II. Jakość wody do spożycia... 26

Transkrypt

1 POWIATOWA STACJA SANITARNO- EPIDEMIOLOGICZNA W SKARŻYSKU-KAMIENNEJ SKARŻYSKO-KAMIENNA LUTY 2014

2 SPIS TREŚCI WSTĘP... 6 I. Ocena zagrożenia epidemiologicznego Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych w powiecie skarżyskim Wirusowe zapalenie wątroby: Zatrucia/ zakażenia pokarmowe: Wirusowe zakażenia jelitowe Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych Borelioza z Lyme Styczność i narażenie na wściekliznę Grypa HIV, AIDS Gruźlica Choroby zakaźne wieku dziecięcego Ospa wietrzna Różyczka Świnka Płonica Realizacja Programu Szczepień Ochronnych Działania w sytuacjach kryzysowych Podsumowanie II. Jakość wody do spożycia Wprowadzenie Charakterystyka poszczególnych grup urządzeń zaopatrzenia ludności w wodę Wodociągi o produkcji <100 m 3 /d Wodociągi o produkcji m 3 /d Wodociągi o produkcji m 3 /d Inne podmioty zaopatrujące w wodę Inne urządzenia wodne Badania ciepłej wody w szpitalach i budynkach zamieszkania zbiorowego na obecność pałeczek Legionella sp Badania ciepłej wody użytkowej w podmiotach leczniczych wykonujących stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne Badania ciepłej wody użytkowej w budynkach zamieszkania zbiorowego

3 4. Podsumowanie III. Zapobiegawczy nadzór sanitarny IV. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej i kąpielisk Wprowadzenie Stan sanitarny wybranych obiektów i urządzeń Ustępy publiczne Obiekty pomocy społecznej Obiekty hotelarskie Zakłady fryzjerskie, gabinety kosmetyczne i odnowy biologicznej Obiekty komunikacji publicznej Cmenatrze Domy przedpogrzebowe Inne obiekty użyteczności publicznej Kąpieliska i baseny kąpielowe Podsumowanie V. Stan sanitarny podmiotów prowadzących działalność leczniczą Szpitale Podmioty lecznicze realizujące ambulatoryjne świadczenia zdrowotne (przychodnie, ośrodki zdrowia, poradnie) Stan sanitarno-techniczny Zaopatrzenie w wodę Postępowanie z odpadami medycznymi i komunalnymi Gospodarka bielizną Dezynfekcja i sterylizacja Praktyki zawodowe Zaopatrzenie w wodę Postępowanie z odpadami medycznymi i komunalnymi Gospodarka bielizną Podsumowanie VI. Warunki sanitarno-higieniczne środowiska pracy Zakres kontroli warunków pracy Postępowanie administracyjno-egzekucyjne Nadzór nad warunkami pracy - charakterystyka działań naprawczych

4 3.1. Nadzór nad warunkami pracy na stanowiskach, gdzie występowały przekroczenia NDS I NDN Substancje chemiczne i ich mieszaniny oraz prekursory narkotyków Czynniki rakotwórcze i mutagenne Czynniki biologiczne Choroby zawodowe Podsumowanie VII. Nadzór nad placówkami nauczania i wychowania oraz placówkami wypoczynku dzieci i młodzieży Dostosowanie mebli do wzrostu uczniów, prawidłowość tygodniowych rozkładów lekcji oraz posiadana infrastruktura do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego w szkołach Opieka medyczna w szkołach Działalność prowadzona w zakresie dożywiania Wypoczynek dzieci i młodzieży Podsumowanie VIII. Stan sanitarny obiektów żywności, żywienia i przedmiotów użytku Stan sanitarny w poszczególnych grupach zakładów Zakłady produkcji żywności: Zakłady obrotu żywnością: Zakłady żywienia zbiorowego: Działania podejmowane w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego żywności, żywienia i przedmiotów użytku Nadzór nad bazą żywnościowo żywieniową Nadzór nad żywieniem dzieci i młodzieży podczas wypoczynku Współpraca Inspekcji Sanitarnej i Inspekcji Weterynaryjnej Współpraca Inspekcji Sanitarnej i Inspekcji Farmaceutycznej Współpraca Inspekcji tj. Inspekcji Sanitarnej, Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa oraz Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno Spożywczych Działania w ramach Systemu Szybkiego Ostrzegania dla Żywności i Pasz RASFF Działania podejmowane w związku z powiadomieniami w systemie RAPEX Jakość zdrowotna środków spożywczych oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością Stan wdrożenia systemu HACCP w latach

5 5. Podsumowanie IX. Promocja zdrowia i oświata zdrowotna Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce Odświeżamy nasze miasta. TOB3CIT (Tobacco Free Cities) Profilaktyka nadwagi i otyłości, program edukacyjny Trzymaj Formę Profilaktyka HIV/AIDS Akcja Letnia - Bezpieczne wakacje Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych Świętokrzyskie Dni Profilaktyki - Człowiek najwyższą wartością ŚWIATOWY DZIEŃ ZDROWIA - Healthy heart beat zdrowe bicie serca IV Skarżyski Marsz Różowej Wstążeczki Warsztaty onkologiczne Profilaktyka grypy Profilaktyka chorób pasożytniczych Współpraca z lokalnymi mediami Podsumowanie X. Działalność Laboratoryjna Badania w zakresie higieny środowiska Badania w zakresie higieny żywności, żywienia i przedmiotów użytku Badania i pomiary w zakresie środowiska pracy Badania epidemiologiczne Zakończenie

6 WSTĘP Państwowa Inspekcja Sanitarna działa w oparciu o Ustawę z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (tekst jednolity Dz. U. z 2011 r. Nr 212, poz.1263 z późn. zm.) Realizuje zadania z zakresu zdrowia publicznego poprzez sprawowanie bieżącego nadzoru nad warunkami: higieny środowiska; higieny pracy w zakładach pracy; higieny procesów nauczania i wychowania ; higieny wypoczynku i rekreacji ; zdrowotnymi żywności żywienia i przedmiotów użytku; higieniczno-sanitarnymi, jakie powinny spełniać zakłady, w których udzielane są świadczenia zdrowotne oraz personel i sprzęt, jak również sprawowanie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego, który dotyczy przede wszystkim prowadzonych inwestycji. Ponadto inicjuje i propaguje działania promujące zdrowie oraz szerzy oświatę zdrowotną. W ramach nadzoru sanitarnego Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologicznej w Skarżysku-Kamiennej prowadzi czynności kontrolne i badania laboratoryjne, zgodnie z wprowadzonym system jakości. Procedury ogólne tego systemu są jednolite w całym województwie świętokrzyskim, natomiast procedury kontrolne są jednolite dla całego kraju, opracowane i nadzorowane przez Głównego Inspektora Sanitarnego. Oddział Laboratoryjny Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Skarżysku- Kamiennej wykonuje badania wody, żywności, materiału biologicznego od pacjentów oraz czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy. Oddział działa w zintegrowanej bazie laboratoryjnej województwa świętokrzyskiego, wykonuje również badania dla powiatu starachowickiego z zakresu mikrobiologii żywności oraz dla powiatu koneckiego z zakresu badania żywności, wody oraz środowiska pracy. Badania wykonywane są zgodnie z polskimi normami, normami europejskimi lub międzynarodowymi, bądź własnymi, zwalidowanymi procedurami badawczymi. 6

7 Oddział laboratoryjny Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej posiada od 2006r. certyfikat jakości przyznany przez Polskie Centrum Akredytacji w Warszawie. Akredytacja jest potwierdzeniem wdrożonego systemu jakości i wysokiego poziomu wykonywanych badań. Powiat skarżyski zajmuje powierzchnię 395 km² i zamieszkuje go ok.79 tys. ludności. W 2013 roku w nadzorowanych obiektach przeprowadzono łącznie 1399 kontroli, w wyniku których wydano 182 decyzje merytoryczne, 128 decyzji płatniczych i 22 postanowienia. Ponadto nałożono 16 mandatów na kwotę 3650 złotych. Pobrano do badania 431 prób wykonując w nich łącznie 4982 badania, w tym 618 oznaczeń chemicznych, 1863 oznaczeń fizycznych i 7357 oznaczeń mikrobiologicznych. Niniejsze opracowanie przedstawia sytuację epidemiologiczną oraz stan sanitarny naszego powiatu w oparciu o wyniki prowadzonego nadzoru i przeprowadzonych badań. 7

8 I. Ocena zagrożenia epidemiologicznego Musimy uzmysłowić sobie fakt, że choroby zakaźne są zagrożeniem powszechnym, które wymaga niezwłocznej uwagi, szczególnie w czasie, kiedy międzynarodowy transport i handel zbliżyły do siebie ludność całego świata. Choroby zakaźne nie respektują granic. Musimy więc wszyscy wspólnie pracować nad ich opanowaniem. (Doktor Hiroshi Nakajma) Działalność przeciwepidemiczna skoncentrowana była na podejmowaniu działań w obszarze zdrowia publicznego zapewniających ochronę zdrowia mieszkańcom powiatu skarżyskiego, a realizowana poprzez: prowadzenie bieżącej oceny sytuacji epidemiologicznej chorób zakaźnych, prowadzenie stałego nadzoru nad czynnym uodpornieniem populacji w ramach Programu Szczepień Ochronnych, podejmowanie działań mających na celu zapobieganie powstawaniu i szerzeniu się chorób zakaźnych i zakażeń u ludzi. W 2013 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Skarżysku-Kam. sprawował nadzór sanitarno-epidemiologiczny nad mieszkańcami powiatu skarżyskiego (w tym dzieci i młodzieży). Ryc. 1. Mieszkańcy powiatu skarżyskiego z podziałem na gminy. (Dane na dzień r. GUS) 8

