Czysta Energia Europy. Przemysł i energetyka - Nie dla rozbieżności interesów?

Transkrypt

1 Czysta Energia Europy Przemysł i energetyka - Nie dla rozbieżności interesów? Warszawa, grudzień 2009

2 Cel: Przedstawienie szacunkowych kosztów Unijnej polityki czystej energii na przykładzie Zakładów Azotowych Puławy S.A. firmy sektora nawozowego, który znajdzie się w najtrudniejszej sytuacji ekologicznej po roku 2013 ( wg DG Enterprise sektor nawozowy jest na pierwszym miejscu sektorów narażonych na wyciek węgla, Carbon Intensity Costs/CVA = 92,4%, Trade Exposure = 27,4% Próba odpowiedzi na pytanie: Rozbieżności interesów czy synergie energetyki i przemysłu? Zakres: Wielkości emisji do powietrza i szacunkowych wzrostów kosztów związanych z nowymi unormowaniami unijnymi w zakresie polityki czystej energii wzrost obciążeń dotyczących emisji zanieczyszczeń do powietrza wynikających z Dyrektywy IED dodatkowy wzrost obciążeń dotyczący emisji SO 2 i NOx wynikający z Traktatu o przystąpieniu i projektu Ustawy o systemie bilansowania i rozliczania emisji SO 2 i Nox wzrost obciążeń dotyczących emisji gazów cieplarnianych wynikający z Dyrektyw EU ETS 2003/87/WE, 2004/101/WE i 2009/29/WE Wybrane kierunki łagodzenia skutków kosztowych polityki czystej energii dla energetyki i przemysłu

3 Nowelizacja IPPC Zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola + duże obiekty spalania IPPC + LCP ( 2001/80/WE) + 5 innych = Dyrektywa IED Wymagania IPPC + LCP przyszłość źródło emisji komin od roku 2016 następujące standardy emisji: - w odniesieniu do SO mg/norm.m 3, - w odniesieniu do NO mg/norm.m 3, - w odniesieniu do pyłu 20 mg/norm.m 3.

4 Elektrociepłownia ZA Puławy S.A. 5 kotłów OP-215 para 9,6 MPa, 540 o C, Moc cieplna każdego kotła 171 MW, czyli: łączna moc cieplna kotłów 855 MW t, 2 kotły z derogacją SO 2 do 2016 r 3 kotły z derogacja NO x do rok budowy (wiek lat). 4 turbozespoły - o mocy łącznej 117 MW, Produkcja roczna: para świeża GJ ciepła na zewnątrz GJ, w tym ok GJ dla odbiorców obcych, energii elektrycznej - ok MWh, Wysokosprawna kogeneracja około 60 % Łączne zużycie en.elektr. w ZAP ~ 1,4 TWh. w tym zakup z sieci PSE ~0, 85 TWh

5 Elektrociepłownia ZA Puławy SA Wymagania w zakresie emisji zanieczyszczeń do powietrza określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji (Dz.U. z dnia 29 grudnia 2005 r. nr 260 poz kotły energetyczne OP-215 w EC Puławy - "źródła istniejące >100 i <225 MW Rodzaj zanieczyszczenia Standardy emisyjne w mg/m 3 Obowiązujące od Standardy emisyjne uwzględniające derogacje Dwutlenek siarki Dwutlenek azotu Pył Od źródło emisji komin Na bazie Rozp. Min. Środ. z dn r. Moc cieplna źródła MW Standardy emisji SO 2 do r [mg/m 3 u ] Standardy emisji SO 2 od r [mg/m 3 u ] Standardy emisji SO 2 do r [mg/m 3 u ] 500 trzy kotły OP i < 500 dwa kotły OP-215 objęte derogacją średnia

6 Sposoby osiągnięcia standardów emisji SO mg/m 3 u od źródło komin + derogacja: odsiarczanie spalin: całego strumienia ze skutecznością ok. 75%, części strumienia ze skutecznością > 95% i mieszanie ze spalinami nie odsiarczonymi węgiel o zawartości siarki max 0,2% 200 mg/m 3 u od źródło komin tylko odsiarczanie spalin: całego strumienia ze skutecznością min 95% mokra metoda odsiarczania dla całej 45 letniej elektrociepłowni przemysłowej

7 Sposoby osiągnięcia standardów Emisja NOx Zastosowanie pod koniec lat 90-tych technologii niskoemisyjnej wirowej technologii spalania węgla pozwala na dotrzymanie dopuszczalnych norm emisji NO 2 poniżej 600 mg/nm 3 (obecna emisja 400 mg/nm 3 ). od roku 2016 norma emisji NO 2 ulegnie znacznemu zaostrzeniu do poziomu 200 mg/nm 3 - ZAP planują opracowanie i wdrożenie nowatorskiej, skutecznej technologii NSCR opartej np. na AdGreenenergy. Technologia ta pozwoli na dotrzymanie emisji NO 2 poniżej 200 mg/nm 3, a także zwiększy sprzedaż roztworu mocznika. - szacunek nakładów inwestycyjnych ok. 150 mln zł.

