Ubezpieczanie klientów biura podróży 341[05].Z3.06

Transkrypt

1 MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ Danuta Łyżwa Ubezpieczanie klientów biura podróży 341[05].Z3.06 Poradnik dla ucznia Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji Państwowy Instytut Badawczy Radom

2 Recenzenci: mgr. Barbara Wlaźlak mgr. Barbara Cymańska-Garbowska Opracowanie redakcyjne: mgr Danuta Łyżwa Konsultacja: mgr inż. Piotr Ziembicki Korekta: Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 341[05].Z3.06 Ubezpieczanie klientów biura podróży zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu technik obsługi turystycznej. Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji Państwowy Instytut Badawczy, Radom

3 SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie 3 2. Wymagania wstępne 5 3. Cele kształcenia 6 4. Materiał nauczania Rodzaje zakładów ubezpieczeniowych Materiał nauczania Pytania sprawdzające Ćwiczenia Sprawdzian postępów Ogólne i szczegółowe warunki ubezpieczeń Materiał nauczania Pytania sprawdzające Ćwiczenia Sprawdzian postępów Obowiązki i prawa osoby ubezpieczonej i zakładu ubezpieczeniowego Materiał nauczania Pytania sprawdzające Ćwiczenia Sprawdzian postępów Rodzaje ubezpieczeń turystycznych Materiał nauczania Pytania sprawdzające Ćwiczenia Sprawdzian postępów Dokumenty ubezpieczeniowe Materiał nauczania Pytania sprawdzające Ćwiczenia Sprawdzian postępów Sprawdzian osiągnięć 6. Literatura

4 1. WPROWADZENIE Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy i kształtowaniu umiejętności z zakresu ubezpieczania klientów biura podróży. Poradnik ten zawiera: 1. wymagania wstępne, czyli wykaz niezbędnych umiejętności i wiedzy, które powinieneś mieć opanowane, aby przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej. 2. cele kształcenia tej jednostki modułowej. 3. materiał nauczania (rozdział 4) umożliwia samodzielne przygotowanie się do wykonania ćwiczeń i zaliczenia sprawdzianów. Wykorzystaj do poszerzenia wiedzy wskazaną literaturę oraz inne źródła informacji. Obejmuje on również ćwiczenia, które zawierają: - wykaz materiałów, narzędzi i sprzętu potrzebnych do realizacji ćwiczenia, - pytania sprawdzające wiedzę potrzebną do wykonania ćwiczenia. 4. przykład zadania/ćwiczenia oraz zestaw pytań sprawdzających poziom opanowania przez Ciebie wiedzy i umiejętności z zakresu całej jednostki. Zaliczenie tego ćwiczenia jest dowodem osiągnięcia umiejętności praktycznych określonych w tej jednostce modułowej. Wykonując sprawdzian postępów powinieneś odpowiadać na pytanie tak lub nie, co oznacza, że przyswoiłeś materiał albo nie. Podczas nauki z zakresu tej jednostki zwróć szczególną uwagę na obowiązujące przepisy prawne regulujące kwestię ubezpieczeń klientów biura podróży oraz obowiązujące procedury postępowania w sytuacjach awaryjnych i nadzwyczajnych. Są to zagadnienia, z którymi najczęściej będziesz się stykał w swojej pracy. Jeżeli masz trudności ze zrozumieniem tematu lub ćwiczenia, to poproś nauczyciela lub instruktora o wyjaśnienie i ewentualne sprawdzenie, czy dobrze wykonujesz daną czynność. Po realizacji materiału spróbuj zaliczyć sprawdzian z zakresu jednostki modułowej. Jednostka modułowa: Ubezpieczanie klientów biura podróży, której treści teraz poznasz jest jedną z jednostek modułowych koniecznych do zapoznania się z procesem ubezpieczania klientów biura podróży schemat nr 1 na stronie 4. Bezpieczeństwo i higiena pracy W czasie pobytu w pracowni musisz przestrzegać regulaminów, przepisów bhp i higieny pracy oraz instrukcji przeciwpożarowych, wynikających z rodzaju wykonywanych prac. Przepisy te poznasz podczas trwania nauki. 3

5 Moduł 341[05].Z3 Usługi turystyczne 341[05].Z3.01 Organizacja pracy biura podróży 341[05].Z3.02 Współpraca biura podróży z zakładami hotelarskimi 341[05].Z3.07 Komunikowanie się w języku obcym z firmami współpracującymi z biurem podróży 341[05].Z3.03 Współpraca biura podróży z zakładami gastronomicznymi 341[05].Z3.04 Współpraca biura podróży z zakładami usług transportowych 341[05].Z3.05 Współpraca biura podróży z przewodnikami turystycznymi i pilotami wycieczek 341[05].Z3.06 Ubezpieczanie klientów biura podróży Schemat układu jednostek modułowych 4

6 2. WYMAGANIA WSTĘPNE Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej Ubezpieczanie klientów biura podróży powinieneś umieć: rozróżniać podstawowe pojęcia z zakresu turystyki, stosować przepisy o usługach turystycznych, stosować przepisy prawne dotyczące ubezpieczeń, stosować turystyczny kodeks etyczny, określać rodzaje ubezpieczeń, przygotować umowy zawierane między biurem podróży a zakładem ubezpieczeń, organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii, przygotować odpowiednie pisma i dokumenty, stosować zasady prezentacji, korzystać z różnych źródeł informacji. 5