9 Ocena sytuacji epidemiologicznej chorób zakaźnych powiatu skarżyskiego została sporządzona w oparciu o dane o przypadkach zachorowań i zakażeń jakie zostały zgłoszone do PPIS w Skarżysku-Kam. przez podmioty świadczące usługi w zakresie ochrony zdrowia, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi ( tekst jednolity Dz. U poz. 947 ). Przedstawione poniżej dane dotyczące zachorowań na choroby zakaźne za rok 2013 zostały porównane z danymi od roku Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych w powiecie skarżyskim. W 2013 roku zarejestrowano zgodnie z Międzynarodową Klasyfikacją Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 oraz definicjami chorób na potrzeby nadzoru epidemiologicznego 441 chorób zakaźnych i zakażeń u ludzi, z czego hospitalizowano 57 osób. W przypadku 82 chorób przeprowadzono dochodzenie epidemiologiczne i podjęto stosowne działania profilaktyczne. Ponadto, zgodnie ze sprawozdaniem o zachorowaniach i podejrzeniach zachorowań na grypę zanotowano 2184 podejrzeń grypy, w tym 22 osoby hospitalizowano z powodu powikłań pogrypowych głównie -zapalenia płuc. Spośród chorób zakaźnych u ludzi na terenie powiatu rejestrowano między innymi: przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu C, boreliozę, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych o etiologii bakteryjnej, styczność i narażenie na wściekliznę z potrzebą szczepień p/wściekliźnie, zatrucia pokarmowe o etiologii salmonellozowej i nie określonej, wirusowe zakażenia jelitowe wywołane przez rotawirusy i adenowirusy, bakteryjne zakażenia jelitowe wywołane przez Yersinia enterocolityca i Clostridium difficile oraz choroby zakaźne wieku dziecięcego. Ponadto odnotowano i sprawowano nadzór nad 16 przypadkami zachorowań na gruźlicę płuc. Z chorób przenoszonych drogą płciową zarejestrowano jeden przypadek kiły. W omawianym roku nie rejestrowano nowo wykrytych zakażeń HIV i zachorowań na AIDS. 9

10 Tabela 1. Liczba zachorowań na niektóre choroby zakaźne w 2012 roku w powiecie skarżyskim. Liczba zachorowań w powiecie skarżyskim w 2012 roku. Nazwa jednostki chorobowej Razem Gmina Skarżysko- Kam. Gmina Suchedniów Gmina Bliżyn Gmina Łączna Gmina Skarżysko- Kościelne Salmonella Inne bakteryjne zatrucia pokarmowe Nieżyt jelitowy-rotawirusy i adenowirusy Biegunki (w tym dzieci do lat 2) Bakteryjne zakażenia jelitowe Płonica Borelioza z Lyme Styczność i narażenie na wściekliznę Ospa wietrzna Różyczka wzw B ostre wzw B przewlekłe Wzw C Świnka Wirusowe Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych Bakteryjne i nieokreślone zapalenie opon mózgowordzeniowych Kiła Zespół nabytego upośledzenia odporności AIDS Grypa (podejrzenia) RAZEM

11 Poniżej w rycinie 2 zaprezentowano jak przedstawia się zapadalność na choroby zakaźne w poszczególnych gminach powiatu skarżyskiego. Ryc. 2. Zapadalność na choroby zakaźne w gminach powiatu skarżyskiego. W 2013roku najwyższą zapadalność na choroby zakaźne odnotowano w gm. Łączna, lecz należy zaznaczyć, że dominującymi jednostkami chorobowymi w tej gminie podobnie jak i w pozostałych gminach były choroby wieku dziecięcego, głównie ospa wietrzna. Ponadto ponad 40% nieżytów jelitowych wywołanych przez rotawirusy wystąpiło również na terenie gm. Łączna Wirusowe zapalenie wątroby: W roku 2013, podobnie jak w latach ubiegłych, nie rejestrowano zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu A. Sytuacja epidemiologiczna wirusowego zapalenia wątroby typu B w roku 2013 przedstawiała się bardzo korzystnie, gdyż po raz pierwszy od wielu lat nie odnotowano zachorowań na tę jednostkę chorobową. Na poniższej w rycinie zaprezentowano jak przedstawiała się zapadalność na wirusowe zapalenie wątroby typu B przewlekłe od 2007 do 2013 roku. 11

12 Ryc. 3. Zapadalność na wirusowe zapalenie wątroby typu B w powiecie skarżyskim. Nadal korzystnie przedstawia się sytuacja epidemiologiczna wirusowego zapalenia wątroby typu C. Wszystkie przypadki rejestrowano jako przewlekłe wzw, a wskaźnik zapadalności w porównaniu do ubiegłego roku nieco się obniżył i wyniósł 3,81/100 tys. mieszkańców. Zachorowania wystąpiły w przedziale wiekowym od 27r.ż.- 59r.ż.. Wszystkie osoby chore były leczone w latach wcześniejszych, miały transfuzje krwi przed 1993 rokiem. Jedno zachorowanie dotyczyło emerytowanego pracownika ochrony zdrowia, który twierdzi, że w trakcie wykonywania pracy zawodowej niejednokrotnie uległ zakłuciu brudnym sprzętem medycznym. Zachorowania dotyczyły tylko kobiet z terenu miasta Skarżysko-Kam.i terenu gm. Bliżyn. Osoby chore, które nie były uodpornione p/wzw typu B skierowano do placówek ochrony zdrowia celem podania szczepionki p/wzw typu B. WZW C zwane jest cichym zabójcą, gdyż zakażenie przebiega bezobjawowo lub objawy są niecharakterystyczne. Tylko u 20% chorych obserwuje się zażółcenie powłok skórnych, brak łaknienia lub bóle brzucha. Choroba potrafi nawet przez kilkadziesiąt lat pozostawać w ukryciu. W tym czasie skutecznie niszczy wątrobę chorej osoby. Wykrywa się ją często przypadkowo po wielu latach w momencie rozpoznania poważnych uszkodzeń wątroby. Zakażenia HCV w 80% przypadków przechodzą w postać przewlekłą. W ciągu lat trwania przewlekłego zakażenia HCV, u co najmniej 20-30% chorych z przewlekłym zapaleniem wątroby dochodzi do rozwoju marskości wątroby, a wiadomo, że każda postać marskości, niezależnie od jej etiologii, grozi rozwojem raka wątrobowo-komórkowego, poprzedzonego poważnymi komplikacjami, uniemożliwiającymi normalne funkcjonowanie organizmu (wodobrzusze, żylaki i krwawienia przełyku, żółtaczka, problemy z krzepliwością krwi, 12

13 zaburzenia psychiczne, do śpiączki wątrobowej włącznie). Dlatego też wirus zapalenia wątroby typu C został zaliczony do karcynogenów klasy I. Zagrożenie ze strony HCV wynika z dużego rozprzestrzenienia się wirusa i braku czynnej profilaktyki do tej pory nie została wynaleziona szczepionka przeciw temu wirusowi (w przeciwieństwie do typów A i B) oraz z bardzo niskiego odsetka osób zdiagnozowanych. Poprzez leczenie zakażenie HCV można skutecznie wyeliminować u 50-90% chorych (zależnie od genotypu). Efektywność leczenia maleje jednak wraz z upływem czasu od momentu zakażenia. Wirusowe zapalenie wątroby typu C zostało uznane przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) za jedno z największych światowych zagrożeń epidemiologicznych. Ze względu na wieloletni bezobjawowy przebieg zakażenia HCV, chorobę określono mianem wirusowej bomby zegarowej. Wirus HCV jest odpowiedzialny za 40% wszystkich przypadków przewlekłych wirusowych zapaleń wątroby na świecie. Ogółem szacuje się, że na świecie zakażone może być 3% populacji, a w Polsce ponad 700 tysięcy osób. Ryc. 4. Zapadalność na wzw typu C. W porównaniu do ubiegłego roku wystąpił spadek zarejestrowanych przypadków przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu C i wskaźnik zapadalności od ubiegłego roku utrzymuje się na poziomie zadowalającym. 13

14 1.2. Zatrucia/ zakażenia pokarmowe: Na tym samym poziomie jak w roku ubiegłym utrzymuje się wskaźnik zapadalności zatruć/ zakażeń pokarmowych wywołanych przez pałeczki z grupy Salmonella. Zachorowania wystąpiły w przedziale wiekowym od 4 roku życia do 73 r.ż. 62,5 % zachorowań wystąpiło na terenie miasta Skarżysko-Kamienna, pojedyncze zachorowania odnotowano w gminach Łączna i Suchedniów. Nie rejestrowano zachorowań w gm. Skarżysko-Kościelne. 75% zachorowań dotyczyło kobiet. Salmonella Enteritidis odpowiedzialna była za 62,5% zakażeń, pozostały odsetek zakażeń wywołany był przez Salmonellę Derby i Typhimurium. Wszystkie osoby chore były hospitalizowane. W omawianym roku zarejestrowano ognisko zbiorowego zatrucia/zakażenia pokarmowego o nieokreślonej etiologii. Objawy ze strony układu pokarmowego wystąpiły u 5 dzieci zamieszkałych na stałe w Warszawie, a które przebywały na wycieczce w Górach Świętokrzyskich. Chore dzieci były leczone ambulatoryjnie. Kontrola sanitarna przeprowadzona w hotelu i restauracji, w której dzieci korzystały z noclegu i wyżywienia nie wykazała nieprawidłowości, nie stwierdzono drobnoustrojów chorobotwórczych w próbach pobranych do badań ze sprzętu produkcyjnego, naczyń, powierzchni roboczych i rąk personelu. Dzieci powróciły do Warszawy w stanie zdrowia dobrym ,11/100tys. 17,9/100tys ,61/100tys. 5 10,07/100tys. 10,27/100tys. 10,11/100tys. 10,17/100 tys rok 2008rok 2009rok 2010rok 2011rok 2012rok 2013 rok wskaźnik zapadalności na zatrucia/zakażenia pokarmowe Ryc. 5. Zapadalność na zatrucia/zakażenia pokarmowe spowodowane pałeczkami Salmonella. 14

