POLSKIE STOWARZYSZENIE SZTUKI ORIENTU POLISH SOCIETY OF ORIENTAL ART

Transkrypt

1

2 POLSKIE STOWARZYSZENIE SZTUKI ORIENTU POLISH SOCIETY OF ORIENTAL ART SPRAWOZDANIE I BIBLIOGRAFIA REPORT AND BIBLIOGRAPHY 2006 (2002) 2009 Warszawa 2010

3 Tłumaczenie i weryfikacja / Translated and revised by: Grażyna Waluga Projekt okładki / Cover design: Filip Pręgowski Na okładce / On the cover: Lo Ping ( ), Osy i jeżyny / Wasps and blackberries (fragment) Opracowanie graficzne / Graphic design: DD Studio Publikacja dofinansowana ze środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych / Publication was supported by Ministry of Foreign Affairs Copyright by Polish Society of Oriental Art ISBN: Wydawca / Publishing House Polskie Stowarzyszenie Sztuki Orientu / The Polish Society of Oriental Art ul. Warecka 4/6 m Warszawa

4 SPIS TREŚCI / TABLE OF CONTENTS: 1. Jerzy Malinowski, Polskie Stowarzyszenie Sztuki Orientu historia i program badań / Polish Society of Oriental Art History and Research Programme 2. Weronika Liszewska, Współpraca pomiędzy Wschodem i Zachodem w zakresie konserwacji i ochrony materialnego dziedzictwa kulturowego / Cooperation between East and West in Conservation and Saveguarding of Tangible Cultural Heritage 3. Zarząd i Zarządy Oddziałów oraz Sekcji Polskiego Stowarzyszenia Sztuki Orientu / The Board and Boards of the Branches and Sections of the Polish Society of Oriental Art 4. Ze Statutu Polskiego Stowarzyszenia Sztuki Orientu / From the Statute of the Polish Society of Oriental Art 5. Jerzy Malinowski, Pracownia Sztuki Orientu Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu / The Section of Oriental Art of the Nicolaus Copernicus University in Toruń 6. Waldemar Deluga, Katedra Historii Sztuki Bizantyjskiej i Postbizantyjskiej Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie / The Chair of the History of Byzantine and Post-Byzantine Art of the Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw 7. Kronika za lata / Chronicle, (opracował / compiled by Jerzy Malinowski) 8. Bibliografia za lata / Bibliography, (opracował / compiled by Jerzy Malinowski) _ 05 _ 13 _ 19 _ 21 _ 23 _ 25 _ 27 _ 39 3

5

6 Jerzy Malinowski Prezes POLSKIE STOWARZYSZENIE SZTUKI ORIENTU HISTORIA I PROGRAM BADAŃ Polskie Stowarzyszenie Sztuki Orientu jest organizacją naukową zajmującą się sztuką Azji, Afryki i innych cywilizacji pozaeuropejskich, sztuką bizantyjską i post-bizantyjską, a także sztuką mniejszości narodowych o wschodnim pochodzeniu, żyjących w Polsce i Europie. Członkami Stowarzyszenia są historycy sztuki, konserwatorzy dzieł sztuki, archeolodzy, etnolodzy oraz teatrolodzy i filmoznawcy, zainteresowani kulturą wizualną. W Polsce tradycja badań we wspomnianych zakresach ma długą historię, lecz nigdy nie były one prowadzone na szeroką skalę. W programie pierwszych wykładów z historii sztuki prowadzonych w latach na Uniwersytecie Wileńskim przez profesora sztycharstwa i literatury sztuk pięknych Josepha Saundersa, Anglika z pochodzenia, znalazły się sztuka indyjska, perska i żydowska. W Warszawie znakomity myśliciel i kolekcjoner Stanisław Kostka Potocki w wydanym w 1815 roku Winkelmanie polskim czyli o sztuce u dawnych zamieścił cenny rozdział o sztuce Chin, a ponadto rozdziały o sztuce Indii i Persji. Od końca XIX wieku zainteresowania sztuką świata islamu, szczególnie perską, sztuką żydowską, sztuką Jerzy Malinowski President THE POLISH SOCIETY OF ORIENTAL ART HISTORY AND RESEARCH PROGRAMME The Polish Society of Oriental Art is a academic organization devoted to the art of Asia, Africa and other non-european civilizations, Byzantine and post-byzantine art, as well as the art of national minorities of Eastern origin living in Poland and Europe. The members of the Society are art historians, art restorers, archaeologists, ethnologists, theater and film researchers interested in visual culture. There is a long tradition of research into the above-mentioned fields in Poland, but work of this kind has never been conducted on a broad scale. The curriculum of the first lectures on art history delivered in the years at Vilna University by Professor of etching and the literature of fine arts, Joseph Saunders, who was of English origin, included the art of India, Persia and Jewish art. In Warsaw the outstanding thinker and collector, Stanislaw Kostka Potocki, included a valuable chapter on the art of China and a few chapters on the art of India and Persia in his About the Art of the Ancients, or the Polish Winkelman (published in 1815). From the end of the 19 th century there was a growing interest within the academic and artistic communities of Lwow and Krakow in the art of the Islamic world, especially that from Persia, as well 5

