WSTĘPNE BADANIA APLIKACYJNE GRANULOWANYCH NAWOZÓW ORGANICZNO-MINERALNYCH NA BAZIE OSADÓW ŚCIEKOWYCH.

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "WSTĘPNE BADANIA APLIKACYJNE GRANULOWANYCH NAWOZÓW ORGANICZNO-MINERALNYCH NA BAZIE OSADÓW ŚCIEKOWYCH."

Transkrypt

1 Józefa Wiater, Adam Łukowski Politechnika Białostocka, Katedra Badań Technologicznych Henryk Fitko, Sławomir Stelmach, Aleksander Sobolewski, Jan Figa. Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla w Zabrzu WSTĘPNE BADANIA APLIKACYJNE GRANULOWANYCH NAWOZÓW ORGANICZNO-MINERALNYCH NA BAZIE OSADÓW ŚCIEKOWYCH. PRELIMINARY INVESIGATION APLIKATIVE OF GRANULATE FERTILIZER ORGANIC-MINERAL ON BASE OF SLUDGE SEVAGES Streszczenie Short english W doświadczeniu polowym na glebie średniej stosowano w dwu dawkach granulat wytworzony z osadów + KNO 3. Dla porównania stosowano osad ścieków komunalnych. Po zbiorze roślin określono zawartość form mineralnych azotu na trzech głębokościach gleby do 90cm. Stwierdzono, że migracja azotu z granulatu była znacznie mniejsza, niż z osadu ściekowego. W warstwach wierzchnich gleby było w tych obiektach więcej azotu amonowego, niż azotanowego. 1. Wstęp Niedobór składników pokarmowych w glebie uzupełnia się poprzez jej nawożenie. Często jednak, licząc na lepszy skutek, stosuje się bardzo duże dawki nawozów, co wpływa niekorzystnie na środowisko naturalne. Rolnictwo intensywne, stosujące wysokie dawki nawozów mineralnych, przyczynia się w znaczący sposób do zanieczyszczania wód gruntowych i powierzchniowych oraz degradacji ekosystemów wodnych. Niewykorzystane przez rośliny składniki nawozowe wymywane są z gleby przez wody opadowe, pogarszając jakość i przydatność gospodarczą wód użytkowych. Za stan ten odpowiedzialne są przede wszystkim wypłukiwane z wierzchniej warstwy gruntu, nie pobrane przez uprawianą roślinność, azotany (saletry) i w mniejszym stopniu fosforany. Związki te wypłukiwane są z gleby tak szybko, że uprawiane rośliny nie nadążają z przyswojeniem całej dawki stosowanego nawozu. Tylko w Polsce roczny ładunek azotu ogólnego odpływającego rzekami do morza Bałtyckiego w 1999 roku wynosił 206 tys. ton, a fosforu ogólnego blisko 14 tys. ton. [20]. Nadmierna eutrofizacja wód powierzchniowych zmusza do podejmowania wszelkich zabiegów i działań mających na celu rozwiązanie tego ogólnoświatowego problemu. Celem referatu jest przedstawienie koncepcji ograniczenia efektu wypłukiwania z gleby nawozów mineralnych, która pozwoli na przeciwdziałanie zjawisku eutrofizacji wód powierzchniowych. Idea taka mogłaby zostać zrealizowana poprzez wytworzenie i aplikację granulowanych nawozów organiczno-mineralnych. Produkty takie otrzymywane byłyby poprzez granulację dopuszczonych do rolniczego wykorzystania osadów ściekowych z mineralnymi nawozami zawierającymi potas, którego zawartość w osadach ściekowych jest niska, a który jest niezbędny dla prawidłowej wegetacji uprawianych roślin. Granulowane nawozy mineralno-organiczne zapewnią dostarczenie niezbędnych składników odżywczych uprawianym roślinom i dodatkowo charakteryzować się będą podwyższoną odpornością na wymywanie z gleby soli mineralnych przez wody opadowe i zalewowe. 2. Osady ściekowe stan aktualny w Polsce Procesy biologicznego oczyszczania ścieków związane są nieodłącznie z powstawaniem dużej ilości osadów ściekowych. Ilość tych osadów to na ogół 1 2% objętości oczyszczanych ścieków. W 2000 roku podczas oczyszczania ścieków komunalnych i przemysłowych powstało w Polsce ponad 1

2 mln Mg s.m. osadów ściekowych [20]. Ilość osadów ściekowych wytworzonych w Polsce w roku uwzględniając podział na województwa - prezentuje rysunek 1 [20]. Rysunek 2 przedstawia procentowy udział poszczególnych sposobów zagospodarowania komunalnych osadów ściekowych w każdym z województw. Na podstawie przedstawionych danych można stwierdzić, że dominującą metodą wykorzystania komunalnych osadów ściekowych w Polsce jest ich składowanie. W ten sposób w roku 2000 zostało zagospodarowane ponad 42% osadów ściekowych z oczyszczania ścieków komunalnych; najwięcej w województwach: dolnośląskim 71%, podlaskim 70%, lubuskim 68%, małopolskim 65%, kujawsko-pomorskim 60% i łódzkim 59%. Wykorzystaniu rolniczemu osadów ściekowych z oczyszczania ścieków komunalnych poddano jedynie 14% ich całkowitej ilości. Największy udział rolniczego wykorzystania osadów odnotowały województwa: wielkopolskie - ok. 38% oraz świętokrzyskie, lubelskie i zachodniopomorskie ok. 29%. Kompostowanie, spalanie i wykorzystanie przemysłowe osadów ściekowych stanowiły nieznaczny procent wśród pozostałych sposobów zagospodarowania osadów ściekowych z oczyszczania ścieków komunalnych metodami tymi zagospodarowano niecałe 17% osadów. Dość duża ilość komunalnych osadów ściekowych (ok. 27%) została wykorzystana za pomocą innych metod, co obejmowało m.in. ich użycie do rekultywacji gruntów zdegradowanych, niwelacji terenu lub wypełniania wyrobisk pokopalnianych. Z zaprezentowanych danych jednoznacznie wynika, że rolnicze wykorzystanie osadów ściekowych w Polsce jest ciągle niewielkie, zdecydowanie mniejsze niż w krajach rozwiniętych, np. Luksemburgu (ok. 70%), Danii, Francji (ok. 60%), Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Niemczech czy Belgii (ok. 40%) [2]. komunalne osady ściekowe [50tys. ton s.m.] przemysłowe osady ściekowe [50tys. ton s.m.] dolnośląskie 2. kujawsko-pomorskie lubelskie 4. lubuskie łódzkie 6. małopolskie 7. mazowieckie 8. opolskie 9. podkarpackie 10. podlaskie Sumaryczna ilość na rok: 11. pomorskie 12. śląskie 13. świętokrzyskie < > warmińsko-mazurskie 15. wielkopolskie 16. zachodniopomorskie Rys.1. Osady ściekowe wytworzone w Polsce w 2000 r. ( w podziale na województwa). przemysłowe rolnicze kompostowanie spalanie składowanie inne Rys.2. Sposoby zagospodarowania komunalnych osadów ściekowych (w podziale na 3. Osady ściekowe jako nawozy. O glebotwórczej i nawozowej wartości komunalnych osadów ściekowych decyduje w pierwszym rzędzie znaczna zawartość substancji organicznej, azotu, fosforu i pierwiastków śladowych [1,4,6,10,19]. Ponieważ większość gleb w naszym kraju cechuje się niską żyznością, poprawa ich właściwości poprzez wykorzystanie osadów ściekowych, spełniających narzucone ustawą kryteria, wydaje się wysoce racjonalna i uzasadniona. Liczne badania wykonane w Polsce [18,20,21], dotyczące oddziaływania osadów ściekowych na żyzność gleby i plonowanie roślin, dały pozytywne rezultaty. Dotychczasowe wyniki badań krajowych [5,10,13,15,] i zagranicznych [3,11,12,14] świadczą o tym, że osady ściekowe jako odpady

