PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XLIII 1999

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XLIII 1999"

Transkrypt

1 PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XLIII 1999 PORÓWNANIE WYDAJNOŚCI MIODOWEJ PSZCZÓŁ KAUKASKICH I KRAIŃSKICH W WARUNKACH POŻYTKU NEKTAROWEGO I SPADZIOWEGO Dariusz Gerula Tnstytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa, Oddział Pszczelnictwa ul. Kazimierska 2, 24- I00 Puławy Streszczenie Podczas przeprowadzonych w latach badań stwierdzono, że mieszańce międzyrasowe pszczół kaukaskich i kraińskich lepiej wykorzystały zarówno pożytki spadziowe jak i nektarowe, niż pszczoły czystej rasy kraińskiej. Rodziny z matkami kaukaskimi (bez względu na dobór linii ojcowskiej do krzyżowania) wyprodukowały statystycznie istotnie więcej miodu nektarowego niż rodziny z matkami kraińskimi. W roku występowania obfitego pożytku spadziowego różnic na korzyść rodzin z matkami kaukaskimi statystycznie nie potwierdzono. Zmienność rodzin pszczelich w produkcji miodu zmniejsza się wraz ze zwiększaniem się obfitości pożytków. Zaobserwowano lepszy rozwój wiosenny mieszańców kaukaskich wyrażony ilością czerwiu w rodzinach wiosną w porównaniu z między liniowymi mieszańcami pszczół kraińskich. Dla wszystkich rodzin bez względu na rasę zarówno w sezonie z pożytkiem nektarowym jak i spadziowym zaistniała niewielka dodatnia korelacja pomiędzy ilością czerwiu w rodzinach wiosną a roczną produkcją miodu. Słowa kluczowe: pszczoła miodna, mieszańce międzyrasowe. mieszańce międzyliniowe. produkcja miodu. WPROW ADZENIE Wykorzystanie pożytków pszczelich przez różne rasy i linie hodowlane pszczół jest bardzo zróżnicowane. Zależy ono od rodzaju i intensywności pożytków. Hodowcom jak dotąd nie udało się wyselekcjonować takiej rasy czy linii pszczół, lub wyhodować mieszańców, które sprawdziłyby się w każdych warunkach pożytkowych. Według wielu badaczy i pszczelarzy praktyków pszczoły kaukaskie A.mellifera caucasica Gorb. i kraińskie A. me/lifera carnica Pollm. wykorzystują różne pożytki w niejednakowym stopniu. Zdania na temat wartości użytkowej obu ras są często ze sobą sprzeczne ponieważ zarówno wartość selekcjonowanych linii w obrębie rasy pszczół jak i warunki 59

2 pożytkowe w okolicach pasiek opiniodawców jest inna, a różnice te nierzadko są znaczne. To, że mieszańce międzyrasowe przewyższają wartością użytkową swoich rodziców jest powszechnie znane. Na uwagę zasługuje fakt że zbierają one więcej pyłku (Warakomska i Louveaux 1965, Wilde i B r a t k o w s ki 1999), co może zapobiegać głodowi pyłkowemu na terenach spadziowych. Autorzy wielu prac i publikacji są zgodni co do wysokiej wartości pszczół kaukaskich i ich mieszańców w wykorzystaniu wziątków nektarowych, zwłaszcza późniejszych, z dużym udziałem roślin z rodziny motylkowych a szczególnie koniczyny czerwonej. W stosunku do wydajności innych ras i ich mieszańców różnice te sięgały od kilkudziesięciu do kilkuset procent (Woźnica 1967, Zmarlicki 1972, Zmarlicki i inni 1977, Sowa 1979,Gerula ijagiełło 1998). Obfite pożytki spadziowe występują nieregularnie i prognozowanie ich na długo przed wystąpieniem jest niemożliwe. Mimo większych zbiorów i nieco atrakcyjniejszej ceny miodu spadziowego utrzymywanie pszczół selekcjonowanych w kierunku wykorzystania spadzi w terenie, gdzie nie jest ona jedynym pożytkiem wydaje się niewłaściwe. Z m a r l i c k i i inni (1977) stwierdzili, że czystorasowe pszczoły kaukaskie lepiej wykorzystały spadź niż pszczoły kraińskie ale najwięcej miodu wyprodukowały mieszańce pszczół kraińskich z pszczołami kaukaskimi (car x cau) i środkowoeuropejskimi A. mellifera me/lifera L.(car x me/). Innego zdania są K u m k o (1968) i P ł o d z i e ń (1969), którzy twierdzą, że pszczoły kaukaskie w ogóle nie wykorzystują spadzi. Z m a r l i c k i i M a r c i n k o w s ki (1979) porównując wartość użytkową rasy kaukaskiej i kraińskiej ekotypu karpackiego, oraz ich mieszańców z pszczołami środkowoeuropejskimi zaobserwowali lepsze wykorzystanie słabego pożytku spadziowego przez pszczoły kraińskie i ich mieszańce (car x cau, car x mel) w stosunku do pszczół kaukaskich i mieszańców (cau x car, cau x me/). W warunkach średniego pożytku spadziowego więcej miodu dały pszczoły kaukaskie i ich mieszańce. W warunkach pożytków nektarowych wydajność miodowa pszczół kaukaskich i kraińskich oraz mieszańców (cau x car, car x cau) była zbliżona. Przy zastosowaniu gospodarki wędrownej mieszańce (car x cau) wyprodukowały o 61% więcej miodu gryczanego niż pozostałe z wyżej wymienionych. Z m a r Ii c k i (1975) stwierdził, że w warunkach średniego pożytku nektarowego produkcja miodu pszczół kaukaskich i kraińskich oraz mieszańców (cau x car) z dwu lat kształtowała się na podobnym poziomie. W drugim roku badań mieszańce (car x cau) wyprodukowały o 60% więcej miodu niż inne grupy. 60

3 Dysponując dość licznym materiałem porównano wartość użytkową mieszańców międzyrasowych pszczół kaukaskich i kraińskich oraz mieszancow międzyliniowych pszczół kraińskich w warunkach pożytków nektarowych i spadziowych. MATERIAL I METODA Badania przeprowadzono w latach w pasiece stacjonarnej Stanisława Gieruli w województwie podkarpackim, powiecie przemyskim. Materiał do badań pochodził z pasieki hodowlanej w Czerminie koło Mielca. Składały się na niego mieszańce międzyrasowe pszczół kaukaskich i kraińskich, mieszańce międzyliniowe pszczół kraińskich oraz pszczoły pochodzące od matek pszczelich naturalnie unasienionych obu tych ras. Zbadano 8 grup rodzin pszczelich: 4 grupy z matkami kaukaskimi i 4 grupy z kraińskimi (tabela 1). Tabela Charakterystyka materiału użytego w badaniach i liczebność rodzin w poszczególnych grupach doświadczalnych Chracteristic of the breeding stock used in the apiary Rasy i linie hodowlane - Ilość rodzin doświadczalnych - Grupy rodzin - Race and line ol bees Number ol cołonies Group ol colonies Matek Trutni Queens Drones 1996 r r r. 1 caukw carac caukw carac caukw carac caukw unas. naturalnie carctk carac carctk carct carcn carac carct 46 unas. naturalnie 9 7 Suma - Total Rodziny doświadczalne (pełnowartościowe rodziny produkcyjne) zasiedlały ule warszawskie poszerzone i Dadanta. Matki pszczele, zarówno sztucznie unasienione jak i przeznaczone do naturalnego unasieniania poddawano najpierw do styropianowych ulików weselnych. Po rozpoczęciu przez nie czerwienia, poddawano je w klateczkach Wohlgemutha do osieroconych wcześniej rodzin pszczelich. Na początku każdego sezonu pasiecznego pobudzano matki pszczele do czerwienia, podkarmiając rodziny rzadkim syropem cukrowym (4-5 litrów na rodzinę). Gniazda rodzin pszczelich poszerzano metodą tradycyjną. Jesienne 61

4 dokarmianie w latach 1996 i 1998 zakończono w 3 dekadzie września, a w 1997 w 1 dekadzie października. Wyniki produkcyjne rodzin pszczelich oceniano na podstawie ilości odwirowanego miodu. Rozwój rodzin pszczelich oceniano na podstawie ilości czerwiu. W sezonie 1996 mierzono powierzchnię czerwiu dwukrotnie a 1997 i 1998 trzykrotnie, uwzględniając czerw zarówno kryty jak i otwarty. Pomiary dokonywano w odstępach od 15 do 25 dni, co zależało, podobnie jak termin pierwszego pomiaru, od przebiegu pogody. Otrzymane wyniki opracowano statystycznie metodą analizy wariancji, a istotność różnic oceniano testem Duncana. Obliczono również współczynniki korelacji pomiędzy ilością czerwiu w rodzinach pszczelich a ich roczną wydajnością miodową. WYNIKI Wiosenny I DYSKUSJA rozwój rodzin pszczelich Pierwszy pomiar powierzchni czerwiu w 1996 roku wykonano kwietnia, drugi maja. Rodziny pszczele w czasie pierwszego pomiaru miały średnio 47,9 dm? czerwiu, w czasie drugiego pomiaru 99,7 dm 2. Tabela 2 Powierzchnia czerwiu w rodzinach podczas 1 i 2 pomiaru w 1996 roku Average brood area each measurement (dm 2) in 1996 Powierzchnia czerwiu (dnf na rodzinę) - Brood area (dm 2 /colony) Grupy rodzin Rasa matek Group ot coionies Race ot Queens 1 2 Razem Total Pomiar. Measurement Pomiar - Measurement 1 cau 46,4 89,4 2 cau 44,1 109,2 7 car 50,8 100,2 135,5 153,0 150,4 Rodziny pszczele z matkami kraińskimi (tabela 2) miały nieco więcej czerwiu podczas obu pomiarów niż rodziny z matkami kaukaskimi. Różnice jednak nie były statystycznie istotne. Nieco mniejsze ilości czerwiu miały rodziny pszczele w 1997 roku. Pierwszego pomiaru powierzchni czerwiu dokonano 24 i 25 kwietnia, drugiego 12 maja, a trzeci 5 i 6 czerwca. W czasie pierwszego pomiaru rodziny miały średnio 34.4 dm 2 czerwiu, drugiego 64,3 dm 2 i trzeciego 105,2 dm? (tabela 3). 62