7 3. CELE KSZTAŁCENIA W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć: zastosować przepisy prawne dotyczące ubezpieczeń, scharakteryzować wybrane produkty zakładów ubezpieczeniowych, określić ogólne warunki ubezpieczeń, określić rodzaje ubezpieczeń turystycznych, scharakteryzować umowy zawierane między biurem podróży a zakładem ubezpieczeniowym, obliczyć koszty ubezpieczenia turystycznego, doradzić klientowi w wyborze ubezpieczenia turystycznego, wystawić polisę ubezpieczeniową uczestnikowi imprezy turystycznej, określić zakres roszczeń klienta z tytułu wypadku podczas imprezy turystycznej, określić zakres roszczeń osoby poszkodowanej podczas imprezy turystycznej, rozliczyć koszty sprzedaży polis z zakładem ubezpieczeniowym, sporządzić dokumentację finansowo-ubezpieczeniową. 6

8 4. MATERIAŁ NAUCZANIA 4.1. Rodzaje zakładów ubezpieczeniowych Materiał nauczania Firmy ubezpieczeniowe zwane zakładami ubezpieczeń, towarzystwami ubezpieczeń, ubezpieczycielami posiadają swoją specyfikę, polegającą między innymi na połączeniu społecznej misji przedsiębiorstwa ubezpieczeniowego z realizacją strategii firm komercyjnych nastawionych na osiąganie zysku. W Polsce istnieją także przedsiębiorstwa ubezpieczeniowe nie nastawione na zysk działają w formie towarzystw ubezpieczeń wzajemnych. O specyfice firm ubezpieczeniowych w Polsce decydują takie czynniki jak: historia rozwoju ubezpieczeń podyktowana między innymi regulacjami prawnymi, specyfika produktu ubezpieczeniowego jako przedmiotu komercyjnej działalności, a także specyfika gospodarki finansowej przedsiębiorstwa ubezpieczeniowego oraz specjalne wymogi prawne dotyczące zarządzania jego finansami 1. Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz.U.Nr. 124, poz Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. Nr.124, poz.1152), 3. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (tekst jednolity), 4. Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, 5. Rozporządzenie Ministra Finansów z 17 lutego 2005 roku w sprawie ubezpieczenia na rzecz klientów. W Polsce w okresie przedwojennym istniały 72 prywatne firmy ubezpieczeniowe, w tym 38 towarzystw ubezpieczeń wzajemnych oraz 16 instytucji ubezpieczeniowych. Po wojnie na rynku pozostały tylko 2 z nich. Państwowy Zakład Ubezpieczeń przekształcony z Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń monopolista w dziedzinie krajowych ubezpieczeń majątkowych i osobowych; Warta S.A. monopolista w zakresie ubezpieczeń majątkowych i osobowych zawieranych i prowadzonych w walutach obcych i reasekuracji. Na rynku polskim dominował PZU, był on również integralną częścią administracji państwowej. Brak konkurencji oraz silny wpływ państwa na politykę tych przedsiębiorstw spowodował, że rynek ubezpieczeń majątkowych funkcjonował bardzo słabo. Sytuacja taka trwała do czasu, gdy ustawa z dnia r. dopuściła tworzenie w/w zakładów ubezpieczeniowych pod warunkiem, że będą to zakłady państwowe, spółdzielcze lub spółki akcyjne z większościowym udziałem Skarbu Państwa. Było to jednak, mimo pozorów wolnego rynku, bardzo duże ograniczenie. Zmiany dotyczące struktury własności polskich towarzystw ubezpieczeniowych przyniosła dopiero nowelizacja ustawy z dnia r. (Dz. U. Nr 30 poz. 160). Zasady regulacji rynku pozostały jednak bez zmian, nadal był on zamknięty dla kapitału zagranicznego, co miało wpływ dla przepływu fachowej wiedzy oraz zasad rynkowej konkurencji. Zmiany w całej gospodarce stały się bodźcem do zreformowania również rynku ubezpieczeń. Wprowadzona w życie Ustawa z dnia 28 lipca 1990r. o działalności ubezpieczeniowej zaowocowała demonopolizacją polskiego rynku ubezpieczeniowego. Od tego momentu rozpoczął się w Polsce dynamiczny rozwój ubezpieczeń. Na rynku pojawiło się wiele zagranicznych towarzystw ubezpieczeniowych, które rozpoczęły walkę o klienta. Towarzystwa wprowadziły na rynek całe rzesze agentów, których zadaniem było przekonanie klienta do ubezpieczenia, uświadomienie mu tych potrzeb i skłonienie do zakupu 7

