RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ

Transkrypt

1 Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ Niepubliczne Przedszkole Specjalne "Mamy Siebie" w Hrubieszowie Hrubieszów Kuratorium Oświaty w Lublinie

2 Wstęp Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w przedszkolu przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Raport z ewaluacji problemowej dotyczy jednego lub kilku z przedstawionych poniżej wymagań państwa. Ewaluacja zewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania przedszkola w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa: 1. Przedszkole realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój dzieci. 2. Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się 3. Dzieci nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. 4. Dzieci są aktywne. 5. Respektowane są normy społeczne. 6. Przedszkole wspomaga rozwój dzieci, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. 8. Promowana jest wartość wychowania przedszkolnego. 9. Rodzice są partnerami przedszkola. 10. Wykorzystywane są zasoby przedszkola i środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju. 11. Przedszkole w planowaniu pracy uwzględnia wnioski z analizy badań zewnętrznych i wewnętrznych. 12. Zarządzanie przedszkolem służy jego rozwojowi. Ewaluacja ma także na celu ustalenie poziomu spełniania przez przedszkole wymagań zawartych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia r. wraz ze zmianami z dnia r. Przedszkole może spełniać te wymagania na pięciu poziomach: Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez przedszkole. Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez przedszkole. Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez przedszkole. Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez przedszkole. Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez przedszkole. Niepubliczne Przedszkole Specjalne "Mamy Siebie" w Hrubieszowie 2/25

3 Opis metodologii Badanie zostało zrealizowane w dniach przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli: Alicja Siedlecka, Monika Żur. Badaniem objęto 8 dzieci (wywiad grupowy), 34 rodziców (ankieta i wywiad grupowy) i 7 nauczycieli (wywiad grupowy). Przeprowadzono wywiad indywidualny z dyrektorem placówki, grupowy z partnerami przedszkola, grupowy z pracownikami niepedagogicznymi, a także obserwacje zajęć, placówki i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje podstawowe obszary działania przedszkola. Wyjaśnienie skrótów dla narzędzi: OP - Arkusz obserwacji przedszkola OZ - Arkusz obserwacji zajęć w przedszkolu AD - Kwestionariusz ankiety dla dyrektora/dyrektorki przedszkola AR - Kwestionariusz ankiety dla rodziców ADZ - Kwestionariusz badania "Analiza danych zastanych" WGD - Scenariusz wywiadu grupowego z dziećmi WN - Scenariusz wywiadu grupowego z nauczycielami WR - Scenariusz wywiadu grupowego z rodzicami WD - Scenariusz wywiadu z dyrektorem/dyrektorką przedszkola WDPO - Scenariusz wywiadu z dziećmi po obserwacji WNPO - Scenariusz wywiadu z nauczycielem po obserwacji WP - Scenariusz wywiadu z partnerami WPN - Scenariusz wywiadu z pracownikami niepedagogicznymi Niepubliczne Przedszkole Specjalne "Mamy Siebie" w Hrubieszowie 3/25

4 Obraz Niepubliczne Przedszkole Specjalne "Mamy Siebie" w Hrubieszowie 4/25

5 Informacja o placówce Nazwa placówki Patron Typ placówki Miejscowość Ulica Numer Niepubliczne Przedszkole Specjalne "Mamy Siebie" w Hrubieszowie Przedszkole Hrubieszów ZAMOJSKA 16A Kod pocztowy Urząd pocztowy Telefon Fax Www HRUBIESZÓW Regon Publiczność Kategoria uczniów Charakter Uczniowie, wychow., słuchacze Oddziały Nauczyciele pełnozatrudnieni Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) Średnia liczba uczących się w oddziale Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela Województwo Powiat Gmina Typ gminy niepubliczna Dzieci lub młodzież brak specyfiki LUBELSKIE hrubieszowski Hrubieszów gmina miejska Niepubliczne Przedszkole Specjalne "Mamy Siebie" w Hrubieszowie 5/25

6 Poziom spełniania wymagań państwa Przedszkole realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój dzieci Przedszkole działa zgodnie z przyjętą przez radę pedagogiczną własną koncepcją pracy, uwzględniającą potrzeby rozwojowe dzieci, specyfikę pracy przedszkola oraz zidentyfikowane oczekiwania środowiska lokalnego (D) B Koncepcja pracy przedszkola jest znana rodzicom i przez nich akceptowana. (D) Koncepcja pracy przedszkola jest modyfikowana we współpracy z rodzicami. (B) Koncepcja pracy przedszkola jest realizowana we współpracy z rodzicami. (B) Dzieci są aktywne B Dzieci są zaangażowane w zajęcia prowadzone w przedszkolu i chętnie w nich uczestniczą. (D) Nauczyciele stwarzają sytuacje, które zachęcają dzieci do podejmowania różnorodnych aktywności. (D) Dzieci są wdrażane do samodzielności. (D) Dzieci inicjują i realizują działania na rzecz własnego rozwoju. (B) Dzieci uczestniczą w działaniach na rzecz społeczności lokalnej. (B) Przedszkole wspomaga rozwój dzieci, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji W przedszkolu rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe oraz sytuację społeczną każdego dziecka. (D) Informacje z przeprowadzonego rozpoznania są wykorzystywane w realizacji działań edukacyjnych. Zajęcia rewalidacyjne dla dzieci niepełnosprawnych oraz zajęcia specjalistyczne są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego dziecka. (D) Przedszkole współpracuje z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc dzieciom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną. (D) W przedszkolu są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność przedszkola. (D) B W opinii rodziców wsparcie otrzymywane w przedszkolu odpowiada potrzebom ich dzieci. (B) Niepubliczne Przedszkole Specjalne "Mamy Siebie" w Hrubieszowie 6/25

