Rozdzia 2. Sk adniki po ywienia W glowodany ile i jakie
|
|
- Teresa Kaczmarek
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Rozdzia 2. Sk adniki po ywienia W glowodany ile i jakie W glowodany (cukrowce) sà to substancje szeroko rozpowszechnione w tkankach roêlinnych i zwierz cych. Sà jednym z podstawowych sk adników pokarmowych cz owieka, dostarczajà energii koniecznej do utrzymania procesów yciowych. W glowodany dzielà si na proste i z o one. 34
2 W glowodany powinny dostarczaç 50 60% ca kowitego zapotrzebowania energetycznego, np. zapotrzebowanie na energi w ciàgu doby wynosi 2000 kcal, z tego 55% = 1100 kcal powinno pochodziç z w glowodanów. 1 g w glowodanów dostarcza 4 kcal, 1100 : 4 = 275 g, czyli 275 g to zalecana dobowa iloêç w glowodanów w postaci skrobi. W dietach o innych wartoêciach kalorycznych iloêç w glowodanów odpowiednio i proporcjonalnie b dzie si zmieniaç. W diecie chorych na cukrzyc w glowodany dostarcza si w postaci skrobi, ogranicza si inne cukrowce, eliminuje glukoz. Glukoza. Organizm cz owieka przyswaja tylko glukoz, najprostszy w glowodan jednocukier. Inne w glowodany ulegajà w przewodzie pokarmowym przemianom metabolicznym do jednocukrów. Glukoza z uwagi na prostà budow czàsteczek jest bardzo szybko wch aniana z jelita do krwi, co powoduje szybki i du y wzrost jej st enia we krwi. U osób z cukrzycà jest to szkodliwe. Glukoza ze skrobi (wielocukru) powoli uwalnia si w czasie trawienia, wzrost jej st enia we krwi jest z tego powodu wolniejszy, co jest bardziej korzystne dla osób chorych na cukrzyc (ryc. 2). PodkreÊlmy jeszcze raz: glukoza uwalniana z dwucukrów, a zw aszcza czysta glukoza, bardzo szybko si wch ania z jelita cienkiego, co powoduje bardzo szybki wzrost jej st enia we krwi i jest dla osoby z cukrzycà niekorzystne. Skrobia. Skrobia jest wielocukrem, polimerem zbudowanym z wielu czàsteczek jednocukru. W glowodany z o one powinny byç dostarczane g ównie w postaci skrobi. Najwi cej skrobi dostarczajà: màka (najlepsza z grubego przemia u), pieczywo razowe, kasze, ry, nasiona roêlin stràczkowych, p atki zbo owe i kukurydziane, ziemniaki. Produkty te powinny byç elementem sk adowym ka dego posi ku. Korzystne jest zwi kszenie iloêci skrobi zawartej w naturalnych, nieoczyszczonych przemys owo produktach, àcznie z b onnikiem pokarmowym (màka razowa, kasze z uskami nasion, w glowodany w jarzynach). Nieco ponad po ow (50 60%) ogólnej wartoêci energetycznej diety podaje si w postaci w glowodanów z o onych. IloÊç ta mo e byç modyfikowana w diecie wysokoenergetycznej (tuczàcej), niskoenergetycznej (odchudzajàcej), w biegunkach cukrzycowych oraz w cukrzycy o wyraênej sk onnoêci do du ych wahaƒ st enia glukozy we krwi. Sacharoza. Sacharoza jest dwucukrem o s odkim smaku, pospolicie wyst pujàcym w tkankach roêlinnych. Jest najpospolitszym Êrodkiem s odzàcym (cukier spo- ywczy buraczany, trzcinowy). W zale noêci od rodzaju 35
3 Cukry biegnàce niewskazane (wch aniajà si najszybciej z przewodu pokarmowego i powodujà szybki przyrost st enia glukozy we krwi) Cukier sypki i w kostkach, s odycze, s odkie ciastka, czekoladki, czekolada, lody, soki owocowe, miód, konfitury, coca-cola, syropy, owoce cukrowane lub naturalnie s odkie Cukry maszerujàce wskazane (wch aniajà si doêç szybko z przewodu pokarmowego, przyrost st enia glukozy we krwi jest wolniejszy) Produkty màczne Owoce Mleko chleb, biszkopty, ry, ziemniaki, warzywa suszone, kasze, p atki banany, melony, jab ka, gruszki, Êliwki, poziomki, truskawki, ananasy jogurty Cukry czo gajàce si wskazane (wch aniajà si najwolniej z przewodu pokarmowego, przyrost st enia glukozy jest najwolniejszy) Warzywa Produkty zbo owe wszystkie cz Êci roêlin korzenie, odygi, liêcie, kwiaty chleb gruboziarnisty, nie uskany ry marchew seler kalafior itd. pomidory pietruszka Ryc. 2. Klasyfikacja produktów zawierajàcych du o w glowodanów wed ug szybkoêci ich wch aniania si z przewodu pokarmowego. 36
4 cukrzycy, sposobu jej leczenia (leki doustne lub insulinoterapia) i stopnia kontroli leczniczej ogranicza si w mniejszym lub wi kszym stopniu produkty zawierajàce szybkowch anialne w glowodany proste (owoce, miód, cukier, s odycze, d emy, soki). Spo ywanie cukru w iloêci do 30 g na dob jest dla leczenia cukrzycy oboj tne, pod warunkiem e jest on stosowany do przyrzàdzania posi ków, a nie do s odzenia potraw i napojów przy stole. Spo ywanie wi kszych iloêci cukru mo e przyczyniç si do szybkiego podwy szenia st enia glukozy we krwi, np. do 300 mg/dl w oznaczeniach samokontrolnych. Utrudnia to leczenie. W glowodany proste, zw aszcza jedno- i dwucukry, szybko ulegajà trawieniu i intensywnemu wch anianiu z przewodu pokarmowego. JeÊli w tym czasie nie ma dostatecznej iloêci insuliny w organizmie, aby natychmiast zmniejszyç takà iloêç glukozy we krwi, st enie glukozy mo e za bardzo wzrastaç. Dzieje si tak np. przy spo yciu znaczniejszych iloêci cukru w postaci s odkiego napoju, s odkich ciast, cukierków itp. Dzienne spo ycie cukru do 30 g (6 y eczek) u ytego do przyrzàdzania potraw w kuchni nie wp ywa istotnie na st enie glukozy we krwi. Mo na wi c t ograniczonà iloêç cukru bezpiecznie z potrawami spo ywaç. Nie powinno si jednak dodatkowo s odziç cukrem potraw i napojów. JeÊli spo ywa si wi ksze iloêci cukru lub s odkich produktów (jogurty owocowe, miód, d em, s odkie ciasto, syropy, s odkie owoce, surowe owoce, lody), potrzebne mo e byç zwi kszenie dawki insuliny. Przy stosowaniu 4 wstrzykni ç insuliny dziennie zawsze jest mo liwe zwi kszenie dawki insuliny w tym wstrzykni ciu, które poprzedzi spodziewane spo- ycie posi ku o wi kszej zawartoêci cukru, w iloêci np. 1 2 j. na 1 wymiennik w glowodanowy (p. str 147). Przyczynà cukrzycy jest brak insuliny, a nie spo ywanie w glowodanów, s odyczy lub produktów o znacznej zawartoêci cukru. JeÊli wyjàtkowo, z przyczyn pozamedycznych, chory na cukrzyc spo ywa takie produkty, mo e wstrzyknàç sobie przed takim wydarzeniem dodatkowà iloêç insuliny i ewentualnie skontrolowaç efekt. JeÊli nie dosz o do zbytniego podwy szenia glukozy, to znaczy, e nie by o adnej szkody z powodu spo ycia cukru. W ten sposób mo na indywidualnie zliberalizowaç ywienie w cukrzycy. Produkty ywnoêciowe zawierajàce du o cukru nale- y eliminowaç z diety (tab. 5). Sà to bardzo cz sto produkty lub potrawy zawierajàce tak e du o t uszczu. Sà wi c bogatokaloryczne. Cz sto nie majà istotnych warto- Êci zdrowotnych poza walorami smakowymi, sà tak e tuczàce. 37
