Autorzy: mgr Maria Pec mgr lwona Michniewicz mgr Barbara Steblik-Wlailak mgr Anna Sancewicz-Klis. Recenzenci: dr Wiodzimierz Banasik mgr Andrzej Mui

Transkrypt

1

2

3 Autorzy: mgr Maria Pec mgr lwona Michniewicz mgr Barbara Steblik-Wlailak mgr Anna Sancewicz-Klis Recenzenci: dr Wiodzimierz Banasik mgr Andrzej Mui Opracowanie redakcyjne: mgr Anna Wojciechowska

4 Spis tresci Plany nauczania Programy nauczania przedmiotow zawodowych Podstawy turystyki Obstuga ruchu turystycznego Geografia turystyczna Ekonomia i prawo w turystyce Marketing ustug turystycznych Obstuga informatyczna w turystyce Jqzyk obcy zawodowy Zajecia praktyczne Praktyka zawodowa

5 I. PLANY NAUCZANIA PLAN NAUCZANIA Technikum czteroletnie Zawod: technik obsiugi turystycznej 341[05] Podbudowa programowa: gimnazjum LP. Przedmioty nauczania Dla rntodzieiy Liczba godzin tygodniowo Dla doroslych Liczba Liczba godzin godzin tygodniowo w czteroletnim okresie Semestty I-VIII 1 Kiasy I-IV I Forma I Forma 1 I / Praktyka zawodowa: 12 tygodni 1 *Program specjalizacji opracowuje szkota w porozumieniu z przedstawicielami pracodawcow oraz zgodnie z potrzebami rynku PracY

6 PLAN NAUCZANIA Szkola policealna Zawod: technik obsiugi turystycznej 341[05] Podbudowa programowa: szkota dajqca wyksztatcenie Srednie LP. Przedmioty nauczania Dla mlodzieiyl Dla doroslych Liczba 1 Liczba 1 Liczba godzin tygodniowo w dwuietnim okresie nauczania Kiasy 1-11 godzin godzin tygodniowo w w dwuietnim dwuletnim okresie okresie nauczania nauczania Semestry I-iV Forma 1 Forma *Program specjalizacji opracowuje szkota w porozumieniu z przedstawicielami pracodawcow oraz zgodnie z potrzebami rynku pracy

7 II. PROGRAMY NAUCZANIA PRZEDMIOTOW ZAWODOWYCH PODSTAWY TURYSTYKI Szczegotowe cele ksztalcenia W wyniku procesu ksztaicenia uczeti (siuchacz) powinien umiec: - wyjasnic podstawowe pojgcia z zakresu turystyki, - okresiie formy i kategorie turystyki, - sklasyfikowac rodzaje turystyki wedtug roznych kryteriow, - okreslic motywy wyjazdow turystycznych, - schasakteryzowac rodzaje turystyki, - scharakteryzowac turystykg kwaiifikowanq, - okreslic czynniki determinujqce rozwoj turystyki, - scharakteryzowae funltcje i dysfunkcje wspolczesnej turystyki, - scharakteryzowac mocne i slabe strony polskiej turystyki, - okresiic organizacjg i funkcjonowanie rynku turystycznego, - scharakteryzowac usiugi turystyczne, - dokonac analizy krajowego i migdzynarodowego ruchu turystycznego, - dokonac anaiizy wyjazdowego i przyjazdowego ruchu turystycznego mieszkaricow Polski, - okreslit metody badati statystycznych stosowane w turystyce, - okreslic kierunki rozwoju turystyki w Polsce i na Swiecie, - okreslic role turystyki w gospodarce kraju, - scharakteryzowac zadania organow zarzqdzajqcych turystykq w Polsce, - okreslic politykg paristwa w zakresie turystyki, - okreslic rodzaje i cechy markowych produktow polskiej turystyki, - okreslic marki produktow turystycznych w roinych regionach, - scharakteryzowac zadania krajowych osganizacji turystycznych oraz stowarzyszeh braniowych, - scharakteryzowac zadania migdzynarodowych organizacji turystycznych.

