Uczeń ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi wynikającymi z zaburzeń komunikacji językowej Opis przypadku Wychowawczyni klasy IV

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Uczeń ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi wynikającymi z zaburzeń komunikacji językowej Opis przypadku Wychowawczyni klasy IV"

Martyna Duda
8 lat temu
Przeglądów:

1 Uczeń ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi wynikającymi z zaburzeń komunikacji językowej Opis przypadku Wychowawczyni klasy IV przeglądając dokumenty swoich nowych uczniów, znalazła wśród opinię ze specjalistycznej poradni dla dzieci i młodzieży dotyczącą Patryka. Zawierała ona diagnozę całościowego zaburzenia rozwoju pod postacią zespołu Aspergera. Nauczycielka zaczęła dokładniej obserwować Patryka, przeprowadziła także rozmowę z mamą chłopca. Z zebranych informacji wynikało, iż chłopiec miał często duże kłopoty ze zrozumieniem niektórych zwrotów czy poleceń. Problematyczne były zwłaszcza polecenia nieprecyzyjne, które nie dookreślały sposobu wykonania czynności (np. zaznacz bez dopowiedzenia, w jaki sposób). Patryk nie podejmował wówczas prób realizacji zadania. Chłopiec nie rozumiał czasem zwrotów używanych przez kolegów lub rozumiał je zbyt dosłownie, np. gdy koledzy mówili: znikaj stąd, on odpowiadał: nie jestem czarodziejem. Narażał się w ten sposób na wyśmiewanie i docinki ze strony kolegów. Patryk czasem powtarzał całe frazy i zwroty znane mu z filmów czy z telewizji, doskonale naśladując ton głosu i intonację aktorów (zjawisko echolalii). Tego typu wypowiedzi wywoływały zdziwienie i śmiech rówieśników. Kłopoty ze zrozumieniem wieloznaczności i zwrotów frazeologicznych utrudniały mu rozumienie lektur, a czasem nawet treści podręczników. Kolejne problemy wiązały się z tym, że zmiany i nowości wyraźnie zaburzały poczucie bezpieczeństwa Patryka. Nagłe zastępstwo, nieoczekiwania zmiana planu zajęć czy zmiana sali powodowały znaczny wzrost napięcia. W takiej sytuacji drobny incydent mógł spowodować wybuch złości, a nawet prowadzić do samookaleczenia się (dotkliwe drapanie dłoni). Uczeń miał także duże kłopoty z zapamiętywaniem tego, co było zadane, jakie podręczniki czy inne materiały należy przynieść kolejnego dnia do szkoły, jakie są terminy klasówek lub wycieczek. Czasem było to powodem otrzymania przez niego oceny niedostatecznej. Chłopiec cierpi na nadwrażliwość słuchową, w związku z tym łatwo rozpraszały go i drażniły wszelkie dźwięki. Nie mógł pracować, gdy podczas lekcji koledzy rozmawiali, a krzyki na przerwach powodowały, że reagował agresją wobec kolegów, którzy nie chcieli zachowywać się ciszej. Patryk często sprawiał wrażenie osoby źle wychowanej, głównie dlatego, że zdarzało mu się wprost mówić to, co miał na myśli, np. poprosił nauczycielkę, żeby się tak nad nim nie nachylała, bo jej oddech śmierdzi rybami, albo powiedział, że nie będzie stał w parze z kolegą, bo on brzydko pachnie. Do współpracy zespół nauczycieli zaprosił mamę Patryka i terapeutę, który z nim pracował od kilku lat. Wspólnie opracowali zasady funkcjonowania chłopca w szkole i wskazówki dla nauczycieli. Terapeuta przeprowadził szkolenie dla członków rady pedagogicznej na temat problemów osób z zespołem Aspergera, zwłaszcza trudności w komunikacji i w rozumieniu norm społecznych. Pomoc na terenie szkoły polegała między innymi na wyznaczeniu takiego miejsca w sali lekcyjnej, w którym będzie najciszej. Nauczyciele zmodyfikowali sposób prowadzenia lekcji, starali się przytaczać jak najwięcej konkretnych przykładów, unikać wieloznacznych zwrotów, związków frazeologicznych i nieprecyzyjnych poleceń. Kontrolowali, czy Patryk zrozumiał polecenia, a także czy zapisał pracę domową.

