Szkoła Podstawowa Specjalna Nr 90 im. Marii Grzegorzewskiej JUBILEUSZ. Szkoła jest tyle warta, ile wart jest nauczyciel Adolf Diesterweg

Transkrypt

1 Szkoła Podstawowa Specjalna Nr 90 im. Marii Grzegorzewskiej JUBILEUSZ Szkoła jest tyle warta, ile wart jest nauczyciel Adolf Diesterweg

2 Projekt okładki: Piotr Krzyżanowski Układ tekstu: Krzysztof Sibielski Tekst przygotował: Krzysztof Sibielski W oparciu o materiały opracowane przez Bolesława Majewskiego (lata i Janinę Bucką (lata )) Korekta: Janina Bucka Zrealizowano ze środków własnych Łódź, listopad 2009 Druk okładki M. Color Studio Poligraficzne ul. Ogrodowa Łódź tel. fax mcolor@mcolor.pl

3 W podziękowaniu wszystkim nauczycielom, wychowawcom, pracownikom administracji i obsługi, kierownikom i dyrektorom, którzy pracowali w Szkole Podstawowej Specjalnej Nr 90

4 Wstęp Historia szkoły noszącej dzisiaj nazwę Szkoły Podstawowej Specjalnej Nr 90 im. Marii Grzegorzewskiej w Łodzi rozpoczęła się przed kilkudziesięciu laty. Historia szkoły noszącej dzisiaj nazwę Szkoły Podstawowej Nr 90 im. Marii Grzegorzewskiej w Łodzi rozpoczęła się przed kilkudziesięciu laty Uzyskanie przez Polskę w 1918 r. niepodległości stworzyło nadzieję na zbudowanie polskiego nowoczesnego systemu oświaty i wychowania, w tym również szkolnictwa specjalnego. Dekret o obowiązku szkolnym z 7 lutego 1919 r. wprowadził do szkolnictwa 7- letni okres kształcenia wszystkich dzieci. Obowiązek szkolny obejmował także dzieci upośledzone umysłowo, jeżeli w danej miejscowości istniał zakład kształcenia specjalnego (art. 32 Jeśli w danej miejscowości istnieje zakład dla kształcenia chorych, kalek, ciemnych, głuchoniemych i niedorozwiniętych, obowiązek szkolny rozciąga się i na tę kategorię dzieci ). Wielkie znaczenie dla sformułowania programu szkolnictwa i oświaty miał Ogólnopolski Zjazd Nauczycielski w kwietniu 1919r. w Warszawie, który stosunkowo wiele uwagi poświęcił zagadnieniom opieki nad dzieckiem upośledzonym, chorym i kalekim. Referaty na ten temat wygłosili Stanisław Kopczyński, znany lekarz higienista i działacz społeczny, a także Tadeusz Jaroszyński i Władysław Jarecki. Referenci wskazywali, że wśród ogółu dzieci szkolnych jest około 6 % dzieci fizycznie lub umysłowo upośledzonych, które wymagają szczególnej opieki i specjalnych form kształcenia. Obowiązki w tej dziedzinie powinny ciążyć przede wszystkim na państwie. Proponowano wprowadzenie ustawowego obowiązku szkolnego oraz szerokiej sieci zakładów specjalnych również dla upośledzonych umysłowo, mało zdolnych i opóźnionych w rozwoju umysłowym. Pierwsze postanowienia w dziedzinie opieki nad dzieckiem w odrodzonej Polsce zawierała Konstytucja z 17 marca 1921r. Podstawowe prawa dziecka do opieki i ochrony sformułowano w artykułach 102, 103, 118, 119, 120, które dotyczyły również dzieci niepełnosprawnych. Zadania budowy szkolnictwa specjalnego od podstaw podjęli się w pierwszych latach niepodległości znani pedagodzy, tacy jak: Maria Grzegorzewska, Józefa Joteyko, Michalina Stefanowska, Jan Hellmann pierwszy naczelnik Wydziału Szkół Specjalnych Ministerstwa WRIOP. W Łodzi w roku 1924 decyzją ówczesnych władz oświatowych powołano Szkołę Powszechną Specjalną nr 106 w budynku przy ulicy Kilińskiego

5 Lata Fot. 1 Szkoła przy ulicy Kilińskiego 100 Widok współczesny r Była to stara czynszowa kamienica, w której wynajęto kilka pomieszczeń i utworzono trzy odziały szkolne. Trudne warunki lokalowe pogarszało ciasne podwórze zapełnione wozami i końmi, zakład rzeźniczy mieszczący się na parterze, wielki ruch na brukowanej kamieniami wąskiej ulicy Kilińskiego. Gdy dodamy do tego brak specjalnego przygotowania pedagogicznego u większości nauczycieli, częste zmiany tego zespołu, brak pomocy naukowych i organizacji ułatwiających pracę -wytworzy się obraz wyjątkowo trudnych warunków dla prawidłowego funkcjonowania szkoły. W tym okresie kierowniczką placówki była pani Zofia Hofmanówna, a personel stanowiły panie: Hanna Ożogowska, Janina Matzke Sochaczewska, Wallratusówna, Genowefa Trzęsowska Szymczykiewicz i Surmówna. Szkoła się rozrastała. W roku 1928/1929 posiadała już 6 oddziałów. Lokal przy ulicy Kilińskiego 100 był za ciasny, powstała, więc filia szkoły przy ulicy Kilińskiego 116, również w prywatnym czynszowym domu. Nie poprawiło to jednak warunków nauczania w szkole. Z dniem 1 lutego 1931 roku kierownictwo szkoły obejmuje pan Julian Jagodziński. Jego starania o poprawę warunków pracy i nowy lokal zostały uwieńczone powodzeniem dopiero w 1933 roku. 2.