7 wschodniego chrześcijaństwa (w tym ormiańską), wreszcie sztuką Dalekiego Wschodu przejawiały uniwersyteckie i artystyczne środowiska Lwowa i Krakowa. Profesor Tadeusz Mańkowski zajmował się sztuką islamu i sztuką Ormian, prof. Zofia Ameisenowa sztuką żydowską, prof. Wojsław Molé (z pochodzenia Słoweniec) i prof. Władysław Podlacha sztuką prawosławną. O sztuce japońskiej pisał znakomity kolekcjoner i krytyk Feliks Jasieński. Na łamach tygodników warszawskich, krakowskich i lwowskich pojawiały się obszerne artykuły dotyczące sztuki orientalnej, niekiedy o wysokiej wartości naukowej. Szczególnie publikacje w Tygodniku Ilustrowanym, Kłosach, Wędrowcu i Świecie zajmują istotne miejsce w rozwoju polskiej nauki. Po II wojnie światowej profesorowie Tadeusz Mańkowski, Zofia Ameisenowa i Wojsław Molé kontynuowali działalność w Krakowie. Prof. Mieczysław Gębarowicz pozostał we Lwowie. Pojawili się też nowi badacze: prof. Zdzisław Żygulski, już specjalista w zakresie sztuki islamu, dr Zofia Alberowa zajmująca się sztuką Japonii oraz prof. Hanna Różycka-Bryzek, zainteresowana sztuką bizantyjsko-ruską. W Warszawie obok historyków sztuki prof. Andrzeja Jakimowicza, który prowadził wykłady i seminaria oraz publikował o sztuce Indii i Indonezji, prof. Barbary Dąb-Kalinowskiej, prowadzącej badania z zakresu historii sztuki bizantyjsko-ruskiej i rosyjskiej oraz prof. Przemysława Trzeciaka, autora prac o sztuce Chin i Japonii działali orientaliści: prof. Mieczysław Künstler, zajmujący się sztuką Chin i prof. Tadeusz Majda, organizator wystaw poświęconych sztuce tureckiej i perskiej. Już w latach 80. XX wieku pojawił się w Polsce nowy nurt badań sztuki żydowskiej. as Jewish art, the art of Eastern Christianity (including that of Armenia), and finally in the art of the Far East. Professor Tadeusz Mańkowski devoted his research to Islamic art and the art of Armenians, Professor Zofia Ameisenowa to Jewish art; Professors Wojsław Molé (of Slovenian origin) and Władysław Podlacha to the art of the Orthodox Church. The outstanding collector and critic Feliks Jasieński wrote texts about Japanese art. Various weeklies in Warsaw, Krakow and Lwow published comprehensive articles on Oriental art, occasionally of high scientific value. In particular the publications in Tygodnik Ilustrowany, Kłosy, Wędrowiec and Świat occupy a prominent place in the development of Polish science. After the Second World War Professors Tadeusz Mańkowski, Zofia Ameisenowa and Wojsław Molé continued their research in Krakow. Prof. Mieczysław Gębarowicz decided to stay in Lwow. New researchers also emerged: Prof. Zdzisław Żygulski jun., a specialist in Islamic art, Dr. Zofia Alberowa interested in Japanese art and Prof. Hanna Różycka-Bryzek who devoted her work to Byzantine-Ruthenian art. In Warsaw, aside from art historians, such as Prof. Andrzej Jakimowicz who conducted lectures and seminars and published on the art of India and Indonesia, Prof. Barbara Dąb- Kalinowska researching into the history of Byzantine-Ruthenian and Russian art and Prof. Przemysław Trzeciak, author of texts on the art of China and Japan, there were the following specialists in Oriental studies: Professors Mieczysław Künstler, interested in the art of China, and Tadeusz Majda, organizer of exhibitions devoted to Turkish and Persian art. As early as the 1980s a new trend in the research into Jewish art appeared in Poland. After 1989, due to the opening of borders and increased possibilities to tra- 6

8 Po roku 1989, dzięki otwarciu granic i możliwościom podróżowania, młoda generacja badaczy i pracowników muzeów zaczęła podejmować studia nad kulturami Azji i Afryki, a potem także Ameryki Łacińskiej. Wobec braku wykładów i seminariów z historii sztuki pozaeuropejskiej na polskich uniwersytetach, wyjeżdżano na studia do Niemiec, Francji i Wielkiej Brytanii. Doprowadziło to do włączenia do programu studiów wykładów ze sztuki Azji i Północnej Afryki po raz pierwszy w 1992 roku na Uniwersytecie Łódzkim, a następnie w 1994 roku na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, gdzie w 2002 roku założono pierwszą na polskich uniwersytetach Pracownię Sztuki Orientu. Pracownia w tym samym roku zaczęła organizować (co dwa lata) konferencje pod nazwą Spotkania Historyków Sztuki i Konserwatorów Dzieł Sztuki Orientu, przełamując bariery między obydwoma środowiskami. Powstała seria wydawnicza Toruńskie Studia o Sztuce Orientu; obroniono pierwsze prace magisterskie i doktorskie. Międzynarodowym wydarzeniem stało się zorganizowane w Warszawie i Toruniu w 2004 roku przez Pracownię i School of Letters, Osaka University I Polsko-Japońskie Spotkanie Historyków Sztuki i Muzykologów. W 2003 roku, rok po założeniu toruńskiej Pracowni, powstała Katedra Historii Sztuki Bizantyjskiej i Post-bizantyjskiej na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Jeszcze w tym samym roku Katedra zorganizowała konferencje: krajową (w kwietniu) Słowo i ikona. Źródła literackie w badaniach sztuki bizantyjskiej i post-bizantyjskiej oraz (w październiku) międzynarodową Proskynetaria z Jerozolimy. Pamiątki z pielgrzymek do Ziemi Świętej (z Uniwersytetem w Lejdzie) i zaczęła vel, a new generation of researchers and museum employees began to study the cultures of Asia, Africa, and finally Latin America. In the face of the lack of lectures and seminars on non-european art history at Polish universities, Polish students were forced to study in Germany, France and Great Britain. This led to lectures on the art of Asia and Northern Africa being introduced in Polish university curricula, for the first time at Lodz University in 1992, and in 1994 at the Faculty of Fine Arts of Nicolaus Copernicus University in Torun, where the first Polish Section of Oriental Art was set up in In the same year the Section began to organize bi-annual conferences under the title of Meeting of Polish Art Historians and Restorers of Oriental Works of Art, overcoming the barriers between the two communities of researchers. A series of publications, i.e. Torun Studies on Oriental Art was started, and the first master s and doctoral theses were defended. An event of international significance was The First Meeting of Japanese and Polish Art Historians and Musicologists, organized by the Section of Oriental Art in cooperation with the School of Letters of Osaka University, held in Warsaw and Torun in In 2003, a year after the establishment of the Section of Oriental Art, the Chair of History of Byzantine and Post-Byzantine Art was established at the Faculty of Humanities of Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw. As early as in April and October of the same year the Chair organized its first two conferences in Warsaw: a national one - Word and Icon. Literary Sources in the Research on Byzantine and Post-Byzantine Art and an international one: Proskynetaria from Jerusalem. Souvenirs of Pilgrimages to the Holy Land (with Leiden University) and 7

