Patronat Honorowy. Kulturalny Poznań bez barier 2

Transkrypt

1 Organizatorzy: Partnerzy medialni: Patronat Honorowy Kulturalny Poznań bez barier 2 Poznań,

2 Wstęp Oddaję w Państwa ręce publikację z dziewięciomiesięcznego projektu pt. Kulturalny Poznań bez barier 2, który realizowaliśmy w 2015 roku ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Projekt zakładał kontynuację profesjonalizacji personelu poznańskich instytucji kulturalnych. Miał na celu podniesienie kompetencji oraz praktycznych umiejętności pracowników kolejnych instytucji kulturalnych z obsługi niepełnosprawnego Gościa. Miał również zwrócić uwagę na konieczność otwierania się instytucji kultury na osoby z dysfunkcją wzroku, słuchu oraz ruchu i tworzenia zarówno dostępnego w odbiorze oferowanego repertuaru, jak i przyjaznej pod kątem architektonicznym przestrzeni kina, teatru czy muzeum. Projekt miał również zaszczepić w niepełnosprawnych mieszkańcach miasta potrzebę regularnego uczestniczenia w wydarzeniach kulturalnych organizowanych w Poznaniu oraz pokazania szerokiego spektrum możliwości udostępniania filmu, spektaklu czy wystawy dla osób niewidomych oraz niesłyszących, np. z wykorzystaniem audiodeskrypcji, pętli indukcyjnej, napisów dla niesłyszących czy tłumacza języka migowego. Publikacja podsumowuje zadania zrealizowane w ramach projektu pt. Kulturalny Poznań bez barier 2 i jest to swojego rodzaju mini-przewodnik z przeprowadzonych działań, a więc warsztatów dla pracowników instytucji kulturalnych z obsługi Gościa z niepełnosprawnością wzroku, słuchu oraz ruchu w instytucji kultury, a także z trzech wydarzeń bez barier organizowanych w kinie, teatrze i muzeum. Ponadto, przedstawia założenia projektu, podsumowuje przeprowadzone zadania, nakreśla wnioski, opinie, odczucia uczestników, a także refleksje Wykonawców. Mam nadzieję, że projekt Kulturalny Poznań bez barier 2 jak również informacje zawarte w niniejszej publikacji będą interesujące dla Państwa, a może staną się inspiracją do realizacji przedsięwzięć o podobnej tematyce w pozostałych instytucjach kultury w Poznaniu i innych miastach. Realizacja projektu nie byłaby możliwa, gdyby nie zaangażowanie i zainteresowanie Partnerów. W tym miejscu pragnę złożyć podziękowania Fundacji Kultury bez Barier, Muzeum Narodowemu w Poznaniu, Teatrowi Nowemu w Poznaniu, Kinie Rialto oraz wszystkim osobom, które wspierały nas w realizacji warsztatów oraz wydarzeń bez barier. Podziękowania chciałabym skierować również dla koleżanek z zespołu oraz wszystkich uczestników projektu pracowników ww. instytucji kultury oraz licznej grupie osób aktywnie uczestniczących w wydarzeniach bez barier. Natalia Jarmużek-Troczyńska Koordynatorka Projektu 2

3 I. Kulturalny Poznań bez barier 2 informacje o projekcie w skrócie. 1) Cel. 2) Planowane rezultaty. Projekt zakładał kontynuację profesjonalizacji personelu kolejnych poznańskich instytucji kulturalnych: Teatru Nowego im. Tadeusza Łomnickiego w Poznaniu, Kina Rialto oraz Muzeum Narodowego w Poznaniu poprzez organizację bezpłatnych warsztatów edukacyjno-kulturalnych na temat obsługi widza z niepełnosprawnością w zakresie możliwości udostępniania kultury osobom niepełnosprawnym ruchowo, osobom niewidomym oraz niesłyszącym, jak również z tworzenia audiodeskrypcji. Projekt miał również na celu promowanie i rozpowszechnianie działań przeciwdziałających wykluczeniu osób niepełnosprawnych (niewidomych, niesłyszących i niepełnosprawnych ruchowo) ze sfery społecznej i kulturalnej. Działania te zostały rozpoczęte w projekcie Future Voice System pt. Kulturalny Poznań bez barier" realizowanym w 2014roku. Istotne były 2 cele zadania: Edukacyjny: podniesienie kompetencji i wzrost świadomości łącznie wśród 45 pracowników kulturalnych z Teatru Nowego w Poznaniu, Kina Rialto, Muzeum Narodowego w Poznaniu w zakresie możliwości udostępniania kultury osobom niepełnosprawnym (np. poprzez wykorzystywanie audiodeskrypcji), savoir vivre u obsługi Widza z niepełnosprawnością (vademecum dobrych praktyk), edukacji na temat potrzeb osób niepełnosprawnych w uczestniczeniu w życiu kulturalnym. Społeczny: większa ilość osób niepełnosprawnych odwiedzających przyjazne miejsca kulturalne bez barier, zmniejszenie zagrożenia wykluczeniem społecznym, większe możliwość interakcji z lokalną społecznością. Wydarzenia te miały charakter otwarty dla innych pełnosprawnych Widzów chcących w nich uczestniczyć. Dzięki temu, możliwa była integracja przedstawicieli różnych grup społecznych, środowisk osób pełnosprawnych i niepełnosprawnych. Była to zarazem szansa na przełamywanie wzajemnych barier. 3