5 Tabela 5. Cukry i produkty bogatocukrowe, niezalecane w cukrzycy Cukier Inne nazwy Uwagi Fruktoza lewuloza, cukier owocowy sprzyja przybywaniu na wadze Glukoza dekstroza, cukier gronowy mniej s odka od sacharozy Laktoza cukier mleczny zawiera 50% glukozy, a 50% galaktozy, mniej s odka od sacharozy Maltoza zawiera w 100% spolimeryzowanà glukoz, mniej s odka od sacharozy Sacharoza cukroza, cukier trzcinowy, buraczany zawiera 50% glukozy i 50% fruktozy, mo e powodowaç biegunk mannitol-sorbitol, ksylitol Syrop ró ne syropy z owoców, soków drzew zawierajà g ównie glukoz Melasa z oty syrop zawiera 50 75% sacharozy i cukier inwertowany Miód zawiera 35% glukozy, 40% fruktozy oraz wod Czekolada ró ne zawiera 40 45% sacharozy i t uszcz Spo ywanie produktów zawierajàcych du o cukru powoduje hiperglikemi, zwi ksza st enie cholesterolu i triglicerydów we krwi oraz przyczynia si do powstawania oty oêci. Takich produktów osoby zdrowe, a szczególnie chorzy na cukrzyc, powinni unikaç. Najlepiej uzyskaç w tej sprawie indywidualnà porad u dietetyka. Do niezalecanych produktów zawierajàcych du o cukru nale à: s odkie wina i likiery, cukierki, s odzone napoje, d emy bogatocukrowe (50%), konfitury i marmolada, s odzone produkty màczne: ciasta, torty, kremy, owoce, s odzone i owocowe jogurty, mieszanki mleczne ( milk shake ), s odzone soki owocowe, s odzona guma do ucia, ró ne produkty reklamowane jako odêwie acze, generatory energii w postaci batonów, tabliczek do jednorazowego spo ycia zawierajàcych syropy, nektary, mleko pe ne, Êmietan, orzechy, czekolad, 38
6 lody, mieszanki lodowe ze Êmietanà, s odzona deserowa elatyna, czekolada, czekoladki, pomadki, nadziewane ciastka, s odkie desery, puddingi, sorbety, produkty z du à iloêcià fruktozy (wi ksze, niekontrolowane iloêci owoców), miód, cukier spo ywczy, ró ne przemys owe produkty dietetyczne, zalecane jako wysokoenergetyczne, mleko skondensowane. Fruktoza. Fruktoza (cukier owocowy) jest cukrem prostym, mo e ulegaç w organizmie przemianie bez insuliny, ale w cukrzycy typu 1. jest szybko przekszta cana w glukoz. Spo ycie fruktozy zwi ksza glikemi, szczególnie u chorych na cukrzyc insulinozale nà. Nie ma wi c szczególnego po ytku z tego cukru w diecie tych osób. Sztuczne niskokaloryczne Êrodki s odzàce (tab. 6). Mo na nimi zastàpiç sporà cz Êç potrzebnej do przyrzàdzania potraw sacharozy (cukru spo ywczego). Aspartamian mo e byç u ywany do przyrzàdzania niegotowanych deserów lub napojów, do pieczenia kruchych ciastek i herbatników (je eli czas pieczenia nie przekracza 20 minut). D u sze pieczenie, np. szarlotki, powoduje utrat s odkiego smaku aspartamianu. Do tego celu lepsza jest sacharyna. Nie zawsze jednak mo na ca kowicie zastàpiç sacharoz sztucznymi Êrodkami s odzàcymi ze wzgl dów kulinarnych. Sacharoza zapewnia bowiem oprócz smaku tak e odpowiednià struktur ciasta. Do pieczenia lepiej Tabela 6. Ârodki s odzàce w ywieniu osób chorych na cukrzyc Ârodek s odzàcy Inne nazwy Uwagi Aspartamian Diaspam 180 razy s odszy od cukru; po ogrzaniu powy ej 150 o traci s odki smak; Nutrasweet nie nadaje si do pieczenia ani gotowania; mo na stosowaç podczas cià y Sacharyna Sucaryl 375 razy s odsza od cukru; mo na u ywaç do pieczenia i gotowania Sweet Magic Zero-Cal Acetosulfam K Swiss Sweet 200 razy s odszy od cukru; mo na u ywaç do pieczenia i gotowania Sweet One 39
7 wi c jeêli to konieczne u ywaç mieszaniny sacharozy i sztucznego Êrodka s odzàcego, np. u ywa si tylko 50% zalecanej w recepturze iloêci sacharozy, a pozosta e 50% zast puje si sztucznym Êrodkiem s odzàcym. Najbardziej zalecanym Êrodkiem zast pujàcym cukier jest aspartamian. Choç jest 180 razy s odszy od cukru, nie ma praktycznie wartoêci energetycznej. Jedynym przeciwwskazaniem do jego stosowania jest choroba zwana fenyloketonurià. Korzystne jest zwi kszanie spo ycia z o onych w glowodanów znajdujàcych si w naturalnych, nieoczyszczanych przemys owo produktach, zawierajàcych tak e w ókna pokarmowe. Zaleca si ograniczenie iloêci sacharozy i innych rafinowanych cukrów prostych do ok. 30 g na dob, podawanych wproduktach, w postaci niest onej, rozcieƒczonej, np. ciasto B onnik pomocny sk adnik posi ków 40 B onnik (w ókno pokarmowe) to szczególnie zalecany sk adnik diety. W przewodzie pokarmowym nie jest trawiony ani wch aniany, redukuje tempo trawienia skrobi i zwalnia wch anianie glukozy uwalniajàcej si ze skrobi do krwi. Nasila ruchy robaczkowe jelit i u atwia wypró nienia. Pod wzgl dem chemicznym sk ada si g ównie z celulozy (b onnik w aêciwy) oraz hemicelulozy, lignin, pektyn, ywic roêlinnych (guar, agary). Sk adniki te wyst pujà w bulwach, odygach i w liêciach roêlin (warzywa, owoce), w uskach ziaren, a wi c w ciemnej màce lub otr bach, oraz w nasionach roêlin
