Zapotrzebowanie grup docelowych na określone typy projektów

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Zapotrzebowanie grup docelowych na określone typy projektów"

Transkrypt

1 Zapotrzebowanie grup docelowych na określone typy projektów RAPORT KOŃCOWY ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 0

2 STRESZCZENIE Zaprezentowane opracowanie zawiera wyniki badania ewaluacyjnego na temat Zapotrzebowania grup docelowych na określone typy projektów. Badanie zostało zrealizowane na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubuskiego w Zielonej Górze i jest współfinansowane ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego oraz środków z budŝetu Województwa Lubuskiego w ramach Pomocy Technicznej Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na lata W Programie Operacyjnym Kapitał Ludzki przyjęto, Ŝe w ramach interwencji z Europejskiego Funduszu Społecznego w Polsce w latach wsparciem zostaną objęte następujące obszary: zatrudnienie, edukacja, integracja społeczna, rozwój potencjału pracowników i przedsiębiorstw. Przyjęto równieŝ, Ŝe przez pojęcie kapitał ludzki rozumie się zasób wiedzy, umiejętności oraz potencjału zawartego w kaŝdym człowieku i w społeczeństwie jako całości, określającym zdolności do pracy, adaptacji do zmian w otoczeniu oraz moŝliwości tworzenia nowych rozwiązań 1. Województwo Lubuskie jako wyodrębniona przestrzennie jednostka terytorialna posiada odmienne cechy w porównaniu do województw sąsiednich. Cechami tymi są: struktura ludności, wojewódzki rynek pracy wraz z pracownikami i pracodawcami, usługi edukacyjno oświatowe oraz pomoc społeczna. KaŜda z wymienionych cech charakteryzuje województwo lubuskie ze względu na jakość i ilość posiadanych zasobów w danym obszarze (ludność, zatrudnienie, gospodarka, edukacja, pomoc społeczna). KaŜdy z wymienionych obszarów stanowi przedmiot oddziaływania w ramach PO KL komponent regionalny, gdzie celem jest kompleksowe wsparcie działań związanych z rozwojem kapitału ludzkiego na danym terenie tu województwo lubuskie. Znając stan (jakość) zasobów i kapitału ludzkiego moŝna wdraŝać adekwatne do potrzeb programy w ramach PO KL komponent regionalny. W związku z tym analizie treści poddano dane statystyczne dotyczące: Struktury ludności województwa lubuskiego według płci, wieku, miejsca zamieszkania, Wojewódzkiego rynku pracy z uwzględnieniem zmian demograficznych i strukturalnych oraz bezrobocia, Charakterystyki podmiotów gospodarki narodowej według rejestru REGON, Charakterystyki szkolnictwa na terenie województwa lubuskiego według typów szkół oraz liczby uczniów, Struktury klientów pomocy społecznej oraz rodzaju pomocy świadczonej przez instytucje pomocy społecznej na terenie województwa lubuskiego. W związku z przystąpieniem Polski do struktur UE oczekuje się, iŝ jako kraj członkowski Polska wdroŝy rozwiązania ułatwiające realizację ogólnoeuropejskiego celu, jakim jest rozwój społeczeństwa informacyjnego i gospodarki opartej na wiedzy. Jednym z narzędzi do osiągnięcia tego celu jest wdroŝenie PO KL na poziome centralnym i regionalnym, szczególnie istotny jest ten drugi poziom gwarantujący wyrównywanie dysproporcji rozwojowych między poszczególnymi obszarami Polski. Przykładem tego jest województwo lubuskie, na terenie którego realizowane są projekty finansowe ze środków EFS w ramach PO KL. Stopień zaawansowania realizacji poszczególnych Priorytetów PO KL jest zróŝnicowany i wiąŝe się z róŝnego rodzaju sprawami. Jedną z nich, bez wątpienia, jest kwestia grup docelowych i diagnoza zapotrzebowania na określone typy projektów. Zapotrzebowanie na określone typy projektów wiąŝe się m.in. z cechami społeczno demograficznym grup docelowych, do których moŝna zaliczyć: Wiek, płeć, Wykształcenie, 1 PO KL , s. 5, MRR, Warszawa, ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 1

3 Status społeczno zawodowy, Miejsce zamieszkania, Doświadczanie kryzysów Ŝyciowych (bieda, ubóstwo), Dział gospodarki narodowej (przedsiębiorstwa). Ponadto w PO KL przyjęto, Ŝe gwarancją realizacji poszczególnych celów priorytetowych jest decentralizacja zarządzania programem. Dlatego teŝ część decyzji oddelegowano na poziom regionu województwo lubuskie. Instytucje centralne (IZ) pełnią wobec instytucji niŝszego szczebla (IP, IP 2) funkcję zarządzającą i kontrolną. Stałe monitorowanie postępów wdraŝania PO KL na poziomie województwa lubuskiego gwarantuje poprawność wdraŝania poszczególnych Priorytetów VI-IX oraz prawidłowy rozdział środków finansowych. Analiza zebranego materiału empirycznego wykazała, iŝ pracownicy instytucji zaangaŝowanych w proces wdraŝania PO KL w województwie lubuskim za najpopularniejsze uznali Działanie 6.2, które skupione jest na wspieraniu ludzi chcących otworzyć własną firmę. Zainteresowaniem cieszą się takŝe Poddziałania i 9.1.2, a takŝe oddolne inicjatywy w ramach Działania 7.3, czy Poddziałania Respondenci stwierdzili, iŝ system wyboru projektów nie ma zasadniczego wpływu na poziom zainteresowania potencjalnych projektodawców określonymi formami wsparcia. Wskazywano jedynie na proces stopniowego udoskonalania systemu, w celu zwiększenia jego czytelności i przejrzystości dla beneficjentów. Warto podąŝać w kierunku łagodnych zmian systemu w taki sposób, aby maksymalnie zwiększyć jego efektywność, a tym samym stopień wykorzystania środków w regionie. Badani uznali, iŝ wspieranie indywidualnej przedsiębiorczości, róŝnego typu szkolenia, zarówno dla pracowników, jak i bezrobotnych oraz projekty edukacyjne są formami, które warto realizować z punktu widzenia polityki rozwoju zasobów ludzkich. Te propozycje pokrywają się z formami wsparcia, które badani uznali za najbardziej popularne wśród beneficjentów. Instytucje wdraŝające powinny, zatem nadal realizować ww. działania w ramach Priorytetów VI-IX. Przedstawiciele instytucji pośredniczących (IP i IP2) zauwaŝyli, iŝ projekty w znacznej mierze są nieadekwatne do potrzeb grup docelowych. Warto byłoby wprowadzić wymagania, które standaryzowałyby sposób badania i określania owych potrzeb, tak, aby realizowane projekty rzeczywiście wychodziły im naprzeciw. Badani uznali, iŝ zbyt wiele jest projektów szkoleniowych w regionie z pewnych określonych dziedzin, takich jak: szkolenia językowe na podstawowym poziomie oraz szkolenia zawodowe przygotowujące do określonych zawodów. Ta oferta przewyŝsza zapotrzebowanie rynku pracy. W związku z tym, powołując się na wyniki badań, dotyczące sytuacji na rynku w regionie, naleŝy spróbować ukierunkować beneficjentów do realizowania takich projektów szkoleniowych, które będą odpowiedzią na zapotrzebowanie rynku na konkretne umiejętności. Pracownicy instytucji pośredniczących mieli podzielone zdania, co do istnienia określonych typów projektów, które nie są realizowane w regionie, a które warto byłoby uruchomić. Cześć badanych uznała, iŝ nie ma takich projektów. Ich zdaniem oferta Priorytetów VI IX jest wystarczająca, a tylko od beneficjentów zaleŝy, jak efektywnie z niej skorzystają. Pojawiły się jednak takŝe głosy zaznaczające, iŝ zbyt mało jest projektów przeznaczonych dla ludności wiejskiej. Warto byłoby, zatem połoŝyć większy nacisk na aktywizację osób z terenów wiejskich. Zdaniem urzędników, aby zaspokoić potrzeby potencjalnych grup docelowych w zakresie uzyskania danego rodzaju wsparcia naleŝy przede wszystkim zintensyfikować współpracę pomiędzy instytucjami wdraŝającymi, pośredniczącymi oraz instytucjami pozarządowymi. Respondenci uznali, iŝ warto aplikować o środki z UE w partnerstwie publicznoprywatnym, nie wskazują oni jednak na rodzaj współpracy. Taka forma współdziałania moŝe okazać się korzystna ze względu na moŝliwość skorzystania z kapitału w postaci wiedzy i doświadczenia organizacji. W związku z czym warto promować takie działania i zachęcać do nich potencjalnych beneficjentów. ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 2

4 Zadaniem urzędników najbardziej popularnymi źródłami informacji o EFS są: ROEFS, szkolenia i konferencje, firmy doradcze oraz punkty informacyjne. Sam poziom skomplikowania procedur aplikacyjnych nie jest, zdaniem badanych urzędników, problemem, z którym projektodawcy sobie nie radzą. Większą bolączką jest zbyt szybka zmiana w obrębie tych procedur. Warto byłoby zwrócić baczniejszą uwagę na sposób ich konstrukcji oraz próbę ujednolicenia, przynajmniej w obrębie jednego roku. Pracownicy instytucji wdraŝających stwierdzili, iŝ wymagania stawiane projektodawcom nie są zbyt wygórowane. Warto byłoby jedynie zweryfikować treść niektórych z nich, ze względu na specyfikę potencjalnych projektodawców. Pracownicy instytucji zaangaŝowanych w proces wdraŝania komponentu regionalnego PO KL za najbardziej efektywne formy wspierania potencjalnych projektodawców w aplikowaniu o środki uznali szeroko rozumiane działania informacyjno-promocyjne (szkolenia, punkty informacyjne, kontakt telefoniczny, owy). Ich zdaniem te formy wsparcia projektodawców powinny być realizowane przez instytucje pośredniczące w celu zwiększenia absorpcji środków. Dlatego teŝ warto inwestować w taką pomoc dla potencjalnych beneficjentów. Urzędnicy stwierdzili, iŝ o sukcesie bądź poraŝce projektodawców w obrębie form wsparcia cieszących się najmniejszym zainteresowaniem decydowały przede wszystkim czynniki takie jak: oddolna inicjatywa i determinacja projektodawców, akcje informacyjno-promocyjne oraz mała konkurencja w takich formach wsparcia. Pracownicy instytucji pośredniczących angaŝują się w diagnozowanie i minimalizowanie barier zewnętrznych, na jakie natrafiają potencjalni projektodawcy poprzez działania informacyjno-promocyjne, kontrole w projektach oraz dbanie o dobrą współpracę i obsługę projektodawców. Badani przedstawiciele projektodawców i potencjalnych projektodawców realizują bądź chcieliby realizować następujące formy działań: programy edukacyjne dla dzieci i młodzieŝy szkolnej, programy dokształcające dla osób bezrobotnych, dla kobiet po 45 roku Ŝycia, programy dokształcające dla osób pracujących zmiana kwalifikacji, bądź pogłębienie juŝ posiadanych w pewnej dziedzinie, programy integracyjne dla osób niepełnosprawnych, programy dla osób zagroŝonych wykluczeniem społecznym, programy pomocowe dla rodzin zagroŝonych alkoholizmem, narkomanią, programy mające na celu wyrównywanie szans i poziomu Ŝycia mieszkańców woj. lubuskiego. Formy wsparcia oferowane w ramach Priorytetów VI IX są zdaniem Respondentów przydatne oraz uŝyteczne dla potencjalnych grup docelowych. Programy adresowane do grup takich jak: dzieci i młodzieŝ szkolna, osoby po 50 roku Ŝycia, osoby pracujące chcące podnieść swoje kwalifikacje czy teŝ osoby zagroŝone wykluczeniem społecznym, nadal cieszą się duŝą popularnością i są pozytywnie oceniane przez ostatecznych uczestników projektów. Projektodawcy bardzo dobrze oceniają obecnie oferowane formy wsparcia w ramach Priorytetów VI- IX. W przyszłości chcieliby realizować formy wsparcia, które mieszczą się w obszarze obecnie realizowanych działań. Badani projektodawcy i potencjalni projektodawcy nie wskazali inicjatyw, które nie są realizowane w regionie, a mają uzasadnienie z punktu widzenia rozwoju zasobów ludzkich województwa lubuskiego. Zaznaczali jednak, iŝ istnieją obszary, na które warto byłoby przeznaczyć więcej środków finansowych, takie jak: aktywizacja środowisk wiejskich, projekty edukacyjne, zwłaszcza te dotyczące równości szans, aktywizacja osób niepełnosprawnych, edukacja osób pracujących. Zdaniem projektodawców i potencjalnych projektodawców dobrymi sposobami zachęcenia do aplikowania o środki oraz uczestniczenia w oferowanych formach wsparcia są: szkolenia, konsultacje, promowanie podejmowanych działań oraz informowanie o nich, złagodzenie wymogów formalnych, ograniczenie biurokratycznych procedur. ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 3

5 Badani w większości przypadków nie zauwaŝali barier, które mogą ograniczać dostęp do oferowanych działań pewnym grupom ludzi. Jeśli juŝ je wskazywano to wiązały się z organizacyjnymi rozwiązaniami, takimi jak: kwestie dojazdu na miejsce projektu, a co za tym idzie zwrot kosztów podróŝy czy teŝ organizacja transportu dla dzieci. Mówiąc zaś o czynnikach decydujących o uczestnictwie w danej formie wsparcia zwracano uwagę na to, iŝ projekt musi być przede wszystkim interesujący dla potencjalnych grup. Podkreślano takŝe konieczność zachęcenia potencjalnych uczestników poprzez zapewnie im posiłków, dojazdu, itp. Badani projektodawcy i potencjalni projektodawcy uznali, iŝ najlepszymi formami zachęcenia do aplikowania o środki z UE jest ograniczenie biurokratycznych procedur związanych z aplikowaniem oraz realizacją projektów oraz promowanie i informowanie o działaniach oferowanych w ramach PO KL. Instytucje wdraŝające powinny rozwaŝyć fakt uproszczenia procedur oraz zastanowić się nad skutecznymi formami promocji swoich działań. Najczęściej powtarzaną barierą w procesie pozyskiwania środków wskazywaną przez potencjalnych beneficjentów okazały się braki finansowe. Ten element pojawiał się niemal we wszystkich wypowiedziach. Warto byłoby zastanowić się nad większym rozpropagowaniem moŝliwości aplikowania o środki z UE w partnerstwie z innymi organizacjami, samorządami, itp. Większość badanych uznała, iŝ kontakt z pracownikami instytucji wdraŝających jest dość łatwy ze względu na to, iŝ informacje moŝna uzyskać w trojaki sposób: poprzez osobistą wizytę w urzędzie, telefonicznie oraz drogą elektroniczną. Respondenci w większości byli równieŝ zadowoleni z kompetencji konsultantów. Postulowano jedynie zwiększenie moŝliwości indywidualnych konsultacji. Beneficjenci i potencjalni beneficjenci niemal zgodnie uznali, iŝ poziom wymagań stawianych im przez instytucje wdraŝające jest bardzo wysoki. Postulowano uproszczenie procedur aplikacyjnych w zakresie formalnej i merytorycznej oceny. WaŜnym aspektem okazało się zmniejszenie czasu oczekiwania na weryfikację wniosku oraz moŝliwość rozmowy o popełnionych błędach po otrzymaniu negatywnej oceny merytorycznej wniosku. Wśród badanych, zarówno projektodawców, jak i potencjalnych projektodawców, niewielu korzystało z pomocy profesjonalnych firm konsultingowych. Badani przyznali jednak, iŝ współpraca z firmami konsultingowymi moŝe być pomocna przy właściwym interpretowaniu przepisów. Doświadczone organizacje z pewnością wiedzą, jakie elementy naleŝy we wniosku podkreślić, co warto zawrzeć, aby otrzymać dodatkowe punkty, jakich argumentów uŝyć, aby uzasadnić potrzebę realizacji projektu. Projektodawcy i potencjalni projektodawcy przy aplikowaniu o środki korzystają z następujących źródeł informacji: Internet: szkolenia, źródła dostępne w organizacjach, które reprezentowali badani, wiedza praktyczna własne doświadczenia zawodowe, badanie potrzeb wśród potencjalnych grup docelowych, poradnik beneficjenta, poradnictwo w Urzędzie Marszałkowskim. Ze wskazań badanych członków Podkomitetu Monitorującego PO KL (PKM) wynika, iŝ najbardziej poŝądanymi formami wsparcia są te, które kończą się usamodzielnieniem, to znaczy podjęciem zatrudnienia, otworzeniem własnej działalności gospodarczej, podniesieniem kwalifikacji zawodowych uzyskaniem uprawnień. Zdaniem respondentów, znaczna część projektów nie uzyskuje takiego rezultatu końcowego, a kończy się jedynie na odbyciu kursu/szkolenia. Dość skuteczne, zdaniem członków PKM PO KL, są projekty realizowane przez ośrodki pomocy społecznej (Priorytet VII). DuŜym zainteresowaniem grup docelowych cieszą się równieŝ Poddziałania i oraz Działanie 6.3. Badani zwracają przede wszystkim uwagę na brak efektywnego ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 4

6 i obiektywnego systemu ewaluacji realizowanych projektów. Dzięki niemu moŝliwe byłoby dokonanie oceny podjętych działań i poziomu realizacji projektów. Co z kolei pozwoliłoby na wskazanie pozytywnych i negatywnych stron podjętych przez projektodawców działań, które stanowić mogą wyznacznik dla kolejnych projektów. W celu zaspokojenia potrzeb grup docelowych, zdaniem członków PKM, konieczne jest przeprowadzenie diagnozy potrzeb grup docelowych oraz stworzenie planu rozwoju województwa lubuskiego. Takie działania umoŝliwią dostosowanie form wsparcia przez potencjalnych projektodawców do potrzeb grup i w odniesieniu do zapotrzebowania rynku pracy. W celu zwiększenia zainteresowania potencjalnych projektodawców składaniem wniosków o dofinansowanie członkowie PKM proponują następujące rozwiązania: Poszerzyć i zintensyfikować działalność punktów informacyjnych, Przeprowadzać szkolenia z generatora wniosków, Przeprowadzać otwarte szkolenia (od podstaw) dla beneficjentów, np. w Regionalnych Ośrodkach EFS, Zwiększyć liczbę spotów reklamowych, Organizować spotkania ze społecznością lokalną, Dialog pomiędzy pracownikami IP/IP2, członkami Komisji Oceny Projektów oraz projektodawcami. Ze wskazań pracowników instytucji zaangaŝowanych w proces wdraŝania komponentu regionalnego PO KL w województwie lubuskim wynika, iŝ funkcjonujący w województwie system wyboru projektów pozwala na wybieranie form zaspakajających potrzeby grup docelowych. Na podstawie wskazań respondentów moŝna stwierdzić, iŝ zdaniem pracowników IP/IP2 system wyboru projektów wpływa w pewien sposób na zainteresowanie projektodawców. Ze wskazań respondentów wynika, iŝ grupy docelowe w ramach Priorytetu VI najczęściej zgłaszają zapotrzebowanie na formy wsparcia: przyznanie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej, otrzymanie finansowego wsparcia pomostowego, szkolenie umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej, szkolenie zawodowe - praktyczne wykonywanie zawodu, kursy języka obcego. Formami wsparcia, cieszącymi się największym zainteresowaniem zarówno wśród projektodawców jak i grup docelowych, oferowanymi w Priorytecie VII, są: szkolenie zawodowe, szkolenie z obsługi maszyn/urządzeń, szkolenie komputerowe, szkolenie/doradztwo umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności w sektorze ekonomii społecznej. Zdaniem badanych urzędników największym zainteresowaniem w ramach oferty Priorytetu VIII cieszą się: otrzymanie wsparcia finansowego (do wysokości 40 tys. pln) na załoŝenie i prowadzenie działalności gospodarczej, szkolenie/kurs podnoszący kwalifikacje zawodowe dla osób pracujących, szkolenie przekwalifikowujące, otrzymanie finansowego wsparcia pomostowego w okresie do 6 (lub do 12) miesięcy od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej, wypłacane miesięcznie wyłącznie dla osób, które rozpoczęły działalność w ramach danego projektu, doradztwo dla osób prowadzących działalność gospodarczą z zakresu ekonomii, finansów, rachunkowości, zarządzania zasobami ludzkimi, doradztwo (indywidualne/grupowe) szkolenia umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej. ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 5

7 W ofercie Priorytetu IX wszystkie formy wsparcia moŝna uznać za bardzo interesujące dla projektodawców oraz grup docelowych. Projektodawcy, którzy nie otrzymali dofinansowania zwracają uwagę na konieczność wsparcia projektodawców, których siedziby znajdują się w znacznej odległości od Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubuskiego. Zdaniem jednego z respondentów, projektodawcy z innych miejscowości niŝ Zielona Góra mają utrudniony dostęp do pomocy oferowanej przez IP/IP2. W związku z tym warto byłoby zorganizować większą liczbę punktów informacyjnych bądź filii, w których potencjalni projektodawcy uzyskaliby niezbędne informacje dotyczące sposobu aplikowania oraz realizacji projektów. Zdaniem badanych, aby zachęcić potencjalnych uczestników projektu do wzięcia udziału w inicjatywach, konieczna jest pomoc ze strony instytucji zaangaŝowanych w proces wdraŝania komponentu regionalnego PO KL. Pomoc ta miałaby polegać na promowaniu przez te instytucje realizowanych projektów, ukazanie moŝliwości, jakie daje uczestnictwo oraz wskazanie odpowiednich firm/instytucji, które je realizują. ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 6

8 SPIS TREŚCI STRESZCZENIE...1 SPIS TREŚCI...7 WPROWADZENIE...9 METODOLOGIA BADANIE CAWI BADANIE CATI NR BADANIE CATI NR BADANIE IDI BADANIE SSI BADANIE FGI CASE STUDY DESK RERSEARCH ANALIZA TREŚCI DOKUMENTÓW ANALIZA SWOT WYNIKI BADAŃ REALIZACJA PO KL W WOJEWÓDZTWIE LUBUSKIM Charakterystyka społeczno demograficzna potencjalnych grup docelowych i uczestników realizowanych projektów w ramach PO KL w województwie lubuskim Ludność Rynek pracy Podmioty gospodarki narodowej Edukacja i wychowanie Świadczenia z pomocy społecznej Perspektywa wspólnotowa wdraŝania Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na lata w województwie lubuskim Perspektywa krajowa wdraŝania Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na lata w województwie lubuskim Regionalna polityka rozwoju zasobów ludzkich w województwie lubuskim realizowana w ramach PO KL ZAINTERESOWANIE GRUP DOCELOWYCH OFEROWANYMI FORMAMI WSPARCIA Analiza wyników badania przeprowadzonego wśród mieszkańców województwa lubuskiego Charakterystyka badanej zbiorowości Znajomość form wsparcia oferowanych w ramach komponentu regionalnego PO KL Doświadczenie w korzystaniu z form wsparcia oferowanych w ramach komponentu regionalnego PO KL Poziom zainteresowania osób pracujących formami wsparcia oferowanymi w ramach komponentu regionalnego PO KL Poziom zainteresowania osób bezrobotnych formami wsparcia oferowanymi w ramach komponentu regionalnego PO KL Analiza wyników badania przeprowadzonego wśród mieszkańców województwa lubuskiego będących uczestnikami projektów realizowanych w ramach PO KL Charakterystyka badanej zbiorowości Doświadczenie w korzystaniu z form wsparcia oferowanych w ramach Priorytetu VI (Rynek pracy otwarty dla wszystkich) komponentu regionalnego PO KL Doświadczenie w korzystaniu z form wsparcia oferowanych w ramach Priorytetu VII (Promocja integracji społecznej) komponentu regionalnego PO KL Doświadczenie w korzystaniu z form wsparcia oferowanych w ramach Priorytetu VIII (Regionalne kadry gospodarki) komponentu regionalnego PO KL Doświadczenie w korzystaniu z form wsparcia oferowanych w ramach Priorytetu IX (Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach) komponentu regionalnego PO KL Poszukiwanie informacji o moŝliwości skorzystania z form wsparcia finansowanych z PO KL Poziom zainteresowania osób pracujących uczestniczących w projektach finansowanych z funduszy strukturalnych formami wsparcia oferowanymi w ramach komponentu regionalnego PO KL ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 7

9 Poziom zainteresowania osób bezrobotnych uczestniczących w projektach finansowanych z funduszy strukturalnych formami wsparcia oferowanymi w ramach komponentu regionalnego PO KL PERSPEKTYWA WNIOSKODAWCY Określenie poziomu zapotrzebowania grup docelowych określonymi formami wsparcia w ramach komponentu regionalnego PO KL Wskazanie metod zwiększania zainteresowania grup docelowych formami wsparcia, które nie cieszą się zainteresowaniem, a które mają uzasadnienie ze względu na regionalną politykę rozwoju zasobów ludzkich Studia przypadku Profesjonalne gospodynie z Maszewa studium przypadku nr Ekonomia społeczna w lubuskim studium przypadku nr Elastyczność i bezpieczeństwo studium przypadku nr Inwestycja w naukę studium przypadku nr PERSPEKTYWA INSTYTUCJONALNA Określenie poziomu zapotrzebowania grup docelowych oferowanymi formami wsparcia w ramach komponentu regionalnego PO KL Wskazanie metod zwiększania zainteresowania grup docelowych formami wsparcia, które nie cieszą się zainteresowaniem, a które mają uzasadnienie ze względu na regionalną politykę rozwoju zasobów ludzkich Ocena systemu wyboru projektów Poziom zainteresowania formami wsparcia grup docelowych i potencjalnych projektodawców a formy wsparcia, które powinny być realizowane na terenie województwa lubuskiego Działania, jakie powinny podjąć instytucje zaangaŝowane w proces wdraŝania PO KL w województwie lubuskim w celu zachęcenia potencjalnych projektodawców i beneficjentów ostatecznych do udziału w projektach ANALIZA SWOT PODSUMOWANIE REKOMENDACJE SPIS TABEL SPIS WYKRESÓW BIBLIOGRAFIA WYKAZ SKRÓTÓW ANEKS ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 8

10 WPROWADZENIE Niniejsze opracowanie zawiera wyniki badań pierwotnych i wtórnych, przeprowadzonych w ramach projektu ewaluacyjnego pt. Zapotrzebowanie grup docelowych na określone typy projektów. Badanie zostało zrealizowane na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubuskiego w Zielonej Górze i jest współfinansowane ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego oraz środków z budŝetu Województwa Lubuskiego w ramach Pomocy Technicznej Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na lata Przeprowadzona ewaluacja miała charakter on-going, tzn., Ŝe prowadzona była w trakcie trwania interwencji. Podstawowym celem ewaluacji było dokonanie pogłębionej analizy wybranych problemów (obszarów problemowych). Głównym celem badania było określenie zainteresowania oraz zapotrzebowania grup docelowych oferowanymi formami wsparcia w ramach komponentu regionalnego PO KL w województwie lubuskim. By w pełni osiągnąć cel główny badania konieczne było osiągnięcie celów szczegółowych, które zostały zdefiniowane w następujący sposób: Określenie poziomu zapotrzebowania grup docelowych określonymi formami wsparcia w ramach komponentu regionalnego PO KL; wskazanie form wsparcia, na które jest zapotrzebowanie ze względu na regionalną politykę rozwoju zasobów ludzkich. Wskazanie metod zwiększania zainteresowania grup docelowych formami wsparcia, które nie cieszą się zainteresowaniem, a które mają uzasadnienie ze względu na regionalną politykę rozwoju zasobów ludzkich. Realizacji celu głównego oraz celów szczegółowych badania posłuŝyły następujące pytania badawcze: Pytania badawcze zgodne ze Szczegółowym Opisem Przedmiotu Zamówienia: 1. Jakimi formami wsparcia w ramach PO KL są najbardziej zainteresowani potencjalni uczestnicy oraz osoby biorące juŝ udział w projektach? 2. Jak potencjalne grupy docelowe oraz uczestnicy realizowanych projektów oceniają uŝyteczność zawartych w ramach PO KL form wsparcia? 3. Czy system wyboru projektów funkcjonujący w województwie lubuskim ma wpływ na poziom zainteresowania grup docelowych określonymi formami wsparcia? 4. Czy w województwie lubuskim istnieje uzasadniona, z punktu widzenia polityki rozwoju zasobów ludzkich, potrzeba realizacji określonych form wsparcia? 5. Jaka jest zaleŝność pomiędzy zapotrzebowaniem potencjalnych grup docelowych i uczestników realizowanych projektów na określone typy form wsparcia a wnioskami o dofinansowanie wpływającymi w ramach konkursów ogłaszanych w województwie lubuskim? 6. Czy projekty realizowane w regionie są adekwatne do potrzeb ze strony grup docelowych? 7. Czy wśród realizowanych projektów istnieją takie typy, których liczba przewyŝsza zapotrzebowanie potencjalnych uczestników projektów? 8. Czy istnieją określone typy projektów, które nie są realizowane w regionie, lecz mają swoje uzasadnienie z punktu widzenia rozwoju zasobów ludzkich województwa lubuskiego? W jaki sposób zachęcić potencjalnych projektodawców do realizacji projektów, a potencjalnych uczestników do udziału w tych formach wsparcia? 9. Jakie działania mogą podjąć instytucje zaangaŝowane we wdraŝanie komponentu regionalnego PO KL województwa lubuskiego w celu zaspokojenia potrzeb potencjalnych grup docelowych oraz uczestników projektów w zakresie uzyskania danego rodzaju wsparcia? Ponadto zakłada się zastosowanie następujących dodatkowych (szczegółowych) pytań badawczych: ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 9

11 1. Które z wyszczególnionych form wsparcia dostępnych w ramach komponentu regionalnego PO KL cieszą się najmniejszym zainteresowaniem ze strony grup docelowych, do których są kierowane? Jakie są tego przyczyny? 2. W jakim stopniu wyszczególnione formy wsparcia oferowane w ramach komponentu regionalnego PO KL są dostępne dla grup docelowych? 3. Czy określone grupy potencjalnych uczestników projektów mają utrudniony do nich dostęp. np. ze względu na: miejsce zamieszkania (miasto, wieś, określone powiaty), płeć, stan rodziny (np. matki samotnie wychowujące dzieci), wiek? 4. Jakie czynniki decydują o skorzystaniu lub nie z poszczególnych form wsparcia przez osoby i/lub podmioty, do których są kierowane? 5. Jakie czynniki decydują o zainteresowaniu lub nie poszczególnymi formami wsparcia przez osoby i/lub podmioty, do których są kierowane? 6. Czy i jaki wpływ na odniesienie sukcesu w formach wsparcia cieszących się najmniejszą popularnością miała współpraca z wyspecjalizowanymi firmami konsultingowymi? 7. Jaki model partnerstwa publiczno-prywatnego w postaci współpracy z wyspecjalizowanymi firmami konsultingowymi byłby najbardziej odpowiedni dla zwiększania moŝliwości absorpcyjnych potencjalnych projektodawców? 8. Czy i jaki wpływ na odniesienie w formach wsparcia cieszących się najmniejszą popularnością miało aplikowanie w partnerstwach z innymi organizacjami? 9. Z jakich źródeł informacji i wiedzy korzystają projektodawcy odnoszący sukces w aplikowaniu o środki w ramach form wsparcia cieszących się najmniejszą popularnością? 10. Czy dotychczasowe doświadczenie zdobyte przez projektodawców w poprzednim okresie programowania, przekłada się na sukcesy w pozyskiwaniu środków z funduszy strukturalnych w obecnym okresie programowania? 11. Jakie bariery wewnętrzne determinują niską aktywność potencjalnych projektodawców w ubieganiu się o dofinansowanie projektów w ramach przewidzianych form wsparcia? Które z nich są najbardziej istotne: Braki kadrowe i organizacyjne? Niskie kompetencje kadry? Braki finansowe na realizację dodatkowych zadań? Brak dostępnych informacji? Niechęć kadry kierowniczej do podejmowania dodatkowych zadań? 12. Czy kontakt potencjalnych projektodawców z pracownikami instytucji zaangaŝowanych we wdraŝanie komponentu regionalnego PO KL w województwie lubuskim w sprawie złoŝenia wniosku o dofinansowanie jest barierą w pozyskiwaniu środków na dofinansowanie projektu? 13. Czy procedury aplikacyjne są dla potencjalnych projektodawców zbyt skomplikowane? 14. Czy instytucje zaangaŝowane we wdraŝanie komponentu regionalnego PO KL w województwie lubuskim stawiają zbyt rygorystyczne wymagania Beneficjentom? 15. Czy i w jaki sposób instytucje zaangaŝowane we wdraŝanie komponentu regionalnego PO KL w województwie lubuskim angaŝują się w diagnozowanie i minimalizację barier zewnętrznych, na jakie natrafiają potencjalni projektodawcy (szczególnie w odniesieniu do form wsparcia cieszących się najmniejszą popularnością)? 16. W jaki sposób instytucje zaangaŝowane we wdraŝanie komponentu regionalnego PO KL w województwie lubuskim mogą wspierać potencjalnych projektodawców w przygotowaniu do większej absorpcji środków unijnych w ramach form wsparcia cieszących się najmniejszą popularnością? 17. Jakie działania w zakresie zwiększania ich zdolności absorpcyjnej, w ramach form wsparcia cieszących się najmniejszą popularnością, są najbardziej poŝądane przez samych projektodawców? 18. Jaki wpływ na zwiększenie zainteresowania projektodawców w ramach przedmiotowych form wsparcia mają działania promocyjno-informacyjne ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 10

12 podejmowane przez instytucje zaangaŝowane we wdraŝanie komponentu regionalnego PO KL w województwie lubuskim? 19. Jakie działania promocyjno-informacyjne podejmowane przez instytucje zaangaŝowane we wdraŝanie komponentu regionalnego PO KL w województwie lubuskim są najbardziej uŝyteczne z punktu widzenia potrzeb potencjalnych projektodawców? 20. Jakie działania powinny zostać podjęte przez instytucje zaangaŝowane we wdraŝanie komponentu regionalnego PO KL w województwie lubuskim w celu zwiększenia ilości poprawnie składanych wniosków o dofinansowanie projektów? 21. Jakie czynniki zadecydowały o sukcesie/poraŝce Beneficjentów w konkursach w ramach form wsparcia cieszących się najmniejszą popularnością? Aby uzyskać wiarygodne wyniki ewaluacji i udzielić wyczerpującej odpowiedzi na postawione pytania badawcze, niezbędne było przeprowadzenie wieloetapowego badania i połączenie w analizie róŝnorodnych rodzajów danych oraz róŝnorodnych metod badawczych. Dlatego teŝ na potrzeby ewaluacji zastosowano następujące techniki badawcze: Analiza danych zastanych (Desk Research), Indywidualne wywiady pogłębione (IDI), Telefoniczne wywiady kwestionariuszowe ze wspomaganiem komputerowym (CATI), Zogniskowany wywiad grupowy (FGI), Analiza treści dokumentów (Content Analysis), Anonimowy wywiad internetowy (CAWI), Wywiady pogłębione częściowo ustrukturyzowane (Semi-structured interview), Studium przypadku (Case Study), Analiza SWOT. Wyniki badań zaprezentowano w podziale na bloki tematyczne, dotyczące perspektyw grup społecznych mających do czynienia z projektami finansowanymi z Unii Europejskiej. To znaczy projektodawców, grup docelowych oraz pracowników instytucji zaangaŝowanych w proces wdraŝania PO KL w województwie lubuskim. W ramach kaŝdego bloku tematycznego znajdują się odpowiedzi na pytania badawcze, uzyskane na podstawie wtórnej analizy materiałów bądź dzięki odpowiedziom respondentów na pytania zawarte w kwestionariuszu. Pierwsza część prezentowanego opracowania zawiera opis zastosowanej metodologii oraz sposobów doboru prób poszczególnych badań. Drugi rozdział to wyniki przeprowadzonych badań i analiz: Blok nr 1 zawiera wyniki analizy treści dokumentów oraz desk research, Blok nr 2 to prezentacja wyników badania CATI nr 1 i CATI nr 2, Blok nr 3 przedstawia wyniki badania IDI wśród projektodawców i potencjalnych projektodawców, SSI oraz Case study, Blok nr 4 zawiera wyniki badań IDI wśród pracowników instytucji zaangaŝowanych w proces wdraŝania PO KL w województwie lubuskim, FGI oraz CAWI, Blok nr 5 to analiza SWOT. Na zakończenie przedstawiono ogólne wnioski z badania ewaluacyjnego oraz rekomendacje. ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 11

