POLSKI ZWIĄZEK HODOWCÓW I PRODUCENTÓW BYDŁA MIĘSNEGO REGULAMIN PROWADZANIA OCENY WARTOŚCI UŻYTKOWEJ BYDŁA MIĘSNEGO

Transkrypt

1 POLSKI ZWIĄZEK HODOWCÓW I PRODUCENTÓW BYDŁA MIĘSNEGO REGULAMIN PROWADZANIA OCENY WARTOŚCI UŻYTKOWEJ BYDŁA MIĘSNEGO 1

2 PODSTAWA PRAWNA Ocena wartości użytkowej bydła typu użytkowego mięsnego prowadzona jest w Polsce przez Polski Związek Hodowców i Producentów Bydła Mięsnego na podstawie metodyki oceny wartości użytkowej bydła typu użytkowego mięsnego opracowanej przez Związek i przedłożonej Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Metodyka ta została opracowana w oparciu o następujące akty prawne: 1. Ustawę z dnia 29 czerwca 2007 r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich (tekst jednolity Dz. U. z 2007 r. Nr 133, poz. 921) 2. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 19 czerwca 2008 r. w sprawie upoważnienia związków hodowców lub innych podmiotów do wykonywania zadań z zakresu prowadzenia oceny wartości użytkowej lub hodowlanej zwierząt (Dz. U. Nr. 122, poz. 787). 3. Decyzję Komisji 2006/427/WE z 20 czerwca 2006 r. ustanawiającą metody oceny wartości użytkowej i metody oceny wartości genetycznej zwierząt hodowlanych czystorasowych z gatunku bydła (Dz. U. WE L 169 z , str. 56). 4. Wytyczne ICAR (International Committee for Animal Recording- Międzynarodowy Komitet ds. Kontroli Użytkowości Zwierząt). Przy identyfikacji ocenianych zwierząt mają zastosowanie przepisy: 1. Ustawy z dnia 2 kwietnia 2004 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt (Dz. U. Nr 91, poz. 872 i z 2005 r. Nr 100, poz. 837), 2. Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 lipca 2005 r. w sprawie księgi rejestracji bydła, świń, owiec lub kóz (Dz. U. Nr 151, poz. 1268), 3. Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 lipca 2004 r. w sprawie określenia wzoru paszportu konia i wzoru paszportu bydła (Dz. U. Nr 203, poz. 2083), 4. Rozporządzenia Komisji (WE) Nr 911/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania rozporządzenia (WE) Nr 1760/2000 Parlamentu Europejskiego i Rady w zakresie kolczyków, paszportów i rejestrów gospodarstw (Dz. Urz. WE Nr 165 z 30 kwietnia 2004 s. 65, Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 3, t. 46, s. 242), 5. Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1760/2000 z dnia 17 lipca 2000 r. ustanawiającego system identyfikacji i rejestracji bydła i dotyczącego etykietowania wołowiny i produktów z wołowiny oraz uchylającego rozporządzenie rady (WE) Nr 820/97 (Dz. Urz. WE L 204 z ; UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3 t. 30, str. 248). 2

3 DEFINICJE OKREŚLEŃ UŻYTYCH W REGULAMINIE 1. Dokumentacja OWUB i dokumentacja hodowlana - zbiór dokumentów zawierających informacje o zwierzęciu, jego przodkach i potomstwie, stadzie lub rodzie, w szczególności zawierający dane o wartości użytkowej i hodowlanej zwierząt. 2. Grupa wiekowa - zwierzęta, dla których wspólny jest okres pomiędzy początkową, dopuszczalną datą określenia mas ciała najmłodszego cielęcia w grupie a ostatnią dopuszczalną datą określenia mas ciała najstarszego cielęcia w grupie. 3. Hodowca - osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, prowadząca, na podstawie zawartej umowy, hodowlę zwierząt wraz z ich dokumentacją hodowlaną. Hodowcą może być posiadacz zwierząt, który wszedł w ich posiadanie na podstawie umowy dzierżawy (lub innej) zawartej z właścicielem. 