7 Wnioski 1. Realizowane przez Niepubliczne Przedszkole Specjalne "Mamy Siebie" w Hrubieszowie różnorodne i ciekawe działania są spójne z założeniami przyjętej koncepcji pracy. Stałe wzbogacanie bazy dydaktycznej placówki umożliwia realizację zaplanowanych zadań, co przyczynia się do rozwoju niepełnosprawnych przedszkolaków (ruchowo, intelektualnie oraz z autyzmem) i pozytywnych zmian w życiu codziennym ich rodzin. 2. Jednym z priorytetów w pracy przedszkola jest wspomaganie rozwoju przedszkolaków, w zależności od indywidualnych predyspozycji i schorzeń, co przekłada się na zadowolenie rodziców i ich powszechną opinię na temat adekwatności wsparcia ich dziecka. 3. Atrakcyjność stosowanych metod pracy (m.in. Metoda Domana, Metoda Kniessów, Metoda Knillów) zachęca dzieci do podejmowania różnorodnych aktywności, dlatego wykazują one swoje zaangażowanie w działaniach, a rodzice są zadowoleni z pracy przedszkola. 4. Zdecydowana większość dzieci jest zaangażowana w zajęcia realizowane w przedszkolu, dzięki temu, że nauczyciele stwarzają sytuacje, które inspirują je do podejmowania różnorodnej działalności i przyczyniają się do ich rozwoju. 5. Rozpoznanie możliwości psychofizycznych i potrzeb rozwojowych oraz sytuacji społecznej każdego dziecka, służy realizacji zajęć edukacyjnych i specjalistycznych, a wsparcie, które wychowankowie otrzymują od nauczycieli i specjalistów jest odpowiednie i satysfakcjonuje rodziców. Niepubliczne Przedszkole Specjalne "Mamy Siebie" w Hrubieszowie 7/25

8 Wyniki ewaluacji Wymaganie: Przedszkole realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój dzieci Stan oczekiwany: Edukacja jako działanie celowe wymaga koncepcji, czyli przyjęcia teoretycznych założeń, określenia celów i wyznaczenia sposobów ich realizacji. Istotne jest, aby jej podstawowe elementy składowe były znane, akceptowane przez nauczycieli i rodziców oraz zgodne z potrzebami rozwojowymi dziecka, specyfiką przedszkola, a także zidentyfikowanymi potrzebami środowiska. Poziom spełnienia wymagania: B Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Przedszkole pracuje zgodnie z przyjętą koncepcją pracy, uwzględnia zdiagnozowane potrzeby rozwojowe dzieci i oczekiwania ich rodziców. Działania realizowane w przedszkolu są spójne z założeniami koncepcji pracy i adekwatne do zdiagnozowanych potrzeb dzieci i oczekiwań środowiska. Na rzecz rozwoju przedszkolaków z niepełnosprawnością (ruchową, intelektualną oraz autyzmem) placówka współpracuje z rodziną, instytucjami wspomagającymi i środowiskiem lokalnym. Zaangażowanie wszystkich pracowników (pedagogicznych i niepedagogicznych) w planowaniu i realizowaniu licznych i różnorodnych przedsięwzięć oraz udział w szkoleniach (również rodziców) adekwatnych do potrzeb placówki, umożliwia przedszkolakom sprawniejsze funkcjonowanie w codziennym życiu. Przedszkole zapewnienia poczucia bezpieczeństwa i fachową opiekę, promuje dbałość o samodzielność w czynnościach samoobsługowych. Koncepcja jest powszechnie znana i akceptowana przez rodziców. Rodzice chętnie włączają się w realizację adekwatnych i spójnych działań, a ich propozycje są wykorzystywane do wprowadzania zmian w pracy przedszkola. Niepubliczne Przedszkole Specjalne "Mamy Siebie" w Hrubieszowie 8/25

9 Obszar badania: Przedszkole działa zgodnie z przyjętą przez radę pedagogiczną własną koncepcją pracy, uwzględniającą potrzeby rozwojowe dzieci, specyfikę pracy przedszkola oraz zidentyfikowane oczekiwania środowiska lokalnego Przedszkole posiada koncepcję pracy wynikającą z potrzeb rozwojowych dzieci, specyfiki pracy placówki i środowiska, w którym funkcjonuje. Zdaniem dyrektora i nauczycieli w Niepublicznym Przedszkolu Specjalnym Mamy Siebie w Hrubieszowie do najważniejszych założeń koncepcji pracy należy: szeroko rozumiany rozwój dziecka we wszystkich sferach: emocjonalnej, intelektualnej, poznawczej, społecznej, akceptacja dziecka, zapewnienie poczucia bezpieczeństwa, wdrażanie do samodzielności, zapewnienie zajęć zgodnie z rozpoznanymi możliwościami psychofizycznymi i rozwojowymi, integracja z innymi dziećmi, uspołecznienie, przygotowanie do podjęcia nauki w szkole, współpraca z rodzicami, wspieranie rodziny. Dyrektor podkreślił, że przedszkole podejmuje wiele różnorodnych działań, w ramach realizowanej koncepcji, które odpowiadają na potrzeby rozwojowe dzieci. Wszystkie dzieci są diagnozowane testem Schoplera, Monachijskiej Funkcjonalnej Diagnostyki Rozwojowej, oraz testem Kielina. Przedszkole zakupiło narzędzia do badania testem Schoplera, Monachijskiej Funkcjonalnej Diagnostyki Rozwojowej. Dla wszystkich dzieci opracowano Indywidualne Programy Edukacyjno Terapeutyczne. Przedszkole zapewniło wszystkim dzieciom dodatkowe zajęcia z rytmiki, dogoterapii, hipoterapii, rehabilitacji, logopedii, Integracji Sensorycznej, AAC alternatywnej metody komunikacji. Wszystkie sale wyposażone zostały w odpowiedni sprzęt, meble, tablice. Zakupiono komputery, programy komputerowe, takie jak: Boardmaker, program "Gotowość szkolnawspomaganie", ekran dotykowy do pracy z dzieckiem, przy wykorzystaniu programu Mówik Ponadto przedszkole realizuje program Mamo, Tato wolę wodę, którego założeniem jest zachęcanie dzieci do picia wody. Nauczyciele dbają o to, aby dzieci piły wodę, a nie słodkie napoje. Dyrektor podkreślił, że jest to szczególnie ważne w diecie dzieci z autyzmem. Niepubliczne Przedszkole Specjalne "Mamy Siebie" w Hrubieszowie 9/25

