Sound & Space Robert Lebioda

Transkrypt

1 Sound & Space Robert Lebioda TEMAT: PROJEKT PRZEBUDOWY SALI KONGRESOWEJ PKIN WRAZ Z DOSTOSOWANIEM DO WYMOGÓW PRZEPISÓW PRZECIWPOŻAROWYCH ETAP I JEDNOSTKA PROJEKTOWA: ADRES: ul. W. Biegańskiego 61A Poznań OBIEKT: Sala Kongresowa Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie ADRES: Warszawa, pl. Defilad 1 INWESTOR: Zarząd Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie Sp. z o.o. ADRES: Warszawa, pl. Defilad 1 DATA OPRACOWANIA PROJEKTU: listopad 2010 PROJEKT WYKONAWCZY TOM XIV AK PROJEKT AKUSTYKI

2 SPIS TREŚCI 1. PODSTAWA OPRACOWANIA FORMALNA MERYTORYCZNA UWAGI OGÓLNE ZAKRES OPRACOWANIA AKUSTYKA - DEFINICJE ZAŁOŻENIA I ZALECENIA PROJEKTU AKUSTYKA WNĘTRZ SALA KONGRESOWA POKOJE TŁUMACZY KABINA ELEKTROAKUSTYKA OCHRONA PRZECIWDŹWIĘKOWA HAŁAS INFRASTRUKTURY SALI KONGRESOWEJ HAŁAS ZEWNĘTRZNY SALI KONGRESOWEJ DSO W SALI KONGRESOWEJ SZATNIE POMIESZCZENIA WENTYLATORÓW POMIESZCZENIA CHRONIONE POZOSTAŁE POMIESZCZENIA ROZWIĄZANIA I ZALECENIA MAJĄCE WPŁYW NA AKUSTYKĘ OBIEKTU ZALECENIA ZALECENIA KONSERWATORA ZALECENIA INWESTORA WYMOGI PRZEPISÓW PPOŻ I KOMENDY WOJEWÓDZKIEJ STRAŻY POŻARNEJ ZALECENIA ARCHITEKTONICZNE ROZWIĄZANIA SALA KONGRESOWA AKUSTYKA WNĘTRZ OCHRONA PRZED HAŁASEM OD ZEWNĘTRZNYCH I WEWNĘTRZNYCH ŹRÓDEŁ DŹWIĘKU

3 DRZWI STROP NAD MIRAGE HAŁAS POCHODZĄCY OD INSTALACJI MECHANICZNYCH HAŁAS WYPOSAŻENIA TECHNOLOGII SCENICZNEJ I OŚWIETLENIA POKOJE TŁUMACZY KABINA ELEKTROAKUSTYKA KABINY OŚWIETLENIOWCÓW SZATNIE SALA PUSZKINA I SALA MICKIEWICZA SALE WIELOFUNKCYJNE KOMPUTEROWY MODEL AKUSTYCZNY SALI KONGRESOWEJ MODEL AKUSTYCZNY INWENTARYZACJA AKUSTYCZNA WARUNKI POMIARÓW INWENTARYZACYJNYCH WŁASNYCH UKŁAD POMIAROWY PUNKTY POMIAROWE WYNIKI POMIARÓW INWENTARYZACYJNYCH WŁASNYCH KALIBRACJA MODELU OPIS MODELU AKUSTYCZNEGO SALI KONGRESOWEJ OCENA WPŁYWU PODNIESIENIA WIDOWNI AMFITEATRU NA AKUSTYKĘ SALI SYMULACJE AKUSTYCZNE PROJEKTOWANA CHARAKTERYSTYKA CZASU POGŁOSU W SALI KONGRESOWEJ POMIARY AKUSTYCZNE WNIOSKI UWAGI KOŃCOWE

4 SPIS RYSUNKÓW Rysunek 1 Krzywe NR Rysunek 2 Zakres tolerancji dla projektowanej krzywej czasu pogłosu w Sali Kongresowej [11] Rysunek 3 Zakres tolerancji dla projektowanej krzywej czasu pogłosu w kabinie elektroakustyka Rysunek 4 Schemat skrzyni akustycznej Rysunek 5 Lokalizacja punktów, dla których wykonano pomiary i symulacje warunków akustycznych Rysunek 6 Odpowiedź impulsowa w punkcie Rysunek 7 Odpowiedź impulsowa w punkcie Rysunek 8 Odpowiedź impulsowa w punkcie Rysunek 9 Odpowiedź impulsowa w punkcie 4* Rysunek 10 Odpowiedź impulsowa w punkcie 5* Rysunek 11 Odpowiedź impulsowa w punkcie 6* Rysunek 12 Odpowiedź impulsowa w punkcie 7* Rysunek 13 Średnia wartość EDT z symulacji i pomiarów dla 11 punktów Rysunek 14 Echogramy dla punktu Rysunek 15 Charakterystyka pochłaniania foteli na parterze Rysunek 16 Charakterystyka pochłaniania foteli w obszarze amfiteatru i balkonów Rysunek 17 Charakterystyka pochłaniania podłogi sceny Rysunek 18 Charakterystyka pochłaniania okotarowania sceny Rysunek 19 Charakterystyka pochłaniania paldamentu Rysunek 20 Charakterystyka pochłaniania tkaniny azbestowej na tylnej części paldamentu Rysunek 21 Charakterystyka pochłaniania dywanów Rysunek 22 Charakterystyka pochłaniania sklejki Rysunek 23 Charakterystyka pochłaniania tkaniny we wnękach Rysunek 24 Charakterystyka pochłaniania tkaniny we wnękach wraz ze skrzyniami akustycznymi. 41 Rysunek 25 Uśredniona charakterystyka pochłaniania sufitów pod balkonami Rysunek 26 Charakterystyka pochłaniania płyty perforowanej nad sceną Rysunek 27 Charakterystyka pochłaniania cegieł Rysunek 28 Charakterystyka pochłaniania betonu porowatego Rysunek 29 Charakterystyka pochłaniania rozety oświetleniowej Rysunek 30 Uśredniona charakterystyka pochłaniania przestrzeni podsufitowej

5 Rysunek 31 Średnia wartość EDT dla 5 punktów obliczeniowych (3, 6, 6*, 7, 7*) zlokalizowanych na amfiteatrze widowni uzyskana w symulacjach na modelu odzwierciedlającym aktualne warunki akustyczne (przed podniesieniem widowni) i modelu z podniesioną widownią (po podniesieniu widowni) Rysunek 32 Średnia wartość EDT dla 6 punktów obliczeniowych (1, 2, 4, 4*, 5, 5*) zlokalizowanych na parterze widowni uzyskana w symulacjach na modelu odzwierciedlającym aktualne warunki akustyczne (przed podniesieniem widowni) i modelu z podniesioną widownią (po podniesieniu widowni) Rysunek 33 Średnia wartość EDT dla wszystkich 11 punktów obliczeniowych zlokalizowanych na widowni uzyskana w symulacjach na modelu odzwierciedlającym aktualne warunki akustyczne (przed podniesieniem widowni) i modelu z podniesioną widownią (po podniesieniu widowni) Rysunek 34 STIśr uzyskane w symulacjach na modelu odzwierciedlającym aktualne warunki akustyczne (przed podniesieniem widowni) i modelu z podniesioną widownią (po podniesieniu widowni) dla różnych lokalizacji punktów obliczeniowych Rysunek 35 Charakterystyka pochłaniania obudowy z GK Rysunek 36 Średnia wartość EDT dla wszystkich 11 punktów obliczeniowych zlokalizowanych na widowni uzyskana w symulacjach po uwzględnieniu zmian

