Wybrane aspekty metodologii zastosowanej podczas prac nad Kalkulatorem Społecznym

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Wybrane aspekty metodologii zastosowanej podczas prac nad Kalkulatorem Społecznym"

Transkrypt

1 Projekt innowacyjny współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Wybrane aspekty metodologii zastosowanej podczas prac nad Kalkulatorem Społecznym Opracowanie: Karolina Majdzińska (red.), dr Ewa Gałecka-Burdziak, Marta Styrc W tekście wykorzystano materiały zespołu badawczego Instytutu Gospodarstwa Społecznego SGH w składzie: Prof. dr hab. Piotr Błędowski, dr Joanna Felczak, Justyna Gać, dr Paweł Kubicki, Magdalena Maciejasz, dr Benedykt Opałka, Sylwia Timoszuk Warszawa, maj 2014 r. Biuro Projektu: Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej; ul. Nowogrodzka 62A, Warszawa; tel.: Biuro Partnera: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie; al. Niepodległości 162, Warszawa; tel.: Biuro Partnera: Radomskie Centrum Przedsiębiorczości; ul. Kościuszki 1, Radom; tel.:

2 Spis treści Spis treści... 2 Ogólne informacje o Kalkulatorze Społecznym... 3 Opis modelu... 6 Ogólne informacje o zakresie potrzebnych danych Problemy społeczne i ich nasilenie, poziom analizy danych oraz listy działań obowiązkowych i fakultatywnych Dane kosztowe ile kosztuje określony rodzaj pomocy Dane ilościowe wartości elementów macierzy wyjścia z problemu, pojawienia się nowych problemów oraz migracji pomiędzy poziomami zaawansowania problemu. 21 Wyniki Aplikacja informatyczna do obsługi modelu Podsumowanie Słowniczek Koszty zaniechania Problem społeczny Powiązany problem społeczny Poziomy nasilenia problemu społecznego Działania obowiązkowe (inaczej świadczenia o charakterze obowiązkowym) Działania fakultatywne (inaczej świadczenia o charakterze fakultatywnym) Usługi społeczne Rok bazowy Prawdopodobieństwo wyjścia Prawdopodobieństwo migracji między poziomami Oszczędności brutto Oszczędności netto Bibliografia

3 Ogólne informacje o Kalkulatorze Społecznym Kalkulator Społeczny jest jednym z narzędzi powstałych w projekcie pt. Kalkulator Kosztów Zaniechania wprowadzenie innowacyjnych rozwiązań na Mazowszu w zakresie polityki społecznej, w obszarze analizy kosztów braku podejmowania działań aktywizująco-wspierających, realizowanym w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet VII Promocja integracji społecznej. Jest on udostępniony w formie aplikacji informatycznej na stronie internetowej 1. Umożliwia on przeprowadzanie analizy ilościowej, przede wszystkim kosztowej, która ma charakter pomocniczy dla podejmowania decyzji o działaniach i prowadzenia szeroko rozumianej polityki społecznej. Kalkulator Społeczny bazuje na koncepcji kosztów zaniechania w polityce społecznej, czyli kosztów braku podjęcia pożądanych działań (por. Majdzińska, Timoszuk 2013). Wcześniej na tę koncepcję wskazała A. Hryniewicka podczas określania wymiarów skuteczności w pomocy społecznej. Przyjęła ona, że kosztami zaniechania są koszty nierozwiązanych problemów społecznych. Są to wydatki, jakie musi ponosić dana społeczność w związku z tym, że dane problemy nie zostały rozwiązane lub też, że nie zostały one odpowiednio wcześnie rozpoznane, co mogłoby obniżyć koszty skutków ich wystąpienia (Hryniewicka 2013, s. 89). Powyższa koncepcja stanowiła punkt wyjścia do wypracowania Kalkulatora Społecznego jako jednego z narzędzi i produktów w projekcie Kalkulator Kosztów Zaniechania". Kalkulator Społeczny jest więc narzędziem ilościowym opartym na modelu. Został on zbudowany ze szczególną starannością, uwzględniając informacje pozyskane z przeglądu literatury oraz wiedzy ekspertów zajmujących się poszczególnymi problemami społecznymi, będącymi przedmiotem analizy. W trakcie projektu wypracowano wiele własnych pojęć, których przegląd znajduje się w Słowniczku, jak również swoiste rozumienie kosztów zaniechania. Koszty zaniechania w Kalkulatorze Społecznym są szacowane w odniesieniu do wybranych działań w ściśle określonych sytuacjach, stąd ważne jest zapoznanie się z przyjętymi w modelu założeniami. 1 Liderem projektu jest Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, partnerami zaś jest Szkoła Główna Handlowa w Warszawie oraz Radomskie Centrum Przedsiębiorczości. 3

4 Kalkulator Społeczny, jako model, oparty jest na szeregu założeń, stanowi tym samym uproszczenie rzeczywistości. Przyjęcie założeń i uproszczeń było konieczne z uwagi przede wszystkim na ograniczenia związane z dostępem do danych (a raczej ich brakiem), mimo to dołożono starań, aby narzędzie nadal odzwierciedlało mechanizmy mające miejsce w rzeczywistości. Głównym założeniem modelu jest ograniczenie do obszaru pomocy społecznej uregulowanej w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 182, z późn. zm.). Pominięto tym samym działania (a co za tym idzie również koszty) należące do innych systemów pomocy niż pomoc społeczna, co miało na celu pozyskanie porównywalnych i relatywnie jednolitych danych. Przykładem świadczeń niewłączonych w szacowanie kosztów zaniechania w Kalkulatorze Społecznym są choćby świadczenia rodzinne czy instrumenty aktywnej polityki rynku pracy. Spośród wszystkim powodów przyznawania pomocy społecznej zawartych w art. 7 Ustawy o pomocy społecznej wybrano dziesięć problemów społecznych, które były brane pod uwagę w trakcie tworzenia modelu. Są to: bezrobocie, niepełnosprawność, trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego, ubóstwo, bezdomność, alkoholizm lub narkomania, długotrwała choroba lub ciężka choroba, bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych, sieroctwo i trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą. Należy zaznaczyć, że w trakcie szacowania kosztów zaniechania przy pomocy Kalkulatora Społecznego zostały wzięte pod uwagę koszty braku rozwiązania danego problemu społecznego rozumiane jako dalsze występowanie rozważanego problemu oraz koszty ponoszone wskutek wystąpienia powiązanego problemu wynikającego z nierozwiązanego wcześniej problemu społecznego. Pominięto natomiast sytuacje współwystępowania problemów w punkcie wyjściowym analizy oraz pojawienie się nowych osób z danym problemem społecznym. Oznacza to zatem, że koszty zaniechania szacowane są jedynie dla jednego problemu społecznego oraz dla liczby osób wskazanej we wstępie analizy. Model zawiera możliwość uzyskania szacunków kosztów zaniechania dla gminy albo dla powiatu, przy czym uwzględniane są jedynie takie działania z zakresu pomocy społecznej realizowane w tych jednostkach samorządu terytorialnego (JST), które powodują wydatki z ich budżetów w ramach realizacji ich zadań własnych. 4

5 Dzięki temu otrzymano wysokość kosztów zaniechania odnośnie do działań finansowanych ze środków JST. Ze względu na występujące zróżnicowanie sytuacji społeczno-gospodarczej powiatów i gmin, w Kalkulatorze Społecznym przyjęto cztery poziomy wysokości kosztów działań pomocy społecznej, według których szacowane są koszty zaniechania. Są to: koszty niższe od przeciętnych w województwie, koszty przeciętne, koszty wyższe od przeciętnych w województwie, koszty znacznie wyższe od przeciętnych w województwie (typowe np. dla metropolii). Ustawa o pomocy społecznej wskazuje działania, które zarówno muszą jak i mogą być wykonane przez JST. W trakcie budowy Kalkulatora Społecznego odnośnie do pierwszego rodzaju działań przyjęto, że sytuacje nierealizowania działań obowiązkowych zostaną pominięte, jako niezgodne z prawem, stąd zaniechanie dotyczy jedynie braku działań fakultatywnych. Wśród działań pomocy społecznej wyróżniono w Kalkulatorze Społecznym dwie grupy (analogicznie do ustawy o pomocy społecznej): obowiązkowe i fakultatywne. Działania obowiązkowe są odpowiednikiem działań interwencyjnych, które w modelu określono jako takie, które mają charakter doraźnej pomocy i nie prowadzą wprost do trwałego przezwyciężenia problemu społecznego. Działania fakultatywne natomiast odpowiadają działaniom aktywizująco-wspierającym i prewencyjnym, które prowadzą do przezwyciężania problemu społecznego, a ich brak powoduje powstawanie kosztów zaniechania. Przy czym przyjęto założenie, że działania prewencyjne i aktywizujące są bardziej skuteczne niż działania interwencyjne. Interwencja nie prowadzi bowiem do usamodzielnienia się klienta pomocy społecznej. Koszty zaniechania szacowane są na poziomie lokalnym i tym samym wskazuje się, jakie wydatki będzie musiała ponieść w przyszłości gmina albo powiat (aplikacja przedstawia perspektywę do siedmiu lat), jeżeli obecnie nie zostaną podjęte wybrane działania fakultatywne w zakresie pomocy społecznej. Są one szacowane więc jako koszty działań obowiązkowych pomocy społecznej ponoszonych w latach przyszłych, których można byłoby uniknąć pod warunkiem podjęcia w roku bazowym (roku decyzyjnym) określonych działań fakultatywnych o charakterze prewencyjnym i aktywizującym. Szacunek ten odbywa się poprzez porównanie przyszłych kosztów działań obowiązkowych związanych z grupą świadczeniobiorców pomocy społecznej doświadczających wybranego problemu w roku bazowym w dwóch hipotetycznych sytuacjach: 5

6 gdy wobec początkowej grupy świadczeniobiorców w roku bazowym zastosowano jedynie działania obowiązkowe; gdy wobec początkowej grupy świadczeniobiorców (całości lub części) w roku bazowym zastosowano obok działań obowiązkowych także wybrane działania fakultatywne. Koszty zaniechania są więc w Kalkulatorze Społecznym szacowane w odniesieniu do wybranych działań fakultatywnych i pokazują, ile w przyszłości będzie kosztowało jednostkę samorządu terytorialnego nierozwiązanie problemu społecznego w sytuacji (a) (nie podjęto żadnych działań fakultatywnych) w porównaniu do sytuacji (b), gdy podjęto wybrane działania fakultatywne. Opis modelu W modelu opracowanym na potrzeby symulacji kosztów zaniechania przyjęto, że grupa klientów pomocy społecznej o liczebności 0 L doświadczających danego problemu w roku bazowym obserwowana jest w kolejnych latach. Do zbiorowości świadczeniobiorców, wyodrębnionej w roku bazowym, w kolejnych okresach nie dołączają nowi, natomiast dotychczasowi mogą opuszczać obserwowaną zbiorowość. Wyjście świadczeniobiorcy z obserwowanej zbiorowości w kolejnym roku może nastąpić na skutek: rozwiązania problemu przez pomoc społeczną albo na skutek czynników egzogenicznych niezwiązanych z systemem pomocy społecznej, takich jak: samoczynne rozwiązanie problemu, zmiana miejsca zamieszkania świadczeniobiorcy, jego przejście do innego systemu zabezpieczenia społecznego (np. otrzymanie renty lub emerytury), zgon, itd. Parametrami opisującymi proces wychodzenia świadczeniobiorców z obserwowanej zbiorowości (dalej określane jako wyjście z problemu) są prawdopodobieństwa wyjścia zapisane w macierzy Pw. W obserwowanej zbiorowości świadczeniobiorców doświadczających danego problemu wyróżniono i poziomów nasilenia problemu. W kolejnych okresach klienci mogą migrować pomiędzy poziomami (prawdopodobieństwa migracji między 6