3 zasobne w substancję organiczną oraz mineralne składniki nawozowe, mogą wpływać nie tylko na właściwości chemiczne, fizykochemiczne gleb czy plonowania roślin, ale także na aktywność mikrobiologiczną tego środowiska. Z przeprowadzonych dotychczas badań nad wpływem osadów na żyzność gleby, plonowanie roślin i aktywność mikrobiologiczną wynika, że mogą one stanowić dobry nawóz pod rośliny uprawne. Istnieją jednak liczne przeszkody ograniczające często możliwość rolniczego wykorzystania osadów ściekowych. Z osadami ściekowymi, oprócz składników pokarmowych, które stanowią o ich wartości nawozowej, wprowadza się do gleby także substancje toksyczne, z których najważniejszymi są metale ciężkie [10,17]. Ich zawartość w osadach zmienia się w szerokim zakresie i wymaga analizy chemicznej każdej partii osadu przeznaczonego do rolniczego wykorzystania. Czynnikiem ograniczającym rolnicze zagospodarowanie komunalnych osadów ściekowych jest często ich zły stan sanitarny, powodowany obecnością jaj helmintów, wirusów i bakterii [9,15]. 4. Granulowane osady ściekowe. Problemy z rolniczym wykorzystaniem osadów ściekowych skłaniają wielu badaczy do szukania różnych sposobów przeróbki osadów w bezpieczną, łatwą do transportowania formę, np. w formie granulatu. W latach osiemdziesiątych zespół naukowców z Lublina opracował metodę przetwarzania uciążliwych odpadów organicznych, (kora, pióra, rogi i sierść) w preparaty nawozowe w postaci granulatów koro-mocznikowych, keratyno-mocznikowych i keratyno-koro-mocznikowych. Preparaty te stosowano na różnych glebach w uprawach polowych i warzywniczo-ogrodniczych. Uzyskane wyniki wskazują na korzystne ich oddziaływanie na właściwości gleby i na rośliny [7,8,22,23]. W krajach wysokorozwiniętych osady ściekowe coraz częściej poddawane są stabilizacji termicznej poprzez suszenie z jednoczesną granulacją. Technologie takie (np. technologie oferowane przez firmy SEGHERS, SWISS COMBI, MOZER, ANDRITZ pozwalają na uzyskiwanie z osadów ściekowych granulatów o dobrych parametrach użytkowych: niskiej zawartości wilgoci, wysokim stopniu higienizacji, właściwym uziarnieniu ułatwiającym procesy przechowywania, załadunku, transportu i wysiewania, wysokiej wytrzymałości mechanicznej ograniczającej ścieranie się produktu (brak pylenia) i braku charakterystycznego dla osadów ściekowych, zapachu. Prowadzone w Instytucie Chemicznej Przeróbki Węgla w Zabrzu badania z zakresu granulacji osadów ściekowych skłoniły ich autorów do przetestowania możliwości wytwarzania na bazie osadów ściekowych granulowanych nawozów organiczno-mineralnych z dodatkiem tradycyjnych nawozów sztucznych, w których osad ściekowy oprócz wprowadzenia składnika nawozowego spełniałby rolę inhibitora wymywania z gleby frakcji mineralnych nawozu. Jak wykazują przeprowadzane liczne badania składu [16,20], osady ściekowe są ubogie w potas (jego zawartość nie przekracza 1% suchej masy). Dlatego postanowiono wstępnie przetestować możliwość preparacji granulowanych nawozów organiczno-mineralnych na bazie komunalnego osadu ściekowego i saletry potasowej (KNO 3 ). W trakcie badań przeprowadzonych w Instytucie Chemicznej Przeróbki Węgla w Zabrzu wytworzono testowe ilości granulatów z nadmiarowych osadów ściekowych pochodzących z Miejskiej Oczyszczalni Ścieków "Śródmieście" w Zabrzu oraz z nawozu mineralnego w postaci saletry potasowej. Jak wykazały przeprowadzone badania osad z tej oczyszczalni może być dopuszczony do zastosowania rolniczego. Wytworzono próbki testowe granulowanych nawozów organiczno-mineralnych stosując różne techniki granulowania (granulator talerzowy, bębnowy, wibracyjny, prasa ślimakowa). Wszystkie otrzymane próbki charakteryzowały się dobrymi właściwościami mechanicznymi a ich właściwości nawozowe zostały ocenione we wstępnych badaniach aplikacyjnych. Na rys 3. przedstawiono otrzymane granule nawozu organiczno-mineralnego w postaci kulek i wytłoczek z prasy ślimakowej.

4 5. Badania aplikacyjne. Rys.3 Nawóz organiczno-mineralny granulowany różnymi metodami Bania rozpoczęto w 2001 roku zakładając doświadczenie polowe na glebie bielicowej wytworzonej z piasku gliniastego o zawartości 0,04% N ogółem i węgla organicznego 0,3% odczyn tej gleby był bardzo kwaśny ph 5,2. Do gleby wniesiono osad ściekowy i granulat wytworzony z osadu z KNO 3 (skład chemiczny tab.1). Dawkę osadu i granulatu wyliczono w oparciu o zawartość azotu i wynosiła ona około 120 kg ha -1. Dawkę granulatu zastosowano jako pojedynczą i podwójną. Jako obiekt kontrolny wprowadzono dawkę w nawozach mineralnych. Po zbiorze roślin określono w glebie zawartość azotu mineralnego (N NH 4 i N NO 3 ) z trzech głębokości 0 30 cm, cm i cm. Obie formy oznaczono w wyciągu 1% K 2 SO 4, metodami kolorymetrycznymi. Omówienie wyników i dyskusja Zawartość azotu mineralnego oznaczonego po zbiorze roślin nosi nazwę azotu resztkowego. Oznacza to, że azot którego nie pobrały rośliny narażony jest (głownie formy mineralne) na wypłukanie gleby o czym donoszą Baran i wsp. [1]. Ilość azotu w glebie, która pozostała po zbiorze roślin była zależna od rodzaju wniesionego nawozu. Najwięcej obu form azotu pozostało po wniesieniu osadów ściekowych i to we wszystkich badanych warstwach gleby. Wysokie stężenie azotu amonowego w warstwach i cm świadczy o wzmożonej mineralizacji osadu. Również w tym obiekcie zachodziła intensywniej nitryfikacja czego wyrazem jest zawartość N NO 3 szczególnie w warstwie 0 30 cm. Badania Yoneyama [24] wykazały, że mineralizacja związków azotu z osadów przebiegła intensywniej niż po zastosowaniu np. obornika. (tab.1) Tabela 1. Zawartość mineralnych form azotu w glebie w mg kg -1 s.m. gleby. Głębokość Rodzaj nawozu mineralne osady ściekowe granulat I dawka granulat II dawka N - amonowy ,28 8,98 5,20 6, ,50 7,48 3,85 4, ,60 7,20 2,30 2,80 Suma ,38 23,66 11,35 12,87 N - azotanowy ,25 6,20 3,45 4, ,10 3,78 2,38 3, ,70 4,20 2,14 2,65 Suma ,18 10,05 7,97 10,10 N mineralny 0 90 cm 37,84 25,43 19,32 22,97

5 Na podstawie przeprowadzonych badań można przypuszczać, że proces amonifikacji, był stymulowany wąskim stosunkiem C:N w osadzie, a proces nitryfikacji stymulowany był wyższym odczynem gleby po zastosowaniu osadów. Procesy te nie są korzystne po zakończeniu wegetacji roślin ponieważ przyczyniają się do wzrostu zawartości mineralnych form azotu, które mogą przemieszczać się w głąb i migrować do wód gruntowych. Jest to zjawisko szczególnie niebezpieczne na glebach lekkich, z których wymyciu ulega nawet kilkadziesiąt kg azotu rocznie [5]. Znacznie mniejsza ilość azotu resztkowego wystąpiła w glebie gdzie stosowano granulat wytworzony z osadów. W porównaniu do osadów przy takiej samej dawce azotu łącznie w trzech warstwach 0 90 cm zawartość azotu amonowego była niższa o 12 mg kg -1, a azotu azotonowego o 8 mg kg -1 s.m. gleby. Zawartość obu form azotu we wszystkich warstwach gleby gdzie stosowano granulat była także niższa niż w przypadku gleby gdzie wniesiono nawozy mineralne. Koncentracja obu form azotu w obiektach z nawozami mineralnymi była zbliżona do gleby obiektów z dawką podwójną granulatu, a więc dwukrotnie wyższą dawką azotu. Podsumowanie Wytworzenie i stosowanie nawozów granulowanych z osadów daje nie tylko wymierne korzyści ekonomiczne, ale przede wszystkim środowiskowe: 1) Nowa polityka rolna Unii Europejskiej zakłada istotne ograniczenie zużycia agrochemikaliów w rolnictwie, a więc część nawozów mineralnych można zastąpić granulatem 2) Granulat wyklucza zagrożenie środowiska patogenami, które wnosi się z osadem 3) Na podstawie przeprowadzonych wstępnych badań można stwierdzić, że ta sama dawka azotu wniesiona w granulacie w porównaniu do nawozów mineralnych i osadu ulega znacznie mniejszym stratom, a wiec mniej azotu ulega rozproszeniu w środowisku, co ma znaczenie nie tylko ekonomiczne, ale także ekologiczne. 6. LITERATURA. 1) Baran S., Bielińska E.J., Wiśniewski J.: Wpływ osadu ściekowego i wermikompostu z tego osadu na aktywność enzymatyczną gleby piaszczystej. Ann. UMCS, sec. E, 54, , ) Baran S., Flis Bujak M., Turski R., Żukowska G.: Przemiany substancji organicznej w glebie lekkiej użyźnionej osadem ściekowym. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 409, , ) Bonmati M., Pujola M., Soliva J.S.M. i in.: Chemical properties, populations of nitrite oxidizers, urease and phosphatase activities in sewage sludge amended soils. Plant and Soil, 84, 79-91, ) Boruszko D., Dąbrowski W., Magrel L.: Bilans ścieków i osadów ściekowych w oczyszczalniach ścieków województwa podlaskiego. Fundacja Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych, Białystok ) Ciećko Z., Wyszkowski M., Szagała J. : Wpływ 4 letniego stosowania nawozów mineralnych, nawozów azotowych N NO 3 i N - NH 4 w glebach ) Czekała J.: Osady ściekowe źródłem materii organicznej i składników pokarmowych, Fol.Univ. Stetinensis, 200, Agricultura, 77, 33-38, ) Dębicki R., Rejman J., Wontroba J.: Oddziaływanie granulatu keratyno-koro-mocznikowego na fizykochemiczne właściwości gleb. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol.., 370, 39-48, ) Dębicki R., Wiater J.: Wpływ nawożenia różnymi materiałami organicznymi na zawartość białka w ziarnie i słomie żyta ozimego. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol.., 370, , ) Furczak J., Wielgosz E.: Aktywność mikrobiologiczna stan sanitarny i niektóre właściwości chemiczne osadu ściekowego poddanego dwuletniej transformacji roślinnej. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 477, 2001, (w druku, po recenzji). 10) Gambuś F.: Skład chemiczny i wartość nawozowa osadów ścieków z wybranych oczyszczalni regionu krakowskiego. Przyrodnicze użytkowanie osadów ściekowych, III Konferencja Naukowo - Techniczna, IOŚ: 67 78, 1999.