8 Material nauczania 1. Podstawowe wiadomosci z zakresu turystyki Terminologia Swiatowej Organizacji Turystyki (UN WTO): turystyka, podroiny, turysta, odwiedzajqcy, odwiedzajqcy jednodniowy. Formy i kategorie turystyki. Kryteria podzialu turystyki. Popyt turystyczny: ruch turystyczny, motywy wyjazdbw turystycznych, wydatki uczestnikow ruchu turystycznego, przychody z turystyki. Przemysl i gospodarka turystyczna. Cwiczenia: Rozroznianie form i kategorii turystyki. Kiasyfikowanie rodzajow turystyki wedlug roznych kryteriow. Analizowanie motywow wyjazdow turystycznych na podstawie danych instytutu Turystyki. 2. Rodzaje turystyki Turystyka krajoznawcza. Turystyka kwalifikowana: piesza, rowerowa, narciarska, wodna, jeidziecka, wspinaczka, tramping, trekking. Turystyka biznesowa. Turystyka kongresowa, Turystyka motywacyjna, Turystyka wiejska, agro- i ekoturystyka. Turystyka religijna, pielgrzymkowa. Turystyka etniczna, polonijna. Turystyka miejska, kulturalna. Turystyka edukacyjna. Turystyka morska. Turystyka osob trzeciego wieku. Cwiczenia: Rozroznianie rodzajow turystyki ze wzgledu na specyficzne cechy uczestnika, obszar i termin uprawiania turystyki, niezbedny sprzet i infrastrukturq turystycznq, kadre obslugujqcq oraz charakterystyczne imprezy. c Udzielanie informacji na temat rodzajow turystyki uprawianej w regionie oraz w okreslonej miejscowo~ci. 3. Czynniki rozwoju turystyki Czynniki determinujqce rozw6j turystyki. Funkcje i dysfunkcje wspotczesnej turystyki. Mocne i slabe strony polskiej turystyki. Cwiczenia: Klasyfikowanie czynnikow determinujqcych rozwoj turystyki. Analizowanie mocnych i slabych stron turystyki w Polsce, w regionie oraz wybranej miejscowosci turystycznej. Analizowanie funkcji i dysfunkcji turystyki w Polsce oraz w wybranym regionie. e

9 e Okreslanie barier rozwoju turystyki na obszarach roinych krajow 4. Uslugi turystyczne Organizacja i funkcjonowanie rynku turystycznego: cechy, podmioty rynku. Klasyfikacja i charakterystyka ustug turystycznych: ustugi transportowe, nociegowe, gastronomiczne, informacyjne, organizacji i posrednictwa, usiugi przewodnickie, pilotaiu, ubezpieczeniowe, rekreacyjno - sportowe, kulturalno - rozrywkowe, handlowe, bankowe, ustugi w zakresie infrastrumury lokalnej.. Cwiczenia: Analizowanie organizacji i funkcjonowania rynku turystycznego w Polsce. Charakteryzowanie usiug turystycznych w okreslonym regionie kraju. 5. Krajowy i migdzynarodowy ruch turystyczny Metody badah ruchu turystycznego. Krajowy ruch turystyczny: wielkosc, struktura uczestnikow, motywy wyjazdow, struktura przestrzenna i czasowa, wydatki uczestnikow ruchu turystycznego. Wyjazdowy ruch turystyczny mieszkancow Polski: motywy podroiy, wielkosk, struktura uczestnikow, kierunki, sezonowosc. Turystyka przyjazdowa: motywy przyjazdow, wielkosc ruchu przyjazdowego, struktura narodowosciowa, regiony koncentracji, sezonowosc, wplywy z turystyki przyjazdowej. Miedzynarodowy ruch turystyczny na Swiecie: statystyka, struktura narodowosciowa, obszary recepcji, tendencje rozwoju. Rola turystyki w gospodarce Polski i Swiata. Cwiczenia: a Analizowanie danych statystycznych dotyczqcych ruchu. turystycznego w kraju i na swiecie na podstawie informacji lnstytutu ~nalizowanie danych statystycznych dotyczqcych ruchu turystycznego w regionie oraz w okreslonej miejscowosci. e ~o;~skiwaie informacji dotyczqcych ruchu turystycznego 0 Okreslanie roli turystyki w gospodarce kraju. 6. Organizacja i zarrqdzanie turystykq w Polsce Organizacja turystyki w Polsce. Zadania organow centralnych dotyczqce turystyki. Zadania organow samorzqdowych na szczeblu wojewodzkirn, powiatowym i gminnym, w zakresie turystyki. Polityka panstwa w zakresie turystyki. Strategia rozwoju turystyki polskiej.