10 Obszar badania: Koncepcja pracy przedszkola jest znana rodzicom i przez nich akceptowana. Przeprowadzone badanie dowodzi, że rodzice znają i akceptują koncepcje pracy przedszkola. Na potwierdzenie tej tezy dyrektor poinformował, że placówka zapoznaje rodziców z koncepcją pracy. Na początku roku szkolnego, podczas zebrania z rodzicami przedstawiona jest koncepcja pracy przedszkola. Dyrektor podkreślił, że rodzice potwierdzają potrzebę realizacji głównych celów pracy, tzn. indywidualizację w podejściu do każdego dziecka, zapewnienie pełnego bezpieczeństwa, akceptacji, wdrażanie do samodzielności, integrację z innymi dziećmi, uspołecznienie.dotychczas rodzice nie zgłaszali uwag dotyczących koncepcji pracy przedszkola. Obszar badania: Koncepcja pracy przedszkola jest modyfikowana we współpracy z rodzicami. Rodzice uczestniczą w modyfikacji koncepcji pracy przedszkola. Zdaniem dyrektora i nauczycieli we wrześniu rodzice zapoznają się z koncepcją pracy przedszkola i zostają poinformowani o możliwości jej modyfikacji. Na zebraniu Rady Rodziców mają możliwość przedstawienia swoich pomysłów i wniosków. Na prośbę rodziców został wydłużony czas pracy przedszkola oraz na stałe do harmonogramu pacy przedszkola weszły zajęcia z grupy Matka z dzieckiem. Warto dodać, że rodzice potwierdzili (wywiad), uczestnictwo w ustalaniu najważniejszych dla przedszkola priorytetów, celów. Według rodziców najważniejszym priorytetem przedszkola jest uspołecznienie dzieci oraz nauka samodzielności. Obszar badania: Koncepcja pracy przedszkola jest realizowana we współpracy z rodzicami. Z przeprowadzonej ewaluacji wynika, że realizacja koncepcji pracy przedszkola jest efektem współpracy placówki z rodzicami. Zdaniem rodziców (wywiad) główne założenia przedszkola to: szeroko rozumiany rozwój dziecka we wszystkich sferach: emocjonalnej, intelektualnej, poznawczej, społecznej, akceptacja dziecka, zapewnienie poczucia bezpieczeństwa, wdrażanie do samodzielności, zapewnienie zajęć zgodnie z rozpoznanymi możliwościami psychofizycznymi i rozwojowymi, integracja z innymi dziećmi, uspołecznienie, przygotowanie do podjęcia nauki w szkole, współpraca z rodzicami, wspieranie rodziny. Rodzice podkreślili, iż różni się ta koncepcja od innych specyfiką placówki, w tym przedszkolu są dzieci specjalnej troski [wypowiedź rodzica]. Dodali, że wszystkie działania podejmowane przez przedszkole jest przez nich akceptowane. Zdaniem dyrektor i nauczycieli rodzice uczestniczą w spotkaniach organizowanych przez przedszkole, są otwarci na współpracę z nauczycielami, sami również wychodzą z inicjatywą spotkań z dyrektorem, nauczycielami, bądź innymi rodzicami. Są obecni na wszystkich uroczystościach przedszkolnych, np. urodzinach dzieci (rodzice Niepubliczne Przedszkole Specjalne "Mamy Siebie" w Hrubieszowie 10/25

11 przygotowują słodki poczęstunek dla przedszkolaków); wigilii (czytają teksty bożonarodzeniowe, przygotowują potrawy wigilijne); zabawie choinkowej; Dniu Nauczyciela; Dniu Babci i Dziadka; Dniu Rodziny. Ponadto rodzice są obecni podczas wycieczek, np. do Nowej Dęby, do fabryki bombek, do ZOO w Zamościu. Rodzice biorą udział w zajęciach otwartych, warsztatach, programach, np. wykonanie ozdób wielkanocnych, bożonarodzeniowych, w programie Carole Sutton (programie, którego głównym założeniem jest pokazanie, jak ważne są zasady i konsekwencja w wychowywaniu dzieci z trudnymi zachowaniami). Rodzice biorą czynny udział w spotkaniach grupy Matka z dzieckiem. Podczas tych spotkań rodzice nabywają umiejętność organizacji edukacyjnej zabawy z dziećmi, mają okazję do wymiany swoich spostrzeżeń, doświadczeń, niejednokrotnie nawiązują biskie znajomości i wspólnie dążą do rozwiązania podobnych problemów. Niepubliczne Przedszkole Specjalne "Mamy Siebie" w Hrubieszowie 11/25