8 stràczkowych i ró nego rodzaju upinach. DoÊç du e iloêci b onnika pokarmowego znajdujà si np. w razowym chlebie. Zwi kszenie spo ycia b onnika w diecie osób chorych na cukrzyc umiarkowanie obni a glikemi, a tak e poprawia sk ad lipidów w surowicy krwi. Jest to bardzo korzystne w osiàganiu celów leczenia. Wprowadzajàc do diety zwi kszone iloêci b onnika pokarmowego (tak e np. preparaty pektyn), zazwyczaj nale y zmniejszyç dawk insuliny lub pochodnych sulfonylomocznika. W ywieniu zdrowych osób doros ych zawartoêç b onnika pokarmowego w diecie nie przekracza na ogó 10 g na 1000 kcal. DoroÊli chorzy na cukrzyc powinni spo ywaç ok g b onnika na dob. Efekty lecznicze zwi kszenia iloêci b onnika pokarmowego pojawiajà si szczególnie wtedy, gdy udzia skrobi w codziennej diecie przekracza 50% zapotrzebowania energetycznego. Zaleca si zwi kszenie spo ycia produktów bogatych w rozpuszczalny b onnik pokarmowy, takich jak warzywa (liêcie, odygi, korzenie, bulwy), razowa màka (pszenna), p atki owsiane, nie uskany ry, kasze oraz owoce. Warzywa i owoce nale y spo ywaç na surowo, gdy w takiej postaci zawierajà najwi cej b onnika. Nie ma d ugookresowych badaƒ nad wp ywem zwi kszenia iloêci rozpuszczalnego b onnika w ywieniu chorych na cukrzyc na przyswajanie innych sk adników. Jak zwi kszyç zawartoêç b onnika w diecie? Wybieraj pieczywo z razowej màki i kasze lub p atki z nie uskanego ziarna zamiast pieczywa z oczyszczonej bia ej màki. Dodawaj 1 y eczk od herbaty otràb lub kie ków pszenicznych do Êwie ych sa atek, twarogu itp., spo- ywaj warzywa i owoce ze skórkami ( upinà). Musli (surowe p atki zbo owe wzbogacone owocami) jest równie zalecane dla chorych na cukrzyc. Produktami bogatymi w b onnik sà te : chleb razowy, graham, chleb z siemieniem lnianym, bu eczki z otràb, pieczywo chrupkie, keksy owsiane, wypieki ytnie, otr by pszenne, siemi lniane, p atki owsiane i kukurydziane, owoce, warzywa (tab. 7). 41
9 Tabela 7. Produkty bogate w rozpuszczalny b onnik Produkty zbo owe Warzywa Owoce P atki owsiane Fasolka Grejpfruty Otr by owsiane Groszek zielony Jab ka Chleb razowy Marchew Ry nie uskany Karczochy Ni ej podano przepisy na chleb bogaty w b onnik (dzi ki uprzejmoêci Katedry i Kliniki Chorób Wewn trznych i Diabetologii Szpitala Bródnowskiego w Warszawie): Chleb ciemny wzbogacony otr bami Sk adniki: lub Woda 1 l 1 l Sól 25 g 25 g T uszcz 50 g 5 g Màka pszenna, bia a 1 kg 1,2 kg Màka pszenna, ciemna 120 g Màka owsiana 75 g 100 g Màka j czmienna 75 g 100 g Otr by 200 g 200 g Dro d e 60 g 60 g lub do typowego ciasta na chleb dodaç otr by pszenne w iloêci 10 15% masy màki. Sk adniki wymieszaç drewnianà y kà, dodajàc p yny. Wstawiç do zimnego piekarnika, który nastawia si na temp. 200 C, piec 1,5 godziny. Przechowujàc w lodówce, chleb nale y owinàç w foli. Przepis na chleb razowy z otr bami Sk adniki: Gruboziarnista màka pszenna, ciemna 2 kg Màka ytnia 150 g Kie ki pszenicy 150 g Otr by pszenne 150 g Mleko chude 0,5 l Przegotowana, ostudzona woda 1,2 1,4 l Sól 1 y ka sto owa Dro d e 100 g Sk adniki wymieszaç drewnianà y kà, dodajàc p yny. Ciasto w o yç w 3 formy. Wstawiç do zimnego piekarnika, który nastawia si na temp. 200 C, piec 1,5 godziny. Przechowujàc w lodówce, chleb nale y owinàç w foli. 42
ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA - UROZMAICONA DIETA GWARANCJĄ NIEZBĘDNYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH, MINERALNYCH ORAZ WITAMIN.
ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA - UROZMAICONA DIETA GWARANCJĄ NIEZBĘDNYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH, MINERALNYCH ORAZ WITAMIN. 1 Urozmaicenie jest jednym z podstawowych warunków prawidłowej diety, która zapewnia
Bardziej szczegółowoCo zmienia się po przejściu z terapii insuliną ludzkà na analog insuliny?
Zalecenia lekarza dla osób stosujàcych analogi insuliny (wype nia lekarz prowadzàcy) Co zmienia się po przejściu na analog insuliny? Mo esz spo yç dodatkowy posi ek 2 Zalecony preparat i dawka insuliny
Bardziej szczegółowoSkładniki odżywcze podzielone zostały ze względu na funkcje:
SKŁADNIKI ODŻYWCZE JAK JE UGRYŹĆ? Składnikami odżywczymi nazywamy związki występujące w produktach spożywczych pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, które po spożyciu ulegają strawieniu i wchłonięciu ze
Bardziej szczegółowoCO WIEMY O INDEKSIE GLIKEMICZNYM?
CO WIEMY O INDEKSIE GLIKEMICZNYM? Najwi kszy wp yw na poziom glukozy w surowicy krwi majà w glowodany. Wprowadzono w zwiàzku z tym nowy system klasyfikacji w glowodanów, okreêlajàcy tempo ich wch aniania
Bardziej szczegółowoZamienniki cukru i ywnoêç o obni onej zawartoêci cukru
Zamienniki cukru i ywnoêç o obni onej zawartoêci cukru Regina Wierzejska, Aleksandra Cichocka Osoby chore na cukrzyc, mimo e powinny unikaç spo ywania cukru, nie muszà rezygnowaç ze s odyczy. Cukier bia
Bardziej szczegółowoDofinansowane przez: Więcej na: www.zdrowawatroba.uml.lodz.pl
Więcej na: www.zdrowawatroba.uml.lodz.pl Dofinansowane przez: Węglowodany Spożycie węglowodanów w diecie osoby o prawidłowej masie ciała powinno wynosić 55 75% energii dziennej racji pokarmowej, przy
Bardziej szczegółowoZdrowe ywienie najlepsze lekarstwo!
Zdrowe ywienie najlepsze lekarstwo! Sposób, w jaki si od ywiamy, ma bezpoêredni wp yw na poziom t uszczów we krwi. Dieta uboga w t uszcze i bogata w b onnik pomo e Ci uniknàç mia d ycy i jej groênych nast
Bardziej szczegółowoChoroby żywieniowo zależne
Choroby żywieniowo zależne CUKRZYCA TYPU II- DIETA Z OGRANICZENIEM CUKRÓW PROSTYCH 1. Osoby z nadwagą muszą stosować diety redukujące o poziomie energetycznym od 1000 do 1500 kcal w zależności od stanu
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK. wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady. w sprawie obniżenia lub zniesienia ceł na towary pochodzące z Ukrainy
KOMISJA EUROPEJSKA Strasburg, dnia 11.3.2014 r. COM(2014) 166 final ANNEX 2 ZAŁĄCZNIK do wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie obniżenia lub zniesienia ceł na towary
Bardziej szczegółowoLISTA DIET STOSOWANYCH U ZAMAWIAJĄCEGO:
LISTA DIET STOSOWANYCH U ZAMAWIAJĄCEGO: I. Trzyposiłkowe całodzienne racje pokarmowe Załącznik Nr 6 do siwz 1. Dieta podstawowa Stosowana u pacjentów niewymagających żywienia dietetycznego o zdrowym przewodzie
Bardziej szczegółowoi ciemne mąki. Produkty zbożowe ze względu na wysoką zawartość węglowodanów są dobrym źródłem energii.
