WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI DZIECI NIEPEŁNOSPRAWNYCH W WIEKU 3-6 LAT
|
|
- Agnieszka Bednarczyk
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI DZIECI NIEPEŁNOSPRAWNYCH W WIEKU 3-6 LAT PORADNIK dl rodziców, opiekunów i terpeutów Szymon Godw
2 Spis treści Wstęp...3 Wczesne wspomgnie rozwoju dzieck prwo i podstwowe określeni.4 Przychodzę n świt i odkrywm rozwój dzieck w wieku 0 6 lt...8 Kiedy dziecko idzie krętą drogą trudności rozwojowe..11 Dignoz we wczesnym wspomgniu rozwoju..17 Skrbiec terpeuty przegląd form terpii i metod wsprci rozwoju dzieci Współprc z rodziną Zkończenie Bibliogrfi Aneks
3 Wstęp Pordnik ten kieruję głównie do rodziców i nuczycieli orz terpeutów. Oprcownie to nie wyczerpuje w pełni przedstwionych zgdnień, jest z złożeni wstępem do prcy dl osób chcących wspierć rozwój młych dzieci. W pierwszej części pordnik zostł opisn problemtyk terminologiczn i uwrunkowni prwne wczesnego wspomgni rozwoju dzieck, rozwój dzieck do 6 roku życi orz trudności rozwojowe. W dlszej części schrkteryzowno wybrne formy terpii i metody wsprci rozwoju, pordy związne z dignozą funkcjonlną orz współprcą z rodzicmi. W neksie, w złączniku nr 5, znjduje się list proponownych lektur z zkresu będącego przedmiotem rozwżń. W pordniku zwrócono szczególnie uwgę n zgdnieni, które w przekonniu utor są stosunkowo mniej powszechnie znne, wrte jednocześnie uwgi; dotyczy to przede wszystkim stosownych metod wsprci rozwoju orz problemtyki dignozy funkcjonlnej dzieci, w tym dignozy środowisk rodzinnego. 3
4 Wczesne wspomgnie rozwoju dzieck prwo i podstwowe określeni Określenie wczesne wspomgnie rozwoju dzieck (WWRD) jest stosunkowo nowe w literturze przedmiotu, często zestwine lub wręcz utożsmine z pojęciem wczesnej interwencji. Njpełniej definicję WWRD wydje się prezentowć J. Rfł-Łuniewsk, któr uwż że wczesne wspomgnie rozwoju dzieck to interdyscyplinrne podejście, umożliwijące objęcie specjlistyczną opieką dzieck i jego rodziny. To holistycznie dziłni mjące n celu pobudznie i stymulownie psychoruchowego i społecznego rozwoju dzieck od chwili wykryci pierwszych sygnłów nieprwidłowego funkcjonowni do podjęci nuki w szkole. 1 B. Mrcinkowsk zwrc uwgę n fkt, że wspomgnie jest procesem dynmizowni czynników sprzyjjących rozwojowi i nleży go rozptrywć jko jeden z pierwszych etpów rehbilitcji osób niepełnosprwnych, prowdzącej do uzyskni w dorosłym życiu utonomii Wspomgnie rozwoju nleży rozptrywć w kontekście systemowym. 2 Z kolei interwencj to termin jednoznczny, wskzujący n ktywność polegjącą n wtrącniu się, włączniu się w jkąś sprwę w celu wniesieni zminy. Nieprwidłowości w rozwoju obserwowne u dzieci stnowią włśnie tką sytucję, w której nleży interweniowć, by nie dopuścić do jej nieodwrclności, bądź łgodzić skutki zburzeń njtrudniejszych pozostwijących piętno n cłe życie 3. Interwencj w rozumieniu psychopedgogicznym jest specyficznym kontktem terpeutycznym ogrniczonym w czsie (do kilku, kilkunstu spotkń), skoncentrownym n konkretnym problemie, którego 1 J. Rfł-Łuniewsk: Wczesne wspomgnie rozwoju dzieck w polskim prwie oświtowym. ORE, Wrszw. 2 B. Mrcinkowsk: Wczesne wspomgnie rozwoju dzieck z niepełnosprwnością sprzężoną. W: Wczesne wspomgnie rozwoju dzieck z uszkodzonym wzrokiem z dodtkowymi niepełnosprwnościmi. Red. G. Wlczk. Wyd. MENiS, Wrszw B. Cytowsk: Ide wczesnej interwencji i wspomgni rozwoju młego dzieck. W: B. Cytowsk, B. Winczur: Wczesn interwencj i wczesne wspomgnie rozwoju młego dzieck. Impuls, Krków
5 głównym celem może być zpewnienie poczuci bezpieczeństw, wsprcie emocjonlne, pomoc w prcy nd lękiem. 4 Zsdnicze funkcje WWR: dignozując dotycząc wczesnego określeni poziomu funkcjonowni dzieck; rozpoznnie kliniczne; stymulcyjn terpeutyczn, obejmując wielospecjlistyczne wsprcie rozwoju dzieck i jego rodziny, profilktykę orz rehbilitcję i kompenscję; informcyjn. 5 Edukcj i wsprcie rozwoju dzieci o specjlnych potrzebch edukcyjnych jest oprte m.in. n nstępujących ktch prwnych: Konstytucj RP, Powszechn Deklrcj Prw Człowiek, Konwencj o prwch dzieck, Świtow deklrcj edukcji dl wszystkich, Stndrdowe zsdy wyrównywni szns osób niepełnosprwnych, Deklrcj z Slmnki związn z zlecenimi dl dziłń w zkresie specjlnych potrzeb edukcyjnych, Deklrcj Mdryck, Ustw o systemie oświty z dni 7 wrześni 1991 r., z późniejszymi zminmi (Dz. U. z 2004 r. Nr 256 poz. 2572), Ustw MEN z dn. 23 sierpni 2001r. (Dz. U. nr 111 poz. 1194) tzw. ustw czyszcząc, dotycząc wczesnego wspomgni, Akty wykonwcze w formie rozporządzeń zmieninych lub nowelizownych co kilk lt, w szczególności rozporządzenie Ministr Edukcji Nrodowej z dni 11 pździernik 2013 r. odnośnie orgnizcji wczesnego wspomgni rozwoju dzieci (Dz. U. poz.1257) dostęp: J. Rfł-Łuniewsk: Wczesne wspomgnie rozwoju dzieck w polskim prwie oświtowym. ORE, Wrszw. 5
6 Miejsce orgnizcji pomocy WWR jest orgnizowne njczęściej w przedszkolu, w tym w plcówkch specjlnych, w innych formch wychowni przedszkolnego, w ośrodkch, o których mow w rt. 2 pkt 5 ustwy z dni 7 wrześni 1991 r. o systemie oświty, orz w publicznej i niepublicznej pordni psychologiczno-pedgogicznej, w tym pordni specjlistycznej, jeżeli mją one możliwość relizcji wskzń zwrtych w opinii o potrzebie wczesnego wspomgni rozwoju dzieck, w szczególności dysponują środkmi dydktycznymi i sprzętem, niezbędnymi do prowdzeni tkiego wspomgni. Zjęci w rmch WWR, zwłszcz z dziećmi, które nie ukończyły trzeciego roku życi, mogą być prowdzone tkże w domu rodzinnym. 6 Zespół wczesnego wspomgni Zespół WWR jest orgnizowny przez zrządzjącego dyrektor, odpowiednio przedszkol, szkoły, ośrodk lub pordni, lub osobę kierującą inną formą wychowni przedszkolnego. W skłd zespołu wchodzą osoby posidjące przygotownie do prcy z młymi dziećmi o zburzonym rozwoju psychoruchowym, w tym: pedgog z kwlifikcjmi dekwtnymi do niepełnosprwności dzieck, w szczególności: oligofrenopedgog, tyflopedgog lub surdopedgog; psycholog; logoped; inni specjliści dobór kdry jest uwrunkowny potrzebmi dzieck i jego rodziny. Zdni zespołu: ustlenie kierunków i hrmonogrmu dziłń w zkresie wczesnego wspomgni i wsprci rodziny dzieck; koopercj z innymi podmiotmi (m.in. lecznicą, zkłdem pomocy społecznej) w celu zpewnieni dziecku rehbilitcji, terpii lub innych form pomocy, stosownie do jego potrzeb; 6 Rozporządzenie Ministr Edukcji Nrodowej z dni 11 pździernik 2013 r. Źródło: 6
7 stworzenie i relizcj indywidulnego progrmu wczesnego wspomgni, z uwzględnieniem dziłń wspomgjących rodzinę dzieck w zkresie relizcji progrmu, koordynowni dziłń specjlistów prowdzących zjęci z dzieckiem orz ocenini postępów dzieck; nlizownie skuteczności pomocy udzielnej dziecku i jego rodzinie, wprowdznie zmin w indywidulnym progrmie wczesnego wspomgni, stosownie do potrzeb dzieck i jego rodziny, orz plnownie dlszych dziłń w zkresie wczesnego wspomgni. 7 Współprc z rodziną dzieck musi obejmowć: pomoc udzieloną prwnym opiekunom w zkresie ksztłtowni zchowń pożądnych w kontktch z dzieckiem: wzmcninie więzi emocjonlnej pomiędzy rodzicmi i dzieckiem, rozpoznwnie zchowń dzieck i utrwlnie włściwych rekcji n te zchowni; pordnictwo, edukcję i reedukcję orz prowdzenie konsultcji w zkresie prcy z dzieckiem; instruktż w zkresie dostosowni wrunków w środowisku domowym do potrzeb dzieck orz dotyczący pozyskni i wykorzystni w prcy z dzieckiem odpowiednich środków dydktycznych i niezbędnego sprzętu. 8 Kurtelę nd prcą grupy sprwuje jk powiedzino wcześniej dyrektor (kierownik) plcówki, lbo osob przez niego upowżnion. Zespół m obowiązek dokłdnie dokumentowć cłą swoją prcę w rmch indywidulnego progrmu wczesnego wspomgni. Zjęci trwją od 4 do 8 godzin w miesiącu w zleżności od potrzeb i możliwości dzieck. Prowdzone są indywidulnie (wrz z rodziną; po ukończeniu trzeciego roku życi dziecko może uczestniczyć w zjęcich grupowych, orgnizownych dl 2 3 dzieci (wrz z rodziną). 7 8 Tmże. Tmże. 7