6 Historia Szkoły Lata Fot. 2 Filia szkoły przy ulicy Kilińskiego 116 Widok współczesny r Szkoła zostaje wtedy przeniesiona do budynku oficyny przy ul. Kopernika 50. Był on dużo obszerniejszy. Posiadał własne duże i zaciszne podwórko. Jednak sale lekcyjne, których okna zwrócone były na północ, pozbawione były słońca. Niemniej powstały tu już warunki do wprowadzania najnowszych osiągnięć pedagogiki specjalnej. Fot. 3 Szkoła przy ulicy Kopernika 50 Widok współczesny r

7 Personel nauczycielski stanowili: Pani Janina Matzke - Sochaczewska, pani Hanna Ożogowska, Paczyńska, panowie, Ogórczak i Sumper. W 1935 roku zostaje adaptowany do celów szkolnych budynek przy ulicy Żeromskiego 68. Dość duże słoneczne sale lekcyjne, dobrze wyposażona w sprzęt sala gimnastyczna, warsztaty szkolne m. in. stolarski i krawiecki - dają podstawę do dalszego rozwoju szkoły. Lata Fot. 4 Szkoła przy ulicy Żeromskiego 68 Widok współczesny r Szkoła przenosi się na ul. Żeromskiego 68. Jest wtedy sześć oddziałów, w których pobiera naukę około 100 dzieci. Nadal kieruje nią pan Julian Jagodziński personel nauczycielski stanowią: pani Sochaczewska, Hanna Ożogowska, pani Iwanowska i panowie Ogórczak, Sumper i Petryszyn. W roku szkolnym 1935/36 powołano w szkole Koło Rodziców, którego celem było przybliżenie rodzicom spraw i problemów dzieci upośledzonych, a także pomoc rodziców dla szkoły w sprawach gospodarczych i wychowawczych. Poprawa warunków nauki i pracy spowodowała, że nauczyciele coraz bardziej wiązali się z życiem szkoły i jej wychowanków. Wszelkie działania, jakie podejmowali miały na celu coraz lepsze przygotowanie uczniów do dorosłego życia. Powstały organizacje uczniowskie takie jak: Koło Młodzieżowe Polskiego Czerwonego Krzyża, Koło Ligi Obrony Powietrznej Państwa i sklepik spółdzielczy. Zorganizowano też bibliotekę szkolną, warsztaty: stolarski i introligatorski dla chłop- 4.

8 Lata ców oraz robótek ręcznych dla dziewcząt. Aby zapewnić dzieciom opiekę w czasie poza lekcyjnym zorganizowano świetlicę szkolną, w której zapewniono dzieciom posiłek - śniadanie. Zajęcia w świetlicy prowadziła gimnazjalna drużyna harcerska pod fachowym przewodnictwem nauczycieli szkoły. Zorganizowano też Koło Absolwentów Szkoły, którego głównym celem było utrzymywanie kontaktu z uczniami szczególnie w pierwszym okresie ich samodzielnego życia. W warsztatach szkolnych uczniowie wykonywali przedmioty upiększające szkołę (skrzynki na kwiaty, ramki do obrazów itp) Założono także ogródek szkolny, którym opiekowały się dzieci pod kierunkiem nauczycieli. Zasadzono też drzewka na podwórzu. Szkoła była dobrze zaopatrzona w pomoce do zajęć (posiadała epidiaskop z bogatym zbiorem zdjęć i rysunków). Wydział Oświaty Zarządu Miejskiego zaopatrywał szkołę w potrzebną ilość materiałów służących do zajęć praktycznych i nauki, jak: kredki, farby, ołówki, papier, tekturę i inne. Opiekę lekarską sprawował doktor Siwiński - psychiatra, który ściśle współpracował z personelem nauczycielskim, troszcząc się o zdrowie dzieci. Utrzymanie czystości i porządku w szkole spoczywało w rękach woźnej pani Świtalskiej, osobie bardzo oddanej szkole i dzieciom, oraz woźnym Panu Józefowi Szymczakowi i jego małżonce. Ci ostatni pracowali w szkole do 1964 roku tj. do czasu odejścia na emeryturę. Z chwilą wybuchu wojny w dniu 1 września 1939 roku nauczyciele pełnili dyżury w ramach służby przeciwlotniczej i przeciwpożarowej. Trzeba było zniszczyć również dokumenty mówiące o przynależności nauczycieli do różnych organizacji, takich jak Związek Zachodni, LOPP, ZNP i inne. Po nastaniu działań wojennych- na terenie miasta nauka była prowadzona nadal - również i w tej szkole, aż do 1 stycznia 1940 r, kiedy to wszystkie polskie szkoły na terenie Łodzi zostały przez okupanta zamknięte. Rozpoczęły się prześladowania nauczycieli, personel został rozproszony. O losach nauczycieli Szkoły Powszechnej Specjalnej Nr 106 w okresie okupacji nie mamy właściwie żadnych informacji, wiemy tylko, że niektórzy z nich podjęli pracę w tajnym nauczaniu. 5.