7 poziomami opisuje macierz M ). Świadczeniobiorcy na różnych poziomach nasilenia problemu różnią się pod względem prawdopodobieństw wyjścia oraz kosztów otrzymywanych świadczeń (koszty zapisane są w macierzy K ). Oprócz kosztów związanych ze świadczeniami z tytułu danego problemu u klientów uwzględnionych w modelu mogą pojawiać się powiązane problemy społeczne. Prawdopodobieństwo ich wystąpienia określone jest w macierzy N, a ich średnie koszty w macierzy W formie poglądowej model Kalkulatora Społecznego został przedstawiony na Z K. Rysunku 1, natomiast w postaci sformalizowanej model zapisany jest wzorami (1)- (5). Rysunek 1. Schemat modelu konceptualnego Kalkulatora Społecznego. Działanie fakultatywne Model Problem p p Poziom niski p p Poziom średni p p Poziom wysoki p Koszt Koszt Koszt Koszt całkowity p p p p Powiązane problemy Koszt p Wyjście Źródło: opracowanie własne. Suma kosztów wynikających z głównego problemu oraz kosztów związanych z problemami powiązanymi stanowi łączny koszt udzielania świadczeń obowiązkowych klientom z grupy początkowej w kolejnych latach. Z punktu widzenia 7

8 celu projektu interesujące jest, jak zmienia się koszt łączny oraz inne zmienne wynikowe na skutek zastosowania w roku bazowym działań fakultatywnych, które modyfikują wartości prawdopodobieństw opisujących zdarzenia możliwe w modelu: wyjście z problemu, zmianę poziomu nasilenia problemu oraz pojawienie się problemów powiązanych. W tym celu dokonuje się symulacji kosztów w dwóch wariantach: 1. przy założeniu, że w roku bazowym wykonywano jedynie działania obowiązkowe wynikające z zapisów ustawy o pomocy społecznej oraz 2. przy założeniu, że w roku bazowym wykonano oprócz działań obowiązkowych także działania fakultatywne. Różnicę pomiędzy kosztami obowiązkowymi pomocy społecznej występującą w kolejnych latach przy założeniu zastosowania tylko działań obowiązkowych oraz działań obowiązkowych i fakultatywnych określa wysokość oszczędności uzyskiwanych w kolejnych latach na skutek realizacji działań fakultatywnych w roku bazowym. Ponieważ w tych obliczeniach nie uwzględniamy wysokości początkowych nakładów, właściwym jest mówienie o oszczędnościach brutto (wzór 1). Skumulowanie oszczędności w czasie i porównanie z kosztem działań fakultatywnych w roku bazowym pozwala na obliczenie skumulowanych oszczędności netto (wzór 2). We wzorze dla uproszczenia nie uwzględniono kosztu pieniądza w czasie, ponieważ dyskontowanie oszczędności z kolejnych okresów wymagałoby także indeksowania kosztów i oba działania zniosłyby się, nie prowadząc do zmiany wyników. (1) (2) (3) gdzie: 8

9 koszt w roku T związany z początkową grupą świadczeniobiorców (L 0 ) przy braku działań fakultatywnych koszt w roku T związany z początkową grupą świadczeniobiorców (L 0 ) przy objęciu działaniami fakultatywnymi L F0 świadczeniobiorców bazowym oszczędności brutto w roku T w wyniku podjęcia działań fakultatywnych w roku skumulowane oszczędności netto do roku T w wyniku podjęcia działań fakultatywnych w roku bazowym koszt podjętych działań fakultatywnych w roku bazowym koszt jednostkowy j-tego działania fakultatywnego liczba poziomów nasilenia problemu,. W przypadku braku działań obowiązkowych początkowa liczba świadczeniobiorców generuje w kolejnych latach koszty działań obowiązkowych opisywane wzorem (4). Zastosowanie działań fakultatywnych wobec świadczeniobiorców modyfikuje ich prawdopodobieństwa wyjścia z problemu i prawdopodobieństwa migracji między poziomami prowadząc do zmiany kosztów. Dla świadczeniobiorców nieobjętych działaniami fakultatywnymi parametry opisujące dynamikę problemu nie ulegają zmianie (wzór 5). W przypadku objęcia wszystkich świadczeniobiorców działaniami fakultatywnymi oszczędności brutto w danym roku przyjmują wartość maksymalną i wyznaczają koszt zaniechania prowadzenia wybranych działań fakultatywnych. W modelu możliwe jest zastosowanie wielu działań fakultatywnych. Aby uwzględnić zróżnicowanie świadczeniobiorców pod względem podatności na działania wspierające ze strony pomocy społecznej oraz malejącą skuteczność kolejnych działań, ich wpływ na prawdopodobieństwo wyjścia z problemu jest redukowany przy pomocy współczynnika α. 0 L F 0 L [ ] (4) 9

10 { [ ] } ( ) (5) [ ] gdzie: liczba świadczeniobiorców (doświadczających problemu) w roku bazowym liczba świadczeniobiorców objętych działaniami fakultatywnymi w roku bazowym liczba zastosowanych działań fakultatywnych w roku bazowym t=0 macierz diagonalna wyjścia z problemu przy braku działań fakultatywnych (na przekątnej znajdują się wartości będące prawdopodobieństwem wyjścia z problemu o nasileniu w roku w porównaniu do roku przy braku działań fakultatywnych w roku t=0) macierz diagonalna wyjścia z problemu przy działaniu fakultatywnym j (na przekątnej znajdują się wartości będące prawdopodobieństwem wyjścia z problemu o nasileniu w roku w porównaniu do roku przy podjęciu działania fakultatywnego j w roku t=0) macierz migracji pomiędzy poziomami nasilenia problemu przy braku działań fakultatywnych macierz migracji pomiędzy poziomami nasilenia problemu przy działaniach fakultatywnych koszty wg poziomu nasilenia problemu współczynniki redukcji skuteczności rozwiązywania problemów w wyniku aplikacji { } działania fakultatywnego macierz pojawienia się powiązanych problemów społecznych w roku T przy braku działań fakultatywnych 10

11 macierz pojawienia się powiązanych problemów społecznych w roku T przy działaniach fakultatywnych macierz zryczałtowanego kosztu jednostkowego w powiązanym problemie społecznym liczba problemów uwzględnionych w kalkulatorze, Wzory (1)-(5) mają postać uogólnioną i pozwalają na obliczanie wyniku dla dowolnej liczby problemów, dowolnej liczby poziomów i dla dowolnego okresu. W Kalkulatorze Społecznym zgodnie z założeniami projektu uwzględniono dziesięć problemów, trzy poziomy nasilenia problemu i siedem lat jako maksymalny horyzont symulacji. Zastosowaną jednostką czasu w Kalkulatorze Społecznym jest rok. Ogólne informacje o zakresie potrzebnych danych Kalkulator Społeczny jako narzędzie ilościowe (model) wymaga określonych danych. Poszczególne wartości liczbowe umożliwiają kwantyfikację poszukiwanych wartości a odpowiednia ich interpretacja, połączona ze znajomością specyfiki lokalnych problemów polityki społecznej, umożliwia formułowanie rekomendacji. Najogólniej zakres potrzebnych danych można podzielić na dwie grupy: Dane zaimplementowane do aplikacji Kalkulatora Społecznego (przygotowane i zebrane w trakcie realizacji projektu) Dane wpisywane przez użytkownika w trakcie przygotowywania symulacji dla określonej jednostki samorządu terytorialnego. Pierwszą grupę danych można podzielić na kilka rodzajów (przedstawionych w dalszej części opracowania): Lista działań obowiązkowych. Lista działań fakultatywnych. Poziomy kosztów poszczególnych typów działań. Szacowane wysokości prawdopodobieństw potrzebnych do przygotowania symulacji ilościowej: o Prawdopodobieństwa wyjścia z problemu przy podjęciu działań obowiązkowych 11

12 o Prawdopodobieństwa wyjścia z problemu przy podjęciu działań obowiązkowych i fakultatywnych o Prawdopodobieństwa problemów powiązanych przy podjęciu działań obowiązkowych o Prawdopodobieństwa problemów powiązanych przy podjęciu działań obowiązkowych i fakultatywnych o Prawdopodobieństwa migracji pomiędzy poziomami nasilenia problemu przy podjęciu działań obowiązkowych o Prawdopodobieństwa migracji pomiędzy poziomami nasilenia problemu przy podjęciu działań obowiązkowych i fakultatywnych Wielkości te zostały opracowane po uprzedniej analizie czy dany problem jest rozwiązywany na poziomie gminy lub powiatu. Druga grupa potrzebnych danych wpisywania jest przez użytkownika. Zakres wymaganych wartości odnosi się głównie do liczby klientów pomocy społecznej, na podstawie której tworzona jest symulacja ilościowa. Użytkownik powinien: o podać liczbę klientów na każdym poziomie nasilenia problemu (zgodnie ze wskazanymi definicjami) oraz o wskazać ile osób obejmie określonym rodzajem pomocy w ramach działań fakultatywnych. Problemy społeczne i ich nasilenie, poziom analizy danych oraz listy działań obowiązkowych i fakultatywnych Punktem wyjścia do prowadzonych analiz było przyjęcie wskazanych powyżej dziesięciu problemów społecznych przyjętych na podstawie art. 7 ustawy o pomocy społecznej. Biorąc pod uwagę przepisy prawne oraz przegląd literatury wypracowano definicje projektowe tych dziesięciu problemów. W ramach tworzenia modelu podjęto decyzję o wyróżnieniu trzech poziomów nasilenia w każdym z problemów społecznych, aby lepiej oddać zróżnicowaną rzeczywistość. Podział na poziomy problemów społecznych wynika więc z założeń przyjętych w modelu, które określają występowanie różnic co do zakresu rodzajowego i intensywności świadczeń (działań) pomocy społecznej w zależności od nasilenia 12