4 Projekt zakończył się organizacją 3 wydarzeń kulturalnych (kino, teatr, muzeum) dostosowanych do osób niepełnosprawnych, które zostały poprzedzone krótką prelekcją edukacyjną. II. Kulturalny Poznań bez barier 2 informacje o Wykonawcach. 1) Organizator projektu. 2) Partnerzy. 3) Patronat Honorowy oraz Partnerzy Medialni. Future Voice System Organizator projektu. Future Voice System Sp. z o.o. (FVS) posiada kilkuletnie doświadczenie w inicjowaniu oraz realizowaniu projektów, w szczególności projektów badawczo-rozwojowych z obszaru bezpieczeństwa, jak również w zakresie projektów kulturalnych związanych z działalnością na rzecz osób niepełnosprawnych (z dysfunkcją wzroku, słuchu i ruchu). Na swoim koncie ma kilka cennych przedsięwzięć, w tym opracowanie i wydanie testów audiometrycznych służących wstępnej ocenie utraty słuchu oraz opracowanie Testów percepcji mowy dla dzieci z implantami ślimakowymi. W 2014 roku realizowaliśmy projekt Kulturalny Poznań bez barier, którego drugą edycję pn. Kulturalny Poznań bez barier 2 zorganizowaliśmy w 2015 roku. Od ponad czterech lat aktywnie włączamy się w przedsięwzięcia i projekty realizowane na rzecz osób niewidomych i słabowidzących. W obszarze naszych zainteresowań są działania, których celem jest aktywizacja społeczna, kulturalna, ale i zawodowa osób z dysfunkcjami. W tym zakresie Wnioskodawca współpracuje z Ośrodkiem dla Dzieci Niewidomych w Owińskach, jak również z Ośrodkiem Szkolno-Wychowawczym dla Dzieci Niewidomych i Słabowidzących w Krakowie, Ośrodkiem dla Dzieci Niesłyszących w Poznaniu, jak również z Fundacją Kultury bez Barier, Studio Tyflografiki TYFLOGRAF, Tyflolaboratorium Dźwięku oraz kilkoma poznańskimi instytucjami kultury. Więcej informacji o firmie: 4

5 Fundacja Kultury bez Barier Partner Merytoryczny projektu. Fundacja Kultury bez Barier od lat zajmuje się działaniami, dzięki którym kultura staje się dostępna dla osób niewidomych i niesłyszących. W tym zakresie zespół Fundacji posiada bogate doświadczenie i dotychczas zrealizował m.in. takie działania, jak: udostępnienie 85 spektakli w 24 polskich teatrach, opracowanie audiodeskrypcji i napisów dla niesłyszących do 56 filmów, wykonanie adaptacji w 7 muzeach: Muzeum Powstania Warszawskiego, Zamek Królewski, Muzeum Narodowe w Warszawie, Muzeum Fryderyka Chopina, Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku, Fabryka Schindlera Oddział Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, Muzeum Pałac Króla Jana III w Wilanowie oraz w Domu Spotkań z Historią, wykonanie audiodeskrypcji i napisów do 28 wydanych i dostępnych w ogólnej sprzedaży filmów na DVD, m.in. do Dziewczynki w trampkach w reż. Haify AlMansour, Wypełnić pustkę w reż. Ramy Burhstein i Obławy w reż. Marcina Krzyształowicza; wykonanie audiodeskrypcji do filmu Chce się żyć w reż. Macieja Pieprzycy. Tytuł ten był drugim w Polsce przykładem filmu z audiodeskrypcją, który trafił do dystrybucji kinowej w całym kraju. Są to tylko wybrane działania zrealizowane przez Fundację Kultury bez Barier. Muzeum Narodowe w Poznaniu Partner współrealizujący projekt. Muzeum Narodowe w Poznaniu powstało z połączenia kilku historycznych kolekcji; najstarsza z nich, Muzeum Starożytności Polskich i Słowiańskich w Wielkim Księstwie Poznańskim powstało w 1857 roku przy Poznańskim Towarzystwie Przyjaciół Nauk. Narodowego nosi od roku Należy do najstarszych, największych i najważniejszych muzeów w Polsce. W swoich różnorodnych, przebogatych zbiorach przechowuje i udostępnia dziedzictwo wieków i pokoleń, wiedzy, trudu i pasji ludzi zbiory te gromadzących, a pośród nich - "klejnoty", godne światowej galerii. 5

6 Teatr Nowy im. Tadeusza Łomnickiego w Poznaniu Partner współrealizujący projekt. Inauguracyjne przedstawienie Teatru Nowego miało miejsce 14 września 1923 roku. W 1937 roku teatr został zamknięty. W 1973 Teatr Nowy reaktywowała Izabella Cywińska. 22 lutego 1992 roku podczas próby "Króla Leara" na deskach teatru zmarł Tadeusz Łomnicki. Dokładnie w dziesiątą rocznicę jego śmierci Teatr Nowy otrzymał jego imię. Kino Rialto Partner współrealizujący projekt. Kino Rialto to art-house działający nieprzerwanie od ponad 75-ciu lat, w tej chwili jeden z najnowocześniejszych w Polsce. Należy do prestiżowego programu unijnego Europa Cinemas i Sieci Kin Studyjnych. Dewizą Kina Rialto jest hasło: Kino-Art.- House-Jeżyce rozumiana jako potrzeba pokazywania dobrych filmów i organizowania imprez związanych z szeroko rozumianą kulturą przy jednoczesnym podkreśleniu lokalności związanej z dzielnicą Poznania Jeżycami. Miasto Poznań Patronat Honorowy. Przedsięwzięcie Kulturalny Poznań bez barier 2 określane jako inicjatywa niezwykle istotna dla lokalnej społeczności, zarówno ze względów społecznych, jak i edukacyjno-kulturalnych zostało objęte Honorowym Patronatem Prezydenta Miasta Poznania. Projekt miał również służyć dobremu wizerunkowi i promocji Miasta Poznania. 6