13 METODOLOGIA 1. BADANIE CAWI Celem badania CAWI było zebranie informacji na temat systemu wyboru projektów, który funkcjonuje w województwie lubuskim, w kontekście jego wpływu na poziom zainteresowania grup docelowych oferowanymi formami wsparcia oraz określenia zapotrzebowania grup docelowych na określone typy projektów. Badanie tą techniką objęło pracowników Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubuskiego oraz Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Zielonej Górze. ZałoŜeniem badania było dotarcie do około 50% pracowników IP i IP2 (to znaczy ok. 46 osób, w tym 27 pracowników Urzędu Marszałkowskiego i 19 pracowników Wojewódzkiego Urzędu Pracy). Do analizy zakwalifikowano 61 poprawnie wypełnionych ankiet (tzn. takich, które zawierały odpowiedzi na wszystkie pytania zawarte w ankiecie). Realizacja badania odbyła się między 14 a 22 stycznia 2010 roku. 2. BADANIE CATI NR 1 Celem badania było określenie form wsparcia cieszących się najmniejszym i największym zainteresowaniem wśród mieszkańców województwa lubuskiego. Badanie przeprowadzono wśród 200 uczestników projektów realizowanych w ramach Priorytetów VI-IX komponentu regionalnego PO KL. Doboru próby dokonano w sposób warstwowolosowy. Respondentów dobrano w sposób proporcjonalny do liczby uczestników projektów w ramach poszczególnych priorytetów, które stanowiły warstwy. Operatem losowania były bazy uczestników projektów otrzymane z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubuskiego (Priorytet VII-IX) oraz z Wojewódzkiego Urzędu Pracy (Priorytet VI). Rozkład zrealizowanej próby odzwierciedla załoŝoną próbę i prezentuje się następująco: Tabela nr 1. Rozkład zrealizowanej próby w badaniu uczestników projektów realizowanych w ramach poszczególnych Priorytetów PO KL CATI nr 1 Nazwa Priorytetu PO KL Liczba respondentów % z ogółu Priorytet VI: Rynek pracy otwarty dla wszystkich ,5% Priorytet VII: Promocja integracji społecznej 23 11,5% Priorytet VIII: Regionalne kadry gospodarki 14 7,0% Priorytet IX: Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach 12 6,0% Ogółem % Badanie przeprowadzono w dn przy uŝyciu kwestionariuszowego wywiadu telefonicznego ze wspomaganiem komputerowym (CATI). Podczas trwania wywiadów dokonywano kontroli badania poprzez tzw. podsłuch losowo wybranych rozmów telefonicznych. Kontrola badania nie wykazała Ŝadnych nieprawidłowości, które mogłyby wpłynąć na rzetelność uzyskanych informacji. 3. BADANIE CATI NR 2 Celem badania było określenie poziomu zainteresowania mieszkańców województwa lubuskiego formami wsparcia oferowanymi w ramach komponentu regionalnego PO KL. Zgodnie z załoŝeniami badanie przeprowadzono wśród 400 mieszkańców województwa lubuskiego. Doboru próby dokonano w sposób warstwowo-losowy. Warstwę stanowiły poszczególne powiaty województwa lubuskiego. Struktura próby została opracowana na podstawie danych GUS (stan z dnia ) dotyczących liczby ludności w poszczególnych powiatach. Operatem losowania była baza numerów telefonicznych (DITEL 2007) mieszkańców województwa lubuskiego licząca ok. 200 tys. rekordów. ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 12

14 Rozkład zrealizowanej próby jest odzwierciedleniem próby załoŝonej i prezentuje się następująco: Tabela nr 2. Rozkład zrealizowanej próby w badaniu mieszkańców województwa lubuskiego CATI nr 2 Powiat Liczba respondentów % z ogółu Miasto Gorzów Wlkp ,8% Miasto Zielona Góra 49 12,3% śarski 39 9,8% Zielonogórski 35 8,8% Nowosolski 34 8,5% śagański 32 8,0% Gorzowski 26 6,5% Międzyrzecki 23 5,8% Krośnieński 22 5,5% Świebodziński 22 5,5% Strzelecko-drezdenecki 20 5,0% Słubicki 18 4,5% Wschowski 15 3,8% Sulęciński 14 3,5% Ogółem % Z uwagi na cel i zakres zbieranych informacji w badaniu brały udział: osoby mieszkające na terenie województwa lubuskiego, będące w wieku lat (kobiety) i lata (męŝczyźni), nie uczące się w szkole (z wyjątkiem szkół dla dorosłych lub szkół wyŝszych w systemie wieczorowym, zaocznym lub eksternistycznym), obecnie zatrudnione (umowa o pracę, o dzieło, zlecenie, itp.) lub wykonujące inną pracę zarobkową (np. prowadzenie własnej działalności gospodarczej), bezrobotne poszukujące pracy, nie pobierające emerytury bądź renty z tytułu niezdolności do pracy. Zastosowanie takich kryteriów pozwoliło na dotarcie do potencjalnych uczestników projektów realizowanych w ramach PO KL. Badanie wykonano w dn przy uŝyciu kwestionariuszowego wywiadu telefonicznego ze wspomaganiem komputerowym (CATI). Podczas trwania wywiadów dokonywano kontroli badania, poprzez tzw. podsłuch losowo wybranych rozmów telefonicznych. Kontrola badania nie wykazała Ŝadnych nieprawidłowości, które mogłyby wpłynąć na rzetelność uzyskanych informacji. 4. BADANIE IDI Badanie techniką indywidualnego wywiadu pogłębionego przeprowadzono wśród 3 grup respondentów - 6 pracowników instytucji zaangaŝowanych w proces wdraŝania komponentu regionalnego PO KL w województwie lubuskim, 10 projektodawców oraz 10 potencjalnych projektodawców (czyli takich projektodawców, którzy złoŝyli wniosek o dofinansowanie, lecz nie otrzymali wsparcia). Przeprowadzone wywiady miały na celu zdobycie wiedzy w dwóch obszarach tematycznych: określenie poziomu zapotrzebowania grup docelowych określonymi formami wsparcia w ramach komponentu regionalnego PO KL; wskazanie metod zwiększania zainteresowania grup docelowych formami wsparcia, które nie cieszą się zainteresowaniem, a które mają uzasadnienie ze względu na regionalną politykę rozwoju zasobów ludzkich. Pracownicy instytucji zaangaŝowanych w proces wdraŝania komponentu regionalnego PO KL województwa lubuskiego - respondentami byli pracownicy Instytucji Pośredniczącej (Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego) oraz Instytucji Pośredniczącej 2 stopnia (Wojewódzki Urząd Pracy w Zielonej Górze). Dobór respondentów odbył się na podstawie ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 13

15 imiennych list pracowników IP i IP2 zaangaŝowanych w proces wdraŝania. Otrzymane od Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubuskiego w Zielonej Górze oraz Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Zielonej Górze dane zawierały imię, nazwisko, telefon kontaktowy oraz adres pracownika. Respondenci do badania zostali wybrani w sposób celowy. Respondenci, którzy wzięli udział w badaniu reprezentowali instytucje zaangaŝowane w proces wdraŝania komponentu regionalnego PO KL w województwie lubuskim. Badani to pracownicy róŝnych działów instytucji pośredniczących, dzięki czemu uzyskano pełniejszy obraz oceny poziomu zainteresowania oraz zapotrzebowania grup docelowych określonymi formami wsparcia. Wszyscy badani posiadali doświadczenie związane z funduszami z UE. Tabela poniŝej zawiera rozkład próby. Tabela nr 3. Dobór próby do badania IDI pracownicy instytucji zaangaŝowanych w proces wdraŝania komponentu regionalnego PO KL w województw lubuskim Nazwa wydziału Liczba wywiadów Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego Wydział Wyboru Projektów EFS 1 Wydział Kontroli EFS 1 Punkt informacyjny 1 Wojewódzki Urząd Pracy Wydział ds. Projektów PO KL 2 Wydział ds. Kontroli PO KL 1 Suma 6 Przedstawiciele projektodawców - respondenci, którzy wzięli udział w badaniu reprezentują firmy/instytucje, które z sukcesem aplikowały o środki w ramach Priorytetów VI-IX. Dobór respondentów odbył się na podstawie otrzymanych od IP i IP2 baz firm/instytucji ubiegających się o dofinansowanie projektów w ramach komponentu regionalnego PO KL w województwie lubuskim. Rozkład zrealizowanej próby odzwierciedla załoŝoną próbę i prezentuje się następująco: Tabela nr 4. Dobór próby do badania IDI projektodawcy realizujący projekty w ramach Priorytetów VI-IX w województwie lubuskim Priorytet Liczba wywiadów Priorytet VI: Rynek pracy otwarty dla wszystkich 2 Priorytet VII: Promocja integracji społecznej 3 Priorytet VIII: Regionalne kadry gospodarki 2 Priorytet IX: Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach 3 Suma 10 Przedstawiciele potencjalnych projektodawców - respondentami byli tacy przedstawiciele projektodawców, którzy mogą składać wnioski o dofinansowanie bądź złoŝyli wnioski o dofinansowanie, a nie otrzymali wsparcia w ramach komponentu regionalnego PO KL. Dobór respondentów odbył się na podstawie otrzymanych od IP i IP2 baz firm/ instytucji ubiegających się o dofinansowanie projektów w ramach komponentu regionalnego PO KL w województwie lubuskim. Rozkład zrealizowanej próby odzwierciedla załoŝoną próbę i prezentuje się następująco: Tabela nr 5. Dobór próby do badania IDI potencjalni projektodawcy, którzy mogą realizować projekty w ramach Priorytetów VI-IX w województwie lubuskim Priorytet Liczba wywiadów Priorytet VI: Rynek pracy otwarty dla wszystkich 1 Priorytet VII: Promocja integracji społecznej 2 Priorytet VIII: Regionalne kadry gospodarki 3 Priorytet IX: Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach 4 Suma 10 ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 14

16 5. BADANIE SSI Wywiady częściowo ustrukturyzowane przeprowadzono na grupie 4 przedstawicieli projektodawców, którzy aplikowali o fundusze unijne, lecz nie odnieśli sukcesu. Do badania wytypowano reprezentantów z kaŝdego priorytetu. Pierwotnie zakładano wybranie do badania projektodawców, którzy składali wniosek o dofinansowanie w ramach form wsparcia cieszących się najmniejszym zainteresowaniem. Z uwagi na brak tego rodzaju informacji w bazie projektodawców przekazanej przez IP/IP2 zaniechano doboru próby z uwzględnieniem tego kryterium. W związku z czym, do badania wytypowano przedstawicieli projektodawców, którzy nie otrzymali dofinansowania, na podstawie ilości wniosków złoŝonych w ramach poszczególnych działań/poddziałań. Tabela nr 6. Dobór próby do badania SSI Działanie/Poddziałanie Tytuł projektu Beneficjent 6.3 Inicjatywy lokalne na rzecz Oddolne inicjatywy aktywizujące Fundacja Porozumienie Wzgórz podnoszenia poziomu aktywności na obszarach wiejskich Wzgórz Dałkowskich zawodowej na obszarach wiejskich Dałkowskich Lokalni liderzy szansa rozwoju Zakład Doskonalenia Zawodowego Wsparcie ekonomii społecznej gminy Zielona Góra Wzmacnianie lokalnego partnerstwa na rzecz adaptacyjności 9.3 Upowszechnienie formalnego kształcenia ustawicznego w formach szkolnych 6. BADANIE FGI Kampania informacyjna. Promocja idei Flexicurity i Społecznej Odpowiedzialności Przedsiębiorstw Zainwestuj w siebie Region Zielonogórski NSZZ Solidarność Zielona góra Wojewódzki Zakład Doskonalenia Zawodowego Gorzów Wielkopolski Celem badania było poznanie opinii ekspertów zajmujących się tematyką rozwoju zasobów ludzkich w województwie lubuskim, na temat zapotrzebowania grup docelowych na określone formy wsparcia oferowane w ramach Priorytetów VI-IX PO KL. Badanie FGI przeprowadzono wśród członków Podkomitetu Monitorującego Program Operacyjny Kapitał Ludzki (PKM PO KL). Dobór respondentów do badania odbył się w sposób celowy - zaproszenia do udziału w zogniskowanym wywiadzie grupowym zostały wystosowane do wszystkich członków PKM PO KL. Dyskutantów rekrutowano na podstawie otrzymanej od Zleceniodawcy (Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubuskiego w Zielnej Górze) imiennej listy członków PKM. W badaniu fokusowym wzięło udział pięciu członków Podkomitetu Monitorującego Program Operacyjny Kapitał Ludzki. 7. CASE STUDY Studia przypadku w przedmiotowym badaniu ewaluacyjnym stanowią syntezę dwóch rodzajów danych: wtórnych oraz pierwotnych. Postanowiono, Ŝe w badaniu zostaną wykorzystane dokumenty zgromadzone na etapie analizy, a następnie rozszerzone o kluczowe z punktu widzenia celów badawczych i pytań badawczych kwestie. Wywiady swobodne przeprowadzono z kompetentnymi przedstawicielami projektodawców. Wykorzystano przy tym scenariusz wywiadu swobodnego stanowiący załącznik do niniejszego opracowania. W analizie przypadków postanowiono wyodrębnić 4 projekty wyłonione do dofinansowania w ramach konkursów, na których złoŝono najmniejszą liczbę wniosków. Podstawą do wyboru wniosków były listy rankingowe upublicznione przez Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego. W nawiązaniu do celów i tematyki badania postanowiono, Ŝe zainteresowanie poszczególnymi formami wsparcia będzie rozumiane na potrzeby niniejszego badania jako frekwencja w konkursach w ramach poszczególnych Poddziałań, w Priorytetach VI, VII, VIII i IX. Niskie zainteresowanie ujawniało się niewielką ilością złoŝonych w ramach poszczególnych konkursów wniosków. ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 15

17 Z opublikowanych na stronie IP informacji wynikało, Ŝe najmniejszym zainteresowaniem cieszyły się konkursy ogłaszane w ramach działań/poddziałań: Inicjatywy lokalne na rzecz podnoszenia poziomu aktywności zawodowej na obszarach wiejskich, Wsparcie ekonomii społecznej, Wzmacnianie lokalnego partnerstwa na rzecz adaptacyjności, Upowszechnienie formalnego kształcenia ustawicznego w formach szkolnych. Następnie spośród list rankingowych wyodrębniono projekty, które w ramach oceny merytorycznej uzyskały największą liczbę punktów. Efekt finalny doboru próby zawarto w poniŝszej tabeli: Tabela nr 7. Dobór próby do case-study Priorytet/ Działanie/ Podziałanie Tytuł projektu Projektodawca Status* Liczba otrzymanych punktów VI Zakład Doskonalenia Profesjonalna gospodyni 6.3 Zawodowego w Zielonej Górze Zakończony 108 VII Lubuskie Centrum Towarzystwo Integracji 7.2 Ekonomii Społecznej Społecznej W trakcie 114 VIII IX 9.3 Flexicurity w poszukiwaniu równowagi Organizacja Pracodawców Ziemi Lubuskiej Przed podpisaniem umowy Nauka to najlepsza Wydawnictwo LUBPRESS Zakończony 94,5 inwestycja Sp. z o. o * w trakcie przeprowadzania wywiadów swobodnych, tj. w dniach DESK RERSEARCH W ramach analizy desk research badaniu poddano szereg dokumentów o charakterze wspólnotowym, ogólnokrajowym i regionalnym. Pozwoliło to na dokładne określenie cech polityki regionalnej realizowanej w ramach PO KL na lata w odniesieniu do województwa lubuskiego. Zastosowana w badaniu ewaluacyjnym analiza danych zastanych (desk research) to metoda umoŝliwiająca pozyskanie informacji oraz wiedzy o otaczających procesach na podstawie juŝ istniejących dokumentów, gromadzonych przez róŝne instytucje i podmioty. Metoda ta naleŝy do dość szerokiej grupy badań niereaktywnych. W ramach badania ewaluacyjnego przeprowadzono analizę dokumentów opisujących procesy wdraŝania PO KL oraz procesy opisane w dokumentach wewnętrznych instytucji odpowiedzialnych za wdraŝanie programu na poziomie województwa lubuskiego. Dokumenty te dotyczą: 1. skali wspólnotowej UE, 2. skali krajowej, 3. oraz regionalnej województwo lubuskie. 9. ANALIZA TREŚCI DOKUMENTÓW Analiza treści dokumentów to niereaktywna metoda badawcza polegająca na badaniu zapisów międzyludzkiej komunikacji społecznej. Przez badania niereaktywne rozumie się takie metody badań zachowań społecznych, które nie wpływają na te zachowania 2. W przypadku przeprowadzonej analizy treści na potrzeby niniejszego badania wykorzystano oficjalne statystyki gromadzone przez Główny Urząd Statystyczny. Stosowanie techniki analizy treści przebiegło w następujących fazach: 1. Faza wstępna - sformułowano cel i hipotezę badawczą: Celem analizy treści było: określenie zaleŝności pomiędzy zapotrzebowaniem potencjalnych grup docelowych i uczestników realizowanych projektów na 90 2 Zob. Babbie E., Badania społeczne w praktyce, s. 341, WN PWN, Warszawa ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 16

18 określone typy form wsparcia, a wnioskami o dofinansowanie wpływającymi w ramach konkursów ogłaszanych w województwie lubuskim; W analizie treści przyjęto następującą hipotezę badawczą: zakłada się, iŝ w województwie lubuskim istnieją potencjalne grupy docelowe i uczestnicy realizowanych projektów zainteresowani określonymi typami form wsparcia; Dokonano wyboru jednostek analizy mieszkańcy województwa lubuskiego posiadający określone cechy społeczno demograficzne; Opracowano klucz kategoryzacyjny 3, na którym opierała się analiza treści cech społeczno demograficznych mieszkańców województwa lubuskiego. 2. Faza wyboru jednostek analizy i określenie zasad pomiaru: Ze względu na przedmiot badania, jakim jest proces wdraŝania PO KL w województwie lubuskim przyjęto, iŝ jednostkami analizy są określone w PO KL grupy docelowe dla poszczególnych Priorytetów VI - IX realizowanych w komponencie regionalnym. 3. Trzecia faza polegała na opracowaniu wyników zawierających takŝe interpretację wyników przeprowadzonej analizy treści. W ramach przedmiotowego badania analizie treści zostały poddane dostępne dokumenty i statystyki dotyczące typów projektów/rodzajów form wsparcia zawartych we wnioskach o dofinansowanie w ramach wszystkich Priorytetów VI IX komponentu regionalnego PO KL województwa lubuskiego. Do analizy treści na potrzeby realizacji badania ewaluacyjnego w ramach PO KL na lata wykorzystano: Bazy Danych Regionalnych GUS, Dane statystyczne dotyczące jednostki terytorialnej - województwo lubuskie, Dane statystyczne gromadzone przez WUP w województwie lubuskim; Dane statyczne dotyczące wdraŝania PO KL w województwie lubuskim (źródło: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego). 10. ANALIZA SWOT Analiza SWOT opracowana została na podstawie zgromadzonego materiału badawczego w zakresie wskazania metod zwiększania zainteresowania grup docelowych formami wsparcia, które nie cieszą się zainteresowaniem, a które mają uzasadnienie ze względu na regionalną politykę rozwoju zasobów ludzkich na terenie województwa lubuskiego. 3 Klucz kategoryzacyjny - zawiera kategorie podporządkowane celowi badań, istocie problemu badawczego, wstępnym hipotezom, muszą być dostosowane do charakteru badanego materiału. Klucz kategoryzacyjny powinien być: rozłączny i wyczerpujący - kaŝdy element winien być zaliczony do jednej kategorii, a kategorie te nie powinny się przenikać, a razem winny wyczerpywać cały zakres kryterium podziału; dostosowany do badanego materiału; obiektywny i rzetelny - aby badacze nie mieli wątpliwości, gdzie zaklasyfikować dany przekaz; zachowywać bogactwo, odkrywczość. ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 17

19 WYNIKI BADAŃ 1. REALIZACJA PO KL W WOJEWÓDZTWIE LUBUSKIM Uzasadnieniem wdraŝania PO KL na lata w województwie lubuskim jest konieczność pełnego wykorzystania potencjału zasobów ludzkich tego województwa. Znając bowiem stan kapitału ludzkiego moŝna planować działania polegające na wdraŝaniu programów dofinansowanych z EFS. Zatem w niniejszym opracowaniu zostały poddane analizie oficjalne statystyki dotyczące następujących obszarów wsparcia w ramach PO KL : Zasoby ludzkie, Rynek pracy, Podmioty gospodarki narodowej, Edukacja i wychowanie, Pomoc społeczna Charakterystyka społeczno demograficzna potencjalnych grup docelowych i uczestników realizowanych projektów w ramach PO KL w województwie lubuskim Województwo lubuskie leŝy w zachodniej części Polski, od zachodu na odcinku 195, 6 km graniczy z Niemcami. Sąsiednimi województwami są: wielkopolskie, zachodniopomorskie i dolnośląskie. W pasie zachodnim Polski województwo lubuskie jest najmniejszym regionem zajmując powierzchnię km 2, co stanowi (4,5%) terytorium Polski. Na terenie województwa znajduje się 12 powiatów, 2 miasta na prawach powiatu, 83 gminy, 42 miasta, 1369 miejscowości wiejskie oraz 1017 sołectwa Ludność W końcu września 2009 r. ludność województwa lubuskiego liczyła osoby, co stanowiło 2,6% ogółu ludności Polski, z czego to kobiety. Na 100 męŝczyzn przypada 106,3 kobiet (w Polsce jest to 107 kobiet/100 męŝczyzn). Przyrost naturalny w województwie lubuskim jest dodatni i w 2009 r. wyniósł +1,76/1000 ludności (Polska przyrost naturalny na poziomie +0,3/1000 ludności) 5. Na terenie województwa lubuskiego zamieszkuje w zdecydowanej większości ludność narodowości polskiej, tylko 0,33% ludności deklaruje narodowość inną niŝ polska 6. Gęstość zaludnienia na terenie województwa w miastach w 2009 r. wynosiła 72 os./km 2 (Polska: 122 os./km 2 ). Województwo lubuskie liczy 42 miasta i naleŝy do grupy silnie zurbanizowanych regionów Polski. W końcu III kw r. w miastach było osób i na wsi osób. Od początku 2009 r. liczba ludności na wsi wzrosła o 1629 osób, tj. o 4,4 7. Tereny wiejskie w województwie lubuskim zajmują obszar km 2 (95,4% regionu), średni wiek mieszkańca lubuskiej wsi dla męŝczyzn to 33,7 lat, dla kobiet 36 lat, mediana wieku dla całego województwa wynosi 36,4 lat. Jeśli chodzi o strukturę wiekową (wiek przedprodukcyjny, produkcyjny i poprodukcyjny) ludności województwa lubuskiego, to w 2008 roku przedstawiała się następująco: 4 Wśród gmin na terenie województwa lubuskiego wyróŝniamy ponadto: 9 gmin miejskich, 41 wiejskich oraz 33 gminy wiejsko-miejskie. Źródło: Rocznik Statystyczny Województw, 2007, s , GUS, Warszawa 5 Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Lubuskiego, US w Zielonej Górze, 6 Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Lubuskiego, US w Zielonej Górze, 7 TamŜe. ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 18

20 Ludności w wieku przedprodukcyjnym w 2008 było 198,6 tys., w tym kobiet 96,9 tys. NaleŜy jednocześnie zwrócić uwagę, iŝ w miastach województwa lubuskiego odnotowano znacznie większy ubytek ludności w wieku przedprodukcyjnym niŝ na wsiach, np. wśród męŝczyzn ubytek ten między rokiem 2000 a 2008 wyniósł około 20,0 tys. osób i obecnie (2008 r.) męŝczyzn w wieku przedprodukcyjnych w miastach jest 60,5 tys. Jeśli chodzi o kobiety sytuacja jest analogiczna i w 2008 roku kobiet w wieku przedprodukcyjnym w miastach było 57,7 tys., na wsiach 39,2 tys.; W wieku produkcyjnym w 2008 roku było 664,4 tys. osób, z czego 320,5 tys. to kobiety. Zarówno w miastach, jak i na wsiach proporcje liczby osób w wieku produkcyjnym między płciami są bardzo zbliŝone. W miastach w 2008 roku było w wieku produkcyjnym 343,8 tys. męŝczyzn, oraz 328,5 tys. kobiet, na wsiach natomiast było 126,4 tys. męŝczyzn oraz 110,3 tys. kobiet; W wieku poprodukcyjnym natomiast przewaŝają kobiety, których w 2008 roku było 102,5 tys., w miastach 68,7 tys., na wsiach 33,7 tys. jednocześnie męŝczyzn odpowiednio w województwie było 43,3 tys., w miastach 28,5 tys., na wsiach 14,8 tys. W sumie na 100 osób wieku produkcyjnym w 2008 w lubuskim przypadało 42 męŝczyzn i 62 kobiety Rynek pracy Na rynku pracy w województwie lubuskim w ciągu ostatnich 10 lat (pomiędzy 2000 a 2010 rokiem) daje się zauwaŝyć następujące zmiany: demograficzne: zmniejszyła się liczba osób pracujących z 330,1 tys. w 2000 roku do 318,1 w 2008 r., co moŝe wynikać między innymi z faktu otwarcia się europejskich rynków pracy dla pracowników z Polski. Zmniejszył się równieŝ udział kobiet pracujących z 159,0 tys. (2000 r.) do 148,8 tys. (2008 r.), co oprócz uzasadnienia związanego z emigracją zarobkową wiąŝe się równieŝ w trendach demograficznych regionu i województwa. W sumie w grudniu 2009 r. w sektorze przedsiębiorstw zatrudnionych było 112,7 tys. osób. Natomiast w sektorze prywatnym zatrudnienie wyniosło 102,5 tys. osób 8. Ponadto w końcu grudnia 2009 r. wśród bezrobotnych w województwie lubuskim najwięcej było osób w wieku lata 28,6% ogółu, a następnie osób w grupach wiekowych: lata 23,5%, lata 20,4% oraz lata 17,9%. strukturalne: na przestrzeni lat znacząco zmniejszyło się zatrudnienie w rolnictwie (z 17,9 tys. do 8,7 tys.). Zatrudnienie natomiast wzrosło w następujących gałęziach gospodarki narodowej: przemysł (z 29,3 tys. do 33,3 tys.), usługi rynkowe (z 34,6 tys. do 38,7 tys.), sektor prywatny (z 70,5 tys. do 74,4 tys.). W grudniu 2009 r. sektor przedsiębiorstw zatrudniał 112,7 tys. osób, tj. o 0,1% więcej aniŝeli w poprzednim miesiącu. W sektorze prywatnym zatrudnienie w 2009 roku wyniosło 102,5 tys. osób. Wzrost zatrudnienia obserwuje się w 2009 roku w sekcjach: handel; naprawa pojazdów samochodowych o 0,5%, administrowanie i działalność wspierająca o 0,3%. Spadek natomiast zanotowano m.in. w budownictwie o 1,3%, w transporcie i gospodarce magazynowej o 0,1% i w obsłudze rynku nieruchomości o 0,1%. W okresie I-XII 2009 r. przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw w województwie lubuskim wyniosło 113,9 tys. osób, co oznacza spadek w porównaniu do 2008 r. o 2,9%. bezrobocie: W końcu grudnia 2009 r. w urzędach pracy województwa lubuskiego zarejestrowanych było bezrobotnych, tj. więcej o (5,1%) niŝ w listopadzie 2009 r. Stopa bezrobocia w grudniu 2009 r. w województwie lubuskim wyniosła 15,9%, a w końcu grudnia 2008 r. wynosiła 12,5%. Bez pracy w końcu grudnia 8 Źródło: ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 19

21 2009 r., na terenie województwa lubuskiego było kobiet, ich liczba wzrosła w skali roku wzrosła o 21,9%. Ponadto ponad połowa bezrobotnych (58,6%) to mieszkańcy miast. Na wsi rejestrowane bezrobocie w grudniu 2009 r., wyniosło osoby, tj. więcej o 24,7% w porównaniu do grudnia 2008 r. Wśród zarejestrowanych bezrobotnych w województwie lubuskim było: osób do 25 roku Ŝycia, osób długotrwale bezrobotnych, osoby powyŝej 50 roku Ŝycia, oraz bez kwalifikacji zawodowych (o 20,2% więcej). Stan bezrobocia w województwie lubuskim na tle kraju naleŝy do jednych z najwyŝszych i na koniec 2009 roku wyniósł prawie 16%. Jednocześnie naleŝy zauwaŝyć, iŝ lubuscy pracodawcy najwięcej ofert pracy zgłosili do powiatowych urzędów pracy w okresie wiosennym i letnim 2009 roku, średnio 4200 ofert, co wpłynęło na spadek poziomu bezrobocia przy jednoczesnym wzroście zatrudnienia sezonowego. Najmniej ofert pracy było w grudniu 2009 roku około I tak na początku 2009 roku zarejestrowanych bezrobotnych w powiatowych urzędach pracy było około 54 tys. osób, natomiast pod koniec roku w grudniu liczba bezrobotnych wyniosła juŝ 61 tys. a w styczniu 2010 roku ponad 67 tys. osób. W sumie w roku 2009 (stan na 31. XII) wyrejestrowanych osób z urzędów pracy z powodu podjęcia zatrudnienia było tylko Ponadto zachodzące na rynku pracy zmiany wskazują, iŝ w województwie lubuskim zaczyna kształtować się typ struktury gospodarki narodowej adekwatny dla gospodarki wolnorynkowej, której motorem jest przede wszystkim sektor usługowy i prywatnej przedsiębiorczości. Jeśli chodzi o aktywność ekonomiczną województwa lubuskiego, to współczynnik aktywności zawodowej w 2008 roku wyniósł 51,4%, natomiast zatrudnionych było 48,8% ludności. Natomiast w III kwartale 2009 r. liczba osób aktywnych zawodowo w województwie lubuskim wyniosła 469 tys. osób, natomiast biernych zawodowo było 388 tys. osób 9. Ogółem osób pracujących w województwie lubuskim w III kwartale 2009 roku było 49,2% w populacji osób powyŝej 15 lat, zaś osób bezrobotnych było 5,4%. W III kwartale 2009 r. odsetek ludności biernej zawodowo wyniósł 45,4%, z analogicznym okresem 2008 r. populacja osób aktywnych zawodowo zwiększyła się o 5 tys., tj. o 1,1%, liczba osób pracujących zmniejszyła się o 14 tys., tj. o 3,2% a liczba bezrobotnych wzrosła o 18 tys., tj. o 64,3% 10. Dla męŝczyzn współczynnik aktywności zawodowej na koniec 2009 roku wynosił 62,4% i był znacznie wyŝszy niŝ dla kobiet (47,8%). Jeśli chodzi o strukturę bezrobotnych to najwięcej było bezrobotnych niepracujących dłuŝej niŝ 12 miesięcy (26,8%), posiadających prawo do zasiłku (22,9%) oraz dotychczas niepracujących (20,1%) 11. NajwyŜsza stopa bezrobocia (15,4%) dotyczyła ludności w wieku lata, co jest oczywiście związane z faktem, iŝ jest to młodzieŝ/osoby młode uczące się i podejmujące zatrudnienie sezonowe, dorywcze itp. Natomiast, jeśli chodzi o stopę bezrobocia wśród osób w przedziale wiekowym lata to wynosiła ona 5,2%, zaś wśród osób w wieku lata - 3,5%. NajniŜszy wskaźnik zatrudnienia występował jednak wśród osób po 50 roku Ŝycia (15,8%), gdzie stopa bezrobocia wynosiła 7,0% 12. Ponadto wśród bezrobotnych w okresie od 2000 do 2010 roku wzrosło zainteresowanie szkoleniami, w 2008 bezrobotnych osób rozpoczynających szkolenia było 4,8 tys., w 2000 tylko 2,1 tys. 9 Źródło: 10 Źródło: 11 Źródło: _09.pdf 12 Źródło: _09.pdf ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 20

22 Podmioty gospodarki narodowej W województwie lubuskim odnotowano znaczące zmiany w obszarze podmiotów gospodarki narodowej, ich strukturze i liczbie. Z danych statystycznych zgromadzony przez Urząd Statystyczny wynika, iŝ w ciągu ośmiu lat ( ) przestały w województwie lubuskim istnieć przedsiębiorstwa państwowe, zmalała liczba spółek cywilnych (z 7,3 tys. do 5,9 tys.), wzrósł natomiast udział spółek handlowych z kapitałem zagranicznym i obecnie jest ich 2,6 tys. Znacznie równieŝ wzrosła liczba osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, których w 2008 roku było 75,6 tys. 13 W końcu 2009 r. w Krajowym Rejestrze Urzędowym Podmiotów Gospodarki Narodowej REGON województwa lubuskiego zarejestrowanych było podmiotów (bez rolników indywidualnych), tj. o 0,4% mniej niŝ w analogicznym okresie 2008 r. Jednostki sektora prywatnego stanowiły 95,5% wszystkich podmiotów w rejestrze, przy czym 76,9% sektora prywatnego stanowiły osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą. Jako podstawowy rodzaj prowadzonej działalności 29,1% zarejestrowanych podmiotów zadeklarowało działalność handlową; 18,5% działalność w sekcji obsługa nieruchomości i firm; 11,4% w sekcji budownictwo; 8,2% w sekcji przetwórstwo przemysłowe. W ciągu 2009 r. wpis do rejestru REGON uzyskało nowych podmiotów, a zrezygnowało z prowadzenia działalności Edukacja i wychowanie Na przestrzeni lat na terenie województwa lubuskiego zmianie uległa znacznie sytuacja w sferze edukacji i kształcenia w związku z reformą edukacji, przejmowaniem przez jednostki samorządu terytorialnego kontroli nad wybranymi placówkami szkolnooświatowymi oraz wprowadzeniem zmian związanych z realizacją postanowień wynikających z przystąpienia Polski do UE (np. realizacja załoŝeń Strategii Lizbońskiej). Jeśli chodzi o edukację w województwie lubuskim, to w ciągu ostatnich ośmiu lat mamy, przede wszystkim, do czynienia z falowaniem demograficznym w określonych przedziałach wieku 15, co w znacznym zakresie uwarunkowało wizerunek tamtejszego szkolnictwa, np.: w roku szkolnym 1999/2000 do szkół podstawowych na terenie województwa uczęszczało dzieci i młodzieŝy, a w roku szkolnym 2008/2009 było tylko 61375, co wynika z niŝu demograficznego, z którym zmaga się nie tylko województwo lubuskie, ale i cała Polska; znacząco zmniejszyła się liczba uczniów szkół zasadniczych zawodowych, z do 7383, co wiąŝe się przede wszystkim z reformą szkolnictwa i likwidacją znacznej części szkół zawodowych na terenie kraju i/lub spadkiem zainteresowania wśród młodzieŝy tym typem kształcenia, ze względu na ambicje edukacyjne 16 ; zmniejszyło się zainteresowanie liceami profilowanymi, które przeŝywały prawdziwy boom w roku szkolnym 2004/2005, kiedy to kształciło się w nich między 7,5 a 8,5 tys. młodzieŝy, w roku szkolnym 2008/2009 liczba uczniów wyniosła zaledwie 2,1 tys.; na stałym poziomie utrzymuje się natomiast liczba studentów szkół wyŝszych ; spada natomiast liczba uczniów szkół dla dorosłych, którzy najaktywniej kształcili się w latach , było to około 9,5 tys. uczniów. Od roku 2005 obserwujemy znaczny spadek liczby uczniów szkół dla osób dorosłych - w roku szkolnym 2008/2009 liczba uczniów wyniosła 6778, co moŝe wynikać z emigracji zarobkowej i braku uzasadnienia dla podejmowania wysiłków związanych z Źródło: 15 Przez falowanie demograficzne rozumie się tutaj niŝe/wyŝe demograficzne w poszczególnych rocznikach. 16 Coraz więcej młodzieŝy wybiera kształcenie ogólnokształcące umoŝliwiające im lepszy/łatwiejszy start na studia. ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 21