8 Sposoby osiągnięcia standardów Emisja pyłu Dzięki modernizacji w latach elektrofiltrów (ostatni 5 elektrofiltr w trakcie realizacji) ZAP są dobrze przygotowane do spełnienie norm w odniesieniu emisji pyłu. Obecnie poziom ten kształtuje się poniżej 50 mg/nm 3 (przy dopuszczalnym 100 mg/nm 3 ). Po roku 2016 norma emisji ulegnie znacznemu zaostrzeniu do poziomu 20 mg/nm 3. Na obecnym etapie koncepcyjnym Zakłady nie planują podejmowania działań w tym kierunku. Związane jest to z budową instalacji odsiarczania spalin, w wyniku której oczekujemy znacznego zmniejszenia emisji pyłów dzięki zastosowaniu metody mokrej. Dalsze decyzje mogą zostać podjęte po wybudowaniu i uruchomieniu instalacji odsiarczania spalin Poniesione nakłady inwestycyjne - > 65 mln zł Potrzeby modernizacji < 20 mg/nm3 po doświadczeniach eksploatacyjnych

9 IPPC koszty dla Zakładów Azotowych Puławy S.A. Szacunkowe nakłady inwestycyjne powietrze: - poniesione 65 mln zł - elektrofiltry + K-2 - do poniesienia 250 mln zł IOS 150 mln zł NSCR w sumie 465 mln zł Szacunkowe koszty eksploatacyjne - Roczne koszty sorbentów do oczyszczania spalin ok. 20 mln zł

10 SO 2 Dodatkowe, szacunkowe koszty związane z realizacją Traktatu o Przystąpieniu. i wynikającej z niego ustawy O bilansowaniu i rozliczaniu wielkości emisji SO 2 i NO X (planowany termin wdrożenia 1 stycznia 2010 roku) SO 2 (przewidywany termin uruchomienia Instalacji Odsiarczania Spalin styczeń 2012r.) jednostki pułap emisji EC Puławy t/rok pułap emisji z IOS t/rok Szacunkowe koszty opłaty zastępczej w stosunku do 2008r. Bez IOS Szacunkowy zysk ze sprzedaży uprawnień do emisji Mln PLN /rok Mln PLN /rok 7,7 10,3 13,1 16,3 24,7 29,6 9,1 9,7 8,8 3,8

11 NOx przewidywane uruchomienie instalacji De NO X - styczeń 2012r. jednostki pułap emisji EC Puławy pułap emisji z instalacją De NO X Szacunkowe koszty opłaty zastępczej bez instalacji De NO X Szacunkowy zysk ze sprzedaży uprawnień do emisji t rok t rok Mln PLN rok Mln PLN rok ,5 3 3, ,3 1,3 1,1 0 Suma SO 2 i NO X rok PLN 9,7 19,8 29,7 34,6 Razem szacunkowe roczne koszty wynikające z ustawy o bilansowaniu SO 2 i NO X w latach mln PLN (115,2 (SO 2 )+ 28,6 (NOx) )

12 Ważniejsze emisje zanieczyszczeń do powietrza 1985 rok Mg Popiół lotny Pyły nawozo we SO 2 NOx NH NO X Rok Mg/rok Rok Mg/rok Część nawozowo - chemiczna 60 % 40 % Produkcja mocznika SO 2 99 % Rok Mg/rok Elektrociepłownia 5 kotłów OP MW EC 4 turbiny Moc zainstalowana 117,5 Wysokoprężna kogeneracja Produkcja Melaminy Produkcja Amoniaku Produkcja kwasu azotowego Produkcja saletry Popiół lotny 100% Rok Mg/rok NH 3 100% Rok Mg/rok Produkcja kaprolaktamu z siarczanem amonu Pyły nawozowe 100% Rok Mg/rok

13 Szacunkowa emisja gazów cieplarnianych Rok 2008 Elektrociepłownia 5 kotłów OP turbiny 855MWt tys. Mg CO Część nawozowo - chemiczna Produkcja Amoniaku Moc zainstalowana 117,5 MW Wysokosprawna kogeneracja 60 % Produkcja Melaminy I, II, III CO 2 Rok tys. Mg Produkcja Mocznika Rok 2008 tys. Mg 1401 (1343 po certyfikacji) ( Produkcja kwasu azotowego N 2 O 100% Rok Roczna emisja do powietrza tys. Mg + N 2 O + CO 2 e ,26 390,6