9 Lata W dniu 17 stycznia 1945 roku Łódź zostaje wyzwolona spod okupacji hitlerowskiej. Nauczyciele rozproszeni po świecie zaczęli wracać do Łodzi, meldując się w Inspektoracie Szkolnym, gotowi do podjęcia pracy. Sprawą szkół specjalnych zajmuje się pan Czesław Kuchowicz - były nauczyciel szkół specjalnych. Powierza on pani Genowefie Szymczykiewiczowej zorganizowanie w budynku przy ulicy Żeromskiego 68 Szkoły Powszechnej Nr 106, a od 1 września 1945 roku wydziela w niej klasy specjalne i oddaje pod kierownictwo pani Irenie Somorowskiej. Tworzy się w tym budynku druga szkoła pod nazwą Szkoły Podstawowej Specjalnej Nr 59. Obok wspomnianych wyżej nauczycieli, pracę rozpoczęły także: Antonina. Zborowska, Olga Wasążnikowa, Janina Sochaczewska, Maria Karolewska, Aleksandra Wizgierowa. Ta trudna sytuacja lokalowa trwa do końca roku szkolnego 1945 /46. Dopiero z dniem 1 września 1946 roku Szkoła Podstawowa Nr 106 zostaje przeniesiona na ul. Gdańską nr 90 i budynek przy ul. Żeromskiego nr 68 zostaje oddany do wyłącznej dyspozycji Szkoły Podstawowej Specjalnej Nr 59. Budynek jest bardzo zniszczony, dziurawy dach, brudne odrapane sale lekcyjne, brak wody rozpoczyna się remont, w którego efekcie uczniów witają czyste, widne sale (wodę doprowadzono z sieci miejskiej). Fot. 5 Szkoła przy ulicy Gdańskiej 90 Widok współczesny r

10 Lata Jest 7 sal lekcyjnych oraz 2 pracownie, sala gimnastyczna i świetlica. W szkole uczy się 129 dzieci zorganizowano jedną klasę I, trzy klasy II, dwie III i jedną IV. Personel stanowią: kierownik szkoły Genowefa Szymczykiewicz i grono nauczycielskie: Aleksandra Muszyńska, Stefan Pąrzyński, Janina Sochaczewska Maria Szpakowska, Olga Wasążnikowa, Aleksandra Wizgierowa, Antonina Zborowska. Duże trudności wychowawcze dzieci pochodziły głównie z biednych, społecznie zaniedbanych środowisk zmuszały nauczycieli do szukania różnych form kontaktu z rodzinami uczniów. Odbywały się częste zebrania rodziców, na których uświadamiano im konieczność opieki nad dziećmi, wskazywano sposoby i kierunki oddziaływań wychowawczych. Składano także wizyty w domach rodzinnych uczniów mające na celu lepsze poznanie środowiska. Zapraszano również rodziców do szkoły na zajęcia, gdzie zapoznawano ich z pracą i osiągnięciami dziecka. Te wszystkie oddziaływania personelu szkoły na środowisko domowe dały znaczne efekty. Zapoczątkowano wtedy prowadzenie kart spostrzeżeń o uczniu. Próbowano kompletować pomoce naukowe, (wśród których największe zainteresowanie wzbudzał epidiaskop i aparat projekcyjny) niestety bardzo małe fundusze nie pozwalały na ich zakup w potrzebnej ilości. Głównymi dostarczycielami i twórcami pomocy naukowych: układanek, zestawów liter, tekstów do odwzorowywania i czytania, obrazków oraz różnych drobnych pomocy technicznych byli sami nauczyciele. Aktywnie działało (pod kierownictwem nauczycielek) Koło Matek, które pomagało przy pracach gospodarczych w czasie szkolnych uroczystości i Koło PCK (założone 14 listopada 1946 roku). Ciekawsze uroczystości imprezy dla dzieci i przez dzieci organizowane to: Choinka świąteczna (później noworoczna), Jajko, Pierwsza Komunia Święta, Święto Matki. Dzieci i ich rodzice coraz mocniej czuli i rozumieli, jakim dobrem jest dla nich szkoła. Rok szkolny 1947/48 rozpoczęło w 8 oddziałach 163 dzieci. Szkoła zaczyna się rozrastać są już klasy od I do V. Zmienia się częściowo personel. Obok kierowniczki pani Genowefy Szymczykiewicz pracują: Janina Cedro, Aleksandra Muszyńska, Teodora Nowak, Wiesława Rutkowska, Olga Różycka, Aurelia Jankowska, Antonina Zborowska Felicja Stasicowa. Całoroczna praca szkoły nastawiona była na wyrównanie braków u uczniów, wyrabianie nawyków i kultury, uaktywnianie dzieci. Stosowana w nauczaniu Metoda Ośrodków Pracy dawała wyraźne efekty, co uwidaczniała zorganizowana w końcu roku szkolnego wystawa osiągnięć dzieci. Duży wpływ miały też działające organizacje szkolne takie jak: Ko- 7.