10 Cwiczenia: Analizowanie polityki panstwa w zakresie turystyki. Pozyskiwanie informacji na temat strategii rozwoju turystyki w wybranej miejscowosci. 7. Polskie organizacje i stowarzyszenia turystyczne Polska Organizacja Turystyczna. Regionalne i Lokalne Organizacje Turystyczne. Polska Agencja Rozwoju Turystyki. Polskie Towarzystwo Turystyczno - Krajoznawcze. Polskie Towarzystwo Schronisk Miodzieiowych. Polska Federacja Campingu i Caravaningu. Polski Zw~qzek or or ow^ Po,s<a lzba T~rystyk rgglonalne lzoy r'rysryczne Po sn e Zrzeszen e hole I Polska lzoa Hotelarska Stowarzyszen~a agroturystyczne. Cwiczenia: Analizowanie zadah polskich organizacji turystycznych i stowarzyszen braniowych. Przygotowywanie prezentacji dotyczqcej dziatalnosci organizacji turystycznych i stowarzyszen braniowych na podstawie informacji pozyskiwanych w tych placowkach. 8. Miedzynarodowe organizacje Dziatania Organizacji Narodow Zjednoczonych (ONZ) w zakresie turystyki. Swiatowa Organizacja Turystyki (UN WTO - United Nations World Tourism Organisation). Swiatowa Rada Podroiy i Turystyki (WTTC). Swiatowa Federacja Stowarzyszen Biur Podroiy (FUAAV). Stowarzyszenie Miedzynarodowego Transportu Lotniczego (IATA). Miedzynarodowa Federacja Schronisk Mtodzleiowych (IYHF). ~igdzynarodowe ~rzeszenie Hoteli i Restauracji (IHRA). ~ur0'~ejski.e Zrzeszenie Hotelarzy i Restauratorow (HOTREC). Miedzynarodowa Federacja ~amochodowa (FIA) Cwiczenia: Analizowanie zadari miedzynarodowych organizacji dzialajqcych w zakresie turystyki. ~rodki dydaktyczne Plansze, foliogramy, prezentacje multimedialne dotyczqce terminologii Swiatowej Organizacji turystyki, form, kategorii i rodzajow turystyki, ruchu turystycznego, produktow markowych, rynku turystycznego, aarzqdzania turystykq w kraju, zadah organizacji i stowarzyszen braniowych.

11 Materialy irodfowe: Ministerstwa Sportu i Turystyki, lnstytutu Turystyki, Polskiej Organizacji Turystycznej, organizacji i stowarzyszeli braniowych (statuty), urzgdow administracji palistwowej, samorzqdowej (strategie rozwoju) i innych instytucji oraz lnternetu. Filmy dotyczqce promocji Polski, regionu, miasta. Uwagi o realizacji Program pnedmiotu Podstawy turystyki obejmuje tresci dotycza.ce rodzajow turystyki, czynnikow rozwoju ruchu turystycznego oraz organizacji i zarzqdzania turystyka. w Polsce. Podczas realizacji programu naleiy odwotywad sig do wiedzy i dotychczasowych doswiadczen uczniow nabytych podczas korzystania z roinego rodzaju ustug turystycznych. Ksztakowanie umiejqtnosci wynikajqcych ze szczegotowych celow ksztatcenia wymaga stosowania r6inych metod i form pracy z uczniami oraz doboru odpowiednich Srodkow dydaktycznych. W procesie ksztatcenia wskazane jest stosowanie nastgpujqcych metod nauczania: wykladu informacyjnego, dyskusji dydaktycznej, pokazu z objasnieniem, metody projektow oraz cwiczeti. Szczegolnie polecana jest dyskusja dydaktyczna, kt6rej tematyka moie dotyczyc anaiizy krajowego i zagranicznego ruchu turystycznego oraz kierunkow rozwoju turystyki. Cwiczenia powinny by6 wykonywane indywiduainie lub w 2-3 osobowych zespofach. Zajqcia naieiy prowadzid w pracowni turystycznej, w grupach do 15 osob. Podczas realizacji programu istotne jest ksztakowanie poczucia odpowiedzialnosci uczniow za podejmowane decyzje, umiejetnosci samodzielnej i zespotowej pracy. Cwiczenia podane w programie naieiy traktowad jako propozycje, nauczyciel moie zaprojektowac i reaiizowad wlasne dwiczenia. W procesie nauczania-uczenia sig wskazane jest organizowanie wycieczek dydaktycznych do roinych podmiotow gospodarczych Swiadczqcych ustugi turystyczne, stowarzyszen i organizacji turystycznych. Zaleca sig takze organizowanie spotkan z przedstawicielami wladz iokainych, w celu zapoznania mlodzieiy z aktualnymi dziataniami na rzecz turystyki w regionie. Na realizacjg poszczegolnych dziatow tematycznych proponuje siq nastgpujqcy podzial godzin:

12 Podana w tabeli liczba godzin na realizacje poszczegolnych dziatow ma charakter orientacyjny. Nauczyciel moie wprowadzac zmiany w zaleznosci od potrzeb edukacyjnych szkoly. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiqgnigc edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie powinno odbywac sie przez caty okres realizacji programu na podstawie okreslonych kryteriow, zgodnie z obowiqzujqcq skalq ocen. W wyniku procesu sprawdzania i oceniania osianigc uczniow nauczyciel uzyskuje informacje dotyczqce poziomu i zakresu opanowania umiejqtnosci okreilonych w szczegolowych celach ksztatcenia. Kontrola i ocena osiqgniec uczniow moie byc dokonywana na podstawie: - sprawdzianow ustnych i pisemnych, - testow osiagniee szkolnych, - obserwacji pracy uczniow podczas wykonywania zadan indywidualnych i grupowych, - prezentacji projektow. Podczas oceniania osiagniec uczniow naleiy zwracac uwage na: - poprawne stosowanie terminologii turystycznej, - charakteryzowanie rodzajow turystyki, - charakteryzowanie uslug turystycznych, - interpretowanie danych statystycznych dotyczqcych ruchu turystycznego na swiecie, w kraju, regionie, miejscowosci, - pozyskiwanie informacji z roinych irodet, - okreslanie markowych produktow turystyki polskiej, - analizowanie kornpetencji organow panswowych i samorzqdowych w zakresie turystyki,