9 wydawać rocznik Series Byzantina. Dwa lata później, w październiku 2005 roku, odbyła się w Warszawie następna konferencja, zatytułowana Oriens ex Alto. Sztuka i liturgia w Kościele Wschodnim. W 2006 roku w trakcie III Spotkania Toruńskiego zapadła decyzja o założeniu stowarzyszenia naukowego, które wobec słabości organizacyjnej środowiska mogłoby integrować badaczy z różnych ośrodków, zwłaszcza pozauniwersyteckich, a także stymulować badania. 2 grudnia tego roku odbyło się zebranie założycielskie w Warszawie, zaś 2 kwietnia 2007 roku Polskie Stowarzyszenie Sztuki Orientu zostało zarejestrowane. Stopniowo jego członkami stali się niemal wszyscy pracownicy naukowi, konserwatorzy i muzealnicy w Polsce zainteresowani sztuką orientalną. Łącznie wstąpiło doń 110 osób, w tym 8 profesorów i doktorów habilitowanych oraz 29 doktorów. Początkowo dominowała duża grupa badaczy sztuki Dalekiego Wschodu, zwłaszcza sztuki Japonii, której poświęcono pierwszą konferencję w czerwcu 2007 roku w Warszawie. Rok później, w styczniu 2008 również w Warszawie, odbyła się już międzynarodowa konferencja Sztuka Chin. Ważniejsza jednak stała się I Polsko-Chińska Konferencja Historyków Sztuki Polska Chiny. Sztuka i dziedzictwo kulturowe, zorganizowana przy współpracy Uniwersytetu Tsinghua w Pekinie, Uniwersytetu Szanghajskiego oraz Centrum Języka i Kultury Chińskiej Instytut Konfucjusza w Krakowie Uniwersytetu Jagiellońskiego we wrześniu 2009 roku w Krakowie. Zainteresowania członków Stowarzyszenia objęły wkrótce Azję Południową i Środkową, dzięki warszawskim konferencjom Sztuka i kultura wizualna Indii w maju oraz międzynarodowej began to bring out its annual publication Series Byzantina. Two years later, in the October of 2005, a second conference was held in Warsaw: Oriens ex Alto. Art and Liturgy in the Eastern Church. In 2006 at the Third Torun Meeting the decision was made to establish a scientific society that, in the face of the organizational weakness of the community, would integrate researchers from various centers, especially non-academic ones, and stimulate research. On December 2 nd, 2006, the founding meeting of the Polish Society of Oriental Art was held in Warsaw, and a few months later, on April 2 nd, 2007, the Society was entered in the National Court Register. Gradually, the Society attracted almost all research workers, restorers and museologists in Poland interested in Oriental art. All in all, the Society has 110 members, including 8 professors and holders of postdoctoral degrees, and 29 doctors. Originally, the Society was dominated by a large group of researchers into the art of the Far East, particularly of Japan, and their interests were the subject of the first conference held in the June of 2007 in Warsaw. A year later, in January 2008, also in Warsaw, an international conference devoted to the Art of China was held. More important, however, was the First Conference of Polish and Chinese Historians of Art: Poland China. Art and Cultural Heritage, organized in cooperation with the Tsinghua University in Beijing and Shanghai University, and the Center of Chinese Language and Culture Confucius Institute of the Jagiellonian University, held in Krakow in September of Soon, the wide interests of the Society s members encompassed Southern and Central Asia, due to two Warsaw conferences: Art and Visual Culture of India held in May and the international conference: 8

10 Świat sakralny Azji Środkowej w listopadzie 2008 roku. Jako następna ujawniła się spora grupa zainteresowana sztuką żydowską, w wyniku czego powstała Sekcja Sztuki Żydowskiej i Izraelskiej; dotychczas głównym efektem jej działalności było zorganizowanie pierwszej międzynarodowej konferencji Stowarzyszenia na wielką skalę I Kongresu Sztuki Żydowskiej w Polsce: Żydowscy Artyści a Środkowo-Wschodnia Europa. XIX wiek II wojna światowa w październiku 2008 roku w Kazimierzu Dolnym. Bardzo istotnym wydarzeniem w krótkiej historii Stowarzyszenia okazało się rozszerzenie zakresu jego zainteresowań na sztukę bizantyjską i koptyjską oraz sztukę wschodnich Kościołów chrześcijańskich. Impulsem stała się międzynarodowa konferencja Sztuka chrześcijańska pogranicza Azji, Afryki i Europy zorganizowana w maju 2008 roku w Zakroczymiu pod Warszawą. Rocznik Series Byzantina stał się wówczas wspólnym wydawnictwem Stowarzyszenia oraz Katedry Sztuki Bizantyjskiej i Post-bizantyjskiej UKSW. Zakres azjatyckich tematów zamknęły dwie konferencje dotyczące sztuki islamu i kontaktów Polski z Turcją, Persją i krajami arabskimi, zorganizowane w Krakowie. Pierwsza za nich, w grudniu 2008 roku, nosiła tytuł Tkaniny orientalne w kulturze polskiej gust czy tradycja? Zorganizowana w październiku następnego roku, największa w historii Stowarzyszenia, konferencja Sztuka świata islamu i polsko-islamskie kontakty artystyczne (dedykowana Tatarom polsko-litewskim) przyciągnęła wielu badaczy z krajów arabskich, Turcji, Azerbejdżanu, Iranu, z krajów tatarskich (Krymu, Tatarstanu, Baszkortostanu), Rosji, Ukrainy, Środkowej Azji, Europy, Stanów Zjednoczonych i Malezji. Dla The Sacred World of Central Asia, which took place in November, The next group to emerge was a large body of researchers interested in Jewish art, who founded the Section of Jewish and Israeli Art. The main fruit of its activity was the first international conference organized by the Society on such a large scale: The First Congress of Jewish Art in Poland Jewish Artists and Central-Eastern Europe, the 19 th century to WWII, held in the October of 2008 at Kazimierz on the Vistula River. A very important event in the short history of the Society was a broadening of the scope of its interests so as to include Byzantine and Coptic art, as well as that of the Eastern Christian Churches. This began at the international conference on Christian Art on the Borderlands of Asia, Africa and Europe organized in May 2008 at Zakroczym. The annual publication Series Byzantina has become a mutual periodical of the Society and the Chair of Byzantine and Post-Byzantine Art of Cardinal Wyszyński University. Asian themes were complemented by two other conferences on Islamic art and contacts of Poland with Turkey, Persia and Arab countries, organized in Krakow. The first one was held in December of 2008 under the title of Oriental Fabrics in Poland Taste or Tradition? A conference organized in the October of the following year, the biggest in the history of the Society, entitled The Art of the Islamic World and Artistic Relationships between Poland and Islamic Countries (dedicated to Polish- Lithuanian Tatars) attracted many researchers from Arab countries, Turkey, Azerbaijan, Iran, from Tatar countries (the Crimea, Tatarstan, Bashkortostan), Russia, Ukraine, Central Asia, Europe, the United States and Malaysia. The conference was organized in cooperation with the Manggha Museum of Japanese Art and 9