11 Lata ło PCK, (którym od 1948 roku opiekowała się Stanisława Dworzak - Pączkowska) i założona we wrześniu przez panią Aurelię Nowak Spółdzielnia Uczniowska. Zdobycie przez kierowniczkę szkoły pianina (z mienia poniemieckiego) pozwoliło na wprowadzenie 10 min. ćwiczeń rytmicznych przy muzyce, organizowanych przed rozpoczęciem lekcji oddzielnie dla klas młodszych i starszych. Założono też chór i zespół rytmiczny, które prowadziły panie Aleksandra Muszyńska i Olga Różycka. Rok szkolny 1948/49 liczba klas i dzieci pozostaje ta sama. Dzieci, które ukończyły klasę V( 12 dzieci) przeszły do specjalnej szkoły zawodowej przy ul. Rybnej 21, kierowała nią pani Helena Gryczyńska. Uczono tam szewstwa, stolarstwa, introligatorstwa i krawiectwa. Dla dzieci w klasach IV i V- wprowadzono przedmiot zwany przysposobieniem zawodowym z podziałem na zajęcia dla oddzielne grupy dziewcząt i chłopców. Największym utrudnieniem przy tych zajęciach były zbyt liczne grupy (klasa liczyła ponad dzieci) oraz brak narzędzi i materiałów do zajęć. Jednak dzięki wielkiemu zaangażowaniu nauczycieli program przysposobienia zawodowego był realizowany, mimo iż dzieci miały ogromne trudności z opanowaniem poszczególnych technik. W 1949 roku szkoła zostaje zradiofonizowana. 21 grudnia 1949 roku w 70 rocznicę urodzin Stalina po raz pierwszy z głośników rozległ się głos. W kwietniu 1949 roku Koło Rodziców przekształcone zostaje w Komitet Rodzicielski. W tym też roku szkolnym 1948/49 rozpoczęła pracę biblioteka szkolna, której zbiory zapoczątkowane w 1945 roku ilością kilkunastu książek wzrosły do blisko 300 (dzięki staraniom Aleksandry Muszyńskiej). Książki można było wypożyczać na lekcje oraz do domu. Rok szkolny 1949/50 rozpoczęło 180 uczniów w 9 oddziałach (do I do V), grono pedagogiczne liczyło 10 osób ( wraz z kierowniczką; pani Stanisława Dworzak Pączkowska pojechała do PIPS do Warszawy). Brak lekarza, higienistką szkolną była pani Brandenburg. Liczba oddziałów, dzieci i nauczycieli w latach przedstawiała się następująco (patrz tabela poniżej): Lata 45/46 46/47 47/48 48/49 49/50 50/51 51/52 52/53 53/54 54/55 Ilość oddziałów Ilość dzieci Ilość nauczycieli Bibliotekę szkolną przejmuje pani Felicja Stasicowa i prowadzi ją do 1965 roku. Wraz ze wzrostem ilości oddziałów szkolnych (dochodzą stopniowo klasy VI i VII) i utworzeniem dwóch pracowni przysposobienia 8.

12 Lata zawodowego pozostaje na inne zajęcia 5 sal lekcyjnych. Zrobiło się ciasno, pogorszyły się warunki nauki i w 1951 roku początkowo 2, a później 4 klasy przechodzą na naukę po południu. W świetlicy szkolnej, która mieści się razem z jadalnią zajęcia trwają od 8 do 16 (w 4 grupach wychowawczych). Szkoła przechodzi na samodzielną działalność budżetową- trzeba przerabiać pomieszczenia i wygospodarować pomieszczenie dla księgowego i pokój lekarski. W roku 1949/50 pani R. Dziadecka zakłada SKOW - prowadzi je bardzo ciekawie przez wiele lat. W lutym 1950 roku zostaje założona drużyna Organizacji Harcerskiej. Zarząd Dzielnicowy ZHP przysyła drużynowych do pracy z młodzieżą - nie wywiązują się oni jednak ze swoich obowiązków, nie umieją pracować z dziećmi niepełnosprawnymi umysłowo Opiekę nad drużyną, z ramienia rady pedagogicznej pełni najpierw pani G. Szymczykiewiczowa a od 1951/52 pani Stanisław Pączkowska. W szkole prenumerowany jest Świat Młodych. W klasach urządzono kąciki harcerskie. Zbierane są książki dla harcerzy wiejskich. Przeprowadzono także zbiórkę żołędzi i kasztanów dla Ogrodu Zoologicznego. W roku 1952/53 drużyna otrzymuje sztandar. Prowadzi dość ciekawą działalność: występy artystyczne, apele, wycieczki, zabawy. Poza tym drużyna prowadzi także działalność gospodarczą - zbiera makulaturę i złom. Otrzymuje za to sprzęt w postaci werbli i fanfar. W 1945 roku przychodzi do pracy pani Janina Cieślak (późniejsze jej nazwisko - Sikora) - obejmuje prowadzenie drużyny. Wprowadza wiele nowych form pracy: biwaki, uroczyste apele. Pracę drużyny utrudnia brak harcówki. W 1955 roku zostaje zorganizowana POP PZPR licząca 4 członków. W 1957 roku odchodzi na emeryturę pani G. Szymczykiewiczowa - kierowniczka szkoły. Kierownictwo obejmuje była nauczycielka Szkoły Podstawowej 59, a potem kierowniczka SPS 88, a następnie Domu Harcerza - pani Maria Karolewska. Zwiększająca się ilość dzieci i oddziałów zmusza kierownictwo szkoły do szukania nowych sal lekcyjnych. W roku 1962/63 szkoła otrzymuje 2 sale lekcyjne w szkole Nr 106 przy ul. Gdańskiej 90, na trzecim piętrze. Zostają tam przeniesione 3 młodsze klasy, dwie III i jedna II wraz z nauczycielami Zofią Tarzewską i Bolesławem Majewskim i Barbarą Maciejewską. W roku 1963/64 - utworzono tam filię, której kierownikiem został pan Marian Trela. Było tam już wtedy 5 klas, około 90 dzieci i 6 nauczycieli. Oprócz wyżej wymienionych pracowali również: pani Jadwiga Stasiak, pani G. Malicka, K. Kątowicz. 9.