Prawidłowe żywienie Prawidłowy sposób odżywiania jest bezpośrednim czynnikiem gwarantującym utrzymanie dobrego samopoczucia i zdrowia. Polega nie tylko na systematycznym dostarczaniu organizmowi potrzebnych
Bardziej szczegółowoGasimy pragnienie - gospodarka wodna młodego sportowca.
Gasimy pragnienie - gospodarka wodna młodego sportowca. Woda to najważniejszy, niezbędny do życia nieorganiczny składnik ciała człowieka. Jej ilość zależy od wieku, płci i zawartości tkanki tłuszczowej,
Bardziej szczegółowoPakiet nr 1: Preparaty do żywienia dojelitowego wraz z dzierżawą pomp kod CPV 33692510-5
0 Załącznik Nr 2/1 Formularz cenowy Pakiet nr 1: Preparaty do żywienia dojelitowego wraz z dzierżawą pomp kod CPV 33692510-5 Stawka Wartość brutto w Typ asortymentu /Nazwa handlowa* Cena Wartość netto
Bardziej szczegółowo23PLN OD OSOBY PRZERWY KAWOWE@NOVOTEL KATOWICE CENTRUM. Czy wiesz, że...? PRZERWA OCZYSZCZAJĄCA
Ludzki organizm w ok. 60% składa się z wody. Bardzo ważne jest wypijanie przynajmniej 1,5 l płynów dziennie - zapobiegasz w ten sposób odwodnieniu organizmu oraz wspomagasz pracę mózgu. PRZERWA OCZYSZCZAJĄCA
Bardziej szczegółowoSPOŁECZEŃSTWO OD KUCHNI Integracja międzypokoleniowa mieszkańców Śliwkowego Szlaku
SPOŁECZEŃSTWO OD KUCHNI Integracja międzypokoleniowa mieszkańców Śliwkowego Szlaku NASZE KULINARNE TRADYCJE NASZE KULINARNE TRADYCJE Co składa się na nie? Bez jakich produktów i potraw nie wyobrażamy sobie
Bardziej szczegółowoTemat: Czy wiesz co jesz? czyli o zdrowej żywności i nie tylko
MODUŁ III LEKCJA 4 Temat: Czy wiesz co jesz? czyli o zdrowej żywności i nie tylko Stosowanie na co dzień zasad racjonalnego żywienia w znacznym stopniu wpływa na właściwy rozwój fizyczny i psychiczny oraz
Bardziej szczegółowoW glowodany. Celuloza. Fruktooligosacharydy. Cukry. W glowodany. Mannooligosacharydy. Dro d e CHO CHO2OH CHOH CH2OH O CHOH CHOH CH 2 OH
W glowodany CH 2 H H H H CH 2H H H CH 2 CH 2 H Celuloza H CH 2 H H Fruktooligosacharydy Cukry CH2H Mannooligosacharydy W glowodany CH CHH Glucose Mannose CHH CH2H CHH CHH CH2H CH2H 15 W G L W D A N Y ZDRWIE
Bardziej szczegółowoNADWAGA, OTYŁOŚĆ i DIETA DZIECI
NADWAGA, OTYŁOŚĆ i DIETA DZIECI W WIEKU SZKOLNYM mgr. inż Izabela Piechowska NADWAGA I OTYŁOŚĆ U DZIECI I MŁODZIEŻY OTYŁOŚĆ wg WHO jest stanem chorobowym charakteryzującym się nadmiernym nagromadzeniem
Bardziej szczegółowoZNACZENIE ŻYWIENIA W PREWENCJI CHORÓB CYWILIZACYJNYCH
ZNACZENIE ŻYWIENIA W PREWENCJI CHORÓB CYWILIZACYJNYCH Dr inż. Anna Tokarska Dział Żywienia Świętokrzyskie Centrum Onkologii Obserwowane trendy w żywieniu w ostatnim czasie wskazują, że na wskaźniki zachorowalności
Bardziej szczegółowoZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA PACJENTÓW Z CHOROBĄ NOWOTWOROWĄ. Specjalistyczna Poradnia Dietetyczna Smaki Życia Urszula Grzywacz Aneta Goliszewska
ZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA PACJENTÓW Z CHOROBĄ NOWOTWOROWĄ Specjalistyczna Poradnia Dietetyczna Smaki Życia Urszula Grzywacz Aneta Goliszewska 1 Spis treści 1 Najważniejsze ogólne zalecenia dietetyczne
Bardziej szczegółowoKOMPLET Ballastra- OS 50. lekkie i puszyste. Sposób na. substancje balastowe! Mieszanka nie zawiera kwasu chlebowego
50%towa mieszanka do produkcji chleba i drobnych wypieków z du à zawartoêcià substancji balastowych. Sposób na lekkie i puszyste substancje balastowe! Wypieki z du à zawartoêcià wa nych substancji balastowych
Bardziej szczegółowo2. Dlaczego stewia? 53
SPIS TREŚCI Przedmowa do rozszerzonego wydania 2010 13 Stewia - nowe badania potwierdzają jej nieszkodliwość dla zdrowia człowieka 13 Podziękowanie 19 Wstęp: stewia - tajemnica miodowych liści 23 1. Roślina
Bardziej szczegółowoPRAWIDŁOWE ŻYWIENIE CZŁOWIEKA
OZ-05-33/08 Drezdenko, 25.09.2008r. PRAWIDŁOWE ŻYWIENIE CZŁOWIEKA Prawidłowy sposób odżywiania jest bezpośrednim czynnikiem gwarantującym utrzymanie dobrego samopoczucia i zdrowia. Polega nie tylko na
Bardziej szczegółowoDr hab. n. med. Katarzyna Muszyñska - Ros³an Klinika Onkologii i Hematologii Dzieciêcej Uniwersytet Medyczny w Bia³ymstoku
Dr hab. n. med. Katarzyna Muszyñska - Ros³an Klinika Onkologii i Hematologii Dzieciêcej Uniwersytet Medyczny w Bia³ymstoku Szanowni Rodzice, Oddajemy w wasze rêce kolejn¹ informacjê, jak chroniæ Wasze
Bardziej szczegółowoARKUSZ EGZAMINACYJNY ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJ CEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE CZERWIEC 2012
Zawód: technik ywienia i gospodarstwa domowego Symbol cyfrowy zawodu: 321[10] Numer zadania: 1 Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpocz cia egzaminu 321[10]-01-122 Czas trwania egzaminu:
Bardziej szczegółowoWszystko jest mo liwe.
W aêciwa dieta Wszystko jest mo liwe. Jedzenie mo e byç radoêcià! Zrównowa ona i zdrowa dieta jest najwa niejszym czynnikiem w ka dej terapii cukrzycy. ywnoêç rekomendowana dla osób z cukrzycà nie jest
Bardziej szczegółowoHandel zagraniczny towarami rolno-spoŝywczymi Polski z Norwegią w latach 2009 2013 i w okresie I VII 2014 r.