6 SPIS TABEL Tabela 1 Pomieszczenia objęte opracowaniem... 7 Tabela 2 Krzywe NR Tabela 3 Dopuszczalne poziomy tła akustycznego w pomieszczeniach objętych opracowaniem.. 17 Tabela 4 Maksymalne wartości hałasu generowanego przez urządzenia technologii scenicznej Tabela 5 Współrzędne punktów pomiarowych i obliczeniowych Sali Kongresowej Tabela 6 Wyniki pomiarów EDT w Sali Kongresowej Tabela 7 STIśr uzyskane w symulacjach na modelu odzwierciedlającym aktualne warunki akustyczne (przed podniesieniem widowni) i modelu z podniesioną widownią (po podniesieniu widowni) dla różnych lokalizacji punktów obliczeniowych

7 1. PODSTAWA OPRACOWANIA 1.1. Formalna Umowa nr TA/754/30/2008 zawarta z Zarządem Pałacu Kultury i Nauki sp. z o.o Merytoryczna 1. Zlecenie Inwestora - Specyfikacja Techniczna Przedmiotu Zamówienia 2. Projekt budowlany Projekt przebudowy Sali Kongresowej PKiN wraz z dostosowaniem do wymogów przepisów przeciwpożarowych. Etap I opracowane przez Sound&Space Robert Lebioda 3. Dokumentacja archiwalna 4. Ustalenia z Inwestorem na spotkaniach koordynacyjnych 5. Decyzje Stołecznego Konserwatora Zabytków - Zalecenia konserwatorskie dla prac remontowych w Sali Kongresowej zał. Nr 4 do specyfikacji istotnych warunków zamówienia; - zalecenia z posiedzeń koordynacyjnych - pismo KZ-SIII-PBR z dnia pismo KZ-ZN-PBR z dnia pismo KZ-ZN-PBR z dnia Inwentaryzacje własne 7. Raport z badań akustycznych foteli w Sali Kongresowej - ITB Ekspertyza dotycząca geometrii widowni Sali Kongresowej opracowana przez pracownię Sound&Space Robert Lebioda, Warszawa marzec Szczegółowe wytyczne wykonania wszystkich rodzajów foteli i innych siedzeń w modernizowanej Sali Kongresowej Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie i specyfikacja techniczna zamówienia opracowana przez PC OISTAT, Warszawa 26 czerwca Beranek L., Concert Halls and Opera Houses, Springer Science+Business Media, Fasold W., Sonntag E., Winkler H., Bau- und Raumakustik, VEB Verlag f r Bauwesen, Berlin

8 12. Maekawa Z., Lord P., Environmental and architectural acoustics, E&FN SPON London Kulowski A., Akustyka Sal, Politechnika Gdańska, Sadowski J., Akustyka Architektoniczna, PWN, Warszawa Cox T. J., D Antonio P,. Acoustic Absorbers and Diffusers, SPON Press Taylor&Francis Group, London and New York Kuttruff H., Room Acoustics, Applied Science Publishers LTD, London UWAGI OGÓLNE Projekt akustyczny przebudowy Sali jest częścią projektu wykonawczego Przebudowa Sali Kongresowej PKiN wraz z dostosowaniem do wymogów przepisów przeciwpożarowych. Etap I opracowanego w listopadzie 2010 roku. Projekt należy rozpatrywać w połączeniu z projektem architektury, który zakłada: 2694 osób na widowni Kubatura Sali ~30.500m3 Obiekt objęty projektem jest obiektem zabytkowym. W związku z tym zakres zmian wystroju wnętrz podlega uzgodnieniom ze Stołecznym Konserwatorem Zabytków. W niniejszym projekcie przedstawiono zagadnienia związane z akustyką wnętrz, akustyką budowlaną i ochroną przeciwdźwiękową pomieszczeń obiektu Sali Kongresowej Zakres opracowania W tabeli 1 zestawiono pomieszczenia objęte projektem akustyki, które spełniają określone funkcje akustyczne. NR POZIOM 0 Tabela 1 Pomieszczenia objęte opracowaniem NAZWA POW. M2 117 KABINA AKUSTYKA SALA KONGRESOWA 130 KABINA OŚWIETLENIOWCÓW

9 POZIOM SALA MICKIEWICZA POZIOM a SALAL WIELOFUNKCYJNA POKÓJ TŁUMACZY POKÓJ TŁUMACZY POKÓJ TŁUMACZY a KABINA OŚWIETLENIOWCA b KABINA OŚWIETLENIOWCA POKÓJ TŁUMACZY POKÓJ TŁUMACZY SALA WIELOFUNKCYJNA SALA PUSZKINA AKUSTYKA - definicje Decybel (db) Stosunek dwóch wielkości wyrażony miarą logarytmiczną. Stosunek chwilowego ciśnienia dźwięku do najmniejszego percypowanego nazywany jest poziomem ciśnienia dźwięku (Lp). Dla decybeli obowiązują prawa logarytmicznego dodawania i odejmowania. db(a) Jednostka używana do określenia ważonego poziomu ciśnienia dźwięku, który lepiej koresponduje z subiektywnym postrzeganiem jego głośności. Ważenie krzywą A obrazuje percepcję układu słuchowego, który jest znacznie mniej wrażliwy na dźwięki o wysokich i niskich częstotliwościach, niż na te mieszczące się w zakresie 500Hz 4kHz. Poziom ciśnienia dźwięku (SPL) Energia akustyczna emitowana jest przez źródło w postaci zmian ciśnienia powietrza odbieranych jako dźwięk. Poziom ciśnienia dźwięku jest dziesięciokrotnością stosunku logarytmicznego kwadratu ciśnienia akustycznego do kwadratu ciśnienia odniesienia (będącego ciśnieniem progu słyszenia dla 1000Hz) -8-

10 2 < p > L p = 10lg 2 p0 Gdzie: < 2 p > - średni kwadrat ciśnienia akustycznego 2 5 p 0 = 2 10 [ Pa] - wartość ciśnienia odniesienia Leq Równoważny poziom ciśnienia dźwięku jest to stały poziom jaki generowałoby źródło wprowadzającego taką samą energię akustyczną do otoczenia jak źródło badane o zmiennym poziomie. Leq jest obliczany dla przedziału czasu i nie zawiera informacji o chwilowych poziomach ciśnienia w nim obserwowanych (wyższych lub niższych od poziomu równoważnego). Częstotliwość Częstotliwość to ilość powtórzeń fali dźwiękowej. Subiektywną wielkością korespondującą z częstotliwością w muzyce jest wysokość dźwięku. Jednostka częstotliwości herz (Hz) określa ilość powtórzeń w czasie jednej sekundy. Zakres częstotliwości dźwięku odbieranych przez ludzki słuch mieści się w zakresie od 20Hz do 20kHz. Do zastosowań projektowych na ogół rozpatruje się zakres pasm oktawowych od 63Hz do 8kHz. W analizach szczegółowych korzysta się z węższych pasm tercjowych. Odpowiedź impulsowa Przebieg czasowy ciśnienia akustycznego uzyskanego w pomieszczeniu w wyniku jego pobudzenia przez impuls delta Diraca. Czas pogłosu RT60 (Reverberation Time) Jest to czas, wyrażony w sekundach, w którym poziom dźwięku maleje o 60dB od momentu wyłączenia źródła, gdy w pomieszczeniu panował stan ustalony. -9-

