PIONEER. Naczynia połączone. Nie tylko złoty Zalety funduszy denominowanych w walutach obcych
|
|
- Alojzy Michałowski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Wydarzenia, Wiedza, Edukacja PaźdZiernik 2012 PIONEER Naczynia połączone Inflacja, stopy procentowe, PKB jak wpływają na wyniki inwestycji? Nie tylko złoty Zalety funduszy denominowanych w walutach obcych obligacje Korporacyjne wywiad z Michałem Stawickim, dyrektorem Zespołu Zarządzania Portfelami Papierów Dłużnych, Pioneer Pekao Investment Management S.A.
2 Foto okładka: East News, Foto: Shutterstock.com Szanowni Państwo! Rozpoczynamy wspólnie kolejną, trzecią już, dekadę obecności Pioneera w Polsce. Mimo wielu niewiadomych i wyzwań stojących przed globalną i polską gospodarką jedno możemy Państwu obiecać. Niezależnie od koniunktury będziemy, tak jak dotychczas, dokładać wszelkich starań, by Państwa inwestycje były jak najefektywniej zarządzane. W niepewnych czasach sprawdza się zasada dywersyfikacji portfela pomiędzy fundusze inwestujące w różne klasy aktywów. Dlatego w tym numerze Magazynu prezentujemy produkty, które mogą stanowić cenne uzupełnienie zdywersyfikowanej strategii: subfundusz Pioneer Obligacji Dynamiczna Alokacja 2 (umożliwiający inwestycje na atrakcyjnym rynku obligacji korporacyjnych, o którego specyfice szerzej mówi w wywiadzie Michał Stawicki, dyrektor Zespołu Zarządzania Portfelami Papierów Dłużnych), a także fundusz Pioneer Zmiennej Alokacji Rynku Polskiego SFIO. Tradycyjnie dużo miejsca poświęcamy edukacji, przede wszystkim uświadomieniu jak skomplikowane relacje pomiędzy zjawiskami i wskaźnikami makroekonomicznymi wpływają na wynik inwestycji. Pokazujemy, jak ekonomii uczyć najmłodszych. Przybliżamy również sylwetkę wielkiego przyjaciela naszego kraju maharadżę Jama Saheba Digvijaya Sinhjego, który ocalił podczas drugiej wojny światowej tysiąc polskich dzieci. Życzymy miłej lektury! Spis treści Z RYNKU 2 W telegraficznym skrócie 4 Wciąż dużo niewiadomych 8 Obligacje korporacyjne wywiad z Michałem Stawickim, dyrektorem Zespołu Zarządzania Portfelami Papierów Dłużnych Pioneer Pekao Investment Management 12 Naczynia połączone 14 Eurodylemat PORADNIK 16 Szkoła inwestycji 18 Nie tylko złoty OFERTA PIONEER 20 Inwestycja w firmy i miasta 22 Na dobrą i złą pogodę SYLWETKA 24 Polski maharadża FAQ 27 Klient pyta, COK odpowiada FELIETON 28 Wiedza i zaufanie Pioneer. Wydarzenia, Wiedza, Edukacja ; Właściciel: Pioneer Pekao Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A., ul. Marynarska 15, Warszawa; Wydawca:, ul. Nowogrodzka 42, Warszawa, tel.: , faks: , biuro@cppolska.com.pl, 1
3 Z RYNKU Z RYNKU Bezpiecznie jak w (polskim) banku Juan bliżej złotego? W analizie makroekonomicznej (na str. 7) odnotowujemy fakt wprowadzenia bezpośredniej wymiany juana i jena. Również Narodowy Bank Polski jest otwarty na rozmowy ze stroną chińską o wymienialności juana na złotówki donosi PAIiIZ, powołując się na członka zarządu NBP, Andrzeja Raczkę. Eksperci są zgodni, że taki ruch mógłby przyciągnąć do Polski przedsiębiorców i turystów z Państwa Środka. Jubileusz małej giełdy NewConnect, rynek mniejszych, innowacyjnych spółek, ma już pięć lat. W tym czasie wyrósł na drugi co do wielkości rynek alternatywny w Europie, a liczba notowanych spółek wzrosła z 5 do 411 (dane z końca sierpnia 2012 roku, źródło: NewConnect). Łączna wartość wszystkich notowanych na rynku podmiotów przekroczyła 8 mld zł. Połowę pierwszej dziesiątki najbezpieczniejszych banków w regionie Europy Środkowo-Wschodniej stanowią instytucje z Polski wynika z najnowszego zestawienia magazynu Global Finance. Ranking powstał na podstawie oceny długoterminowych ratingów kredytowych agencji Moody s, Standard&Poor s oraz Fitch, z uwzględnieniem całkowitych aktywów banków. Global Finance opublikował też kolejną edycję zestawienia największych banków świata w pierwszej 50. nie ma żadnej instytucji z Europy Środkowo-Wschodniej. Internet już oczywisty Kody QR bez tajemnic Kody złożone z białych i czarnych kwadratów są coraz częściej używane w materiałach informacyjnych i reklamowych. Ich wygoda zjednuje im wielu zwolenników. Jak można korzystać z tego rozwiązania? Integracja przez sport 2 Choć stworzone w Japonii kody QR mają już blisko 20 lat, upowszechniły się dopiero z rozwojem segmentu smartfonów. Czarno-biały kod kryje w sobie informację najczęściej jest to adres internetowy, wizytówka, telefon lub . Nie trzeba już zapamiętywać bądź zapisywać danych, wystarczy zrobić telefonem zdjęcie kodu, by odczytać np. adres interesującej nas witryny i od razu otworzyć ją w przeglądarce telefonu. Polska warta prawie pół biliona dolarów Najdroższą marką państwa pozostają Stany Zjednoczone, warte 14,6 bln dolarów, ale Polska odnotowała największy wzrost (o 75%) spośród 20. najcenniejszych krajów wynika z rankingu Brand Finance. Wartość marki naszego kraju oszacowano na 472 mld dolarów. Brand Finance szacował wartość marek państw na podstawie analizy czynników ekonomicznych, demograficznych oraz politycznych. Bardzo wysoką dynamiką wzrostu wartości może pochwalić się też marka Chin, która po wzroście o 61%, do 4,8 bln dolarów zepchnęła na trzecie miejsce Niemcy (3,9 bln dolarów). W pierwszej dwudziestce najcenniejszych marek tylko dwa kraje odnotowały spadek borykające się z problemem zadłużeniowym Hiszpania (warta o jedną czwartą mniej) i Włochy (spadek o 30%). Foto: Shutterstock.com W dniach września Szczecin już po raz dwudziesty gościł światowych i polskich tenisistów. Stałym punktem turnieju Pekao Szczecin Open jest Pioneer Kids Open, podczas którego młodzi miłośnicy tenisa mają możliwość zagrania z zawodnikami głównego turnieju. W programie są też konkursy dla szkół oraz co szczególnie ważne turniej dzieci n iepe ł nospraw nych, dla których sport i zabawa są najlepszą formą integracji. Kody krok po kroku: Należy ściągnąć odpowiednią aplikację na swój smartfon w menu szukaj App Store (iphone) czy Google Play (telefony z systemem Android) wystarczy wpisać QR i wyświetli się lista wielu, w tym bezpłatnych, aplikacji umożliwiających skanowanie kodów. Po uruchomieniu aplikacji automatycznie włączy się funkcja aparatu fotograficznego należy skierować obiektyw na kod QR i pozwolić aparatowi ustawić ostrość. Zeskanowany kod natychmiast odsłania swoją zawartość można wejść pod ukryty adres internetowy, dodać wizytówkę do książki adresowej, wysłać , etc. W aktualnym numerze Magazynu znajdą Państwo kody kierujące do portalu Magazynu (na powyższym zdjęciu) oraz stron z dodatkowymi informacjami o subfunduszu Pioneer Obligacji Dynamiczna Alokacja 2 (str. 20) oraz funduszu Pioneer Zmiennej Alokacji Rynku Polskiego SFIO (str. 22). Zachęcamy do skanowania i lektury! Z internetu korzystają niemal wszyscy dorośli Polacy mający wyższe wykształcenie i ponad dwie trzecie ankietowanych z wykształceniem średnim podał CBOS (czerwiec 2012). Jesteśmy entuzjastami nowych technologii ponad połowa badanych (53%) uważa, że dzięki rozwojowi internetu i telefonii komórkowej świat staje się lepszy. Już dwie trzecie użytkowników (64%, wzrost o blisko 20 punktów procentowych w ciągu dwóch ostatnich lat) łączy się z siecią bezprzewodowo, korzystając z urządzeń mobilnych (laptopa, tabletu, telefonu komórkowego). 3
4 z rynku z rynku Wciąż dużo niewiadomych Ostatnie miesiące przez wielu uczestników rynku zostaną zapamiętane głównie za sprawą kłopotów gospodarczych poszczególnych państw strefy euro, rosnącego dynamicznie kursu amerykańskiego dolara oraz najważniejszego właściwie od lat wydarzenia w Polsce organizacji wspólnie z Ukrainą Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej Euro Euro 2012, które wzbudziło wśród Polaków i gości z całego świata wiele pozytywnych emocji i okazało się również sporym sukcesem organizacyjnym, miało również swoją drugą stronę medalu: kłopoty finansowe niektórych firm zaangażowanych w przedsięwzięcia inwestycyjne związane z przygotowaniami i organizacją tego wielkiego sportowego wydarzenia. Płowiejąca zielona wyspa Patrząc z szerszej perspektywy na aktualny stan polskiej gospodarki, widać wyraźnie, że zielona wyspa, którą przez długi czas byliśmy, wyraźnie płowieje. Ostatnie dane makroekonomiczne na pewno nie zachwycają. Czerwcowe i lipcowe odczyty polskiej produkcji przemysłowej potwierdzają słabnącą kondycję naszej gospodarki., a wskaźnik r/r na poziomie 1,2% sugeruje, że w najbliższych miesiącach możemy zaobserwować nawet wartości ujemne. Dane dotyczące sprzedaży detalicznej (wzrost o 7% r/r) i stopy bezrobocia (powyżej 12%) w Polsce też nie są ostatnio porywające i potwierdzają trwające spowolnienie gospodarcze. Zamrożenie czy nawet pogorszenie stanu budżetów gospodarstw domowych, spowodowane brakiem poprawy sytuacji na krajowym rynku pracy, i relatywnie słaby wzrost wynagrodzeń nie napawają optymizmem i nie zapowiadają poprawy sytuacji. Stopy w górę Polskiej gospodarce nie pomogło również podniesienie w maju przez Radę Polityki Pieniężnej głównej stopy procentowej (do poziomu 4,75%), mimo że wielu ekonomistów było zdania, iż nie ma ku temu przesłanek. Podwyżkę sugerowały, co prawda, wypowiedzi poszczególnych członków Rady, ale rynek nie do końca wierzył w realizację takiego scenariusza. Warto w tym miejscu przypomnieć, że poprzednią podwyżkę mieliśmy ponad rok temu, w czerwcu 2011 roku. Co ciekawe, Rady nie powstrzymały przed tym ruchem ani publikacja słabszych danych makroekonomicznych z polskiej gospodarki, np. produkcji przemysłowej czy spadku dynamiki PKB w I kwartale tego roku (3,5% r/r wobec 4,4% r/r w IV kwartale 2011 roku), ani też spadek wskaźnika inflacji poniżej 4%. Dziś, w kontekście coraz słabszych danych makroekonomicznych, również członkowie RPP wypowiadają się w dużo łagodniejszym tonie, co sugeruje, że czas obniżek nadchodzi dużymi krokami. Nie bez znaczenia dla podsumowania ostatnich kilku miesięcy bieżącego roku jest wciąż trudna sytuacja gospodarcza kilku krajów strefy euro, która ma duże przełożenie na to, co się dzieje na krajowym rynku kapitałowym. Podobnie jak w 2011 roku, cały czas byliśmy i jesteśmy świadkami problemów zadłużeniowych takich krajów jak Grecja, Hiszpania, Portugalia, Włochy czy nawet Francja. Dodatkowo dużo stresu przyniosły inwestorom przeprowadzane w tym czasie greckie wybory parlamentarne oraz wybory prezydenckie we Francji. Wdrażane drastyczne programy oszczędnościowe, mające na celu zmniejszenie poziomu zadłużenia poszczególnych krajów strefy euro, powodują nie tylko coraz powszechniejsze zjawisko recesji, ale Po względnym uspokojeniu sytuacji na scenie greckiej zaraz inwestorzy wyszukali, a raczej odkopali inny temat, tzn. Hiszpanię. Foto: Forum Foto: Archiwum mają również duże przełożenie na kwestie społeczne. Euroniepewność Mocny wzrost stopy bezrobocia, nie tylko w krajach koszyka PIIGS, spotkał się z dużym oporem społeczeństw w zakresie dalszego wdrażania reform oszczędnościowych, co poparło zresztą wielu polityków europejskich. Uruchomione dotychczas dwie transze pożyczkowe Europejskiego Banku Centralnego uspokoiły rynki, ale nie miały większego przełożenia na realizowany w krajach europejskich poziom konsumpcji. Pozyskane przez banki środki nie zostały użyte do zintensyfikowania np. akcji kredytowej, ale w głównej mierze do poprawienia płynności w europejskim systemie finansowym, który cały czas boryka się z dużymi problemami. Pewną nadzieję dała za to uczestnikom rynku przeprowadzona w czerwcu przez EBC obniżka głównej stopy procentowej z poziomu 1% do 0,75% i duże prawdopodobieństwo kontynuacji tego cyklu. Wraz z początkiem maja i wyborami prezydenckimi we Francji oraz wyborami parlamentarnymi w Grecji ryzyko starcia na scenie politycznej Europy zwolenników wdrażania dotychczasowych programów oszczędnościowych i twardej polityki EBC ze zwolennikami rozwiązań prowzrostowych (zwolennicy zwiększonych wydatków) właściwie się zmaterializowało. Wynik obydwu wyborów, zgodnie z oczekiwaniami analityków, został przyjęty przez inwestorów dosyć chłodno i zauważalnie rozchwiał rynki akcji oraz rynek pary walutowej EUR/USD. Największym zagrożeniem dla rynków były wyniki wyborów greckich i nieudane próby utworzenia rządu po pierwszych wyborach. Brak zauważalnego faworyta w wynikach majowych wyborów spowodował duże zamieszanie na greckiej scenie politycznej. Najpierw Antonis Samaras, przywódca zwycięskiej partii konserwatywnej, zrezygnował z misji tworzenia nowego rządu, później zrobił to Alexis Cipras, lider SYRIZY (skrajnej lewicy), Premier Hiszpanii Mariano Rajoy któremu została przekazana misja utworzenia rządu, a na końcu tej próby podjął się socjalistyczny PASOK. Wszystkie próby były nieudane i skutkowały rozpisaniem nowych wyborów parlamentarnych, które odbyły się w połowie czerwca. Ostatecznie Konserwatywnej Nowej Demokracji (która wygrała wybory w czerwcu) udało się tym razem z lewicowymi partiami PASOK i Demokratyczną Lewicą utworzyć nowy rząd koalicyjny. Jeden czynnik ryzyka rynkowego na jakiś czas uległ więc dematerializacji, chociaż obawy o losy Grecji i jej miejsce w strefie euro cały czas pozostają aktualne. Polityka w grze Do wspomnianych problemów greckich dołożył się również nowy prezydent Francji, wybrany z początkiem maja. Początkowe wypowiedzi François Hollande a o odrzuceniu unijnego paktu fiskalnego wzbudziły dodatkowy popłoch na rynkach finansowych. Wystarczyło zestawić wypowiedzi nowego prezydenta Francji, dotyczące wydatków rządowych w celu podbicia tempa wzrostu gospodarczego czy też pompowania pieniędzy przez Europejski Bank Centralny z dotychczasowym twardym stanowiskiem Niemiec w tej sprawie i już było wiadomo, że lekko nie będzie. Zakończony unijnym szczytem czerwiec przyniósł zgodnie z oczekiwaniami analityków zmiękczenie pozycji negocjacyjnych po obu stronach barykady, co skutkowało kompromisem zarówno w zakresie wdrażania potrzebnych reform, jak i deklaracji co do wspomagania działań prowzrostowych. Efekty całego zamieszania na europejskiej scenie politycznej było widać 4 5