4. Karta jałówki - krowy rasy mięsnej- dokument hodowlany sporządzany dla każdego zwierzęcia ocenianego płci żeńskiej w stadzie. 5. Karta buhaja rasy mięsnej - dokument hodowlany sporządzany dla każdego buhajka zakwalifikowanego do dalszej hodowli przez prowadzącego księgi hodowlane. 6. Kolczyk - plastikowa zawieszka uszna zawierająca informacje zgodne z przepisami ustawy o identyfikacji i rejestracji bydła i Rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 24 maja 2004 r. w sprawie sposobu oznakowania bydła, owiec, kóz oraz świń, określenia wzorów znaków identyfikacyjnych oraz wymagań i warunków technicznych kolczyków dla zwierząt gospodarskich (Dz. U. Nr 136, poz z późn. zm.). 7. Określenie masy ciała zwierzęcia - ustalanie wagi zwierzęcia poprzez jego ważenie na wadze inwentarzowej (pomostowej, dźwigniowej lub elektronicznej). 8. OWUB - ocena wartości użytkowej bydła typu użytkowego mięsnego. 9. Prowadzący ocenę wartości użytkowej bydła typu użytkowego mięsnego - Polski Związek Hodowców i Producentów Bydła Mięsnego (PZHiPBM). 10. Paszport bydła - dokument identyfikacyjny towarzyszący zwierzęciu w trakcie przemieszczania przez całe jego życie, którego wzór i zakres zawartych w nim informacji określa Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 lipca 2004 r. w sprawie określenia wzoru paszportu koni i wzoru paszportu bydła (Dz. U. Nr 203, poz. 2083). 11. Stado czystorasowe - stado zwierząt, u których udział genotypu określonej rasy mięsnej wynosi min. 93,75%. 12. Stado oceniane bydła typu użytkowego mięsnego - zwierzęta objęte, na podstawie zawartej umowy, oceną wartości użytkowej i hodowlanej oraz ich potomstwo, utrzymywane w jednym gospodarstwie (budynek, zagroda, pastwisko) niezależnie od rasy utrzymywanych zwierząt i liczby właścicieli. 13. Stado rasy mięsnej - stado zwierząt, u których, u każdej sztuki udział genotypu rasy mięsnej wynosi co najmniej 50%. 14. System informatyczny - elektroniczny system, w którym są gromadzone i przetwarzane dane w ocenie wartości użytkowej bydła typu użytkowego mięsnego w księgach i w rejestrach. 15. Wartość użytkowa - wymierna cecha lub zespół cech zwierzęcia o znaczeniu gospodarczym, wyrażona ilością uzyskanego produktu w określonym czasie i środowisku. 16. Zaświadczenie hodowlane - dokument hodowlany potwierdzający pochodzenie zwierząt, wystawiany na wniosek hodowcy przez komórkę dokumentacji, wymagany 3

4 przy wprowadzaniu zwierząt do obrotu, za którego wystawienie pobierana jest opłata w wysokości określonej w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 21 grudnia 2007 r. w sprawie maksymalnej wysokości opłat pobieranych za dokonanie wpisu do księgi hodowlanej i rejestru, wydanie zaświadczenia potwierdzającego dokonanie wpisu do księgi hodowlanej lub rejestru oraz wydanie świadectwa potwierdzającego pochodzenie zwierząt hodowlanych i materiału biologicznego będącego przedmiotem handlu (Dz. U. Nr 250, poz. 1876). 17. Zwierzę hodowlane - zwierzę, które spełnia jeden z następujących warunków: a) zostało wpisane lub kwalifikuje się do wpisu, rejestracji w księdze lub w rejestrze, b) jego rodzice i dziadkowie zostali wpisani lub zarejestrowani w księdze hodowlanej lub w rejestrze tej samej rasy lub ras, c) ich wykorzystanie jest przewidziane w programie hodowlanym prowadzonym dla danej księgi lub rejestru. ZAKRES I METODYKA PROWADZENIA OCENY WARTOŚCI UŻYTKOWEJ BYDŁA TYPU UŻYTKOWEGO MIĘSNEGO 1. Ocena wartości użytkowej bydła typu użytkowego mięsnego prowadzona jest zgodnie z decyzją Komisji 2006/427/WE z 20 czerwca 2006 r. ustanawiającą metody oceny wartości użytkowej i metody oceny wartości genetycznej zwierząt hodowlanych czystorasowych z gatunku bydła (Dz. U. WE L 169 z , str. 56). 