15 1.3. Wirusowe zakażenia jelitowe W roku 2013 zmniejszyła się o 30 % liczba zachorowań na nieżyty jelitowe wywołane przez rotawirusy i adenowirusy. Zarejestrowano ogółem 17 zachorowań dzieci w wieku od 3 miesiąca życia do 4 roku życia. Spośród wszystkich zachorowań 82% nieżytów jelitowych wywołanych było przez rotawirusy. 53% zachorowań wystąpiło u dzieci do lat 2. Wszystkie przypadki były hospitalizowane. Największą liczbę zachorowań odnotowano na terenie gm Łączna- 41%, a następnie na terenie miasta Skarżysko-Kamienna - 35%, nie rejestrowano zachorowań w gm. Skarżysko-Kościelne. Wszystkie osoby były hospitalizowane. Dzieciom od 6 tygodnia życia do 24 tygodnia życia w ramach profilaktyki swoistej zalecane są odpłatne szczepienia ochronne p/rotawirusom. W stosunku do liczby noworodków urodzonych w powiecie odsetek zaszczepionych noworodków w 2013 roku w porównaniu do ubiegłego bardzo się zmniejszył i wyniósł 7,68 % ( w roku 2012 wynosił - 14,4%). Oprócz wirusowych zakażeń jelitowych w roku 2013 zarejestrowano 5 przypadów bakteryjnych zakażeń jelitowych wywołanych przez Clostridium difficile i jedno zakażenie wywołane przez Yersinia enterocolitica ( w roku 2013 tylko 1 przypadek rejestrowany w woj. Świętokrzyskim). Zachorowania wystąpiły na terenie miasta Skarżysko-Kam. Wszyscy chorzy byli hospitalizowani. Ryc. 6. Zapadalność na wirusowe zakażenia jelitowe. 15

16 1.4. Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych W roku 2013 z zakażeń ośrodkowego układu nerwowego odnotowano dwa zachorowania na zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych wywołanych przez Neisseria meningitidis i Streptococcus pneumoniae. Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych maningokokowe dotyczyło dziecka 13 miesięcznego zamieszkałego na terenie Skarżyska-Kam. Badanie wykonane przez Krajowy Ośrodek Referencyjny ds. Diagnostyki Bakteryjnych Zakażeń Ośrodkowego Układu Nerwowego KOROUN potwierdziło w materiale badanym Neisseria meningitidis grupy B. Dziecko hospitalizowane, wypisane do domu w stanie zdrowia dobrym. U 9 osób z najbliższego otoczenia chorego dziecka wdrożono chemioprofilaktykę. Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych wywołane przez Streptococcus pneumoniae dotyczyło mężczyzny nie pracującego w wieku 42 lat, zamieszkałego na terenie gm. Suchednów. Pacjent hospitalizowany, wypisany do domu w stanie dobrym. Ponadto odnotowano jeden przypadek nieokreślonego zapalenia opon mózgowordzeniowych u chłopca w wieku 15 lat, uczęszczającego do gimnazjum. Hospitalizowany, wypisany do domu w stanie zdrowia dobrym. Ryc. 7. Zapadalność na zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. 16

17 1.5. Borelioza z Lyme Sytuacja epidemiologiczna boreliozy w roku 2013 w porównaniu do roku ubiegłego przedstawia się nie korzystnie. Nastąpił widoczny wzrost zachorowań na boreliozę ( bakteryjną chorobę wywołaną przez krętki Borrelia burgdorferi, przenoszoną przez kleszcze). Zachorowania wystąpiły w grupie wiekowej od 37 r.ż. do 66 r.ż. 89% zachorowań dotyczyło mieszkańców miasta Skarżyska-Kam. Nie notowano zachorowań w gminiach: Bliżyn, Łączna i Skarżysko-Kościelne. Do zakażenia dochodziło w trakcie grzybobrania, pobytu na działkach rekreacyjnych i spacerów w pobliżu terenów zalesionych, w miesiącach letnich. Spośród wszystkich zachorowań tylko jeden przypadek był hospitalizowany. Ryc. 8. Zapadalność na boreliozę. Jak wskazuje powyższa rycina wskaźnik zapadalności w roku 2013 dla boreliozy w porównaniu do roku ubiegłego zwiększył się trzykrotnie. 17

18 1.6. Styczność i narażenie na wściekliznę Tabela 2.Liczba osób zaszczepionych p/wściekliźnie po narażeniu. Liczba osób zaszczepionych p/wściekliźnie po narażeniu w latach rok 2008rok 2009rok 2010rok 2011rok 2012 rok 2013rok W omawianym roku odnotowano wzrost ilości osób zakwalifikowanych do szczepień p/wściekliźnie po narażeniu. Osoby zakwalifikowane do szczepień mieściły się w grupie wiekowej od 5 roku życia do 72 roku życia. 84% osób poddanych profilaktyce przeciw wściekliźnie była pokąsana przez nieznane psy na terenie miasta Skarżysko-Kamienna, 10% pokąsana była przez koty, pojedyncze narażenia dotyczyły pogryzienia przez wiewiórkę i łasicę. Nie notowano styczności i narażeń na wściekliznę w gm. Łączna. W zakresie chorób odzwierzęcych Inspekcja Sanitarna utrzymuje ścisłą i dobrze układającą się współpracę z Inspekcją Weterynaryjną Grypa Nadzór nad grypą prowadzony jest przez cały rok. Szczyt zachorowań występuje w sezonie epidemicznym grypy między styczniem a marcem. W porównaniu do ubiegłego roku nastąpił wysoki wzrost zachorowań na grypę. W omawianym roku zgłoszono ogółem 2184 przypadki podejrzeń zachorowań na grypę i jeden przypadek grypy potwierdzonej badaniem laboratoryjnym - wywołany wirusem grypy B. Spośród chorych 22 osoby hospitalizowano z powodu powikłań pogrypowych, głównie -zapalenia płuc. Jedyną skuteczną metodą profilaktyki czynnej p/grypie są szczepienia przeciwko tej chorobie. Zaobserwowano, że z każdym kolejnym rokiem maleje ilość osób korzystających ze szczepień. W porównaniu z rokiem ubiegłym zmalała o 50% ilość osób zaszczepionych p/grypie. ( W roku 2012 zaszczepiono 3091 osób z terenu powiatu, natomiast w roku 2013 tylko 1502 osoby). Szczepienia przeciwko grypie są płatne HIV, AIDS W 2013 roku nie rejestrowano nowo wykrytych zakażeń wirusem HIV i zachorowań na AIDS ( zespół nabytego niedoboru odporności). 18

19 1.9. Gruźlica W roku 2013 odnotowano 16 zachorowań na gruźlicę płuc, w tym 10 zachorowań potwierdzonych zakażeniem Mycobacterium Tuberculosis. W omawianym roku na terenie powiatu odnotowano jeden zgon z powodu gruźlicy. 93% zachorowań wystąpiło na terenie miasta Skarżysko-Kam. Wszystkie przypadki były hospitalizowane, a po okresie hospitalizacji nadzorowane przez poradnie p/gruźlicze. Wskaźnik zapadalności na gruźlicę płuc dla powiatu jest dość wysoki i wynosi 20,34/100tys.mieszk.,( dla Polski w roku 2012 wynosił 19,6/100tys.mieszk.). W związku z prowadzonym nadzorem nad gruźlicą wysłano do Dyrektorów Zakładów Opieki Zdrowotnej pisma informujące i przypominające podstawy prawne i formularze zgłoszeń zachorowań na gruźlicę. W przypadku osób uchylających się od kontynuowania leczenia wysyłane były pisma interwencyjne, jak też prowadzone rozmowy edukacyjne i przymuszające. Gruźlica jest uznawana za chorobę społeczną, bowiem jej występowanie w głównej mierze jest powiązane z trudnymi warunkami życia ludności. Bardzo ważną rolę w zapobieganiu szerzenia się gruźlicy odgrywa odpowiednio wczesne jej wykrycie, zdiagnozowanie i natychmiastowe leczenie. 2. Choroby zakaźne wieku dziecięcego 2.1. Ospa wietrzna W roku 2013 nadal obserwowano spadek zachorowań na ospę wietrzną. Zachorowania występowały zarówno wśród dzieci, młodzieży jak też u osób dorosłych. 53% wszystkich zachorowań stanowili mężczyźni. 43% wszystkich zachorowań dotyczyło osób zamieszkałych na terenie miasta Skarżyska-Kam, 29 % w gminie Łączna, 10,95 % zachorowań wystąpiło w gminie Skarżysko-Kościelne, pozostałe zachorowania wystąpiły w gminie Bliżyn i najmniej w gm. Suchedniów- 7%. Najwięcej zachorowań odnotowano wśród dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym od 3 lat do 14 lat- 77% zachorowań, 12% dotyczyło małych dzieci w wieku od 0-3 roku życia. Wszystkie osoby chore leczone ambulatoryjnie. Aktualny kalendarz szczepień ochronnych od dnia rok przewiduje szczepienia obowiązkowe p/ospie wietrznej ale tylko dla dzieci z chorobami upośledzającymi układ immunologiczny, czyli narażonych w sposób szczególny na zakażenie do ukończenia 12 r.ż, ich rodzeństwa i dzieci przebywających między innymi w żłobkach i instytucjach opiekuńczych. W roku 2013 uodporniono 35 takich osób. 19

20 Ryc. 9. Zapadalność na ospę wietrzną Różyczka Sytuacja epidemiologiczna uległa pogorszeniu. Nastąpił widoczny wzrost zachorowań na różyczkę. 83% zachorowań dotyczyło mężczyzn w wieku od 15 do 29 roku życia nie szczepionych p/różyczce. Wśród kobiet odnotowano tylko cztery zachorowania w wieku od 6 r.ż. do 47 r.ż., w tym jedna dziewczynka zaszczepiona była tylko I dawką szczepionki p/ odrze śwince i różyczce. Wszystkie zachorowania leczono ambulatoryjnie. Przypadki zgłoszone były jako możliwe, których rozpoznanie zostało postawione na podstawie obrazu klinicznego choroby, nie potwierdzone badaniami laboratoryjnymi ,81/100tys ,52/100tys ,23/100tys. 7,69/100tys.8,97/100tys. 1,28/100tys. 3,79/100tys. rok 2007 rok 2008 rok 2009 rok 2010 rok 2011 rok 2012 rok 2013 Ryc.10. Zapadalność na różyczkę.. wskaźnik zapadalności na różyczkę 20