5 z rynku również na rynku europejskiego długu rentowność długoterminowych obligacji hiszpańskich osiągnęła najpierw poziom 6,5%, później 7%, a w pewnym momencie nawet 7,5%. Mocno wzrosła również rentowność długu włoskiego, która w pewnym momencie znacząco przekroczyła poziom 6%. Hiszpania znowu pod lupą Po względnym uspokojeniu sytuacji na scenie greckiej zaraz inwestorzy wyszukali, a raczej odkopali inny temat tzn. Hiszpanię. W kwietniu agencja ratingowa Standard & Poor s obniżyła rating kredytowy tego kraju z poziomu A na BBB z perspektywą negatywną. Dodatkowo agencja wskazała, że istnieje poważne ryzyko dalszego zadłużania się Hiszpanii i że rząd prawdopodobnie będzie musiał wesprzeć finansowo zagrożone upadkiem banki. Kolejna była agencja Fitch, która w następnym miesiącu obniżyła rating Hiszpanii o trzy stopnie do poziomu BBB i oszacowała, że tamtejsze Najważniejsze wskaźniki makroekonomiczne banki wymagają dokapitalizowania w wysokości mld euro. Później pojawiły się szacunki agencji Standards & Poor s, wskazujące, że potrzeby hiszpańskich banków to mld euro, a zaraz potem gorące plotki o tym, że Hiszpania wystąpi o taką pomoc i ją prawdopodobnie dostanie. Faktycznie tak się stało w jeden z czerwcowych weekendów wniosek Hiszpanii o przyznanie hiszpańskiemu sektorowi bankowemu pomocy w wysokości do 100 miliardów euro został zaakceptowany przez ministrów gospodarki i finansów strefy euro, a chwilę później Hiszpania złożyła formalny wniosek o wsparcie hiszpańskich banków funduszami unijnymi. Szczyt bez przełomu Po tych wszystkich wydarzeniach inwestorzy z dużą niecierpliwością wyczekiwali na wspomniany już czerwcowy szczyt unijny w Brukseli, który poprzedzony był wieloma minispotkaniami, głównie w gronie przywódców Włoch, Niemiec, Hiszpanii czy Francji oraz deklaracjami prowadzenia polityki prowzrostowej, ale również i konkretnych kwot, np mld euro (1% europejskiego PKB), które miałyby być przeznaczone na pobudzenie gospodarki. Pieniądze miałyby pochodzić z niewydanych funduszy z budżetu UE, Europejskiego Banku Inwestycyjnego oraz nowych unijnych obligacji projektowych (które cały czas są efektem negocjacji). Sam unijny szczyt, choć odebrany przez inwestorów pozytywnie (europejskie indeksy giełdowe wzrosły), nie przyniósł tak naprawdę żadnych przełomowych decyzji. Przede wszystkim przedstawiciele strefy euro zgodzili się udzielić pomocy Hiszpanii i Włochom, które po Grecji są języczkiem u wagi, jeżeli chodzi o kłopoty zadłużeniowe krajów strefy euro. Ważnym uzgodnieniem była też decyzja o tym, że będzie można pożyczać pieniądze bezpośrednio zagrożonym bankom. W oparciu PKB (r/r, w %) inflacja (r/r, w %) deficyt budżetowy (r/r, jako % PKB) * 2013* * 2013* * 2013* Kraje rozwinięte Stany Zjednoczone Strefa euro Niemcy Francja Włochy Hiszpania Wielka Brytania Szwajcaria Japonia Kraje rozwijające się Europa Środkowo-Wschodnia Rosja Polska Czechy Węgry Turcja Chiny Foto: Forum o dotychczasowe zasady pomoc finansowa, np. przeznaczona dla sektora bankowego, formalnie udzielana była rządowi danego państwa, a dopiero za jego pośrednictwem bankom. Według czerwcowych ustaleń będzie można to realizować bezpośrednio, co powinno przyspieszyć cały proces. Osiągnięto również porozumienie w sprawie ustanowienia do końca bieżącego roku wspólnego nadzoru nad bankami. Brak na razie jednak szczegółów tego rozwiązania poza ogólnym stwierdzeniem, że strukturę i zasady działania wspólnego nadzoru przygotuje jak najszybciej Europejski Bank Centralny. Obecnie za największy czynnik prowzrostowy inwestorzy uznają chyba koncepcję przyznania licencji bankowej Europejskiemu Mechanizmowi Stabilizacyjnemu, co mogłoby przez możliwą skalę działania takiego podmiotu (pożyczki czy gwarancje dla europejskich banków) definitywnie uspokoić sytuację na europejskim rynku długu i zakończyć kryzys zadłużeniowy w strefie euro. Jen i juan między sobą Zauważalnie wolniej, ale wciąż dynamicznie, rozwijają się Chiny, których wzrost PKB w II kwartale 2012 roku wyniósł 7,6%. Rząd chiński, walcząc ze spowalniającą dynamiką swojej gospodarki, kontynuował politykę obniżania Zauważalnie wolniej, ale wciąż dynamicznie, rozwijają się Chiny, których wzrost PKB w II kwartale 2012 roku wyniósł 7,6%. stopy rezerw obowiązkowych dla banków, a dodatkowo zdecydował się po raz pierwszy od długiego już czasu na cięcia poziomu głównej stopy kredytowej. Władze Chin podjęły też działania mające na celu pobudzenie w większym niż dotychczas stopniu konsumpcji wewnętrznej. Podjęte działania powinny utrzymać chińską gospodarkę w drugiej połowie roku powyżej poziomu 7% (dynamika roczna PKB). Do wartych uwagi informacji, które w długim terminie mogą mieć duże przełożenie na zjawiska zachodzące w gospodarce światowej, należy zaliczyć rozpoczęcie przez Chiny i Japonię (czyli drugą i trzecią największą gospodarkę na świecie) bezpośredniej wymiany walut, jena i juana, na rynkach w Tokio i Szanghaju. Bezpośrednia wymiana oznacza, że chińskie i japońskie firmy będą wymieniały środki z jenów na juany i odwrotnie bez pierwotnego przeliczania na amerykańskie dolary, co może mieć swoje konsekwencje w osłabieniu amerykańskiego dolara, jako głównej waluty światowej wymiany handlowej. Po pierwsze płynność Wysoka zmienność, którą mogliśmy obserwować w pierwszych siedmiu czy ośmiu miesiącach tego roku, może być kontynuowana, głównie za sprawą wielu nowych niewiadomych, które mogą z rynku mieć wpływ na gospodarkę światową i poszczególne rynki. Nie bez znaczenia dla dalszego rozwoju wydarzeń jest oczywiście również słabnąca kondycja całej gospodarki światowej. Poprawa płynności w sektorze finansowym realizowana za pośrednictwem głównych banków centralnych nadal jest, w naszej opinii, najważniejszym czynnikiem prowzrostowym w średnim i długim terminie. W drugim kwartale zarówno Chiński Bank Ludowy, jak i Europejski Bank Centralny zdecydowały się obniżyć poziom głównych stóp procentowych, a w USA, głównie za sprawą słabnących danych makroekonomicznych, oczekuje się kolejnej rundy programu Quantitative Easing (QE3). To działania, które prędzej czy później będą miały swoje pozytywne przełożenie na rynki. Czynniki ryzyka, które obecnie warto brać pod uwagę to siła amerykańskiego dolara, mająca swoje negatywne przełożenie na zachowanie się cen surowców strategicznych, dalsze osłabianie się tempa wzrostu chińskiej gospodarki i ewentualnie gospodarki amerykańskiej oraz odłożony w czasie, ale wciąż możliwy do zmaterializowania się scenariusz rozpadu strefy euro. Warto jednak pamiętać, że wraz z postępującymi kłopotami strefy euro słabnie też europejska waluta, co w średnim i długim terminie może mieć jednak swoje pozytywne przełożenie na odrodzenie się europejskiego eksportu, a tym samym pobudzenie wzrostu gospodarczego całej tej strefy. Piotr Szulec dyrektor ds. komunikacji inwestycyjnej Pioneer Pekao Investment Management S.A. Komentarz przygotowano 24 sierpnia 2012 roku. Źródło: UniCredit, dane z sierpnia 2012 roku; prognoza* 6 7
6 z rynku z rynku Obligacje korporacyjne Obecnie w inwestowaniu w obligacje korporacyjne najważniejsze jest dla nas bezpieczeństwo. Bardziej niż na poszczególnych sektorach chcemy koncentrować się na poszczególnych emitentach z dobrą sytuacją finansową i oferujących obligacje zabezpieczone tłumaczy Michał Stawicki, dyrektor Zespołu Zarządzania Portfelami Papierów Dłużnych Pioneer Pekao Investment Management. Pioneer Pekao TFI S.A.: Obligacje korporacyjne w ostatnim czasie należą do klasy aktywów, której sporo miejsca poświęcają media. W szczególności dużo mówi się o spółkach z sektora budowlanego. Jakie jest nasze stanowisko odnośnie do inwestowania w tę klasę aktywów? Gdy na początku 2012 roku prezentowaliśmy nasz scenariusz rozwoju wydarzeń na rynku, uznaliśmy, że obligacje korporacyjne będą jedną z ciekawszych i bardziej zyskownych klas aktywów. Dziś widać, że strategia ta była słuszna i te z naszych funduszy, które bardziej agresywnie inwestowały na rynku obligacji korporacyjnych, osiągnęły dobre wyniki inwestycyjne. Wyniki te zostały osiągnięte, pomimo tego, że na rynku doszło do kilku upadłości firm emitujących obligacje. Czy po ostatnich problemach ze spółkami z sektora budowlanego coś się zmieniło odnośnie do sposobu zarządzania funduszami inwestującymi w obligacje korporacyjne? Nie. Odkąd zaczęliśmy inwestować w obligacje przedsiębiorstw, liczyliśmy się z tym, że będą występowały takie sytuacje jak obecne kłopoty spółek z sektora budowlanego. To normalne, że co jakiś czas pojawiają się emitenci, których kondycja finansowa z różnych powodów pogarsza się i mają oni problemy z regulowaniem swoich zobowiązań. Tak działa i będzie działał ten rynek. Kupując obligacje przedsiębiorstwa, otrzymujemy wyższe oprocentowanie kosztem wyższego ryzyka. Ważne jest, aby inwestować na tym rynku zgodnie ze sztuką. Nasz proces inwestycyjny od początku oparty był na tych zasadach. Najważniejsze jest to, aby fundusz inwestujący w obligacje przedsiębiorstw, pomimo pewnych perturbacji i zamieszania rynkowego, na koniec dał lepszy wynik niż fundusz inwestujący tylko w obligacje skarbowe. Problemem naszego rynku obligacji korporacyjnych jest ograniczona płynność. Kupując obligacje korporacyjne, musimy przyjąć założenie, że będziemy mieć je w portfelu do terminu wykupu. Skoro papiery komercyjne mają ograniczoną płynność, to po co właściwie są kupowane do portfeli funduszy? Kwestia ograniczonej płynności tych instrumentów wynika w dużej mierze z niedojrzałości jeszcze tego segmentu rynku w Polsce. W krajach rozwiniętych nie ma tego typu problemów, rynki obligacji przedsiębiorstw są naturalną częścią rynku finansowego. W ostatnim czasie widzieliśmy dynamiczny rozwój tego segmentu rynku w Polsce i mam nadzieję, że po krótkotrwałym zamieszaniu rynek ten będzie się nadal dynamicznie rozwijał, stwarzając nam okazję do nowych zyskownych inwestycji. Odpowiedź na postawione pytanie jest prosta. Dochód, który możemy osiągnąć z tych obligacji, jest dużo wyższy niż dochód osiągany z obligacji skarbowych. Właśnie ten wyższy zysk rekompensuje nam między innymi ryzyko związane z ograniczoną płynnością tych obligacji. Z czego wynika wyższe oprocentowanie obligacji korporacyjnych? W przypadku obligacji korporacyjnych chodzi głównie o ryzyko kredytowe, czyli o możliwość pogorszenia sytuacji finansowej emitenta obligacji. Ryzyko to jest znacznie wyższe w przypadku obligacji przedsiębiorstw niż obligacji skarbowych. Zatem abyśmy w ogóle zainteresowali się obligacją korporacyjną, musi ona dać znacznie wyższe Foto: Archiwum CV Absolwent Wyższej Szkoły Ubezpieczeń i Bankowości na kierunku Finanse i Bankowość. W latach pracował w Centralnym Domu Maklerskim Pekao S.A. Od kwietnia 2001 roku związany z Pioneer Pekao Investment Management S.A. Kolejno jako makler, inspektor, trader, menedżer portfela, a od 15 lipca 2011 roku jako dyrektor Zespołu Zarządzania Portfelami Papierów Dłużnych. Zarządza lub współzarządza kilkunastoma funduszami i subfunduszami w ofercie Pioneer Pekao S.A., między innymi Pioneer Obligacji Dynamiczna Alokacja oraz Pioneer Instrumentów Dłużnych. Posiada licencję maklera papierów wartościowych nr 1786 oraz licencję doradcy inwestycyjnego nr
7 z rynku z rynku oprocentowanie, które zrekompensuje nam wyższe ryzyko kredytowe, ryzyko ograniczonej płynności itp. W jaki sposób zbudowane są nasze fundusze inwestujące w obligacje korporacyjne? Ze względu na specyfikę polskiego rynku obligacji korporacyjnych i ograniczoną płynność stworzyliśmy fundusze, które tylko częściowo inwestują w obligacje korporacyjne. Najważniejszą sprawą było i jest dla nas bezpieczeństwo powierzonych środków. Taka konstrukcja funduszy pozwala nam na osiągnięcie relatywnie dobrych wyników inwestycyjnych przy jednoczesnym zachowaniu płynności. Dzisiaj widać, że było to słuszne założenie i żaden z naszych funduszy, pomimo Najważniejszą zasadą przy inwestowaniu w obligacje przedsiębiorstw jest zasada dywersyfikacji. Polega ona na tym, aby w portfelu mieć jak największą liczbę obligacji z różnych branż (sektorów gospodarki). Jeżeli mamy zdywersyfikowany portfel, to nawet jeśli jakiś emitent czy branża ma problemy, to obligacje pozostałych emitentów z innych branż rekompensują nam te problemy. Taką właśnie zasadą kierujemy się w Pioneerze przy inwestycjach w obligacje przedsiębiorstw. problemów rynkowych nie ma problemu z zachowaniem płynności. Od jakiegoś czasu obserwując pogarszającą się sytuację u niektórych emitentów, systematycznie zmniejszaliśmy zaangażowanie w obligacje korporacyjne. Zgodnie z tym co Pan powiedział, inwestycja w obligacje korporacyjne obarczona jest wyższym ryzykiem. W jaki sposób w takim razie radzimy sobie z tym ryzykiem? Najważniejszą zasadą przy inwestowaniu w obligacje przedsiębiorstw jest zasada dywersyfikacji. Polega ona na tym, aby w portfelu mieć jak największą liczbę obligacji z różnych branż (sektorów gospodarki). Jeżeli mamy zdywersyfikowany portfel, to nawet jeśli jakiś emitent czy branża ma problemy, to obligacje pozostałych emitentów z innych branż rekompensują nam te problemy. Taką właśnie zasadą kierujemy się w Pioneerze przy inwestycjach w obligacje przedsiębiorstw. Wszystkie nasze fundusze mają zdywersyfikowane portfele (na miarę możliwości polskiego rynku). Z tego punktu widzenia musimy patrzeć na całe portfele funduszy, a nie tylko na wybrane jego elementy (np. spółki budowlane). W naszych portfelach są zarówno obligacje skarbowe, jak i obligacje korporacyjne wielu różnych emitentów. Foto: Archiwum Jesteśmy największym TFI na rynku. Czy duże aktywa nie są pewną przeszkodą przy inwestowaniu na rynku obligacji korporacyjnych? Duże aktywa są rzeczywiście pewnym ograniczeniem, zwłaszcza jeżeli chodzi o małe emisje obligacji korporacyjnych. Gdy kupujemy obligacje za niewielki procent aktywów naszych funduszy, okazuje się, że nabywamy znaczący udział w danej emisji obligacji. Z jednej strony nas to ogranicza, z drugiej strony stwarza nam pewne możliwości. Jako duży inwestor mamy możliwość rozmowy z danym emitentem o tym, jak dana emisja ma wyglądać, jakie ma mieć zabezpieczenia, możemy rozmawiać o dodatkowych zapisach w warunkach emisji, które zwiększają bezpieczeństwo inwestycji. Jak widać, wielkość aktywów zarówno pomaga i przeszkadza, ale jak mówi powiedzenie duży może więcej. Na czym dzisiaj koncentrujemy się, jeżeli chodzi o inwestycje w obligacje korporacyjne? Na jakie sektory warto zwrócić uwagę? Obecnie w inwestowaniu w obligacje korporacyjne najważniejsze jest dla nas bezpieczeństwo. Bardziej niż na poszczególnych sektorach chcemy koncentrować się na poszczególnych emitentach z dobrą sytuacją finansową i oferujących obligacje zabezpieczone. W ostatnim czasie zamieszanie ze spółkami z sektora budowlanego spowodowało, że rynek obligacji korporacyjnych trochę przygasł i jest zdecydowanie mniej nowych emisji. W związku z tym chcemy również część naszych środków inwestować w obligacje korporacyjne na rynkach rozwiniętych. Stwarza to nowe możliwości inwestycyjne, dzięki którym będziemy mogli zwiększyć oczekiwaną stopę zwrotu, podnieść płynność funduszy i ograniczyć ryzyko poprzez jeszcze większą dywersyfikację. Oczywiście mam nadzieję, że rynek obligacji korporacyjnych w Polsce będzie się nadal dynamicznie rozwijał. Cały czas jesteśmy zainteresowani inwestycjami w obligacje korporacyjne. Pomimo pewnych kłopotów występujących ostatnio na rynku obligacji korporacyjnych, widzimy systematyczny napływ nowych środków do naszych funduszy inwestujących w te obligacje. Mam nadzieję, że rynek obligacji korporacyjnych w Polsce będzie się nadal dynamicznie rozwijał. Mamy w swojej ofercie fundusz i subfundusz Obligacji Dynamiczna Alokacja. Na czym polega dynamiczna alokacja w przypadku funduszy inwestujących w obligacje? Dynamiczna alokacja aktywów w przypadku strategii dłużnych polega przede wszystkim na zarządzaniu stopą procentową. Zarządzający, w zależności od sytuacji rynkowej, podejmuje decyzję, jaka liczba obligacji ma być w portfelu i czy mają to być obligacje krótkoterminowe, średnioterminowe czy długoterminowe. Kwestia dynamicznej alokacji dotyczy więc przede wszystkim części portfela opartej na papierach skarbowych. W przypadku obligacji korporacyjnych, ze względu na ograniczoną płynność tych instrumentów, trudniej mówić o aktywnym zarządzaniu. Papiery te są kupowane do portfela z założeniem, że pozostaną w nim aż do wykupu. Z racji tego, że może to mieć miejsce za rok, dwa, a nawet czasami i później, konieczna jest szczególna dbałość o ich dobór. Zarządzanie polega w tym przypadku na doborze obligacji przedsiębiorstw, które mają dobrą sytuację finansową, i odpowiednim zdywersyfikowaniu (zróżnicowaniu) portfela. Czy należy traktować obligacje korporacyjne jako konkurencję dla skarbowych? Nie, to uzupełniające się klasy aktywów. Dobre połączenie zwiększa potencjał, ograniczając jednocześnie ryzyko inwestycji. Odpowiednia konstrukcja portfela złożonego zarówno z obligacji skarbowych i obligacji korporacyjnych umożliwia zachowanie płynności funduszu przy jednoczesnym zwiększeniu jego oczekiwanej stopy zwrotu. Właśnie takie zasady stosujemy w naszych funduszach, inwestując w obligacje korporacyjne. Najważniejszą zasadą jest dla nas systematyczne i stabilne zarabianie w długim okresie