11 Stowarzyszenia konferencja otworzyła nowe, fascynujące perspektywy badawcze i pomogła nawiązać międzynarodowe kontakty. Poza Azją i europejsko-azjatyckim pograniczem, uwagę przyciągała sztuka i etnologia Afryki. Zorganizowana (przy współpracy Katedry Etnologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika) w październiku 2007 roku w Toruniu konferencja Kultury Afryki skupiła historyków sztuki, etnologów i afrykanistów, stwarzając po raz pierwszy możliwość wymiany poglądów i stanowisk badawczych. Wreszcie, w marcu 2008 roku powstała Sekcja Sztuki Środkowej i Południowej Ameryki, otwierająca badania nad niemal pomijanym dotąd w Polsce przez historyków sztuki kontynentem. Powstanie i działalność Stowarzyszenia, a wcześniej Pracowni Sztuki Orientu UMK, nie byłoby możliwe bez kontaktów z Biurem Współpracy z Zagranicą Polskiej Akademii Nauk. Dzięki wymianie osobowej z akademiami nauk i fundacjami wspierającymi naukę w Chinach, Indii, Iranie, Japonii, Korei Południowej, Mongolii, Wietnamie i na Tajwanie polscy historycy sztuki mogli poznać kulturę Azji i zebrać materiały do prac naukowych, w tym doktorskich, a także nawiązać pierwsze międzynarodowe kontakty z uniwersytetami, muzeami i instytutami badawczymi. Dziękujemy p. Joannie Szwedowskiej-Kotlińskiej i p. Januszowi Larkowi. Na konferencje, wydawnictwa i badania Stowarzyszenie uzyskiwało dotychczas fundusze od Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (Departament Dziedzictwa Kulturowego), Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Ministerstwa Spraw Zagranicznych (Departament Polityki Społecznej i Kulturalnej), Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopol- Technology and in collaboration with the Asia and Pacific Museum and the Section of Oriental Art of Nicolaus Copernicus University. For the Society it opened new and fascinating prospects for research and international contacts. Besides Asia and the European-Asian borderland, there was interest in the art and ethnology of Africa. The conference Cultures of Africa organized (with cooperation of the Chair of Ethnology and Cultural Anthropology of Nicolaus Copernicus University) in Torun in the October of 2007 attracted art historians, ethnologists and specialists in African studies, for the first time making it possible to exchange opinions and research attitudes. And finally, in March 2008 the Section of Central and South American Arts was established, opening research into the art of this continent, which had so far been neglected by art historians in Poland. The establishment and activity of the Society, and before that the Section of Oriental Art at Nicolaus Copernicus University in Torun, would not have been possible without contacts with the Office of International Relations of the Polish Academy of Sciences. Thanks to the exchange of people between academies of sciences and foundations supporting scientific development in China, India, Iran, Japan, South Korea, Mongolia, Vietnam and Taiwan, Polish art historians were able to get acquainted with Asian culture and gather materials for their scientific work, including doctoral dissertations, and also establish the first international contacts with universities, museums and research institutes. Here we would like to thank Ms. Joanna Szwedowska-Kotlińska and Mr. Janusz Larek. The conferences, publications and research of the Society have so far been subsidized by the Ministry of Culture and National Heritage (Department 10

12 skiego, Instytutu Adama Mickiewicza, a także od Ambasady Stanów Zjednoczonych w Warszawie. Stowarzyszenie nawiązało współpracę z wieloma polskimi instytucjami o analogicznych zainteresowaniach, w tym z Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie, Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha w Krakowie, Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie, z Centrum Języka i Kultury Chińskiej Instytut Konfucjusza Uniwersytetu Jagiellońskiego, z Katedrą Azji Południowej Uniwersytetu Warszawskiego, z Katedrą Etnografii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, z Katedrą Historii Sztuki Uniwersytetu Łódzkiego (zajmującą się m.in. badaniami nad sztuką Afryki oraz Ameryki Środkowej i Południowej), Instytutem Historii Sztuki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II i Żydowskim Instytutem Historycznym w Warszawie. W większości tych instytucji zatrudnieni są członkowie Stowarzyszenia. Obok organizowanych konferencji, istotnym celem Stowarzyszenia jest publikacja wyników badań, materiałów z konferencji oraz indywidualnych prac członków (m.in. doktoratów). W Warszawie, Wydawnictwo DiG publikuje serie: Konferencje Polskiego Stowarzyszenia Sztuki Orientu oraz Orient; Wydawnictwo Neriton serie Artystyczny Orient i Kultura Artystyczna Żydów; Wydawnictwo Trio serie Cywilizacja Państwa Środka i Sztuka Azji i Afryki. Publikacje ukazują się także w Toruniu, w Wydawnictwie Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (seria Toruńskie Studia o Sztuce Orientu), oraz w Wydawnictwie Adam Marszałek i Wydawnictwie TAKO. Na polu międzynarodowym Stowarzyszenie wspiera Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w działalności w ramach organizacji ASEM (Asia of Cultural Heritage), the Ministry of Foreign Affairs (Department of Public and Cultural Diplomacy), the Ministry of Science and Higher Education, the Marshal s Office of the Voivodship of Malopolska, Adam Mickiewicz Institute, and the Embassy of the United States of America in Warsaw. The Society entered into cooperation with many Polish institutions sharing a similar scope of interests, including the Asia and Pacific Museum in Warsaw, the Manggha Museum of Japanese Art and Technology in Krakow, the Museum of the History of Polish Jews in Warsaw, the Center of Chinese Language and Culture, Confucius Institute of Jagiellonian University in Krakow, the Chair of South Asian Studies of the University of Warsaw, the Chair of Ethnography and Cultural Anthropology of Nicolaus Copernicus University, the Chair of the History of Art of Lodz University (researching, among other things, the art of Africa, South and Central America), the Institute of the History of Art of the John Paul II Catholic University of Lublin, and the Jewish Historical Institute in Warsaw. Members of the Society are employed in the majority of these institutions. Apart from conferences, an important purpose of the Society is to publish the results of research, conference papers and books by individual Society members (as, for instance, Ph.D. theses). In Warsaw, the DiG Publishing House brings out two series: Conferences of the Polish Society of Oriental Art and Orient; while the Neriton Publishing House two series: Artistic Orient and Artistic Culture of Jews; and the Trio Publishing House two series: Civilization of the Middle Kingdom and Art of Asia and Africa. Other publications appear in Torun, brought out by the Nicolaus Copernicus University Press (the Torun Studies on Oriental Art series), the 11