2. Oceną wartości użytkowej bydła typu użytkowego mięsnego obejmuje się wszystkie zwierzęta utrzymywane w stadzie. 3. Ocena wartości użytkowej bydła typu użytkowego mięsnego prowadzona jest metodą C gdzie wszystkie zapisy w obowiązującej dokumentacji hodowlanej oraz określenie stopnia umięśnienia i rozwoju zwierzęcia są dokonywane przez upoważnionego pracownika PZHiPBM, a pomiary zoometryczne i określanie mas ciała zwierząt mogą być dokonywane przez posiadacza zwierzęcia. 4.Ocena wartości użytkowej bydła typu użytkowego mięsnego obejmuje: 1) ocenę użytkowości rozpłodowej, 2) ocenę użytkowości mięsnej Ocena użytkowości rozpłodowej polega na określeniu dla każdej samicy w stadzie: 1) okresów międzywycieleniowych, 2) rodzaju porodu, poprzez zakwalifikowanie go do jednej z następujących kategorii: RODZAJ PORODU KOD łatwy, odbyty siłami natury bez pomocy człowieka 1 łatwy, z niewielką pomocą człowieka lub środków mechanicznych 2 trudny z pomocą 2 lub więcej osób, użycia środków 3 mechanicznych lub interwencji lekarza weterynarii cesarskie cięcie 4 embriotomia 5 4

5 3) żywotności urodzonego cielęcia poprzez zakwalifikowanie go do jednej z następujących kategorii: ŻYWOTNOŚĆ CIELĘCIA KOD ciele żywe, bez wad budowy 1 ciele żywe, z wadami budowy 2 ciele martwe przy urodzeniu lub padłe w czasie 24 godzin od 3 urodzenia potworkowatość cielęcia 4 2. Ocenę użytkowości rozpłodowej prowadzi się na podstawie następujących danych, ustalanych dla każdej samicy w stadzie: 1) daty sztucznego unasieniania, lub czasu przebywania buhaja w stadzie, w przypadku krycia haremowego, 2) nazwy i numeru identyfikacyjnego buhaja użytego do krycia lub buhaja, którego nasienie zostało użyte do sztucznego unasieniania, 3) daty pozyskania i liczby uzyskanych komórek jajowych lub zarodków jeżeli w stadzie był wykonany embriotransfer, 4) daty przeniesienia zarodka, danych o genetycznych rodzicach, danych identyfikacyjnych biorczyń zarodków oraz płci zarodka, jeśli była oznaczona, 5) daty wycielenia lub poronienia, 6) liczby wycieleń od początku okresu rozpłodowego, 7) numerów identyfikacyjnych i nazw urodzonych cieląt, 8) płci i liczby urodzonych cieląt Ocena użytkowości mięsnej obejmuje określenie: 1) stopnia umięśnienia, 2) rozwoju zwierzęcia, 3) tempa przyrostu masy ciała, 4) wskaźnika oceny zbiorczej w przypadku buhajów hodowlanych. 2. Określenie stopnia umięśnienia dokonywane jest w oparciu o: 1) wizualną ocenę budowy łopatki, szerokości i umięśnienia grzbietu oraz szerokości, długości i wysklepienia udźca, 2) pomiar USG mięśnia najdłuższego grzbietu w przypadku buhajów hodowlanych. 3. Określenie rozwoju zwierzęcia dokonywane jest w oparciu o: 1) wizualną ocenę budowy zwierzęcia, polegającą na ocenie poszczególnych cech pokroju w skali 90 punktowej, 2) pomiary zoometryczne wykonane dla buhajów hodowlanych z dokładnością do 1 cm, obejmujące: a) wysokość w kłębie, b) obwód klatki piersiowej mierzony w przewężeniu tuż za łopatkami. 4. Określenie tempa przyrostu masy ciała polega na: 1) ustaleniu masy zwierzęcia w następujących okresach jego życia: a) od dnia urodzenia do 48 godz. po urodzeniu, b) w okresie od 165. do 255. dnia życia, c) między 375. a 465. dniem życia - dla buhajów hodowlanych. 2) obliczeniu standaryzowanej masy ciała zwierzęcia na: a) 210. dzień życia - dla jałowic i buhajków, 5