8 Z RYNKU Z RYNKU Naczynia połączone Dlaczego inwestorzy na giełdzie z taką uwagą czekają na wyniki posiedzeń Rady Polityki Pieniężnej? Dlaczego dane o poziomie PKB i inflacji wpływają na kurs złotego? To efekt ścisłych zależności zarówno między poszczególnymi danymi makroekonomicznymi i ich wpływu na rynki finansowe. czy Hiszpania przestają być atrakcyjne, międzynarodowy kapitał ściąga więc do Polski, sprowadzając rentowność naszych obligacji do rekordowo niskich poziomów. Duże zainteresowanie polskim długiem sprzyja umacnianiu złotego. O ile informacja ta na pewno martwi eksporterów, to stanowi ulgę dla gospodarstw domowych spłacających kredyty we franku szwajcarskim. Opracowanie własne zespołu Pioneer Pekao TFI S.A. Powiązania między gospodarką realną a wycenami poszczególnych klas aktywów są tak silne, że można wręcz mówić o systemie naczyń połączonych. Dlatego dane makro są świetnym przewodnikiem dla osób poszukujących skutecznych narzędzi inwestowania. Gdzie szukać miarodajnych sygnałów? W jednym rytmie Zależnością, którą najłatwiej zaobserwować, jest powiązanie między danymi o tempie (lub nawet prognozach) wzrostu gospodarczego czy dynamice produkcji przemysłowej a rynkiem akcji. Nierzadko bywa tak, że publikacja przez GUS tych danych za kolejny kwartał pociąga za sobą skok indeksu największych spółek WIG20 i szerokiego indeksu warszawskiej giełdy WIG. Wzrost jest wyraźnie widoczny szczególnie wówczas, gdy oficjalne dane okazują się lepsze od przewidywań analityków. I choć często wzrosty mają charakter krótkotrwały, to mogą być zapowiedzią długookresowych trendów. Ceny w cenie A jak na giełdę wpływają dane o inflacji? Niski wskaźnik wzrostu cen konsumpcyjnych oznacza stabilność warunków działania i przyciąga na giełdy kapitał zagraniczny. W ujęciu realnym oznacza też napływ inwestycji zagranicznych, a to z kolei jest zapowiedzią wzrostu cen akcji. Taki sam efekt przynosi informacja o obniżeniu stóp procentowych. Tańszy kredyt zapowiada bowiem łatwiejszy dostęp do finansowania i wzrost nakładów inwestycyjnych. Istotne są również dane o konsumpcji. Ostatnio mamy do czynienia z sytuacją, że jej dynamika słabnie, a udział we wzroście gospodarczym maleje. To niestety jest zapowiedzią spowolnienia gospodarczego. W przeciwnym kierunku zależność również obowiązuje wzrost konsumpcji prywatnej byłby sygnałem przyspieszenia wzrostu PKB. Obligacje pod lupą Przyjrzyjmy się teraz rynkowi obligacji skarbowych. Jednym z najważniejszych czynników makroekonomicznych decydującym o ich rentowności jest poziom inflacji im jest ona wyższa, tym więcej państwo musi płacić za obsługę swoich potrzeb pożyczkowych. Drugim istotnym sygnałem pozwalającym przewidzieć wzrost rentowności są zmiany koniunktury gospodarczej. W tym przypadku zasada naczyń połączonych potwierdza się szczególnie wyraźnie: od fazy koniunktury zależy gotowość firm i gospodarstw domowych do zaciągania kredytów oraz akumulacji oszczędności, a te z kolei wpływają na poziom realnych stóp procentowych (wraz z ich wzrostem spada rentowność obligacji). Waluty i surowce Również rynek surowców dostarcza sygnałów zapowiadających, Foto: Shutterstock.com że gospodarka wchodzi w kolejną fazę cyklu koniunkturalnego. Już od początku lat 70. silne wzrosty cen ropy następowały przed każdym z kryzysów gospodarczych. Drożejące surowce zazwyczaj zapowiadają również wzrost rentowności obligacji. Kiedy gospodarka wraca do stanu równowagi, następuje cała seria mechanizmów dostosowawczych i ceny ropy idą w dół, a gospodarka zaczyna z powrotem przyspieszać. Mając tego świadomość, można uchwycić moment, kiedy rynek ropy wychodzi z dołka i na tej podstawie oczekiwać poprawy globalnej koniunktury. Dobrą koniunkturę co pokazuje historia zazwyczaj zwiastuje też słaby złoty, gdyż kurs krajowej waluty jest silnie związany z produkcją przemysłową. Obecnie jednak powiązania te przynajmniej w trendach krótkookresowych zaczynają się zacierać. Złoty znajduje się czasem pod bardzo silnym wpływem danych o sytuacji w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Na naszą walutę promieniują również informacje o wydarzeniach w Unii Europejskiej, przede wszystkim obawy o spiralę zadłużenia krajów Południa. Kłopoty Włoch czy Hiszpanii pomagają polskim obligacjom to kolejny przykład jak w makroekonomii związki pomiędzy zmiennymi wykraczają nawet poza granice krajów. Papiery dłużne krajów takich jak Włochy Znaczenie nastrojów Wyszukując powiązania między danymi makroekonomicznymi a rynkiem akcji, trzeba pamiętać, że czasem chodzi nie tyle o wpływ poszczególnych parametrów na realną gospodarkę, co raczej o zmianę nastroju wśród inwestorów. Przykładem mogą być efekty, które Warszawa odczuwa po publikacji danych w Stanach Zjednoczonych. Czy liczba nowych miejsc pracy lub poziom zamówień w przemyśle w USA rzeczywiście znacząco wpływają na perspektywy polskich przedsiębiorstw? Bezpośrednia zależność nie jest co prawda silna, ale inwestorzy traktują dane z amerykańskiego rynku jako barometr globalnej koniunktury. A jeśli wydarzenia w USA mają optymistyczny przebieg, to oczekuje się ożywienia w krajach takich jak Polska. Nie na darmo i w inwestycjach mówi się o efekcie motyla tak jak trzepot motyla może wywołać np. burzę piaskową na drugim krańcu globu, tak wydarzenia na jednym parkiecie potrafią wywołać, niczym klocki domina, konsekwencje na całym świecie
9 Z RYNKU Z RYNKU Eurodylemat Od lat toczą się u nas dyskusje, czy Polska powinna wstąpić do strefy euro, czy raczej pozostać przy złotym. Z formalnego punktu widzenia do przyjęcia wspólnej waluty już się zobowiązaliśmy, stając się członkiem Unii Europejskiej. Jednak potencjalnej daty wejścia do eurolandu nie wyznaczono do dziś. Opracowanie własne zespołu Pioneer Pekao TFI S.A. Rekomendacja części ekonomistów jest niezmienna: należy kontynuować przygotowania do przyjęcia wspólnej waluty. Ale czy Polsce się to opłaca? Dziś, w obliczu kłopotów strefy euro ze skutkami kryzysu zadłużeniowego, ten dylemat jeszcze przybrał na sile. Jak podał w sierpniu Eurostat, w II kwartale 2012 roku gospodarka strefy euro skurczyła się w porównaniu z tym samym okresem 2011 roku o 0,4%. Coraz częściej pojawiają się głosy, że może być to zapowiedź długotrwałej recesji. Dla porównania, z danych Ministerstwa Gospodarki wynika, iż polski PKB wzrósł w tym samym okresie o 2,9%. Poczekamy, zobaczymy? W tej sytuacji zarówno Marek Belka, prezes Narodowego Banku Polskiego, jak i inni ekonomiści uważają, że nasz kraj z wstąpieniem do strefy euro powinien poczekać, aż upora się ona z kryzysem. Według założeń, jedną z głównych zalet przyjęcia wspólnej waluty miałaby być poprawa wizerunku w oczach międzynarodowych inwestorów, poprzez dołączenie do grupy krajów o stabilnych warunkach makroekonomicznych i dużej wiarygodności. Tymczasem obecnie to właśnie silne powiązania z pogrążonym w kłopotach eurolandem stanowią poważny czynnik ryzyka i pogarszają postrzeganie Polski przez międzynarodowy kapitał. W jednym klubie Z drugiej strony pojawiają się głosy, że nawet jeśli pozytywnych skutków dzisiaj nasza gospodarka nie mogłaby odczuć to i tak powinniśmy przyjąć euro. Dlaczego? Otóż wspólna walka z kryzysem wymusza na krajach strefy euro większą niż wcześniej integrację. Polska, będąc poza tym klubem, może zostać odsunięta od dyskusji o najważniejszych decyzjach podejmowanych na poziomie UE. A jeśli pieniądze w unijnym w budżecie na lata zostaną podzielone nie po myśli Polski, to grozi nam utrata finansowego wsparcia dla prorozwojowych inwestycji i osłabienie tempa wzrostu gospodarczego. Niewątpliwą zaletą własnej waluty jest jej płynny kurs, który może być wykorzystywany jako narzędzie stabilizowania gospodarki. NBP może również suwerennie obniżać stopy procentowe, by stymulować wzrost PKB. Tymczasem kraje, które rezygnują z krajowego pieniądza na rzecz euro, muszą liczyć się z faktem, że decyzje dotyczące stóp zapadają na poziomie Europejskiego Banku Centralnego, a nie lokalnie. Wówczas pojawia się ryzyko, że polityka EBC, czyli wspólne Korzyści wejścia do strefy euro większy wpływ na strategiczne zmiany w ramach Unii Europejskiej brak ryzyka walutowego niższe stopy procentowe niższe koszty transakcyjne większa atrakcyjność Polski jako miejsca lokowania inwestycji ożywienie wymiany handlowej wyższe oceny agencji ratingowych, wzrost wiarygodności makroekonomicznej Polski większa integracja rynku finansowego ze strefą euro (więcej możliwości finansowania dla przedsiębiorstw) Foto: Shutterstock.com interesy strefy euro, mogą nie być spójne z potrzebami krajowymi. Stopy w dół Dla Polski wstąpienie do obszaru wspólnej waluty byłoby równoznaczne z obniżeniem stóp procentowych (obecnie podstawowa stopa EBC wynosi 1% wobec stopy referencyjnej NBP na poziomie 4,75%). To w prosty sposób powinno pobudzić inwestycje, konsumpcję i wzrost PKB. Ale z drugiej strony istnieje zagrożenie, że znaczące zwiększenie akcji kredytowej prowadziłoby do nieuzasadnionego w innych warunkach wzrostu cen aktywów, między innymi nieruchomości. A to jeden z potencjalnych czynników stwarzających silną presję inflacyjną. Ale nawet przy pełnej świadomości ryzyka i kosztów przyjęcia wspólnej waluty, wstąpienie do strefy euro wciąż pozostaje interesującą perspektywą. Podstawową i widoczną z dnia na dzień zaletą tego kroku jest pozbycie się ryzyka kursowego. Obecnie jest tak, że krajowe firmy sprzedające swoje produkty np. w Niemczech nieustannie uskarżają się bądź na umacnianie się złotego (ponieważ obniża to opłacalność eksportu), bądź na duże zmiany kursowe. Zjawiska te utrudniają bowiem planowanie i prowadzenie działalności gospodarczej. Wprowadzenie euro pozwoliłoby tę niepewność wyeliminować. Zniknęłaby również większość kosztów transakcyjnych. Rozliczając się we wspólnej walucie, nie trzeba płacić na przykład kantorom za wymianę, a bankom za rozliczenie operacji walutowych. A ponieważ w państwach wprowadzających euro efekt ten jest trwały, spada ogólny koszt prowadzenia działalności gospodarczej. Tym samym obniżenie kosztów transakcyjnych i wyeliminowanie czynników ryzyka pobudza aktywność gospodarczą w kraju, jak i zwiększa napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Długa droga Korzystnych efektów wprowadzenia euro można spodziewać się również na rynku finansowym. Koszty i zagrożenia utrata autonomii w kształtowaniu polityki pieniężnej i kursowej koszty przystosowania (systemów informatycznych, szkolenia pracowników, urządzeń, np. bankomatów czy biletomatów, przeprowadzenia kampanii informacyjnej) ryzyko wzrostu cen (głównie na skutek zaokrąglania cen) Integracja, stabilność i płynność wpływają stabilizująco na wyceny krajowych aktywów finansowych. Dzięki temu uzyskanie finansowania jest tańsze i łatwiejsze, co stanowi kolejny czynnik zwiększający stopę inwestycji i wzrost PKB. Trzeba jednak pamiętać, że na dzisiaj rozważania o plusach i minusach przystąpienia Polski do strefy euro mają charakter głównie teoretyczny. Najpierw musimy bowiem spełnić kryteria z Maastricht decydujące o możliwości przyjęcia wspólnej waluty: niskiej stopy procentowej i inflacji oraz stabilnego kursu walutowego. Kryteria fiskalne wymagają, by deficyt sektora finansów publicznych nie był wyższy niż 3 proc. PKB, a relacja długu publicznego do PKB mniejsza niż 60 proc. Na ile Polska spełnia obecnie te warunki? Droga przed nami daleka. Z inflacją bliską 4 proc. nie spełniamy nawet kryterium stabilności cen. Jednak już same starania o przyjęcie do eurolandu byłyby dla naszego kraju bardzo korzystne, szczególnie jeśli chodzi o działania w kierunku zmniejszania długu publicznego