23 podnoszeniem własnych kwalifikacji zawodowych wobec moŝliwości wyjazdu i otrzymania lepiej płatnej pracy od ręki 17. Kolejnym czynnikiem wpływającym na szkolnictwo w województwie lubuskim były zmiany spowodowane reformą edukacji, której jednym z załoŝeń było przekazywanie szkół pod zarząd gmin i powiatów. Ze względu na wysokie koszty utrzymania placówek niektóre organy administracji samorządowej podejmowały (niekiedy dramatyczne) decyzje o likwidacji części szkół, dlatego teŝ między rokiem 2000 a 2008 ujawnia się zmiana liczby poszczególnych typów szkół. Najwięcej ubyło techników - ze 188 zostało 73, zasadniczych szkół zawodowych z 81 zostało 58 oraz szkół podstawowych z 412 zostało 348. Natomiast przybyło szkół policealnych - z 68 do 94 oraz szkół dla dorosłych z 86 do Przybyło równieŝ szkół wyŝszych, których w roku 2000 było w województwie lubuskim 5, zaś w 2008 liczba ta wzrosła do 9. Jeśli chodzi natomiast o absolwentów podejmujących pierwszą pracę po zakończeniu edukacji, to najwięcej osób znalazło zatrudnienie w sektorze prywatnym 4,5 tys. absolwentów, w sektorze publicznym - tylko 1,3 tys. Natomiast, jeśli chodzi o zatrudnienie według sektora gospodarki narodowej to porównywalnie najwięcej zatrudniono absolwentów w przemyśle (2,7 tys.) i przetwórstwie przemysłowym (2,7 tys.) Świadczenia z pomocy społecznej W województwie lubuskim mamy do czynienia ze zmienną liczbą osób korzystających ze świadczeń pomocy społecznej, których najwięcej przypadało na okres , wtedy osób korzystających ze świadczeń było około 100,0 tys. (99,5 tys. osób w 2005 r.). W roku 2008 osób korzystających z pomocy społecznej było juŝ znacznie mniej, tj. 75,7 tys. W przewaŝającej liczbie przypadków udzielana jest pomoc pienięŝna, z której w 2008 roku skorzystało 70,1 tys. osób, najczęściej był to zasiłek celowy. Natomiast z pomocy niepienięŝnej (schronienie, posiłek, ubranie) skorzystało 35,2 tys. osób, przy czym najwięcej (31,3 tys.) z posiłków Perspektywa wspólnotowa wdraŝania Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na lata w województwie lubuskim Komisja Europejska dla państw członkowskich wyznaczyła poŝądany kierunek reform systemu opiekuńczego, zabezpieczenia społecznego, rynku pracy, oświaty i wychowania oraz rozwoju regionalnego. W związku z tym pojawiła się potrzeba przeorientowania dotychczasowej wewnętrznej polityki gospodarczej i społecznej krajów UE, ze szczególnym uwzględnieniem zmian subsydiowania i niwelowania dysproporcji rozwojowych. W związku z tym w obszarze UE wyzwaniem stało się osiągnięcie sprawiedliwości społecznej połączonej z wymaganiami wzrostu gospodarczego oraz rozwojem zasobów ludzkich. Osiągnięciu tego celu mają słuŝyć rozwiązania operacyjne obowiązujące na poziomie całej Wspólnoty, których rezultatem powinno być przeformułowanie zasad unijnej polityki społecznej oraz gospodarczej wszystkich krajów członkowskich 20. Szczególnego znaczenia nabiera tu troska o rozwój zasobów kapitału ludzkiego rozumianego, jako zasoby wiedzy, umiejętności, zdrowia i energii witalnej, zawarte w jednostce, społeczeństwie i/lub narodzie Źródło: 18 Jeśli chodzi o szkoły dla dorosłych jest to liczba szkół ogółem. Źródło: _09.pdf 19 źródło: _09.pdf 20 źródło: Odnowiona Strategia Lizbońska. 21 Makowski K., 2000, Kapitał ludzki w skali mikroekonomicznej, Monografie i Opracowania SGH, Nr 470, Warszawa. ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 22

24 Istota inwestowania w rozwój zasobów ludzkich wiąŝe się przede wszystkim ze znaczącą rolą, jaką on odgrywa w rozwoju danego społeczeństwa, tzn.: Wpływa na innowacyjność gospodarki, Przyczynia się do wzrostu zdolności adaptacyjnych i absorpcyjnych nowych technologii, Przyczynia się do przemian instytucjonalnych zgodnych z nowoczesnymi systemami zarządzania personelem w organizacji, Wpływa na propagowanie i upowszechnianie nowoczesnych wzorów konsumpcji i jakości Ŝycia, Ponadto wpływa na kształtowanie się nowoczesnej infrastruktury techniczno organizacyjnej, informatycznej i socjalnej 22. Natomiast w wąskim ujęciu zasoby ludzkie są efektem inwestycji w oświatę i kształcenie dzieci i młodzieŝy, cel ten jest uwzględniony takŝe w Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego horyzont czasowy do 2020 roku. Dlatego teŝ w dokumentach programowych województwa lubuskiego przyjmuje się, iŝ kapitał ludzki, moŝe być rozwijany poprzez: inwestycje w system edukacji, kształcenie i doskonalenie zawodowe osób aktywnych zawodowo, usługi związane z ochroną zdrowia, gromadzenie informacji i badania naukowe mające wpływ na kondycję kapitału ludzkiego w danym społeczeństwie. Odpowiedzią na przedstawione powyŝej cele programowe są strategie i programy operacyjne wdraŝane oraz realizowane we wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej, traktujące inwestycje w kapitał ludzki, jako priorytetowe 23. Przykładem jest Strategia Lizbońska na poziomie wspólnotowym a Program Operacyjny Kapitał Ludzki na poziomie krajowym. Reasumując, przesłankami do realizacji PO KL w latach są: róŝnice dotyczące celów strategicznych w osiąganiu zrównowaŝonego rozwoju gospodarczego i społecznego w poszczególnych krajach UE; róŝnice w zakresie identyfikacji problemów społecznych w poszczególnych krajach członkowskich; róŝnice w stopniu zaangaŝowania róŝnego rodzaju partnerów (społecznych, władz regionalnych i lokalnych) w prowadzenie polityki spójności społecznej; dysproporcje społeczne ze względu na cechy społeczno-demograficzne (miejsce zamieszkania, wykształcenie, charakterystyki ekonomiczne) oraz brak spójności społecznej na obszarze UE; dysproporcje gospodarcze na poziomie gospodarek krajowych i regionalnych TamŜe. 23 Rozporządzenie (WE) nr 1083/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1260/1999, dalej rozporządzenie ogólne. Rozporządzenie (WE) nr 1080/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego uchylające rozporządzenie (WE) nr 1783/1999, dalej rozporządzenie EFRR. Rozporządzenie (WE) nr 1081/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1784/1999, dalej rozporządzenie EFS. Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1828/2006 z dnia 8 grudnia 2006 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonywania rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszy Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności, rozporządzenia (WE) nr 1080 /2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz Rozporządzenie (WE) nr 1081/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1784/1999, dalej rozporządzenie wykonawcze. 24 Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. Nr 227 z 2007r., poz. 1658, z późn. zm.). ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 23

25 WdraŜanie oraz realizacja PO KL na lata ma za zadanie urzeczywistnić dwa, z trzech celów priorytetowych Funduszy Strukturalnych, tj.: Cel 1: Konwergencja, który jest ukierunkowany na przyspieszenie konwergencji najsłabiej rozwiniętych państw członkowskich UE; Cel 2: Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie, który, poza najsłabiej rozwiniętymi regionami, jest ukierunkowany na zwiększenie konkurencyjności i atrakcyjności poszczególnych regionów, zwiększenie zatrudnienia oraz zwiększenie i poprawę jakości inwestycji w kapitał ludzki, innowacyjność i promowanie społeczeństwa opartego na wiedzy Perspektywa krajowa wdraŝania Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na lata w województwie lubuskim Realizacja Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki wynika z przyjętych załoŝeń w Narodowych Strategicznych Ramach Odniesienia, które stanowią dokument strategiczny dla Polski na lata Generalnie PO KL zakłada urzeczywistnienie celu głównego polegającego na ogólnej poprawie jakości kapitału ludzkiego i zwiększeniu spójności społecznej oraz poprawieniu potencjału administracji publicznej i przedsiębiorstw w zakresie przystosowania do tworzenia wzrostu gospodarki opartej na wiedzy. W związku z powyŝszym przyjęto, iŝ celami strategicznymi PO KL w polskiej przestrzeni społeczno gospodarczej są: podniesienie poziomu aktywności zawodowej oraz zdolności do zatrudnienia osób bezrobotnych i biernych zawodowo, zmniejszenie obszarów wykluczenia społecznego, poprawa zdolności adaptacyjnych pracowników i przedsiębiorstw do zmian zachodzących w gospodarce, upowszechnienie edukacji społeczeństwa na kaŝdym etapie kształcenia przy równoczesnym zwiększeniu jakości usług edukacyjnych i ich silniejszym powiązaniu z potrzebami gospodarki opartej na wiedzy, zwiększenie potencjału administracji publicznej w zakresie opracowania polityk i świadczenia usług wysokiej jakości oraz wzmocnienie mechanizmów partnerstwa, wzrost spójności terytorialnej. Realizacja powyŝszych celów strategicznych podzielona jest na Priorytety - na poziomie centralnym (Priorytety I-V) oraz na poziomie regionalnym (Priorytety VI-IX). Na szczeblu centralnym realizowane Priorytety to: Priorytet I: Zatrudnienie i integracja społeczna, Priorytet II: Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz poprawa stanu zdrowia pracujących, Priorytet III: Wysoka jakość systemu oświaty, Priorytet IV: Szkolnictwo wyŝsze i nauka, Priorytet V: Dobre rządzenie. Na szczeblu regionalnym (w tym w województwie lubuskim) realizowane Priorytety to: Priorytet VI: Rynek pracy otwarty dla wszystkich, Priorytet VII: Promocja integracji społecznej, Priorytet VIII: Regionalne kadry gospodarki, Priorytet IX: Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach. Ponadto zaplanowano wdroŝenie Priorytetu X: Pomoc techniczna, którego zasadniczym celem jest usprawnienie zarządzania PO KL. Na poziomie regionalnym realizacja załoŝonych celów PO KL ma słuŝyć szeroko pojętemu rozwojowi lokalnemu przy jednoczesnym tworzeniu i rozbudzaniu procesów rozwojowych społeczeństwa informacyjnego. Ponadto realizacja PO KL ma przyczynić się do zrównowaŝonego rozwoju regionów, które doświadczyły ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 24

26 zaniedbań inwestycyjnych (infrastrukturalnych, przedsiębiorczych, społecznych) i/lub na skutek zmian transformacyjnych znacznie odstają od ogólnego poziomu rozwoju społeczno gospodarczego kraju (mierzonego np. wskaźnikiem PKB/1 mieszkańca). W rozwoju regionalnym nie moŝe zabraknąć takŝe kwestii związanych z równością szans róŝnych grup społecznych, co wynika m.in. z przyjętej w UE zasady mówiącej o niedyskryminacji osób bez względu na ich wiek, płeć, orientację seksualną, przekonania religijne, itp. Na realizację PO KL przeznaczone są środki finansowe pochodzące z EFS oraz środki krajowe, co prezentuje poniŝsza tabela 25. Tabela nr 8. Podział środków finansowych w ramach PO KL z podziałem na Priorytety Priorytet Wkład wspólnotowy (EUR) Wkład krajowy (EUR) Ogółem (EUR) Udział procentowy I. Zatrudnienie i integracja społeczna ,43% II. Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz poprawa stanu zdrowia osób ,81% pracujących III. Wysoka jakość systemu oświaty ,81% IV. Szkolnictwo wyŝsze i nauka ,41% V. Dobre rządzenie ,35% VI. Rynek pracy otwarty dla wszystkich ,76% VII. Promocja integracji społecznej ,60% VIII. Regionalne kadry gospodarki ,91% IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach ,92% X. Pomoc techniczna ,00 % OGÓŁEM PO KL: % Źródło: Opracowanie własne na podst. NSRO, SzOP. Analiza PO KL na lata , na tle innych dokumentów strategicznych oraz wytycznych UE, takich jak: 1. Rozporządzenie (WE) nr 1083/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1260/1999, dalej rozporządzenie ogólne. 2. Rozporządzenie (WE) nr 1080/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego uchylające rozporządzenie (WE) nr 1783/1999, dalej rozporządzenie EFRR. 3. Rozporządzenie (WE) nr 1081/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1784/1999, dalej rozporządzenie EFS. 4. Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1828/2006 z dnia 8 grudnia 2006 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonywania rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszy Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności, rozporządzenia (WE) nr 1080 /2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz Rozporządzenie (WE) nr 1081/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1784/1999, dalej rozporządzenie wykonawcze. 25 W dalszej części opracowania zostaną przedstawione środki finansowe z EFS przeznaczone na PO KL na lata tylko dla województwa lubuskiego. ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 25

27 5. Wytyczne Komisji Europejskiej - Guidance on a common methodology for the assessment of management and control systems in the Member States ( programming period), wersja z dnia r. 6. Wytyczne Komisji Europejskiej - Draft Guidance Note on the Compliance Assessment Exercise (under Article 71 of Regulation (EC) No 1083/2006). A takŝe przyjętej regionalnej koncepcji polityki rozwoju zasobów ludzkich w województwie lubuskim 26, pozwala na postawienie następujących wniosków: realizacja Priorytetów VI-IX umoŝliwia wykreowanie na poziomie regionalnym (województwo lubuskie) społeczeństwa informacyjnego oraz regionalnej gospodarki opartej na wiedzy, poprawne rozplanowanie działań przypisanych do poszczególnych Priorytetów (VI- IX) zagwarantuje prawidłowe wykorzystanie kwoty 9,5 mld EUR pochodzących ze środków UE, przede wszystkim za najmocniejsze strony PO KL naleŝy uznać docenienie wagi kapitału ludzkiego dla podnoszenia konkurencyjności gospodarki krajowej i regionalnej. Natomiast słabą stroną PO KL są niedopasowanie szkolnictwa do potrzeb rynku pracy, brak praktycznych wskazówek dla potencjalnych beneficjentów/projektodawców PO KL, co niestety nie wynika tylko i wyłącznie z przyjętych w PO KL celów/priorytetów, ale przede wszystkim wynika z załoŝeń ustawy o reformie edukacji narodowej i szkolnictwie wyŝszym Regionalna polityka rozwoju zasobów ludzkich w województwie lubuskim realizowana w ramach PO KL Zgodnie z art. 60 Rozporządzenia Rady Europy Nr 1083/2006 za właściwe zarządzanie i wdraŝanie Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na lata (PO KL) odpowiada Instytucja Zarządzająca (IZ), nadzorowana przez Komitet Monitorujący PO KL (KM). Zgodnie z ustawą o zasadach prowadzenia polityki rozwoju 27, funkcję Instytucji Zarządzającej w PO KL na lata pełni minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego. Zgodnie z regulaminem wewnętrznym przygotowanym przez ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego obowiązki (IZ) pełni jednostka organizacyjna w ramach Ministerstwa Rozwoju Regionalnego - Departament Zarządzania Europejskim Funduszem Społecznym. Ogólna charakterystyka zadań IZ odpowiedzialnej za wdraŝanie PO KL obejmuje: 1. zarządzanie i wdraŝanie PO KL zgodne z zasadami prawidłowego zarządzania finansami z EFS 28, 2. nadzorowanie prac Instytucji Pośredniczących (IP), które bezpośrednio odpowiadają za realizację poszczególnych Priorytetów przed Instytucją Zarządzającą PO KL, 3. przygotowanie kryteriów wyboru projektów, które następnie są przedkładane do akceptacji Komitetowi Monitorującemu Strategia rozwoju województwa lubuskiego. Aktualizacja z horyzontem czasowym do Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (tj. Dz. U. z 2009 r., Nr 84, poz. 712). 28 Źródło: Wytyczne w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki; Wytyczne w sprawie wdraŝania projektów innowacyjnych i współpracy ponadnarodowej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. 29 Do szczegółowych zadań Instytucji Zarządzającej PO KL naleŝą ponadto, m.in.: opracowanie opisu systemu zarządzania i kontroli dla PO KL; opracowanie procedur dla IZ PO KL i zatwierdzanie procedur IP; przygotowanie, we współpracy z IP wzorów sprawozdań oraz wzorów wniosków aplikacyjnych i innych dokumentów związanych z realizacją Programu; przygotowanie wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków w ramach PO KL; przygotowanie wytycznych dotyczących wdraŝania projektów innowacyjnych i współpracy ponadnarodowej; powołanie Komitetu Monitorującego PO KL, kierowanie jego pracą i zapewnienie mu wymaganych dokumentów, umoŝliwiających monitorowanie wdraŝania PO KL w świetle jego celów; przygotowanie okresowych, rocznych i końcowych sprawozdań na temat realizacji PO KL i przekazywanie ich do ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 26

28 Ze względu na zakres merytoryczny PO KL zarządzanie i nadzór nad wdraŝaniem poszczególnych priorytetów został powierzony Instytucjom Pośredniczącym (IP). W komponencie regionalnym zadania Instytucji Pośredniczących zostały powierzone samorządom poszczególnych województw. W przypadku województwa lubuskiego jest to Urząd Marszałkowski, Departament EFS. Ponadto, kaŝda Instytucja Pośrednicząca (IP) w porozumieniu z Instytucją Zarządzającą (IZ) ma prawo oddelegować realizację części zadań do Instytucji Pośredniczących II stopnia (IP 2). Na terenie województwa lubuskiego jest to Wojewódzki Urząd Pracy w Zielonej Górze (WUP). NiezaleŜnie jednak od poziomu delegowanych zadań Instytucja Zarządzająca (MRR) w dalszym ciągu ponosi pełną odpowiedzialność za prawidłową realizację Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Do głównych zadań Instytucji Pośredniczących w ramach PO KL naleŝy: zarządzanie poszczególnymi Priorytetami na poziomie regionalnym, przygotowywanie strategii wdraŝania poszczególnych Priorytetów (np. strategie sektorowe), przygotowanie na podstawie wytycznych IZ procedur wdraŝania: danego Priorytetu, szczegółowych wytycznych dotyczących kryteriów wyboru projektów w ramach priorytetu, szczegółowych procedur skierowanych do poszczególnych grup beneficjentów, procedur dotyczących przepływów finansowych oraz kontroli, monitoringu i ewaluacji 30. akceptacji Komitetu Monitorującego PO KL; przekazywanie rocznych i końcowych sprawozdań z realizacji PO KL do Komisji Europejskiej po ich zatwierdzeniu przez Komitet Monitorujący; przygotowywanie poświadczenia i deklaracji wydatków oraz wniosku o płatność w ramach PO KL do instytucji certyfikującej; dokonywanie oceny postępów realizacji PO KL na podstawie sprawozdań; monitorowanie stopnia realizacji wskaźników oraz odchyleń w realizacji wybranych wskaźników; prowadzenie kontroli realizacji PO KL, w oparciu o Roczny Plan Kontroli, w tym prowadzenie kontroli systemowych w IP oraz, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, kontroli na miejscu projektów; opracowanie wskazówek dla Instytucji Pośredniczących dotyczących przygotowania Rocznych Planów Kontroli w ramach priorytetów oraz ich zatwierdzenie, nadzorowanie IP w prowadzonych kontrolach; przygotowanie raportów o nieprawidłowościach oraz przekazywanie ich do uprawnionych instytucji, zgodnie z systemem realizacji NSRO; zapewnienie prowadzenia ewaluacji PO KL zgodnie z wymogami UE, w szczególności zadania te dotyczą przygotowania planu ewaluacji dla PO KL oraz współpracy z IP w przygotowaniu ich planów ewaluacji, prowadzenia ewaluacji PO KL oraz nadzorowania wykonywania ewaluacji przez IP; zapewnienie utrzymywania przez beneficjentów odrębnego systemu księgowego albo odpowiedniego kodu księgowego dla wszystkich transakcji związanych z operacją, bez uszczerbku dla krajowych zasad księgowych; przekazywanie Instytucji Certyfikującej wszystkich niezbędnych informacji o procedurach i weryfikacjach prowadzonych w odniesieniu do wydatków na potrzeby poświadczania; zapewnienie realizowanej przez komórki audytu wewnętrznego w IZ harmonizacji i monitorowania wykonywania audytu wewnętrznego w ramach programu operacyjnego, zgodnie z powszechnie uznawanymi standardami audytu, umowami międzynarodowymi oraz odpowiednimi regulacjami dotyczącymi zarządzania i kontroli środków publicznych pochodzących z budŝetu UE; udział we wdroŝeniu i uŝytkowaniu systemów informatycznych dla potrzeb monitoringu i kontroli; przekazywanie Komisji Europejskiej rocznej i wieloletniej prognozy wydatków w ramach PO KL na bieŝący i następny rok; opracowanie szczegółowego Planu Komunikacji dla PO KL oraz nadzorowanie działań komunikacyjnych prowadzonych przez Instytucje Pośredniczące; zapewnienie zgodności realizacji PO KL z wymogami informowania i promocji; przechowywanie wszelkiej dokumentacji związanej z wdraŝaniem PO KL przez 3 lata od daty zamknięcia programu lub częściowego zamknięcia programu. 30 Do szczegółowych zadań IP zalicza się: zarządzanie poszczególnymi priorytetami Programu; przygotowanie na podstawie wytycznych IZ szczegółowych kryteriów wyboru projektów w ramach poszczególnych priorytetów; przygotowanie opisu własnego systemu zarządzania i kontroli; wybór projektów do dofinansowania zgodnie z kryteriami oraz podpisywanie umów z beneficjentami; zapewnienie zgodności projektów z zasadami wspólnotowymi i krajowymi; weryfikacja, czy wydatki zadeklarowane przez beneficjentów zostały rzeczywiście poniesione i czy są zgodne ze wszystkimi obowiązującymi zasadami; zapewnienie, Ŝe beneficjenci oraz inne podmioty zaangaŝowane w realizację działań prowadzą odpowiednią i odrębną księgowość dla projektów objętych dofinansowaniem; zapewnienie systemu rejestracji i przechowywania w formie elektronicznej danych księgowych dla kaŝdego działania w ramach Programu oraz zapewnienie, Ŝe są to odpowiednie dane umoŝliwiające jego kontrolę i ocenę; prowadzenie elektronicznego systemu monitorowania realizacji poszczególnych priorytetów; rozliczanie umów z beneficjentami oraz przygotowywanie deklaracji i poświadczenia wydatków w ramach poszczególnych priorytetów, które następnie są przekazywane IZ; przekazywanie IZ oraz Instytucji Certyfikującej wszystkich informacji niezbędnych przy certyfikacji; zatwierdzanie procedur IP II stopnia; monitorowanie realizacji umów o dofinansowanie projektów; monitorowanie realizacji wskaźników; prowadzenie kontroli realizowanych projektów oraz kontroli systemowych ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 27

29 Ponadto IP moŝe wyznaczyć Instytucje Pośredniczące II stopnia (IP2) i oddelegować do nich część zadań własnych. Dokonanie takiej delegacji nie zwalnia IP z odpowiedzialności za całość realizacji Priorytetu w ramach PO KL. Szczegółowe zadania powierzone Instytucjom Pośredniczącym II stopnia mogą dotyczyć m.in.: przyjmowania wniosków aplikacyjnych od beneficjentów, dokonywania wyboru projektów o współfinansowanie i podpisywania umów z beneficjentami, przedkładania deklaracji i poświadczeń wydatków do Instytucji Pośredniczących, monitorowania realizacji poszczególnych projektów, weryfikacji wykorzystania środków przez beneficjentów, w tym kontroli na miejscu, przygotowania okresowych, rocznych i końcowych sprawozdań z realizacji poszczególnych działań, przechowywania wszelkiej dokumentacji związanej z realizacją projektów przez 3 lata od daty zamknięcia programu lub częściowego zamknięcia programu PO KL. Realizacja PO KL na poziomie centralnym i regionalnym powinna składać się z następujących działań, do których wykonywania zobligowane są poszczególne instytucje (IZ, IP, IW): Zarządzanie: na poziomie ogólnokrajowym całym PO KL zarządza MRR, jako IZ dokonuje oceny postępów realizacji PO KL; Pośredniczenie i wdraŝanie: IP oraz IP 2 dla komponentów centralnych oraz regionalnych odpowiadają za wybór projektów o dofinansowanie, podpisywanie umów z wybranymi beneficjentami, a następnie rozliczanie tych umów; Certyfikacja: Instytucja Certyfikująca to komórka organizacyjna Ministerstwa Rozwoju Regionalnego (Departament Instytucji Certyfikującej), do której zadań naleŝy poświadczanie (potwierdzanie) wobec Komisji Europejskiej prawidłowości poniesionych wydatków na realizację projektów przez beneficjentów; Audyt: funkcję Instytucji Audytowej sprawuje Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej, do którego zadań naleŝy audyt realizacji PO KL, zapewnienie zgodności systemu zarządzania i kontroli z wymogami Rozporządzenia RE Nr 1083/2006 oraz prawidłowej i efektywnej realizacji pogłębionej kontroli skarbowej; Płatności: za przepływy finansowe w ramach programu w pierwszej kolejności jest odpowiedzialne Ministerstwo Finansów Departament Instytucji Płatniczej. Nowością w zarządzaniu finansowym jest to, Ŝe środki europejskie zostaną włączone do budŝetu państwa jako jego dochody. Środki te będą planowane zgodnie z zasadami przewidzianymi dla budŝetu państwa, czyli w ramach rocznych limitów wydatków; Kontrola: za kontrolę 31 odpowiedzialna jest IZ, która kontroluje IP, które z kolei kontrolują istniejące IP2 bądź Beneficjentów; Monitorowanie: nad systemem monitoringu czuwa IZ, IP oraz Komitet Monitorujący PO KL, których zadaniem jest m.in.: zatwierdzanie kryteriów przyznawania dofinansowania, analizowanie rezultatów wdraŝania PO KL czy przyjmowanie i zatwierdzanie sprawozdań z realizacji programu. Na szczeblu w IP II stopnia i przekazywanie wyników kontroli do IZ; opracowanie i przekazanie IZ prognoz wydatków w ramach poszczególnych priorytetów Programu; przygotowanie sprawozdań z realizacji poszczególnych priorytetów, które następnie są przekazywane do IZ; ewaluacja poszczególnych priorytetów; odzyskiwanie kwot nienaleŝnie wypłaconych beneficjentom; prowadzenie działań promocyjnych i informacyjnych; przechowywanie dokumentacji związanej z wdraŝaniem Programu przez 3 lata od daty zamknięcia Programu. 31 Kontrolę dzieli się na systemową (instytucje są kontrolowane pod kątem zgodności systemów zarządzania) oraz kontrolę projektów. ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 28

30 regionalnym powstało 16 Podkomitetów Monitorujących, do których Komitet Monitorujący delegował część swoich uprawnień 32. W związku z realizacją i wdroŝeniem załoŝonych celów rozwoju woj. lubuskiego (Strategia Rozwoju Województwa Lubuskiego. Aktualizacja z horyzontem czasowym do 2020 roku 33 ) wykorzystane są środki finansowe: unijne, krajowe oraz spoza sektora finansów publicznych. Ze środków UE na terenie woj. lubuskiego finansowane są/będą następujące działania ukierunkowane na rozwój zasobów ludzkich: udoskonalenie i rozbudowa infrastruktury edukacyjnej EFRR, EFS, PROW, podnoszenie poziomu wykształcenia na poziomie gimnazjalnym i wyŝszym EFS, dostosowanie oferty kształcenia do potrzeb regionalnego rynku pracy oraz standardów unijnych EFS, wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieŝy z obszarów wiejskich i środowisk zaniedbanych EFS, wspieranie działań na rzecz rozwoju społeczeństwa obywatelskiego i informacyjnego EFS, ograniczanie zjawisk wykluczenia społecznego EFS, działania na rzecz integracji społecznej osób i rodzin wykluczonych EFS, działania na rzecz wyrównywania szans rozwojowych dzieci i młodzieŝy EFS. W ramach Priorytetów VI IX PO KL podział środków w woj. lubuskim na realizację poszczególnych celów przedstawia się następująco: Priorytet VI Rynek pracy otwarty dla wszystkich tys. EUR, Priorytet VII Promocja integracji społecznej tys. EUR, Priorytet VIII Regionalne kadry gospodarki tys. EUR, Priorytet IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach tys. EUR. Łączna kwota dofinansowania dla województwa lubuskiego w komponencie regionalnym wyniesie w latach ,00 EUR. Od początku realizacji PO KL, w ramach całego Programu, ocenę formalną przeszły pozytywnie wnioski o wartości blisko 61,2 mld zł, co stanowi 129,9% wszystkich środków finansowych na lata Spośród wszystkich wniosków poprawnych pod względem formalnym w wyniku weryfikacji merytorycznej zostało zatwierdzonych wniosków o łącznej wartości ponad 25 mld zł. W ramach komponentu regionalnego zatwierdzono wnioski o wartości ogółem wynoszącej blisko 13,9 mld zł oraz zawarto umów/decyzji o dofinansowanie na kwotę środków publicznych ogółem blisko 8,7 mld zł. Stopień wykorzystania alokacji na lata w ramach komponentu regionalnego wyniósł 29,7%. Najwięcej umów zostało zawartych w ramach Priorytetu IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach umowy/decyzje o wartości blisko 1,8 mld zł, jednak umowy na najwyŝszą wartość blisko 3,7 mld zł podpisano w ramach Priorytetu VI Rynek pracy otwarty dla wszystkich (2 475 umów). NajwyŜszy stopień wykorzystania alokacji przewidzianej na lata w ramach komponentu regionalnego wystąpił tym samym w Priorytecie VI i wyniósł 40,1% 34. Według stanu na dzień 4 stycznia 2010 w województwie lubuskim podpisano umowy, zatwierdzono natomiast wniosków o płatność. Stopień wykonania kontraktacji (wartość podpisanych umów/decyzji) załoŝonej w Planie Działania na 2009 r. w ramach całego PO KL wynosi na poziomie kraju 56,1%. 32 Na system monitoringu składa się równieŝ sprawozdawczość merytoryczna i finansowa. Pierwsza mierzy postępy załoŝonych wskaźników monitoringowych, finansowa z kolei pozwala oceniać postęp finansowy i szacować zapotrzebowanie na środki finansowe w perspektywie prognostycznej. 33 Uchwała nr XXXVII/260/2005 Sejmiku Województwa Lubuskiego z dn r., zmieniająca uchwałę w spr. Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego. 34 Źródło: Informacja miesięczna z realizacji PO KL, wg stanu na dzień 4 stycznia 2010 roku, ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 29

31 Poziom kontraktacji w ramach Priorytetów VI IX PO KL w stosunku do kontraktacji wykazanej w Planie Działania na 2010 r. dla woj. lubuskiego zaplanowano na poziomie 44,8% 35. Stan realizacji PO KL w województwie lubuskim, w podziale na Priorytety przedstawia poniŝsza tabela: Tabela nr 13. Stan realizacji PO KL wg Priorytetów dla województwa lubuskiego na dzień 4 stycznia 2010 r. Priorytet Wnioski w trakcie Wnioski Wnioski po ocenie Wnioski odrzucone oceny zatwierdzone formalnej Wartość Wartość Wartość Wartość Liczba Liczba Liczba Liczba ogółem ogółem ogółem ogółem VI VII VIII IX Priorytety ogółem Źródło: Opracowanie własne na podstawie Informacja miesięczna z realizacji PO KL, wg stanu na dzień 4 stycznia 2010 roku, Jeśli chodzi natomiast o proces kontraktacji załoŝony w Planie Działania na rok 2010 oraz stopień wykorzystanych alokacji na lata to w województwie lubuskim w poszczególnych priorytetach PO KL przedstawia się to następująco: Priorytet VI 39,9% (alokacja), 56,7% (kontraktacja), Priorytet VII 21,7% (alokacja), 38,1% (kontraktacja), Priorytet VIII 25,1% (alokacja), 34,2% (kontraktacja), Priorytet IX 34,0% (alokacja), 44,5% (kontraktacja) 36. MoŜna, zatem uznać, iŝ w ciągu najbliŝszych trzech lat na terenie województwa lubuskiego powinny zadziałać mechanizmy wspierające beneficjentów oraz potencjalnych beneficjentów do aplikowania o środki unijne w ramach wybranych Priorytetów PO KL. Tymi mechanizmami powinny być: szkolenia z zakresu pozyskiwania środków pomocowych UE, szkolenia dla potencjalnych beneficjentów, pomoc prawna, pomoc przy pisaniu wniosków, podnoszenie świadomości ludności, decydentów, pracodawców i innych podmiotów (NGO) z terenu województwa lubuskiego na temat funduszy strukturalnych, moŝliwości ich pozyskiwania i wydatkowania. 35 Jw. 36 Źródło: Informacja miesięczna z realizacji PO KL, wg stanu na dzień 4 stycznia 2010 roku, ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 30

32 2. ZAINTERESOWANIE GRUP DOCELOWYCH OFEROWANYMI FORMAMI WSPARCIA 2.1. Analiza wyników badania przeprowadzonego wśród mieszkańców województwa lubuskiego Charakterystyka badanej zbiorowości Respondentami w badaniu były przewaŝnie kobiety (57,2%), męŝczyźni stanowili 42,8% ogółu badanych osób. Prawie połowa (46,0%) biorących udział w badaniu to osoby z wykształceniem średnim 34,5% posiada wykształcenie średnie zawodowe/policealne, a 11,5% średnie ogólnokształcące. Co trzeci (31,3%) badany ukończył zasadniczą szkołę zawodową, a 18,8% posiada wykształcenie wyŝsze. Zanotowano takŝe nieliczne osoby z wykształceniem podstawowym/gimnazjalnym 4,0% z ogółu. W strukturze badanych mieszkańców przewaŝają osoby w wieku lata (36,5% z ogółu badanych). Co piąty respondent (21,8%) jest w wieku lata, a 18,3% ma lata. Osoby starsze powyŝej 54 r.ŝ. stanowiły 16,5% badanych, a osoby najmłodsze w wieku lata 7,0% ogółu respondentów. Większość ankietowanych to osoby pracujące (62,0% osób), bezrobotni stanowili 38,0% (152 osoby) struktury badanych mieszkańców Znajomość form wsparcia oferowanych w ramach komponentu regionalnego PO KL Większość osób, zarówno pracujących (69,8%) jak i bezrobotnych (65,1%) słyszała o formach wsparcia skierowanych do mieszkańców województwa lubuskiego finansowanych z funduszy strukturalnych w ramach PO KL. JednakŜe co trzeci respondent nie słyszał o tego rodzaju pomocy. Wykres nr 1. Czy słyszał/a Pan/i o formach wsparcia skierowanych do róŝnych grup mieszkańców województwa lubuskiego finansowanych z funduszy strukturalnych w ramach POKL? (w%) 100% 90% 80% 32,0 30,2 34,9 70% 60% 50% 40% 30% 68,0 69,8 65,1 20% 10% 0% ogółem (N=400) pracujący (N=248) bezrobotni (N=152) Źródło: badanie CATI nr 2 Tak Nie ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 31

33 Generalnie mieszkańcy województwa lubuskiego słyszeli o większości form wsparcia skierowanych do nich i finansowanych z PO KL. Respondenci przewaŝnie słyszeli o szkoleniach zawodowych (83,8%), kursach komputerowych (82,4%) czy kursach języka obcego (75,0%). Poza tym dość często napotykali informacje o szkoleniach/ warsztatach z zakresu aktywnego poszukiwania pracy (72,1%) czy szkoleniach umoŝliwiających uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej (66,5%). Ponad połowa badanych mieszkańców słyszała takŝe o moŝliwości przyznania jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej (65,4%), odbyciu staŝu/praktyki zawodowej (62,5%) czy podjęciu subsydiowanego zatrudnienia (59,6%). Słyszano takŝe o pośrednictwie pracy (58,8%) i doradztwie/ pośrednictwie zawodowym (55,5%). Szczegółowe wskazania prezentuje poniŝsza tabela. Tabela nr 14. Formy wsparcia, o których słyszeli mieszkańcy województwa lubskiego Forma wsparcia Ogółem (N=272) Pracujący (N=173) Bezrobotni (N=99) Liczebność w % Liczebność w % Liczebność w % szkolenie zawodowe ,8% ,3% 77 77,8% szkolenie/kurs komputerowy ,4% ,7% 74 74,7% kurs języka obcego ,0% ,2% 60 60,6% szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy ,1% ,6% 67 67,7% szkolenie umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej ,5% ,1% 65 65,7% przyznanie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej ,4% ,2% 60 60,6% staŝ/praktyki zawodowe ,5% ,3% 57 57,6% subsydiowane zatrudnienie (prace interwencyjne/roboty publiczne) ,6% ,7% 57 57,6% pośrednictwo pracy ,8% ,4% 52 52,5% doradztwo/poradnictwo zawodowe ,5% ,0% 49 49,5% otrzymanie stypendium naukowego ,0% 95 54,9% 41 41,4% dofinansowanie studiów ,0% 92 53,2% 44 44,4% dofinansowanie przejazdów z miejsca zamieszkania do miejsca pracy ,5% 72 41,6% 41 41,4% wyposaŝenie i/lub doposaŝenie stanowiska pracy ,2% 77 44,5% 35 35,4% przygotowanie zawodowe w miejscu pracy ,8% 76 43,9% 35 35,4% wsparcie (poradnictwo) psychologiczne ,3% 73 42,2% 34 34,3% otrzymanie finansowego wsparcia pomostowego ,2% 74 42,8% 30 30,3% wsparcie/pomoc pracownika socjalnego ,9% 73 42,2% 30 30,3% praca społecznie uŝyteczna ,9% 73 42,2% 30 30,3% uczestnictwo w zajęciach reintegracji zawodowej ,1% 64 37,0% 37 37,4% zwrot kosztów zakwaterowania w miejscu pracy ,8% 68 39,3% 32 32,3% doradztwo indywidualne/grupowe 94 34,6% 63 36,4% 31 31,3% otrzymanie pracy w PUP/WUP (jako doradca zawodowy/ pośrednik pracy) 80 29,4% 52 30,1% 28 28,3% Źródło: badanie CATI nr 2 Mieszkańcy województwa lubuskiego raczej nie poszukują informacji o formach wsparcia finansowanych z funduszy strukturalnych. Jedynie co trzeci respondent (27,8%) deklarował poszukiwanie takich informacji. Częściej tego rodzaju danych poszukiwali bezrobotni (37,5% z ogółu bezrobotnych) niŝ pracujący (21,8% z ogółu pracujących). ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 32

