nauki. Wydarzenia historyczne oraz kształtowanie się państwowości polskiej na tych ziemiach były prezentowane w miesiącu kwietniu 2005 na Spotkaniach z Nauką" w Pyrzycach i Przelewicach, oraz w terminie wrześniowym w Szczecinie, jako tematy wykładów a także temat dyskusji panelowej. Również na wycieczkach wyjazdowych nie brakło tematów związanych z wojną i przemianami, jakie po niej nastąpiły. Zachodniopomorski Festiwal Nauki ma już swój uporządkowany tryb, jako impreza popularyzująca wiedzę, zwłaszcza w dziedzinach, które są sferą badań realizowanych w uczelniach zachodniopomorskich. Pozwala na przekaz wiedzy nie tylko słowny ale i na przybliżenie warsztatu pracy, laboratoriów, aparatury i publikacji naukowych. Dlatego spotkania odbywają się zarówno na wykładach, w salach wykładowych jak i w formie warsztatów, pokazów, praktycznych doświadczeń laboratoryjnych, gdzie można własną ręką dotknąć tematu". Żywy kontakt uczestników z prelegentami stanowi wyjątkową okazję do rozmowy i poznania naukowców, specjalistów określonych dziedzin, którzy mogą w przeszłości stać się nauczycielami dzisiejszych uczniów szkół średnich, jeśli wybiorą oni określony kierunek studiów. W 2005r. zaproponowano uczestnikom 165 tematów wykładów, około 50 tematów zajęć laboratoryjnych i warsztatów, kilkanaście pokazów i prezentacji oraz specjalnie zorganizowane wystawy, jak też udostępniono bezpłatnie stałe ekspozycje muzealne. Zarówno wykłady jak i zajęcia laboratoryjne mogły być powtarzane kilkakrotnie, stosownie do zainteresowania uczestników, którzy zgłaszali swój udział na podane w programie telefony organizatorów poszczególnych spotkań, co bardzo usprawniło przebieg zajęć bez natłoku i zakłóceń. Organizatorami były wyższe uczelnie Szczecina i Koszalina, przy czym w Szczecinie specjaliści z Politechniki Koszalińskiej wygłosili 7 wykładów (w Akademii Rolniczej 2, w Politechnice Szczecińskiej 5), zaś wykładowcy ze Szczecina wygłosili w Koszalinie 6 wykładów (z AR - 2, z PS - 4). Liczne wykłady i prezentacje odbyły się także w Muzeum Narodowym. Spotkania festiwalowe w Akademii Rolniczej zgromadziły także Inżynierów i Techników Ogrodnictwa, którzy spotkali się tutaj z okazji XXXVI Szczecińskich Dni Techniki organizowanych przez Federację Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych NOT pod przewodnictwem Prezesa prof. zw. dr hab. Antoniego Warzechy. Po części oficjalnej, odbyła się część naukowa z serią bardzo interesujących referatów dla uczestników Festiwalu, pokazów i warsztatów w Hali Maszyn Akademii Rolniczej, w Laboratoriach Zakładów Instytutu Inżynierii Rolniczej. Skorzystały z nich także grupy młodzieży szkolnej. Podobnie jak w roku ubiegłym zamieszczamy w niniejszym Biuletynie skrócone teksty wykładów i pogadanek z zakresu nauk humanistycznych, które cieszyły się dużym zainteresowaniem uczestników. Humanistyka pełni w szczególny sposób rolę kulturotwórczą, dlatego chcemy ją przybliżyć społeczeństwu zachodniopomorskiemu. Zamieszczamy również opisy wycieczek po mieście Szczecinie, których przedmiotem były zabytkowe budowle i budynki dzielnic willowych, oraz zieleń miejska, stanowiąca bardzo ważny i specyficzny element założeń urbanistycznych naszego miasta. Wycieczki wyjazdowe i praktyczne zajęcia terenowe zostały zorganizowane na dziesięciu trasach prowadzących ze Szczecina do cennych obiektów przyrodniczych i historycznych, podobnie jak w latach poprzednich. Trasy prowadziły do parków narodowych i parków krajobrazowych Pomorza Zachodniego i do cennych kompleksów leśnych, w których wybrane powierzchnie objęte są różnymi formami ochrony przyrody. Współorganizatorami wycieczek były: Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Szczecinie i Nadleśnictwa, oraz Dyrekcje Parków Narodowych i Krajobrazowych. Koszty wycieczek sfinansował Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Szczecinie. Przewodnicy wycieczek - badacze prezentowanych obszarów, przygotowali dla każdego uczestnika szczegółowy program wycieczki z informacją o poszczególnych obiektach i z mapką trasy. Wycieczki już były opisywane w poprzednich Biuletynach, dlatego tym razem nie zamieszczamy szczegółowych sprawozdań, ograniczając się jedynie do zbiorczego zestawienia ważniejszych danych o poszczególnych trasach i wymieniamy laureatów konkur- 4

