TECHNIKA & KONTENT TV

Transkrypt

1 TECHNIKA & KONTENT TV Nr 9/2011(21) ISSN CENA 9,90 zł (w tym 8% VAT) 8 września 2011 O TYM SIĘ MÓWI PRZEŻUJ TO SAM INFO TECH DOLBY ZNÓW ZASKAKUJE MOJA HISTORIA TELEWIZJI ŚWIAT BEZ TELEWIZORA

2

3 SPIS TELE 4 TYLKO U NAS POLSKA TO DLA NAS KLUCZOWY RYNEK Rozmowa z Jackiem Koskowskim, General Manager BBC Worldwide Channels na region Europy Środkowo-Wschodniej 6 MOJA HISTORIA TELEWIZJI ŚWIAT BEZ TELEWIZORA O TYM SIĘ MÓWI 7 PRZEŻUJ TO SAM 12 CIEKAWOŚĆ I MOJE WIELKIE CYGAŃSKIE WESELE TECHNIKA & 14 UWAGA NOWOŚĆ! HISTORIA OBRAZU I DŹWIĘKU (2) 17 INFO TECH 20 DO FIRMY, DO DOMU Sezam 42 KTO TO OGLĄDA? 44 ZŁOTA DWUDZIESTKA 46 PIERWSZA POMOC W SUCHOŚCI NOSA IMPORTER TANDETY KONTENT 22 FESTIWALE: 12 LAF ZWIERZYNIEC PRZYPADKI PIOTRA K. 24 PO TRZECIEJ STRONIE EKRANU ZAMIAST WSTĘPU 26 MOIM ZDANIEM CZŁOWIEK NA LINIE MAN ON WIRE 27 NA CELOWNIKU CZYTAĆ CZY SŁUCHAĆ? 28 TELE RAWA ŚLĄSKIE SERIALE 30 ZA KULISAMI KOBIETY, KTÓRE ZABIJAJĄ 32 TELE INFO NA PLANIE 40 KRESKOSTORIA 41 KOMEDA NAD POZNANIEM WRZESIEŃ

4 TELE TYLKO U NAS POLSKA TO DLA NAS KLUCZOWY RYNEK Marka BBC jest doskonale znana polskim telewidzom, a programy oferowane przez poszczególne kanały mają już swych wiernych odbiorców. Jednak warszawskie biuro BBC Channels działa jako samodzielna jednostka dopiero od kilku tygodni. Dlaczego tak się stało? BBC Worldwide od dawna chciała uruchomić biuro lokalne w Polsce. Teraz, gdy kanały tematyczne (BBC Knowledge, BBC Lifestyle, BBC Entertainment, BBC HD, CBeebies) mają ugruntowaną pozycję na rynku, był to dla fi rmy naturalny krok. Dobrze i sprawnie działający odział terenowy wielkiego medialnego koncernu to nie tylko szef z doświadczeniem i pozycją w środowisku, ale także personel. Proszę o krótką charakterystykę współpracowników. Pracę w polskim biurze BBC Worldwide rozpocząłem kilka miesięcy temu od maja 2011 r. jestem General Managerem BBC Worldwide Channels na region Europy Środkowo-Wschodniej. Od tego czasu opracowuję plany optymalnego rozwoju działalności w Polsce i zastanawiam się nad obszarami, w których będziemy potrzebować nowych pracowników. Jesteśmy przekonani, że ich wiedza i doświadczenie przydadzą się na wielu ważnych stanowiskach. Niedawno informowaliśmy o objęciu stanowiska Marketing Managera BBC Worldwide Channels na region Europy Środkowo-Wschodniej przez Katarzynę Kurasz. Wcześniej zajmowała ona stanowisko Marketing Managera kanału Disney XD, działając w obszarze środkowo- i wschodnioeuropejskim, a także na nowych rynkach. Kasia obecnie pracuje w Londynie, jednak w związku ze ścisłą współpracą z naszym warszawskim biurem często będzie też można spotkać ją w Polsce. W Londynie natomiast ma bliski kontakt z innymi specjalistami w dziedzinie marketingu i zespołem programowym na region Europy, Bliskiego Wschodu i Afryki (EMEA), co też pozwala jej wychwytywać potencjalne efekty synergii między działaniami na innych rynkach oraz dzielić się pomysłami i zasobami. Jesienią do polskiego biura dołączą dwie kolejne osoby pierwszą z nich zamierzamy przedstawić w przyszłym tygodniu. Szukamy przede wszystkim osób dynamicznych, które pasjonują się telewizją i dysponują solidną wiedzą oraz doświadczeniem w branży. Muszą one znać lokalną publiczność, aby zapewnić dalszy wzrost popularności kanałów BBC w nadchodzących latach. Jakie miejsce zajmuje polski rynek w działaniach bieżących firmy i myśleniu o przyszłości. Czy ma swoją specyfikę? Polska to kluczowy rynek dla fi rmy BBC Worldwide w regionie Europy Środkowo-Wschodniej. 4 WRZESIEŃ 2011

5 TYLKO U NAS TELE PRO Zależy nam na działalności naszych kanałów na polskim rynku. Objęcie przeze mnie stanowiska General Managera było pierwszym krokiem do urzeczywistnienia planu stworzenia odrębnego zespołu w Polsce, który będzie w stanie wykorzystać swoją lokalną wiedzę i doświadczenie, by zapewnić dalszy wzrost popularności i rozwój kanałów. Obecnie koncentrujemy nasze starania na rozszerzeniu dystrybucji istniejących kanałów z naszego portfolio, które oferują widzom niezapomniane wrażenia i wysoką jakość. Zespół zajmujący się kanałami tematycznymi pracuje również nad planami innych, długoterminowych możliwości biznesowych. Jesień to dla każdego liczącego się uczestnika gry na rynku telewizyjnym jeden z najważniejszych okresów. Czym BBC zaskoczy, zachęci, przekona polskich widzów do swej oferty w tym okresie? ROZMOWA Z JACKIEM KOSKOWSKIM, General Manager BBC Worldwide Channels na region Europy Środkowo-Wschodniej Na kanale BBC Entertainment silną pozycję mają seriale kryminalne. Jesienią nasi fani mogą spodziewać się nowych sezonów seriali Budząc zmarłych i Milczący świadek, a także wysoko ocenianych, dramatycznych seriali detektywistycznych Sherlock i Oskarżeni oraz drugiego sezonu serialu Morderca z Whitechapel. Bardzo dobrze radzi też sobie blok rozrywkowy, emitowany w ciągu tygodnia. Program Randka w ciemnościach, który sprawdza, czy prawdziwa miłość opiera się wyłącznie na atrakcyjności fi zycznej, pojawił się na antenie 30 sierpnia i od razu zdobył znaczną liczbę widzów. Do ramówki kanału dołączy też nowy sezon kulinarnego show Mistrz kuchni: Zawodowcy, a następnie podnoszący na duchu serial Ukryty milioner i czwarty sezon programu Kuchenne koszmary USA. Z kolei na kanale BBC Lifestyle bardzo popularne są programy kulinarne polscy widzowie poszukują w nich inspiracji i praktycznych porad. Na najbliższe miesiące mamy bardzo mocną ofertę w tym zakresie, w tym takie tytuły jak drugi sezon Dzień wolny Chucka, a także Coś na ząb oraz Rick Stein smak włoskiej opery. Przygotowaliśmy też solidne programy dotyczące domu i projektowania: Domy marzeń: Australia i Pogotowie remontowe. Na kanale BBC Knowledge dobrze sprawdzają się premierowe programy emitowane o godz. 22 w trakcie tygodnia. To pora, gdy wielu polskich widzów włącza nasze kanały i odkrywa ich szeroką ofertę. 16 seria programu Top Gear dołączyła do ramówki w sierpniu, a Szef jak szpieg pojawi się na antenie we wrześniu. BBC Knowledge to również cykle specjalne w sierpniu był to cykl dotyczący katastrof, w którym przyglądaliśmy się efektom huraganu Katrina, we wrześniu natomiast dowiemy się więcej o amerykańskich snach i koszmarach. Na październik zaplanowaliśmy specjalne programy pokazujące niezwykłe osiągnięcia w dziedzinie inżynierii. A co z zaplanowaną emisją na tym kanale bloku tematycznego pod wspólną marką Lonely Planet? Zamierzamy wprowadzić do ramówki BBC Knowledge ten program, dotyczący podróży i przygód, który pojawi się na całym świecie jeszcze w tym roku. Jana Bennett, President Worldwide Networks and Global iplayer, BBC Worldwide chciałaby też powtórzyć sukces transmisji z tegorocznego wesela brytyjskiej pary książęcej i transmitować więcej tego typu imprez, które gromadzą widzów na całym świecie, wokół ważnych wydarzeń w Wielkiej Brytanii. Na początek planowana jest transmisja uroczystości z okazji diamentowego jubileuszu królowej Elżbiety II w 2012 r. W tym roku planujemy też wyemitować cykl London Calling. Ma to być miesiąc różnego typu programów, obejmujący dramat, dokument, historię, kulturę i muzykę, przygotowany w związku ze zbliżającymi się Igrzyskami Olimpijskimi w Londynie. Gdyby miał Pan wybrać jeden program, cykl czy serial, by zarekomendować go naszym czytelników to wybrałby Pan...? Poleciłbym Sherlocka. Sherlock Holmes to świetnie znana, legendarna i uwielbiana na całym świecie postać z literatury kryminalnej. Nasz wyróżniony nagrodami BAFTA serial pokaże Sherlocka, granego przez Benedicta Cumberbatcha, w zupełnie nowej, współczesnej odsłonie. W trzech odcinkach serii, pełnej ekscytujących momentów, akcji i rozrywki Sherlock i John Watson (Martin Freeman) spróbują dotrzeć do prawdy, poruszając się po labiryncie ukrytych wskazówek i groźnych zabójców. Błyskotliwy scenariusz i niezapomniane kreacje aktorskie głównych postaci oto Sherlock dla nowego pokolenia! Polska premiera serialu odbędzie się na kanale BBC Entertainment 2 października o godz Dziękuję za rozmowę. Rozmawiał: Janusz Kołodziej WRZESIEŃ