11 T20 Czas pogłosu T20 jest to czas wyrażony w sekundach, w którym poziom dźwięku zmaleje o 60dB utrzymując tempo zaniku analogiczne do spadku w zakresie od -5dB do -25dB od momentu wyłączenia źródła, gdy w pomieszczeniu panował stan ustalony. Czas wczesnego zaniku EDT (Early Decay Time) Jest to czas wyrażony w sekundach, w którym sygnał zmaleje o 60dB utrzymując tempo zaniku analogiczne do spadku w zakresie od 0dB do -10dB od momentu wyłączenia źródła (gdy w pomieszczeniu panował stan ustalony), wyznaczony z krzywej zaniku Schroedera. C50, C80 Pod pojęciem przejrzystości określa się zdolność rozróżniania, śledzenia, rozpoznawania pojedynczych źródeł dźwięku. Dla wielu źródeł dźwięku w danym wnętrzu niezbędny jest duży stopień przejrzystości. Analiza wykonywana jest na podstawie podziału energetycznego odpowiedzi impulsowej. Obiektywną miarą przejrzystości jest wskaźnik przejrzystości C50, czyli stosunek wczesnej energii dźwiękowej, docierającej w czasie 50ms do późnej, czyli po 50ms wyrażony w db [2]. C50 = 10 log 50ms 2 Przy formułowaniu tego kryterium założono, że dla zdolności rozróżniania pojedynczych dźwięków użyteczne są odbicia dochodzące do słuchacza z opóźnieniem nie większym niż 50 ms. Granicę t = 50 ms nazwano granicą percepcji dla mowy, która umożliwia słuchaczowi odbiór, podstawowej części energii akustycznej pozwalającej prawidłowo odróżnić sygnał mowy. Odbicia od ścian bocznych z opóźnieniem do 50 ms w stosunku do dźwięku bezpośredniego kształtują zarówno wrażenie pomieszczenia, jak również wydobywają przejrzystość. Optymalna wartość wskaźnika przejrzystości dla pomieszczeń o normalnej 0 p p 50ms 2 ( t ) ( t ) dt dt -10-

12 pogłosowości występuje w zakresie powyżej 0 db, dla pomieszczeń o pogłosowości większej niż normalna wartości powyżej -5 db. Wskaźnik przejrzystości C80 jest stosunkiem wczesnej energii dźwiękowej, docierającej w czasie 80ms do późnej, czyli po 80ms, wyrażonym w db. C 80 = 10 log 80ms 0 80ms 2 p ( t) dt 2 p ( t) dt Wskaźnik przejrzystości C50 stosuje się do oceny przejrzystości sygnałów mowy, natomiast C80 do oceny dźwięków muzyki. LFC Wskaźnik LFC (Lateral Fraction Coefficient) jest miarą percepcji przestrzenności źródła wyrażoną w procentach. STI Wskaźnikami oceny parametrów przydatności wnętrza dla celów słownych są współczynniki STI. Odzwierciedlają one w bezpośredni sposób zrozumiałość mowy w pomieszczeniu. Wyznacza się je najczęściej poprzez bezpośredni pomiar lub symulację funkcji przeniesienia wzorcowej modulacji przez pomieszczenie (MTF Modulation Transfer Function). Analiza taka polega na wygenerowaniu szumu pasmowego zmodulowanego amplitudowo małą częstotliwością ze współczynnikiem modulacji 100%, a następnie na pomiarze głębokości modulacji sygnału odebranego. Funkcje przeniesienia modulacji wyznacza się z odpowiedzi impulsowej pomieszczenia ze wzoru: MTF F ( ) mod = kg i= kd H (i) H (L kg i= kd H(i) 2 F i) gdzie LF numer prążka odpowiadający częstotliwości modulującej Fmod. -11-

13 a) b) t (s) t +dt (s) Oprócz wartości współczynników STI w oktawach oblicza się wartość średnią STIśr. Współczynnik STIśr określa zrozumiałość mowy w pomieszczeniu i w zależności od jego wartości następuje ocena globalna pomieszczenia. Krzywe NR (Noise Rating) Rodzina krzywych, opartych na krzywych jednakowej głośności, określających maksymalne wartości hałasu w pasmach oktawowych w zakresie częstotliwości 31,5Hz 8kHz dla spełnienia założonych warunków akustycznych. Hałas spełnia dany warunek NR gdy w żadnym paśmie częstotliwości nie przekracza poziomu określonego dla danej krzywej. Tabela 2 Krzywe NR Maksymalny poziom ciśnienia dźwięku (db) - NR - Częstotliwość środkowa pasma oktawowego (Hz) Krzywa NR NR NR NR NR NR NR NR NR NR NR NR NR NR

14 Krzywe NR 160 SPL [db] F [Hz] NR 0 NR 10 NR 20 NR 30 NR 40 NR 50 NR 60 NR 70 NR 80 NR 90 NR 100 NR 110 NR 120 NR 130 Rysunek 1 Krzywe NR 4. ZAŁOŻENIA I ZALECENIA PROJEKTU 4.1. Akustyka wnętrz Sala kongresowa Sala Kongresowa jest wnętrzem o uznanych, bardzo dobrych warunkach akustycznych dla zastosowań wymagających wysokiej zrozumiałości mowy (kongresy) i mocnego tłumienia dźwięku skutkującego krótkim czasem pogłosu (koncerty wymagające wzmocnienia elektroakustycznego), co potwierdzają wykonane do celów kalibracji pomiary akustyczne (6.2.4). Ze względu na bardzo duże koszty wprowadzania zmiennej akustyki, zwłaszcza w zakresie niskich częstotliwości, niniejszy projekt zakłada utrzymanie aktualnych parametrów akustycznych Sali lub i tym samym zachowanie aktualnego przeznaczenia Sali. Dodatkowym argumentem za -13-

15 zachowaniem obecnego charakteru Sali jest budowa w Warszawie sali koncertowej Sinfonia Varsovia. Projekt zakłada zachowanie starego układu ustrojów akustycznych, po wcześniejszym demontażu i odtworzeniu z ewentualną modernizacją. Projektuje się czas pogłosu w Sali Kongresowej 1,2 s dla częstotliwości 500 Hz. Krzywa czasu pogłosu powinna mieścić się w zakresie tolerancji przedstawionym na rysunku 2. dolny zakres tolerancji górny zakres tolerancji czas pogłosu, s częstotliwość, Hz Rysunek 2 Zakres tolerancji dla projektowanej krzywej czasu pogłosu w Sali Kongresowej [11] Pokoje tłumaczy Pokoje tłumaczeń symultanicznych są nowoprojektowanymi pomieszczeniami zaadaptowanymi z dotychczas mieszczących się w ich miejscu przestrzeni biurowych. Warunki akustyczne pokoi dla tłumaczy powinny spełniać wymagania opisane w normie PN-ISO 2603:2004 Kabiny do tłumaczenia symultanicznego charakterystyka ogólna i wyposażenie. -14-

