ORGANIZACJA PROCESU INTEGRACJI W SZKOLE PODSTAWOWEJ Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 154 IM. P. E. STRZELECKIEGO

Transkrypt

1 załącznik nr 4 do Statutu Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 154 im. P. E. Strzeleckiego w Warszawie ORGANIZACJA PROCESU INTEGRACJI W SZKOLE PODSTAWOWEJ Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 154 IM. P. E. STRZELECKIEGO 1

2 PODSTAWY FORMALNO PRAWNE Oddziały przedszkolne integracyjne oraz klasy integracyjne organizowane są i działają w oparciu o dokumenty wewnętrzne szkoły, tj.: Statut Szkoły Podstawowej Nr 154 z Oddziałami Integracyjnymi, jego załączniki Koncepcja pracy szkoły oraz stosowne przepisy prawa oświatowego: Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz z późn. zm.) Rozporządzenie MEN z dn. 30 kwietnia 2013 r. w sprawie udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. art. 71 b ust.1. Kształceniem specjalnym obejmuje się dzieci i młodzież, o których mowa w art. 1 pkt 5 i 5a (dzieci i młodzież niepełnosprawną oraz niedostosowaną społecznie, zgodnie z indywidualnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi oraz predyspozycjami), wymagające stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy. Kształcenie to może być prowadzone w formie nauki w szkołach ogólnodostępnych, szkołach lub oddziałach integracyjnych, szkołach lub oddziałach specjalnych i ośrodkach, o których mowa w art. 2 pkt 5 art. 71b ust. 5a. Jeżeli orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego zaleca kształcenie dziecka odpowiednio w przedszkolu specjalnym albo w przedszkolu, szkole podstawowej lub gimnazjum, ogólnodostępnych lub integracyjnych, odpowiednią formę kształcenia, na wniosek rodziców, zapewnia jednostka samorządu terytorialnego właściwa ze względu na miejsce zamieszkania dziecka, do której zadań własnych należy prowadzenie przedszkoli lub szkół. 2

3 art. 16, ust. 7. Za spełnianie obowiązku, o którym mowa w art. 14 ust. 3, obowiązku szkolnego i obowiązku nauki uznaje się również udział dzieci i młodzieży upośledzonych umysłowo w stopniu głębokim w zajęciach rewalidacyjno-wychowawczych, organizowanych zgodnie z odrębnymi przepisami. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61 z 2001 r. poz. 624 ze zm.) 5, ust. 2. Liczba uczniów w oddziale szkoły integracyjnej oraz w oddziale integracyjnym w szkole ogólnodostępnej powinna wynosić od 15 do 20, w tym od 3 do 5 uczniów niepełnosprawnych. 13, ust. 2. W szkołach integracyjnych i w szkołach ogólnodostępnych z oddziałami integracyjnymi zatrudnia się dodatkowo nauczycieli posiadających specjalne przygotowanie pedagogiczne oraz specjalistów prowadzących zajęcia rewalidacyjne. W uzasadnionych przypadkach w szkołach tych można zatrudnić pomoc nauczyciela. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (Dz. U. Nr 228 poz ze zm.) 1. Rozporządzenie określa warunki organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych: niesłyszących, słabosłyszących, niewidomych, słabowidzących, z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją, z upośledzeniem umysłowym, z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera i z niepełnosprawnościami sprzężonymi, zwanych dalej uczniami niepełnosprawnymi, oraz dla uczniów 3

4 niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym, wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy, w: 1) przedszkolach i szkołach ogólnodostępnych; 2) przedszkolach i szkołach ogólnodostępnych z oddziałami integracyjnymi; 3) przedszkolach i szkołach integracyjnych. 4. ust. 1. Przedszkola, szkoły i oddziały, o których mowa w 1, zapewniają: 1) realizację zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego; 2) odpowiednie, ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne uczniów, warunki do nauki, sprzęt specjalistyczny i środki dydaktyczne; 3) zajęcia specjalistyczne, o których mowa w przepisach w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach; 4) inne zajęcia odpowiednie ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne uczniów, w szczególności zajęcia rewalidacyjne i resocjalizacyjne; 5) przygotowanie uczniów do samodzielności w życiu dorosłym. 5. ust. 1. Dla ucznia posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego opracowuje się indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny, uwzględniający zalecenia zawarte w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego oraz dostosowany do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia, zwany dalej programem. 6. ust. 1. W przedszkolach i szkołach, o których mowa w 1 pkt 2 i 3, zatrudnia się dodatkowo nauczycieli posiadających kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej w celu współorganizowania kształcenia integracyjnego. 4