6 TELE MOJA HISTORIA TELEWIZJI Świat BEZ TELEWIZORA Dawno, dawno temu w moim dzieciństwie nie było telewizji. Królowało radio. W niewielkiej skrzynce mieścił się cały świat: muzyka, piosenka, słuchowiska radiowe, pogadanki, porady praktyczne, komunikaty Polskiego Czerwonego Krzyża z nazwiskami tysięcy ludzi zaginionych podczas wojny, listy słuchaczy z prośbą o interwencję adresowane do programu Fala 56, transmisje sportowe, komunikaty z trasy Wyścigu Pokoju, wiadomości... Przyszła nagle. Pamiętam dobrze moment, w którym po raz pierwszy zjawiła się w moim życiu. Najpierw morra, szum z głośników, strojenie telewizora i sygnał kontrolny. Potem czarno-biały obraz. Niewielki ekran przyciągał jak magnes, wywołując zachwyt, że coś się rusza. Nadawano ledwie kilka godzin dziennie. Na jednym jedynym kanale. Nieważne. Liczyło się co innego, że widać i słychać zdarzenie dziejące się całkiem gdzie indziej, a przecież na naszych oczach. I to niecierpliwe wyczekiwanie na cokolwiek. Długie minuty czekania, zanim nieruchoma plansza Za chwilę dalszy ciąg programu albo Przepraszamy za zakłócenia zamieni się w strumień ruchomych obrazów. W ciągu kilku lat wyrósł na dachach las anten, w naszym krajobrazie pojawiły się wyniosłe maszty transmisyjne, telewizja podbiła niemal całą Polskę, najpierw w Warszawie, potem w dużych miastach, wreszcie na wsi, w świetlicach i gminnych bibliotekach. Oglądano ją gromadnie. Telewizory były jeszcze wtedy luksusem i rzadkością, więc wytworzył się jedyny w swoim rodzaju rytuał wspólnego oglądania: rodzinnie, po sąsiedzku, na wczasach. Kto nie wie, jakim fenomenem socjologicznym stała się w PRL lat pięćdziesiątych telewizja, niech obejrzy debiut fabularny Stanisława Barei, komedię Mąż swojej żony, a w niej zabawną scenkę telewizyjnej transmisji meczu lekkoatletycznego ze Stadionu Dziesięciolecia. Czy zblazowany władca pilota, telewidz drugiej dekady XXI wieku byłby zdolny do takich wzruszeń? Mamy dzisiaj w cyfrowym talerzu paręset programów, ale w przesycie i nadmiarze tego bogactwa coś straciliśmy. Zgadnijcie, Państwo, co? MAREK HENDRYKOWSKI 6 WRZESIEŃ 2011

7 O TYM SIĘ MÓWI TELE PRZEŻUJ to sam Rezydencja Najkrótsze podsumowanie prezentacji jesiennych ramówek: małe programowe trzęsienie ziemi w telewizji publicznej wsparte prezentacją w iście bizantyjskim stylu, rutyna i majestatyczna stabilizacja u jej komercyjnych rywali. I konstatacja, którą pod uwagę powinni wziąć spece od programingu z Woronicza, Ostrobramskiej, Chełmskiej i Wiertniczej: programiści kanałów tematycznych coraz lepiej czytają potrzeby swych widzów, umiejętniej komponują ramówki, zaś ich szefowie nie żałują pieniędzy na zakupy i realizację nowych pomysłów. TVP1, CZYLI POWRÓT może nie do samych źródeł, ale do uświęconej wieloletnią tradycją praktyki, dzięki której każdy świadomy widz wiedział, co go czeka w poniedziałkowy wieczór. A czekał go od zawsze spektakl Teatru Telewizji. W ostatniej dekadzie przeważał na Woronicza pogląd, że TT to przeżytek i programowa ramota, zajmująca cenny prime time itp. Aktualna ekipa zdecydowała o przywróceniu pierwotnej pory emisji i comiesięcznej premierze nowego spektaklu. Wśród nich jest m.in. Kontrym, Getsemani oraz Księżyc i magnolie. Po latach przypomniano sobie o poznawczo-edukacyjnej funkcji telewizji, dzięki czemu od poniedziałku do piątku w godzinach przedpołudniowych dominować będzie na antenie pasmo edukacyjne. Zapowiedzi takich programów jak Żartem z Mozartem, Bezgranicznie kulturalni czy Badacze natury brzmią interesująco. W TVP 1 pojawi się też nowy program kulturalny (we wtorki o 21.50). Lubię to!, z którego dowiemy się co i dlaczego lubią fi lmowcy, pisarze, gwiazdy kina i teatru. Parafrazując Woody ego Allena, prowadzący Piotr Kędzierski, będzie starał się udowodnić widzom, że kultura, to nie jedynie zawartość bakterii w jogurcie, WRZESIEŃ