8 Zkres wczesnego wspomgni rozwoju może być związny z stymulcją: ksztłtowni mowy i język, rozwoju motorycznego, stymulcji polisensorycznej, orientcji przestrzennej, usprwnini zmysłu słuchu i wzroku, prwidłowej komunikcji, zdolności smoobsługi, funkcjonowni utonomicznego i nwiązywni prwidłowych relcji w środowisku. Przychodzę n świt i odkrywm rozwój dzieck w wieku 0 6 lt W podrozdzile tym zostną przedstwione podstwowe informcje z zkresu rozwoju dzieci do 6 roku życi w obszrch: fizycznym, psychomotorycznym, mowy, emocjonlnym i społecznym. Rozwój fizyczny, w szczególności wzrost (długość), ms, zbrwienie skóry, obwód głowy czy kltki piersiowej są istotnymi, pierwszymi wyzncznikmi prwidłowego rozwoju. Normy rozwojowe dl chłopców i dziewcząt znjdują się w neksie, w złączniku nr 1. W tbeli zmieszczonej poniżej przedstwiono kompetencje i czynności psychomotoryczne, jkie dzieci osiągją w pierwszych 36 miesiącch życi; mją one jednk chrkter orientcyjny, poniewż mogą występowć różnice osobnicze, niezwiązne z występowniem stnów ptologicznych u poszczególnych dzieci. Tbel 1. Rozwój psychomotoryczny dzieck Wiek Czynności ruchowe (miesiące) 1 reguje n dźwięk wykonuje ruchy ssni unosi główkę w pozycji n brzuchu zcisk rękę n przedmiocie 2 uśmiech się odwrc głowę w kierunku dźwięku Inne czynności okzuje zdowolenie przy krmieniu wodzi oczmi z świtłem rozpoczyn proste zbwy przedmiotmi wydje pojedyncze dźwięki 8
9 3 utrzymuje grzechotkę w ręku śledzi przedmiot wydje rtykułowne dźwięki leżąc n brzuchu, opier się n przedrmionch, unosząc głowę porusz dynmicznie nogmi 4 przewrc się z boku n plecy i z pleców n bok sięg ręką do przedmiotu odpowid dźwiękiem, gdy się do niego przemwi 5 utrzymuje głowę bez wysiłku chwyt dłonią bwi się zbwkmi podciągne z ręce, potrfi usiąść 6 sięg nogmi do ust siedzi, trzymjąc się chwyt przedmioty jedną ręką otwier ust n widok jedzeni 7 siedzi trzymne pod pchmi podskkuje pełz n brzuchu 8 pełz w przód siedzi smo bez podprci umie usiąść smo trzym plcmi 9 rczkuje pewnie siedzi zczyn stwić pierwsze kroki z podtrzymniem 10 stje smodzielnie, trzymjąc się stje bez podprci podnosi zbwki, kucjąc śledzi poruszjące się obrzy ożywi się n widok ludzi śmieje się głośno odróżni rodziców rozpoznje swoje odbicie w lustrze zczyn sylbizowć szuk schownej zbwki je łyżeczką komunikuje potrzebę ktywnych kontktów z dorosłymi wyrzuc zbwki z łóżk smo potrfi zjeść np. kwłek wfl reguje lękiem n obce osoby reguje n imię, nślduje ruchy rozumie proste poleceni podje zbwki pije z kubk wskzuje nzwny przedmiot 9
10 chodzi trzymne z rękę lub kilk kroków smo wkłd mniejsze przedmioty do większych, otwier pudełk 15 smodzielnie chodzi posługuje się łyżeczką, zn swoje imię, otwier pudełk i szufldy trzym kubek 18 trzymne z rękę wchodzi po pokzuje części cił schodch wspin się n krzesł 21 bieg sygnlizuje potrzeby fizjologiczne 24 siedzi przy stole słuch opowidń kopie piłkę 36 rzucjąc i kopiąc nie trci tworzy budowle równowgi bieg i poskkuje przy dwuwymirowe. 9 muzyce Rozwój mowy Zrz po urodzeniu krzyk dzieck jest mło zróżnicowny, wydwne dźwięki mją chrkter krótki i grdłowy. W drugim miesiącu życi rozpoczyn się okres gruchni, dźwięki dzieck mją chrkter brdziej zróżnicowny. Około czwrtego miesiąc życi nstępuje przygotownie do wypowidni sylb, powiększ się zsób smogłosek. Od 9 10 miesiąc życi możn zobserwowć gesty wskzywni plcmi, rozumienie prostych słów, usłyszeć słow zbudowne z sylb. Około pierwszego roku życi dziecko może smodzielnie wypowidć wyrzy, rozumieć proste poleceni orz identyfikowć nzwy przedmiotów, jest w stnie powtrzć proste słow i wyrzy wypowidne przez inną osobę. W drugim roku życi dziecko powinno posługiwć się nzwmi czynności, przedmiotów itp.; rozpoczyn się etp rozumieni prostych zdń, poszerz się zsób słownik rozuminego i wypowidnego, ksztłtuje się zdolność procesów uwgi. W trzecim roku życi nstępuje stosunkowo szybki rozwój: fonetyczno-fonologiczny, konstrukcji skłdni (różne typy zdń), sprwności w komunikcji orz poszerz się zsób słownictw. 9 Tbel stworzon n podstwie:
11 W wieku czterech lt dziecko powinno swobodnie budowć zdni złożone i rozwinięte, tworzyć mniej neologizmów, częściej używć przysłówków i przymiotników, zdwć corz więcej pytń. W wieku pięciu sześciu lt powinno mieć w pełni uksztłtowny system fonetyczno-fonologiczny, powinn też pojwić się umiejętność nrrcyjn orz początki wiedzy metjęzykowej. 10 Rozwój społeczny Do około trzeciego miesiąc życi dziecko powinno regowć mimiką n twrze osób dorosłych, skupić n nich uwgę, n uśmiech odpowidć uśmiechem. Między czwrtym ósmym miesiącem życi dziecko powinno rozwinąć umiejętność okzywni negtywnych rekcji n obce osoby orz n brk mtki, tkże poszerzyć zsób przeżywnych emocji. Do pierwszego roku życi dziecko powinno przejwić zchowni intencjonlne, opnowć wskzywnie plcem, zpoczątkowć interkcje z innymi osobmi. W drugim roku życi wzrst zinteresownie rówieśnikmi, pojwi się odrębność włsnego j; to czs identyfikcji nowych uczuć i intensywnego używni język w relcjch z innymi. Około trzeciego roku życi dziecko może zcząć przyswjć reguły i zsdy społeczne, od czwrtego roku życi powinno opnowć zdolność do udziłu w grch z zsdmi, w ktywnościch temtycznych, kontrolowć ekspresję, przestrzegć zsd pnujących w dnej grupie. W wieku pięciu sześciu lt powinno umieć współdziłć, posidć poczucie tożsmości płciowej, poszukiwć utorytetów nie tylko w rodzicch; powinien nstępowć rozwój morlny. 11 W ciągu osttnich kilku lt szeroko prowdzon jest dyskusj społeczn związn z obowiązkowymi szczepienimi. Corz większy odsetek rodziców nie szczepi swoich dzieci, co jest wiązne z przekonniem o dużej szkodliwości szczepionek. N dziś, z prwnego punktu widzeni, rodzice nie mją żdnej lterntywy; wszystkie dzieci muszą być poddne obowiązkowym szczepieniom ochronnym: noworodek: gruźlic, BCG, WZW B 1 dwk; 2 miesiąc życi: wzw B 2 dwk, DTP 1 dwk, Hib 1 dwk; 3 4 miesiąc życi: DTP 2 dwk, Hib 2 dwk, polio IPV 1 dwk; 10 J. Cieszyńsk, M. Korendo: Wczesn interwencj terpeutyczn. Stymulcj rozwoju dzieck od noworodk do 6 roku życi. Wyd. Edukcyjne, Krków Tmże. 11
12 5 6 miesiąc życi: DTP 3 dwk, Hib 3 dwk, polio IPV 2 dwk; 7 miesiąc życi: WZW B 3 dwk; miesiąc życi: odr, śwink, różyczk 1 dwk; miesiąc życi: DTP 4 dwk, Hib 4 dwk, polio IPV 3 dwk; 6 rok życi: DTP 1 dwk przypominjąc, polio OPV; 10 rok życi: odr, śwink, różyczk 2 dwk przypominjąc. Kiedy dziecko idzie krętą drogą trudności rozwojowe W podrozdzile tym zostną opisne njczęściej występujące zburzeni psychiczne i zchowni, z którymi możn spotkć się w rmch prcy WWRD (schrkteryzowne w ICD orz DSM V), orz ich główne kryteri dignostyczne wrz z przyczynmi. Szczegółowy spis zburzeń ICD -10 znjduje się w neksie, w złączniku nr 4. Niepełnosprwność intelektuln Międzynrodow klsyfikcj chorób i problemów zdrowotnych podje, że niepełnosprwność intelektuln jest stnem zhmowni lub niepełnego rozwoju umysłu, które chrkteryzuje się zwłszcz uszkodzeniem umiejętności ujwnijących się w okresie rozwoju i skłdjących się n ogólny poziom inteligencji, to jest: zdolności poznwczych, mowy, ruchowych i społecznych 13. Inn typologi zburzeń, stworzon przez Amerykńskie Towrzystwo Psychitryczne DSM-V przedstwi trzy kryteri niepełnosprwności intelektulnej zprezentowne w tbeli poniżej. Tbel 2. Kryteri niepełnosprwności intelektulnej według DSM V Kryterium A Deficyty w zkresie ogólnych zdolności umysłowych, tkich jk: rozumownie, rozwiązywnie problemów, plnownie, myślenie bstrkcyjne, wydwnie osądów, zdobywnie wiedzy w systemie edukcyjnym, jk i przez doświdczeni. Niepełnosprwność intelektuln ICD 10 to Międzynrodow Klsyfikcj Chorób i Problemów Zdrowotnych utworzon przez Świtową Orgnizcję Zdrowi w celu m.in. systemtyzcji i stworzeni kryteriów dignostycznych problemów zdrowotnych ludzi. Jej odpowiednikiem w zkresie zburzeń psychicznych w USA jest klsyfikcj DSM V stworzon przez Amerykńskie Towrzystwo Psychitryczne. Klsyfikcj zburzeń psychicznych i zburzeń zchowni w ICD-10. Red. S. Pużyński, J. Wciórk. Veslius, Wrszw 1998, s