34 Wykres nr 2. Czy poszukuje Pan/i informacji o moŝliwości skorzystania z form wsparcia finansowanych z funduszy strukturalnych? (w%) 100% 90% 80% 70% 60% 72,3 78,2 62,5 50% 40% 30% 20% 10% 27,8 21,8 37,5 0% ogółem (N=400) pracujący (N=248) bezrobotni (N=152) Tak Nie Źródło: badanie CATI nr 2 Dla pracujących głównym źródłem informacji o moŝliwości skorzystania z form wsparcia finansowanych z funduszy strukturalnych jest Internet (70,4%). Natomiast dla bezrobotnych - powiatowy urząd pracy (61,4%), z którego najczęściej korzystają przy poszukiwaniu zatrudnienia. Poza tym mieszkańcy lubuskiego poszukują informacji na ten temat wśród znajomych/rodziny, w prasie czy telewizji. Wykres nr 3. Z jakich źródeł czerpie Pan/i informacje o moŝliwości skorzystania z form wsparcia finansowanych z funduszy strukturalnych (w%) Internet 56,1 70,4 znajomi/rodzina 29,8 44,4 prasa (ogólnopolska/regionalna) 40,7 36,8 telewizja (ogólnopolska/regionalna) 38,9 38,6 Powiatowy Urząd Pracy 16,7 61,4 radio 7,4 10,5 pracodawca 7,4 Miejski/Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej 3,7 10,5 organizacje pozarządowe firmy szkoleniowe/doradcze 3,7 8,8 10,5 pracujący (N=54) bezrobotni (N=57) Źródło: badanie CATI nr ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 33

35 Wykres nr % Czy uzyskał/a Pan/i informacje* których poszukiwał/a? (w%) 90% 80% 29,7 25,9 33,3 70% 60% 50% 40% 30% 70,3 74,1 66,7 20% 10% 0% ogółem (N=111) pracujący (N=54) bezrobotni (N=57) Tak Nie *dotyczące moŝliwości skorzystania z form wsparcia finansowanych z funduszy strukturalnych Źródło: badanie CATI nr 2 Większość badanych uzyskała informacje, których poszukiwała. Osoby, które nie znalazły poszukiwanych danych przewaŝnie nie potrafiły wskazać (14 spośród 33 osób, które nie uzyskały informacji, których poszukiwały), jakich informacji brakuje. Niektórzy respondenci wskazywali, iŝ dostępne informacje są bardzo ogólne i brakuje szczegółów (8 spośród 33 osób) Doświadczenie w korzystaniu z form wsparcia oferowanych w ramach komponentu regionalnego PO KL Badani mieszkańcy województwa lubuskiego raczej nie posiadają doświadczenia w korzystaniu z form wsparcia oferowanych w ramach PO KL. Większość z nich (83,5%) dotychczas nie korzystała z tego rodzaju wsparcia. Jedynie co piąty badany bezrobotny (21,7%) i nieliczna grupa pracujących (13,3%) korzystała z pomocy finansowanej z funduszy strukturalnych. ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 34

36 Wykres nr 5. Czy kiedykolwiek korzystał/a Pan/i (bądź obecnie korzysta) z form wsparcia finansowanych z funduszy strukturalnych? (w%) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 83,5 86,7 78,3 40% 30% 20% 10% 16,5 13,3 21,7 0% ogółem (N=400) pracujący (N=248) bezrobotni (N=152) Tak Nie Źródło: badanie CATI nr 2 Osoby pracujące przewaŝnie korzystały ze szkoleń zawodowych finansowanych (13 osób) z funduszy strukturalnych oraz z kursów językowych (6 osób) i komputerowych (5 osób). Rzadko korzystano z pozostałych form wsparcia oferowanych w ramach PO KL. Wykres nr 6. Formy wsparcia z których najczęściej* korzystali (bądź korzystają) respondenci wskazania osób pracujących (N=33; wg wskazań) szkolenie zawodowe 13 kurs języka obcego 6 szkolenie/kurs komputerowy 5 doradztwo/poradnictwo zawodowe 4 przyznanie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej szkolenie/kurs podnoszący kwalifikacje zawodowe dla osób pracujących 3 3 szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy staŝ/praktyki zawodowe 2 2 wyposaŝenie i/lub doposaŝenie stanowiska pracy 2 *zaprezentowano wyniki bez pojedynczych wskazań Źródło: badanie CATI nr ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 35

37 Respondenci korzystali z tego rodzaju pomocy głównie ze względu na chęć podniesienia kwalifikacji zawodowych (15 osób) i zdobycia nowego zawodu (8 osób) oraz celem otrzymania pracy (9 osób). Niektórzy (4 osoby) zostali skierowani przez pracodawcę do wzięcia udziału w formach wsparcia finansowanych z PO KL. Dla części osób powodem skorzystania z pomocy oferowanej w ramach PO KL była moŝliwość otrzymania wsparcia finansowego na załoŝenie i prowadzenie działalności gospodarczej. Wykres nr 7. Powody* skorzystania z form wsparcia finansowanych z funduszy strukturalnych wskazania osób pracujących (N=33; wg wskazań) podniesienie kwalifikacji zawodowych 15 moŝliwość otrzymania pracy 9 zdobycie nowego zawodu 8 otrzymanie wsparcia finansowego na zał. i prow. działalności gosp. zostałem/a skierowany/a przez pracodawcę 4 4 nauka obsługi komputera 3 nauka języka obcego odbycie staŝu/praktyki zawodowej skorzystania z pośrednictwa pracy zostałem/am skierowany/a przez PUP *zaprezentowano wyniki bez pojedynczych wskazań Źródło: badanie CATI nr 2 Pracujący, wysoko ocenili przydatność form wsparcia, z których korzystali. Wszystkie formy wsparcia oceniono w granicach 4 5 w skali 1 5, co oznacza, iŝ były one przydatne bądź bardzo przydatne respondentom z punktu widzenia ich potrzeb zawodowych, edukacyjnych. Ocena zadowolenia pokazuje, iŝ osoby pracujące są usatysfakcjonowane formami wsparcia, z których korzystały. Większość form wsparcia oceniono na poziomie 4 5 w skali 1 5, oznacza to zadowolenie z moŝliwości uczestnictwa w tego rodzaju formach pomocy. Nieco niŝej oceniono doradztwo/poradnictwo zawodowe (ocena 3,5) oraz staŝ/praktyki zawodowe (ocena 3,5). ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 36

38 Wykres nr 8. Ocena przydatności form wsparcia z których najczęściej korzystali (bądź korzystają) respondenci wskazania osób pracujących (średnia; skala 1-5) szkolenie zawodowe 4,1 kurs języka obcego 4,0 szkolenie/kurs komputerowy 4,4 doradztwo/poradnictwo zawodowe 4,0 przyznanie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej szkolenie/kurs podnoszący kwalifikacje zawodowe dla osób pracujących 4,7 5,0 szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy 4,0 staŝ/praktyki zawodowe 4,0 wyposaŝenie i/lub doposaŝenie stanowiska pracy 5, zupełnie nieprzydatne bardzo przydatne Źródło: badanie CATI nr 2 Wykres nr 9. Ocena ogólnego zadowolenia z form wsparcia z których najczęściej korzystali (bądź korzystają) respondenci wskazania osób pracujących (średnia; skala 1-5) szkolenie zawodowe 4,0 kurs języka obcego 4,0 szkolenie/kurs komputerowy 4,2 doradztwo/poradnictwo zawodowe 3,5 przyznanie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej 4,3 szkolenie/kurs podnoszący kwalifikacje zawodowe dla osób pracujących szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy 5,0 4,5 staŝ/praktyki zawodowe 3,5 wyposaŝenie i/lub doposaŝenie stanowiska pracy 4, bardzo niezadowolony bardzo zadowolony Źródło: badanie CATI nr 2 ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 37

39 Podobnie jak w przypadku osób pracujących, bezrobotni takŝe najczęściej korzystali ze szkoleń zawodowych (12 osób z 33) oferowanych w ramach PO KL. Osoby nie zatrudnione dość często korzystały takŝe ze szkoleń/warsztatów z zakresu aktywnego poszukiwania pracy (7 osób). Niektórzy uczestniczyli w szkoleniach komputerowych (5 osób) i pozostałych formach wsparcia finansowanych z funduszy strukturalnych. Podniesienie kwalifikacji zawodowych (15 wskazań) i moŝliwości otrzymania pracy (14 wskazań) to główne powody skorzystania przez bezrobotnych z form wsparcia oferowanych w ramach PO KL. Niektórzy korzystali z tego rodzaju pomocy, gdyŝ zostali skierowani do udziału w nich przez powiatowy urząd pracy (10 wskazań). Dla części bezrobotnych udział w formach wsparcia był szansą zdobycia nowego zawodu (8 wskazań) czy moŝliwością nauki obsługi komputera (6 wskazań). Wykres nr 10. Formy wsparcia z których najczęściej* korzystali (bądź korzystają) respondenci wskazania osób bezrobotnych (N=33; wg wskazań) szkolenie zawodowe 12 szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy 7 szkolenie/kurs komputerowy 5 subsydiowane zatrudnienie 3 staŝ/praktyki zawodowe 3 przyznanie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej 3 kurs języka obcego 2 *zaprezentowano wyniki bez pojedynczych wskazań Źródło: badanie CATI nr ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 38

40 Wykres nr 11. Powody* skorzystania z form wsparcia finansowanych z funduszy strukturalnych wskazania osób bezrobotnych (N=33; wg wskazań) podniesienie kwalifikacji zawodowych moŝliwość otrzymania pracy zostałem/am skierowany/a przez PUP 10 zdobycie nowego zawodu 8 nauka obsługi komputera 6 odbycie staŝu zawodowego 4 skorzystanie z pośrednictwa pracy 3 uzyskanie wiedzy i umiejętności niezbędnych do zał. i prow. dział. gosp. otrzymanie wsparcia psychologicznego skorzystanie z doradztwa zawodowego *zaprezentowano wyniki bez pojedynczych wskazań Źródło: badanie CATI nr 2 Bezrobotni są zadowoleni z form wsparcia, z których korzystali w ramach PO KL. Poszczególne formy pomocy, w których brali udział ocenili w granicach 4-4,6 w skali 1-5, co oznacza satysfakcję z otrzymanego wsparcia. Przydatność form wsparcia takŝe oceniono wysoko. Dla bezrobotnych poszczególne formy wsparcia były przydatne bądź bardzo przydatne z punku widzenia ich potrzeb zawodowych, edukacyjnych. W szczególności subsydiowane zatrudnienie ocenione na 5 (w skali 1 5) oraz staŝ/praktyki zawodowe ocenione na 4 (w skali 1-5). ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 39

41 Wykres nr 12. Ocena ogólnego zadowolenia z form wsparcia z których najczęściej korzystali (bądź korzystają) respondenci wskazania osób bezrobotnych (średnia; skala 1-5) szkolenie zawodowe 4,4 szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy 4,1 szkolenie/kurs komputerowy 4,6 subsydiowane zatrudnienie 4,3 staŝ/praktyki zawodowe 4,0 przyznanie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej 4,0 kurs języka obcego 4,5 Źródło: badanie CATI nr bardzo niezadowolony bardzo zadowolony Wykres nr 13. Ocena przydatności form wsparcia z których najczęściej korzystali (bądź korzystają) respondenci wskazania osób bezrobotnych (średnia; skala 1-5) szkolenie zawodowe 3,9 szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy 3,8 szkolenie/kurs komputerowy 4,2 subsydiowane zatrudnienie 5,0 staŝ/praktyki zawodowe 4,7 przyznanie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej 4,3 kurs języka obcego 4, zupełnie nieprzydatne bardzo przydatne Źródło: badanie CATI nr 2 ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 40

42 2.1.4 Poziom zainteresowania osób pracujących formami wsparcia oferowanymi w ramach komponentu regionalnego PO KL Pracujący uznali, iŝ najbardziej przydatną formą wsparcia oferowaną w ramach projektów finansowanych z PO KL są szkolenia/kursy podnoszące kwalifikacje zawodowe osób zatrudnionych (35,9%). Poza tym niektórzy wskazywali na dofinansowanie studiów podyplomowych (11,7%) czy finansowanie studiów wyŝszych (10,5%). Co czwarty pracujący (25,8%) nie wskazał Ŝadnej formy jako najbardziej przydatnej z punktu widzenia jego potrzeb. Wykres nr 14. Które formy wsparcia oferowane w ramach projektów finansowanych z POKL, są najbardziej przydatne z punktu widzenia Pana/i potrzeb? wskazania osób pracujących (N=248;w%) szkolenie/kurs podnoszący kwalifikacje zawodowe dla osób pracujących 35,9 Ŝadne 25,8 dofinansowanie studiów podyplomowych 11,7 szkolenie przekwalifikowujące 11,3 finansowanie studiów wyŝszych 10,5 doradztwo zawodowe dla osób pracujących 3,2 staŝ/szkolenie praktyczne dla pracowników przedsiębiorstw w jednostkach naukowych 1, Źródło: badanie CATI nr 2 Osoby zatrudnione nie potrafiły jednoznacznie wskazać formy najmniej przydatnej z punktu widzenia ich potrzeb. Co trzeci badany (35,1%) wskazywał opcję,,ŝadne, a dla co czwartego (24,2%) najmniej przydatną formą wsparcia były staŝe/szkolenia praktyczne dla pracowników przedsiębiorstw w jednostkach naukowych. Co piąty pracujący (20,6%) uznał dofinansowanie studiów podyplomowych za najmniej przydatną formę wsparcia. RównieŜ finansowanie studiów wyŝszych, dla niektórych pracujących, jest formą najmniej przydatną z punktu widzenia ich potrzeb. Znaczna część osób pracujących (38,7%) nie zamierza korzystać z form wsparcia oferowanych w ramach projektów finansowanych z PO KL, osoby te nie mają potrzeby uczestnictwa w tej formie pomocy. Pozostali pracujący chcieliby przewaŝnie skorzystać z najbardziej ich zdaniem przydatnej formy wsparcia, tzn. szkolenia/kursu podnoszącego kwalifikacje zawodowe dla osób pracujących (36,7%). Niektórzy deklarują chęć skorzystania ze szkolenia przekwalifikowującego (17,3%) czy dofinansowania studiów podyplomowych (11,3%). ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 41

43 Wykres nr 15. Które formy wsparcia oferowane w ramach projektów finansowanych z POKL, są najmniej przydatne z punktu widzenia Pana/i potrzeb? wskazania osób pracujących (N=248;w%) Ŝadne 35,1 staŝ/szkolenie praktyczne dla pracowników przedsiębiorstw w jednostkach naukowych 24,2 dofinansowanie studiów podyplomowych 20,6 finansowanie studiów wyŝszych 10,1 szkolenie przekwalifikowujące 5,2 doradztwo zawodowe dla osób pracujących 4,0 szkolenie/kurs podnoszący kwalifikacje zawodowe dla osób pracujących 0, Źródło: badanie CATI nr 2 Wykres nr 16. Z których form wsparcia oferowanych w ramach projektów finansowanych z POKL chciałby/aby Pan/i skorzystać w najbliŝszym czasie? wskazania osób pracujących (N=248;w%) z Ŝadnych, nie mam takiej potrzeby 38,7 szkolenie/kurs podnoszący kwalifikacje zawodowe dla osób pracujących 36,7 szkolenie przekwalifikowujące 17,3 dofinansowanie studiów podyplomowych 11,3 doradztwo zawodowe dla osób pracujących 10,1 finansowanie studiów wyŝszych 5,6 staŝ/szkolenie praktyczne dla pracowników przedsiębiorstw w jednostkach naukowych 4, Źródło: badanie CATI nr 2 ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 42

44 Spośród badanych pracujących próbowano wyłonić grupy docelowe, do których skierowane są poszczególne formy wsparcia oferowane w ramach PO KL, następnie osoby te pytano o poziom zainteresowania formami skierowanymi bezpośrednio do nich. Osoby zamierzające podnosić swoje kwalifikacje i wykształcenie zainteresowane są przede wszystkim skorzystaniem ze wsparcia/pomocy dla osoby, która z własnej inicjatywy przystępuje do egzaminu zewnętrznego i potwierdzenia posiadanych kwalifikacji (61,3% wskazań z ogółu). Natomiast większość badanych mieszkańców województwa lubuskiego prowadzących własną działalność gospodarczą nie jest zainteresowanych doradztwem z zakresu ekonomii, finansów, rachunkowości czy zarządzania zasobami ludzkimi. Jedynie co trzecia osoba (33,8%) prowadząca własną firmę chciałaby skorzystać z tej formy wsparcia oferowanej w ramach PO KL. Osoby planujące załoŝyć własny biznes chciałyby przewaŝnie skorzystać ze wsparcia finansowego jednorazowego (9 osób na 10) bądź co miesięcznego (7 osób na 10). Szkolenia czy doradztwo z zakresu prowadzenia własnej firmy cieszyło się nieco mniejszym zainteresowaniem wśród przyszłych przedsiębiorców. Badani nauczyciele i pracownicy szkół/placówek oświatowych w związku z wykonywaną pracą chcieliby przede wszystkim skorzystać ze studiów podyplomowych (9 osób z 14). Niektórzy zainteresowani są udziałem w kursach kwalifikacyjnych i doskonalących podwyŝszających kwalifikacje nauczycieli i pracowników szkół i placówek oświatowych (5 osób z 14). Szczegółowe wskazania prezentuje poniŝsza tabela. Tabela nr 15. Zainteresowanie osób pracujących poszczególnymi formami wsparcia Grupa docelowa Forma wsparcia Liczebność w % Osoby zamierzające podnosić swoje wsparcie/pomoc dla osoby, która z własnej inicjatywy przystępuje do egzaminu zewnętrznego i potwierdzenia kwalifikacje i posiadanych kwalifikacji 38 61,3% wykształcenie poprzez dokształcanie w formach doradztwo zawodowe w zakresie wyboru kierunku i formy kształcenia formalnego 20 32,3% szkolnych Ŝadna, nie mam takiej potrzeby 10 16,1% Ogółem 62 doradztwo specjalistyczne dla kadr instytucji pomocy społecznej 3 60,0% Pracownicy instytucji szkolenie dla kadr instytucji pomocy społecznej 2 40,0% pomocy społecznej Ŝadna, nie mam takiej potrzeby 1 20,0% Ogółem 5 Osoby prowadzące własną działalność gospodarczą doradztwo dla osób prowadzących działalność gospodarczą z zakresu ekonomii, finansów, rachunkowości, zarządzania zasobami ludzkimi 23 33,8% Ogółem 68 otrzymanie wsparcia finansowego (do wysokości 40 tys. PLN) na załoŝenie i prowadzenie działalności gospodarczej 9 90,0% otrzymanie finansowego wsparcia pomostowego w okresie do 6 (lub do 12) miesięcy od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej, wypłacane miesięcznie wyłącznie dla osób, które Osoby planujące załoŝyć i prowadzić własną działalność gospodarczą rozpoczęły działalność w ramach danego projektu 7 70,0% szkolenie umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia własnej firmy bądź spółdzielni socjalnej 4 40,0% doradztwo (indywidualne/grupowe) oraz szkolenia umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej 3 30,0% szkolenie/doradztwo umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności w sektorze ekonomii społecznej 3 30,0% Ogółem 10 Pracownicy jednostki naukowej (uczelni, instytutu), doktoranci, absolwenci stypendia naukowe i wsparcie towarzyszące (np. szkolenia z zakresu komercjalizacji wiedzy) dla doktorantów kształcących się na kierunkach uznanych za szczególnie istotne z punktu widzenia rozwoju województwa (określonych w Regionalnej Strategii Innowacji) 3 42,9% Ŝadne, nie mam takiej potrzeby 3 42,9% ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 43

45 szkolenie/doradztwo dla pracowników uczelni, doktorantów, studentów i absolwentów uczelni zamierzających rozpocząć własną działalność gospodarczą typu spin off lub spin out 2 28,6% staŝ/szkolenie praktyczne dla pracowników naukowych jednostek naukowych w przedsiębiorstwach 1 14,3% Ogółem 7 studia podyplomowe dla nauczycieli i pracowników szkół i placówek oświatowych 9 64,3% kursy kwalifikacyjne i doskonalące podwyŝszające kwalifikacje nauczycieli i pracowników szkół i placówek oświatowych 5 35,7% Nauczyciele lub pracownicy szkół/placówek oświatowych studia podyplomowe doskonalące dla nauczycieli i pracowników administracji oświatowej w zakresie organizacji, zarządzania, finansowania oraz monitoringu działalności oświatowej 3 21,4% kursy doskonalące dla nauczycieli i pracowników administracji oświatowej w zakresie organizacji, zarządzania, finansowania oraz monitoringu działalności oświatowej 2 14,3% przekwalifikowanie nauczycieli szkolnych w związku ze zmieniającą się sytuacją demograficzną (niŝ szkolny) w kierunku kształcenia ustawicznego (osób dorosłych) 2 14,3% Ŝadne, nie mam takiej potrzeby 2 14,3% Ogółem 14 Źródło: badanie CATI nr 2 Pracujących zapytano takŝe o to, co naleŝałoby zrobić, aby zwiększyć ich zainteresowanie formami wsparcia skierowanymi do nich. Zdaniem badanych naleŝałoby przede wszystkim umieszczać więcej informacji w mediach na ten temat (71,8%). Ponadto powinno się organizować akcje promocyjne, happeningi i spotkania informacyjne dla osób pracujących, taką opinię podziela połowa badanych 54,8%. Zmiana i ułatwienie procedur związanych z otrzymaniem wsparcia (51,2%) takŝe mogłaby wpłynąć na zwiększenie poziomu zainteresowania osób pracujących poszczególnymi formami wsparcia. Poza tym naleŝałoby bardziej pomagać pracodawcom w aplikowaniu o środki unijne (47,2%) i zachęcać ich do korzystania z moŝliwości otrzymania wsparcia (49,2%), przez co takŝe osoby pracujące mogłyby skorzystać z tego rodzaju pomocy. Wykres nr 17. Co naleŝałoby zrobić aby zwiększyć zainteresowanie osób pracujących formami wsparcia finansowanymi z POKL skierowanymi /przeznaczonymi dla nich? wskazania osób pracujących (N=248;w%) zwiększyć ilość informacji w mediach (telewizja, prasa, radio) 71,8 organizować akcje promocyjne, happeningi, spotkania informacyjne dla tych osób 54,8 zmienić/ułatwić procedury związane z otrzymaniem wsparcia 51,2 zachęcać pracodawców do korzystania z moŝliwości otrzymania wsparcia 49,2 pomagać pracodawcom w aplikowaniu o środki unijne 47, Źródło: badanie CATI nr 2 ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 44

46 Poziom zainteresowania osób bezrobotnych formami wsparcia oferowanymi w ramach komponentu regionalnego PO KL Dla bezrobotnych z województwa lubuskiego najbardziej przydatnymi formami wsparcia oferowanymi w ramach projektów finansowanych z PO KL są szkolenia zawodowe (28,3% wskazań z ogółu bezrobotnych), kursy języka obcego (27,6%) oraz szkolenia komputerowe (25,7%). Poza tym dla osób pozostających bez pracy przydatną formą wsparcia są szkolenia/warsztaty z zakresu aktywnego poszukiwania pracy (23,7%) czy doradztwo/poradnictwo zawodowe (19,7%). Najbardziej przydatną formą pomocy z punktu widzenia potrzeb niektórych bezrobotnych jest dofinansowanie studiów (11,2%), pośrednictwo pracy (10,5%) oraz przygotowanie zawodowe w miejscu pracy (10,5%). Wykres nr 18. Które formy wsparcia oferowane w ramach projektów finansowanych z POKL, są najbardziej przydatne z punktu widzenia Pana/i potrzeb? wskazania* osób bezrobotnych (N=152;w%) szkolenie zawodowe 28,3 kurs języka obcego 27,6 szkolenie/kurs komputerowy szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy 23,7 25,7 doradztwo/poradnictwo zawodowe 19,7 dofinansowanie studiów 11,2 pośrednictwo pracy 10,5 przygotowanie zawodowe w miejscu pracy 10,5 staŝ/praktyki zawodowe 9,2 Ŝadne 8,6 subsydiowane zatrudnienie 5,3 Źródło: badanie CATI nr 2 *zaprezentowano wskazania pow. 5% Jako najmniej przydatne formy wsparcia bezrobotni uznali otrzymanie stypendium naukowego (25,7% z ogółu bezrobotnych) oraz dofinansowanie studiów (22,4%). Niektórzy nie potrafili powiedzieć, jakie formy są najmniej przydatne z punktu widzenia ich potrzeb 20,4% wskazań na opcję Ŝadne. Poza tym wśród pozostałych form najmniej przydatnych bezrobotnym z punktu widzenia ich potrzeb najczęściej wymieniano: wsparcie (poradnictwo) psychologiczne (15,1%), uczestnictwo w zajęciach reintegracji zawodowej (7,2%), wsparcie/pomoc pracownika socjalnego (7,2%) czy przygotowanie zawodowe w miejscu pracy (7,2%). Bezrobotnych zapytano takŝe o to, z jakich form wsparcia oferowanych w ramach projektów finansowanych z PO KL chcieliby skorzystać w najbliŝszym czasie. Wskazania bezrobotnych pokazują, iŝ chcieliby oni skorzystać przede wszystkim z najbardziej dla nich przydatnych form wsparcia, tzn. szkoleń zawodowych (35,5% z ogółu), kursów języka obcego (33,6%) czy szkoleń/kursów komputerowych (26,3%). Poza tym część bezrobotnych chce skorzystać z doradztwa/poradnictwa zawodowego (27,9%) czy pośrednictwa pracy (17,8%). Niektórzy zamierzają uczestniczyć w szkoleniu/warsztacie z zakresu aktywnego poszukiwania pracy (17,1%) oraz przygotowaniu zawodowym w miejscu pracy (15,8%). ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 45

47 Wykres nr 19. Które formy wsparcia oferowane w ramach projektów finansowanych z POKL, są najmniej przydatne z punktu widzenia Pana/i potrzeb? wskazania* osób bezrobotnych (N=152;w%) otrzymanie stypendium naukowego 25,7 dofinansowanie studiów 22,4 Ŝadne 20,4 wsparcie (poradnictwo) psychologiczne 15,1 uczestnictwo w zajęciach reintegracji zawodowej wsparcie/pomoc pracownika socjalnego przygotowanie zawodowe w miejscu pracy subsydiowane zatrudnienie szkolenie/kurs komputerowy 7,2 7,2 7,2 6,6 5,9 staŝ/praktyki zawodowe 5, *zaprezentowano wskazania pow. 5% Źródło: badanie CATI nr 2 Wykres nr 20. Z których form wsparcia oferowanych w ramach projektów finansowanych z POKL chciałby/aby Pan/i skorzystać w najbliŝszym czasie? wskazania osób bezrobotnych (N=152;w%) szkolenie zawodowe kurs języka obcego 33,6 35,5 doradztwo/poradnictwo zawodowe szkolenie/kurs komputerowy 27,0 26,3 pośrednictwo pracy szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy przygotowanie zawodowe w miejscu pracy z Ŝadnych, nie mam takiej potrzeby staŝ/praktyki zawodowe dofinansowanie studiów subsydiowane zatrudnienie uczestnictwo w zajęciach reintegracji zawodowej praca społecznie uŝyteczna 17,8 17,1 15,8 13,8 10,5 10,5 8,6 6,6 5,3 *zaprezentowano wskazania pow. 5% Źródło: badanie CATI nr Osoby pozostające bez pracy zapytano takŝe o poziom zainteresowania pozostałymi formami wsparcia oferowanymi w ramach PO KL i skierowanymi bezpośrednio do nich. Pytano m.in. o chęć: skorzystania z dofinansowania do przejazdu z miejsca zamieszkania do miejsca pracy, zwrotu kosztów zakwaterowania w miejscu pracy, podjęcia subsydiowanego zatrudnienia czy uczestnictwa w zajęciach reintegracji zawodowej. ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 46

48 Wyniki badania pokazują, iŝ poziom zainteresowania poszczególnymi formami wsparcia przez bezrobotnych jest dość zróŝnicowany i zaleŝy od rodzaju wsparcia. Połowa badanych bezrobotnych (51,3%) podjęłaby się pracy oddalonej od miejsca zamieszkania, gdyby otrzymała dofinansowanie do przejazdu z miejsca zamieszkania do miejsca pracy. Natomiast jedynie co trzeci bezrobotny (29,6%) byłby w stanie czasowo przeprowadzić się do miejsca pracy, gdyby otrzymał zwrot kosztów zakwaterowania. Opinie na temat subsydiowanego zatrudnienia są podzielone, część (45,4%) bezrobotnych byłaby zainteresowana skorzystaniem z tego rodzaju pomocy. Zaś druga część, tj. 54,6%, nie wyraŝa chęci uczestnictwa w tej formie wsparcia. Podobną sytuację moŝna zaobserwować w przypadku zajęć reintegracji zawodowej. Zainteresowanie tą formą wsparcia jest podzielone, 52,0% bezrobotnych nie zamierza korzystać z tego rodzaju wsparcia. Natomiast 48,0% byłoby zainteresowanych udziałem w zajęciach reintegracji zawodowej. Znaczna część bezrobotnych (38,8%) zamierza podnosić swoje kwalifikacje i wykształcenie poprzez dokształcanie w formach szkolnych. W grupie tych osób przewaŝali bezrobotni (57,6% spośród zamierzających kontynuować naukę) chcący skorzystać z formy wsparcia takiej, jak doradztwo zawodowe w zakresie wyboru kierunku i formy kształcenia. Niektórzy (35,6%) chcieliby skorzystać ze wsparcia/pomocy dla osoby, która z własnej inicjatywy przystępuje do egzaminu zewnętrznego i potwierdzenia posiadanych kwalifikacji. Większość bezrobotnych osób nie zamierza w najbliŝszym czasie załoŝyć i prowadzić własnej działalności gospodarczej. Jedynie co piąty (19,7%) badany bezrobotny planuje otworzyć swoją firmę. W grupie przyszłych przedsiębiorców dominują osoby (90,0% spośród planujących załoŝenie własnej firmy), które chciałyby skorzystać ze wsparcia finansowego (do wysokości 40 tys. zł) na załoŝenie i prowadzenie działalności gospodarczej. Niektórzy zainteresowani są skorzystaniem z doradztwa (indywidualnego/ grupowego) bądź szkoleń umoŝliwiających uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej. Szczegóły prezentują kolejne tabele. Tabela nr 16. Zainteresowanie osób bezrobotnych poszczególnymi formami wsparcia Wyszczególnienie Liczebność w % Tak 78 51,3% Czy podjąłby/podjęłaby się Pan/i pracy oddalonej od Pana/i Nie 30 19,7% miejsca zamieszkania gdyby otrzymał/a Pan/i dofinansowanie do przejazdu z miejsca zamieszkania do miejsca pracy? To zaleŝy, jak daleko musiałbym/abym dojeŝdŝać 44 28,9% Ogółem ,0% Czy byłby/łaby Pan/i w stanie czasowo przeprowadzić się do Tak 45 29,6% miejsca pracy gdyby otrzymał Pan zwrot kosztów Nie 79 52,0% zakwaterowania? Trudno powiedzieć 28 18,4% Ogółem ,0% Czy byłby/łaby Pan/i zainteresowany/a podjęciem pracy w ramach Tak 69 45,4% subsydiowanego zatrudnienia, są to między innymi prace Nie interwencyjne i roboty publiczne? 83 54,6% Ogółem ,0% Czy byłby/aby Pan/i zainteresowana udziałem w zajęciach reintegracji zawodowej, czyli formie wsparcia, dzięki której osoby bezrobotne/wykluczone społecznie mają szansę na powrót na rynek pracy poprzez wykonywanie zadań zawodowych na stanowisku pracy? Tak Nie ,0% 52,0% Ogółem ,0% Czy zamierza Pan/i podnosić swoje kwalifikacje i wykształcenie Tak 59 38,8% poprzez dokształcanie w formach szkolnych (tzn. naukę w szkole Nie dla dorosłych, placówce kształcenia ustawicznego, praktycznego)? 93 61,2% Ogółem ,0% Czy panuje Pan/i w najbliŝszym czasie (w ciągu roku) załoŝyć i Tak 30 19,7% prowadzić własną działalność gospodarczą? Nie ,3% Ogółem ,0% Źródło: badanie CATI nr 2 ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 47

49 Tabela nr 17. Zainteresowanie grup docelowych wybranymi formami wsparcia Grupa docelowa Forma wsparcia Liczebność w % Osoby zamierzające podnosić swoje kwalifikacje i wykształcenie poprzez dokształcanie w formach szkolnych doradztwo zawodowe w zakresie wyboru kierunku i formy kształcenia formalnego 34 57,6% wsparcie/pomoc dla osoby, która z własnej inicjatywy przystępuje do egzaminu zewnętrznego i potwierdzenia posiadanych kwalifikacji 21 35,6% Ŝadna, nie mam takiej potrzeby 11 18,6% Ogółem 59 otrzymanie wsparcia finansowego (do wysokości 40 tys. PLN) na załoŝenie i prowadzenie działalności gospodarczej 27 90,0% Osoby planujące załoŝyć i prowadzić własną działalność gospodarczą doradztwo (indywidualne/grupowe) oraz szkolenia umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej 16 53,3% szkolenie umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia własnej firmy bądź spółdzielni socjalnej 13 43,3% otrzymanie finansowego wsparcia pomostowego w okresie do 6 (lub do 12) miesięcy od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej, wypłacane miesięcznie wyłącznie dla osób, które rozpoczęły działalność w ramach danego projektu 12 40,0% szkolenie umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia własnej firmy bądź spółdzielni socjalnej 8 26,7% Ŝadna, nie mam takiej potrzeby 2 6,7% Ogółem 30 Źródło: badanie CATI nr 2 Osoby pozostające bez zatrudnienia zapytano takŝe o sposób poszukiwania pracy oraz o to, co naleŝałoby zrobić, aby zwiększyć zainteresowanie bezrobotnych formami wsparcia finansowanymi z PO KL i skierowanymi dla tychŝe osób. Bezrobotni poszukując zatrudnienia korzystali przewaŝnie z usług urzędu pracy (63,2%). Niektórzy szukali pracy poprzez rodzinę/znajomych (62,5%) czy teŝ przeglądali ogłoszenia prasowe (46,1%). Część bezrobotnych odwiedzała bezpośrednio potencjalnych pracodawców (42,1%). Wielu bezrobotnych szukając zatrudnienia korzystało z Internetu, przeglądając działy praca na stronach konkretnych firm (30,9%) bądź teŝ przeglądając ogłoszenia zamieszczone na internetowych portalach związanych z pracą (40,1%). Aby zwiększyć zainteresowanie osób bezrobotnych formami wsparcia finansowanymi z PO KL naleŝałoby przede wszystkim połoŝyć większy nacisk na akcję promocyjną, tak, aby udostępnić jak najszerszej grupie odbiorców informacje o tego rodzaju formach pomocy. Bezrobotni wskazują, iŝ naleŝałoby zwiększyć ilość informacji w mediach, takich jak prasa, telewizja czy radio (70,4%). Ponadto powinna być szersza dostępność do informacji o formach wsparcia w ośrodkach pomocy społecznej, urzędach pracy (67,1%). Poza tym bezrobotni powinni mieć dostęp do broszur/ulotek zawierających adresy placówek, w których mogliby uzyskać pomoc i skorzystać z form wsparcia przeznaczonych dla nich. NaleŜałoby takŝe organizować akcje promocyjne, happeningi i spotkania informacyjne dla bezrobotnych, podczas których mogliby się dowiedzieć o moŝliwości skorzystania z form wsparcia skierowanych do nich i finansowanych z PO KL. TakŜe zmiana i ułatwienie procedur związanych z otrzymaniem wparcia mogłoby przyczynić się do zwiększenia zainteresowania osób bezrobotnych formami wsparcia dedykowanymi bezpośrednio do nich. ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 48

50 Wykres nr 21. W jaki sposób dotychczas poszukiwał/a Pan/i pracy? wskazania* osób bezrobotnych (N=152;w%) korzystałem/am z usług urzędu pracy 63,2 poprzez rodzinę/znajomych 62,5 korzystałem/am z ogłoszeń prasowych 46,1 odwiedzałem/am bezpośrednio potencjalnych pracodawców 42,1 korzystałem/am z ogłoszeń zamieszczonych w internetowych portalach związanych z pracą 40,1 przeglądałem/am działy praca na stronach internetowych konkretnych firm 30,9 korzystałem/am z ogłoszeń na mieście (słupy, płoty) 24,3 korzystałem/am z ogłoszeń w innych mediach (np. telegazeta) 11,2 *zaprezentowano wskazania pow. 10% Źródło: badanie CATI nr Wykres nr 22. Co naleŝałoby zrobić aby zwiększyć zainteresowanie osób bezrobotnych formami wsparcia finansowanymi z POKL skierowanymi/przeznaczonymi dla nich? wskazania osób bezrobotnych (N=152;w%) zwiększyć ilość informacji w mediach (telewizja, prasa, radio) 70,4 udostępniać więcej informacji w ośrodkach pomocy społecznej (MOPS, GOPS), powiatowych urzędach pracy 67,1 udostępnianie broszur/ulotek informujących o formach wsparcia, zawierających adresy placówek w których osoby zainteresowane mogą uzyskać pomoc 61,2 organizować akcje promocyjne, happeningi, spotkania informacyjne dla tych osób 59,9 zmienić/ułatwić procedury związane z otrzymaniem wsparcia 57, Źródło: badanie CATI nr 2 ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 49