5 Tabela 3 Powierzchnia czerwiu w rodzinach w kolejnych pomiarach w 1997 roku Average brood area in 1997 Grupy rodzin - Group ol colonies Rasa matek- Race ol quaens Powierzchnia czerwiu (dm 2 na rodzinę) - Brood area (dm 2 /colony) Pomiar - Pomiar- Pomiar- Razem - Total Measurement Measurement Measurement 1 cau 50,6 80,3 125,0 255,9 2 cau 40,9 82,2 117,6 240,7 3 cau 30,1 67,0 109,0 206,1 4 esu 36,3 63,7 112,9 212,9 5 car 27,4 53,9 89,6 170,4 6 car 36,0 58,S 94,4 188,8 7 car 33,4 67,3 101,0 201,6 8 car 33,2 60,7 101,4 195,4 Tabela 4 Powierzchnia czerwiu w rodzinach poszczególnych grup w kolejnych pomiarach 1998 roku Average brood area in 1998 Grupy rodzin - Group ol colonies Rasa matek- Race ol queens Powierzchnia czerwiu (dm 2 na rodzinę) - Brood area (dm%olony) Pomiar - Pomiar - Pomiar- Razem - Total Measurement Measurement Measuremenl 1 cau 40,9 102,7c 107,9 251,5 2 cau 33,5 98,2c 133,9 265,6 3 cau 46,1 90,6bc 131,4 268,2 4 eau 44,4 77,1ab 114,6 236,1 5 car 37,9 69,Sa ,0 6 car 37,4 74,5ab 106, car 38,6 83,7abc 108,2 230,5 8 car 47,8 66,6a 91,8 206,3 małe litery p:!>o,05,duże p:!>o,ol smali letters- ditferences significant at p:!>o,05,capitalletters- ditferences significant at p~,o l W 1998 roku również mierzono powierzchnię czerwiu 3 razy: 4 i 8 kwietnia, 24 kwietnia, i 15 maja. 63

6 W czasie I pomiaru powierzchni czerwiu rodziny pszczele miały go średnio 41,9 dm-', drugiego - 79,9 i trzeciego - 112,7 dm 2. Mimo znacznych niekiedy różnic pomiędzy poszczególnymi grupami rodzin w ilości posiadanego przez nie czerwiu w kolejnych pomiarach, statystyczne istotne różnice wystąpiły tyko podczas 2 pomiaru (Tabela 4). Rodziny z matkami kaukaskimi miały więcej czerwiu niż rodziny z matkami kraińskimi w czasie każdego pomiaru w 1997 i 1998 roku. Różnice te potwierdzono statystycznie podczas 3 pomiaru wabu wymienionych latach i 2 pomiaru w 1998 roku. Wyniki tego doświadczenia nie potwierdzają wcześniejszych badań, w których matki kaukaskie ustępowały intensywnością czerwienia matkom kraińskim (Z m a rl i c k i 1975, B o r n us i inni 1974). W czasie pierwszego pomiaru we wszystkich trzech latach stwierdzono podobne ilości czerwiu w rodzinach (od 34,4 do 47,9 dm2) mimo, że w 1998 pomiar ten wykonano około 3 tygodni wcześniej. Pozwolił na to wczesny oblot pszczół oraz wyjątkowo ciepła pogoda na przedwiośniu i wczesną wiosną, co spowodowało, że na początku maja 1998 roku rodziny miały więcej czerwiu (średnio 112,7 dm-) i były silniejsze niż w poprzednich latach (98.8 i 64,8 dm"), co jednak wpłynęło tylko nieznacznie na zwiększenie produkcji miodu. Również Bornus i inni (1974) oraz Gromisz i inni (1978) stwierdzili, że w tych samych okresach różnych lat ilości czerwiu w rodzinach znacznie się różnią. Według tych autorów proces sezonowego rozwoju rodzin pszczelich jest złożony a głównymi czynnikami wpływającymi na niego są warunki lokalne odmienne w różnych latach. Rodziny pszczele mogą reagować na stosunkowo niewielkie zmiany środowiska, dlatego na temat rozwoju rodzin pszczelich różnych ras mogą panować różne opinie. Ogólnie w latach 1997 i w 1998 rodziny z matkami unasienionymi naturalnie i sztucznie nie różniły się statystycznie istotnie w ilości wychowywanego czerwiu. Średnia z obu lat z trzech pomiarów dla rodzin z matkami naturalnie unasienionymi wynosiła 72,15 dm? a dla rodzin z matkami sztucznie unasienionymi - 73,07 dm-'. W obrębie rasy jedynie w 1998 roku podczas drugiego pomiaru czerwiu rodziny pszczele z matkami kaukaskimi sztucznie unasienionymi posiadały statystycznie wysoko istotnie więcej czerwiu (95,4 dm 2 ) niż rodziny z matkami unasienionymi naturalnie (77,1 dm-). Wśród rodzin z matkami kraińskimi nie było pod tym względem statystycznie istotnych różnic w żadnym roku badań. Nie potwierdziło się więc przekonanie, że matki unasienione sztucznie czerwią na ogół słabiej od unasienionych naturalnie i przez to ich rodziny są słabsze K o n o p a c k a (1987). Przyczyną tego zjawiska może być wystąpienie efektu heterozji u mieszańców kaukaskich. 64

7 Produkcja miodu Rok 1996 charakteryzował się słabym pożytkiem nektarowym, rozłożonym równomiernie w całym sezonie. W 1997 roku po niezbyt sprzyjającej dla pszczół wiośnie wystąpiła spadź iglasta, której zbiór trwał od 5 lipca do 30 sierpnia. W 1998 wiosna rozpoczęła się wyjątkowo wcześnie, pszczoły skorzystały w tym roku głównie z pożytków nektarowych wczesnych a z powodu niekorzystnej aury nie wykorzystały nektaru z roślinności kwitnącej w drugiej połowie lata. Na wydajność miodową rodzin pszczelich miał wpływ przede wszystkim rodzaj i intensywność pożytku. W roku występowania spadzi (1997) odwirowano średnio 70,3 kg miodu na rodzinę, a w latach z pożytkiem nektarowym 15,5 kg i 19,4 kg (tabela 5). Produkcja miodu towarowego poszczególnych grup doświadczalnych Honey production in groups of colonies Tabela 5 Grupy Rasa Średnie wydajności miodowe (kg) - Average hohey output (kg) rodzin - matek Group ot Race ol colonies queens Średnio - od do Średnio - od-do Średnio od-do Mean range Mean range Mean range 1 cau 16.3AB ,3A ,6abc esu 23.2B ,3B ,3bc cau 69,9AB ,Oc cau 75,3B ,Oabc car 59,8A ,7abc car 58,9A a car 11,OA ,9AB ,3a car 77, Oab 3-23 Średnia c8/ł-average cau 19,7B 73,2 22.0B Średnia car-average car 11,OA 67,5 16.BA Średnia ogółem Tolal average 15,5 70,3 19,4 małe litery p~o,05, duże litery p~o,oi small łetters- differences significant at p~o,05, capitalletters- differences significant at p~o,o1 Mimo podobnych zabiegów gospodarki pasiecznej stosowanych we wszystkich rodzinach pszczelich zaobserwowano znaczną rozpiętość w produkcji miodu między rodzinami w obrębie grup, a także między grupami. W każdym roku badań najwięcej miodu uzyskano od rodzin z matkami kaukaskimi (tabela 5). W 1996 roku uzyskano od nich średnio 19,7 kg miodu, w ,2 kg a w ,0 kg. Natomiast od rodzin z matkami kraińskimi 65

8 uzyskano średnio w kolejnych latach ,0 kg, ,5 kg i ,8 kg. Wydajność obu ras różniła się statystycznie wysoko istotnie w latach 1996 i W 1997 roku wydajność miodowa rodzin z matkami naturalnie unasienionymi obu ras była nieco wyższa od wydajności rodzin z matkami unasienionymi sztucznie. Statystycznie istotne różnice wystąpiły tylko wśród rodzin z matkami kraińskimi (tabela 6). Podobną prawidłowość zaobserwowano również w roku 1998 w rodzinach z matkami kraińskimi, natomiast rodziny z matkami kaukaskimi unasienionymi sztucznie wykazały się nieco większą produkcją miodu w porównaniu z rodzinami z matkami unasienionymi naturalnie. Nie potwierdzono tych różnic statystycznie. Średnie obliczone z obu lat wskazują na brak istotnego wpływu sposobu unasieniania matek na produkcję miodu w rodzinach. Tabela 6 Porównanie średniej wydajności miodowej rodzin z matkami unasienionymi naturalnie i sztucznie (w kg /rodzinę pszczelą) Comparison of mean honey production in colonies with queens naturally mated and artificially inseminated Rok badań Year Rasa matek - Race ol queens Razem cau i car Matki unasienione + Total Queens cau car cauand car Razem Total 1997 i 1998 Naturalnie mated Sztucznie inseminated Naturalnie mated Sztucznie inseminated Naturalnie mated Sztucznie inseminated n kg n kg n kg 20 75,3 9 n,5b 29 76,OB 17 71, ,3a 45 67,lA 18 20,0 7 17, , , , , , , , , , ,1 małe litery p!'>o,05,duże litery p!'>o,ol small letters- differences significant at p!'>o,05,capital letters- differences significant at p~o,oi 66

9 W literaturze jest wiele pozycji przemawiających za wysoką wartością użytkową pszczół kaukaskich, a zwłaszcza ich mieszańców w wykorzystaniu wziątków nektarowych (Woź n i c a 1967, Z m a r I i c k i 1972, Z m a r I i c k i i inni 1977, Sowa 1979, Gerula i Jagiełło 1998). Są również takie, które przychylnie wypowiadają się o pszczołach kaukaskich i ich mieszańcach jako dobrych zbieraczkach spadzi (Z m a r l i c k i i inni 1977, Z m a r I i c k i i M a r c i n k o w s k i 1979). Przedstawione w niniejszej pracy wyniki potwierdziły te opinie. Nie potwierdziły się natomiast spostrzeżenia K u m k o (1968) i P ł o d z i e n i a (1969), oparte zapewnie na mniej ścisłych obserwacjach, że pszczoły kaukaskie w ogóle nie wykorzystują spadzi. Otrzymane wyniki wskazały, na lepszą wartość mieszańców pszczół kaukaskich w wykorzystaniu pożytków występujących w miejscu prowadzonych obserwacji. Jedynie w warunkach intensywnego wziątku spadziowego pszczoły kraińskie dały porównywalną z ww produkcję. Dla określenia związku między ilością czerwiu a wydajnością miodową rodzin pszczelich obliczono współczynniki korelacji między tymi dwoma zmiennymi. Niestety z powodu niezbyt dużej liczby powtórzeń w niektórych grupach i dużego rozproszenia wyników wokół średniej współczynniki korelacji pomiędzy powierzchnią czerwiu w kolejnych pomiarach i sumą powierzchni czerwiu w danym roku a roczną wydajnością miodową rodzin pszczelich poszczególnych grup doświadczalnych były bardzo niskie, lub wysokie ale nieistotne. Dla wszystkich rodzin bez względu na grupę (tj. rasę matek i sposób ich kojarzenia) w 1997 roku (74 rodziny), i 1998 (65 rodzin) współczynniki korelacji pomiędzy sumą powierzchni czerwiu ze wszystkich pomiarów a wydajnością miodową rodzin pszczelich wynosiły kolejno 0,24 i 0,33 i były istotne. Ola konkretnych pomiarów współczynnik korelacji w 1997 między powierzchnią czerwiu z 3 pomiaru a wydajnością miodową rodzin pszczelich był istotny i wynosił 0,28. W 1998 roku współczynniki korelacji między powierzchnią czerwiu a produkcją miodu były istotne dla drugiego pomiaru (0,24) i wysoko istotne dla trzeciego pomiaru (0,33). Wydajność rodzin pszczelich jest więc w pewnym stopniu związana z wcześniejszym wychowem czerwiu (w konsekwencji z siłą rodzin w okresie pożytkowym). Niskie współczynniki korelacji wskazują jednak, że na wysokość produkcji miodu wpływały również inne czynniki, przypuszczalnie związane nie tylko z rasą matek ale z przynależnością ich jak i trutni użytych do inseminacji do konkretnej linii hodowlanej. 67