10 PORADNIK PORADNIK Szkoła inwestycji Początek roku szkolnego to świetna okazja, by w domu zorganizować praktyczną lekcję inwestowania. Popularność gier typu Monopoly, dostępnej także w wersji dla przedszkolaków, dowodzi, że poznawanie zasad i zależności ekonomicznych może być pasjonującym zajęciem dla dziecka w każdym wieku. Niedawne kłopoty klientów instytucji parabankowych pokazują, że świadomość ekonomiczna Polaków, choć rośnie, ciągle nie jest dostateczna. Chętnie dajemy się zwieść iluzji darmowych obiadów, zapominając, że wysokim zyskom zawsze musi towarzyszyć odpowiednio duże ryzyko. Z trudem przychodzi nam wyrobienie w sobie nawyku systematycznego oszczędzania, kwestię zabezpieczenia emerytalnego też wielu z nas odkłada na później. Dlatego edukację ekonomiczną należy rozpocząć od najmłodszych lat. Na całe życie Kieszonkowe otrzymują już dziś nawet przedszkolaki. Zadbajmy o to, by zasady wypłacania dzieciom drobnych sum wspierały nabywanie przez dzieci umiejętności przydatnych w późniejszych latach: sztuki dokonywania wyborów, chłodnej analizy parametrów i atrakcyjności alternatywnych ofert, umiejętności powstrzymywania się od konsumpcji dziś w oczekiwaniu na przyszłe profity (np. paczka cukierków co tydzień czy rower za rok?), regularnego oszczędzania. Jak to zrobić? Każdy rodzic najlepiej zna swoje dziecko i czynniki, które motywują je najsilniej, ale warto pamiętać o uniwersalnych zasadach: - nie nagradzajmy realizacji obowiązków (zrobienia lekcji, posprzątania pokoju) ani zjedzenia obiadu. Nie płaćmy też za oceny niech dzieci nie uczą się dla pieniędzy (jeśli chcemy uhonorować dobre świadectwo, ubierzmy to w inną argumentację za wytrwałość, konsekwencję, etc.); Foto: East News Dobrze, jeśli zasady kieszonkowego wspierają nabywanie przez dzieci cennych umiejętności. - pamiętajmy, że najwięcej pieniędzy pochłania nie kieszonkowe, ale impulsowe zakupy słodycze, słodkie napoje, drobne zabawki. To tylko kilka złotych, ale w skali miesiąca znaczna suma. Świetne wyniki przynosi wprowadzenie reguły: jeśli zrezygnujesz z zakupu danego drobiazgu, część zaoszczędzonej kwoty (np. połowa) zasili skarbonkę; - warto doceniać wysiłki dziecka na rzecz systematycznego oszczędzania można umówić się, że na koniec miesiąca dokładamy do zaoszczędzonej kwoty określony bonus, np. połowę; - uczulajmy, że pieniądze nie spadają z nieba, nierozerwalnie związane są z wysiłkiem i wyrzeczeniem (np. czasu wolnego). Warto pokazać dziecku, że jest wiele zadań, które odpłatnie może wykonywać już wczesny nastolatek, np. wyprowadzanie psa sąsiadów, gdy ci są w pracy; - uczmy przedsiębiorczości, a jednocześnie dbałości o posiadane rzeczy; - pokażmy dziecku, jak na portalu aukcyjnym sprzedać podręczniki, przeczytane książki, gry komputerowe, etc. Im bardziej będą o nie dbać, tym większa kwota zasili ich konto. Kieszonkowe akcje Popularna gra ekonomiczna, Monopoly, dostępna jest już w wersji dla nieumiejących czytać i liczyć przedszkolaków, które rozbudowując swoje działki i hotele, uczą się podstawowych zasad przedsiębiorczości. Jeśli wirtualne inwestycje budzą takie zainteresowanie, wyobraźmy sobie, jaki ładunek emocji (i edukacji!) miałaby możliwość współdecydowania o rodzinnych inwestycjach. Wprowadzając dzieci w świat inwestycji, zyskamy podwójnie: zapewnimy dziecku najpraktyczniejszą z możliwych lekcję ekonomii, ale także nauki konsekwencji, radzenia sobie z własnymi emocjami, stresem, brakiem cierpliwości. Starszym dzieciom możemy pokazać możliwości wirtualnych platform inwestycyjnych, gdzie mogą one kupować i sprzedawać akcje wybranych spółek. Gimnazjalista czy licealista, dobierając skład portfela i monitorując jego stan, uczy się zależności między otoczeniem makroekonomicznym a kondycją przedsiębiorstwa, między innowacyjnością, obsługą klienta a rentownością i wartością, etc. Fundusze dla każdego Segment funduszy ma jeszcze mniejsze bariery wejścia do zakupu jednostek wystarczy zł, a za tę kwotę uzyskujemy już w pełni zdywersyfikowany portfel wybranych instrumentów, np. akcji czy obligacji. Osoba niepełnoletnia nie może dysponować kontem w funduszu, ale może prowadzić w arkuszu kalkulacyjnym (dodatkowa lekcja matematyki gratis!) zapis operacji na posiadanych przez dorosłych funduszach. Inwestując regularnie, co miesiąc, możemy śledzić razem z dzieckiem, jak wahają się wyceny jednostek, jak fundusze inwestujące w różne klasy aktywów reagują na informacje dochodzące z polskiej i światowej gospodarki. Prawdziwe zyski Oczywiście, można szkołę inwestycji prowadzić w ramach dostępnych w sieci wirtualnych platform, ale nic tak nie motywuje do nauki i oszczędzania jak prawdziwy pieniądz i prawdziwe zyski. Taki program wspólnej rodzinnej inwestycji w fundusze nie wymaga wyrzeczeń, a zapewni oszczędności na realizację przyszłych celów dziecka, np. lepszej szkoły. Wyliczenia sum gromadzonych w efekcie systematycznego oszczędzania robią wrażenie nie tylko na dzieciach: jeśli wraz z przyjściem dziecka na świat zaczniemy lokować 200 zł (przy oczekiwanej stopie zwrotu 8% rocznie), po 20 latach będziemy dysponować kwotą blisko 115 tys. zł, a po kolejnych dziesięciu latach oszczędności kapitał wzrośnie do ponad 283 tys. zł (wyliczenia: Pioneer Pekao TFI S.A.). Dla małych i dużych Chcąc regularnie inwestować, warto zdecydować się na program systematycznego oszczędzania: PAK PRO (dla rodziców) bądź PAK Junior (dla dzieci). Ułatwia on utrzymanie dyscypliny inwestycyjnej, zapewnia jednocześnie dodatkowe korzyści (np. zniżki w opłatach manipulacyjnych czy swoboda w ustalaniu częstotliwości i wysokości wpłat)
11 PORADNIK PORADNIK Nie tylko złoty Jeśli mamy kredyt hipoteczny na przykład w euro, warto zastanowić się nad inwestycją w fundusz aktywów denominowanych we wspólnej walucie. Ograniczymy w ten sposób ryzyko walutowe i zbudujemy poduszkę na wypadek nagłej zmiany kursów. Opracowanie własne zespołu Pioneer Pekao TFI S.A. Jeszcze kilka lat temu fundusze wyceniane w dolarze czy euro były na polskim rynku stosunkową rzadkością, dostępną zazwyczaj dla najbardziej zamożnych klientów banków. Dziś tego typu instrumenty są w ofercie każdego dużego, liczącego się TFI. Nie tylko poszerzają one zakres możliwości inwestycyjnych, ale pozwalają też aktywnie zarządzać ryzykiem walutowym, co jest szczególnie istotne dla osób, które otrzymują wynagrodzenie w innej walucie, mają w niej aktywa bądź zobowiązania. Zmienność pod kontrolą Umiejętnie wykorzystując wiedzę o rynkach walutowych, możemy Kurs EUR/PLN styczeń 2008 Źródło: Money.pl zyskać podwójnie, a nawet zabezpieczyć się przed ryzykiem. Przykładowo, inwestorzy dysponujący dolarowymi oszczędnościami mogą je ulokować bezpośrednio w fundusz wyceniany w amerykańskiej walucie unikną w ten sposób kosztów wymiany dolarów na złotówki. Z kolei osoby, które skuszone niższym oprocentowaniem zdecydowały się na kredyt hipoteczny na przykład w euro, mogą inwestować w aktywa denominowane we wspólnej walucie. Dzięki jednolitej walucie aktywów i pasywów inwestor zabezpieczy się (w całości lub częściowo w zależności od relacji pomiędzy oszczędnościami i kredytami w walucie) przed nawet dużymi wahaniami na parze PLN/EUR ,6250 4,5000 4,3750 4,2500 4,1250 4,0000 3,8750 3,7500 3, sierpień Należy pamiętać, że wahania kursowe potrafią diametralnie zmienić rachunek zysków i strat z danej inwestycji. Przykładowo, jeśli zarobimy na lokacie denominowanej w czeskich koronach, ale jednocześnie złoty umocni się w stosunku do korony, nasz zysk stopnieje lub przy silnej aprecjacji naszej waluty wręcz może zmienić się w stratę. Ta zasada dotyczy także kredytów: najbardziej opłaca się zadłużać wówczas, gdy złoty jest relatywnie słaby w stosunku do waluty, w której będziemy spłacać raty. Bufor bezpieczeństwa Pamiętajmy, że ryzyko kursowe będzie nam towarzyszyć przez cały okres kredytowania. Dla przykładu na początku sierpnia 2008 roku kurs złotego wynosił 3,22 PLN/EUR (dane NBP). Obecnie notowania są bliskie 4 PLN/ EUR, co oznacza, że krajowa waluta osłabiła się w stosunku do euro o około jedną trzecią. Deprecjacja złotego to dobra informacja dla inwestorów, którzy cztery lata temu wpłacili złotówki do funduszu denominowanego w euro. Od sierpnia 2008 do września 2012 roku wartość jednostki funduszu Pioneer Obligacji Europejskich Plus FIO (wpłaty w PLN) wzrosła z 29,22 zł do 41,52 zł (wzrost o 42%). Mniej powodów do zadowolenia mają Foto: Shutterstock.com osoby zadłużone w euro wartość ich kredytu wzrosła w tym okresie o ponad jedną trzecią (dla uproszczenia pomijamy wpływ zmian stóp procentowych i fakt, że część należności została już spłacona). By ograniczyć ryzyko, warto zadbać o bufor bezpieczeństwa, czyli o oszczędności. Nadwyżki finansowe przydadzą się, gdyby w wyniku nagłych zawirowań na rynku walutowym wysokość raty nagle wzrosła. Dodatkowo, będziemy podręcznikowo oszczędzać w tej samej walucie, w której mamy zobowiązania. Dlatego jeśli spłacamy kredyt w euro, interesujące mogą być dla nas fundusze inwestycyjne denominowane w tej właśnie walucie. Podsumowując zaciągając kredyt w euro i jednocześnie inwestując w fundusze denominowane w tej walucie, stosujemy na małą skalę strategię hedgingową. Niezależnie od tego, jak zmieniają się kursy, zyskujemy albo dzięki mniejszej racie (silny złoty), albo na wzroście wartości funduszu (słaby złoty). Oczywiście strategia ta jest skuteczna przy założeniu, że w dłuższym horyzoncie fundusz nie traci w ujęciu nominalnym, czyli że jego polityka inwestycyjna przynosi zyski. Nie tylko Europa Innym interesującym przykładem wykorzystania funduszy zagranicznych może okazać się w nadchodzących miesiącach inwestycja w fundusze amerykańskie. Dane ze strefy euro i Unii Europejskiej wskazują, że kryzys zadłużeniowy może się przedłużać. Niektórzy analitycy spodziewają się wręcz długotrwałej recesji na Starym Kontynencie. Informacje te przejściowo wpływają na zainteresowanie polskimi aktywami i umacnianie się złotego. Jednak w dłuższej perspektywie kłopoty UE prawdopodobnie odbiją się na krajowej gospodarce i mogą poskutkować deprecjacją złotego. Jednocześnie ze Stanów Zjednoczonych napływają dane świadczące o rosnącym ożywieniu gospodarczym w USA. To pozwala liczyć, że zwiększą się inwestycje za Należy pamiętać, że fundusze zagraniczne powinny być tylko częścią zróżnicowanego portfela inwestycji. oceanem, co oznaczałoby wzrosty na rynkach akcji i dobre czasy dla funduszy akcyjnych obecnych na amerykańskim rynku zarówno ze względu na zyski np. z giełdy, jak i umacnianie się dolara. Potencjalnie atrakcyjną lokatą mogą stać się również aktywa azjatyckie z Japonii i Chin dochodzą optymistyczne dane makroekonomiczne. Polscy inwestorzy, którzy zakładają taki scenariusz rozwoju wydarzeń i chcieliby z myślą o nim ulokować środki w amerykańskie czy azjatyckie spółki, mogą to zrobić, kupując na przykład jednostki funduszu Pioneer Akcji Amerykańskich FIO czy subfunduszu Pioneer Akcji Rynków Dalekiego Wschodu, wchodzącego w skład Pioneer Funduszy Globalnych SFIO. Zawsze trzeba jednak pamiętać, że fundusze zagraniczne powinny być tylko częścią zdywersyfikowanego portfela inwestycji, złożonego z aktywów różnych klas, a w przypadku funduszy akcji należy dodatkowo uwzględnić długoterminowy charakter tego typu inwestycji
12 OFERTA PIONEER OFERTA PIONEER Inwestycja w firmy i miasta Słyszymy obligacje, myślimy o finansowaniu długu państw. Tymczasem jednym z najszybciej rosnących segmentów rynku kapitałowego są obligacje korporacyjne i komunalne, które charakteryzują się potencjalnie wyższą rentownością przy stosunkowo niskim ryzyku. W inwestycjach tego typu specjalizuje się subfundusz Pioneer Obligacji Dynamiczna Alokacja 2. Katalizatorem rynku obligacji korporacyjnych i komunalnych okazało się spowolnienie gospodarcze, które zmusiło firmy do szukania alternatywnych wobec trudniej dostępnych kredytów bankowych sposobów finansowania inwestycji. Tę lukę znakomicie wypełniły papiery dłużne emitowane przez wyróżniające się przedsiębiorstwa i samorządy. Kłopoty największych gospodarek świata, zmagających się z gigantycznym zadłużeniem, pokazały, że państwo w roli emitenta przestało być synonimem stuprocentowej wiarygodności płatniczej. Na tym tle fundamenty najlepszych firm i samorządów emitujących obligacje wyglądają bardzo atrakcyjnie, co dodatkowo powinno zwiększać zainteresowanie rynkiem obligacji korporacyjnych i komunalnych. Dla każdego inwestora Dynamiczny wzrost rynku obligacji korporacyjnych i komunalnych otwiera przed inwestorami nowe możliwości. Partycypowanie w rozwoju firm, miast i regionów daje szansę jeszcze lepszej dywersyfikacji portfela i potencjalnie wyższych dochodów, przy umiarkowanym poziomie ryzyka. Do niedawna segment obligacji korporacyjnych i komunalnych był zarezerwowany dla dużych Na czym polega dynamiczna alokacja w subfunduszu? Przy wzroście atrakcyjności segmentu obligacji korporacyjnych (oczekiwane zyski z inwestycji w obligacje przedsiębiorstw znacznie przewyższają rentowność obligacji skarbowych) udział obligacji polskich i międzynarodowych przedsiębiorstw w portfelu subfunduszu może się zwiększyć. Obligacje korporacyjne Obligacje skarbowe podmiotów instytucjonalnych, które najczęściej nabywały papiery bezpośrednio od emitentów. Pioneer Pekao TFI udostępnił ten atrakcyjny segment rynku kapitałowego wszystkim inwestorom, tworząc w kwietniu 2010 roku fundusz Pioneer Obligacji Dynamiczna Alokacja, a w lipcu 2012 roku subfundusz Pioneer Obligacji Dynamiczna Alokacja 2, wchodzący w skład funduszu parasolowego Pioneer FIO. Elastyczne dopasowanie Zarządzający nowym subfunduszem dostosowują dynamicznie profil inwestycji do aktualnej sytuacji na polskim i zagranicznym rynku obligacji. W okresach wzrostu atrakcyjności segmentu obligacji korporacyjnych i komunalnych aktywa subfunduszu mogą być nawet w 100% ulokowane w papiery emitowane przez firmy o wysokiej wiarygodności kredytowej lub samorządy. Dodatkowo, środki subfunduszu mogą być inwestowane na zagranicznych rynkach obligacji, co zwiększa poziom dywersyfikacji portfela. Cierpliwość w cenie Inwestorzy zainteresowani segmentem obligacji korporacyjnych Foto: Archiwum i komunalnych muszą mieć świadomość większej zmienności wycen aktywów, a więc i stanu inwestycji. Zarządzający ograniczają ryzyko poprzez staranną selekcję papierów wartościowych i dużą dywersyfikację portfela, ale należy wziąć pod uwagę prawdopodobieństwo wystąpienia kłopotów pojedynczego emitenta bądź całych branż (w ostatnim czasie np. sektora budowlanego), które mogą prowadzić do opóźniania, zawieszania lub w czarnym scenariuszu braku zdolności do obsługi wyemitowanych wcześniej papierów. Relatywnie wyższe ryzyko wynika także z niskiej płynności papierów na rynku wtórnym, która może utrudniać nie tylko zakup czy sprzedaż papierów, ale także ich bieżącą wycenę. Mimo prób centralizowania rynku (np. przez GPW) większość transakcji nadal jest zawieranych na rynku międzybankowym. Na zakup papierów, a zwłaszcza na ich sprzedaż na rynku wtórnym potrzebny jest więc czas. Także wycena i rozliczanie operacji na rynku papierów korporacyjnych są znacznie trudniejsze od analogicznych transakcji na rynku obligacji rządowych. Wszystko to decyduje o tym, że rynek obligacji korporacyjnych i komunalnych jest dedykowany inwestorom świadomym potencjalnych zysków, ale i zagrożeń. Decyzja o zaangażowaniu w segment obligacji korporacyjnych czy komunalnych powinna zakładać co najmniej średni horyzont inwestycji (tj. przynajmniej kilka lat). Zdaniem eksperta Piotr Szulec dyrektor ds. komunikacji inwestycyjnej Pioneer Pekao Investment Management S.A. Rynek obligacji korporacyjnych i komunalnych pozwala zarabiać w dobie niskich stóp procentowych. Jeszcze kilkanaście lat temu o obligacjach korporacyjnych i innych papierach dłużnych emitowanych przez firmy czy samorządy słyszeli tylko nieliczni. Dziś to ważny element portfela inwestycyjnego, dający możliwość osiągnięcia zarówno większej dywersyfikacji, jak i relatywnie wysokiej stopy zwrotu dzięki marżom oferowanym przez emitentów. Ryzyko tego typu inwestycji jest ograniczane przez dużą dywersyfikację portfela funduszu, właściwą selekcję emitentów i bieżący monitoring ich sytuacji finansowej