13 Od 1 września 1965 roku szkoła uzyskała budynek przy ulicy Lipowej 16. Wszystkie klasy, tak z ulicy Żeromskiego 68 jak i filii przy ul. Gdańskiej 90 przenoszą się na ul. Lipową. W roku szkolnym 1964/65 w Szkole Podstawowej Nr 90 przy ul. Zielonej 32 powstają 3 odziały specjalne. Lata Fot. 6 Szkoła przy ulicy Lipowej 16 Widok współczesny r Ze SPS Nr 59 przechodzą tam nauczyciele i obejmują następujące klasy: I pan Bolesław Majewski, II Pani Marta Zawitkowska III Pan Bolesław Majewski i R. Piętowski. Kierowniczką SP Nr 90 zostaje pani Janina Salamon. Dochodzą nowe klasy i nowi nauczyciele: W Rutkowska, G. Maklicka, J. Wojciechowska, L. Kołodziej, A. Zborowska i Elżbieta Wasilewska do pracy w świetlicy. Współpraca między nauczycielami klas zwykłych i klas specjalnych układa się bardzo dobrze. Również następuje ogromna integracja dzieci. Sprzyja temu wspólne organizowanie okolicznościowych imprez i rocznic. Należą też razem do kół krajoznawczego i fotograficznego, prowadzonych przez pana Bolesława Majewskiego oraz chóru założonego przez panią Janinę Cieślińską. 10.

14 Lata Fot. 7 Szkoła przy ulicy Zielonej 32 Widok współczesny r Z dniem 1 września 1968 roku SPS Nr 59 zostaje przeniesiona do budynku przy ul. Żeromskiego 10, a z dniem 1 września 1969 roku w SP Nr 90 zostają zlikwidowane oddziały szkoły rejonowej i już jako SPS Nr 90 zostaje przeniesiona na ul. Wólczańską 121/123 (po SP NR 157). Trwa remont kapitalny szkoły, ale nauczyciele i dzieci przygotowują się do pracy. Po remoncie budynku zajęto się zagospodarowaniem szkolnego ogródka. W czasie zajęć na lekcjach przyrody, po lekcjach oraz w każdym innym wolnym czasie pod kierownictwem pana Bolesława Majewskiego - opiekuna szkolnego koła przyrodniczego, wykopują kamienie, wywożą śmieci. Dzieciom i panu Majewskiemu pomagał woźny pan Jan Gwizdek. Uporządkowano także podwórko, położono chodnik, wybudowano szopy na narzędzia ogrodnicze i sprzęt do prac w ogródku. Zasiano trawę, w części założono 8 okien inspektowych. Uprawiano w nich rozsady warzyw oraz rośliny ciepłolubne. Dla dzieci była to praktyczna lekcja życia. Dzieci bardzo efektywnie uczą się, poprzez praktyczne działanie. W pracowni przyrodniczej założono liczne akwaria z rybkami, a cały korytarz II piętra zajęły różne egzotyczne i krajowe rośliny. Mimo, że wszystko było dostępne dzieci nie niszczyły tego, wręcz przeciwnie opiekowały się roślinami. Na działce uprawiano różne ciekawe, mało znane warzywa, jak: pasternak, kabaczki, patisony, a także popularne warzywa, które zasilały pracownię gospodarstwa domowego prowadzoną przez panią B. Boczkowską i panią Władysławę Bednarek. 11.