13 Europe Meetings), łączącej państwa Unii Europejskiej oraz Azji Wschodniej, Południowej i Południowo-Wschodniej. Nawiązało kontakty naukowe i współpracę z uniwersytetami i środowiskami naukowymi większości państw Azji (w tym Chin, Indii, Indonezji, Iranu, Japonii, Korei Południowej, Malezji, Mongolii, Tajlandii, Tajwanu, Uzbekistanu, Wietnamu) i Bliskiego Wschodu (w tym Algierii, Arabii Saudyjskiej, Egiptu, Izraela, Libanu, Syrii, Turcji), Federacji Rosyjskiej, Ukrainy, Armenii, Gruzji i Azerbejdżanu, USA, Kanady oraz państw Unii Europejskiej zwłaszcza Czech, Grecji, Holandii, Niemiec, Szwecji, Węgier, Wielkiej Brytanii. W marcu 2010 roku kończy się pierwsza, trzyletnia kadencja Zarządu Stowarzyszenia. Mimo krótkiego okresu działalności organizacja zdołała już wypracować własne zakresy i metody działania. Świadczy o tym wykaz konferencji oraz obszerna bibliografia publikacji Stowarzyszenia oraz książek wydanych przez jego członków. W najbliższej przyszłości Stowarzyszenie zorganizuje następne duże międzynarodowe konferencje (m.in. Sztuka ormiańskiej diaspory w Zamościu oraz Sztuka Japonii, japonizmy i polsko-japońskie kontakty artystyczne w Krakowie, obie w 2010 roku). Zamierza też kontynuować działalność wydawniczą (w tym w językach angielskim, chińskim i hiszpańskim). Pragnie realizować warsztaty konserwatorskie (w ramach ASEM), zwłaszcza w zakresie konserwacji papieru i drewna. Podejmie własne prace badawcze w oparciu o granty krajowe i organizacji międzynarodowych. Warszawa, luty 2010 Adam Marszalek Publishing House and the TAKO Publishing House. On the international scene the Society supports the Ministry of Culture and National Heritage in its ASEM (Asia Europe Meetings) activity, bringing together the member states of the European Union and the countries of Eastern, South, and South-Eastern Asia. The Society established scientific contacts and cooperation with universities and scientific centers of the majority of Asian countries (including China, India, Indonesia, Iran, Japan, South Korea, Malaysia, Mongolia, Thailand, Taiwan, Uzbekistan, Vietnam) and the Near East (including Algeria, Saudi Arabia, Egypt, Israel, Lebanon, Syria, Turkey), the Russian Federation, Ukraine, Armenia, Georgia, and Azerbaijan, the United States, Canada, and the member states of the European Union, especially the Czech Republic, Greece, Holland, Germany, Sweden, Hungary, and Great Britain. The first three-year term of the Society s Board ends in the March of Despite the short period of its activity, the Society has managed to develop its own scopes and methods. This is testified by the list of conferences and the comprehensive literature, both published by the Society and written by its members. In the nearest future the Society will organize its next international conferences (including The Art of the Armenian Diaspora at Zamość and The Art of Japan, Japanese, and Polish-Japanese Artistic Relations in Krakow, both in 2010). The Society is going to continue its publishing activity (also in English, Chinese, and Spanish). It wants to run workshops on conservation (within the ASEM), especially in the field of paper and wood conservation. It will also undertake its own research on the basis of national and international grants. 12 Warsaw, February 2010

14 Weronika Liszewska Wiceprezes ds. konserwatorskich WSPÓŁPRACA POMIĘDZY WSCHODEM I ZACHODEM W ZAKRESIE KONSERWACJI I OCHRONY MATERIALNEGO DZIEDZICTWA KULTUROWEGO Ochrona dziedzictwa kultury i zachowanie całej jego różnorodności jest ważnym zadaniem światowej społeczności w XXI wieku. W tym kontekście umacniającemu się poczuciu współodpowiedzialności towarzyszy obecnie świadomość istnienia wielu konkretnych problemów dotyczących konserwacji, restauracji oraz dokumentacji światowego dziedzictwa, związanych z odmiennością kulturową oraz różnymi definicjami spuścizny kultury. Właśnie w tym zakresie współpraca pomiędzy krajami europejskimi a azjatyckimi może być bardzo owocna. Od początku swego istnienia Polskie Stowarzyszenie Sztuki Orientu podejmowało tematykę konserwacji i ochrony materialnego dziedzictwa kulturowego obszarów geograficznych będących przedmiotem jego zainteresowania. Zagadnienia te były rozpatrywane nie tylko na cyklicznych Spotkaniach Historyków Sztuki i Konserwatorów Sztuki Orientu w Toruniu, ale także przy okazji różnych konferencji tematycznych lub poświęconych wyłącznie zagadnieniom konserwatorskim, jak np. konferencja Polska konserwacja w Egipcie i na Bliskim Wschodzie w Warszawie w 2008 roku. Weronika Liszewska Vice-President for Conservation Matters COOPERATION BETWEEN EAST AND WEST IN THE CONSERVATION AND SAFEGUARDING OF TANGIBLE CULTURAL HERITAGE Protection of cultural heritage and preservation of its whole diversity is an important task of the global community in the 21 st century. In this context, a growing feeling of shared responsibility is accompanied by an awareness of many specific problems of conservation, restoration and documentation of the world heritage, associated with cultural diversity and different definitions of cultural heritage. And it is in this scope that the cooperation between European and Asian countries could prove to be very rewarding. From the very beginning the Polish Society of Oriental Art has taken up the topic of conservation and safeguarding of the tangible cultural heritage of the region of its interest. The questions have been raised not only at the periodic Meetings of the Polish Art Historians and Restorers of Oriental Works of Art in Torun, but also on the occasion of various conferences, both thematic and devoted solely to the matters of art conservation and restoration, such as a conference Polish Restoration Works in Egypt and the Near East held in Warsaw in