7 Radio Merkury oraz Głos Wielkopolski Partnerzy Medialni projektu. Patronat medialny nad projektem objęły lokalne media Radio Merkury oraz Głos Wielkopolski dziennik społeczno-polityczny, najstarszy ukazujący się w Województwie Wielkopolskim. 7

8 III. Elementy składowe projektu pt. Kulturalny Poznań bez barier 2. Elementami projektu pt. Kulturalny Poznań bez barier 2 były dwa zadania: 1) Warsztaty edukacyjno-kulturalne dla pracowników poznańskich instytucji kulturalnych. 2) Wydarzenia bez barier w kinie, teatrze oraz muzeum (łącznie 3). Pierwszą częścią projektu były warsztaty edukacyjno-kulturalne dla pracowników instytucji kulturalnych. Muzeum Narodowego w Poznaniu: warsztaty odbyły się w dniach 2-4 września 2015 roku. Teatru Nowego im. Tadeusza Łomnickiego w Poznaniu: warsztaty odbyły się w dniach 9-10 września 2015 roku. Kina Rialto: warsztaty odbyły się w dniach 9-10 września 2015 roku. Łącznie przeszkolonych zostało 40 pracowników z wyżej wymienionych instytucji. Forma oraz sposób prowadzenia warsztatów. Sposób prowadzenia zajęć: Zajęcia były ciągłym splotem warsztatów i prelekcji, ruchu i rozmowy, zmuszały do aktywności intelektualnej i fizycznej, do skorzystania z wyobraźni oraz zmierzenia się z własnymi obawami, imaginacjami w stosunku do osób niepełnosprawnych, przyzwyczajeniami uczestników. W czasie warsztatów odwoływano się do doświadczeń wszystkich uczestników zajęć oraz trenerów, konfrontowano je, analizowano, szukano właściwych rozwiązań, postaw i relacji. Punktem wyjścia dla zdecydowanej większości zajęć było tzw. studium przypadku. Uczestnicy analizowali możliwe zachowania osób z niepełnosprawnością oraz pracowników instytucji kultury (kina, muzeum, teatru) spotykających się w przestrzeni, a także problemy dotyczące dostępności ich instytucji. Pod okiem trenerów przeprowadzili audyt dostępności swojej instytucji i postarali się znaleźć najkorzystniejsze rozwiązania umożliwiające jej dostosowanie. 8

9 Zajęcia zostały przeprowadzone przez Partnera Merytorycznego projektu Fundację Kultury bez Barier ( Robert Więckowski osoba niewidoma, Tomasz Smakowski). Zajęcia odbywały się w sposób aktywny. Uczestnicy warsztatów naprzemiennie dowiadywali się nowych rzeczy na temat niepełnosprawności oraz wchodzili w role osoby niepełnosprawnej. Forma warsztatów mobilizowała do aktywności fizycznej i intelektualnej. Część poświęconą problematyce architektonicznej, dostosowaniu obiektu dla osób poruszających się na wózkach oraz informacje na temat pętli indukcyjnej przedstawił Dariusz Zajkowski. Uczestnicy warsztatów mogli na własnej skórze zmierzyć się z trudnościami, z którymi, na co dzień muszą zmierzyć się osoby niepełnosprawne. Poprzez założenie czarnych opasek na oczy uczestnicy poczuli się jak osoby niewidome. W tych opaskach próbowali odgadną ć, jakie przedmioty trzymają w rękach czy co trudniejsze przejść labirynt używając białej laski. Pracownicy instytucji kulturalnych poznali również alfabet migowy oraz zwroty i wyrażenia, które mogą im się przydać w pracy takie jak dni tygodnia, słowa związane z wystawami i obiektami muzealnymi. Dzięki wypożyczeniu wózków inwalidzkich uczestnicy ocenili swoje miejsce pracy pod kątem przystosowania architektonicznego. Mieli okazję usiąść na wózku inwalidzkim i zobaczyć z czym codziennie muszą się zmagać wózkowicze. Sprawdzili również czy ich miejsce pracy jest odpowiednio przystosowane dla osób niepełnosprawnych oraz co w przyszłości należałoby w tym zakresie poprawić. W realizacji pierwszego zadania otrzymaliśmy wsparcie oraz pełne zaangażowanie od wszystkich Partnerów. Program warsztatów powstał przy merytorycznym wsparciu Fundacji Kultury bez barier. W dużej mierze bazowaliśmy na programie, który został opracowany w ramach pierwszej edycji projektu. Sale do przeprowadzonych warsztatów zostały zapewnione przez Muzeum Narodowe w Poznaniu, Kino Rialto oraz Teatr Nowy im. Tadeusza Łomnickiego w Poznaniu. Forma warsztatów: Ćwiczenia praktyczne Dyskusja Wykład wprowadzający 9