13 OFERTA PIONEER OFERTA PIONEER Na dobrą i złą pogodę Jedyną stałą rzeczą jest zmiana. Słowa Petera Druckera, guru zarządzania, znakomicie odnoszą się również do zachowań rynków kapitałowych. Ale zmienność nie musi przekładać się na wzrost ryzyka inwestycji, można wykorzystać wahania cen tak, by gromadzić i pomnażać kapitał niezależnie od rynkowej koniunktury. Taką szansę dają fundusze zmiennej alokacji. Poznajmy bliżej najnowszy z nich Pioneer Zmiennej Alokacji Rynku Polskiego SFIO. Niepewność to szansa Ostatnie lata przyniosły zwiększenie amplitud wahań. Jeszcze dekadę temu wzrosty czy spadki indeksów o kilka procent dziennie były głośnym wydarzeniem, dziś są zjawiskiem niemal powszechnym. To konsekwencja turbulencji w globalnej gospodarce i niepewności co do terminu i tempa jej powrotu na stabilną ścieżkę wzrostu. Jednocześnie każda niepewność może tworzyć okazje inwestycyjne. Długotrwała koniunktura mocno przeceniła większość spółek na giełdach, także te, które mają bardzo dobre fundamenty (kondycję finansową i perspektywy Okresy rozliczeniowe Pierwszy okres rozliczeniowy trwa 5 tygodni i służy ochronie nominalnej wartości jednostki uczestnictwa poprzez realizowanie polityki funduszu rynku pieniężnego. Na tym etapie środki inwestowane są w takie instrumenty finansowe, jak bony skarbowe czy depozyty. Mechanizm zmiennej alokacji zaczyna działać od drugiego okresu rozliczeniowego. Zarządzający aktywami funduszu dostosowuje udziały akcji oraz obligacji w portfelu inwestycyjnym do aktualnej koniunktury. Pierwszy okres rozliczeniowy 5 tygodni Drugi okres rozliczeniowy 3,5 roku Kolejne okresy 3,5 roku Dla każdego Fundusz Pioneer Zmiennej Alokacji Rynku Polskiego SFIO jest dostępny dla każdego inwestora, który dysponuje minimalną wpłatą 1000 zł (kolejne wpłaty 500 zł). Szczególnie polecany jest jednak osobom, które: cenią sobie bezpieczeństwo inwestycji, ale chciałyby jednocześnie czerpać zyski z rozwoju najlepszych polskich spółek; mogą zainwestować środki w średnim terminie (okres rozliczeniowy to 3,5 roku); są zainteresowane produktami potencjalnie bardziej zyskownymi niż obligacje przy jednoczesnym zabezpieczeniu przed ryzykiem; chcą mieć bieżący dostęp do ulokowanych środków. Foto: Shutterstock.com Przykładowy skład portfela 15% 5% 60% akcje i inne udziałowe papiery wartościowe lokaty krótkoterminowe inne aktywa rozwoju). Doświadczeni zarządzający potrafią je dostrzec i w odpowiednim momencie zainwestować w nie środki uczestników funduszy. Fundusze zmiennej alokacji są odpowiedzią na potrzeby inwestorów, którzy chcieliby korzystać z potencjału rynków akcji, ale obawiają się związanego z tym ryzyka. Z myślą o nich stworzono mechanizm, który daje szansę uzyskania wyższych dochodów niż z inwestycji w obligacje czy lokaty bankowe, przy jednoczesnym dążeniu do stuprocentowej ochrony kapitału. Teraz Polska Pioneer Zmiennej Alokacji Rynku Polskiego SFIO potencjalnych zysków szuka na polskiej giełdzie. To po części odpowiedź na preferencje polskich inwestorów, bardzo przywiązanych do rodzimych aktywów, ale wybór strategii został podyktowany przede wszystkim względami ekonomicznymi. Polska gospodarka wyróżnia się już nie tylko na tle naszego regionu, lecz także w Europie stabilną sytuacją gospodarczą oraz dobrymi perspektywami wzrostu. Według prognoz Komisji Europejskiej 1 z maja tego roku Polska pozostanie w 2013 r. jednym z liderów kontynentu pod względem wzrostu PKB, większą dynamiką będą mogły się pochwalić tylko kraje nadbałtyckie (Estonia, Łotwa, Litwa) oraz Rumunia. Świadomość Polaków odnośnie do konieczności systematycznego oszczędzania rośnie. Wielu wydaje się jednak, że duża zmienność cen instrumentów finansowych to zły moment na inwestowanie. Pamiętajmy, że nie 20% 1 obligacje i inne dłużne papiery wartościowe european_economy/forecasts Z troską o inwestycje Pioneer Zmiennej Alokacji Rynku Polskiego SFIO daje uczestnikom szansę czerpania zysków ze wzrostu wartości najlepszych i najbardziej perspektywicznych polskich spółek, przy jednoczesnym dążeniu do ochrony 100% kapitału na koniec 3,5-letniego okresu rozliczeniowego. Pułap ochrony kapitału, do którego dążą zarządzający Funduszem, może przekroczyć 100%, jeśli w trakcie trwania okresu rozliczeniowego Fundusz notował wysokie stopy zwrotu. Tabela ilustruje sposób, w jaki fundusz dąży do zabezpiecznia osiągniętych zysków Najwyższy wzrost wartości jednostki uczestnictwa w DOWOLNYM momencie okresu rozliczeniowego: od 15%, ale mniej niż 20% 103,5% od 20%, ale mniej niż 25% 108,0% od 25%, ale mniej niż 30% 112,5% od 30%, ale mniej niż 35% 117,0% od 35%, ale mniej niż 40% 121,5% od 40%, ale mniej niż 45% 126,0% od 45%, ale mniej niż 50% 130,5% od 50%, ale mniej niż 75% 135,0% od 75%, ale mniej niż 100% 157,5% 0 100% i więcej 180% ma dobrych i złych momentów, każdą fazę koniunktury można wykorzystać w długoterminowym planie zabezpieczenia przyszłości, a nowy fundusz zmiennej alokacji świetnie wpisuje się w aktualne oczekiwania inwestorów, amortyzując ich portfele przed rynkowymi turbulencjami. Zakładany poziom ochrony na KONIEC okresu rozliczeniowego: PRZYKŁAD: Jeśli w dowolnym momencie cyklu rozliczeniowego zwrot z inwestycji (w porównaniu z pierwszym dniem drugiego okresu rozliczeniowego) wynosił 15 20%, zarządzający będą dążyć do tego, by na koniec 3,5-letniego okresu rozliczeniowego wartość kapitału była nie mniejsza niż 103,5%. Dla porównania, gdyby zwrot ten w bardzo optymistycznym scenariuszu przekroczył 100%, zakładany poziom ochrony kapitału wzrósłby do 180%. W czasie trwania inwestycji proporcje pomiędzy klasami aktywów Funduszu podlegają zmianie zależnie od koniunktury na poszczególnych rynkach, ale udział części akcyjnej w portfelu inwestycyjnym Funduszu nie może być wyższy niż 50%. W przypadku bardzo niekorzystnej sytuacji rynkowej portfel Funduszu może być nawet w 100% złożony z obligacji oraz instrumentów rynku pieniężnego. Dzięki temu inwestycja może być lepiej chroniona przed wahaniami koniunktury oraz przed znaczącym spadkiem wartości jednostki uczestnictwa na koniec okresu rozliczeniowego
14 SYLWETKA Sylwetka Polski maharadża Kto ratuje jedno życie, jakby cały świat ratował. Co można więc powiedzieć o kimś, kto tak jak Jam Saheb Digvijay Sinhji ocalił podczas drugiej wojny światowej tysiąc polskich dzieci? wiele wspólnego z Ireną Sendlero- Ma wą. I ona, i on ocalili podczas drugiej wojny światowej tysiące polskich dzieci. Ona wyprowadzając maluchy z warszawskiego getta i umieszczając w klasztorach katolickich czy polskich rodzinach wyprowadzała je tak naprawdę z piekła Holokaustu. On tworząc specjalnie dla nich osiedle w indyjskim Balachadi ratował je przed śmiercią w sowieckich sierocińcach. I ona, i on przez lata żyli w cieniu: bez rozgłosu, sławy i chwały należnej im za to, czego dokonali. Ona zapomniany w PRL-u żołnierz AK, nawet po otrzymaniu w 1965 r. odznaczenia Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, znana była tylko nielicznym. On związany ściśle z tą częścią naszej historii, która była sprzeczna z ideologią głoszoną Jam Saheb Digvijay Sinhji był uznanym indyjskim politykiem i mężem stanu, a potem także dyplomatą. przez komunistyczne władze powojennej Polski, znany był w swych rodzinnych Indiach. Ona odkryta dla świata przez amerykańskiego nauczyciela i jego uczennice doczekała się wreszcie, pod koniec swojego niemal stuletniego życia, uznania także w naszym kraju. On odkryty dla Polski przez prof. Krzysztofa Byrskiego, ambasadora RP w Indiach oraz zainspirowanych przez niego uczniów I SLO w Warszawie został doceniony nad Wisłą prawie pół wieku po swojej śmierci. Babu znaczy ojciec A jednak sporo ich dzieli. I nie chodzi przy tym o rzeczy tak oczywiste, jak kraj pochodzenia, status społeczny czy kultura, w której się wychowali. Nazwisko Ireny Sendlerowej, rozsławione także przez hollywoodzki film, jest dziś rozpoznawalne na całym świecie. Jego imię niewiele mówi nawet w Polsce. Czy aby tylko dlatego, że Jam Shri Sir Digvijaysinhji Ranjitsinhji Sahib Bahadurn, nawet w skróconej formie Jam Saheb Digvijay Sinhji, brzmi tak obco? A może po prostu dlatego, że historia indyjskiego maharadży wciąż jest u nas mało znana, choć to gotowy scenariusz filmowy? Urodzony w arystokratycznej rodzinie indyjskiej jako trzeci syn maharadży Jawansinhaji Jivansinhaji, został adoptowany przez swego stryja, władcę Nawanagaru, który nie doczekał się naturalnego następcy. Po jego śmierci, mając 38 lat, odziedziczył tytuł maharadży Nawanagaru i tron jednego z 568 księstw indyjskich. To niewielkie księstwo w północno-zachodnich Indiach (w 1941 r. liczyło niecałe 10 tys. km2 powierzchni i niespełna pół miliona poddanych) miało dużą autonomię i choć formalnie nie było częścią Indii Brytyjskich pozostawało z Wielką Brytanią w tzw. sojuszu zależnym i uznawało jej zwierzchnictwo. Wraz z tytułem i tronem odziedziczył słynną, wartą fortunę kolekcję biżuterii, a wśród niej wykonane ze szmaragdów, pereł i diamentów arcydzieła sztuki jubilerskiej, zaprojektowane przez samego Jacques a Cartiera. Mąż stanu Jam Saheb Digvijay Sinhji był świetnie przygotowany do roli, którą przyszło mu pełnić. Wykształcony w Indiach i Wielkiej Brytanii, skończył m.in. University College London uczelnię, która ma wśród swoich absolwentów wybitnych uczonych (m.in. Aleksandra Grahama Bella), w tym licznych noblistów oraz polityków (m.in. Mahatmę Gandhiego). On sam był zresztą uznanym indyjskim politykiem i mężem stanu, a potem także dyplomatą. Po drugiej wojnie światowej był jednym z pierwszych przedstawicieli niepodległych Indii Foto: Forum w ONZ. Za swe zasługi otrzymał wiele wysokich odznaczeń brytyjskich i indyjskich, także wojskowych. Tak jak jego stryj i zarazem adopcyjny ojciec przewodniczył Radzie Książąt Indyjskich i był jednym z dwóch hinduskich delegatów w gabinecie wojennym Wielkiej Brytanii. I to tam poznał generała Władysława Sikorskiego. Ale to nie to spotkanie zwróciło jego uwagę na Polskę. Już wtedy sporo o niej wiedział i wyrażał się o jej mieszkańcach z dużą życzliwością i szacunkiem. Przyczyniła się do tego w znacznej mierze jak sam przyznawał przyjaźń jego ojca z wybitnym polskim pianistą i mężem stanu Ignacym Paderewskim, która narodziła się na początku lat 20. w Lidze Narodów. Zresztą także on miał okazję poznać wielkiego Polaka, gdy w młodości mieszkał z ojcem w Szwajcarii. Wspominał, jak podczas pierwszego spotkania mistrz zwrócił uwagę na jego dłonie z długimi, cienkimi palcami, jakby stworzonymi do gry na pianinie... (Nie)zwykła empatia Sympatia, którą czuł dla Polski, ale zapewne także zwykłe (a może raczej niezwykłe) ludzkie współczucie dały o sobie znać, gdy wiele lat później usłyszał o strasznym losie dzieci, których rodziców wywieziono po 17 września 1939 r. w głąb ZSRR. W sowieckich sierocińcach, zamiast opieki, spotykały brud, głód i choroby. Rada Książąt Indyjskich, której przewodniczył maharadża Nawanagaru, zorganizowała przy udziale Polskiego Czerwonego Krzyża dwie ekspedycje ratunkowe z żywnością i lekami, przeznaczonymi dla polskich zesłańców. Jednocześnie kilkudziesięciu maharadżów, za namową Jama Saheba Digvijaya Sinhjego, zadeklarowało wsparcie finansowe dla założonego w Delhi, z inicjatywy konsula RP w Bombaju Eugeniusza Banasińskiego, Komitetu Pomocy Polskim Dzieciom. Każdy z nich zobowiązał się do utrzymywania do końca wojny określonej liczby polskich dzieci. Utworzono nawet specjalny rachunek bankowy (tzw. The Polish Children s Account), na którym zdeponowano na początek 50 tys. rupii. To był dopiero początek. W 1941 r. Stalin zgodził się wreszcie na ewakuację części zesłańców polskich z terenów Rosji Radzieckiej. Pojawiła się więc szansa na wywiezienie ocalałych dzieci zesłańców. Jeszcze zanim 24 grudnia podpisano w tej sprawie ostateczne porozumienie, rozpoczęły się gorączkowe poszukiwania rozsianych po najdalszych zakątkach Związku Radzieckiego sierot. Te, które udało się odszukać, zwożono do punktów zbornych i tymczasowych sierocińców, skąd trafiały do położonego tuż przy granicy z Iranem Aszchabadu. To tu hrabia Michał Tyszkiewicz zorganizował bowiem specjalny sierociniec, 24 25
15 Sylwetka FAQ w którym dzieci miały czekać na ewakuację do Iranu. W tym czasie jego żona, przedwojenna gwiazda filmu i piosenki Hanka Ordonówna, przemierzała Uzbekistan, Turkmenię i Tadżykistan w poszukiwaniu ocalałych dzieci Dobra Ziemia Część z nich nie wyjechała jednak, jak planowano, do Iranu, lecz do Indii. Najpierw, 12 marca 1942 r., wyruszył pierwszy transport z około dwustoma dziećmi. Potem, do końca roku, w kolejnych transportach morskich i lądowych, do Indii dotarło następnych osiemset małych sybiraków. Wszystkie trafiły do Balachadi, położonej nad morzem wsi w północno-zachodnich Indiach. Trafiły, dodajmy, bez większych przeszkód, co było zasługą Jama Saheba Digvijaya Sinhjego, który jak wspominał po latach ośmioletni wówczas Karol Matwiejczyk przekupił żołnierzy Armii Czerwonej, by bezpiecznie dowieźli dzieci do granicy z Persją. To w Balachadi, niedaleko swej letniej rezydencji, maharadża kazał specjalnie dla nich wybudować Polish Children Camp, osiedle składające się z sześćdziesięciu krytych czerwoną dachówką domków. W księstwie Nawanagar mieszkały przez następne cztery lata. Nawangar znaczy Dobra Ziemia Jam Saheb dbał o to, by to miejsce było dla dzieci czymś więcej niż tylko namiastką rodzinnego domu, który bezpowrotnie straciły. Na terenie obozu otwarto szkołę, w której uczyły ocalałe z zesłania Polki. Nagrodą za dobre stopnie była wizyta w pałacu maharadży, który obdarowywał je przy tej okazji hojnie słodyczami. Sam także często odwiedzał swoich podopiecznych. Przechadzając się po osiedlu, rozmawiał z dziećmi, które zwracały się do niego zgodnie z jego prośbą Babu, tzn. ojciec, i wysłuchiwał ich trosk oraz radości. Był wiernym widzem wszystkich przygotowywanych przez dzieci przedstawień, po których zapraszał je na podwieczorki i częstował słodyczami. Te zapamiętały go jako bardzo dużego, wiecznie uśmiechniętego mężczyznę, który często czytał Chłopów Reymonta w angielskim przekładzie. Gdy po zakończeniu wojny władze PRL-u upomniały się o dwustu małych polskich obywateli, którzy pozostali jeszcze w Polish Children Camp, Jam Saheb Digvijay Sinhji, razem z księdzem Franciszkiem Plutą, który od początku kierował obozem, i Jeffreyem Clarkiem, brytyjskim oficerem łącznikowym, adoptowali wszystkie dzieci. Jam Saheb sporo wiedział o Polsce, wyrażał