13 wymg obniżeni sprwności intelektulnej około dw lub więcej odchyleń stndrdowych w ilorzie inteligencji, I.I (Intelligence Quotient, IQ) poniżej średniej populcyjnej dl dnej grupy wiekowej i kulturowej, co jest wynikiem ilorzu około 70 lub poniżej, mierzonego indywidulnymi, stndryzownymi, kulturowo odpowiednimi testmi psychologicznymi. Kryterium B Deficyty w ogólnych zdolnościch umysłowych upośledzją funkcjonownie w porównniu z dekwtną grupą wiekową i kulturową przez ogrniczeni w udzile i istnieniu w jednym lub więcej spektch codziennej ktywności, tkich jk: komunikcj, udził w życiu społecznym, funkcjonownie w szkole i prcy, osobnicz niezleżność w środowisku domowym i otoczeniu społecznym. Ogrniczeni skutkują w konieczności wsprci w szkole, prcy i smodzielnym życiu. Niepełnosprwność intelektuln chrkteryzuje się znczącym upośledzeniem w funkcjonowniu przystosowwczym. Zchowni dptcyjne mierzone są z pomocą zindywidulizownych, wystndryzownych, odpowiednich kulturowo testów psychometrycznych. Kryterium C Początek wystąpieni zburzeni w okresie rozwojowym. Źródło: Americn Psychitric Assocition. DSM-V Development. Updte Jnury 26, 2011; Pges/Defult.spx. Z: K. Bobińsk, P. Głecki: Rys historyczny, terminologi, definicj, nozologi, kryteri rozpoznwni niepełnosprwności intelektulnej. W: Niepełnosprwność intelektuln etioptogenez, epidemiologi, dignoz, terpi. Red.: K. Bobińsk, T. Pietrs, P. Głecki. Wyd. Coninuo, Wrocłw 2012, s Zburzeni rozwoju psychicznego Specyficzne zburzeni rozwoju mowy i język są związne z upośledzeniem prwidłowych wzorców (od wczesnych stdiów rozwoju) nbywni umiejętności językowych. Nie wiąże się ich bezpośrednio z zburzenimi sfery czuciowej, upośledzeniem umysłowym, zburzenimi neurologicznymi, nieprwidłowościmi mechnizmów mowy ni czynnikmi środowiskowymi. Zburzeni te wpływją często n trudności w nbywniu umiejętności czytni orz zburzeni zchowni i emocji. Nleżą do nich zburzeni ekspresji mowy, rozumieni mowy, nbyt fzj z pdczką (zespół Lndu-Kleffner) orz inne zburzeni rozwoju mowy i język Tmże. 13
14 Specyficzne zburzeni rozwoju umiejętności szkolnych obejmują m. in. problemy z czytniem, umiejętności rytmetyczne, nlizy dźwiękowo-literowej. 15 Specyficzne zburzeni rozwoju funkcji motorycznych określne są n podstwie wystndryzownych nrzędzi koordyncji ruchów subtelnych i grubych. 16 Cłościowe zburzeni rozwojowe obejmują m.in. utyzm dziecięcy, utyzm typowy, Zespół Rett, zburzeni hiperkinetyczne z towrzyszącym upośledzeniem umysłowym i ruchmi stereotypowymi, Zespół Asperger orz inne zburzeni rozwojowe. Autyzm chrkteryzuje się nieprwidłowym funkcjonowniem w zkresie co njmniej jednej ze sfer, obejmujących: jkościowe nieprwidłowości w interkcjch społecznych, zburzeni w zkresie porozumiewni się i kontktów interpersonlnych, schemtyczne, często ubogie wzorce zchowni i ktywności orz inne jkościowo zinteresowni. W przypdku utyzmu dziecięcego objwy te muszą pojwić się przed ukończeniem trzeciego roku życi; w przypdku utyzmu typowego nieprwidłowości ujwniją się po trzecim roku życi; może się również pojwić nietypow symptomtologi. 17 Zespół Rett chrkteryzuje się prwidłowym rozwojem do ok. piątego miesiąc życi, po tym okresie nstępuje spowolnienie wzrostu głowy, utrt nbytych celowych umiejętności ruchu rąk (między 5 30 miesiącem życi), upośledzenie ekspresji i rozumieni język, pojwi się niepełnosprwność ruchow, stereotypie ruchowe rąk. Zespół Asperger chrkteryzuje się: zburzenimi relcji społecznych (podobnie jk utyzm), wyizolownymi, szczególnymi zinteresownimi, brkiem klinicznych objwów opóźnieni w zkresie rozwoju czynności poznwczych, język mówionego i rozuminego, zchownimi dptcyjnymi i prwidłowo rozwiniętym do trzeciego roku życi zinteresowniem środowiskiem Tmże. Tmże. Tmże. Tmże. 14
15 Zburzeni zchowni i emocji Zburzeni zchowni i emocji mją swój początek w dzieciństwie orz w wieku młodzieńczym; obejmują zburzeni: hiperkinetyczne, zchowni, emocji, funkcjonowni społecznego, rozpoczynjące się zwykle w dzieciństwie lub w wieku młodzieńczym, tiki orz zburzeni innego typu. 19 Zburzeni hiperkinetyczne (ADHD) cechują się problemmi w zkresie trzech sfer, które występują w różnych sytucjch życiowych i są obserwowne co njmniej 6 miesięcy; zlicz się do nich: ndmierną ktywność (m.in. niepokój ruchowy, rozbiegnie, hłśliwość), impulsywność (m.in. przeszkdznie innym, ndmiernie częste wypowidnie się, udzielnie odpowiedzi bez pytni), brk uwgi (m.in. częste gubienie rzeczy, brk skupieni n szczegółch, częste wrżenie, że dziecko nie słyszy kierownych do niego komuniktów, upośledzon orgnizcj dziłń i czynności). Zburzeni zchowni są związne z łmniem norm społecznych, podstwowych prw innych osób dekwtnie do wieku i obserwowne co njmniej przez 6 miesięcy. Obejmują m.in. kłótnie, kłmstw, wybuchy niekontrolownej złości, mściwość, złośliwości, drżliwość, okrucieństwo wobec zwierząt, krdzieże, celowe ktywności mjące wzbudzić gwłtowne rekcje u innych, łmnie nrzuconych reguł. Zburzeni te mogą być ogrniczone do środowisk rodzinnego, przebiegć z nieprwidłowym procesem socjlizcji, mogą mieć chrkter opozycyjno-buntowniczy. Zburzeni emocjonlne związne są njczęściej z występowniem: lęku seprcyjnego, zburzeń lękowych w postci fobii w dzieciństwie, lęków społecznych w dzieciństwie, zburzeń związnych z rywlizcją w rodzeństwie. Zburzeni funkcjonowni społecznego obejmują mutyzm wybiórczy, rektywne zburzeni przywiązni w dzieciństwie, zburzeni selektywności przywiązni w dzieciństwie. 19 Tmże. 15
16 Tiki są ngłymi, szybkimi i nwrcjącymi niekontrolownymi woklizcjmi lub ruchmi; mogą mieć chrkter przewlekły lub przemijjący. Do innych zburzeń zchowni i emocji rozpoczynjących się w dzieciństwie i w wieku młodzieńczym możn zliczyć tkże moczenie mimowolne nieorgniczne, znieczyszcznie się kłem nieorgniczne, zburzeni odżywini lub pici, stereotypie ruchowe, jąknie orz mowę bezłdną. 20 Przyczyny niepełnosprwności orz zburzeń psychicznych Istnieje wiele typologii przyczyn występowni niepełnosprwności. Przyczyny dzielone są n: dziedziczne (genetyczne, endogenne) orz czynniki środowiskowe, dziłjące n zrodek, płód i dziecko w pierwszych ltch rozwoju. 21 Czsmi dzieli się te czynniki n społeczno-ekonomiczne i środowiskowe, urzy, infekcje i ztruci orz przyczyny biologiczne. Poglądy n etiologię niepełnosprwności zmieniją się dynmicznie n przestrzeni lt wrz z rozwojem nuk medycznych i dostępnych nrzędzi technicznych. Stąd mogą wynikć różnice między strszymi oprcownimi (Z Sękowsk, J. Wyczesny czy Clrke A.&M.), nowszymi; dltego njsłuszniejsze wydje się zprezentownie njnowszych publikcji poświęconych temu temtowi. Amerykńskie Stowrzyszenie Niepełnosprwności Intelektulnej i Rozwojowej dzieli przyczyny niepełnosprwności n trzy grupy w zleżności od czsu występowni: przed urodzeniem w okresie rozwoju płodowego (czynniki genetyczne, ztruci, toksyny, choroby płodu i mtki, m.in. różyczk, gryp, toksoplzmoz, kił, półpsiec, opryszczk, tkże urzy, wdy żywieniowe, zkżenie i inne); okołoporodowe (urzy, skrjne wcześnictwo, zmrtwic, niedotlenienie i niedokrwienie OUN i inne); poporodowe ( ztruci, toksyny, choroby, infekcje, urzy, wdy żywieniowe, zkżenie, czynniki środowiskowe i inne) Tmże. Z. Sękowsk: Wprowdzenie do pedgogiki specjlnej. WSPS, Wrszw 1985, s.217 D.D. Smith: Pedgogik specjln podręcznik kdemicki. PWN. Wrszw