7 O ZACHODNIOPOMORSKIM FESTIWALU NAUKI sów, które odbyły się na zakończenie każdej wycieczki, a zwycięzcy otrzymali cenne nagrody książkowe. Wycieczki autokarowe tym razem zorganizowano tylko jeden raz - w sobotę 23.IX, gdyż w niedzielę odbywały się w Polsce wybory do parlamentu, więc nie można było zabrać wyborców z miasta na cały dzień. Dwie wycieczki autokarowe odbyły się także na wyjazdowym Festiwalu w Pyrzycach i Przelewicach w kwietniu Były to nowe trasy, które zostały opisane w specjalnym wydawnictwie poświęconym tamtym spotkaniom. W niniejszym Biuletynie zamieszczamy kilka fotografii pokazujących przedwiośnie w przyrodzie w Pyrzycach i Przelewicach. KRAJOWY DZIEŃ NAUKI TRADYCYJNIE ROZPOCZYNA ZACHODNIOPOMORSKIE ŚWIĘTO NAUKI W SZCZECINIE Stało się już tradycją, ze większość festiwali nauki w naszym kraju zaczyna się Ogólnopolskim Dniem Nauki, który w bieżącym roku przypadł w sobotę 17 września W tym to dniu rozpoczęły się Festiwale Nauki zarówno w dużych ośrodkach akademickich jak Warszawa, Wrocław, Lublin, Bydgoszcz, Białystok, Olsztyn, Opole, Kielce oraz Szczecin- -Koszalin, a także w mniejszych miejscowościach, które także chcą krzewić nowoczesną wiedzę, rozbudzać w społeczeństwie a zwłaszcza wśród młodzieży zainteresowania, umożliwiać kontakty z wybitnymi przedstawicielami nauki. Były to Bielsko-Biała, Biskupin, Brwinów, Częstochowa, Nysa i Zabrze. Warto dodać, że w naszym województwie zachodniopomorskim również są gminy i powiaty, które u siebie organizują Spotkania Festiwalowe, ale w terminach wiosennych, nie kolidujących z głównym cyklem festiwalowym. W 2005 roku taka trzydniowa impreza odbyła się już w kwietniu w Pyrzycach i Przelewicach i stanowi przedmiot odrębnej publikacji. Podobnie jak w latach ubiegłych p. Profesor Michał Kleiber - Minister Nauki i Informatyzacji zaprosił młodzież i dorosłe społeczeństwo do udziału w różnych imprezach promujących naukę. W całym kraju rozplakatowano atrakcyjne afisze z satelitarnym obrazem słońca - bo obchodzimy Światowy Rok Fizyki. Stosownie do tego terminu rozpoczęliśmy Festiwal w bieżącym roku już od soboty, przygotowując na ten dzień jak i na niedzielę różne atrakcyjne propozycje dla osób, które w dniach wolnych i świątecznych odbywają rodzinne spacery więc chętnie korzystają z okazji, by zobaczyć coś ciekawego. Program na sobotę i niedzielę obejmował piesze wycieczki poświecone zieleni i zabytkom miasta Szczecina, wystawy i pokazy. Zaprosiliśmy do zwiedzenia statku badawczo-szkoleniowego m/s NAWIGATOR XXI Wyższej Szkoły Morskiej zacumowanego przy Nabrzeżu przy Wałach Chrobrego. W Akademii Rolniczej dużym, jak zawsze, zainteresowaniem cieszył się Pokaz układania bukietów kwiatowych", prowadzony przez mgr inż. Piotra Salachnę oraz wystawa Cudowna natura wody - X stanów skupienia", zaś na Uniwersytecie Szczecińskim - interaktywna wystawa doświadczeń Eureka" - przez zabawę do wiedzy. W Bibliotece Głównej US Oddział Zbiorów Specjalnych przygotował wystawę Kilka kadrów z przedwojennego Szczecina", zaś Pan Dyrektor Biblioteki, prof. dr hab. Radosław Gaziński poprowadził wycieczkę przez Willowe dzielnice Szczecina" pokazując XIX-wieczne pałacyki i interesująco objaśniając ich historię. Jednocześnie specjalista dendrolog - dr inż. Marcin Kubuś zwracał uwagę na osobliwości zieleni wysokiej, która jest prawdziwym bogactwem naszego miasta. Wycieczkę o tematyce dendrologicznej na terenie dawnej Różanki" i Szkolnego Ogrodu Botanicznego prowadził i w sobotę i w niedzielę dr inż. Grzegorz Nowak. To tutaj właśnie od lat planowane jest utworzenie w Szczecinie nowoczesnego ogrodu botanicznego dla zgromadzenia nie tylko typowych kolekcji roślin, ale wyeksponowania rzadkich gatunków Pomorza Zachodniego, jak i charakterystycznej roślinności siedlisk leśnych, murawowych, wydmowych, bagiennych i wodnych w warunkach Lasku Arkońskiego, włączonego częściowo do ogrodu. Relację tę dobrze ilustrują fotografie wykonane przez prof. Jacka Sorokę i uczestników wycieczek. 5

8 O ZACHODNIOPOMORSKIM FESTIWALU NAUKI /1 zestnit i im it\:ki mi terenie Kn.tuiki /> Marcin Kubuś sięga po STyszkę daglezji Chwila uwagi-prof. Radosław Gaziński mówi o historii Jasnych Błoni Dr Marcin Kubuś opowiada o platanach 6

9 O ZACHODNIOPOMORSKIM FESTIWALU NAUKI WYSTĄPIENIE PROFESORA ZYGMUNTA MEYERA MARSZAŁKA WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO NA INAUGURACJI V ZACHODNIOPOMORSKIEGO FESTIWALU NAUKI Pmf. dr hali. int Zygmunt Meyer Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego pmf. dr bab. int Zygmunt Meyer W imieniu Zarządu Województwa Zachodniopomorskiego oraz swoim własnym pragnę złożyć na ręce Pani Profesor Janiny Jasnowskiej Przewodniczącej Komitetu Organizacyjnego V Zachodniopomorskiego Festiwalu Nauki najserdeczniejsze gratulacje z okazji kolejnej edycji ogólnopolskiego Święta Nauki pod patronatem Szczecińskiego Towarzystwa Naukowego w Szczecinie. Od lat z wielką przyjemnością obserwuję jak prężne jest stowarzyszenie kierowane przez Panią Profesor. Wytyczony przez organizatorów cel Festiwalu jest wpisany w działania wszystkich środowisk uczelni wyższych w Szczecinie i w Koszalinie, a także pozostałych instytucji naszego regionu pełniących między innymi funkcje naukowe i badawcze. Wspólna prezentacja osiągnięć naukowych uczelni wyższych, mająca znaczenie prestiżowe i przekładająca się na znaczenie praktyczne będzie ważnym przyczynkiem do dalszej wytężonej pracy naukowej, rozwijania i stymulowania zainteresowań i potrzeb edukacyjnych młodszych pracowników naukowych oraz młodzieży akademickiej. Dzisiejsze spotkanie jest również ważne ze względu na czas, w którym się odbywa-jest to rok obchodów 60-lecia Polskiej Państwowości na Pomorzu Zachodnim". Nauka, tak jak wiele innych obszarów naszej rzeczywistości, na stałe wpisała się w pejzaż naszego regionu. Okres minionych 60 lat jest wystarczającą perspektywą czasu, aby spojrzeć na wysiłek tych wszystkich, którzy przyczynili się do rozwoju nauki, oświaty i zmian kulturowych w naszym Regionie. Rozwój nauki i myśli naukowej dokonywał się w granicach wyznaczanych nie tylko przez rozwój społeczny, ale podlegał również prawom i uwarunkowaniom regionalnym. Inaczej wyglądała nauka w okresie powojennym, inne były jej dominanty i priorytety, kiedy tworzono wszystko od początku, a inaczej wygląda teraz, kiedy nauczyciele akademiccy i studenci wyposażeni są w tradycyjne i nowoczesne pomoce dydaktyczne. Każde przemiany - na przestrzeni minionych dziesięcioleci - budziły nadzieje, niepokoje i wywoływały refleksje. Reformy i uregulowania prawne, radykalnie i systemowo zmieniały doktryny edukacyjne i wdrażały nowe idee, koncepcje i programy, które miały unowocześnić i unowocześniły struktury uczelni wyższych, a także upowszechniły nowoczesną wiedzę. Na pewno nie jest to jeszcze system doskonały, ale ciągle się rozwija i przeobraża na nowo, kształtując świadomość edukacyjną w jej szerokim rozumieniu. Mówimy o reformach, transformacjach, systemach prawa, ale przede wszystkim należy mówić o ludziach, którzy je wdrażali, którzy byli zaangażowani w tworzenie i przeobrażanie świadomości edukacyjnej. Można było tego dokonać tylko za pomocą ludzi zaangażowanych i pełnych entuzjazmu dla swojej pracy. Nasze nadzieje się spełniły. Mamy dobrze wykształconą kadrę nauczycieli akademickich, całą rzeszę zdolnych studentów i bardzo zdolnej młodzieży oraz sprawną organizacyjnie administrację. Zmieniają się standardy wymagań, wskaźniki, formy i metody pracy, nadzoru oraz narzędzia. Zmienia się prawo oświatowe. Działanie samorządu województwa ma na celu wspomaganie planowania lokalnej polityki oświatowej w gminach i powiatach. Na ile pozwalają przepisy prawne, dozwalające wspomaganie zadań realizowanych przez uczelni wyższe, chcemy wspomagać jednostki badawcze uczelni naszego regionu. Myślę, że dzisiejszy Festiwal Nauki znajdzie odpowiedź na wiele nurtujących nas pytań - tych dotyczących przeszłości, jak i przyszłości. Czytając szczegółowe programy spotkań proponowanych przez uczelnie jestem pod wrażeniem ich różnorodności i poczucia odpowiedzialności jej uczestników za przyszłość nauki i edukacji nie tylko w naszym regionie. Życzę Państwu miłych chwil oraz spełnienia pokładanych w Festiwalu oczekiwań i nadziei, a organizatorom gratuluję podjętej inicjatywy realizacji tak ogromnego zadania jakim jest V Zachodniopomorski Festiwal Nauki, zaś całemu gronu akademickiemu optymizmu, wytrwałości i wiele zapału na przyszłość, a także wielu jeszcze sukcesów zawodowych, naukowych oraz wszelkiej pomyślności w życiu osobistym. 7