16 Kabina elektroakustyka W kabinie elektroakustyka konieczna jest adaptacja akustyczna umożliwiająca skuteczną kontrolę nad sygnałami pochodzącymi ze sceny. Optymalny czas pogłosu T500Hz = 0.25 s. dolny zakres tolerancji górny zakres tolerancji czas pogłosu, s częstotliwość, Hz Rysunek 3 Zakres tolerancji dla projektowanej krzywej czasu pogłosu w kabinie elektroakustyka 4.2. Ochrona przeciwdźwiękowa W celu określenia komfortu akustycznego. Tło akustyczne w pomieszczeniu spełnia kryterium NR w momencie, gdy żadna jego składowa częstotliwościowa nie przekracza wartości określonej dla tego pasma oktawowego Hałas infrastruktury Sali kongresowej Poziom tła akustycznego jest zdefiniowany jako poziom dźwięku w pomieszczeniu niewypełnionym publicznością, który pochodzi głównie od zainstalowanych urządzeń mechanicznych i elektrycznych. W Sali Kongresowej należy zapewnić, aby poziom tła akustycznego nie przekraczał NR20. Wartość tą należy uwzględnić przy przyszłych pracach modernizacyjnych instalacji wentylacyjnej. Klapy dymowe należy zamontować w sposób uniemożliwiający turbulentny przepływ powietrza. -15-

17 Instalacja wentylacyjna nie podlega modernizacji. Przed przystąpieniem do prac w Sali należy określić poprzez pomiary akustyczne hałas emitowany przez instalację wentylacyjną (szczegóły patrz pkt 7) Hałas zewnętrzny Sali kongresowej Wewnątrz budynku powinien być zapewniony taki poziom pochodzący od źródeł zewnętrznych, który nie będzie zakłócał koncertów i kongresów. Zaleca się, aby poziom hałasu pochodzący od zewnętrznych i wewnętrznych źródeł dźwięku nie przekraczał NR20 2 db. Zakres projektu nie obejmuje wymiany stolarki zewnętrznej DSO w Sali kongresowej Poziom dźwięku dla systemu DSO powinien wynosić 10 db powyżej poziomu dźwięku pochodzącego od wentylacji oddymiającej. Zgodnie z normą PN-EN system DSO powinien zapewniać uzyskanie następujących parametrów akustycznych w Sali Kongresowej: STI : min [0.50] CIS: min [0.70] PI : min [0.80] Szatnie Poziom dźwięku pochodzący od wentylacji oddymiającej powinien wynosić 10 db poniżej poziomu dźwięku systemu DSO Pomieszczenia wentylatorów W przypadku modernizacji urządzeń wentylacyjnych należy zaprojektować adaptację w celu uzyskania równoważnego poziomu dźwięku nieprzekraczającego 85dBA wewnątrz pomieszczenia Pomieszczenia chronione W pomieszczeniach chronionych poziom tła akustycznego nie może przekraczać wartości dopuszczalnych, określonych w tabeli

18 Tabela 3 Dopuszczalne poziomy tła akustycznego w pomieszczeniach objętych opracowaniem Typ pomieszczenia Estrada Sali Kongresowej Widownia Sali kongresowej Sala Wielofunkcyjna Sala Puszkina Sala Mickiewicza Kabina Oświetlenia Pokój Tłumaczy Kabina Akustyka Szatnie Garderoby Hol Kryterium NR NR20 NR20 NR35 NR35 NR35 NR28 NR28 NR28 NR35 NR35 NR Pozostałe pomieszczenia Pomieszczenia nie ujęte powyżej powinny spełniać wytyczne zawarte w polskiej normie PN-87/B-02151/02 Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem pomieszczeń w budynkach. Dopuszczalne wartości poziomu dźwięku w pomieszczeniach. 5. ROZWIĄZANIA I ZALECENIA MAJĄCE WPŁYW NA AKUSTYKĘ OBIEKTU 5.1. Zalecenia Zalecenia Konserwatora o Utrzymanie oryginalnego wystroju wnętrz w całym obiekcie o Dotychczasowa funkcja Sali ma pozostać zachowana. (Zalecenia konserwatorskie dla prac remontowych w Sali Kongresowej zał. Nr 4 do specyfikacji istotnych warunków zamówienia) o Zachowane mają zostać wszystkie oryginalne elementy wyposażenia i wystroju. Ewentualne zmiany mogą dotyczyć krzeseł widowni. (Zalecenia -17-

19 konserwatorskie dla prac remontowych w Sali Kongresowej zał. Nr 4 do specyfikacji istotnych warunków zamówienia) o Utrzymana ma być geometria Sali, ze szczególnym uwzględnieniem poziomów amfiteatralnej podłogi widowni i balkonów. Wszelkie prace remontowe i modernizacyjne w posadzce należy prowadzić bez zmian poziomów, materiału i wzoru parkietów. (Zalecenia konserwatorskie dla prac remontowych w Sali Kongresowej zał. Nr 4 do specyfikacji istotnych warunków zamówienia) o Sala Kongresowa ma pełnić funkcję zgodnie z dotychczasowym przeznaczeniem Sali i wytycznymi OISTAT kongresowo-konferencyjną i widowiskową (protokół z posiedzenia koordynacyjnego z dnia ) o W temacie geometrii układu foteli Stołeczny Konserwator Zabytków zaleca przyjęcie rozwiązań zachowujących w najbardziej możliwym stopniu rozwiązania oryginalne. (pismo KZ-SIII-PBR z dnia ) o Należy zachować klimat i nastrój Sali. Utrzymana ma pozostać zasada ciągłej poziomej linii wieńczącej oparcia oraz charakterystyczne łączenie sąsiadujących foteli na styk (pismo KZ-ZN-PBR z dnia ) o Odnośnie do wszelkich działań należy przyjąć generalną zasadę maksymalnego zachowania i renowacji substancji oryginalnej z zachowaniem istniejących rozwiązań materiałowych i kolorystycznych, a wprowadzane nowe elementy i rozwiązania zleca się w sposób harmonijnie wkomponowany w stan istniejący, z uwzględnieniem lokalnego charakteru wnętrza oraz z użyciem materiałów o wysokich parametrach i jakości, dążąc do jednoznacznej ich identyfikacji jako elementów współczesnych. (pismo KZ-ZN-PBR z dnia ) o Nowoprojektowane instalacje i systemy akustyczne nie mogą w jakikolwiek sposób wpływać na wygląd Sali. (pismo KZ-ZN-PBR z dnia ) o Konserwator dopuszcza wymianę stolarki drzwiowej -18-

20 Zalecenia Inwestora o zachowanie starego układu ustrojów akustycznych, po wcześniejszym demontażu i odtworzeniu z ewentualną modernizacją o specyfikacja foteli została określona przez Zamawiającego w Szczegółowych wytycznych wykonania wszystkich rodzajów foteli i innych siedzeń w modernizowanej Sali Kongresowej Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie i specyfikacji technicznej przedmiotu zamówienia przygotowanej przez OISTAT: Wytyczne dotyczą następujących rodzajów foteli i innych siedzeń w Sali Kongresowej: 1) Krzeseł ustawianych w dwóch pierwszych rzędach parteru widowni oraz w lożach wokół amfiteatru i przewidywanych do ustawienia w lożach balkonu, bez podłokietników i pulpitów, typ 1. 2) Foteli znajdujących się w lożach parterowych po obu stronach estrady, bez pulpitów, typ 2. 3) Foteli zamontowanych w rejonie parteru widowni z pulpitami składanymi o konstrukcji antypanicznej, typ 3. 4) Foteli zamontowanych na amfiteatrze (bez pulpitów), w rzędach wklęsłych typ 4 a. 5) Foteli zamontowanych na amfiteatrze (bez pulpitów), w rzędach wypukłych typ 4 b. 5) Strapontenów na krawędziach rzędów foteli, typ 5. 6) Strapontenów na ścianach bocznych parteru, typ 6. 7) Strapontenów, które zastąpią bankietki, krzesła i fotele na balkonach widowni, typ 7. Wygląd nowych foteli, krzeseł, strapontenów i innych siedzisk musi być maksymalnie zbliżony do wyglądu obecnych foteli i siedzeń Sali. Dotyczy to zarówno ich kształtu jak kolorystyki drewnianych elementów i -19-