BIURO ANALIZ I PROGRAMOWANIA Warszawa, 2014-09-26 Handel zagraniczny towarami rolno-spoŝywczymi Polski z Norwegią w latach 2009 2013 i w okresie I VII 2014 r. Norwegia jest państwem zbliŝonym pod względem
Bardziej szczegółowoskąd pochodzi Nasz Kurczak
Nasz Kurczak to mięso pochodzące od sprawdzonych dostawców. W większości to odbiorcy pasz marki Wipasz - znamy ich hodowle, wspieramy wiedzą, szkolimy. 1 Wiemy skąd pochodzi Nasz Kurczak Kontrolujemy jakość
Bardziej szczegółowoTabela kalorii; Kalkulatory kalorii; Spalanie kalorii; Dodatki 'E' Indeks glikemiczny
to lista produkt uszeregowanych wed ug tego, jak szybko po ich spo yciu ro nie we krwi st nie cukru (glukozy). Indeks ten zwany jest r nie wska nikiem glikemicznym.
Bardziej szczegółowoywienie i aktywnoêç fizyczna metody profilaktyki nadwagi i oty oêci
ywienie i aktywnoêç fizyczna metody profilaktyki nadwagi i oty oêci Miros aw Jarosz, Wioleta Respondek Zapobieganie nadwadze i oty oêci sta o si wielkim wyzwaniem dla wi kszoêci krajów na Êwiecie. Cz stoêç
Bardziej szczegółowoFormularz cenowy ART. SPOŻYWCZE ZAŁĄCZNIK NR 1G. Bielsko-Biała, grudzień 2012 Strona 1. Nazwa i pieczątka firmy
.. Nazwa i pieczątka firmy ART. SPOŻYWCZE Formularz cenowy ZAŁĄCZNIK NR 1G Lp. Nazwa produktu j.m. Ilość 1. Ryż długo ziarnisty kg 250 2. Kasza jaglana kg 42 3. Kasza gryczana kg 83 4. Kasza manna kg 100
Bardziej szczegółowoKODEKS ZDROWEGO ŻYCIA. Scenariusz i rysunki Szarlota Pawel
KODEKS ZDROWEGO ŻYCIA Scenariusz i rysunki Szarlota Pawel Europejski kodeks walki z rakiem I. Prowadzàc zdrowy styl ycia, mo na poprawiç ogólny stan zdrowia i zapobiec wielu zgonom z powodu nowotworów
Bardziej szczegółowoTemat: Żywieniowy trójkąt piramida zdrowego żywienia dla dzieci
1. Scenariusz zajęć Temat: Żywieniowy trójkąt piramida zdrowego żywienia dla dzieci Cel: Zapoznanie uczniów z Piramidą Zdrowego Żywienia dla dzieci. Przedstawienie sposobu urozmaicania diety w oparciu
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK 1E PRZEDMIOT ZAMÓWIENIA: CZĘŚĆ 5 PRZYPRAWY, SŁODYCZE, PRODUKTY SUCHE, SOKI PRZEWIDYW. WIELKOŚĆ DOSTAWY W JEDN. MIARY OKREŚL. W KOL.
ZAŁĄCZNIK 1E PRZEDMIOT ZAMÓWIENIA: CZĘŚĆ 5 PRZYPRAWY, SŁODYCZE, PRODUKTY SUCHE, SOKI L.P. WYKONAWCA: NAZWY WYKONAWCÓW L.P NAZWA ARTYKUŁU JEDN. MIARY PRZEWIDYW. WIELKOŚĆ DOSTAWY W JEDN. MIARY OKREŚL. W
Bardziej szczegółowoSzybkoschładzarki SZYBKOSCHŁADZARKI. Szybkoschładzarki z funkcją 50 szybkozamrażania
SZYBKOSCHŁADZARKI Szybkoschładzarki z funkcją 50 szybkozamrażania SZYBKOSCHŁADZARKI DLACZEGO WARTO ICH UŻYWAĆ? Wszystkie świeże produkty zawierają naturalną florę bakteryjną, która w sprzyjających warunkach
Bardziej szczegółowoZATRUCIA POKARMOWE KAŻDE ZATRUCIE POKARMOWE MOŻE BYĆ GROŹNE, SZCZEGÓLNIE DLA NIEMOWLĄT I DZIECI DO LAT 3, LUDZI OSŁABIONYCH I STARSZYCH.
ZATRUCIA POKARMOWE Zatrucia pokarmowe to ostre i gwałtowne dolegliwości żołądkowo-jelitowe objawiające się zwykle biegunką i wymiotami. Występują w stosunkowo krótkim czasie po spożyciu żywności skażonej
Bardziej szczegółowoJadłospisy dla dzieci z alergią pokarmową na białka mleka krowiego. 5. i 6. miesiąc życia
Jadłospisy dla dzieci z alergią pokarmową na białka mleka krowiego 5. i 6. miesiąc życia 1 5 miesiąc 6 miesiąc KROK 4 KROK 3 KROK 2 KROK 1 Celem do którego należy dążyć jest wyłączne karmienie piersią
Bardziej szczegółowoFormularz cenowy dla części nr I
Załącznik nr 4 Formularz cenowy dla części nr I CZĘŚĆ I MIĘSO I PRZETWORY ( kod CPV 15100000-9 produkty zwierzęce, mięso i produkty mięsne) wa 1. Kości wieprzowe Kg 250 2. Korpus drobiowy Kg 200 3. 4.
Bardziej szczegółowoRola poszczególnych składników pokarmowych
Zdrowy styl życia Rola poszczególnych składników pokarmowych 1. Białka Pełnią w organizmie funkcję budulcową. Są składnikiem wszystkich tkanek oraz kości. 2. Tłuszcze Pełnią w organizmie funkcję energetyczną.
Bardziej szczegółowoHistoria przetworów FIMARO rozpoczęła się ponad dekadę temu, kiedy Ania odwiedziła dom Dziadków.
Historia przetworów FIMARO rozpoczęła się ponad dekadę temu, kiedy Ania odwiedziła dom Dziadków. Przeglądając rodzinne pamiątki znalazła zakurzoną książkę kucharską swojej Babci, która przetrwała 2 Wojny
Bardziej szczegółowoRolnictwo ekologiczne i rynek produktów bio we Francji 2016-04-15 09:58:11
Rolnictwo ekologiczne i rynek produktów bio we Francji 2016-04-15 09:58:11 2 Żywność ekologiczna zdobywa we Francji coraz większą popularność. Blisko 88% Francuzów deklaruje okazjonalne spożycie artykułów
Bardziej szczegółowoPrzedstawiam ofertę Młyńskiego Dania, firmy cateringowej istniejącej na krakowskim rynku od 2004 roku.
