PARKINGÓW I MIEJSC POSTOJOWYCH NA MOP-ACH JAKO CZYNNIK W DROGOWYM TRANSPORCIE TOWARÓW NIEBEZPIECZNYCH

Transkrypt

1 PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 114 Transport 2016 Politechnika Warszawska, W Transportu PARKINGÓW I MIEJSC POSTOJOWYCH NA MOP-ACH JAKO CZYNNIK W DROGOWYM TRANSPORCIE TOWARÓW NIEBEZPIECZNYCH : marzec 2016 Streszczenie: W artykule omówiono ADR oraz miejsc postojowych na MOP-ach ( ) przy drogach ekspresowych i autostradach, porcie towarów niebezpiecznych. Brak zapewniania zaistnienia zdarzenia ni w systemie rzewozu towarów niebezpiecznych i w procesie generowania optymalnej trasy przewozu z punktu widzenia minimalizacji strat. towary niebezpieczne, parkingi, stres, wypadek 1. WPROWADZENIE Transport, zatrudnia ponad 11 mln ludzi [11]. skich wynosi 4,8 %, tj. 548 mld euro [11]. przypada na transport drogowy. W 2012 r. prze onokilometrów (tkm), z czego ansportem drogowym [10 niku wykonywanej pracy przewozowej (222,3 mln tkm) zaraz za Niemcami (307 mln tkm). Taka sytuacja warunkuje coroczny wzrost kich jednostkach transportu drogow % w roku ]. Jednym z, to-

2 20 Sylwia czkowska, Iwona Grabarek, - 58% [14]. Drugie miejsce zajmuje transport kolejowy - 25 % i pomimo jego wielu zalet, m.in.: zdol- przy relatywnie niskich stawkach prze- - [13] spadek iebezpiecznych. Szc przedstawiono na rys gdzie : 1, 2, 3, 6.1, 8, 9 oznacza klasy przewozów towarów niebezpiecznych Rys. 1. Przewóz towarów niebezpiecznych w tys. ton transportem kolejowym ziomie. W porównaniu z transportem drogowym, tej masy przewiezionych towarów, szczególnie dla klasy 3, co przedstawia rys gdzie : 1, 2, 3, 6.1, 8, 9 oznacza klasy przewozów towarów niebezpiecznych. Rys. 2. Przewóz towarów niebezpiecznych w tys. ton transportem drogowym stwa Operacji Transportowych

3 MOP- 21, co w przypadku uwolnienia do otoczenia, - 5]. W przypadku przewozu towarów niebezpiecznych transportem drogowym de uszkodzenie cysterny odnych, wód powierzchniowych [2,5]. K u. 8], warunki techniczne. M zatem miejsc postojowych na parkingach parkingów, na które pojazdy uszkodzone. Problem braku gów, przeprowadzonych a do tego miejsca nieodpowiednio przystosowane [1,2]. Zatrzy- w autorskim modelu lingwistycz-, opisanym 2, 3, 4]. miejscach do tego przystosowanych narusza dodatkowo ach oraz miejsc parkingowych dla uszk [2,3], Walidacja czywistego, zatem w tego zagadnienia, czyli obecnego stanu infrastruktury parkingowej. stanu tzw. MOP-ów,, usytuowanych przy drogach ekspresowych i autostradach bezpieczne oraz parkingów, kutkach. Ponadto, omówiono kryteria projektowa-

4 22 Sylwia czkowska, Iwona Grabarek 2. KRYTERIA PROJEKTOWANIA PARKINGÓW ORAZ MIEJSC POSTOJOWYCH DLA TOWARÓW NIEBEZPIECZNYCH Potrzeba przemieszczania ludzi i transportem drogowym, towary niebezpieczne, wymaga Po- Wraz z rozwojem infrastruktury drogowej w kraju, przy auto-, czyli tzw. MOP-y, Na MOP-ach po dwa miejsca postojowe dla pojazdów z towarami niebezpiecznymi a szcze WYMAGANIA D MOPACH MOP- [7,13]: MOP I o funkcji zenia nie w obiekty malej gastronomii, MOP II o funkcji wypoczynkowo- miczno- potrzeb informacji turystycznej, MOP III o funkcji wypoczynkowo- manewrowe, sanitariaty, u -handlowe, obiekty noclegowe i od potrzeb obiekty biur turystycznych. -u orientacyjnie kategorii: MOP I ha, MOP II ha, MOP III ha. Dz.U [7 ] w paragra- W celu zapew- podczas postoju wymagania dla stanowisk postojowych m.in.: usytuowanie postojowych dla innych pojazdów, mniejsza, wymagany jest wania i neutralizacji wycieków niebezpiecznych substancji a nawierzchnia stanowiska

5 MOP- 23 nych do g wybrane cyjnych czyli przy autostradach i drogach ekspresowych, na których wyznaczono miejsca W przypadku, kiedy na drodze dojdzie do uszkodzenia owego pojazdu, np. rozszczelnienia w wyniku wypadku lub innego zdarzenia, na inny parking, specjalnie do tego przystosow z dnia 13 listopada 2012 r. [8]. rozdziale., NA KTÓRE USUWANE CE TOWARY NIEBEZPIECZNE Wspomniane dla miejsc W wymaga- naczone dla [8] co najmniej 30 m 20 m szero- W przypadku, kiedy co najmniej jedno stanowisko po- po- tuowane m od rowów, studz powinno ri terenu, na którym przewidziany jest parking nowiska. Jest to bardzo istotne z Zarówno miejsc i zawartymi ]. niebe 3 /s lub zapas