6 11) Garcia C., Hernandez T.: Effect of bromacil and sewage sludge addition on soil enzymatic activity. Soil Sci. Plant Nutr. 42, , ) Häni H., Siegenthaler A., Candinas T.: Soil effects due to sewage sludge application in agriculture. Fertil. Res., 43, , ) Kalembasa S., Kuziemska B.: Wpływ dawki i termin stosowania osadów na plon siana oraz wartość współczynników wykorzystania azotu i fosforu z osadów, Fol. Univ. Stetinensis 200, Agricultura, 77, , ) Kalembasa S., Symanowicz B.: Wpływ nawożenia mineralnego, mieszanin osadów pościekowych z korą i trocinami na plonowanie i skład chemiczny, Lollium multiflorum Lam., Fol. Univ. Stetinensis 200, Agricultura 77, , ) Kalisz L., Kaźmierczuk M.: Analiza aktualnego stanu sanitarnego osadów ściekowych z oczyszczalni ścieków miejskich pod kątem ich dalszej utylizacji. Katalog zunifikowanych obiektów i rozwiązań w systemie UNIKLAR. Suplement, CTBK, Warszawa ) Kobus J., Czaban J., Gajda A.: Wpływ osadu na aktywność biologiczną gleb zdegradowanych i przemiany w nich węgla, azotu, fosforu i cynku. Pam. Puł., 96, , ) Krzywy E., Wołoszyk Cz.: Charakterystyka chemiczna i możliwości wykorzystania do produkcji kompostów osadów ściekowych z miejskich oczyszczalni ścieków. Zesz. Nauk. AR Szczecin 172, Rolnictwo 62, , ) Mazur T., Wojtas A.. Charakterystyka chemiczno-rolnicza osadów ściekowych miasta Olsztyna. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 409, 9-12, ) Mazur T.: Rozważania o wartości nawozowej osadów ściekowych. Zesz. Probl. Post. Nauk. Rol. 437, 13-22, ) Ochrona Środowiska Informacje i opracowania statystyczne GUS. Warszawa ) Roszyk E., Roszyk S., Spiak Z.: Wartość nawozowa osadów ściekowych z niektórych oczyszczalni południowo-zachodniej Polski. Cz.II. Doświadczenia wegetacyjne. Rocz. Gleb. 38, 4, , ) Wiater J., Dębicki R.: Następcze oddziaływanie różnych gatunków materiałów organicznych na glebę i roślinę. Cz.I. Wybrane elementy żyzności gleby. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol.., 407, 57-64, ) Wiater J., Dębicki R.: Następcze oddziaływanie różnych gatunków materiałów organicznych na glebę i roślinę. Cz.II. Skład chemiczny roślin. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol.., 407, 65-70, ) Yoneyama T., Yoschida T.: Nitrigen mineralization of servage sludges in soil. Soil. Sci. And Plant Nutr. Nr Summary In the field experiment on medium-heavy soil a granulate made from sewage sludgies + KNO 3 was applied in two doses. For comparison a municipal sewage sludge was used. After harvest the content of mineral forms of nitrogen on there depths of soil (up to 90cm) was determined. It was found, that migration of nitrogen from granulate was considerably smaller, than from sewage sludge. In these objects, in a top layers of soil it was more ammonium nitrogen, than nitrate nitrogen.

Zawartość składników pokarmowych w roślinach

Zawartość składników pokarmowych w roślinach Zawartość składników pokarmowych w roślinach Poszczególne rośliny różnią się zawartością składników pokarmowych zarówno w organach wegetatywnych, jak i generatywnych. Wynika to z różnych funkcji, jakie

Bardziej szczegółowo

Tabela nr 1.1. Ilość stałych odpadów komunalnych wywiezionych (zebranych) [tys. Mg]. Województwo 2000r 2001r dolnośląskie 1 510,

Tabela nr 1.1. Ilość stałych odpadów komunalnych wywiezionych (zebranych) [tys. Mg]. Województwo 2000r 2001r dolnośląskie 1 510, Załącznik 1 ZMIANY STANU GOSPODARKI ODPADAMI W POLSCE Województwo dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie Opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie

Bardziej szczegółowo

WARTOŚĆ PRÓCHNICOTWÓRCZA I ZAWARTOŚĆ MAKROSKŁADNIKÓW W OSADACH ŚCIEKOWYCH WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO

WARTOŚĆ PRÓCHNICOTWÓRCZA I ZAWARTOŚĆ MAKROSKŁADNIKÓW W OSADACH ŚCIEKOWYCH WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO Zbigniew Mazur, Olga Mokra 13 WARTOŚĆ PRÓCHNICOTWÓRCZA I ZAWARTOŚĆ MAKROSKŁADNIKÓW W OSADACH ŚCIEKOWYCH WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO Streszczenie: W pracy podano wyniki fizykochemicznych badań komunalnych

Bardziej szczegółowo

Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 5

Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 5 Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 5 opracowanie: Kierownik DAOR OSChR mgr inż. Krzysztof Skowronek Starszy Specjalista DAOR OSChR mgr inż.. Grażyna Sroka Program szkolenia Blok 5. Zasady stosowania

Bardziej szczegółowo

SKŁADOWISKA ODPADÓW ZAMYKANIE I REKULTYWACJA, STAN KONTROLI ŚRODOWISKOWYCH W ZAKRESIE OCHRONY ZIEMI W POLSCE

SKŁADOWISKA ODPADÓW ZAMYKANIE I REKULTYWACJA, STAN KONTROLI ŚRODOWISKOWYCH W ZAKRESIE OCHRONY ZIEMI W POLSCE SKŁADOWISKA ODPADÓW ZAMYKANIE I REKULTYWACJA, STAN KONTROLI ŚRODOWISKOWYCH W ZAKRESIE OCHRONY ZIEMI W POLSCE lipiec 2012 r. Karolina Bobrowska Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Aktualny stan zamykania

Bardziej szczegółowo

OCHRONA BIORÓŻNORODNOŚCI DZIĘKI NAJLEPSZYM ROLNICZYM PRAKTYKOM ŚRODOWISKOWYM W ZAKRESIE NAWOŻENIA

OCHRONA BIORÓŻNORODNOŚCI DZIĘKI NAJLEPSZYM ROLNICZYM PRAKTYKOM ŚRODOWISKOWYM W ZAKRESIE NAWOŻENIA OCHRONA BIORÓŻNORODNOŚCI DZIĘKI NAJLEPSZYM ROLNICZYM PRAKTYKOM ŚRODOWISKOWYM W ZAKRESIE NAWOŻENIA Lubań, 207 r. . Tak dużo nawozów jak jest to konieczne, tak mało jak to możliwe - nie ma innego racjonalnego

Bardziej szczegółowo

SKŁADOWISKA ODPADÓW ZAMYKANIE I REKULTYWACJA, STAN KONTROLI ŚRODOWISKOWYCH W ZAKRESIE OCHRONY ZIEMI W POLSCE

SKŁADOWISKA ODPADÓW ZAMYKANIE I REKULTYWACJA, STAN KONTROLI ŚRODOWISKOWYCH W ZAKRESIE OCHRONY ZIEMI W POLSCE SKŁADOWISKA ODPADÓW ZAMYKANIE I REKULTYWACJA, STAN KONTROLI ŚRODOWISKOWYCH W ZAKRESIE OCHRONY ZIEMI W POLSCE czerwiec 2012 r. Karolina Bobrowska Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Aktualny stan zamykania