się o jej mieszkańcach z dużą życzliwością i szacunkiem. Przyczyniła się do tego w znacznej mierze jak sam przyznawał przyjaźń jego ojca z wybitnym polskim pianistą i mężem stanu Ignacym Paderewskim, która narodziła się na początku lat 20. w Lidze Narodów. Jam Saheb znalazł wśród innych maharadżów naśladowców. Dzięki temu uratowali oni w sumie pięć tysięcy polskich dzieci. Gdy generał Władysław Sikorski spytał maharadżę, czym Polska mogłaby mu się odwdzięczyć za to, co zrobił dla tylu jej małych obywateli, ten odpowiedział, by w wyzwolonej Polsce nazwać jego imieniem którąś z warszawskich ulic. Od niedawna jeden ze stołecznych skwerów nosi imię Dobrego Maharadży. Foto: Forum Klient pyta, COK odpowiada Zablokowałam hasło dostępu do usługi epioneer. Jak mogę je odblokować? Odblokowanie hasła dostępu do usługi epioneer możliwe jest poprzez wybór na stronie logowania do ww. usługi opcji Nadaj/zmień Hasło dostępu. Po podaniu ID Użytkownika i Pani numeru PESEL możliwe będzie ustanowienie nowego hasła dostępu. Zmiana wymaga autoryzacji jednorazowym kodem sms przesyłanym na numer telefonu wskazany przez Uczestnika. W przypadku, gdy numer nie został podany, niezbędny jest kontakt z Centrum Obsługi Klienta w celu uzupełnienia brakujących danych. Czy fundusz może ogłosić upadłość? Nie. Aktywa zebrane i zarządzane przez Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych w formie spółki akcyjnej (TFI) nie wchodzą w skład majątku TFI i tym samym w razie jego upadłości nie wchodzą w skład masy upadłościowej. Tylko TFI ma zdolność upadłościową. Poszczególne fundusze inwestycyjne są jedynie zarządzane przez TFI i w razie jego upadłości mogą być przejęte przez inne TFI lub, w razie nieprzejęcia, ulegają likwidacji w terminie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia upadłości TFI. Likwidacja funduszu polega na zbyciu jego aktywów, ściągnięciu należności funduszu, zaspokojeniu wierzycieli i umorzeniu jednostek uczestnictwa przez wypłatę uzyskanych środków pieniężnych uczestnikom funduszu, zgodnie z posiadaną liczbą jednostek uczestnictwa. Likwidatorem funduszu jest bank depozytariusz. Komisja Nadzoru Finansowego może wyznaczyć innego likwidatora. Interesuje mnie oszczędzanie na przyszłą emeryturę w ramach III filaru, czy taką możliwość oferuje Pioneer Pekao TFI S.A.? Tak. Pioneer Pekao TFI S.A. posiada w swojej ofercie następujące programy: Pioneer Indywidualne Konta Emerytalne, Pioneer Indywidualne Konta Zabezpieczenia Emerytalnego oraz Pracowniczy Program Emerytalny, które stanowią korzystną formę oszczędzania dodatkowych środków na przyszłą emeryturę w ramach trzeciego, dobrowolnego filaru emerytalnego. Szczegółowe informacje dostępne są na stronie internetowej (zakładka Oferta dla Ciebie). Czy mogę uzyskać wykres obrazujący wyniki funduszu, który posiadam? Na stronie (zakładka Wykresy wycen funduszy) jest możliwość tworzenia wykresów wybranych funduszy, które w czytelny sposób prezentują notowania lub procentowe zmiany wartości jednostek uczestnictwa w dowolnie wskazanym przedziale czasowym. Od kilku lat posiadam konto w funduszu. W jaki sposób mogę sprawdzić, jaka była najwyższa wartość jednostki uczestnictwa w okresie inwestycji? Na stronie (zakładka Wyceny funduszy) istnieje możliwość sprawdzenia historycznych wycen jednostek uczestnictwa wszystkich funduszy. Dodatkowo można wyszukać najwyższą i najniższą wartość wyceny w dowolnie wskazanym przedziale czasu. Obecnie przebywam poza granicami kraju i nie chcę przez jakiś czas otrzymywać korespondencji z funduszu. Czy pełnomocnik w moim imieniu może zablokować wysyłkę? Nie. Blokadę taką może ustanowić tylko Uczestnik, składając telefoniczną lub pisemną dyspozycję. Pismo powinno być potwierdzone w Punkcie Obsługi Klienta. Gdzie znajdują się powierzone przeze mnie pieniądze? Przechowywaniem aktywów oraz kontrolą funduszy w zakresie zgodności ich działań z przepisami prawa i statutami funduszy zajmuje się bank depozytariusz. Jego obowiązki w przypadku funduszy Pioneer wypełnia Bank Pekao S.A. Zachęcamy do kontaktu z Centrum Obsługi Klienta pod numerem telefonu * *opłata za minutę połączenia zgodna z taryfą danego operatora 26 27
16 FELIETON Wiedza i zaufanie Zamieszanie wokół tzw. parabanków po raz kolejny nakazuje nam pochylić się nad problemem nieracjonalności naszych zachowań finansowych. Jak to możliwe, że ludzie decydują się powierzyć gromadzony przez wiele lat kapitał instytucjom, których wiarygodność okazuje się z biegiem czasu zerowa? Tomasz Zaleśkiewicz Centrum Badań nad Zachowaniami Ekonomicznymi Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej we Wrocławiu Informacja prawna Do 100% Aktywów Subfunduszu Pioneer Obligacji Dynamiczna Alokacja 2 może być lokowane w instrumenty finansowe o charakterze dłużnym, emitowane, poręczone lub gwarantowane przez Skarb Państwa, Narodowy Bank Polski, jednostkę samorządu terytorialnego, państwo członkowskie, jednostkę samorządu terytorialnego państwa członkowskiego, państwo należące do OECD lub międzynarodową instytucję finansową, której członkiem jest Rzeczypospolita Polska lub co najmniej jedno państwo członkowskie, w tym instrumenty rynku pieniężnego, a także w depozyty bankowe. W związku z dopuszczalnym znacznym udziałem instrumentów finansowych o charakterze udziałowym w portfelu inwestycyjnym funduszu wartość aktywów netto funduszu Pioneer Zmiennej Alokacji Rynku Polskiego SFIO na jednostkę uczestnictwa może podlegać dużej zmienności. Pioneer Zmiennej Alokacji Rynku Polskiego SFIO może lokować do 100% wartości aktywów funduszu w papiery wartościowe emitowane, poręczone lub gwarantowane przez dowolny z następujących podmiotów: Skarb Państwa lub Narodowy Bank Polski. Znaczna część aktywów funduszu Pioneer Akcji Amerykańskich FIO może być lokowana w inne kategorie lokat niż papiery wartościowe i instrumenty rynku pieniężnego, tj. w tytuły uczestnictwa funduszy zagranicznych inwestujących głównie w instrumenty finansowe o charakterze udziałowym, w związku z tym wartość aktywów netto funduszu może charakteryzować się dużą zmiennością. Czy chodzi tu tylko o chciwość? Pewnie w jakimś stopniu tak. Ale w grę wchodzą tu z pewnością także inne czynniki. Pierwszym z nich jest wiedza, a drugim zaufanie. Brak elementarnej wiedzy ekonomicznej generuje bardzo wiele nierozsądnych zachowań na rynku finansowym. Może obejmować, na przykład, niezrozumienie podstawowej zależności między ryzykiem a zyskami, wedle której oczekiwanie wysokich zarobków wymaga zaakceptowania wyższej ryzykowności. Jeśli jakaś instytucja oferuje nam wyraźnie ponadprzeciętną stopę zwrotu, to niemal na pewno ta oferta jest obciążona podwyższonym ryzykiem, które może obejmować niewypłacalność owej instytucji. Tak bardzo często dzieje się właśnie w wypadku lokowania pieniędzy w parabankach. Wypowiedzi osób poszkodowanych wskutek upadku jednego z nich wyraźnie świadczą o niezrozumieniu tej dość podstawowej przecież kwestii. Pojawia się tu jednak pytanie o to, czy niedostatki wiedzy ekonomicznej to tylko polski problem? Wydaje się, że nie. Spójrzmy chociażby na tzw. aferę Madoffa w Stanach Zjednoczonych. Potężna piramida finansowa pochłonęła tam kapitał o wartości kilkudziesięciu miliardów dolarów. Za wybieraniem nadzwyczaj atrakcyjnych ofert finansowych muszą się zatem kryć jakieś ogólniejsze mechanizmy psychologiczne. Wspomnijmy o jednym z nich o zaufaniu. Braki wiedzy są bardzo często kompensowane tworzeniem sobie przez ludzi swego rodzaju naiwnych teorii na temat rzeczywistości, które to teorie są nierzadko budowane na odczuwanym zaufaniu. Gdy komuś ufam, wtedy zyskuję wrażenie, że nie muszę weryfikować rzetelności dostarczanych przez niego informacji. Zaufanie nie bierze się z próżni. Jest ono budowane np. w oparciu o profesjonalnie wykreowaną kampanię reklamową i komunikacyjną. Wydaje się, że wiele parabanków inwestuje niemałe środki w stworzenie takiego przekonującego przekazu, który kreuje w umyśle odbiorcy wrażenie wiarygodności i solidności. Rozbudowana sieć oddziałów, których wystrój sygnalizuje wysoki profesjonalizm, ma tu także niebagatelne znaczenie. Gdy dodatkowo dowiadujemy się, że za naszymi pieniędzmi kryje się coś namacalnego (np. metale szlachetne), wtedy zaufanie do zaprezentowanej nam oferty finansowej rośnie jeszcze bardziej. Co zatem można poradzić konsumentom, aby w przyszłości mogli uniknąć opisanych w tym felietonie błędów? Mówiąc najprościej: zdobywać wiedzę i nie ufać pierwszemu wrażeniu. Jak pisał jeden z laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii (zresztą wybitny psycholog) Daniel Kahneman nie powinniśmy nadmiernie polegać na swojej intuicji, gdy podejmujemy decyzje w świecie finansów. Pamiętajmy o tym, że odczuwane zaufanie może być bardzo złudne, gdyż często okazuje się tylko i wyłącznie produktem efektywnego marketingu. Gdy komuś ufam, to powinienem wiedzieć, skąd owo zaufanie się bierze. Warto także odświeżyć sobie od czasu do czasu stare przysłowie, które głosi, że pieniądze nie rosną na drzewach. Jeśli jakaś instytucja oferuje nam nadzwyczaj atrakcyjne zyski, to nie zapominajmy o tym, że ona sama też musi przecież zarobić. Bez wątpienia, naszym sprzymierzeńcem będą na rynku czas i systematyczność, a nie obietnice niebezpiecznie wysokich zarobków. Foto: Archiwum Do 100% aktywów funduszu Pioneer Obligacji Europejskich Plus FIO może być lokowane w inne kategorie lokat niż papiery wartościowe i instrumenty rynku pieniężnego tj. w tytuły uczestnictwa funduszy zagranicznych lub tytuły uczestnictwa instytucji wspólnego inwestowania mających siedzibę za granicą. Szczegółowe zasady uczestnictwa w zaprezentowanych Programach określają warunki uczestnictwa w danym Programie dostępne u prowadzących dystrybucję. Stopy zwrotu przedstawione w materiale są hipotetyczne i nie stanowią gwarancji osiągnięcia podobnych w przyszłości. Symulacje nie uwzględniają opłat manipulacyjnych, poziomu inflacji oraz obowiązków podatkowych. Skróty prospektów informacyjnych funduszy inwestycyjnych zarządzanych przez Pioneer Pekao TFI S.A., jak również prospekty informacyjne tych Funduszy, zawierające szczegółowy opis czynników ryzyka związanego z inwestowaniem w te Fundusze oraz szczegółowe dane na temat sytuacji finansowej tych Funduszy i tabele opłat dostępne są u prowadzących dystrybucję oraz w internecie na stronie Fundusze nie gwarantują realizacji założonego celu inwestycyjnego ani uzyskania określonego wyniku inwestycyjnego. Indywidualna stopa zwrotu z inwestycji w dany Fundusz jest uzależniona od dnia zbycia oraz dnia odkupienia jednostek uczestnictwa przez Fundusz, a także od wysokości pobranych opłat manipulacyjnych, kategorii jednostek uczestnictwa oraz obowiązków podatkowych obciążających uczestnika, w szczególności wysokości podatku od dochodów kapitałowych. UWAGA! Inwestowanie w fundusze inwestycyjne, które lokują aktywa w papiery wartościowe, wiąże się z ryzykiem wynikającym z wahań cen na giełdzie, zmian wysokości stóp procentowych, kursów walut itp. Uczestnik funduszu powinien mieć świadomość możliwości osiągnięcia zysku, ale również poniesienia straty. Niniejszy materiał został sporządzony w celu informacyjnym oraz reklamowym i nie stanowi oferty w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego. Niniejszy materiał nie stanowi doradztwa inwestycyjnego ani rekomendacji w zakresie nabycia lub sprzedaży jakichkolwiek instrumentów finansowych. Nie należy go traktować jako oferty funduszy inwestycyjnych lub towarzystwa funduszy inwestycyjnych zarządzającego tymi funduszami. W materiale wykorzystano źródła informacji, które Pioneer Pekao TFI S.A., analizując z najwyższą starannością, uważa za rzetelne i wiarygodne. Nie istnieje jednak gwarancja, iż są one w pełni wyczerpujące i w pełni odzwierciedlają stan faktyczny. Wszelkie opinie i oceny zawarte w niniejszym materiale wyrażają jedynie opinię autorów. Pioneer Pekao TFI S.A. nie ponosi odpowiedzialności za skutki decyzji podjętych na podstawie niniejszego opracowania. Odpowiedzialność za decyzje inwestycyjne podjęte na podstawie niniejszego materiału ponoszą wyłącznie inwestorzy. Powielanie, publikowanie bądź rozpowszechnianie w jakikolwiek inny sposób jego całości lub części bez zgody Pioneer Pekao TFI S.A. jest zabronione. Pioneer Pekao Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie , ul. Marynarska 15, wpisana do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS , posługująca się numerem NIP Kapitał zakładowy: złotych, łączna kwota uiszczonych wkładów równa kapitałowi zakładowemu. 28
17
W kwietniu liderami były fundusze akcji inwestujące na rynkach rozwiniętych Europy i Ameryki Północnej.
W kwietniu liderami były fundusze akcji inwestujące na rynkach rozwiniętych Europy i Ameryki Północnej. W kwietniu wśród funduszy przynoszących największe zyski najwięcej było tych inwestujących w Polsce.
Bardziej szczegółowoUcieczka inwestorów od ryzykownych aktywów zaowocowała stratami funduszy akcji i mieszanych.
Ucieczka inwestorów od ryzykownych aktywów zaowocowała stratami funduszy akcji i mieszanych. Wichura, która w pierwszych dniach sierpnia przetoczyła się nad światowymi rynkami akcji, przyczyniła się do
Bardziej szczegółowoLepsza perspektywa zysków! Zarządzanie płynnością Typy inwestycyjne Union Investment
Lepsza perspektywa zysków! Zarządzanie płynnością Typy inwestycyjne Union Investment Warszawa maj 2012 r. W co lokować nadwyżki? Aktualne typy inwestycyjne. maj 2012 2 Zarządzanie płynnością PLN Stały
Bardziej szczegółowoOpis funduszy OF/1/2015
Opis funduszy Spis treści Rozdział 1. Postanowienia ogólne...3 Rozdział 2. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK NN Akcji...3 Rozdział 3. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK NN Stabilnego Wzrostu...4
Bardziej szczegółowoOPIS FUNDUSZY OF/1/2014
OPIS FUNDUSZY OF/1/2014 SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ 1. POSTANOWIENIA OGÓLNE 3 ROZDZIAŁ 2. POLITYKA INWESTYCYJNA I OPIS RYZYKA UFK ING AKCJI 3 ROZDZIAŁ 3. POLITYKA INWESTYCYJNA I OPIS RYZYKA UFK ING STABILNEGO
Bardziej szczegółowoPrzegląd prognoz gospodarczych dla Polski i świata na lata 2013-2014. Aleksander Łaszek
Przegląd prognoz gospodarczych dla Polski i świata na lata 2013-2014 Aleksander Łaszek Wzrost gospodarczy I Źródło: Komisja Europejska Komisja Europejska prognozuje w 2014 i 2015 roku przyspieszenie tempa
Bardziej szczegółowoOpis funduszy OF/1/2016
Opis funduszy Spis treści Rozdział 1. Postanowienia ogólne...3 Rozdział 2. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK NN Akcji...3 Rozdział 3. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK NN Stabilnego Wzrostu...4
Bardziej szczegółowoNajlepiej wypadły fundusze akcji, straty przyniosły złoto i dolary.