9 produktów ubezpieczeniowych. Zadanie nie było proste, szczególnie w dziedzinie ubezpieczeń życiowych. Klienci nie odczuwali potrzeby ubezpieczenia, uznając, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych, w którym byli niby ubezpieczeni, zapewni im dostatnią starość i wspomoże w trudnych chwilach. W roku 2006 istniało w Polsce 36 zakładów ubezpieczeń na życie i 37 zakładów ubezpieczeń majątkowych. Poza tym działa kilkanaście otwartych funduszy emerytalnych oraz instytucje ubezpieczeniowe, wśród których warto wymienić: Komisję Nadzoru nad Ubezpieczeniami i Funduszami Emerytalnymi, Polską Izbę Ubezpieczeń, Rzecznika Ubezpieczonych, Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny oraz Polskie Biuro Ubezpieczeń Komunikacyjnych. Do zadań Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych (KNU i FE) należy kontrolowanie działalności zakładów ubezpieczeń i pośredników ubezpieczeniowych. Kontrola ta polega na: 1. podejmowaniu działań mających na celu zapewnienie prawidłowego funkcjonowania rynku ubezpieczeń i ochronę ubezpieczonych, 2. wydawaniu zezwoleń na prowadzenie działalności brokerskiej i agencyjnej, 3. kontroli prowadzenia działalności przez zakłady ubezpieczeń i brokerów, w tym zakresie zgodności ich działalności z przepisami o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł, 4. podejmowaniu innych działań przewidzianych w ustawie. Rzecznik Ubezpieczonych reprezentuje interesy ubezpieczonych i uprawnionych z umów ubezpieczenia oraz członków funduszy emerytalnych i uczestników pracowniczych programów emerytalnych. Z głosem doradczym uczestniczy w posiedzeniach Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych. Do jego zadań należy: a) reprezentowanie i ochrona konsumenckich interesów ubezpieczonych i uprawnionych z umów ubezpieczenia, b) reprezentowanie i ochrona interesów członków otwartych funduszy emerytalnych oraz uczestników pracowniczych programów emerytalnych, c) opiniowanie projektów aktów prawnych dotyczących ubezpieczeń, funduszy emerytalnych i pracowniczych programów emerytalnych, d) informowanie organu nadzoru o dostrzeżonych nieprawidłowościach w działalności zakładów ubezpieczeń, funduszy emerytalnych i pracowniczych programów emerytalnych, e) inicjowanie i prowadzenie działalności edukacyjno-informacyjnej w zakresie ubezpieczeń, działalności funduszy emerytalnych oraz funkcjonowania pracowniczych programów emerytalnych. Rynek ubezpieczeniowy w Polsce dopiero się kształtuje i rozwija. Dotyczy to również rynku ubezpieczeń turystycznych. Figurują na nim towarzystwa ubezpieczeniowe, które przez długie lata działały bez konkurencji PZU S.A. i WARTA S.A., które dziś funkcjonują w warunkach w pełni rynkowych i dla utrzymania swojej pozycji muszą ustawicznie się przekształcać. Od 1990 r. powstają liczne nowe firmy ubezpieczeniowe, podejmujące szczególnie chętnie działalność w ubezpieczeniach turystycznych. Na uwagę zasługuje powołanie przez przedsiębiorstwa turystyczne własnego towarzystwa ubezpieczeniowego ATU, które zostało wykupione przez niemiecką firmę GERLING i występuje obecnie na rynku jako GERLING POLSKA S.A., oferując tradycyjnie już bogaty wachlarz ubezpieczeń turystycznych. 8

10 Towarzystwo Ubezpieczeniowe Allianz Polska S.A., oferuje możliwość zawierania szeregu umów, których celem jest ochrona klientów od następstw nieszczęśliwych wypadków, częściowego i całkowitego kalectwa, czy poważnych zachorowań. Towarzystwo Ubezpieczeniowe Compensa S.A., oferuje ubezpieczenia na wypadek choroby, w tym ubezpieczenia świadczeń i usług leczniczych, kosztów leczenia, następstw nieszczęśliwych wypadków oraz bagażu podróżnego osób wyjeżdżających za granicę. Sopockie Towarzystwo Ubezpieczeniowe Hestia Insurance S.A. w ramach pakietu ubezpieczeń osobowych Hestia proponuje: ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków, kosztów leczenia, następstw nieszczęśliwych wypadków za granicą, kosztów z tytułu rezygnacji lub przerwania udziału w imprezie turystycznej. Uwolnienie rynku ubezpieczeniowego powoduje jednak, że pojawiają się przypadki upadłości towarzystw ubezpieczeniowych czy cofania im zezwolenia na działalność (na zawieranie nowych umów) przez ministra finansów. Ta zmienność sytuacji na rynku ubezpieczeniowym wymaga od biur podróży szczególnej staranności w wybieraniu partnerów w tej branży. PZU POWSZECHNY ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPÓŁKA AKCYJNA jest macierzystą firmą wszystkich podmiotów wchodzących w skład Grupy Kapitałowej PZU. PZU S.A. działa w sektorze ubezpieczeń majątkowych oraz osobowych i jest najstarszą, najbardziej doświadczoną, a zarazem największą firmą ubezpieczeniową zarówno pod względem wielkości obrotów, liczby klientów, sieci placówek, jak i liczby zatrudnionych oraz współpracujących agentów. Rozbudowana sieć dystrybucji i obsługi umożliwia wszystkim klientom, niezależnie od ich miejsca zamieszkania, łatwy dostęp do placówek firmy. Struktura jednostek organizacyjnych spółki przedstawia się następująco: Centrala w Warszawie Terenowe jednostki organizacyjne: Oddziały okręgowe Jednostki operacyjne - Inspektoraty i Filie Inspektoratów. Centrala spółki prowadzi nadzór i kontrolę nad działalnością jednostek terenowych. Jako jednostka stanowiąca centrum zarządzania spółką, opracowuje założenia i kierunki rozwoju działalności i organizacji. Oddział okręgowy jako jednostka terenowa realizuje zadania spółki powołaną do wykonywania bezpośredniej obsługi ubezpieczeń i likwidacji szkód z tych ubezpieczeń na wydzielonym terytorialnie obszarze. Powszechny Zakład Ubezpieczeń S.A. największa polska firma ubezpieczeniowa poleca chyba najbogatszy pakiet ubezpieczeń a mianowicie : wojażer, Assistance Tourist, międzynarodowe koszty leczenia NNW, jednostkowe NNW, NNW wczasowiczów, bagażu podróżnego, kompleksowe ubezpieczenie jachtów śródlądowych, kompleksowe ubezpieczenie jachtów morskich, OC organizatorów turystyki i pośredników turystycznych. TOWARZYSTWO UBEZPIECZEŃ NA ŻYCIE WARTA S.A. Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie WARTA S.A. należy do Grupy Ubezpieczeniowo- Finansowej WARTA. Powstało w 1995 r. Spółka zarejestrowana jest w Krajowym Rejestrze Sądowym. 9