13 - okreslanie zadan organizacji i stowarzyszeh braniowych, - aktywnosc i zaangaiowanie uczniow podczas zajgc, - umiejgtnosc pracy w grupie. Po zakohczeniu realizacji programu, w celu zbadania poziomu osiwnigc uczniow, proponuje sig zastosowanie testu osislgnigt szkolnych. W koncowej ocenie osiqgnigc uczniow naleiy uwzglgdnic wyniki sprawdzianow stosowanych przez nauczyciela. Literatura Alejziak A,: Turystyka w obliczu wyzwah M I wieku. Wyd. Abbis, Krakow 1999 Bielczyk B., Cobotewicz T.: Podstawy turystyki. Wyisza Szkota Ekonomiczna, Warszawa 2001 Borne H., Dolinski A.: Organizacja turystyki. WSiP, Warszawa 2000 Borzykowski Jacek: Polityka turystyczna pahstwa. WKUP, Koszalin 2005 Davidson R.: Turystyka. PAPT, Warszawa 1996 Gaworecki W.: Turystyka. PWE, Warszawa 2007 Kompendium wiedzy o turystyce. Praca zbior. pod red. G. Gotembskiego. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2005 Kompendium pilota wycieczek. Praca zbior. pod red. Z. Kruczka. Proksenia, Krakow 2006 Medlik S.: Leksykon podroiy, turystyki i hotelarstwa. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1995 Strategia rozwoju turystyki w latach Ministerstwo Gospodarki, Warszawa 2007 Terminologia turystyczna Swiatowej Organizacji Turystycznej. lnstytut Turystyki, Warszawa 1994 Czasopisma: Rynek Turystyczny, Wiadcmosci Turystyczne Wykaz literafury naleiy aktualizowad w miare ukazywania sie nowych pozycji wydawniczych.

14 OBSLUGA RUCHU TURYSTYCZNEGO Szczeg6towe cele ksztalcenia W wyniku procesu ksztaicenia uczen (stuchacz) powinien umiec: - okreslic sylwetke zawodowq pracownika turystyki, - okreslic kryteria doboru pracownikow obslugi turystycznej, - zastosowac przepisy Turystycznego Kodeksu Etycznego, - zastosowac zasady komunikowania sie z klientem, - zastosowac zasady wspotpracy z zespotem, - zastosowac metody rozwiqzywania konfliktow, - zastosowac przepisy prawa w dziatalnosci zawodowej, - okreslit rodzaje biur podroiy, - okreslic zasady tworzenia reguiaminu biura podroiy, - zorganizowac prace biura podroiy, - zastosowac wymagania ergonomii podczas organlzacji stanowisk pracy, - zastosowac przepisy prawa dotyczqce obowiqzkow pracownika i pracodawcy w zakresie bezpieczenstwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpoiarowej, - zastosowac procedury udzielania piewszej pomocy, - okreslic rodzaje bazy noclegowej, - scharakteryzowac wymagania kategoryzacyjne dotyczqce obiektow hotelarskich, - zastosowa6 formy wspotpracy biur podroiy z obiektami nociegowymi, - okreslic gestorow bazy noclegowej, - zastosowac formy wspoipracy z zaktadami gastronomicznymi, - zaplanowat jadlospisy zgodnie z zasadami racjonalnego iywienia, - rozroinic rodzaje gosci korzystajqcych z ustug tywieniowych, - wyjasnic zasady organizacji przyjec okolicznosciowych, - okreslic zasady obsiugi konsumenta, - scharakteryzowac systerny obslugi kelnerskiej, - zastosowac przepisy prawa dotyczqce transportu w turystyce, - scharakteryzowac przewoinikow obstugujqcych ruch turystyczny, - okreslic rodzaje srodkow transportu turystycznego oraz warunki przewozu, - scharakteryzowac dokumenty przewozowe, - zastosowac zasady wsp6tpracy z przewoinikami turystycznymi, - scharakteryzowac przepisy prawa dotyczqce przewodnictwa turystycznego i piiotaiu wycieczek, - scharakteryzowac przepisy bezpieczenstwa i higieny pracy zwiqzane z przewodnictwem turystycznym i pilotaiem wycieczek,

15 - okreslit rodzaje i klasy przewodnikow turystycznych, - scharakteryzowac prawa i obowiqzki oraz zadania przewodnika turystycznego, - zastosowac formy wspotpracy biura podroiy z przewodnikami turystycznymi, - okreslic prawa i obowiqzki pilota wycieczki, - scharakteryzowac etapy pracy pilota wycieczki, - okreslic formy zatrudniania pilota wycieczki przez biuro podroiy, - scharakteryzowac zasady nabywania uprawnieti pilota wycieczki i przewodnika turystycznego, - dokonac analizy przepisow prawa dotyczqcych ubezpieczen turystycznych, - scharakteryzowac rodzaje towarzyshv ubezpieczeniowych, - scharakteryzowac rodzaje ubezpieczeti turystycznych oraz dokumentow ubezpieczeniowych, - dokonac wyboru najkorzystniejszych ofert ubezpieczeniowych, - scharakteryzowac rodzaje oraz sposoby zwierania umow turystycznych, - scharakteryzowac prawa i obowiqzki stron umowy turystycznej, - okreslic zakres odpowiedzialnosci biura podrozy za niewykonanie lub nienaleiyte wykonanie swiadczeh ustalonych w umowie, - scharakteryzowac strukturg oraz rodzaje produktow turystycznych, - dokonac analizy ofert uslug turystycznych, - opracowac programy roinych imprez turystycznych, - dokonac kalkulacji kosztow imprezy turystycznej oraz okreslic ceng, - zamowic swiadczenia turystyczne, - zastosowah roine formy sprzedaiy produktow turystycznych, - zorganizowac imprezy turystyczne krajowe i zagraniczne, grupowe i indywidualne, z wolnej akwizycji i na zyczenie klienta, - zorganizowae i obsluiyc kongresy, giddy turystyczne oraz imprezy okolicznosciowe, - zorganizowac roine formy spgdzania czasu wolnego uczestnikom ruchu turystycznego, - zastosowa6 przepisy dotyczqce bezpieczetishva uczestnikow ruchu turystycznego, - wykonac czynnosci zwiqzane z nadzorem przebiegu imprezy turystycznej, - rozliczyc koszty imprez turystycznych, - postuzyc sig rozktadami komunikacyjnymi w ruchu krajowym i zagranicznym, - okreslic rodzaje dokumentow toisamosci,

16 - scharakteryzowac rodzaje wiz, - zinterpretowac przepisy ceine, - zinterpretowae przepisy waiutowe, - scharakteryzowac wymagania dotyczqce przekraczania granicy panstwowej w ramach Unii Europejskiej i poza ni% - scharakteryzowac dokumenty komunikacyjne, - scharakteryzowac dokumenty finansowe obowiqzujqce w turystyce, - okreslic zadania polskich placowek konsularno-dypiomatycznych, - scharakteryzowac obyczaje roinych narodow. Materia% nauczania 1. Kultura obslugi i etyka zawodu Sylwetka zawodowa pracownika turystyki. Kuitura osobista. Kultura obslugi klienta. Kryteria doboru pracownikow do obslugi ruchu turystycznego. Typy osobowosci. Turystyczny Kodeks Etyczny. Zasady wspotpracy z zespolem. Metody rozwiqzywania konfiiktow. Zasady komunikowania sie z klientem.. Cwiczenia: Okreslanie cech osobowosci oraz specyficznych umiejetnosci pracownikow braniy turystycznej. Okreslanie kryteriow doboru pracownikow do obsiugi ruchu turystycznego. Anaiizowanie przepisow Turystycznego Kodeksu Etycznego. 2. Dzialalnosc i organizacja biura podroiy Przepisy prawa dotyczqce dzialainosci turystycznej. Rodzaje dziaialnosci turystycznej. Rodzaje biur podroiy. Organizowanie biura podroiy. Struktura biura podrdiy. Stanowiska pracy w biurze podroiy. Odpowiedzialnosc biura podroiy za nie wywiqzanie si? z umow. Wspolpraca biura podroiy z uslugodawcami. Regulamin biura podroiy. Wyposaienie biura podroiy. Internetowe biura podroiy. Bezpieczeristwo i higiena pracy, ochrona przeciwpoiarowa oraz wymagania ergonomii. Procedury udzielania pierwszej pomocy. Cwiczenia: Okreslanie form prawnych biur podroiy oraz kosztow zaioienia dziaiainosci.. Pianowanie daiaiah zwiqzanych z uruchomieniem biura podroiy. r Planowanie organizacji biura podroiy na podstawie obowiqzujqcych przepisow.