17 Współczesne oprcowni skupiją się często n przyczynch, które mogą być zobserwowne we wszystkich trzech okresch; są to m.in. czynniki genetyczne, toksyny, trumy. Istnieje wiele przyczyn genetycznych mogących determinowć niepełnosprwność. Nukowcy odkryli jk dotąd pond 500 tkich czynników. Do njczęściej cytownych (w szczególności związnych z niepełnosprwnością intelektulną) nleżą: Zespół łmliwego chromosomu X njczęstsz przyczyn genetyczn niepełnosprwności intelektulnej; dzieci z tym zespołem chrkteryzuje opóźniony rozwój mowy, impulsywność, zburzeni uwgi, wydłużon twrz, symetryczn czszk, wydtn żuchw i wysokie czoło. Fenyloketonuri genetyczne upośledzenie możliwości metbolizowni fenylolniny, które nieleczone powoduje uszkodzenie OUN i oligofrenię. Zespół Prder-Willego różnej wielkości delcj długiego rmieni 15 chromosomu przekzywnego przez ojc; chorego chrkteryzuje niski wzrost, hipogondyzm, zmniejszone npięcie mięśniowe, nieobliczlne zchowni gresywne i gwłtowne, drżliwość, zez, wysoki próg odczuwni bólu, hiperfgi. Zespół Angelmn związny z mikrodelcją n mtczynym chromosomie 15; twrz llkowt, wysunięty język, o wiele mniejsze możliwości posługiwni się mową w stosunku do globlnej niepełnosprwności. Zespół Smith-Mgenis mikrodercj krótkiego rmieni chromosomu 17; chory chrkteryzuje się problemmi ze snem, smouszkodzenimi, czsmi ndktywnością i problemmi z koncentrcją uwgi, brkiem wyrźnych zmin fenotypowych. Zespół miuczeni kot częściow delecj krótkiego rmieni chromosomu 5; chorzy wydją chrkterystyczny krzyk przechodzący w miuczenie; pojwiją się stereotypie ruchowe i ndwrżliwość n dźwięk. Zespół Noonn uszkodzenie w długim rmieniu chromosomu 12; chrkterystyczn dysmorfi twrzy, niskorosłość, koślwość łokci, deformcje mostk. Zespół XXY drżliwość, wybuchowość, opóźniony rozwój mowy, sprwinie wielu trudności wychowwczych. Zespół Lesch-Nyhn wrodzone zburzenie przeminy puryn; chrkterystyczne 17
18 dl chorych są smouszkodzeni, drżliwość; pojwi się zespół niedowłdu spstycznego czterokończynowego. 23 Toksyny są czynnikiem mogącym oddziływć zrówno w okresie prentlnym, jk i postntlnym. Do njlepiej zidentyfikownych toksycznych powodów niepełnosprwności nleżą lkohol (lkoholowy zespół płodowy, lkoholowy efekt płodowy), ztruci ołowiem (frby, odpdy przemysłowe, wycofn ze sprzedży benzyn ołowiow), pestycydy, rtęć orz inne odpdy poprzemysłowe. Do środowiskowych czynników wpływjących n problemy dzieci możn zliczyć m.in.: zniedbywnie psychospołeczne (izolcj, mltretownie, brk odpowiedniej stymulcji bodźcowej, niewystrczjąc opiek), błędy opiekuńczo-wychowwcze rodziny, dyskrymincję i uprzedzeni, problemy osobiste rodziców (somtyczne, psychiczne), rozpd rodziny. Dignoz we wczesnym wspomgniu rozwoju W języku greckim dignoz ozncz: rozróżnienie, osądznie. Początkowo określenie to było wiązne z ustlniem ptologicznego stnu orgnizmu, z czsem zczęło ono oznczć ogólnie określnie stnu zdrowi dnej osoby. Zdniem dziłń dignostycznych w zkresie pedgogiki i psychologii jest szcownie ktulnej sytucji (m.in. stnu zdrowi), możliwości człowiek, jego ogrniczeń, wyjśnienie genezy zstnego stnu rzeczy orz możliwości zmin. 24 Dignoz funkcjonln będąc wprowdzeniem do prcy w rmch wczesnego wspomgni rozwoju powinn opierć się n: obserwcji dzieck podczs: swobodnej ktywności, celowych zdń; nlizie swobodnych wytworów ktywności dzieck; J. Komender: Upośledzenie umysłowe - niepełnosprwność intelektulną. W: Psychitri dzieci i młodzieży. Red. I. Nmysłowsk PZWL. Wrszw E. Jrosz, E. Wysock: Dignoz psychopedgogiczn. Podstwowe problemy i rozwiązni. Żk, Wrszw
19 stosowniu znormlizownych nrzędzi dignostycznych (m.in. testów psychologicznych, pedgogicznych); wywidzie i rozmowie psychopedgogicznej z członkmi rodziny dzieck; obserwcji środowisk domowego; informcji uzysknej od innych specjlistów. Do prwidłowego przeprowdzeni dignozy psychopedgogicznej konieczne są nstępujące elementy: kompetentny dignost posidjący dekwtny zsób wiedzy i umiejętności orz doświdczeni dignostycznego; dekwtne nrzędzi dignostyczne; motywcj do współprcy ze strony rodziny; odpowiednie wrunki orz wystrczjący czs trwni bdni. Odpowiednie wrunki dignozy to przede wszystkim włściwe wrunki loklowe: ciche pomieszczenie, neutrlne brwy ścin, dobre nsłonecznienie, wystrczjąc ilość miejsc do prowdzeni dilogu z rodzicmi orz swobodnej obserwcji dzieck. Czs trwni dignozy powinien być dostosowny do możliwości dzieck i jego rodziny (jednostkowe sesje) orz potrzeb dignostycznych wymgjących wykonni prwidłowego różnicowni (w wielu przypdkch istnieją ogrniczeni nrzucone ustwowo dotyczące ilości sesji dignostycznych, co nie w kżdym przypdku jest z korzyścią dl dzieck). Motywcj do współprcy ze strony poszczególnych członków rodziny jest różn; nleży pmiętć, iż tylko pełn dignoz cłej rodziny dje kompletny obrz środowisk domowego, w jkim funkcjonuje dziecko. Nie nleży przeprowdzć ztem dignozy bez uwzględnieni kontekstu społecznego rodzinnego. Opór ze strony niektórych członków rodziny jest nturlnym mechnizmem obronnym. Njczęściej spotykne to: projekcj przerzucnie swoich uczuć n kogoś, przypisnie włsnego, niekceptownego impulsu innej osobie; introjekcj przyjęcie cudzych myśli, uczuć, uznnie ich z swoje; retrofleksj zwrcnie uczuć do kogoś do siebie; defleksj zmist przeżywni uczuć do obiektu przejwinie uczuć 19
20 zstępczych lub znjdownie obiektu zstępczego; konfluencj zlnie się z drugą osobą, otoczeniem, ztrcie grnic, rozproszenie swojej odpowiedzilności z swoje czyny; wyprcie; zprzeczenie ignorownie bodźc zgrżjącego lub wzbudzjącego lęk ;( rzeczywistością (konflikt pomiędzy impulsmi id i frustrującą je sublimcj przesunięcie popędowego celu n zgodny z kceptcją społeczną; regresj powrót do zchowni chrkterystycznego dl wcześniejszego okresu rozwojowego. 25 Objwy oporu ze strony dorosłego to: zmin temtu rozmowy, długie milczenie, zmniejszenie głębokości i konkretności wypowiedzi, intelektulizcj, zmin sposobu mówieni, zpominnie pytni, pustk w głowie, objwy somtyczne, czynny tk, świdome kłmstwo, otwrt odmow. Z oporem możn sobie rdzić m. in. poprzez przeformułownie pytni, informcje zwrotne n temt zchowni, prfrzownie, udzielnie dodtkowych informcji, prośbę o konkretyzcję wypowiedzi, rozmowę tu i terz, zznczenie roli i funkcji bdni orz wyrżenie włsnych emocji. Wywid i rozmow psychopedgogiczn są źródłem informcji ze strony rodziny n temt dzieck, jego zsobów i ogrniczeń w percepcji i interpretcji opiekunów. Podczs rozmów nleży zwrócić uwgę nie tylko n treść, le tkże n jkość prowdzonego dilogu. Wywid i rozmow mogą przebiegć w sposób kierowny lub swobodny. 26 Arkusz obserwcji dorosłych członków rodziny orz schemt wywidu znjduje się w neksie w złączniku nr 2. Przeprowdzjąc ten rodzj ktywności dignostycznych, nleży pmiętć o kilku kwestich: 1. Kontrkt: pmiętj, że nleży jsno określić, po co jest robiony wywid, kto z niego będzie mógł korzystć poz dignostą. 2. Czs wywidu i rozmowy: jednorzowo sesj nie powinn przekrczć 1 h. 3. Zdbj o tmosferę rozmowy, włściwy klimt, i poczucie bezpieczeństw (przede wszystkim swoje, emocjonlne) K. Drt-Ruszczk: Teorie osobowości podejście psychodynmiczne i humnistyczne. W: Psychologi, Podręcznik kdemicki. Red. J. Strelu. GWP, Gdńsk E. Jrosz, E. Wysock: Dignoz psychopedgogiczn. Podstwowe problemy i rozwiązni 20
Nowy system wsparcia rodzin z dziećmi
o Nowy system wsprci rodzin z dziećmi Projekt współfinnsowny ze środków Unii Europejskiej w rmch Europejskiego Funduszu Społecznego Brbr Kowlczyk Cele systemu wsprci rodzin z dziećmi dobro dzieci potrzebujących
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ 1) z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych
Dz.U.2012.204 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ 1) z dni 7 lutego 2012 r. w sprwie rmowych plnów nuczni w szkołch publicznych (Dz. U. z dni 22 lutego 2012 r.) N podstwie rt. 22 ust. 2 pkt 1 ustwy
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKÓW OBCYCH w Gimnazjum nr 2 im. ks. Stanisława Konarskiego nr 2 w Łukowie
I. ZASADY OGÓLNE PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKÓW OBCYCH w Gimnzjum nr 2 im. ks. Stnisłw Konrskiego nr 2 w Łukowie 1. W Gimnzjum nr 2 w Łukowie nuczne są: język ngielski - etp educyjny III.1 język
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 22 lutego 2012 r. Pozycja 204 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ 1) z dnia 7 lutego 2012 r.