12 Wymaganie: Dzieci są aktywne Stan oczekiwany: Aktywność dzieci powinna wiązać się z różnorodnymi działaniami warunkującymi uczenie się i pozwalającymi na rozwijanie samodzielności. Ważnym elementem pracy przedszkola jest wspieranie dzieci w podejmowanych przez nie własnych inicjatywach wpływających na ich rozwój oraz rozwój środowiska. Rezultatem pracy przedszkola jest ciekawy świata, kreatywny wychowanek, gotowy zadawać pytania i poszukiwać odpowiedzi. Poziom spełnienia wymagania: B Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Zdecydowana większość dzieci jest zaangażowana w zajęcia realizowane w przedszkolu, dzięki temu, że nauczyciele stwarzają sytuacje, które inspirują je do podejmowania różnorodnych aktywności. Oferta programowa i zajęcia dodatkowe wpływają na rozwój zainteresowań dzieci. Dzieci włączają się w działania na rzecz środowiska lokalnego, które organizowane są przez przedszkole i instytucje lokalne. Obszar badania: Dzieci są zaangażowane w zajęcia prowadzone w przedszkolu i chętnie w nich uczestniczą. Dzieci z Niepublicznego Przedszkola Specjalnego w Hrubieszowie, w miarę swoich możliwości, angażują się w zajęcia prowadzone w placówce. Zarówno wszyscy rodzice (ankieta - wykres 1 j), partnerzy placówki jak i pracownicy niepedagogiczni uważają, że dzieci chętnie uczestniczą w zajęciach oferowanych przez przedszkole. Partnerzy dodali, że obserwując dzieci widzą, że bardzo chętnie przychodzą do przedszkola, czują się w nim bezpiecznie, mają wspaniała opiekę [wypowiedź partnera]. Zajęcia odbywają się nie tylko na terenie przedszkola, ale też innych placówek oświatowych, jak widzimy zadowolenie, uśmiech na twarzach tych dzieci to znaczy, że praca nauczycieli (bardzo ciężka) daje efekty, dzieci mają zapewnioną nie tylko edukację, opiekę, ale też rehabilitację, zajęcia z logopedą [wypowiedź partnera]. W ocenie pracowników niepedagogicznych przedszkole wyposażone jest w bardzo atrakcyjne dla dzieci zabawki i pomoce dydaktyczne, co uatrakcyjnia zajęcia. Dzieci czują się bezpiecznie, są indywidualnie traktowane. Ponadto do uczestnictwa w zajęciach są motywowani poprzez, tzw. karty motywacyjne, pochwały w postaci braw, pochwały słowne, naklejki, pochwały do rodziców. Chętnie wychodzą na spacery, uczestniczą w przedstawieniach, biorą udział w konkursach. Podczas obserwacji zajęć dzieci na miarę swoich możliwości zaangażowane były w zajęcia. Niepubliczne Przedszkole Specjalne "Mamy Siebie" w Hrubieszowie 12/25

13 Wykres 1j Obszar badania: Nauczyciele stwarzają sytuacje, które zachęcają dzieci do podejmowania różnorodnych aktywności. Nauczyciele podejmują różnorodne działania (adekwatne do schorzenia przedszkolaków), które aktywizują dzieci. Zdaniem dyrektora i nauczycieli uatrakcyjniają oni zajęcia ciekawymi pomocami dydaktycznymi (labirynty i zabawki manipulacyjne, puzzle, memory, edukacyjne książki, płyty CD z bajkami, klocki, gry edukacyjne, zabawki tematyczne, karty pracy, tworzenie własnych kart pracy). Prowadzą doświadczania wielozmysłowe poprzez terapie w sali doświadczania świata, sali logopedycznej rehabilitacyjnej, hydroterapii, sali AAC - alternatywnej metody komunikowania się, sali integracji sensorycznej, sali zabaw. Zajęcia prowadzone są różnymi metodami, m.in. jest to: Arteterapia nieskrępowana, spontaniczna twórczość dziecka, np. rysowanie, malowanie, lepienie, taniec. Bajkoterapia zamierzone wykorzystanie bajek zmierzające do realizacji celów ogólnorozwojowych, profilaktycznych i rewalidacyjnych. Dogoterapia ćwiczenia i zabawy z psami umożliwiające rehabilitację ruchową i umysłową. Hipoterapia forma usprawniania dzieci wpływająca na sferę psychospołeczną. Metoda Dobrego Startu metoda służąca koordynacji wzrokowo przestrzennej, rozwija pamięć słuchowo wzrokową. Metoda Domana usprawnianie polegające na bodźcowaniu mózgu odpowiednimi sygnałami. Metoda Kniessów gimnastyka twórcza utaneczniona, polegająca na poszukiwaniu nowych form i rodzajów ruchu. Niepubliczne Przedszkole Specjalne "Mamy Siebie" w Hrubieszowie 13/25