Najlepiej wypadły fundusze akcji, straty przyniosły złoto i dolary. Dla posiadaczy jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych lipiec był udany. Najlepiej wypadły fundusze akcji, zwłaszcza te koncentrujące
Bardziej szczegółowoPlanowanie finansów osobistych
Planowanie finansów osobistych Osoby, które planują znaczne wydatki w perspektywie najbliższych kilku czy kilkunastu lat, osoby pragnące zabezpieczyć się na przyszłość, a także wszyscy, którzy dysponują
Bardziej szczegółowoPlan wykładu 8 Równowaga ogólna w małej gospodarce otwartej
Plan wykładu 8 Równowaga ogólna w małej gospodarce otwartej 1. Model Mundella Fleminga 2. Dylemat polityki gospodarczej małej gospodarki otwartej 3. Skuteczność polityki monetarnej i fiskalnej w warunkach
Bardziej szczegółowoUczestnicy funduszy notowali zyski niemal wyłącznie dzięki osłabieniu złotego. Ale tylko
Uczestnicy funduszy notowali zyski niemal wyłącznie dzięki osłabieniu złotego. Ale tylko niektórzy. Większość w maju straciła. Uczestnicy funduszy zyski notowali niemal wyłącznie dzięki osłabieniu złotego.
Bardziej szczegółowoRaport o stabilności systemu finansowego czerwiec 2009 r. Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski
Raport o stabilności systemu finansowego czerwiec 2009 r. Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski 1 Raport o stabilności finansowej Publikowanie Raportu jest standardem międzynarodowym, NBP
Bardziej szczegółowoPERSPEKTYWY INWESTYCYJNE NA 2011 ROK
Chorzów, 7 Kwiecień 2011 WIDZIMY WIĘCEJ MOŻLIWOŚCI PERSPEKTYWY INWESTYCYJNE NA 2011 ROK GLOBALNE CZYNNIKI RYZYKA Niestabilność polityczna w rejonie Afryki Północnej i krajów Bliskiego Wschodu Wzrost cen
Bardziej szczegółowoFundusze dopasowane do celu
Fundusze dopasowane do celu Pracownicze plany kapitałowe to powszechny program systematycznego oszczędzania na zaspokojenie potrzeb finansowych po osiągnięciu 60. roku życia. Środki uczestników pomnażane
Bardziej szczegółowoDroga do zysku, czyli w co inwestować? Typy inwestycyjne Union Investment TFI
Droga do zysku, czyli w co inwestować? Typy inwestycyjne Union Investment TFI Warszawa styczeń 2013 r. Co ma największy potencjał zysku? Typy inwestycyjne na 12 miesięcy Subfundusz UniKorona Akcje UniKorona
Bardziej szczegółowoCzas na większą aktywność, czyli gdzie szukać zysków? Typy inwestycyjne Union Investment
Czas na większą aktywność, czyli gdzie szukać zysków? Typy inwestycyjne Union Investment Warszawa kwiecień 2012 r. Co ma potencjał zysku? Typy inwestycyjne na 12 miesięcy kwiecień 2012 2 Kategorie aktywów
Bardziej szczegółowoZyski są w Twoim zasięgu! Typy inwestycyjne Union Investment
Zyski są w Twoim zasięgu! Typy inwestycyjne Union Investment Warszawa Listopad 2012 Co ma potencjał zysku? Typy inwestycyjne na 12 miesięcy listopad 2012 Kategorie aktywów cieszące się największym zainteresowaniem
Bardziej szczegółowoWojciech Buksa Podatek od transakcji finansowych - jego potencjalne implikacje dla rynków finansowych
Wojciech Buksa wojciech.buksa@outlook.com Podatek od transakcji finansowych - jego potencjalne implikacje dla rynków finansowych!1 Wstęp. Pod koniec 2011 roku komisja europejska przedstawiła pomysł wprowadzenia
Bardziej szczegółowoZimowa prognoza na lata : do przodu pod wiatr
EUROPEAN COMMISSION KOMUNIKAT PRASOWY Bruksela, 22 lutego 2013 r. Zimowa prognoza na lata 2012-14: do przodu pod wiatr Podczas gdy sytuacja na rynkach finansowych w UE znacząco poprawiła się od lata ubiegłego
Bardziej szczegółowoMniejszy apetyt inwestorów na ryzyko sprawił, że pieniądze, które nie lubią przebywać w próżni, Fundusze: była okazja do tańszych zakupów
Ci spośród nielicznych posiadaczy jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych, którzy w listopadzie odnotowali zyski, zawdzięczają to przede wszystkim wzrostowi kursu dolara. Ci spośród nielicznych
Bardziej szczegółowoRaport o stabilności systemu finansowego czerwiec 2009 r. Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski
Raport o stabilności systemu finansowego czerwiec 2009 r. Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski 1 Raport o stabilności finansowej Publikowanie Raportu jest standardem międzynarodowym, NBP
Bardziej szczegółowoMarket Alert: Czarny poniedziałek
Market Alert: Czarny poniedziałek Spowalniająca gospodarka chińska Za powszechna przyczynę spadków na giełdach dzisiaj uznaje się spowalniająca gospodarkę chińską i dewaluacja chińskiej waluty. Niemniej
Bardziej szczegółowoKraje i banki będą potrzebować ponad 2 bln euro w 2012 r.
Kraje i banki będą potrzebować ponad 2 bln euro w 2012 r. Dane na ten temat pojawiają się w serwisach informacyjnych, np. w agencji Bloomberg, są także podawane przez specjalistyczne serwisy informacyjne
Bardziej szczegółowoPrognozy wzrostu dla Polski 2015-06-02 15:58:50
Prognozy wzrostu dla Polski 2015-06-02 15:58:50 2 Bank of America Merrill Lynch podniósł prognozy wzrostu PKB dla Polski - z 3,3 do 3,5 proc. w 2015 r. i z 3,4 do 3,7 proc. w 2016 r. W raporcie o gospodarce
Bardziej szczegółowoZałącznik do dokumentu zawierającego kluczowe informacje WARTA TWOJA PRZYSZŁOŚĆ Wariant A
Data sporządzenia dokumentu: 19-12-2017 Ogólne informacje o dokumencie Załącznik do dokumentu zawierającego kluczowe informacje WARTA TWOJA PRZYSZŁOŚĆ Wariant A Masz zamiar kupić produkt, który nie jest
Bardziej szczegółowoWyniki zarządzania portfelami
Wyniki zarządzania portfelami Na dzień: 30 września 2011 Analizy Online Asset Management S.A. ul. Nowogrodzka 47A 00-695 Warszawa tel. +48 (22) 585 08 58 fax. +48 (22) 585 08 59 Materiał został przygotowany
Bardziej szczegółowoGospodarka polska, gospodarka światowa w jakim punkcie dziś jesteśmy?
Gospodarka polska, gospodarka światowa w jakim punkcie dziś jesteśmy? Łukasz Tarnawa Departament Strategii i Analiz Warszawa, 6 listopada 2008 1 Gospodarka globalna kryzys sektora finansowego w gospodarkach
Bardziej szczegółowoKBC GERMAN JUMPER FIZ SOLIDNY, NIEMIECKI ZYSK W TWOIM ZASIĘGU
Fundusz inwestycyjny KBC GERMAN JUMPER FIZ SOLIDNY, NIEMIECKI ZYSK W TWOIM ZASIĘGU Możliwy kupon 15% rocznie* Warunkowa ochrona kapitału** Inwestycja bazująca na największej gospodarce Europy WSTAW TEKST
Bardziej szczegółowoKURS DORADCY FINANSOWEGO
KURS DORADCY FINANSOWEGO Przykładowy program szkolenia I. Wprowadzenie do planowania finansowego 1. Rola doradcy finansowego Definicja i cechy doradcy finansowego Oczekiwania klienta Obszary umiejętności
Bardziej szczegółowoOpis funduszy OF/1/2018
Opis funduszy OF/1/2018 Spis treści Opis funduszy nr OF/1/2018 Rozdział 1. Postanowienia ogólne...3 Rozdział 2. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK NN Akcji...3 Rozdział 3. Polityka inwestycyjna i
Bardziej szczegółowoOPIS FUNDUSZY OF/ULM3/1/2013
OPIS FUNDUSZY OF/ULM3/1/2013 Spis treści Opis Ubezpieczeniowego Funduszu Kapitałowego ING Perspektywa 2020 3 Opis Ubezpieczeniowego Funduszu Kapitałowego ING Perspektywa 2025 6 Opis Ubezpieczeniowego Funduszu
Bardziej szczegółowoZałącznik do dokumentu zawierającego kluczowe informacje WARTA TWOJA PRZYSZŁOŚĆ Wariant B
Data sporządzenia dokumentu: 19-12-2017 Ogólne informacje o dokumencie Załącznik do dokumentu zawierającego kluczowe informacje WARTA TWOJA PRZYSZŁOŚĆ Wariant B Masz zamiar kupić produkt, który nie jest
Bardziej szczegółowoCzas na większą aktywność, czyli gdzie szukać zysków? Typy inwestycyjne Union Investment
Czas na większą aktywność, czyli gdzie szukać zysków? Typy inwestycyjne Union Investment Warszawa czerwiec 2012 r. Co ma potencjał zysku? Typy inwestycyjne na 12 miesięcy czerwiec 2012 2 Kategorie aktywów
Bardziej szczegółowoJak inwestować w burzliwych czasach? Typy inwestycyjne Union Investment TFI
Jak inwestować w burzliwych czasach? Typy inwestycyjne Union Investment TFI Warszawa luty 2013 r. Co ma największy potencjał zysku? Typy inwestycyjne na 12 miesięcy luty 2013 2 Subfundusz UniKorona Akcje
Bardziej szczegółowoZałącznik do Dokumentu zawierającego kluczowe informacje Ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe Ubezpieczenie Inwestycyjne Bonus VIP
Załącznik do Dokumentu zawierającego kluczowe informacje Ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe Ubezpieczenie Inwestycyjne Bonus VIP Ten dokument dotyczy ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych dostępnych
Bardziej szczegółowoKieruj płynnością swojej firmy! Typy inwestycyjne Union Investment TFI
Kieruj płynnością swojej firmy! Typy inwestycyjne Union Investment TFI Warszawa, Grudzień 2015 r. W co lokować nadwyżki? Aktualne typy inwestycyjne Zarządzanie płynnością PLN Potencjał wzrostu UniLokata
Bardziej szczegółowoZałącznik do dokumentu zawierającego kluczowe informacje WARTA Inwestycja
Załącznik do dokumentu zawierającego kluczowe informacje WARTA Inwestycja Masz zamiar kupić produkt, który nie jest prosty i który może być trudny w zrozumieniu Data sporządzenia dokumentu: 19-12-2017
Bardziej szczegółowoOPIS FUNDUSZY OF/ULM4/1/2012
OPIS FUNDUSZY OF/ULM4/1/2012 Spis treści Opis Ubezpieczeniowego Funduszu Kapitałowego ING Perspektywa 2020 3 Opis Ubezpieczeniowego Funduszu Kapitałowego ING Perspektywa 2025 6 Opis Ubezpieczeniowego Funduszu
Bardziej szczegółowoLepsza perspektywa zysków! Zarządzanie płynnością Typy inwestycyjne Union Investment
Lepsza perspektywa zysków! Zarządzanie płynnością Typy inwestycyjne Union Investment Warszawa sierpień 2011 r. W co lokować nadwyżki? Aktualne typy inwestycyjne. sierpień 2011 2 Zarządzanie płynnością
Bardziej szczegółowo1. Za pieniądze wpłacone do funduszu inwestycyjnego jego uczestnik nabywa:
1. Za pieniądze wpłacone do funduszu inwestycyjnego jego uczestnik nabywa: akcje, obligacje i bony skarbowe 3,92% 6 prawa poboru 0,00% 0 jednostki uczestnictwa 94,12% 144 dywidendy 1,96% 3 2. W grupie
Bardziej szczegółowoJak zbierać plony? Krótkoterminowo ostrożnie Długoterminowo dobierz akcje Typy inwestycyjne Union Investment
Jak zbierać plony? Krótkoterminowo ostrożnie Długoterminowo dobierz akcje Typy inwestycyjne Union Investment Warszawa sierpień 2011 r. Co ma potencjał zysku? sierpień 2011 2 Sztandarowy fundusz dla klientów
Bardziej szczegółowoOGŁOSZENIE O ZMIANIE STATUTU ALIOR SPECJALISTYCZNEGO FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO OTWARTEGO
Warszawa, dnia 27 lutego 2017 r. OGŁOSZENIE O ZMIANIE STATUTU ALIOR SPECJALISTYCZNEGO FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO OTWARTEGO Money Makers Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Spółką Akcyjną z siedzibą w Warszawie
Bardziej szczegółowoWpływ globalnego kryzysu finansowego na polską gospodarkę
Mirosław Gronicki Wpływ globalnego kryzysu finansowego na polską gospodarkę Warszawa 31 maja 2011 r. Spis treści 1. Geneza światowego kryzysu finansowego. 2. Światowy kryzys finansowy skutki. 3. Polska
Bardziej szczegółowoUbezpieczeniowe Fundusze Kapitałowe
Ubezpieczeniowe Fundusze Kapitałowe Opis Ubezpieczeniowych Funduszy Kapitałowych Ubezpieczeniowe Fundusze Kapitałowe funkcjonujące w ramach indywidualnych i grupowych ubezpieczeń na życie proponowanych
Bardziej szczegółowoKieruj płynnością swojej firmy! Typy inwestycyjne Union Investment TFI
Kieruj płynnością swojej firmy! Typy inwestycyjne Union Investment TFI W co lokować nadwyżki? Aktualne typy inwestycyjne Zarządzanie płynnością PLN Potencjał wzrostu UniLokata Zarządzanie płynnością EUR
Bardziej szczegółowoSystematyczne Oszczędzanie w Alior SFIO
Systematyczne Oszczędzanie 1000+ w Alior SFIO Systematyczne Oszczędzanie 1000+ Długoterminowe oszczędzanie z wykorzystaniem strategii inwestycyjnych opartych na Subfunduszach wydzielonych w ramach Alior
Bardziej szczegółowo24-miesięczna lokata strukturyzowana Wielka 20-tka
24-miesięczna lokata strukturyzowana Wielka 20-tka Okres subskrypcji: 25.05.2010-08.06.2010 Okres trwania lokaty: 9.06.2010-08.06.2012 Aktywo bazowe: kontrakt terminowy na WIG20 Minimalna kwota wpłaty:
Bardziej szczegółowoSystematyczne Oszczędzanie w Alior SFIO
Systematyczne Oszczędzanie 1000+ w Alior SFIO Systematyczne Oszczędzanie 1000+ Długoterminowe oszczędzanie z wykorzystaniem strategii inwestycyjnych opartych na Subfunduszach wydzielonych w ramach Alior
Bardziej szczegółowoAnaliza sektora bankowego* wg stanu na 31 marca 2013 r.
Analiza sektora bankowego* wg stanu na 31 marca 213 r. Opracowano w Departamencie Analiz i Skarbu * Sektor bankowy rozumiany jako banki krajowe wg art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo
Bardziej szczegółowoZbieraj zyski z UniStabilnym Wzrostem! Typy inwestycyjne Union Investment
Zbieraj zyski z UniStabilnym Wzrostem! Typy inwestycyjne Union Investment Warszawa wrzesień 2012 r. Co ma potencjał zysku? wrzesień 2012 2 Sztandarowy subfundusz dla klientów banków spółdzielczych: UniStabilny
Bardziej szczegółowoNazwa UFK: Data sporządzenia dokumentu: Fundusz Akcji r.