14 Szacunkowy wzrost rocznych kosztów związanych z polityką Czystej Energii dla Zakładów Azotowych Puławy S.A.

15 Przemysł ponosi zarówno koszty emisji do powietrza własnej jak i koszty emisji sektora energetycznego w postaci wzrostu cen energii elektrycznej zużywanej w procesie produkcji Podstawowa sprzeczność interesów przemysłu i energetyki dotyczy cen energii elektrycznej Kumulacja kosztów ochrony powietrza przenoszonych z energetyki do przemysłu w połączeniu z własnymi kosztami, szczególnie w wysokoemisyjnych sektorach przemysłu, bez zdecydowanych działań zaradczych doprowadzi te sektory do upadku.

16 Działania zaradcze Efektywny system wsparcia inwestycji ograniczających emisje w energetyce i przemyśle (również w zakresie poprawy efektywności energetycznej w wytwarzaniu, przesyle i użytkowaniu energii elektrycznej) Zmiany w polityce podatkowej państwa w kierunku stworzenia lepszych warunków funkcjonowania przemysłów energochłonnych i wysokoemisyjnych Wykorzystanie wszystkich dostępnych instrumentów w celu rozłożenia w czasie i złagodzenia skutków wzrostu ograniczeń emisji ( derogacje, korzystne benchmarck, carbon leakage również w stosunku do ucieczki pośredniej związanej ze wzrostem kosztów energii elektrycznej ) Rozwiązania prawne umożliwiające realizację inwestycji z zakresu ograniczenia emisji i poprawy efektywności energetycznej ( Ustawa o budowie energetycznych urządzeń liniowych, Ustawy umożliwiające wsparcie inwestycji z zakresu ograniczenia emisji i poprawy efektywności energetycznej ) Jak najszybsze wdrożenia mechanizmów rynkowych w energetyce

17 Przykład synergii energetyki i przemysłu W celu pozyskania gazu syntezowego oraz energii dla potrzeb produkcji nawozowej firmy Wielkiej Syntezy Chemicznej ( Puławy, Kędzierzyn ) rozważają budowę instalacji zgazowania węgla. Należy pamiętać, że pozyskanie gazu syntezowego z procesu zgazowania węgla w stosunku do pozyskania gazu syntezowego z metanu charakteryzuje się: około dwukrotnie wyższą emisją CO 2 na jednostkę gazu syntezowego ponad półtorakrotnie wyższymi kosztami produkcji około dwukrotnie wyższymi nakładami inwestycyjnymi Na korzyść procesu zgazowania węgla przemawiają jednak: łatwość separacji CO 2 w stosunku do spalania klasycznego z separacją post combustion wysoka sprawność energetyczna procesu osiągana szczególnie w układzie IGCC krajowy surowiec energetyczny Bez skutecznego systemu wsparcia żadna instalacja zgazowania węgla w Polsce najprawdopodobniej nie powstanie

18 Podsumowanie 1. Solidarna polityka ekologiczna Unii Europejskiej powinna być prowadzona w połączeniu z solidarną polityką energetyczną i to nie tylko w zakresie bezpieczeństwa energetycznego ale również w zakresie pozyskania strategicznych surowców energetycznych ( gaz ziemny, paliwo jądrowe, ropa naftowa ) W kwartale VII IX 2009 Zakłady Azotowe Puławy S.A. płaciły za gaz ziemny, który stanowi ponad 50 % całości kosztów surowcowych firmy po 329 USD za 1000 m 3 W tym czasie ceny kontraktowe w Europie Zachodniej wynosiły 268 USD za 1000 m 3 a ceny SPOT-owe były jeszcze niższe. Polski przemysł oprócz kosztów emisji własnej i tej przeniesionej z energetyki ( opartej w ponad 90 % na węglu ) ponosi dodatkowo wyższe koszty pozyskania gazu ziemnego, który jest surowcem dla przemysłu chemicznego i paliwem dla energetyki 2. Warunki Traktatu o przystąpieniu są znacznie bardziej restrykcyjne w zakresie emisji SO 2 i NOx niż ogólnoeuropejskie rozwiązania prawne. Konieczne jest podjęcie działań w celu złagodzenia postanowień Traktatu o przystąpieniu 3. Wymagania Pakietu Energetycznego 3x20 mogą okazać się dla polskiej energetyki a szczególnie wysokoemisyjnego przemysłu niemożliwe do spełnienia, tym bardziej skutki jeszcze ostrzejszych jednostronnych zobowiązań UE są łatwe do przewidzenia

19 Dziękuję za uwagę