21 materiału, którym będą pokryte siedziska, oparcia i podłokietniki. Należy jednak uwzględnić aspekty ergonomii, a w szczególności wygody uczestników kongresów i konferencji. Rozmieszczenie krzeseł i foteli w rzędach, ich mocowanie do podłogi, szerokość przejść pomiędzy rzędami foteli, z uwzględnieniem ilości foteli w rzędach oraz szerokość przejść komunikacyjnych powinny spełniać warunki określone w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, z późniejszymi zmianami. Materiały zastosowane w nowych fotelach i innych siedzeniach powinny odpowiadać wymaganiom obecnie obowiązujących przepisów ppoż. i sanepid., w tym przepisów wprowadzonych Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12 marca 2009 r. zmieniającym w/w Rozporządzenie z dnia 12 kwietnia 2002 r., wchodzącym w życie w 3 miesiące po ogłoszeniu. W tym Rozporządzeniu na szczególną uwagę zasługuje nowe sformułowanie 261, 1) które otrzymało brzmienie: 1) fotele i inne siedzenia trudno zapalne oraz niewydzielające produktów rozkładu i spalania, określonych jako bardzo toksyczne, zgodnie z Polską Normą dotyczącą badań wydzielania produktów toksycznych ; określenie trudno zapalny przypisuje się fotelom i innym siedzeniom, które nie ulegają postępującemu tleniu i spalaniu płomieniowemu w warunkach określonych Polską Normą dotyczącą badania zapalności mebli tapicerowanych. Bardzo ważne jest aby fotele i inne siedziska posiadały korzystne z punktu widzenia funkcji Sali właściwości akustyczne. W związku z tym oprócz niezbędnych elementów metalowych należy w ich konstrukcji zastosować w maksymalnym stopniu drewno liściaste, uodpornione przeciwogniowo do stopnia co najmniej trudno zapalności, potwierdzonej stosownym atestem przez uprawniony polski instytut na -20-

22 podstawie badań przeprowadzonych na dostarczonych przez producenta próbkach. Siedziska foteli i krzeseł powinny być wykonane z zastosowaniem formatek ze sprężyn Bomela mocowanych taśmami tapicerskimi i pokrytych warstwami wypełniającymi, w sposób spełniający wymogi określone w punkcie 3.4., w tym gąbki tapicerskiej trudno zapalnej T 30 SG oraz warstwy fizeliny lub innego materiału poślizgowego pod materiałem obiciowym. Nie dotyczy to strapontenów. Do projektów foteli i innych siedzisk wykonawca musi dołączyć niezależnie od atestów i certyfikatów materiałów, opinię rzeczoznawcy ppoż. stwierdzającą spełnienie przez ich konstrukcję wymogów trudno zapalności i nie wydzielania produktów rozkładu i spalania określonych jako bardzo toksyczne. Jako materiał obiciowy we wszystkich fotelach i innych siedzeniach należy zastosować tkaninę welurową Trevira CS o gramaturze co najmniej 600 g/m 2 mającą cechy materiału niezapalnego lub trudno zapalnego. Musi to być potwierdzone stosownym atestem wykonanym przez uprawniony polski instytut na podstawie badań przeprowadzonych na dostarczonych przez producenta próbkach tkaniny. Tkanina ta musi mieć wysoką trwałość i odporność na światło i uszkodzenia mechaniczne, ścieralność (min obrotów Martindale), pozwalać się łatwo czyścić i prać w wodzie i chemicznie. Kolor tkaniny i faktura muszą być analogiczne jak na próbce dostarczonej przez zleceniodawcę. Dokładna liczba foteli w rzędach i całkowita liczba miejsc w Sali, z uwzględnieniem krzeseł i strapontenów, w tym siedzeń (strapontenów), które, które należy zainstalować w miejsce bankietek na balkonie, zostanie określona po wykonaniu projektów foteli i wykreśleniu ich rozmieszczenia, co zgodnie z Wytycznymi funkcjonalno -21-

23 technologicznymi modernizacji Sali Kongresowej PKiN wchodzi w zakres projektów foteli i innych siedzeń Wymogi przepisów ppoż i Komendy Wojewódzkiej Straży Pożarnej o nowe drzwi do Sali Kongresowej o odporności ogniowej EI60 o zastąpienie obudów ze sklejki obudowami z płyt GK o sufit ppoż oddzielający strefę pożarową Sali Kongresowej o strop nad Mirage ma stanowić oddzielenie pożarowe o wymogi instalacji oddymiającej Sali Kongresowej oraz szatni Zalecenia architektoniczne o korekta geometrii widowni w celu poprawy widoczności, komunikacji oraz eliminacji wad konstrukcyjnych o zastąpienie obudów ze sklejki obudowami z płyt GK 5.2. Rozwiązania Sala Kongresowa Akustyka wnętrz o Siedziska Fotele nowoprojektowane o charakterystyce pochłaniania odpowiadającej charakterystyce foteli istniejących z dopuszczalną tolerancją ±5 %. Charakterystyka pogłosowego współczynnika pochłaniania fotela istniejącego zostanie wyznaczona podczas inwentaryzacji elementów Sali. Istniejące fotele posiadają miękkie siedziska i podłokietniki, twarde zaplecki, perforowane od spodu siedziska oraz perforowane kratki wentylacyjne pod siedziskami. -22-

24 Zdjęcia własne o Podłoga Parkiet drewniany na podestach podniesionych na konstrukcji systemowej i parkiet drewniany na podkładzie betonowym. Podesty ukształtowano za pomocą systemu podłóg podniesionych np. system FHB- LEP firmy Timex. Na system składają się profile stalowe oraz dwie warstwy płyt z gipsu integralnego. Nastąpiła zmiana geometrii widowni. Wpływ podniesienia widowni został przeanalizowany w punkcie 6.5. Na przejściach komunikacyjnych widowni projektuje się wykładzinę dywanową analogiczną do wykładziny obecnie tam się znajdującej. o Ściany Ściany masywne, tynkowane pozostawiane są w stanie istniejącym. Sklejka na ścianach zostanie zastąpiona obudowami z płyt GK. o Sufity Sufit Sali obudowany jest płytami GK pełniącymi rolę osłony przeciwpożarowej. Dostęp do obudowy jest przysłonięty przez podwieszone w przestrzeni podsufitowej skrzynie akustyczne o powierzchni 1270 m 2. Zbyt lekka obudowa spowodowałaby utratę znacznej części częstotliwości basowych w sali. Krytycznymi czynnikami minimalizującymi absorpcję niskich częstotliwości są maksymalizacja sztywności i wagi, szczególnie ciężaru na metr kwadratowy. Ciężar -23-

25 obudowy z 5 płyt GK 12,5 mm wynosi > 40 kg/m 2, co zminimalizuje absorpcję niskich częstotliwości. o Skrzynie akustyczne W Sali kongresowej istnieją ustroje akustyczne (konstrukcje Rżewkina i Malużnicowa) wykonane z ocynkowanej blachy. Skrzynie są ustrojami wielopłytowymi perforowanymi. Blachy poziome posiadają perforację o średnicy otworów 7 mm i rozstawie 21 cm, są one oklejone płótnem azbestowym. Najniżej położona blacha posiada perforację 2,5 mm w rozstawie co 7 mm. Rysunek 4 Schemat skrzyni akustycznej Parametry akustyczne skrzyń należy określić poprzez badania laboratoryjne pogłosowego współczynnika pochłaniania dźwięku podczas inwentaryzacji elementów Sali. Niezbędne jest zdemontowanie, odtworzenie (lub ewentualna -24-