10 O ZACHODNIOPOMORSKIM FESTIWALU NAUKI UROCZYSTA INAUGURACJA W SALI KSIĘCIA BOGUSŁAWA W ZAMKU KSIĄŻĄT POMORSKICH Prof. dr hab. Janina Jasnowska V Zachodniopomorski Festiwal Nauki rozpocząt się wprawdzie różnymi ofertami na sobotę i niedzielę, zaś w poniedziałek od rana - seriami wykładów, ale uroczysta inauguracja odbyła się dopiero po południu, w poniedziałek dnia 19 września w Zamku Książąt Pomorskich, w zabytkowej sali Księcia Bogusława. Swoją obecnością uświetnili ją Marszałek Zachodniopomorski prof. dr hab. Zygmunt Meyer i Wicewojewoda Województwa Zachodniopomorskiego Jan Sylwestrzak oraz wszyscy Rektorzy Uczelni Szczecińskich, w większości rozpoczynający nową kadencję od 1.IX.2005 r. Imprezę zapoczątkował koncert w wykonaniu muzyków ze Szczecińskiej Filii Akademii Muzycznej im. Ignacego Paderewskiego w Wicewojewoda red. Jan Sylwestrzak pny słowie Poznaniu. Pani adiunkt Kornela Arwicz-Sienicka - gitara i pan adiunkt Bogusław Jakubowski - klarnet pięknie odegrali utwór argentyńsko-włoskiego kompozytora Astora Pantaleona Piazzolli Historia Tanga", oddając z wirtuozerią wszystkie nastroje i akcenty tego wyjątkowego tańca, po brawurowe wykonanie niektórych partii. O roli, znaczeniu i dotychczasowych osiągnięciach Zachodniopomorskich Festiwali mówili zarówno organizatorzy jak i zaproszeni goście. Obszerne fragmenty przemówienia Pana Marszałka województwa zachodniopomorskiego przytaczamy obok. Nie brakło też głosów z sali, uczestników, którzy od szeregu lat biorą udział w spotkaniach festiwalowych i ubolewają, że nie mogą skorzystać ze wszystkich propozycji bogatego programu. Padały nawet propozycje, by nie koncentrować prelekcji w krótkim czasie jednego tygodnia lecz imprezę rozłożyć na dłuższy okres. Propozycja jest do przemyślenia, jednak niejako zmiana charakteru Festiwalu, ale może jako dodatkowy cykl wykładów na wybrane tematy np. raz w miesiącu w określonych dniach. /'ruf. Janina Jasnowska wita eośd festiwalowych Odbyła się też dyskusja panelowa na temat Chorób cywilizacyjnych" moderowana przez panią prof. dr hab. Barbarę Krzyżanowską-Świniarską z Pomorskiej Akademii Medycznej, specjalistkę od otyłości, z udziałem p. prof. dr hab. Liliany Majkowskiej PAM, która naświetliła problemy cukrzycy i p. prof. dr hab. Krystyny Wideckiej - problemy nadciśnienia. Temat wywołał duże zainteresowanie i wiele osób zabierało głos w dyskusji i zadawało pytania. Jeden z obecnych na sali dziennikarzy wystąpił, z własnej inicjatywy, jako przykład nadmiernej otyłości, choć prawie wszyscy słuchacze, jak się okazało z referatu, przekraczają normy wagi, za wysokiej w stosunku do wzrostu. Pierwsze spotkanie panelowe zachęciło słuchaczy do udziału w następnych dyskusjach panelowych zaplanowanych na cały tydzień, a odbywających się również w Zamku lecz w Sali Anny Jagiellonki. Audytorium studni: uwaga 8

11 O ZACHODNIOPOMORSKIM FESTIWALU NAUKI Koncert Historia umai" trwa Artyści Pani Kornela Arwicz-Sienicka i Pan Bogusław JakubowsU Choroby cywilizacyjne" Prof. dr hah. Barbara KrTytanowska-Świniarska i prof. drhab. Liliami Majkowska Prof. drhab. Krystyna Widecka O swoich dolegliwościach mówi jeden ze słuchaczy 9