Załącznik do Dokumentu zawierającego kluczowe informacje Ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe Umowa dodatkowa na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi (UFK) zawierana z umową ubezpieczenia Twoje
Bardziej szczegółowoSystematyczne Oszczędzanie w Alior SFIO
Systematyczne Oszczędzanie 1000+ w Alior SFIO Systematyczne Oszczędzanie 1000+ Długoterminowe oszczędzanie z wykorzystaniem strategii inwestycyjnych opartych na Subfunduszach wydzielonych w ramach Alior
Bardziej szczegółowoGlobalny kryzys ekonomiczny Geneza, istota, perspektywy
Globalny kryzys ekonomiczny Geneza, istota, perspektywy prof. dr hab. Piotr Banaszyk, prof. zw. UEP Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Wydział Gospodarki Międzynarodowej Agenda 1. Przyczyny globalnego
Bardziej szczegółowoPrognoza z zimy 2014 r.: coraz bardziej widoczne ożywienie gospodarcze
KOMISJA EUROPEJSKA KOMUNIKAT PRASOWY Bruksela/Strasburg, 25 lutego 2014 r. Prognoza z zimy 2014 r.: coraz bardziej widoczne ożywienie gospodarcze W zimowej prognozie Komisji Europejskiej przewiduje się
Bardziej szczegółowoPioneer Pekao Investments Śniadanie prasowe
Pioneer Pekao Investments Śniadanie prasowe Warszawa, 06 maja 2010 r. Agenda Wyniki sprzedażowe Pioneer Pekao TFI Rynek obligacji nieskarbowych Odpowiedź Pioneer Pekao TFI nowe produkty Strona 2 Wyniki
Bardziej szczegółowoZałącznik do dokumentu zawierającego kluczowe informacje DODATKOWE UBEZPIECZENIE Z FUNDUSZEM W RAMACH:
Załącznik do dokumentu zawierającego kluczowe informacje DODATKOWE UBEZPIECZENIE Z FUNDUSZEM W RAMACH: GRUPOWEGO UBEZPIECZENIA NA ŻYCIE WARTA EKSTRABIZNES GRUPOWEGO UBEZPIECZENIA NA ŻYCIE WARTA EKSTRABIZNES
Bardziej szczegółowoSubfundusz Obligacji Korporacyjnych
Protokół zmian z dnia 17 kwietnia 2013 r. w Prospekcie Informacyjnym Millennium Specjalistycznego Funduszu Inwestycyjnego Otwartego (z wydzielonymi subfunduszami) W związku z wymogami zawartymi w 28 ust.
Bardziej szczegółowoRozwój Polski w warunkach stagnacji gospodarczej Unii Europejskiej
Witold Grostal, Dyrektor Biura Strategii Polityki Pieniężnej w NBP Rozwój Polski w warunkach stagnacji gospodarczej Unii Europejskiej VII Konferencja dla Budownictwa / 14 kwietnia 2015 r. 2005Q1 2006Q1
Bardziej szczegółowoZACZNIJ RAZ Z KORZYŚCIĄ NA DŁUGI CZAS Celowe Plany Oszczędnościowe Legg Mason (CPO)
www.leggmason.pl ZACZNIJ RAZ Z KORZYŚCIĄ NA DŁUGI CZAS Celowe Plany Oszczędnościowe (CPO) IV 2016 O BEZPIECZNĄ PRZYSZŁOŚĆ WARTO ZADBAĆ JUŻ DZISIAJ SPEŁNIAJ MARZENIA Wszystko zależy od Ciebie. Właśnie teraz
Bardziej szczegółowoWpływ bieżącej sytuacji gospodarczej na sektor małych i średnich przedsiębiorstw MSP
Wpływ bieżącej sytuacji gospodarczej na sektor małych i średnich przedsiębiorstw MSP Prof. Anna Zielińska-Głębocka Uniwersytet Gdański Rada Polityki Pieniężnej 1.Dynamika wzrostu gospodarczego spowolnienie
Bardziej szczegółowoSierpnień 2015. Kieruj płynnością swojej firmy! Typy inwestycyjne Union Investment TFI. Warszawa Sierpień 2015 r.
Kieruj płynnością swojej firmy! Typy inwestycyjne Union Investment TFI Warszawa Sierpień 2015 r. W co lokować nadwyżki? Aktualne typy inwestycyjne Zarządzanie płynnością PLN Potencjał wzrostu UniLokata
Bardziej szczegółowoPioneer Pieniężny Plus Spokojna przystań
Pioneer Pieniężny Plus Spokojna przystań Spokojna przystań Pioneer Pieniężny Plus to nowy subfundusz wydzielony w ramach funduszu parasolowego Pioneer FIO. Z punktu widzenia potencjalnych zysków oraz ryzyka
Bardziej szczegółowoZałącznik do Dokumentu zawierającego kluczowe informacje Ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe Ubezpieczenie Inwestycyjne Bonus VIP
Załącznik do Dokumentu zawierającego kluczowe informacje Ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe Ubezpieczenie Inwestycyjne Bonus VIP Ten dokument dotyczy ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych dostępnych
Bardziej szczegółowoZarządzanie Kapitałem w Bankach
Zarządzanie Kapitałem w Bankach Wizja scenariusza spowolnienia gospodarczego w Polsce w kontekście powołania wspólnego nadzoru bankowego Tomasz Kubiak Dyrektor Zarządzający Dep. Alokacji Kapitału i ALM
Bardziej szczegółowoPrognozy gospodarcze dla
Prognozy gospodarcze dla Polski po I kw. 21 Łukasz Tarnawa Główny Ekonomista Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, 13.5.21 Gospodarka globalna po kryzysie finansowym Odbicie globalnej aktywności gospodarczej
Bardziej szczegółowoRaport miesięczny. Centrum Finansowe Banku BPS S.A. za maj 2013 roku. Warszawa, 14.06.2013 r.
Raport miesięczny Centrum Finansowe Banku BPS S.A. za maj 2013 roku Warszawa, 14.06.2013 r. Spis treści: 1. INFORMACJE NA TEMAT WYSTĄPIENIA TENDENCJI I ZDARZEŃ W OTOCZENIU RYNKOWYM SPÓŁKI, KTÓRE W JEJ
Bardziej szczegółowoZadłużony świat: przyczyny i skutki. Wpływ niekonwencjonalnej polityki monetarnej na poziom i wycenę długu publicznego
Katarzyna Zajdel-Kurowska / Narodowy Bank Polski Zadłużony świat: przyczyny i skutki. Wpływ niekonwencjonalnej polityki monetarnej na poziom i wycenę długu publicznego Warszawa, 9 maja 218 Zadłużony świat:
Bardziej szczegółowoKto zarabia, a kto traci?
Kto zarabia, a kto traci? Dla właścicieli jednostek funduszy inwestycyjnych sierpień nie był już tak udanym miesiącem jak lipiec. Jeśli przyjrzeć się tabeli ze średnimi stopami zwrotu poszczególnych kategorii,
Bardziej szczegółowoKryzys i Zarządzanie ryzykiem
Kryzys i Zarządzanie ryzykiem Piotr Banaszyk Katedra Logistyki Międzynarodowej Globalny kryzys ekonomiczny opinie Banku Światowego W 2013 r. gospodarka eurolandu pozostanie w recesji, kurcząc się o 0,1
Bardziej szczegółowoUPADŁOŚCI FIRM W POLSCE
FIRM W POLSCE KLUCZOWE FAKTY W maju upadłość ogłosiły 44 firmy choć jest to wartość wyższa o,7 proc. w porównaniu z kwietniem, to jednocześnie jest to drugi najlepszy wynik od września 28 r. gdy upadły
Bardziej szczegółowoOszczędzanie a inwestowanie..
Oszczędzanie a inwestowanie.. Oszczędzanie to zabezpieczenie nadmiaru środków finansowych niewykorzystanych na bieżącą konsumpcję oraz czerpanie z tego tytułu korzyści w postaci odsetek. Jest to czynność
Bardziej szczegółowoInstrumenty strukturyzowane inwestycja na rynku kapitałowym w okresie kryzysu finansowego
Katedra Inwestycji Finansowych i Zarządzania Ryzykiem Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Witold Szczepaniak Instrumenty strukturyzowane inwestycja na rynku kapitałowym w okresie kryzysu finansowego Rynek
Bardziej szczegółowoDo końca roku łatwiej o kredyt mieszkaniowy
Do końca roku łatwiej o kredyt mieszkaniowy Na rynku kredytów hipotecznych od początku 2010 r. odnotowano poprawę sytuacji w porównaniu z rokiem ubiegłym. Dalszy wzrost zainteresowania rządowym programem
Bardziej szczegółowoAkademia Młodego Ekonomisty. Walutowa Wieża Babel
Akademia Młodego Ekonomisty Walutowa Wieża Babel Dr Andrzej Dzun Uniwersytet w Białymstoku 20 listopada 2014 r. Pieniądz- powszechnie akceptowany z mocy prawa lub zwyczaju środek regulowania zobowiązań,
Bardziej szczegółowoOpis funduszy OF/ULS2/3/2017
Opis funduszy OF/ULS2/3/2017 Spis treści Opis funduszy OF/ULS2/3/2017 Rozdział 1. Postanowienia ogólne... 3 Rozdział 2. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK Portfel Oszczędnościowy... 3 Rozdział 3.
Bardziej szczegółowo1. Od kiedy zmieniła się nazwa Pioneer Pekao Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A.?
FAQ NAJCZĘŚCIEJ ZADAWANE PYTANIA 1. Od kiedy zmieniła się nazwa Pioneer Pekao Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A.? W lutym 2018 r. nastąpiła zmiana nazwy towarzystwa z Pioneer Pekao Towarzystwo Funduszy
Bardziej szczegółowoBANK HANDLOWY W WARSZAWIE S.A. Wyniki skonsolidowane za I kwartał 2009 roku -1-
BANK HANDLOWY W WARSZAWIE S.A. Wyniki skonsolidowane za I kwartał 29 roku -1- Sytuacja gospodarcza w I kwartale 29 r. Głęboki spadek produkcji przemysłowej w styczniu i lutym, wskaźniki koniunktury sugerują
Bardziej szczegółowoCzas na większą aktywność, czyli gdzie szukać zysków? Typy inwestycyjne Union Investment TFI
Czas na większą aktywność, czyli gdzie szukać zysków? Typy inwestycyjne Union Investment TFI Warszawa kwiecień 2013 r. Co ma największy potencjał zysku? Typy inwestycyjne na 12 miesięcy kwiecień 2013 2
Bardziej szczegółowoFundamental Trade EURGBP
Fundamental Trade EURGBP Euro to bez wątpienia jedna z najsłabszych walut w obecnym czasie, co z resztą widać po zachowaniu w stosunku do większości walut G10. EURUSD schodzi na coraz to niższe pułapy,
Bardziej szczegółowoMateriał opublikowany w Rzeczpospolitej z 22 kwietnia 2004 roku. Fundusze zagranicznych papierów dłużnych
Materiał opublikowany w Rzeczpospolitej z 22 kwietnia 2004 roku Fundusze zagranicznych papierów dłużnych Polski rynek funduszy inwestycyjnych, oprócz standardowych produktów obejmujących fundusze pieniężne,
Bardziej szczegółowoBezpieczne zyski w Twoim zasięgu Typy inwestycyjne Union Investment
Bezpieczne zyski w Twoim zasięgu Typy inwestycyjne Union Investment Warszawa październik 2012 r. Co ma potencjał zysku? Typy inwestycyjne na 12 miesięcy październik 2012 2 Kategorie aktywów cieszące się
Bardziej szczegółowoJesienna prognoza gospodarcza: stopniowe ożywienie, zewnętrzne ryzyko
KOMISJA EUROPEJSKA KOMUNIKAT PRASOWY Bruksela, 5 listopada 2013 r. Jesienna prognoza gospodarcza: stopniowe ożywienie, zewnętrzne ryzyko W ostatnich miesiącach pojawiły się obiecujące oznaki ożywienia
Bardziej szczegółowoZałącznik do Dokumentu zawierającego kluczowe informacje Ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe Ubezpieczenie Uniwersalne Nowa Perspektywa
Załącznik do Dokumentu zawierającego kluczowe informacje Ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe Ubezpieczenie Uniwersalne Nowa Perspektywa Ten dokument dotyczy ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych dostępnych
Bardziej szczegółowoW dłuższym terminie Grexit nie powinien zaszkodzić Polsce
W dłuższym terminie Grexit nie powinien zaszkodzić Polsce Cała uwaga Europy skupia się od kilku miesięcy na Grecji ze względu na nasilenie trwającego w tym kraju kryzysu finansowego. Perspektywa wyjścia
Bardziej szczegółowoCzy helikopter Bena Bernankego powinien wylądować?
Czy helikopter Bena Bernankego powinien wylądować? Autor: Frank Shostak Źródło: mises.org Tłumaczenie: Katarzyna Buczkowska Według Bena Bernankego zbyt wczesne wycofanie się z agresywnej polityki walki
Bardziej szczegółowoKondycja polskiego sektora bankowego w drugiej połowie 2012 roku. Podsumowanie wyników polskich banków za I półrocze
Kondycja polskiego sektora bankowego w drugiej połowie 2012 roku. Podsumowanie wyników polskich banków za I półrocze Polskie banki osiągnęły w I półroczu łączny zysk netto na poziomie 8,04 mld zł, po wzroście
Bardziej szczegółowoSystem finansowy w Polsce. dr Michał Konopczak Instytut Handlu Zagranicznego i Studiów Europejskich michal.konopczak@sgh.waw.pl
System finansowy w Polsce dr Michał Konopczak Instytut Handlu Zagranicznego i Studiów Europejskich michal.konopczak@sgh.waw.pl Segmenty sektora finansowego (w % PKB) 2 27 212 Wielkość systemu finansowego
Bardziej szczegółowoZałącznik do Dokumentu zawierającego kluczowe informacje Ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe Ubezpieczenie Uniwersalne Nowa Perspektywa
Załącznik do Dokumentu zawierającego kluczowe informacje Ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe Ubezpieczenie Uniwersalne Nowa Perspektywa Ten dokument dotyczy ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych dostępnych
Bardziej szczegółowo5. Sektor bankowy i rynek kapitałowy
5. Sektor bankowy i rynek kapitałowy Sektor bankowy W I kwartale 2016 r. w sektorze bankowym można zauważyć kilka niekorzystnych zjawisk, które były już sygnalizowane w IV kwartale 2015 r. Do najważniejszych
Bardziej szczegółowoDepartament Bankowości Komercyjnej i Specjalistycznej oraz Instytucji Płatniczych URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO WARSZAWA, marzec 2017 r.
Opracowanie: Wydział Analiz Sektora Bankowego Departament Bankowości Komercyjnej i Specjalistycznej oraz Instytucji Płatniczych URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO WARSZAWA, marzec r. W dniu marca r. Komisja
Bardziej szczegółowoZałącznik do Dokumentu zawierającego kluczowe informacje Ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe Ubezpieczenie Inwestycyjne Bonus VIP
Załącznik do Dokumentu zawierającego kluczowe informacje Ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe Ubezpieczenie Inwestycyjne Bonus VIP Ten dokument dotyczy ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych dostępnych
Bardziej szczegółowoTwoja droga do zysku! Typy inwestycyjne Union Investment TFI
Twoja droga do zysku! Typy inwestycyjne Union Investment TFI Warszawa, Grudzień 2015 Co ma najwyższy potencjał zysku w średnim terminie? Typy inwestycyjne na 12 miesięcy Subfundusz UniStrategie Dynamiczny
Bardziej szczegółoworaport miesięczny styczeń 2015
MINOX S.A. raport miesięczny styczeń 2015 Warszawa, 2015 r. Zarząd Spółki Minox S.A. z siedzibą w Warszawie, działając w oparciu o pkt. 16 Załącznika Nr 1 do Uchwały Nr 293/2010 Zarządu Giełdy Papierów
Bardziej szczegółowoRodzaje strategii inwestycyjnych oferowanych przez Firmę Inwestycyjną
Załącznik do Uchwały Zarządu nr 34/2015 z dnia 10 grudnia 2015 r. Załącznik nr 1 do Regulaminu świadczenia usług zarządzania portfelem przez RDM Wealth Management S.A. na rzecz Klienta Detalicznego Rodzaje
Bardziej szczegółowoOpis funduszy OF/ULS2/1/2017
Opis funduszy OF/ULS2/1/2017 Spis treści Opis funduszy OF/ULS2/1/2017 Rozdział 1. Postanowienia ogólne... 3 Rozdział 2. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK Portfel Oszczędnościowy... 3 Rozdział 3.
Bardziej szczegółowoNewsletter TFI Allianz
Newsletter TFI Allianz 4 lipca 2016 Ujemne stopy procentowe - czy powinniśmy do nich przywyknąć? Szanowni Państwo, wynik referendum, w którym Brytyjczycy zdecydowali o wyjściu z Unii Europejskiej, miał
Bardziej szczegółowoKomentarz do rynku złota. Założenia i prognozy Zarządzających Funduszami Investors TFI
Komentarz do rynku złota Założenia i prognozy Zarządzających Funduszami Investors TFI Maj 2012 Fundamenty rynku złota Zdaniem zarządzających w Investors Towarzystwie Funduszy Inwestycyjnych S.A. jednym
Bardziej szczegółowo