10 Wykorzystywane materiały: czarne opaski, białe laski, tyflografiki, wózki inwalidzkie i inne. Tematyka warsztatów dotyczyła następujących zagadnień: 1. Mity i stereotypy dotyczące osób z niepełnosprawnością. 2. Savoir-vivre obsługi Widza z niepełnosprawnością ruchu, wzroku, słuchu (vademecum dobrych praktyk). Widz niepełnosprawny w instytucji kultury. Praktyczne wskazówki kontaktu pracownika instytucji kulturalnej z niepełnosprawnym Gościem. 3. Bariery w kulturze i sposoby udostępniania kultury. Możliwości udostępniania wydarzeń kulturalnych (filmy, spektakle, wystawy) do potrzeb osób niepełnosprawnych (ruchowo, osobom niewidomym i niesłyszącym) np. poprzez wykorzystywanie techniki audiodeskrypcji, dla osób niepełnosprawnych słuchowo przy pomocy pętli indukcyjnej, napisów czy tłumacza języka migowego. 4. Problematyka dotycząca dostępności architektonicznej. Udostępnianie miejsc kulturalnych dla osób niepełnosprawnych na co zwrócić uwagę, jakie są standardowe bariery (np. architektoniczne) w danych miejscach dla osób niewidomych, wózkowiczów, osób niesłyszących. 5. Zwrócenie uwagi na konieczność otwierania się instytucji kulturalnych na osoby z niepełnosprawnością, poprzez przystosowywanie repertuaru oraz przestrzeni kulturalnej do potrzeb osób niepełnosprawnych. 6. Zwrócenie uwagi na ustandaryzowanie wśród pracowników kulturalnych savoir-vivre u w zakresie obsługi niepełnosprawnego widza. Fotorelacja z warsztatów: Z warsztatów oraz wydarzeń bez barier powstała dokumentacja zdjęciowa oraz relacja video promująca i podsumowująca projekt. 10

11 Fotorelacja z warsztatów w Muzeum Narodowym, Teatrze Nowym oraz Kinie Rialto. Zanurzanie w niepełnosprawność niewidzenie: 11

12 12

13 13

14 14

15 Zanurzanie w niepełnosprawność niesłyszenie: 15

16 Zanurzanie w niepełnosprawność niepełnosprawność ruchowa: 16

17 17

18 18

19 19

20 Ewaluacja warsztatów: Po zakończeniu warsztatów, istotne było dla nas zebranie opinii uczestników pracowników Muzeum Narodowego w Poznaniu, Kina Rialto oraz Teatru Nowego w Poznaniu Przygotowana została ankieta ewaluacyjna, której podsumowanie przedstawione jest poniżej. Opinia uczestników nt. warsztatów oraz przygotowania prowadzących zajęcia. Na pytanie Czy uważa Pan/i, że zagadnienia poruszane na warsztatach przydadzą się panu/i w przyszłości? 92% ankietowanych pracowników Muzeum Narodowego w Poznaniu, 100% przedstawicieli Kina Rialto oraz 43% pracowników Teatru Nowego uznało, iż wszystko będzie przydatne w przyszłości. Odpowiednio 8% przedstawicieli Muzeum Narodowego oraz 28% ankietowanych z Teatru Nowego oceniło, iż większość poruszanych zagadnień poruszanych na warsztatach będzie przydatna w przyszłości. Natomiast 29% respondentów reprezentujących Teatr Nowy uznała iż trudno powiedzieć. Według 100% pracowników Muzeum Narodowego w Poznaniu, Kina Rialto i Teatru Nowego poruszane kwestie omawiane były w sposób przystępny i zrozumiały. Ponadto wszyscy ankietowani pozytywnie ocenili przygotowanie do zajęć osób prowadzących warsztaty (100% ankietowanych oceniło, iż trenerzy przygotowani byli bardzo dobrze lub dobrze ). Dobór metod, form i technik prowadzących zajęcia oceniony był, jako bardzo dobry przez 86% pracowników teatru, 100% przedstawicieli kina oraz 100% ankietowanych reprezentujących muzeum. Wszyscy respondenci ocenili, iż atmosfera podczas prowadzenia warsztatów sprzyjała dobrej pracy (odpowiedzi zdecydowanie tak (100% głosów). Czas trwania warsztatów został oceniony przez 100% przedstawicieli Muzeum Narodowego, 86% pracowników Teatru Nowego w Poznaniu oraz 86% uczestników pracujących w Kinie Rialto, jako odpowiedni. Pozostali ankietowani udzielili odpowiedzi, że czas warsztatów był za krótki. 20