12 DYSKUSJE PANELOWE KSZTAŁTOWANIE ŚWIADOMOŚCI POLITYCZNEJ SZCZECINA W OKRESIE 60-LECIA Prof. dr liub. Henryk Koniarnicki W ramach V Zachodniopomorskiego Festiwalu Nauki w dniu 23 września 2005 r w Sali Anny Jagiellonki na Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie odbyła się dyskusja panelowa pt. Kształtowanie świadomości politycznej Szczecina w okresie 60-lecia". Moderatorem dyskusji był prof. dr hab. Henryk Komarnicki. Partnerami byli prof. dr hab. Kazimierz Kozłowski oraz dr Marzenna Giedrojć, wszyscy z Instytutu Politologii i Europeistyki Uniwersytetu Szczecińskiego. W panelu brało udział ponad 50 osób. Byli to uczestnicy Uniwersytetu Trzeciego Wieku, nauczyciele, pracownicy naukowi oraz młodzież. Prof. H. Komarnicki w swym wystąpieniu wprowadzającym podkreślił na wstępie, że minęło 60 lat polskości Szczecina i większość jego obecnych polskich mieszkańców tu się urodziła. Dla nich Szczecin to taka sama Polska jak Poznań, czy Warszawa. Jednak kiedyś określenie charakteru Szczecina był to problem o wielu aspektach. Pytanie, czy myśmy tu przyszli, czy wrócili" pojawiło się później. Jednak odpowiedź na nie zależy od tego o jaką część Pomorza Zachodniego chodzi. Na początku wielu wybitnych pionierów wyrażało przekonanie, że w interesie narodu i państwa leży nadanie polskiego charakteru Szczecinowi. Referent przypomniał nazwiska niektórych wybitnych pionierów jak : Zaremba, Maciejewicz, Ledóchowski, Gałczyński, Szczerska, Starkiewicz, Kurcjuszowa, gen. Boruta- -Spiechowicz, gen. Litwinowicz i wielu innych. W początkowym okresie polskości Szczecina wybitną rolę odgrywały zarówno polityczne mity jak i polityczne interesy. Mity te, jak mit Odry, czy też mit Piastów były wtedy bardzo potrzebne i spełniały pozytywną rolę w kształtowaniu politycznej świadomości mieszkańców Szczecina. Obiektywne polityczne interesy dotyczyły utrwalenia bezpiecznej granicy na Odrze, rozszerzenia dostępu do morza oraz potrzeby uprzemysłowienia i urbanizacji. Prof. Komarnicki przypomniał również nazwiska wybitnych Polaków, którzy byli orędownikami polskości Szczecina - Stanisław Mikołajczyk, Prymas Wyszyński, Jerzy Giedrojć i inni. W latach 40-tych miały miejsce bardzo ważne uwarunkowania polityczne kształtowania świadomości politycznej polskiego Szczecina, a przede wszystkim utrata Kresów Wschodnich, przekonanie 0 konieczności zmiany granicy z Niemcami na korzyść Polski, niechęć do Niemców, obawa przed rewizjonizmem i rewanżyzmem niemieckich polityków, usilne pragnienie życia w pokoju i w normalnych warunkach. W późniejszym okresie występowały różnorodne czynniki zmian świadomości: polityczne - zimna wojna, kolejne zmiany polityczne w Polsce (1948, 1956, 1968, 1970, 1980) dwie sprzeczne tendencje, a mianowicie poczucie tymczasowości 1 przekonanie o konieczności stabilizacji; społeczne - nowe pokolenie, zmiany uwarstwienia społecznego, pozytywna rola Kościoła Katolickiego, pojawienie się uczucia przywiązania do Szczecina i dumy z jego piękna; międzynarodowe - zmiany na świecie, wizyta Chruszczowa w Szczecinie w 1959 roku, układ polsko-niemiecki z grudnia 1970 roku oraz jego ratyfikacja w 1972 roku i wreszcie późniejsze zmiany polityczne. W latach 60-tych rozpoczynał się nowy etap kształtowania świadomości politycznej społeczeństwa, które było uczestnikami wydarzeń w Szczecinie Grudnia 1970 roku i Sierpnia 1980 roku. Wyrosło młode pokolenie robotników, ukształtowały się specyficzne cechy pracowników gospodarki morskiej, rozbudziły się nowe potrzeby społeczne oraz jednocześnie brak ich zaspokojenia. Szczecin stawał się miastem zaniedbanym i zacofanym wobec innych wielkich miast w Polsce, szczególnie pod względem infrastruktury i nowych inwestycji komunalnych. Były to polityczne i społeczne uwarunkowania protestu robotniczego i narodzin Solidarności. Obecnie świadomość polityczną polskiego Szczecina kształtują nowe czynniki jak: obecność Polski w NATO i Unii Europejskiej, obecność Szczecina w Euroregionie Pomerania, proces przemian ustrojowych w Polsce, zmiana otoczenia geopolitycznego. Dr Marzenna Giedrojć przedstawiła swe wystąpienie na podstawie wydanej w 2005 roku swej rozprawy pt. Kształtowanie tożsamości kulturowej mieszkańców Pomorza Zachodniego w drugiej połowie XX wieku". Zarówno cytowana praca jak i wypowiedź dr Marzenny Giedrojć miały istotne znaczenie, ponieważ były prezentacją badań socjologicznych przeprowadzonych przez Autorkę w różnych środowiskach mieszkańców województwa zachodniopomorskiego. Zwróciła ona uwagę na bardzo ciekawe procesy integracji kulturowej mieszkańców województwa przy jednoczesnym zachowaniu, a nawet odrodzeniu wartości, tradycji i obyczajów danej grupy, często przywiezionych przez rodziców lub dziadków ze stron poprzedniego osiedlenia. W szczególności ukazała problematykę tożsamości mniejszości narodowych (głównie ukraińskiej) obecnych na Pomorzu Zachodnim. Podniosła również problem regionalizmu, 10

13 DYSKUSJE PANELOWE stwierdzając, że proces transformacji ustrojowej w Polsce stworzył warunki do samorealizacji mniejszości narodowych. Przyszedł bowiem czas regionalizmu i swobody samookreślenia się różnych grup społecznych, także mniejszości narodowych. Godnym podkreślenia według Marzenny Giedrojć jest tendencja do zdrowego politycznie regionalizmu w ramach tożsamości całego państwa. Prof. dr hab. Kazimierz Kozłowski w swym wystąpieniu stwierdził, że nastroje społeczne mieszkańców Pomorza Zachodniego w pierwszych dziesięciu latach polskiej obecności w regionie zachodniopomorskim były pochodną sytuacji politycznej i ekonomicznej relacji między grupami osiedleńczymi. Specyficzne cechy charakteryzowały osadników z Polski centralnej - 2/3 ogółu oraz przesiedleńców ze wschodu - 1/3 mieszkańców oraz nielicznej grupy autochtonów. Ważnym problemem nurtującym osadników była niepewność, co do naszej granicy zachodniej, co wiązało się z oczekiwaniem na konferencję pokojową. Cieniem też na życie mieszkańców kładły się (szczególnie w 1945 r.) - stosunki z Armią Czerwoną. Polscy osadnicy nie rozumieli polityki demontażu wielu urządzeń przemysłowych na terenach przyznanych Polsce. Dramatycznie przedstawiał się stan aprowizacji oraz bezpieczeństwa osobistego. Nieco ten zły stan rzeczy łagodził fakt, że władze regionalne z wojewodą płk. Leonardem Borkowiczem i prezydentem Szczecina inż. Piotrem Zarembą na czele, były należycie przygotowane do swej misji i kompetentnie realizowały swoje powinności. Niewątpliwie ponurym doświadczeniem (lecz wówczas powszechnie akceptowanym) był proces wysiedlenia Niemców i dramatyczny ich los. Ogromną rolę integracyjną w procesie polskiego zakorzenienia odegrał Kościół Katolicki, początkowo Chrystusowy z Poznania, a następnie apostolski z administratorem w Gorzowie Wlkp. Osadnicy polscy nie mogli wówczas zrozumieć, dlaczego w Szczecinie nie powstaje stała diecezja. Reasumując można powiedzieć, iż pionierski okres polskiego osadnictwa był w regionie niewątpliwie sukcesem państwa i społeczeństwa. Lata stalinowskie nieco zdekomponowały sukces lat pionierskich, lecz go nie unicestwiły. Po Październiku '56 nawiązano do doświadczeń z lat W dyskusji zabrało głos 5 osób. Były to pytania dotyczące w szczególności miejsca mniejszości narodowych w zbiorowej świadomości społeczeństwa Szczecina, charakteru tzw. Gminy Francuskiej w Szczecinie, wpływu transformacji ustrojowej na stan świadomości. Można sformułować ocenę, że spotkanie panelowe w pełni odpowiadało intencjom organizatorów oraz oczekiwaniom uczestników i dlatego spełniło swe zadania. PERSPEKTYWY NAUCZANIA JĘZYKÓW OBCYCH WE WSPÓŁCZESNYM ŚWIECIE Mgr Anna (loncrkn-frcj, Katedra Filologii Angielskiej, Uniwersytetu Szczecińskiego W dniu 20 września 2005 roku, w ramach V Zachodniopomorskiego Festiwalu Nauki, w Sali Anny Jagiellonki Zamku Książąt Pomorskich, odbyła się dyskusja panelowa na temat perspektyw nauczania języków obcych we współczesnym świecie. Moderatorem dyskusji była mgr Anna Gonerko-Frej, z Katedry Filologii Angielskiej US, partnerami: dr Przemysław Jackowski, z Instytutu Filologii Germańskiej, oraz dr Roman Gawarkiewicz, z Instytutu Filologii Słowiańskiej. W trwającej ponad 1,5 godziny dyskusji wiodącymi tematami były: metody uczenia się języków obcych, zmieniająca się popularność poszczególnych języków oraz zdolność przyswajania języków. Dyskusję rozpoczęło krótkie przedstawienie prognoz popularności rożnych języków na świecie do roku 2050 (raport Davida GraddoTa) oraz komentarze specjalistów z poszczególnych filologii na temat zmieniającej się roli języka angielskiego, niemieckiego i języków słowiańskich w globalnym, współczesnym świecie. Spotkanie zdominowały pytania uczestników spotkania; dotyczyły one głownie naukowej weryfikacji skuteczności różnych metod nauczania, interferencji językowych czy indywidualnych predyspozycji do poznawania nowych języków. Ponieważ wśród uczestników spotkania była grupa słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku, prowadzący dyskusję zostali także poproszeni o ocenę problemów uczenia się języków obcych w zależności od wieku. Tematy poruszane przez moderatora i partnerów dyskusji spotkały się z dużym zainteresowaniem uczestników, spotkanie znacznie przekroczyło ustalone ramy czasowe. 11