6 b) 420. dzień życia - dla buhajów hodowlanych. 5. Obliczenia standaryzowanej masy ciała zwierzęcia na określony dzień jego życia dokonuje się według wzoru: gdzie: MCS= [(MCB - MCU)/ WW] x WS +MCU MCS - oznacza masę ciała standaryzowaną zwierzęcia określoną w kg, MCB - oznacza masę ciała rzeczywistą zwierzęcia w dniu ważenia w kg, MCU - oznacza rzeczywista masę ciała zwierzęcia ustaloną do 48 godz. po urodzeniu w kg, WW - oznacza wiek zwierzęcia w dniu ważenia, wyrażony w dniach, WS standaryzowany wiek zwierzęcia w dniach (210 lub 420). 1) wyliczeniu średnich dobowych przyrostów masy ciała zwierzęcia w okresach: a) od dnia urodzenia do 210. dnia życia - dla buhajków i jałowic, b) od 210. do 420. dnia życia - dla buhajów hodowlanych. 6. Obliczenia średnich dobowych przyrostów masy ciała zwierzęcia dokonuje się według wzoru: gdzie: PDMC= (MCK - MCP) x 1000/ (WK WP) PDMC - oznacza przyrost dobowy masy ciała zwierzęcia wyrażony w g, MCK - oznacza masę ciała końcową zwierzęcia w dniu ważenia wyrażoną w kg, MCP- oznacza masę ciała początkową zwierzęcia w dniu ważenia wyrażoną w kg, WK - oznacza wiek końcowy zwierzęcia w dniu ważenia wyrażoną w dniach, WP - oznacza wiek początkowy zwierzęcia w dniu ważenia wyrażoną w dniach. 7. Obliczenia wskaźnika oceny zbiorczej buhaja dokonuje się według wzoru: gdzie: WOZ = 0,6 x SWM + 0,4 x WR WOZ oznacza wskaźnik oceny zbiorczej buhaja, SWM oznacza standaryzowany wskaźnik mięsności buhaja, WR oznacza wskaźnik rozwoju buhaja. 6

7 1) Obliczenia standaryzowanego wskaźnika mięsności buhaja dokonuje się według wzoru: gdzie: WM SWM = WMσ WM SWM oznacza standaryzowany wskaźnik mięsności buhaja, WM = 32, ,176 x WKL + 0,170 x M420 + USG WM - średni wskaźnik mięsności buhajów ocenionych w danym sezonie, - odchylenie standardowe dla wskaźnika mięsności buhajów σ WM ocenianych w danym sezonie. 2) Obliczenia wskaźnika rozwoju buhaja dokonuje się według wzoru: gdzie: WR = (24,99 x M ,51 x M420 1,73 x WKL + 4,89 x OKLP) / 1000 WR oznacza wskaźnik rozwoju buhaja, M210 oznacza standaryzowaną masę ciał w wieku 210 dni, M420 - oznacza standaryzowaną masę ciał w wieku 420 dni, WKL oznacza pomiar wysokości w kłębie, OKLP oznacza pomiar obwodu klatki piersiowej.. CZĘSTOTLIWOŚĆ POBYTU ZOOTECHNIKA OCENY W OCENIANYM STADZIE Zootechnik powinien być w stadzie minimum dwa razy w roku. PRZYJECIA STADA BYDŁA MIĘSNEGO POD OCENĘ WARTOŚCI UŻYTKOWEJ Objęcie przez PZHiPBM stada bydła mięsnego ocena wartości użytkowej odbywa się na wniosek albo za zgodą hodowcy. Na jej podstawie prowadzący ocenę zawiera z hodowcą pisemną umowę na prowadzenie oceny. Po podpisaniu umowy przedstawiciel PZHiPBM nadaje dla nowo objętego oceną stada numer rejestracyjny oraz zakłada dla krów dokumentację hodowlaną. Wszystkie zwierzęta objęte oceną winny być oznakowane zgodnie z przepisami ustawy o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt. Zwierzęta obejmowane OWUB, zakupione przez hodowcę z innego ocenianego stada, powinny być zaopatrzone, zgodnie z art. 26 ust. 2 ustawy o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt, w zaświadczenia hodowlane. 7