14 Metoda Knillów metoda wykorzystywana w indywidualnej lub grupowej terapii do stymulowania u dzieci świadomości istnienia własnego ciała. Metoda Montessori wczesna integracja społeczna dziecka o zaburzonym rozwoju. Metoda ośrodków pracy jest to koncepcja kształcenia koncentrująca się wokół zagadnień bliskich dziecku. Metoda Peto (nauczanie kierowane) metoda łączy usprawnianie lecznicze, psychopedagogiczne. Głównym celem metody jest przygotowanie dziecka do samodzielnego życia poprzez pobudzanie rozwoju w zakresie czynności ruchowych, mowy, funkcji poznawczych, uspołecznienia. Metoda Ruchu Rozwijającego W. Sherborne zabawy, ćwiczenia ruchowe służące rozwojowi poczucia bezpieczeństwa, umiejętności nawiązywania kontaktów z drugą osobą i współdziałania w grupie, wrażliwości, odpowiedzialności, kreatywności. Metoda integracji sensorycznej celem tej terapii jest wzbogacanie zdolności mózgu do dostrzegania bodźców płynących z otoczenia, do odczytywania i zapamiętywania ich oraz opartego na tej podstawie świadomego działania. Metoda symultaniczno-sekwencyjna - jest skutecznym sposobem nabywania umiejętności czytania ze zrozumieniem. Wykorzystuje wiedzę o sekwencyjnych zdolnościach lewej półkuli mózgowej przy równoczesnym korzystaniu z symultanicznych sposobów przetwarzania bodźców językowych półkuli prawej. Muzykoterapia muzyka wyzwala korzystne stany emocjonalne, daje możliwość wyrażania najgłębszych uczuć, atrakcyjnie wypełnia czas wolny, stymuluje do działań twórczych, zapewnia relaks. Niedyrektywna Terapia Zabawowa metoda mobilizuje dziecko do samodzielnego podejmowania decyzji, pokonywania trudności, wpływa pozytywnie na jego rozwój emocjonalny. PCS Pictures Comunications Symoboles jeden z wielu wspomagających i alternatywnych sposobów porozumiewania się. Poranny krąg rodzaj zajęć, których celem jest budowanie zaufania i poczucia bezpieczeństwa poprzez dostarczanie dzieciom bodźców pochodzących ze świata przyrody. Sala Doświadczania Świata celem metody jest pobudzanie zmysłów, oddziaływanie na nie przy pomocy odpowiednio dobranych bodźców. Zabawa paluszkowa zabawy typu: Idzie kominiarz, Idzie rak, Warzyła sroczka., dostarczają dzieciom ogromnej radości i poczucia sprawstwa. AAC - alternatywne metody komunikowania się, wycieczki zajęcia integracyjne - wyjścia do innych przedszkoli oraz pobliskiej szkoły podstawowej, przedstawienia, teatrzyki. Warto dodać, iż obserwacja zajęć potwierdziła stosowanie przez nauczycieli różnorodnych form i metod pracy w celu aktywizacji dzieci. Dyrektor poinformował, że w przedszkolu prowadzone są liczne zajęcia dodatkowe, zgodnie z rozpoznaniem potrzeb i możliwości dzieci oraz ich rodziców. Wszystkie dzieci uczestniczą w zajęciach: rytmiki, hipoterapii, dogoterapii, natomiast w zajęciach z logopedii 19 dzieci, rehabilitacji 10, integracji sensorycznej 16, zajęciach alternatywnej komunikacji AAC 13 dzieci, zajęciach ogólnorozwojowych 3, ogólnorozwojowych przygotowujących do szkoły 6, zajęciach tanecznych (zespół Słodziaki ) 8. Niepubliczne Przedszkole Specjalne "Mamy Siebie" w Hrubieszowie 14/25

15 Obszar badania: Dzieci są wdrażane do samodzielności. W Niepublicznym Przedszkolu Specjalnym w Hrubieszowie wdraża się dzieci do samodzielności. W ocenie dyrektora, partnerów przeszkolą oraz pracowników niepedagogicznym nauczyciele pozytywnie wzmacniają nawet najmniejszy przejaw samodzielności, chwalą, motywują brawami, uśmiechem, formułą przybij piątkę, nagrodą rzeczową, np. naklejką, znaczkiem. Zachęcają dzieci aby samodzielnie sprzątały zabawki, odkładały na miejsce wskazane przedmioty. Dzieci korzystają z tablicy komunikacyjnej, na której przygotowany jest odpowiedni symbol obrazkowy, w ten sposób dzieci uczą się jak zakomunikować, że chcą np. zupę, drugie danie czy napój. Ponadto w przedszkolu realizowany jest program zajęć samoobsługowych Zosia Samosia. Podczas obserwacji zajęć wszystkie nauczycielki zachęcały dzieci do samodzielnego wykonywania zadań i tak prowadziły zajęcia, by przedszkolaki, na miarę swoich możliwości, same wybierały zabawy, w które chcą się bawić. Obszar badania: Dzieci inicjują i realizują działania na rzecz własnego rozwoju. Wszyscy nauczyciele umożliwiają dzieciom inicjowanie i realizację działań na rzecz własnego rozwoju. Według dyrektora, pracowników niepedagogicznych (wywiad), dzieci podejmują działania z własnej inicjatywy, w tym, m.in: dzieci same sięgają po zabawki, klocki, kredki, książki, zwierzątka, informując w ten sposób, czy chcą się bawić, czy malować, bądź czytać, wskazują na magnetofon, płytę, które są w sali w widocznym miejscu, informują, że chcą tańczyć, słuchać muzykę, pokazują na PCS symbolach obrazkowych co chcą w danym czasie robić, przygotowują tablicę komunikacyjną z planem dnia, w stołówce pokazują, czy chcą zupę, czy drugie danie lub chcą pić, często organizują sobie zabawę tematyczną, np. ustawiając naczynka, wyjmując z szafki układanki, puzzle, również krzykiem i płaczem informują, że nie chcą w tym momencie podjąć aktywności zaproponowanej przez nauczyciela, w sali zabaw wykazują największą kreatywność, jest to możliwe dzięki bogatemu wyposażeniu naszej placówki w pomoce i środki dydaktyczne. Pracownicy niepedagogiczni dodali również, że przedszkole uczy samodzielności i umiejętności niezbędnych do dalszej nauki, dba o zdrowie i bezpieczeństwo swoich wychowanków, właściwe postawy moralne, uczy samodzielności, rozwija sprawność ruchową, uczy zachowania w różnych sytuacjach. Dzieci z własnej inicjatywy sięgają po zabawki, tablice, PCS-y, układają plan dnia, znaczki obecności, pokazują co chcą rysować, pokazują, że chcą tańczyć, śpiewać, słuchać muzyki, oglądać książeczki, chętnie uczestniczą w dogoterapii, hipoterapii, rytmice. Obserwacja zajęć wykazała, że większość dzieci podejmowała działania wynikające z ich inicjatywy. Na terenie Niepublicznego Przedszkola Specjalnego w Hrubieszowie widoczne są wytwory prac niektórych dzieci (prace plastyczne), które mają właściwie rozwiniętą motorykę małą. Tematyka prac wynika z indywidualnych przeżyć dzieci, bezpośrednich potrzeb oraz obserwacji otoczenia. Niepubliczne Przedszkole Specjalne "Mamy Siebie" w Hrubieszowie 15/25