8 TELE O TYM SIĘ MÓWI Rezydencja Życie nad rozlewiskiem Księżyc i magnolie ale coś, bez czego życie traci smak. W programie: rozmowy z gwiazdami zebranymi w konstelacjach jakich jeszcze nie widzieliście, skecze, piosenki, specjalny cykl: Świat według Andrzeja Poniedzielskiego i Michał Kempa talent sam w sobie. Od wtorku do czwartku (o 21.30) co wrażliwsza część telewizyjnej publiczności fascynować się będzie sagą rodziny Podhoreckich, bohaterów serialu Rezydencja z Grażyną Szapołowską, Jerzym Zelnikiem i Janem Wieczorkowskim w obsadzie. Główne serialowe nowości zagraniczne Jedynki to Pacyfi k i Białe kołnierzyki. Będą też nowe edycje znanych seriali: Ojciec Mateusz i Życie nad rozlewiskiem, wróci również poświęcony transplantacjom i tak chwalony przez nas na wiosnę br. dokumentalny cykl Operacja życie (poniedziałki po Teatrze Telewizji). TVP2, CZYLI NOWE OBLICZE Telewizyjna Dwójka, kierowana od niedawna przez Jerzego Kapuścińskiego po raz pierwszy od dawna zaskakuje wielością nowych propozycji, proponuje ramówkę, w której nie dominują kabaretowe tasiemce i nieudolne naśladownictwo pomysłów eksploatowanych przez stacje komercyjne. Oczywiście ślady po starym myśleniu jeszcze są, choćby w postaci powielającego zgrane do cna schematy i chyba ponad miarę eksponowanego w zapowiedziach, show The Voice of Poland, który poprowadzi Hubert Urbański (uwaga na nową fryzurę), a trenerami uczestników będą: Kayah, Anna Dąbrowska, Andrzej Piaseczny i Nergal. Ze starej szkoły pochodzi też pomysł i realizacja serialu Wiadomości z drugiej ręki, którego premierowy pokaz nie zachwycił nawet, zwykle zachwycających się wszystkim, pań redaktorek z kolorowych pism. Niedziela w TVP2 ma należeć do kultury. Kultura, głupcze! to półgodzinny magazyn kulturalnospołeczny, w którym Kamil Dąbrowa rozmawiać będzie w studio z komentatorami wydarzeń i zjawisk w kulturze pozostającymi w światopoglądowym konfl ikcie (np. Kazimiera Szczuka / Grzegorz Górny, Magdalena Środa / Jan Maria Rokita czy Sławomir Sierakowski / Andrzej Horubała). Do studia zaproszony zostanie również ekspert (analityk, krytyk, medioznawca, antropolog, psycholog, socjolog, teatrolog, kulturoznawca, historyk sztuki itp.) i oczywiście artysta. Z kolei WOK wszystko o kulturze to Magazyn składający się z 4 bloków tematycznych: książka, muzyka, sztuka, teatr. Każdy z nich przedstawia aktualne wydarzenia z danego zakresu kultury. W spektrum zainteresowań znajdą się koncerty, spektakle, wystawy i festiwale z całego kraju. Poszczególne bloki tematyczne będą miały swoich gospodarzy część dotyczącą muzyki poprowadzą: Bartek Chaciński i Jacek Hawryluk, część dotyczącą teatru Maciej Nowak, natomiast po świecie literackim poprowadzi nas Antonina Turnau i Szymon Kloska. W sobotę natomiast czeka na swych widzów pasmo poranne dla dzieci, a w nim Pankot i Kotpan przedstawiają najmłodszym widzom świat teatru, muzyki i plastyki. Pokazane zostaną najciekawsze spektakle Teatru Telewizji dla najmłodszych oraz krótkie formy przede wszystkim animacje. Gośćmi w studiu będą twórcy oraz dzieci, które będą miały możliwość wypytania zarówno gości jak i PANKOTA i KOTPANA o wszystkie nurtujące je rzeczy związane z kulturą. Codziennie o w dwójce POZIOM 2.0, którego autorzy deklarują: W ciągu 50 minut pokażemy nie tylko najciekawsze projekty realizowane The Voice of Poland 8 WRZESIEŃ 2011

9

10 TELE O TYM SIĘ MÓWI Linia życia Świat według Kiepskich Ludzie Chudego przez widzów, ale też podpowiemy, skąd wziąć pieniądze na realizację nowych pomysłów. Pokażemy krok po kroku co zrobić, żeby świat wokół nabrał bardziej różnorodnych kolorów. Bo nie ma sensu czekać, aż inni coś zrobią nikt nie zadba o nas lepiej niż my sami. POLSAT PO STAREMU Jesienią Polsat, który tradycyjnie już nie zaprasza prasy branżowej na ramówkowe prezentacje, oferuje znaną kartę dań fi rmowych. Podajemy je za portalem Wirtualne Media.pl Stawiamy na rzeczy sprawdzone mówi Nina Terentiew, wiceprezes Polsatu ds. programowych. I wymienia: czwartkowe pasmo z serialami Hotel 52 i Szpilki na Giewoncie, do których dołączy komediowo-kryminalny serial Ludzie Chudego (jego pierwsza edycja była nadawana w niedziele), a także paradokumentalne cykle Dlaczego ja?, Malanowski i partnerzy, Trudne sprawy, emitowane w access prime time.- Liczę też na serial Pierwsza miłość, który w maju przeżył drugą młodość, osiągając świetne wyniki oglądalności dodaje Nina Terentiew. Na antenę powróci jesienią również serial Linia życia oraz sitcomy Świat według Kiepskich i Daleko od noszy. W rozrywkowej ofercie Polsatu najmocniejszym akcentem będzie druga edycja show Must be the music. Tylko muzyka. Pojawią się nowe odcinki Światowych rekordów Guinnessa. Stacja przygotowała dwie nowości: przewidziany na niedzielne popołudnia paradokumentalny serial Pamiętniki z wakacji i program publicystyczny Państwo w państwie. Ten drugi poprowadzi dziennikarz Polsat News Przemysław Talkowski. Audycja emitowana w niedziele o będzie poświęcona naruszaniu prawa przez urzędników w stosunku do przedsiębiorców. Pilotażowe odcinki programu wiosną br. pokazywał Polsat News. TVN I TU I TU czyli na normalnej antenie i w sieci na portalu Zmienił się sposób konsumpcji telewizji mówił Edward Miszczak, dyrektor programowy stacji, na konferencji prasowej, prezentując nową ramówkę TVN. Dziś to nie telewizja narzuca, kiedy program będzie oglądany, lecz widz sam wybiera porę. I najważniejszy jest teraz kontent dodał, zapowiadając, że programy TVN będą jesienią dostępne w sieci na większą skalę niż dotąd. W tradycyjnej telewizyjnej ramówce TVN stałymi punktami pozostaną jesienią sobotni Mam talent (w jury zamiast Kuby Wojewódzkiego zasiądzie Robert Kozyra) i niedzielny Taniec z gwiazdami (do jury wejdą Jolanta Fraszyńska i Janusz Józefowicz za Beatę Tyszkiewicz i Zbigniewa Wodeckiego), a współprowadzącą (z Piotrem Gąsowskim) będzie Natasza Urbańska, która zastąpi w tej roli Katarzynę Skrzynecką. Oba show o Po niedzielnym show, ok. godz. 22, zadebiutuje serial kryminalny Układ warszawski (m.in. z Janem Englertem, Grażyną Szapołowską, Lesławem Żurkiem i Bartkiem Topą), podpisany przez Kasię Adamik i Łukasza Jaworskiego. Starcie młodego, ambitnego policjanta z legendarnym włamywaczem ma wszelkie szanse na to, by stać się prawdziwym hitem jesieni. Szybko polubiony przez telewidzów Przepis na życie przeniesie się na drugi sezon z niedzieli na wtorek o Drugim nowym serialem będzie komediowa produkcja Wszyscy kochają Romana (piątki o 20). W obsadzie m.in.: Anna Seniuk, Joachim Lamża, Aneta Todorczuk-Perchuć i Bartek Kasprzykowski. TVN wprowadzi też teleturniej Milion w minutę, którego gospodarzem będzie wszędobylski Marcin Prokop. Nowy program Szymona Majewskiego nosi tytuł ADHD TV i będzie nadawany w poniedziałki o WRZESIEŃ 2011 ADHD TV Układ warszawski