21 2.3. Świnka Sytuacja epidemiologiczna świnki od 2008 roku przedstawia się korzystnie. W roku 2013 zarejestrowano tylko 4 przypadki świnki. Dwie osoby były zaszczepione tylko I dawką szczepionki p/odrze, śwince i różyczce. Dwie pozostałe osoby nie były szczepione p/śwince. Nie notowano zachorowań w gminie Suchedniów i gm. Łączna. Chorzy leczeni byli ambulatoryjnie. Przypadki zgłoszone jako możliwe, nie potwierdzono badaniami laboratoryjnymi. Ryc.11. Zapadalność na świnkę Płonica Szkarlatyna, tak potocznie nazywa się płonicę, jest zakaźną chorobą bakteryjną, głównie wieku dziecięcego, wywoływaną przez paciorkowce z grupy A. W omawianym roku odnotowano widoczny spadek zachorowań na tą chorobę. Ogółem odnotowano 37 przypadków. Zachorowania wystąpiły w przedziale wiekowym od 2 do 21roku życia. 51 % zachorowań dotyczyło dzieci uczęszczających do placówek opiekuńczo-wychowawczych. Zachorowania występowały przez cały rok z wyjątkiem miesiąca lipca i września, a najwięcej zgłoszeń było w styczniu. 62,% przypadków odnotowano na terenie miasta Skarżysko-Kam., w gminie Suchedniów 16%, w gminie Łączna i Skarżysko-Kościelne - 8% i najmniej zachorowań bo 5% miało miejsce w gminie Bliżyn. Wszystkie przypadki zostały zgłoszone jako możliwe, w których rozpoznanie oparto na podstawie obrazu klinicznego zachorowań. 21

22 Ryc.12. Zapadalność na płonicę. 3. Realizacja Programu Szczepień Ochronnych Szczepieniami wg Programu Szczepień Ochronnych w 2013 roku objęto dzieci i młodzieży w wieku od 0 do 19 roku życia. Szczepienia ochronne wykonywane są w 13 placówkach ochrony zdrowia na terenie powiatu. W 10 placówkach nadzorowanych przez PPIS w Skarżysku-Kam. przeprowadzono kontrole sanitarne z zakresu przechowywania preparatów szczepionkowych, wykonawstwa szczepień, gospodarki preparatami szczepionkowymi oraz stanu higieniczno-sanitarnego pomieszczeń. Wszystkie punkty szczepień mają opracowane odpowiednie procedury postępowania. W celu zachowania łańcucha chłodniczego placówki prowadzą monitoring temperatur w urządzeniach chłodniczych, posiadają opracowane procedury postępowania na wypadek awarii tych urządzeń bądź przerw w dopływie energii elektrycznej. Stosowane do aseptyki i antyseptyki preparaty dezynfekcyjne mają szerokie spektrum działania. Postępowanie z odpadami medycznymi w miejscu ich wytworzenia jest prawidłowe. Wymagana dokumentacja medyczna w zakresie szczepień jest zabezpieczona przed dostępem osób nieuprawnionych. W 2013 do PPIS zgłoszono 14 środowisk opornych do szczepień. Wśród nich odnotowano 8 dzieci, które wyjechały wraz z rodzicami poza granicę kraju pozostawiając karty szczepień w naszych placówkach ochrony zdrowia. Pozostałe dzieci nie zostały zaszczepione z powodu zachorowań. Wyszczepialność w roku 2013 podobnie jak w roku ubiegłym szacuje się na poziomie 80%. W trakcie analizowanego roku zarejestrowano jeden niepożądany odczyn poszczepienny. 22

23 Tabela 3. Wykonawstwo szczepień obowiązkowych w powiecie skarżyskim w 2013 roku. Rodzaj szczepienia Rocznik Rodzaj uodpornienia Wykonawstwo % BCG 2013 Szczepienie noworodkowe 100% 2013 Szczepienie pierwotne 97,9% + uzupełniające 2012 Szczepienie pierwotne 99,8% Szczepienie p/wzw typu B + uzupełniające 2011 Szczepienie pierwotne 100% + uzupełniające 2013 Szczepienie pierwotne 54,5% DTP (p/błonica,tężec i krztusiec) 2012 Szczepienie pierwotne 99,5% + uzupełniające P/odrze, śwince i różyczce 2012 Szczepienie podstawowe 93,3% 2011 Szczepienie podstawowe 97,7% 2004 Rewakcynacja 98,5% 2013 Szczepienie pierwotne 54,5% P/Haemophillus influenzae b 2012 Szczepienie pierwotne 99,5% + uzupełniające 2011 Szczepienie pierwotne 97,7% + uzupełniające 2013 Szczepienie pierwotne 54,5% P/Poliomyelitis 2012 Szczepienie pierwotne 99,5% + uzupełniające DTaP + poliomyelitis 2008 Szczepienie 83,9% I przypominające Td (p/błonica,tężec) 2000 Szczepienie II przypominające Td (p/błonica,tężec 1995 Szczepienie III przypominające 90,5% 91,1% W powyższej tabeli nie ujęto szczepień ochronnych przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B wśród pracowników medycznych zatrudnionych w podmiotach leczniczych. Wszyscy pracownicy ogółem 733 osoby są uodpornione przeciwko wzw typu B. Poza obowiązkowymi szczepieniami ochronnymi istotną rolę w uodpornieniu populacji odgrywają szczepienia zalecane, które podlegają pełnej odpłatności. Poniżej w tabeli przedstawiono stan zaszczepienia ludności szczepieniami zalecanymi. 23

24 Tabela 4. Analiza szczepień zalecanych. Stan uodpornienia szczepieniami zalecanymi Choroba, przeciw której wykonano szczepienie Liczba zaszczepionych osób 2010 rok 2011 rok 2012 rok 2013 rok Zakażenia Neisseria meningitidis Zakażenia Haemophilus influenzae typu B WZW typu A Zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego Grypa Zakażenia Streptococcus pneumoniae Biegunka rotawirusowa Kleszczowe zapalenie mózgu Dur brzuszny Błonica Ilość zaszczepionych osób w ramach szczepień ochronnych zalecanych, niefinansowanych ze środków znajdujących się w budżecie ministra właściwego do spraw zdrowia, z każdym rokiem ulega zmniejszeniu. Sukcesywnie więc maleje liczba osób wybierająca tą formę szczepienia, jako metodę nabycia odporności przeciwko niektórym niebezpiecznym chorobom zakaźnym. Prawdopodobnie powodem tego są wysokie koszty preparatów szczepionkowych. 4. Działania w sytuacjach kryzysowych W celu zapewnienia bezpieczeństwa sanitarno-epidemiologicznego powiatu Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Skarżysku-Kam. monitoruje sytuację epidemiologiczną chorób zakaźnych i zakażeń, zdarzeń związanych z powodzią i zalaniami terenów, aktualizuje Plan działania w sytuacjach kryzysowych. W roku 2013 nie zaistniały zdarzenia wymagające uruchomienia procedur zawartych w Planie działania przeciwepidemicznego w sytuacjach kryzysowych. 24

25 5. Podsumowanie W roku 2013 sytuacja epidemiologiczna chorób zakaźnych w powiecie skarżyskim była korzystna dla większości rejestrowanych jednostek chorobowych : nie rejestrowano nowo wykrytych zakażeń HIV i zachorowań na AIDS, od 2012 roku nie rejestrowano giardiozy, nie rejestrowano zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu A, pierwszy raz od wielu lat nie rejestrowano zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B. Odnotowano spadek zachorowań na nieżyty jelitowe wywołane przez rotawirusy i adenowirusy, spadek zachorowań na ospę wietrzną i płonicę. Nastąpił natomiast wzrost zachorowań na boreliozę, wzrosła prawie o 50% liczba osób zakwalifikowanych do szczepień p/wściekliźnie. Choroby wieku dziecięcego takie jak świnka od ubiegłego roku utrzymują się na bardzo niskim poziomie zapadalności, nie rejestrowano zachorowań na krztusiec. Wykonawstwo obowiązkowych szczepień ochronnych w powiecie skarżyskim utrzymuje się na dobrym poziomie. Szczepienia zalecane, nie finansowane z budżetu Ministra Zdrowia, stają się coraz rzadszą formą uodpornienia mieszkańców naszego powiatu. 25

26 II. Jakość wody do spożycia Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku Wprowadzenie Państwowa Inspekcja Sanitarna obejmuje swoim nadzorem wszystkie urządzenia wodne służące do dostarczania wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Prowadzony jest również monitoring jakości wody który pozwala wykryć i wyeliminować we wczesnym etapie potencjalne zagrożenie. Zadanie to wykonywane jest na podstawie ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (tekst jednolity Dz. U. z 2011 r. Nr 212, poz z pn. zm.), ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzeniu ścieków (tekst jednolity Dz. U. z 2006 Nr 123, poz. 858 z pn. zm.) oraz rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 2007 r. Nr 61, poz. 417 zm. Dz. U. z 2010 r. Nr 72, poz. 466). Zgodnie z obowiązującymi przepisami przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne odpowiadają za jakość dostarczanej wody i są zobowiązane do prowadzenia badań w ramach kontroli wewnętrznej. Są odpowiedzialne za cały proces ujmowania, uzdatniania i dystrybucji wody. Natomiast organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej nadzorują jakość wody dostarczanej konsumentom pod kątem zagrożeń zdrowia. Na terenie powiatu skarżyskiego w 2013 r. nadzorem objętych było 10 urządzeń wodnych tj. 9 wodociągów oraz 1 źródło. W stosunku do roku ubiegłego z ewidencji wyłączono wodociąg Zakładu Wyrobów Kamionkowych MARYWIL S.A. w Suchedniowie ul. Sportowa 10. Zakład ten ogłosił upadłość i trwa jego likwidacja. W analizowanym okresie skontrolowano wszystkie nadzorowane urządzenia wodne, przeprowadzając w nich 14 kontroli stanu technicznego oraz 95 kontroli jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. W ramach nadzoru nad jakością wody pobrano 157 próbek wody. Jakość wody oceniana była w oparciu o rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Próbki wody do spożycia pobierane są przez Państwową Inspekcję Sanitarną regularnie zgodnie z ustalonym harmonogramem na dany rok i z określoną częstotliwością. Minimalna częstotliwość pobierania próbek wody do badań w przypadku monitoringu kontrolnego i przeglądowego zależy od objętości rozprowadzanej lub produkowanej wody w danej strefie zaopatrzenia (m 3 /24h). 26