13 problemu społecznego doświadczanego przez daną osobę. Za główne kryterium różnicujące nasilenie problemu społecznego przyjęto kryterium samodzielności klienta pomocy społecznej. W Kalkulatorze Społecznym zdefiniowano trzy poziomy nasilenia (niski, średni, wysoki), według których pogrupowane zostały zarówno działania obowiązkowe, jak też działania fakultatywne. Należy podkreślić, że świadczenia, które według ustawy o pomocy społecznej zalicza się do obowiązkowych i jako takie są realizowane w wymiarze podstawowym (określanym w projekcie jako interwencyjny), mogą występować również na innych poziomach zarówno jako obowiązkowe jak i jako fakultatywne, obejmując dodatkowe godziny lub będąc dłużej bądź intensywniej realizowane. Zróżnicowana intensywność świadczeń na poszczególnych poziomach, określa równocześnie ich odmienną wartość, a więc pozwala wyznaczyć odpowiednio poziom kosztów jednostkowych przyporządkowanych do każdego ze świadczeń, w zależności od tego, na jakim poziomie jest ono realizowane. Tabela 1. Definicje problemów społecznych oraz ich poziomów używane w Kalkulatorze Społecznym Problem społeczny Poziom(y) Definicja poziomu Ubóstwo Ubóstwo to stan uwarunkowany najczęściej niewystarczająca wysokością dochodów, powodujący brak możliwości zaspokojenia stosownych do sytuacji jednostki potrzeb i zagrażający w przypadku dłuższego okresu utrzymywania się wykluczeniem społecznym. 1 (niski) Ubóstwo dochodowe, płytkie, wyrażające się w braku możliwości zaspokojenia bieżących potrzeb gospodarstwa domowego. 2 (średni) Utrwalone ubóstwo dochodowe, wyrażające się niskim dochodem oraz np. złymi warunkami mieszkaniowymi lub niedostatecznym wyposażeniem gospodarstwa domowego, ograniczoną konsumpcją i ograniczonym udziałem w życiu społeczności lokalnej (np. brak możliwości opłacenia dziecku wyjazdu na wycieczkę szkolną lub wypoczynku wakacyjnego); narażenie na zjawiska patologii społecznej w wymiarze indywidualnym i grupowym (rodzinnym). Brak umiejętności samodzielnej poprawy sytuacji. Zagrożenie wykluczeniem społecznym. 3 (wysoki) Trwałe ubóstwo dochodowe, stała ekspozycja na zjawiska patologii społecznej w wymiarze indywidualnym i grupowym (rodzinnym); zagrożenie bezdomnością, złe warunki mieszkaniowe, zła sytuacja rodzinna, pogarszający się stan zdrowia przy niskim poziomie 13

14 Sieroctwo Sieroctwo w projekcie jest rozumiane jako sieroctwo biologiczne oraz sieroctwo społeczne w jego węższym rozumieniu a zatem obejmujące jedynie dzieci pozostające w pieczy zastępczej. Oznacza to, że za moment pojawienia się kwestii społecznej jaką jest sieroctwo przyjęto moment przejęcie opieki nad dzieckiem przez instytucje pieczy zastępczej (rodzinne lub instytucjonalne). Bezdomność Za osobę bezdomną uważa się osobę niezamieszkującą w lokalu mieszkalnym w rozumieniu przepisów o ochronie praw lokatorów i mieszkaniowym zasobie gminy i niezameldowaną na pobyt stały, w rozumieniu przepisów o ewidencji ludności, a także osobę niezamieszkującą w lokalu mieszkalnym i zameldowaną na pobyt stały w lokalu, w którym nie ma możliwości zamieszkania (art. 6 pkt 8 ustawy o pomocy społecznej). Bezrobocie Dla celów projektu przyjęta została definicja kwestii bezrobocia opierająca się na kryterium braku pracy w momencie stania się klientem OPS, choć niekoniecznie pozostawania w rejestrach powiatowych urzędów pracy przez cały okres korzystania z usług i świadczeń pomocy społecznej z tytułu bezrobocia. higieny zdrowotnej. Brak prób samodzielnej poprawy sytuacji. Podleganie procesom wykluczenia społecznego. 1 (niski) Dziecko nawiązało pozytywny kontakt z rodzicami zastępczymi/ opiekunami i ma poczucie bezpieczeństwa. 2 (średni) Dziecko nawiązało słaby kontakt z rodzicami zastępczymi/ opiekunami. Występują zaburzenia w relacji dziecka z rodzicami zastępczymi/ opiekunami (w tym z winy rodziców/ opiekunów). Wychowanek ma słabe (niepełne) poczucie bezpieczeństwa. 3 (wysoki) Dziecko nie nawiązało lub zerwało kontakt z rodzicami zastępczymi/ opiekunami, nie ma poczucie bezpieczeństwa w zaistniałej sytuacji. Wychowanek przejawia agresję (w tym autoagresję), stosuje przemoc. 1 (niski) Bezdomność krótkotrwała lub tymczasowa. Poszukiwanie alternatywnych rozwiązań do braku lokalu mieszkalnego. Próby samodzielnego rozwiązania problemu. Zrywanie więzi rodzinnych. 2 (średni) Przystosowywanie się do bezdomności. Bezdomność trwała. Osoba przystosowująca się do warunków bezdomności. Zmiana percepcji norm społecznych. Niepodejmowanie samodzielnych prób rozwiązania problemu. 3 (wysoki) Bezdomność długookresowa. Odrzucenie obowiązujących norm społecznych. Konieczność wieloaspektowej pomocy. Pogodzenie się z własną bezdomnością. 1 (niski) Osoba bezrobotna, czyli niepracująca, aktywnie poszukująca zatrudnienia w ciągu ostatniego miesiąca oraz gotowa podjąć pracę w ciągu najbliższych dwóch tygodni. Nie występuje efekt zniechęcenia bezskutecznym poszukiwaniem zatrudnienia. 2 (średni) Osoba zarejestrowana w Powiatowym Urzędzie Pracy jako bezrobotna stosująca głównie bierne metody poszukiwania zatrudnienia. Osoba bezrobotna średniookresowo. Osoba doświadczająca pułapki bezrobocia. 3 (wysoki) Osoba pozostająca bez pracy 14

15 Niepełnosprawność Osoby z niepełnosprawnością mają długotrwale naruszoną sprawność fizyczną, umysłową, intelektualną lub w zakresie zmysłów co może, w oddziaływaniu z różnymi barierami, utrudniać im pełny i skuteczny udział w życiu społecznym, na zasadzie równości z innymi osobami (Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych). Długotrwała lub ciężka choroba Osoby długotrwale lub ciężko chore to te, które z powodu wieku lub choroby i związanych z nimi trudnościami życiowymi wymagają pomocy innych osób, a są jej pozbawione. długookresowo, zniechęcona poszukiwaniem zatrudnienia. Nie pracuje od co najmniej dwóch lat. Nie współpracuje ze służbami zatrudnienia. Osoba o niskim poziomie zatrudnialności. Osoba doświadczająca pułapki bierności. 1 (niski) Osoba wymagająca niewielkiego, okresowego wsparcia w wybranych czynnościach wykraczających poza podstawowe aktywności dnia codziennego, lub terapii/ rehabilitacji w niewielkim wymiarze czasowym. Może samodzielnie, bądź z niewielkim wsparciem uczestniczyć w życiu społecznym. 2 (średni) Osoba wymagająca codziennego wsparcia w miejscu zamieszkania w postaci usług opiekuńczych (gospodarczych i pielęgnacyjnych) lub codziennej terapii/ rehabilitacji. Wymaga wsparcia, by uczestniczyć w życiu społecznym. 3 (wysoki) Osoba wymagająca stałego wsparcia w miejscu zamieszkania w większości podstawowych czynności dnia codziennego lub codziennej intensywnej terapii/rehabilitacji. Jest w stanie uczestniczyć w życiu społecznym jedynie przy pomocy innej osoby. Spełnia kryteria pozwalające na skierowanie do placówki całodobowego pobytu. 1 (niski) Osoba, która czasowo, ze względu na stan zdrowia, wymaga niewielkiego, okresowego wsparcia w wybranych czynnościach wykraczających poza podstawowe aktywności dnia codziennego. Może samodzielnie, bądź z niewielkim wsparciem uczestniczyć w życiu społecznym. 2 (średni) Osoba, która czasowo, ze względu na stan zdrowia, wymaga codziennego lub prawie codziennego wsparcia w postaci usług opiekuńczych (gospodarczych i pielęgnacyjnych). Wymaga wsparcia, by uczestniczyć w życiu społecznym. 3 (wysoki) Osoba, która czasowo, ze względu na stan zdrowia, wymaga stałego wsparcia w większości podstawowych czynności dnia codziennego. Jest w stanie uczestniczyć w życiu społecznym jedynie przy pomocy innej osoby. Bezradność w sprawach 1 (niski) Rodzina z dzieckiem, w której zabu- 15

16 opiekuńczo- wychowawczych W projekcie przyjęto, że bezradność w sprawach opiekuńczo- wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego oznacza następujące grupy problemów (według źródła ich pochodzenia): 1. problemy wynikające z postawy/ zachowań rodziców w sprawach opiekuńczo- wychowawczych; 2. problemy wynikające z postawy/ działań rodziców w sprawach prowadzenia gospodarstwa domowego; 3. problemy wynikające z postawy/ zachowań dzieci. Trudności w integracji cudzoziemców posiadających status uchodźcy albo ochrony uzupełniającej Na użytek projektu przyjęto, że przejawiają się w niepełnym funkcjonowaniu tych cudzoziemców w społeczeństwie przyjmującym (polskim), co oznacza przede wszystkim niewystarczającą znajomość języka polskiego lub przepisów prawa polskiego bądź norm społecznych i kulturowych obowiązujących w Polsce. Trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego Definicja obejmuje osoby zwolnione z zakładu karnego, którym udzielono pomocy z tytułu trudności w przystosowaniu do rzone są funkcje rodziny, np. zaniedbywanie niektórych potrzeb dziecka (-ci), złe gospodarowanie budżetem domowym czy prowadzenia gospodarstwa domowego. Podejmuje współpracę/ wykazuje aktywność/ aktywnie przeciwdziała. Wymaga niewielkiego wsparcia ze strony służb społecznych. 2 (średni) Rodzina z dzieckiem, w której występuje niesamodzielność w pełnieniu funkcji opiekuńczo- wychowawczych o utrwalonych złych nawykach zarówno w sferze prowadzenia gospodarstwa domowego, jak i w kwestii wychowywania dzieci, relacji między członkami rodziny. Wymagająca znacznego wsparcia ze strony innych osób w przezwyciężaniu napotkanych problemów opiekuńczo- wychowawczych. Pomoc osób trzecich pozwala na usamodzielnienie rodziny. 3 (wysoki) Rodzina z dzieckiem, w której występuje wiele problemów opiekuńczo- wychowawczych, w bardzo dużym stopniu niesamodzielna, wymagająca bardzo dużo pomocy ze strony osób trzecich), często pod nadzorem kuratora sądowego. Zagrożenie przejęcia dziecka (-ci) przez instytucje pieczy zastępczej. Nie podejmuje współpracy. 1 (niski) Osoba sprawnie komunikująca się z otoczeniem, ale incydentalnie potrzebująca wsparcia. Podejmuje lub inicjuje współpracę. 2 (średni) Osoba z problemami w komunikowaniu się z otoczeniem. Podejmuje, ale nie inicjuje współpracy. 3 (wysoki) Osoba z dużymi trudnościami w komunikowaniu się z otoczeniem (zwłaszcza ze środowiskiem lokalnym, a przy tym mocno osadzona we własnej społeczności). Nie podejmuje i nie inicjuje współpracy. 1 (niski) Karany po raz pierwszy, krótka kara izolacyjna lub nieizolacyjna, doświadczający chwilowych trudności w readaptacji. Wymaga niewielkiego wsparcia w przystosowaniu do życia. 2 (średni) Karany co najmniej 2 razy lub dłuższa kara pozbawienia wolności, wymaga- 16