16 Obszar badania: Dzieci uczestniczą w działaniach na rzecz społeczności lokalnej. Dzieci uczestniczą w działaniach na rzecz środowiska lokalnego. Świadczy o tym wypowiedź dyrektora, partnerów przedszkola i rodziców. W ich opinii zdecydowana większość wychowanków włącza się chętnie i często w akcje na rzecz społeczności lokalnej, np.: we współpracy ze Specjalnym Ośrodkiem Szkolno- Wychowawczym dzieci uczestniczyły we Mszy św. upamiętniającej kanonizację Jana Pawła II (niesienie darów), udział w konkursie Top Model organizowanym każdego roku (dzieci prezentowały stroje wykonane we współpracy z rodzicami), występ podczas uroczystości jubileuszowej 45-lecia SOSW i 35- lecia Bursy Międzyszkolnej (występ dzieci w zespole tanecznym "Słodziaki", zabawy choinkowej), udział w licznych konkursach organizowanych przez Hrubieszowski Dom Kultury, Bibliotekę Pedagogiczną, wyjazd do Teatru Andersena w Lublinie, zajęcia integracyjne w Zespole Szkół Miejskich nr 3, z przedszkolakami z Przedszkola Miejskiego nr 1 im. Małego Księcia, Przedszkola Miejskiego nr 2, udział w wycieczkach organizowanych i zaplanowanych przez nauczycieli, np. wycieczka do Maziarni, wycieczka do Nowej Dęby, do Zamościa, Dzień Nauczyciela, wigilia oraz Dzień Babci i Dziadka, zorganizowanych przy współpracy z rodzicami oraz na ich wniosek, udział w konkursie "Magiczne drzewko" organizowanym przez przedszkole każdego roku (w konkursie brały udział dzieci z przedszkoli miejskich oraz z terenu gminy). Dzięki uczestnictwu dzieci w tego typu zajęciach i aktywnościach zmienia się obraz osoby z niepełnosprawnością. Społeczeństwo ma okazję zobaczyć, że dzieci z niepełnosprawnością potrafią wiele, jeśli czują się pewnie i bezpiecznie. Niepubliczne Przedszkole Specjalne "Mamy Siebie" w Hrubieszowie 16/25

17 Wymaganie: Przedszkole wspomaga rozwój dzieci, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji Stan oczekiwany: W przedszkolu każde dziecko powinno mieć szansę na wszechstronny rozwój. W tym celu przedszkole podejmuje różnorodne działania, uwzględniające możliwości i potrzeby dzieci. Powinny być one oparte na diagnozie, prowadzone wspólnie z instytucjami wspierającymi dzieci, a ich skuteczność poddawana refleksji. Ważnym celem tych działań jest przeciwdziałanie dyskryminacji. Poziom spełnienia wymagania: B Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Nauczyciele rozpoznają potrzeby rozwojowe dzieci poprzez systematyczną diagnozę swoich wychowanków. Różnorodne działania organizowane w placówce są celowe i adekwatne do potrzeb i możliwości dzieci, w realizację których chętnie włączają się rodzice. Placówka oferuje szeroką gamę zajęć dodatkowych i specjalistycznych. Posiada do nich odpowiednio wyposażone pracownie i gabinety oraz wykwalifikowaną kadrę. Zdaniem rodziców ich dzieci otrzymują w przedszkolu indywidualne wsparcie odpowiadające ich potrzebom. Współpraca przedszkola z podmiotami wspierającymi dzieci wynika z potrzeb i ich sytuacji społecznej. Instytucje wspierają placówkę w wychowaniu dzieci, udzielają pomocy socjalnej i materialnej rodzinom, wspomagają pracę z dzieckiem. Realizowane działania antydyskryminacyjne obejmują całą społeczność przedszkola. Obszar badania: W przedszkolu rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe oraz sytuację społeczną każdego dziecka. W przedszkolu nauczyciele rozpoznają potrzeby, zdolności i zainteresowania dzieci poprzez: wywiad z rodzicami, obserwację, analizę dokumentacji, sprawdzenie umiejętności dzieci poza przedszkolem, wprowadzanie tematycznych tablic komunikacyjnych stosowanych w miejscach poza salą przedszkolną, udział w teatrzykach, uroczystościach, wycieczkach. Najważniejsze potrzeby to: zapewnienie poczucia bezpieczeństwa zarówno psychicznego, jak i fizycznego, pełna akceptacja, aktywność własna, potrzeba indywidualizacji, potrzeba ruchu, komunikacji, zabawy, potrzeba odpowiedniej diety, integracji, uspołeczniania, samoobsługi, odnalezienie się w nowym miejscu, potrzeba Niepubliczne Przedszkole Specjalne "Mamy Siebie" w Hrubieszowie 17/25