17 Analizowanie zasad bezpieczehstwa i higieny pracy obowiqzujqcych w biurze podroiy. e Analizowanie wybranych przepisow dotyczqcych ochrony przeciwpoiarowej majqcych zastosowanie w turystyce. 3. Baza noclegowa w turystyce Przepisy prawa dotyczqce Swiadczenia uslug noclegowych. Baza noclegowa w Polsce. Baza noclegowa na Swiecie. Podzial obiektow noclegowych. Klasyiikacja i kategoryzacja obiektow hotelarskich, wymagania kategoryzacyjne. Gestorzy bazy noclegowej. Uslugi hotelarskie, uslugi podstawowe i dodatkowe. Przepisy meldunkowe. Rodzaje rezerwacji. Stanowiska pracy. GoSC hotelowy. Uslugi noclegowe w obiektach ruchomych. Zakres swiadczonych uslug w obiektach hotelarskich. Specjalizacja w hotelarstwie. Systemy i lancuchy hotelowe. Wsp6lpraca biur podroiy z obiektami noclegowymi (charter, allotment, franchising). Obsluga turystow indywidualnych i grupowych. Sposoby rozliczania uslug.. Cwiczenia:. Okreslanie struktury organizacyjnej hotelu, stanowisk pracy oraz zakresu zadah pracownikow. Porownywanie wyposaienia hoteli zgodnie z wymaganiami kategoryzacyjnymi. Porownywanie jakosci Swiadczonych uslug noclegowych w obiektach stalych i ruchomych. 4. Baza gastronomiczna w turystyce Pojgcie i funkcje wspolczesnej gastronomii. Rodzaje zakladow gastronomicznych. Rodzaje gosci korzystajqcych z uslug iywieniowych. Zasady ukladania jadlospisow. Zwyczaje iywieniowe roinych narodow. Kuchnia narodowa i lokalna. Kuchnia migdzynarodowa. Rodzaje posilkow. Zasady obslugi konsumentow. Serwis kelnerski, Zvwienie uczestnikow grup wyc~eczkowych. Uslugi cateringowe. p;zyjgcia okolicznosciowe. Wsp6lpraca biura Dodroiv z zakladami gastronomicznymi. ~posoby zamawiania ' i rozliczania kosztow zamowionych uslug iywieniowych. Cwiczenia: Planowanie tygodniowego jadlospisu dla dzieci w wieku 7-11 lat, przebywajqcych na koloniach letnich. Planowanie jadlospisow dla osob przebywajqcych na wczasach dla odchudzajqcych sig.

18 OkreSlanie czynnikow majqcych negatywny wplyw na zywienie uczestnikow grup wycieczkowych. 5. Transport w turystyce Przepisy prawa dotyczqce transportu w turystyce. Klasyfikacja i podziat transportu. Srodki transportu, warunki przewozu. Przewoinicy drogowi. Rodzaje drog. Kategoryzacja autokarow turystycznych. Rodzaje przewozow autokarowych. Procedury, przepisy i dokumenty przewozowe. Kalkulacja transportu autokarowego. Rodzaje przewoinikow kolejowych. Kategorie pociqgow. Rodzaje wagonow. Przew6z os6b indywidualnych i grup turystycznych. Przewoinicy lotniczy. Podstawowe pojgcia dotyczqce ruchu lotniczego. Rodzaje samolot6w. Loty regularne i czarterowe. Przewoinicy morscy. Rodzaje srodkow transportu wodnego, standard i wyposaienie, ogolne warunki przewozu. Transport osobowy i towarowy. Wady i zalety poszczegolnych rodzajow transportu. Cwiczenia: Opracowywanie trasy przejazdu autokaru. Obliczanie czasu przejazdu autokaru dla wybranej trasy wycieczki, z uwzglgdnieniem obowiqzkowych przerw oraz prgdkosci poruszania sig pojazdu na drogach. OkreSlanie rotnic w wyposaieniu wagonow sypialnych i kuszetkowych. Dobieranie srodka transportu dla klienta zamawiajqcego uslugi o wysokim standardzie.. Dobieranie Srodkow transportu dla uczestnikow imprezy mtodzieiowej. 6. Przewodnictwo turystyczne Przepisy prawa dotyczqce przewodnictwa turystycznego. Sylwetka zawodowa przewodnika turystycznego, cechy i umiejgtnosci przewodnika. Zadania przewodnika. Prawa i obowiqzki przewodnika turystycznego. System szkolenia przewodnikow turystycznych. Formy zatrudniania przewodnik6w. Odpowiedzialnosc prawna przewodnika turystycznego. Rodzaje i klasy przewodnik6w turystycznych. Metodyka pracy przewodnika turystycznego. Przepisy bezpieczefistwa i higieny pracy zwiqzane z przewodnictwem turystycznym. Cwiczenia: Planowanie pracy przewodnika turystycznego wycieczki szkolnej, korzystajqcej ze Srodkow komunikacji miejskiej.