21 W odpowiedzi na pytanie Czy warsztaty spełniły Pani/Pana oczekiwania? 100% przedstawicieli wszystkich ankietowanych udzieliło odpowiedzi pozytywnej. Opinia respondentów nt. poszczególnych części przeprowadzonych warsztatów Ankietowani zostali poproszeni o ocenę poszczególnych części warsztatów dotyczącą obsługi widza z niepełnosprawnością słuchu, wzroku, ruchową oraz audiodeskrypcji w skali od 5 do 1, gdzie 5 jest o ceną najwyższą a 1 najniższą. Wszystkie części warsztatowe w większości uzyskały oceny pozytywne. Najwyższe noty otrzymała część warsztatowa dotycząca obsługi osób z dysfunkcją wzroku gdyż 100% uczestników warsztatów przyznało ocenę (5). Na pytanie dotyczące oceny poruszanych zagadnień z zakresu obsługi osób z dysfunkcją słuchu 88% ankietowanych ze wszystkich instytucji przyznało ocenę (5), 8% przyznało ocenę (4), natomiast 4% dało ocenę (3). Pozytywne oceny (5 oraz 4) uzyskała część warsztatowa dotycząca obsługi osób z niepełnosprawnością ruchu wraz z audytem budynku ( (5) 88%, (4) 12%). Zajęcia z audiodeskrypcji zostały przeprowadzone tylko w Muzeum Narodowym w Poznaniu. 82% przyznało najwyższą ocenę, natomiast 15% respondentów dało ocenę (4). Pytania otwarte W pytaniach otwartych uczestnicy z Muzeum Narodowego w Poznaniu ocenili, iż podczas warsztatów m.in. podobała im się: kompetencja i autentyczność osób prowadzących oraz konkretnie przykłady. Respondenci zwrócili również uwagę na zajęcia praktyczne i wprowadzenie w świat osób niewidomych oraz niepełnosprawnych ruchowo. Docenili również profesjonalizm oraz kontakt z osobami prowadzącymi warsztaty. Oceniono, iż zabrakło materiałów do audiodeskrypcji, przykładowych opisów w formie pisemnej oraz stwierdzili, że powinno być powtórka z języka migowego i materiały z konkretnymi wyrazami przydatnymi podczas pracy w muzeum. Jeden z uczestników warsztatów zwrócił uwagę na zbyt długie przerwy. Jego 21

22 zdaniem było to zbędne. Większość badanych odpowiedziało, iż zainteresowały ich całe warsztaty. Szczególną uwagę zwrócili na postrzeganie świata oczami niepełnosprawnych oraz szansę wejścia w rolę osoby niepełnosprawnej. Pracowników muzeum zainteresowała również pętla indukcyjna, system FM, audiodeskrypcja oraz jej tworzenie. Zauważono, iż warsztaty były doskonale prowadzone oraz, że nabyta wiedza przyda się w życiu zawodowym i osobistym. Kolejną uwagą była potrzeba częstszych i dostępniejszych warsztatów (nie tylko dla muzeum, ale w szczególności dla szkół gdyż dzieci są otwarte na takie działania i chętnie uczą się nowych rzeczy). Respondenci Teatru Nowego w Poznaniu ocenili, iż podczas warsztatów m.in. podobał im się: sposób prowadzenia zajęć, dobry kontakt z prowadzącymi, fantastyczna atmosfera oraz ciekawy sposób wprowadzania w świat ograniczeń, co pobudzało wyobraźnię. Uczestniczy warsztatów docenili również praktyczne podejście do problemu oraz przystępność i relacje z prowadzącymi. Zaznaczyli również, iż wiedza została przekazana praktycznie i zwrócono uwagę na zorganizowanie takich warsztatów w szkołach. Ocenili, iż zabrakło audiodeskrypcji oraz możliwości wejścia w rolę osoby niesłyszącej. Większość pracowników teatru odpowiedziała, iż zainteresowały ich całe warsztaty. Szczególną uwagę zwrócili na życiowe historie, niepełnosprawność słuchową oraz połączenie światów ludzi zdrowych z niepełnosprawnymi. Zauważono, iż warsztaty trwały za krótko oraz że powinny być przeprowadzone w każdej instytucji, ponieważ otwierają one głowy i serca Pracownikom Kina Rialto podobało się: praktycznie podejście i doświadczenie osób prowadzących szkolenie oraz możliwość wejścia w rolę osoby niepełnosprawnej. Oceniono, iż zabrakło czasu na dokładniejsze zapoznanie się z tematem. Respondenci uznali, iż było zbyt mało informacji na temat języka migowego oraz że warsztaty z tego zakresu trwały za krótko. Większość badanych odpowiedziało, iż zainteresowały ich całe warsztaty. Szczególną uwagę zwrócili na postrzeganie świata oczami niepełnosprawnych. Uczestników zainteresował język migowy i jego kultura. Zauważono, iż warsztaty o takiej właśnie tematyce powinny być dłuższe. 22

23 Metryczka 75% pracowników Muzeum Narodowego stanowiły osoby posiadające wyższe wykształcenie. W ankiecie wzięły udział osoby młode 50% respondentów to osoby poniżej 30 roku życia. Osoby w przedziale wiekowym lat stanowiły 8%, natomiast, osoby powyżej 40 roku życia to 42% uczestników. W zdecydowanej większości (83%) w badaniu udział wzięły kobiety. Wśród pracowników muzeum wykonywane zawody były bardzo zróżnicowane. W warsztatach wzięli udział opiekunowie ekspozycji, etnograf, asystenci merytoryczni, muzeolog, muzykolog, kasjer, pracownik administracyjny oraz opiekunowie ekspozycji. W Teatrze Nowym w Poznaniu 71% pracowników stanowiły osoby posiadające wyższe wykształcenie. W ankiecie wzięły udział osoby młode 29% respondentów to osoby poniżej 30 roku życia. Osoby w przedziale wiekowym lat stanowiły 57%, natomiast, osoby powyżej 40 roku życia to 14% uczestników. W zdecydowanej większości (71%) w badaniu udział wzięły kobiety. Wśród pracowników teatru wykonywane zawody były bardzo zróżnicowane. W warsztatach wzięli udział pracownicy: marketingu, biura obsługi widza, organizacji pracy artystycznej oraz asystenci biurowi. W ankiecie 100% pracowników Kina Rialto w Poznaniu stanowiły osoby posiadające wyższe wykształcenie. W ankiecie wzięły udział osoby młode 50% respondentów to osoby poniżej 30 roku życia. Osoby w przedziale wiekowym lat stanowiły również 50%. W badaniu udział wzięły w 50% kobiety i w 50% mężczyzn. Wśród pracowników byli: w managerowie oraz pracownicy od obsługi widza. 23