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Wrszw, dni 22 lutego 2012 r. Pozycj 204 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ 1) z dni 7 lutego 2012 r. w sprwie rmowych plnów nuczni w szkołch publicznych
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI NA ROK 2015/2016
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI NA ROK 205/206 7 ogrm ofilkti jest dostosowny do potrzeb rozwojowych dzieci w wieku 6-3 lt. Czs relizcji ogrmu: rok szkolny 205/206 I Obszry dziłń profilktycznych szkoły: bezpieczeństwo
Bardziej szczegółowoPROGRAM NAPRAWCZY DO PROGRAMU PROFILAKTYKI Zawsze bezpieczny, codziennie grzeczny SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 24 W OPOLU NA LATA 2010-2012
PROGRAM NAPRAWCZY DO PROGRAMU PROFILAKTYKI Zwsze bezpieczny, codziennie grzeczny SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 24 W OPOLU NA LATA 2010-2012 ZAŁOŻENIA PROGRAMU: progrm m być spójny z progrmem wychowwczym szkoły,
Bardziej szczegółowoKarta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu innowacyjnego testującego składanego w trybie konkursowym w ramach PO KL
Złącznik nr 5 Krt oceny merytorycznej Krt oceny merytorycznej wniosku o dofinnsownie projektu innowcyjnego testującego skłdnego w trybie konkursowym w rmch PO KL NR WNIOSKU KSI: WND-POKL. INSTYTUCJA PRZYJMUJĄCA
Bardziej szczegółowoDZIAŁ 2. Figury geometryczne
1 kl. 6, Scenriusz lekcji Pole powierzchni bryły DZAŁ 2. Figury geometryczne Temt w podręczniku: Pole powierzchni bryły Temt jest przeznczony do relizcji podczs 2 godzin lekcyjnych. Zostł zplnowny jko
Bardziej szczegółowoANKIETA potrzeb doskonalenia zawodowego na rok szkolny 2013/2014
06-500 Młw, ul. Reymont 4 tel. (023) 654-32-47 ANKIETA potrzeb doskonleni zwodowego n rok szkolny 2013/2014 Zespół dordców metodycznych ośrodk przystąpił do uktulnieni oferty szkoleniowej n rok szkolny
Bardziej szczegółowoPOROZUMIENIE. z dnia 27 czerwca 2008 r. w sprawie budowania Lokalnego Systemu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w Suwałkach
pomóżmy innym, by sobie pomogli POROZUMIENIE z dni 27 czerwc 2008 r. w sprwie budowni Loklnego Systemu Przeciwdziłni Przemocy w Rodzinie w Suwłkch zwrte pomiędzy: Mistem Suwłki z siedzibą w Suwłkch, ul
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne matematyka klasa 2 zakres podstawowy 1. SUMY ALGEBRAICZNE
Wymgni edukcyjne mtemtyk kls 2 zkres podstwowy 1. SUMY ALGEBRAICZNE Uczeń otrzymuje ocenę dopuszczjącą lub dostteczną, jeśli: rozpoznje jednominy i sumy lgebriczne oblicz wrtości liczbowe wyrżeń lgebricznych
Bardziej szczegółowoZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 424 PRACE INSTYTUTU KULTURY FIZYCZNEJ NR 22 2005
ZEZYTY NAUKOWE UNIWERYTETU ZCZECIŃKIEGO NR 424 PRACE INTYTUTU KULTURY FIZYCZNEJ NR 22 2005 MARIA MAKRI PRAWNOŚĆ FIZYCZNA I AKTYWNOŚĆ RUCHOWA KOBIET W WIEKU 20 60 LAT 1. Wstęp Dobr sprwność fizyczn jest
Bardziej szczegółowoKarta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu konkursowego PO KL 1
Złącznik nr 3 Krt oceny merytorycznej wniosku o dofinnsownie projektu konkursowego PO KL Krt oceny merytorycznej wniosku o dofinnsownie projektu konkursowego PO KL 1 NR WNIOSKU KSI: POKL.05.02.01 00../..
Bardziej szczegółowoProgram Profilaktyki
Progrm Profilktyki w Ośrodku dl Dzieci z Wdmi Słuchu i Mowy w Żrch im. Kornel Mkuszyńskiego 1. WSTĘP Progrm Profilktyki przeznczony jest dl uczniów kls Ośrodk dl Dzieci z Wdmi Słuchu i Mowy w Żrch Progrm
Bardziej szczegółowoProgram Profilaktyki
Progrm Profilktyki w Ośrodku dl Dzieci z Wdmi Słuchu i Mowy w Żrch im. Korl Mkuszyńskiego 1. WSTĘP Progrm Profilktyki prznczony jest dl uczniów kls Ośrodk dl Dzieci z Wdmi Słuchu i Mowy w Żrch Progrm dostosowny
Bardziej szczegółowo2. FUNKCJE WYMIERNE Poziom (K) lub (P)
Kls drug poziom podstwowy 1. SUMY ALGEBRAICZNE Uczeń otrzymuje ocenę dopuszczjącą lub dostteczną, jeśli: rozpoznje jednominy i sumy lgebriczne oblicz wrtości liczbowe wyrżeń lgebricznych redukuje wyrzy
Bardziej szczegółowoNazwa studiów podyplomowych: Studia Podyplomowe Samorządu Terytorialnego i Gospodarki Lokalnej
Wrocłw, dni 8 czerwc 205 r. Wydził Prw, Administrcji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocłwskiego ogłsz zpisy n Studi Podyplomowe Smorządu Terytorilnego i Gospodrki Loklnej w roku kdemickim 205/206 Nzw studiów
Bardziej szczegółowoMATeMAtyka 3 inf. Przedmiotowy system oceniania wraz z określeniem wymagań edukacyjnych. Zakres podstawowy i rozszerzony. Dorota Ponczek, Karolina Wej
Dorot Ponczek, Krolin Wej MATeMAtyk 3 inf Przedmiotowy system ocenini wrz z określeniem wymgń edukcyjnych Zkres podstwowy i rozszerzony Wyróżnione zostły nstępujące wymgni progrmowe: konieczne (K), podstwowe
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy system oceniania z matematyki wraz z określeniem wymagań edukacyjnych (zakres podstawowy) Klasa II LO
I Postnowieni ogólne Przedmiotowy system ocenini z mtemtyki wrz z określeniem wymgń edukcyjnych (zkres podstwowy) Kls II LO 1. Wrunkiem uzyskni pozytywnej oceny semestrlnej z mtemtyki jest: ) zliczenie
Bardziej szczegółowoRealizacje zmiennych są niezależne, co sprawia, że ciąg jest ciągiem niezależnych zmiennych losowych,
Klsyczn Metod Njmniejszych Kwdrtów (KMNK) Postć ć modelu jest liniow względem prmetrów (lbo nleży dokonć doprowdzeni postci modelu do liniowości względem prmetrów), Zmienne objśnijące są wielkościmi nielosowymi,
Bardziej szczegółowoWNIOSEK O USTALENIE PRAWA DO SPECJALNEGO ZASIŁKU OPIEKUŃCZEGO. Dane osoby ubiegającej się o ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego.
Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie ul. Strzelców Bytomskich 16, 41-902 Bytom Dził Świdczeń Rodzinnych ul. Strzelców Bytomskich 21, 41-902 Bytom tel. 32 388-86-07 lub 388-95-40; e-mil: sr@mopr.bytom.pl WNIOSEK
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy system oceniania z matematyki wraz z określeniem wymagań edukacyjnych (zakres podstawowy) Klasa II TAK
I Postnowieni ogólne Przedmiotowy system ocenini z mtemtyki wrz z określeniem wymgń edukcyjnych (zkres podstwowy) Kls II TAK 1. Wrunkiem uzyskni pozytywnej oceny semestrlnej z mtemtyki jest: ) zliczenie
Bardziej szczegółowoWNIOSEK O USTALENIE PRAWA DO ŚWIADCZENIA PIELĘGNACYJNEGO Część I. Dane osoby ubiegającej się o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego
Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie ul. Strzelców Bytomskich 16, 41-902 Bytom Dził Świdczeń Rodzinnych ul. Strzelców Bytomskich 21, 41-902 Bytom tel. 32 388-86-07 lub 388-95-40; e-mil: sr@mopr.bytom.pl WNIOSEK
Bardziej szczegółowoZastosowanie multimetrów cyfrowych do pomiaru podstawowych wielkości elektrycznych
Zstosownie multimetrów cyfrowych do pomiru podstwowych wielkości elektrycznych Cel ćwiczeni Celem ćwiczeni jest zpoznnie się z możliwościmi pomirowymi współczesnych multimetrów cyfrowych orz sposobmi wykorzystni
Bardziej szczegółowoWYKAZ INNOWACJI ZGŁOSZONYCH PRZEZ SZKOŁY PODSTAWOWE W ROKU SZKOLNYM 2014/2015
WYKAZ INNOWACJI ZGŁOSZONYCH PRZEZ SZKOŁY PODSTAWOWE W ROKU SZKOLNYM 2014/2015 L Nzw szkoły 1. Szkoł Sióstr Misjonrek Św. Rodziny im. Bł. B. Lment w Biłymstoku Nr/Nzw Boży konstruktorzy, czyli zjęci techniczne
Bardziej szczegółowoPropozycja przedmiotowego systemu oceniania wraz z określeniem wymagań edukacyjnych (zakres podstawowy)
Propozycj przedmiotowego systemu ocenini wrz z określeniem wymgń edukcyjnych (zkres podstwowy) Proponujemy, by omwijąc dne zgdnienie progrmowe lub rozwiązując zdnie, nuczyciel określł do jkiego zkresu
Bardziej szczegółowoWYKAZ INNOWACJI ZGŁOSZONYCH PRZEZ SZKOŁY PODSTAWOWE NA ROK SZKOLNY 2011/2012
WYKAZ INNOWACJI ZGŁOSZONYCH PRZEZ SZKOŁY PODSTAWOWE NA ROK SZKOLNY 2011/2012 Lp. Nzw szkoły Typ szkoły Nzw 1. 2. 3. Podstwow im. Henryk Sienkiewicz w Choroszczy Podstwow nr 12 im. Zygmunt Gloger w Biłymstoku
Bardziej szczegółowoPakiet aplikacyjny. Niniejszy pakiet zawiera informacje, które musisz posiadać zgłaszając swoją kandydaturę. Zawiera on:
Pkiet plikcyjny Stnowisko: Nr referencyjny: Specjlist ds. interwencji ekologicznych CON/2011/01 Niniejszy pkiet zwier informcje, które musisz posidć zgłszjąc swoją kndydturę. Zwier on: List do kndydtów
Bardziej szczegółowoWNIOSEK o przyznanie pomocy na zalesianie
Agencj Restrukturyzcji i Modernizcji Rolnictw WNIOSEK o przyznnie pomocy n zlesinie 1) rok Potwierdzenie przyjęci wniosku przez Biuro Powitowe ARiMR /pieczęć/... Dt przyjęci i podpis... Znk sprwy - Schemt
Bardziej szczegółowoKATALOG ZAKRESÓW ŚWIADCZEŃ
złącznik nr 1 do zrządzeni nr 57/ 2007/ DSOZ KATALOG ZAKRESÓW ŚWIADCZEŃ Kod zkresu kontrktownyc Nzw zkresu komórk orgnizcyjn w kontrktowny zkres swidczeń Nzw komórki orgnizcyjnej Nzw jednostkowyc Jednostk
Bardziej szczegółowozałącznik nr 3 do uchwały nr V-38-11 Rady Miejskiej w Andrychowie z dnia 24 lutego 2011 r.