11 O TYM SIĘ MÓWI TELE Jako audycję misyjną dyrektor programowy TVN zapowiedział program podróżniczy S.O.S. dla świata, w którym sześć par gwiazd odwiedzi regiony borykające się z problemami ekologicznymi. Projekt powstał na zlecenie i przy współpracy WWF Polska (emisja: niedziela o 11.30, od 30 października). Ponadto jesienią pojawią się nowe edycje programów: Top model, Kuba Wojewódzki, Kuchenne rewolucje, Kobieta na krańcu świata, Ugotowani, Ewelina Kopic Przepis na życie a także seriali Na Wspólnej i Prosto w serce. Nowości zagraniczne to dwa medyczne seriale Trauma i Mercy. Mimo składanych jeszcze niedawno szumnych zapowiedzi, mimo przekładanych po wielokroć terminów realizacji, Jan Komasa (Sala samobójców) nie rozpoczął w sierpniu zdjęć do związanego fabułą z Powstaniem Warszawskim fi lmu Miasto, w którego produkcji niebiesko-żółta stacja miała aktywnie partycypować i wielokrotnie eksponowała ten fakt. O odwołaniu zdjęć jednak na konferencji, pewnie przypadkiem, nie wspomniano. TV PULS POD LUPĄ W jesiennej ramówce TV Puls znajdzie się nowy codzienny (o 14.30) program pod nieco zaskakującym tytułem Taki jest świat pod lupą, który poprowadzi Ewelina Kopic. Znajdą się w nim wywiady z gwiazdami, relacje z imprez, zapowiedzi wydarzeń kulturalnych, informacje o premierach fi lmowych i muzycznych, a także rankingi gwiazd. Audycja Taki jest świat pod lupą będzie rozszerzeniem emitowanego wiosną w TV Puls magazynu Eweliny Kopic pod tytułem W blasku fl eszy (nadawano go tylko raz w tygodniu). W nowej ramówce TV Puls pojawi się też m.in. wieczorne pasmo z premierowymi serialami, nadawane o godz W poniedziałki pokaże w nim Gliniarza z Memphis, we wtorki Wydział śledczy RIS, w środy Miami medical, a w czwartki Wyścig z czasem. W fi lmowej ofercie stacji z Chełmskiej znajdą się komedie, fi lmy akcji i horrory, a także kreskówki z polskim dubbingiem, m.in. Siedmiu krasnoludków historia prawdziwa z udziałem Katarzyny Figury, Kuby Wojewódzkiego i Macieja Stuhra. TV4 Z GRABOWSKIM W jesiennej ramówce Czwórki znajdzie się program Kroniki Andrzeja Grabowskiego z Alwernii (od 4 września o 22.00), czyli zapis czterech spotkań aktora z publicznością, zarejestrowanych w warszawskim Teatrze Bajka. W Kronikach Andrzej Grabowski zdradza sekrety teatralnej garderoby, wyjaśnia jak walczyć z promocjami, odpowiada na pytanie: jak zostać zakładnikiem swojego własnego talentu? Nowością będzie też trzecia seria amerykańskiego reality-show Survivor (pod tytułem Wyprawa Robinson nadawał go kiedyś TVN). W programie Ryzykanci 16 uczestników w sercu dzikiej Kenii, walczyć będzie o przetrwanie i nagrodę w postaci miliona dolarów. W TV4 znajdą się też dwa zupełnie nowe polskie programy: Ostatnia szansa (zwaśnione osoby będą się w nim godzić) oraz Czysta chata (ekipa sprzątać będzie mieszkania uczestników). JACEK BIELSKI Andrzej Grabowski Mała czarna WRZESIEŃ

12 TELE O TYM SIĘ MÓWI CIEKAWOŚĆ i Moje wielkie cygańskie wesele Ciekawość Świetna prezentacja, prowadzona brawurowo przez Michała Figurskiego, w namacalny nieomal sposób dowodziła, że w najbliższym sezonie Discovery Channel zapewnia niepowtarzalną kombinację rozrywki i wiedzy prawdziwą, wyrazistą i pełną energii. Będzie tu jeszcze więcej emocji i zabawy oraz nowych fascynujących tematów do rozmów z ludźmi ciekawymi świata. Zacząć wypada od zrealizowanej już (29 sierpnia br.) zapowiedzi wprowadzenia nowej oprawy antenowej kanału. Nową koncepcję opracował Ground Zero odbudowa Stephen Royle, Creative Director w Discovery Networks CEEMEA. Jej fi lary to odważniejsza i bogatsza paleta barw, szybko zmieniające się grafi ki, a także nowe ikony i menu w nowej szacie grafi cznej animowane podobnie, jak menu na ekranach ipoda czy iphone a. Moim celem było stworzenie oryginalnej, odważnej i przede wszystkim dynamicznej oprawy czegoś, co będzie odzwierciedlało ewoluującą pozycję naszej marki. ( ) Cieszę się, że udało się nam opracować nową identyfi kację kanału z tak dynamiczną paletą barw, z wykorzystaniem wizerunku największych gwiazd Discovery Channel oraz blokowym układem grafi cznym podsumowuje Stephen Royle. Na fundamentalne pytania: Kto stworzył wszechświat? Czy istnieją światy równoległe? Jak skończy się życie na Ziemi? tej jesieni spróbuje odpowiedzieć Discovery Channel w dokumentalnej, liczącej 14 odcinków, serii Ciekawość. Ciekawość jest nieodłącznym elementem naszej ludzkiej natury nieważne, czy pytamy o rzeczy drobne, czy fundamentalne. W Discovery od lat staramy się pomagać naszym widzom znajdować odpowiedzi na ich pytania. Także w serialu Ciekawość przez kolejne tygodnie będziemy stawiać odważne pytania, szukać na nie odpowiedzi i pokazywać alternatywne scenariusze. Ciekawość to powrót do korzeni i esencja misji Discovery. Jestem przekonana, że spodoba się naszym widzom 12 WRZESIEŃ 2011

13 Moje wielkie cygańskie wesele powiedziała Dorota Żurkowska-Bytner, Country Manager CE, Discovery Networks CEEMEA. Gospodarzem pierwszego odcinka, zaplanowanego na 6 września, będzie jeden z najsłynniejszych naukowców naszych czasów, astrofi zyk i kosmolog Stephen Hawking, który wraz z widzami będzie zastanawiać się, kto stworzył wszechświat. To pytanie jest też tytułem pierwszego odcinka serii. Odpowiedzi na inne frapujące i prowokujące do dyskusji pytania poszukiwać będziemy w towarzystwie wyjątkowych osobowości świata fi lmu: Robina Williamsa, Morgana Freemana, Samuela L. Jacksona czy Maggie Gyllenhaal. Jesienna seria to początek rozpisanego na sześćdziesiąt odcinków i pięć lat projektu fi lmowego Discovery. Polskim narratorem Ciekawości będzie Piotr Fronczewski. Oprócz niej, na antenie Discovery Channel pojawi się ponad dwadzieścia premier. Będzie wśród nich m.in. kolejna seria podnoszącej adrenalinę Szkoły przetrwania z Bearem Gryllsem, pokazujący życie rodzin ofi ar ataku na World Trade Centre fi lm Ground Zero odbudowa, seriale Śmierć z ogłoszenia, Magia Umysłu czy Idiota za granicą. Z kolei na kanale TLC wśród 22 nowych propozycji pojawią się m.in. pierwsza polska produkcja reality show Nie mów pannie młodej, barwny i egzotyczny serial Moje wielkie cygańskie wesele, wzruszająca produkcja towarzysząca młodym rodzicom w pierwszych godzinach życia ich pociech Porodówka oraz przełamujący tabu serial Seks nastolatków. (JAK) REKLAMA