11 Spółka otrzymała zezwolenie Ministerstwa Finansów na prowadzenie działalności ubezpieczeniowej w dniu 16 maja 1995 roku. Warta S.A. ubezpiecza osoby w czasie podróży krajowej i zagranicznej. Ubezpieczenia mogą obejmować : 1. w podróży zagranicznej: koszty leczenia, następstwa nieszczęśliwych wypadków, usługi assistance STANDARD, stanowiące zakres podstawowy-zagranica, a także: usługi assistance SUPER, usługi assistance DODATKOWE, bagaż podróżny, koszty odwołania uczestnictwa w imprezie turystycznej, odpowiedzialność cywilna, SKI sprzęt narciarski, koszty leczenia w RP, SKI PLUS. 2. w podróży krajowej: następstwa nieszczęśliwych wypadków, odpowiedzialność cywilną, stanowiące zakres podstawowy-kraj, a także: usługi assistance DODATKOWE (tylko w zakresie ratownictwa), bagaż podróżny, koszty odwołania uczestnictwa w imprezie turystycznej, SKI sprzęt n arciarski, koszty leczenia w RP, SKI PLUS. Największym akcjonariuszem jest Towarzystwo Ubezpieczeń i Reasekuracji WARTA S.A. TUnŻ WARTA S.A. posiada w swojej ofercie zarówno indywidualne, jak i grupowe ubezpieczenia na życie. Większość z nich łączy ochronę życia i zdrowia z gromadzeniem i pomnażaniem oszczędności. Są to m. in. : Indywidualne Ubezpieczenie na Życie i Dożycie XXI Indywidualne Ubezpieczenie Posagowe Indywidualne Ubezpieczenie Uniwersalne Indywidualne Ubezpieczenie Inwestycyjne Ubezpieczenie na Życie z Funduszem XXI GRUPA kierowanie do dużych podmiotów gospodarczych Grupowe Ubezpieczenia na życie z funduszem WARTA MiŚ ubezpieczenie dla małych i średnich przedsiębiorstw. TUnŻ WARTA S.A. oferuje także pracownicze programy emerytalne (PPE). Posiadacze polis mają do wyboru pięć ubezpieczeniowych funduszy o zróżnicowanym profilu lokat. Ubezpieczenia TUnŻ WARTA S.A. obejmują ochroną zdrowie klientów w najszerszym na rynku zakresie niemal 20 rodzajów zachorowań, wśród których jest wirus HIV (w trakckie transfuzji krwi lub w związku z wykonywanym zawodem). TUnŻ WARTA S.A. jako pierwsze towarzystwo ubezpieczeń na życie rozpoczęła sprzedaż i obsługę polis życiowych poprzez internet. Oferta produktów internetowych obejmuje: Indywidualne Ubezpieczenia na Życie i Dożycie XXI INTERNET (o charakterze oszczędnościowo ochronnym) 10

12 Indywidualne Ubezpieczenie Terminowe na Życie INTERNET (o charakterze typowo ochronnym) Indywidualne Ubezpieczenie Inwestycyjne INTERNET (o charakterze inwestycyjnym). GERLING POLSKA S.A. Prowadzi ubezpieczenia dla osób podróżujących po kraju i za granicą. Bez względu na to, czy jest to urlop, wyjazd w celu podjęcia nauki, czy też wyjazd służbowy, każdy może ubezpieczyć się od: ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków NNW ubezpieczenia od kosztów leczenia KL Rodzaje ubezpieczeń oferowanych przez Gerling Polska S.A. : 1. Ubezpieczenie ATU TRAVEL pakiet dla osób podróżujących za granicę. Zawiera on ubezpieczenie kosztów leczenia, następstw nieszczęśliwych wypadków, bagażu podróżnego. Sumy ubezpieczenia ATU _ TRAVEL zależą od wybranego wariantu i mogą kształtować się następująco: KL koszty leczenia od USD do USD NNW następstwa nieszczęśliwych wypadków od 5000 do PLN Bagaż PLN. 2. Ubezpieczenie ATU - TRAVEL z OC pakiet dla osób podróżujących za granicę. Zawiera on ubezpieczenie kosztów leczenia, następstw nieszczęśliwych wypadków, bagażu podróżnego, a także ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej. 3. Ubezpieczenie ATU TRAVEL PLUS Gerling Polska S.A. zwraca również koszty powrotu członków rodziny, koszty transportu niepełnoletnich dzieci, koszty przerwania podróży (powrotu do kraju) i pomocy prawnej. 4. Ubezpieczenie kosztów rezygnacji lub przerwania uczestnictwa w imprezie zakupionej w biurze podróży. Ubezpieczenie to zapewnia zwrot kosztów w przypadku zajścia nieprzewidzianego zdarzenia, jakim jest np. nagłe zachorowanie lub nieszczęśliwy wypadek ubezpieczonego, członka jego rodziny, a także powstanie szkody w mieniu ubezpieczonego. 5. Ubezpieczenie ATU NARTY pakiet ubezpieczenie dla osób uprawiających narciarstwo, zawiera ubezpieczenie kosztów pobytu, ubezpieczenie sprzętu sportowego i odpowiedzialności cywilnej. 6. Osoby mogą za dodatkową opłatą, ubezpieczyć się od kosztów leczenia i następstw nieszczęśliwych wypadków związanych z dodatkowym ryzykiem jak np. uprawianie jazdy konnej, myślistwa, sportów motorowych, powietrznych, wspinaczki wysokogórskiej, speleologii, windsurfingu. W ramach ubezpieczeń kosztów leczenia, GERLING POLSKA S.A. pokrywa koszty: badań i zabiegów lekarskich, zakupu lekarstw, transportu do szpitala i pobytu w szpitalu, transportu do kraju, leczenia stomatologicznego, Ubezpieczenie obejmuje również: koszty podróży i pobytu osoby, koszty transportu zwłok do kraju lub koszty pochówku za granicą, koszty wizyty osoby wskazanej podczas dłuższej hospitalizacji ubezpieczonego, koszty rekonwalescencji ubezpieczonego, koszty transportu ubezpieczonego umożliwiające kontynuację podróży. Dzięki sieci kilkudziesięciu Central Alarmowych na świecie, czynnych całą dobę, przez 7 dni w tygodniu, Gerling Polska S.A. jest w stanie udzielić kompetentnej rady i przejąć 11