26 modernizacja) i ponowne zamontowanie skrzyń akustycznych lub zaprojektowanie ustrojów zamiennych o wymaganej charakterystyce pogłosowego współczynnika pochłaniania dźwięku Ochrona przed hałasem od zewnętrznych i wewnętrznych źródeł dźwięku Drzwi Konserwator dopuszcza wymianę stolarki drzwiowej, w związku z tym projektuje się drzwi wejściowych do sali kongresowej o wartości ważonego wskaźnika izolacyjności akustycznej właściwej Rw = 42 db Strop nad Mirage Zgodnie z zaleceniami ppoż strop nad Mirage ma stanowić oddzielenie strefy pożarowej. W związku z tym istniejącą konstrukcję widowni należy usunąć. Ze względów akustycznych nową płytę żelbetową gr.12cm posadowić na wibroizolacyjnych podkładkach elastomerowych (grubość podkładki wynosi 30 mm (2x15 mm)). Zestawienie podkładek patrz załącznik nr 1. Podane w tabeli wartości ugięcia statycznego oraz częstotliwości drgań własnych są wartościami wyliczonymi teoretycznie na podstawie obciążeń charakterystycznych. Wartości sił działających na słupy (A-F) przyjęto zakładając rozkład siły podanej w modelu MES po połowie na 2 słupy. Rozmieszczenie podkładek w załączniku nr 2. Przestrzeń między istniejącą płytą a nowoprojektowaną wypełnić wełną mineralną o gęstości 140kg/m3 grubości 10 cm. Na nowoprojektowanej płycie ułożyć 5cm warstwę wełny mineralnej o gęstości 80 kg/m 3 w celu wytłumienia dźwięków przedostających się do przestrzeni pod podestami Hałas pochodzący od instalacji mechanicznych urządzenia instalacyjne powinny posiadać efektywną fabryczną wibroizolację elementów wirujących, kanały klimatyzacyjne oraz przewody rurowe c.o. i wod. kan. powinny być mocowane do ścian i stropów przy pomocy systemowych fabrycznych wieszaków i -25-

27 uchwytów, zawierających zabezpieczenia przed przenoszeniem drgań instalacji na ustrój budowlany, przejścia instalacji przez ściany i stropy powinny być wykonane w tulejach a przestrzeń pomiędzy przewodem (rurą) a tuleją uszczelniona poprzez wypełnienie wełną mineralną i masą trwale elastyczną, kanały wentylacyjno klimatyzacyjne należy zewnętrznie zaizolować wełną mineralną grubości minimum 5cm i płaszczem z blachy lub folii aluminiowej, W sytuacji wymiany instalacji wentylacyjnej należy uwzględnić wymagania z punktu i Projektuje się instalacje do celów oddymiania. Hałas od tej instalacji powinien umożliwić prawidłowe działanie DSO. Hałas ten należy zinwentaryzować i dostosować do założeń Hałas wyposażenia technologii scenicznej i oświetlenia o Hałas systemu oświetlenia Hałas pochodzący od systemu oświetlenia w Sali Kongresowej nie powinien przekraczać poziomu tła akustycznego określonego w punkcie pomniejszonego o 5 db. Hałas pochodzący od oświetlenia i wszystkich urządzeń z nim związanych nie powinien zatem przekraczać NR15. Jeżeli system oświetlenia generuje dźwięki o charakterze tonalnym to całkowity hałas nie powinien przekraczać NR10. o Hałas wyposażenia technologii scenicznej Aby wyeliminować ryzyko uszkodzenia słuchu podczas prób scenicznych równoważny poziom dźwięku generowany przez urządzenia w czasie trwania próby nie powinien przekraczać 80 dblaeq we wszystkich miejscach, w których może znajdować się osoba pracująca. Aby zapewnić efektywną komunikację równoważny poziom dźwięku generowany przez urządzenia technologii scenicznej w żadnym miejscu na scenie, z boku oraz z tyłu sceny na wysokości 1,5 m nad podłogą nie powinien przekroczyć 55 dblaeq. Hałas generowany przez system elektroakustyczny nie powinien przekraczać 20 dblaeq w żadnym miejscu przeznaczonym dla widowni. Takie same kryteria dotyczą -26-

28 indywidualnie wszelkich systemów technologii widowiskowej, (system video, system tłumaczeń symultanicznych, system sterowania). Tabela 4 Maksymalne wartości hałasu generowanego przez urządzenia technologii scenicznej Urządzenie dblaeq Komentarz Dla standardowej liczby Wyciągi punktowe 25 Kurtyna 40 urządzeń operującej jednocześnie. Dopuszczalna jest słyszalność mechanizmu Pokoje tłumaczy Warunki jakie powinny spełniać pomieszczenia o takim przeznaczeniu określa norma PN-ISO 2603:2004 Kabiny do tłumaczenia symultanicznego charakterystyka ogólna i wyposażenie Poziom tła akustycznego W pokojach przeznaczonych dla tłumaczy proponuje się, aby poziom tła akustycznego nie przekraczał wartości poziomu równoważnego LAeq = 35 dba. Zaleca się, aby charakterystyka hałasu nie przekraczała NR28-2 dla instalacji mechanicznych. Na podobnym poziomie powinien utrzymywać się również hałas pochodzący od systemu oświetleniowego i wszelkich urządzeń znajdujących się w pomieszczeniu Izolacyjność akustyczna Dla przegród otaczających pomieszczenia dla tłumaczy zaleca się wartość ważonego wskaźnika przybliżonej izolacyjności akustycznej właściwej R w = 48dB. Natomiast dla drzwi zaleca się wartość ważonego wskaźnika izolacyjności akustycznej właściwej Rw = 35 db. Drzwi takie będą charakteryzować się ciężarem ok. 35kg/m2. Drzwi muszą być wyposażone w system szczelnego zamykania. -27-

29 Akustyka pomieszczenia Norma sugeruje, aby czas pogłosu w pomieszczeniach dla tłumaczy wynosił między 0,3 0,5 s. Zaleca się pokrycie ścian materiałem akustycznie pochłaniającym o minimalnych ważonym współczynniku pochłaniania dźwięku α = 0, Okna Okna w pomieszczeniach tłumaczeń symultanicznych są oknami zewnętrznymi. Potencjalnym zagrożeniem jest więc hałas pochodzący z zewnątrz budynku. Wymagana jest instalacja okien, o izolacyjności akustycznej zapewniającej wewnątrz pomieszczeń tłumaczeń symultanicznych równoważny poziom dźwięku LAeq = 35 dba Kabina elektroakustyka Izolacyjność akustyczna Izolacyjność akustyczna kabiny akustyka powinna być wyższa niż w przypadku pomieszczeń dla tłumaczy. Zaleca się różnicę poziomów dźwięku Dw = 50dB. Dla drzwi wejściowych proponuje się wartość ważonego wskaźnika izolacyjności akustycznej właściwej Rw = 35 db. Drzwi takie będą charakteryzować się ciężarem ok. 35kg/m2. Drzwi muszą być wyposażone w system szczelnego zamykania Akustyka pomieszczenia Założenia jak dla punktu Okna Zaleca się wartość ważonego wskaźnika przybliżonej izolacyjności akustycznej właściwej Rw = 48 db. Izolacyjność taką będą osiągać okna z podwójnym szkleniem niesymetrycznym (10mm i 12mm w odległości min 10cm) Kabiny oświetleniowców Izolacyjność akustyczna Zaleca się różnicę poziomów dźwięku Dw = 50dB. Dla drzwi wejściowych proponuje się wartość ważonego wskaźnika izolacyjności akustycznej właściwej Rw = 35 db. -28-