18 sprawstwa. Wszystkie dzieci (33) posiadające orzeczenie do kształcenia specjalnego wymagają prowadzenia zajęć uwzględniających dane potrzeby. Dzieci, które nie komunikują się werbalnie mają przygotowane tablice komunikacyjne, PCS-y (Picture Communication Symbols) tzn. symbole obrazkowe, za pomocą których mogą wyrażać swoje potrzeby, zrozumieć znaczenie słów. Dzieci uczestniczą w zajęciach AAC alternatywnej komunikacji, są to zajęcia indywidualne, podczas których uczą się symboli. Terapeuta, obserwując aktywność dziecka często podąża za nim i włącza inną alternatywną metodę komunikacji np. makaton, czyli gesty, gestom, symbolom obrazkowym zawsze towarzyszy komunikacja werbalna. Podczas zajęć w grupie, również stosowane są PCS-y, za pomocą których układany jest plan dnia, plan zajęć dydaktycznych, również wykorzystane są podczas posiłków i czynności higienicznych. Symbole obrazkowe ułatwiają komunikację, dzieci są spokojniejsze, bardziej aktywne, mogą wyrazić swoje potrzeby. Również rodzicom udostępniane są symbole obrazkowe, aby w domu kontynuować tę formę komunikacji. Nauczyciele uczestniczyli w szkoleniach na temat alternatywnych metod komunikowania się. W przedszkolu podejmuje się zorganizowane działania takie, jak: kompensowanie braku mowy i komunikacji poprzez wprowadzenie symboli obrazkowych, tablice komunikacyjne Picture Comunications Symbols, Makaton gesty, zajęcia logopedyczne - usprawnianie motoryki artykulacyjnej, doskonalenie mowy i komunikacji, zapewnienie rehabilitacji ( usprawnianie motoryki małej i dużej), korzystanie z zasobów specjalistycznych gabinetów: sala rehabilitacyjna z hydroterapią, gabinet logopedyczny ze specjalistycznymi pomocami do terapii mowy, zapewnienie dzieciom ciepłego posiłku w stołówce placówki, aktualizacja strony internetowej przedszkola (galeria zdjęć, notatki z uroczystości, informacje dla rodziców), organizowanie dojazdów dla dzieci z okolicznych miejscowości, meble Peto (szczebelkowe) w sali dzieci z niepełnosprawnością ruchową indywidualna praca z dzieckiem w sali Integracji Sensorycznej z wykorzystaniem specjalistycznych narzędzi, dobieranie dzieci w zależności od rodzaju i stopnia zaburzenia (uwzględnienie liczebności grupy, liczby osób wspomagających), realizacja projektu Wspólnie rozwiążmy nasze problemy otwarcie grupy Matka z Dzieckiem realizacja projektu Mamo, Tato wolę wodę, Kubusiowi Przyjaciele Natury, podwyższanie kwalifikacji zawodowych i samodoskonalenie poprzez udział w kursach kwalifikacyjnych, studia podyplomowe, warsztaty i szkolenia, dzielenie się wiedzą i doświadczeniem z innymi nauczycielami, monitorowanie efektywności własnej pracy (ewaluacja wewnętrzna, sprawozdania śródsemestralne i końcoworoczne, ewaluacja Indywidualnych Programów Edukacyjno Terapeutycznych oraz programów specjalistycznych), informowanie rodziców o różnych źródłach dofinansowania pomocy do pracy z dzieckiem w domu sporządzanie opinii na podstawie której rodzice mają szansę dostać potrzebny sprzęt (wózki, rowerki, tablety, komputery, specjalistyczne programy), tworzenie dokumentacji związanej z osiągnięciem przez dziecko dojrzałości szkolnej (opinie specjalistów logopedy, wychowawcy, terapeuty wczesnego wspomagania), organizowanie konkursu plastycznego,,magiczne Dzrewko na terenie Gminy Hrubieszów, Niepubliczne Przedszkole Specjalne "Mamy Siebie" w Hrubieszowie 18/25

19 udział w licznych konkursach na terenie miasta, np.,,kartka Bożonarodzeniowa,,,Wokół wielkanocnej nadziei, organizacja i koordynacja działań związanych z realizacją konkursu plastyczno literackiego,,lato w moich oczach pod patronatem Wojewody Lubelskiego, udział pracowników przedszkola w przedstawieniu charytatywnym,,królowa Śniegu wystawienie spektaklu w Hrubieszowskim Domu Kultury dla społeczności lokalnej, współpraca z: poradnią psychologiczno - pedagogiczną, Powiatowym Zespołem Placówek Szkolno Wychowawczych w Hrubieszowie, kuratorami, Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie, Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej oraz Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej, ośrodkami kultury i placówkami oświatowymi (Hrubieszowski Dom Kultury, Muzeum im. Ks. Stanisława Staszica), ze specjalistami (psycholog, neurolog, psychiatra dziecięcy, terapeuci). Wszyscy ankietowani rodzice (26) twierdzi, że przynajmniej kilka razy w roku nauczyciele rozmawiają z nimi o potrzebach ich dzieci (wykres 1j). Wykres 1j Niepubliczne Przedszkole Specjalne "Mamy Siebie" w Hrubieszowie 19/25