15 Istotna część aktywności Stowarzyszenia odnosząca się do ochrony światowego dziedzictwa dotyczyła działań na forum cyklicznych spotkań ministrów kultury krajów członkowskich Unii Europejskiej i Azji (ASEM), gdzie podjęta została tematyka współpracy w zakresie ochrony i konserwacji zabytków europejskich i azjatyckich. W dniach kwietnia 2008 roku odbyło się w Kuala Lumpur w Malezji Trzecie Spotkanie Ministrów Kultury ASEM pod hasłem Cultural Diversity: Realizing the Action Plan. Stowarzyszenie współprowadziło tam panel dyskusyjny Conservation and Promotion of Heritage, w którym uczestniczyłam jako ekspert. W dyskusjach podkreślano wzrastające zainteresowanie problemami i metodami konserwacji sztuki pozaeuropejskiej oraz potrzebę nowych regulacji międzynarodowych, które byłyby podstawą współpracy oraz zmian w systemach edukacyjnych. Przedstawiłam także niektóre aspekty współczesnej teorii konserwacji, pojmowanej jako element dialogu międzykulturowego. Delegacja polska włączyła do końcowych wniosków następujące postulaty: wymianę ekspertów w dziedzinie konserwacji i restauracji dziedzictwa kulturowego; promocję międzynarodowej współpracy w edukacji w zakresie konserwacji; ustanowienie grupy ekspertów w zakresie konserwacji dziedzictwa kulturowego, którzy pracowaliby nad poszczególnymi zagadnieniami w okresie pomiędzy spotkaniami ministrów; wspomaganie i ochronę lokalnych tradycji rzemieślniczych, promowanie edukacji w technikach tradycyjnego rzemiosła i jego zastosowania w projektach restauratorskich; wspomaganie rozwoju prawa na poziomie narodowym w zakresie ochrony dziedzictwa; wymianę informacji na temat narodowych regu- An important part of the Society s operations referring to the safeguarding of the world heritage concerns the activity at the cyclic meetings of ministers of culture of Asia and Europe (ASEM), where the subject of cooperation in protection and conservation of historical monuments in Europe and Asia was raised. On April 22 24, 2008, the Third ASEM Culture Ministers Meeting was held in Kuala Lumpur, focused on the main theme of Cultural Diversity: Realizing the Action Plan. The Society was a co-organizer of the discussion panel entitled Conservation and Promotion of Heritage in which I participated as an expert. In the discussions there was an emphasis put on an increasing interest in problems and methods of conservation of non-european art and the need to decide on new international regulation that would form the basis for cooperation and would lead to changes in educational systems. I presented also some aspects of modern theory of conservation, considered a part of inter-cultural dialogue. The Polish delegation contributed to the conclusions the following demands: an exchange of experts in conservation and restoration of cultural heritage; promotion of international cooperation in education in the scope of art conservation; formation of a group of experts in conservation of cultural heritage who would work on specific problems between ASEM Culture Ministers Meetings; support in safeguarding of local handicraft traditions, promotion of training in traditional handicraft methods and their application in art conservation projects; assistance in the development of international law regarding safeguarding of cultural heritage; flow of information on national regulations for exporting of historic objects and works of art; permanent increasing of 14

16 lacji prawnych odnośnie do eksportu zabytkowych obiektów i dzieł sztuki; stałe podnoszenie świadomości społecznej w zakresie wartości lokalnego dziedzictwa kulturowego, z podkreśleniem różnorodności kulturowej. Godne uwagi było zaangażowanie polskiego Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w prace w ramach tego forum dyskusyjnego. Polska delegacja podkreśliła znaczenie ochrony i konserwacji światowego dziedzictwa kulturowego oraz wyraziła chęć dalszej, konkretnej pracy w ramach przygotowań do kolejnego spotkania ASEM w 2010 roku, które ma odbyć się w Polsce. Polska zaproponowała także, aby w odpowiedzi na propozycję Malezji utworzenia nowego cyklu spotkań konserwatorskich ASEM-CATCH (Asia Europe Workshop on Conservation of Tangible Cultural Heritage), kolejna ich edycja odbyła się w naszym kraju i dotyczyła konserwacji zabytkowych podłoży papierowych. Papier, wywodzący się ze Wschodu, ale powszechnie stosowany we wszystkich kulturach światowych, stanowi podłoże nie tylko dla sztuki, ale i dla zapisów myśli ludzkiej: literatury, filozofii oraz tekstów religijnych. Wymiar kulturotwórczy tego materiału jest nie do przecenienia, a zagadnienia dotyczące jego konserwacji wiążą się także z ochroną różnorodności kulturowej. Ciągle jednak istnieje potrzeba stworzenia płaszczyzny do dalszej dyskusji na temat zagadnień ochrony dziedzictwa. Dobrym pomysłem wydaje się oparcie szerszych działań o współpracę Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego z Polskim Stowarzyszeniem Sztuki Orientu, dzięki czemu chcielibyśmy doprowadzić do: określenia zakresu i warunków wymiany ekspertów i profesjonalistów z zakresu ochrony social awareness of the value of local cultural heritage, with the emphasis on cultural diversity. Noteworthy was an involvement of the Polish Ministry of Culture and National Heritage in the works of that discussion forum. The Polish Delegacy stressed the importance of safeguarding and conservation of the world cultural heritage and expressed a will to cooperate in the preparatory works for the next ASEM Culture Ministers Meeting in 2010 to be hold in Poland. Poland also proposed, in answer to the proposal submitted by Malaysia to organize a new cycle of conservation meetings: Asia Europe Workshop on Conservation of Tangible Cultural Heritage (ASEM CATCH), to organize the workshop in our country with the main theme of conservation of historical paper backgrounds. Although paper originated in the East, it is commonly used in all world cultures, not only in fine arts, but also in world recording of various forms in literature, philosophy or religion. A cultural value of this material is not to be overestimated, and a question of its conservation and preservation also concerns the problem of cultural diversity. There is still, however, a need to create a ground for future discussion about the preservation of cultural heritage. It seems to be a good idea to base the broader activity in art conservation on the cooperation between the Ministry of Culture and National Heritage and the Polish Society of Oriental Art. The cooperation could help us to determine the scope and conditions of the exchange of professionals and experts on preservation of cultural heritage; to develop a common ground for cooperation of non-governmental organizations in conservation and protection of cultural heritage; to introduce the changes in ed- 15