19 Okresianie uprawnien przewodnika turystycznego na podstawie przepisow ustawy o ustugach turystycznych.. Okreslanie odpowiedaialnosci przewodnika wybranej imprezy turystycznej. 7. Pilotai wycieczek Przepisy prawa dotyczqce piiotaiu wycieczek. Cechy osobowosci i umiejetnosci piiota wycieczek. Zasady nabywania uprawnieli pilota wycieczek, system szkolenia. Prawa i obowiqzki pilota wycieczek. Pilot - rezydent. Etapy pracy piiota wycieczek, techniki pracy. Metodyka oprowadzania wycieczek niiejskich, terenowych i autokarowych. Obstuga imprez specjaiistycznych przez pilota wycieczek. Sytuacje nadzwyczajne w pracy pilota wycieczek. Formy zatrudniania piiotow. OdpowiedziainoSc prawna piiota wycieczek. Praca z grupq turystycznq charakterystyka turystow. Cwiczenia: Pianowanie pracy pilota wycieczki szkolnej, z uwzglednieniem poszczegtrinych odcinkbw trasy. OkreSianie zasad postepowanie piiota wycieczki w przypadku stwierdzenia kradzieiy paszportu uczestnikowi wyjazdu turystycznego. Opracowywanie sprawozdania merytorycznego i finansowego z przebiegu imprezy turystycznej. 8. Ubezpieczenia w turystyce Przepisy prawa dotyczqce ubezpieczeri zwiqzanych z turystykq. lnstytucje ubezpieczeniowe. Podziat ubezpieczeh: ubezpieczenie kosztow ieczenia, ubezpieczenie od nastepstw nieszczqsliwych wypadkow, ubezpieczenie kosztow rezygnacji z imprezy, ubezpieczenie assistance, ubezpieczenie od odpowiedziainosci cywilnej, ubezpieczenia komunikacyjne. Zasady doubezpieczania klientow biur podroiy. Rodzaje ubezpieczeli turystycznych. Dokumenty ubezpieczeniowe, prawa i obowiqzki stron. Ogolne i szczeg~towe warunki ubezpieczeri. Biuro podroiy jako agent zaktadu ubezpieczeniowego. Cwiczenia: Dobieranie najkorzystniejszego ubezpieczenia dla kiienta podr6iujqcego po kraju i za granicq. Okreslanie mocnych i stabych stron ubezpieczenia turystycznego oferowanego przez dwa roine towarzystwa ubezpieczeniowe. Porownywanie ofert ubezpieczeli turystycznych wybranych zaktadow i towarzystw ubezpieczeniowych.

20 9. Umowy turystyczne Urnowa - sposoby zawierania. Rodzaje urnow w turystyce: umowa o pojedyncze swiadczenie, umowa o irnprezg turystycznq Podziat urnow: umowy z klientarni, urnowy z kontrahentarni. Prawa i obowiqzki stron zawierajqcych urnowe. Rozwi~zanie urnowy. Anulowanie urnowy. OdpowiedzialnoSc organizatora turystyki, posrednika i agenta turystycznego. OdpowiedzialnoSc hoielarza. Odszkodowanie, przedawnienie roszczeri. Urnowy cywilnoprawne w obstudze ruchu turystycznego. Cwiczenia: Opracowywanie projektow roinych urnow dotyczqcych turystyki na podstawie przepis6w prawa cywilnego. OkreSlanie zakresu odpowiedzialnosci organizatora turystyki, posrednika turystycznego oraz agenta turystycznego. e Okreslanie wzajernnych praw i obowiqzkow stron urnowy o irnprezg turystycznq 10. Organizacja imprez turystycznych ProduM turystyczny - cechy i struktura. Kategorie produktow turystycznych. lmpreza turystyczna - metody i techniki prograrnowania imprez turystycznych krajowych i zagranicznych, przyjazdowych oraz wyjazdowych. Zasady opracoyania programow roinych irnprez. Zasady prograrnowania imprez specjalistycznych. Warunki prograrnowania imprez turystyki kwalifikowanej. Bezpieczenstwo uczestnikow irnprez turystycznych. Kalkulowanie kosztow irnprez: elernenty kalkulacji kosztow, koszty stale i zrnienne, zasady kalkulacji roinego rodzaju kosztow. Zarnawianie swiadczeri turystycznych, forrny zarnawiania uslug. Sprzedat produktow turystycznych. Warunki uczestnictwa w irnprezach turystycznych. Prornocja sprzedazy produktow turystycznych, budowa katalogu ofert, foldery i ulotki reklarnowe. Realizacja i obsluga irnprezy turystycznej. Rozliczanie koszt6w irnprez turystycznych. Dokurnenty akwizycyjne. Teczka irnprezy turystycznej: zlecenie obstugi, zarnowienie Swiadczeri, potwierdzenie przyjecia irnprezy do realizacji, zlecenie pracy pojazdu, zlecenie przewodnictwa i pilotaiu, polisa ubezpieczeniowa, dokurnenty finansowe-wptaty, przelewy, rachunki, faktury. Procedury zwiqzane z platnosciami za ustugi turystyczne. Cwiczenia: Opracowywanie prograrnu autokarowej irnprezy turystycznej zgodnie z okreslonq trasq turystyczn$