17 życia po zwolnieniu z zakładu karnego, zgodnie z Ustawą o Pomocy Społecznej i w ramach pomocy społecznej przeznaczonej dla rodzin doświadczających problemów. Alkoholizm lub narkomania Zespół zjawisk psychicznych lub somatycznych wynikających z działania alkoholu, środków odurzających bądź substancji psychotropowych na organizm ludzki, charakteryzujący się zmianą zachowania lub innymi reakcjami psychofizycznymi i koniecznością stałego lub okresowego używania alkoholu, tych środków bądź substancji w celu doznania ich wpływu na psychikę lub dla uniknięcia następstw wywołanych ich brakiem. jący działań aktywizacyjnych, mający znikome wsparcie środowiska w zakresie usamodzielnienia. Podejmuje próby zmian. 3 (wysoki) Wielokrotnie karany, który spędził w więzieniu wiele lat. Zupełnie nieprzystosowany do funkcjonowania w warunkach wolnościowych, wymaga długotrwałego i wielowymiarowego wsparcia. Nie podejmuje prób zmian. Jego otoczenie demotywuje lub w inny sposób negatywnie oddziałuje na proces usamodzielniania. 1 (niski) Okresowe używanie środków psychoaktywnych lub alkoholu. Wzrost tolerancji i ochoty na używki. Nie występują skumulowane szkody, ale mogą mieć miejsce zdarzenia, które skutkują określonymi konsekwencjami zdrowotnymi, społecznymi, itp. (szczególnie w odniesieniu do młodzieży). Osoba potrafi pełnić określone role społeczne. 2 (średni) Nadużywanie środków psychoaktywnych i alkoholu. Występują trudności z pełnieniem określonych ról społecznych, zagrożenie stabilności zawodowej. Zaniedbywanie rodziny, konflikty domowe, pogłębiające się uzależnienie psychiczne i fizyczne, pojawiające się szkody zdrowotne. Wymagający sporego zaangażowania służb, terapeuty. Osoba traci role społeczne. 3 (wysoki) Uzależnienie od środków psychoaktywnych lub alkoholu. Picie lub branie stanowią dominujący wymiar funkcjonowania jednostki i skutkuje niemożnością wypełniania podstawowych ról społecznych. Zalecana terapia stacjonarna lub ambulatoryjna. Może występować zerwanie więzi społecznych. Źródło: opracowanie własne. Kolejnym elementem było wyznaczenie poziomu analizy, czyli wskazanie kto zgodnie z przepisami prawa (ustawą o pomocy społecznej) jest odpowiedzialny za podejmowanie poszczególnych działań pomocowych w odniesieniu do klientów pomocy społecznej doświadczających danego rodzaju problemów społecznych. Analiza prawna będąca podstawą wyznaczenia poziomu analizy stanowiła punkt wyjścia do dalszych badań. 17

18 Przegląd literatury przedmiotu oraz badań umożliwił nie tylko doprecyzowanie pojęć i wypracowanie poszczególnych definicji przyjętych na potrzeby realizacji projektu, ale również pozwolił na określenie list działań obowiązkowych i fakultatywnych (nazywanych katalogiem działań). Pomoc udzielana osobom doświadczającym problemów społecznych ma nierzadko charakter wieloaspektowy i wynikający z funkcjonowania szeregu różnych systemów i instytucji. Na potrzeby realizowanego projektu oraz celem określenia wysokości kosztów (a tym samym ograniczeń finansowych, które napotykają JST) i zgodnie z przyjętymi założeniami modelu analizie zostały poddane działania obowiązkowe oraz fakultatywne, które wynikają z zapisów ustawy o pomocy społecznej. W ramach projektu w zakresie tworzenia katalogów działań przyjęto następujące założenia: 1. Katalogi zostały stworzone na podstawie świadczeń określonych przede wszystkim w art. 36 ustawy o pomocy społecznej oraz doświadczeń wynikających z praktyki pomocy społecznej. Zgodnie z ustawą zawierają one rodzaje świadczeń: pieniężne (przede wszystkim w formie zasiłków) i niepieniężne (składające się ze świadczeń rzeczowych oraz usług społecznych). Termin świadczenie jest też stosowany wymiennie z terminem działanie. 2. Na podstawie ustawy o pomocy społecznej świadczenia są realizowanie w ramach zadań obowiązkowych i fakultatywnych JST. Stanowiło to przesłankę przyjęcia w projekcie i w trakcie tworzenia katalogów analogicznego podziału, tj. na świadczenia/ działania obowiązkowe i fakultatywne. W katalogach w kategorii działań fakultatywnych zostały także ujęte świadczenia, które wg ustawy o pomocy społecznej są obowiązkowe i jako takie są realizowane w wymiarze podstawowym, jednak jako fakultatywne obejmują dodatkowe godziny lub są dłużej bądź intensywniej realizowane. Sytuacja ta odzwierciedla rzeczywistość pomocy społecznej. Przykładem może być praca socjalna czy poradnictwo psychologiczne. 3. W katalogach ujęto te działania, które w rzeczywistości powodują wydatek z budżetu JST na rzecz pomocy społecznej. W związku z tym pominięto np. 18

19 działania z systemu edukacji czy z aktywnej polityki rynku pracy (opłacane z Funduszu Pracy przez powiatowe urzędy pracy). Niewątpliwie działania należące do innych systemów mają wpływ na sytuację klientów pomocy społecznej, jednak ujęcie działań opłacanych z innych źródeł niż budżet JST jest niezgodne z koncepcją kosztów zaniechania działań pomocy społecznej. W związku z powyższym w katalogach zostały również pominięte świadczenia realizowane w ramach zadań zleconych, są one bowiem finansowane z budżetu państwa, czyli np.: specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi czy świadczenia rodzinne. 4. W projekcie Kalkulator Kosztów Zaniechania analizowanych jest dziesięć problemów społecznych, dlatego stworzono dziesięć rozłącznych katalogów. Świadczenia przyznawane z powodu np. sieroctwa będą występowały tylko w katalogu działań problemu sieroctwa. Wynika to z założenia projektu, zgodnie z którym model Kalkulatora Społecznego dotyczy klienta pomocy społecznej, który w roku początkowym analizy doświadczał tylko jednego problemu społecznego. Oznacza to więc, że świadczenia pieniężne, które wymagają spełnienia kryterium dochodowego będą wyszczególnione tylko w problemie społecznym ubóstwo, chyba że ustawa o pomocy społecznej stanowi inaczej (np. art. 39 ust. 3 osoby bezdomne i inne osoby niemające dochodu oraz możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia: zasiłek celowy na pokrycie części lub całości wydatków na świadczenia zdrowotne). Dodatkowo trzeba zauważyć, że w niektórych katalogach pominięto takie świadczenia jak np. organizacja pogrzebu, czyli świadczenia, których koszt w nieznacznym stopniu wpływa na analizę bądź świadczenie to jest jednocześnie (obiektywnie) ostatnim działaniem, jakie będzie realizowane wobec klienta. 5. W katalogach ujęto świadczenie praca socjalna, które jest wpisane jako obowiązkowe lub fakultatywne. Praca socjalna jako świadczenie obowiązkowe jest kosztem podstawowych obowiązków pracownika socjalnego (pominięto tu koszty administracyjne) wobec klienta pomocy społecznej i została określona 19

20 jako praca socjalna interwencyjna (zgodnie z założeniami koncepcji trójpodziału pracy socjalnej). Praca socjalna jako świadczenie fakultatywne powoduje koszt wynikający z pracy socjalnej prowadzonej w sposób planowy, celem aktywizacji i prewencji; jest ona określona jako praca socjalna (dodatkowe godziny). 6. Takie same świadczenia wpisane w katalogach w więcej niż jednym poziomie nasilenia problemu społecznego, różnią się od siebie wartością, co wynika z ich intensywności w zależności od poziomu, do którego zostały przyporządkowane. Np. praca socjalna interwencyjna jest wpisana w świadczenia obowiązkowe na każdym poziomie, jednak na każdym poziomie ma ona inną wartość, co wynika z jej zmieniającego się zakresu na różnych poziomach. Podsumowując, intensywność (a zatem i koszt) świadczeń jest różny w zależności od poziomu nasilenia problemu społecznego. Dane kosztowe ile kosztuje określony rodzaj pomocy Drugą grupa danych potrzebnych do działania Kalkulatora Społecznego są koszty udzielanych świadczeń pieniężnych i niepieniężnych, czyli realizacji działań obowiązkowych i fakultatywnych. W trakcie szacowania tych wartości pominięto koszty stałe (np. utrzymania infrastruktury). Skupiono się jedynie na wysokości wybranego świadczenia pieniężnego przekazywanego klientowi (np. w formie zasiłku stałego), wycenionej pomocy rzeczowej bądź na wartości usługi społecznej udzielanej danemu klientowi. Wszystkie koszty uwzględnione w narzędziu Kalkulator Społeczny odnoszą się do wielkości w ujęciu rocznym na osobę. Użytkownik natomiast w wynikach widzi w większości wypadków koszty działań na rok dla danej liczby osób. Podstawą wyznaczenia kosztów był przegląd literatury i informacje dotyczące kosztów wybranych świadczeń pomocy społecznej zawarte w Ocenie Zasobów Pomocy Społecznej za lata 2011 i Następnie odniesiono się do sprawozdania MPiPS- 03 z udzielonych świadczeń pomocy społecznej pieniężnych, w naturze i usługach. Informacje zawarte w sprawozdaniu pozwoliły na analizę zakresu i struktury udzielanej pomocy, jak i umożliwiły wyznaczenie jednostkowego kosztu 20

