Ekologia wód śródlądowych - W. Lampert, U. Sommer. Spis treści

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Ekologia wód śródlądowych - W. Lampert, U. Sommer. Spis treści"

Transkrypt

1 Ekologia wód śródlądowych - W. Lampert, U. Sommer Spis treści Od tłumacza Przedmowa do pierwszego wydania Przedmowa do drugiego wydania Od Autorów do wydania polskiego 1.Ekologia i ewolucja 1.1.Dobór naturalny 1.2.Dostosowanie 1.3.Czynniki proksymalne i ultymatywne 2.Metodyka badań ekologicznych 2.1.Testowanie hipotez 2.2.Obserwacja i rejestracja 2.3.Korelacje między danymi zebranymi w terenie 2.4.Eksperymenty laboratoryjne i terenowe 2.5.Modele matematyczne 3.Szczególne właściwości środowiska wodnego 3.1.Konsekwencje molekularnej budowy cząsteczki wody Asocjaty cząsteczek Anomalie gęstości Właściwości termiczne Zjawiska powierzchniowe Lepkość Woda jako rozpuszczalnik 3.2.Gradienty pionowe Światło Temperatura 3.3.Gradienty zaleŝne od temperatury Tlen Kwasowość (ph) Potencjał oksydacyjno-redukcyjny (redoks) Meromiksja jako przypadek szczególny 3.4.Wody płynące Prąd Temperatura

2 3.4.3.Tlen 3.5.Przewidywalność warunków środowiskowych w wodzie 4.Osobnik w środowisku 4.1.Wydajność fizjologiczna Zakres tolerancji i optimum Nisza Zachowania (behawior) jako forma przystosowania do środowiska 4.2.Czynniki abiotyczne Temperatura Tlen Kwasowość wody (ph) Gospodarka jonowa Prąd Gęstość wody Napięcie powierzchniowe Promieniowanie 4.3.Zasoby Czym są zasoby? Konsumpcja zasobów ( odpowiedź funkcjonalna ) Zasoby jako czynnik ograniczający zagęszczenie i wzrost populacji ( odpowiedź numeryczna ) Zasoby niezbędne i zastępowalne Światło Węgiel nieorganiczny Substancje mineralne Nieorganiczne źródła energii Akceptory elektronów w oddychaniu beztlenowym Rozpuszczona materia organiczna Cząsteczkowa materia organiczna 4.4.Wykorzystywanie energii Produkcja netto i brutto Wykorzystanie energii w procesie fotosyntezy Bilans energetyczny organizmów heterotroficznych 4.5.Znaczenie wielkości ciała 5.Populacje 5.1.Właściwości populacji 5.2.Regulacja wielkości populacji Wahania liczebności

3 5.2.2.Mechanizmy zmian zagęszczenia Tempo wzrostu populacji Wzrost wykładniczy i logistyczny Koncepcja równowagi płynnej Ocena parametrów dynamiki populacji Zmienność fenotypowa i genetyczna Demografia Struktura przestrzenna Strategie r i K Rozprzestrzenianie się i kolonizacja nowych środowisk 6.Interakcje 6.1.Konkurencja o zasoby Koncepcje historyczne: zasada konkurencyjnego wykluczania się i pojęcie niszy Model konkurencji Lotki i Volterry Mechanistyczna teoria konkurencji o zasoby Konkurencja w zmiennych warunkach Alternatywne modele konkurencji o zasoby zastępowalne 6.2.Bezpośrednie oddziaływania konkurencyjne Czynniki chemiczne Interakcje mechaniczne 6.3.ZaleŜności drapieŝca-ofiara Przyczyny śmiertelności Modele zaleŝności drapieŝca-ofiara Ewolucja mechanizmów obronnych 6.4.RoślinoŜerność Spasanie w planktonie aspekt jakościowy Wybiórczość pokarmowa roślinoŝerców planktonowych Zakłócanie mechanizmu filtracji przez niejadalne glony Regeneracja pierwiastków biogennych przez zooplankton roślinoŝerny Peryfiton 6.5.DrapieŜnictwo Sekwencja zdobywania pokarmu Wybiórczość pokarmowa drapieŝców Kręgowce drapieŝne Bezkręgowce drapieŝne Obrona przed drapieŝnictwem Wpływ drapieŝnictwa na spektrum wielkości ofiary 6.6.PasoŜytnictwo

4 6.6.1.Uwagi ogólne PasoŜyty glonów 6.7.Symbioza 6.8.Łączne działanie konkurencji i drapieŝnictwa Hipoteza size-efficiency Ewolucja cykli Ŝyciowych Cyklomorfoza Wędrówki pionowe 7.Biocenozy 7.1.Granice biocenozy 7.2.Koncepcja superorganizmu 7.3.Struktura biocenoz Łańcuch pokarmowy i sieć troficzna Kategorie funkcjonalne i taksonomiczne Gatunki kluczowe Regulacja od dołu (bottom-up) i od szczytu (top-down) piramidy troficznej Wokół kontrowersji bottom-up i top-down 7.4.Liczba gatunków i róŝnorodność gatunkowa Miara róŝnorodności Przyczyny róŝnorodności i mechanizmy jej podtrzymywania 7.5.Stabilność 7.6.Zespoły organizmów w jeziorach Zespoły organizmów w pelagialu jeziornym Bentos Płynność granic między środowiskami jeziornymi 7.7.Zespoły organizmów wód płynących Klasyfikacja i podział cieków Koncepcja ciągłości rzeki (river-continuum) 8.Zbiorniki wodne jako ekosystemy 8.1.Funkcjonowanie ekosystemu jako wynik aktywności organizmów 8.2.Przepływ energii Źródła i nośniki energii Wydajność przepływu energii Poziomy troficzne i piramidy troficzne Detrytusowy łańcuch pokarmowy i pętla mikrobiologiczna Schemat przepływu energii 8.3.Obieg materii Uwagi ogólne

5 8.3.2.Obieg węgla Obieg azotu Obieg fosforu Obieg krzemu 8.4.Czy rzeka jest ekosystemem? 8.5.Produktywność ekosystemów Modele empiryczne Produkcja pierwotna i biomasa fitoplanktonu Produkcja wtórna, produkcja rybacka i biomasa zwierząt Trofia 8.6.Antropogeniczne zaburzenia funkcjonowania ekosystemów Eutrofizacja: przyczyny i konsekwencje Eutrofizacja: oczyszczanie i rekultywacja Zakwaszenie 8.7.Sukcesja Sukcesja wieloletnia i klimaks Ogólne prawidłowości Sukcesja sezonowa planktonu Proces samooczyszczania się wód jako przykład sukcesji 9.Uwagi końcowe Słowniczek waŝniejszych pojęć i terminów Literatura Indeks rzeczowy Wydawca Wydawnictwo Naukowe PWN Rok wydania 2001 Liczba stron 416 Wymiary 165x240mm Okładka miękka ISBN