30 Akustyka pomieszczenia W celu uniknięcia niekorzystnych zjawisk akustycznych, np. echa trzepoczącego zaleca się pokrycie 2 ścian prostopadłych materiałem akustycznie pochłaniającym o minimalnych ważonym współczynniku pochłaniania dźwięku α = 0, Okna Zaleca się wartość ważonego wskaźnika przybliżonej izolacyjności akustycznej właściwej Rw = 48 db. Izolacyjność taką będą osiągać okna z podwójnym szkleniem niesymetrycznym (10mm i 12mm w odległośći min 10cm) Szatnie Sufit w szatni o powierzchni 231m 2 należy pokryć tynkami, np. firmy Sto o współczynniku pochłaniania a = 0,7 a podłogi pokryć wykładziną, co da powierzchnię absorpcji pomieszczenia ok. 200 Sabin i pozwoli zredukować hałas pochodzący od wentylacji o 11 db. Poziom dźwięku od DSO powinien być 10 db powyżej przewidywanego w pomieszczeniu poziomu hałasu od wentylacji Sala Puszkina i Sala Mickiewicza Ze względu na zabytkowy charakter wnętrz wykończenia ścian i sufitów nie mogą ulec zmianie. W związku z tym nie ma możliwości adaptacji akustycznej sal. Istniejąca adaptacja akustyczna spełnia wymagania Inwestora Sale wielofunkcyjne Ze względu na zabytkowy charakter wnętrz wykończenia ścian i sufitów nie mogą ulec zmianie. W związku z tym nie ma możliwości adaptacji akustycznej sal. Istniejąca adaptacja akustyczna spełnia wymagania Inwestora. 6. KOMPUTEROWY MODEL AKUSTYCZNY SALI KONGRESOWEJ 6.1. Model akustyczny Akustyczny model Sali Kongresowej obejmuje obszar o łącznej kubaturze wg EASE m 3 i powierzchni m 2. Średnia droga swobodna wynosi 9,71 m. Model odzwierciedla symetrię Sali i jest zamknięty akustycznie. -29-

31 6.2. Inwentaryzacja akustyczna Na potrzeby kalibracji modelu akustycznego przeprowadzono pomiary akustyczne w Sali Kongresowej Warunki pomiarów inwentaryzacyjnych własnych Pomiary akustyczne wykonano 10 grudnia 2010r. w godzinach południowych. Podczas rejestracji sygnałów pomiarowych siedziska foteli były złożone, kurtyny rozsunięte. Scena pusta. Wszystkie drzwi do Sali pozostawały zamknięte Układ pomiarowy Źródło pobudzenie impulsem w postaci strzału pirotechnicznego na wysokości 1,6 m nad posadzką sceny w punkcie określonym w rozdziale Mikrofon do rejestracji użyto mikrofonu pojemnościowego Behringer ECM8000. Mikrofon o charakterystyce dookolnej, o liniowej charakterystyce częstotliwościowej w zakresie badań. Rejestracja sygnał z mikrofonu wprowadzany był przez mikser (będący w posiadaniu Sali Kongresowej), wyposażony w przedwzmacniacz mikrofonowy z regulacją wzmocnienia, do komputera typu PC, gdzie sygnał był rejestrowany w programie Adobe Audition 3.0 i zapisany w formacie wav (16bit, fs=44.1khz, mono). Układ pomiarowy został wysterowany tak, by w żadnym jego bloku nie występowało przesterowanie sygnału. Obróbka zarejestrowane odpowiedzi impulsowe analizowane były w programie SIA Acoustic Tools oraz ARTA Software

32 Punkty pomiarowe Ustawienie źródła dźwięku i punktów pomiarowych przyjęto takie same jak w modelu akustycznym. Rysunek 5 Lokalizacja punktów, dla których wykonano pomiary i symulacje warunków akustycznych Współrzędne punktów pomiarowych i obliczeniowych przedstawiono w tabeli

33 Tabela 5 Współrzędne punktów pomiarowych i obliczeniowych Sali Kongresowej Nr x [m] y [m] z [m] * * * * Wyniki pomiarów inwentaryzacyjnych własnych Ze względu na symetrię Sali pomiary wykonano tylko w punktach 1, 2, 3, 4*, 5*, 6* i 7*. Do obliczeń wartości średnich z wszystkich 11 punktów dla punktów 4, 5, 6 i 7 przyjęto wyniki odpowiednio takie same jak w punktach 4*, 5*, 6* i 7*. W obliczeniach wartości średnich nie uwzględniono wartości dla częstotliwości 63 Hz i 125 Hz z punktów 4, 4*, 7 i 7*. Poprawność odczytanych wyników w tych punktach jest wątpliwa ze względu na bardzo małą dynamikę zarejestrowanych odpowiedzi impulsowych dla podanych częstotliwości (63 Hz i 125 Hz). Tak otrzymane wartości średnie EDT i wartości pomierzone w poszczególnych punktach Sali przedstawiono w tabeli 6. Tabela 6 Wyniki pomiarów EDT w Sali Kongresowej Punkt ,01 1,34 1,52 1,68 1,72 1,51 1,07 0,51 2 0,77 1,00 1,02 1,05 1,12 1,13 0,95 0,63 3 1,44 1,20 1,22 1,09 1,41 1,22 0,98 0,49 4 1,29 1,47 1,52 1,50 1,07 0,60 4* 1,29 1,47 1,52 1,50 1,07 0,60-32-

34 5 1,32 1,07 1,09 1,31 1,22 1,20 0,97 0,56 5* 1,32 1,07 1,09 1,31 1,22 1,20 0,97 0,56 6 1,05 0,91 0,61 0,81 0,93 0,96 0,71 0,55 6* 1,05 0,91 0,61 0,81 0,93 0,96 0,71 0,55 7 0,72 0,86 0,75 0,96 0,67 0,57 7* 0,72 0,86 0,75 0,96 0,67 0,57 Średnia 1,14 1,07 1,02 1,16 1,19 1,19 0,89 0,56 Sala Kongresowa jest pomieszczeniem mocno wytłumionym. Aktualnie panujące warunki akustyczne Sali są odpowiednie dla kongresów i koncertów wymagających wzmocnienia elektroakustycznego, nie spełniają natomiast wymagań dla koncertów symfonicznych. Charakterystyka czasu pogłosu dla Sali Kongresowej uzyskana z pomiarów (rysunek 13) jest obniżona w zakresie małych częstotliwości. Należy dokonać jej korekty poprzez zmniejszenie chłonności akustycznej a tym samym wydłużenie czasu pogłosu w zakresie małych częstotliwości (patrz 7.6). Poniżej przedstawiono zarejestrowane odpowiedzi impulsowe w punktach 1, 2, 3, 4*, 5*, 6* i 7*, które posłużyły do obliczeń wartości średnich EDT. Rys. 6 Odpowiedź impulsowa w punkcie 1 Rys. 7 Odpowiedź impulsowa w punkcie 2-33-

35 Rys. 8 Odpowiedź impulsowa w punkcie 3 Rys. 9 Odpowiedź impulsowa w punkcie 4* Rys. 10 Odpowiedź impulsowa w punkcie 5* Rys. 11 Odpowiedź impulsowa w punkcie 6* Rys. 12 Odpowiedź impulsowa w punkcie 7* -34-