21 poszczególnych zadań z listy działań obowiązkowych i fakultatywnych. Ponadto, do źródeł szacunku kosztów zaliczyć należy sprawozdania MPiPS-01 i MPiPS-02, dane z GUS, badania zastane, doświadczenia z realizowanych projektów współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej oraz akty prawne (celem wyznaczenia wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne). W przypadku kilku różnych wartości odnoszących się do tego samego świadczenia wyznaczono wartość średnią na podstawie średniej arytmetycznej. Koszt pracy socjalnej został wyznaczony (w przeliczeniu na pracownika na miesiąc) na podstawie ilorazu wartości kosztu zatrudnienia i liczby pracowników socjalnych podanych w Ocenie Zasobów Pomocy Społecznej w roku Dane ilościowe wartości elementów macierzy wyjścia z problemu, pojawienia się nowych problemów oraz migracji pomiędzy poziomami zaawansowania problemu Ostatnim etapem zbierania danych ilościowych niezbędnych do przeprowadzenia szacunku kosztów oraz analizy różnych scenariuszy udzielanej pomocy społecznej było wyznaczenie wartości prawdopodobieństw migracji pomiędzy poziomami nasilenia problemu (niski, średni, wysoki). Prawdopodobieństwa te obrazują średnie szanse migracji klientów pomocy społecznej pomiędzy stopniami nasilenia problemu, wyjścia z problemu oraz pojawienia się innych problemów (problemów powiązanych). Zadanie wyznaczenia wartości poszczególnych prawdopodobieństw było skomplikowane ze względu na ograniczoną dostępność danych oraz lokalną specyfikę jednostek samorządu terytorialnego. Rozkład osób doświadczających danego problemu nie jest równomierny na poziomie gmin czy powiatów. Zróżnicowana sytuacja społecznogospodarcza determinuje w znacznym stopniu rodzaj doświadczanych problemów, jak i warunkuje możliwości pozytywnego ich rozwiązania i udzielenia skutecznej pomocy klientom pomocy społecznej. Analogicznie w przypadku poszukiwania innych wartości liczbowych potrzebnych do zaimplementowania do Kalkulatora Społecznego punktem wyjścia był przegląd danych zastanych oraz analizy ilościowe przeprowadzane przy okazji 21

22 innych badań. Pozwoliły one na określenie struktury populacji klientów pomocy społecznej, średniego trwania danego problemu oraz wskazania najbardziej efektywnych i skutecznych form pomocy. Trudności nastręczał fakt małej liczby analiz porównawczych pomiędzy zastosowaniem jedynie działań obowiązkowych versus działań obowiązkowych i fakultatywnych. Nie wszystkie działania były podejmowane również wystarczająco często co zapewniłoby wymagany poziom obiektywności przy uśrednianiu poszczególności wielkości prawdopodobieństw. W przypadku analizy kwestii społecznej bezrobocia analizy oparto również na indywidualnych przepływach z badań zastanych opartych na mikroekonomicznych danych Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności. Szacowanie prawdopodobieństwa wyjścia z danego problemu społecznego uwzględnia również występowanie i oddziaływanie czynników egzogenicznych. Skrajnym przypadkiem jest zgon w przypadku osób bezdomnych, który pociąga za sobą konieczność poniesienia kosztu sprawienia pogrzebu, ale jednocześnie implikuje zaprzestanie udzielania dalszej pomocy z tytułu bezdomności. Kolejny problem związany był z oszacowaniem prawdopodobieństw pojawienia się powiązanych problemów społecznych. Trudności nastręczał fakt, że problemy społeczne zazwyczaj nie występują w odosobnieniu. Nierzadko kolejne problemy stanowią następstwo wcześniej występujących, co tym samym potęguje trudność w udzieleniu skutecznej pomocy. W modelu przyjęto założenie (na potrzeby prowadzonych symulacji ilościowych), że dany problem jest wiodący a kolejne mogą stanowić jego konsekwencję. Istotne przy takim założeniu było określenie zależności przyczynowo- skutkowej i możliwej kolejności zdarzeń. Przy prowadzonych analizach ilościowych tak określone wielkości miały na celu ukazanie potencjalnych skutków zaniechania działań aktywizujących, kiedy nie tylko następuje pogłębienie danego problemu ale również mogą pojawić się kolejne. Innym problemem napotkanym podczas zbierania danych potrzebnych do szacowania kosztów zaniechania w ramach Kalkulatora Społecznego były zmiany w regulacjach prawnych. Wprowadzenie nowych rozwiązań prawnych (np. w zakresie pieczy zastępczej) oznacza, że nie istnieją dane ilościowe dla nowej struktury oraz nowych rozwiązań przyjętych przez dane przepisy prawne. 22

23 Jak już wskazano, dostępne źródła danych nie zawierają informacji, które pozwoliłby na oszacowanie prawdopodobieństw wyjścia z problemu, zmian poziomu nasilenia problemu i pojawienia się problemów powiązanych. W związku z tym do oszacowania potrzebnych wartości i tym samym weryfikacji oraz korekty przyjętych pierwotnie wartości liczbowych postanowiono skorzystać z wiedzy i doświadczeń pracowników socjalnych zatrudnionych w ośrodkach pomocy społecznej oraz powiatowych centrach pomocy rodzinie. W tym celu przygotowano badanie ilościowe z losowo-warstwowym doborem próby, realizowane na reprezentatywnej próbie pracowników socjalnych województwa mazowieckiego. Technikę wywiadu kwestionariuszowego wybrano, aby zwiększyć odsetek uzyskanych zwrotów ankiet, gdyż odsetek zwrotów z badań z udziałem ankietera jest wyższy niż przeprowadzanych listownie lub elektronicznie (Frankfort-Nachmias, Nachmias 2001). Przygotowany kwestionariusz składał się z trzech pytań, z których każde odnosiło się do dziesięciu analizowanych w projekcie problemów. Pierwsze z pytań miało na celu ocenę przez respondentów, na ile każdy z problemów społecznych jest albo nie jest istotny dla danej JST. W kolejnym pytaniu respondenci mieli za zadanie oszacować liczbę osób wychodzących z problemu oraz o liczbę tych, u których problem się nasili, osłabnie lub pozostanie niezmienny, w podziale na sytuacje, kiedy prowadzone są tylko działania obowiązkowe i kiedy są prowadzone działania obowiązkowe oraz fakultatywne. Trzecie z pytań kwestionariusza miało na celu oszacowanie liczby osób, u których mogą pojawić się problemy powiązane w kolejnych latach analizowanego siedmioletniego okresu. Dobierając próbę, założono objęcie badaniem 25% ogółu gmin oraz 50% ogółu powiatów z obszaru województwa mazowieckiego. Dodatkowo przyjęto, że zostaną przebadane wszystkie miasta na prawach powiatu a liczba pozostałych gmin będzie wyłoniona spośród 309 gmin. Poprzez zastosowanie powyższego założenia określono, że do badania wybrane zostanie odpowiednio: 5 miast na prawach powiatu, 77 gmin i 18 powiatów ziemskich (łącznie 100 JST). Przyjęto założenie, że z uwagi na większą liczbę mieszkańców, a w konsekwencji występowanie większej liczby problemów społecznych, zasadne będzie zapewnienie większej reprezentacji gmin miejskich i miejsko-wiejskich, stąd w rozkładzie liczebności poszczególnych typów gmin uwzględniono: 25 gmin miejskich, 26 miejsko-wiejskich i 26 wiejskich. 23

24 Wybór konkretnych JST przeprowadzono poprzez ocenę sytuacji ekonomicznej gmin oraz powiatów przy zastosowaniu syntetycznego wskaźnika, uwzględniającego samodzielność finansową JST, koniunkturę gospodarczą, obciążenia budżetu z tytułu zadań z zakresu pomocy społecznej oraz korzystanie ze świadczeń rodzinnych. Następnie podzielono JST (osobno gminy, osobno powiaty) na trzy równoliczne grupy w zależności od wartości wskaźnika syntetycznego i z każdej z grup wylosowano podmioty do badania (Opałka 2013). Przygotowane i zaimplementowane do aplikacji Kalkulator Społeczny dane stanowią bazę do symulacji ilościowych. Analizy ilościowe są możliwe po wpisaniu przez użytkownika danych opisujących liczbę klientów pomocy społecznej doświadczających określonego problemu na danym poziomie jego zaawansowania. Wykorzystanie obu grup danych jednocześnie umożliwia przygotowanie różnych scenariuszy, które jako narzędzie pomocnicze, mogą być przydatne przy prowadzeniu polityki społecznej. Wyniki Główną funkcjonalnością stworzonego Kalkulatora Społecznego jest możliwość szacowania wysokości kosztów świadczeń obowiązkowych ponoszonych w kolejnych latach wobec grupy świadczeniobiorców wyodrębnionej w roku bazowym (por. Rysunek 1). Koszty te szacowane są w dwóch wariantach: przy założeniu, że w roku bazowym zostały zastosowane wyłącznie działania obowiązkowe oraz przy założeniu, że w roku bazowym realizowane były działania obowiązkowe i fakultatywne. Porównanie tych dwóch wariantów kosztów udzielania świadczeń obowiązkowych, pozwala na obliczenie oszczędności brutto w danym roku na skutek zastosowania działań fakultatywnych w roku bazowym. Ich maksymalna wartość wyznacza koszt zaniechania. Sumując oszczędności brutto, które wystąpiły w kolejnych latach i uwzględniając nakłady poniesione na działania fakultatywne w roku bazowym można oszacować skumulowane oszczędności netto uzyskane do roku t. Z wykorzystaniem danych o kosztach wybranych działań fakultatywnych oraz liczbie osób na każdym poziomie nasilenia problemu, jaka została nimi objęta, 24

25 obliczane są nakłady finansowe. Są to środki, jakie JST musi wydać w roku bazowym na realizację działań fakultatywnych. Kolejna informacja uzyskiwana za pomocą Kalkulatora Społecznego to okres zwrotu z inwestycji, czyli okres po którym suma oszczędności jest równa lub przekracza sumę poniesionych nakładów. Wartość ta obliczana jest poprzez porównanie kosztów skumulowanych w obu wariantach (przy podjęciu działań obowiązkowych oraz obowiązkowych i fakultatywnych) oraz nakładów poniesionych na działania fakultatywne w roku bazowym. Istotną wartość informacyjną mają także wyniki cząstkowe wykorzystywane do wyznaczenia wyniku głównego, dlatego one także zostały uwzględnione przy prezentacji wyników symulacji. Są to m.in. rodzaje problemów społecznych, jakie mogą się pojawić w kolejnych latach oraz ich skala, przy czym skala powiązanych problemów oznacza zarówno liczbę osób w nowopowstałych problemach, jak i koszt działań obowiązkowych związanych z powiązanym problemem społecznym. W celu zobrazowania efektywności działań fakultatywnych, podawana jest również szacowana liczba osób, która wyjdzie z badanego problemu społecznego na przestrzeni siedmiu lat. Aplikacja informatyczna do obsługi modelu Kalkulator Społeczny przeznaczony jest dla władz samorządowych i pracowników jednostek samorządu terytorialnego, w szczególności starostów, prezydentów, burmistrzów, wójtów, sekretarzy gmin i powiatów, skarbników gmin i powiatów, radnych, kierowników i pracowników jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, przedstawicieli organizacji pozarządowych oraz publicznych i niepublicznych instytucji pomocy społecznej. Użytkownik (po wcześniejszym kontakcie z Mazowieckim Centrum Polityki Społecznej) uzyskuje dostęp do Kalkulatora Społecznego poprzez aplikację informatyczną (na stronie www która pozwala mu na samodzielne ustalenie wartości wybranych zmiennych zasilających model. Zalogowany użytkownik ma możliwość korzystania w pełni z Kalkulatora Społecznego, który wymaga samodzielnego wprowadzenia wartości wybranych zmiennych koniecznych do przeprowadzenia symulacji. Dodatkowo, oprócz 25