WZPiNoS KUL Jana Pawła II Rok akademicki 2016/2017 Instytut Inżynierii Środowiska Kierunek: Inżynieria środowiska II stopnia

WZPiNoS KUL Jana Pawła II Rok akademicki 2016/2017 Instytut Inżynierii Środowiska Kierunek: Inżynieria środowiska II stopnia WZPiNoS KUL Jana Pawła II Rok akademicki 2016/2017 Instytut Inżynierii Środowiska Kierunek: Inżynieria środowiska II stopnia Zagadnienia do egzaminu magisterskiego na rok akademicki 2016/2017 Kierunek:

Bardziej szczegółowo

Spis treści. 2. Życie biosfery Biogeneza i historia biosfery Przedmowa Wstęp... 15

Spis treści. 2. Życie biosfery Biogeneza i historia biosfery Przedmowa Wstęp... 15 Spis treści Przedmowa........................................... 11 1. Wstęp............................................ 15 1.1. Czego czytelnik powinien się spodziewać po tej książce?............. 15

Bardziej szczegółowo

WPROWADZENIE ROZDZIAŁ PIERWSZY 1. EKOLOGIA ORGANIZMÓW CZYNNIKI KLIMATYCZNE Promieniowanie Promieniowanie jako czynnik

WPROWADZENIE ROZDZIAŁ PIERWSZY 1. EKOLOGIA ORGANIZMÓW CZYNNIKI KLIMATYCZNE Promieniowanie Promieniowanie jako czynnik WPROWADZENIE ROZDZIAŁ PIERWSZY 1. EKOLOGIA ORGANIZMÓW. 1.1. CZYNNIKI KLIMATYCZNE 1.1.1. Promieniowanie 1.1.1.1. Promieniowanie jako czynnik ograniczający. 1.1.1.2. Promieniowanie w róŝnych warstwach atmosfery

Bardziej szczegółowo

Zespół Szkół Nr3 im. Władysława Grabskiego w Kutnie

Zespół Szkół Nr3 im. Władysława Grabskiego w Kutnie Zespół Szkół Nr3 im. Władysława Grabskiego w Kutnie Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z obowiązkowych zajęć edukacyjnych ( kształcenie zawodowe)

Bardziej szczegółowo

określa, czym się zajmują ekologia, ochrona środowiska i ochrona przyrody określa niszę ekologiczną wybranych gatunków

określa, czym się zajmują ekologia, ochrona środowiska i ochrona przyrody określa niszę ekologiczną wybranych gatunków WYMAGANIA EDUKACYJNE Z EKOLOGII Z ELEMENTAMI OCHRONY ŚRODOWISKA DLA KLASY III ZAKRES ROSZERZONY Biologia na czasie 3 zakres rozszerzony Dział programu Lp. Temat Poziom wymagań konieczny (K) podstawowy

Bardziej szczegółowo

EKOLOGIA OGÓLNA WBNZ 884

EKOLOGIA OGÓLNA WBNZ 884 EKOLOGIA OGÓLNA WBNZ 884 Wykład 8 Ekosystemy: ogólne prawidłowości; stabilność i pojęcia pokrewne Życie biosfery = cykl redoks węgla EKOSYSTEM DEPOZYCJA (ocean, osady) energia CO 2 energia REDUKCJA tylko

Bardziej szczegółowo

Ekologia 3/21/2018. Organizacja wykładów, 2017/2018 (14 x ~96 min) Studiowanie (na Uniwersytecie Jagiellońskim)

Ekologia 3/21/2018. Organizacja wykładów, 2017/2018 (14 x ~96 min) Studiowanie (na Uniwersytecie Jagiellońskim) Prof. dr hab. Ryszard Laskowski Instytut Nauk o Środowisku ul. Gronostajowa 7, pok. 2.1.2 www.eko.uj.edu.pl/laskowski konsultacje: środy, 10.00-11.30 1. Organizacja i przedmiot kursu 2. Ekosystemy 1/20

Bardziej szczegółowo

Rozkład materiału z biologii do klasy III.

Rozkład materiału z biologii do klasy III. Rozkład materiału z biologii do klasy III. L.p. Temat lekcji Treści programowe Uwagi 1. Nauka o funkcjonowaniu przyrody. 2. Genetyka nauka o dziedziczności i zmienności. -poziomy różnorodności biologicznej:

Bardziej szczegółowo

Intensywność procesów. troficznym jezior mazurskich

Intensywność procesów. troficznym jezior mazurskich Zakład Ekologii Mikroorganizmów, Uniwersytet Warszawski ul. Miecznikowa 1, 02-096 Warszawa E-mail: microb.ecol@biol.uw.edu.pl Intensywność procesów mikrobiologicznych w gradiencie troficznym jezior mazurskich

Bardziej szczegółowo

KARTA KURSU. Mikroorganizmy środowisk wodnych. Microorganisms of the aquatic environments. Kod Punktacja ECTS* 2

KARTA KURSU. Mikroorganizmy środowisk wodnych. Microorganisms of the aquatic environments. Kod Punktacja ECTS* 2 Załącznik nr 4 do Zarządzenia Nr.. KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Mikroorganizmy środowisk wodnych Microorganisms of the aquatic environments Kod Punktacja ECTS* 2 Koordynator Dr Grzegorz Migdałek Zespół

Bardziej szczegółowo

Temat: Czym zajmuje się ekologia?

Temat: Czym zajmuje się ekologia? Temat: Czym zajmuje się ekologia? Z czym kojarzy Ci się pojęcie ekologia? Termin ekologia pochodzi z języka greckiego i utworzono go z dwóch wyrazów: oikos oznacza dom, środowisko lub miejsce życia; lógos

Bardziej szczegółowo

Oczyszczanie wody - A. L. Kowal, M. Świderska-BróŜ

Oczyszczanie wody - A. L. Kowal, M. Świderska-BróŜ Oczyszczanie wody - A. L. Kowal, M. Świderska-BróŜ Spis treści Przedmowa 1. Woda w przyrodzie 1.1. Wprowadzenie 1.2. Fizyczne właściwości wody 1.3. Ogólna charakterystyka roztworów wodnych 1.3.1. Roztwory

Bardziej szczegółowo

Biologia środowiska PRACA ZBIOROWA POD KIERUNKIEM: prof. Anny Grabińskiej-Łoniewskiej prof. Marii Łebkowskiej

Biologia środowiska PRACA ZBIOROWA POD KIERUNKIEM: prof. Anny Grabińskiej-Łoniewskiej prof. Marii Łebkowskiej Biologia środowiska PRACA ZBIOROWA POD KIERUNKIEM: prof. Anny Grabińskiej-Łoniewskiej prof. Marii Łebkowskiej Prezentowany podręcznik akademicki w przejrzysty i dokładny sposób opisuje wybrane zagadnienia

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia r. wersja 4., projekt z dnia 1 VI 2011 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia................... 2011 r. w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Przedmowa 9 ROZDZIAŁ I

Spis treści. Przedmowa 9 ROZDZIAŁ I Spis treści Przedmowa 9 ROZDZIAŁ I Wybrane zagadnienia z ekologii 11 1.1. Charakterystyka poziomów organizacji biosfery 14 1.1.1. Gatunek 14 1.1.2. Populacja 14 1.1.2.1. Zagęszczenie populacji 15 1.1.2.2.