27 Badania jakości wody wykonywały laboratoria: Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Skarżysku-Kamiennej oraz Wojewódzkiej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Kielcach. Do oceny jakości wody korzystano z wyników badań próbek wody pobranych i badanych w ramach kontroli urzędowej, jak również z wyników badań prowadzonych przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne w ramach kontroli wewnętrznej. W ewidencji w 2013 r. znajdowało się 9 wodociągów, w tym 7 zbiorowego zaopatrzenia ludności w wodę oraz 2 inne podmioty zaopatrujące w wodę. Woda wykorzystywana do zaopatrzenia mieszkańców powiatu skarżyskiego pochodzi z ujęć podziemnych. W większości nadzorowanych wodociągów woda dostarczana do sieci wodociągowej poddawana jest uzdatnieniu za pomocą pojedynczych metod bądź stosowanych kilku razem tj. odżelazianie, odmanganianie napowietrzanie, korekta ph. Na rycinie poniżej przedstawiono zaopatrzenie ludności w wodę przez wodociągi zbiorowego zaopatrzenia wg wielkości produkcji w 2013 r , ,8 % wodociągów ,6 16,9 28,6 % zaopatrywanej ludności ,5 < produkcja w m 3 /24h Ryc. 13. Zaopatrzenie ludności w wodę przez wodociągi wg wielkości produkcji w 2013 r. Z uwagi na fakt, że istotny wpływ na jakość wody dostarczanej konsumentom ma stan techniczny urządzeń wodociągowych, wszystkie wodociągi zostały skontrolowane w tym zakresie. Przeprowadzone kontrole nie wykazały nieprawidłowości. 27

28 Z wody wodociągowej o kontrolowanej jakości korzystało 77,3 tys. osób, co stanowi ok. 99% ludności powiatu. W tabeli poniżej przedstawiono stan zwodociągowania powiatu skarżyskiego. Tabela 5. Stan zwodociągowania powiatu skarżyskiego w 2013 r. Lp Nazwa wodociągu sieciowego wodociąg Skarżysko wodociąg Suchedniów wodociąg Krzyżka wodociąg Gostków Wodociąg Łaczna Wodociąg Zalezianka Wodociąg Klonów Produkcja wody (m 3 /24h) 6640, ,00 156,00 686,83 308,59 55,35 Wykaz zaopatrywanych miejscowości m. Skarżysko-Kamienna, gmina Skarżysko Kościelne: Grzybowa Góra, Kierz Niedźwiedzi, Lipowe Pole Plebańskie, Lipowe Pole Skarbowe, Majków, Michałów, Skarżysko Kościelne, Świerczek gmina Bliżyn: Bugaj, Brzeście, Wołów, Zagórze, gmina Wąchock: Parszów gmina Suchedniów: Suchedniów, Mostki gmina Suchedniów: Krzyżka, Michniów, Ostojów, Suchedniów ul. Świerkowa gmina Łączna: Podłazie gmina Bliżyn: Bliżyn, Drożdżów, Gilów, Gostków, Górki, Jastrzębia, Kopcie, Kucębów, Mroczków, Mroczków- Kamionki, Mroczków- Kapturów, Nowki, Nowy Odrowążek, Odrowążek, Pięty, Płaczków, Rędocin, Sobótka, Sołtyków, Sorbin, Ubyszów, Wojtyniów, Zbrojów gmina Łączna: Czerwona Górka, Gózd, Jęgrzna, Kamionki, Łączna,, Osełków, Podzagnańszcze, Stawik, Zagórze, Zaskale gmina Łączna: Zalezianka Występa, Jaśle Liczba ludności zaopatrywanej w wodę do spożycia (tys.) 55,562 9,040 1,834 7,499 3,748 0,858 22,02 gmina Łączna: Klonów 0,297 Ocena jakości wody Woda warunkowo dopuszczona do spożycia przez ludzi (Fe, Mn) Jakość wody odpowiada wymaganiom sanitarnym Jakość wody odpowiada wymaganiom sanitarnym Jakość wody odpowiada wymaganiom sanitarnym Jakość wody odpowiada wymaganiom sanitarnym Jakość wody odpowiada wymaganiom sanitarnym Woda warunkowo dopuszczona do spożycia przez ludzi (Mn) 28

29 2. Charakterystyka poszczególnych grup urządzeń zaopatrzenia ludności w wodę 2.1. Wodociągi o produkcji <100 m 3 /d W 2013 r. grupę wodociągów o wyżej wymienionej wydajności stanowiły 2 urządzenia: wodociąg Klonów i wodociąg Zalezianka, zaopatrujące 1,15 tys. osób. Woda podawana do sieci z wodociągu Zalezianka na ogół nie była poddawana metodom uzdatniania, jedynie profilaktycznie okresowo prowadzono jej chlorowanie. Przeprowadzone analizy próbek wody pobranych z tego urządzenia wykazały, że jakość wody, zarówno pod względem bakteriologicznym jak i fizyko-chemicznym, zazwyczaj była zgodna z normatywami. Natomiast jakość wody z wodociągu Klonów kwestionowano z uwagi na ponadnormatywną zawartość manganu. Wielkość kwestionowanego parametru nie stanowiła bezpośredniego zagrożenia dla zdrowie człowieka, wpływała jedynie niekorzystnie na właściwości organoleptyczne wody takie jak smak i zapach, dlatego też woda z tego wodociągu została warunkowo dopuszczona do spożycia przez ludzi. Jednocześnie Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Skarżysku-Kamiennej zobowiązał zarządcę wodociągu do doprowadzenia jakości wody do wymagań sanitarnych zawartych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz.U.z 2007 r. Nr 61, poz. 417 zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 72, poz. 466) do 30 sierpnia 2013 r. Kontrola sprawdzająca wykonanie zarządzenia wykazała, że obowiązek ten nie został wykonany w terminie. W próbkach wody stwierdzono utrzymującą się w dalszym ciągu ponadnormatywną zawartość manganu. W związku z powyższym przesłano pisemne upomnienie zawierające wezwanie do wykonania obowiązku. W celu doprowadzenia jakości wody do wymagań sanitarnych konieczna była modernizacja stacji uzdatniania wody, polegająca na zamianie zbiornika hydroforowego na aerator, założeniu napowietrzania, zamianie układu filtracji na automatyczny filtr odżelaziający połączony z układem dozowania podchlorynu i środka do podnoszenia ph poprzez automatyczne pompy dozujące. W końcu jakość wody została przywrócona do właściwych parametrów, co potwierdziły zarówno badania próbek wody pobranych w ramach kontroli wewnętrznej, jak również kontroli urzędowej. W związku z powyższym wodociąg Klonów zaopatrujący 297 osób został oceniony negatywnie. 29

30 2.2. Wodociągi o produkcji m 3 /d W ewidencji w 2013 r. znajdowały się 3 wodociągi o wyżej wymienionej produkcji: wodociąg Łączna, wodociąg Gostków oraz wodociąg Krzyżka, zaopatrujące w wodę 16,6 % ludności powiatu. Jakość wody podawanej z tych wodociągów na ogół spełniała wymagania określone w obowiązujących przepisach. W sierpniu 2013 r. przeprowadzono kontrolę w związku z otrzymanym z Komendy Powiatowej Policji w Skarżysku-Kamiennej zawiadomieniem o obecności nieznanej substancji chemicznej w szachcie studni Nr 1 ujęcia wody Czerwona Górka stanowiącego integralną część wodociągu Łączna. W trakcie przeprowadzonej kontroli stwierdzono, że istniała możliwość przedostania się tych substancji do źródła wody stanowiąc tym samym zagrożenie dla zdrowia i życia osób korzystających z wody podawanej z wodociągu Łączna. Działając w oparciu o art. 27 ust. 2 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej z dnia 14 marca 1985 r. (tekst jednolity Dz. U. z 2011 r. Nr 212 poz z późn. zm.) zarządzono unieruchomienie wodociągu i przeprowadzenie działań niezbędnych do oczyszczenia zbiornika i sieci wodociągowej. W związku z zaistniałą sytuacja pobrano dwukrotnie próbki do badania, które swym zakresem obejmowały parametry monitoringu przeglądowego i kontrolnego. Na podstawie otrzymanych sprawozdań z badań stwierdzono, że jakość wody spełnia wymagania określone w obowiązujących przepisach. Na tej podstawie wodociąg został uruchomiony Wodociągi o produkcji m 3 /d Do tej grupy urządzeń w 2013 r. zakwalifikowano 2 wodociągi tj. wodociąg Skarżysko oraz wodociąg Suchedniów. Wyżej wymienione wodociągi zaopatrują w wodę 64,6 tys. osób. Jakość wody podawanej z wodociągu Suchedniów w analizowanym okresie nie była kwestionowana. Natomiast w przypadku wodociągu Skarżysko przebudowa stacji filtrów na ujęciu Bzin okresowo przyczynia się do rozregulowania procesu uzdatniania wody tj. odmanganiania i odżelaziania Sytuacja ta powoduje, że przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne nie jest w stanie zapewnić ciągłej dostawy wody o odpowiedniej jakości. Przeprowadzone badania próbek wody pobranych w ramach nadzoru sanitarnego w 2012 r. potwierdziły, że jakość wody nie spełnia wymagań stawianych wodzie do picia, ze względu na ponadnormatywną zawartość żelaza i manganu. Z uwagi na fakt, że notowane wielkości przekroczonych parametrów nie stanowią bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia konsumentów, woda została dopuszczona warunkowo do spożycia przez ludzi do 30 czerwca 2014 r. 30