10 WNIOSKI 1. W warunkach pożytkowych występujących w miejscu prowadzonych badań rodziny pszczele typu cau x car lepiej wykorzystały zarówno pożytki nektarowe jak i spadziowe niż rodziny typu car x car, niezależnie od doboru linii ojcowskiej użytej do krzyżowania. 2. Różnice w wydajności miodowej wyżej wymienionych typów rodzin pszczelich były mniejsze w przypadku występowania obfitego pożytku spadziowego, a większe w przypadku słabego i średniego pożytku nektarowego. 3. Rodziny z matkami kaukaskimi wychowały większą ilość czerwiu niż rodziny z matkami kraińskimi. 4. Rodziny pszczele z matkami unasienionymi naturalnie nieznacznie przewyższały wartością użytkową rodziny z matkami unasienionymi sztucznie. W 1997 roku tylko w grupie rodzin z matkami kraińskimi różnice te potwierdzono statystycznie. 5. Zmienność produkcji miodu rodzin pszczelich jest zależna od intensywności i rodzaju pożytków. Im pożytek jest bardziej obfity, tym zmienność jest mniejsza i różnice pomiędzy grupami zacierają się. 6. Dla wszystkich rodzin pszczelich (bez względu na grupę) istniała dodatnia, niewielka ale istotna korelacja pomiędzy sumą powierzchni czerwiu ze wszystkich pomiarów a wydajnością miodową rodzin pszczelich w roku 1997 r. = 0,24 iw 1998 r. =0,33. LITERATURA Bornus L., Bobrzecki J., Bojarczuk Cz., Gromisz M., Kalinowski J., Król A., Nowakowski J., Ostrowska W., Woź n i c aj., Z a r e m b aj., (I 974) - Badania nad między rasowymi mieszańcami pszczoły miodnej. l - Przydatność użytkowa mieszańców między rasowych pszczoły miodnej w warunkach przyrodniczych Polski. Pszczelno Zesz. Nauk. 18: B r a t k o w s kij., W i I d ej. (l ) - Zbieranie pyłku i nektaru przez pszczoły podczas intensywnego pożytku. Pszczeln Zesz. Nauk. 43 supl. do nr 1. G e ru l a D., J ag i eł ł o R. (1998) - Wstępna ocena przydatności użytkowej pszczół Buckfast oraz mieszańców kaukaskich i kraińskich na terenie Pogórza Przemyskiego. XXXV Naukowa Konferencja Pszczelarska: Gromisz M., Bornus L., Bobrzecki J., Cieśla L., Kaczmarek S., Kalinowski J., Król A., Nowakowski J., Woźnica J., Z a r e m b aj. (l 978) - Badania nad międzyliniowymi mieszańcami pszczoły miodnej. 1- Produkcyjność mieszańców międzyliniowych pszczoły miodnej w różnych regionach Polski. Pszczelno Zesz. Nauk. 22: K o n o p a c k a Z., (1 98 7) - Biologiczna wartość sztucznie unasienionych matek pszczelich. XXXI Kongr. Pszczel. Apimondii. Program i skróty referatów:

11 K u m k o W. (1 968) - Hodowałam matki kaukaskie. Pszczelarstwo S: p ł o d z i e ń S. (I 969) - Masowy pojaw mszyc w Bieszczadach w 1967 roku. Pszczelarstwo 12: S o was. (1979) - Wartość użytkowa mieszańców (F,) pszczół gruzińskich z miejscowymi oraz pszczół karpackich w warunkach klimatyczno-pożytkowych okolic Iłży. Pszczeln. Zesz. Nauk. 23: War a k o fi S k a Z., L o u v e a u x J. ( l ) - La recolte du pollen par des colonies dabeilles de races differents. Vedecke prace Vyzk. Ust. Vcel. u Libcice 4: Woź n i c aj. (1 967) - Badania nad mieszańcami pszczoły szarej górskiej A. mellifera. caucasica Gorb. z pszczołą miejscową oraz ich wartość użytkowa w różnych warunkach pożytkowych. Annales UMCS sect. E vol XXII. 20. Z m a r I i c k i C. (I 972) - Wartość użytkowa mieszańców pszczoły kaukaskiej z pszczołą miejscową. Pszczelno Zesz. Nauk. 16: Z m a rl i c k i C. (l 975) - Wartość użytkowa mieszańców pszczoły kraińskiej z pszczołą kaukaską. Pszczelno Zesz. Nauk. 19: Zmarlicki C., Bornus L., Marcinkowski J., Batko J. (1977)- Wartość użytkowa pszczół niektórych ras czystych i ich mieszańców w rejonie spadziowym. Pszczelno Zesz. Nauk. 21: l Zmarlicki C., Marcinkowski J. (1979)- Wartość użytkowa niektórych czystych ras pszczół ich mieszańców w warunkach pożytkowych Puław i Gór Świętokrzyskich. Pszczeln. Zesz. Nauk. 23: COMPARISON OF HONEY PRODUCTION OF CAUCASIAN (cau) AND CARNIOLAN (car) BEES IN VEARS WIT" NEC TAR FLOW AND HONEYDEW FLOW D. Gerula Summary The research was performed from 1996 to 1998 in the apiary located near Przemyśl. Some of the colonies were headed by interracial hybrid queens: Apis mellifera caucasica (cali) inseminated with semen of A. m. carnica (cm) drones or mated naturally in the mating station with cariolan paternal stock. Another part of colonies were headed by pure Cariolan (car)queens from different breeding lines. The characteristic of the breeding stock in the apiary is given in table l. The totał brood area in both groups differed significantly in 1997 and In both years the significant differences wece found only in brood area during 2 nd and 3 rd measurement table 2-4). Generally the colonies with Caucasian queens had more brood (232,7 dm! leolony) than the eolonies with Cariolan queens (205,6 dm 2 ) The honey production depend first of all from the intensity ofhoney flow. 69

12 In 1996 and 1998 the honey production depended on moderate nectar yields of wilds plants, and in 1997 abundant honey dew tlow appeared from July s" to the end of August. The colonies ofcaucasian queens (regardless of paternal strain used for cross-breeding) produced more blossom honey (19,7 kg in 1996 and 22,0 kg in 1998) than the colonies with pure Cariolan bees (II kg and 168 respectively). In 1997 during abundant honey dew flow average honey production was 70.3 kg! colony, and the difference between Caucasian hybrids (73,2 kg! colony) and pure Cariolan bees (67,5 kg! colony) was not statistically proved (table 5). The honey output of the colonies with naturaiły mated queens both races was somewhat grater than the honey output of the colonies with artificially inseminated queens. Statistically proved difference appeared only in 1997 among colonies with Cariolan queens. The honey yield was positively correlated with the amount of brood reared in the colonies previously to the honey flow, The correlation in 1997 (74 colonies) and 1998 (64 colonies) was significant, but the correlation coefficients wece low (r = 0,24 and 0,33 respectively) This indicates, that the honey production depended not only on the strength of colonies but also from other.factors, presumably from the individual efficiency ofbreeding strains of the bees. Keywords: honeybee, hybrids, honey production. 70

ROZWÓJ I PRODUKCJA PSZCZÓŁ MIESZAŃCÓW PRZY TECHNOLOGII ZWALCZANIA VARROA JACOBSONl. Anna Król Pszczelniczy Zakład Doświadczalny Górna Niwa, Puławy

ROZWÓJ I PRODUKCJA PSZCZÓŁ MIESZAŃCÓW PRZY TECHNOLOGII ZWALCZANIA VARROA JACOBSONl. Anna Król Pszczelniczy Zakład Doświadczalny Górna Niwa, Puławy PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE ROK XXXIV 1990 ROZWÓJ I PRODUKCJA PSZCZÓŁ MIESZAŃCÓW PRZY TECHNOLOGII ZWALCZANIA VARROA JACOBSONl Anna Król Pszczelniczy Zakład Doświadczalny Górna Niwa, Puławy STRESZCZENIE

Bardziej szczegółowo

WYDAJNOŚĆ MIODU PSZCZÓŁ LINII KORTÓWKA W OCENIE TERENOWEJ

WYDAJNOŚĆ MIODU PSZCZÓŁ LINII KORTÓWKA W OCENIE TERENOWEJ BIULETYN NAUKOWY Skrót: Biul. Nauk., Nr 18, 2002 WYDAJNOŚĆ MIODU PSZCZÓŁ LINII KORTÓWKA W OCENIE TERENOWEJ Jerzy Wilde 1, Maria Wilde 2, Andrzej Kobyliński 3 1 Katedra Pszczelnictwa UWM, Olsztyn 2 Pasieka

Bardziej szczegółowo

Spis treści. I. Typy pasiek i gospodarki pasiecznej Typy pasiek 13. Pasieki amatorskie 13. Pasieki jako dodatkowe źródło dochodu 14

Spis treści. I. Typy pasiek i gospodarki pasiecznej Typy pasiek 13. Pasieki amatorskie 13. Pasieki jako dodatkowe źródło dochodu 14 Spis treści I. Typy pasiek i gospodarki pasiecznej 13 1. Typy pasiek 13 Pasieki amatorskie 13 Pasieki jako dodatkowe źródło dochodu 14 Pasieki prowadzone przez pszczelarzy zawodowych 14 Pasieki o szczególnym

Bardziej szczegółowo

PRZYDATNOŚĆ UŻYTKOWA PSZCZOLY ŚRODKOWOEUROPEJSKIEJ (APIS MELLIFERA MELLIFERA L.) W WARUNKACH POŻYTKOWYCH POMORZA ZACHODNIEGO

PRZYDATNOŚĆ UŻYTKOWA PSZCZOLY ŚRODKOWOEUROPEJSKIEJ (APIS MELLIFERA MELLIFERA L.) W WARUNKACH POŻYTKOWYCH POMORZA ZACHODNIEGO PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XXXIX, Nr 1 1995 PRZYDATNOŚĆ UŻYTKOWA PSZCZOLY ŚRODKOWOEUROPEJSKIEJ (APIS MELLIFERA MELLIFERA L.) W WARUNKACH POŻYTKOWYCH POMORZA ZACHODNIEGO Jar o s ł a w P r a b u c