8 OBOWIĄZKI PROWADZĄCEGO OWUB Polski Związek Hodowców i Producentów Bydła Mięsnego jako prowadzący ocenę wartości użytkowej bydła typu użytkowego mięsnego zobowiązuje się do; 1) objęcia oceną wartości użytkowej bydła całego stada zwierząt, wszystkich ras mięsnych (bez względu na ich liczebność), utrzymywanych w tym samym obiekcie (budynek, zagroda, pastwisko); 2) przekazania hodowcy, wykonującemu samodzielne określanie masy ciała posiadanych zwierząt, pisemnej, opracowanej przez PZHiPBM, instrukcji przygotowania (tarowania) wagi inwentarzowej oraz sporządzania PROTOKOŁU OKREŚLANIA MAS CIAŁA ZWIERZĄT ; 3) rejestrowania w systemie informatycznym wszystkich zdarzeń zaistniałych w ocenianym stadzie oraz uzyskanych przez zwierzęta wyników; 4) gromadzenia w biurze PZHiPBM pełnej informacji i dokumentów hodowlanych niezbędnych do prowadzenia OWUB 5) systematyczne wykonywanie w stadzie ocenianym wszystkich czynności wynikających z ZAKRESU I METODYKI PROWADZENIA OWUB i pomiarów zoometrycznych zgodnie z terminami wynikającymi z niniejszego regulaminu, przy czym określenia mas ciała może dokonać hodowca; 6) prowadzenia dokumentacji hodowlanej, wymienionej w części OBOWIAZUJĄCA DOKUMENTACJA HODOWLANA oraz terminowe przekazywanie hodowcom wyników oceny za dany rok kaledarzowy; 7) przekazywania hodowcy wszelkich informacji o zaistniałych zmianach w obowiązujących przepisach prawa i metodyce prowadzenia OWUB; 8) wykonywania, na wniosek hodowcy prac selekcyjno- hodowlanych, kwalifikacji materiału hodowlanego oraz wpisu zwierząt do ksiąg hodowlanych i rejestrów bydła mięsnego; 9) prowadzenia bieżącego doradztwa z zakresu hodowli i użytkowania bydła mięsnego; 10) pokrycia kosztów badań laboratoryjnych potwierdzający pochodzenie (na podstawie badań grup krwi lub markerów DNA) buhajów zakwalifikowanych do dalszej hodowli. Faktura za przeprowadzone badanie na wniosek Selekcjonera prowadzącego OWUB, zostanie wystawiona PZHiPBM przez laboratorium badające i przesłana wraz z wynikiem badania do Biura Związku. 11) pokrycie kosztów określanie mas ciała zwierząt w poszczególnych okresach życia zgodnie z ZAKRESEM I METODYKĄ PROWADZENIA OWUB OBOWIĄZKI WŁAŚCICIELA LUB POSIADACZA STADA BYDŁA MIĘSNEGO OBJĘTEGO OWUB Właściciel lub posiadacz stada bydła mięsnego objętego oceną wartości użytkowej zobowiązuje się do: 1) poddania ocenie wartości użytkowej bydła całego stada zwierząt, tj. wszystkich ras mięsnych (bez względu na ich liczebność) utrzymywanych w tym samym obiekcie (budynek, zagroda, pastwisko); 2) przy wykonywaniu czynności związanych z oceną wartości użytkowej bydła mięsnego stosowanie się do wszelkich zapisów ujętych w częściach ZAKRES I METODYKA PROWADZENIA OWUB, a zwłaszcza do opracowanej przez PZHiPBM instrukcji 8

9 przygotowania (tarowania) wagi inwentarzowej oraz sporządzania PROTOKOŁÓW OKREŚLANIA MAS CIAŁA ZWIERZĄT ; 3) systematycznego prowadzenia dokumentacji wynikającej z ustawy o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt i odnotowywanie w KSIĘDZE REJESTRACJI STADA wszystkich zdarzeń jakie miały miejsce w ocenianym stadzie bydła oraz udostępnienia tych zapisów i paszportów bydła przedstawicielowi PZHiPBM; 4) bieżącego rejestrowania wszelkich zaszłości i zdarzeń zaistniałych w stadzie ocenianym, takich jak: daty wycieleń i poronień krów, przebieg porodów, żywotność urodzonych cieląt, przemieszczanie zwierząt itp. oraz przekazywanie tych informacji przedstawicielowi PZHiPBM niezwłocznie po jego przybyciu do stada. Przekazywane przedstawicielowi PZHiPBM informacje muszą być zgodne z zapisami dokonanymi przez hodowcę w prowadzonych przez niego dokumentach wynikających z przepisów ustawy o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt. 5) określania mas ciała zwierząt w następujących okresach życia: a. cieląt od dnia urodzenia do 48. godzin po urodzeniu, b. odsadków w okresie od 165. do 255. dni życia (termin określenie mas ciała winien być zgodny z datą zarejestrowaną w NOTESIE OBOROWYM w tabeli TERMIN PRZEWIDYWANEGO OKREŚLANIA MAS CIAŁA ZWIERZĄT, c. buhajków w okresie od 375 do 465 dnia życia. 