5 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562, z późn. zmianami) 6. ust. 3. W przypadku ucznia posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego albo indywidualnego nauczania dostosowanie wymagań edukacyjnych, o których mowa w 4 ust. 1 pkt 1, do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia może nastąpić na podstawie tego orzeczenia. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 37, poz. 204) 5. ust. 1. Dla uczniów niepełnosprawnych oraz uczniów szkół w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich można przedłużyć okres nauki na każdym etapie edukacyjnym o jeden rok, zwiększając proporcjonalnie wymiar godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych. CELE PROCESU INTEGRACJI Założeniem integracji jest stworzenie środowiska, w którym mogłyby wspólnie uczyć się i rozwijać dzieci o różnym stopniu sprawności psychofizycznej i intelektualnej. W oddziałach przedszkolnych i klasach integracyjnych staramy się stworzyć optymalne warunki do nabywania wiedzy oraz umiejętności społecznych, uwzględniając specyfikę dziecka, jego potrzeby i możliwości. Cele główne: 1. stworzenie warunków do pełnego uczestnictwa dzieci z dysfunkcjami w życiu społeczności szkolnej 2. wyrównywanie szans edukacyjnych w oparciu o założenie, że każde dziecko jest w stanie osiągnąć w szkole sukces na miarę swoich możliwości 3. propagowanie idei integracji opartej na życzliwości i tolerancji 5

6 Cele szczegółowe: 1. umożliwienie uczniom o specjalnych potrzebach edukacyjnych zdobycia wiedzy i umiejętności poprzez: dostosowanie form i metod pracy z dzieckiem do jego potrzeb i możliwości psychofizycznych opracowanie indywidualnych programów edukacyjno-terapeutycznych monitorowanie postępów w procesie realizacji ww. planów i ich modyfikacja w przypadku niezadowalających rezultatów różnorodność oddziaływań edukacyjnych (wszechstronna stymulacja poznawcza) 2. kompensowanie deficytów rozwojowych poprzez: opracowanie indywidualnych planów terapii monitorowanie postępów w procesie terapeutycznym; modyfikację strategii zapewnienie uczniom o specjalnych potrzebach edukacyjnych pomocy psychologiczno-pedagogicznej, a w szczególności zajęć specjalistycznych: korekcyjno-kompensacyjnych, logopedycznych i innych o charakterze terapeutycznym (w zależności od indywidualnych potrzeb i możliwości) 3. tworzenie jak najlepszych warunków do rozwoju poprzez: przystosowanie budynku/poszczególnych pomieszczeń do potrzeb osób niepełnosprawnych przygotowanie sal integracyjnych, w których możliwe jest organizowanie różnorodnych form pracy (całościowej, zespołowej, indywidualnej), rozbudzanie aktywność poznawczej dzieci (specjalistyczne pomoce dydaktyczne), wyciszenie i tymczasowe odizolowanie się od grupy (wyodrębniona przestrzeń do relaksacji); zapewnienie, w miarę możliwości, specjalistycznego sprzętu stosownie do potrzeb uczniów z orzeczeniami 4. tworzenie atmosfery akceptacji i życzliwości w stosunku do osób z dysfunkcjami poprzez: przekazywanie nauczycielom, pracownikom niepedagogicznym oraz rodzicom wiedzy na temat różnorodnych zaburzeń rozwojowych; uwrażliwienie na niepełnosprawność (warsztaty, szkolenia, zajęcia otwarte, organizacja Dnia Integracji) 6