15 Lata Z dniem 1 września 1969 roku rozpoczął się w budynku przy ulicy Żeromskiego 10 rok szkolny, który przejęła po SP 44. W tymże roku szkoła była też organizatorem sympozjum naukowo praktycznego poświęconemu szkolnictwu specjalnemu na Polesiu. Referaty przygotowali nauczyciele szkoły, a w sympozjum licznie uczestniczyli nauczyciele ze szkół specjalnych Łodzi oraz szkół masowych Polesia. W szkole powstał zespół muzyczno recytatorski, którym kierowali: pani A. Brzozowska, pan Marian Seta i pani Janina Konieczna Marcinkiewicz. Przygotowali widowiska Wesele krakowskie ; XX lecie LWP, XX lecie PRL, które pokazywano nie tylko w szkole, ale i na imprezach dzielnicowych. W 1970/71 roku pani Zofia Nowak- Chojnacka prowadziła koło baletowe, którego występy uświetniały uroczystości szkolne, a także środowiskowe. Pani Janina Cieślińska wykorzystując w swojej pracy ciekawe metody dydaktyczne prowadziła 50 osobowy chór oraz uczyła dzieci gry na prostych instrumentach. Koło fotograficzne ( z opiekunem panem Bolesławem Majewskim) uwieczniło wszystkie ciekawe imprezy życia szkolnego. Wiele zdjęć wykonanych przez dzieci znajdowało się w ówczesnych kronikach szkolnych. Prężnie rozwijał się także Szczep Harcerski prowadzony przez panie Marię Kubik i Jadwigę Wojciechowską oraz pana Janusza Miksę. Dzięki ich zaangażowaniu w 1970 roku szczep był gospodarzem finału konkursu Iskra 70. W 1974 roku w zawodach chorągwianych drużyn ZHP Nieprzetartego Szlaku szczep zajął I miejsce. Koło PCK, które od 1969 roku prowadziła pani Wanda Kosiewicz zajmowało wielokrotnie I miejsce w konkursach na najaktywniejsze koło w dzielnicy i mieście, a w 1971 roku zajęło I miejsce w ogólnopolskim konkursie Klubu Wiewiórka - nagrodami było zł i medal. W 1972 roku pani Wanda Kosiewicz otrzymała złoty medal PCK. W 1972 roku w konkursie Upiększamy nasze miasto Prezydium Rady. Narodowej Miasta Łodzi przyznał szkole I miejsce i zł nagrody. W 1971 roku na emeryturę odchodzi pan Leopold Kołodziej. W dniu 13 października 1972 roku zorganizowano w szkole uroczystość w czasie, której przewodniczący RN udekorował go Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Jesienią 1972 roku zostaje oddane do użytku boisko szkolne z placami do piłki nożnej, ręcznej, siatkówki i koszykówki oraz skocznią. W 1975 roku powstał Szkolny Kabaret Kleks, który w 1977 roku przekształcił się w Harcerski Zespół Wokalno Taneczny KLEKS. W obu szkołach specjalnych w dzielnicy zaczęła się zmniejszać 12.

16 Lata liczba dzieci i władze oświatowe podjęły decyzję o ich połączeniu i przeniesieniu do nowo wznoszącego się budynku szkolnego przy ulicy Karolewskiej 30. Od r. w dzielnicy Polesie istnieje jedna Szkoła Podstawowa Specjalna Nr 90 dla dzieci upośledzonych umysłowo. Dyrektorem mianowano Bogumiła Duńca. Lekcje trzeba było rozpocząć od gruntownych porządków i urządzania sal. Zwiezione w czasie wakacji meble oraz wyposażenie ze szkół 59 i 90 należało rozpakować, urządzić pracownie i sale lekcyjne. To urządzanie się trwało blisko rok. Fot. 8 Szkoła przy ulicy Karolewskiej 30/34 Widok współczesny Dnia 2 czerwca 1980 roku odbyła się uroczystość w czasie, której szkoła otrzymała sztandar i imię Marii Grzegorzewskiej. Powstał też hymn szkoły, którego słowa napisał poeta łódzki pan Jerzy Wilmański, a muzykę Ryszard Brzozowski. Fot. 9 Patron szkoły Maria Grzegorzewska 13.

17 Lata Jesienią 1980 roku rozpoczęto budowę sali gimnastycznej, którą zakończono w 1983 roku. We wrześniu 1984 roku zorganizowano w szkole oddział przedszkolny, drugi taki oddział utworzono 1 września 1988 roku. W marcu 1985 roku w szkole odbyły się uroczystości z okazji XXX lecia pracy drużyn Nieprzetartego Szlaku w Łodzi. Jednocześnie w czasie tej uroczystości szczep otrzymał sztandar ufundowany przez Komitet Rodzicielski i spółdzielnię pracy ZORZA. Dyrektor Bogumił Duniec sprawował swoją funkcję do r. a następnie przeszedł do pracy w Kuratorium Oświaty. W czasie, kiedy pełnił funkcje dyrektora zajmował się głównie doposażeniem szkoły w pomoce i środki dydaktyczne. Od r. do r kierowanie placówka przejęła Helena Fałatowicz. Był to okres, kiedy to nauczyciele dosyć licznie odchodzili na wcześniejsze emerytury. Liberalne przepisy emerytalne pozwalały na wypracowanie w krótkim czasie znaczącej na te czasy kwoty bazowej, od której naliczano późniejsze wypłaty świadczeń emerytalnych. Nauczyciele, którzy przepracowali 25 lat w tym dwadzieścia w szkole specjalnej odchodzili na emeryturę. W tym czasie w Szkole Podstawowej Specjalnej Nr 90 zatrudniono wielu młodych nauczycieli (w latach miejsce pracy znalazło 15 nauczycieli) O ile w latach większy procent stanowili uczniowie upośledzeni w stopniu lekkim, to w latach 80 sytuacja ulega zmianie. Obserwuje się przyrost uczniów upośledzonych w stopniu umiarkowany i znacznym. To zadecydowało, że r. otworzono w szkole jeden oddział przedszkolny dla dzieci upośledzonych w stopniu głębszym, a w 1988r następny. W roku 1986 powstał oddział dla dzieci z porażeniem mózgowym w budynku Żłobka Nr 14 przy ulicy Karolewskiej 78, który w 1998 roku został przeniesiony do budynku szkoły na ul. Karolewską 30/34 Od do roku dyrektorem SPS Nr 90 był Zdzisław Zimnoch. Sprawny i dobry administrator, który bardzo dużo wysiłku poświęcał na to by warunki nauki i pracy szkoły były jak najlepsze. W tym okresie w szkole zapoczątkowano wiele imprez integrujących grono pedagogiczne, z których niektóre stały się już tradycją w naszej szkole r. dyrektorem szkoły został Krzysztof Sibielski, który główny nacisk w swojej koncepcji kierowania szkołą położył na: stworzenie przyjaznych i bezpiecznych warunków dla indywidualnego rozwoju ucznia, większej autonomii nauczycieli, skutecznej współpracy z rodzicami i środowiskiem, atmosfery twórczej pracy dla dobra wychowanków, 14.