14 DYSKUSJE PANELOWE ŚWIATOWY ROK FIZYKI Moderatorzy dyskusji: Prof. dr hab. Jerzy Stelmach. Uniwersytet Szczeciński. Prof. dr hab. Irena Kruk. Politechnika Szczecińska, Prof. dr hab. Jerzy Cioslowski Uniwersytet Szczeciński Profesorowie: Jeny Ciostowski. Jerzy Stelmach i Irena Kruk - prowadzący dyskusję Obrady rozpoczęto zgodnie z planem o godzinie 17. Spotkanie rozpoczął przedstawiciel Komitetu Organizacyjnego prof. dr hab. inż. Jerzy Straszko. Po krótkim wprowadzeniu przekazał prowadzenie dyskusji merytorycznej specjalistom, którzy wystąpieniami rzędu 15 minut wprowadzili w bardzo interesujące, współczesne problemy fizyki. Pokazano znaczenie fizyki dla rozwoju nauk przyrodniczych, jej znaczenie w kształtowaniu cywilizacji technicznej w przeszłości i obecnie. Duże zainteresowanie znalazła problematyka związana z nauczaniem fizyki na różnych szczeblach. Po wystąpieniach specjalistów, w dyskusji ogólnej zabrało głos wiele osób. Ich wystąpienia w sposób interesujący komentowali prowadzący dyskusję. Na podkreślenie zasługuje wysoki poziom całego spotkania, duże zainteresowanie omawianą problematyką zebranych i bardzo dobra atmosfera spotkania. l'r<>(. dr hab. tnt Jerzy Straszko - rozpoczyna dyskusję. \udytorium wieszane - miodzie: i słuchacze L 'ntwersytetu Trzeciego Wieku 12

15 DYSKUSJE PANELOWE WIELKIE KATASTROFY I KLĘSKI Moderatorzy dyskusji: Prof. dr hab. int Jerzy Straszko. Politechnika Szczecińska Dr hali. int. prof. PS Jacek A. Soroka. Politechnika Szczecińska W ostatnich latach, w sposób niespotykany poprzednio, w różnych regionach Świata występują katastrofy ekologiczne takie jak: trzęsienia ziemi, wybuchy wulkanów, tsunami, huragany, okresy intensywnych opadów i okresy suszy. W wyniku tych katastrof setki tysięcy ludzi traci życie, a miliony środki do życia. W zamyśle organizatorów było przedstawienie tych problemów jako skutków procesów przebiegających na Ziemi i określenie sposobów zmniejszania tragicznych następstw, a dalej niesienie pomocy w skali międzynarodowej poszkodowanym. Szczególną uwagę zwrócono na systemy monitoringu oraz systemy ewakuacji ludności z rejonów zagrożonych. Omówiono wpływ działalności przemysłowej na klimat i jego niekorzystne zmiany, zachodzące w skali globalnej. Przedstawiono systemy zabezpieczające ludność Polski przed katastrofami występującymi w naszej strefie klimatycznej. Zwrócono też uwagę na nierzetelne informacje wnoszone na grzbiecie nurtu katastroficznego do świadomości globalnej, których celem jest zwycięstwo w rozmaitych zatargach polityczno-ekonomicznych. Znakomitym tego przykładem jest problem dziury ozonowej". Dyskusję poprzedziło około 20 minutowe wystąpienie prowadzących. W dyskusji zabrało głos szereg uczestników. W podsumowaniu można stwierdzić, że omawiana problematyka i sposób jej przedstawienia zostały dobrze przyjęte przez uczestników. Prof. dr hali. int Jerzy Straszko prowadzi dyskusję - Audytorium studia w skupieniu 13