24 Wydarzenia bez barier w kinie, teatrze oraz muzeum. W ramach realizacji zadania zorganizowaliśmy wydarzenia przystosowane do odbioru przez osoby niepełnosprawne - wystawę w Muzeum Narodowym, spektakl w Teatrze Nowym w Poznaniu oraz seans w Kinie Rialto. Pierwsze wydarzenie spektakl bez barier w Teatrze Nowym w Poznaniu. Pierwsze wydarzenie bez barier w ramach projektu Kulturalny Poznań bez barier 2 odbyło się w dniu 22 października 2015 roku w Teatrze Nowym w Poznaniu. Był to spektakl pt. Przyjęcie dla głupca w reżyserii Tadeusza Bradeckiego zorganizowany na Scenie Dużej teatru. Przyjęcie dla głupca było dostępne w odbiorze przez osoby niewidome dzięki przygotowanej audiodeskrypcji, która była czytana na żywo przez lektora aktora Teatru Nowego w Poznaniu. Osoby chcące oglądać spektakl z audiodeskrypcją zostały wyposażone w specjalne urządzenie z słuchawkami, które zostały wypożyczone na potrzeby realizacji projektu. Spektakl został również przystosowany do osób niesłyszących. Tej grupie zaoferowaliśmy tłumacza języka migowego, który migał na żywo. Dla osób niedosłyszących została wypożyczona pętla indukcyjna. Wydarzenie cieszyło się dużym zainteresowaniem, wzięło w nim udział prawie 350 osób w tym liczna grupa Gości z dysfunkcją wzroku, słuchu oraz z niepełnosprawnością ruchową. Podczas spektaklu gościliśmy również przedstawicieli Urzędu Miasta Poznania. Dostosowanie merytoryczne i organizacyjne spektaklu do potrzeb osób niepełnosprawnych zostało ocenione na bardzo wysokim poziomie. 24

25 Fotorelacja ze spektaklu: 25

26 26

27 Drugie wydarzenie wystawa bez barier w Muzeum Narodowym w Poznaniu. Drugie wydarzeniem, które odbyło się w ramach projektu odbyło się 25 listopada 2015 roku w Muzeum Narodowym w Poznaniu. Wydarzenie bez barier zostało skierowane do dzieci niepełnosprawnych uczestnikami były dzieci z Ośrodka dla Dzieci Niewidomych w Owińskich oraz dzieci z Ośrodka dla Dzieci Niesłyszących w Poznaniu. W celu rozbudzenia zainteresowań i zdobycia wiedzy na temat sztuki polskiej XVIXVIII wieku, czyli malarstwa sarmackiego, uczestnicy warsztatu zagłębili się w temat mody sarmackiej, muzyki oraz zwyczajów naszych przodków. Dzieci dowiedziały się, czym są portrety trumienne, miały możliwość dotknięcia i usłyszenia instrumentów muzycznych wykorzystywanych w obrzędowości funeralnej, dotknęły także materiałów, z których je zbudowano. Warsztat muzealny miał na celu rozwinięcie w dzieciach postawy aktywnego uczestniczenia w kulturze, kształtowanie umiejętności twórczego myślenia poprzez zabawę oraz przystępne upowszechnianie wiedzy o dawnych czasach. Dla dzieci z dysfunkcją wzroku została zapewniona audiodeskrypcja na żywo. Poznawały wybrane eksponaty przez dotyk. Dzieci miały również możliwość przymierzenia strojów sarmackich. Dla dzieci niesłyszących wycieczka była tłumaczona na język migowy. Zaangażowaliśmy dzieci do prac plastycznych, każde z nich przygotowało portret trumienny. W wystawie uczestniczyło łącznie 40 osób. Muzeum Narodowe w Poznaniu wsparło nas w organizacji całego wydarzenia bez barier zarówno w kwestiach organizacyjnych, jak i merytorycznych. 27