51 2.2. Analiza wyników badania przeprowadzonego wśród mieszkańców województwa lubuskiego będących uczestnikami projektów realizowanych w ramach PO KL Charakterystyka badanej zbiorowości W grupie badanych osób przewaŝały kobiety (68,0%), męŝczyźni stanowili 32,0% struktury respondentów. Ze wsparcia udzielanego w ramach poszczególnych priorytetów korzystali przede wszystkim ludzie młodzi do 24 r. Ŝ. (33,5% struktury badanych) i w wieku lata (31,0%). Niewielką grupę stanowili respondenci w średnim wieku tj lata (15,0%) oraz osoby posiadające lata (15,5%). Osoby starsze powyŝej 54 lat (5,0%) rzadko korzystały z form wsparcia oferowanych w ramach projektów finansowanych z PO KL. Wśród respondentów dominowały osoby z wykształceniem średnim 59,0% struktury badanych, z czego 22,5% posiada wykształcenie średnie ogólnokształcące, a 36,5% średnie zawodowe/policealne. Co piąty badany ukończył studia wyŝsze (21,0%), a 13,5% posiada wykształcenie zawodowe. Najmniej liczną grupę stanowiły osoby z najniŝszym wykształceniem podstawowym (6,5% ogółu). Większość respondentów (60,5%) mieszka w mieście, a niecałe 40% na wsi. Połowa respondentów korzystających ze wsparcia obecnie pracuje - 50,5% z ogółu (tj. 101 osób), 36,0% (72 osoby) to bezrobotni poszukujący pracy. Natomiast 13,5% (27 osób) to osoby bierne zawodowo, niepracujące i nieposzukujące zatrudnienia. Niektóre z tych osób pobierają emeryturę bądź rentę z tytułu niezdolności do pracy Doświadczenie w korzystaniu z form wsparcia oferowanych w ramach Priorytetu VI (Rynek pracy otwarty dla wszystkich) komponentu regionalnego PO KL Badani mieszkańcy województwa lubuskiego w ramach Priorytetu VI najczęściej korzystali z takich form wsparcia jak staŝe (34,4%) i szkolenia zawodowe (21,9%). Ponadto dość często korzystano z finansowej i merytorycznej pomocy w załoŝeniu i prowadzeniu firmy w postaci przyznania jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej (13,9%) oraz szkolenia umoŝliwiającego uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej (11,3%). Niektórzy korzystali z poradnictwa zawodowego (8,6%) czy uczestniczyli w szkoleniach/warsztatach z zakresu aktywnego poszukiwania pracy (7,3%). Pozostałe formy wsparcia oferowane w ramach Priorytetu VI PO KL cieszyły się mniejszą popularnością wśród mieszkańców lubuskiego. Badani byli zadowoleni z form wsparcia, z których korzystali. Większość z nich oceniono powyŝej 4 w skali 1 5, co oznacza pełną satysfakcje. Osoby korzystające z poszczególnych form wsparcia uznały je za przydatne w kontekście ich potrzeb zawodowych, edukacyjnych. Za bardzo przydatne (ocena w granicach 4,5-4,6 w skali 1-5) uznano formy wsparcia skierowane do osób planujących załoŝenie i prowadzenie własnej działalności gospodarczej, tj. przyznanie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej ocena 4,6 oraz szkolenie umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej - ocena 4,5. NajniŜej oceniono przydatność szkoleń/warsztatów z zakresu aktywnego poszukiwania pracy ocena 3,6. ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 50

52 Wykres nr 23. Formy wsparcia z których najczęściej* korzystali (bądź korzystają) uczestnicy projektów realizowanych w ramach Priorytetu VI POKL (N=151; w %) staŝ 34,4 szkolenie zawodowe-praktyczne wykonywanie zawodu 21,9 przyznanie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej szkolenie umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do zał. i prow. dział. gosp. poradnictwo zawodowe szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy szkolenie/kurs komputerowy podstawowy 13,9 11,3 8,6 7,3 6,6 szkolenie z obsługi maszyn i urządzeń 6,6 inne 5,3 praktyki zawodowe 4, *zaprezentowano wyniki pow. 4% Źródło: badanie CATI nr 1 Wykres nr 24. Ocena ogólnego zadowolenia z form wsparcia z których najczęściej korzystali (bądź korzystają) uczestnicy projektów realizowanych w ramach Priorytetu VI POKL (średnia; skala 1-5) staŝ 4,3 szkolenie zawodowe-praktyczne wykonywanie zawodu przyznanie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej szkolenie umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do zał. i prow. dział. gosp. poradnictwo zawodowe szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy szkolenie/kurs komputerowy podstawowy 4,4 4,1 4,5 4,1 4,1 4,4 szkolenie z obsługi maszyn i urządzeń 4,3 inne 4,6 praktyki zawodowe 4, bardzo niezadowolony bardzo zadowolony Źródło: badanie CATI nr 1 ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 51

53 Wykres nr 25. Ocena przydatności form wsparcia z których najczęściej korzystali (bądź korzystają) uczestnicy projektów realizowanych w ramach Priorytetu VI POKL (średnia; skala 1-5) staŝ szkolenie zawodowe-praktyczne wykonywanie zawodu 4,1 4,3 przyznanie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej szkolenie umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do zał. i prow. dział. gosp. 4,5 4,6 poradnictwo zawodowe 4,1 szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy 3,6 szkolenie/kurs komputerowy podstawowy 4,4 szkolenie z obsługi maszyn i urządzeń 4,2 inne 4,1 praktyki zawodowe 4, Źródło: badanie CATI nr 1 zupełnie nieprzydatne bardzo przydatne Respondentów zapytano takŝe, dlaczego korzystali z form wsparcia oferowanych w ramach Priorytetu VI PO KL. Głównym powodem skorzystania z danej formy wsparcia była przede wszystkim chęć podniesienia kwalifikacji zawodowych (37,7%) oraz moŝliwość otrzymania pracy (31,8%). Ponadto uczestnicząc w wybranych formach wsparcia respondenci mieli moŝliwość zdobycia nowego zawodu (23,2%) czy odbycia staŝu/praktyki zawodowej (20,5%), dzięki której mogliby otrzymać pracę. Niektórzy korzystali z oferowanej pomocy z uwagi na otrzymanie wsparcia finansowego na załoŝenie i prowadzenie własnej firmy (12,6%). Część respondentów (11,3%) została skierowana przez PUP do udziału w danej formie wsparcia. ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 52

54 Wykres nr 26. Powody* skorzystania z form wsparcia finansowanych z funduszy strukturalnych w ramach Priorytetu VI POKL (N=151; w %) podniesienie kwalifikacji zawodowych moŝliwość otrzymania pracy 31,8 37,7 moŝliwość zdobycia nowego zawodu 23,2 moŝliwość odbycia staŝu/praktyki zawodowej 20,5 otrzymanie wsparcia finansowego na zał. i prow. działalności gosp. zostałem/am skierowany/a przez PUP 11,3 12,6 uzyskanie wiedzy i umiejętności niezbędnych do zał. i prow. dział. gosp. 9,3 skorzystanie z doradztwa zawodowego 5,3 *zaprezentowano wyniki pow. 5% Źródło: badanie CATI nr Pomimo skorzystania z form wsparcia przyczyniających się do podnoszenia kwalifikacji zawodowych i otrzymania pracy, znaczna część respondentów jest bezrobotna (41,0% spośród tych, którzy korzystali z form wsparcia oferowanych w ramach Priorytetu VI PO KL). Prawie połowa (46,4%) badanych beneficjentów pomocy uczestniczących w projektach realizowanych w ramach Priorytetu VI PO KL obecnie pracuje, a 12,6% jest bierna zawodowo, tzn. nie pracuje i nie poszukuje zatrudnienia Doświadczenie w korzystaniu z form wsparcia oferowanych w ramach Priorytetu VII (Promocja integracji społecznej) komponentu regionalnego PO KL W ramach Priorytetu VII PO KL badani mieszkańcy województwa lubuskiego najczęściej korzystali z doradztwa/poradnictwa zawodowego (N=8) i szkoleń komputerowych (N=6). Poza tym respondenci uczestniczyli w szkoleniach/warsztatach z zakresu aktywnego poszukiwania pracy/poruszania się po rynku pracy (N=5) oraz szkoleniach zawodowych przygotowujących do wykonywania konkretnego zawodu (N=5). Z pozostałych form wsparcia oferowanych w ramach Priorytetu VII PO KL korzystano dość rzadko. Badani są usatysfakcjonowani formami wsparcia, z których korzystali w ramach Priorytetu VII PO KL. Najbardziej zadowoleni są ze szkoleń komputerowych, w których uczestniczyli oceniając je na 4,8 w skali 1-5. Pozostałe formy takŝe oceniono powyŝej 4, co oznacza zadowolenie. ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 53

55 Wykres nr 27. Formy wsparcia z których najczęściej* korzystali (bądź korzystają) uczestnicy projektów realizowanych w ramach Priorytetu VII POKL (N=23; wg wskazań) doradztwo/poradnictwo zawodowe 8 szkolenia komputerowe 6 szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy/poruszania się po rynku pracy 5 szkolenie zawodowe - praktyczne wykonywanie zawodu 5 wsparcie (poradnictwo) psychologiczne 4 inne 4 szkolenia/doradztwo umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do zał. i prow. dział. gospodarczej w sektorze ekonomii społecznej 3 *zaprezentowano wyniki bez pojedynczych wskazań Źródło: badanie CATI nr Wykres nr 28. Ocena ogólnego zadowolenia z form wsparcia z których najczęściej korzystali (bądź korzystają) uczestnicy projektów realizowanych w ramach Priorytetu VII POKL (średnia; skala 1-5) doradztwo/poradnictwo zawodowe 4,3 szkolenia komputerowe 4,8 szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy/poruszania się po rynku pracy 4,6 szkolenie zawodowe - praktyczne wykonywanie zawodu 4,4 wsparcie (poradnictwo) psychologiczne 4,5 inne 4,5 szkolenia/doradztwo umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do zał. i prow. dział. gospodarczej w sektorze ekonomii społecznej 4, Źródło: badanie CATI nr 1 bardzo niezadowolony bardzo zadowolony Wysoko oceniono takŝe przydatność form wsparcia, z których korzystano. Zdaniem badanych były one bardzo przydatne w stosunku do ich potrzeb zawodowych, edukacyjnych. ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 54

56 Wykres nr 29. Ocena przydatności form wsparcia z których najczęściej korzystali (bądź korzystają) uczestnicy projektów realizowanych w ramach Priorytetu VII POKL (średnia; skala 1-5) doradztwo/poradnictwo zawodowe 4,3 szkolenia komputerowe 4,5 szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy/poruszania się po rynku pracy 4,2 szkolenie zawodowe - praktyczne wykonywanie zawodu 3,8 wsparcie (poradnictwo) psychologiczne 4,5 inne 4,7 szkolenia/doradztwo umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do zał. i prow. dział. gospodarczej w sektorze ekonomii społecznej 4, Źródło: badanie CATI nr 1 zupełnie nieprzydatne bardzo przydatne Główne powody, dla których mieszkańcy lubuskiego korzystali z form wsparcia oferowanych w ramach Priorytetu VII PO KL to chęć podniesienia kwalifikacji zawodowych oraz moŝliwość otrzymania pracy. Poza tym niektórzy skorzystali z oferowanej pomocy mając na uwadze zdobycie nowego zawodu czy nauczenie się obsługi komputera. Wykres nr 30. Powody* skorzystania z form wsparcia finansowanych z funduszy strukturalnych w ramach Priorytetu VII POKL (N=23; wg wskazań) podniesienie kwalifikacji zawodowych 10 moŝliwość otrzymania pracy 5 zdobycie nowego zawodu 2 nauka obsługi komputera 2 skorzystanie ze szkolenia/doradztwa specjalistycznego dla kadr instytucji pomocy społecznej 2 *zaprezentowano wyniki bez pojedynczych wskazań Źródło: badanie CATI nr ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 55

57 Połowa respondentów (52,2% tj. 12 osób) korzystających z form wsparcia oferowanych w ramach Priorytetu VII PO KL obecnie pracuje. Część jest bezrobotna (39,1% tj. 9 osób), a niektórzy (8,7% tj. 2 osoby) są bierni zawodowo, tzn. nie pracują i nie poszukują zatrudnienia Doświadczenie w korzystaniu z form wsparcia oferowanych w ramach Priorytetu VIII (Regionalne kadry gospodarki) komponentu regionalnego PO KL Najpopularniejszą formą wsparcia, z jakiej korzystali respondenci uczestniczący w projektach realizowanych w ramach Priorytetu VIII PO KL są szkolenia/kursy podnoszące kwalifikacje zawodowe dla osób pracujących (9 spośród 14 badanych korzystało z tej formy). Poza tym badani korzystali z dofinansowania do studiów podyplomowych (2 osoby spośród 14) oraz ze wsparcia finansowego na załoŝenie i prowadzenie działalności gospodarczej (1 osoba). Jeden z ankietowanych brał udział w projekcie, w którym formą wsparcia był staŝ/szkolenie praktyczne dla pracowników przedsiębiorstw w jednostkach naukowych (uczelniach/instytutach). Kolejny natomiast uczestniczył w staŝu/szkoleniu praktycznym dla pracowników jednostek naukowych w przedsiębiorstwach. Generalnie respondenci byli usatysfakcjonowani z form wsparcia, w których uczestniczyli. Większość z nich oceniono na poziomie 4-5 w skali 1-5 co oznacza, iŝ są bardzo zadowoleni. Jedynie staŝ/szkolenie praktyczne dla pracowników przedsiębiorstw w jednostkach naukowych oceniono na 3, co oznacza umiarkowane zadowolenie. Badani uznali, iŝ formy wsparcia, w których brali udział były przydatne bądź bardzo przydatne z punktu widzenia ich potrzeb zawodowych, edukacyjnych. Jako zupełnie nieprzydatną formę jeden z badanych uznał staŝ/szkolenia praktyczne dla pracowników przedsiębiorstw w jednostkach naukowych. Głównym powodem uczestnictwa w formach wsparcia realizowanych w ramach Priorytetu VIII PO KL była moŝliwość rozwoju zawodowego i podniesienia kwalifikacji zawodowych (9 osób spośród 14). Pozostałe powody, dla których badani uczestniczyli w formach wsparcia to: moŝliwość odbycia staŝu/szkolenia w przedsiębiorstwie (1 osoba), uzyskanie wiedzy i umiejętności niezbędnych do załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej oraz moŝliwość uzyskania pomocy w znalezieniu nowej pracy (1 osoba). Większość osób (tj. 11 z 14 badanych), które korzystały z form wsparcia oferowanych w ramach Priorytetu VIII PO KL obecnie pracuje. Jedna z osób poszukuje pracy, a pozostałe dwie są bierne zawodowo Doświadczenie w korzystaniu z form wsparcia oferowanych w ramach Priorytetu IX (Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach) komponentu regionalnego PO KL Osoby biorące udział w projektach realizowanych w ramach Priorytetu IX PO KL przewaŝnie korzystały z kursów dokształcających (7 wskazań spośród 12 badanych) takich, jak np. kurs komputerowy, kurs pozyskiwania środków unijnych, kurs korzystania z Internetu. Poza tym badani (3 spośród 12) uczestniczyli w kursach kwalifikacyjnych i doskonalących, podwyŝszających kwalifikacje nauczycieli i pracowników szkół i placówek oświatowych. Pojedyncze osoby korzystały ze wsparcia w postaci studiów wyŝszych dla nauczycieli oraz studiów podyplomowych doskonalących dla nauczycieli i pracowników administracji oświatowej w zakresie organizacji, zarządzania, finansowania oraz monitoringu działalności oświatowej. Wszystkie formy, z których korzystano oceniono w granicach 4,3-5 w skali 1-5 co oznacza, iŝ respondenci są bardzo zadowoleni z udziału w nich. Przydatność tych form wsparcia takŝe oceniono wysoko. W skali 1-5 uzyskały one noty w granicach 4,3-5 co oznacza, iŝ były bardzo przydatne z punktu widzenia potrzeb zawodowych i edukacyjnych osób biorących w nich udział. ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 56

58 Wszyscy badani (12 osób) uznali, iŝ moŝliwość rozwoju zawodowego i podniesienia kwalifikacji zawodowych to główny powód dla którego skorzystali z form wsparcia oferowanych w ramach Priorytetu IX PO KL. Większość beneficjentów pomocy (8 spośród 12) obecnie pracuje, pozostali (4 osoby) są bierni zawodowo, nie pracują i nie poszukują zatrudnienia Poszukiwanie informacji o moŝliwości skorzystania z form wsparcia finansowanych z PO KL Mieszkańcy lubuskiego raczej nie poszukują informacji o moŝliwości skorzystania z form wsparcia finansowanych z funduszy strukturalnych. Częściej bezrobotni (45,8% z ogółu bezrobotnych) niŝ pracujący (32,7%) szukają informacji na ten temat. Głównym źródłem informacji dla obu grup badanych jest Internet i Powiatowy Urząd Pracy. Niektórzy poszukują informacji w mediach (telewizja/prasa), bądź kontaktując się z rodziną/ znajomymi. Wykres nr 31. Czy poszukuje Pan/i informacji o moŝliwości skorzystania z form wsparcia finansowanych z funduszy strukturalnych? (w%) 100% 90% 80% 70% 61,8 67,3 54,2 60% 50% 40% 30% 20% 38,2 32,7 45,8 10% 0% ogółem (N=173) pracujący (N=101) bezrobotni (N=72) Źródło: badanie CATI nr 1 Tak Nie ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 57

59 Wykres nr 32. Z jakich źródeł czerpie Pan/i informacje o moŝliwości skorzystania z form wsparcia finansowanych z funduszy strukturalnych (wg ilości wskazań) Internet 27 znajomi/rodzina prasa (ogólnopolska/regionalna) telewizja (ogólnopolska/regionalna) 4 8 Powiatowy Urząd Pracy radio pracodawca 4 Miejski/Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej 1 2 organizacje pozarządowe firmy szkoleniowe/doradcze pracujący (N=33) bezrobotni (N=33) Źródło: badanie CATI nr 1 Większość badanych osób uzyskała informacje, których poszukiwała. Nieliczni (8 z 66 poszukujących informacji) wskazywali, iŝ brakowało informacji, których poszukiwali. Przede wszystkim odczuwano brak źródeł informacji. Badani nie wiedzieli gdzie mogliby uzyskać interesujące ich dane, np. o moŝliwości skorzystania ze wsparcia. Poza tym, niektórzy (2 osoby) wskazali, iŝ urząd pracy nie informuje o moŝliwościach skorzystania ze wsparcia. Wykres nr 33. Czy uzyskał/a Pan/i informacje* których poszukiwał/a? (w%) 100% 90% 12,1 6,1 18,2 80% 70% 60% 50% 40% 87,9 93,9 81,8 30% 20% 10% 0% ogółem (N=66) pracujący (N=33) bezrobotni (N=33) Tak Nie *dotyczące moŝliwości skorzystania z form wsparcia finansowanych z funduszy strukturalnych Źródło: badanie CATI nr 1 ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 58

60 2.2.7 Poziom zainteresowania osób pracujących uczestniczących w projektach finansowanych z funduszy strukturalnych formami wsparcia oferowanymi w ramach komponentu regionalnego PO KL Osoby pracujące poproszono o wskazanie najbardziej i najmniej przydatnych form wsparcia z punktu widzenia ich potrzeb, oferowanych w ramach projektów finansowanych z PO KL. Dla osób pracujących najbardziej przydatną formą wsparcia są szkolenia/kursy podnoszące kwalifikacje zawodowe oraz dofinansowanie studiów (wyŝszych/ podyplomowych). Wykres nr 34. Które formy wsparcia oferowane w ramach projektów finansowanych z POKL, są najbardziej przydatne z punktu widzenia Pana/i potrzeb? wskazania pracujących uczestników projektów realizowanych w ramach POKL (N=101;w%) szkolenie/kurs podnoszący kwalifikacje zawodowe dla osób pracujących 45,5 dofinansowanie studiów podyplomowych 12,9 finansowanie studiów wyŝszych 12,9 Ŝadne 11,9 szkolenie przekwalifikowujące 9,9 staŝ/szkolenie praktyczne dla pracowników przedsiębiorstw w jednostkach naukowych 4,0 doradztwo zawodowe dla osób pracujących 3, Źródło: badanie CATI nr 1 Za najmniej przydatną formę uznano staŝ/szkolenie praktyczne dla pracowników przedsiębiorstw w jednostkach naukowych (uczelniach, instytutach). Znaczna część pracujących (21,8%) nie potrafiła jednoznacznie określić najmniej przydatnej formy wskazując opcję Ŝadna. Pracujący chcieliby w najbliŝszym czasie przede wszystkim skorzystać z najbardziej ich zdaniem przydatnej formy wsparcia, tzn. szkoleń/kursów podnoszących kwalifikacje zawodowe (46,5% z ogółu). Niektórzy wyrazili chęć skorzystania z dofinansowania studiów podyplomowych (12,9%) czy finansowania studiów wyŝszych (18,8%). Natomiast co piąty badany (21,8%) nie ma potrzeby korzystania z form wsparcia oferowanych w ramach projektów finansowanych z PO KL. ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 59

61 Wykres nr 35. Które formy wsparcia oferowane w ramach projektów finansowanych z POKL, są najmniej przydatne z punktu widzenia Pana/i potrzeb? wskazania pracujących uczestników projektów realizowanych w ramach POKL (N=101;w%) staŝ/szkolenie praktyczne dla pracowników przedsiębiorstw w jednostkach naukowych 29,7 Ŝadne 21,8 finansowanie studiów wyŝszych 16,8 dofinansowanie studiów podyplomowych 14,9 doradztwo zawodowe dla osób pracujących 8,9 szkolenie przekwalifikowujące 5,9 szkolenie/kurs podnoszący kwalifikacje zawodowe dla osób pracujących 2, Źródło: badanie CATI nr 1 Wykres nr 36. Z których form wsparcia oferowanych w ramach projektów finansowanych z POKL chciałby/aby Pan/i skorzystać w najbliŝszym czasie? wskazania pracujących uczestników projektów realizowanych w ramach POKL (N=101;w%) szkolenie/kurs podnoszący kwalifikacje zawodowe dla osób pracujących 46,5 z Ŝadnych, nie mam takiej potrzeby 21,8 finansowanie studiów wyŝszych 18,8 dofinansowanie studiów podyplomowych 12,9 szkolenie przekwalifikowujące 10,9 doradztwo zawodowe dla osób pracujących 5,0 staŝ/szkolenie praktyczne dla pracowników przedsiębiorstw w jednostkach naukowych 3, Źródło: badanie CATI nr 1 Aby móc określić poziom zainteresowania pozostałymi formami wsparcia skierowanymi do danej grupy docelowej, najpierw spośród osób pracujących poddanych badaniu próbowano wyłonić te grupy. Następnie wybrane osoby pytano czy byłyby zainteresowane moŝliwością skorzystania z form wsparcia oferowanych w ramach PO KL i skierowanych bezpośrednio do nich. ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 60

62 Zatem, większość badanych pracujących (62,4%) nie zamierza podnosić swoich kwalifikacji i wykształcenia poprzez dokształcanie w formach szkolnych. Respondenci planujący podejmowanie takich działań chcieliby, przede wszystkim, skorzystać ze wsparcia/pomocy dla osoby, która z własnej inicjatywy przystępuje do egzaminu zewnętrznego i potwierdzenia posiadanych kwalifikacji (50,0% z ogółu planujących podjęcie nauki). Niektórzy (34,2%) chcieliby skorzystać z doradztwa zawodowego w zakresie wyboru kierunku i formy kształcenia formalnego. Natomiast badani pracownicy instytucji pomocy społecznej (3 osoby) w związku z wykonywaną pracą chcieliby skorzystać ze szkoleń skierowanych do kadr tychŝe instytucji. Co trzecia badana osoba pracująca (28,7% z ogółu) prowadzi własną działalność gospodarczą. Większość respondentów (75,9% z ogółu prowadzących własne firmy) z tej grupy docelowej nie zamierza korzystać z form wsparcia w postaci doradztwa z zakresu ekonomii, finansów czy rachunkowości, oferowanego w ramach PO KL. Jedynie co czwarty (24,1% z ogółu prowadzących własną działalność gospodarczą) przedsiębiorca zamierza skorzystać z tego rodzaju doradztwa. Natomiast osoby planujące załoŝyć własną firmę (4 spośród wszystkich pracujących) chciałyby przede wszystkim skorzystać ze wsparcia finansowego na załoŝenie i prowadzenie działalności gospodarczej. Badani pracownicy jednostek naukowych (7 osób) raczej nie mają potrzeby korzystania z form wsparcia oferowanych w ramach PO KL. Pojedyncze osoby chciałyby skorzystać ze staŝy/szkoleń czy stypendiów naukowych skierowanych do nich w związku z wykonywaną pracą. Nauczyciele i pracownicy szkół/placówek oświatowych przewaŝnie deklarują chęć skorzystania ze studiów podyplomowych (4 osoby z 11). Niektórzy zainteresowani są przekwalifikowaniem w kierunku kształcenia ustawicznego (3 osoby z 11) bądź udziałem w kursach kwalifikacyjnych i doskonalących. Szczegółowe wskazania prezentuje poniŝsza tabela. Tabela nr 18. Zainteresowanie pracujących uczestników projektów realizowanych w ramach PO KL poszczególnymi formami wsparcia Grupa docelowa Forma wsparcia Liczebność w % Osoby zamierzające podnosić swoje kwalifikacje i wykształcenie poprzez dokształcanie w formach wsparcie/pomoc dla osoby, która z własnej inicjatywy przystępuje do egzaminu zewnętrznego i potwierdzenia posiadanych kwalifikacji 19 50,0% doradztwo zawodowe w zakresie wyboru kierunku i formy kształcenia formalnego 13 34,2% szkolnych z Ŝadnych, nie mam takiej potrzeby 12 31,6% Ogółem 38 Pracownicy instytucji pomocy społecznej szkolenie dla kadr instytucji pomocy społecznej 3 100,0% Ogółem 3 Osoby prowadzące własną działalność doradztwo dla osób prowadzących działalność gospodarczą z zakresu ekonomii, finansów, rachunkowości, zarządzania gospodarczą zasobami ludzkimi 7 24,1% Ogółem 29 otrzymanie wsparcia finansowego (do wysokości 40 tys. PLN) na załoŝenie i prowadzenie działalności gospodarczej 4 100,0% szkolenie umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia własnej firmy bądź Osoby planujące załoŝyć i prowadzić własną działalność gospodarczą spółdzielni socjalnej 2 50,0% otrzymanie finansowego wsparcia pomostowego w okresie do 6 (lub do 12) miesięcy od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej, wypłacane miesięcznie wyłącznie dla osób, które rozpoczęły działalność w ramach danego projektu 2 50,0% szkolenie/doradztwo umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności w sektorze ekonomii społecznej 2 50,0% Ogółem 4 ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 61

63 Pracownicy jednostki naukowej (uczelni, instytutu), doktoranci, absolwenci z Ŝadnych, nie mam takiej potrzeby 4 57,1% staŝ/szkolenie praktyczne dla pracowników naukowych jednostek naukowych w przedsiębiorstwach 1 14,3% szkolenie/doradztwo dla pracowników uczelni, doktorantów, studentów i absolwentów uczelni zamierzających rozpocząć własną działalność gospodarczą typu spin off lub spin out 1 14,3% stypendia naukowe i wsparcie towarzyszące (np. szkolenia z zakresu komercjalizacji wiedzy) dla doktorantów kształcących się na kierunkach uznanych za szczególnie istotne z punktu widzenia rozwoju województwa (określonych w Regionalnej Strategii Innowacji) 1 14,3% Ogółem 7 studia podyplomowe dla nauczycieli i pracowników szkół i placówek oświatowych 4 36,4% przekwalifikowanie nauczycieli szkolnych w związku ze Nauczyciele lub pracownicy szkół/placówek oświatowych zmieniającą się sytuacją demograficzną (niŝ szkolny) w kierunku kształcenia ustawicznego (osób dorosłych) 3 27,3% z Ŝadnych, nie mam takiej potrzeby 3 27,3% kursy kwalifikacyjne i doskonalące podwyŝszające kwalifikacje nauczycieli i pracowników szkół i placówek oświatowych 2 18,2% studia wyŝsze dla nauczycieli 2 18,2% kursy doskonalące dla nauczycieli i pracowników administracji oświatowej w zakresie organizacji, zarządzania, finansowania oraz monitoringu działalności oświatowej 1 9,1% Ogółem 11 Źródło: badanie CATI nr 1 Wykres nr 37. Co naleŝałoby zrobić aby zwiększyć zainteresowanie osób pracujących formami wsparcia finansowanymi z POKL skierowanymi /przeznaczonymi dla nich? wskazania* pracujących uczestników projektów realizowanych w ramach POKL (N=101;w%) zwiększyć ilość informacji w mediach (telewizja, prasa, radio) 60,4 organizować akcje promocyjne, happeningi, spotkania informacyjne dla tych osób 60,4 zachęcać pracodawców do korzystania z moŝliwości otrzymania wsparcia 59,4 zmienić/ułatwić procedury związane z otrzymaniem wsparcia 50,5 pomagać pracodawcom w aplikowaniu o środki unijne 46,5 *zaprezentowano wyniki bez pojedynczych wskazań Źródło: badanie CATI nr Zdaniem pracujących, aby zwiększyć ich zainteresowanie formami wsparcia finansowanymi z PO KL i skierowanymi bezpośrednio do nich naleŝałoby przede wszystkim zwiększyć ilość informacji w mediach o moŝliwościach skorzystania z tego rodzaju pomocy (60,4% wskazań). Poza tym naleŝałoby organizować akcje promocyjne, happeningi, spotkania, na których informowano by potencjalnych uczestników o formach wsparcia skierowanych do nich. TakŜe zachęcanie pracodawców do korzystania z moŝliwości otrzymania wsparcia wpłynęłoby na zwiększenie zainteresowania ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 62

64 pracujących oferowanymi formami pomocy. Zmiana/ułatwienie procedur związanych z otrzymaniem wsparcia oraz udzielanie pomocy pracodawcom w aplikowaniu o środki unijne równieŝ mogłoby skutkować w przyszłości zwiększeniem zainteresowania pracowników udziałem w formach wsparcia skierowanych do nich Poziom zainteresowania osób bezrobotnych uczestniczących w projektach finansowanych z funduszy strukturalnych formami wsparcia oferowanymi w ramach komponentu regionalnego PO KL Badane osoby bezrobotne, które dotychczas brały udział w projektach finansowanych w ramach PO KL zapytano o najbardziej i najmniej przydatne formy wsparcia z punktu widzenia ich potrzeb. I tak dla bezrobotnych najbardziej przydatnymi formami wsparcia są kursy języka obcego (37,5%) oraz szkolenia zawodowe (31,9%). Poza tym dość przydatne są takŝe szkolenia/kursy komputerowe (26,4%) oraz dofinansowanie studiów (25,0%). Ponadto niektórzy, jako najbardziej przydatne uznali formy wsparcia związane z otrzymaniem pracy w postaci subsydiowanego zatrudnienia (20,8%) czy odbycia staŝu/praktyki zawodowej (16,7%). Wykres nr 38. Które formy wsparcia oferowane w ramach projektów finansowanych z POKL, są najbardziej przydatne z punktu widzenia Pana/i potrzeb? wskazania* bezrobotnych uczestników projektów realizowanych w ramach POKL (N=72;w%) kurs języka obcego 37,5 szkolenie zawodowe 31,9 szkolenie/kurs komputerowy dofinansowanie studiów 26,4 25,0 subsydiowane zatrudnienie 20,8 staŝ/praktyki zawodowe szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy doradztwo/poradnictwo zawodowe przygotowanie zawodowe w miejscu pracy 16,7 15,3 13,9 12,5 pośrednictwo pracy 8,3 wsparcie (poradnictwo) psychologiczne 5, *zaprezentowano wskazania pow. 5% Źródło: badanie CATI nr 1 Zdaniem bezrobotnych najmniej przydatną formą wsparcia oferowaną w ramach projektów finansowanych z PO KL, z punktu widzenia ich potrzeb, jest otrzymanie stypendium naukowego (29,2% wskazań). Poza tym równie niską przydatnością wśród bezrobotnych cieszy się wsparcie (poradnictwo) psychologiczne (19,4%) czy dofinansowanie studiów (19,4%). Wśród pozostałych najmniej przydatnych form wsparcia bezrobotni najczęściej wskazywali: szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy (12,5%), szkolenie/kurs komputerowy (12,5%), pośrednictwo pracy (9,7%) czy subsydiowane zatrudnienie (9,7%). Bezrobotni chcieliby przede wszystkim skorzystać w najbliŝszym czasie z form wsparcia najbardziej przydatnych ich zdaniem tzn. szkolenia zawodowego (27,8%), kursu języka ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 63

65 obcego (26,4%) oraz szkolenia/kursu komputerowego (22,2%). Poza tym osoby pozostające bez pracy zainteresowane są takŝe moŝliwością skorzystania z dofinansowania studiów (18,1%) czy podjęciem pracy w ramach subsydiowanego zatrudnienia (13,9%), tj. prace interwencyjne/roboty publiczne. Pozostałe formy wsparcia cieszą się mniejszym zainteresowaniem wśród bezrobotnych. Wykres nr 39. Które formy wsparcia oferowane w ramach projektów finansowanych z POKL, są najmniej przydatne z punktu widzenia Pana/i potrzeb? wskazania* bezrobotnych uczestników projektów realizowanych w ramach POKL (N=72;w%) otrzymanie stypendium naukowego 29,2 wsparcie (poradnictwo) psychologiczne dofinansowanie studiów 19,4 19,4 szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy szkolenie/kurs komputerowy Ŝadne pośrednictwo pracy subsydiowane zatrudnienie 12,5 12,5 11,1 9,7 9,7 kurs języka obcego doradztwo/poradnictwo zawodowe wsparcie/pomoc pracownika socjalnego uczestnictwo w zajęciach reintegracji zawodowej 6,9 6,9 6,9 5,6 *zaprezentowano wskazania pow. 5% Źródło: badanie CATI nr 1 Wykres nr Z których form wsparcia oferowanych w ramach projektów finansowanych z POKL chciałby/aby Pan/i skorzystać w najbliŝszym czasie? wskazania bezrobotnych uczestników projektów realizowany w ramach POKL (N=72;w%) szkolenie zawodowe kurs języka obcego 27,8 26,4 szkolenie/kurs komputerowy 22,2 dofinansowanie studiów 18,1 subsydiowane zatrudnienie 13,9 szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy pośrednictwo pracy staŝ/praktyki zawodowe przygotowanie zawodowe w miejscu pracy 11,1 11,1 11,1 9,7 doradztwo/poradnictwo zawodowe z Ŝadnych, nie mam takiej potrzeby 5,6 6, *zaprezentowano wskazania pow. 5% Źródło: badanie CATI nr 1 ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 64