20 Obszar badania: Informacje z przeprowadzonego rozpoznania są wykorzystywane w realizacji działań edukacyjnych. Zajęcia rewalidacyjne dla dzieci niepełnosprawnych oraz zajęcia specjalistyczne są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego dziecka. Działania podejmowane przez nauczycieli przedszkola obejmują zdiagnozowane potrzeby i możliwości wychowanków. Proponowane zajęcia są adekwatne do poszczególnych grup oraz indywidualnej sytuacji każdego dziecka. Nauczyciele różnicują stopień trudności zadań dla każdego dziecka, dzieci mają możliwość dokonywać wyboru aktywności uatrakcyjnianie zajęć licznymi pomocami dydaktycznymi (np.: labirynty i zabawki manipulacyjne, puzzle, memory, edukacyjne książki, płyty CD z bajkami, klocki, gry edukacyjne, zabawki tematyczne karty pracy). Zajęcia odbywają się w sali "doświadczania świata", logopedycznaej, rehbilitacyjnej, hydroterapii, sali AAC (alternatywne metody komunikowania się), integracji sensorycznej, sali zabaw. Metody i formy pracy dostosowywane są do indywidualnych potrzeb dziecka, m.in. arteterapia nieskrępowana, spontaniczna twórczość dziecka np. rysowanie, malowanie, lepienie, taniec, bajkoterapia zamierzone wykorzystanie bajek zmierzające do realizacji celów ogólnorozwojowych, profilaktycznych i rewalidacyjnych, dogoterapia ćwiczenia i zabawy z psami umożliwiające rehabilitację ruchową i umysłową, hipoterapia forma usprawniania dzieci wpływająca na sferę psychospołeczną, Metoda Dobrego Startu metoda służąca koordynacji wzrokowo przestrzennej, rozwija pamięć słuchowo wzrokową, Metoda Domana usprawnianie polegające na bodźcowaniu mózgu odpowiednimi sygnałami, Metoda Kniessów gimnastyka twórcza utaneczniona, polegająca na poszukiwaniu nowych form i rodzajów ruchu, Metoda Knillów metoda wykorzystywana w indywidualnej lub grupowej terapii do stymulowania u dzieci świadomości istnienia własnego ciała, Metoda Montessori wczesna integracja społeczna dziecka o zaburzonym rozwoju, Metoda ośrodków pracy jest to koncepcja kształcenia koncentrująca się wokół zagadnień bliskich dziecku, Metoda Peto (nauczanie kierowane) metoda łączy usprawnianie lecznicze, psychopedagogiczne. Głównym celem metody jest przygotowanie dziecka do samodzielnego życia poprzez pobudzanie rozwoju w zakresie czynności ruchowych, mowy, funkcji poznawczych, uspołecznienia, Metoda Ruchu Rozwijającego W.Sherborne zabawy, ćwiczenia ruchowe służące rozwojowi poczucia bezpieczeństwa, umiejętności nawiązywania kontaktów z drugą osobą i współdziałania w grupie, wrażliwości, odpowiedzialności, kreatywności, Metoda integracji sensorycznej celem tej terapii jest wzbogacanie zdolności mózgu do dostrzegania bodźców płynących z otoczenia, do odczytywania i zapamiętywania ich oraz opartego na tej podstawie świadomego działania, Metoda symultaniczno-sekwencyjna - jest skutecznym sposobem nabywania umiejętności czytania ze zrozumieniem. Wykorzystuje wiedzę o sekwencyjnych zdolnościach lewej półkuli mózgowej przy równoczesnym korzystaniu z symultanicznych sposobów przetwarzania bodźców językowych półkuli prawej, Muzykoterapia muzyka wyzwala korzystne stany emocjonalne, daje możliwość wyrażania najgłębszych uczuć, atrakcyjnie wypełnia czas wolny, stymuluje do działań twórczych, zapewnia relaks, Niedyrektywna Terapia Zabawowa metoda mobilizuje dziecko do samodzielnego podejmowania decyzji, pokonywania trudności, wpływa pozytywnie na jego rozwój emocjonalny, PCS Pictures Comunications Symoboles jeden z wielu wspomagających i alternatywnych sposobów porozumiewania się, Poranny krąg rodzaj zajęć, których celem jest budowanie zaufania i poczucia bezpieczeństwa poprzez dostarczanie dzieciom bodźców pochodzących ze świata przyrody, Sala Doświadczania Świata celem metody jest pobudzanie zmysłów, oddziaływanie na nie przy pomocy odpowiednio dobranych bodźców, Zabawa paluszkowa zabawy typu: Idzie kominiarz, Idzie rak, Warzyła sroczka., dostarczają dzieciom ogromnej radości i poczucia sprawstwa. terapią logopedyczną ćwiczenia narządów artykulacyjnych, kształtowanie mowy czynnej i biernej rozumienie i nadawanie mowy rehabilitacją usprawnianie motoryki małej i dużej stworzenie sali zabaw, udoskonalanie przedszkolnego placu zabaw wprowadzono hydroterapie, zajęcia z dogoterapii zajęcia Niepubliczne Przedszkole Specjalne "Mamy Siebie" w Hrubieszowie 20/25