7 organizowanie w ramach programu edukacyjnego zabaw integrujących grupę; wykorzystywanie historyjek społecznych; stosowanie dramy i innych form zajęciowych kształtujących postawy prospołeczne ROLA I ZADANIA DYREKTORA SZKOŁY Dyrektor jako osoba kierująca szkołą, do której uczęszczają uczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych, powinien być także liderem w zakresie inicjowania, kreowania i nadzorowania procesu integracji. Do najważniejszych zadań dyrektora należy: 1. zapoznanie się z przepisami prawa oświatowego dotyczącymi kształcenia uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych; 2. zdobycie podstawowej wiedzy dotyczącej potrzeb i możliwości osób z zaburzeniami i deficytami rozwojowymi; 3. organizowanie na terenie własnej placówki szkoleń z zakresu problematyki integracji, zarówno dla rady pedagogicznej jak i pracowników administracyjnych oraz personelu pomocniczego; 4. wspieranie nauczycieli w procesie doskonalenia zawodowego (umożliwienie dokształcania się w zakresie pedagogiki specjalnej i różnych form terapeutycznych, zachęcanie do udziału w konferencjach, zapraszanie do placówki specjalistów) 5. opracowanie zasad i kryteriów rekrutacji uczniów do klas integracyjnych; 6. nadzór nad realizacją indywidualnych programów edukacyjno-terapeutycznych (dotyczących usprawniania zaburzonych funkcji) biorąc pod uwagę, że każdy uczeń o specjalnych potrzebach edukacyjnych winien mieć opracowany taki program; 7. organizowanie zajęć rewalidacyjnych z zastosowaniem różnych form terapii prowadzonych przez specjalistyczną kadrę (indywidualnych lub grupowych) zgodnie z zaleceniami znajdującymi się w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego; 8. organizowanie zajęć pozalekcyjnych, takich jak koła zainteresowań, na które - razem z uczniami zdrowymi - mogliby uczęszczać ich niepełnosprawni rówieśnicy; 9. udzielanie pomocy i wsparcia współpracującym ze sobą na zajęciach lekcyjnych nauczycielom: prowadzącemu i wspomagającemu, przydział zadań i obowiązków; 10. rekrutacja nauczycieli do grup i klas integracyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem cech tj.: tolerancja, cierpliwość, wytrwałość w dążeniu do celu, umiejętność współpracy z innymi nauczycielami, kreatywność w działaniu, dobra znajomość 7

8 różnorodnych form i metod pracy oraz umiejętność stosowania posiadanej wiedzy w praktyce; 11. powołanie szkolnego Zespołu ds. Integracji; 12. sprawowanie nadzoru pedagogicznego celem lepszego poznania uczniów z dysfunkcjami oraz ich potrzeb, jak również dokonania oceny pracy nauczycieli. ROLA I ZADANIA ZESPOŁU DS. INTEGRACJI Członkami szkolnego Zespołu ds. Integracji są: pedagog szkolny psycholog szkolny pedagodzy wspomagający nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej i nauczyciele przedmiotowi uczący w klasach integracyjnych terapeuta pedagogiczny logopeda terapeuta SI Do najważniejszych zadań zespołu należy: 1. promowanie idei integracji wśród pracowników, rodziców i uczniów szkoły, np. przygotowanie tematycznej rady pedagogicznej, organizowanie konkursów, zajęć pokazowych itp.; 2. dostosowywanie metod i treści nauczania do potrzeb i możliwości uczniów; 3. wielospecjalistycznej oceny funkcjonowania ucznia oraz oceny skuteczności udzielanej pomocy 4. rozwiązywanie problemów wynikających ze specyfiki działań integracyjnych; 5. współpraca z instytucjami zewnętrznymi, tj. poradnia psychologiczno-pedagogiczna i in.; 6. uczestniczenie członków Zespołu ds. Integracji w pracach innych zespołów szkolnych; 7. udział w szkoleniach podnoszących kwalifikacje; Specjaliści wspólnie z pedagogami wspomagającymi pracują nad dostosowaniem metod, zadań do potrzeb i możliwości dzieci. Wspólnie też oceniają i weryfikują trafność podjętych działań. Zakres obowiązków poszczególnych specjalistów zawarty jest w szkolnym statucie. 8