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE ROK XXVI PRÓBA KOMPLEKSOWEJ OCENY PRZYDATNOŚCI KRZyi;OWNICZEJ CZTERECH RAS PSZCZÓŁ

ZESZYTY NAUKOWE ROK XXVI PRÓBA KOMPLEKSOWEJ OCENY PRZYDATNOŚCI KRZyi;OWNICZEJ CZTERECH RAS PSZCZÓŁ , PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE ROK XXVI 1982 PRÓBA KOMPLEKSOWEJ OCENY PRZYDATNOŚCI KRZyi;OWNICZEJ CZTERECH RAS PSZCZÓŁ Michał Gromisz i.wojciech Skowronek Oddział Pszczelnictwa ISK Puławy ł WPROWADZENIE

Bardziej szczegółowo

WPL YW STOSOWANIA MATECZNIKÓW I KLATECZEK RÓŻNYCH TYPÓW NA PRZYJĘCIE MATEK W RODZINACH PSZCZELICH PODCZAS WYMIANY

WPL YW STOSOWANIA MATECZNIKÓW I KLATECZEK RÓŻNYCH TYPÓW NA PRZYJĘCIE MATEK W RODZINACH PSZCZELICH PODCZAS WYMIANY PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XLIV 2000 WPL YW STOSOWANIA MATECZNIKÓW I KLATECZEK RÓŻNYCH TYPÓW NA PRZYJĘCIE MATEK W RODZINACH PSZCZELICH PODCZAS WYMIANY Piotr Skubida, Krystyna Pohorecka Instytut Sadownictwa

Bardziej szczegółowo

WYKORZYSTANIE PSZCZÓŁ SELEKCJONOWANYCH NA POZYSKIWANIE DUŻYCH ILOŚCI OBNÓŻY PYŁKOWYCH

WYKORZYSTANIE PSZCZÓŁ SELEKCJONOWANYCH NA POZYSKIWANIE DUŻYCH ILOŚCI OBNÓŻY PYŁKOWYCH BIULETYN NAUKOWY Skrót: Biul. Nauk., Nr 18, 2002 WYKORZYSTANIE PSZCZÓŁ SELEKCJONOWANYCH NA POZYSKIWANIE DUŻYCH ILOŚCI OBNÓŻY PYŁKOWYCH Katedra Pszczelnictwa UWM, Olsztyn S ł o w a k l u c z o w e: obnóża

Bardziej szczegółowo

WARTOSC U.zYTKOWA MIESZARCOw PSZCZOŁ RASY KRAffi'SKIEJ I KAUKASKIEJ

WARTOSC U.zYTKOWA MIESZARCOw PSZCZOŁ RASY KRAffi'SKIEJ I KAUKASKIEJ PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XXIX 1985 WARTOSC U.zYTKOWA MIESZARCOw PSZCZOŁ RASY KRAffi'SKIEJ I KAUKASKIEJ Michał Gromisz, Jerzy Bo'brzecki Oddział Pszczelnictwa ISK i Zakład Pszczelnictwa AR-T Olsztyn

Bardziej szczegółowo

DOROBEK NAUKOWY - CEZARY KRUK

DOROBEK NAUKOWY - CEZARY KRUK DOROBEK NAUKOWY - CEZARY KRUK PRACA MAGISTERSKA Wpływ odymiania preparatami warrozobójczymi na efekty naturalnego unasieniania się matek pszczelich - Akademia Rolniczo - Techniczna w Olsztynie - 1987 ROZPRAWA

Bardziej szczegółowo

Ocena cech użytkowych wybranych linii hodowlanych pszczoły rasy kraińskiej (Apis mellifera carnica)

Ocena cech użytkowych wybranych linii hodowlanych pszczoły rasy kraińskiej (Apis mellifera carnica) Roczniki Naukowe Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego, t. 10 (2014), nr 4, 35-47 Ocena cech użytkowych wybranych linii hodowlanych pszczoły rasy kraińskiej (Apis mellifera carnica) Adam Roman, Ewa Popiela-Pleban,

Bardziej szczegółowo

Analiza i charakterystyka realizacji zasobów wziątku na terytorium Polski w sezonie pszczelarskim 2017

Analiza i charakterystyka realizacji zasobów wziątku na terytorium Polski w sezonie pszczelarskim 2017 Zakład Pszczelnictwa w Puławach Pracownia Hodowli Pszczół Analiza i charakterystyka realizacji zasobów wziątku na terytorium Polski w sezonie pszczelarskim 2017 Autorzy: dr hab. Małgorzata Bieńkowska dr

Bardziej szczegółowo

Regionalny Związek Pszczelarzy w Toruniu

Regionalny Związek Pszczelarzy w Toruniu Regionalny Związek Pszczelarzy w Toruniu Temat szkolenia : Wychów matek pszczelich na własne potrzeby Termin szkolenia teoretycznego 19-20 lutego 2011 w Wąbrzeźnie ul. Wolności 47 - Dom Kultury Szczegółowy

Bardziej szczegółowo

Gospodarka pasieczna - W. Ostrowska

Gospodarka pasieczna - W. Ostrowska Gospodarka pasieczna - W. Ostrowska Spis treści Przedmowa I. Typy pasiek i gospodarki pasiecznej 1. Typy pasiek Pasieki amatorskie Pasieki jako dodatkowe źródło dochodu Pasieki prowadzone przez pszczelarzy

Bardziej szczegółowo

Pasieka hodowlana genetycznego doskonalenia pszczół rasy włoskiej (Apis mellifera ligustica) linii Regine

Pasieka hodowlana genetycznego doskonalenia pszczół rasy włoskiej (Apis mellifera ligustica) linii Regine Andrzej Cegiełko Pasieka Cegiełko A.M.Ligustica Władysławów 40 26-720 Policzna tel. 697 206 993 beatapszczoly@wp.pl www.pasiekacegielko.pl Pszczoły włoskie Pasieka hodowlana genetycznego doskonalenia pszczół

Bardziej szczegółowo

154 Janusz Majewski STOWARZYSZENIE EKONOMISTÓW ROLNICTWA I AGROBIZNESU

154 Janusz Majewski STOWARZYSZENIE EKONOMISTÓW ROLNICTWA I AGROBIZNESU 154 Janusz Majewski STOWARZYSZENIE EKONOMISTÓW ROLNICTWA I AGROBIZNESU Roczniki Naukowe tom XVII zeszyt 4 Janusz Majewski Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie WYBRANE CZYNNIKI DETERMINUJĄCE

Bardziej szczegółowo

WARTOSC UZYTKOWA MIESZA8COw PSZCZOŁY KRAI8SKIEJ Z PSZCZOŁĄ KAUKASKĄ

WARTOSC UZYTKOWA MIESZA8COw PSZCZOŁY KRAI8SKIEJ Z PSZCZOŁĄ KAUKASKĄ PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE ROK XIX GRUDZIEŃ 1975 WARTOSC UZYTKOWA MIESZA8COw PSZCZOŁY KRAI8SKIEJ Z PSZCZOŁĄ KAUKASKĄ Cyprian Zmarlicki Oddział Pszczelnictwa IS WPROWADZENIE Bardzo szybko postępujący

Bardziej szczegółowo

STRATY SPOWODOWANE ZATRUCIAMI PSZCZÓŁ PESTYCYDAMI

STRATY SPOWODOWANE ZATRUCIAMI PSZCZÓŁ PESTYCYDAMI PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XLIII 1999 STRATY SPOWODOWANE ZATRUCIAMI PSZCZÓŁ PESTYCYDAMI Andrzej Pidek Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa, ul.pornologiczna 18,96-100 Skierniewice, e-mail: apidek@insad.isk.skierniewice.pl

Bardziej szczegółowo

Matki pszczele w gospodarce pasiecznej

Matki pszczele w gospodarce pasiecznej Matki pszczele w gospodarce pasiecznej Matka pszczela W pełni rozwinięta, zdolna do rozrodu samica pszczoły miodnej. Długość ciała m.p. wynosi 20-25 mm, masa 200-280 mg. Rozwija się ona z zapłodnionego

Bardziej szczegółowo

WPŁYW RASY 2YWICIELEK I RASY PODDANYCH LARW NA EFEKTYWNOŚĆ WYCHOWU MATEK PSZCZELICH. Pszczelniczy Zakład Doświadczalny Górna Niwa Puławy WSTĘP

WPŁYW RASY 2YWICIELEK I RASY PODDANYCH LARW NA EFEKTYWNOŚĆ WYCHOWU MATEK PSZCZELICH. Pszczelniczy Zakład Doświadczalny Górna Niwa Puławy WSTĘP PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE ROK XVIII GRUDZIEŃ 1974 WPŁYW RASY 2YWICIELEK I RASY PODDANYCH LARW NA EFEKTYWNOŚĆ WYCHOWU MATEK PSZCZELICH Anna Król Pszczelniczy Zakład Doświadczalny Górna Niwa Puławy WSTĘP

Bardziej szczegółowo

Masowe ginięcie rodzin pszczelich; Nosema ceranae - nowy groźny patogen pszczoły; Wpływ zmian klimatycznych na pszczoły i gospodarkę pasieczną

Masowe ginięcie rodzin pszczelich; Nosema ceranae - nowy groźny patogen pszczoły; Wpływ zmian klimatycznych na pszczoły i gospodarkę pasieczną Poradnik ten wychodzi naprzeciw oczekiwaniom tych wszystkich, którym nieobojętne jest efektywne wykorzystanie pomocy, ku pożytkowi całego polskiego pszczelarstwa. Pragnęlibyśmy, aby lektura tej książki

Bardziej szczegółowo

Analiza środowiska bytowania pszczół

Analiza środowiska bytowania pszczół Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach Zakład Pszczelnictwa w Puławach Pracownia Hodowli Pszczół Autorzy: dr hab. Małgorzata Bieńkowska dr Dariusz Gerula dr Beata Panasiuk mgr Paweł Węgrzynowicz Ewa Skwarek

Bardziej szczegółowo

WYKŁADY PSZCZELARSKIE 2017 Cezary Kruk Tel Mail:

WYKŁADY PSZCZELARSKIE 2017 Cezary Kruk Tel Mail: WYKŁADY PSZCZELARSKIE 2017 Cezary Kruk Tel. 518-482-726 Mail: apis.polonia@wp.pl, cezarykruk2@wp.pl 1. Systematyka pszczół 1.1. Pszczoła wschodnia 1.2. Czerwona pszczoła z Borneo 1.3. Pszczoła olbrzymia

Bardziej szczegółowo

tel JAROSŁAW CICHOCKI Dobór rasy i linii pszczół do pasieki, warunki właściwego poddawania matek pszczelich

tel JAROSŁAW CICHOCKI Dobór rasy i linii pszczół do pasieki, warunki właściwego poddawania matek pszczelich tel. 797-010-602 j.cichocki@podr.pl JAROSŁAW CICHOCKI Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego Dobór rasy i linii pszczół do pasieki, warunki właściwego poddawania matek pszczelich Systematyka Nadrodzina:

Bardziej szczegółowo

Analiza środowiska bytowania pszczół

Analiza środowiska bytowania pszczół Zakład Pszczelnictwa w Puławach Analiza środowiska Autorzy: dr hab. Małgorzata Bieńkowska dr Dariusz Gerula dr Beata Panasiuk mgr Paweł Węgrzynowicz Ewa Skwarek Tomasz Białek Opracowanie redakcyjne: mgr

Bardziej szczegółowo

WARTOSC UZYTKOW A NIEKTÓRYCH CZYSTYCH RAS PSZCZÓŁ I ICH MIESZAŃCÓW W WARUNKACH POZYTKOWYCH PUŁAW I GÓR SWIĘTOKRZYSKICH.