13 bezpośrednią opiekę nad ubezpieczonym. Dzwoniąc pod numer Centrali Alarmowej otrzymuje się pomoc w języku ojczystym. W ramach udzielanej pomocy Gerling Polska S.A. zapewnia: kontakt z lekarzem, transport chorego do najbliższej placówki medycznej, pełną informację dla rodziny o stanie zdrowia chorego, dokonanie bezpośrednich opłat za leczenie, transport chorego do Polski, zgodnie z zaleceniami lekarzy, przekazanie wiadomości rodzinie lub pracodawcy w przypadku zajścia nieprzewidzianego zdarzenia, które spowodowało opóźnienie lub zmianę przebiegu podróży, pomoc w przypadku kradzieży lub utraty dokumentów podróżnych. Wszystkie ubezpieczenia Gerling Poldka S.A. zawierające ubezpieczenia kosztów leczenia, posiadają usługę ASSISTANCE Pytania sprawdzające Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Jakie znasz zakłady ubezpieczeniowe? 2. Jaki akt prawny dotyczy działalności ubezpieczeniowej? 3. Scharakteryzuj działanie wybranego zakładu ubezpieczeń społecznych. 4. Na kim spoczywa obowiązek ubezpieczenia wyjeżdżających? 5. Dlaczego PZU S.A. i PZU Życie działają na rynku polskim jako dwie oddzielne firmy? 6. Jaką korzyść daje ubezpieczenie? 7. Dlaczego wyjeżdżając za granicę warto wykupić ubezpieczenie? 8. Jakie ubezpieczenie proponuje WARTA dla osób wyjeżdżających za granicę? Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Zaprezentuj wybrany zakład ubezpieczeniowy. Sporządź listę pytań do prezentacji. Przeprowadź wywiad (symulacyjny). Nagraj wywiad i przedstaw sposób wykonania. Sposób wykonania ćwiczenia: Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 1) zapoznać się z materiałem nauczania, 2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 3) dokonać wyboru zakładu ubezpieczeń, 4) sporządzić krótką notatkę do prezentacji, 5) napisać listę pytań do wywiadu, 6) przeprowadzić wywiad z kolegą, 7) napisać wywiad, 8) zaprezentować. Wyposażenie stanowiska pracy: stanowisko komputerowe z dostępem do internetu, sprzęt audio, artykuły piśmiennicze, drukarka, literatura. 12

14 Ćwiczenie 2 Przygotuj prezentację dotyczącą współczesnego rynku ubezpieczeń turystycznych. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 1) zapoznać się z materiałem nauczania, 2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 3) znać akty prawne dotyczące ubezpieczeń turystycznych, 4) zapoznać się z działalnością Zakładów Ubezpieczeniowych, 5) przedstawić rynek ubezpieczeń w Polsce i za granicą, 6) wybrać informacje do prezentacji, 7) przygotować prezentację na zadany temat. Wyposażenie stanowiska pracy: stanowisko komputerowe z dostępem do internetu, pakiety reklamowe dotyczące Zakładów Ubezpieczeń, ustawa o ubezpieczeniach, wzory druków zgłoszeniowych, kartka papieru format A4, długopis, literatura Sprawdzian postępów Tak Nie Czy potrafisz : 1) wymienić zakłady ubezpieczeń. 2) podać akt prawny dotyczący ubezpieczeń. 3) scharakteryzować działanie zakładów ubezpieczeń społecznych. 4) wskazać na kim spoczywa obowiązek ubezpieczenia wyjeżdżających. 5) wymienić korzyści jakie daje ubezpieczenie w zakresie turystycznym. 6) wskazać dostępne druki zgłoszeniowe w razie zaistnienia szkody. 7) scharakteryzować ubezpieczenie ATU NARTY. 13