17 dziedzictwa, stworzenia płaszczyzny współpracy dla organizacji pozarządowych w zakresie ochrony i konserwacji dziedzictwa kulturowego, dokonania zmian w programach edukacyjnych w zakresie konserwacji i ochrony dziedzictwa materialnego (w tym stworzenie mechanizmów wymiany kadry, organizacji staży i warsztatów oraz promowanie umieszczenia w programach szkolnictwa konserwatorskiego zagadnień specyficznych problemów konserwacji zabytków innych kultur), a także dokonania podsumowań w zakresie standardów konserwacji i ochrony materialnego dziedzictwa kulturowego. Dalsze prace mogą być prowadzone w ramach warsztatu Intercultural Dialogue: Heritage Policies na Czwartym Spotkaniu Ministrów Kultury ASEM w Poznaniu we wrześniu 2010 roku. Naszym celem jest prezentacja teoretycznych i praktycznych zagadnień konserwacji i ochrony materialnego dziedzictwa kulturowego w kontekście odmienności kulturowych w rozumieniu wartości estetycznych, społecznych i duchowych. Chcielibyśmy także dokonać analizy wspólnych oraz odmiennych elementów terminologii dotyczącej konserwacji dziedzictwa. Wymiernym efektem będzie opracowanie publikacji poświęconej zagadnieniom konserwacji i ochrony materialnego dziedzictwa kulturowego, zawierającej także opracowanie terminologii konserwatorskiej, używanej w różnych obszarach kulturowych oraz organizacja warsztatów konserwatorskich, dotyczących problemów konserwacji zabytkowych podłoży papierowych. Polska jest krajem, którego doświadczenia w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego mają wyjątkowy charakter. Trudne dzieje kraju, walka o zachowanie tożsamości narodowej, a potem ucational programs related to conservation and protection of material cultural heritage (including the development of the mechanism of cadre exchange, organizing of training courses and workshops, and promoting of introduction to the teaching programs in conservation the issues related to conservations problems specific to other cultures), as well as to complete the recapitulations of the standards of conservation and safeguarding of cultural heritage. Further works could be organized within the workshop: Intercultural Dialogue: Heritage Policies at the Fourth ASEM Meeting of Culture Ministers held in Poznan in September We aim to present the theoretical and practical problems of conservation and preservation of material cultural heritage in the context of cultural differences in understanding of ethical, social and spiritual values. We would also like to analyze the common and diverse elements of terminology concerning conservation of cultural heritage. Its substantial result could be the publication of a book devoted to the issues of conservation and preservation of material culture heritage, with a glossary of conservation terminology used in various cultures, and organization of conservation workshop devoted to the problems of conservation of paper-based historical objects. Poland is a country with special experiences in safeguarding of its cultural heritage. Its difficult history, the fight for maintaining of national identity and then the necessity of the rebuilding of the totally destroyed country have had a severe impact not only on the rich experiences in rescuing of heritage but also on the establishment of the socalled Polish school of conservation associated with the specific cultural conditions. The 20 th century has brought 16

18 konieczność odbudowy ze zniszczeń wojennych, wpłynęły nie tylko na zasób umiejętności w ratowaniu dziedzictwa, ale także na powstanie polskiej szkoły konserwacji związanej ze specyficznymi uwarunkowaniami kulturowymi. XX wiek przyniósł znaczące zmiany w rozumieniu roli konserwacji i ochrony światowego dziedzictwa. Takie dokumenty, jak Dokument z Nara o Autentyzmie, Deklaracja z Yamato czy Karta z Burra promują bardziej holistyczne spojrzenie na dziedzictwo materialne, dostrzegając jego powiązanie z aspektami niematerialnymi i uwzględniając jego pełen kontekst kulturowy, jego związki z zagadnieniami społecznymi oraz otoczeniem. Teoria konserwacji, leżąca u podstaw zawartych w tych dokumentach standardów konserwatorskich, umożliwia prowadzenie powszechnego dialogu, uwzględniającego różnorodność kulturową na świecie a zarazem dającego pełniejszy obraz światowego dziedzictwa oraz możliwości właściwej jego ochrony. about significant changes in the understanding of the role of conservation and preservation of the world heritage. Such documents as The Nara Document on Authenticity, Yamato Declaration or Burra Charter promote more holistic attitude toward tangible heritage, allowing for its relations with intangible aspects and taking into consideration its full cultural context, its connection with its surroundings and social issues. A theory of conservation, being a basis for the conservation standards included in the abovementioned documents, makes possible the universal dialogue respecting cultural diversity of the world, and at the same time offering a undivided picture of the world heritage and possibilities of its proper safeguarding. 17

19

20 ZARZĄD I ZARZĄDY ODDZIAŁÓW ORAZ SEKCJI POLSKIEGO STOWARZYSZENIA SZTUKI ORIENTU BOARD AND BOARDS OF THE BRANCHES AND SECTIONS OF THE POLISH SOCIETY OF ORIENTAL ART Zarząd / Board: Prezes / President: Prof. dr hab. Jerzy Malinowski j.malinowski@sztukaorientu.pl Wiceprezes ds. Współpracy z muzeami, instytucjami kultury i stowarzyszeniami / Vice-President for Cooperation with Museums, Cultural Institutions and Associations: Dr Joanna Wasilewska j.wasilewska@sztukaorientu.pl Wiceprezes ds. konserwatorskich / Vice-President for Conservation Matters: Dr Weronika Liszewska w.liszewska@sztukaorientu.pl Skarbnik / Treasurer: Magdalena Furmanik-Kowalska m.furmanik@sztukaorientu.pl Sekretarz / Secretary: Dr Małgorzata Stolarska-Fronia m.stolarska@sztukaorientu.pl Członek Zarządu Pełnomocnik ds. Badań nad sztuką Afryki oraz innych pozaeuropejskich kręgów kulturowych / Member of the Board Representative for Research on African Art and Non-European Cultures: Dr Aneta Pawłowska Członek Zarządu / Member of the Board: Prof. dr hab. Tomasz Ważny Komisja Rewizyjna / Approval Commission Przewodniczący / Head: Członkowie / Members: Prof. dr hab. Waldemar Deluga Iwona Brzewska, Katarzyna Maleszko 19

21 Oddział Krakowski / Krakow Branch: krakow@sztukaorientu.pl Prezes / President: Dr Beata Biedrońska-Słota Wiceprezes / Vice-President: Anna Pusoska Wiceprezes / Vice-President: Ks. / Rev. dr Wacław Umiński Skarbnik / Treasurer: Małgorzata Martini Sekretarz / Secretary: Urszula Imamura Oddział Toruński / Torun Branch: Prezes / President: Wiceprezes / Vice-President: Wiceprezes / Vice-President: Skarbnik / Treasurer: Sekretarz / Secretary: torun@sztukaorientu.pl Dr Dorota Kamińska Prof. dr hab. Swietłana Czerwonnaja Dr Anna Nadolska-Styczyńska Mirosława Wojtczak Dr Katarzyna Lewandowska-Michalska Oddział Warszawski / Warsaw Branch : warszawa@sztukaorientu.pl Prezes / President: Dr Agnieszka Kluczewska-Wójcik Wiceprezes / Vice-President: Dr Jacek Tomaszewski Wiceprezes / Vice-President: Dr Renata Piątkowska Skarbnik / Treasurer: Karolina Krzywicka Sekretarz / Secretary: Elwira Djaltchinova-Malets Sekcja Sztuki Żydowskiej i Izraelskiej / Section of Jewish and Israeli Art Kierownik / Chief: Dr Renata Piątkowska Zastępca Kierownika / Vice-Chief: Dr Małgorzata Stolarska-Fronia Sekcja Sztuki Ameryki Środkowej i Południowej / Section of Central- and Southern- American Art Kierownik / Chief: Dr Ewa Kubiak Polskie Stowarzyszenie Sztuki Orientu, Warszawa, ul. Warecka 4/6 10 Tel ; biuro@sztukaorientu.pl; KRS ; NIP ; REGON Lukas Bank