36 6.3. Kalibracja modelu Kalibrację modelu akustycznego dokonano w oparciu o wyniki pomiarów inwentaryzacyjnych własnych (patrz 6.2). Kalibrację wykonano według kryterium zgodności EDT, ponieważ dla Sali Kongresowej istotna jest zrozumiałość mowy. A dla niej najważniejsze znaczenie ma początkowy zakres krzywej zaniku dźwięku. Podczas dostrajania modelu stosowano długość przedziału czasu większą od 2/3 przewidywanej wartości EDT. Stosowano model pochłaniania Energy Loss. Materiałom przypisano współczynniki rozpraszania minimum 10 %. Użyto opcji Fast Approximation i Diffuse Rain. Źródło dźwięku i punkty obliczeniowe wybrano takie same jak podczas pomiarów (6.2.3). Symulacje przeprowadzono dla temperatury powietrza 22 C i wilgotności względnej 30%. Na rysunku 13 zestawiono wyniki średnich EDT z pomiarów akustycznych i symulacji dla 11 punktów usytuowanych na widowni oraz 1 źródła na scenie. W pasmach oktawowych w zakresie od 125 Hz do 8000 Hz rozbieżność EDT nie przekracza 10 % wczesny czas zaniku EDT, s pomiar symulacja częstotliwość, Hz Rysunek 13 Średnia wartość EDT z symulacji i pomiarów dla 11 punktów -35-

37 Poniżej przedstawiono echogramy uzyskane w symulacjach dla punktu

38 Rysunek 14 Echogramy dla punktu Opis modelu akustycznego Sali Kongresowej Poniżej przedstawiono charakterystyki pochłaniania poszczególnych materiałów przyjęte do obliczeń i symulacji. Charakterystyki pochłaniania foteli przyjęto na podstawie Raportu z badań nr LA/1293/06 wykonanego przez Laboratorium Akustyki Instytutu Techniki Budowlanej. Ze względu na wymianę obicia foteli na materiał o większej gęstości, jaka miała miejsce po badaniach, zwiększono współczynnik pochłaniania foteli w zakresie częstotliwości powyżej 2,5 khz. Dla częstotliwości 3150 Hz zwiększono wartość pochłaniania z 0,63 do 0,65, dla częstotliwości 4000 Hz z 0,52 do 0,65 i dla 5000 Hz z 0,51 do 0,65. Ponadto dla foteli w obszarze amfiteatru i balkonów ze względu na podniesienie podłogi widowni zwiększono wartości współczynników pochłaniania dla 100 i 125 Hz o wartość 0,1. Na podłogę sceny przyjęto podłogę drewnianą na legarach. Charakterystykę pochłaniania (rysunek 17) przyjęto na podstawie [11]. -37-

39 Na okotarowania sceny przyjęto tkaninę o dużej gęstości, potrójnie fałdowaną. Charakterystykę pochłaniania (rysunek 18) przyjęto na podstawie [11]. Na paldament użyto materiału odbijającego. Charakterystykę pochłaniania (rysunek 19) przyjęto na podstawie biblioteki EASE. Tył paldamentu wykonany jest z tkaniny azbestowej. Charakterystykę pochłaniania (rysunek 20) przyjęto jak dla tkaniny o średniej gęstości naciągniętej bezpośrednio na materiale odbijającym na podstawie [11]. Charakterystykę pochłaniania dywanów (rysunek 21) przyjęto według biblioteki EASE. Obudowy ścian wokół balkonów i widowni na parterze są wykonane ze sklejki. Przyjęto sklejkę grubości 8 mm na podkonstrukcji. Charakterystykę pochłaniania (rysunek 22) przyjęto na podstawie [11]. Na wnęki balkonów przyjęto tkaninę gęstości 0,29 kg/m2 w odległości 22 cm od powierzchni odbijającej. Charakterystykę pochłaniania (rysunek 23) przyjęto na podstawie [11]. W narożnikach wnęk znajdują się skrzynie akustyczne o nieznanych wymiarach i parametrach akustycznych. Charakterystykę pochłaniania dla tkaniny, za którą znajdują się skrzynie akustyczne przyjęto jak na rysunku 24. Ewentualne różnice w charakterystyce pochłaniania danego materiału nie wpłyną znacząco na wyniki symulacji ze względu na mały udział procentowy w całkowitej powierzchni modelu równy 1,2 %. Około 1/3 powierzchni sufitów pod balkonami zajmują sufity perforowane. Na podstawie charakterystyki pochłaniania materiału perforowanego o perforacji 10 % [11] i charakterystyki pochłaniania tynku [11] określono uśrednioną charakterystykę pochłaniania sufitów pod balkonami (rysunek 25). Na płytę perforowaną zamocowaną nad sceną przyjęto panel perforowany o perforacji 8,7 %. Charakterystykę pochłaniania (rysunek 26) przyjęto na podstawie biblioteki EASE. -38-

40 Na sufit wykonany z płyt korytkowych oraz ściany pod sufitem wykonane z cegieł z dużą ilością widocznej zaprawy przyjęto cegłę. Charakterystykę pochłaniania (rysunek 27) przyjęto na podstawie [11]. Na powierzchnie betonowe w przestrzeni pod sufitem przyjęto beton chropowaty. Charakterystykę pochłaniania (rysunek 28) przyjęto na podstawie biblioteki EASE. Zakłada się jednak, że ze względu na duże nierównomierności betonu, będzie on bardziej pochłaniał. W związku z tym przyjętą charakterystykę pochłaniania zwiększono w całym zakresie częstotliwości o wartości od 0,01 (dla wysokich częstotliwości) do 0,03 (dla niskich częstotliwości). Charakterystykę pochłaniania dla rozety oświetleniowej (rysunek 29) przyjęto na podstawie biblioteki EASE. Na podstawie wyników pomiarów przeprowadzonych w Sali Kongresowej oraz charakterystyk pochłaniania elementów Sali wyznaczono charakterystykę pochłaniania zagospodarowania przestrzeni podsufitowej. W jej skład wchodzą zarówno skrzynie akustyczne jak i wszystkie nieuwzględnione w modelu akustycznym elementy przestrzeni podsufitowej. Charakterystyka pochłaniania samych skrzyń akustycznych powinna zostać określona na podstawie pomiarów laboratoryjnych. Rys. 15 Charakterystyka pochłaniania foteli na parterze Rys. 16 Charakterystyka pochłaniania foteli w obszarze amfiteatru i balkonów -39-

41 Rys. 17 Charakterystyka pochłaniania podłogi sceny Rys. 18 Charakterystyka pochłaniania okotarowania sceny Rys. 19 Charakterystyka pochłaniania paldamentu Rys. 20 Charakterystyka pochłaniania tkaniny azbestowej na tylnej części paldamentu Rys 21 Charakterystyka pochłaniania dywanów Rys. 22 Charakterystyka pochłaniania sklejki -40-

42 Rys. 23 Charakterystyka pochłaniania tkaniny we wnękach Rysunek 24 Charakterystyka pochłaniania tkaniny we wnękach wraz ze skrzyniami akustycznymi Rysunek 25 Uśredniona charakterystyka pochłaniania sufitów pod balkonami Rysunek 26 Charakterystyka pochłaniania płyty perforowanej nad sceną Rysunek 27 Charakterystyka pochłaniania cegieł Rysunek 28 Charakterystyka pochłaniania betonu porowatego -41-