14 TELE UWAGA NOWOŚĆ! TECHNIKA HISTORIA obrazu i dźwięku (2) Drugi problem to zapewnienie kompatybilności istniejących systemów, głównie PAL i NTSC (z Secamem problem jest jeszcze inny zamiast jednej podnośnej koloru są tu dwie, modulowane FM). Interferencji pomiędzy lumą a chromą można najlepiej uniknąć próbkując te sygnały oddzielnie a więc przetwarzając na postać cyfrową nie sygnał kompozytowy ( trzy w jednym luminancja, chrominancja i impulsy synchronizacji), ale sygnał komponentowy (R, G, B lub Y, Cr, Cb) dbając przy tym o w miarę prostą zależność pomiędzy częstotliwością linii a częstotliwością próbkowania. Było coś takiego jak 4fsc czterokrotność podnośnej koloru używana w cyfrowych sygnałach kompozytowych, ale w NTSC było to 14,3 MHz a w PAL 17,7 MHz. Dlatego właśnie pojawiła się stosunkowo mało znana wartość 2,25 MHz, będąca najmniejszą wspólną wielokrotnością częstotliwości linii w systemach 625/50 i 525/59,94 (odpowiednio Hz i 15734,25 Hz, pierwsza z nich pomnożona przez 144 a druga przez 143 daje 2,25 MHz). Wartość 2,25 MHz pomnożona przez 3/2 daje częściej spotykaną 3,375 MHz, będącą swego rodzaju modułem dla różnych formatów. Bo, po kolejnym pomnożeniu przez 4, mamy już gotową częstotliwość próbkowania sygnału luminancji równą 13,5 MHz, a połowa tej wartości (albo podwojone 3,375) daje 6,75 MHz, z którą to częstotliwością próbkuje się często sygnały różnicowe koloru. W przypadku telewizji HD 13,5 MHz to zdecydowanie za mało, stosuje się więc aż 74,35 MHz (próbkowanie luminancji) i oczywiście połowę tego 37,125 MHz (próbkowanie chrominancji). Tak więc standard 4:4:4 oznacza, że wszystkie trzy składniki Y, Cr i Cb są próbkowane z tą samą częstotliwością, obraz ma najlepszą jakość, ale i zajmuje najszersze pasmo. Ponieważ już od czasów analogowych wiedziano, że oko słabiej reaguje na niedokładności koloru (tam też pasmo chrominancji było znacznie węższe niż luminancji), można z powodzeniem pracować w formacie 4:2:2 to znaczy Y próbkować na 100% (co 74 ns) a kolor z częstotliwością o połowę mniejszą (co 148 ns). Obraz 4:2:2 jest często określany jako obraz podstawowy, o jakości studyjnej, wygląda świetnie a ma 66% danych formatu 4:4:4. Można pójść jeszcze dalej zadowalająca (reporterska) jakość to format 4:1:1 (połowa danych) albo nawet format 2:1:1 (33% procent formatu pełnego). Kolejne uproszczenie to próbkowanie co drugiego elementu koloru przykładem jest tu standard 4:2:0. Publikowane w internecie inne objaśnienie jest tylko pozornie inne staje się to zrozumiałe, gdy dołoży się jeszcze jeden rysunek (str. 16). Kolejna różnica pomiędzy wizją a fonią to długość słowa (przy przetwarzaniu liniowym). Dźwiękowcycyfrowcy wiedzą, że maksymalny stosunek sygnału do szumu dla cyfrowego audio wyraża się wzorem (6,02N + 1,76) db, gdzie N jest liczbą bitów w słowie. Dziwią się więc słysząc o tylko 8 lub 10 bitowym kodowaniu wizji (ostatnio bitów jest 12). Bo co to jest te 50 czy 60 db obliczone według powyższego wzoru, jest to mało! Rzeczywiście mało, ale z uwagi na inny charakter cyfrowego sygnału obrazu oraz sposób jego percepcji, uproszczony wzór na maksymalną dynamikę wideo ma postać (6,02N + 10,8) db. I tu dziesięć bitów to ponad 70 db a dwanaście bitów daje decybeli ponad 83. Ostatnim w tym mini-cyklu zagadnieniem, jakie chcę poruszyć jest deszyfracja literek i lub p towarzyszących skrótowym opisom formatów. Typowy opis ma postać 1920 x 1080, co czytamy tak: pierwsza liczba to liczba pikseli w każdej linii (tu prawie 2 tysiące), druga liczba to ilość tych linii. Klasyczny obraz telewizyjny SD PAL o proporcjach 4:3 w tym zapisie ma postać 768 x 576 i odpowiada analogowemu PAL-owi 625 linii/50 pól/s. W analogu pikseli specjalnie nie liczono, choć byli tacy, co za piksele przyjmowali liczbę otworów w maskownicy (taka metalowa płyta kierująca odpowiednie promienie elektronowe z odpowiednich elektronowych dział do odpowiednich luminoforów). Czasem opis jest nieco inny, np. HD 720 lub HD Widać, że jak się coś zostawia, to właśnie liczbę linii. A skoro linie to wreszcie to p oraz i. Zacznę od i, bo i to i pojawiło się jako pierwsze. Chodzi tu o pierwszą literę angielskiego słowa interlaced przeplatany. Oszustwo, jakim jest kino czy telewizja, polega na pokazywaniu szeregu oddzielnych klatek (ramek), które nasze biedne oczy, mające określoną stałą czasową, widzą jako całość. Ruch nie skacze, jak na zabawie w remizie oświetlanej stroboskopem, ruch jest płynny. Kiedyś sądzono, że płynność rozpoczyna się od 12, potem 16 klatek na sekundę. Ustalono, że lepiej będzie 24. I tak zostało, przynajmniej w fi lmie. W telewizji było nieco inaczej, w swej elektronicznej wersji mogła 14 WRZESIEŃ 2011

15 15

16 TELE UWAGA NOWOŚĆ! TECHNIKA 4:2:2 (ITU-R BT.601-4, D-1) 4:1:1 (DV-NTSC, DVCPRO) Próbki luminancji (Y) próbkowanie 13,5 MHz Próbki chrominancji (Cr, Cb) próbkowanie: 13,5 MHz (format 4:2:2) 6,76 MHz (formaty 4:1:1, 4:2:0) 4:2:0 (Dv-PAl, MPEG2-ATSC) zegar luminancji zegar chrominancji kolejne piksele próbkowanie o połowę mniejsze 6,5 MHZ próbkowanie o połowę mniejsze 6,5 MHZ wybrane próbki piksele czas Rysunek dodatkowy pokazuje skąd się biorą grupy pikseli i dlaczego są one różne dla sygnałów Y, Cb i Cr. Opis różnych wartości częstotliwości próbkowania oraz różnych wybieranych pikseli jest tożsamy. We wszystkich pikselach spróbkowany jest sygnał luminancji. W pikselach nieparzystych oprócz luminancji spróbkowany także sygnał chrominancji. (teoretycznie) przyjąć dowolną wartość częstotliwości ramki (czy pola). Dla wygody wybrano tę samą częstotliwość jaką miała sieć zasilająca w razie awarii czegoś, co w zamierzchłych czasach nazywano układem koła zamachowego i zaniku impulsów synchronizacji pionowej telewizor sam synchronizował się z siecią. W Europie sieć zawsze miała 50 Hz (poza latami w tzw. demoludzie, gdzie notorycznie nie wychodziła poza 48,5 49 Hz), w Stanach i w Japonii było to 60 Hz. I tak zostało. Mając 50 zmian na sekundę zdecydowano się je sprytnie wykorzystać w taki sposób, aby w tym odstępie 20 ms podzielić ramkę na DWA pola, z liniami parzystymi i nieparzystymi, przeplatającymi się nawzajem a nadchodzącymi co 10 ms. Przy częstotliwości ramek równej 25 Hz (o 1 lepiej niż w kinie) miało to dodatkowo redukować efekt migotania. Znaczy to i wprowadzono celowo (obniżając jednocześnie pasmo przesyłanego sygnału). W przypadku awarii układu zarządzającego tym procesem (określano to zła międzyliniowość ) na ekranie obraz stawał się mniej ostry, linie były jakby pogrubione i nie było to dobre. A teraz to i nie jest dobre. Teraz dobre jest p jak progressive. Czyli bez przeplotu, bez podziału na pola cała ramka a za nią następne. W dzisiejszych przetwornikach obrazowych stanowiących przecież coś w rodzaju adresowalnych macierzy aż się o to prosi. Bo jakość takiego obrazu (wcześniej po prostu zbyt skomplikowanego) jest wyraźnie lepsza, choć technicznie nieco trudniejsza do osiągnięcia. Przeplot wnosi całą masę dość skomplikowanych do wyjaśnienia zniekształceń. I jest niemodny. Przeciwnie, modne staje się zwielokrotnianie wszelkich częstotliwości, telewizory 100, 200 a ostatnio nawet i 600..hercowe Układ technicznie dość prosty (w telewizorze 100 Hz), zawierający pamięć jednej ramki i wyliczający z ramki aktualnej i ramki poprzedniej wartość ramki nieistniejącej w transmisji (bo nadawcy nie przeszli jeszcze na wyższe niż 50/60 pól standardy) daje efekty rzeczywiście zadowalające. Ale żonglowanie liczbami (w celu oczywistym, rynkowym) uzyskiwanymi za pomocą układu, który nie wylicza, ale po prostu powtarza ostatnio odebraną ramkę 5, 10 czy więcej razy to chyba raczej oszustwo Ukazało się ostatnio kilka wyników badań, w których wykazano, że taka przesada może doprowadzić do pogorszenia jakości obrazu. Za nasze dodatkowe pieniądze GRZEGORZ MORKOWSKI 16 WRZESIEŃ 2011