złącznik nr 3 do uchwły nr V-38-11 Rdy Miejskiej w Andrychowie z dni 24 lutego 2011 r. ROZSTRZYGNIĘCIE O SPOSOBIE ROZPATRZENIA UWAG WNIESIONYCH DO WYŁOŻONEGO DO PUBLICZNEGO WGLĄDU PROJEKTU ZMIANY MIEJSCOWEGO
Bardziej szczegółowoDZIAŁANIE III.6 ROZWÓJ MIKRO- I MAŁYCH PRZEDSIĘBIORSTW
DZIAŁANIE III.6 ROZWÓJ MIKRO- I MAŁYCH PRZEDSIĘBIORSTW 1 Nzw progrmu opercyjnego Regionlny Progrm Opercyjny Województw Łódzkiego n lt 2007-2013. 2 Numer i nzw osi priorytetowej Oś priorytetow III: Gospodrk,
Bardziej szczegółowoNauki ścisłe priorytetem społeczeństwa opartego na wiedzy Zbiór scenariuszy Mój przedmiot matematyka
Stron Wstęp Zbiór Mój przedmiot mtemtyk jest zestwem scenriuszy przeznczonych dl uczniów szczególnie zinteresownych mtemtyką. Scenriusze mogą być wykorzystywne przez nuczycieli zrówno n typowych zjęcich
Bardziej szczegółowoPOROZUMIENIE. zawarte w dniu 16 maja 2014 r. w Warszawie, zwane dalej Porozumieniem, pomiędzy:
POROZUMIENIE w sprwie przeprowdzeni pilotżu systemu komunikcji dl osób niedosłyszących (pętle indukcyjne przenośne) w jednostkch obsługujących użytkowników publicznie dostępnych usług telefonicznych orz
Bardziej szczegółowosymbol dodatkowy element graficzny kolorystyka typografia
Identyfikcj wizuln Fundcji n rzecz Nuki Polskiej 1/00 Elementy podstwowe symbol dodtkowy element grficzny kolorystyk typogrfi Identyfikcj wizuln Fundcji n rzecz Nuki Polskiej 1/01 Elementy podstwowe /
Bardziej szczegółowo1.6. Ćwiczenia w ciąży
1.6. Ćwiczeni w ciąży Ciąż i poród są dl orgnizmu koiety próą sprwności fizycznej i psychicznej. Wysiłek porodowy jest porównywlny z wysiłkiem, jki trze podjąć, przeywjąc dystns iegu mrtońskiego. Tym lepiej
Bardziej szczegółowobardzo dobra jest inicjatorem działań, planuje samodzielnie, wprowadza nowe rozwiązania, wspiera swoich kolegów w działaniu (zadań)
Wymgni n poszczególne oceny zjęci techniczne kls V Moduł I. Ocen prcy indywidulnej uczni Lp. Przedmiot oce Ocen Kryterium oceny 1 Podejmownie i plnownie dziłń brdzo dobr jest inicjtorem dziłń, plnuje smodzielnie,
Bardziej szczegółowoKarta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu konkursowego PO KL 1
Złącznik 3 Krt oceny merytorycznej wniosku o dofinnsownie konkursowego PO KL 1 NR WNIOSKU KSI: WND-POKL. INSTYTUCJA PRZYJMUJĄCA WNIOSEK:. NUMER KONKURSU 2/POKL/8.1.1/2010 TYTUŁ PROJEKTU:... SUMA KONTROLNA
Bardziej szczegółowoROLE OF CUSTOMER IN BALANCED DEVELOPMENT OF COMPANY
FOLIA UNIVERSITATIS AGRICULTURAE STETINENSIS Foli Univ. Agric. Stetin. 2007, Oeconomic 254 (47), 117 122 Jolnt KONDRATOWICZ-POZORSKA ROLA KLIENTA W ZRÓWNOWAŻONYM ROZWOJU FIRMY ROLE OF CUSTOMER IN BALANCED
Bardziej szczegółowoMateriały szkoleniowe DRGANIA MECHANICZNE ZAGROŻENIA I PROFILAKTYKA. Serwis internetowy BEZPIECZNIEJ CIOP-PIB
Mteriły szkoleniowe DRGANIA MECHANICZNE ZAGROŻENIA I PROFILAKTYKA Serwis internetowy BEZPIECZNIEJ CIOP-PIB 1. Wprowdzenie Drgnimi nzywne są procesy, w których chrkterystyczne dl nich wielkości fizyczne
Bardziej szczegółowoWNIOSEK O PRZYZNANIE STYPENDIUM SZKOLNEGO
WNIOSEK O PRZYZNANIE STYPENDIUM SZKOLNEGO w roku szkolnym... I. Dne osoowe uczni / słuchcz Nzwisko..... Imion...... Imię ojc i mtki...... PESEL uczni / słuchcz Dt i miejsce urodzeni... II. Adres zmieszkni
Bardziej szczegółowoROZDZIAŁ 10 PODMIOTY I PRZYCZYNY KONFLIKTÓW W PRYWATYZOWANYCH PRZEDSIĘBIORSTWACH W POLSCE
Iwon Slejko-Szyszczk ROZDZIAŁ 10 PODMIOTY I PRZYCZYNY KONFLIKTÓW W PRYWATYZOWANYCH PRZEDSIĘBIORSTWACH W POLSCE Wprowdzenie Konflikty są nieodłącznym elementem funkcjonowni jednostek i zbiorowości w kżdym
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne matematyka klasa 2b, 2c, 2e zakres podstawowy rok szkolny 2015/2016. 1.Sumy algebraiczne
Wymgni edukcyjne mtemtyk kls 2b, 2c, 2e zkres podstwowy rok szkolny 2015/2016 1.Sumy lgebriczne N ocenę dopuszczjącą: 1. rozpoznje jednominy i sumy lgebriczne 2. oblicz wrtości liczbowe wyrżeń lgebricznych
Bardziej szczegółowoMetodologia szacowania wartości docelowych dla wskaźników wybranych do realizacji w zakresie EFS w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa
Metodologi szcowni wrtości docelowych dl wskźników wybrnych do relizcji w zkresie EFS w Regionlnym Progrmie percyjnym Województw Kujwsko-Pomorskiego 2014-2020 Toruń, listopd 2014 1 Spis treści I. CZĘŚĆ
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTY/MODUŁY KIERUNKU PEDAGOGIKA OGÓŁEM MODUŁY. Forma oceny. udziałem nauczyciela akademickiego. samodzielna praca. z bespośrednim.
konsultcje PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA IM. JANA GRODKA W SANOKU ul. Mickiewicz 1, 8-500 Snok PLAN STUDIÓW INSTYTUT Społeczno-Artystyczny KIERUNEK: Pedgogik SPECJALNOŚĆ: Logopedi i terpi pedgogiczn
Bardziej szczegółowoWymagania kl. 2. Uczeń:
Wymgni kl. 2 Zkres podstwowy Temt lekcji Zkres treści Osiągnięci uczni. SUMY ALGEBRAICZNE. Sumy lgebriczne definicj jednominu pojęcie współczynnik jednominu porządkuje jednominy pojęcie sumy lgebricznej
Bardziej szczegółowo2-letnie studia dzienne magisterskie
Uniwersytet Wrocłwski Wydził Nuk Historycznych i Pedgogicznych Instytut Archeologii 2-letnie studi dzienne mgisterskie n kierunku ARCHEOLOGIA Progrm studiów Wrocłw 2011 I. CHARAKTERYSTYKA STUDIÓW Studi
Bardziej szczegółowousuwa niewymierność z mianownika wyrażenia typu
Wymgni edukcyjne n poszczególne oceny z mtemtyki Kls pierwsz zkres podstwowy. LICZBY RZECZYWISTE podje przykłdy liczb: nturlnych, cłkowitych, wymiernych, niewymiernych, pierwszych i złożonych orz przyporządkowuje
Bardziej szczegółowoDroga Pani/Drogi Panie! Wakacje minęły szybko i znowu możemy się spotkać. oraz za zabawami z koleżankami i kolegami.
KARTY PRACY 1 CZĘŚĆ KARTA PRACY NR 1 IMIĘ:... DATA: STRONA 1 1. Jkie są twoje oczekiwni i postnowieni związne z kolejnym rokiem szkolnym? Npisz list do nuczyciel, uzupełnijąc luki w tekście. miejscowość
Bardziej szczegółowoSTYLE. TWORZENIE SPISÓW TREŚCI
STYLE. TWORZENIE SPISÓW TREŚCI Ćwiczenie 1 Tworzenie nowego stylu n bzie istniejącego 1. Formtujemy jeden kpit tekstu i zznczmy go (stnowi on wzorzec). 2. Wybiermy Nrzędzi główne, rozwijmy okno Style (lub
Bardziej szczegółowoDodatkowe informacje i objaśnienia. Zakres zmian wartości grup rodzajowych środków trwałych, wnip oraz inwestycji długoterminowych Zwieksz Stan na.
STOWARZYSZENIE RYNKÓW FINANSOWYCH ACI POLSKA Afiliowne przy ACI - The Finncil Mrkets Assocition Dodtkowe informcje i objśnieni Wrszw, 21 mrzec 2014 1.1 szczegółowy zkres zmin wrtości grup rodzjowych środków
Bardziej szczegółowoWarszawa, czerwiec 2014 r.