Bardziej szczegółowo

Eco-Tabs. Nowa technologia w bioremediacji silnie zeutrofizowanych zbiorników wodnych

Eco-Tabs. Nowa technologia w bioremediacji silnie zeutrofizowanych zbiorników wodnych TM Eco-Tabs Nowa technologia w bioremediacji silnie zeutrofizowanych zbiorników wodnych Prof. dr hab. Ryszard J. Chróst Zakład Ekologii Mikroorganizmów UW Przyczyny i skutki eutrofizacji wód podlegające

Bardziej szczegółowo

EKOLOGIA. Sukcesja ekologiczna. Sukcesja. 1. Sukcesja ekologiczna 2. Hipoteza Gai

EKOLOGIA. Sukcesja ekologiczna. Sukcesja. 1. Sukcesja ekologiczna 2. Hipoteza Gai EKOLOGIA 1. Sukcesja ekologiczna 2. Hipoteza Gai 1/20 Sukcesja ekologiczna Proces prowadzący do powstania stabilnego ekosystemu, pozostającego w równowadze ze środowiskiem, osiąganym przez maksymalne możliwe

Bardziej szczegółowo

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU EKOLOGIA I ELEMENTY OCHRONY ŚRODOWISKA

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU EKOLOGIA I ELEMENTY OCHRONY ŚRODOWISKA PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU EKOLOGIA I ELEMENTY OCHRONY ŚRODOWISKA SZKOŁA: VIII Liceum Ogólnokształcące w Poznaniu TYP PROGRAMU: PRZEDMIOTOWY AUTORZY, RECENZENCI PROGRAMU NAUCZANIA: Autor: Katarzyna Dukat

Bardziej szczegółowo

rczość pokarmowa Optymalizacja Ŝerowania

rczość pokarmowa Optymalizacja Ŝerowania Wybiórczo rczość pokarmowa Optymalizacja Ŝerowania I. prawo termodynamiki Energia nie moŝe powstawać z niczego II. prawo termodynamiki Podczas przemian pewna ilość energii jest tracona I. prawo termodynamiki

Bardziej szczegółowo

EKOLOGIA dla BIOTECHNOLOGII EKOSYSTEMY

EKOLOGIA dla BIOTECHNOLOGII EKOSYSTEMY EKOLOGIA dla BIOTECHNOLOGII EKOSYSTEMY śycie biosfery = cykl redoks węgla EKOSYSTEM DEPOZYCJA (ocean, osady) energia CO 2 energia REDUKCJA tylko Ŝywe organizmy PRODUKCJA (CH O) 2 n UTLENIANIE organizmy:

Bardziej szczegółowo

BIOTECHNOLOGIA OGÓLNA

BIOTECHNOLOGIA OGÓLNA BIOTECHNOLOGIA OGÓLNA 1. 2. 3. 4. 5. Ogólne podstawy biologicznych metod oczyszczania ścieków. Ścieki i ich rodzaje. Stosowane metody analityczne. Substancje biogenne w ściekach. Tlenowe procesy przemiany

Bardziej szczegółowo

Ekologia : eksperymentalna analiza rozmieszczenia i liczebności / Charles J. Krebs. - wyd. 4. Warszawa, Spis treści

Ekologia : eksperymentalna analiza rozmieszczenia i liczebności / Charles J. Krebs. - wyd. 4. Warszawa, Spis treści Ekologia : eksperymentalna analiza rozmieszczenia i liczebności / Charles J. Krebs. - wyd. 4. Warszawa, 2011 Spis treści CZĘŚĆ PIERWSZA CO TO JEST EKOLOGIA? 1 Sylwetki badaczy 2 ROZDZIAŁ 1. Ekologia jako

Bardziej szczegółowo

Szczegółowe kryteria oceniania z biologii - klasa III gimnazjum

Szczegółowe kryteria oceniania z biologii - klasa III gimnazjum Szczegółowe kryteria oceniania z biologii - klasa III gimnazjum Temat lekcji Ekologia a ochrona i ochrona Czym jest gatunek? Jakie czynniki ograniczają rozmieszczenie organizmów? Przegląd wybranych gatunków

Bardziej szczegółowo

Ekologia. Biogeochemia: globalne obiegi pierwiastków. Biogeochemia. Przepływ energii a obieg materii

Ekologia. Biogeochemia: globalne obiegi pierwiastków. Biogeochemia. Przepływ energii a obieg materii Ekologia Biogeochemia: globalne obiegi pierwiastków Ryszard Laskowski www.cyfronet.edu.pl/~uxlaskow 1/35 Biogeochemia Lata 1940. Hutchinson i współpracownicy. Biogeochemia bada drogi przepływu pierwiastków

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 9 listopada 2011 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 9 listopada 2011 r. Dziennik Ustaw Nr 258 15110 Poz. 1549 1549 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych

Bardziej szczegółowo

Plan wynikowy z biologii do klasy III gimnazjum nr programu DKW-4014-96/99

Plan wynikowy z biologii do klasy III gimnazjum nr programu DKW-4014-96/99 Plan wynikowy z biologii do klasy III gimnazjum nr DKW-4014-96/99 1. Ekologia a ochrona środowiska i ochrona 2. Czym jest gatunek? Znaczenie pojęć: ekologia, ochrona, ochrona Środowiska podwójne nazewnictwo

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 9 listopada 2011 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 9 listopada 2011 r. Dziennik Ustaw Nr 258 15110 Poz. 1549 1549 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych

Bardziej szczegółowo

Model fizykochemiczny i biologiczny

Model fizykochemiczny i biologiczny Model fizykochemiczny i biologiczny dr Czesław Kliś Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego

Bardziej szczegółowo

Ekosystemy wodne SYLABUS A. Informacje ogólne

Ekosystemy wodne SYLABUS A. Informacje ogólne Elementy sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Rodzaj Rok studiów /semestr Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem

Bardziej szczegółowo

Ostateczna postać długotrwałych zmian w określonych warunkach klimatyczno-geologicznych to:

Ostateczna postać długotrwałych zmian w określonych warunkach klimatyczno-geologicznych to: WYDZIAŁ: GEOLOGII, GEOFIZYKI I OCHRONY ŚRODOWISKA KIERUNEK STUDIÓW: OCHRONA ŚRODOWISKA RODZAJ STUDIÓW: STACJONARNE I STOPNIA ROK AKADEMICKI 2014/2015 WYKAZ PRZEDMIOTÓW EGZAMINACYJNYCH: I. Ekologia II.