9 OBOWIĄZKI SPECJALISTÓW W ZAKRESIE OBJĘCIA OPIEKĄ DZIECI POSIADAJĄCYCH ORZECZENIE O POTRZEBIE KSZTAŁCENIA SPECJALNEGO Do obowiązków nauczyciela wspomagającego należy: 1. pełnienie funkcji wychowawcy wspomagającego, opiekuna, mediatora; 2. poznanie psychofizycznych możliwości dziecka (m.in. analiza dostępnej dokumentacji tj. opinie i orzeczenia wydane przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne; inne); 3. opracowanie wspólnie z nauczycielami przedmiotowymi indywidualnych programów edukacyjno-terapeutycznych i dostosowanie zawartych w nich zadań do potrzeb i możliwości dziecka; 4. przygotowanie planów wynikowych i materiałów umożliwiających opanowanie podstawy programowej przez uczniów niepełnosprawnych; 5. różnicowanie zakresu przekazywanych treści programowych, stopnia trudności zadań i ilości czasu przeznaczonego na ich wykonanie (indywidualizacja oddziaływań); 6. prowadzenie pracy wyrównawczej i rewalidacyjnej z dziećmi niepełnosprawnymi 7. stymulowanie rozwoju emocjonalnego: obniżanie napięcia emocjonalnego i poziomu lęku, nauka właściwych reakcji emocjonalnych wobec dorosłych i rówieśników, nauka wyrażania przeżyć i potrzeb w sposób zrozumiały i społecznie akceptowany, redukowanie zachowań agresywnych, kształtowanie u dziecka poczucia własnej tożsamości; 8. kształtowanie prawidłowych postaw społecznych doskonalenie umiejętności funkcjonowania w grupie, nauka poprawnego nawiązywania kontaktu z członkami grupy i współdziałania z nimi, podtrzymywanie interakcji z rówieśnikami i dorosłymi; 9. stymulowanie rozwoju umysłowego, doskonalenie funkcjonowania poznawczego i percepcyjno-motorycznego wyrównywanie deficytów rozwojowych wynikających z procesu chorobowego, doskonalenie koncentracji uwagi, doskonalenie pamięci, wzbogacanie słownictwa, 9

10 rozwijanie zainteresowania otoczeniem i pobudzanie aktywności własnej dziecka, doskonalenie pracy poszczególnych analizatorów, kształtowanie kompetencji komunikacyjnej; 10. współpraca ze specjalistami i instytucjami wspierającymi rozwój psychofizyczny dziecka; 11. realizacja zadań jako członka rady pedagogicznej oraz członka szkolnego Zespołu ds. Integracji. Do obowiązków psychologa szkolnego należy: 1. prowadzenie działań diagnostycznych dotyczących uczniów z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego w celu wspierania ich rozwoju, określania odpowiednich form pomocy; 2. organizowanie i prowadzenie różnych form pomocy psychologicznej dla uczniów, rodziców, nauczycieli; 3. wspieranie nauczycieli w działaniach profilaktyczno wychowawczych; 4. współpraca z placówkami i specjalistami wspierającymi pracę oddziałów/klas integracyjnych; 5. udział w spotkaniach szkolnego Zespołu ds. Integracji, aktywne uczestnictwo w pracach zespołu. Do obowiązków pedagoga szkolnego należy: 1. rozpoznawanie indywidualnych potrzeb uczniów z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego, określanie odpowiednich form i sposobów udzielania pomocy pedagogicznej; 2. organizowanie i prowadzenie różnych form pomocy pedagogicznej dla uczniów i rodziców (rozmowy z dziećmi i rodzicami, zajęcia indywidualne, poradnictwo); 3. wspieranie działań opiekuńczo wychowawczych nauczycieli pracujących w klasach integracyjnych; 4. działanie na rzecz zorganizowania opieki i pomocy materialnej uczniom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej; 5. wspieranie szkolnego Zespołu ds. Integracji, aktywny udział w pracach zespołu. 10