18 Lata Szkoła Podstawowa Specjalna Nr 90 DNI BRYTYJSKIE W ŁODZI a przede wszystkim szkoły otwartej. Organizował liczne działania mające służyć integracji ucznia o specjalnych potrzebach edukacyjnych ze społeczeństwem. Tworzył warunki i wspólnie z nauczycielami wprowadzał najnowsze osiągnięcia pedagogiki specjalnej do procesu edukacji i rewalidacji ucznia niepełnosprawnego. Dzięki jego zdolnościom menedżerskim wzbogaceniu ulęgła baza dydaktyczna i materialna szkoły. Był to okres, w którym główny nacisk położono na ukazanie możliwości i osiągnięć uczniów oraz dorobku szkoły. W ten sposób szkoła chciała zmienić stosunek społeczeństwa do osób niepełnosprawnych i zmniejszyć stopień izolacji szkół specjalnych. W jego działaniach wspierali go wicedyrektorzy: Aleksandra Głogowska , Teresa Antoszkiewicz i od 1995r. Janina Bucka. W szkole inicjowano i podejmowano różnorodne działania na rzecz społeczności lokalnej. Organizowano liczne imprezy i akcje promujące twórczość i dokonania uczniów niepełnosprawnych, tworząc tym samym pozytywny wizerunek ucznia niepełnosprawnego i szkoły. Wszystkie podejmowane działania miały charakter systemowy. Duży nacisk położono na promocję szkoły w środowisku. O identyfikację wizualną szkoły i organizowanych przez nią przedsięwzięć dbał plastyk Piotr Krzyżanowski, który tworzył plakaty informacyjne, loga, logotypy itd., dzięki czemu imprezy stały się rozpoznawalne. Piotr Krzyżanowski zaprojektował logo szkoły, które konsekwentnie było i jest wykorzystywane we wszystkich przedsięwzięciach promujących szkołę i uczniów. Szkolny papier firmowy wyróżnia się od innych kolorem i jest łatwo rozpoznawalny. Wydano pierwsze broszury i biuletyny informujące o podejmowanych działaniach i przedstawiające aktualną ofertę edukacyjną. Ciekawe imprezy szkolne, skutecznie przyciągały uwagę łódzkich mediów (wizyty w szkole Miss Polonia, aukcje prac plastycznych uczniów). SP 90 jako pierwsza w Polsce wspólnie z Polskim Towarzystwem Społeczno-Sportowym "Sprawni Razem była organizatorem I, II Mistrzostw Polski w pływaniu. Przy pomocy Urzędu Miasta Łodzi nawiązano kontakty z miastami partnerskimi dla Łodzi (Tampere, Odessa, Stuttgart, Mińsk, Chemnitz) i organizowano międzynarodowe mitingi pływackie połączone z warsztatami plastycznymi i wymianą doświadczeń związanych z edukacją uczniów niepełnosprawnych intelektualnie w innych krajach. Dwukrotnie (1997, 1999) wspólnie z Ambasadą Brytyjską w Polsce z okazji Dni Brytyjskich w Łodzi" odbyły się na terenie szkoły konkursy plastyczne - "Wielka Brytania w oczach dziecka" oraz konkursy krajoznawcze " Najciekawsze miejsca w Wielkiej Brytanii". 15.