SPRAWOZDANIE Z WDRAŻANIA PROGRAMU OPERACYJNEGO KAPITAŁ LUDZKI 2007-2013 w 2013 ROKU Wrszw, czerwiec 2014 r. SPIS TREŚCI 1. Informcje wstępne... 4 2. Przegląd relizcji progrmu opercyjnego w okresie objętym
Bardziej szczegółowoKOMPLEKSOWE POMIARY FREZÓW OBWIEDNIOWYCH
KOMPLEKSOWE POMIARY FREZÓW OBWIEDNIOWYCH Michł PAWŁOWSKI 1 1. WSTĘP Corz większy rozwój przemysłu energetycznego, w tym siłowni witrowych stwi corz większe wymgni woec producentów przekłdni zętych jeśli
Bardziej szczegółowoPiłka nożna w badaniach statystycznych 1
Mterił n konferencję prsową w dniu 31 mj 212 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Deprtment Bdń Społecznych i Wrunków Życi Nottk informcyjn WYNIKI BADAŃ GUS Piłk nożn w bdnich sttystycznych 1 Bdni klubów sportowych
Bardziej szczegółowoSPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA BIURO OBSŁUGI SZKOLNICTWA
SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA do postępowni o udzielenie zmówieni publicznego prowdzonego w trybie przetrgu nieogrniczonego o wrtości mniejszej niż kwoty określone n podstwie rt. 11 ust. 8
Bardziej szczegółowonaciskiem na wdrożenie elektronicznej dokumentacji medycznej, dostosowując działalność podmiotów leczniczych do znowelizowanych przepisów prawa.
Progrm Dziłnie Termin Kto może skłdć wsnioski Typ relizownych projektów: Wrtość dofinnsowni Stron internetow Dziłnie 1.2 Dziłlność bdwczo - rozwojow przedsiębiorstw w trybie konkursowym grudzień 2015 r.
Bardziej szczegółowoTwoje zdrowie -isamopoczucie
Twoje zdrowie -ismopoczucie Kidney Disese nd Qulity of Life (KDQOL-SF ) Poniższ nkiet zwier pytni dotyczące Pn/Pni opinii o włsnym zdrowiu. Informcje te pozwolą nm zorientowć się, jkie jest Pn/Pni smopoczucie
Bardziej szczegółowoNAUKI SPOŁECZNE PODSTAOWOWE POJĘCIA I ZAGADNIENIA. socjalizacja, więzi i role społeczne, strktury grupowe, struktura życia społecznego
NAUKI SPOŁECZNE PODSTAOWOWE POJĘCIA I ZAGADNIENIA socjlizcj, więzi i role społeczne, strktury grupowe, struktur życi społecznego Autor: Elżbiet Czekj JEDNOSTKA i SPOŁECZEŃSTWO Człowiek jest istotą społeczną,
Bardziej szczegółowoPakiet aplikacyjny. Specjalista ds. rozliczeń i administracji [Pomorze] ADM/2011/01
Pkiet plikcyjny Stnowisko: Nr referencyjny: Specjlist ds. rozliczeń i dministrcji [Pomorze] ADM/2011/01 Niniejszy pkiet zwier informcje, które musisz posidć zgłszjąc swoją kndydturę. Zwier on: List do
Bardziej szczegółowoAneks Nr 1 z dnia 8 maja 2006 roku
Aneks Nr 1 z dni 8 mj 2006 roku do Umowy o Prtnerstwie n rzecz Rozwoju "Wchodzenie, utrzymnie, powrót n rynek prcy osób po chorobie psychicznej" W umowie o Prtnerstwie n rzecz Rozwoju w rmch progrmu opercyjnego
Bardziej szczegółowoANKIETA. Proszę X zaznaczyć właściwą odpowiedź I. Część ogólna: 1.1. Wiek: lat/lata. 1.2. Płeć : a kobieta b mężczyzna
ANKIETA ZAŁĄCZNIK NR 1 Zwrcmy się z uprzejmą prośą o dokłdne przeczytnie i wypełnienie poniższej nkiety. Celem dni jest określenie czynników determinujących powrót do ktywności zwodowej osó w wieku powyżej
Bardziej szczegółowoUporządkowanie i przygotowanie terenów inwestycyjnych w celu nadania im nowych funkcji gospodarczych
Progrm Dziłnie Termin Kto może skłdć wsnioski Typ relizownych projektów: Wrtość dofinnsowni Stron internetow Dziłnie 1.2 Dziłlność bdwczo - rozwojow przedsiębiorstw w trybie konkursowym grudzień 2015 r.
Bardziej szczegółowoUkład elektrohydrauliczny do badania siłowników teleskopowych i tłokowych
TDUSZ KRT TOMSZ PRZKŁD Ukłd elektrohydruliczny do bdni siłowników teleskopowych i tłokowych Wprowdzenie Polsk Norm PN-72/M-73202 Npędy i sterowni hydruliczne. Cylindry hydruliczne. Ogólne wymgni i bdni
Bardziej szczegółowoUporządkowanie i przygotowanie terenów inwestycyjnych w celu nadania im nowych funkcji gospodarczych. nadania im nowych funkcji gospodarczych
Progrm Dziłnie Termin Kto może skłdć wnioski Typ relizownych projektów: Wrtość dofinnsowni Stron internetow Regionlny Progrm Opercyjny Województw Mzowieckiego 1.2 Dziłlność bdwczo - rozwojow przedsiębiorstw
Bardziej szczegółowosmoleńska jako nierozwiązywalny konflikt?
D y s k u s j smoleńsk jko nierozwiązywlny konflikt? Wiktor Sorl Michł Bilewicz Mikołj Winiewski Wrszw, 2014 1 Kto nprwdę stł z zmchmi n WTC lub z zbójstwem kżnej Diny? Dlczego epidemi AIDS rozpowszechnił
Bardziej szczegółowoProgram Cisco. Anna Czacharowska Koordynator Programu
Progrm Cisco Networking Acdemy Ann Czchrowsk Koordyntor Progrmu Globlny progrm edukcyjny, w rmch którego uczniowie i studenci zdobywją wiedzę i kompetencje w zkresie projektowni, budowni, zbezpieczni i
Bardziej szczegółowoNiepubliczna Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna
Niepubliczn Pordni Psychologiczno-Pedgogiczn Hlin Chorążewicz 12-100 Szczytno ul.lidzbrsk 6 tel.89-623-27-33; 516-611-119 http://szczytno.mnifo.com/ dres e-mil:.niepubliczn@gmil.com Ofert pomocy psychologiczno-pedgogicznej
Bardziej szczegółowosystem identyfikacji wizualnej forma podstawowa karta A03 część A znak marki
krt A03 część A znk mrki form podstwow Znk mrki Portu Lotniczego Olsztyn-Mzury stnowi połączenie znku grficznego (tzw. logo) z zpisem grficznym (tzw. logotypem). Służy do projektowni elementów symboliki
Bardziej szczegółowoRegulamin oferty Dobry bilet
Regulmin oferty Dobry bilet I. Podstwowe informcje 1. Do odwołni n wybrnych odcinkch sieci kolejowej wprowdz się ofertę Dobry bilet. 2. W ofercie wystwi się bilety: ) jednorzowy n przejzd tm (w dowolnym
Bardziej szczegółowoSzczegółowe wymagania edukacyjne z matematyki, klasa 2C, poziom podstawowy
Szczegółowe wymgni edukcyjne z mtemtyki, kls 2C, poziom podstwowy Wymgni konieczne () dotyczą zgdnieo elementrnych, stnowiących swego rodzju podstwę, ztem powinny byd opnowne przez kżdego uczni. Wymgni
Bardziej szczegółowoPoradnik dla Rodziców
Pordnik dl Rodziców Misją nszej Szkoły jest stworzenie odpowiednich wrunków dl pełnego rozwoju osobowego Uczniów w zgodzie z zsdmi Kościoł Ktolickiego, przy wykorzystniu pedgogiki dr Mrii Montessori, w
Bardziej szczegółowoMałgorzata Żak. Zapisane w genach. czyli o zastosowaniu matematyki w genetyce
Młgorzt Żk Zpisne w gench czyli o zstosowniu mtemtyki w genetyce by opisć: - występownie zjwisk msowych - sznse n niebieski kolor oczu potomk - odległość między genmi - położenie genu n chromosomie Rchunek
Bardziej szczegółowoOpracowanie zbiorcze wyników ankiet przeprowadzonych wśród rodziców na temat koncepcji pracy szkoły szkoły.
Oprcownie ziorcze wyników nkiet przeprowdzonych wśród rodziców n temt koncepcji prcy szkoły szkoły. Termin i miejsce dń Zernie Rodziców dn. 22.09.2014r. Ankiet zostł oprcown w celu poznni opinii nuczycieli
Bardziej szczegółowoZespół Szkół Specjalnych im. UNICEF w Rzeszowie posiada opracowany Program Profilaktyki pod nazwą Umiem żyć z ludźmi.