Bardziej szczegółowo

Biologia Klasa 3. - określa zakres ekologii, - wymienia biotyczne i abiotyczne

Biologia Klasa 3. - określa zakres ekologii, - wymienia biotyczne i abiotyczne Biologia Klasa 3 Dział :Wzajemne zależności między organizmami a środowiskiem Numer lekcji Temat lekcji Osiągnięcia ucznia podstawowe Osiągnięcia ucznia ponadpodstawowe 1 2 3 4 1. Charakterystyka środowiska

Bardziej szczegółowo

Podstawowe prawa ekologiczne. zasady prawa teorie

Podstawowe prawa ekologiczne. zasady prawa teorie Podstawowe prawa ekologiczne zasady prawa teorie przykładowe teorie teoria ewolucji teoria dynamiki biocenoz teoria sukcesji teoria monoklimaksu teoria poliklimaksu przykładowe prawa prawo czynników ograniczających

Bardziej szczegółowo

EKOLOGIA. Ekologia zespołów. Struktura zespołów. Bogactwo i jednorodność gatunkowa

EKOLOGIA. Ekologia zespołów. Struktura zespołów. Bogactwo i jednorodność gatunkowa EKOLOGIA Ekologia zespołów 1/26 Struktura zespołów Jak można scharakteryzować strukturę zespołu: cechy charakterystyczne Ile gatunków (bogactwo gatunkowe) Względna częstość występowania (dominacja, jednorodność)

Bardziej szczegółowo

REKULTYWACJA I REWITALIZACJA WÓD SYLABUS A. Informacje ogólne

REKULTYWACJA I REWITALIZACJA WÓD SYLABUS A. Informacje ogólne REKULTYWACJA I REWITALIZACJA WÓD SYLABUS A. Informacje ogólne Elementy składowe sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Kod

Bardziej szczegółowo

Ekologia roślin i fitosocjologia SYLABUS A. Informacje ogólne

Ekologia roślin i fitosocjologia SYLABUS A. Informacje ogólne Ekologia roślin i fitosocjologia SYLABUS A. Informacje ogólne Elementy sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Kod przedmiotu

Bardziej szczegółowo

Katedra Inżynierii Ochrony Wód Wydział Nauk o Środowisku. Uwarunkowania rekultywacji Jeziora Wolsztyńskiego

Katedra Inżynierii Ochrony Wód Wydział Nauk o Środowisku. Uwarunkowania rekultywacji Jeziora Wolsztyńskiego Katedra Inżynierii Ochrony Wód Wydział Nauk o Środowisku Uwarunkowania rekultywacji Jeziora Wolsztyńskiego Plan batymetryczny Jeziora Wolsztyńskiego Zlewnia Jeziora Wolsztyńskiego powierzchnia 193,5 km

Bardziej szczegółowo

Od autora Przedmowa do drugiego wydania Od Wydawnictwa Część pierwsza. Wprowadzenie w problematykę ekologii lasu I. Las jako system ekologiczny A.

Od autora Przedmowa do drugiego wydania Od Wydawnictwa Część pierwsza. Wprowadzenie w problematykę ekologii lasu I. Las jako system ekologiczny A. Od autora Przedmowa do drugiego wydania Od Wydawnictwa Część pierwsza. Wprowadzenie w problematykę ekologii lasu I. Las jako system ekologiczny A. Pojęcie i zakres poznawczy ekologii B. Zagadnienia autekologii

Bardziej szczegółowo

EKOLOGIA J = Ekologia zespołów. Struktura zespołów. Bogactwo i jednorodność gatunkowa

EKOLOGIA J = Ekologia zespołów. Struktura zespołów. Bogactwo i jednorodność gatunkowa EKOLOGIA Ekologia zespołów Ekologia 1 Struktura zespołów Jak można scharakteryzować strukturę zespołu: cechy charakterystyczne Ile gatunków (bogactwo gatunkowe) Względna częstość występowania (dominacja,

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 9 listopada 2011 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 9 listopada 2011 r. Dz.U.2011.258.1549 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych

Bardziej szczegółowo

Monika Kotulak Klub Przyrodników. Jak bronić swojej rzeki, warsztaty Klubu Przyrodników i WWF, Schodno czerwca 2012

Monika Kotulak Klub Przyrodników. Jak bronić swojej rzeki, warsztaty Klubu Przyrodników i WWF, Schodno czerwca 2012 Monika Kotulak Klub Przyrodników Jak bronić swojej rzeki, warsztaty Klubu Przyrodników i WWF, Schodno 16 17 czerwca 2012 Ramowa Dyrektywa Wodna "...woda nie jest produktem handlowym takim jak każdy inny,

Bardziej szczegółowo

biologia rozwoju/bezkręgowce: taksonomia, bezkręgowce: morfologia funkcjonalna i filogeneza i biologia rozwoju mikologia systematyczna

biologia rozwoju/bezkręgowce: taksonomia, bezkręgowce: morfologia funkcjonalna i filogeneza i biologia rozwoju mikologia systematyczna matematyka chemia ogólna i nieorganiczna chemia organiczna biologia roślin podstawy statystyki botanika systematyczna botanika zajęcia terenowe bezkręgowce: morfologia funkcjonalna i biologia rozwoju/bezkręgowce:

Bardziej szczegółowo

Ekologia. biogeochemia. Biogeochemia. Przepływ energii a obieg materii

Ekologia. biogeochemia. Biogeochemia. Przepływ energii a obieg materii biogeochemia Ryszard Laskowski 1/31 Biogeochemia Lata 1940. Hutchinson i współpracownicy. Biogeochemia bada drogi przepływu pierwiastków chemicznych pomiędzy poszczególnymi składnikami ekosystemu oraz

Bardziej szczegółowo

KARTA KURSU. Zespół dydaktyczny

KARTA KURSU. Zespół dydaktyczny Ochrona Środowiska, stopień I studia stacjonarne KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Ekologia ogólna General ecology Kod Punktacja ECTS* 4 Koordynator Dr hab. inż. Tomasz Zielonka Zespół dydaktyczny dr.