19 Lata Dzięki zaangażowaniu całej społeczności szkolnej imprezy te były bardzo dobrze zorganizowane, w sposób oryginalny i niekonwencjonalny prezentowały szkołę i jej dorobek. Umożliwiały bezpośrednią prezentację możliwości niepełnosprawnych uczniów, a przede wszystkim służyły integracji i zacieśnieniu więzi z otoczeniem wewnętrznym i zewnętrznym. Te ciekawie zrealizowane przedsięwzięcia na długo pozostawały w pamięci uczestników. Dyrektor Krzysztof Sibielski nie ograniczał działalności szkoły tylko do organizacji imprez dla uczniów. Podejmował współpracę z licznymi instytucjami, pracującymi na rzecz uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. W 1994r. w SP 90, jako pierwszej z łódzkich szkół specjalnych zaczęto wykorzystywać w procesie rewalidacyjnym komputery i programy edukacyjne, w celu wspomagania i wspierania rozwoju ucznia. W kwietniu 1999r szkoła gościła przedstawicieli Ogólnopolskiego Spotkania Stowarzyszeń Czynu Pomocy Szkole. W maju 1999r. w Warszawie na konferencji naukowej zorganizowanej przez Wyższą Szkołę Pedagogiki Specjalnej pt. Działalność pedagogiczna i dorobek prof. Janiny Doroszewskiej dyrektor K. Sibielski zaprezentował dorobek wykorzystując bardzo nowoczesne, jak na ten czas formy prezentacji (videorzutnik, slajdy i animację komputerową). Wspólnie z Uniwersytetem Łódzkim i Wydziałem Edukacji UMŁ zorganizowano we wrześniu 1999r. konferencję naukową "Idee Marii Grzegorzewskiej w edukacji niepełnosprawnych u progu XXI wieku" w czasie której zaprezentowano w jaki sposób realizowane są idee Marii Grzegorzewskiej w pracy Szkoły Podstawowej Specjalnej Nr 90 w Łodzi. Była to cześć obchodów 75 lecia istnienia i działania SPS Nr 90. Dostęp do Internetu umożliwił nam w 1999r stworzenie strony WWW poświęconej szkole, w której pracujemy. Sieciowa witryna placówki to zarówno jej reklama, jak i źródło rzeczowych informacji. W czerwcu 2000r. w Szkole Specjalnej Nr 2/3 ukazał się artykuł napisany przez Janinę Bucką i Krzysztofa Sibielskiego 75 lat Szkoły podstawowej specjalnej Nr 90 im. Marii Grzegorzewskiej w Łodzi. Szczególną wizytówką szkoły w tym okresie był szkolny zespół Kleks, który z sukcesami występował na licznych przeglądach i festiwalach w Łodzi, w różnych miastach Polski i poza granicami kraju nie bojąc się często rywalizować ze swoimi zdrowymi rówieśnikami. KLEKS" powstał w roku szkolnym 1977/78 Jego twórczynią była dh. phm Aleksandra Brzozowska, która prowadziła zespół do 1991r.. Od początku powstania współdziałali z nią dh. pwd Janina Marcinkiewicz (do1991r.) i dh. Marian Seta (do 1984r.) -akompaniator. W 1984r. swoją przygodę z "Kleksem" rozpoczął kol. Marian Czekaj. W latach

20 kierownictwo artystyczne objęła kol. Joanna Kalmus. W latach zespołem kierował kol. Marian Czekaj i kol. Małgorzata Grzejszczak. Historia Szkoły Lata Rok 1999 był w historii Szkoły Podstawowej Specjalnej Nr 90 rokiem szczególnym. W wyniku wprowadzenia reformy systemu oświaty w Polsce z dniem 1 września 1999 r. Szkoła Podstawowa Specjalna Nr 90 im. Marii Grzegorzewskiej stała się częścią Zespołu Szkół Specjalnych Nr 2. Z 8 - klasowej szkoły podstawowej została przekształcona w 6 klasową szkołę podstawową i trzyletnie Publiczne Gimnazjum Specjalne Nr 56. W roku 2004 powołano do życia nowy typ szkoły ponadgimnazjalnej - Szkołę Przysposabiającą do Pracy Nr 2 dla uczniów upośledzonych w stopniu umiarkowanym lub znacznym. Od tego czasu mniej mówiono już o szkole Nr 90, częściej zaczęto używać określenia Zespół Szkół Specjalnych Nr, 2. Uczniowie i nauczyciele z innych szkół ciągle mówią jeszcze dziewięćdziesiątka z Karolewskiej. Reformie systemu oświaty z 1999r. towarzyszyła reforma programowa. Najważniejsze założenia reformy programowej to: usamodzielnienie nauczycieli i zwiększenie odpowiedzialności za realizowane treści nauczania, stworzenie szans twórczym uczniom i nauczycielom, różnorodność propozycji programowych, położenie znacznie większego nacisku na umiejętności, wprowadzenie ścieżek edukacyjnych, zmuszenie nauczycieli do zmiany swych metod pracy, wprowadzanie programów przyjaznych uczniowi, wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów, dostosowanie treści edukacyjnych do wyzwań współczesności, zmianę oblicza szkoły. Zaproponowano również nowy system awansowania nauczycieli, wedle którego pensje nauczycieli miały być uzależnione od jakości pracy i kwalifikacji. Nastąpiły również zmiany w finansowaniu oświaty. Prowadzenie większości szkół stało się zadaniem samorządów. Wprowadzone zmiany systemowe i programowe zmieniły oblicze szkoły. Nauczyciele w większym stopniu zajęli się planowaniem własnego rozwoju zawodowego (na potrzeby awansu zawodowego) oraz tworzeniem nowych dokumentów szkolnych, które związane były z coraz to nowymi zmianami w przepisach oświatowych. Inicjowali w tym okresie wiele nowych samodzielnych działań i inicjatyw, które nie zawsze wynikały z ogólnej koncepcji funkcjonowania szkoły, lecz najczęściej były potwierdzeniem działań zawartych we własnych planach rozwoju zawodowego. Podobnie działo się we wszystkich łódzkich szkołach. Zmniejszała się liczba dużych imprez organizowanych na rzecz całego środowiska uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych na rzecz małych przedsięwzięć 17.