Szanowni Państwo, Przedstawiam ofertę Młyńskiego Dania, firmy cateringowej istniejącej na krakowskim rynku od 2004 roku. Od 12 lat zajmujemy się przygotowaniem oraz dostawą dań dla naszych klientów. Szczególną
Bardziej szczegółowoDietetyka Odchudzanie Diety Zdrowa żywność Lecznie żywieniowe Otyłość Porady dietetyka Dieta Żywienie w nadciśnieniu tętniczym
Nadciśnienie tętnicze (HA, AH) (łac. hypertonia arterialis) to choroba układu krążenia, która charakteryzuje się stale lub okresowo podwyższonym ciśnieniem tętniczym krwi. Zdecydowana większość (ponad
Bardziej szczegółowo10 ZASAD ZDROWEGO ODŻYWIANIA
ŻYJ ZDROWO! 10 ZASAD ZDROWEGO ODŻYWIANIA Jedz regularnie co 3 godziny. Jedz ostatni posiłek 2-3 godziny przed snem. Dbaj by twoja dieta była bogata we wszystkie składniki odżywcze(węglowodany, białko i
Bardziej szczegółowoFinansujący: Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie
WARSZTATY pn. Aktywna edukacja stacjonarna i terenowa warsztaty dla dzieci i młodzieży realizowane w ramach projektu: Człowiek energia środowisko. Zrównoważona przyszłość Mazowsza, Kujaw i Ziemi Łódzkiej.
Bardziej szczegółowoBUDOWA TKANKOWA ROÂLINY
UDOW TKNKOW ROÂLINY przekrój poprzeczny liêcia drewno gàbczasty yko tkanka wzmacniajàca przekrój poprzeczny odygi drewno w oski yko tkanka wzmacniajàca przekrój poprzeczny korzenia drewno yko perycykl
Bardziej szczegółowoDr inż. Andrzej Tatarek. Siłownie cieplne
Dr inż. Andrzej Tatarek Siłownie cieplne 1 Wykład 3 Sposoby podwyższania sprawności elektrowni 2 Zwiększenie sprawności Metody zwiększenia sprawności elektrowni: 1. podnoszenie temperatury i ciśnienia
Bardziej szczegółowoŻywienie bez zmartwień. Wszyscy kochamy Complete!
Żywienie bez zmartwień Wszyscy kochamy Complete! Zwierzęta, podobnie jak ludzie, cieszą się lepszym i dłuższym życiem, gdy się zdrowo odżywiają. Karmy Versele-Laga z linii Complete zapewniają doskonale
Bardziej szczegółowoMam cukrzycę. Wezwij lekarza lub pogotowie ratunkowe. Dane Pacjenta. Stosuję następujące leki: 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Imię : Nazwisko: Telefon:
DANE PACJENTA Mam cukrzycę Jeśli wykazuję zaburzenia świadomości i jestem w stanie połykać, to podaj mi CUKIER w dowolnej formie sok, syrop, słodzoną wodę, colę, cukierki lub ciastko i zatelefonuj do mojego
Bardziej szczegółowo10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA
10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA 10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Należy spożywać produkty z różnych grup żywności (dbać o urozmaicenie posiłków) Kontroluj masę ciała (dbaj o zachowanie
Bardziej szczegółowoWybrane zachowania żywieniowe i sposób żywienia gimnazjalistów warszawskiego Ursynowa
Wybrane zachowania żywieniowe i sposób żywienia gimnazjalistów warszawskiego Ursynowa dr inż. Katarzyna Kowalcze Instytut Nauk o Zdrowiu, Katedra Dietetyki i Oceny Żywności, Uniwersytet Przyrodniczo- Humanistyczny
Bardziej szczegółowoIRENA CELEJOWA. ŻYWiENiE. w SI AORCIE U PZWL
IRENA CELEJOWA ŻYWiENiE w SI AORCIE U PZWL prof. nadzw. dr hab. IRENA C E LEJ OWA w S P «;l^ C IE & PZWL W s t ę p... 9 I. CZĘŚĆ O G Ó L N A... 11 1. Potrzeby energetyczne sp o r to w c ó w... 13 1.1.
Bardziej szczegółowo1. Najnowsze dane dotyczące zapotrzebowania energetycznego w okresie wzrostu
1. Najnowsze dane dotyczące zapotrzebowania energetycznego w okresie wzrostu Im wi kszy pies doros y, tym proporcjonalnie mniejsza waga urodzeniowa szczeni cia. Waga nowonarodzonego szczeni cia rasy Yorkshire
Bardziej szczegółowoDziecko. dobrydietetyk.pl. z nadwagą
Dziecko dobrydietetyk.pl z nadwagą 1 na 10 dzieci w wieku szkolnym ma problem z nadwagą lub otyłością Około 80% dzieci z nadwagą będzie w przyszłości otyłe Nadwaga w okresie dzieciństwa zwiększa ryzyko
Bardziej szczegółowoROZPORZÑDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 26 kwietnia 2004 r. w sprawie Êrodków spo ywczych specjalnego przeznaczenia ywieniowego 2)
Dziennik Ustaw Nr 104 7490 Poz. 1094 1110 Ministra Zdrowia z dnia 30 kwietnia 2004 r. zmieniajàce rozporzàdzenie w sprawie zakresu niezb dnych informacji gromadzonych i przekazywanych przez apteki Narodowemu
Bardziej szczegółowoCeliakia i nietolerancja
Celiakia i nietolerancja glutenu Jak sobie radzić z tą chorobą? Celiakia i nietolerancja glutenu Celiakia jest niezdolnością trawienia glutenu będącego proteiną występującą w wielu różnych zbożach. W formie
Bardziej szczegółowoCo to jest cukrzyca?
Dziecko z cukrzycą Co to jest cukrzyca? Cukrzyca to przewlekła choroba metaboliczna, charakteryzująca się wysoką hiperglikemią (wysoki poziom glukozy we krwi). Wynika ona z nieprawidłowego wydzielania
Bardziej szczegółowoIlość węglowodan ów na 1 porcję. Miara domowa
Produkt Rozmiar porcji w [g] Miara domowa Ilość węglowodan ów na 1 porcję Indeks glikemiczny (IG) Ładunek glikemiczny (ŁG) na 1 porcję NABIAŁ I NAPOJE ROŚLINNE: Jogurt naturalny 250 szklanka 15,5 36 6
Bardziej szczegółowoŻywienie zbiorowe typu zamkniętego na przykładzie Przedszkola Miejskiego nr 7 w Ostrołęce Tęczowa Kraina.
Żywienie zbiorowe typu zamkniętego na przykładzie Przedszkola Miejskiego nr 7 w Ostrołęce Tęczowa Kraina. Źródło: www.pmnr7.pl Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Katedra Żywienia Człowieka Studia Podyplomowe,
Bardziej szczegółowoNarzucone ustawą rozwiązania skutkują wydawaniem posiłków (całkowicie wbrew intencjom osób je przygotowujących) kompletnie nienadających się do
Dostajemy wiele listów od rodziców w sprawie nowych, restrykcyjnych przepisów ws. żywienia w szkołach. Efekty są odwrotne do zamierzonych: dzieci, zamiast jeść zdrowo, przestają w ogóle jeść obiady, bo
Bardziej szczegółowoPRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW
PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW Młody organizm, aby mógł prawidłowo się rozwijać potrzebuje wielu różnorodnych składników odżywczych, które powinny być nieodłączną częścią diety każdego dojrzewającego
Bardziej szczegółowoPiramida zdrowego żywienia w cukrzycy
Piramida zdrowego żywienia w cukrzycy Wysiłek fizyczny codziennie ok. 30-60 minut Codzienna aktywność fizyczna wpływa na dobre samopoczucie i lepsze funkcjonowanie organizmu. Każdy wysiłek fizyczny jest
Bardziej szczegółowoDziennik Ustaw Nr Poz. 884 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 10 maja 2003 r.