Bardziej szczegółowo

REKULTYWACJA I REWITALIZACJA WÓD SYLABUS A. Informacje ogólne

REKULTYWACJA I REWITALIZACJA WÓD SYLABUS A. Informacje ogólne REKULTYWACJA I REWITALIZACJA WÓD SYLABUS A. Informacje ogólne Elementy składowe sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Kod

Bardziej szczegółowo

Las jako zjawisko geograficzne. (Biomy leśne)

Las jako zjawisko geograficzne. (Biomy leśne) Las jako zjawisko geograficzne (Biomy leśne) Dlaczego lasy na Ziemi w Europie, Afryce, Ameryce, Azji są takie a nie inne? Są pochodną klimatu zmieniającego się w przestrzeni i czasie Lasy (ekosystemy,

Bardziej szczegółowo

Ekologia. biogeochemia. Biogeochemia. Przepływ energii a obieg materii

Ekologia. biogeochemia. Biogeochemia. Przepływ energii a obieg materii biogeochemia Ryszard Laskowski 1 Biogeochemia Lata 1940. Hutchinson i współpracownicy. Biogeochemia bada drogi przepływu pierwiastków chemicznych pomiędzy poszczególnymi składnikami ekosystemu oraz wymiany

Bardziej szczegółowo

Interakcje. Konkurencja a zespół organizmów

Interakcje. Konkurencja a zespół organizmów Interakcje Konkurencja a zespół organizmów Zespół organizmów Zbiór gatunków (populacji) wykorzystujących tę samą przestrzeń w tym samym czasie wszystkie gatunki na danym obszarze uwarunkowania środowiskowe

Bardziej szczegółowo

Ekologia wyk. 1. wiedza z zakresu zarówno matematyki, biologii, fizyki, chemii, rozumienia modeli matematycznych

Ekologia wyk. 1. wiedza z zakresu zarówno matematyki, biologii, fizyki, chemii, rozumienia modeli matematycznych Ekologia wyk. 1 wiedza z zakresu zarówno matematyki, biologii, fizyki, chemii, rozumienia modeli matematycznych Ochrona środowiska Ekologia jako dziedzina nauki jest nauką o zależnościach decydujących

Bardziej szczegółowo

Biologiczne podstawy ochrony przyrody - A. S. Pullin

Biologiczne podstawy ochrony przyrody - A. S. Pullin Biologiczne podstawy ochrony przyrody - A. S. Pullin Spis treści Przedmowa do wydania polskiego Przedmowa CZĘŚĆ I Rozdział 1. Świat przyrody Co mamy do stracenia? RóŜnorodność Ŝywych organizmów Wzorce

Bardziej szczegółowo

Ekologia. Transport II stopień (I stopień / II stopień) Ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

Ekologia. Transport II stopień (I stopień / II stopień) Ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny) Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Ekologia Nazwa modułu w języku angielskim Ecology Obowiązuje od roku akademickiego

Bardziej szczegółowo

Wiciowce nanoplanktonowe: po co zajmować się czymkolwiek innym?

Wiciowce nanoplanktonowe: po co zajmować się czymkolwiek innym? Wiciowce nanoplanktonowe: po co zajmować się czymkolwiek innym? Dr Kasia Piwosz Zakład Oceanografii Rybackiej i Ekologii Morza Plan prezentacji Kim są wiciowce nanoplanktonowe? Jaka jest ich rola w środowisku

Bardziej szczegółowo

Fosfor na granicy czyli:

Fosfor na granicy czyli: Fosfor na granicy czyli: rola ekotonów w homogennym jeziorze Iwona Kostrzewska-Szlakowska Szlakowska, Marek Rzepecki ekoton G.L. Clarke (1965): strefy przejściowe, w których istnieją silne oddziaływania

Bardziej szczegółowo

KARTA PRZEDMIOTU. 17. Efekty kształcenia: 1 Nr Opis efektu kształcenia Metoda sprawdzenia efektu kształcenia. Forma prowadzenia zajęć

KARTA PRZEDMIOTU. 17. Efekty kształcenia: 1 Nr Opis efektu kształcenia Metoda sprawdzenia efektu kształcenia. Forma prowadzenia zajęć (pieczęć wydziału) KARTA PRZEDMIOTU Z1-PU7 WYDANIE N1 Strona 1 z 5 1. Nazwa przedmiotu: BIOLOGIA I EKOLOGIA 2. Kod przedmiotu: 3. Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego: 2011/2012 4. Forma kształcenia:

Bardziej szczegółowo

Przedmioty podstawowe. Przedmioty kierunkowe. Przedmioty specjalnościowe - Analityka i toksykologia środowiska

Przedmioty podstawowe. Przedmioty kierunkowe. Przedmioty specjalnościowe - Analityka i toksykologia środowiska specjalność: Analityka i toksykologia środowiska I rok II rok Wymiar godzin 1. 2. 3. 4. podstawowe kierunkowe 78 Przedmioty specjalnościowe - Analityka i toksykologia środowiska specjalnościowe 504 9 Organizmy

Bardziej szczegółowo

Przedmioty podstawowe. Przedmioty kierunkowe. Przedmioty specjalnościowe - Analityka i toksykologia środowiska

Przedmioty podstawowe. Przedmioty kierunkowe. Przedmioty specjalnościowe - Analityka i toksykologia środowiska specjalność: Analityka i toksykologia środowiska I rok II rok Wymiar godzin 1. 2. 3. 4. podstawowe kierunkowe 124 Przedmioty specjalnościowe - Analityka i toksykologia środowiska specjalnościowe 866 9

Bardziej szczegółowo

Przedmiot Podstawy ekologii i ochrony środowiska EOS. studiów 9 4

Przedmiot Podstawy ekologii i ochrony środowiska EOS. studiów 9 4 Przedmiot Podstawy ekologii i ochrony środowiska kod TR/1/PP/ EOS nr w planie ECTS studiów 9 4 Kierunek Turystyka i Rekreacja Poziom kształcenia I o Rok/Semestr I/2 Typ przedmiotu (obowiązkowy/fakultatywny)

Bardziej szczegółowo

OSOBNIKI W EKOSYSTEMACH (dlaczego są różnorodne?)

OSOBNIKI W EKOSYSTEMACH (dlaczego są różnorodne?) Wstęp do biologii 5. OSOBNIKI W EKOSYSTEMACH (dlaczego są różnorodne?) Jerzy Dzik Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW 2016 OGRANICZENIA indywidualizmu osobników w osobności nie da się żyć nawet

Bardziej szczegółowo

NaCoBeZu klasa 8 Dział Temat nacobezu programu I. Genetyka 1. Czym jest genetyka? 2. Nośnik informacji genetycznej DNA 3. Podziały komórkowe

NaCoBeZu klasa 8 Dział Temat nacobezu programu I. Genetyka 1. Czym jest genetyka? 2. Nośnik informacji genetycznej DNA 3. Podziały komórkowe NaCoBeZu klasa 8 Dział programu Temat nacobezu I. Genetyka 1. Czym jest genetyka? wymieniam zakres badao genetyki rozróżniam cechy dziedziczne i niedziedziczne wskazuję cechy indywidualne i gatunkowe omawiam

Bardziej szczegółowo

Przedmioty podstawowe. Przedmioty kierunkowe. Przedmioty specjalnościowe - Analityka i toksykologia środowiska

Przedmioty podstawowe. Przedmioty kierunkowe. Przedmioty specjalnościowe - Analityka i toksykologia środowiska specjalność: Analityka i toksykologia środowiska I 1. 2. 3. podstawowe kierunkowe 124 Przedmioty specjalnościowe - Analityka i toksykologia środowiska specjalnościowe 796 8 Organizmy modelowe w badaniach