6) odchowu wszystkich cieląt, pochodzących od ocenianych krów, do wieku co najmniej 165 dni życia. Ich sprzedaż lub ubój dopuszczalne są dopiero po określeniu masy ciała, umożliwiającym ustalenie wagi standaryzowanej na 210 dni 7) stosowania w ocenianym stadzie krów i jałowic wyłącznie rozrodu kontrolowanego (inseminacja lub krycie naturalne buhajem dopuszczonym do rozrodu) oraz bieżącego dokumentowania dat wykorzystania buhaja przy kryciu z ręki oraz okresów pobytu danego rozpłodnika w grupie haremowej samic; 8) zamontowania, w miejscu utrzymywania zwierząt, stacjonarnego lub przenośnego przepędu dla bydła, umożliwiającego czasowe unieruchomienie zwierzęcia, konieczne m.in. przy wykonywaniu pomiarów zoometrycznych; 9) współpracy z przedstawicielem PZHiPBM w realizowaniu zadań i czynności wynikających z zasad i metodyki prowadzenia OWUB; 10) potwierdzeniu zgodności ze stanem faktycznym zapisów dokonanych przez przedstawiciela PZHiPBM w dokumentach hodowlanych oraz w części WIZYTACJA STADA notesu oborowego, daty pobytu zootechnika oceny w ocenianym stadzie bydła mięsnego. Potwierdzenie to winno nastąpić poprzez złożenie przez hodowcę lub upoważnioną przez niego osobę własnoręcznego, czytelnego podpisu lub parafki na imiennej pieczątce. OBOWIAZUJĄCA DOKUMENTACJA HODOWLANA NOTES OBOROWY STADA BYDŁA MIĘSNEGO - wzór nr 1 Podstawowy, źródłowy dokument służący do rejestrowania wszelkich zdarzeń występujących w ocenianym stadzie. Jest prowadzony dla każdego stada rasowego, bez względu na ilość ocenianych zwierząt. Prowadzony jest on przez przedstawiciela PZHiPBM przy współudziale hodowcy. Wszelkie dalsze zapisy dokonywane są w oparciu o źródłowy dokument, jaki stanowi 9

10 notes oborowy, przy czym może być on prowadzony w gospodarstwie w formie elektronicznej lub w postaci wydruku komputerowego. Na stronie tytułowej notesu oborowego winna być wpisana informacja określająca: właściciela stada, rasę w przypadku stada czystorasowego lub rasę stosowaną w krzyżowaniu wypierającym, numer rejestracyjny stada, rok oceny użytkowości (kalendarzowy), metodę oceny, imię i nazwisko selekcjonera - zootechnika prowadzącego ocenę użytkowości. W notesie zamieszczone są: KALENDARZ OKREŚLANIA MAS CIAŁA CIELĄT oraz KALENDARZ POKRYĆ I WYCIELEŃ, które ułatwiają przewidywanie zdarzeń zachodzących w stadzie oraz planowanie pracy hodowcy i zootechnika OWUB. Poza informacją hodowlaną w notesie rejestrowane są daty pobytu zootechnika. Notes oborowy dzieli się na rozdziały: rozród-wykaz urodzonych cieląt (ROCZNY) z informacją o pochodzeniu cielęcia, kryciu, dacie porodu, cielęciu, rodzaju porodu. Sporządzany jest na początku roku kalendarzowego. Zawiera listę aktualnie ocenianych krów. Pierwiastki dopisywane są w trakcie pierwszej wizyty zootechnika po wycieleniu. protokół określania mas ciała zwierząt po urodzeniu, kończących 210 dni (jałówki, buhajki określenia mas ciała w wieku dni ) i 420 dni dla buhajów zakwalifikowanych do hodowli (określenia mas ciała w wieku dni). PROTOKÓŁ OKREŚLANIA MAS CIAŁA ZWIERZĄT- wzór nr 2 Protokół sporządzany jest w dwóch egzemplarzach przez wykonującego określenie mas ciała zwierząt zootechnika oceny lub hodowcę. Protokół opatrzony podpisem hodowcy oraz zootechnika staje się automatycznie częścią II działu notesu oborowego. Wynik określenia masy ciała jest przenoszony do karty jałówki krowy i kart buhajka po zakwalifikowaniu do hodowli. Rejestracja wyników określania mas ciała winna następować bezpośrednio po określeniu masy ciała zwierzęcia. Protokół wystawiany jest w dwóch egzemplarzach: dla hodowcy oraz Biura Centralnego w Warszawie. W protokole mogą być ujęte zwierzęta w różnym wieku, których masa ciała określana jest w tym samym dniu (kody zwierząt zamieszczone są w druku dokumentu). Wyjątek mogą stanowić cielęta urodzone w tym samym miesiącu kalendarzowym, które mogą być wpisywane do jednego dokumentu. Istotne jest aby powyższe czynności były wykonywanie przez hodowcę nie później niż w ciągu 48 godzin po urodzeniu się cielęcia, a rejestracja tych wyników w protokole była dokonywana zaraz po określeniu masy ciała cielęcia. W tym przypadku datę określania masy ciała należy wpisać w kolumnie numer rejestracyjny w jednym wierszu z numerem zważonego cielęcia. Protokół określenia masy ciała jest przechowywany w siedzibie stada przez okres min. 36 miesięcy. ROZRÓD - WYKAZ URODZONYCH CIELĄT - wzór nr 3 10

11 Wykaz sporządzany jest w jednym egzemplarzu przez zootechnika oceny w trakcie każdego jego pobytu w ocenianym stadzie bydła mięsnego i przekazywany do biura PZHiPBM bezpośrednio po zakończeniu miesiąca. W wykazie winny być zarejestrowane wszystkie cielęta, które urodziły się w okresie poprzedzającym pobyt zootechnika w ocenianym stadzie. W przypadku braku urodzeń dokument ten nie jest sporządzany. Dane do wykazu przenoszone są z notesu oborowego oraz ze sporządzanego przez hodowcę lub zootechnika oceny PROTOKOŁU OKREŚLANIA MAS CIAŁA ZWIERZĄT. Wykaz powinien być opatrzony każdorazowo podpisem zootechnika oceny i hodowcy. KARTA JAŁÓWKI - KROWY RASY MIĘSNEJ (karta J-K) - wzór nr 4 Karta stanowi podstawowy dokument hodowlany, zwierający dane identyfikacyjne i rodowodowe oraz wyniki użytkowości mięsnej. Jest on sporządzany dla wszystkich urodzonych cieliczek (bez względu na udział genotypu rasy mięsnej) pochodzących od krów będących pod oceną. W karcie J-K informacje hodowlane i wyniki oceny osobniczej wpisywane są przez upoważnionych przedstawicieli PZHiPBM. Karta J-K przechowywana jest w siedzibie stada. W przypadku sprzedaży jałówki-krowy do innego stada, karta przekazywana jest nowemu właścicielowi. Rejestracja danych winna być prowadzona na bieżąco i systematycznie. Na karcie musi być zarejestrowane nazwisko hodowcy i aktualnego właściciela/posiadacza zwierzęcia. KARTA BUHAJA RASY MIĘSNEJ - wzór nr 5 Karta stanowi podstawowy dokument hodowlany, zawierający dane identyfikacyjne i rodowodowe oraz wyniki oceny osobniczej buhaja hodowlanego. Karta ta jest sporządzana wyłącznie dla buhajków zakwalifikowanych do dalszej hodowli. Rejestracja wszystkich urodzonych cieląt płci męskiej, bez względu na udział genotypu rasy mięsnej i dalsze ich przeznaczenie dokonywane jest w elektronicznym systemie informatycznym na podstawie WYKAZU URODZONYCH CIELĄT. W karcie buhaja informacje hodowlane, wyniki oceny osobniczej i daty kwalifikacji wpisywane są przez upoważnionych przedstawicieli PZHiPBM. Karta buhaja przechowywana jest w siedzibie