16 FESTIWAL NA UCZELNIACH V ZACHODNIOPOMORSKI FESTIWAL NAUKI W POMORSKIEJ AKADEMII MEDYCZNEJ Prof. dr hab. n. med. Dariusz Chlubek Festiwal Nauki stał się już trwałym elementem szerokiego spektrum działań podejmowanych przez Pomorską Akademię Medyczną. Obok aktywności dydaktycznej, naukowej i leczniczej uczelnia od 5-ciu lat współtworzy największą w regionie imprezę o charakterze edukacyjnym. Liczby odbiorców indywidualnych i placówek oświatowych uczestniczących w Festiwalu w PAM zwiększają się systematycznie, co świadczy o dużym zainteresowaniu tematyką medyczną, ale także o poszerzaniu i uatrakcyjnianiu oferty programowej kierowanej zwłaszcza do młodzieży gimnazjalnej i licealnej. W roku bieżącym, naukowcy PAM wzięli udział w uroczystości inauguracji Zachodniopomorskiego Festiwalu Nauki, która odbyła się w Zamku Książąt Pomorskich. Moderatorem spotkania była prof. Barbara Krzyżanowska- -Świniarska, a uczestnikami jej współpracownicy z Kliniki Endokrynologii, Nadciśnienia Tętniczego i Chorób Przemiany Materii: dr hab. Lilianna Majkowska i dr hab. Krystyna Widecka. Dyskusję poświęcono chorobom cywilizacyjnym: otyłości, cukrzycy i nadciśnieniu tętniczemu. Wśród wykładowców, którzy wystąpili w ramach V Festiwalu Nauki w PAM znaleźli się: prof. dr hab. Andrzej Ciechanowicz ( Szanujmy wyjątki - od praw Mendla do genomiki"), prof. dr hab. Bolesław Gonet ( Wolne rodniki w zdrowiu i chorobie"), prof. dr hab. Michał Kurek ( Alergia: fakty i mity"), dr hab. Elżbieta Baryła-Pankiewicz ( Wady wrodzone - nadal aktualny problem"), dr hab. Marek Droździk ( O działaniu niepożądanym leków"), dr hab. Stanisław Zajączek ( Genetyka determinacji i różnicowania płci"), dr Beata Badowicz (...zanim przyjedzie pogotowie"), dr Jarosław Nowak ( Przetoczenie krwi - przeszczep czy tylko transfuzja"), dr Cezary Pakulski ( Medycyna ratunkowa w zagrożeniach środowiskowych"), dr Piotr Prowans ( Chirurgia rekonstrukcyjna wczoraj i dzisiaj"), dr Marek Rybkiewicz ( Jądra - rzecz ważna"), dr Robert Sienkiewicz ( Co warto wiedzieć o antykoncepcji"), dr Tadeusz Sulikowski ( Transplantologia - przyszłość ludzkości?"), dr Anita Wnuk ( Zakażenia wirusami zapalenia wątroby oraz HIV a seks") i lek. Joanna Suchocka ( Narkomania - problem nie tylko XXI wieku"). Kilka jednostek naukowo-dydaktycznych PAM przygotowało zajęcia praktyczne dla zainteresowanych tą formą uczestnictwa w Festiwalu. Kilkunastoosobowe grupki młodzieży gościły w Zakładzie Fizyki Medycznej, Samodzielnej Pracowni Patobiochemii i Biologii Molekularnej oraz w Centrum Leczenia Urazów Wielonarządowych z Pododdziałem Anestezjologii i Intensywnej Terapii Dziecięcej. W podsumowaniu należy dodać, iż piąta edycja Festiwalu Nauki w PAM zgromadziła w sumie ok słuchaczy, wśród których znaleźli się z pewnością potencjalni studenci naszej uczelni. Wiele osób z tej liczby uczestniczyło w kilku następujących po sobie spotkaniach festiwalowych. Nie ukrywamy satysfakcji z tego, że możemy rozwijać ich zainteresowania medycyną i ułatwiać decyzje dotyczące profilu studiów. V ZACHODNIOPOMORSKI FESTIWAL NAUKI W AKADEMII ROLNICZEJ W SZCZECINIE Dr int Wojciech Mieczkowski Do piątej edycji Zachodniopomorskiego Festiwalu Nauki Akademia Rolnicza zgłosiła bogatą i ciekawą ofertę wykładów, zajęć laboratoryjnych i warsztatów oraz wystawę fotograficzną Cudowna natura wody - X stanów skupienia". W programie zamieszczono tematy reprezentujące główne profile Uczelni - rolnictwo, rybactwo, zootechnikę i ekonomikę. Tematykę poszerzono o zagadnienia zaproponowane przez Kuratorium Oświaty. Hitem wśród warsztatów okazał się po raz kolejny pokaz układania bukietów kwiatowych, powtarza- Dr int Graiyna Kaup przedstawia biorótnorodnosć w.miecie owadów 14

17 FESTIWAL NA UCZELNIACH ny wielokrotnie dla licznych grup uczestników. Prowadzit go mgr inż. Piotra Salachna, doktorant Katedry Roślin Ozdobnych, który w miesiąc po Festiwalu zdobył III miejsce i Tytuł wicemistrza Polski na IV Międzynarodowych Mistrzostwach Florystycznych, zorganizowanych na Targach Poznańskich - Polagra Farm w październiku 2005 r. Wśród uczestników najliczniej reprezentowane były szkoły gimnazjalne i licealne ze Szczecina i Polic. Pojawiła się również szkoły ze Świnoujścia, Barlinka a nawet Wierzchowa, łącznie 21 szkół. Prof. dr bab. Edward Kolakowski mówi a tywności enzymatycznie modyfikowanej Postuluje się, by na wycieczki i praktyczne zajęcia terenowe, na które zawsze jest nadmiar zgłoszeń, zapisywać te szkoły, które Dr Robert Maciorowski w hali wegetacyjnej omawia fotosyntezę roślin w roku poprzedzającym uczestniczyły najliczniej w spotkaniach z nauką. Wyjazd powinien być wyróżnieniem i nagrodą. V ZACHODNIOPOMORSKI FESTIWAL NAUKI W POLITECHNICE SZCZECIŃSKIEJ Drhab. inż. prof. PS Jacek A. Sówka Politechnika Szczecińska przygotowała serię wykładów, nierzadko z pokazem, oraz udostępniła swoje laboratoria. Festiwal otworzył rektor PS prof. dr hab. inż. Włodzimierz Kiernożycki. Gośćmi pierwszego, inauguracyjnego dnia byli głównie naukowcy z Politechniki Koszalińskiej. Uciekając od suchej sprawozdawczości spotkania festiwalowe można podsumować używając nieco lżejszej formy. I tak, o Cywilizacji przyszłości i przyszłości cywilizacji" mówił dr inż. Dariusz Lipiński. To nie sen, to Java" - twierdził prof. dr hab. Henryk Budzisz, z Historią telekomunikacji" zapoznawał prof. dr hab. inż. Marcin Walkowiak, wizję Przyszłości gospodarki - wirtualne fabryki" roztaczał dr inż. Grzegorz Jurkowski, zaś na pytanie Czy słońce pomoże oczyścić świat?" próbowała odpowiedzieć dr inż. Joanna Grzechulska-Damszel-jedyna w tym dniu przedstawicielka Politechniki Szczecińskiej. Goście z Koszalina jut przybyli. Od lewej - J\f Rektor PS prof. dr hab. ittt Włodzimierz Kirnoiycki. rzecznik PS red. Stanisław HeropolitaAski, prof. drhab. Henryk Budzisz. PK. prorektor PS prof. ilr hab. inż. Ryszard Kaleiiiz.uk oraz dr inż. Grzegorz Jurkowski PK JM Rektor PS prof. dr hab. Inż. Włodzimierz Kiernożycki otwiera VZachodniopomorski Festiwal Nauki w Politechnice Szczecińskiej 15