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 13 lipca 2010 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych. (Dz. U. z dnia 29 lipca 2010 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 13 lipca 2010 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych. (Dz. U. z dnia 29 lipca 2010 r. Dz.U.10.137.924 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 13 lipca 2010 r. 2), 3) w sprawie komunalnych osadów ściekowych (Dz. U. z dnia 29 lipca 2010 r.) Na podstawie art. 43 ust. 7 ustawy z dnia 27

Bardziej szczegółowo

Możliwość zastosowania biowęgla w rolnictwie, ogrodnictwie i rekultywacji

Możliwość zastosowania biowęgla w rolnictwie, ogrodnictwie i rekultywacji Agnieszka Medyńska-Juraszek, Irmina Ćwieląg Piasecka, Magdalena Dębicka, Piotr Chohura, Cecylia Uklańska-Pusz, Wojciech Pusz 1, Agnieszka Latawiec, Jolanta Królczyk 2 1 Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu

Bardziej szczegółowo

STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE NĘDZA

STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE NĘDZA STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE NĘDZA Opracowanie wyników i sprawozdania z wykonanych badań

Bardziej szczegółowo

Nawożenie zbóż jarych i trwałych użytków zielonych azotem!

Nawożenie zbóż jarych i trwałych użytków zielonych azotem! https://www. Nawożenie zbóż jarych i trwałych użytków zielonych azotem! Autor: mgr inż. Kamil Młynarczyk Data: 13 kwietnia 2018 Zwiększający się ciągle poziom intensywności uprawy zbóż prowadzi do stabilizacji

Bardziej szczegółowo

11.01.2009 r. GRANULACJA OSADÓW W TEMPERATURZE 140 O C

11.01.2009 r. GRANULACJA OSADÓW W TEMPERATURZE 140 O C 11.01.2009 r. GRANULACJA OSADÓW W TEMPERATURZE 140 O C * Firma TUZAL Sp. z o.o. jako współautor i koordynator międzynarodowego Projektu pt.: SOILSTABSORBENT w programie europejskim EUREKA, Numer Projektu:

Bardziej szczegółowo

RECYKLING ODPADÓW ZIELONYCH. Grzegorz Pilarski BEST-EKO Sp. z o.o.

RECYKLING ODPADÓW ZIELONYCH. Grzegorz Pilarski BEST-EKO Sp. z o.o. RECYKLING ODPADÓW ZIELONYCH Grzegorz Pilarski BEST-EKO Sp. z o.o. BEST-EKO Sp. z o.o. jest eksploatatorem oczyszczalni ścieków Boguszowice w Rybniku przy ul. Rycerskiej 101, na której znajduje się instalacja

Bardziej szczegółowo

(Ustawa z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu Art. 17 ust. 3)

(Ustawa z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu Art. 17 ust. 3) Załącznik nr 9 Minimalne wymogi dotyczące nawozów i środków ochrony roślin 1. Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone - Wymóg 4 - dotyczy 8.2.10.5.1.4.1.2. Minimum requirements for fertilisers and pesticides

Bardziej szczegółowo

ANNALES. Stanisław Kalembasa, Andrzej Wysokiński

ANNALES. Stanisław Kalembasa, Andrzej Wysokiński ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE LUBLIN VOL. LIX, Nr 4 * CURIE- S K Ł O D O W S K A POLONIA SECTIO E 2004 Katedra Gleboznawstwa i Chemii Rolniczej, Akademia Podlaska ul. B. Prusa 14, 0810, Poland Stanisław

Bardziej szczegółowo

Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 8

Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 8 Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 8 opracowanie: Kierownik DAOR OSChR mgr inż. Krzysztof Skowronek Starszy Specjalista DAOR OSChR mgr inż.. Grażyna Sroka Program szkolenia Blok 8. Określanie

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 13 lipca 2010 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych2), 3)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 13 lipca 2010 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych2), 3) Dziennik Ustaw Nr 137 11129 Poz. 924 924 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 13 lipca 2010 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych2), 3) Na podstawie art. 43 ust. 7 ustawy z dnia 27 kwietnia

Bardziej szczegółowo

OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA

OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA Wyniki badań odczynu gleby i zawartości makroelementów w próbkach gleby przedstawiono w tabelach zasobności gleby: Zestawienie zasobności gleby na obszarze

Bardziej szczegółowo

SKŁADOWISKA ODPADÓW ZAMYKANIE I REKULTYWACJA, STAN KONTROLI ŚRODOWISKOWYCH W ZAKRESIE OCHRONY ZIEMI W POLSCE

SKŁADOWISKA ODPADÓW ZAMYKANIE I REKULTYWACJA, STAN KONTROLI ŚRODOWISKOWYCH W ZAKRESIE OCHRONY ZIEMI W POLSCE SKŁADOWISKA ODPADÓW ZAMYKANIE I REKULTYWACJA, STAN KONTROLI ŚRODOWISKOWYCH W ZAKRESIE OCHRONY ZIEMI W POLSCE 30 stycznia 2012 roku Andrzej Jagusiewicz Główny Inspektor Ochrony Środowiska Aktualny stan

Bardziej szczegółowo

Rośliny odporne i zdrowe już na starcie

Rośliny odporne i zdrowe już na starcie https://www. Rośliny odporne i zdrowe już na starcie Autor: materiały firmowe Data: 22 sierpnia 2018 Zmiany zachodzące w rolnictwie zobowiązują producentów nawozów do wprowadzania nowych produktów, by

Bardziej szczegółowo

Dz.U. 199 Nr 72 poz. 813

Dz.U. 199 Nr 72 poz. 813 Kancelaria Sejmu s. 1/1 Dz.U. 199 Nr 72 poz. 813 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA OCHRONY ŚRODOWISKA, ZASOBÓW NATURALNYCH I LEŚNICTWA z dnia 11 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków, jakie muszą być spełnione przy

Bardziej szczegółowo

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Przyrodnicze uwarunkowania do produkcji biomasy na cele energetyczne ze szczególnym uwzględnieniem produkcji biogazu rolniczego Dr inż. Magdalena Szymańska

Bardziej szczegółowo

Pozyskiwanie biomasy z odpadów komunalnych

Pozyskiwanie biomasy z odpadów komunalnych Pozyskiwanie biomasy z odpadów komunalnych Dr inż. Lech Magrel Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Białymstoku Białystok, 12 listopad 2012 r. Definicja biomasy w aktach prawnych Stałe lub ciekłe substancje

Bardziej szczegółowo

ROLNICTWO POMORSKIE NA TLE KRAJU W LICZBACH INFORMACJE OGÓLNE

ROLNICTWO POMORSKIE NA TLE KRAJU W LICZBACH INFORMACJE OGÓLNE ROLNICTWO POMORSKIE NA TLE KRAJU W LICZBACH INFORMACJE OGÓLNE (Źródło informacji ROCZNIK STATYSTYCZNY ROLNICTWA 2017 Głównego Urzędu Statystycznego opublikowany 15 stycznia 2018 r.) POWIERZCHNIA UŻYTKÓW

Bardziej szczegółowo

Średnia wielkość powierzchni gruntów rolnych w gospodarstwie za rok 2006 (w hektarach) Jednostka podziału administracyjnego kraju

Średnia wielkość powierzchni gruntów rolnych w gospodarstwie za rok 2006 (w hektarach) Jednostka podziału administracyjnego kraju ROLNYCH W GOSPODARSTWIE W KRAJU ZA 2006 ROK w gospodarstwie za rok 2006 (w hektarach) Województwo dolnośląskie 14,63 Województwo kujawsko-pomorskie 14,47 Województwo lubelskie 7,15 Województwo lubuskie

Bardziej szczegółowo

EKSTENSYWNE UŻYTKOWANIE ŁĄKI A JAKOŚĆ WÓD GRUNTOWYCH

EKSTENSYWNE UŻYTKOWANIE ŁĄKI A JAKOŚĆ WÓD GRUNTOWYCH EKSTENSYWNE UŻYTKOWANIE ŁĄKI A JAKOŚĆ WÓD GRUNTOWYCH Dr hab Irena Burzyńska Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Laboratorium Badawcze Chemii Środowiska e-mail iburzynska@itepedupl 1 WSTĘP Sposób użytkowania

Bardziej szczegółowo

STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ

STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE PIETROWICE WIELKIE Opracowanie wyników i sprawozdania z wykonanych

Bardziej szczegółowo

Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy. Stanisław Krasowicz. Puławy, 2008

Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy. Stanisław Krasowicz. Puławy, 2008 Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy GŁÓWNE UWARUNKOWANIA KONKURENCYJNOŚCI POLSKIEGO ROLNICTWA Stanisław Krasowicz Puławy, 2008 Polska to kraj: o stosunkowo dużym potencjale

Bardziej szczegółowo

Nawożenie kukurydzy. Adam Majewski Agroservice Kukurydza

Nawożenie kukurydzy. Adam Majewski Agroservice Kukurydza Nawożenie kukurydzy Adam Majewski Agroservice Kukurydza Nawożenie startowe to podstawa powodzenia uprawy kukurydzy Jakie formy nawozu stosować? P2O5 i NH4 (+mikroelementy) plon zwykle wyższy o 0,5-1,5

Bardziej szczegółowo

Ocena presji rolnictwa na zanieczyszczenia wód gruntowych azotanami w Polsce

Ocena presji rolnictwa na zanieczyszczenia wód gruntowych azotanami w Polsce Ocena presji rolnictwa na zanieczyszczenia wód gruntowych azotanami w Polsce Artur Łopatka Tamara Jadczyszyn Jan Jadczyszyn Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy Polska

Bardziej szczegółowo

AtriGran szybko i bezpiecznie podnosi ph gleby. AtriGran błyskawicznie udostępnia wapń. AtriGran usprawnia pobieranie makroskładników z gleby

AtriGran szybko i bezpiecznie podnosi ph gleby. AtriGran błyskawicznie udostępnia wapń. AtriGran usprawnia pobieranie makroskładników z gleby AtriGran szybko i bezpiecznie podnosi ph gleby Produkt wytworzony z surowca pochodzącego z młodego, unikatowego w Europie złoża do produkcji wapna nawozowego. Porowatość surowca dająca ogromną powierzchnię

Bardziej szczegółowo

Nawożenie borówka amerykańska

Nawożenie borówka amerykańska Nawożenie borówka amerykańska Borówka amerykańska Jeśli borykasz się z problemem nawożenia borówki jak i jagody kamczackiej napisz do nas. Przygotujemy odpowiednie zalecenia nawozowe na dowolny okres roku

Bardziej szczegółowo

Wprowadzanie do obrotu nowych produktów powstałych z odpadów. Doświadczenia, wdrożenia dla gospodarki

Wprowadzanie do obrotu nowych produktów powstałych z odpadów. Doświadczenia, wdrożenia dla gospodarki Wprowadzanie do obrotu nowych produktów powstałych z odpadów. Doświadczenia, wdrożenia dla gospodarki Jacek Antonkiewicz 1, Marcin Pietrzykowski 2, Tomasz Czech 3 1Katedra Chemii Rolnej i Środowiskowej

Bardziej szczegółowo

EFEKTY BIOLOGICZNEJ REKULTYWACJI BYŁEGO ZŁOŻA KRUSZYWA BUDOWLANEGO DOBROSZÓW WIELKI" W WOJEWÓDZTWIE LUBUSKIM

EFEKTY BIOLOGICZNEJ REKULTYWACJI BYŁEGO ZŁOŻA KRUSZYWA BUDOWLANEGO DOBROSZÓW WIELKI W WOJEWÓDZTWIE LUBUSKIM UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI SZKOŁA NAUK TECHNICZNYCH MICHAŁ DRAB EFEKTY BIOLOGICZNEJ REKULTYWACJI BYŁEGO ZŁOŻA KRUSZYWA BUDOWLANEGO DOBROSZÓW WIELKI" W WOJEWÓDZTWIE LUBUSKIM MONOGRAFIA Redakcja Wydawnictw

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 25 lutego 2015 r. Poz. 257 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 6 lutego 2015 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych

Warszawa, dnia 25 lutego 2015 r. Poz. 257 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 6 lutego 2015 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 25 lutego 2015 r. Poz. 257 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 6 lutego 2015 r. 2), 3) w sprawie komunalnych osadów ściekowych Na podstawie

Bardziej szczegółowo

Agroekologiczne i plonotwórcze działanie wapnowania gleb kwaśnych

Agroekologiczne i plonotwórcze działanie wapnowania gleb kwaśnych Agroekologiczne i plonotwórcze działanie wapnowania gleb kwaśnych prof. dr hab. inż. Jan SIUTA Instytut Ochrony Środowiska Państwowy Instytut Badawczy Puławy 26.11.2014 Wprowadzenie Gleby bardzo kwaśne

Bardziej szczegółowo

"Metale ciężkie w osadzie z wiejskiej oczyszczalni ścieków i kompoście - ocena przydatności do rolniczego wykorzystania"

Metale ciężkie w osadzie z wiejskiej oczyszczalni ścieków i kompoście - ocena przydatności do rolniczego wykorzystania "Metale ciężkie w osadzie z wiejskiej oczyszczalni ścieków i kompoście - ocena przydatności do rolniczego wykorzystania" Agnieszka RAJMUND 1), Marta BOŻYM 2) 1) Instytut Technologiczno-Przyrodniczy, Dolnośląski

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOT ZLECENIA. Odebrano z terenu powiatu Raciborskiego próbki gleby i wykonano w Gminie Kornowac:

PRZEDMIOT ZLECENIA. Odebrano z terenu powiatu Raciborskiego próbki gleby i wykonano w Gminie Kornowac: PRZEDMIOT ZLECENIA Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego na terenie Gminy Kornowac o powierzchni 598,25ha.

Bardziej szczegółowo

OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KRZYŻANOWICE

OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KRZYŻANOWICE STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE KRZYŻANOWICE Opracowanie wyników i sprawozdania z wykonanych

Bardziej szczegółowo

Zasobność gleby. gleba lekka szt./ % /810,64 0/0 107/15 332/47 268/38 0/0 16/29 0/0 3/19 0/0 13/81 0/0. szt./ %

Zasobność gleby. gleba lekka szt./ % /810,64 0/0 107/15 332/47 268/38 0/0 16/29 0/0 3/19 0/0 13/81 0/0. szt./ % OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA Wyniki badań makro- i mikroelementów przedstawiono w tabelach zasobności gleby ( Zestawienie zasobności gleby na terenie gminy Kuźnia Raciborska i w Zestawieniu

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOT ZLECENIA :

PRZEDMIOT ZLECENIA : PRZEDMIOT ZLECENIA : Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego na terenie Gminy Racibórz o powierzchni

Bardziej szczegółowo

Zagospodarowanie pofermentu z biogazowni rolniczej

Zagospodarowanie pofermentu z biogazowni rolniczej Zagospodarowanie pofermentu z biogazowni rolniczej ERANET: SE Bioemethane. Small but efficient Cost and Energy Efficient Biomethane Production. Biogazownie mogą być zarówno źródłem energii odnawialnej

Bardziej szczegółowo

a. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 700 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 10 próbkach gleby,

a. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 700 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 10 próbkach gleby, Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego w Gminie Krzanowice z powierzchni 1670,94 ha. Odebrano z terenu

Bardziej szczegółowo

WPŁYW DOGLEBOWEJ APLIKACJI DYGESTATU NA UZYSKANE WYNIKI PRODUKCJI ROŚLINNEJ W PORÓWNANIU DO NAWOŻENIA TRADYCYJNEGO

WPŁYW DOGLEBOWEJ APLIKACJI DYGESTATU NA UZYSKANE WYNIKI PRODUKCJI ROŚLINNEJ W PORÓWNANIU DO NAWOŻENIA TRADYCYJNEGO WPŁYW DOGLEBOWEJ APLIKACJI DYGESTATU NA UZYSKANE WYNIKI PRODUKCJI ROŚLINNEJ W PORÓWNANIU DO NAWOŻENIA TRADYCYJNEGO Marzena Białek-Brodocz, Julia Stekla, Barbara Matros Warszawa, 20 września 2017 roku Konsorcjum

Bardziej szczegółowo

Nawozy wieloskładnikowe sprawdź, który będzie najlepszy jesienią!