11 Do obowiązków terapeuty pedagogicznego należy: 1. prowadzenie zajęć terapii pedagogicznej dla uczniów z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego zgodnie z zaleceniami poradni psychologiczno pedagogicznej; 2. dostosowanie programu zajęć do indywidualnych potrzeb i możliwości dziecka; 3. współpraca z rodzicami i opiekunami dziecka; 4. stały kontakt z wychowawcami, specjalistami oraz poradnią psychologiczno pedagogiczną, wymiana spostrzeżeń dotyczących pożądanych form pomocy dziecku; 5. współpraca z nauczycielami w zakresie dostosowania wymagań edukacyjnych do możliwości ucznia niepełnosprawnego; 6. konsultacje i udzielanie porad uczniom, rodzicom i nauczycielom; 7. udział w spotkaniach szkolnego Zespołu ds. Integracji, aktywne uczestnictwo w pracach zespołu. Do obowiązków logopedy należy: 1. przeprowadzenie badań wstępnych w celu ustalenia stanu mowy uczniów, w tym mowy głośnej i pisma; 2. diagnozowanie logopedyczne oraz odpowiednio do jego wyników organizowanie pomocy logopedycznej; 3. objęcie terapią logopedyczną (indywidualną bądź grupową) dzieci, u których stwierdzono zaburzenia rozwoju mowy/komunikacji; 4. podejmowanie działań profilaktycznych zapobiegających powstawaniu zaburzeń komunikacji językowej, w tym współpraca z najbliższym środowiskiem ucznia; 5. współpraca z placówkami i specjalistami wspierającymi pracę oddziałów/klas integracyjnych; 6. udział w spotkaniach Zespołu ds. Integracji, aktywne uczestnictwo w pracach zespołu. Do obowiązków terapeuty SI należy: 1. prowadzenie badań i działań diagnostycznych dotyczących uczniów, 2. opracowywanie indywidualnych programów terapii 3. prowadzenie zajęć o charakterze terapeutycznym z uczniami, u których stwierdzono zaburzenia procesów integracji sensorycznej, 4. współpraca z rodzicami/opiekunami dziecka; pedagogizacja rodziców, 5. udział w spotkaniach Zespołu ds. Integracji, aktywne uczestnictwo w pracach zespołu. 11

12 KRYTERIA I PROCEDURA PRZYJMOWANIA DZIECI DO ODDZIAŁÓW PRZEDSZKOLNYCH INTEGRACYJNYCH I KLAS INTEGRACYJNYCH Zasady prowadzenia postępowania rekrutacyjnego do oddziałów przedszkolnych oraz klas I (w tym integracyjnych) określa ustawa z dnia 6 grudnia 2013 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 7). Do klas integracyjnych prowadzone są zapisy uzupełniające w trakcie roku szkolnego w przypadku dysponowania wolnymi miejscami. Dokumentacja wymagana podczas ubiegania się o przyjęcie dziecka niepełnosprawnego do klasy integracyjnej: podanie adresowane do dyrektora szkoły, aktualne orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego ORGANIZACJA, METODY I FORMY PRACY W ODDZIAŁACH / KLASACH INTEGRACYJNYCH Grupa przedszkolna integracyjna/klasa integracyjna składa się z 15 do 20 dzieci/uczniów, w tym 3 do 5 z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego. W oddziale/klasie integracyjnej pracuje dwóch nauczycieli posiadających odpowiednie kwalifikacje. Najważniejszą zasadą stosowaną w pracy z dziećmi w oddziale/klasie integracyjnej jest indywidualne, podmiotowe ich traktowanie. Proces dydaktyczno-wychowawczy opiera się na następujących zasadach: stosowane są aktywizujące metody nauczania, modyfikuje się sposoby pracy, uwzględniając potrzeby i zainteresowania dzieci niepełnosprawnych, różnicuje się wymagania, stopień trudności zadań, dostosowując je do możliwości poszczególnych dzieci (np. różnicowanie czasu pracy, prac domowych, indywidualne karty pracy). Praca z dzieckiem niepełnosprawnym nie polega na wyręczaniu go, ale na stawianiu adekwatnych wymagań, którym jest w stanie podołać. 12