stada. W przypadku sprzedaży buhaja do innego stada, karta przekazywana jest nowemu właścicielowi. Na karcie musi być zarejestrowane nazwisko hodowcy i aktualnego właściciela/posiadacza zwierzęcia. INFORMACJA O PRZEMIESZCZENIU ZWIERZĄT- wzór nr 6 W dokumencie rejestrowane są wszystkie przybycia zwierząt oraz ich ubycia na rzeź, sprzedaż, przekwalifikowanie na opas, padnięcia lub rezygnacja z oceny. Sporządzany jest on w jednym egzemplarzu przez zootechnika oceny, w trakcie jego planowanego pobytu w ocenianym stadzie. Przekazanie do biura PZHiPBM, podpisanej przez zootechnika oceny i hodowcę INFORMACJI, winno nastąpić po zakończeniu miesiąca. WNIOSEK O WPISANIE ZWIERZĘCIA DO KSIĄG oraz DECYZJA WPISANIA ZWIERZĘCIA DO KSIĄG krowy i jałówki ras bydła mięsnego - wzór nr 7 i 7a 11

12 We Wniosku informacje hodowlane i wyniki oceny wartości użytkowej wpisywane są przez upoważnionych przedstawicieli PZHiPBM. Podpisany dokument winien być przesłany do biura PZHiPBM po zakończeniu miesiąca. Po weryfikacji danych zawartych we Wniosku zwierzę zostaje wpisane do ksiąg hodowlanych i wydawana jest Decyzja. WNIOSEK O WPISANIE ZWIERZĘCIA DO KSIĄG oraz DECYZJA WPISANIA ZWIERZĘCIA DO KSIĄG buhaja wzór nr 8 i 8a W Wniosku informace hodowlane i wyniki oceny wartości użytkowej wpisywane są przez upoważnionych przedstawicieli PZHiPBM. Podpisany dokument winien być przesłany do biura PZHiPBM po zakończeniu miesiąca. Po weryfikacji danych zawartych we Wniosku zwierzę zostaje wpisane do ksiąg hodowlanych i wydawana jest Decyzja. DOKUMENTY ORGANIZACYJNE PLAN PRACY ZOOTECHNIKA OCENY- wzór nr 9 Jest dokumentem organizacyjnym, sporządzanym w dwóch egzemplarzach, przez zootechnika oceny na każdy miesiąc kalendarzowy. Plan pracy stanowi harmonogram prowadzenia oceny wartości użytkowej, uwzględniający określoną w REGULAMINIE częstotliwość pobytu zootechnika w ocenianych stadach. Wymagane jest bezwzględne przestrzeganie planu pracy. Każde odstępstwo od jego realizacji winno być uzasadnione i uzgodnione z bezpośrednim przełożonym. Zootechnik przedkłada przełożonemu plan pracy do zatwierdzenia, co powinno nastąpić najpóźniej do ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc ujęty w planie. Jeden egzemplarz planu pracy zootechnik przesyła do biura PZHiPBM. RAPORT ZOOTECHNIKA OCENY- wzór nr10 Jest dokumentem organizacyjnym sporządzanym przez zootechnika oceny, w jednym egzemplarzu, w trakcie całego miesiąca jego pracy. Zootechnik oceny zapisuje w nim datę swego pobytu w stadzie ocenianym. Pobyt ten winien być potwierdzony przez hodowcę podpisem. W raporcie zootechnik rejestruje stan ocenianych krów w dniu obecnego i poprzedniego pobytu oraz ubycia i przybycia krów w tym okresie oraz przesyła informację o dokumentach wysłanych do biura PZHiPBM. Ilość i rodzaj tych dokumentów musi byś zgodna z danymi wpisanymi w notesie oborowym. Raport, po zakończeniu miesiąca, przekazywany jest przez zootechnika oceny do biura PZHiPBM. Wykonanie zadań potwierdza przełożony. DOKUMENTY WYNIKOWE RAPORT ROCZNY Z OCENY WARTOŚCI UŻYTKOWEJ Dokument jest generowany w biurze PZHiPBM z systemu informatycznego BOS, po przetworzeniu w systemie informatycznym źródłowych wyników oceny. 12

13 Raport roczny winien być opracowany po zakończeniu roku kalendarzowego. REGULAMIN PROWADZENIA OCENY WARTOŚCI UŻYTKOWEJ BYDŁA MIĘSNEGO wchodzi w życie z dniem 1 sierpnia 2008 r. Podpisany dnia 1 sierpnia 2008 r. przez Prezesa Bogdana Konopkę 13