WARTOSC UZYTKOW A NIEKTÓRYCH CZYSTYCH RAS PSZCZÓŁ I ICH MIESZAŃCÓW W WARUNKACH POZYTKOWYCH PUŁAW I GÓR SWIĘTOKRZYSKICH. PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE ROK XXIII 1979 WARTOSC UZYTKOW A NIEKTÓRYCH CZYSTYCH RAS PSZCZÓŁ I ICH MIESZAŃCÓW W WARUNKACH POZYTKOWYCH PUŁAW I GÓR SWIĘTOKRZYSKICH. Cyprian Zmarlicki i Jerzy Marcinkowski

Bardziej szczegółowo

Badanie stanu i perspektyw rozwoju pszczelarstwa na Dolnym Śląsku *Wymagane

Badanie stanu i perspektyw rozwoju pszczelarstwa na Dolnym Śląsku *Wymagane Badanie stanu i perspektyw rozwoju pszczelarstwa na Dolnym Śląsku *Wymagane Poniższa ankieta powstała na potrzeby opracowania pt. STAN I PERSPEKTYWY ROZWOJU PSZCZELARSTWA NA DOLNYM ŚLĄSKU Rady Prezesów

Bardziej szczegółowo

wartośc UlYTKOWA PSZCZÓŁ NIEKTÓRYCH RAS CZYSTYCH I ICH MIESZAŃCÓW W REJONIE SPADZIOWYM

wartośc UlYTKOWA PSZCZÓŁ NIEKTÓRYCH RAS CZYSTYCH I ICH MIESZAŃCÓW W REJONIE SPADZIOWYM PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE ROK XXI GRUDZIEŃ 1977 wartośc UlYTKOWA PSZCZÓŁ NIEKTÓRYCH RAS CZYSTYCH I ICH MIESZAŃCÓW W REJONIE SPADZIOWYM C. Z m a r l i c ki, L. B o r n u s, J. M a r c i n k 0\w s k i

Bardziej szczegółowo

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE BADANIA NAD MIĘDZYLINIOWYMI MIESZA~CAMI PSZCZOŁY MIODNEJ

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE BADANIA NAD MIĘDZYLINIOWYMI MIESZA~CAMI PSZCZOŁY MIODNEJ PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE ROK XXII 1978 BADANIA NAD MIĘDZYLINIOWYMI MIESZA~CAMI PSZCZOŁY MIODNEJ Doc. dr hab. M i c h a ł G r o m i s z - Kierownik Zespołu Badawczege II. ROZWÓJ RODZIN PSZCZELICH W

Bardziej szczegółowo

Wpływ pokarmu na zimowanie i produkcyjność rodzin pszczelich

Wpływ pokarmu na zimowanie i produkcyjność rodzin pszczelich 3 Wpływ pokarmu na zimowanie i produkcyjność rodzin pszczelich Prof. dr hab. Jerzy WILDE Katedra Pszczelnictwa, Wydział Bioinżynierii Zwierząt, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, ul. Słoneczna 8, 10-711 Olsztyn

Bardziej szczegółowo

Zapobieganie stratom rodzin pszczelich w Polsce

Zapobieganie stratom rodzin pszczelich w Polsce K P Zapobieganie stratom rodzin pszczelich w Polsce wyniki projektu Nr 520/N-COST/2009/0 Zdrowie pszczół w Europie WARSZAWA 19.02.2013, 8.45 13.00 Zdrowie pszczół w Europie jest projektem, mającym na celu

Bardziej szczegółowo

TECHNOLOGIE ZWIĘKSZAJĄCE POZYSKIWANIE OBNÓŻY PYŁKOWYCH I POPRAWIAJĄCE DOCHODOWOŚĆ PASIEK

TECHNOLOGIE ZWIĘKSZAJĄCE POZYSKIWANIE OBNÓŻY PYŁKOWYCH I POPRAWIAJĄCE DOCHODOWOŚĆ PASIEK BIULETYN NAUKOWY Skrót: Biul. Nauk., Nr 18, 2002 TECHNOLOGIE ZWIĘKSZAJĄCE POZYSKIWANIE OBNÓŻY PYŁKOWYCH I POPRAWIAJĄCE DOCHODOWOŚĆ PASIEK Katedra Pszczelnictwa UWM, Olsztyn S ł o w a k l u c z o w e: miód,

Bardziej szczegółowo

Nazwa pasieki Nazwa / rodzaj matki Cena [zł] Pasieka Melissa. - matki nieunasienione. 32,00 Agnieszka Wójtowicz

Nazwa pasieki Nazwa / rodzaj matki Cena [zł] Pasieka Melissa. - matki nieunasienione. 32,00 Agnieszka Wójtowicz Nazwa pasieki Nazwa / rodzaj matki Cena [zł] Pasieka Melissa - matki nieunasienione 32,00 Agnieszka Wójtowicz a) Linii MELISSA / linii CT 46 - matki unasienione naturalnie ze 85,00 sprawdzonym a) Linii

Bardziej szczegółowo

Działania sprzyjające zwiększeniu populacji owadów zapylających

Działania sprzyjające zwiększeniu populacji owadów zapylających Zakład Pszczelnictwa w Puławach Pracownia Hodowli Pszczół Działania sprzyjające zwiększeniu populacji owadów zapylających Autorzy: dr hab. Małgorzata Bieńkowska dr Dariusz Teper dr Dariusz Gerula dr Beata

Bardziej szczegółowo

Doc. dr hab. M i c h a ł G r o m i s z - Kierownik Zespołu Badawczego IV. BILANS WOSKOWY W PLASTRACH ODCIĄGNIĘTYCH NA WĘZIE

Doc. dr hab. M i c h a ł G r o m i s z - Kierownik Zespołu Badawczego IV. BILANS WOSKOWY W PLASTRACH ODCIĄGNIĘTYCH NA WĘZIE PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE ROK XXII 1978 BADANIA NAD MIĘDZYLINIOWYMI MIESZAŃCAMI PSZCZOŁY MIODNEJ Doc. dr hab. M i c h a ł G r o m i s z - Kierownik Zespołu Badawczego IV. BILANS WOSKOWY W PLASTRACH

Bardziej szczegółowo

UŻYTKOWANIE SELEKCJONOWANYCH PSZCZÓŁ MIODNYCH WARUNKIEM OPŁACALNEGO PROWADZENIA PASIEK

UŻYTKOWANIE SELEKCJONOWANYCH PSZCZÓŁ MIODNYCH WARUNKIEM OPŁACALNEGO PROWADZENIA PASIEK BIULETYN NAUKOWY Skrót: Biul. Nauk., Nr 18, 2002 UŻYTKOWANIE SELEKCJONOWANYCH PSZCZÓŁ MIODNYCH WARUNKIEM OPŁACALNEGO PROWADZENIA PASIEK Jerzy Wilde 1, Maria Wilde 2 1 Katedra Pszczelnictwa UWM, Olsztyn

Bardziej szczegółowo

WIELOKIERUNKOWE UŻYTKOWANIE PSZCZÓŁ I MARKETINGOWE WYKORZYSTANIE PRODUKTÓW PASIECZNYCH

WIELOKIERUNKOWE UŻYTKOWANIE PSZCZÓŁ I MARKETINGOWE WYKORZYSTANIE PRODUKTÓW PASIECZNYCH BIULETYN NAUKOWY Skrót: Biul. Nauk., Nr 18, 2002 WIELOKIERUNKOWE UŻYTKOWANIE PSZCZÓŁ I MARKETINGOWE WYKORZYSTANIE PRODUKTÓW PASIECZNYCH Katedra Pszczelnictwa UWM, Olsztyn S ł o w a k l u c z o w e: sprzedaż

Bardziej szczegółowo

Opłacalność produkcji pyłku i innych produktów pasiecznych

Opłacalność produkcji pyłku i innych produktów pasiecznych Wilde J. 2012. Opłacalność produkcji pyłku i innych produktów pasiecznych. Szkolenie Pszczelarskie Czy pszczelarstwo to może być biznes? Zrzeszenie Pszczelarzy Krakowskich i CKU Kraków, 18-19.02. Materiały

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY WARTOSC UZYTKOWA MIESZAŃCÓW PSZCZOŁY KAUKASKIEJ Z PSZCZOŁĄ MIEJSCOWĄ WPROWADZENIE

ZESZYTY WARTOSC UZYTKOWA MIESZAŃCÓW PSZCZOŁY KAUKASKIEJ Z PSZCZOŁĄ MIEJSCOWĄ WPROWADZENIE PSZCZELNICZE ROK XVI ZESZYTY NAUKOWE LISTOPAD 1972: WARTOSC UZYTKOWA MIESZAŃCÓW PSZCZOŁY KAUKASKIEJ Z PSZCZOŁĄ MIEJSCOWĄ Cyprian Zmarlicki Oddział Pszczelnictwa IS WPROWADZENIE Mieszańce międzyrasowe,

Bardziej szczegółowo

Przygotowanie rodzin do zimowli

Przygotowanie rodzin do zimowli Przygotowanie rodzin do zimowli Przygotowanie rodzin do zimowli Po wykonaniu niezbędnych przeglądów można zająć się przygotowaniem gniada do zimowli. Chodzi tu głównie o dopasowanie przestrzeni mieszkalnej

Bardziej szczegółowo

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XLI 1997 ZMIENNOŚĆ POTOMSTWA W KOLEJNYCH POKOLENIACH MATEK UNASIENIANYCH MIESZANYM NASIENIEM OD WIELU TRUTNI NA PRZYKŁADZIE CECH MORFOLOGICZNYCH Wojciech Skowronek, Jerzy

Bardziej szczegółowo

Analiza bioróżnorodności wybranych linii hodowlanych pszczoły miodnej

Analiza bioróżnorodności wybranych linii hodowlanych pszczoły miodnej INSTYTUT OGRODNICTWA Zakład Pszczelnictwa Pracownia Hodowli Pszczół Zakład Hodowli Roślin Ogrodniczych Pracownia Niekonwencjonalnych Metod Hodowli Roślin Analiza bioróżnorodności wybranych linii hodowlanych