31 Przeprowadzone analizy próbek wody pobranych z tego urządzenia w 2013 r. wykazały, że jakość wody zazwyczaj była zgodna z obowiązującymi wymaganiami. Sporadycznie stwierdzano przekroczenie dopuszczalnej wartość żelaza i manganu. Podobnie jak w latach ubiegłych, w wodzie podawanej do sieci z wodociągu Skarżysko systematycznie monitorowano zawartość trichloroetenu i tetrachloroetenu. Jakość wody w tym zakresie nie była kwestionowana Inne podmioty zaopatrujące w wodę W ewidencji w 2013 r. w tej grupie urządzeń znajdowały się 2 wodociągi: wodociąg Teco Park i wodociąg Mesko, z których woda jest wykorzystywana na potrzeby zakładów, jak również do celów komercyjnych. Żaden z wyżej wymienionych wodociągów nie służy do stałego zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia. Jakość wody z tych wodociągów, zarówno pod względem bakteriologicznym jak i fizyko-chemicznym nie budziła zastrzeżeń. W przypadku wodociągu Mesko, podobnie jak w wodociągu Skarżysko, prowadzony był również systematyczny nadzór nad zawartością trichloroetenu i tetrachloroetenu w wodzie podawanej do sieci. Zawartość tego parametru przez cały rok utrzymywała się w dopuszczalnych granicach W stosunku do roku ubiegłego z ewidencji wyłączono wodociąg Zakładu Wyrobów Kamionkowych Marywil S.A, ponieważ zakład ten jest w trakcie likwidacji. Woda z tego ujęcia wykorzystywana była przede wszystkim do celów produkcyjnych Inne urządzenia wodne W 2013 r. nadzorem objęto również źródło naturalne zlokalizowane w Skarżysku- Kamiennej przy ul. Gajowej, ze względu na dużą ilość osób korzystających z niego. Na podstawie sprawozdania z badań stwierdzono, że jakość wody nie spełnia wymagań z uwagi na stwierdzone zanieczyszczenia bakteriologiczne oraz niskie ph. W przypadku pozostałych badanych parametrów jakość wody nie była kwestionowana. 31

32 Wodociągi o produkcji (m 3 /d) Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2013 Tabela 6. Liczba ludności korzystającej z wody wyprodukowanej przez wodociągi w latach Rodzaj urządzenia Rok tys. % < ,2 1, ,2 1, Razem wodociągi ,1 17, ,0 16, ,6 81, ,1 81, , , Badania ciepłej wody w szpitalach i budynkach zamieszkania zbiorowego na obecność pałeczek Legionella sp. Ze względu na powszechne zasiedlanie instalacji wodnych pałeczkami Legionella i realne zagrożenie zakażenia ludzi istnieje konieczność monitorowania występowania tych mikroorganizmów w wodzie. Obowiązek ten, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, spoczywa na organach Państwowej Inspekcji Sanitarnej. W analizowanym okresie przeprowadzono 12 kontroli jakości wody ciepłej, łącznie pobrano 24 próbki z 10 obiektów Badania ciepłej wody użytkowej w podmiotach leczniczych wykonujących stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne W celu oceny stopnia skolonizowania instalacji wody ciepłej pałeczkami Legionella w 2013 r. zostało pobranych do badania 4 próbki z 2 podmiotów wykonujących stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne tj. Centrum Opiekuńczo-Pielęgnacyjnego Rodzina w Ubyszowie gm. Bliżyn oraz Centrum Opiekuńczo-Pielęgnacyjnego Anna w Skarżysku Kościelnym. Jakość wody ciepłej nie była kwestionowana. 32

33 3.2. Badania ciepłej wody użytkowej w budynkach zamieszkania zbiorowego W analizowanym okresie przeprowadzono badania ciepłej wody na obecność pałeczek Legionella sp pobranych z 7 obiektów świadczących usługi noclegowe oraz placówki zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym i osobom w podeszłym wieku prowadzonej w ramach działalności gospodarczej. W większości obiektów jakość wody ciepłej spełniała wymagania określone w obowiązujących przepisach. Natomiast przeprowadzone badanie próbek wody pobranych z 2 obiektów tj. Hotelu Paradiso w Suchedniowie oraz Domu Opieki Liliowy Dworek w Łącznej wykazały średnie skażenie instalacji wody ciepłej. W związku z powyższym Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Skarżysku-Kamiennej wystosował pisma interwencyjne do właścicieli budynków nakazujące podjęcie stosownych działań w celu doprowadzenia wody ciepłej uzytkowej w systemach wodociągowych do wartości zgodnych z rozporządzeniem. Kolejne badania nie wykazały już przekroczenia dopuszczalnej liczby bakterii z rodzaju Legionella sp. 4. Podsumowanie W 2013 r. dwa wodociągi podawały wodę dopuszczoną warunkowo do spożycia przez ludzi. Jednak parametry fizykochemiczne, dla których stwierdzono przekroczenia najwyższych dopuszczalnych wartości nie stanowiły bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia ludzi. Podwyższona zawartość żelaza i manganu w wodzie powoduje wzrost jej barwy i mętności, co niekorzystnie wpływa na właściwości organoleptyczne. Może przyczynić się także do powstawania osadów w sieci dystrybucyjnej. Przypadki dostarczenia odbiorcom wody o kwestionowanej jakości dotyczyły małych wodociągów. Czynnikami, które miały wpływ na pogorszenie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, była wyeksploatowana i dawno nieremontowana instalacja wodociągowa oraz niewłaściwa eksploatacja i konserwacja urządzeń. 33

34 III. Zapobiegawczy nadzór sanitarny Inspekcja Sanitarna, podobnie jak w latach ubiegłych, podejmowała działania profilaktyczne w zakresie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego polegające między innymi na sprawowaniu nadzoru nad nowopowstającymi lub adaptowanymi obiektami, od momentu ustalania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, poprzez udział w postępowaniu mającym na celu uzyskanie decyzji środowiskowych, opiniowanie dokumentacji projektowych, kontrole przedsięwzięć w trakcie prowadzonych inwestycji, aż do momentu przekazania obiektów do użytkowania. W roku 2013 ogólna liczba załatwianych przez Nadzór Zapobiegawczy spraw była niemal identyczna jak w roku 2012 i wyniosła 147, choć oczywiście ilość spraw na poszczególnych etapach procesu inwestycyjnego różniła się, czasem dość znacznie. Sprawy prowadzone w 2013 roku przez Nadzór Zapobiegawczy to: 1. Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko - 14; Z czego : - 4 przypadki dotyczyły uzgodnienia zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko, - 10 dotyczyło opiniowania Miejscowych Planów Zagospodarowania Przestrzennego wraz z prognozą oddziaływania na środowisko, 2. Ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko - 19; - 15 spraw dotyczyło opinii o konieczności przeprowadzenie oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, a w przypadku stwierdzenia takiej potrzeby określenie zakresu raportu oddziaływania na środowisko, - 4 dotyczyły opinii przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, ( 2 stacje paliw, stacja demontażu pojazdów, zakład przerobu i utylizacji odpadów) 3. Uzgodnienia dokumentacji projektowych w zakresie wymagań higienicznych i zdrowotnych projekty budowlane oraz projekty zmiany sposobu użytkowania pomieszczeń- 41 z czego: - 18 uzgodnień dotyczyło obiektów spożywczych takich jak sklepy, bary, - 9 to zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, apteki, punkty apteczne, - 5 to zakłady lecznicze, - 4 to sieci kanalizacyjne - 5 to inne uzgodnienia występujące pojedynczo; 34

35 4. Wyrażenie zgody na użytkowanie obiektów - 21; z czego 14 to odbiory dokonane na mocy art. 56 ustawy Prawo budowlane, 7 na mocy art. 3 ust. 3 ustawy o PIS w formie opinii sanitarnej. Najciekawszymi przykładami obiektów przekazywanych do użytkowania w minionym roku były: - Dom Pomocy Społecznej Jesienne Liście w Bliżynie, - Oczyszczalnia ścieków w Bliżynie, - Galeria handlowa Hermes w Skarżysku Kamiennej, - Miejsce Obsługi Podróżnych kat. II LOTOS w ciągu drogi ekspresowej S 7 w miejscowości Suchedniów, - Miejsce Obsługi Podróżnych kat. I Występa w ciągu drogi ekspresowej S 7 w miejscowości Występa, Gm Łączna 5. W 2013r wydano ponadto 24 opinie sanitarne dotyczące innych spraw załatwianych przez Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny oraz 18 decyzji stwierdzających spełnienie wymagań sanitarnych przez podmioty lecznicze. Podsumowując rok 2013 stwierdzić należy że, ilości załatwianych spraw już od kilku lat utrzymuje się na podobnym poziomie. Oczywiście można zauważyć różnice ilościowe w poszczególnych rodzajach prowadzonych postępowań, jednak łączna ilość pozostaje na poziomie około 150 rocznie. 35

36 Wg ewidencji Skontrolowany ch w Skarżysku-Kamiennej, dworzec PKP w Suchedniowie oraz Kryta Pływalnia w Skarżysku- Przeprowadzonych kontroli Technicznym Sanitarno porządkowym Decyzje admi nistracyne Decyzje prolon gujące Zalecenia pokontrolne Ilość mandatów Kwoty mandatów Inne Stan sanitarny powiatu skarżyskiego w roku 2013 IV. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej i kąpielisk 1. Wprowadzenie W 2013 roku na terenie powiatu skarżyskiego bieżącym nadzorem sanitarnym objętych było 212 obiektów użyteczności publicznej. Skontrolowano 191 obiektów, co stanowi 90% wszystkich ujętych w ewidencji. Powyższa liczba obejmuje również kąpielisko i miejsca wykorzystywane do kąpieli. Negatywnie zostały ocenione 3 obiekty tj. Dworzec PKP Kamiennej Tab. 7 Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznych, kąpielisk i miejsc wykorzystywanych do kąpieli w 2013 r. Lp. Rodzaj obiektu/ urządzenia Liczba obiektów / urządzeń Liczba złych obiektów pod względem Działalność kontrolno - represyjna 1. Ustępy publiczne Pływalnie kryte Inne jednostki organizacyjne pomocy społecznej 4. Placówki zapewniające całodobową opiekę Noclegowanie Hotele Kempingi Inne obiekty, w których świadczone są usługi hotelarskie 9. Zakłady fryzjerskie Zakłady kosmetyczne Zakłady odnowy biologicznej Inne zakłady, w których świadczone są łącznie więcej niż jedna z usług fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej, tatuażu 13. Dworce i stacje kolejowe Tereny rekreacyjne Cmentarze Domy przedpogrzebowe Inne Kąpieliska Miejsca wykorzystywane do kąpieli RAZEM