15 4.2. Ogólne i szczegółowe warunki ubezpieczeń Materiał nauczania Ubezpieczenia turystyczne rozwijają się tak szybko, jak szybko rozwija się ruch turystyczny. Oferta towarzystw ubezpieczeniowych jest coraz bogatsza, dąży się bowiem do ubezpieczenia coraz większej liczby ryzyk. Ubezpieczenia turystyczne zawierane są z Towarzystwami Ubezpieczeniowymi. Najsilniejszą pozycję na rynku ubezpieczeniowym w Polsce mają towarzystwa ubezpieczeniowe PZU S.A. i WARTA S.A. Obecnie przedsiębiorstwa te funkcjonując w pełni rynkowych warunkach dla utrzymania swojej pozycji zmuszone są do ciągłych przekształceń i elastycznego dostosowywania swojej oferty do wciąż rosnących wymagań rynku. Liczba firm ubezpieczeniowych, zajmujących się również ubezpieczeniami turystycznymi wrasta od 1990 roku. W przypadku firm proponujących ubezpieczenia turystyczne na uwagę zasługuje towarzystwo GERLING POLSKA S.A, powstałe po wykupieniu towarzystwa ubezpieczeniowego ATU przez niemiecką firmę GERLING, oferujące bogaty wachlarz ubezpieczeń turystycznych. Rozwój rynku turystycznego, ukształtował taki model współistnienia usługi ubezpieczeniowej i turystycznej, w którym profesjonalny uczestnik tego rynku, organizator turystyki lub pośrednik decydują o zakresie i sumach ubezpieczeń podróżnych, kiedy klient sam planuje i organizuje sobie podróż, samodzielnie decyduje także o kształcie umowy ubezpieczeniowej, którą często zawiera nie tylko w biurze podróży, ale także bezpośrednio u ubezpieczyciela. Zgodnie z Ustawą o usługach turystycznych, wyjeżdżający w ramach zorganizowanych grup turystycznych muszą być objęci ubezpieczeniem. Obowiązek ten spoczywa na biurach podróży i innych organizatorach wyjazdu. Większość biur podróży współpracuje z jednym bądź kilkoma towarzystwami ubezpieczeń majątkowych i przy zakupie imprezy turystycznej proponuje od razu konkretną polisę ubezpieczeniową. Z myślą o turystach towarzystwa przygotowały kilka różnych rodzajów polis. Praktycznym rozwiązaniem jest wykupienie pakietu, składającego się z kilku rodzajów ubezpieczeń. Jest to oczywiście tańsze od kupowania każdego rodzaju ubezpieczenia osobno. Zazwyczaj w zakres pakietu wchodzi ubezpieczenie od: kosztów leczenia, następstw nieszczęśliwych wypadków i utraty bagażu. Najbardziej znane pakiety ubezpieczeń turystycznych to: Wojażer, oferowany przez PZU, Warta Travel proponowane przez Wartę, ATU Travel towarzystwa ubezpieczeniowego Gerling czy Hestia Podróże firmy Hestia Insurance. Pakiety te różnią się między sobą zakresem ubezpieczenia i wyłączeniami odpowiedzialności. Oferta towarzystw ubezpieczeniowych jest z każdym rokiem bogatsza, dąży bowiem do ubezpieczenia coraz większej liczby ryzyk. Wszystkie rodzaje ubezpieczeń posiadają tzw. warunki ubezpieczenia. Każdy klient przed zawarciem umowy powinien mieć czas na zapoznanie się z nimi. Ogólne warunki ubezpieczenia np. odpowiedzialności cywilnej mają zastosowanie do umów zawieranych przez zakłady ubezpieczeniowe. W porozumieniu z ubezpieczającym w umowie ubezpieczenia mogą być wprowadzone postanowienia dodatkowe lub odmienne od uregulowań ogólnych warunków. Postanowienia dodatkowe lub odmienne, uzgodnione przez strony powinny być sporządzone na piśmie i dołączone do umowy, pod rygorem ich nieważności. W razie wprowadzenia do umowy ubezpieczenia postanowień dodatkowych lub odmiennych, ogólne warunki ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej mają zastosowanie w zakresie nie 14

16 uregulowanym postanowieniami dodatkowymi lub odmiennymi. W sprawach nie uregulowanych w niniejszych ogólnych warunkach do umów ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej mają zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego oraz istotne przepisy prawa polskiego. Zakłady ubezpieczeniowe udzielają ochrony ubezpieczeniowej osobie fizycznej, gdy w związku z wykonywaniem czynności w życiu prywatnym i/lub posiadanym mieniem, w następstwie czynu niedozwolonego (odpowiedzialność deliktowa) jest zobowiązana do naprawienia szkody rzeczowej wyrządzonej osobie trzeciej. Ogólne warunki ubezpieczenia zawierają następujące zagadnienia: postanowienia ogólne, przedmiot i zakres ubezpieczenia, odpowiedzialność i jej ograniczenie, szacowanie szkody, sumy gwarancyjne, wypłaty odszkodowań, skargi i zażalenia, obowiązki ubezpieczającego, umowy ubezpieczenia, postanowienia końcowe. Postanowienia ogólne dotyczą podmiotów ubezpieczenia. Przedmiot i zakres ubezpieczeń dotyczy dokładnie elementów, które są ubezpieczane np. bagaż. W tym paragrafie podawany jest dokładnie zakres ubezpieczenia oraz definicje przedmiotów ubezpieczenia, zdarzeń ubezpieczeniowych i innych. W postanowieniach końcowych znajdują się punkty odnoszące się do ewentualnych zmian np. starych warunków ubezpieczenia, postanowień dodatkowych. Z warunkami ubezpieczenia klient powinien zapoznać się przed podpisaniem umowy ubezpieczenia. W rozumieniu ogólnych warunków ubezpieczenia rozróżnia się następujące definicje: bagaż przedmioty osobistego użytku zwyczajowo zabierane w podróż, takie jak: odzież, obuwie, torebki, książki okulary itp., stanowiące własność ubezpieczającego lub znajdujące się w jego posiadaniu, chorobę przewlekłą schorzenie, którego objawy utrzymują się dłużej niż cztery tygodnie, leczenie ambulatoryjne leczenie które jest niezwiązane z pobytem w szpitalu lub innej placówce medycznej, trwające nieprzerwanie co najmniej 24 godziny, nagłe zachorowanie stan chorobowy powstały w sposób nagły, wymagający natychmiastowej pomocy medycznej, w tym zawały serca i udary mózgu, nieszczęśliwy wypadek nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, w wyniku którego ubezpieczający niezależnie od swojej woli - doznał uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia lub zmarł. W ogólnych warunkach ubezpieczenia np. PZU wyróżnia się następujące określenia: 1) szkoda osobowa szkoda wynikła z pozbawienia życia, uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia. 2) szkoda rzeczowa szkoda polegająca na uszkodzeniu, zniszczeniu lub utracie rzeczy. 3) osoba trzecia każda osoba nie będąca stroną umowy ubezpieczenia. 4) suma gwarancyjna określona w umowie ubezpieczenia kwota, stanowiąca górną granicę odpowiedzialności PZU S.A. 5) osoba bliska małżonek, wstępni, zstępni, pasierbowie, dzieci przysposobione albo przyjęte na wychowanie, przysposabiający, rodzeństwo, ojczym, macocha, teściowie, synowe, zięciowie, osoby pozostające w konkubinacie. 6) terroryzm każde działanie z użyciem przemocy lub groźby użycia przemocy albo każde 15