6 24 Sylwia czkowska, Iwona Grabarek ANALIZA STANU PARKINGÓW ORAZ MIEJSC POSTOJOWYCH NA MOPACH DLA TOWARÓW NIEBEZPIECZNYCH Obecnie w Unii Europejskiej istnieje problem miejsc parkingowych dla niebezpieczne. W referacie dokonano analizy -ach dla towarów niebezpiecznych w Polsce w, oraz badania ankietowoekspertowe.. Kierowcy - eksperci w przeprowadzanych badaniach ankietowych trudno lezieniem wolnego miejsca postojowego, szczególnie w okresie wakacyjnym, np. w Niemczech. iewyznaczo- stres, który, jakim jest wypadek. parkingów, na które w. [6 iwych parkingów. Inspekcji Transportu Drogowego, która w wyniku, parking. W 2015 r. w wyniku prac badawczych prowadzonych przez Europejskie Stowarzyszenie, opracowano raport z wykazem istnie- Badania, o z 14 do 39 [9]. Miejsca gdzie wyznaczono parkingi zaprezentowano na rysunku 3. Najgorsza syt - uwane uszkodzone pojazdy, lecz w - -

7 MOP- 25 acji jazdy i zdeponowaniu pojazdu w sytuacji, kiedy pojazd. Rys. 3. Mapa parkingów, niebezpieczne ]. -ów, gdzie co najmniej dwa miejsca postojowe dla ADR-ów. Z wykaz przy drogach ekspresowych i autostradach, tylko 107 posiada miejsca przeznaczone dla samochodów z towarami niebezpiecznymi. Z czego zaledw [12]., w Polsce, na które. Ponadto, ewidentny brak miejsc postojowych przy ów szczególnie niebezpiecznych. snych eksperci wskazali czynniki stresogen gd, nika to z czasu pracy a na danym obszarze n a.

8 26 Sylwia czkowska, Iwona Grabarek to towarów niebezpiecznych. Przeprowadzona analiza na wybranej trasie przewozu towarów niebezpiecznych, miejsc postojowych dla ADR-ów na MOPach, w oparciu o akty prawne. 4. KONCEPCJA OCENY MIEJSC POSTOJOWYCH NA -ÓW przy autostradach i drogach ekspresowych dla towarów niebezpiecznych Autorzy opracowali formularz oceny parkingów, Formularz oceny Wybrana trasa: Czy na parkingu jest miejsce postojowe dla ADR-ów? Liczba miejsc: przy autostradach i drogach ekspresowych 10 m od rowów, studzienek od stanowisk postojowych dla innych pojazdów Warunki techniczne neutralizacji wycieków niebezpiecznych substancji Doprowadzony dojazd o Wymiary stanowiska 10 m x3 m 30 m x 4 m Informacje dodatkowe -ów: TAK Tablica 1 NIE

9 MOP- 27 Na podstawie formularza autostrad i dróg ekspresowych, gdzie Ocena zostanie przeprowadzona na podstawie obserwacji, inf ców. W efekcie zostanie opracowany wykaz parkingów z miejscami postojowymi dla towa- 5. PODSUMOWANIE System monitorowania przewozu towarów niebezpiecznych powinien malne ryzyko i tym samym minimalne straty, uwarunkowany jest wieloma czynnikami ni niebezpiecznych. miejsca postojowe dla pojazdów z towarami niebezpiecznymi - dane statystyczne, wyniki kontroli NIK- Zebrane informacje modelowaniu ryzyka w transporcie towarów niebezpiecznych dek transportu. Zdefiniowane trasy iwych scenariuszy powypadkowych jest towar niebezpieczny doprow opracowania modelu liwia generowanie optymalnych tras przewozu z punktu widzenia minimalizacji ryzyka, a tym samym strat. kingów dla tego rodzaju nych. Bibliografia 1. -ekspertowych w przewozach ADR- 2. doktorska, Oficyna Wydawnicza PW, Warszawa 2014.

10 28 Sylwia czkowska, Iwona Grabarek 3. opartej na wiedzy, Komitet Ergonomii PAN, Warszawa 2012, ss S., Grabarek I.: Czynnik ludzki w ocenie ryzyka w transporcie towarów niebezpiecznych, 5. Ite -Radom przewozu towarów niebezpiecznych, KKT /2011, nr ewid.: 178/2011/P/11/061/KIN, bu r zeszy 31-43, AVAILABILITY OF PARKING SPACES AND TRUCK PARKING AREAS AS A SAFETY DETERMINANT OF THE ROAD TRANSPORT OF DANGEROUS GOODS Summary: In the article the availability of parking spaces for damaged vehicles carrying dangerous goods and Truck Parking Areas, placed by expressways and motorways, has been discussed, as well as its impact on safety of this kind of transport. The lack of the above-mentioned infrastructure causes driver s stress, which consequently lowers his level of psycho-physical efficiency and may lead to an accident. Furthermore, these vehicles can pose a threat to other road users. This safety aspect will be taken into account in the safety monitoring system of dangerous goods transport and in the process of generating the optimum transport route from the point of view of losses minimization Keywords: dangerous goods, truck parking area, stress, accident.