Nawozy wieloskładnikowe sprawdź, który będzie najlepszy jesienią! .pl https://www..pl Nawozy wieloskładnikowe sprawdź, który będzie najlepszy jesienią! Autor: Małgorzata Srebro Data: 23 lipca 2018 Rośliny ozime, w tym zboża i rzepak, powinny zostać dobrze zaopatrzone

Bardziej szczegółowo

Wiosenne nawożenie użytków zielonych

Wiosenne nawożenie użytków zielonych Wiosenne nawożenie użytków zielonych Najważniejszą czynnością na użytkach zielonych w okresie wiosny jest nawożenie. Dostatek wody pozimowej w tym okresie powoduje, że ruń (trawy, motylkowe i zioła) intensywnie

Bardziej szczegółowo

a. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 899 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 12 próbkach gleby,

a. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 899 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 12 próbkach gleby, Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego w Gminie Krzyżanowice z powierzchni 1577ha. odebrano z terenu

Bardziej szczegółowo

Aktualne problemy nawożenia roślin w kontekście ograniczenia skażenia wód. Anna Kocoń Zakład Żywienia Roślin i Nawożenia IUNG - PIB w Puławach

Aktualne problemy nawożenia roślin w kontekście ograniczenia skażenia wód. Anna Kocoń Zakład Żywienia Roślin i Nawożenia IUNG - PIB w Puławach Aktualne problemy nawożenia roślin w kontekście ograniczenia skażenia wód Anna Kocoń Zakład Żywienia Roślin i Nawożenia IUNG - PIB w Puławach Plan prezentacji Podstawy żywienia roślin Potrzeby pokarmowe

Bardziej szczegółowo

a. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 956 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 14 próbkach gleby,

a. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 956 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 14 próbkach gleby, Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego w Gminie Pietrowice Wielkie z powierzchni 2018 ha. Odebrano z

Bardziej szczegółowo

Osady ściekowe jako substraty dla nowych produktów. Prof. dr hab. inż. Małgorzata Kacprzak

Osady ściekowe jako substraty dla nowych produktów. Prof. dr hab. inż. Małgorzata Kacprzak Osady ściekowe jako substraty dla nowych produktów Prof. dr hab. inż. Małgorzata Kacprzak Zagospodarowanie komunalnych osadów ściekowych w Polsce w latach 2000-2013 zgodnie z GUS Bilans zagospodarowania

Bardziej szczegółowo

RSM+S z Puław NAWÓZ XXI WIEKU

RSM+S z Puław NAWÓZ XXI WIEKU RSM+S z Puław NAWÓZ XXI WIEKU Puławy 2012 Zasobność gleb w siarkę Prawie 60% gleb w Polsce jest ubogich w siarkę. Niedobór siarki ogranicza zawartość i jakość białka i tłuszczu, ogranicza gromadzenie się

Bardziej szczegółowo

Rozpuszczalne czarne granulki Właściwości fizyczne. Granulacja Ø 2-4 mm

Rozpuszczalne czarne granulki Właściwości fizyczne. Granulacja Ø 2-4 mm Rozpuszczalne czarne granulki Właściwości fizyczne Granulacja Ø 2-4 mm Specjalistyczny nawóz bezchlorkowy zawierający w swoim składzie kwasy fulwowe i huminowe, azot, potas oraz dodatkowo siarkę, materię

Bardziej szczegółowo

SUBSTANCJA POFERMENTACYJNA JAKO NAWÓZ. dr Alina Kowalczyk-Juśko Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Wydział Nauk Rolniczych w Zamościu

SUBSTANCJA POFERMENTACYJNA JAKO NAWÓZ. dr Alina Kowalczyk-Juśko Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Wydział Nauk Rolniczych w Zamościu SUBSTANCJA POFERMENTACYJNA JAKO NAWÓZ dr Alina Kowalczyk-Juśko Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Wydział Nauk Rolniczych w Zamościu Komory fermentacyjne Faza ciekła: Pozostałość pofermentacyjna - związki

Bardziej szczegółowo

WYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY

WYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY WYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY Instrukcja przygotowana w Pracowni Dydaktyki Chemii Zakładu Fizykochemii Roztworów. 1. Zanieczyszczenie wody. Polska nie należy do krajów posiadających znaczne

Bardziej szczegółowo

INNOWACYJNY SPOSÓB WAPNOWANIA PÓL

INNOWACYJNY SPOSÓB WAPNOWANIA PÓL Ekograncali Activ INNOWACYJNY SPOSÓB WAPNOWANIA PÓL Większość gleb użytkowanych w Polsce znajduje się na utworach polodowcowych, bogatych w piaski i iły. Naturalne ph tych utworów jest niskie. Dobór właściwego

Bardziej szczegółowo

DLACZEGO NIE POWINNO SIĘ SPRZEDAWAĆ I SPALAĆ SŁOMY. Zagospodarowanie resztek pożniwnych i poprawienie struktury gleby

DLACZEGO NIE POWINNO SIĘ SPRZEDAWAĆ I SPALAĆ SŁOMY. Zagospodarowanie resztek pożniwnych i poprawienie struktury gleby DLACZEGO NIE POWINNO SIĘ SPRZEDAWAĆ I SPALAĆ SŁOMY Zagospodarowanie resztek pożniwnych i poprawienie struktury gleby Substancja organiczna po wprowadzeniu do gleby ulega przetworzeniu i rozkładowi przez

Bardziej szczegółowo

OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA. gleba lekka szt./ % 455/2200 0/0 119/26 53/12 280/61 3/1

OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA. gleba lekka szt./ % 455/2200 0/0 119/26 53/12 280/61 3/1 OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA Wyniki badań odczynu gleby i zawartości makroelementów w próbkach gleby przedstawiono w tabelach zasobności gleby ( Zestawienie zasobności gleby na obszarze

Bardziej szczegółowo

Wiosenne nawożenie użytków zielonych

Wiosenne nawożenie użytków zielonych Wiosenne nawożenie użytków zielonych Najważniejszą czynnością na użytkach zielonych w okresie wiosny jest nawożenie. Dostatek wody poziomowej w tym okresie powoduje, że ruń (trawy, motylkowe i zioła) intensywnie

Bardziej szczegółowo

Zasady ustalania dawek nawozów

Zasady ustalania dawek nawozów Zasady ustalania dawek nawozów Celem nawożenia jest uzyskanie w określonych warunkach glebowo -agrotechnicznych największego plonu roślin o określonych parametrach jakości, z zachowaniem optymalnego poziomu

Bardziej szczegółowo

Nawożenie łąk pomaga zmaksymalizować ich wydajność!

Nawożenie łąk pomaga zmaksymalizować ich wydajność! .pl https://www..pl Nawożenie łąk pomaga zmaksymalizować ich wydajność! Autor: Karol Bogacz Data: 31 maja 2017 Nawożenie łąk pozwala na maksymalizację uzyskanego plonu masy oraz lepszą jakość koszonych

Bardziej szczegółowo

Zasobność gleby. gleba lekka szt./ % /2185,0 0/0 0/0 0/0 1063/100 0/0 824/923,6 0/0 0/0 3/0 821/100 0/0. szt./ %

Zasobność gleby. gleba lekka szt./ % /2185,0 0/0 0/0 0/0 1063/100 0/0 824/923,6 0/0 0/0 3/0 821/100 0/0. szt./ % STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE PIETROWICE WIELKIE Opracowanie wyników i sprawozdania z wykonanych

Bardziej szczegółowo

NASTĘPCZY WPŁYW WĘGLI BRUNATNYCH I OSADÓW ŚCIEKOWYCH ORAZ ICH MIESZANIN NA PLON I SKŁAD CHEMICZNY ŻYCICY WIELOKWIATOWEJ

NASTĘPCZY WPŁYW WĘGLI BRUNATNYCH I OSADÓW ŚCIEKOWYCH ORAZ ICH MIESZANIN NA PLON I SKŁAD CHEMICZNY ŻYCICY WIELOKWIATOWEJ WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2006: t. 6 z. 1 (16) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 391 401 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2006 NASTĘPCZY WPŁYW WĘGLI BRUNATNYCH

Bardziej szczegółowo

ANNALES. Dorota Kalembasa. Wykorzystanie fosforu z wermikompostów przez życicę wielokwiatową (Lolium multuflorum Lam.)

ANNALES. Dorota Kalembasa. Wykorzystanie fosforu z wermikompostów przez życicę wielokwiatową (Lolium multuflorum Lam.) ANNALES UNIVERSITATIS VOL. LIX, Nr 4 MARIAE LUBLIN * CURIE- S K Ł O D O W S K A POLONIA SECTIO E 2004 Katedra Gleboznawstwa i Chemii Rolniczej, Akademia Podlaska ul. B. Prusa 14, 0810 Siedlce, Poland Dorota

Bardziej szczegółowo

Dyrektywa o osadach ściekowych

Dyrektywa o osadach ściekowych Dyrektywa o osadach ściekowych 03.10.2006..:: Dopłaty i Fundusze - Portal Informacyjny ::. Dyrektywa 86/278/EWG w sprawie ochrony środowiska, w szczególności gleby, w przypadku wykorzystania osadów ściekowych

Bardziej szczegółowo

Szanse i metody zagospodarowania osadów ściekowych zgodnie z wymogami środowiskowymi

Szanse i metody zagospodarowania osadów ściekowych zgodnie z wymogami środowiskowymi Szanse i metody zagospodarowania osadów ściekowych zgodnie z wymogami środowiskowymi Gospodarka osadowa - trendy i przepisy Dokumenty i przepisy Polityka Ekologiczna Państwa Krajowy Program Gospodarki