18 FESTIWAL NA UCZELNIACH Wykładów inauguracyjnych wysłuchało 25 osób. Wydział Informatyki przyciągnął liczną, 70-cio osobową grupę młodzieży wykładami i pokazami. Tajniki Projektowania systemów informacji geograficznej" zdradzał prof. dr hab. inż. Andrzej Stateczny (AM i PS), o Algorytmach mrówkowych, czyli jak rozwiązywać problemy podpatrując kolonie owadów" debatował dr inż. Marcin Pluciński, W pogoń za mocą obliczeniową" zaangażował się mgr inż. Robert Drążkowski, w Wyścigu z czasem- przetwarzanie równolegle" walczył dr inż. Maciej Paliwoda, Komputerowe przetwarzanie obrazów medycznych" realizował mgr inż. Marek Gaskiewicz, Teorię zbiorów przybliżonych w analizie lojalności klientów operatora telefonii komórkowej" próbował stosować mgr inż. Piotr Sulikowski, zaś Nauczanie zdalne w teraźniejszości i przyszłości" realizować zaczął dr inż. Przemysław Rozewski. Zainteresowani młodzi ludzie byli uczniami Technikum Elektryczno- -Elektroniczngo oraz Zasadniczej Szkoły Ekonomicznej. Wydział Elektryczny przyciągnął ponad 50 osób, głównie z IV LO oraz gimnazjów 23 i 34. Odnawialne źródła energii" omawiał dr inż. Paweł Szwed, Inteligentny budynek" przedstawiał dr inż. Jan Skórski, że Laser to nie żarówka, ale może być mikro" twierdzili dr inż. Jerzy Gajda i mgr inż. Andrzej Niesterowicz, Nanostruktur światłowodowych" doszukiwali się prof. dr hab. Ewa Weinert-Rączka i dr inż. Grzegorz Cegliński, zaś w krótkiej rozprawie O inżynierii biomedycznej" rozmawiał z biologiem i medykiem" dr inż. Krzysztof Penkala, na koniec Internetowe po(d)pisy elektroniczne, w sprawie hakerów i kryptografii" złożył dr inż. Mirosław Będzak. Wydział Technologii i Inżynierii Chemicznej przyciągnął blisko 250 osób, głównie gimnazjalistów i licealistów. Co polimery powiedzą o sobie na gorąco" próbował dowiedzieć się dr inż. Krzysztof Gorący, poważne pytanie Czy geny mogą wędrować przez internet?" zadała dr inż. Magdalena Cudak, Czy głodne bakterie mogą zjeść styren?" próbował profilaktycznie wybadać dr inż. Andrzej Wieczorek, zaś Osmozę postawioną na głowie Pn>f. dr hub tu: Monw Walkowuik sliuha :_ uwagą u dr niż. Dariusz l.ipmski odpcwkttkl na pytania. O fotodestrukcjt odpadów mówi dr Ini Joama Grzechulska-Damszel, zuś JM rektor PS pro) dr hab, w;. Włodzimierz Kiernozwki i prof. dr hub. in:. Zbigniew Miclizatrk na bieżąco homentufa wykład Profesor Budzisz. II yktadów słuchano w skupieniu, po czym pojawiała sie żywa dyskusja Dr inż. Krzysztof Gorący omawia metody termograwlmetryczne, zaś dr tnt Krzysztof Karakubki mówi a odwróconej osmozie Prof. dr hah. inż. Joanna Kośmider i..zespól ekspertów"przy ptmiiarat li zapachu 16

19 FESTIWAL NA UCZELNIACH Dr inż. Magdalena Cudak pokazuje, jak na poważnie można wykorzystywać Internet. W oczekiwaniu na wejście do pracowni zapachowej jakości powietrza Drinż. Andrzej Wieczorek, prodziekan Wydziału Technologii i Inżynierii Chemicznej PS w swoim królestwie przy miresowamch bakteriach jako źródło czystej wody" podziwiał razem z przyszłymi studentami dr inż. Krzysztof Karakulski. Najwięcej osób próbowało jednak dowiedzieć się od prof. dr hab. inż. Joanny Kośmider czy istotnie Własny nos może być narzędziem pomiarowym". Chętnych było tak dużo, że tylko wybrańcy zostali oświeceni. Na wydziale Budownictwa i Architektury prof. dr hab. inż. Zbigniew Mielczarek pokazywał ponad 150 osobom jak Polskę murowaną można przekształcić w drewnianą, ujmując to w formie wykładu Rozwój budownictwa drewnianego na przestrzeni wieków" Wydział Techniki Morskiej oczarowywał ponad 140 osób, głównie z Zespołu Szkół nr 2 w Lubianie, Gimnazjum nr 1 w Pełczycach i Gimnazjum nr 34 w Szczecinie. Wizję Silnika Stirlinga jako napędu łodzi podwodnych" roztaczał dr inż. Arkadiusz Żmuda, do Wirtualnego projektowania statków i badań modelowych" namawiał dr inż. Tomasz Abramowski, różne Sposoby na obserwacje podwodnego świata" wynajdował mgr inż. Mariusz Matejski, zaś o Termoelektryczności w domu i poza domem" publicznie marzył dr hab. inż. prof. PS Sergiy Filin. Instytut Fizyki, w światowym roku fizyki, przyciągnął do swoich laboratoriów ponad 450 osób. Swoje Ruchy Browna po świecie, osobiście wspominał fizyk" - prof. dr hab. Czesław Rudowicz, w Zwiedzaniu laboratoriów studenckich i naukowych Instytutu Fizyki PS" przewodnikami byli dr Janusz Typek i dr hab. Eryk Lipiński, zaś do Współczesnego laboratorium astronomicznego-obserwatorium" wejść pomagał dr Janusz Typek, natomiast Efekty kwantowe w układach makroskopowych" pokazywał dr hab. Eryk Lipiński, zaś 0 Ferroelektrycznych elementach pamięci" nie pozwalał zapomnieć mgr Rafał Rogowski. Na koniec Zjawisko indukcji elektromagnetycznej 1 jego techniczne implikacje oraz własności fal elektromagnetycznej na przykładzie mikrofal" demonstrowali mgr Rafał Rogowski, mgr Bronisław Bystroń oraz mgr Ewa Guskos. W ramach V Zachodniopomorskiego Festiwalu Nauki Politechnikę Szczecińską odwiedziło prawie 1000 młodych osób uczestnicząc w seriach wykładów, warsztatów i pokazów. 17