26 możliwości wykonania kalkulacji, po zalogowaniu użytkownik uzyskuje dostęp do informacji na temat projektów, bazy wiedzy oraz źródeł finansowania projektów społecznych. Użytkownik niezalogowany może tylko przeglądać udostępnione kalkulacje i korzysta z ograniczonej funkcjonalności Kalkulatora Społecznego, głównie w zakresie informacyjnym. Po uruchomieniu aplikacji Kalkulatora Społecznego odpowiedni algorytm dostosowuje listę działań pomocy społecznej właściwą dla powiatu lub gminy. Użytkownik samodzielnie wybiera jeden z dziesięciu podanych problemów społecznych. Następnie określa typ JST, dla którego chce przeprowadzić analizę (do wyboru są: gmina albo powiat). Kolejnym krokiem jest wprowadzenie zróżnicowania wysokości kosztów jednostkowych świadczeń pomocy społecznej. Dokonuje się tego poprzez wybór poziomu kosztów najbardziej odpowiadającego sytuacji lokalnej danej JST. Z uwagi na znaczne zróżnicowanie jednostek samorządu terytorialnego w woj. mazowieckim pod względem sytuacji społeczno-gospodarczej, za uzasadnione przyjęto dokonanie zróżnicowania kosztów jednostkowych świadczeń z zakresu pomocy społecznej w zależności od warunków lokalnych poszczególnych powiatów i gmin. Zaproponowano podział na cztery kategorie: koszty niższe od przeciętnych w województwie; koszty przeciętne (ustalone na podstawie informacji statystycznych i sprawozdań jednostek pomocy społecznej); koszty wyższe od przeciętnych w województwie; koszty znacznie wyższe od przeciętnych w województwie (typowe np. dla metropolii). Koszty świadczeń jednostkowych pomocy społecznej w danej jednostce samorządu terytorialnego można porównać z wysokościami świadczeń przedstawionymi w podsumowaniu parametrów kalkulacji po jej wykonaniu. Następnie użytkownik określa liczbę osób doświadczających wybranego problemu społecznego z podziałem na poziomy nasilenia danego problemu. Kolejnym krokiem jest wybór działań fakultatywnych spośród wymienionych na liście. Są to działania, które pomoc społeczna może realizować wobec swoich klientów. 26

Kalkulator społeczny narzędzie umożliwiające oszacowanie kosztów zaniechania działań aktywizująco-wspierających

Kalkulator społeczny narzędzie umożliwiające oszacowanie kosztów zaniechania działań aktywizująco-wspierających Kalkulator społeczny narzędzie umożliwiające oszacowanie kosztów zaniechania działań aktywizująco-wspierających Warszawa, 15.05.2014 dr hab. prof. SGH Piotr Błędowski mgr Karolina Majdzińska mgr Sylwia

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do narzędzia Kalkulator Społeczny

Instrukcja do narzędzia Kalkulator Społeczny Projekt innowacyjny współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Projekt innowacyjny współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społeczn

Bardziej szczegółowo

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa. MPiPS-03

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa. MPiPS-03 MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: Ośrodek Pomocy Społecznej Mickiewicza 40/ 63-100 Śrem Tel. 0612836107 Fax 0612833989

Bardziej szczegółowo

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach MPiPS-3-R MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka /3/5, -53 Warszawa 26 Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: Miasto Stołeczne Warszawa Tel. Fax MPiPS-3 Sprawozdanie półroczne i roczne

Bardziej szczegółowo

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach MPiPS-3-P Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: PMOPS Powiat miejski Sosnowiec Tel. Fax 41-2 SOSNOWIEC 3 MAJA 33 MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, -513 Warszawa MPiPS-3

Bardziej szczegółowo

Gminny Program Wspierania Rodziny w Gminie Pszczyna na lata

Gminny Program Wspierania Rodziny w Gminie Pszczyna na lata Gminny Program Wspierania Rodziny w Gminie Pszczyna na lata 2016-2018 Wprowadzenie Gminny Program Wspierania Rodziny w Gminie Pszczyna na lata 2016-2018 został opracowany w oparciu o ustawę o wspieraniu

Bardziej szczegółowo

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach MPiPS-3-P MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, -513 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: Tel. 774835949 Fax 774835949 MOPS Kędzierzyn-Koźle 47-224 Kędzierzyn-Koźle

Bardziej szczegółowo

Zakres działania: Główne cele pomocy społecznej:

Zakres działania: Główne cele pomocy społecznej: Zakres działania: Pomoc społeczna umożliwia przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych tym, którzy nie są w stanie sami ich pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Wspiera ich

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej. - pieniężnych, w naturze i usługach. za I VI 2006 rok.

Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej. - pieniężnych, w naturze i usługach. za I VI 2006 rok. Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach za I VI 2006 rok (MPiPS-03) DZIAŁ 1. ZATRUDNIENIE W JEDNOSTKACH ORGANIZACYJNYCH POMOCY SPOŁECZNEJ

Bardziej szczegółowo

FORMY POMOCY: Pomocy Społecznej udziela się osobom i rodzinom, w szczególności z powodu:

FORMY POMOCY: Pomocy Społecznej udziela się osobom i rodzinom, w szczególności z powodu: FORMY POMOCY: Pomocy Społecznej udziela się osobom i rodzinom, w szczególności z powodu: - ubóstwa; - sieroctwa; - bezdomności; - bezrobocia; - niepełnosprawności; - długotrwałej lub ciężkiej choroby;

Bardziej szczegółowo

Pomocy społecznej na zasadach określonych w ustawie o pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom, w szczególności z powodu:

Pomocy społecznej na zasadach określonych w ustawie o pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom, w szczególności z powodu: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Kłomnicach realizuje zadania zgodnie Ustawą o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r. (Dz.U. z 2016r. poz. 930 ze zm.). jest instytucją polityki społecznej państwa,

Bardziej szczegółowo

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Bolesławcu Tel. 75-645 78 23 Fax 75-645 78 24 59-7 Bolesławiec Cicha 7/ MPiPS-3-P MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul.

Bardziej szczegółowo

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa. MPiPS-03

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa. MPiPS-03 MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej ul. Kolejowa 2 62-200 Gniezno Tel. 061 4262582

Bardziej szczegółowo

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa. MPiPS-03

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa. MPiPS-03 MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: Ośrodek Pomocy Społecznej Mickiewicza 40/ 63-100 Śrem Tel. 0612836107 Fax 0612833989

Bardziej szczegółowo

Pomoc społeczna w Polsce w roku Tabela 1. pracownicy pomocy społecznej w roku 2003 Wyszczególnienie

Pomoc społeczna w Polsce w roku Tabela 1. pracownicy pomocy społecznej w roku 2003 Wyszczególnienie Pomoc społeczna w Polsce w roku 2003 Tabela 1. pracownicy pomocy społecznej w roku 2003 Wyszczególnienie ogółem Osoby zatrudnione w pomocy społecznej Ogółem 111 578 Służby wojewody realizujące zadania

Bardziej szczegółowo

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach MPiPS-3-R MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka /3/5, -53 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: Tel. 33 875545 Fax GOPS Wieprz 34-22 WIEPRZ 424 MPiPS-3 Sprawozdanie półroczne

Bardziej szczegółowo

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach MPiPS-3-R MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, -513 Warszawa 29 Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: Miasto Stołeczne Warszawa Tel. Fax MPiPS-3 Sprawozdanie półroczne i roczne

Bardziej szczegółowo

PROJEKT KALKULATOR KOSZTÓW ZANIECHANIA W KONTEKŚCIE REGIONALNYM

PROJEKT KALKULATOR KOSZTÓW ZANIECHANIA W KONTEKŚCIE REGIONALNYM PROJEKT KALKULATOR KOSZTÓW ZANIECHANIA W KONTEKŚCIE REGIONALNYM BARBARA KUCHARSKA GABRIELA SEMPRUCH MAZOWIECKIE CENTRUM POLITYKI SPOŁECZNEJ 14 MAJA 2014 R., WARSZAWA Biuro Projektu: Mazowieckie Centrum

Bardziej szczegółowo

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych,

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, MINISTERSTWO PRACY i POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Tel:. Fax:. Numer identyfikacyjny - REGON MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne

Bardziej szczegółowo

Pomoc społeczna w Polsce w roku Tabela 1. pracownicy pomocy społecznej w roku 2001 Wyszczególnienie

Pomoc społeczna w Polsce w roku Tabela 1. pracownicy pomocy społecznej w roku 2001 Wyszczególnienie Pomoc społeczna w Polsce w roku 2001 Tabela 1. pracownicy pomocy społecznej w roku 2001 Wyszczególnienie Osoby zatrudnione w pomocy społecznej Ogółem 107 859 Służby wojewody realizujące zadania z zakresu

Bardziej szczegółowo

GMINNY PROGRAM WSPIERANIA RODZINY W GMINIE LUBAWA NA LATA 2012 2014

GMINNY PROGRAM WSPIERANIA RODZINY W GMINIE LUBAWA NA LATA 2012 2014 Załącznik do uchwały Nr XIX/119/12 Rady Gminy Lubawa z dnia 31 października 2012r. GMINNY PROGRAM WSPIERANIA RODZINY W GMINIE LUBAWA NA LATA 2012 2014 1 Spis treści Wstęp. 3 1. Diagnoza środowiska lokalnego..

Bardziej szczegółowo

Ministerstwo Polityki Społecznej, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa

Ministerstwo Polityki Społecznej, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa Ministerstwo Polityki Społecznej, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej ( pieczęć) MPiPS - 03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej

Bardziej szczegółowo

Zadania wynikające z ustawy o pomocy społecznej: 1. Zadania własne gminy:

Zadania wynikające z ustawy o pomocy społecznej: 1. Zadania własne gminy: Ośrodek Pomocy Społecznej w Łambinowicach realizuje zadania wynikające z ustawy z dnia 12 marca 2004r.o pomocy społecznej, która weszła w życie od 1 maja 2004r. Do podstawowych zadań pomocy społecznej

Bardziej szczegółowo

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach MPiPS-3 Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej Radomsko Tel. 44 6832885 Fax 97-5 RADOMSKO ul. KOŚCIUSZKI 12A MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka

Bardziej szczegółowo

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: Tel. 95 7115-248 Fax 95 7115-374 WPS Woj. Lubuskie 66-4 Gorzów Wlkp. ul. Jagiellończyka 8 MPiPS-3-R MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5,

Bardziej szczegółowo

Kto i kiedy może otrzymać zasiłek z pomocy społecznej

Kto i kiedy może otrzymać zasiłek z pomocy społecznej Kto i kiedy może otrzymać zasiłek z pomocy społecznej stan prawny na dzień 1 lipca 2009 r. Podstawa prawna: - ustawa z dn. 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity Dz. U. z 2008 r., Nr 115,

Bardziej szczegółowo

PREZENTACJA NARZĘDZI MODELU KALKULATORA KOSZTÓW ZANIECHANIA

PREZENTACJA NARZĘDZI MODELU KALKULATORA KOSZTÓW ZANIECHANIA PREZENTACJA NARZĘDZI MODELU KALKULATORA KOSZTÓW ZANIECHANIA COPYRIGHT BY MAZOWIECKIE CENTRUM POLITYKI SPOŁECZNEJ Biuro Projektu: Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej ul. Nowogrodzka 62A, 02-002 Warszawa

Bardziej szczegółowo

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: Miasto Inowrocław Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej Tel. (52) 357-1-31 Fax 88-1 Inowrocław ul. Św. Ducha 9 MPiPS-3-R MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul.