28 Fotorelacja z wystawy: 28

29 29

30 30

31 Trzecie wydarzenie pokaz bez barier w Kinie Rialto Trzecim, ostatnim wydarzeniem organizowanym w ramach projektu Kulturalny Poznań bez barier 2 był pokaz filmu pod tytułem Anioł, który miał miejsce w poznańskim Kinie Rialto. Odbył się on 26 listopada 2015 roku. Film był możliwy do obejrzenia z audiodeskrypcją, napisami dla niesłyszących oraz pętlą indukcyjną. Przed filmem odbyła się prelekcja na temat współczesnego Libanu, która była wprowadzeniem do filmu. Widzowie przeszli krótki instruktaż edukacyjny z odbioru wydarzenia było to niezwykle istotne dla osób, które pierwszy raz brały udział w tego typu przedsięwzięciu. Ta część wydarzenia była tłumaczona na język migowy. Do pokazu filmowego zaangażowany był zespół składający się z kilku osób w tym audiodeskryptor, konsultant do oceny przygotowanego skryptu audiodeskrypcji do filmu, osoba przygotowująca napisy dla niesłyszących oraz lektora czytającego audiodeskrypcję. Podobnie jak do wydarzenia w teatrze zostały wypożyczone specjalne odbiorniki do odsłuchiwania audiodeskrypcji podczas filmu oraz pętla indukcyjna dla osób niedosłyszących. Sala kinowa była dostosowana do osób poruszających się na wózkach. Zespół z Kina Rialto okazywał wsparcie organizacyjnologistyczne podczas przygotowań wspólnego wydarzenia. W wydarzeniu wzięło udział ok. 130 osób. 31

32 Fotorelacja z seansu: 32

33 IV. Podsumowanie projektu Kulturalny Poznań bez barier 2. 1) Czemu projekt miał służyć? 2) Lista najważniejszych efektów projektu. 3) Lista dobrych praktyk. 4) Wpływ projektu na kolejne działania Future Voice System w obszarze kultury bez barier. 5) Jak projekt wpłynął na uczestników, odbiorców działań, społeczność? Czemu projekt miał służyć? Projekt pt. Kulturalny Poznań bez barier 2" miał za zadanie: 1. Podnieść kompetencje i praktyczne umiejętności w zakresie obsługi Widza z niepełnosprawnością wzroku, słuchu oraz niepełnosprawnością ruchową wśród pracowników kolejnych poznańskich instytucji kulturalnych. CEL: poprawa obsługi Gościa niepełnosprawnego, poznanie savoir-vivre'u obsługi, wprowadzenie standardów obsługi, przełamanie barier w kontakcie z osobą niewidomą, niesłyszącą, czy poruszającą się na wózku. 2. Promować i rozpowszechniać wśród pracowników instytucji kulturalnych możliwości udostępniania oferowanego przez muzeum, kino czy teatr repertuaru do potrzeb osób z dysfunkcją wzroku i słuchu, np. z wykorzystaniem audiodeskrypcji. CEL: zwiększenie liczby organizowanych wydarzeń bez barier przez instytucje kultury. 3. Publiczne pokazanie szerokich możliwości udostępniania wydarzeń kulturalnych do potrzeb osób z dysfunkcjami. 4. Zwiększenie świadomości na temat potrzeb kulturalnych osób niepełnosprawnych i zwrócenie uwagi na konieczność otwierania się na pokazy integracyjne (filmowe, teatralne czy wystawy), które są dostępne zarówno dla pełnosprawnych, jak i niepełnosprawnych. 33

34 CEL: integracja osób sprawnych i niepełnosprawnych, udowodnienie, że instytucje kultury chcą otwierać się na wszystkich Gości. 5. Stymulowanie potrzeby wśród grup osób niepełnosprawnych uczestniczenia w życiu kulturalnym miasta. CEL: aby po zakończeniu projektu chętniej wychodzili z domu i korzystali z wydarzeń, które są organizowane w Poznaniu i dostosowane do ich potrzeb. Lista najważniejszych efektów projektu 1. Nasze doświadczenie w organizacji tego typu imprez jest coraz większe. Mamy w planach, aby nie tylko Poznań był miastem otwartym na kulturę nastawioną dla osób niepełnosprawnych, ale i cała Wielkopolska. Projekt "Kulturalny Poznań bez barier 2" był oceniany jako niezwykle istotne i bardzo cenne przedsięwzięcie w promowaniu kultury bez barier w Poznaniu. W związku z powyższym został złożony wniosek do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego o dofinansowanie kolejnej edycji projektu pt. "Kulturalna Wielkopolska bez barier". Tym razem chcielibyśmy wyjść poza Poznań i rozpocząć współpracę z instytucjami z Wielkopolski. 2. Mamy coraz więcej kontaktów z osobami niepełnosprawnymi i jesteśmy wśród nich rozpoznawalni jako współorganizatorzy przedsięwzięć kierowanych i organizowanych z myślą o nich. 3. Zdobyliśmy nowe kontakty wśród instytucji kulturalnych w Poznaniu. Instytucje te są coraz bardziej otwarte na współpracę z osobami niepełnosprawnymi. Lista dobrych praktyk 1. Istotnym elementem poruszenia tego problemu jest to, żeby wszyscy pracownicy instytucji kultury, którzy mają styczność z osobami niepełnosprawnymi oraz osoby, które mają wpływ na organizację instytucji czy mają wpływ na architekturę danego budynku zostali przeszkoleni z takiego właśnie zakresu tematycznego. Ważne jest to dlatego, że mogą mieć oni wpływ na niektóre elementy, które mogą ułatwić "życie" osobom niepełnosprawnym. 34