21 r Obliczanie kosztow inlprezy turystycznej z uwzglqdnieniem miejsc wolnych (bezptatnych). r Opracowywanie sprawozdania piiota z przebiegu okreslonej imprezy turystycznej. Rozliczanie kosztow imprezy, wystawianie faktury oraz okreslanie zysku z imprezy. Opracowywanie programu pobytu na zimowisku dzieci w wieku lat. e Przygotowywanie harmonogramu prac zwiqzanych z organizowaniem konferencji naukowej. 11. Obsluga podroinicza Przepisy paszportowe: rodzaje paszportow, wymagane dokumenty, optaty paszportowe. Przemieszczanie siq obywateli paiistw strefy Schengen. Przepisy wizowe: rodzaje wiz, optaty wizowe, wymagane dokumenty. Przepisy kodeksu celnego: dokumenty celne, wywoz i przywoz towardw, bagai osobisty podroinego. Przepisy dewizowe: dokumenty dewizowe, czynnosci obrotu dewizowego. Dokumenty komunikacyjne: bilety autokarowe, bilety kolejowe, bilety iotnicze, bilety promowe, taryfy przewozowe roinych przewoinikow, rozkiady komunikacyjne krajowe i zagraniczne. Dokumenty finansowe: karty ptatnicze, rodzaje kart ptatniczych, zasady funkcjonowania kart ptatniczych, miqdzynarodowe organizacje ptatnicze, krajowe organizacje ptatnicze, cechy kart piatniczych, czeki, rodzaje czekow, vouchery - cechy voucherow. Przejscia graniczne w ruchu pasaierskim: drogowe, powietrzne, morskie. Odprawa pasaierow. Obsluga pasaterow podczas podroiy. Postqpowanie w przypadku zagubienia bagaiu. lnfrastruktura dworcow autokarowych, kolejowych, lotniczych, promowych. Udzieianie informacji klientom. Dokumenty informacyjne - foldery, ulotki, katalogi. Polskie placowki konsularno - dyplomatyczne, struktura organizacyjna, zadania. Obyczaje roinych narodow: ubior, sposob bycia, mowa niewerbalna - gesty, zachowanie w miejscach kuitu religijnego, zachowania groiqce karq. cwiczenia: * Wypetnianie wniosku paszportowego oraz okreslanie procedury skiadania kwestionariusza w biurze paszportowym. Wypetnianie wnioskow wizowych do krajow, More nie zniosty obowiqzku wizowego dla obywateii poiskich. e Przygotowywanie kompletu dokumentow zwiqzanych z wyjazdem za granicq autokarem turystycznym.

22 Przygotowywanie kompletu dokumentow zwiqzanych z wyjazdem za granicq samochodem wtasnym i pozyczonym. Postugiwanie siq rozktadami komunikacyjnymi roinych przewoinikow. w wersji ksiqikowej i internetowej. ~rodki dydaktyczne Przepisy prawa dotyczqce dzialalnosci turystycznej i hotelarskiej. Przepisy prawa dotyczqce dziatalnosci gospodarczej. Przepisy prawa dotyczqce uzyskiwania niezbednych dokumentow do obstugi ruchu turystycznego i uprawiania turystyki. Informatory, foldery i katalogi turystyczne. Albumy i przewodniki turystyczne. Mapy turystyczne, geograficzne i atlasy samochodowe. Filmy dydaktyczne dotyczqce walorow turystycznych, sylwetki zawodowej pracownikow turystyki oraz obstugi ruchu turystycznego. Rozklady komunikacyjne roinych przewoinikow. Schematy, plansze i foliogramy dotyczqce programowania imprez turystycznych. Przepisy bezpieczenstwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpoiarowej. Programy komputerowe dotyczqce obstugi klienta biura podroiy. Wzory dokumentow. Uwagi o realizacji Program przedmiotu Obsluga ruchu turystycznego obejmuje tresci dotyczqce organizacji i obstugi ruchu turystycznego. Zajecia naleiy realizowac w korelacji z przedmiotami: Podstawy turystyki, Geografia turystyczna oraz Obsiuga informatyczna w turystyce. Szczegolnq uwagq naleiy zwracat na ksztabowanie umiejqtnosci swiadczenia wysokiej jakosci ustug turystycznych oraz podejmowania odpowiedzialnych decyzji. Nauczyciel powinien zapoznac ucznibw z przepisami bezpieczefistwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoiarowej oraz procedurami udzielania pierwszej pomocy. KsztaRowanie umiejqtnosci wynikajqcych ze szczegotowych celow ksztatcenia wymaga stosowania roinych metod i form pracy z uczniami oraz wiasciwego doboru srodkow dydaktycznych. W procesie dydaktycznym wskazane jest stosowanie nastqpujqcych metod nauczania: wyktadu informacyjnego, tekstu przewodniego, metody projektow, dyskusji dydaktycznej oraz cwiczen. Szczegolnie zalecana jest metoda projektow.