66 Zainteresowanie bezrobotnych pozostałymi formami wsparcia jest zróŝnicowane i uzaleŝnione od rodzaju oferowanej pomocy. Połowa (48,6%) bezrobotnych podjęłaby się pracy oddalonej od miejsca zamieszkania, gdyby otrzymała dofinansowanie do przejazdu z miejsca zamieszkania do miejsca pracy. Jedynie co trzeci bezrobotny (29,6%) zadeklarował, iŝ byłby w stanie czasowo przeprowadzić się do miejsca pracy, gdyby otrzymał zwrot kosztów zakwaterowania. Jeśli chodzi o subsydiowane zatrudnienie, to opinie na ten temat są podzielone, połowa bezrobotnych (52,8%) byłaby zainteresowana skorzystaniem z tego rodzaju pomocy. Natomiast druga połowa, tj. 47,2%, nie wyraŝa chęci uczestnictwa w tej formie wsparcia. Większość badanych bezrobotnych (61,1%) nie jest zainteresowana udziałem w zajęciach reintegracji zawodowej. Niektórzy (38,9%) wyraŝają chęć skorzystania z tej formy wsparcia. Prawie połowa bezrobotnych (45,8%) zamierza podnosić swoje kwalifikacje i wykształcenie poprzez dokształcanie w formach szkolnych. Natomiast nieliczni (16,7%) planują, w ciągu najbliŝszego roku, załoŝyć i prowadzić własną działalność gospodarczą. Szczegóły prezentuje kolejna tabela. Tabela nr 19. Zainteresowanie bezrobotnych uczestników projektów realizowanych w ramach PO KL poszczególnymi formami wsparcia Wyszczególnienie Liczebność w % Tak 35 48,6% Czy podjąłby/podjęłaby się Pan/i pracy oddalonej od Nie 14 19,4% Pana/i miejsca zamieszkania, gdyby otrzymał/a Pan/i dofinansowanie do przejazdu z miejsca zamieszkania do To zaleŝy, jak daleko miejsca pracy? musiałbym/musiałabym dojeŝdŝać 23 31,9% Ogółem 72 Czy byłby/łaby Pan/i w stanie czasowo przeprowadzić Tak 21 29,2% się do miejsca pracy gdyby otrzymał Pan zwrot kosztów Nie 38 52,8% zakwaterowania? Trudno powiedzieć 13 18,1% Ogółem 72 Czy byłby/łaby Pan/i zainteresowany/a podjęciem pracy Tak 38 52,8% w ramach subsydiowanego zatrudnienia, są to między Nie innymi prace interwencyjne i roboty publiczne? 34 47,2% Ogółem 72 Czy byłby/aby Pan/i zainteresowana udziałem w zajęciach reintegracji zawodowej, czyli formie wsparcia, dzięki której osoby bezrobotne/wykluczone społecznie mają szansę na powrót na rynek pracy poprzez wykonywanie zadań zawodowych na stanowisku pracy? Tak Nie ,9% 61,1% Ogółem 72 Czy zamierza Pan/i podnosić swoje kwalifikacje i wykształcenie poprzez dokształcanie w formach szkolnych (tzn. naukę w szkole dla dorosłych, placówce kształcenia ustawicznego, praktycznego)? Tak Nie ,8% 54,2% Ogółem 72 Czy planuje Pan/i w najbliŝszym czasie (w ciągu roku) Tak 12 16,7% załoŝyć i prowadzić własną działalność gospodarczą? Nie 60 83,3% Ogółem 72 Źródło: badanie CATI nr 1 Osoby bezrobotne zamierzające się dokształcać zainteresowane są zarówno skorzystaniem z doradztwa zawodowego w zakresie wyboru i formy kształcenia (18 z 33 osób), jak i otrzymaniem wsparcia/pomocy dla osób, które z własnej inicjatywy przystępują do egzaminu zewnętrznego i potwierdzenia posiadanych kwalifikacji (14 z 33 osób). Natomiast bezrobotni planujący załoŝyć własną firmę chcieliby przede wszystkim skorzystać ze wsparcia finansowego na załoŝenie i prowadzenie działalności gospodarczej (9 z 12 osób). Nieliczni są zainteresowani doradztwem/szkoleniami umoŝliwiającymi uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia firmy. ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 65

67 Tabela nr 20. Zainteresowanie grup docelowych wybranymi formami wsparcia Grupa docelowa Forma wsparcia Liczebność w % Osoby zamierzające podnosić swoje doradztwo zawodowe w zakresie wyboru kierunku i formy kształcenia formalnego 18 54,5% kwalifikacje i wykształcenie poprzez dokształcanie w wsparcie/pomoc dla osoby, która z własnej inicjatywy przystępuje do egzaminu zewnętrznego i potwierdzenia posiadanych kwalifikacji 14 42,4% formach szkolnych z Ŝadnych, nie mam takiej potrzeby 8 24,2% Ogółem 33 otrzymanie wsparcia finansowego (do wysokości 40 tys. PLN) na załoŝenie i prowadzenie działalności gospodarczej 9 75,0% szkolenie umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia własnej firmy bądź spółdzielni socjalnej 4 33,3% Osoby planujące załoŝyć i prowadzić własną działalność gospodarczą doradztwo (indywidualne/grupowe) oraz szkolenia umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej 4 33,3% otrzymanie finansowego wsparcia pomostowego w okresie do 6 (lub do 12) miesięcy od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej, wypłacane miesięcznie wyłącznie dla osób, które rozpoczęły działalność w ramach danego projektu 3 25,0% szkolenie/doradztwo umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności w sektorze ekonomii społecznej 2 16,7% z Ŝadnych, nie mam takiej potrzeby 1 8,3% Ogółem 12 Źródło: badanie CATI nr 1 Bezrobotnych zapytano o to, w jaki sposób dotychczas poszukiwali pracy. Większość badanych szukając pracy korzystała z usług urzędu pracy (77,8%) oraz uruchamiała kontakty z rodziną/znajomymi (76,4%). Ponad połowa korzystała z ogłoszeń prasowych (65,3%) i Internetu przeglądając ogłoszenia zamieszczone na internetowych portalach związanych z pracą (56,9%) czy teŝ przeglądając dział praca na stronach internetowych konkretnych firm (55,6%). Niektórzy bezrobotni w celu znalezienia zatrudnienia odwiedzali bezpośrednio potencjalnych pracodawców (47,2%). Wykres nr 41. W jaki sposób dotychczas poszukiwał/a Pan/i pracy? wskazania* bezrobotnych uczestników projektów realizowanych w ramach POKL (N=72;w%) korzystałem/am z usług urzędu pracy 77,8 poprzez rodzinę/znajomych 76,4 korzystałem/am z ogłoszeń prasowych korzystałem/am z ogłoszeń zamieszczonych w internetowych portalach związanych z pracą przeglądałem/am działy praca na stronach internetowych konkretnych firm 56,9 55,6 65,3 odwiedzałem/am bezpośrednio potencjalnych pracodawców 47,2 korzystałem/am z ogłoszeń na mieście (słupy, płoty) korzystałem/am z ogłoszeń w innych mediach (np. telegazeta) 25,0 23,6 uczestniczyłem/am w giełdach, targach pracy korzystałem/am z usług komercyjnych biur/agencji pracy 8,3 5,6 *zaprezentowano wskazania pow. 5% Źródło: badanie CATI nr ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 66

68 Osoby pozostające bez zatrudnienia zapytano takŝe o to, co ich zdaniem naleŝałoby zrobić, aby zwiększyć zainteresowanie osób bezrobotnych formami wsparcia finansowanymi z PO KL i skierowanymi bezpośrednio do nich. Ze wskazań badanych wynika, iŝ występuje brak informacji o tego rodzaju formach pomocy. NaleŜałoby zwiększyć ilość informacji, na przykład poprzez organizowanie akcji promocyjnych, happeningów, spotkań, na których informowano by osoby zainteresowane o moŝliwości skorzystania z form wsparcia skierowanych do nich. Poza tym dystrybucja broszur/ulotek z informacją o formach wsparcia i placówkach świadczących taką pomoc wśród osób bezrobotnych mogłaby przyczynić się do zwiększenia zainteresowania tego rodzaju pomocą. Istotną rolę w zwiększeniu popularności form wsparcia oferowanych w ramach PO KL wśród bezrobotnych odgrywają takŝe instytucje pomocy społecznej i rynku pracy, do których zgłaszają się te osoby. Zatem naleŝałoby udostępniać więcej informacji w tych placówkach tak, aby zainteresować grupy docelowe poszczególnymi formami wsparcia. Wykres nr 42. Co naleŝałoby zrobić aby zwiększyć zainteresowanie osób bezrobotnych formami wsparcia finansowanymi z POKL skierowanymi/przeznaczonymi dla nich? wskazania bezrobotnych uczestników projektów realizowanych w ramach POKL (N=72;w%) zwiększyć ilość informacji w mediach (telewizja, prasa, radio) 73,6 organizować akcje promocyjne, happeningi, spotkania informacyjne dla tych osób 73,6 udostępnianie broszur/ulotek informujących o formach wsparcia, zawierających adresy placówek w których osoby zainteresowane mogą uzyskać pomoc 65,3 zmienić/ułatwić procedury związane z otrzymaniem wsparcia 63,9 udostępniać więcej informacji w ośrodkach pomocy społecznej (MOPS, GOPS), powiatowych urzędach pracy 63, Źródło: badanie CATI nr 1 ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 67

69 3. PERSPEKTYWA WNIOSKODAWCY 3.1. Określenie poziomu zapotrzebowania grup docelowych określonymi formami wsparcia w ramach komponentu regionalnego PO KL Respondenci, którzy wzięli udział w badaniu IDI zostali, w pierwszej kolejności, poproszeni o ocenę przydatności realizowanych form wsparcia w ramach komponentu regionalnego PO KL. Projektodawcy i potencjalni projektodawcy mówili o formach wsparcia, które realizują lub chcieliby realizować w formie zgłaszanych przez nich projektów. Formy te róŝniły się przede wszystkim ze względu na rodzaj organizacji, instytucji, jaką reprezentował respondent. Wśród pomysłów pojawiały się przede wszystkim takie, jak: programy edukacyjne dla dzieci i młodzieŝy szkolnej, programy dokształcające dla osób bezrobotnych, dla kobiet po 45 roku Ŝycia, programy dokształcające dla osób pracujących zmiana kwalifikacji bądź pogłębienie juŝ posiadanych w pewnej dziedzinie, programy integracyjne dla osób niepełnosprawnych, programy dla osób zagroŝonych wykluczeniem społecznym, programy pomocowe dla rodzin zagroŝonych alkoholizmem, narkomanią, programy mające na celu wyrównywanie szans i poziomu Ŝycia mieszkańców województwa lubuskiego. Badani po przedstawieniu form wsparcia, które realizują bądź chcieliby realizować próbowali ocenić ich przydatność. Zarówno projektodawcy, jak i potencjalni projektodawcy uznali wybrane przez siebie formy wsparcia w ramach Priorytetów VI-IX za przydatne oraz uŝyteczne dla potencjalnych grup docelowych. Większość badanych nie przeprowadziła Ŝadnych badań mających na celu określenie przydatności i uŝyteczności oferowanych form wsparcia dla grup docelowych. Przedstawiciel potencjalnych projektodawców mówiąc o przydatności swojego projektu dla potencjalnej grupy docelowej stwierdza: Szczerze mówiąc taka analiza nie została przeprowadzona, ale myślę, Ŝe edukacja tu cieszy się bardzo duŝym zainteresowaniem. Takie pomiary posiadają osoby z doświadczeniem w realizacji projektów w przeszłości i pochodzą one z ewaluacji z poprzednio prowadzonych przez nich działań. O decyzji zorganizowania pewnych kursów czy teŝ innych form wsparcia przesądzała przede wszystkim specyfika instytucji, jakie reprezentują badani to głównie obserwacja oraz praca z pewnymi grupami społecznymi jest podstawowym źródłem wiedzy dla wnioskodawców i zazwyczaj aplikują oni o takie formy wsparcia, na jakie nie ma środków w ramach statutowej działalności instytucji, jakie reprezentują. Jeden z przedstawicieli beneficjentów stwierdza: Ja mogę się wypowiadać tylko na temat projektów na temat dzieci przedszkolnych, poniewaŝ my tutaj (...) chyba jako pierwsze przedszkole dostaliśmy dofinansowanie na taki projekt. Wiem, Ŝe za nami poszły kolejne przedszkola składając wnioski i mniej więcej krąŝyły one wokół tego tematu wsparcia, wspomagania, czyli terapia logopedyczna, psychologiczna. Wiem, Ŝe to jest konieczne, Ŝe dziewczyny ubiegają się o środki i Ŝe to jest adekwatne rzeczywiście do potrzeb, Ŝe bardzo jest potrzebne. Szkoda, Ŝe tego nie ma, Ŝe my nie mamy jako jednostki jako przedszkola pieniędzy na to Ŝeby na stałe zatrudnić w przedszkolach logopedów, pedagogów specjalnych, terapeutów czy osób do gimnastyki korekcyjnej. Dlatego jeŝeli są, a wiem, Ŝe są składane wnioski i realizowane projekty, które umoŝliwiają zatrudnienie tych specjalistów wsparcie dzieci to jest adekwatne do potrzeb jak najbardziej. Uznawali oni jednak, iŝ ww. programy, zwłaszcza te dotyczące kształcenia dzieci, młodzieŝy, jak i dorosłych, jak równieŝ programy dotyczące wyrównywania szans pomiędzy mieszkańcami wsi i miast oraz programy przeciwdziałające wykluczeniu społecznemu cieszą się duŝym zainteresowaniem. Badani uznali, iŝ potrzeba takich form wsparcia nadal jest niezaspokojona. Jeden z reprezentantów beneficjentów zauwaŝa: Np. zawód informator turystyczny, gdzie ilość miejsc jest ograniczona, bo szkolenie jest kierowane ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 68

70 do 30 osób chętnych było 60, czyli widać, Ŝe zapotrzebowanie na tego typu szkolenia jest bardzo duŝe. Kolejny podkreśla: Jest bardzo duŝe zainteresowanie projektami edukacyjnymi czy na rzecz wykluczenia społecznego. (...) Sądzę, Ŝe projekty edukacyjne są bardzo waŝne, waŝne są wszystkie te programy na rzecz aktywizacji osób niepełnosprawnych, z trudnych środowisk. Generalnie aktywizowanie środowisk wiejskich jest potrzebne, natomiast nie ma środków na to. Gdzieś tam jest potrzeba, ale środki się kończą i kto się nie załapie w pierwszym terminie ten moŝe się juŝ nie załapać. Projektodawcy, którzy posiadają juŝ doświadczenie związane z prowadzeniem podobnych projektów powoływali się na opinie uczestników, dla których te programy okazywały się uŝyteczne oraz aktywizowały i mobilizowały do innych działań, jak np. programy dokształcające osoby powyŝej 50 roku Ŝycia oraz aktywizujące osoby długotrwale bezrobotne. Przedstawiciel beneficjentów, tak oceniał przydatność swojego projektu: Całkiem nieźle, szczególnie jak moŝemy patrzeć z perspektywy projektu, który ostatnio nam się zakończył, czyli projektu dla osób powyŝej 50 roku Ŝycia, w którym uczono się języka angielskiego i odbywały się szkolenia komputerowe te osoby bardzo chwaliły sobie przydatność takich szkoleń. Kolejny argumentował: Przydatność?! Moim zdaniem to jest dobry pomysł, Ŝe takie środki są, Ŝe tych ludzi moŝna wyciągnąć z tego środowiska, Ŝeby oni mogli się czegoś nauczyć, no bo to są osoby z rodzin przewaŝnie z wykluczeniem społecznym. Dzięki takim pozytywnym sygnałom projektodawcy, którzy realizowali juŝ projekty decydują się na aplikowanie o kolejne. Formy wsparcia oferowane w ramach Priorytetów VI IX są, zdaniem respondentów, przydatne oraz uŝyteczne dla potencjalnych grup docelowych. Programy adresowane do grup takich, jak: dzieci i młodzieŝ szkolna, osoby po 50 roku Ŝycia, osoby pracujące, chcące podnieść swoje kwalifikacje czy teŝ osoby zagroŝone wykluczeniem społecznym, nadal cieszą się duŝą popularnością i są pozytywnie oceniane przez ostatecznych uczestników projektów. Warto nadal realizować formy wsparcia wpisujące się w Priorytety VI-IX, a nawet przeznaczać na nie większe środki, gdyŝ badani wskazywali na fakt niezaspokojenia wszystkich potrzeb z powodu zbyt małej alokacji środków finansowych w tych priorytetach. RównieŜ zdaniem 4 przedstawicieli projektodawców, którzy nie otrzymali wsparcia w ramach działań/poddziałań cieszących się mały zainteresowaniem (mała ilość złoŝonych wniosków) proponowane przez nich projekty są bardzo adekwatne do zapotrzebowania grup docelowych, ponadto są bardzo potrzebne z punktu widzenia rozwoju zasobów ludzkich. Projekty, o których mówili respondenci dotyczyły: kształcenia w szkołach policealnych dla osób, które nie mają wystarczających środków, by podjąć naukę w szkołach prywatnych, szkoleń dla osób pracujących, szkoleń dla osób bezrobotnych i wykluczonych społecznie. Potencjalni beneficjenci mówili o pomysłach na formy wsparcia, które powinny być realizowane w regionie. Wskazywali w większości na formy, które obecnie juŝ funkcjonują. Pojawiały się następujące propozycje: programy z zakresu integracji społecznej, programy mające na celu przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu - przede wszystkim dostęp do specjalistów róŝnego rodzaju, programy edukacyjne dla dzieci, młodzieŝy i dorosłych, programy dokształcające dla osób pracujących, programy mające na celu wyrównywanie szans pomiędzy młodzieŝą wiejską a miejską. Respondenci bardzo dobrze oceniają obecnie oferowane formy wsparcia w ramach Priorytetów VI IX. W przyszłości chcieliby realizować formy wsparcia, które mieszczą się w obecnie realizowanym obszarze działań. Warto w dalszym ciągu przeznaczać środki na działania z zakresu integracji społecznej, przeciwdziałaniu wykluczeniu społecznemu, edukacji dzieci, młodzieŝy i dorosłych, wyrównywaniu szans. Przedstawiciel beneficjentów stwierdza: Myślę, Ŝe rzeczywiście jest to moŝliwość, ten Kapitał Ludzki, na zrealizowanie wielkich potrzeb, które są w oświacie, a które z braku ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 69

71 funduszy nie są zaspokajane. TakŜe to nie jest tak, Ŝe wyciągają ludzie rękę, a nie jest to potrzebne bardzo i dobrze, Ŝe jest taka moŝliwość właśnie gdzieś tam. Zaś przedstawiciel potencjalnych beneficjentów zauwaŝa: (...) wydaje mi się i wiem, Ŝe duŝo projektów takich zrealizowanych, Ŝe jakby to wsparcie dla osób, które pozostają bez pracy wiem Ŝe mamy teraz kryzys i duŝo osób o tym mówi i firmy borykają się z problemami kadrowymi tak, w jaki sposób utrzymać pracowników, redukować koszty, bardzo często jednak decydują się na to, Ŝeby zredukować liczbę zatrudnionych osób. To są osoby, które często zostają bez pomocy, nie potrafią się same przekwalifikować zawodowo i ja uwaŝam, Ŝe to jest tutaj tak sfera potrzebna tutaj u nas. Badani w większości nie potrafili odnieść się do ogólnej sytuacji dotyczącej adekwatności projektów realizowanych w regionie względem potrzeb grup docelowych. Starali się wypowiadać jedynie o typach projektów, które sami realizują. I tu niemal wszyscy uznawali, iŝ odpowiadają one potrzebom grup docelowych, do których są kierowane. Przedstawiciel projektodawców stwierdza: Jeśli chodzi o wszystkie projekty, to nie mam takiej teŝ znajomości o wszystkich projektach, które są realizowane, ale z tych, co się orientuję, to jak najbardziej odpowiadają potrzebom zainteresowanych. Badani byli skłonni uwaŝać raczej, iŝ projektów jest ciągle zbyt mało. śaden z ankietowanych potencjalnych beneficjentów nie przyznał, iŝ istnieją typy projektów, których liczba przewyŝsza zapotrzebowanie w regionie. Jeden z beneficjentów zgłosił propozycję modyfikacji zasad, które wyznaczają, do kogo adresowany jest projekt. Uznał, iŝ warto byłoby zorganizować takie formy wsparcia, na których mogłyby się spotkać takie grupy, jak: pracujący i bezrobotni, kobiety, które wróciły do pracy po urlopie wychowawczym z tymi, które dopiero się do tego przygotowują. Respondent zwraca uwagę na izolowanie tych grup w ramach poszczególnych form wsparcia, podczas gdy takie spotkania mogłyby być budujące dla obu stron. Kolejny respondent zwraca uwagę na czasem nieuzasadnione bariery w dostępie do pewnych form wsparcia, takie jak np. wiek w przypadku programów dotyczących integracji społecznej inny projekt dla kaŝdej z grup wiekowych dzieci i młodzieŝy szkolnej, podczas gdy nie kaŝda inicjatywa wymaga takich obostrzeń. Znalazł się jednak takŝe głos krytyki jeden z beneficjentów uznał, iŝ jest zbyt duŝo projektów dla bezrobotnych w ogóle, a nie do pewnych ich grup. Jego zdaniem nie wszyscy bezrobotni chcą się kształcić. Zbyt wiele jest projektów ogólnie podchodzących do tej kwestii. Jego zdaniem, warto inwestować w mniejszą grupę osób, ale takich, u których odniesie to pozytywny efekt. Jednym z elementów sukcesu jest, po prostu, chęć zmiany swojej sytuacji. Respondent stwierdza: Troszeczkę mi się nie podoba, ale tu nasze województwo nic z tym nie zrobi, poniewaŝ jasno są określone zasady, czyli dany projekt jest skierowany do osób bezrobotnych, bądź dla osób pracujących, tylko i wyłącznie. Nie ma takich form, które by pozwoliły np. spotkać się osobom bezrobotnym z osobami pracującymi, takiego jakby to nazwać... wtedy ta wymiana doświadczeń osób pracujących i tych długotrwale bezrobotnych, mogłaby się okazać znacznie bardziej skuteczna niŝ tak jak się troszeczkę izoluje. Bo albo się spotkania organizuje tylko dla bezrobotnych, albo dla pracujących i brak mi tu tego powiązania jednego z drugim. A np. młode osoby, które są na staŝach są całkowicie wykluczone z sięgania po takie szkolenia. Bo teoretycznie są bezrobotni, ale mają staŝ, więc nie mogą uczestniczyć w szkoleniach dla bezrobotnych, ale z jednej strony wykonują pracę, ale nie są zatrudnieni. Beneficjenci biorący udział w badaniu SSI wskazali, iŝ projekty realizowane w województwie lubuskim w sposób umiarkowany są adekwatne do zapotrzebowania grup docelowych (3 wskazania). Tylko jedna osoba nie potrafiła udzielić jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Większość badanych beneficjentów nie potrafiło ocenić wpływu systemu wyboru projektów funkcjonującego w województwie lubuskim na poziom zainteresowania grup docelowych. Pojawiały się jednak głosy, iŝ ten system ma negatywny wpływ na zainteresowanie samym aplikowaniem o środki. Jeden z respondentów zauwaŝa: Zdecydowanie tak, poniewaŝ ten system wyboru projektów, który jest w woj. lubuskim funkcjonuje odgórnie z racji tego, Ŝe te projekty są do tej pory wybierane bardzo długo i procedura oceny wniosków trwała czasem do pół roku, tak, jak w naszym wypadku ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 70

72 procedura oceny wniosków o płatność teŝ bardzo długo trwała i jak gdyby utrudnieniem w kontaktach z instytucją pośredniczącą sprawiały, Ŝe ludzie często rezygnowali z podpisywania umów realizacji projektów, itd. Respondenci mieli równieŝ trudności z przedstawieniem pomysłów na projekty, które nie są realizowane w regionie, lecz mają swoje uzasadnienie z punktu widzenia rozwoju zasobów ludzkich województwa lubuskiego. Większość potencjalnych beneficjentów nie potrafiła wskazać takich niezagospodarowanych obszarów. Jeden z badanych z grupy potencjalnych wnioskodawców uznał, iŝ problem wszelkiego rodzaju uzaleŝnień nadal jest polem, na którym moŝna wiele zdziałać, brakuje jednak odpowiednich programów, które podjęłyby walkę z tym problemem. TakŜe beneficjentom realizującym juŝ projekty trudno było wskazać działania, których obecnie się nie podejmuje, a które warto byłoby realizować. Najczęściej stwierdzali oni, iŝ nie mają tak szerokiej perspektywy oraz nie mają wystarczającej wiedzy w tej materii. Wskazywali oni raczej na obszary, które obecnie są realizowane, lecz w zbyt ograniczonym zakresie zbyt mało przeznaczonych środków. Zdaniem jednego z beneficjentów takimi niedostatecznie dofinansowanymi obszarami są: aktywizacja środowisk wiejskich; projekty edukacyjne, zwłaszcza te dotyczące równości szans, aktywizacja osób niepełnosprawnych. Inny badany wskazywał na specyficzne programy dotyczące kształcenia w określonym kierunku na takich szkoleniach liczba miejsc jest stanowczo za mała w stosunku do ilości zainteresowanych. Jeden z respondentów postawił takŝe problem małej ilości działań rozwijających, tzw. kompetencje miękkie, takie jak zdolności komunikacyjne, umiejętność radzenia sobie ze stresem. Podczas wywiadów częściowo-ustrukturyzowanych (SSI) respondenci takŝe mieli pewne trudności ze wskazaniem form wsparcia najbardziej potrzebnym grupom docelowym. Wskazywali na konieczność realizacji projektów związanych z przedsiębiorczością najlepszą inwestycją w walce z bezrobociem jest dawanie zatrudnienia i samozatrudnienia, bardzo wiele robi się poprzez własną przedsiębiorczość. Ponadto badani wskazywali na konieczność realizacji projektów związanych ze staŝami zawodowymi, pracami interwencyjnymi, dofinansowaniem do studiów, szkoleniami specjalistycznymi, wsparciem szkół, przedszkoli i bibliotek, pomocą dla osób starszych z terenów wiejskich, szkoleni z zakresu komunikacji, asertywności. Beneficjenci wymieniali następujące sposoby zachęcenia potencjalnych projektodawców i grup docelowych do aplikowania oraz uczestniczenia w oferowanych formach wsparcia: informacja dla potencjalnych grup docelowych, jakie są warunki uczestnictwa w projekcie, informacja dla potencjalnych beneficjentów, jakie muszą spełnić warunki, aby aplikować i realizować projekt, pokazanie potencjalnym beneficjentom projektów, które udało się pozytywnie przeprowadzić, spotkania doświadczonych projektodawców z potencjalnymi, sprawniejsza ocena wniosków aplikacyjnych oraz płatniczych. Potencjalni projektodawcy wskazywali na bardzo podobne sposoby zachęcania wnioskodawców i grup docelowych do aplikowania i uczestniczenia w realizowanych projektach. W wypowiedziach przedstawicieli projektodawców często pojawiał się jednak postulat uproszczenia sposobu aplikowania oraz szkoleń, na których mogliby posiąść takie umiejętności. Respondenci wskazywali na trudności z uzyskaniem środków sam pomysł jest tu niewystarczający brakuje im kompetencji merytorycznych w zakresie pisania wniosków aplikacyjnych. Potencjalni projektodawcy zgłaszali, zatem następujące pomysły: spotkania instytucji, organizacji działających w obrębie tej samej dziedziny i umoŝliwienie wymiany doświadczeń oraz moŝliwości pisania wniosków w partnerstwie, ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 71

73 efektywniejsza współpraca organizacji pozarządowych, stowarzyszeń z samorządami lokalnymi, szkolenia z zakresu pisania wniosków aplikacyjnych, reklama i promocja oferowanych form wsparcia, złagodzenie wymogów formalnych. Zdaniem projektodawców i potencjalnych projektodawców dobrymi sposobami zachęcenia do aplikowania o środki oraz uczestniczenia w oferowanych formach wsparcia są: szkolenia, konsultacje, promowanie podejmowanych działań oraz informowanie o nich, złagodzenie wymogów formalnych, ograniczenie biurokratycznych procedur. Warto zatem zadbać o poprawienie jakości współpracy pomiędzy instytucjami zaangaŝowanymi w proces wdraŝania komponentu regionalnego PO KL w województwie lubuskim a wnioskodawcami i potencjalnymi wnioskodawcami. Projektodawcy i potencjalni projektodawcy zostali poproszeni o przedstawienie barier, o ile takie istnieją, w dostępie określonych grup potencjalnych uczestników projektów, np. ze względu na miejsce zamieszkania (miasto, wieś, określone powiaty), płeć, stan rodziny (np. matki samotnie wychowujące dzieci), wiek. Większość potencjalnych beneficjantów stwierdziła, iŝ projekty, jakie chcieliby realizować kierują do z góry określonych grup i w samym pomyśle starają się juŝ przeciwdziałać barierom, które mogłyby wystąpić, np. poprzez zapewnienie dojazdu dzieciom, zwrot kosztów transportu, ograniczenie obszaru projektu: (...) myślę, Ŝe w tej chwili w tych wszystkich projektach duŝy nacisk był na to, Ŝeby nawet moŝna było zwracać koszty podróŝy, opiekunki do dzieci. TakŜe myślę, Ŝe pod tym względem to są projekty bardzo dobre. Z drugiej strony wnioskodawcy, którzy realizują projekty wskazywali, iŝ te bariery, którym starali się przeciwdziałać nadal występują podczas realizacji. Szczególnie zwracano uwagę na projekty adresowane do ludzi mieszkających na wsi, a odbywające się w innej, niŝ miejsce zamieszkania, lokalizacji. Tutaj okazywało się, iŝ w dotarciu na miejsce szkolenia barierą nie jest, przynajmniej w pierwszej kolejności, koszt podróŝy, a sam fakt słabej łączności komunikacyjnej mało połączeń PKS: Bardzo duŝy wpływ mają, bo my mieliśmy trudności z nabyciem tych uczestników do projektów z tego względu, Ŝe obsługujemy wieś i niestety to są mieszkańcy wsi i nie ma dojazdów. U nas na dzień dzisiejszy jest bardzo słaby dojazd do miejscowości, kursują tylko autobusy szkolne, a te z PKS-u bardzo rzadko i wtedy nawet Ŝeby uczestniczyć, w ramach jakiegoś tam szkolenia czy czegokolwiek, jest problem, bo wówczas część osób musiała się posiłkować, Ŝeby ktoś tam z sąsiadów, który ma samochód podwiezie, to są dodatkowe koszty. Projektodawcy i potencjalni projektodawcy ocenili równieŝ czynniki decydujące o wzięciu udziału w projekcie przez potencjalnych uczestników. W tej kwestii wiele zaleŝy od specyfiki projektu, np. projekty edukacyjne dla dzieci i młodzieŝy szkolnej zazwyczaj realizowane są w samych szkołach, w związku z czym nie ma problemu z rekrutacją uczestników. Inaczej sytuacja przedstawia się w przypadku projektów szkoleniowych dla bezrobotnych często naleŝy zadbać o zwrot środków transportu, zorganizować posiłek w ciągu dnia, a przede wszystkich zaoferować program na tyle ciekawy, aby zebrać grupę zainteresowanych. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku programów podnoszących kwalifikacje osób pracujących głównym czynnikiem decydującym o zebraniu grupy staje się zaproponowanie takich treści, które będą dla uczestników interesujące i rozwijające. WaŜnym elementem jest umiejętność promowania podejmowanych działań, zwłaszcza wśród osób, które mogą mieć problem z samodzielnym dotarciem do takich informacji, jak np. mieszkańcy wsi, bezrobotni, osoby wykluczone społecznie. Badani w większości przypadków nie zauwaŝali barier, które mogą ograniczać dostęp do oferowanych działań pewnym grupom ludzi. Jeśli juŝ je wskazywano to wiązały się z organizacyjnymi rozwiązaniami, takimi jak: kwestie dojazdu na miejsce projektu, a co za tym idzie zwrot kosztów podróŝy czy teŝ organizacja transportu dla dzieci. Mówiąc zaś o czynnikach decydujących o uczestnictwie w danej formie wsparcia zwracano uwagę, na to, iŝ projekt musi być przede wszystkim interesujący dla potencjalnych grup. Podkreślano takŝe fakt konieczności zachęcenia potencjalnych uczestników poprzez ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 72

74 zapewnienie im posiłków, dojazdu, itp. W budŝetach wniosków powinno przewidzieć się środki na tego typu organizacyjne aspekty projektu. Projektodawcy, jak i potencjalni projektodawcy, przedstawiali czynniki, mogące zachęcić ich do aplikowania o środki z UE. Obie grupy przedstawiały podobne pomysły. Mówiono zatem o: zminimalizowaniu wymogów formalnych, ograniczeniu biurokratycznych procedur, skróceniu czasu oczekiwania na weryfikację wniosków aplikacyjnych oraz juŝ podczas realizacji projektu - wniosków o płatność, promocji i reklamie podejmowanych działań w ramach PO KL w województwie lubuskim, zwiększeniu moŝliwości współpracy małych stowarzyszeń z samorządami lokalnymi, organizacjami pozarządowymi i pisaniu wniosków w partnerstwie. Badani uznali, iŝ najlepszymi formami zachęcenia do aplikowania o środki z UE jest ograniczenie biurokratycznych procedur związanych z aplikowaniem, realizacją projektów oraz promowanie i informowanie o działaniach oferowanych w ramach PO KL. Instytucje wdraŝające powinny rozwaŝyć fakt uproszczenia procedur oraz zastanowić się nad skutecznymi formami promocji swoich działań. Projektodawcy, jak i potencjalni projektodawcy zostali poproszeni o przedstawienie zaleŝności pomiędzy zapotrzebowaniem potencjalnych grup docelowych i uczestników realizowanych projektów na określone typy wsparcia, a wnioskami wpływającymi w ramach konkursów ogłaszanych w województwie lubuskim. Obie grupy badanych zwracały uwagę na to, iŝ nie mają dostatecznej wiedzy o tym, jakie wnioski wpływają w ramach konkursów poza działaniami, jakie ich interesują. Uznali jednak, iŝ projekty, jakie sami proponują są odpowiedzią na zapotrzebowanie grup, do których są kierowane. Jeden z badanych podkreśla: Ja myślę, Ŝe wnioski są adekwatne do potrzeb i oczekiwań tych grup wsparcia. Ja myślę, Ŝe jednak osoby, które się ubiegają o dofinansowanie i tam zgłaszają te wnioski i opracowują, (...), to są ludzie dobrze i naprawdę dobrze zorientowani w tym, co warto zrobić, jakie jest zapotrzebowanie i myślę, Ŝe jednak te wnioski, które wpływają one są adekwatne do potrzeb. Wynika to z faktu, iŝ zazwyczaj są to inicjatywy podejmowane bezpośrednio w środowisku, w którym beneficjenci i potencjalni beneficjenci pracują. W związku z czym znają bieŝące potrzeby owych grup. Zdarza się, iŝ projektodawcy w przypadku projektów szkoleniowych, przeprowadzają wcześniej ankietę wśród potencjalnych uczestników, dotyczącą zakresu wiedzy, tematyki, jaka miałaby być poruszana na szkoleniach: Badamy za pomocą ankiet oceny klienta. Z tego, co wiem to oceny są bardzo dobre. Realizujemy szereg szkoleń, które są w zasadzie bezpłatne. Jeden z projektodawców stwierdził zaś, iŝ ta zaleŝność jest ściśle powiązana z ilością środków przewidzianych w ramach poszczególnych działań. Jego zdaniem największe zainteresowanie budzą projekty kierowane do osób pracujących, jest ich jednak najmniej ze względu na niewystarczającą pulę środków przeznaczonych na ten cel Wskazanie metod zwiększania zainteresowania grup docelowych formami wsparcia, które nie cieszą się zainteresowaniem, a które mają uzasadnienie ze względu na regionalną politykę rozwoju zasobów ludzkich Drugi blok pytań dotyczył metod zwiększania zainteresowania grup docelowych formami wsparcia, które nie cieszą się zainteresowaniem, a które mają uzasadnienie ze względu na regionalną politykę rozwoju zasobów ludzkich. W pierwszej kolejności respondenci przedstawili bariery, jakie napotykają w swojej organizacji, a które utrudniają im aplikowanie o środki. Badani wskazywali na następujące trudności: ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 73