Nauczycielka zaczęła dokładniej obserwować Patryka, przeprowadziła także rozmowę z mamą chłopca.

2 Wychowawca starał się możliwie jak najwcześniej informować Patryka o zmianach w planie lekcji, przedstawiał mu nauczycieli zastępujących osoby stale prowadzące zajęcia w klasie, pokazywał nowe dla niego sale lekcyjne, aby mimo zmian czuł się w szkole bezpiecznie. Chłopiec mógł w trudnych sytuacjach wyjść z zajęć, aby porozmawiać ze szkolnym psychologiem, który pomagał mu opanować emocje i obniżyć napięcie. W efekcie Patryk lepiej pracował w szkole i efektywniej korzystał z lekcji. Na wyraźną prośbę rodziców i za zgodą Patryka pedagog szkolny z wychowawcą przeprowadzili z uczniami z klasy chłopca szereg rozmów, które miały na celu uświadomienie dzieciom problemów, z jakimi boryka się ich rówieśnik. Od kiedy koledzy lepiej rozumieli trudności i specyfikę zachowania Patryka, sytuacje konfliktowe zdarzały się rzadziej.

Chłopiec mógł w trudnych sytuacjach wyjść z zajęć, aby porozmawiać ze szkolnym psychologiem, który pomagał mu opanować emocje i obniżyć napięcie.

3 Karta Indywidualnych Potrzeb Ucznia Imię i nazwisko ucznia Patryk **** Klasa, do której uczęszcza uczeń IV Data założenia karty **** Placówka zakładająca kartę Szkoła Podstawowa nr **** Podstawa założenia karty Zaświadczenie lekarskie. Placówka wystawiająca dokument Specjalistyczna Poradnia dla Dzieci i Młodzieży Data wystawienia dokumentu/nr **** Specjalne potrzeby rozwojowe i edukacyjne, ze względu na które została założona karta Zaburzenia komunikacji językowej wynikające z całościowych zaburzeń rozwoju pod postacią zespołu Aspergera. Mocne strony ucznia Rozumienie przez ucznia, na czym polegają jego trudności, łatwość w rozmawianiu z zaufanymi osobami o problemie, wytrwałość w podejmowaniu prób zrozumienia i przyswojenia obowiązujących w społeczeństwie zasad. Zakres, w którym uczeń wymaga pomocy psychologiczno-pedagogicznej z uwagi na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne Pomoc uczniowi w radzeniu sobie z trudnościami w komunikacji językowej i funkcjonowaniu w grupie społecznej wynikającymi ze specyfiki zespołu Aspergera. Formy pomocy Osoby odpowiedzialne za ich realizację Wymiar godzin Okresy udzielania pomocy Specjalistyczna psychoterapia ucznia z zespołem Aspergera. Psychoterapeuta specjalista terapii całościowych zaburzeń rozwoju. 2 godziny tygodniowo Bieżący rok szkolny. Spotkania z psychologiem szkolnym w celu rozładowania napięcia emocjonalnego. Konsultacje z psychologiem pomoc w rozumieniu zasad obowiązujących Psycholog szkolny. W miarę potrzeb. Cały okres edukacji. Psycholog specjalista. 2 razy w tygodniu Cały okres edukacji.

Placówka wystawiająca dokument Specjalistyczna Poradnia dla Dzieci i Młodzieży Data wystawienia dokumentu/nr **** Specjalne potrzeby rozwojowe i edukacyjne, ze względu na które została założona karta

4 w relacjach z rówieśnikami. Sposoby współpracy z rodzicami Konsultacje z rodzicami omawianie na bieżąco trudnych sytuacji przeżywanych przez ucznia oraz planowanie form działania. Sposoby pomocy Dostosowanie warunków nauczania do potrzeb ucznia wyznaczenie miejsca zapewniającego maksymalną ciszę podczas pracy. Dostosowanie sposobów komunikacji do potrzeb ucznia unikanie dwuznacznych poleceń, stosowanie prostych zwrotów. Zapisywanie wspólnie z uczniem pracy domowej oraz informacji o potrzebnych na kolejnych lekcjach pomocach i podręcznikach. Dostosowanie wymagań i kryteriów oceniania do możliwości ucznia. Kto odpowiada za opracowanie PDW? Wychowawca we współpracy z terapeutą ucznia.