Dziennik Ustaw Nr 97 6502 Poz. 884 884 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 10 maja 2003 r. w sprawie najwy szych dopuszczalnych poziomów pozosta oêci zanieczyszczeƒ chemicznych, biologicznych,
Bardziej szczegółowoywienie dziecka przedszkolnego
ywienie dziecka przedszkolnego W okresie przedszkolnym tempo rozwoju somatycznego stabilizuje si, natomiast nadal zwi ksza si aktywnoêç ruchowa. Dziecko wi cej czasu sp dza z rówieênikami, stàd koniecznoêç
Bardziej szczegółowoMartyna Binkowska Celestyna Malinowska Magdalena Paluszyńska Cook Book
Martyna Binkowska Celestyna Malinowska Magdalena Paluszyńska Cook Book Śniadanie s. 3-4 Mówi się, że śniadanie to najważniejszy posiłek, bo dostarcza nam energii na cały dzień. Co zatem należy jeść na
Bardziej szczegółowoWEGETARIANIZM jako sposób ywienia
WEGETARIANIZM jako sposób ywienia SPOSOBY YWIENIA: z wyra przewag produktów ro linnych mieszany z wykorzystaniem ró nych produktów ro linnych i zwierz cych z wyra przewag produktów zwierz cych (Eskimosi)
Bardziej szczegółowoCo dalej z leczeniem cukrzycy, gdy leki doustne ju nie dzia ajà?
Co dalej z leczeniem cukrzycy, gdy leki doustne ju nie dzia ajà? Insulina by a dla mnie szansà na normalne ycie Ty i ja, podobnie jak oko o 2,6 mln ludzi w Polsce, czyli niemal 5% spo eczeƒstwa, mamy cukrzy
Bardziej szczegółowoSzczegółowe informacje na temat gumy, rodzajów gumy oraz jej produkcji można znaleźć w Wikipedii pod adresem:
GUMA. To rozciągliwy materiał, elastomer chemicznie zbudowany z alifatycznych łańcuchów polimerowych (np. poliolefin), które są w stosunkowo niewielkim stopniu usieciowane w procesie wulkanizacji kauczuku
Bardziej szczegółowoZASADY ZDROWEGO Z YWIENIA DZIECI
ZASADY ZDROWEGO Z YWIENIA DZIECI 1. Jedz codziennie różne produkty z każdej grupy uwzględnionej w piramidzie. 2. Bądź codziennie aktywny fizycznie - ruch korzystnie wpływa na sprawność i prawidłową sylwetkę.
Bardziej szczegółowoIndeks glikemiczny a produkty piekarskie. Dr inż. Małgorzata Wronkowska
Indeks glikemiczny a produkty piekarskie Dr inż. Małgorzata Wronkowska Według danych Urzędu Statystycznego za rok 2010 przeciętne miesięczne spożycie chleba na osobę w Polsce w ostatnich 10 latach spadło
Bardziej szczegółowoCo zmienia się po przejściu z terapii insuliną ludzkà na analog insuliny?
z terapii insuliną ludzkà Nie trzeba czekaç Nie musisz kontrolowaç czasu 30 min. wstrzykni cie 30-40 min. przed posi kiem wstrzykni cie bezpoêrednio przed posi kiem sta a pora spo ywania posi ków elastyczna
Bardziej szczegółowoFormularz cenowy Część A
Załącznik Nr 2/A Formularz cenowy Część A Stawka podatku Wartość brutto w zł.[(kol.6xkol.7)+kol. Lp. Opis asortymentu/nazwa handlowa*/producent* J.m. Ilość Cena j. Wartość netto w Netto w zł. zł. (kol.4
Bardziej szczegółowoŻywienie wspomagające leczenie cukrzycy. Prof. dr hab. n. med. Danuta Pawłowska
Żywienie wspomagające leczenie cukrzycy Prof. dr hab. n. med. Danuta Pawłowska Cele leczenia cukrzycy Normalizacja glikemii Normalizacja zaburzeń gospodarki lipidowej Zapobieganie powikłaniom (choroby
Bardziej szczegółowoFORMULARZ OFERTY. Wartość brutto:...zł, (słownie złotych brutto:. ).
/Pieczęć adresowa / Załącznik nr 1 do SIWZ FORMULARZ OFERTY Ja/my*, niżej podpisany/ni,...... działając w imieniu i na rzecz : NIP...REGON... Nr telefonu.../faksu... Adres e-mail do korespondencji:...
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJ CY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2014 CZ PRAKTYCZNA
Nazwa kwalifikacji: Wykonywanie us ug kelnerskich Oznaczenie kwalifikacji: T.09 Numer zadania: 01 Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpocz cia egzaminu Numer PESEL zdaj cego* Wype
Bardziej szczegółowoZnaczenie błonnika pokarmowego w Ŝywieniu człowieka.
Znaczenie błonnika pokarmowego w Ŝywieniu człowieka. Błonnik pokarmowy nazywany równieŝ włóknikiem, jest niestrawną częścią pokarmu roślinnego pochodzącą z okrywy nasiennej zbóŝ, skórek i miąŝszu owoców
Bardziej szczegółowoCzym jest program Trzymaj
Trzymaj formę! Czym jest program Trzymaj formę"? "Trzymaj formę" " to inicjatywa propagująca zdrowy styl życia o unikalnym dwukierunkowym podejściu: promującym zbilansowane odżywianie połą łączone z regularną
Bardziej szczegółowoElżbieta Libiszewska-Kindler AJURWEDA AJURWEDA. e-book ASTRUM. www.astrummedia.pl W R O C Ł A W
AJURWEDA AJURWEDA Elżbieta Libiszewska-Kindler AJURWEDA AJURWEDA e-book ASTRUM M E D I A www.astrummedia.pl W R O C Ł A W Copyright e-book ASTRUM MEDIA Sp. z o.o. Wrocław Wszelkie prawa zastrzeżone Opracowanie
Bardziej szczegółowoTEST dla stanowisk robotniczych sprawdzający wiedzę z zakresu bhp
TEST dla stanowisk robotniczych sprawdzający wiedzę z zakresu bhp 1. Informacja o pracownikach wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy oraz o pracownikach wyznaczonych do wykonywania działań w zakresie
Bardziej szczegółowoPoz. 728. z dnia 19 czerwca 2012 r. w sprawie wykazu laboratoriów referencyjnych
Poz. 728 1) z dnia 19 czerwca 2012 r. w sprawie wykazu laboratoriów referencyjnych 2) 3) 1) 2) z 2011 r. Nr 106, poz. 622, Nr 122, poz. 696 i Nr 171, poz. 1016. 3) - i Nr 230, poz. 1511 oraz z 2011 r.
Bardziej szczegółowoEgzamin gimnazjalny. Biologia. Także w wersji online TRENING PRZED EGZAMINEM. Sprawdź, czy zdasz!