20 FESTIWAL NA UCZELNIACH V ZACHODNIOPOMORSKI FESTIWAL NAUKI W AKADEMII MORSKIEJ Akademia Morska, w ramach V Zachodniopomorskiego Festiwalu Nauki gościła liczne grupy zainteresowanych, zwłaszcza młodzieży. Udostępniła swoje laboratoria oraz statek szkoleniowy - m/s NAWIGATOR XXI, zacumowany na co dzień przy Wałach Chrobrego, wzbudzający największe zainteresowanie. Statek ten, zabierający wraz z załogą blisko 50 osób, wyposażony jest w systemy sonarowe do badania morfologii dna morskiego, sondy sejsmoakustycznej do określania wgłębnej, sięgającej ponad 50 m, struktury dna akwenu, sondy wibracyjnej do pobierania próbek materiału dna oraz zdalnie sterowanego bezzałogowego pojazdu podwodnego. Nawigator XXI w suchym doku i mi wodzie Wyjmowanie pobranej próbki z dna morskiego ora:, jedno z laboratoriów w wnętrzu Statku WYŻSZA SZKOŁA HUMANISTYCZNA TOWARZYSTWA WIEDZY POWSZECHNEJ W SZCZECINIE Największym zainteresowaniem w Wyższej Szkole Humanistycznej cieszył się wykład dra Tomasza Kopczyńskiego Internet a uzależnienia", w którym uczestniczyła młodzież ze szczecińskich gimnazjów i liceów przybyła wraz z nauczycielami - około 70 osób. Poinformował o tym prof. dr hab. Ireneusz Ziemiński Prorektor ds. Nauki. Młodzież słucha z uwagą dra Tbmasza Kopctyńsktego 18

21 FESTIWAL NAUKI W KOSZALINIE LICZNIE ODWIEDZANY Prof. dr hab. Tomasz Heese FESTIWAL NA UCZELNIACH Prof. dr hab. łnt Tbmasz Heese, prorektor PK otwiera l' Zachodniopomorski Festiwal Nauki» Kosz/Mnie, a sala prawie pełna V Zachodniopomorski Festiwal Nauki jest organizowany pod auspicjami Szczecińskiego Towarzystwa Naukowego, jako wspólna akcja uczelni wyższych Szczecina i Koszalina oraz innych instytucji 0 funkcjach naukowych. W Koszalinie organizatorami byli: Politechnika Koszalińska i Koszalińskie Towarzystwo Naukowe, a Komitet Organizacyjny stanowili: prof. dr hab. inż. dr h.c. Michał Białko - prezes honorowy Koszalińskiego Towarzystwa Naukowego; prof. dr hab. inż. Wojciech Kacalak - prezes Koszalińskiego Towarzystwa Naukowego; prof. dr hab. inż. Tomasz Krzyżyński - rektor Politechniki Koszalińskiej; prof. dr hab. inż. Zbigniew Suszyński - prorektor Politechniki Koszalińskiej; prof. dr hab. inż. Tomasz Heese - prorektor Politechniki Koszalińskiej; prof. dr hab. inż. Kazimierz Szymański -dziekan Wydziału Budownictwa 1 Inżynierii Środowiska; prof. dr hab. inż. Leon Kukiełka - dziekan Wydziału Mechanicznego; prof. dr hab. inż. Henryk Budzisz-dziekan Wydziału Elektroniki i Informatyki; prof. dr hab. Czesław Partacz - dziekan Wydziału Ekonomii i Zarządzania. V Zachodniopomorski Festiwal Nauki w Koszalinie trwał dwa dni - 22 i 23 września. Otwarcia Spotkań Festiwalowych na Politechnice Koszalińskiej dokonał prorektor ds. nauki i współpracy z gospodarką - prof. dr hab. inż. Tomasza Heese. Zgodnie z programem Festiwalu odwiedzili naszą Uczelnię wykładowcy z dwóch szczecińskich uczelni; prowadzili wykłady w auli przy ul. Śniadeckich i auli przy ul. Kwiatkowskiego. Ze Szczecina przybyli: prof. dr hab. inż. Andrzej Stateczny (Akademia Morska i Politechnika Szczecińska) z wykładem pt. Projektowanie systemów informacji geograficznej", dr inż. Magdalena Cudak (Politechnika Szczecińska) z wykładem pt. Czy geny mogą wędrować przez Internet?", dr inż. Krzysztof Karakulski (Politechnika Szczecińska) z wykładem Osmoza postawiona na głowie źródłem czystej wody", oraz dr inż. Joanna Grzechulska-Damszel (Politechnika Szczecińska) z wykładem pt. Czy słońce pomoże oczyścić świat?". Z Akademii Rolniczej w Szczecinie nasza Uczelnia gościła: prof. dr. hab. Piotra Masojcia, prof. dr hab. Janinę Jasnowską i dr Mariolę Wróbel - przedmiotem wykładów była biotechnologia i zrównoważony rozwój. Spośród wykładów dla młodzieży szkolnej, największym zainteresowaniem, biorąc pod uwagę frekwencję, cieszyły się prowadzone w aulach przy ul. Śniadeckich wykłady profesorów Wydziału Elektroniki Politechniki Koszalińskiej, pierwszy pt. To nie sen to Java" prof. Henryka Budzisza oraz drugi pt. Historia telekomunikacji" prof. Macieja Walkowiaka, a także wykład pt. Podręcznik elektroniczny narzędziem wirtualnej edukacji" dr. inż. Walerego Susłowa i wykład pt. Ewolucja graficznych interfejsów użytkownika" mgr. inż. Michała Statkiewicza. W siedzibie Uczelni przy ul. Śniadeckich, oprócz wykładów, uczniowie uczestniczyli w dobrze przygotowanych i cieszących się dużym zainteresowaniem pokazach laboratoryjnych w Katedrze Biologii Środowiskowej, na Wydziale Budownictwa i Inżynierii Środowiska. Po części do laboratoriów tych zaprowadzili uczniów nauczyciele, którzy także w ubiegłym roku je odwiedzali, tyle że z nowymi uczniami. Dobrze przygotowane zajęcia w laboratoriach odwiedziło blisko 200 osób - licealistów, gimnazjalistów, a nawet około 30-osobowa grupa przedszkolaków ciekawych świata... i zgromadzonych w pracowni roślin wodnych, mięczaków, larw owadów, i widocznych pod mikroskopem pierwotniaków. Zajęcia te przygotowali: dr inż. Adam Boguski, dr Magdalena Lampart-Katużniacka, mgr Katarzyna Lewicka, mgr inż. Elżbieta Wtodarczyk, przy organizacyjnym wsparciu mgr inż. Hanny Chrzczonowicz. Dużym zainteresowaniem cieszyły się też pracownie Wydziału Mechanicznego przy ul. Racławickiej, do których w ciągu dwóch dni przybyło łącznie około 150 uczniów. Uczestniczyli oni w ciekawie zaproponowanych zajęciach w pracowniach komputerowych Katedry Mechaniki Precyzyjnej. Prezentację nt. Wirtualne fabryki, urządzenia i laboratoria" prowadził dr inż. Tomasz Królikowski, natomiast prezentację pt. Wolne oprogramowanie - systemy Linuxowe" - mgr inż. Mariusz Lenartowicz. Ciekawe zajęcia przygotował również prof. Jerzy Lewosz z Katedry Biochemii i Biotechnologii - pokazy zatytułowane były: Substancje antybakteryjne i grzybowe są wokół nas" oraz Bio-diagnostyka - współczesne metody wykrywania skażeń i zagrożeń biologicznych i chemicznych". 19