Bardziej szczegółowo

Ekologia (struktura ekosystemu, przepływ energii i krążenie materii, różnorodność biologiczna i elementy ochrony środowiska)

Ekologia (struktura ekosystemu, przepływ energii i krążenie materii, różnorodność biologiczna i elementy ochrony środowiska) Biologia poziom rozszerzony Liceum III, zadania na marzec Ekologia (struktura ekosystemu, przepływ energii i krążenie materii, różnorodność biologiczna i elementy ochrony środowiska) Wymogi podstawy programowej:

Bardziej szczegółowo

FIZYKA I CHEMIA GLEB. Literatura przedmiotu: Zawadzki S. red. Gleboznastwo, PWRiL 1999 Kowalik P. Ochrona środowiska glebowego, PWN, Warszawa 2001

FIZYKA I CHEMIA GLEB. Literatura przedmiotu: Zawadzki S. red. Gleboznastwo, PWRiL 1999 Kowalik P. Ochrona środowiska glebowego, PWN, Warszawa 2001 FIZYKA I CHEMIA GLEB Literatura przedmiotu: Zawadzki S. red. Gleboznastwo, PWRiL 1999 Kowalik P. Ochrona środowiska glebowego, PWN, Warszawa 2001 Tematyka wykładów Bilans wodny i cieplny gleb, właściwości

Bardziej szczegółowo

KIERUNKOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA

KIERUNKOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA KIERUNKOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Wydział: INŻYNIERIA ŚRODOWISKA Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA (OS) Stopień studiów: I Efekty kształcenia na I stopniu dla kierunku OS K1OS_W01 K1OS_W02 K1OS_W03 OPIS KIERUNKOWYCH

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia. Ekologii Lasu 2015/2016

Zagadnienia. Ekologii Lasu 2015/2016 Zagadnienia z Ekologii Lasu 2015/2016 Spis ważniejszych zagadnień w ramach przedmiotu (rozszerzonego) EKOLOGIA LASU 1. EKOLOGIA OGÓLNA (wybrane zagadnienia) - Podstawowe pojęcia (ich znaczenie i wzajemne

Bardziej szczegółowo

Przedmioty podstawowe. Przedmioty kierunkowe. Przedmioty specjalnościowe - Analityka i toksykologia środowiska

Przedmioty podstawowe. Przedmioty kierunkowe. Przedmioty specjalnościowe - Analityka i toksykologia środowiska specjalność: Analityka i toksykologia środowiska 1. 2. 3. 4. w. w. w. w. aud. lab. Przedmioty specjalnościowe - Analityka i toksykologia środowiska 8 Organizmy modelowe w badaniach toksykologicznych 10

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowy system oceniania z biologii kl. II. Poziom. programu. Dział. Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra

Przedmiotowy system oceniania z biologii kl. II. Poziom. programu. Dział. Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Dział programu Lp. Temat Poziom Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra 12. Czym zajmuje się ekologia? wyjaśnia, czym zajmuje się ekologia wymienia czynniki ograniczające występowanie

Bardziej szczegółowo

Zakład Technologii Wody, Ścieków i Odpadów

Zakład Technologii Wody, Ścieków i Odpadów Zakład Technologii Wody, Ścieków i Odpadów Katedra Inżynierii Sanitarnej. Wydział Budownictwa i Architektury Semestr zimowy 2017/18 harmonogram zajęć przedmiotów z formą zajęć laboratoryjnych Chemia Budowlana

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK ZAJĘĆ POZALEKCYJNYCH

DZIENNIK ZAJĘĆ POZALEKCYJNYCH DZIENNIK ZAJĘĆ POZALEKCYJNYCH REALIZOWANYCH W RAMACH PROGRAMU ROZWOJOWEGO SZKOŁY w projekcie Dolnośląska szkoła liderem projakościowych zmian w polskim systemie edukacji Priorytet IX Rozwój wykształcenia

Bardziej szczegółowo

POWTÓRZENIE TREŚCI NAUCZANIA Z BIOLOGII KLASY III ROZPISKA POWTÓRZEŃ ROK 2007/2008 Klasa I Treści programowe Dział powtórzeniowy Przewidziana data

POWTÓRZENIE TREŚCI NAUCZANIA Z BIOLOGII KLASY III ROZPISKA POWTÓRZEŃ ROK 2007/2008 Klasa I Treści programowe Dział powtórzeniowy Przewidziana data POWTÓRZENIE TREŚCI NAUCZANIA Z BIOLOGII KLASY III ROZPISKA POWTÓRZEŃ ROK 2007/2008 Klasa I Treści programowe Dział powtórzeniowy Przewidziana data 1. Struktura organizmu i funkcje, jakim ona służy ( komórki,

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy III gimnazjum

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy III gimnazjum Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy III gimnazjum Ocena dopuszczająca otrzymuje określa zadania ekologii, ochrony środowiska i ochrony przyrody rozpoznaje po 2-3 gatunki roślin, zwierząt i grzybów

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2018/2019 CZĘŚĆ 2. PRZEDMIOTY PRZYRODNICZE

EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2018/2019 CZĘŚĆ 2. PRZEDMIOTY PRZYRODNICZE EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2018/2019 CZĘŚĆ 2. PRZEDMIOTY PRZYRODNICZE ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZE: GM-PX1, GM-P2, GM-P4, GM-P5, GM-P7 KWIECIEŃ 2019 Zadanie 1. (0 1)

Bardziej szczegółowo

Chów ryb w małych stawach - J. Guziur

Chów ryb w małych stawach - J. Guziur Chów ryb w małych stawach - J. Guziur Spis treści Wstęp 1. Rybactwo w Polsce 1.1. Rozmieszczenie i powierzchnie wód 1.2. Produkcja ryb 1.3. Przyzagrodowy chów ryb 1.4. Podstawy prawne 1.4.1. Ustawa o rybactwie

Bardziej szczegółowo

Pytania ogólne I etapu XII Edycji Konkursu Poznajemy Parki Krajobrazowe Polski

Pytania ogólne I etapu XII Edycji Konkursu Poznajemy Parki Krajobrazowe Polski Pytania ogólne I etapu XII Edycji Konkursu Poznajemy Parki Krajobrazowe Polski 1. Organizmy tworzące plankton słodkowodny charakteryzują się: a) przynależnością do świata zwierząt, b) brakiem zdolności

Bardziej szczegółowo

Przedmioty podstawowe. Przedmioty kierunkowe. Przedmioty specjalnościowe - Analityka i toksykologia środowiska

Przedmioty podstawowe. Przedmioty kierunkowe. Przedmioty specjalnościowe - Analityka i toksykologia środowiska specjalność: Analityka i toksykologia środowiska I 1. 2. 3. podstawowe kierunkowe 1 Przedmioty specjalnościowe - Analityka i toksykologia środowiska specjalnościowe 556 11 Analityka substancji toksycznych