13 W doborze metod korzysta się z najnowszych osiągnięć pedagogiki, organizując: 1. zajęcia integrujące grupę i rozwijające umiejętności społeczne gry i zabawy o charakterze spontanicznym i edukacyjnym, praca w małych grupach tak, by dzieci niepełnosprawne mogły w jak największym stopniu uczestniczyć w działaniu klasy, drama; 2. zajęcia zwiększające stopień samodzielności; 3. zajęcia rozwijające talenty i zdolności dziecka; 4. zajęcia usprawniające i korygujące w miarę możliwości usprawnianie ruchowe, gimnastyka korekcyjna, terapia logopedyczna, terapia pedagogiczna, terapia Integracji Sensorycznej, trening interpersonalny (zajęcia z pedagogiem szkolnym, psychologiem, pedagogiem specjalnym), zajęcia metodą ruchu rozwijającego W. Sherborne, zajęcia rozwijające koordynację wzrokowo- ruchową M. Frostig, zajęcia prowadzone metodą wszechstronnego rozwoju M. Montessori, zajęcia prowadzone metodą Dennisona, zajęcia grafomotoryczne, socjoterapia, muzykoterapia, arteterapia, inne, stosownie do potrzeb; 5. zajęcia poszerzające zakres wiedzy i umiejętności - nauka zorientowana na praktykę. OCENIANIE W KLASACH INTEGRACYJNYCH System oceniania w klasach integracyjnych I VI jest zgodny z wewnątrzszkolnym systemem oceniania (WSO). Ze względu na specyfikę klas integracyjnych system oceniania w tych zespołach powinien uwzględniać przede wszystkim indywidualne postępy dzieci, rozwój zainteresowań, stopień samodzielności oraz zaangażowanie w tok pracy na lekcji. Kryteria oceniania stosowane 13

14 wobec uczniów z orzeczeniami powinny odnosić się do danego ucznia, a nie do średniego poziomu uczniów w klasie. Przy ustalaniu oceny należy brać pod uwagę również wysiłek wkładany przez ucznia i stopień wywiązywania się z obowiązków szkolnych. Ocena dostarcza uczniowi, rodzicom i nauczycielom informacji o postępach, trudnościach i uzdolnieniach dziecka oraz motywuje do dalszej pracy. Ocena, którą otrzymuje uczeń, powinna być zawsze jawna, sprawiedliwa i uzasadniona. Na podstawie orzeczenia o specjalnych potrzebach edukacyjnych nauczyciele uczący w klasach integracyjnych są zobowiązani dostosować wymagania edukacyjne do możliwości ucznia, u którego stwierdzono specyficzne trudności w uczeniu się lub deficyty rozwojowe uniemożliwiające sprostanie wymaganiom wynikającym z programu nauczania. Uczniowie z orzeczeniami, uczący się w klasach integracyjnych, mają zapewnione wsparcie nauczyciela wspomagającego - pedagoga specjalnego. Stały kontakt z wychowankiem, systematyczność codziennej pracy i obserwacji daje nauczycielowi wspomagającemu miarodajną podstawę do oceniania postępów ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, dlatego też: uczniom z orzeczeniami, uczącym się w klasach I III, opisową ocenę cząstkową, śródroczną i roczną, oraz ocenę zachowania ustala nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej po zasięgnięciu opinii nauczyciela wspomagającego, uczniom z orzeczeniami, uczącym się w klasach IV VI, ocenę cząstkową, śródroczną i roczną w skali 1 6, z poszczególnych przedmiotów ustala nauczyciel przedmiotowy po zasięgnięciu opinii pedagoga specjalnego, a ocenę z zachowania - wychowawca klasy, nauczyciel wspomagający, nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej i nauczyciele przedmiotowi są w równym stopniu odpowiedzialni za postępy uczniów. WYPOSAŻENIE SAL LEKCYJNYCH Sale lekcyjne powinny być tak urządzone, by zapewnić dzieciom zarówno zdrowym/sprawnym jak i niepełnosprawnym poczucie bezpieczeństwa. Sale należy dostosować do rodzaju niepełnosprawności przebywających i uczących się w nich dzieci. W zależności więc od rodzaju dysfunkcji należy wyeliminować nadmiar lub zapewnić właściwą ilość bodźców sensorycznych. Należy: 14