17 działanie szkodliwe dla życia ludzkiego, majątku rzeczowego i niematerialnego lub infrastruktury, podejmowane w celu wpłynięcia na dowolny organ władz lub w celu zastraszenia społeczeństwa lub dowolnej części społeczeństwa. 7) franszyza integralna wartość szkody za którą i poniżej której PZU S.A. nie ponosi odpowiedzialności, zaś jeżeli szkoda przekracza tę wartość PZU S.A. ponosi odpowiedzialność w pełnej wysokości. 8) odszkodowanie należne od PZU S.A. świadczenie przysługujące poszkodowanemu bądź uprawnionemu w razie zajścia zdarzenia, za które ubezpieczający ponosi odpowiedzialność cywilną w zakresie objętym umową ubezpieczenia Pytania sprawdzające Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Jakie towarzystwa mają najsilniejszą pozycje na rynku ubezpieczeniowym? 2. Jakie znasz inne towarzystwa działające na rynku ubezpieczeniowym oferujące ubezpieczenia turystyczne? 3. Co to są ogólne warunki ubezpieczenia? 4. Jakie elementy zawierają ogólne warunki ubezpieczenia? 5. Jakie informacje zawierają ogólne warunki ubezpieczenia? 6. Co to jest bagaż w rozumieniu ogólnych warunków ubezpieczenia? 7. Co to jest suma gwarancyjna? 8. Czego dotyczą postanowienia końcowe ogólnych warunków ubezpieczenia? Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Jesteś Prezesem nowopowstałego towarzystwa ubezpieczeniowego. Sporządź ogólne warunki ubezpieczenia turystycznego. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie powinieneś : 1) zapoznać się z materiałem nauczania, 2) zapoznać się z ogólnymi warunkami ubezpieczenia towarzystw działających na rynku turystycznym, 3) przeanalizować dobór świadczeń, 4) sporządzić ogólne warunki ubezpieczenia, 5) podać drogę wydawania uchwały wprowadzającą w życie ogólne warunki ubezpieczenia, 6) podsumować wyniki, 7) przedstawić rezultat swojej pracy. Wyposażenie stanowiska pracy : stanowisko komputerowe z dostępem do internetu, drukarka, materiały, broszury, ogólne warunki firm ubezpieczeniowych, papier kancelaryjny i do drukarki, przybory do pisania, literatura z rozdziału VI. 16

18 Ćwiczenie 2 Zapoznaj się z wybranymi warunkami ubezpieczeń turystycznych i zaproponuj koledze skorzystanie z oferty danej firmy ubezpieczeniowej. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie powinieneś : 1) zapoznać się z materiałem nauczania, 2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 3) zebrać i przygotować niezbędne dokumenty, 4) zastosować się do poleceń zawartych w instrukcji, 5) wykonać ćwiczenie, 6) sprawdzić rezultat swojej pracy. Wyposażenie stanowiska pracy : stanowisko komputerowe z dostępem do internetu, drukarka, papier do drukarki i kancelaryjny, artykuły piśmienne. literatura Sprawdzian postępów Tak Nie Czy potrafisz: 1) wskazać towarzystwa ubezpieczeniowe mające najsilniejszą pozycję na rynku ubezpieczeniowym. 2) wskazać gdzie zawierane są umowy ubezpieczeniowe. 3) określić ogólne warunki ubezpieczeniowe PZU S.A.. 4) podać definicję sumy gwarancyjnej. 5) podać definicję umowy ubezpieczenia. 6) sporządzić ogólne warunki ubezpieczenia. 7) podać definicję bagażu, który ma być ubezpieczony. 17

19 4.3. Obowiązki i prawa osoby ubezpieczonej i zakładu ubezpieczeniowego Materiał nauczania Ubezpieczenie to czynność, której celem jest znieść lub w pewnym stopniu ograniczyć ciężar zdarzeń losowych, niezależnych od nas, których ryzyko nastąpienia towarzyszy człowiekowi na każdym etapie jego życia. Zdarzenia te mogą mieć charakter negatywny lub też mogą wiązać się nie tyle ze stratą, ile z powstaniem lub zwiększeniem potrzeb finansowych. Wraz z postępem cywilizacyjnym straty mają coraz większą wartość i wymagają coraz bardziej specjalistycznych zabezpieczeń. Ubezpieczenie sprawia, że konsekwencje finansowe, jakie musiałaby ponieść jednostka rozłożone są na wiele podmiotów. W odróżnieniu jednak od prostej zasady wspólnego ponoszenia strat, proces ubezpieczenia organizowany jest przez wyspecjalizowaną instytucję finansową zakład ubezpieczeń, który zajmuje się oceną ryzyka i ustala, jaką wielkość powinny mieć udziały poszczególnych jednostek wnoszone do wspólnego funduszu. Ubezpieczenie określane jest mianem urządzenia gospodarczego, które pozwala zakładowi ubezpieczeń, dzięki opłacie składki, przejąć od ubezpieczającego ryzyko negatywnych, ekonomicznych skutków określonego zdarzenia losowego. Turystyka niesie ze sobą ryzyko wystąpienia wielu negatywnych skutków zdarzeń losowych. Zagrożenia te dotyczą głównie uszczerbku na życiu, zdrowiu i mieniu. Niektóre z tych niebezpieczeństw związane są z odmienną od codziennych przyzwyczajeń aktywnością. Inne z kolei wynikają z faktu, iż turysta opuszczający swoje miejsce zamieszkania traci często możliwość skorzystania z zapewnionej tam zwykle opieki lekarskiej, pomocy prawnej czy zaplecza materialnego. Utrata zdrowia, pieniędzy lub bagażu w trakcie podróży jest dla turystów trudna dla zrekompensowania. Wyrównanie nieszczęść wynikających ze skutków losowych zjawisk turystycznych to podstawowa rola ubezpieczeń turystycznych. Odpowiedzialnością zakładów objęte są roszczenia dotyczące szkód powstałych ze zdarzeń zaistniałych w okresie trwania ubezpieczenia, choćby poszkodowani (uprawnieni) zgłosili je po tym okresie, jednakże przed upływem terminu przedawnienia. Ubezpieczeniem objęta jest odpowiedzialność cywilna za szkody wyrządzone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, chyba że umowa ubezpieczenia stanowi inaczej. Zakład ubezpieczeniowy nie odpowiada za szkody: wyrządzone umyślnie, wyrządzone osobom bliskim ubezpieczającego lub pomocy domowej podczas wykonywania powierzonych czynności w gospodarstwie domowym, wyrządzone przez osoby będące w stanie nietrzeźwości lub będące pod wpływem narkotyków lub podobnie działających środków, wynikające z wykonywania zawodu lub prowadzenia działalności gospodarczej, wyrządzone przez zwierzęta hodowlane, za które przysługuje odszkodowanie z innych ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej, w tym obowiązkowych, które ubezpieczający miał obowiązek zawrzeć, z tytułu posiadania broni palnej lub uprawiania sportów wyczynowych, wynikłe z przeniesienia chorób zakaźnych, powstałe w następstwie działań wojennych, aktów sabotażu, terroryzmu, strajków, niepokojów społecznych, wyrządzone w środowisku przez jego zanieczyszczenie oraz w drzewostanie lasów i parków, polegające na zniszczeniu, zaginięciu lub kradzieży gotówki, dzieł sztuki, biżuterii, 18