Bardziej szczegółowo

kierunek: Ochrona Środowiska studia niestacjonarne II stopnia realizacja od roku akad. 2017/2018 ECTS w semestrze Przedmioty podstawowe

kierunek: Ochrona Środowiska studia niestacjonarne II stopnia realizacja od roku akad. 2017/2018 ECTS w semestrze Przedmioty podstawowe specjalność: Analityka i toksykologia środowiska I podstawowe kierunkowe 110 Przedmioty specjalnościowe - Analityka i toksykologia środowiska specjalnościowe 344 11 Analityka substancji toksycznych w środowisku

Bardziej szczegółowo

OPIS PRZEDMIOTÓW REALIZOWANYCH W KATEDRZE MIKROBIOLOGII ŚRODOWISKOWEJ

OPIS PRZEDMIOTÓW REALIZOWANYCH W KATEDRZE MIKROBIOLOGII ŚRODOWISKOWEJ OPIS PRZEDMIOTÓW REALIZOWANYCH W KATEDRZE MIKROBIOLOGII ŚRODOWISKOWEJ STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA - INŻYNIERSKIE Mikrobiologia Rola mikrobiologii. Świat mikroorganizmów: wirusy, bakterie, archebakterie,

Bardziej szczegółowo

Sukcesja ekologiczna na lądzie kończy się zazwyczaj klimaksem w postaci formacji leśnej Lasy są najpotężniejszymi ekosystemami lądowymi

Sukcesja ekologiczna na lądzie kończy się zazwyczaj klimaksem w postaci formacji leśnej Lasy są najpotężniejszymi ekosystemami lądowymi Las w krajobrazie Sukcesja ekologiczna na lądzie kończy się zazwyczaj klimaksem w postaci formacji leśnej Lasy są najpotężniejszymi ekosystemami lądowymi Zajmują: - 8 % powierzchni całego globu - 30 %

Bardziej szczegółowo

określone Uchwałą Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Nr 156/2012/2013 z dnia 25 września 2013 r.

określone Uchwałą Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Nr 156/2012/2013 z dnia 25 września 2013 r. Załącznik Nr 5.1 do Uchwały Nr 156/2012/2013 Senatu UKW z dnia 25 września 2013 r. EFEKTY KSZTAŁCENIA określone Uchwałą Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Nr 156/2012/2013 z dnia 25 września 2013

Bardziej szczegółowo

EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW OCHRONA ŚRODOWISKA STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA LICENCJACKIE - PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI

EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW OCHRONA ŚRODOWISKA STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA LICENCJACKIE - PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERNK STDIÓ OCHRONA ŚRODOISKA miejscowienie kierunku Kierunek studiów Ochrona Środowiska o profilu ogólnoakademickim przypisano do obszaru. K (przed podkreślnikiem) - kierunkowe

Bardziej szczegółowo

EKOSYSTEMY LĄDOWE WBNZ ZAJĘCIA TERENOWE PROJEKTY INDYWIDUALNE

EKOSYSTEMY LĄDOWE WBNZ ZAJĘCIA TERENOWE PROJEKTY INDYWIDUALNE EKOSYSTEMY LĄDOWE WBNZ - 700 ZAJĘCIA TERENOWE PROJEKTY INDYWIDUALNE data Temat konwersatorium Temat wykładu 03.03 Pojęcie ekosystemu, energetyka ekosystemów, produkcja pierwotna 10.03 Bilans węgla dekompozycja

Bardziej szczegółowo

Konkurencja. Wykład 4

Konkurencja. Wykład 4 Konkurencja Wykład 4 W terenie Eksperyment w terenie 1. manipulacja liczebnością jednego lub dwóch konkurentów 2. obserwacja zmian przeżywalności, płodności itd. 3. porównanie z parametrami obserwowanymi

Bardziej szczegółowo

Wykaz promotorów i tematów prac dyplomowych przewidzianych do obrony w roku akademickim 2019/2020

Wykaz promotorów i tematów prac dyplomowych przewidzianych do obrony w roku akademickim 2019/2020 Wykaz promotorów i tematów prac dyplomowych przewidzianych do obrony w roku akademickim 2019/2020 dr inż. Ewa Suchanek- Gabzdyl Projekt koncepcyjny systemu zagospodarowania wód opadowych dla osiedla Projekt

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy III a, III b, III c, III d gimnazjum.

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy III a, III b, III c, III d gimnazjum. Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy III a, III b, III c, III d gimnazjum. DZIAŁ VI PRZYRODA WOKÓŁ NAS - 5 NR I TEMAT LEKCJI 1. Lasy liściaste i iglaste WYMAGANIA PODSTAWOWE Uczeń: wymienia warstwy

Bardziej szczegółowo

POWTÓRZENIE TREŚCI NAUCZANIA Z CHEMII KLASY III ROZPISKA POWTÓRZEŃ ROK 2007/2008. Klasa I Treści programowe Dział powtórzeniowy Przewidziana data

POWTÓRZENIE TREŚCI NAUCZANIA Z CHEMII KLASY III ROZPISKA POWTÓRZEŃ ROK 2007/2008. Klasa I Treści programowe Dział powtórzeniowy Przewidziana data POWTÓRZENIE TREŚCI NAUCZANIA Z CHEMII KLASY III ROZPISKA POWTÓRZEŃ ROK 2007/2008 Klasa I Treści programowe Dział powtórzeniowy Przewidziana data 1. Substancje i przemiany chemiczne w otoczeniu 1. Poznajemy

Bardziej szczegółowo

Kierunek i poziom studiów: Biologia, pierwszy poziom

Kierunek i poziom studiów: Biologia, pierwszy poziom Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Kierunek i poziom studiów: Biologia, pierwszy poziom Sylabus modułu: Ekologia modułu: 1BL_19 1. Informacje ogólne koordynator dr hab. prof. UŚ Piotr Skubała modułu/wariantu

Bardziej szczegółowo

1 chromosomy liczba, wygląd funkcje mitozy i mejozy

1 chromosomy liczba, wygląd funkcje mitozy i mejozy III. Rozkład materiału Numeracja tematów w rozkładzie jest zgodna z numeracją rozdziałów w podręczniku. Lekcje podsumowujące nie są numerowane. Nauczyciel moŝe dowolnie zaplanować lekcje sprawdzające,

Bardziej szczegółowo

Ekologia 10/16/2018 NPP = GPP R. Produkcja ekosystemu. Produkcja pierwotna. Produkcja wtórna. Metody pomiaru produktywności. Ekosystemy produktywność

Ekologia 10/16/2018 NPP = GPP R. Produkcja ekosystemu. Produkcja pierwotna. Produkcja wtórna. Metody pomiaru produktywności. Ekosystemy produktywność Ekologia Ekosystemy produktywność Ryszard Laskowski www.cyfronet.edu.pl/~uxlaskow 1/24 Produkcja pierwotna Produkcja ekosystemu brutto (GPP, ang. Gross Primary Production) całkowita ilość energii związana

Bardziej szczegółowo

Ekologia 10/7/2018. Organizacja wykładów 2018/2019 (13 x ~100 min) Nasza współpraca. 1. Organizacja i przedmiot kursu 2.