Bardziej szczegółowo

Produkcyjne i środowiskowe skutki nawożenia roślin w Polsce

Produkcyjne i środowiskowe skutki nawożenia roślin w Polsce Produkcyjne i środowiskowe skutki nawożenia roślin w Polsce JANUSZ IGRAS INSTYTUT NAWOZÓ W SZTUCZN YCH P U ŁAWY WOJCIE CH LIPIŃSKI KRAJOWA STACJA CHEMICZ NO - ROLNICZA WESOŁA Efektywność syntezy amoniaku

Bardziej szczegółowo

ogółem pastewne jadalne

ogółem pastewne jadalne Znaczenie roślin strączkowych w polskim rolnictwie Powierzchnia uprawy Powierzchnia zasiewów roślin strączkowych w Polsce w okresie ostatnich 25 lat ulegała dużym zmianom, największą powierzchnię, (ponad

Bardziej szczegółowo

Deklaracje produktowe nawozów Dobrofos

Deklaracje produktowe nawozów Dobrofos Deklaracje produktowe nawozów Dobrofos 1. Nazwa producenta nawozu, adres: Agrochem Spółka z o. o. ul. Spichrzowa 13, 11-040 Dobre Miasto tel. 89/615 18 61, fax 89/615 18 62 2. Nazwa handlowa nawozu: Dobrofos

Bardziej szczegółowo

TECHNOLOGICZNE ASPEKTY PRACY INSTALACJI HIGIENIZACJI OSADU NA OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW W KROŚNIE ODRZAŃSKIM

TECHNOLOGICZNE ASPEKTY PRACY INSTALACJI HIGIENIZACJI OSADU NA OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW W KROŚNIE ODRZAŃSKIM TECHNOLOGICZNE ASPEKTY PRACY INSTALACJI HIGIENIZACJI OSADU NA OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW W KROŚNIE ODRZAŃSKIM Dr hab. inż. Andrzej Greinert, prof. UZ Zakład Ochrony i Rekultywacji Gruntów Instytut Inżynierii

Bardziej szczegółowo

Zainwestuj w rozwój systemu korzeniowego!

Zainwestuj w rozwój systemu korzeniowego! .pl https://www..pl Zainwestuj w rozwój systemu korzeniowego! Autor: Karol Bogacz Data: 20 kwietnia 2017 Fundamentem każdej rośliny uprawnej jest jej system korzeniowy. To właśnie od niego zależy ilość

Bardziej szczegółowo

ODDZIAŁYWANIE NAWOŻENIA AZOTOWEGO NA PLON I SKŁAD CHEMICZNY KALAREPY. Wstęp

ODDZIAŁYWANIE NAWOŻENIA AZOTOWEGO NA PLON I SKŁAD CHEMICZNY KALAREPY. Wstęp Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu CCCLXXXIII (2007) JÓZEF NURZYŃSKI, KATARZYNA DZIDA, LIDIA NOWAK ODDZIAŁYWANIE NAWOŻENIA AZOTOWEGO NA PLON I SKŁAD CHEMICZNY KALAREPY Z Katedry Uprawy i Nawożenia

Bardziej szczegółowo

NOWOCZESNA TECHNOLOGIA DLA GLEBY, ROŚLIN I ZWIERZĄT

NOWOCZESNA TECHNOLOGIA DLA GLEBY, ROŚLIN I ZWIERZĄT NOWOCZESNA TECHNOLOGIA DLA GLEBY, ROŚLIN I ZWIERZĄT Prusice 25.06.2014r. Nowoczesna technologia dla gleby, roślin i zwierząt poprawa żyzności gleb i aktywizacja naturalnych procesów fizjologicznych uzdatnianie

Bardziej szczegółowo

OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE RUDNIK. Zasobność gleby

OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE RUDNIK. Zasobność gleby STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE RUDNIK Opracowanie wyników i sprawozdania z wykonanych badań

Bardziej szczegółowo

MINISTER ŚRODOWISKA. Pan Marek Kuchciński Marszałek Sejmu RP. Szanowny Panie Marszałku,

MINISTER ŚRODOWISKA. Pan Marek Kuchciński Marszałek Sejmu RP. Szanowny Panie Marszałku, Warszawa, dnia 08-09-2017 r. MINISTER ŚRODOWISKA DGO.V.070.5.2017.JK Pan Marek Kuchciński Marszałek Sejmu RP Szanowny Panie Marszałku, W odpowiedzi na interpelację Pana Posła Bogdana Latosińskiego, o numerze

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia...2006 r. Projekt z dnia 16.01.2006 r. w sprawie warunków odzysku za pomocą procesu odzysku R10 Rozprowadzanie na powierzchni ziemi w celu nawożenia lub ulepszania

Bardziej szczegółowo

ANNALES. Stanisław Kalembasa, Andrzej Wysokiński

ANNALES. Stanisław Kalembasa, Andrzej Wysokiński ANNALES UNIVERSITATIS VOL. LIX, Nr 4 MARIAE LUBLIN * CURIE- S K Ł O D O W S K A POLONIA SECTIO E 2004 Katedra Gleboznawstwa i Chemii Rolniczej, Akademia Podlaska ul. B. Prusa 14, 08-110 Siedlce, Poland

Bardziej szczegółowo

Nawożenie warzyw w uprawie polowej. Dr Kazimierz Felczyński Instytut Ogrodnictwa Skierniewice

Nawożenie warzyw w uprawie polowej. Dr Kazimierz Felczyński Instytut Ogrodnictwa Skierniewice Nawożenie warzyw w uprawie polowej Dr Kazimierz Felczyński Instytut Ogrodnictwa Skierniewice Roślinom do prawidłowego wzrostu i rozwoju niezbędne są pierwiastki chemiczne pobrane z gleby i powietrza, nazywane

Bardziej szczegółowo

Aleksandra Urszula Kołodziej PRZETWARZANIE I NAWOZOWE WYKORZYSTANIE MASY POFERMENTACYJNEJ Z BIOGAZOWNI ROLNICZEJ. Gdańsk września 2012

Aleksandra Urszula Kołodziej PRZETWARZANIE I NAWOZOWE WYKORZYSTANIE MASY POFERMENTACYJNEJ Z BIOGAZOWNI ROLNICZEJ. Gdańsk września 2012 Aleksandra Urszula Kołodziej PRZETWARZANIE I NAWOZOWE WYKORZYSTANIE MASY POFERMENTACYJNEJ Z BIOGAZOWNI ROLNICZEJ Gdańsk 17-18 września 2012 MASA POFERMENTACYJNA ODPAD CZY DOBREJ JAKOŚCI NAWÓZ LUB PALIWO

Bardziej szczegółowo

Przez innowacyjność do sukcesu Nowe Technologie w uprawie rzepaku

Przez innowacyjność do sukcesu Nowe Technologie w uprawie rzepaku Przez innowacyjność do sukcesu Nowe Technologie w uprawie rzepaku SPRAWNA GLEBA decydujący czynnik w uprawie Krzysztof Zachaj Białystok 15.01.2016 r. ROSAHUMUS nawóz organiczno-mineralny, Zawierający kwasy

Bardziej szczegółowo

Regionalne uwarunkowania produkcji rolniczej w Polsce. Stanisław Krasowicz Jan Kuś Warszawa, Puławy, 2015

Regionalne uwarunkowania produkcji rolniczej w Polsce. Stanisław Krasowicz Jan Kuś Warszawa, Puławy, 2015 Regionalne uwarunkowania produkcji rolniczej w Polsce Stanisław Krasowicz Jan Kuś Warszawa, Puławy, 2015 Hipoteza 1. Zasoby czynników produkcji (ziemi, pracy, kapitału) wyznaczają potencjał produkcyjny

Bardziej szczegółowo

STĘŻENIE SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W WODACH GRUNTOWYCH NA ŁĄKACH TORFOWYCH NAWOŻONYCH GNOJOWICĄ I OBORNIKIEM

STĘŻENIE SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W WODACH GRUNTOWYCH NA ŁĄKACH TORFOWYCH NAWOŻONYCH GNOJOWICĄ I OBORNIKIEM WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2004: t. 4 z. 1 (10) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 13945 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2004 STĘŻENIE SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W

Bardziej szczegółowo

Dziennik Ustaw 2 Poz NIE TAK

Dziennik Ustaw 2 Poz NIE TAK Dziennik Ustaw 2 Poz. 1973 Załączniki do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 12 grudnia 2014 r. (poz. 1973) Załącznik nr 1 WZÓR KARTY PRZEKAZANIA ODPADÓW 2), 6) Nr karty 1) Rok KARTA PRZEKAZANIA

Bardziej szczegółowo

Deklaracje produktowe nawozów Agrafoska

Deklaracje produktowe nawozów Agrafoska Deklaracje produktowe nawozów Agrafoska 1. Nazwa producenta nawozu, adres: Agrochem Spółka z o. o. ul. Spichrzowa 13, 11-040 Dobre Miasto tel. 89/615 18 61, fax 89/615 18 62 2. Nazwa handlowa nawozu: Agrafoska