35 2. Ważnym elementem jest również konsultacja z ekspertami z dysfunkcjami wszelkie dostosowywane wydarzenia. Dzięki temu będziemy mieć pewność, że dane przedsięwzięcie jest odpowiednio przystosowanie do osób niepełnosprawnych. 3. Podczas kontaktu z osoba z dysfunkcją słuchu należy pamiętać, aby mówić wolno, wyraźnie i precyzyjnie wypowiadać słowa, nie opuszczać głowy, ani nie zasłaniać ust, aby umożliwić jej zrozumienie mowy z ruchu warg. 4. Wprowadzenie audiodeskrypcji do wystaw stałych w Muzeach będzie dużym udogodnieniem dla osób niewidomych. Dzięki temu będę mogli oni tak samo uczestniczyć oraz wiedzieć co jest na danej wystawie jak i osoby pełnosprawne. 5. Zastosowanie pętli indukcyjnych będzie dobrym rozwiązaniem dla osób niedosłyszących. Pętla indukcyjna ma na celu "wyostrzenie dźwięku" dzięki czemu stanie się on czystszy i bardziej zrozumiały. Poprzez odpowiednie przełączenie aparatu słuchowego dźwięk (np. mowa) jest czystszy, bardziej zrozumiały i bez zbędnych zakłóceń. Pętlę indukcyjną stosuje się np. w takich miejscach gdzie jest hałas lub pogłos, lub po prostu tam gdzie jest potrzeba idealnej zrozumiałości mowy, np. w kinie, teatrze, kasie biletowej etc. Wpływ projektu na kolejne działania Future Voice System w obszarze kultury bez barier. Projekt Kulturalny Poznań bez barier 2" wpłynął pozytywnie na Future Voice System ponieważ: 1. Zdobyliśmy kolejne doświadczenie w organizacji wydarzeń kulturalnych dostosowanych w odbiorze przez osoby niepełnosprawne. 2. Zaczęliśmy być bardziej rozpoznawalni" wśród niepełnosprawnej społeczności w Poznaniu jako organizator kulturalnych wydarzeń bez barier. 3. Zaczęliśmy zdobywać doświadczenie w organizacji tego typu imprez kulturalnym dla osób niepełnosprawnych dzięki czemu osoby niepełnosprawne mogą brać udział w takich przedsięwzięciach bo takie wystawy są dla nich przystosowane. 35

36 Jak projekt wpłynął na uczestników, odbiorców działań, społeczność? 1. Na podstawie przeprowadzonych ankiet oraz przeprowadzonych rozmów, uważamy, iż każdy uczestnik projektu wzbogacił się o nowe doświadczenie i wiedzę. 2. Społeczność jest bardziej wyedukowana, tzn. większa grupa osób wie czym jest audiodeskrypcja, pętla indukcyjna, czym różnią się napisy dla niesłyszących od zwykłych napisów w filmie. 3. Odbiorcy działań byli bardzo zainteresowani wydarzeniami organizowanymi w ramach projektu i dopytują o kolejne. 4. Pracownicy instytucji kultury, którzy brali udział w warsztatach niejednokrotnie powtarzali, jak ogromne wrażenie zrobiło na nich ćwiczenie, gdy "nic się nie widzi, czy nie słyszy" a trzeba odnaleźć się w rzeczywistości. Nie zdawali sobie też sprawy jak trudno mają osoby poruszające się na wózkach i z jakimi problemami się spotykają. Na pewno wzrosła ich świadomość i uczucie empatii. Wiedzę zdobytą na warsztatach będą mogli wykorzystywać nie tylko w pracy, ale również w codziennych, życiowych sytuacjach - na ulicy, w tramwaju, w sklepie etc. V. Wnioski z projektu Co można było zrobić inaczej? Warsztaty mogłyby trwać o jeden dzień dłużej. Dla niektórych uczestników czas trwania warsztatów był za krótki. Co warto rozwijać w przyszłości? 1. Warto organizować więcej wydarzeń bez barier, w którym mogłyby brać udział osoby niepełnosprawne oraz pełnosprawne. 2. Warto poszerzać obszar swojego działania. Istotne jest, żeby wydarzenia bez barier objęły swoim zasięgiem Wielkopolskę. 3. Warto wspierać Partnerów podczas organizacji wydarzeń bez barier oraz organizować wspólnie takie wydarzenia. 36

37 Co było zaskakujące, różniło się od oczekiwań? Zaskakujące dla nas było to, jak uczestnicy warsztatów byli zainteresowani zajęciami. Każdy z nich był zaangażowany oraz starał się zapamiętać jak najwięcej rzeczy, które w przyszłości mogą być pomocne w obsłudze Gościa niepełnosprawnego. Zaskakująca była frekwencja na wydarzeniach bez barier, w których zawsze chciało uczestniczyć bardzo dużo osób. 37

38 PUBLIKACJA ZOSTAŁA PRZYGOTOWANA W RAMACH PROJEKTU PT. KULTURALNY POZNAŃ BEZ BARIER 2 Future Voice System Sp. z o.o. ORGANIZATOR: Fundacja Kultury bez Barier PARTNER MERYTORYCZNY: PARTNERZY WSPÓŁREALIZUJĄCY PROJEKT: 38

39 PATRONAT HONOROWY: Patronat Honorowy Prezydenta Miasta Poznania PATRONAT MEDIALNY: Radio Merkury Głos Wielkopolski DOFINANSOWANIE: Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Koordynatorka: Natalia Jarmużek-Troczyńska Zdjęcia: Joanna Werla, Natalia Jarmużek-Troczyńska Redakcja: Future Voice System Sp. z o.o. Wydawca: Future Voice System Sp. z o.o., Poznań