Bardziej szczegółowo

BADANIA NAD MIĘDZYRASOWYMI MIESZAŃCAMI PSZCZOŁY MIODNEJ MORFOLOGICZNA MIE8ZAŃCOW MIĘDZYRA80WYCH PSZCZOŁY MIODNEJ WPROWADZENIE

BADANIA NAD MIĘDZYRASOWYMI MIESZAŃCAMI PSZCZOŁY MIODNEJ MORFOLOGICZNA MIE8ZAŃCOW MIĘDZYRA80WYCH PSZCZOŁY MIODNEJ WPROWADZENIE PSZCZELNICZE ZE,8ZYTY NAUKOWE ROK XVIII GRUDZIEŃ 1974 BADANIA NAD MIĘDZYRASOWYMI MIESZAŃCAMI PSZCZOŁY MIODNEJ Kierownik Zespołu Badawczego - Prof. dr L. B o r n u s lir.ocena MORFOLOGICZNA MIE8ZAŃCOW MIĘDZYRA80WYCH

Bardziej szczegółowo

WPLYW RÓŻNYCH METOD POSZERZANIA RODZIN PSZCZELICH WIOSNĄ NA ICH ROZWÓJ

WPLYW RÓŻNYCH METOD POSZERZANIA RODZIN PSZCZELICH WIOSNĄ NA ICH ROZWÓJ PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XLII, Nr l 1998 WPLYW RÓŻNYCH METOD POSZERZANIA RODZIN PSZCZELICH WIOSNĄ NA ICH ROZWÓJ Piotr Skubida Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa, Oddział Pszczelnictwa, ul. Kazimierska

Bardziej szczegółowo

pod wspólnym tytułem Pszczoła a środowisko

pod wspólnym tytułem Pszczoła a środowisko Regionalny Związek Pszczelarzy w Toruniu ul. Środkowa 11 87-100 Toruń Cykl Szkoleń w Kołach Terenowych zrzeszonych w RZP Toruń pod wspólnym tytułem Pszczoła a środowisko 12 stycznia 2013 r. szkolenia :

Bardziej szczegółowo

Powiększenie pasieki

Powiększenie pasieki Powiększenie pasieki Powiększenie pasieki Pasieki powiększają pszczelarze, którzy zamierzają zwiększyć liczbę rodzin w pasiece(pasiekach). Najpowszechniej stosowanym i naturalnym sposobem powiększenia

Bardziej szczegółowo

GŁÓWNE ZASADY PROWADZENIA EKOLOGICZNEJ GOSPODARKI PASIECZNEJ

GŁÓWNE ZASADY PROWADZENIA EKOLOGICZNEJ GOSPODARKI PASIECZNEJ GŁÓWNE ZASADY PROWADZENIA EKOLOGICZNEJ GOSPODARKI PASIECZNEJ Piotr Skubida, Piotr Semkiw, Krzysztof Jeziorski, Andrzej Pioś miodobranie w pasiece ekologicznej Zakład Pszczelnictwa IO w Puławach, Pracownia

Bardziej szczegółowo

WPŁYW TEMPERATURY NA DZIAŁANIE PREPARATU DECIS NA PSZCZOŁY. Zofia Gromisz Pszczelniczy Zakład Doświadczalny Górna Niwa

WPŁYW TEMPERATURY NA DZIAŁANIE PREPARATU DECIS NA PSZCZOŁY. Zofia Gromisz Pszczelniczy Zakład Doświadczalny Górna Niwa PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XXXV 1~91 WPŁYW TEMPERATURY NA DZIAŁANIE PREPARATU DECIS NA PSZCZOŁY Zofia Gromisz Pszczelniczy Zakład Doświadczalny Górna Niwa Streszczenie Pszczoły robotnice zamknięte

Bardziej szczegółowo

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE ZMIENNOSC SZEROKOSCI IV TERGITU ODWŁOKOWEGO W POPULACJI PSZCZOŁ RASY KAUKASKIEJ. Mi<!hał Gromisz Oddział Pszczelnictwa IS

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE ZMIENNOSC SZEROKOSCI IV TERGITU ODWŁOKOWEGO W POPULACJI PSZCZOŁ RASY KAUKASKIEJ. Mi<!hał Gromisz Oddział Pszczelnictwa IS PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE ROK XXIII 1979 ZMIENNOSC SZEROKOSCI IV TERGITU ODWŁOKOWEGO W POPULACJI PSZCZOŁ RASY KAUKASKIEJ Mi

Bardziej szczegółowo

KUPOWAĆ CZY WYCHOWYWAĆ MATKI WE WŁASNYM ZAKRESIE W PASIEKACH STANOWIĄCYCH GŁÓWNE ŹRÓDŁO UTRZYMANIA?

KUPOWAĆ CZY WYCHOWYWAĆ MATKI WE WŁASNYM ZAKRESIE W PASIEKACH STANOWIĄCYCH GŁÓWNE ŹRÓDŁO UTRZYMANIA? BIULETYN NAUKOWY Skrót: Biul. Nauk., Nr 18, 2002 KUPOWAĆ CZY WYCHOWYWAĆ MATKI WE WŁASNYM ZAKRESIE W PASIEKACH STANOWIĄCYCH GŁÓWNE ŹRÓDŁO UTRZYMANIA? Katedra Pszczelnictwa UWM, Olsztyn S ł o w a k l u c

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2018 Nazwa kwalifikacji: Organizacja i nadzorowanie produkcji rolniczej i pszczelarskiej Oznaczenie kwalifikacji:

Bardziej szczegółowo

254 Janusz Majewski STOWARZYSZENIE EKONOMISTÓW ROLNICTWA I AGROBIZNESU

254 Janusz Majewski STOWARZYSZENIE EKONOMISTÓW ROLNICTWA I AGROBIZNESU 254 Janusz Majewski STOWARZYSZENIE EKONOMISTÓW ROLNICTWA I AGROBIZNESU Roczniki Naukowe tom XV zeszyt 4 Janusz Majewski Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie ZRÓŻNICOWANIE WYDAJNOŚCI MIODOWEJ

Bardziej szczegółowo

OKRES ROKU W 46-LETNIEJ OCENIE WZIĄTKU PSZCZELEGO W POLSCE. Michał Gromisz, Leszek Kośka

OKRES ROKU W 46-LETNIEJ OCENIE WZIĄTKU PSZCZELEGO W POLSCE. Michał Gromisz, Leszek Kośka PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XLII, Nr I 1998 OKRES 1986-1995 ROKU W 46-LETNIEJ OCENIE WZIĄTKU PSZCZELEGO W POLSCE Michał Gromisz, Leszek Kośka Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa, Oddział Pszczelnictwa

Bardziej szczegółowo

WYKORZYSTANIE PÓŹNYCH POŻYTKÓW PRZEZ PSZCZOŁY Z LIKWIDOWANYCH RODZIN

WYKORZYSTANIE PÓŹNYCH POŻYTKÓW PRZEZ PSZCZOŁY Z LIKWIDOWANYCH RODZIN BIULETYN NAUKOWY Skrót: Biul. Nauk., Nr 18, 2002 WYKORZYSTANIE PÓŹNYCH POŻYTKÓW PRZEZ PSZCZOŁY Z LIKWIDOWANYCH RODZIN Katedra Pszczelnictwa UWM, Olsztyn S ł o w a k l u c z o w e: pakiety pszczele, miód,

Bardziej szczegółowo

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XXXIX, Nr:! 1995

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XXXIX, Nr:! 1995 PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XXXIX, Nr:! 1995 WIOSENNY ROZWÓJ I PRODUKCYJNOŚĆ RODZIN ZIMOWANYCH W ULACH ZE ZWIĘKSZONĄ WENTYLACJĄ P i O t r S k U b i d a, Woj c i e c h S k o w r o n e k Instytut Sadownictwa

Bardziej szczegółowo

owadów zapylających Analiza i charakterystyka realizacji zasobów wziątku na terytorium Polski w sezonie pszczelarskim 2017

owadów zapylających Analiza i charakterystyka realizacji zasobów wziątku na terytorium Polski w sezonie pszczelarskim 2017 Program Wieloletni IO (2015-2020) Działania na rzecz poprawy konkurencyjności i innowacyjności sektora ogrodniczego z uwzględnieniem jakości i bezpieczeństwa żywności oraz ochrony środowiska naturalnego

Bardziej szczegółowo

BADANIA N AD MIĘDZYLINIOWYMI MIESZAŃCAMI PSZCZOŁY MIODNEJ I. PRODUKCYJNOŚĆ MIESZAŃCOW MIĘDZYLINIOWYCH PSZCZOŁY MIODNEJ W R02NYCH REGIONACH POLSKI

BADANIA N AD MIĘDZYLINIOWYMI MIESZAŃCAMI PSZCZOŁY MIODNEJ I. PRODUKCYJNOŚĆ MIESZAŃCOW MIĘDZYLINIOWYCH PSZCZOŁY MIODNEJ W R02NYCH REGIONACH POLSKI PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE ROK XXII 1978 BADANIA N AD MIĘDZYLINIOWYMI MIESZAŃCAMI PSZCZOŁY MIODNEJ D o c. d r h a b. M i c h a ł G r o m i s z - Kierownik Zespołu Badawczego I. PRODUKCYJNOŚĆ MIESZAŃCOW

Bardziej szczegółowo

LABORATORYJNA OCENA WRAZLIWOŚCI PSZCZÓŁ NA ŚRODKI WARROZOBÓJCZE KRAJOWEJ PRODUKCJI. Oddział Pszczelnictwa ISK WPROW ADZENIE

LABORATORYJNA OCENA WRAZLIWOŚCI PSZCZÓŁ NA ŚRODKI WARROZOBÓJCZE KRAJOWEJ PRODUKCJI. Oddział Pszczelnictwa ISK WPROW ADZENIE PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XXXIII 1989 LABORATORYJNA OCENA WRAZLIWOŚCI PSZCZÓŁ NA ŚRODKI WARROZOBÓJCZE KRAJOWEJ PRODUKCJI Zofia Gromisz i Michał Gromisz Oddział Pszczelnictwa ISK i Pszczelniczy Zakład

Bardziej szczegółowo

Analiza bioróżnorodności wybranych populacji pszczoły miodnej

Analiza bioróżnorodności wybranych populacji pszczoły miodnej Zakład Pszczelnictwa w Puławach Pracownia Hodowli Pszczół Zakład Hodowli Roślin Ogrodniczych Pracownia Niekonwencjonalnych Metod Hodowli Roślin Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach Analiza bioróżnorodności

Bardziej szczegółowo

MOŻLIWOŚCI PRODUKCJI MLECZKA PSZCZELEGO W POLSCE

MOŻLIWOŚCI PRODUKCJI MLECZKA PSZCZELEGO W POLSCE PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKQWE Rok XXXVllI 1994 MOŻLIWOŚCI PRODUKCJI MLECZKA PSZCZELEGO W POLSCE Jerzy Marcinkowski Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa, Oddział Pszczelnictwa, ul. Kazimierska 2, 24-100 Puławy