Bardziej szczegółowo

Nawozy rolnicze. fosfan.pl

Nawozy rolnicze. fosfan.pl Nawozy rolnicze fosfan.pl rolnictwo Nawóz granulowany chlorek potasu z dodatkiem soli magnezu K (Mg, S) 40 (5:12) KalPro 40 to nowoczesny nawóz potasowy z dodatkiem magnezu i siarki przeznaczony do stosowania

Bardziej szczegółowo

Potencjał metanowy wybranych substratów

Potencjał metanowy wybranych substratów Nowatorska produkcja energii w biogazowni poprzez utylizację pomiotu drobiowego z zamianą substratu roślinnego na algi Potencjał metanowy wybranych substratów Monika Suchowska-Kisielewicz, Zofia Sadecka

Bardziej szczegółowo

ANNALES. Józefa Wiater. Zawartość i plon białka pszenicy ozimej w warunkach następczego oddziaływania odpadów

ANNALES. Józefa Wiater. Zawartość i plon białka pszenicy ozimej w warunkach następczego oddziaływania odpadów ANNALES UNIVERSITATIS VOL. LIX, Nr 2 MARIAE LUBLIN * CURIE S K Ł O D O W S K A POLONIA SECTIO E 2004 Katedra Badań Technologicznych, Politechnika Białostocka ul. Wiejska 45A, 15351 Białystok, Poland Józefa

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie azotu z nawozów przez nagoziarnistą i oplewioną formę owsa

Wykorzystanie azotu z nawozów przez nagoziarnistą i oplewioną formę owsa NR 239 BIULETYN INSTYTUTU HODOWLI I AKLIMATYZACJI ROŚLIN 2006 ALEKSANDER SZMIGIEL Katedra Szczegółowej Uprawy Roślin Akademia Rolnicza w Krakowie Wykorzystanie azotu z nawozów przez nagoziarnistą i oplewioną

Bardziej szczegółowo

Wpływ nawożenia buraka cukrowego na jakość surowca. Witold Grzebisz

Wpływ nawożenia buraka cukrowego na jakość surowca. Witold Grzebisz Wpływ nawożenia buraka cukrowego na jakość surowca Witold Grzebisz Tematyka wykładu 1. Dynamika zawartości melasotworów? 2. Dynamika formowania plonu i akumulacji azotu. 3. Kontrola gospodarki azotem na

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 WZÓR KARTY EWIDENCJI ODPADU. KARTA EWIDENCJI ODPADU 1) Nr karty Rok kalendarzowy

Załącznik nr 1 WZÓR KARTY EWIDENCJI ODPADU. KARTA EWIDENCJI ODPADU 1) Nr karty Rok kalendarzowy WZÓR KARTY EWIDENCJI ODPADU Załącznik nr 1 Kod odpadu 2) Rodzaj odpadu 2) Procentowa zawartość PCB w odpadzie 3) Posiadacz 4) KARTA EWIDENCJI ODPADU 1) Nr karty Rok kalendarzowy Adres posiadacza 5) Miejsce

Bardziej szczegółowo

wapnowania regeneracyjnego gleb w Polsce

wapnowania regeneracyjnego gleb w Polsce Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach Zakład Żywienia Roślin i Nawożenia Ocena zapotrzebowania na środki wapnujące oraz kosztów wapnowania regeneracyjnego gleb

Bardziej szczegółowo

Opinia. dotycząca możliwości wykorzystania komunalnych osadów ściekowych pochodzących z Oczyszczalni Ścieków w Małuszowie

Opinia. dotycząca możliwości wykorzystania komunalnych osadów ściekowych pochodzących z Oczyszczalni Ścieków w Małuszowie Gdynia, dnia 08 sierpnia 2015 roku Opinia dotycząca możliwości wykorzystania komunalnych osadów ściekowych pochodzących z Oczyszczalni Ścieków w Małuszowie ZLECAJĄCY: Gmina Jawor ul. Rynek 1 59-400 Jawor

Bardziej szczegółowo

Oczyszczanie ścieków i zagospodarowanie osadów z małych (i/lub przydomowych) oczyszczalni ścieków przykład oczyszczalni ścieków w Czarnolesie

Oczyszczanie ścieków i zagospodarowanie osadów z małych (i/lub przydomowych) oczyszczalni ścieków przykład oczyszczalni ścieków w Czarnolesie Optymalizacja rozwiązań gospodarki ściekowej dla obszarów poza aglomeracjami. Chmielno, 25-26 stycznia 2016 r. Oczyszczanie ścieków i zagospodarowanie osadów z małych (i/lub przydomowych) oczyszczalni

Bardziej szczegółowo

Preparat RECULTIV wprowadzony do gleby powoduje: Doświadczalnictwo prowadzone przez KSC SA w latach 2011 i 2012 aplikacja doglebowa

Preparat RECULTIV wprowadzony do gleby powoduje: Doświadczalnictwo prowadzone przez KSC SA w latach 2011 i 2012 aplikacja doglebowa Preparat ReCultiv jest formą swoistej szczepionki doglebowej, przewidziany jest do zastosowania w okresie przedsiewnym lub pożniwnym. Przywraca równowagę mikrobiologiczną gleby. Preparat RECULTIV wprowadzony

Bardziej szczegółowo

Potas niezbędny składnik pokarmowy zapewniający wysoki plon i dobrą jakość buraka cukrowego

Potas niezbędny składnik pokarmowy zapewniający wysoki plon i dobrą jakość buraka cukrowego Potas niezbędny składnik pokarmowy zapewniający wysoki plon i dobrą jakość buraka cukrowego Potas jest niezbędnym składnikiem do wytworzenia wysokiego plonu, w tym głównie cukru (sacharozy). Składnik ten

Bardziej szczegółowo

DZIAŁANIA EDUKACYJNE. Ochrona bioróżnorodności gleby warunkiem zdrowia obecnych i przyszłych pokoleń

DZIAŁANIA EDUKACYJNE. Ochrona bioróżnorodności gleby warunkiem zdrowia obecnych i przyszłych pokoleń Ochrona bioróżnorodności gleby warunkiem zdrowia obecnych i przyszłych pokoleń Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura

Bardziej szczegółowo

Alternatywne kierunki użytkowania roślin motylkowatych drobnonasiennych

Alternatywne kierunki użytkowania roślin motylkowatych drobnonasiennych Rośliny motylkowate : Dostarczają paszy o wysokiej zawartości białka i innych składników pokarmowych Podnoszą żyzność gleby dzięki wiązaniu N z atmosfery (Rhisobium) i uruchamianiu trudno rozpuszczalnych

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie biomasy na cele energetyczne w UE i Polsce

Wykorzystanie biomasy na cele energetyczne w UE i Polsce Wykorzystanie biomasy na cele energetyczne w UE i Polsce dr Zuzanna Jarosz Biogospodarka w Rolnictwie Puławy, 21-22 czerwca 2016 r. Celem nadrzędnym wprowadzonej w 2012 r. strategii Innowacje w służbie

Bardziej szczegółowo

Program zajęć: Przedmiot CHEMIA ROLNA Kierunek: Rolnictwo (studia niestacjonarne) II rok Wykładowca: prof.dr hab. Józefa Wiater Zaliczenie

Program zajęć: Przedmiot CHEMIA ROLNA Kierunek: Rolnictwo (studia niestacjonarne) II rok Wykładowca: prof.dr hab. Józefa Wiater Zaliczenie Program zajęć: Przedmiot CHEMIA ROLNA Kierunek: Rolnictwo (studia niestacjonarne) II rok Zaliczenie przedmiotu: zaliczenie z oceną TEMATY WYKŁADÓW 20 godzin 1.Definicja chemii rolnej, gleba jako środowisko

Bardziej szczegółowo

Adsorpcja wybranych jonów metali ciężkich na biowęglu pochodzącym z komunalnych osadów ściekowych

Adsorpcja wybranych jonów metali ciężkich na biowęglu pochodzącym z komunalnych osadów ściekowych Adsorpcja wybranych jonów metali ciężkich na biowęglu pochodzącym z komunalnych osadów ściekowych mgr Ewelina Ślęzak Opiekun pomocniczy: dr Joanna Poluszyńska Opiekun: prof. dr hab. inż. Piotr Wieczorek

Bardziej szczegółowo

BIOTECHNOLOGIA OGÓLNA

BIOTECHNOLOGIA OGÓLNA BIOTECHNOLOGIA OGÓLNA 1. 2. 3. 4. 5. Ogólne podstawy biologicznych metod oczyszczania ścieków. Ścieki i ich rodzaje. Stosowane metody analityczne. Substancje biogenne w ściekach. Tlenowe procesy przemiany

Bardziej szczegółowo