75 niedostateczne zaplecze finansowe: Ludzi chętnych do pracy i z kwalifikacjami jest, natomiast jest bariera finansowa. Nie moŝna wszystkich zatrudnić. Ja w tej chwili korzystam ze staŝu Urzędu Pracy i chwała Bogu, Ŝe to jest, bo mogę przyjąć dziewczynę, która duŝo umie, ale nie ma praktyki i tę praktykę tutaj nabędzie. braki kadrowe i administracyjne: JeŜeli chodzi o braki kadrowe i administracyjne no to brakuje nam na pewno takiej kadry z zakresu: informatyk, programista takie osoby przydałyby się nam. Jednak nie stać nas na zatrudnienie takich osób. zbyt niskie wynagrodzenie dla kadry zaangaŝowanej w pisanie projektu: Na pewno niskie płace kadr, bo tutaj jeśli chodzi o pracowników socjalnych, bo tutaj w sumie ta praca z tymi ludźmi to powinna być oparta na pracy pracownika socjalnego z rodzinami. I pracownicy socjalni są bardzo nisko wynagradzani. brak odpowiednich pomieszczeń do samej realizacji projektu: Barierami są teŝ pomieszczenia lokalowe, bo w rezultacie, Ŝeby działać, Ŝeby moŝna było wspierać i rozszerzać swoją działalność, to muszą być pomieszczenia. Najczęściej powtarzaną barierą okazały się braki finansowe. Ten element pojawiał się niemal we wszystkich wypowiedziach. Warto byłoby zastanowić się nad większym rozpropagowaniem moŝliwości aplikowania o środki z Unii Europejskiej w partnerstwie z innymi organizacjami, samorządami, itp. Niektórzy badani nie dostrzegali jednak Ŝadnych barier w funkcjonowaniu organizacji, którą reprezentują. Z kolei uczestnicy badania SSI, wskazują na trudności ze zrozumieniem dokumentacji konkursowej, brak doprecyzowanych terminów, definicji, barierę kryterium finansowego oraz trudności w kontaktach z Urzędem Marszałkowskim instytucji/firm znajdujących się poza Zieloną Górą. Potencjalni beneficjenci oceniali równieŝ moŝliwość kontaktu, konsultacji z pracownikami instytucji wdraŝających. Większość badanych korzystała, podczas aplikowania o środki, z pomocy punktu informacyjnego. Te wizyty, w opinii respondentów, były pomocne podczas pisania wniosku: (...) łatwo się z nimi skontaktować, jest droga telefoniczna, droga emaliowa, wręcz sami czasami oddzwaniają (...), Ŝe coś tam poprawić jeszcze trzeba, czy coś tam dosłać. Kontakt jest bardzo dobry. Tak, są bardzo pomocni. JednakŜe jeden z badanych zauwaŝył, iŝ ogromnym rozczarowaniem okazała się późniejsza opinia asesorów oraz nie otrzymanie dofinansowania. Uzasadnienia przyznania małej liczby punktów w danym obszarze zwracały uwagę na inne kwestie treści wniosku, niŝ te poruszane podczas wizyt w punkcie informacyjnym. Większość badanych pozytywnie oceniła kompetencje urzędników, wskazywano jednak na zbyt małą liczbę osób pracujących w departamentach związanych z weryfikacją wniosków: (...) generalnie pracują tam osoby kompetentne. Natomiast jest ogromna rotacja, za mało osób pracuje przy wnioskach. Po pierwsze, dlatego termin weryfikacji wniosków jest bardzo wydłuŝony, a po drugie duŝa rotacja i teŝ przychodzą osoby z zewnątrz, które tak naprawdę nie mają zielonego pojęcia, co weryfikują. Zdarzały się jednak takŝe głosy mówiące, iŝ spotkały się z urzędnikami niekompetentnymi, udzielającymi wręcz nieprawdziwych informacji: Udzielanie niekompetentnych informacji przez telefon, tak, czyli uzyskuję jakąś informację za jakiś czas okazuje się, Ŝe ona była jednak nieprawdziwa albo nie zgadza się z jakimś tam dokumentem strategicznym. Bardzo często jest tak: Proszę poczekać..., Proszę zadzwonić za chwilę.... MoŜe teraz to juŝ troszeczkę inaczej wygląda, ale początki były naprawdę trudne. Biurokracja! Ogromna biurokracja: kropka, przecinki... Zupełnie abstrakcyjne rzeczy, a na pewno tak zniechęcają do realizacji tego typu projektów, Ŝe to się w głowie nie mieści! Te uproszczenia, o których mówiła Pani Minister Rozwoju Regionalnego, w ogóle nie funkcjonują! Mimo tego, większość badanych uznała, iŝ kontakt z pracownikiem instytucji wdraŝającej jest dość łatwy ze względu na to, iŝ informacje moŝna uzyskać w trojaki sposób: poprzez osobistą wizytę w urzędzie, telefonicznie lub drogą elektroniczną. Postulowano jedynie zwiększenie moŝliwości indywidualnych konsultacji, zwłaszcza w momencie negatywnej oceny merytorycznej omówienie popełnionych błędów. ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 74

76 Beneficjenci i potencjalni beneficjenci niemal zgodnie uznali, iŝ poziom wymagań stawianych im przez instytucje wdraŝające jest bardzo wysoki: Czasem te wymagania są nieadekwatne do moŝliwości, chciałoby się zawsze robić to dobrze: są wymagania, są dokumentacje, są ścisłe obwarowania i tego trzeba się trzymać, czy to się podoba, czy nie. Warto jednak zaznaczyć, iŝ łagodniej w tej kwestii wypowiadali się wnioskodawcy juŝ realizujący projekty. Beneficjenci więcej zastrzeŝeń mieli do wymagań, jakie napotykają juŝ podczas samej realizacji, wskazywali tutaj przede wszystkim na bariery takie, jak: długi okres weryfikacji wniosków o płatność, zmiany we wzorach dokumentów, mała elastyczność osób koordynujących projekt ze strony instytucji wdraŝającej: Bariery są straszne, trzeba mieć duŝo cierpliwości i mimo tego, Ŝe urzędnicy wymagają od nas, czyli od wnioskodawców niezmiernej dyscypliny i określonych terminów, to sami niestety tych terminów nie dotrzymują i to jest największa bariera, która zniechęca. Mnie osobiście najbardziej zniechęca, to właśnie, Ŝe z jednej strony, Ŝe wymaga się ode mnie jakiś terminów trzy czy pięciodniowych a w drugą stronę po prostu ich to nie obliguje i wszystko musi być zrobione jak ja to mówię pod kreseczkę i wszystkie niedociągnięcia są jakby od razu odrzucane i nieraz cały wniosek jest odrzucany, bo brakuje jakiś tam rzeczy i nie moŝna tego poprawić, a w drugą stronę to niestety nie działa. Są niedociągnięcia, jest brak organizacji w samym departamencie, ja to tak oceniam, ale to jest moja, moŝe nie powinnam, troszeczkę to nie gra, Ŝe wszystko odbywa się w miesiącach a nie, wszystko to powinno się odbywać szybciej. Respondenci przyznawali jednak, iŝ w kwestii kryteriów formalnych warto byłoby wprowadzić modyfikację, która umoŝliwiłaby uzupełnienie brakującej pieczątki czy podpisu. W ten sposób wniosek, ze względu na brak spełniania jednego z punktów wymogów formalnych, nie zostałby odrzucony. Wielokrotnie pojawiał się postulat o złagodzenie i uproszczenie tych przepisów. Jeden z badanych stwierdza: Mnie to przeraŝa ta dokumentacja cała, te wszystkie generatory płatności, te wszystkie systemy to mnie wszystko bardzo przeraŝa, bo to jest niesamowita ilość roboty papierkowej. (...) No, ale trzeba to pokonać i miejmy nadzieję, Ŝe z czasem to się kiedyś usprawni i wypełnianie tych dokumentów będzie coraz mniejsze. Mówiąc o wymaganiach zwracano uwagę na nadmierną, zdaniem badanych, biurokrację, która utrudnia skuteczną współpracę pomiędzy potencjalnymi wnioskodawcami, a pracownikami instytucji wdraŝającej. Postulowano uproszczenie procedur aplikacyjnych, zarówno jeśli chodzi o ocenę formalną, jak i merytoryczną. WaŜnym aspektem okazało się zmniejszenie czasu oczekiwania na weryfikację wniosku oraz moŝliwość rozmowy o popełnionych błędach po otrzymaniu negatywnej oceny merytorycznej wniosku. Potencjalni projektodawcy wskazywali na następujące formy pomocy ze strony instytucji wdraŝających, które ułatwiłyby proces aplikowania: większa otwartość i chęć współpracy ze strony pracowników instytucji wdraŝających, moŝliwość indywidualnych konsultacji podczas pisania wniosku, doradztwo przy wyborze najwaŝniejszych aspektów, które warto ująć we wniosku, elementów, które naleŝy podkreślać, aby zdobyć dodatkowe punkty, większa liczba urzędników pracujących i w punktach informacyjnych i przy samej ocenie wniosków, tak, aby skrócić czas ich weryfikacji, szkolenia dla potencjalnych wnioskodawców z zakresu pisania wniosków aplikacyjnych. MoŜliwość zapoznania się z przykładowym wnioskiem, który został pozytywnie rozpatrzony, omówienie poszczególnych jego elementów nastawienie na praktyczne poznanie zagadnienia tworzenia wniosków aplikacyjnych, moŝliwość konsultacji osobistych, telefonicznych i elektronicznych, moŝliwość osobistej konsultacji z oceniającym bądź wydelegowaną osobą na temat wniosku, który został odrzucony podczas oceny merytorycznej. MoŜliwość zapytania, w jaki sposób naleŝy ten wniosek udoskonalić, aby był pozytywnie oceniony w kolejnym konkursie. Karty oceny merytorycznej są dla beneficjentów ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 75

77 często niewystarczającym źródłem informacji. Nie są na tyle precyzyjne, aby kolejny wniosek został napisany w pełni poprawnie, więcej praktycznych informacji, nie zaś teorii, którą potencjalni beneficjenci rozmaicie interpretują, uproszczenie, skrócenie bądź teŝ stworzenie syntetycznej wersji dokumentów strategicznych. Ich objętość oraz język, w którym są pisane to cechy, które czynią je dla wielu z potencjalnych wnioskodawców nieczytelnymi, trudnymi w zrozumieniu i właściwej interpretacji, większa intuicyjność i uŝyteczność narzędzi elektronicznych wykorzystywanych juŝ podczas realizacji projektu (mała uŝyteczność dla beneficjentów formularza PEFS brak moŝliwości wykorzystania wprowadzanych tam danych do cyklicznych sprawozdań, mimo, iŝ znajdują się tam wszelkie potrzebne dane), umiejętność podawania przez konsultantów konkretnych odpowiedzi w odwołaniu do konkretnych wymagań i dokumentów. Potencjalni beneficjenci próbowali ocenić, czy instytucje zaangaŝowane we wdraŝanie komponentu regionalnego PO KL w województwie lubuskim stawiają zbyt rygorystyczne wymagania beneficjentom. Niemal wszyscy badani z tej grupy zgodzili się, co do tego, iŝ problemem jest głównie zrozumienie wymagań stawianych potencjalnym beneficjentom. Badani zgodzili się, iŝ proces aplikowania nie jest prostym zadaniem. Negatywne emocje budził fakt niejasnych kryteriów oceny merytorycznej. Badani uznali, iŝ weryfikacja powinna pozostawiać mniej miejsca do interpretacji pewnych zapisów przez asesorów. Po raz kolejny pojawił się argument o zbyt rozbudowanej biurokracji. Zdarzały się jednak głosy stwierdzające, iŝ fakt odpadania części wniosków nie wynika ze zbyt rygorystycznych wymagań, a jedynie z ogromnej konkurencji wśród wnioskodawców oraz ograniczonej alokacji środków. Projektodawcy zostali poproszeni o wskazanie działań, jakie mogłyby podjąć instytucje wdraŝające w celu zaspokojenia potrzeb potencjalnych grup docelowych oraz uczestników projektów w zakresie uzyskania danego rodzaju wsparcia. Podczas wywiadów pojawiła się przede wszystkim sugestia o podjęciu współpracy z instytucjami, które mają bezpośredni kontakt z potencjalnymi grupami docelowymi i uzyskanie od nich informacji o potrzebach owych grup. Jeden z projektodawców zauwaŝa: (...) oprócz tego jakiś monitoring z Urzędu Marszałkowskiego do szkół, niech wyśle jakiś przedstawicieli, Ŝeby rozeznali się sami, co ewentualnie moŝna byłoby wprowadzić do szkół. Bardzo waŝne jest diagnozowanie owych potrzeb właśnie poprzez kontakt z instytucjami bezpośrednio stykającymi się z grupami docelowymi, ale takŝe poprzez badania, w których sami zainteresowani będą mogli wypowiedzieć się na temat swoich oczekiwań. Projektodawcy niemal zgodnie stwierdzili, iŝ działania informacyjno-promocyjne podejmowane przez instytucje wdraŝające pomagają w zaspokajaniu potrzeb potencjalnych uczestników realizowanych projektów poprzez wskazywanie na moŝliwość uzyskania wsparcia. Pełnią głównie rolę informacyjną. Jeden z respondentów stwierdza: Reklama jest niezbędna, informacja jest niezbędna. Trzeba dotrzeć do jak najszerszej grupy osób. Ludzie muszą być świadomi, jakie mają rezultaty po danym szkoleniu, jakie zyskują doświadczenie, co później mogą (...). Pojawiły się jednak takŝe głosy mówiące o tym, iŝ te działania w Ŝaden sposób nie wpływają na zaspokajanie owych potrzeb. Przedstawiciel projektodawców stwierdza: Działania (informacyjno-promocyjne przyp. aut.) nie zaspokoją (potrzeb - przyp. aut.), bo informacje są bardzo ogólnikowe i cięŝko dotrzeć do szczegółowej informacji. Wśród badanych, zarówno projektodawców, jak i potencjalnych projektodawców, niewielu korzystało z pomocy profesjonalnych firm konsultingowych. Zdarzyła się takŝe sytuacja, kiedy to projekt pisany przy współpracy z taką organizacją zostawał odrzucony, natomiast kolejny samodzielny przechodził pozytywnie przez obie oceny. Tylko jeden z projektodawców przyznał, iŝ korzystał z takiej pomocy. Jego zdaniem bez tej pomocy oraz wsparcia ze strony konsultantów punktu informacyjnego nie udałoby się napisać pozytywnie ocenionego wniosku. Twierdzi on: Na pewno korzystaliśmy z wielorakiej ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 76

78 pomocy nie tylko firmy konsultingowych, ale równieŝ starostwa (...) Wszystko to bardzo mocno wpływa na uzyskanie dofinansowania (...). Potencjalni projektodawcy, którzy zdecydowali się na taką współpracę liczyli przede wszystkim na doświadczenie i profesjonalizm takich organizacji. Jeden z potencjalnych beneficjentów przyznaje: Tak, korzystaliśmy z takiej pomocy. Jaki ma to wpływ? No, jeŝeli współpracujemy z firmą, która ma większe doświadczenie no to czy ma to wpływ? No ma wpływ, bo firma z doświadczeniem podpowie nam, ukierunkuje nas, połoŝy nacisk na te elementy, które sprawiają nam problem. Dzięki temu jest większe prawdopodobieństwo, Ŝe projekt zostanie przyjęty. Badani przyznali, iŝ współpraca z firmami konsultingowymi moŝe być pomocna przy właściwym interpretowaniu przepisów. Doświadczone organizacje z pewnością wiedzą, jakie elementy naleŝy we wniosku podkreślić, co warto zawrzeć, aby otrzymać dodatkowe punkty, jakich argumentów uŝyć, aby uzasadnić potrzebę realizacji projektu. Niemal wszyscy badani stwierdzili jednak, iŝ do napisania dobrego wniosku potrzebna jest wiedza o specyficznym obszarze, w którym dany projekt ma funkcjonować a tę posiadają oni sami. Projektodawcy i potencjalni projektodawcy przy aplikowaniu o środki korzystają następujących źródeł informacji: Internet: szkolenia, źródła dostępne w organizacjach, które reprezentowali badani, wiedza praktyczna własne doświadczenia zawodowe, badanie potrzeb wśród potencjalnych grup docelowych, poradnik beneficjenta, poradnictwo w Urzędzie Marszałkowskim. Obie grupy za najbardziej przydatne uznają Internet, przede wszystkim stronę oraz szkolenia organizowane przez instytucje zaangaŝowane we wdraŝanie PO KL. W obu grupach respondentów pojawił się postulat zapewnienia moŝliwości (np. za pośrednictwem szkolenia bądź poprzez Internet) zapoznania się z dowolnym szablonowym - dobrze formalnie i merytorycznie napisanym wnioskiem, w celu określenia elementów, jakie powinien zawierać oraz zapoznania się z jego konstrukcją. Pojawiła się takŝe propozycja uproszczenia pewnych dokumentów bądź stworzenia nowego dokumentu syntetyzującego dokumenty programowe i napisanego bardziej zrozumiałym i przystępnym językiem. Potencjalni beneficjenci wskazywali na potrzebę organizacji szkoleń bądź tworzenia dokumentów, które w klarowny sposób prezentują zasady konstruowania budŝetu. Jeden z respondentów z ww. grupy badawczej stwierdził, iŝ nigdy nie spotkał się z Ŝadnym materiałem informacyjno-promocyjnym dotyczącym województwa lubuskiego. Przyznaje on: Nie mam z tym styczności, więc trudno mi powiedzieć. Do mnie takie materiały nie docierają. Beneficjenci, posiadający doświadczenie z poprzedniego okresu programowania zgodnie przyznawali, iŝ pomogło im ono napisać dobry, pozytywnie oceniony projekt. Nawet, jeśli poprzedni wniosek został odrzucony wiedza zdobyta podczas aplikowania okazała się kluczowa przy kolejnym projekcie. Jeden z beneficjentów przyznaje: Myślę, Ŝe tak, bo pewne podstawy zostały przyjęte z poprzedniego okresu programowania. Ułatwiła im właściwą interpretację przepisów oraz uwraŝliwiła na elementy, na które zwracają uwagę oceniający wniosek. Projektodawcy mówiąc o rodzajach wsparcia dla beneficjentów i potencjalnych beneficjentów, które mógłby zwiększyć ich zdolności absorpcyjne wskazywali na: działania promocyjne i informacyjne, szkolenia większa ilość informacji szczegółowych, konkretnych na tego rodzaju kursach, przejrzystość dokumentów, ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 77

79 aktualizowanie dokumentów podczas ogłaszania konkursu, nie zaś w trakcie realizacji projektu Studia przypadku Profesjonalne gospodynie z Maszewa studium przypadku nr 1 GMINA MASZEWO 15 sołectw, ha, stopa bezrobocia na poziomie 16,5%, liczba ludności 3042, gęstość zaludnienia 14 osób/1 km² - tak liczbowo prezentuje się gmina Maszewo usytuowana przy polsko-niemieckiej granicy na samym środku trójkąta łączącego miejscowości: Gubin, Krosno Odrzańskie, Cybinka. Co jeszcze charakteryzuje mieszkańców Maszewa? Na przykład oddolna inicjatywa, z którą przedsiębiorcze kobiety zgłosiły się do wójta. Na pomysł realizacji tego projektu wpadły osoby zamieszkujące gminę Maszewo wspomina pracownik ZDZ. Wcześniejsza współpraca i utrzymywane kontakty z Zakładem Doskonalenie Zawodowego w Zielonej Górze, zaowocowały pomysłem na projekt Profesjonalna gospodyni dedykowany specjalnie dla mieszkańców gminy. PROJEKT W DZIAŁANIU 6.3 Inicjatywy lokalne na rzecz podnoszenia poziomu aktywności zawodowej na obszarach wiejskich to jedno z trzech działań realizowanych w ramach Priorytetu VI Rynek pracy otwarty dla wszystkich. W Planie działania na rok 2009 określono kontraktacje na poziomie PLN. SZOP określa maksymalną wartość projektów realizowanych w tym Poddziałaniu na poziomie 50 tys. PLN. Przewidziano zatem realizację projektów stosunkowo małych. Profesjonalna gospodyni pozwoliła przeszkolić 15 osób. Okazało się, Ŝe ta liczba jest zdecydowanie zbyt skromna: W momencie, kiedy zaczęliśmy przygotowywać wniosek, okazało się, Ŝe osób zainteresowanych jest więcej. I powstał praktycznie drugi projekt bliźniaczy [w Działaniu 9.5] i w tym samym czasie na terenie gminy były realizowane 2 projekty o identycznej tematyce. W sumie przeszkoliliśmy 30 osób wspomina pracownik zielonogórskiego ZDZ, który był projektodawcą w obu przypadkach. PROFESJONALNY CATERING W ramach działań realizowanych w projekcie, oprócz zadań promocyjno-zarządczych, wyszczególniono m.in. szkolenia obejmujące swym zakresem takie tematy jak tworzenie przedsiębiorstwa, marketing, przygotowanie potraw i napojów, obsługa przyjęć okolicznościowych, obsługa konsumenta. Przewidziano równieŝ warsztaty psychologiczne, warsztaty dotyczące kształtowania wizerunku i moŝliwości samozatrudnienia. Łącznie przeprowadzono 160 godzin szkoleń. W związku z tym, Ŝe inicjatywa miała charakter oddolny, problem z rekrutacją grupy docelowej właściwie nie istniał. Przedstawiciel ZDZ w Zielonej Górze konstatuje: O promocji, w sensie rozpropagowania projektu i szukania uczestników - w ogólne nie ma o czym mówić, bo są to projekty skierowane do bardzo konkretnych grup odbiorców i nawet jeŝeli z przyczyn organizacyjnych projekt jest skierowany do większej liczby osób niŝ ta grupa inicjatywna ( ) to juŝ na zasadzie poczty pantoflowej odbyło się to na miejscu. W zasadzie rekrutacja zakończyła się jeszcze przed rozpoczęciem projektu. Wieść o planowanym projekcie szkoleniowym z zakresu nowoczesnego cateringu rozeszła się szybko. Uczestnikami projektu były przewaŝenie kobiety, które szukały kuchennych i nowoczesnych inspiracji w przygotowywaniu posiłków. W gminie brakowało bowiem firmy cateringowej z prawdziwego zdarzenia, świadczącej usługi w razie imprez okolicznościowych (wesela, chrzciny). A takie zapotrzebowanie wyczuły panie, stanowiące ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 78

80 grupę inicjatywną. Większość zajęć teoretycznych odbywała się w Krośnie Odrzańskim ze względu na dogodność komunikacyjną wybranym jako miejsce realizacji szkoleń teoretycznych. Praktycznego przygotowania posiłków uczyły się panie pod okiem doświadczonej właścicielki z miejscowego gospodarstwa agroturystycznego i w zielonogórskiej restauracji. Działania profesjonalnych gospodyń zakończyły się przygotowanym przez uczestniczki projektu bankietem, goszczącym mieszkańców i decydentów, jak równieŝ reprezentantów władz szczebla wojewódzkiego. ZDZ Projektodawca ma spore doświadczenie w realizacji projektów finansowanych ze środków Unii Europejskiej ZDZ w Zielonej Górze angaŝował się w SPO RZL, Inicjatywę Equal, ZPORR. Wydzielona komórka organizacyjna w zielonogórskiej jednostce, zatrudniająca od 4 do 7 osób, aktywnie uczestniczy w szkoleniach i spotkaniach organizowanych przez Urząd Marszałkowski, Wojewódzki Urząd Pracy, dokształca się analizując nowelizowane dokumenty programowe i wytyczne. Mimo, Ŝe częste zmiany wytycznych są negatywnie postrzegane, to respondent reprezentujący ZDZ w Zielonej Górze, wykazuje zrozumienie dla administracyjnych realiów i zawiłości prawnych: My równieŝ musimy tych przepisów przestrzegać ( ). W momencie, kiedy są jakieś sytuacje do wyjaśnienia, to jest to wyjaśniane, poprawiane. MASZEWO - PREKURSOREM Gmina Maszewo okazała się prekursorem w regionie w podejmowaniu tego typu działań w ramach PO KL. ZDZ przygotował szereg analogicznych projektów dla pozostałych gmin w województwie. Pozycja Zakładu Doskonalenia Zawodowego z Zielonej Góry, jako stałego podmiotu w krajobrazie lubuskich, rozpoznawalnych, aktywnych wnioskodawców, sprzyja realizacji przez tę instytucję podobnych projektów, których inicjatorami są wójtowie, ale i osoby prywatne. Ta forma wsparcia, mająca charakter oddolny, jest zatem potrzebna, choć być moŝe potrzebuje inspiracji, jakim był pomysł pań z Maszewa. Tym bardziej, Ŝe idea nie została martwa, ale jest twórczo modyfikowana w kolejnych, analogicznych projektach. Zaplanowano m.in. dodatkowy moduł dotyczący kuchni lokalnej i regionalnej. Uczestnicy zajęć przygotowanych w projekcie bardzo je chwalą. Wychodziły one naprzeciw oczekiwaniom uczestniczek. Jak wspomina pracownik ZDZ: Panie były bardzo zadowolone. Jeszcze w trakcie trwania projektu juŝ podjęły swego rodzaju działalność polegającą na tym, Ŝe w swoich wioskach organizowały przyjęcia komunijne. Według relacji przedstawiciela z ZDZ, uczestniczki projektu świadczą na rzecz mieszkańców gminy drobne usługi cateringowe, które stanowią niewielkie, ale istotne źródło przychodów w domowych budŝetach Maszewianek. PODSUMOWANIE W ramach Poddziałania 6.3, zgodnie z SZOP przewidziano następujące typy projektów: projekty przyczyniające się do aktywizacji zawodowej mieszkańców obszarów wiejskich, poprawy zdolności do zatrudnienia oraz rozwoju usług aktywizacyjnych (z wyłączeniem instrumentów objętych zasadami pomocy publicznej); wsparcie lokalnych inicjatyw informacyjnych, szkoleniowych i doradczych, promujących aktywizację zawodową na poziomie lokalnym; rozwój dialogu, partnerstwa publiczno-społecznego i współpracy na rzecz rozwoju zasobów ludzkich na poziomie lokalnym. Kontraktacja na rok 2009 zawarta w Planie Działania 2009, umoŝliwiała realizację maksymalnie 14 projektów we wskazanych powyŝej typach. Efekt kuli śniegowej, który rozpoczął się wraz z wnioskiem złoŝonym na potrzeby Gminy Maszewo przez zielonogórski ZDZ, i wielość analogicznych przedsięwzięć pokazały, Ŝe ww typy projektów ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 79

81 stanowią cenną propozycję dla mieszkańców regionu i w dalszym ciągu powinny być wspierane Ekonomia społeczna w lubuskim studium przypadku nr 2 WSZYSTKO O EKONOMII SPOŁECZNEJ Czym róŝnią się pomioty ekonomii społecznej od innych podmiotów gospodarczych? Międzynarodowa organizacja EMES badająca III sektor wskazuje na dwie grupy zasadniczych i jednocześnie zintegrowanych czynników wyróŝniających ekonomię społeczną: czynniki ekonomiczne; czynniki społeczne. Podmiotom ekonomii społecznej nie przyświeca idea bezwarunkowego zysku. Z drugiej strony nie jest im obce utrzymywanie płynności finansowej i ponoszenie odpowiedzialności za posunięcia rynkowe. Głównym celem jest jednak orientacja na wybrany cel, mający charakter społecznie istotny w konkretnych warunkach i w określonym kontekście. Modelowe zarządzanie dystrybucją środków w takim modelu ma mieć moŝliwie jak najbardziej demokratyczny charakter. Stąd inicjatywa zwykle ma charakter oddolny, a podmiot ekonomii społecznej nie jest zaleŝny od instytucji publicznych. Zwykle podmioty ekonomii społecznej zatrudniają równieŝ minimalny personel. Kto moŝe być podmiotem działającym w opisanym modelu? Instytucje o określonym profilu działalności przybierające następujące formy prawne: fundacja; stowarzyszenie; spółdzielnia; Centra Integracji Społecznej - CIS; Kluby Integracji Społecznej - KIS; Zakłady Aktywności Zawodowej ZAZ. W związku z tym, Ŝe tak róŝne instytucje mogą realizować działania polegające na łączeniu funkcji społecznych (np. reintegracji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych) i ekonomicznych (działalność o charakterze gospodarczym przeznaczona na statutowe zadania podmiotu i dalsze wsparcie członków, np. spółdzielni socjalnych), istnieje wiele dokumentów/ustaw regulujących działania poszczególnych typów jednostek zaliczanych do podmiotów ekonomii społecznej. Rodzi to wiele trudności, nie tylko dla samych działaczy, którzy z mniejszym lub większym bagaŝem doświadczeń realizują pomysły i projekty; stanowi to równieŝ problem przewaŝającej części urzędników mających obsługiwać tego typu podmioty (np. KRS, ZUS, urzędy skarbowe). Zwraca na to uwagę i dostrzega ten problem MPIPS, które przygotowało ustawę o spółdzielniach socjalnych. W rozmowie z reprezentantką projektodawcy, równieŝ pojawia się ten wątek: A jeŝeli chodzi o spółdzielnie socjalne, to jest juŝ chyba najgorzej. Ja sama osobiście napisałabym projekt, jeśli miałabym taką moŝliwość, nie tylko dla osób chcących otworzyć podmiot, ale dla pracowników róŝnego rodzaju urzędów dla zwykłej informacji i promocji: co to jest spółdzielnia socjalna, czym się zajmuje spółdzielnia socjalna, bo niestety - duŝo jest barier spowodowanych niewiedzą naszych urzędników. DLACZEGO LUBUSKIE CENTRUM EKONOMII SPOŁECZNEJ (LCES)? Problemy z działalnością w modelu ekonomii społecznej były głównym motywem inicjującym projekt Lubuskie Centrum Ekonomii Społecznej: Skoro my nie mamy moŝliwości uzyskania takich informacji, to na pewno musi być duŝo takich podmiotów. Stwierdziliśmy, Ŝe musimy to jakoś ogarnąć - wspomina reprezentantka Lubuskiego Stowarzyszenia Profilaktyki Społecznej jednego z dwóch partnerów realizowanego ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 80

82 projektu. Podmioty działające non-profit, stanowiące główny potencjał regionalnej ekonomii społecznej bardzo aktywnie uczestniczą w projekcie - to głównie do osób związanych z III sektorem skierowany jest ten projekt nie było to jednak pierwotnym zamierzeniem projektodawcy. Okazało się, Ŝe osoby mające wcześniej do czynienia z NGO, stanowią najliczniejsze grono odbiorców projektu: Generalnie do osób z zewnątrz nie jest tak łatwo trafić. Zbyt mała świadomość społeczeństwa nt. moŝliwości, jakie niesie za sobą działalność w sektorze ekonomii społecznej, skutkuje początkowym niezrozumieniem idei. W Ŝadnym razie nie jest jednak tak, Ŝe wsparcie udzielane podmiotom ekonomii społecznej w ramach Poddziałania jest zbędne. Respondentka zaangaŝowana w realizację LCES mówi, Ŝe istniejące obecnie w regionie lubuskim podmioty potrzebują znacznie szerszego i bogatszego wsparcia nie zawsze jest ono moŝliwe do udzielenia ze strony trenerów LCES: Osoby chcące skorzystać z porady specjalisty [w ramach LCES] muszą zadzwonić i umówić się telefonicznie. Z drugiej jednak strony pojawia się w tym kontekście refleksja dotycząca oczekiwania większego zainteresowania ze strony potencjalnych odbiorców projektu i po raz kolejny przejawia się wątek związany z koniecznością intensywniejszego propagowania idei ekonomii społecznej. Jeśli rzeczywiście, rozbudzony wśród społeczników zapał będzie duŝy, to moŝe się okazać, Ŝe plan zamieszczony w SZOP dotyczący docelowej liczby dwóch ośrodków wspierających podmioty ekonomii społecznej w województwie, nie będzie przesadzony. PROBLEMY, ROZWIĄZANIA Najmniej problemów w wykorzystywaniu i faktycznym wykorzystaniu tej formy wsparcia, mają osoby i podmioty mogące/chcące/zamierzające działać w modelu ekonomii społecznej, które: mieszkają/funkcjonują w większych miastach; w przeszłości zetknęły się z NGO (np. podczas studiów); aktywnie działały w III sektorze; mają zdolności organizacyjne. LCES, z załoŝenia i programowo ma charakter mobilny i elastyczny stara się dotrzeć do jak największej ilości podmiotów, mogących potencjalnie stanowić pręŝnie działające podmioty ekonomii społecznej w lubuskim. Realizatorom projektu nieraz udaje się dotrzeć do malutkich wiosek, w których grupa zgranych osób prowadzi nieduŝe stowarzyszenia. Zainteresowani ideą ekonomii społecznej, w zasadzie zetknąwszy się z nią po raz pierwszy, chcą zrobić coś w kierunku jej urzeczywistnienia w skali lokalnej. Takim cennym inicjatywom brakuje jednak lidera, który pomógłby rozwinąć się lokalnej strukturze i zrealizować pomysły, np. dzięki otrzymaniu wsparcia z EFS. LCES nie daje swoim klientom ani pieniędzy ani zaplecza lokalowego. W zamierzeniu bowiem ofiaruje wędkę, a nie rybę pokazuje moŝliwe drogi, rozwiązania, radzi od strony księgowej i prawnej, pokazuje jak współpracować z administracją publiczną, jak sięgnąć po prorozwojowe środki unijne, jak, na co dzień wykorzystać komputer i Internet, daje know-how w zakresie zakładania i prowadzenia spółdzielni socjalnych. Projektodawca ma jednak równieŝ własne problemy. WiąŜą się one przede wszystkim z harmonogramem płatności, nieterminowością wpłat, rozkładaniem transz na raty. Jest to w zasadzie jedyna pięta achillesowa realizacji projektu. Z doświadczenia innych ośrodków, sugeruje przedstawicielka projektodawcy, wynika, Ŝe problemy tego rodzaju są właściwe równieŝ dla innych regionów i w zasadzie mają charakter strukturalny. Nie są one jednak bagatelne, gdyŝ de facto zagraŝają realizacji projektu uniemoŝliwiają wydatkowanie środków zgodnie z załoŝeniami, modyfikują płatności na rzecz podwykonawców, a co za tym idzie - postęp realizacji projektu - przesuwając je w czasie. Przekłada się to na zmiany we wnioskach o płatność, powodując duŝo zamieszania i niepotrzebnych nerwów. Jest jeszcze jedna kwestia, na którą zwróciła uwagę rozmówczyni: Dobrym rozwiązaniem byłoby organizowanie np. raz do roku, latem, miejsca [spotkania], gdzie organizacje ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 81

83 mogłyby spotkać się ze sobą na zasadzie zwykłej wymiany doświadczeń, zapoznawania zadań, wymiany relacji. PODSUMOWANIE Zaproponowane w ramach LCES formy wsparcia, mają szerokie grono odbiorców stowarzyszeń, fundacji i potencjalnych podmiotów ekonomii społecznej na poziomie lokalnym i regionalnym. Instytucje te nie są jednak ze sobą zbyt dobrze skomunikowane, w regionie brakuje inicjatyw integrujących środowiska, które mogłyby wzmocnić podmioty sektora ekonomii społecznej, np. w formie regionalnego forum inicjatyw pozarządowych. Warto, aby instytucje samorządowe wspierały działalność NGO w regionie i przyczyniały się do budowania silniejszej pozycji tych podmiotów, które w społeczeństwie obywatelskim grają istotną rolę Elastyczność i bezpieczeństwo studium przypadku nr 3 ADAPTACJA PRACOWNIKÓW - ELASTYCZNOŚĆ PRACODAWCÓW W diagnozie przedstawionej w PO KL , wskazuje się na stosunkowo niewielką liczbę osób w Polsce korzystających z elastycznych form zatrudnienia (w niepełnym wymiarze godzin, na czas określony, tymczasowo, w formie tele-pracy). Wskaźniki zatrudnienia w ww formie są w Polsce relatywnie w porównaniu do poziomu europejskiego niŝsze. Stąd, jako 3. cel PO KL, pojawił się zapis dotyczący Poprawy zdolności adaptacyjnych pracowników i przedsiębiorstw do zmian zachodzących w gospodarce. Realizacji tego celu ma słuŝyć m.in. Poddziałanie Wzmocnienie lokalnego partnerstwa na rzecz adaptacyjności. Typ beneficjentów mogący aplikować o dofinansowanie w tym poddziałaniu został precyzyjnie określony w SZOP. Wnioskować o dofinansowanie projektów mogą partnerzy społeczni szczególnie - organizacje pracodawców i pracowników (związki zawodowe). Wśród grup docelowych wymienionych w SZOPie wskazano m.in.: pracodawców i pracowników przedsiębiorstw; organizacji pracodawców; związki zawodowe; jednostki samorządu terytorialnego; instytucje rynku pracy; społeczności lokalne; organizacje samorządowe. Inicjatywie podjętej w ramach Poddziałania 8.1.3, przez Organizację Pracodawców Ziemi Lubuskiej przyświecają następujące cele: promocja i informowanie o idei flexicurity grup docelowych; utworzenie pełnego źródła informacji nt. flexicurity; podniesienie poziomu wiedzy nt. flexicurity; wykształcenie pozytywnych postaw wśród grup docelowych. Organizacja Pracodawców Ziemi Lubuskiej (OPZL) w ramach projektu Flexicurity w poszukiwaniu równowagi na lubuskim rynku pracy zamierza podjąć szereg działań informacyjno-promocyjnych, takich jak: stworzenie strony internetowej, wydanie publikacji w regionalnej prasie codziennej i branŝowej, zorganizować seminaria informacyjne z udziałem przedstawicieli grup docelowych oraz 2 konferencje. Realizacja projektu ma rozpocząć się wkrótce wnioskodawca czeka tylko na podpisanie umowy z IP. FLEXIBILITY & SECURITY Czym jest flexiciurity? Model zatrudnienia określany terminem flexicurity zwyczajowo wiązany jest z duńskim i holenderskim podejściem do rynku pracy. Jego początki sięgają końca XIX wieku, natomiast pod koniec XX wieku, przyjmowano rozwiązania w zakresie ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 82