Bardziej szczegółowo

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: Tel. (32) 422 Fax PMOPS Powiat miejski Rybnik 44-2 Rybnik Żużlowa 25 MPiPS-3-R MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka /3/5, -53 Warszawa MPiPS-3

Bardziej szczegółowo

MRPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach

MRPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach MRPiPS--R MINISTERSTWO RODZINY, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka //5, -5 Warszawa 27 Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: Miasto Stołeczne Warszawa Tel. Fax MRPiPS- Sprawozdanie półroczne

Bardziej szczegółowo

Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej z 12 marca 2004 roku (tekst jednolity Dz.U. z 2013r. poz.182 z późn. zm.)

Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej z 12 marca 2004 roku (tekst jednolity Dz.U. z 2013r. poz.182 z późn. zm.) P O M O C S P O Ł E C Z N A Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej z 12 marca 2004 roku (tekst jednolity Dz.U. z 2013r. poz.182 z późn. zm.) Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą

Bardziej szczegółowo

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: Tel. Fax MOPS Rzeszów 35-25 Rzeszów Jagiellońska 26 MPiPS-3-R MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, -513 Warszawa MPiPS-3 Sprawozdanie

Bardziej szczegółowo

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach MPiPS-3-R Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: WPS Woj. Lubuskie 66-4 Gorzów Wlkp. ul. Jagiellończyka 8 Tel. 95 7115-248 Fax 95 7115-374 MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5,

Bardziej szczegółowo

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych w naturze i usługach

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych w naturze i usługach MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, -513 Warszawa 21 Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej Radomsko Tel. 44 6832885 Fax 97-5 RADOMSKO ul.

Bardziej szczegółowo

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa. MPiPS-03

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa. MPiPS-03 MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej ul. Kolejowa 2, 62-200 Gniezno Tel. 061 4262582

Bardziej szczegółowo

Dział Pomocy Środowiskowej realizuje zadania zlecone i własne oraz programy rządowe na podstawie niżej wymienionych aktów prawnych:

Dział Pomocy Środowiskowej realizuje zadania zlecone i własne oraz programy rządowe na podstawie niżej wymienionych aktów prawnych: Dział Pomocy Środowiskowej realizuje zadania zlecone i własne oraz programy rządowe na podstawie niżej wymienionych aktów prawnych: 1. Ustawa z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity: Dz.

Bardziej szczegółowo

MRPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach

MRPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach MINISTERSTWO RODZINY, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka //5, -5 Warszawa 27 Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: Fax PMOPS Powiat miejski Rybnik Tel. 2422 44-2 Rybnik Żużlowa 25 MRPiPS- Sprawozdanie

Bardziej szczegółowo

MPiPS - 03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach

MPiPS - 03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej ( pieczęć) MPiPS - 03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy

Bardziej szczegółowo

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach MPiPS-3-R MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, -513 Warszawa 2 9 Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Bolesławcu Tel. 75-645 78 23 Fax

Bardziej szczegółowo

Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa

Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej ( pieczęć) MPiPS - 03 Adresat Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych

Bardziej szczegółowo

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych w naturze i usługach

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych w naturze i usługach Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: Tel. Fax PCPR nakielski 89-1 NAKŁO NAD NOTECIĄ Dąbrowskiego 46 MPiPS-3-R MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, -513 Warszawa MPiPS-3 Sprawozdanie

Bardziej szczegółowo

Pomoc społeczna w Polsce w roku Tabela 1. pracownicy pomocy społecznej w roku 1999 Wyszczególnienie

Pomoc społeczna w Polsce w roku Tabela 1. pracownicy pomocy społecznej w roku 1999 Wyszczególnienie Pomoc społeczna w Polsce w roku 1999 Tabela 1. pracownicy pomocy społecznej w roku 1999 Wyszczególnienie ogółem Osoby zatrudnione w pomocy społecznej Ogółem 40 999 Służby wojewody realizujące zadania z

Bardziej szczegółowo

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa. MPiPS-03. za I-VI 2016 r.

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa. MPiPS-03. za I-VI 2016 r. MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej Reja 2A/ 47-224 Kędzierzyn-Koźle Tel. 774835949

Bardziej szczegółowo

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00 513 Warszawa. MPiPS 03

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00 513 Warszawa. MPiPS 03 MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00 513 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: MOPS Wodzisław Śląski ul. Płk. Ks. W. Kubsza 28 44 300 WODZISŁAW ŚLĄSKI Tel. 324556200

Bardziej szczegółowo

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa. MPiPS-03

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa. MPiPS-03 MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej Jerzmanowice Jerzmanowice 372B 32-048 Jerzmanowice

Bardziej szczegółowo

MRPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach

MRPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: Miasto Inowrocław Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej Tel. (52) 357--3 Fax 88- Inowrocław św. Ducha 9 MINISTERSTWO RODZINY, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka

Bardziej szczegółowo

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: Tel. 323440323 Fax MOPS Ruda Śląska 41-709 Ruda Śląska Markowej 20/ MPiPS-03 Sprawozdanie

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XXV/182/12 RADY MIASTA KOŚCIERZYNA. z dnia 29 lutego 2012 r. w Kościerzynie

UCHWAŁA NR XXV/182/12 RADY MIASTA KOŚCIERZYNA. z dnia 29 lutego 2012 r. w Kościerzynie UCHWAŁA NR XXV/182/12 RADY MIASTA KOŚCIERZYNA z dnia 29 lutego 2012 r. w sprawie uchwalenia statutu Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Kościerzynie Na podstawie art. 18 ust. 1 i art. 40 ust. 2 pkt

Bardziej szczegółowo

MRPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach

MRPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach MPiPS-3-P MINISTERSTWO RODZINY, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, -513 Warszawa 217 Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: Fax 774835949 MOPS Kędzierzyn-Koźle 47-224 Kędzierzyn-Koźle

Bardziej szczegółowo

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa. MPiPS-03

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa. MPiPS-03 Strona 1 z 13 MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej ul. KOŚCIUSZKI 12A 97-500 RADOMSKO

Bardziej szczegółowo

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa. MPiPS-03

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa. MPiPS-03 Strona 1 z 21 MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: PMOPS Powiat miejski Rybnik Żużlowa 25, 44-200 Rybnik Tel. (032) 4221111

Bardziej szczegółowo

Gminny Program Wspierania Rodziny na lata

Gminny Program Wspierania Rodziny na lata Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2016-2018 Załącznik do uchwały Nr XXII/105/2015 Rady Gminy Lutomiersk z dnia 29 grudnia 201 5 r. GMINNY PROGRAM WSPIERANIA RODZINY NA LATA 2016 2018 GMINA LUTOMIERSK

Bardziej szczegółowo

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych w naturze i usługach

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych w naturze i usługach MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, -513 Warszawa 21 Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: Miasto Stołeczne Warszawa Tel. Fax MPiPS-3 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych

Bardziej szczegółowo

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa. MPiPS-03

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa. MPiPS-03 MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Jerzmanowicach Jerzmanowice 372B 32-048 Jerzmanowice

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XXI/144/2012 RADY POWIATU GOLUBSKO-DOBRZYŃSKIEGO. z dnia 24 maja 2012 r.

UCHWAŁA NR XXI/144/2012 RADY POWIATU GOLUBSKO-DOBRZYŃSKIEGO. z dnia 24 maja 2012 r. UCHWAŁA NR XXI/144/2012 RADY POWIATU GOLUBSKO-DOBRZYŃSKIEGO z dnia 24 maja 2012 r. w sprawie przyjęcia Powiatowego Programu Aktywności Lokalnej na lata 2012 2013 Na podstawie art. 12 pkt 11 ustawy z dnia

Bardziej szczegółowo

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa. MPiPS-03

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa. MPiPS-03 MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: Ośrodek Pomocy Społecznej Mickiewicza 40/ 63-100 Śrem Tel. 0612836107 Fax 0612833989

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO Katowice, dnia 31 stycznia 2017 r. Poz. 605 UCHWAŁA NR XXXI/389/17 RADY MIASTA PIEKARY ŚLĄSKIE z dnia 26 stycznia 2017 r. w sprawie nadania Statutu Miejskiemu Ośrodkowi

Bardziej szczegółowo

Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Rejowcu Fabrycznym działa w oparciu o następujące akty prawne:

Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Rejowcu Fabrycznym działa w oparciu o następujące akty prawne: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Rejowcu Fabrycznym działa w oparciu o następujące akty prawne: 1. Ustawa o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r. 2. Ustawa o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy

Bardziej szczegółowo

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach. za I-XII 2008 r.

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach. za I-XII 2008 r. MINISTERSTWO PRACY i POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej MOPS Rzeszów Jagiellońska 26, 35-025 Rzeszów Tel:. Fax:. Numer identyfikacyjny -

Bardziej szczegółowo

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa. MPiPS-03

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa. MPiPS-03 Strona 1 z 12 MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej Karola Miarki 11/ 43-300 Bielsko-Biała

Bardziej szczegółowo

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa. MPiPS-03

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa. MPiPS-03 MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej ul. KOŚCIUSZKI 12A 97-500 RADOMSKO Tel. 44 6832885

Bardziej szczegółowo

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa. MPiPS-03

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa. MPiPS-03 MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie Hallera 1/ 86-300 Grudziądz Tel. 56 4626990 Fax

Bardziej szczegółowo

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: Tel. 774835949 Fax 774835949 MOPS Kędzierzyn-Koźle 47-224 Kędzierzyn-Koźle Reja 2A/ MPiPS-3-R MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, -513

Bardziej szczegółowo

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa. MPiPS-03

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa. MPiPS-03 1 z 13 2017-02-06 13:33 MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: MOPS Wodzisław Śląski ul. Ignacego Daszyńskiego 3 44-300

Bardziej szczegółowo

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa. MPiPS-03

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa. MPiPS-03 MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: PCPR nakielski Dąbrowskiego 46 89-100 Nakło nad Notecią Tel. 52 386-08-04 Fax 52

Bardziej szczegółowo

MRPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach

MRPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: MIEJSKI OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ W MORĄGU DWORCOWA 9 4-3 MORĄG Tel. 89 7574348, 7578258 Fax 89 757452 MINISTERSTWO RODZINY, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka

Bardziej szczegółowo

MPiPS-03. MINISTERSTWO POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa

MPiPS-03. MINISTERSTWO POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: Tel. Fax MINISTERSTWO POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka /3/5, -53 Warszawa PCPR nakielski Dąbrowskiego 46 89- NAKŁO NAD NOTECIĄ MPiPS-3 Sprawozdanie półroczne

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR /2008 RADY MIEJSKIEJ W ŚRODZIE WIELKOPOLSKIEJ. z dnia..2008 roku