Egzamin gimnazjalny 3 Biologia TRENING PRZED EGZAMINEM Także w wersji online Sprawdź, czy zdasz! Spis treści Zestaw 1: Związki chemiczne budujące organizmy oraz pozyskiwanie i wykorzystywanie energii 5
Bardziej szczegółowo8. Scenariusz lekcji dla klasy IV-VI szkoły podstawowej i I klasy gimnazjum
8. Scenariusz lekcji dla klasy IV-VI szkoły podstawowej i I klasy gimnazjum Temat: Wybory żywieniowe produkty zalecane i niezalecane w żywieniu. Cel: Kształtowanie prawidłowych nawyków żywieniowych. Zdobyte
Bardziej szczegółowoAktywność fizyczna CEL/42/07/09. Aktywność fizyczna. Schemat postępowania w cukrzycy
CEL/42/07/09 Aktywność fizyczna Schemat postępowania w cukrzycy Aktywność fizyczna Ćwiczenia i gimnastyka są korzystne dla każdego, a w szczególności dla osób chorych na cukrzycę. Regularny ruch pomaga
Bardziej szczegółowoROLA SZKOŁY W PROFILAKTYCE OTYŁOŚCI DZIECI I MŁODZIEŻY Barbara Woynarowska Kierownik Zakładu Biomedycznych i Psychologicznych Podstaw Edukacji, Wydział Pedagogiczny UW Przewodnicząca Rady Programowej ds.
Bardziej szczegółowoMamo idę do przedszkola POKL.09.01.01-14-060/13 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Mamo idę do przedszkola POKL.09.01.01-14-060/13 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Szydłowo, dnia 16.02.2015 r. ZAPYTANIE OFERTOWE NR 2/POKL/2015
Bardziej szczegółowoPROGRAM ZAJĘĆ W RAMACH AKADEMII ZDROWEGO ŻYWIENIA. Opis. - praca z materiałami drukowanymi, - pogadanka, - dyskusja problemowa
PROGRAM ZAJĘĆ W RAMACH AKADEMII ZDROWEGO ŻYWIENIA Uwaga: Dopuszcza się modyfikację kolejności zaplanowanych tematów. Kolejne zajęcia Temat główny - Liczba godzin Metody prowadzenia zajęć: Opis 1 PODSTAWOWE
Bardziej szczegółowoDODATKI DO ŻYWNOŚCI Przyjaciel czy wróg?
DODATKI DO ŻYWNOŚCI Przyjaciel czy wróg? SUBSTANCJE DODATKOWE Substancje obce to takie substancje, które nie spełniają warunków określonych dla środków spożywczych i używek, a mogą znajdować się w nich
Bardziej szczegółowoOferta produktowa 2016
Oferta produktowa 2016 s t r o n a 2 Soki tłoczone Sogo Smaki: sok jabłkowy półsłodki, sok jabłkowy kwaśny, sok jabłkowo porzeczkowy, sok jabłkowo marchewkowy, sok jabłko-buraczek 250ml Moje Conieco Mieszanki
Bardziej szczegółowoPraktyczne zalecenia oraz wskazówki dotyczàce uk adania diety w celiakii
Praktyczne zalecenia oraz wskazówki dotyczàce uk adania diety w celiakii Katarzyna Wolnicka, Ewa Rychlik Jak wybieraç odpowiednie produkty i uk adaç jad ospis? Eliminacja glutenu z diety cz sto nie jest
Bardziej szczegółowoPrzetarg nieograniczony na sukcesywną dostawę artykułów żywnościowych dla Szkoły Podstawowej nr 312 im. Ewy Szelburg - Zarembiny
... Pieczęć wykonawcy FORMULARZ ASORTYMETOWO CENOWY Część 8: Pieczywo. 1 Chleb zwykły tradycyjny biały chleb pszenno-żytni 500g w składzie mąka pszenna, naturalny zakwas żytni szt 600 2 Chleb firmowy pszenno-żytni
Bardziej szczegółowoII edycja akcji Przedszkolak pełen zdrowia
II edycja akcji Przedszkolak pełen zdrowia Odporność wzmacniamy, bo o zdrowe żywienie i higienę dbamy I tydzień: Uświadomienie dzieciom, co oznaczają pojęcia : zdrowie i choroba. Jakie są objawy choroby
Bardziej szczegółowoSKLEPY I STOISKA Z CERTYFIKOWANĄ ŻYWNOŚCIĄ EKOLOGICZNĄ Kwiecień 2015
SKLEPY I STOISKA Z CERTYFIKOWANĄ ŻYWNOŚCIĄ EKOLOGICZNĄ Kwiecień 2015 Nazwa sklepu, adres Kontakt Asortyment Ul. Stawowa 29 43-300 Bielsko Biała Społem PSS SUPERSAM, pl. Kruczkowskiego 1, 41-902 Bytom Społem
Bardziej szczegółowoSpis treêci. 1. Wprowadzenie Barbara Bu hak-jachymczyk, Miros aw Jarosz... 15. 2. Energia Barbara Bu hak-jachymczyk... 32
Spis treêci 1. Wprowadzenie Barbara Bu hak-jachymczyk, Miros aw Jarosz.... 15 1.1. Rys historyczny rozwoju norm ywienia.............. 16 1.2. Wspó czesne metody opracowywania norm............ 19 1.3. Rodzaje
Bardziej szczegółowoPROTOKÓŁ Z WYBORU NAJKORZYSTNIEJSZEJ OFERTY
Warszawa 06 luty 2014 r. PROTOKÓŁ Z WYBORU NAJKORZYSTNIEJSZEJ OFERTY Dotyczy wyboru najkorzystniejszej oferty zgodnie z zasadą konkurencyjności w zakresie wykonania usługi cateringowej (kody CPV: KOD CPV
Bardziej szczegółowoDZIENNICZEK BIEŻĄCEGO NOTOWANIA (24godzinny)
DZIENNICZEK BIEŻĄCEGO NOTOWANIA (24godzinny) Moim celem jest zapoznanie się z Państwa zwyczajowym sposobem żywienia. Z uwagi na to, proszę Państwa o wypełnienie poniższego dzienniczka bieżącego notowania
Bardziej szczegółowoNormy wyżywienia Racje pokarmowe. Roman Cichon Katedra Żywienia i Dietetyki CM UMK Bydgoszcz 2015
Normy wyżywienia Racje pokarmowe Roman Cichon Katedra Żywienia i Dietetyki CM UMK Bydgoszcz 2015 1 Normy wyżywienia (zalecane racje pokarmowe) (recommended pattern of food use) dzienne zestawy produktów
Bardziej szczegółowoCukier w diecie ucznia
Warsztaty dla Rodziców i Opiekunów Cukier w diecie ucznia dr inż. Marta Jeruszka-Bielak Centrum Komunikacji Społecznej Urzędu m.st. Warszawy Definicja cukru w prezentacji W niniejszej prezentacji cukier
Bardziej szczegółowoOlej rzepakowy, jako paliwo do silników z zapłonem samoczynnym
Coraz częściej jako paliwo stosuje się biokomponenty powstałe z roślin oleistych. Nie mniej jednak właściwości fizykochemiczne oleju napędowego i oleju powstałego z roślin znacząco różnią się miedzy sobą.
Bardziej szczegółowoPolska-Warszawa: Usługi w zakresie napraw i konserwacji taboru kolejowego 2015/S 061-107085
1/6 Niniejsze ogłoszenie w witrynie TED: http://ted.europa.eu/udl?uri=ted:notice:107085-2015:text:pl:html Polska-Warszawa: Usługi w zakresie napraw i konserwacji taboru kolejowego 2015/S 061-107085 Przewozy
Bardziej szczegółowo