Zespół Szkół Specjlnch im. UNICEF w Rzeszowie posid oprcown Progrm Profilktki pod nzwą Umiem żć z ludźmi. Szkoln Progrm Profilktki oprcowno z uwzględnieniem specfiki tpu i rodzju szkoł wodrębnijąc 8 progrmów
Bardziej szczegółowoWENTYLACJA PRZESTRZENI POTENCJALNIE ZAGROŻONYCH WYBUCHEM MIESZANIN GAZOWYCH
Ochron przeciwwybuchow Michł Świerżewski WENTYLACJA PRZESTRZENI POTENCJALNIE ZAGROŻONYCH WYBUCHEM MIESZANIN GAZOWYCH 1. Widomości ogólne Zgodnie z postnowienimi rozporządzeni Ministr Sprw Wewnętrznych
Bardziej szczegółowoOkresowe Roczne Końcowe. Okres sprawozdawczy od 2007-08-02 do 2008-04-14
Sprwozdnie z projektu w rmch Sektorowego Progrmu Opercyjnego Restrukturyzcj i modernizcj sektor Ŝywnościowego orz rozwój obszrów wiejskich 2004 2006 Okresowe Roczne Końcowe Okres sprwozdwczy od 2007-08-02
Bardziej szczegółowoPOWIATOWA STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH na lata 2007-2014
Złącznik do uchwły nr XI/82/07 Rdy Powitu w Pułtusku Z dni 30 pździernik 2007r. POWIATOWA STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH n lt 2007-2014 PUŁTUSK 2007 SPIS TREŚCI 1 WSTĘP... 3 I CHARAKTERYSTYKA
Bardziej szczegółowoWektor kolumnowy m wymiarowy macierz prostokątna o wymiarze n=1 Wektor wierszowy n wymiarowy macierz prostokątna o wymiarze m=1
Rchunek mcierzowy Mcierzą A nzywmy funkcję 2-zmiennych, któr prze liczb nturlnych (i,j) gdzie i = 1,2,3,4.,m; j = 1,2,3,4,n przyporządkowuje dokłdnie jeden element ij. 11 21 A = m1 12 22 m2 1n 2n mn Wymirem
Bardziej szczegółowoBADANIE MOBILNOŚCI KOMUNIKACYJNEJ LUDNOŚCI
BADANIE MOBILNOŚCI KOMUNIKACYJNEJ LUDNOŚCI Kwestionriusz gospodrstw domowego Numer ewidencyjny: Dził 0. REALIZACJA WYWIADU. Łączn liczb wizyt nkieter w wylosownym mieszkniu. Wylosowne mieszknie Proszę
Bardziej szczegółowoWsparcie infrastruktury badawczo-rozwojowej jednostek naukowych. Projekty badawczo-rozwojowe
Progrm Dziłnie Termin Kto może skłdć wnioski Typ relizownych projektów: Wrtość dofinnsowni Stron internetow 1.1 Dziłlność bdwczo - rozwojow jednostek nukowych II kwrtł 2016 r. Wrunkiem uruchomieni konkursu
Bardziej szczegółowoOPIS MODUŁU ZAJĘĆ/PRZEDMIOTU (SYLABUS) dla przedmiotu Sporządzanie umów na kierunku Zarządzanie i prawo w biznesie
Ktedr Prw Cywilnego, Hndlowego i Ubezpieczeniowego Poznń, dni 15 pździernik 2018 r. OPIS MODUŁU ZAJĘĆ/PRZEDMIOTU (SYLABUS) dl przedmiotu Sporządznie umów n kierunku Zrządznie i prwo w biznesie I. Informcje
Bardziej szczegółowoRegulamin świadczenia usług doradczych przez pracowników biura Lokalnej Grupy Działania Lider Dolina Strugu
Złącznik nr 1 do Uchwły Zrządu Loklnej Grupy Dziłni Lider Dolin Strugu nr 5/2017 z dni 10 mj 2017 r. Regulmin świdczeni usług dordczych przez prcowników biur Loklnej Grupy Dziłni Lider Dolin Strugu I.Wstęp
Bardziej szczegółowoOznaczenia: K wymagania konieczne; P wymagania podstawowe; R wymagania rozszerzające; D wymagania dopełniające; W wymagania wykraczające
Wymgni edukcyjne z mtemtyki ls 2 b lo Zkres podstwowy Oznczeni: wymgni konieczne; wymgni podstwowe; R wymgni rozszerzjące; D wymgni dopełnijące; W wymgni wykrczjące Temt lekcji Zkres treści Osiągnięci
Bardziej szczegółowoKONSPEKT ZAJĘĆ WYRÓWNAWCZYCH Z MATEMATYKI. Temat: Do czego służą wyrażenia algebraiczne?
KONSPEKT ZAJĘĆ WYRÓWNAWCZYCH Z MATEMATYKI Temt: Do czego służą wyrżeni lgebriczne? Prowdzący: Agnieszk Smborowicz Liczb jednostek lekcyjnych: 1 2 (w zleżności od zespołu) Cele ogólne Utrwlenie widomości
Bardziej szczegółowoĆwiczenia laboratoryjne z przedmiotu : Napędy Hydrauliczne i Pneumatyczne
Lbortorium nr 11 Temt: Elementy elektropneumtycznych ukłdów sterowni 1. Cel ćwiczeni: Opnownie umiejętności identyfikcji elementów elektropneumtycznych n podstwie osprzętu FESTO Didctic. W dużej ilości
Bardziej szczegółowowersja podstawowa (gradient)
księg znku wersj podstwow (grdient) Logo RAKU FILM w wersji podstwowej może występowć w dwóch wrintch, n jsnym (domyślnie - biłe tło) orz n ciemnym (domyślnie - czrne tło). Nleży unikć stosowni logo n
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE Z MATEMATYKI W KLASIE IIc ZAKRES PODSTAWOWY I ROZSZERZONY
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z MATEMATYKI W KLASIE IIc ZAKRES PODSTAWOWY I ROZSZERZONY. JĘZYK MATEMATYKI oblicz wrtość bezwzględną liczby rzeczywistej stosuje interpretcję geometryczną wrtości bezwzględnej liczby
Bardziej szczegółowoTytuł podręcznika, autor, wydawnictwo. Meine Welttour cz.1, 2 podręcznik + ćwiczenia, Sylwia Mróz- Dwornikowska, Nowa Era
Szkolny zestw podręczników przedmiotowych do nuki języków obcych dl uczniów ZSPS i VIII LO w roku szkolnym 2019/2020 dl kls II i III liceum orz kls 2tf i 4tb technikum Lp. Przedmiot, zkres ksztłceni, klsy
Bardziej szczegółowo2. Tensometria mechaniczna
. Tensometri mechniczn Wstęp Tensometr jk wskzywłby jego nzw to urządzenie służące do pomiru nprężeń. Jk jednk widomo, nprężeni nie są wielkościmi mierzlnymi i stnowią jedynie brdzo wygodne pojęcie mechniki
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR... RADY MIEJSKIEJ W NAMYSŁOWIE. z dnia r.
Projekt UCHWAŁA NR... RADY MIEJSKIEJ W NAMYSŁOWIE z dni... 2016 r. w sprwie wyrżeni zgody n zwrcie porozumieni w sprwie wspólnego przeprowdzeni i udzieleni zmówień publicznych związnych z relizcją projektu
Bardziej szczegółowoKONKURS MATEMATYCZNY dla uczniów gimnazjów w roku szkolnym 2012/13. Propozycja punktowania rozwiązań zadań
KONKURS MATEMATYCZNY dl uczniów gimnzjów w roku szkolnym 0/ II etp zwodów (rejonowy) 0 listopd 0 r. Propozycj punktowni rozwiązń zdń Uwg: Z kżde poprwne rozwiąznie inne niż przewidzine w propozycji punktowni
Bardziej szczegółowoKarta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu konkursowego PO KL
Złącznik 3 Krt oceny merytorycznej wniosku o dofinnsownie Krt oceny merytorycznej wniosku o dofinnsownie projektu konkursowego PO KL INSTYTUCJA PRZYJMUJĄCA WNIOSEK:... NUMER KONKURSU:... NUMER WNIOSKU
Bardziej szczegółowoCHEMIA MIĘDZY NAMI U S Z C Z E L K I P R O F I L E
CHEMIA MIĘDZY NAMI U S Z C Z E L K I P R O F I L E CHEMIA MIĘDZY NAMI Firm AIB to prekursor nowoczesnych rozwiązń w dziedzinie udownictw. Dziłlność rozpoczęliśmy w 1992 roku, skupijąc się n produkcji innowcyjnych
Bardziej szczegółowoGrażyna Nowicka, Waldemar Nowicki BADANIE RÓWNOWAG KWASOWO-ZASADOWYCH W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW AMFOTERYCZNYCH
Ćwiczenie Grżyn Nowick, Wldemr Nowicki BDNIE RÓWNOWG WSOWO-ZSDOWYC W ROZTWORC ELETROLITÓW MFOTERYCZNYC Zgdnieni: ktywność i współczynnik ktywności skłdnik roztworu. ktywność jonów i ktywność elektrolitu.
Bardziej szczegółowoAparatura sterująca i sygnalizacyjna Czujniki indukcyjne zbliżeniowe LSI
Aprtur sterując i sygnlizcyjn Czujniki indukcyjne zbliżeniowe LSI Czujnik indukcyjny zbliżeniowy prcuje n zsdzie tłumionego oscyltor LC: jeżeli w obszr dziłni dostnie się metl, to z ukłdu zostje pobrn
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z matematyki
Wymgni edukcyjne z mtemtyki LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE Kls II Poniżej przedstwiony zostł podził wymgń edukcyjnych n poszczególne oceny. Wiedz i umiejętności konieczne do opnowni (K) to zgdnieni, które są
Bardziej szczegółowo9990,- Snoezelen - Wspomaganie całościowe, odprężenie fizyczne i psychiczne. Stymulacja wszystkich zmysłów
Okzj cenow Gotow koncepcj już z 0,- Snoezelen - Stymulcj wszystkich zmysłów W Biłej Sli możn znleźć wewnętrzny spokój Wspomgnie cłościowe, odprężenie fizyczne i psychiczne W klsycznej sli Snoezelen ściny,
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1 Formularz sprawozdawczy dotyczący promocji i informacji Numer programu (CCI): 2007 PL 161 PO 001 Program Operacyjny Innowacyjna
Złącznik nr 1 Formulrz sprwozdwczy dotyczący promocji i informcji Numer progrmu (CCI): 27 PL 161 PO 1 Nzw progrmu: Progrm Opercyjny Innowcyjn Gospodrk Złącznik do sprwozdni nr: R/29/POIG/ Okres sprwozdwczy:
Bardziej szczegółowoZAMKNIĘCIE ROKU 2016 z uwzględnieniem zmian w prawie bilansowym. dr Gyöngyvér Takáts
ZAMKNIĘCIE ROKU 2016 z uwzględnieniem zmin w prwie bilnsowym dr Gyöngyvér Tkáts Podmioty rchunkowości 1) Mikro jednostki jednostki mogące korzystć z uproszeń jednostki niemogące korzystć z uproszczeń 2)
Bardziej szczegółowoU M O W A. 2 Nr dowodu osobistego. zam... zam...
U M O W A Zwrt w Pile w dniu. pomiędzy : Publicznym Przedszkolem Nr 12 w Pile ul. Rej 11, reprezentownym przez Brbrę Miszczk Dyrektor Przedszkol, zwnym dlej Zleceniobiorcą / Przedszkolem, rodzicmi/ opiekunmi
Bardziej szczegółowo