Bardziej szczegółowo

METODY LECZENIA WARROZY PSZCZÓŁ W POLSCE W LATACH

METODY LECZENIA WARROZY PSZCZÓŁ W POLSCE W LATACH PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XLII, Nr l 1998 METODY LECZENIA WARROZY PSZCZÓŁ W POLSCE W LATACH 1991-1996 Andrzej Pidek Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa, ul. Pomologiczna 18, 96-100 Skierniewice

Bardziej szczegółowo

OCENA STOPNIA ZAPRÓSZENIA PRODUKTÓW PSZCZELICH PYŁKIEM KUKURYDZY

OCENA STOPNIA ZAPRÓSZENIA PRODUKTÓW PSZCZELICH PYŁKIEM KUKURYDZY Program wieloletni 2015 2020 Obszar 4. Działania na rzecz rozwoju pszczelarstwa w warunkach zmieniającego się środowiska OCENA STOPNIA ZAPRÓSZENIA PRODUKTÓW PSZCZELICH PYŁKIEM KUKURYDZY Zadanie 4.4 Zaprószenie

Bardziej szczegółowo

Działania sprzyjające zwiększeniu populacji owadów zapylających

Działania sprzyjające zwiększeniu populacji owadów zapylających Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach Zakład Pszczelnictwa w Puławach Pracownia Hodowli Pszczół Autorzy: dr hab. Małgorzata Bieńkowska dr Dariusz Teper dr Dariusz Gerula dr Beata Panasiuk mgr Paweł Węgrzynowicz

Bardziej szczegółowo

Na powyższe pytania, odpowiedz sobie czytelniku sam po lekturze niniejszej rozprawki.

Na powyższe pytania, odpowiedz sobie czytelniku sam po lekturze niniejszej rozprawki. Rozprawka o hodowli pszczoły Buckfast w ujęciu ustawy z dnia 29 czerwca 2007r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich, (Dz. U. z 2007r. nr 133, poz. 921). W miesięczniku Pszczelarstwo

Bardziej szczegółowo

Analiza sektora pszczelarskiego

Analiza sektora pszczelarskiego Analiza sektora pszczelarskiego dla opracowania 3-letniego Programu Wsparcia Pszczelarstwa w Polsce w latach 2007-2010 Oddział Pszczelnictwa Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Puławach Wykonawcy: dr

Bardziej szczegółowo

ZMIENNOŚĆ SEZONOWA ODPORNOŚCI PSZCZOŁ NA DZIAŁANIE APIWAROLU

ZMIENNOŚĆ SEZONOWA ODPORNOŚCI PSZCZOŁ NA DZIAŁANIE APIWAROLU PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XXXV 1991 ZMIENNOŚĆ SEZONOWA ODPORNOŚCI PSZCZOŁ NA DZIAŁANIE APIWAROLU Z o f i a G r om i s z i M i c h a ł G r o m i s z Pszczelniczy Zakład Doświadczalny Górna Niwa i

Bardziej szczegółowo

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XXXII 1988 F..FEKTYWNOSt ZWIĘKSZONEJ PRODUKCJI WOSKU W RODZINACH PSZCZELICH Andrzej Pidek Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa WPROW ADZENIE Średnia produkcja wosku od jednej

Bardziej szczegółowo

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XLIII 1999 WYPROWADZANIE I UTRZYMANIE LINII WSOBNYCH W SELEKCJI NA ZDOLNOŚĆ KRZYŻOWNICZĄ Cezary Kruk, Michał Gromisz Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa, Oddział Pszczelnictwa,

Bardziej szczegółowo

Emapa pszczelarska Jako innowacyjne narzędzie do systemowej ochrony pszczoły miodnej apis mellifera mellifera

Emapa pszczelarska Jako innowacyjne narzędzie do systemowej ochrony pszczoły miodnej apis mellifera mellifera Emapa pszczelarska Jako innowacyjne narzędzie do systemowej ochrony pszczoły miodnej apis mellifera mellifera Diagnoza zagrożeń. - Chorobowe: warroza i nosema - Agrotechniczne: niewłaściwe stosowanie

Bardziej szczegółowo

Nauka Przyroda Technologie Dział: Zootechnika

Nauka Przyroda Technologie Dział: Zootechnika Nauka Przyroda Technologie Dział: Zootechnika ISSN 1897-7820 http://www.npt.up-poznan.net/tom1/zeszyt4/art_49.pdf Copyright Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu 2007 Tom

Bardziej szczegółowo

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE WPŁYW PODKARMIANIA WĘGLOWODANOWEGO I BIAŁKOWEGO NA PRODUKCJĘ WOSKU I ROZWÓJ RODZIN PSZCZELICH

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE WPŁYW PODKARMIANIA WĘGLOWODANOWEGO I BIAŁKOWEGO NA PRODUKCJĘ WOSKU I ROZWÓJ RODZIN PSZCZELICH PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE ROK XXIII 1979 WPŁYW PODKARMIANIA WĘGLOWODANOWEGO I BIAŁKOWEGO NA PRODUKCJĘ WOSKU I ROZWÓJ RODZIN PSZCZELICH Wojciech Skowronek Oddział Pszczelnictwa IS WSTĘP Od lat w kraju

Bardziej szczegółowo

ZREALIZOWANO NA PODSTAWIE DECYZJI MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI nr RR-re-401-2-148/09 (2208)

ZREALIZOWANO NA PODSTAWIE DECYZJI MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI nr RR-re-401-2-148/09 (2208) ZREALIZOWANO NA PODSTAWIE DECYZJI MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI nr RR-re-401-2-148/09 (2208) Oddział Pszczelnictwa Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Puławach Opracowanie technologii pozyskiwania

Bardziej szczegółowo

Linie pszczół rasy środkowoeuropejskiej - program ochrony zasobów genetycznych

Linie pszczół rasy środkowoeuropejskiej - program ochrony zasobów genetycznych Linie pszczół rasy środkowoeuropejskiej - program ochrony zasobów genetycznych W porównaniu z innymi krajami, polskie programy ochrony zasobów genetycznych pszczół działają bardzo dobrze i sprawnie. Ponadto

Bardziej szczegółowo

Gospodarka pasieczna. Gospodarka pasieczna. Gospodarka. pasieczna. Wanda Ostrowska. Ostrowska. Wanda

Gospodarka pasieczna. Gospodarka pasieczna. Gospodarka. pasieczna. Wanda Ostrowska.  Ostrowska. Wanda Wanda Ostrowska Gospodarka pasieczna Gospodarka pasieczna Wanda Ostrowska (1924 1990). Urodzi³a siê w owocicach na SuwalszczyŸnie. Najbardziej znany praktyk wœród polskich naukowców pszczelarzy. Niestrudzona

Bardziej szczegółowo

Struktura plonu wybranych linii wsobnych żyta ozimego

Struktura plonu wybranych linii wsobnych żyta ozimego NR 218/219 BIULETYN INSTYTUTU HODOWLI I AKLIMATYZACJI ROŚLIN 2001 MAŁGORZATA GRUDKOWSKA LUCJAN MADEJ Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Radzików Struktura plonu wybranych linii wsobnych żyta ozimego

Bardziej szczegółowo

POZYSKIWANIE MLECZKA PSZCZELEGO METODĄ INTENSYFIKACJI PRODUKCJI PASIECZNEJ

POZYSKIWANIE MLECZKA PSZCZELEGO METODĄ INTENSYFIKACJI PRODUKCJI PASIECZNEJ BIULETYN NAUKOWY Skrót: Biul. Nauk., Nr 18, 2002 POZYSKIWANIE MLECZKA PSZCZELEGO METODĄ INTENSYFIKACJI PRODUKCJI PASIECZNEJ Katedra Pszczelnictwa UWM, Olsztyn S ł o w a k l u c z o w e: mleczko pszczele,

Bardziej szczegółowo

ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ I MASĄ CIAŁA RODZICÓW I DZIECI W DWÓCH RÓŻNYCH ŚRODOWISKACH

ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ I MASĄ CIAŁA RODZICÓW I DZIECI W DWÓCH RÓŻNYCH ŚRODOWISKACH S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Władimir Bożiłow 1, Małgorzata Roślak 2, Henryk Stolarczyk 2 1 Akademia Medyczna, Bydgoszcz 2 Uniwersytet Łódzki, Łódź ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ

Bardziej szczegółowo

MOŻLIWOŚCI POPRAWY EFEKTYWNOŚCI PRO W ADZENIA PASIEKI PRZEZ WZBOGACANIE WYBORU PRODUKTÓW PASIECZNYCH. Jerzy Marcinkowski

MOŻLIWOŚCI POPRAWY EFEKTYWNOŚCI PRO W ADZENIA PASIEKI PRZEZ WZBOGACANIE WYBORU PRODUKTÓW PASIECZNYCH. Jerzy Marcinkowski PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XXXVIII 1994 MOŻLIWOŚCI POPRAWY EFEKTYWNOŚCI PRO W ADZENIA PASIEKI PRZEZ WZBOGACANIE WYBORU PRODUKTÓW PASIECZNYCH Jerzy Marcinkowski Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa,

Bardziej szczegółowo

WPŁYW GWAŁTOWNEGO OSŁABIENIA RODZIN PSZCZELICH NA ICH ROZWÓJ I EFEKTY PRODUKCYJNE. Jerzy Marcinkowski Oddział Pszczelnictwa ISK

WPŁYW GWAŁTOWNEGO OSŁABIENIA RODZIN PSZCZELICH NA ICH ROZWÓJ I EFEKTY PRODUKCYJNE. Jerzy Marcinkowski Oddział Pszczelnictwa ISK PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XXXV 1991 WPŁYW GWAŁTOWNEGO OSŁABIENIA RODZIN PSZCZELICH NA ICH ROZWÓJ I EFEKTY PRODUKCYJNE Jerzy Marcinkowski Oddział Pszczelnictwa ISK Streszczen.ie Skutki osłabienia

Bardziej szczegółowo

KRAJOWE CENTRUM HODOWLI ZWIERZĄT NATIONAL ANIMAL BREEDING CENTRE

KRAJOWE CENTRUM HODOWLI ZWIERZĄT NATIONAL ANIMAL BREEDING CENTRE KRAJOWE CENTRUM HODOWLI ZWIERZĄT NATIONAL ANIMAL BREEDING CENTRE WYNIKI OCENY TERENOWEJ PSZCZÓŁ W 2018 ROKU WARSZAWA 2019 1 2 SPIS TREŚCI 1. HODOWLA PSZCZÓŁ W POLSCE 5 2. ZASADY OCENY TERENOWEJ 8 2.1 Miodność

Bardziej szczegółowo

Poprawienie efektywności prowadzenia pasiek amatorskich

Poprawienie efektywności prowadzenia pasiek amatorskich 39 Poprawienie efektywności prowadzenia pasiek amatorskich Jerzy WILDE Katedra Pszczelnictwa, Wydział Bioinżynierii Zwierząt, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Słoneczna 48, 10-710 Olsztyn