17 INFO TECH TELE DOLBY ZNÓW ZASKAKUJE tym razem profesjonalnym monitorem referencyjnym PRM Dolby, znane jako kolejno Dolby A, B, C, S czy SR, to było zawsze audio. Od lat 70. również audio towarzyszące obrazowi powszechnie stosowane w fi l- mie i telewizji systemy Dolby Stereo, Dolby Digital (AC-3), Surround, E, Prologic, TrueHD. Dzięki fi rmie Dolby dźwięk jest coraz lepszy najpierw stereo, potem dookólny, 3D i coraz bardziej powszechny kiedyś magnetofony a obecnie smartfony (Dolby Mobile). Tym razem fi rma zaskoczyła wszystkich urządzeniem ściśle wizyjnym doskonałej jakości monitorem odniesienia, potrzebnym niemal na każdym etapie profesjonalnej produkcji telewizyjnej lub fi lmowej. Bowiem przy obfi tości standardów, służących do prawidłowej oceny obrazu (kontrastu, dynamiki a zwłaszcza kolorów) oraz mnogości typów monitorów potrzebny jest wzorzec monitor referencyjny właśnie. PRM4200 to jednocześnie koniec, do niedawna niezastąpionych, wzorcowych monitorów kineskopowych. Dla kineskopu przekątna powyżej 32 cali to ogromny problem, dla plazmy czy LCD nie. Przekątna to nie wszystko, ważna jest jakość. Dzięki specjalnej cyfrowej obróbce sygnału, jednoczesnemu sterowaniu fi ltrów matrycy i jaskrawości podświetlenia LED, superdokładnemu wykonaniu i doskonałych, stabilnych parametrach, ten wielokrotnie nagradzany 42 calowy monitor, zapewnia obraz o nieporównywalnej jakości. Ekran ma 1920x1080 pikseli, odświeżanych z częstotliwością 120 Hz, podświetlenie zaś to 1500 diodowych triad RGB (każda dioda indywidualnie testowana przed montażem) REKLAMA WYNAJEM SPRZ TU: system do animacji komputerowej MOTION CAPTURE (tak e z ob ug i studiem), kamera Arri ALEXA, specjalistyczny system do Color Grading u oraz Compositing u obrazu SGO - MISTIKA, LINK cze bezprzewodowe z kontrol kamery. Kontakt telefoniczny: kk@accentec.pl

18 TELE INFO TECH TECHNIKA sterowanych niezależnie, ramka po ramce i zapewniających niesamowitą czerń zachowującą konieczne szczegóły oraz dynamikę i kontrast bez efektów ubocznych. Żeby nie drażnić profesjonalnego widza typowym dla wszystkich monitorów rozwiązaniem OSD (menu i regulatory wyświetlane na ekranie a zatem przesłaniające oglądany obraz lub z nim zmieszane) wszelkie regulacje monitora wykonuje się tu z oddzielnego pulpitu zdalnego sterowania montowanego w stojaku lub stawianego na stole. Monitor emuluje właściwie wszystkie używane standardy obrazów (fi lmowy, telewizyjny) pokazując, w razie potrzeby, jak wyglądałby konkretny obraz na innym monitorze, używanym poprzednio przez montażystę czy to monitorze kineskopowym, LCD czy plazmowym. Kolory są zgodne z zaleceniem 709, SMPTE C, EBU, P3 oraz mogą być dowolnie dobierane przez użytkownika. Kąt widzenia to +/- 45 stopni. Wejścia przyjmują a wyjścia podają sygnały 1.5G i 3G SDI, 10 lub 12-bitowe (naturalne a nie poprzez konwersję do bitów 10, bez procesu ditheringu), w trybie pojedynczym lub dual-link. Doskonałe odwzorowanie kolorów fi lmowych jest możliwe dzięki obsłudze tablic LUT 1D i 3D. W roku 1977 fi rma Dolby zabłysnęła przy fi lmach Bliskie spotkania 3 stopnia oraz Gwiezdne Wojny, teraz, wciąż obecna na rynku, przypomniała o sobie podczas remasteringu w formacie 4K słynnego Czasu Apokalipsy, w którym monitor PRM 4200 pełnił kluczową rolę. PAGLIGHT PROPONUJE interesujący system oświetleniowy dla kamer ENG/EFP. Brytyjska fi rma PAG od 40 lat zajmuje się akumulatorami, ładowarkami oraz światłem i akcesoriami oświetleniowymi dla kamer telewizyjnych. Mają spore osiągnięcia, choć nie są zbyt znani. Wzorem innych fi rm postawili nie na jeden wyrób, ale na system o nazwie Paglight. Jest to unikalne rozwiązanie pozwalające na pracę ze światłem żarowym, halogenowym, HMI (lampy rtęciowo-jodkowe) oraz LED, różne plany zdjęciowe wymagają przecież różnego światła. Paglight to obudowa z refl ektorem oraz wtykane do niej głowice oświetleniowe. Standardowa głowica halogenowa pracuje z mocą od 20 W do 100 W, głowica miękkiego startu blokuje, często zdarzające się podczas rozruchu zimnej lampy, zjawisko włączania się zabezpieczenia przetężeniowego w akumulatorach litowo-jonowych. Moduł regulacji napięcia wydłuża czas życia akumulatora i lampy, moduł ściemniania również. Włożenie głowicy HMI zmienia oświetlenie na jasne światło łukowe, przy poborze mocy rzędu 24 W światło to odpowiada 100 W żarówce, z tą różnicą, że ma temperaturę barwową światła dziennego. Najmniej prądu pobiera głowica LED, jej moc to zaledwie 11 W. W lampie Paglight można regulować jasność oraz charakterystykę światła od światła skupionego po rozproszone. Specjalna i opatentowana konstrukcja lampy sprawia, że jest najchłodniejszą z używanych lamp nakamerowych. Do lampy istnieje oczywiście cała gama akcesoriów skrzydełka, fi ltry, uchwyty. Preferowana wersja newsowa ze światłem LED pobiera 50 W mocy, ale z 2 metrów zapewnia światło o natężeniu 900 luksów! Są też i inne wersje Paglightów Mini Paglight dla mniejszych cyfrowych kamkorderów, zestaw Paglight C6 (zasilanie z 6V, lampa, dyfuzor, fi ltry, akumulator oraz ładowarka) oraz Paglight 250W nakamerowe lub trzymane w ręku oświetlenie wypełniające. NOWE CYFROWE MIKROFONY NEUMANNA Scyfryzowano już chyba wszystko poza mikrofonem i głośnikiem. Tylko kapsuła czy membrana pozostają wciąż analogowe. Ale tuż za nimi pojawia się przetwornik A/C i pojawia się nazwa digital. Tak też i jest w przypadku mikrofonów cyfrowych, w których niezniekształcony przejściem po kablu oraz przejściem przez przed-wzmacniacz mikrofonowy analogowy sygnał, pobierany niemal wprost z przetwornika, zostaje przetworzony na postać cyfrową. A skoro już jest cyfrowy, to można z nim dalej robić wszystko Neumann aktualnie ma około 10 takich mikrofonów z literką D należących do rodziny Solution-D, ostatnio (sierpień 2011) pojawiła się 18 WRZESIEŃ 2011

19 para KMS104/105D (kardioida i superkardioida wokalowa ). Parametry akustyczne tych mikrofonów są takie same jak ich analogowych poprzedników. Ale parametry wyjściowe są znacznie lepsze. Wewnętrzny, wysokiej klasy przetwornik (sigma-delta, opatentowana własna konstrukcja Neumanna) oraz procesor cyfrowy umożliwiają wiele funkcji, do tej pory absolutnie niemożliwych. Wykorzystany jest tutaj niemal do końca zakres dynamiki większy niż w wersji analogowej. Mikrofon taki może być zdalnie sterowany możliwy jest wybór odpowiednich, skonfi gurowanych i zapisanych przez użytkownika nastaw urządzenia takich jak zmiana wzmocnienia, charakterystyka kierunkowa, fi ltry, wyciszenie, faza. Dzięki cyfryzacji zaraz po membranie mikrofon jest znacznie bardziej odporny na zakłócenia (co w przypadku estradowych 104/105D ma niebagatelne znaczenie). Mikrofon nie wykazuje objawów przycinania czy przesterowania, bo procesor ma bardzo szybki limiter/kompresor (pełniący również rolę de-essera). W systemie może stanowić źródło synchronizowane albo asynchroniczne. Wyjście cyfrowe jest formatu AES 42 (kabel 110 omów), dzięki DMI cyfrowym interfejsom mikrofonowym przekształcane dalej do postaci AES/EBU lub S/PDIF. Możliwe są częstotliwości próbkowania od 44,1 khz do 192 khz. Opisywane mikrofony mają przetworniki ciśnieniowo-gradientowe, charakterystykę częstotliwościową od 60 Hz do 20 khz, maksymalną wartość SPL dla 0 dbfs równą 141 db SPL, dynamikę 125 dba. Zasilanie od +6 V do +10,5 V (maksymalny prąd 150 ma). GRZEGORZ MORKOWSKI REKLAMA Convergent Design - Gemini 4:4:4 (R)evolutionary Uncompressed HD Video Recorder Gemini 4:4:4 Features: NOWO! Fully uncompressed, 10-bit, 4:2:2/4:4:4 video recorder with sunlight viewable monitor Supports Dual-Link, 3G, 1080p60, 3D and S-Log with full support for viewing LUTs Perfect for F3, F35, Alexa, all Filmakers Uses new high performance, low cost SSD Media Compliments the highly acclaimed nanoflash. TWENTY 4 SEVEN S.C. tel.: fax: biuro@twety4seven.pl