15 zadbać o właściwe oświetlenie sal zmniejszyć ilość kolorowych gazetek ściennych rozpraszających uwagę dzieci; wydzielić miejsce kącik zajęć indywidualnych i relaksacyjnych zapewniające odpoczynek i wyciszenie; odpowiednio dobrać pomoce dydaktyczne dla dzieci z wadami wzroku, słuchu (powiększalniki, powiększone karty pracy, materiały przedstawiające w sposób graficzny omawiane treści, mapy, piktogramy, tablice multimedialne, sprzęt komputerowy, tablica z liniaturą, plansze demonstracyjne, itp.), zestawy pomocy dydaktycznych powinny być na bieżąco aktualizowane i wzbogacane; zapewnić osobną ławkę dla dzieci z nadpobudliwością psychoruchową. Przestrzeń klasowa powinna być urządzona tak, by w każdym momencie z łatwością można było zmienić układ ławek na potrzeby zajęć prowadzonych różnymi metodami. Niezwykle ważne, szczególnie dla dzieci młodszych, jest zapewnienie łatwego dostępu do pomieszczeń: szatni i toalety, które powinny być również dostosowane do potrzeb dzieci niepełnosprawnych WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI Współpraca z rodzicami jest niezbędnym elementem procesu integracji. Dotyczy zarówno rodziców dzieci pełnosprawnych jak i niepełnosprawnych. Ma ona na celu: przekazywanie odpowiedniej wiedzy z zakresu pedagogiki specjalnej dotyczącej danego rodzaju niepełnosprawności, przekazanie wiedzy z zakresu integracji w formie referatów wygłaszanych podczas spotkań z rodzicami, warsztatów, rozmów indywidualnych itp. pomoc w radzeniu sobie z problemami edukacyjnymi, wychowawczymi, zdrowotnymi dziecka, włączanie rodziców w organizację imprez, wycieczek, urządzanie sal lekcyjnych, włączanie rodziców do działań wychowawczych i dydaktycznych szkoły, modyfikowanie postaw rodziców wobec dzieci (niepełnosprawnych i pełnosprawnych). Na pierwszym w roku szkolnym zebraniu z rodzicami dzieci z oddziału przedszkolnego/klasy integracyjnej przedstawione zostają zasady współpracy. 15

16 INSTYTUCJE ZEWNĘTRZNE WSPIERAJĄCE SZKOLNY PROCES INTEGRACJI Współpraca z instytucjami oferującymi pomoc (zajęcia, programy terapeutyczne i inne formy) jest niezwykle ważna zarówno dla dziecka, jego rodziny, jak również dla nauczycieli. Zmierza do ujednolicenia, a tym samym zwiększenia skuteczności działań mających na celu wszechstronny rozwój dziecka. Instytucje, które oferują swoją pomoc w zakresie integracji to: Ośrodek Rozwoju Edukacji - możliwość organizacji tematycznych szkoleń dla całej rady pedagogicznej i indywidualnych konsultacji dla Zespołu ds. Integracji, poradnie psychologiczno pedagogiczne, Dzielnicowe Centrum ds. Integracji, stowarzyszenia i fundacje działające na rzecz osób niepełnosprawnych, np. Synapsis inne placówki integracyjne (szkoły i przedszkola), dzięki którym możliwa jest wymiana doświadczeń, a także organizowanie lekcji i zajęć otwartych. 16