Bardziej szczegółowo

OPRACOWANIE METODY KRÓTKOTERMINOWEGO PRZECHOWYWANIA NASIENIA TRUTNI. Wojciech Skowronek, Jerzy Szymula

OPRACOWANIE METODY KRÓTKOTERMINOWEGO PRZECHOWYWANIA NASIENIA TRUTNI. Wojciech Skowronek, Jerzy Szymula PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XLII, Nr l 1998 OPRACOWANIE METODY KRÓTKOTERMINOWEGO PRZECHOWYWANIA NASIENIA TRUTNI Wojciech Skowronek, Jerzy Szymula Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa, Oddział Pszczelnictwa

Bardziej szczegółowo

Więcej arkuszy znajdziesz na stronie: arkusze.pl

Więcej arkuszy znajdziesz na stronie: arkusze.pl Zadanie egzaminacyjne W pasiece składającej się z 23 pni w dniu 25 sierpnia 2014 wykonano drugi przegląd jesienny. Wykonaj następujące działania, dotyczące tej pasieki, po głównym przeglądzie jesiennym:

Bardziej szczegółowo

Sektor pszczelarski w Polsce w 2017 roku. Instytut Ogrodnictwa. ul. Kazimierska 2, Puławy Autor: Dr Piotr Semkiw

Sektor pszczelarski w Polsce w 2017 roku. Instytut Ogrodnictwa. ul. Kazimierska 2, Puławy   Autor: Dr Piotr Semkiw Instytut Ogrodnictwa Zakład Pszczelnictwa w Puławach ul. Kazimierska 2, 24-100 Puławy www.opisik.pulawy.pl Sektor pszczelarski w Polsce w 2017 roku Autor: Dr Piotr Semkiw Zakład Pszczelnictwa w Puławach

Bardziej szczegółowo

Ocena przydatności trzech metod monitoringu poziomu porażenia rodzin pszczelich przez pasożyta Varroa destructor

Ocena przydatności trzech metod monitoringu poziomu porażenia rodzin pszczelich przez pasożyta Varroa destructor Ocena przydatności trzech metod monitoringu poziomu porażenia rodzin pszczelich przez pasożyta Varroa destructor PRACOWNIA HODOWLI PSZCZÓŁ Zakład Pszczelnictwa IO w Puławach Paweł Węgrzynowicz, Małgorzata

Bardziej szczegółowo

Mazowieckie Centrum Hodowli i Rozrodu Zwierząt Spółka z o.o. w Łowiczu

Mazowieckie Centrum Hodowli i Rozrodu Zwierząt Spółka z o.o. w Łowiczu 1 Mazowieckie Centrum Hodowli i Rozrodu Zwierząt Spółka z o.o. w Łowiczu Mazowieckie Centrum Hodowli i Rozrodu Zwierząt Spółka z o.o. w Łowiczu prowadzi hodowlę i rozród trzech gatunków zwierząt: bydła,

Bardziej szczegółowo

KRAJOWE CENTRUM HODOWLI ZWIERZĄT NATIONAL ANIMAL BREEDING CENTRE

KRAJOWE CENTRUM HODOWLI ZWIERZĄT NATIONAL ANIMAL BREEDING CENTRE KRAJOWE CENTRUM HODOWLI ZWIERZĄT NATIONAL ANIMAL BREEDING CENTRE WYNIKI OCENY TERENOWEJ PSZCZÓŁ W 2017 ROKU WARSZAWA 2018 1 2 SPIS TREŚCI 1. HODOWLA PSZCZÓŁ W POLSCE 5 2. ZASADY OCENY TERENOWEJ 8 2.1 Miodność

Bardziej szczegółowo

ŁATWE I SKUTECZNE SPOSOBY WYMIANY MATEK PSZCZELICH

ŁATWE I SKUTECZNE SPOSOBY WYMIANY MATEK PSZCZELICH BIULETYN NAUKOWY Skrót: Biul. Nauk., Nr 18, 2002 ŁATWE I SKUTECZNE SPOSOBY WYMIANY MATEK PSZCZELICH Jerzy Wilde 1, Maria Wilde 2, Elżbieta Gogolewska 1 1 Katedra Pszczelnictwa UWM, Olsztyn 2 Pasieka Hodowlana,

Bardziej szczegółowo

Matka decyduje o jakości rodziny pszczelej

Matka decyduje o jakości rodziny pszczelej Matka decyduje o jakości rodziny pszczelej I. Matka pszczela jest jedyną w pełni rozwiniętą samicą zdolną w naturalnych warunkach do kopulacji z trutniami oraz w warunkach laboratoryjnych może być poddawana

Bardziej szczegółowo

Publiczna Szkoła Podstawowa nr 14 w Opolu. Edukacyjna Wartość Dodana

Publiczna Szkoła Podstawowa nr 14 w Opolu. Edukacyjna Wartość Dodana Publiczna Szkoła Podstawowa nr 14 w Opolu Edukacyjna Wartość Dodana rok szkolny 2014/2015 Edukacyjna Wartość Dodana (EWD) jest miarą efektywności nauczania dla szkoły i uczniów, którzy do danej placówki

Bardziej szczegółowo

Spółdzielnia Niewidomych. start KATALOG WYROBÓW. Data wydania katalogu : sierpień 2017 r.

Spółdzielnia Niewidomych. start KATALOG WYROBÓW. Data wydania katalogu : sierpień 2017 r. Spółdzielnia Niewidomych start Zakład Pracy Chronionej KATALOG WYROBÓW Sprzęt pszczelarski Data wydania katalogu : sierpień 2017 r. SN START 37 700 Przemyśl, ul. Batorego 22 Tel.: +48 16 676 84 60 / 70

Bardziej szczegółowo

Dr hab. Beata Madras-Majewska, prof. SGGW

Dr hab. Beata Madras-Majewska, prof. SGGW Dr hab. Beata Madras-Majewska, prof. SGGW KONTAKT SGGW w Warszawie Wydział Nauk o Zwierzętach Pracownia Pszczelnictwa ul. Nowoursynowska 166 02-787 Warszawa Tel: + 48 225936652 E-mail: beata_madras_majewska@sggw.pl

Bardziej szczegółowo

~-

~- PSZCZELNICZE Rok XXVII ZESZYTY NAUKOWE ----------------------------------------~- 1983 ZMIANY WARUNKÓW EKONOMICZNYCH PRODUKCJI PSZCZELARSKIEJ W LATACH 1970-1981 Instytut Andrzej Pidek Sadownictwa i Kwiaciarstwa

Bardziej szczegółowo

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE PSZCZELNCZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XL. Nr l 1996 EFEKTY STOSOWANA RÓŻNYCH METOD KEROWANA ROZWOJEM RODZN PSZCZELCH Jer z y M a r c i n k o w s k i, P i o t r S k u b i d a nstytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa,

Bardziej szczegółowo

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XXXVII 1993

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XXXVII 1993 PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XXXVII 1993 PODEJMOWANIE CZERWIENIA PRZEZ MATKI PSZCZELE PRZETRZYMYWANE W SKRZYNKACH W ASYŚCIE SWOBODNIE OBLATUJĄCYCH SIĘ PSZCZÓŁ B o ż e n a C h u d a - M i c k i e w

Bardziej szczegółowo

EKOGWARANCJA PTRE PL-EKO-01. Wymagania dotyczące pasiek ekologicznych

EKOGWARANCJA PTRE PL-EKO-01. Wymagania dotyczące pasiek ekologicznych Wymagania dotyczące pasiek ekologicznych Rozporządzenie Rady (WE) nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylające rozporządzenie

Bardziej szczegółowo

OCENA PRZYDATNOŚCI U;ZYTKOWEJ TRZECH RAS PSZCZOŁY MIODNEJ W REJONIE OLSZTYNA. Michał Gromisz Jerzy Bobrzecki

OCENA PRZYDATNOŚCI U;ZYTKOWEJ TRZECH RAS PSZCZOŁY MIODNEJ W REJONIE OLSZTYNA. Michał Gromisz Jerzy Bobrzecki PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE Rok XXVIII Puławy 1984 OCENA PRZYDATNOŚCI U;ZYTKOWEJ TRZECH RAS PSZCZOŁY MIODNEJ W REJONIE OLSZTYNA Michał Gromisz Jerzy Bobrzecki Oddział Pszczelnictwa ISK i Zakład Pszczelnictwa

Bardziej szczegółowo

RACJONALNE ROZMNAŻANIE RODZIN SKUTECZNIE ZWALCZA NASTRÓJ ROJOWY I ZWIĘKSZA PRODUKCYJNOŚĆ RODZIN

RACJONALNE ROZMNAŻANIE RODZIN SKUTECZNIE ZWALCZA NASTRÓJ ROJOWY I ZWIĘKSZA PRODUKCYJNOŚĆ RODZIN BIULETYN NAUKOWY Skrót: Biul. Nauk., Nr 18, 2002 RACJONALNE ROZMNAŻANIE RODZIN SKUTECZNIE ZWALCZA NASTRÓJ ROJOWY I ZWIĘKSZA PRODUKCYJNOŚĆ RODZIN Katedra Pszczelnictwa UWM, Olsztyn S ł o w a k l u c z o

Bardziej szczegółowo

(73) Uprawniony z patentu: (75) Pełnomocnik:

(73) Uprawniony z patentu: (75) Pełnomocnik: RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 187703 (57) Numer zgłoszenia: 323204 (22) Data zgłoszenia: 17.11.1997 (13) B1 (51) IntCl7: A01K 53/00 A23K

Bardziej szczegółowo

OZONOWANIE RODZIN CUDOWNA BROŃ NA VARROA CZY MISTYFIKACJA?

OZONOWANIE RODZIN CUDOWNA BROŃ NA VARROA CZY MISTYFIKACJA? OZONOWANIE RODZIN CUDOWNA BROŃ NA VARROA CZY MISTYFIKACJA? Jerzy WILDE, Maciej SIUDA, Beata BĄK KATEDRA PSZCZELNICTWA, Wydział Bioinżynierii Zwierząt, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie 54 Naukowa

Bardziej szczegółowo

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE ILOSCIOWA STRUKTURA WZIĄTKOW PSZCZELICH NA TERENIE POLSKI W OKRESIE OD MAJA DO SIERPNIA ( )

PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE ILOSCIOWA STRUKTURA WZIĄTKOW PSZCZELICH NA TERENIE POLSKI W OKRESIE OD MAJA DO SIERPNIA ( ) PSZCZELNICZE ZESZYTY NAUKOWE ROK XXIII 1979 ILOSCIOWA STRUKTURA WZIĄTKOW PSZCZELICH NA TERENIE POLSKI W OKRESIE OD MAJA DO SIERPNIA (1974-1977) Michał Gromisz i Zofia Kochańska Oddział Pszczelnictwa IS

Bardziej szczegółowo