UCHWAŁA NR /2008 RADY MIEJSKIEJ W ŚRODZIE WIELKOPOLSKIEJ. z dnia..2008 roku UCHWAŁA NR /2008 RADY MIEJSKIEJ W ŚRODZIE WIELKOPOLSKIEJ z dnia..2008 roku w sprawie uchwalenia programu pod nazwą "Program rozwiązywania problemów bezdomności Gminy Środa Wielkopolska na lata 2009-2020"

Bardziej szczegółowo

Ministerstwo Polityki Społecznej, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa

Ministerstwo Polityki Społecznej, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa Ministerstwo Polityki Społecznej, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej ( pieczęć) MPiPS - 03 Adresat Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy

Bardziej szczegółowo

MINISTERSTWO POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa. MPiPS-03

MINISTERSTWO POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa. MPiPS-03 MINISTERSTWO POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Bolesławcu Cicha 7/ 59-700 Bolesławiec Tel. 75-645 78

Bardziej szczegółowo

MPiPS-03. Adresat MGOPS Nowe. Sprawozdanie półroczne i roczne. WPS Woj. Kujawsko - Pomorskie ul. Plac Św. Rocha 5, 86-170 NOWE

MPiPS-03. Adresat MGOPS Nowe. Sprawozdanie półroczne i roczne. WPS Woj. Kujawsko - Pomorskie ul. Plac Św. Rocha 5, 86-170 NOWE MINISTERSTWO PRACY i POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej MPiPS-03 Adresat MGOPS Nowe Sprawozdanie półroczne i roczne WPS Woj. Kujawsko - Pomorskie

Bardziej szczegółowo

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych,

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, MINISTERSTWO PRACY i POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej tel:. fax:. Numer identyfikacyjny - REGON MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne

Bardziej szczegółowo

Dorota Wróblewska Dyrektor Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Toruniu

Dorota Wróblewska Dyrektor Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Toruniu Dorota Wróblewska Dyrektor Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Toruniu Plan działania ania na lata 2007-2008 2008 Program Operacyjny Kapitał Ludzki Numer Priorytetu: VII Nazwa Priorytetu: Promocja

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie z działalności Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Kaźmierzu za rok 2016 oraz wykaz potrzeb w zakresie pomocy społecznej

Sprawozdanie z działalności Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Kaźmierzu za rok 2016 oraz wykaz potrzeb w zakresie pomocy społecznej Sprawozdanie z działalności Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Kaźmierzu za rok 2016 oraz wykaz potrzeb w zakresie pomocy społecznej Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa mającą

Bardziej szczegółowo

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach. za I-XII 2010 r.

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach. za I-XII 2010 r. MINISTERSTWO PRACY i POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej MOPS Rzeszów Jagiellońska 26, 35-025 Rzeszów Tel:. Fax:. Numer identyfikacyjny -

Bardziej szczegółowo

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych w naturze i usługach

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych w naturze i usługach Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: PCPR Powiat miejski Grudziądz Tel. 56 46 269 9 Fax 56 46 286 9 86-3 GRUDZIĄDZ ul. HALLERA 1 MPiPS-3-P MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5,

Bardziej szczegółowo

MRPiPS-03. MINISTERSTWO RODZINY, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa. za I-XII 2017 r.

MRPiPS-03. MINISTERSTWO RODZINY, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa. za I-XII 2017 r. MINISTERSTWO RODZINY, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Kędzierzynie - Koźlu Ul. Mikołaja Reja

Bardziej szczegółowo

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach MINISTERSTWO PRACY i POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej MOPS Świdnik Wyszyńskiego 12, 21-040 ŚWIDNIK Tel:. Fax:. Numer identyfikacyjny -

Bardziej szczegółowo

1 z , 13:59

1 z , 13:59 1 z 13 2018-01-18, 13:59 MINISTERSTWO RODZINY, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: MOPS Wodzisław Śląski ul. Ignacego Daszyńskiego

Bardziej szczegółowo

Program Pomocy Społecznej na rok 2014

Program Pomocy Społecznej na rok 2014 Program Pomocy Społecznej na rok 2014 Pomoc społeczna jako instytucja polityki społecznej państwa ma na celu umożliwienia osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one

Bardziej szczegółowo

MINISTERSTWO RODZINY, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa. MRPiPS-03

MINISTERSTWO RODZINY, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa. MRPiPS-03 MINISTERSTWO RODZINY, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: MOPS Bielsk Podlaski Kazimierzowska 18 17-100 Bielsk Podlaski Tel. 85 7302006

Bardziej szczegółowo

MINISTERSTWO RODZINY, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa. MRPiPS-03

MINISTERSTWO RODZINY, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa. MRPiPS-03 MINISTERSTWO RODZINY, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: MOPS Bielsk Podlaski Kazimierzowska 18 17-100 Bielsk Podlaski Tel. 85 7302006

Bardziej szczegółowo

Liczba mieszkańców Dzielnicy Żoliborz m.st. Warszawy a liczba beneficjentów Ośrodka

Liczba mieszkańców Dzielnicy Żoliborz m.st. Warszawy a liczba beneficjentów Ośrodka Liczba mieszkańców Dzielnicy Żoliborz m.st. Warszawy a liczba beneficjentów Ośrodka Liczba mieszkańców Dzielnicy 49 953, liczba beneficjentów Ośrodka 2 315 50 000 45 000 40 000 48 663 49 097 49 953 35

Bardziej szczegółowo

Pomoc można otrzymać z GOPS

Pomoc można otrzymać z GOPS Pomoc można otrzymać z GOPS Kryteria dochodowe podlegają weryfikacji co 3 lata, z uwzględnieniem wyniku badań progu interwencji socjalnej. Do większości świadczeń z pomocy społecznej należy spełnić pewne

Bardziej szczegółowo

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach

MPiPS-03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pieniężnych, w naturze i usługach MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka //, - Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: GOPS Pysznica - PYSZNICA ul. Wolności Tel. MPiPS- Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych

Bardziej szczegółowo

POMOC SPOŁECZNA W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM W 2006 R.

POMOC SPOŁECZNA W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM W 2006 R. URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE Informacja sygnalna Data opracowania - październik 2007 r. Kontakt: e-mail:sekretariatuskrk@stat.gov.pl tel. 012 415 38 84 Internet: http://www.stat.gov.pl/urzedy/krak Nr

Bardziej szczegółowo

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa. MPiPS-03

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa. MPiPS-03 MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: MOPS Wodzisław Śląski ul. Kubsza 28 44-300 Wodzisław Śląski Tel. 0324556200 Fax

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr XIX/230/2012 Rady Miejskiej Kalisza z dnia 2 lutego 2012 roku

Uchwała Nr XIX/230/2012 Rady Miejskiej Kalisza z dnia 2 lutego 2012 roku Uchwała Nr XIX/230/2012 Rady Miejskiej Kalisza z dnia 2 lutego 2012 roku zmieniająca uchwałę w sprawie nadania statutu Miejskiemu Ośrodkowi Pomocy Społecznej w Kaliszu Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 6

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO Katowice, dnia 2 grudnia 2013 r. Poz. 7037 UCHWAŁA NR XXIII/320/13 RADY MIEJSKIEJ W BYTOMIU z dnia 25 listopada 2013 r. w sprawie nadania Statutu Miejskiemu Ośrodkowi

Bardziej szczegółowo

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej ( pieczęć) MPiPS - 03 Sprawozdanie półroczne i roczne z udzielonych świadczeń pomocy

Bardziej szczegółowo

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa. MPiPS-03

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa. MPiPS-03 MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej ul. Kolejowa 2 62-200 Gniezno Tel. 061 4262582

Bardziej szczegółowo

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/ MPiPS-03. za I-XII 2012 r.

MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/ MPiPS-03. za I-XII 2012 r. 1 z 15 MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, ul. Nowogrodzka 1/3/ Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej: MOPS Bielsk Podlaski Kazimierzowska 18, 17-100 BIELSK PODLASKI Tel. 857302006 Fax 857302006

Bardziej szczegółowo

Zadania realizowane przez gminy

Zadania realizowane przez gminy Zadania realizowane przez gminy Zadania własne gminy o charakterze obowiązkowym : opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych ze szczególnym uwzględnieniem programów

Bardziej szczegółowo

FORMULARZ REKRUTACYJNY. Kod kandydatki /kandydata:... (uzupełnia Koordynator projektu Lider) Dane kandydatki / kandydata

FORMULARZ REKRUTACYJNY. Kod kandydatki /kandydata:... (uzupełnia Koordynator projektu Lider) Dane kandydatki / kandydata FORMULARZ REKRUTACYJNY... Data wpływu (uzupełnia osoba przyjmująca zgłoszenie) Kod kandydatki /kandydata:........ (uzupełnia Koordynator projektu Lider) Tytuł projektu Nr projektu,,pomysł na siebie Oś:

Bardziej szczegółowo

Projekt. Usługi społeczne drogą do rozwoju mieszkańców Bydgoszczy KWESTIONARIUSZ REKRUTACYJNY

Projekt. Usługi społeczne drogą do rozwoju mieszkańców Bydgoszczy KWESTIONARIUSZ REKRUTACYJNY Projekt Usługi społeczne drogą do rozwoju mieszkańców Bydgoszczy KWESTIONARIUSZ REKRUTACYJNY Informacje wypełniane przez Instytucję przyjmującą formularz: Data przyjęcia formularza: Podpis osoby przyjmującej

Bardziej szczegółowo

ANKIETA REKRUTACYJNA

ANKIETA REKRUTACYJNA Załącznik nr 2 do Regulaminu określającego zasady rekrutacji i realizacji wsparcia w projekcie pn. RAZEM MOŻEMY WIĘCEJ rozwój usług społecznych w gminie Sztum współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej

Bardziej szczegółowo

w sprawie przyjęcia oceny zasobów pomocy społecznej na rok 2012 dla Gminy Dąbrówka

w sprawie przyjęcia oceny zasobów pomocy społecznej na rok 2012 dla Gminy Dąbrówka UCHWAŁA Nr XXV/190/2013 RADY GMINY DĄBRÓWKA z dnia 26 kwietnia 2013r. w sprawie przyjęcia oceny zasobów pomocy społecznej na rok 2012 dla Gminy Dąbrówka Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia

Bardziej szczegółowo

Świadczenia niepieniężne

Świadczenia niepieniężne Świadczenia niepieniężne ŚWIADCZENIA NIEPIENIĘŻNE POMOC SPOŁECZNA PRZEWIDUJE NASTĘPUJĄCE ŚWIADCZENIA NIEPIENIĘŻNE: Pomoc w postaci schronienia, posiłku, odzieży Ośrodek Pomocy Społecznej udziela schronienia,

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA PRZYZNAWANIA POMOCY

KRYTERIA PRZYZNAWANIA POMOCY Pomoc Społeczna Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umoŝliwienie osobom i rodzinom przezwycięŝanie trudnych sytuacji Ŝyciowych, których nie są one w stanie pokonać,

Bardziej szczegółowo