20 TELE DO FIRMY, DO DOMU TECHNIKA NAJLEPSZY TELEWIZOR 3D Zastosowana w 46 telewizorze Philips Smart LED z serii 9000 technologia 3D Max, dzięki wykorzystaniu rozdzielczości Full HD i możliwości oglądania nawet pod kątem 180, zapewnia niezwykłą wyrazistość obrazu bez względu na pozycje i miejsce w którym siedzi widz. Ponadto telewizory 3D Max umożliwiają konwersję obrazów 2D do 3D oraz kontrolę głębi uzyskanego w ten sposób obrazu. Zastosowanie fi ltru Moth Eye (oko ćmy) pozwoliło zminimalizować ilość światła odbijanego od matrycy, co pozwoliło na podwyższenie postrzeganego kontrastu wyświetlanego obrazu. Występowanie efektu cross talk drażniącego, ale dotychczas typowego zjawiska dla aktywnego 3D zredukowano do niemal niezauważalnego poziomu oraz dodano możliwość precyzyjnej kontroli głębi natywnego obrazu 3D. Jakość obrazu poprawiono do absolutnego maksimum bez utraty naturalności oraz wprowadzono w końcu opcję kalibracji ISF. Funkcja kompensacji ruchu jak zwykle w przypadku telewizorów Philips należy do najlepszych na rynku, zaś cena jak na tak dopracowany telewizor jest bardzo atrakcyjna podano w uzasadnieniu. NAGRODY EISA W 1982 r. redaktorzy naczelni 5 magazynów fotografi cznych po raz pierwszy wybrali Aparat fotografi czny roku. Dziś do Europejskiego Stowarzyszenia Technik Audiowizualnych EISA należy 50 czasopism z 19 krajów europejskich poświęconych elektronice użytkowej, m.in. Audio, Płaskie Ekrany/VideoMix i Foto Kurier, których redaktorzy naczelni co roku przyznają nagrody najlepszym produktom konsumenckim w kilku kategoriach. Obecnie są to: Audio, Wideo, Kino domowe, Sprzęt samochodowy, Foto i Urządzenia przenośne, a w każdym z nich jest jeszcze po kilka podkategorii. 15 sierpnia ogłoszono, że Nagrodami EISA , które zostały wręczone podczas targów IFA w Berlinie, w kategorii wideo uhonorowano: Canon LEGRIA HF M41 (kamkorder), JVC DLA-X7 (wideoprojektor), JVC Everio GS-TD1 (kamkorder 3D), LG 55LW650S + HLX56S (kino domowe 3D), Loewe Individual 46 Compose 3D (AV-Streaming TV); Panasonic VIERA TX- P50VT30 (telewizor plazmowy), Philips 46PFL9706 (telewizor 3D), Samsung UE40D6500 (telewizor o najlepszym stosunku jakości do ceny Best Buy TV), Sony BDP-S780 (odtwarzacz Blu-ray), Sony BRAVIA KDL-55HX920 (telewizor LCD), Sony Handycam HDR-PJ10E (rodzinny kamkorder). Od 2005 r. EISA przyznaje również Green Awards. Za najbardziej przyjazny środowisku telewizor uznano pobierający zaledwie 56 W LED Smart Econova fi rmy Philips (46PFL6806), która rok temu tę nagrodę zdobyła za Econova ECO Smart LED TV (42PFL6805). Na uwagę zasługuje fakt, że coraz więcej nagrodzonych urządzeń ma tryb 3D. EUROPEJSKA PLAZMA Telewizor Panasonic VIERA TX-P50VT30E/B NeoPlasma wyposażono w szereg technologii zapewniających doskonałą jakość obrazu 2D i 3D. System VIERA Connect umożliwia dostęp do pełnego zestawu najnowszych usług sieciowych. Wbudowany subwoofer sprawia, że dźwięk jest bogaty i przekonywujący. Cyfrowy program telewizyjny może zostać zarejestrowany na karcie SD i dysku twardym, a różnorodnie kodowany materiał multimedialny odtwarzany poprzez port USB. Jury EISA swoją decyzję uzasadniło m.in. stwierdzeniem, że klienci otrzymują niezwykle głęboki poziom czerni, wspaniały kontrast i realistyczne kolory. Szybki ruch wygląda jednocześnie płynnie i ostro. Telewizor gwarantuje najwyższej klasy rozrywkę przy oglądaniu programów telewizyjnych i fi lmów. PROJEKTOR 3D JVC DLA-X7 z certyfi katem THX 3D i trzema 0,7 chipami D-ILA Full HD charakteryzuje się wysokim kontrastem natywnym :1 i jasnością 1300 ANSI lumenów. Projektor współpracuje z aktywnymi okularami, co umożliwia wykorzystanie szeregu ekranów; w innym wypadku mogłoby to stanowić problem. Wykorzystywane w DLA-X7 kluczowe technologie umożliwiają regulację krzywej gamma, gwarantują precyzję kalibracji dzięki 7 wymiarowemu systemowi zarządzania kolorami oraz płynnemu renderingowi wszystkich formatów wideo realizowanemu przez procesor obrazu HQV Reon-VX. Wysokoefektywna lampa UHP 220 W ma żywotność ok godz. przy pracy w normalnym trybie. Projektor ma automatyczną osłonę obiektywu, dwa wejścia HDMI (wersja 1.4a, kompatybilne z 3D, 1080/24 i Deep Color) oraz RS232C, komponent, PC, Trigger, 3D sync i LAN. Instalację ułatwiają funkcja Lens-Shift (przesunięcie obiektywu o ±80% w pionie i ±34% w poziomie) i 2-krotny zoom z elektryczną regulacją ostrości. W zależności od odległości od ekranu (3,01 do 6,13 m) wyświetla obraz w formacie 2D i 3D o przekątnej ( cm). 20 WRZESIEŃ 2011