Sposoby pomocy Dostosowanie warunków nauczania do potrzeb ucznia wyznaczenie miejsca zapewniającego maksymalną ciszę podczas pracy.

5 Plan Działań Wspierających Imię i nazwisko ucznia Klasa Szkoła Patryk **** IV Szkoła Podstawowa nr **** Cele do osiągnięcia w zakresie, w którym uczeń wymaga pomocy psychologiczno-pedagogicznej Cele ogólne Stworzenie warunków nauczania pozwalających uczniowi osiągać sukcesy edukacyjne mimo całościowego zaburzenia rozwoju. Zmodyfikowanie sposobu nauczania i porozumiewania się z uczniem poprzez uwzględnienie specyficznych problemów komunikacyjnych chłopca. Cele szczegółowe Zminimalizowanie wpływu nadwrażliwości słuchowej na możliwość koncentracji uwagi na zajęciach. Poszerzenie wiedzy nauczycieli na temat objawów zespołu Aspergera i sposobów pracy z uczniem z tym zaburzeniem. Wprowadzenie zmian w sposobie prowadzenia lekcji, tak aby odpowiadał on potrzebom komunikacyjnym Patryka. Uprzedzanie Patryka o mających nastąpić zmianach w planie lekcji i salach, w których odbywają się zajęcia. Oswajanie ucznia z ewentualnymi zmianami. Poprawa poziomu rozumienia przez ucznia zasad obowiązujących w społeczeństwie. Poprawa samopoczucia psychicznego Patryka na terenie szkoły. Rozmowy i ćwiczenia mające na celu ułatwienie Patrykowi zrozumienie zasad, pisanych i niepisanych, obowiązujących w relacjach z rówieśnikami. Umożliwienie Patrykowi odreagowania nadmiaru emocji podczas pobytu w szkole. Działania realizowane z uczniem w ramach poszczególnych form i sposobów udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej Formy i sposoby Dostosowanie warunków nauczania. Dostosowanie sposobów nauczania. Działania Wyznaczenie możliwie najcichszego miejsca do pracy w sali lekcyjnej. Szkolenie nauczycieli przez osoby ze Stowarzyszenia na rzecz Osób z Zespołem Aspergera.

Zmodyfikowanie sposobu nauczania i porozumiewania się z uczniem poprzez uwzględnienie specyficznych problemów komunikacyjnych chłopca.

6 Wydawanie jednoznacznych poleceń, upewnianie się przez nauczycieli, że uczeń zrozumiał polecenie, unikanie dwuznacznych wypowiedzi i porównań, podawanie konkretnych przykładów, ilustrowanie wypowiedzi rysunkami, sprawdzanie, czy uczeń zapisał pracę domową oraz informacje o podręcznikach i pomocach potrzebnych na kolejne zajęcia. Psychoterapia ucznia z zespołem Aspergera prowadzona przez specjalistę. Indywidualne spotkania z psychologiem. Zgodnie ze schematem terapii osoby z zespołem Aspergera. Wentylacja emocji, udzielenie wsparcia, pomoc w zrozumieniu sytuacji społecznej. Działania wspierające rodziców ucznia W miarę potrzeb konsultacje z wychowawcą i psychologiem szkolnym. Zakres współdziałania z innymi instytucjami Współpraca z terapeutą ucznia, realizacja jego zaleceń. Autor: Anna Tulczyńska

Psychoterapia ucznia z zespołem Aspergera prowadzona przez specjalistę. Indywidualne spotkania z psychologiem. Zgodnie ze schematem terapii osoby z zespołem Aspergera.

Podobne dokumenty

Uczeń zagrożony niedostosowaniem społecznym Opis przypadku We wrześniu naukę w IV klasie szkoły podstawowej rozpoczął Eryk.

Uczeń zagrożony niedostosowaniem społecznym Opis przypadku We wrześniu naukę w IV klasie szkoły podstawowej rozpoczął Eryk. Wkrótce wszyscy nauczyciele uczący w tej klasie mówili tylko o nim i o jego zachowaniach.