Ekologia 10/7/2018. Organizacja wykładów 2018/2019 (13 x ~100 min) Nasza współpraca. 1. Organizacja i przedmiot kursu 2. Prof. dr hab. Ryszard Laskowski Instytut Nauk o Środowisku ul. Gronostajowa 7, pok. 2.1.2 http://www.cyfronet.krakow.pl/~uxlaskow konsultacje: wtorki, 13.00-14.30 1. Organizacja i przedmiot kursu 2. Ekosystemy

Bardziej szczegółowo

Ekologia ogólna. wykład 11 Energia i materia w ekosystemie

Ekologia ogólna. wykład 11 Energia i materia w ekosystemie Ekologia ogólna wykład 11 Energia i materia w ekosystemie Slajdy http://www.biol.uw.edu.pl/ze/ wykład 11/2 Druga zasada termodynamiki W układzie termodynamicznie izolowanym istnieje funkcja stanu, która

Bardziej szczegółowo

I. Pobieranie próbek. Lp. Wykaz czynności Wielkość współczynnika

I. Pobieranie próbek. Lp. Wykaz czynności Wielkość współczynnika Koszty i wykaz badań wykonywanych w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska w Poznaniu 1. Stawka podstawowa wynosi 40,41 zł. 2. Wyliczenie kosztów usługi następuje w sposób następujący: koszt usługi

Bardziej szczegółowo

WZPiNoS KUL Jana Pawła II Rok akademicki 2015/2016 Instytut Inżynierii Środowiska Kierunek: Inżynieria środowiska II stopnia

WZPiNoS KUL Jana Pawła II Rok akademicki 2015/2016 Instytut Inżynierii Środowiska Kierunek: Inżynieria środowiska II stopnia WZPiNoS KUL Jana Pawła II Rok akademicki 2015/2016 Instytut Inżynierii Środowiska Kierunek: Inżynieria środowiska II stopnia Zagadnienia do egzaminu magisterskiego na rok akademicki 2015/2016 Kierunek:

Bardziej szczegółowo

PLAN STUDIÓW. Semestr. Forma zal./ punkty ECTS. Liczba godz. w sem. Wykłady obowiązkowe

PLAN STUDIÓW. Semestr. Forma zal./ punkty ECTS. Liczba godz. w sem. Wykłady obowiązkowe BEZPIECZEŃSTWO EKOLOGICZNE profil ogólnoakademicki, studia stacjonarne I stopnia, 7 semestrów, 210 pkt. (cykl kształcenia rozpoczynający się w 2014 r.) ROK I - ROK AKADEMICKI 2014/15 Lp. Nazwa przedmiotu

Bardziej szczegółowo

ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra Dział VII. EKOLOGIA NAUKA O ŚRODOWISKU

ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra Dział VII. EKOLOGIA NAUKA O ŚRODOWISKU Dział VII. EKOLOGIA NAUKA O ŚRODOWISKU wyróżnia elementy żywe i nieożywione w obserwowanym ekosystemie oblicza zagęszczenie wybranej rośliny na badanym terenie określa znaczenie wiedzy ekologicznej w życiu

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowe zasady oceniania wymagania na poszczególne oceny szkolne

Przedmiotowe zasady oceniania wymagania na poszczególne oceny szkolne wymagania na poszczególne oceny szkolne Klasa 8 DZIAŁ 1. PODSTAWY DZIEDZICZENIA CECH 1. Budowa i znaczenie DNA wskazuje miejsce w komórce, w którym znajduje się DNA określa rolę DNA w przechowywaniu i

Bardziej szczegółowo

Biologiczne oczyszczanie ścieków

Biologiczne oczyszczanie ścieków Biologiczne oczyszczanie ścieków Ściek woda nie nadająca się do użycia do tego samego celu Rodzaje ścieków komunalne, przemysłowe, rolnicze Zużycie wody na jednego mieszkańca l/dobę cele przemysłowe 4700

Bardziej szczegółowo

INSPEKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W BIAŁYMSTOKU

INSPEKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W BIAŁYMSTOKU INSPEKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W BIAŁYMSTOKU Klasyfikacja elementów stanu/ potencjału ekologicznego i stanu chemicznego wód powierzchniowych płynących województwa

Bardziej szczegółowo

BIOLOGIA MATERIA I ENERGIA W EKOSYSTEMIE

BIOLOGIA MATERIA I ENERGIA W EKOSYSTEMIE SCENARIUSZ LEKCJI PRZEDMIOT: BIOLOGIA TEMAT: MATERIA I ENERGIA W EKOSYSTEMIE AUTOR SCENARIUSZA: mgr Agnieszka Kowalik OPRACOWANIE ELEKTRONICZNO GRAFICZNE : mgr Beata Rusin TEMAT LEKCJI Materia i energia

Bardziej szczegółowo

Exemplis discimus. Uczymy się na przykładach

Exemplis discimus. Uczymy się na przykładach UNIWERSYTET KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO w WARSZAWIE WYDZIAŁ BIOLOGII i NAUK o ŚRODOWISKU ul. Wóycickiego 1/3, 01-938 Warszawa, tel. (48 22) 569 68 37 www.wbns.uksw.edu.pl Exemplis discimus Uczymy się

Bardziej szczegółowo

Klasyfikacja wskaźników wód powierzchniowych województwa podlaskiego w punktach pomiarowo-kontrolnych

Klasyfikacja wskaźników wód powierzchniowych województwa podlaskiego w punktach pomiarowo-kontrolnych INSPEKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W BIAŁYMSTOKU Klasyfikacja wskaźników wód powierzchniowych województwa podlaskiego w punktach pomiarowo-kontrolnych na podstawie badań

Bardziej szczegółowo

Czynniki kształtujące dobrostan ryb oraz ich wpływ na parametry jakościowe produktu

Czynniki kształtujące dobrostan ryb oraz ich wpływ na parametry jakościowe produktu TRAFOON project is funded by the European Community's Seventh Framework Programme (FP7/2007-2013) under grant agreement no. 613912 Czynniki kształtujące dobrostan ryb oraz ich wpływ na parametry jakościowe

Bardziej szczegółowo

Aktualizacja Programu wodno-środowiskowego kraju i Planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy

Aktualizacja Programu wodno-środowiskowego kraju i Planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy Aktualizacja Programu wodno-środowiskowego kraju i Planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy Projekt aktualizacji Programu wodno-środowiskowego kraju (apwśk) programy działań (RW Środkowej Odry,

Bardziej szczegółowo