21 DO FIRMY, DO DOMU TELE KINO DOMOWE 3D KAMKORDER 3D Kamera wideo JVC Everio GS-TD1 jest wyposażona w automatyczne funkcje ułatwiające wykonanie wysokiej jakości fi lmu 3D, podczas gdy zestaw funkcji manualnych umożliwia bardziej doświadczonym użytkownikom całkowitą kontrolę nad efektem końcowym. Praca może być kontrolowana za pomocą dotykowego ekranu LCD 3D niewymagającego użycia okularów i łatwego w obsłudze menu. Materiał fi lmowy 3D można zachować w przyszłościowym formacie 2x full HD, zapewniającym wysoką rozdzielczość obrazu lub w standardowym formacie AVCHD ( side-by-side ). Kamera jest wyposażona w parę jasnych, wysokiej jakości obiektywów zmienno-ogniskowych F1,2 umożliwiających realizację fotografi i i fi lmu 2D i 3D nawet w złych warunkach oświetleniowych. BLU-RAY Z INTERNETEM Sony BDP-S780 to pierwszy odtwarzacz Blu-ray tej fi rmy wyposażony we własne układy scalone. Znakomity obraz został uzyskany za pomocą fi r- mowego procesora obrazu, a dostęp on-line do bogatego materiału fi lmowego zapewnia przeglądarka Entertainment Database Browser. Odtwarzacz umożliwia konwersję materiału 2D do 3D, realizuje przesyłanie obrazu przewodową i bezprzewodową siecią DLNA. Urządzenie, zapewniające szybki start płyt BD oraz odtwarzanie płyt CD i SACD (audio), jest przygotowane do obsługi komunikatora Skype i ma wbudowaną przeglądarkę internetową. Zaawansowana technologia redukcji hałasów (Advanced IP Content Noise Reduction Pro) sprawia, że dźwięk materiałów z internetu jest żywy i wyraźny, a funkcja Super Bit Mapping zapewnia ostry i realistyczny obraz. Dwa urządzenia fi rmy LG tworzą w opinii jurorów EISA najlepszy na rynku system kina domowego. Telewizor LCD 55LW650S wykorzystuje pasywną technologię 3D, co w porównaniu z technologią aktywną pozwoliło zastosować lekkie, stosunkowo tanie i niewymagające stosowania baterii okulary. Obrazy 3D prezentowane są w sposób naturalny, z pomijalnymi przesłuchami, bez powodowania zmęczenia oczu, a obraz telewizyjny lub pochodzący z odtwarzacza Blu-ray cechuje bardzo wysoka jakość. Telewizor bardzo prosto łączymy z fi rmowym HLX56S zintegrowanym z odtwarzaczem Blu-ray i bezprzewodowym 150 W subwooferem całość dostarcza dźwięk 4.1 o łącznej mocy 430 W. Technologia NetCast 2.0 zapewnia dostęp do zasobów YouTube, Picasa, AccuWeather, Viewster, Accedo, vtuner i MLB (+ serwisy lokalne). Wbudowane radio RDS umożliwia zaprogramowanie 50 kanałów. Wśród złączy jest do stacji dokującej dla ipoda i iphone a oraz Ethernet. Ciekawostką jest możliwość nagrywania płyt CD przez złącze USB, np. na pendrive a. KAMERA Z PROJEKTOREM Kamera wideo Sony HDR PJ10E z 3 ekranem LCD i wbudowanym projektorem jest unikatową konstrukcją z uwagi na łatwość realizacji ujęć, automatyczną kreację opowieści fi lmowej i prezentacji fi lmu na dużym ekranie. Szerokokątny obiektyw o potężnym zakresie zmiany ogniskowej (x30 zoom optyczny i x350 cyfrowy), niezwykle czuły przetwornik obrazu Exmor R CMOS zapewniający bardzo wysoką jakość obrazu przy fotografowaniu w słabym świetle i system automatyki sprawiają, że kamera niezwykle elastycznie dostosowuje się do różnych warunków zdjęciowych. Materiał fi lmowy jest gromadzony w wewnętrznej pamięci o pojemności 16 GB (MS/SD/SDHC/SDXC), która wystarcza na zapisanie do 6,5 godz. fi lmu Full HD. Może być on poddany natychmiastowej edycji w celu prezentacji krótkiego fi lmu z dodanym podkładem muzycznym. Miniaturowy projektor DLP umożliwia projekcję fi lmu w rozdzielczości 640x360 na każdej gładkiej i jasnej powierzchni z odległości 0,5-3 m. Głośniki stereo z funkcją Clear Phase i cyfrowym wzmacniaczem S- Master zapewniają czysty, dynamiczny dźwięk. Za pomocą kamery można też wykonywać zdjęcia w maksymalnej rozdzielczości 3,3 MP (4:3, 2112x1584 px) lub 2,5 MP (16:9, 2112x1188 px). Akumulator wystarcza na ok. 1,5 godz. pracy. ODTWARZANIE MULTIMEDIÓW W CAŁYM DOMU Zestaw Loewe Individual 46 Compose 3D prezentuje znakomity obraz i dźwięk oferując szereg możliwych do realizacji połączeń. Wewnętrzny dysk twardy DR+ o pojemności 500 GB umożliwia zapis, archiwizację i przesyłanie wszystkich zarejestrowanych audycji do każdego pokoju w naszym domu, nawet wtedy, gdy jest to audycja 3D. Każdy zarejestrowany materiał fi lmowy może być przesłany przez łącze LAN, WLAN lub Powerline i oglądany na innych ekranach Loewe wyposażonych w funkcję Follow-me. Można rozpocząć oglądanie programu TV w salonie, w każdej chwili zrobić pauzę w oglądaniu i kontynuować oglądanie w sypialni po naciśnięciu jednego przycisku na pilocie. JERZY BOJANOWICZ WRZESIEŃ

22 TELE FESTIWALE: 12 LAF ZWIERZYNIEC PRZYPADKI Piotra K. Choć do niemal ostatniego momentu ważyły się losy tegorocznej edycji, Letnia Akademia Filmowa odbyła się jednak, już po raz 12. w malowniczym Zwierzyńcu. Nie tylko odbyła, ale też zrobiła to z sukcesem, czego dowodem świetna frekwencja na ponad 250 seansach, dalekie od wakacyjnej sielanki dyskusje, interesujące spotkania z niebanalnymi gośćmi i zapowiedź przyszłorocznej, jeszcze ciekawszej edycji LA- F-y, dla której trzynastka może i oby okazała się szczęśliwa. A to szczęście niech ma realny, Księstwo fi nansowy wymiar, bo pomysłodawca i rektor zwierzynieckiej akademii Piotr Kotowski nie ma nigdy problemu ze skompletowaniem programu i wykładowców, czy z zaproszeniem gości z kraju i świata, ale co roku traci resztki swej kiedyś legendarnej czupryny podczas nieprzespanych nocy, kiedy przed oczami stają mu kolejne wolty sponsorów, rosnące długi i niezapłacone rachunki. I niewiele go pociesza informacja, że podobnie do jego świetnego festiwalu, funkcjonuje w Europie jeszcze kilka podobnych przedsięwzięć w krajach o wiele bogatszych w gotówkę i fi lmowe tradycje. 15 sierpnia mógł odetchnąć z ulgą, bo 12 LAF szczęśliwie dobiegła końca, ale pewnie następnego dnia już zaczął klamkować w sprawie funduszy na 2012 rok. Warto i trzeba mu pomóc, bo zasługi Akademii dla fi lmowej edukacji są niezaprzeczalne, a od początku popierające i wspierające idee letnich spotkań władze małego Zwierzyńca nie są w stanie wysupłać z miejskiej kasy dodatkowych funduszy. Finansowe perturbacje zwierzynieckiej imprezy mają także swą genezę w nieprawdopodobnym wysypie przedsięwzięć fi lmowych, jakby każdy większy ośrodek w Polsce nagle zapragnął pójść śladami Cannes, Gdyni czy choćby Zwierzyńca. Potencjalni sponsorzy, fi rmy i instytucje gubią się w natłoku ofert, zaproszeń i propozycji. A niektórzy organizatorzy nowych festiwali czy przeglądów nawet nie starają się znaleźć dla niej jakiejś przemyślanej formuły, po prostu kopiują sprawdzone wzorce lub grzeją się przy ogniu już istniejących. CORMAN, BRASS, KACHYNA To tylko kilka z długiej listy wybitnych nazwisk, których dzieła pokazano w tym roku w sercu Roztocza. Maghreb, Syberia i Litwa to z kolei regiony, Nieściszalni gdzie poszukiwano nowych fi lmowych śladów. Zaproszono widzów na fi lmowe śluby i wesela, zachęcono do rozmowy o jesieni życia, zaprezentowano festiwalowe remanenty i najlepsze polskie produkcje ostatnich miesięcy, pokazano europejskie wydarzenia i seanse z Maciejami, Adamkiem i Cuske. A jeśli ktoś czuł jeszcze niedosyt, to pędził o północy do kina nocnego w miejscowym amfi teatrze by obejrzeć co nie co i wysłuchać koncertu. Ale ponieważ nie tylko samym oglądaniem człowiek żyje i nie powinien zapominać, że jest na specyfi cznej, ale jednak letniej szkole, w Zwierzyńcu o fi lmie i jego ludziach się dyskutuje, chętnie spiera, a czasem nawet obala autorytety i ustanawia nowe. W znakomitej większości młoda widownia uważnie słucha poprzedzającego każdą projekcję mini-wykładu, ale nie zawsze w poseansowej debacie sekunduje uznanemu krytykowi czy autorowi fi lmu. Nie ma tu taryfy ulgowej dla nieudanych projektów, ale nie ma też oglądania na kolanach dzieł uznanych mistrzów. Pokolenie dzisiejszych kinomanów może nie ma tej, co jego antenaci sprzed kilkunastu lat, żądzy wiedzy i zbyt dużego życiowego doświadczenia, 22 WRZESIEŃ 2011