20 przedmiotów z metali i kamieni szlachetnych, papierów wartościowych, wszelkiego rodzaju dokumentów, nośników danych oraz zbiorów o charakterze kolekcjonerskim, powstałe wskutek oddziaływania energii jądrowej i zanieczyszczenia radioaktywnego, powstałe wskutek powolnego działania czynnika termicznego, chemicznego, biologicznego lub innego czynnika podobnie działającego, polegające na zapłacie wszelkiego rodzaju kar pieniężnych, grzywien sądowych i kar administracyjnych, podatków, należności publicznoprawnych, związane z naruszeniem praw własności intelektualnych, za szkody rzeczowe powstałe w mieniu, z którego ubezpieczający korzystał na podstawie umowy najmu, dzierżawy, użytkowania, przechowania lub innej podobnej formy (np. leasingu), o ile nie umówiono się inaczej. W warunkach ogólnych zazwyczaj podawana jest tzw. suma gwarancyjna. Stanowi ona górną granicę odpowiedzialności zakładu za szkody powstałe ze wszystkich zdarzeń w okresie ubezpieczenia. W ramach sumy gwarancyjnej w poszczególnych umowach ubezpieczenia mogą być wyodrębnione limity kwotowe określające odpowiedzialność zakładu za szkody: z tytułu jednego zdarzenia, określonego rodzaju, z tytułu określonych ryzyk. Każdorazowa wypłata odszkodowania lub kosztów wymiennych w warunkach ubezpieczania powoduje zmniejszenie sumy gwarancyjnej o wypłaconą kwotę. Za zgodą zakładu ubezpieczający może uzupełnić sumę gwarancyjną opłacając dodatkową składkę. W ramach sumy gwarancyjnej zakład jest zobowiązany do: pokrycia kosztów wynagrodzenia rzeczoznawców powołanych w celu ustalenia okoliczności lub rozmiaru szkody, zwrotu w uzasadnionych okolicznościach danego zdarzenia, niezbędnych kosztów, mających na celu zapobieżenie zwiększeniu się szkody, pokrycia niezbędnych kosztów sądowej obrony przed roszczeniem osoby trzeciej, w sporze prowadzonym w porozumieniu z zakładem, pokrycia kosztów postępowania pojednawczego, prowadzonego w związku ze zgłoszonymi roszczeniami odszkodowawczymi, o ile zakład wyraził na to zgodę. Ubezpieczający jest obowiązany udzielić zakładowi wszelkich wyjaśnień, dostarczyć dostępne mu dowody potrzebne do ustalenia okoliczności wypadku i rozmiaru szkody oraz umożliwić przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego. Jeżeli przeciwko ubezpieczającemu lub sprawcy szkody wystąpi z roszczeniem o odszkodowanie na drogę sądową, ubezpieczający obowiązany jest bezzwłocznie najpóźniej w terminie 7 dni od otrzymania pozwu - zawiadomić o tym zakład. Na żądanie zakładu, ubezpieczający obowiązany jest udzielić pełnomocnictwa procesowego wskazanej przez zakład osobie. Ubezpieczający jest obowiązany dostarczyć zakładowi orzeczenie sądu w terminie umożliwiającym zajęcie stanowiska co do wniesienia środka odwoławczego. Zaspokojenie lub uznanie przez ubezpieczającego roszczenia o naprawienie szkody, które jest objęte ubezpieczeniem, nie ma skutków prawnych względem zakładu, jeżeli zakład nie wyraził na to uprzedniej zgody. Jeżeli ubezpieczający z winy umyślnej lub w wyniku rażącego niedbalstwa nie dopełnił któregokolwiek z obowiązków określonych, a ma to wpływ na rozmiar szkody, zakład może zmniejszyć odszkodowanie, a nawet odmówić wypłaty odszkodowania. Ustalenia i wypłata odszkodowania oraz obowiązki informacyjne zakładu ubezpieczeniowego. Jeżeli powstała szkoda, zakład wypłaca odszkodowanie na podstawie uznania roszczenia, ugody lub prawomocnego orzeczenia sądowego. 19