37 2. Stan sanitarny wybranych obiektów i urządzeń 2.1. Ustępy publiczne W tej grupie obiektów stałym nadzorem objęte były 2 ustępy publiczne tj. toaleta wolnostojąca zlokalizowana przy ul. Słowackiego w Skarżysku-Kamiennej oraz ustęp publiczny znajdujący się w budynku dworca PKP, również w Skarżysku-Kamiennej. Obie nadzorowane toalety są skanalizowane, dostosowane dla osób niepełnosprawnych, zaopatrzone w podstawowe środki higieny i systematycznie dezynfekowane, urządzenia sanitarne sprawne. Stan sanitarnohigieniczny tych obiektów utrzymywał się na poziomie dobrym, nie stwierdzono zaniedbań w zakresie bieżącej czystości. Podobnie jak w latach poprzednich ilość ustępów na nadzorowanym terenie jest niewystarczająca, szczególnie przejawia się to w sezonie letnim, w miejscach dużych skupisk ludności Obiekty pomocy społecznej W 2013 r. pracownicy Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Skarżysku- Kamiennej skontrolowali 2 domy pomocy społecznej oraz noclegownie dla bezdomnych. Dzienny Środowiskowy Dom Samopomocy w Skarżysku-Kamiennej przy ul. Zielnej 12, przeznaczony jest dla około 30 osób z zaburzeniami psychicznymi. Stan sanitarno-higieniczny skontrolowanych sal zajęciowych: plastycznej, muzycznej, robótek ręcznych, informatycznej oraz sali konferencyjnej, szatni, gabinetu psychologa, toalety i zaplecza kuchennego oceniono jako dobry. Nadzorem objęto również Dom Opieki Liliowy Dworek w Łącznej 87. Obiekt przystosowany dla osób niepełnosprawnych dysponuje 16 pokojami jednoosobowymi, każdy pokój posiada własny węzeł sanitarny, zapewniony gabinet zabiegowy i lekarski. Przeprowadzona kontrola nie wykazała nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarnohigienicznego. W analizowanym okresie nadzorowano także noclegownie dla bezdomnych mężczyzn Stowarzyszenia Bractwa Matki Bożej Miłosierdzia zlokalizowaną w Skarżysku-Kamiennej przy ul. Wileńskiej 34. Obiekt ten prezentuje niski standard, wyposażony jest w podstawowy sprzęt w pomieszczeniach mieszkalnych i sanitarnych. 37

38 2.3. Obiekty hotelarskie W porównaniu z rokiem ubiegłym liczba obiektów hotelowych nie uległa zmianie. Do tej grupy zakwalifikowano 7 hoteli, 2 obiekty wczasowo turystyczne, gospodarstwo agroturystyczne oraz 1 obiekt, w którym świadczone są usługi noclegowe. W ewidencji znajduje się 7 hoteli, z tego 5 zlokalizowanych jest w mieście, a 2 na wsi tj. Hotel Promień, Hotel Komes w Skarżysku-Kamiennej, Hotel Paradiso, Hotel Świętokrzyski, Hotel Stary Młyn w Suchedniowie i Hotel Magnat w Mostkach oraz Hotel Ziółek w Łącznej. Tylko 1 hotel nie jest skategoryzowany. Wszystkie hotele zostały skontrolowane dwukrotnie w ciągu całego roku, a ich stan sanitarny i techniczny nie budził zastrzeżeń. Należy podkreślić, że właściciele starają się w sposób systematyczny podnosić standard świadczonych usług przeprowadzają remonty i modernizują oraz wymieniają wyposażenie pokojów. Wzrasta poziom świadczonych usług, higieny oraz dbałość o teren wokół budynków hoteli i jego zagospodarowanie. Nadzorem objęto również 2 ośrodki wypoczynkowe tj. Ośrodek Wypoczynkowy Rejów w Skarżysku-Kamiennej oraz Ośrodek Sportu i Rekreacji w Suchedniowie. Obiekty te zostały skontrolowane dwukrotnie, przed rozpoczęciem sezonu oraz w trakcie jego trwania. Stan sanitarno-higieniczny tych obiektów nie był kwestionowany. W 2013 r. skontrolowano także Gospodarstwo Agroturystyczne zlokalizowane w Ostojowie w gminie Suchedniów. W obiekcie tym nie prowadzi się działalności gastronomicznej, goście żywią się we własnym zakresie. Stan sanitarny i techniczny kontrolowanych pomieszczeń spełnia wymagania obowiązujących przepisów. Kontrolą objęto również Centrum Obsługi Ruchu Turystycznego Ostra Brama przy ul. Wileńskiej w Skarżysku-Kamiennej. Obiekt nowoczesny, o wysokim standardzie, przystosowany dla osób niepełnosprawnych (m.in. winda), dysponuje 72 miejscami, każdy pokój posiada własny węzeł sanitarny. Ponadto do dyspozycji gości jest klimatyzowana sala konferencyjna z multimediami i kawiarenka internetowa. Stan sanitarny i techniczny skontrolowanych pomieszczeń został oceniony na dobry. 38

39 2.4. Zakłady fryzjerskie, gabinety kosmetyczne i odnowy biologicznej W 2013 r. nadzorem sanitarnym objęto 106 zakładów usługowych. Jest to najbardziej dynamicznie rozwijają się grupa obiektów na przestrzeni ostatnich lat. Liczbę tych zakładów w latach prezentuje poniższa rycina. Ryc. 14. Liczba zakładów usługowych objętych nadzorem w latach Natomiast udział procentowy różnych rodzajów zakładów tej grupy w 2013 przedstawia diagram poniżej zakłady fryzjerskie gabinety kosmetyczne zakłady odnowy biologicznej 69 zakłady świadczące więcej niż jedna uslgę Ryc. 15. Struktura zakładów usługowych w 2013 roku na terenie powiatu skarżyskiego. 39

40 Znaczna część tych obiektów znajduje się w mieście - 99 a jedynie 7 na terenach wiejskich. W okresie sprawozdawczym skontrolowano 99% zakładów usługowych (1 gabinet odnowy biologicznej zawiesił działalność), łącznie przeprowadzono w nich 120 kontroli. We wszystkich kontrolowanych obiektach w zakresie świadczonych usług nieprawidłowości nie stwierdzono. Podczas kontroli szczególną uwagę zwracano na przestrzeganie zasad dezynfekcji i sterylizacji narzędzi i sprzętu stosowanego do obsługi klientów. Dezynfekcja i sterylizacja narzędzi prowadzona była zgodnie z procedurami postępowania aseptycznego. Środki dezynfekcyjne prawidłowo dobrane, o szerokim spektrum działania na mikroorganizmy, przestrzegane było ich stężenie robocze oraz czas dezynfekcji. Narzędzia mogące naruszyć ciągłość tkanki zabezpieczone w sterylnych pakietach, przechowywane w pojemnikach, w szafkach. W większości zakładów stosowana jest jednorazowa bielizna. Stan sanitarno-techniczny ocenianej grupy obiektów z roku na rok ulega poprawie w zakresie dbałości o higienę i estetykę pomieszczeń, standardu posiadanego wyposażenia. Nie zachodziła konieczność podejmowania działań represyjnych Obiekty komunikacji publicznej W ewidencji w 2013 r. znajdowały się 2 dworce PKP: w Skarżysku-Kamiennej oraz w Suchedniowie. Przeprowadzone kontrole tych obiektów wykazały szereg nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarno-technicznego, w związku z powyższym wszczęto postępowanie administracyjne. W tabeli poniżej przedstawiono stwierdzone uchybienia wraz z terminem wykonania obowiązków. Przeprowadzone kontrole sprawdzające, że część zaleceń została wykonana. Tabela 8. Nieprawidłowości stwierdzone podczas kontroli dworców PKP. Lp. Obiekt Stwierdzone nieprawidłowości Termin wykonania 1. Dworzec PKP w Skarżysku-Kamiennej al. Niepodległości 90 Zniszczone powierzchnie sufitów i podłóg w pomieszczeniach poczekalni dworca r. (termin przedłużony do r.) Zniszczone ławki i kosze na śmieci w poczekalni dworca i jego otoczeniu r. (wykonano) 2. Dworzec PKP w Suchedniowie ul. Dworcowa 3 Ściany i sufit brudne, z odpryskami farby, zaciekami, zniszczona stolarka okienna oraz drzwi wejściowe w poczekalni. Zniszczone powierzchnie ścian, sufitu i podłoga w pomieszczeniach WC. Brak bieżącej ciepłej wody przy umywalce w przedsionku ustępu ogólnodostępnego. Zniszczone ławki i kosze na śmieci w poczekalni dworca r r. (wykonano) 40

41 PKP S.A. Oddział Gospodarowania Nieruchomościami w Krakowie zwrócił z prośbą o prolongatę terminu wykonania zarządzenia dotyczącego doprowadzenia do należytego stanu sanitarno-technicznego sufitu i podłóg w poczekalni dworca w Skarżysku-Kamiennej, do której Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Skarżysku-Kamiennej przychylił się przedłużając termin wykonania zaleceń do r. Skontrolowano również środki transportu publicznego tj. autobusy komunikacji miejskiej i pociągi osobowe. Wśród skontrolowanych środków transportu pojazdów ze złym stanem sanitarnym nie stwierdzono. Kontrola pojazdów odbywa się na terenie bazy lub bocznicy gdzie ocenia się stopień ich przygotowania do wyjazdu. 2.6.Cmenatrze Na terenie powiatu skarżyskiego nadzorem objęto 12 cmentarzy. Kontrole tych obiektów dotyczą głównie utrzymania porządku w ich obrębie, właściwego postępowania w zakresie gromadzenia i odbioru odpadów komunalnych, a także odpowiedniego stanu punktów poboru wody i ogrodzenia. Podczas przeprowadzonych kontroli nieprawidłowości nie stwierdzono Domy przedpogrzebowe W ewidencji Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Skarżysku-Kamiennej znajdują się 3 domy przedpogrzebowe oferujące usługi w zakresie przechowania zwłok, przygotowania do ceremonii pogrzebowych, transportu zwłok i szczątków ludzkich. Stan sanitarno-techniczny tych obiektów nie budził zastrzeżeń. Kontrolą objęto również 6 samochodów przeznaczonych do przewozu zwłok i szczątków ludzkich. Każdy z nich jest trwale oznakowany w sposób wskazujący na jego przeznaczenie, a kabina kierowcy jest odizolowana na trwale od części przeznaczonej na umieszczenie zwłok lub szczątków ludzkich. W dowodach rejestracyjnych tych samochodów znajdują się wpisy dotyczące przeznaczenia samochodu. Skontrolowane środki transportu przeznaczone do przewozu zwłok i szczątków spełniają wymagania techniczne i sanitarne określone w 4 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia r. w sprawie wydawania pozwoleń i zaświadczeń na przewóz zwłok i szczątków ludzkich. 41