22 ZE STATUTU POLSKIEGO STOWARZYSZENIA SZTUKI ORIENTU Polskie Stowarzyszenie Sztuki Orientu jest stowarzyszeniem naukowym, skupiającym historyków sztuki, konserwatorów dzieł sztuki oraz przedstawicieli pokrewnych dziedzin, zajmujących się badaniem i ochroną dziedzictwa światowej kultury, w szczególności sztuki Azji i Afryki, a także innych pozaeuropejskich kręgów kulturowych. Celem Stowarzyszenia jest badanie i ochrona dziedzictwa światowej kultury przez: 1) badania naukowe i dokumentację sztuki orientalnej Azji i Afryki w zakresie historii malarstwa, rzeźby, grafiki, architektury i urbanistyki, ogrodów, rzemiosła i przemysłu artystycznego, fotografii, myśli o sztuce, a także sztuki współczesnej oraz kultury audio-wizualnej; 2) prowadzenie ratowniczych misji konserwatorskich oraz dokumentacji zagrożonych dzieł i zabytków dziedzictwa światowej kultury w Azji, Afryce i krajach pozostających w kręgu zainteresowania Stowarzyszenia; 3) opracowywanie metod konserwacji dzieł i zabytków dziedzictwa światowej kultury, pozostających w kręgu zainteresowania Stowarzyszenia; 4) ochronę i konserwację artystycznego i kulturowego dziedzictwa orientalnego w Polsce; FROM THE STATUTE OF THE POLISH SOCIETY OF ORIENTAL ART The Polish Society of Oriental Art is a scientific organization integrating art historians, conservators of art works, and representative of related domains interested in research and safeguarding of the world cultural heritage, in particular art of Asia and Africa, as well as other non-european cultures. The purpose of the Society is to: 1) research and document Oriental art (Asian, Middle Eastern and African), with focus on the history of painting, sculpture, graphics, architecture and urban development, gardens, handicraft, photography, theory of art, as well as contemporary art and audio-visual culture; 2) conduct rescue renovation missions and to document endangered works of art and monuments of the world culture in Asia, Africa and other countries within the interest of the Society; 3) work out the methods of preserving of works of art and monuments of the world culture within the interest of the Society; 4) safeguard and restore artistic and cultural heritage of Oriental art in Poland; 21

23 5) organizację życia naukowego i współpracy międzynarodowej w zakresie sztuki orientalnej; 6) działalność edukacyjną w zakresie sztuki orientalnej i ochrony dziedzictwa światowej kultury; 7) integrację środowisk historyków sztuki, konserwatorów dzieł sztuki, przedstawicieli pokrewnych dyscyplin, a także pracowników muzeów i kuratorów wystaw sztuki, zainteresowanych sztuką orientalną; 8) działalność doradczą oraz wykonywanie ekspertyz. Stowarzyszenie wspiera badania nad sztuką: 1) Ameryki Środkowej i Południowej, Australii oraz Oceanii; 2) chrześcijańską pogranicza Azji i Europy; 3) mniejszości narodowych o wschodnim pochodzeniu (Karaimów, Ormian, Tatarów i Żydów), zamieszkujących Polskę i środkowo-wschodnią Europę. 5) organize scientific life and international cooperation in the field of Oriental art; 6) educate in Oriental art and safeguarding of the world culture heritage; 7) integrate different circles of art historians, conservators of works of art, representatives of related disciplines, as well as museum employees and art exhibitions curators interested in Oriental art; 8) advisory activity and preparing expert evaluations. The Society supports research on : 1) the art of Southern and Central America, Australia and Oceania; 2) Christian art on the borderlands of Asia and Europe; 3) the art of national minorities from the East living in Poland and Central- Eastern Europe (Armenians, Jews, Karaites, and Tatars). 22

24 Jerzy Malinowski PRACOWNIA SZTUKI ORIENTU UNIWERSYTETU MIKOŁAJA KOPERNIKA W TORUNIU Pracownia Badań i Konserwacji Sztuki Orientu (w skrócie Pracownia Sztuki Orientu) powstała 1 lutego 2002 roku na wniosek Zakładu Historii Sztuki Nowoczesnej oraz Zakładu Konserwacji Papieru i Skóry w Instytucie Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa, na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Zadaniem Pracowni, integrującej historyków sztuki i konserwatorów dzieł sztuki, jest prowadzenie działalności dydaktycznej i badawczej w zakresie historii sztuki Azji i Afryki (m.in. opracowywanie zbiorów w polskich muzeach), a także sztuki mniejszości narodowych, pochodzących ze Wschodu (Ormian, Tatarów, Żydów i in.). Prowadzone są (już od 1994 roku) wykłady i konwersatoria o sztuce Azji i północnej Afryki (Chin, Indii, Iranu, Japonii, Korei, Turcji, Azji Środkowej i Południowo-Wschodniej, państw arabskich i in.), seminaria magisterskie i doktorskie. W dniu 22 lipca 2005 roku powołano specjalizację Historia sztuki Orientu. W latach ukończonych zostało 15 prac magisterskich oraz obronionych 7 rozpraw doktorskich z zakresu sztuki Orientu oraz sztuki żydowskiej. Następne prace magisterskie i doktorskie są w przygotowaniu. Od 2002 roku Pracownia organizuje co dwa lata konferencje naukowe, pod Jerzy Malinowski SECTION OF ORIENTAL ART AT NICOLAUS COPERNICUS UNIVERSITY IN TORUŃ The Section of Study and Restoration of Oriental Works of Art (in short: the Section of Oriental Art) was established on February 1st, 2002, on the initiative of the Department of History of Modern Art and Department of Paper and Leather Restoration at the Faculty of Fine Art of the Nicolaus Copernicus University in Torun. The objective of the Section, integrating art historians and conservators of art works, is to research and didactic activities in the domain of history of art of Asia and Africa (including the work on collections preserved in Polish museums), and also art of national minorities from the East (Armenians, Jews, Tatars and others). Since 1994 lectures and seminars have been held on art of Asia and Northern Africa (China, India, Iran, Japan, Korea, Turkey, Central and South-Eastern Asia, Arab countries and other), as well as M.A. and Ph.D. courses. On July 22, 2005, the specialization in History of Oriental Art was introduced. In there was 15 M.A. theses completed and 7 Ph.D. degrees granted in the field of Oriental and Jewish art. Next M.A. theses and Ph.D. dissertations are being worked on. Since 2002 the Section organizes every two years a scientific conference under the title of Meetings of Art Historians 23