42 2.8. Inne obiekty użyteczności publicznej W tej licznej i zróżnicowanej grupie nie odnotowano znaczących zmian tak w ilości, jak i w jakości świadczonych usług. W 2013 r. w ewidencji znajdowało się 67 obiektów, w tym: 28 aptek, 1 punkt apteczny, 9 obiektów kultury i sportu, 5 stacji paliw, 23 place zabaw i pralnię. Skontrolowano łącznie 47 obiekty czyli 70 %. W zdecydowanej większości nie stwierdzono naruszeń wymagań sanitarno-higienicznych, natomiast w wielu nastąpiła poprawa stanu sanitarno-technicznego. Ponadto skontrolowano oddane do użytkowania Centrum Sportowo Rekreacyjne Kombinat Formy w Skarżysku-Kamiennej przy ul. Rejowskiej, które składając się z sal do ćwiczeń, kortów do squasha, bawialni dla dzieci, kręgielni, restauracji i zaplecza sanitarnoszatniowego tworzy kompleks sportowo-rekreacyjny. Jest to obiekt nowoczesny, spełniający aktualnie obowiązujące standardy w zakresie rozwiązań sanitarno-technicznych i bezpieczeństwa. Stan sanitarny nie budził zastrzeżeń i został oceniony na dobry. Podobnie jak w latach ubiegłych kontrolą objęto 23 piaskownice ogólnodostępne (100% znajdujących się w ewidencji). Stan sanitarno-techniczny kontrolowanych piaskownic i urządzeń zabawowych nie budził zastrzeżeń. Czystość piasku oceniano wizualnie, nie pobierano próbek piasku z piaskownic do badań. Zauważalne jest, że piaskownice ogólnodostępne są bardziej narażone na uszkodzenia lub zabrudzenia przez zwierzęta domowe. Piaskownice w przedszkolach są z reguły przykryte i znajdują się na terenach ogrodzonych. Należałoby podjąć istotne działanie w celu rozwiązania problemu wyprowadzania zwierząt, głównie psów na tereny rekreacyjne ogólnodostępne, piaskownice, place zabaw dla dzieci Kąpieliska i baseny kąpielowe Zgodnie z ustawą Prawo wodne kąpieliskiem jest obiekt uchwalony przez Radę Gminy, który musi spełniać określone wymogi formalne (tj. pozwolenie wodnoprawne, profil wody itp.). Ponadto musi posiadać określoną infrastrukturę techniczną i sanitarną. W przypadku miejsc wykorzystywanych do kąpieli, wymagania są łagodniejsze, szczególnie dotyczy to łagodniejszych wymogów formalnych. W 2013 r., zgodnie z przyjętą uchwałą Rady Miejskiej, zostało wyznaczone tylko jedno kąpielisko na terenie zalewu Suchedniowskiego, zarządzane przez Ośrodek Sportu i Rekreacji w Suchedniowie przy ul. Ogrodowej. Sezon kąpielowy trwał od 1 lipca do 31 sierpnia. Kąpielisko to zostało skontrolowane dwukrotnie, przed rozpoczęciem sezonu oraz w jego trakcie. Podczas kontroli stwierdzono, że teren był uporządkowany i zagospodarowany. Obiekt był właściwie oznakowany - posiadał regulamin i stosowną tablicę informacyjną. Udostępnione było WC oddzielne dla kobiet i mężczyzn, WC przystosowane dla osób niepełnosprawnych. 42

43 Kąpielisko było wyposażone w przebieralnie oraz natryski. Na terenie plaży umieszczono wystarczającą ilość koszy na odpadki. Przy plaży znajdował się ogrodzony plac zabaw dla dzieci, jak również boisko do piłki plażowej. Nad bezpieczeństwem osób kąpiących się i przebywających na plaży przez cały sezon czuwali przeszkoleni ratownicy. W sezonie funkcjonowała wypożyczania sprzętu wodnego. Istotnym elementem nadzoru sanitarnego nad kąpieliskami jest ocena jakości wody, prowadzona na podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 8 kwietnia 2011 r. w sprawie prowadzenia nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli. W ocenie przydatności wody do kąpieli uwzględniono przede wszystkim wskaźniki mikrobiologiczne kałowego zanieczyszczenia wody oraz zakwity sinic. W ramach prowadzonego nadzoru nad jakością wody w kąpielisku Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Skarżysku-Kamiennej wykonała badanie próbek wody z kąpieliska w Suchedniowie, w ramach kontroli urzędowej, przed rozpoczęciem sezonu kąpielowego. Natomiast w ramach kontroli wewnętrznej prowadzonej przez organizatora, w czasie trwania sezonu, woda w kąpielisku w Suchedniowie była badana czterokrotnie. Jakość wody odpowiadała wymaganiom sanitarnym. W celu zapewnienia aktywnego rozpowszechniania informacji dotyczących jakości wody w kąpieliskach oraz dostępnej infrastruktury kąpieliskowej prowadzono Serwis Kąpieliskowy, dostępny na stronie internetowej Głównego Inspektoratu Sanitarnego. Aktualizacja danych w Serwisie odbywała się na bieżąco. W 2013 r. w powiecie skarżyskim zostały wyznaczone 3 miejsca wykorzystywane do kąpieli tj. w Mostkach gm. Suchedniów, którego organizatorem był Hotel Paradiso Piotr Ziółkowski, miejsce wykorzystywane do kąpieli Jaśle, którego organizatorem była Gmina Łączna oraz miejsce wykorzystywane do kąpieli w Bliżynie organizator Gmina Bliżyn. Obiekty te, podobnie jak kąpieliska, zostały skontrolowane dwukrotnie, przed rozpoczęciem sezonu oraz w jego trakcie. Miejsca te były właściwie oznakowane, pomieszczenia i urządzenia sanitarne utrzymane we właściwym stanie sanitarno-porządkowym. Przez cały sezon zapewniona była opieka ratowników. Jakość wody oceniana była na podstawie sprawozdań z badań próbek wody pobranych w ramach kontroli wewnętrznej, prowadzonej przez organizatorów miejsc do kąpieli przed rozpoczęciem sezonu oraz raz w trakcie jego funkcjonowania. Przeprowadzone badania wykazały, że jakość wody odpowiadała wymaganiom określonym w obowiązujących przepisach. 43

44 Nadzorem sanitarnym objęto Krytą Pływalnię zarządzaną przez Miejskie Centrum Sportu i Rekreacji w Skarżysku-Kamiennej mieszczącą się przy ul. Spółdzielczej 19. Przeprowadzona kontrola wykazała zniszczone powierzchnie ścian i sufitów w pomieszczeniach przebieralni zlokalizowanych przy niecce basenowej oraz zniszczone, z odpryskami farby szafki do przechowywania ubrań osób korzystających z pływalni. Decyzją administracyjną nakazano usunięcie wyżej wymienionych nieprawidłowości w terminie do r. W ciągu całego roku prowadzone były regularne badania fizykochemiczne i mikrobiologiczne wody z niecki basenowej celem zapewnienia bezpieczeństwa osobom korzystającym z pływalni. Jakość wody odpowiadała wymaganiom sanitarnym i nie była kwestionowana. 3. Podsumowanie W ramach prowadzonego nadzoru Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Skarżysku-Kamiennej stwierdził, że stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej ulega systematycznej poprawie i został oceniony na dobry. W większości obiektów świadczących usługi nie stwierdzono uchybień w zakresie utrzymania bieżącego stanu sanitarnego, natomiast drobne nieprawidłowości omawiano w trakcie kontroli i były usuwane na bieżąco. Zauważalne jest utrzymywanie coraz wyższych standardów higieny i reżimu sanitarnego. Należy zaznaczyć, że organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej nie mają żadnych narzędzi prawnych do zobligowania osób fizycznych, prawnych lub jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej do zorganizowania kąpielisk. Nie mogą również brać odpowiedzialności za wszystkie potencjalne miejsca wykorzystywane do kąpieli, które w świadomości społeczeństwa funkcjonują jako kąpieliska. Dlatego też wszystkie podmioty zaangażowane w organizację kąpielisk, a w szczególności wójt, burmistrz lub prezydent miasta, powinny dążyć do zwiększenia liczby kąpielisk i promowania bezpiecznej kąpieli w obiektach do tego przygotowanych. 44

45 V. Stan sanitarny podmiotów prowadzących działalność leczniczą Wprowadzenie Mając na uwadze dobro pacjentów w roku 2013 nadzorowano 142 podmioty prowadzące działalność leczniczą na terenie powiatu, w tym: 1 zakład opiekuńczo-leczniczy, 2 zakłady pielęgnacyjno-opiekuńcze, 28 przychodni, poradni, ośrodków zdrowia, 1 pogotowie ratunkowe, 2 medyczne laboratoria diagnostyczne, 1 stacja krwiodawstwa 5 punkty pobrań materiału biologicznego do badań, 2 zakłady rehabilitacji leczniczej, 4 zakłady pielęgniarskiej długoterminowej opieki domowej, 62 indywidualne specjalistyczne praktyki lekarskie, w tym 6 w zakresie stomatologii, 28 indywidualnych praktyk lekarskich stomatologicznych, 2 grupowe praktyki lekarskie w zakresie stomatologii, 4 pracownie protetyczne. Ryc. 16. Podmioty świadczące usługi w zakresie ochrony zdrowia. 45