84 rynku pracy mające na celu połączenie dwóch, pierwotnie znoszących się tendencji w gospodarce elastyczności i konkurencyjności aktorów gospodarczych na globalizującej się scenie, z bezpieczeństwem społeczno-ekonomicznym pracowników. Zgodnie z danymi zawartymi w dokumencie 37, debata wokół kształtu i upowszechnienia modelu flexicurity, wypłynęła w związku z ustaleniami na temat polityki zatrudnienia, a nabrała impetu w roku 2006 podczas spotkania dedykowanemu idei flexicurity. Najistotniejsza ideowa deklaracja związana z omawianym tematem, moŝna wyrazić następującym fragmentem z Opinii: Europa powinna koncentrować się na moŝliwościach wprowadzania innowacji, wysokiej jakości swoich produktów i usług, dobrze wyszkolonej sile roboczej i swoim modelu społecznym, a takŝe powinna konkurować ze swoimi światowymi rywalami pod względem jakości, a nie uczestniczyć w wyścigu o obniŝanie płac i standardów społecznych, w którym skazana byłaby na przegraną. Istota systemu zatrudnienia przy wykorzystaniu modelu flexicurity polega przede wszystkim na: korzystnych, przewidywalnych i satysfakcjonujących warunkach zatrudnienia i pracy zarówno dla strony pracodawców jak i pracowników (odpowiednie prawo pracy, bezpieczeństwo dla pracowników bez nadmiernego obciąŝania pracodawców); life-on-learninig strategia konieczna do budowy gospodarki opartej na wiedzy, sprzyjająca mobilności zawodowej pracowników, wydłuŝająca okres aktywności zawodowej starzejących się społeczeństw europejskich; unowocześnianiu instrumentów rynku pracy pomagających skracać okresy bez pracy, zwiększających aktywność zawodową obywateli; umoŝliwieniu łączenia róŝnych ról społecznych, niwelacja konfliktu ról zawodowych, rodzinnych, etc. PLANY W związku z tym, Ŝe projekt jeszcze nie wszedł w fazę realizacyjną, wnioskodawcy trudno było odnieść się do zainteresowania przewidzianymi działaniami potencjalnych odbiorców. Nie jest jednak przypadkiem, Ŝe pomysł na taki wniosek się pojawił. OPZL na co dzień spotyka się z problemami przedsiębiorców, z jednej strony i przedstawicieli pracowników z drugiej strony. Oni teŝ stali się inspiracją do złoŝenia wniosku. Do podmiotów działających w tym obszarze będzie równieŝ projekt skierowany. Pozorna sprzeczność interesów między dwoma grupami moŝe być i będzie twórczo wykorzystana zapewnia przedstawiciel OPZL. Budowanie porozumienia leŝy we wspólnymi interesie - pracowników i przedsiębiorców. Tylko dzięki wypracowaniu nowoczesnych rozwiązań w zakresie charakteru i stosunku pracy, będzie moŝliwa realizacja zbieŝnego dla obu grup celu zatrudnianiu solidnych pracowników. Projekt realizowany przez OPLZ ma charakter głównie promocyjno-informacyjny. Czy sama informacja i promocja wystarczy? Przedstawiciel wnioskodawcy stwierdza oczywiście, Ŝe nie. W rozmowie zapewnia, Ŝe wspólny wysiłek uczestników projektu ma doprowadzić do opracowania koncepcji modelu flexicurity. Jednym z podmiotów zaangaŝowanych w dalszą pracę nad rozpowszechnianiem idei i modelu flexicurity, jest PKPP Lewiatan, będący członkiem Komisji Trójstronnej na szczeblu centralnym. Lewiatan jest ciałem doradczym lobbującym na rzecz korzystnych rozwiązań m.in. w duchu flexicurity. Dzięki zaangaŝowaniu partnerów i instytucji takich jak Lewiatan czy Wojewódzka Komisja Dialogu Społecznego, idea nie pozostanie martwa. Twarde zmiany, związane z ustawodawstwem dotyczące rynku pracy i zabezpieczenia socjalnego potrzebują przygotowania gruntu i budowania dialogu między głównymi podmiotami. Właśnie do tego ma przyczynić się planowana inicjatywa OPZL. 37 Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie komunikatu Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów Wspólne zasady wdraŝania modelu flexicurity, Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej z dnia ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 83

85 POZYTYWNE STRONY OGRANICZEŃ SZOP zawęŝa typy beneficjentów do kilku kategorii podmiotów. Reprezentant OPZL, zapytany o ocenę takiego podejścia, uwaŝa je za właściwe. Mimo, Ŝe ogranicza znacząco liczbę beneficjentów, daje gwarancję, Ŝe właściwe podmioty, znające problemy instytucji, które zrzeszają, przygotują najbardziej dopasowane do potrzeb grup docelowych działania. Projekt będzie odpowiedzą na faktycznie występujące trudności, a nie kolejnym, słabo merytorycznie przygotowanym wnioskiem przez firmę nieznającą kontekstu lubuskiego rynku pracy i realiów funkcjonowania przedsiębiorców. Kontraktacja w Planie działania na rok 2010 jest spora ponad 1 mln złotych. Porównując ją z wielkością wnioskowanego przez OPZL wsparcia z EFS, moŝna stwierdzić, Ŝe podobnych tego typu inicjatyw będzie moŝna zrealizować w 2010 ok. 5. W konkursach ogłoszonych w roku 2009 na listach rankingowych powyŝej minimalnego progu znalazły się jedynie 4 projekty w tym opisywany Flexicurity w poszukiwaniu równowagi na lubuskim rynku pracy. CO ZMIENIĆ? Bogate doświadczenie projektodawcy w realizacji nie tylko projektów unijnych, ale i w kontaktach z pracodawcami, sprzyja sukcesom aplikacyjnym OPZL. Korzystanie ze szkoleń i propozycji merytorycznej IP w kontekście ubiegania się o środki, znacząco przyczyniła się do bardzo dobrej merytorycznej oceny wniosku otrzymał on 91 punktów i znalazł się na czele listy rankingowej KOP po posiedzeniu w sierpniu Dodatkowo, bieŝąco uzupełniana wiedza i specjalnie wydzielona w OPZL grupa pracowników zajmująca się pozyskiwaniem środków z EFS, daje gwarancję sprawnej realizacji projektów. Podobnie jak i inne instytucje, takŝe i OPZL miewa jednak problemy. Dotyczą one procedury zamówień publicznych reprezentant wnioskodawcy wskazuje, Ŝe wsparcie z tej strony przy realizacji projektów byłoby mile widziane i potrzebne. Co więcej, wcześniejsze przygotowanie Planów działań na kolejny rok umoŝliwi lepszą organizację pracy i przygotowanie zasobów do realizacji kolejnych projektów. PODSUMOWANIE Stosunkowo niskie zainteresowanie zaproponowanymi formami wsparcia w Poddziałaniu wydaje się pozorne. Kryterium zawarte w SZOP znacząco ogranicza liczbę potencjalnych beneficjentów stąd zainteresowanie podczas ogłoszonych konkursów w roku 2009 było niewielkie. W porównaniu do kontraktacji na 2010 rok pozwala wnioskować, Ŝe o ile zainteresowanie konkursem, który ma zostać ogłoszony w II kwartale 2010 roku pozostanie na relatywnie podobnym poziomie środki zostaną wykorzystane. Opisywany projekt wydaje się wypływać z potrzeb grup docelowych projektodawca zna kontekst i otoczenie w jakim działają przedsiębiorcy w województwie lubuskim ma status organizacji pracodawców; zrzesza licznych przedsiębiorców z ziemi lubuskiej Inwestycja w naukę studium przypadku nr 4 RÓśNE POMYSŁY 600 tys. unikalnych uŝytkowników, których liczba wzrasta co miesiąc o 30 do 50 tys. takim zainteresowaniem cieszy się portal gazety lubuskiej, który jest jednym z dwóch środków przekazu w projekcie informacyjno-promocyjnym realizowanym przez grupę osób skupionych w wydawnictwie Lubress. Bardziej tradycyjna forma przekazu Gazeta Lubuska, wydawana w nakładzie - ponad 50 tys. egzemplarzy, według szacunków projektodawcy dociera do blisko ośmiokrotnie większej liczby czytelników w województwie lubuskim. Takie zaplecze i potencjał słuŝą w projekcie realizowanym w Działaniu 9.3, którego celem jest podniesienie świadomości mieszkańców województwa lubuskiego odnośnie korzyści wynikających z formalnego kształcenia ustawicznego. ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 84

86 W firmie wydawniczej skupiona jest grupa kreatywnych ludzi, która z kilku pomysłów do realizacji w ramach PO KL wybrała promocję edukacji ustawicznej. Wspominając przyczyny stojące za podjęciem się tego wyzwania, przedstawiciel wnioskodawcy przyznaje: Mieliśmy kilka róŝnych pomysłów. Ten projekt nam najbardziej odpowiada, jesteśmy w stanie zrobić go samodzielnie i najlepiej nam to wyjdzie. Jak wskazuje PO KL, zaledwie ok. 5,2% Polaków powyŝej 25 roku Ŝycia uczestniczy w kształceniu ustawicznym i podnosi swoje kwalifikacje w duchu idei life-on-learning. Współczesna gospodarka i rynek pracy wymagają elastycznego podejścia od pracowników w zakresie umiejętności, które stanowić będą o ich potencjalne dla pracodawców. Dla województwa lubuskiego wskaźnik ten jest nieco niŝszy i wynosi 4,5%. Osoby skupione wokół Gazety Lubuskiej dostrzegły konieczność i moŝliwość promocji idei stanowiącej o jakości kapitału ludzkiego w regionie: Część ludzi, jeŝeli się ich nie zapyta o potrzebę kształcenia, to nie widzi takiej potrzeby. JeŜeli powiemy im, Ŝe byłaby taka moŝliwość, to kaŝdy z nich wyraŝa zainteresowanie. PROMOCJA PROMOCJI W jaki sposób zaplanowano promowanie kształcenia ustawicznego w lubuskim? Stworzenie bazy podmiotów świadczących usługi edukacyjne to budowanie strony popytowej rynku oświatowego w regionie. Baza zawiera m.in. listę szkół policealnych, wykaz wyŝszych uczelni, jednostek prowadzący studia podyplomowe, instytucje szkoleniowe, etc. Z drugiej strony, na łamach gazety i portalu postanowiono umieszczać szereg publikacji w przedmiotowym temacie. Przygotowano równieŝ szereg dodatków do papierowych wydań Gazety lubuskiej o charakterze informacyjnym, poradnikowym i podręcznikowym. Jak kaŝdy projekt finansowany z PO KL, tak i Nauka to najlepsza inwestycja równieŝ podlega zasadom promocji. Reprezentant wnioskodawcy wskazuje na szereg kanałów, którymi starano się dotrzeć do mieszkańców województwa: Radio, telewizja, reklama w środkach komunikacji miejskiej, reklama na środkach komunikacji miejskiej tzw. mobile, czyli ruchome blibordy. W opinii przedstawiciela firmy wydawniczej, najskuteczniejszy i najbardziej nośny środek przekazu to przekaz radiowy. ZróŜnicowanie kanałów przekazu umoŝliwia dotarcie do szerokiej grupy odbiorców. Zadziwiające jest, jak spora grupa osób korzysta z internetowego medium. Rozmówca wskazuje, Ŝe wbrew obiegowym opiniom, coraz więcej osób mieszkających na wsi ma dostęp do informacji umieszczonej na stronach www. Dzięki temu Internet wyrasta na potęŝne narzędzie komunikacji i umoŝliwia promowanie m.in. idei kształcenia ustawicznego. WZORCOWA WSPÓŁPRACA Zainteresowanie edukacją dorosłych w kontekście realizacji projektów z Działania 9.3, okazuje się niewielkie. Analiza list rankingowych pokazuje, Ŝe w zasadzie pojedyncze wnioski zostały pozytywnie ocenione. A szacunkowa, średnia liczba pozycji na liście rankingowej podmiotów aplikujących o wsparcie wynosi 3-4 w ramach posiedzeń poszczególnych KOP. Dlaczego tak mało instytucji postanowiło podjąć aktywność w zakresie formalnego kształcenia ustawicznego? Przyczyn moŝna wskazać kilka. Jedną z nich jest z pewnością niski poziom świadomości nt. waŝności i roli kształcenia przez całe Ŝycie. Inną, moŝe być, jak skonstatował reprezentant projektodawcy, fakt, Ŝe To nie jest łatwy temat. Taki temat promocyjny moŝe niektórym wydawać się dość ulotny, dość trudny do dotknięcia. Nie jest to popularny temat. Z tego punktu widzenia, wartość projektu wzrasta. Zapał członków zespołu wydawniczego wydaje się tym większy, Ŝe realizację działań rozpoczęto w zasadzie jeszcze przed dokonaniem wpłaty pierwszej transzy. Przez miesiąc zadania realizowane były ze środków własnych beneficjenta. W tym przypadku nie było z tym problemu. Natomiast, co warto zauwaŝyć, mniejsze podmioty, mogą nie wykazać się aŝ takim potencjałem ekonomicznym. Przedstawiciel beneficjenta jest jednak zadowolony z przebiegu współpracy, szczególnie tej obecnej po okresie prób i błędów, nastał czas ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 85

87 wzorcowej współpracy [z IP] jak się wyraził. Chwali sobie szybkość reakcji pracowników Urzędu Marszałkowskiego i usprawniony przepływ dokumentów. PODSUMOWANIE Temat kształcenia ustawicznego wydaje się trudny. Niski poziom udziału osób dorosłych w pozaszkolnych formach zdobywania wiedzy jest w Polsce i regionie lubuskim dosyć niski. Jednocześnie korzyści płynące z wdraŝania idei life-on-leraning, juŝ niedługo przestaną być postrzegane jako zbędne. Jakość kapitału ludzkiego zaleŝy w głównej mierze od potencjału do elastycznego podejścia do własnej edukacji i wykształcenia. Prognozy pokazują, Ŝe juŝ niedługo Polakom przyjdzie zmieniać wykonywany zawód kilkanaście razy w ciągu Ŝycia, co przy dotychczasowych doświadczeniach pracy w jednym miejscu przez całe Ŝycie, stwarza to napięcie mogące skutkować negatywnymi konsekwencjami w postaci np. wysokiego bezrobocia o charakterze strukturalnym po stronie podaŝowej nieumiejętność wpasowania się przez potencjalnych pracowników w wymagania pracobiorców. Zainteresowanie odbiorców projektu Nauka to najlepsza inwestycja przewyŝszyło pierwotne oczekiwanie wnioskodawcy. Świadczy o tym, Ŝe pomimo małego zainteresowania kształceniem ustawicznym, inwestycja w naukę, to najlepsza inwestycja, a mieszkańcy lubuskiego rozumieją to nad wyraz dobrze. ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 86

88 4. PERSPEKTYWA INSTYTUCJONALNA 4.1. Określenie poziomu zapotrzebowania grup docelowych oferowanymi formami wsparcia w ramach komponentu regionalnego PO KL. Urzędnicy, którzy wzięli udział w badaniu IDI zostali w pierwszej kolejności poproszeni o przedstawienie form wsparcia w ramach PO KL, którymi potencjalni projektodawcy są najbardziej zainteresowani. Trzech z sześciu badanych przyznało, iŝ Działanie 6.2 w ramach Priorytetu Rynek pracy otwarty dla wszystkich cieszy się największą popularnością. Jeden z respondentów argumentuje: Taką najbardziej, wydaje mi się, interesującą formą wsparcia dla uczestników projektu jest działanie 6.2, w którym uczestnicy mogą otrzymać dofinansowanie na rozpoczęcie działalności gospodarczej, w wysokości do 40 tys. zł. Myślę, Ŝe jest to takie najbardziej oblegane działanie i najwięcej uczestników projektów jest chętnych do udziału właśnie w tym działaniu. RównieŜ beneficjenci są zainteresowani tym działaniem, poniewaŝ jest to, tak mi się wydaje, duŝa kwota i projekt jest realizowany prawie przez dwa lata. TakŜe projekty są realizowane przez dłuŝszy okres czasu takŝe dla beneficjentów, takŝe jest to bardziej atrakcyjne z tego powodu. Oprócz tego badani wskazywali takŝe na projekty edukacyjne (... największym zainteresowaniem zawsze się cieszą projekty szkolne, przedszkolne, czyli 9.1.2, 9.1.1, oddolne inicjatywy ostatnio teŝ dosyć duŝo wniosków wpływa) oraz szkoleniowe dla pracowników, ale i dla bezrobotnych (Najbardziej są zainteresowani organizacją szkoleń albo dla swojej kadry pytają się, jak to zrobić, Ŝeby napisać projekt i zrobić szkolenie dla siebie. Albo są to przewaŝnie szkolenia równieŝ i róŝne wsparcia dla osób objętych tą grupą szczególnego ryzyka. Czyli, to są osoby długotrwale bezrobotne, osoby do 25 roku Ŝycia, matki, które po macierzyńskim próbują wrócić na rynek pracy takie osoby, szczególnie nawet w ustawie o instytucjach rynku pracy, o promocji zatrudnienia No, i to wszystko jest zgodne z tymi naszymi strategiami. I to jest ta główna grupa. No, i to są szkolenia. To są szkolenia językowe, to są szkolenia zawodowe, to są rozmowy z doradcami zawodowymi, z psychologiem czasami teŝ.) Pracownicy instytucji pośredniczących za najpopularniejsze uznali Działanie 6.2, które skupione jest na wspieraniu ludzi chcących otworzyć własną firmę. Zainteresowaniem cieszą się takŝe Poddziałania i 9.1.2, a takŝe oddolne inicjatywy w ramach Działania 7.3, czy Poddziałania Z kolei członkowie Podkomitetu Monitorującego Program Operacyjny Kapitał Ludzki podczas badania FGI wskazali, iŝ najbardziej poŝądanymi formami wsparcia są te, które kończą się usamodzielnieniem, to znaczy podjęciem zatrudnienia, otworzeniem własnej działalności gospodarczej, podniesieniem kwalifikacji zawodowych uzyskaniem uprawnień. Zdaniem respondentów, znaczna część projektów nie uzyskuje takiego rezultatu końcowego, a kończy się jedynie na odbyciu kursu/szkolenia. Jeden z członków PKM PO KL zwraca uwagę na skuteczność projektów systemowych realizowanych przez OPS-y (Priorytet VII) To co mi się podoba, to projekty systemowe, to co robią OPSy, to przywracanie tych osób na rynek pracy. Według mnie to jest właśnie ten komponent, który powinien być wspierany. Badani wskazują takŝe na projekty mające na celu podnoszenie kwalifikacji przez osoby o niskim wykształceniu: W tej chwili wystarczy dobre przeszkolenie dawanie fachu do ręki te są znakomite szkolenia i spełniają swój cel i przynoszą rezultat. Oblegane, zdaniem członków PKM PO KL, jest działanie 6.2 Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości oraz samozatrudnienia. Podobnie poddziałanie (Wspieranie rozwoju kwalifikacji zawodowych i doradztwa dla przedsiębiorstw), cieszy się duŝym zainteresowaniem uczestników ( ) czyli szkolenia dla osób zatrudnionych juŝ i takie, gdzie firmy i przedsiębiorstwa nie muszą dopłacać Ŝadnych środków do uczestnika, którego delegują ze swojej firmy i generalnie pracownicy bardzo chętnie uczestniczą w tym. Dyskutanci podczas badania FGI podkreślali jednak, iŝ sam udział w szkoleniu jest niewystarczający. Najbardziej istotnym elementem jest uzyskanie certyfikatu ministerialnego uprawniającego do wykonywania zawodu, dzięki czemu zdobyte w trakcie kursu umiejętności zdecydowanie zwiększają ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 87

89 swoją wartość. Dobrym rozwiązaniem jest równieŝ podkreślanie wagi zdobytych kwalifikacji poprzez egzaminy zewnętrzne. W zakresie szkoleń dla pracowników, jeden z respondentów wskazuje - brak mi szkoleń bardziej specjalistycznych, co akurat wiąŝe się z innowacyjnością. Jego zdaniem urzędy są instytucjami, które wymagają przekwalifikowania części kadry - pracowników, którzy są tradycyjni, czyli wspierają metody, które są sprawdzone, znane, zupełnie nie koncentrują się na tym, co nowe. W ten sposób, przy współpracy np. uniwersytetu, firm badawczych, prowadzonoby szkolenia w zakresie nowoczesnych rozwiązań - najnowsze rozwiązania kanalizacyjne, utylizacja odpadów, które następnie moŝna wprowadzać w Ŝycie. Oprócz kadry urzędniczej szkoleniom, zdaniem badanych, powinny poddać się takŝe pracownicy pomocy społecznej - To jest bardzo waŝne, Ŝeby dokształcać kadrę tak innowacyjnie, nie Ŝeby pokazywać te stare metody, tylko coś nowego. Tak jak my chcemy postawić na ekonomię społeczną. Szansą są szkolenia dla kadry pomocy społecznej, Ŝeby pokazywać jakieś czy kontrakt, czy inne formy, które będą przeciwdziałać właśnie wykluczeniu społecznemu. Zdaniem respondentów szkolenie kadry pomocy społecznej jest niezbędne w celu zmiany mentalności pracowników socjalnych, to znaczy zainteresowania ośrodków pomocy społecznej składaniem wniosków o dofinansowanie. W ramach Priorytetu IX duŝym zainteresowaniem cieszy się poddziałanie Wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów z grup o utrudnionym dostępie do edukacji oraz zmniejszanie róŝnic w jakości usług edukacyjnych. Respondenci zauwaŝają, iŝ w przypadku tych projektów nie występują trudności ze znalezieniem uczestników oraz partnerów. Pracownicy instytucji zaangaŝowanych w proces wdraŝania komponentu regionalnego PO KL w województwie lubuskim zostali poproszeni o ocenę wpływu systemu wyboru projektów na poziom zainteresowania potencjalnych projektodawców określonymi formami wsparcia. Zdaniem badanych system ten nie ma wpływu na samo zainteresowanie. Jeden z respondentów przyznaje: (...) z tego, co widzę beneficjenci są zainteresowani wszystkim, co my ogłaszamy, wszystkimi konkursami. Na jedne, powiedzmy, szybko kończą się pieniąŝki, na inne dłuŝej to trwa, ale dokładnych szczegółów niestety nie znam. Jeden z badanych stwierdził, iŝ z całą pewnością system wyboru projektów ewoluował i teraz jest bardziej przystępny dla beneficjentów, co być moŝe przekłada się na poziom zainteresowania samym składaniem wniosków. Tak przedstawia sytuację: Tak, jak cały program ewaluuje tak i sam system wyboru projektów ewaluuje w naszym takŝe województwie i nasze początki, Ŝe tak powiem konkursowe związane z programem wyglądały troszkę inaczej niŝ na chwilę obecną. Wszystkie konkursy były naraz ogłoszone. Niestety to miało swoje negatywne skutki. (...) To znaczy przede wszystkim odbiło się to na pracownikach i projektodawcach z racji tego, Ŝe ocena projektów była strasznie długa, mimo tego, Ŝe mamy zaznaczone jakieś terminy odgórne, nie byliśmy w stanie się w tych terminach zmieścić. Pracownicy instytucji pośredniczących stwierdzili, iŝ system wyboru projektów nie ma zasadniczego wpływu na poziom zainteresowania potencjalnych projektodawców określonymi formami wsparcia. Wskazywano jedynie na proces stopniowego udoskonalania go, aby był coraz bardziej czytelny, zrozumiały i przyjazny dla beneficjentów. Warto podąŝać w kierunku łagodnych zmian systemu tak, aby maksymalnie zwiększyć jego efektywność, a tym samym stopień wykorzystania środków w regionie. Badani urzędnicy spróbowali przedstawić równieŝ formy wsparcia, jakie ich zdaniem powinno się realizować w województwie lubuskim z punktu widzenia polityki rozwoju zasobów ludzkich. Sumując wszystkie wypowiedzi moŝna powiedzieć, iŝ wszystkie realizowane obecnie formy wsparcia wymagają kontynuacji. Jeden z respondentów stwierdza: Wszystkie tak naprawdę. No, wszystkie mają jakieś znaczenie. Najczęściej pojawiały się jednak te działania, które wcześniej zostały wskazane przez badanych jako cieszące się największym zainteresowaniem. Wskazywano, zatem na formy wsparcia w ramach Priorytetu VI (Wydaje mi się, Ŝe Działanie 6.1 jest właśnie takim, w zasadzie 6.2 teŝ, w zasadzie cały Priorytet VI). Kolejny badany wskazywał zaś na potrzebę realizacji projektów szkoleniowych: Tak naprawdę to te jednorazowe dotacje to swoją drogą jak ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 88

90 najbardziej są potrzebne tylko prócz tego nie moŝemy zapomnieć o szkoleniach, które uczą osoby bezrobotne, czy te, które się chcą przekwalifikować nowych kwalifikacji, bo wiadomo rynek jest tutaj taką rzeczą elastyczną i z roku na rok te moŝliwości tutaj zaistnienia na rynku są róŝne, jednym słowem trzeba być elastycznym pod kątem tego, co się dzieje na rynku lokalnym, więc tak naprawdę oprócz tych jednorazowych dotacji ton szkolenia jak najbardziej i chcąc nie chcąc wszelkie formy przygotowania do zawodu lub teŝ praktycznego przyuczenia do zawodu to jak najbardziej teŝ jest wskazane. Jeden z urzędników równieŝ uwaŝa, iŝ szkolenia są taką formą, którą warto nadal realizować: Jakie formy? No, to są według mnie, szkolenia zawodowe najbardziej. (...) Bardzo wielu jest kierowców, powiedzmy, którzy mają niski poziom tego swojego doświadczenia czy uprawnień i chcą go podwyŝszać. JeŜeli, powiedzmy, mają C, to chcą mieć zaraz jeszcze CE. Teraz, od tego roku bardzo wzrosły stawki za szkolenia specjalistyczne przewóz rzeczy, przewóz To są róŝnego rodzaju pozwolenia, uprawnienia i teraz od tego roku naprawdę bardzo fajną rzeczą jest, jeŝeli beneficjenci mogą to sfinansować z naszych środków i przeszkolić jakąś tam grupę osób. Czy to będą szkolenia na spawaczy, powiedzmy, czy z branŝy budowlanej to są chyba takie, wydaje mi się, szkolenia, zawody, które są poszukiwane na rynku pracy i one się sprawdzają. TeŜ bardzo fajną sprawą są działania, którymi objęte są osoby wykluczone społecznie, korzystające z pomocy Ośrodków Pomocy Społecznej i z PCPR-ów. Czy to są osoby, na przykład, niepełnosprawne, które wyjeŝdŝają na róŝnego rodzaju turnusy, tam maja zajęcia i z psychologiem i z doradcą zawodowym. A jeŝeli chodzi właśnie o osoby typowo wykluczone społecznie no, to szkolenia zawodowe dla nich jak najbardziej, bo to są osoby często o bardzo niskich kwalifikacjach, albo Ŝadnych właściwie. One teŝ korzystają, na przykład, ze szkoleń z obsługi komputera. Wiadomo, teraz właściwie komputery są wszędzie, a te osoby nie mając w domu komputera często, bo ich na to nie stać nie są w stanie pochwalić się czymkolwiek w tym swoim CV, jeŝeli starają się o pracę. Pracodawcy teraz zawsze wymagają obsługi komputera. No, i szkolenia zawodowe przede wszystkim chyba. Badani urzędnicy uznali, iŝ wspieranie indywidualnej przedsiębiorczości, róŝnego typu szkolenia, zarówno dla pracowników, jak i bezrobotnych oraz projekty edukacyjne są formami, które warto realizować z punktu widzenia polityki rozwoju zasobów ludzkich. Te propozycje pokrywają się z formami wsparcia, które badani uznali za najbardziej popularne wśród beneficjentów. Instytucje wdraŝające powinny zatem nadal realizować ww. działania w ramach Priorytetów VI-IX. Z punktu widzenia członków PKM PO KL, aktualnie największe zapotrzebowanie w województwie lubuskim jest na wsparcie związane z: Zapewnieniem zatrudnienia absolwentom szkół wyŝszych, uzupełnienie zawodowego przygotowania, Dostosowaniem systemu szkolnictwa (szkół wyŝszych) do potrzeb rynku pracy, Ścisła współpraca między administracją a uczelniami wyŝszymi, Szkolenia dla osób, które chcą otworzyć działalność o ich szansach powodzenia na rynku, Zaktywizowanie osób mało aktywnych w kaŝdej gminie. Respondenci ocenili realizowane projekty w kategorii ich adekwatności do potrzeb grup docelowych. Część z badanych stwierdziła, iŝ nie zawsze projekty rzeczywiście wpływają na zaspokojenie potrzeb uczestników, np. argumentują to w następujący sposób: Tak szczerze mówiąc, to myślę, Ŝe w duŝej części nie. (...) No, właśnie dlatego, Ŝe są po prostu oparte o jakieś wydumane diagnozy i tak naprawdę nie odnoszące się do faktycznych potrzeb tych beneficjentów i tego konkretnego regionu, powiedzmy naszego województwa lubuskiego. Znaczy teŝ moŝe zbyt krytycznie do tego podchodzę, ale takie mam wraŝenie patrząc na wiele projektów, które do nas właśnie tutaj są składane. Kolejny urzędnik przyznaje, iŝ same działania oferowane w ramach PO KL są wdraŝane z pewnym opóźnieniem, co skutkuje niedostosowaniem projektów do potrzeb grup docelowych: Niekoniecznie, bo myślę, Ŝe sam program tworzony był z pewnym ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 89

91 opóźnieniem, co do tego, co się dzieje na obecnym rynku, w naszej gospodarce, bo przykładowo Poddziałanie 8.1.1, które ma na celu wspieranie osób powyŝej 45 roku Ŝycia na chwilę obecną jest to nieaktualne z racji tego, Ŝe problemem, z brakiem pracy stykają się teraz młodzi ludzie. Osoby w tym wieku z doświadczeniem zawodowym mają większą szansę na uzyskanie pracy w chwili obecnej, przez co pracodawca woli osobę doświadczoną, z pewnym staŝem, bagaŝem, niŝ osobę młodą, która opuszcza uczelnię a przykład. Więc tutaj w tej kwestii wydaje mi się, Ŝe program powinien być zaktualizowany względem sytuacji teraz rynkowej, która się obecnie dzieje. Ankietowany postuluje zaś pewną gradację w kolejnych realizowanych projektach szkoleniowych, tak, aby w następnych edycjach nie powtarzać pewnych schematów. Konieczne jest, aby umiejętności zdobyte podczas szkolenia dało się zmierzyć, nie wewnętrznymi, nowostworzonymi narzędziami, ale uznanymi i funkcjonującymi na rynku, jak, np. standaryzowane certyfikaty językowe uznawane w całej Europie: MoŜna byłoby troszeczkę podnieść juŝ poziom. śeby - jeŝeli przeprowadziło się juŝ do tej pory, przez tych kilka lat ileś tam szkoleń z języka angielskiego podstawowego to Ŝeby juŝ było coraz więcej tych szkoleń o poziom wyŝej. Czy Ŝeby to były, powiedzmy, szkolenia, które uprawniają, czy pozwalają na pewnego rodzaju egzaminy, czy certyfikaty językowe. śeby to nie było tylko zwykłe przeszkolenie, ale Ŝeby te projekty równieŝ w sobie zakładały podejście do tego egzaminu i uzyskania certyfikatu. śeby to nie była taka sztuka dla sztuki, ale Ŝeby jakiś dokument potem zostawał, który będzie uznawany gdzieś dalej. Czy, na przykład, jeŝeli to jest szkolenie komputerowe Ŝeby to nie było tylko zwykłe szkolenie komputerowe, których jest naprawdę juŝ sporo, ale niech to będzie, powiedzmy, ECDL, po którym otrzymuje się certyfikat, który jest w całej Europie uznawany za jakiś tam stopień posiadania tych umiejętności obsługi komputera. JeŜeli juŝ, powiedzmy, w pewnym momencie ten rynek nasyci się, wydaje mi się, tymi podstawowymi szkoleniami Przedstawiciele instytucji pośredniczących uznali, iŝ projekty w znacznej mierze rozmijają się z potrzebami grup docelowych. Warto byłby wprowadzić wymagania, które standaryzowałyby sposób badania i określania owych potrzeb, tak, aby realizowane projekty rzeczywiście wychodziły im naprzeciw. Respondenci mieli za zadanie przedstawienie realizowanych projektów, których liczba przewyŝsza zapotrzebowanie potencjalnych uczestników projektu. Co ciekawe osoby, które wcześniej za najciekawszy i warty kontynuacji uznali, ogólnie rzecz ujmując, Priorytet VI, stwierdzili, iŝ obecnie zbyt duŝo realizowanych jest projektów szkoleniowych, zwłaszcza tych z zakresu nauki języków obcych. Wskazywano na to, iŝ występuje znacząca dysproporcja pomiędzy takimi projektami w duŝych miastach i na wsiach. Te pierwsze są przesycone takimi formami pomocy, w tych drugich stosunkowo mało organizuje się takich kursów. Argumentowano zatem: Wydaje mi się, Ŝe na chwilę obecną wyczerpaliśmy temat projektów językowych, które rzeczywiście zaczęły się przejadać, bo to jest realizowane od samego początku funkcjonowania w polskich strukturach unijnych, juŝ czwarty rok były projekty językowe. Jakby stricte projekty językowe odeszły. I to rzeczywiście jest widoczne, juŝ tego tak tego nie popieramy jak na początku. Oczywiście mogą być połączenia, nauka języka obcego z jakąś opieką nad osobami starszymi, bo takie projekty teŝ nam się zdarzały. Inny badany stwierdza: No, właśnie tak. Dokładnie. To jest na przykład właśnie to nieszczęsne, w którym jest milion pięćset szkoleń i później się okazuje, Ŝe w naszym województwie na przykład zostało złoŝone 10, 15 projektów dotyczących szkoleń z jakiegoś powiedzmy tam przekwalifikowania na konkretny zawód. I to jest ten sam zwód, 15 szkoleń i nie daj boŝe się okaŝe tak, Ŝe powiedzmy 10 tych projektów przejdzie. To komu w województwie lubuskim, bo zakładamy, Ŝe to będą osobne grupy, w jednym projekcie będzie 50 osób, załóŝmy grafik komputerowy. W jednym projekcie 50, w drugim 100, w trzecim 200 na przykład. I jakby nieszczęście polega Znaczy nieszczęście jest wtedy, kiedy faktycznie dofinansowanie dostaną te trzy projekty, czy tam cztery, czy pięć. To myśli pan, Ŝe jest duŝe zapotrzebowanie, takie na kilkaset osób na technika komputerowego w województwie lubuskim? Ja myślę, Ŝe nie. ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 90

92 Badani uznali, iŝ zbyt wiele jest projektów szkoleniowych w regionie z pewnych określonych dziedzin, takich jak: szkolenia językowe na podstawowym poziomie oraz szkolenia zawodowe przygotowujące do określonych zawodów. Ta oferta przewyŝsza zapotrzebowanie rynku pracy. Warto, zatem powołując się na wyniki badań, dotyczące sytuacji na rynku w regionie, spróbować ukierunkować beneficjentów do realizowania takich projektów szkoleniowych, które będą odpowiedzią na zapotrzebowanie rynku na konkretne umiejętności. Respondenci nie potrafili powiedzieć, które z projektów cieszą się najmniejszym zainteresowaniem ze strony grup docelowych. Jako pracownicy instytucji zajmującej się wdraŝaniem mają kontakt z beneficjentami, nie zaś z beneficjentami ostatecznymi. Jedynie problemy zgłaszane przez projektodawców mogłyby być wskaźnikiem, iŝ w jakiegoś typu projektach są problemy z rekrutacją uczestników. Respondenci nie mieli jednak takiej wiedzy Wskazanie metod zwiększania zainteresowania grup docelowych formami wsparcia, które nie cieszą się zainteresowaniem, a które mają uzasadnienie ze względu na regionalną politykę rozwoju zasobów ludzkich. Drugi blok pytań skierowanych do pracowników IP/IP2 dotyczył metod zwiększania zainteresowania grup docelowych formami wsparcia, które nie cieszą się zainteresowaniem, a które mają uzasadnienie ze względu na regionalną politykę rozwoju zasobów ludzkich. Respondenci zostali poproszeni o wskazanie czy ich zdaniem istnieją określone typy projektów, które nie są realizowane w regionie, a które warto byłoby uruchomić. Część z badanych uznała, iŝ nie ma takich typów projektów ich zdaniem inwencja zaleŝy od projektodawców, a sam system stwarza wystarczająco szerokie pole moŝliwości, z których moŝna korzystać. Jeden z urzędników tak wypowiadał się w kontekście Priorytetu VI: Jeśli chodzi o Priorytet VI, bo na tym bazujemy jako Wojewódzki Urząd Pracy, to ja na chwilę obecną takich projektów nie widzę, poniewaŝ moŝliwości szóstki są na tyle elastyczne, Ŝe moŝna tutaj wrzucić sporo typów projektów, są takie szkoleniowe, ale muszą być w taki sposób skonstruowane, Ŝe dadzą takie moŝliwości, które będą satysfakcjonowały uczestników projektów. To zaleŝy od inwencji projektodawców, chociaŝ opierają się na pewnych schematach te projekty, juŝ nie są takie twórcze i innowacyjne i są jakby jedną linią nakreślane. Natomiast nie ma takiej moŝliwości systemowej, jeśli chodzi o priorytet szósty. Tutaj jest cięŝko coś innego wymyślać, bo są określone ramy działania. Moim zdaniem jest to moŝliwe, na tyle co moŝe być moŝliwe. Pojawiły się jednak dwie wypowiedzi, w których badani wskazywali na potrzebę większego nacisku na projekty aktywizujące ludzi z obszarów wiejskich, budowę spółdzielni socjalnych, jeden z badanych stwierdza: Jeśli chodzi o nasz region wartoby się jeszcze bardziej skupić się na terenach wiejskich. Mamy trochę ludności wiejskiej, jeśli chodzi o nasz obszar. To Działanie 6.3 jeszcze nie funkcjonuje moim zdaniem tak jak powinno. Mamy środków trochę na ten rok teŝ przeznaczonych. Natomiast to tak naprawdę domykaliśmy do końca tego roku, takŝe to są małe projekty do pięćdziesięciu tysięcy, więc tutaj szansa na aktywizację zawodową osób z tych obszarów wiejskich jak najbardziej istnieje. Natomiast moŝna byłoby jeszcze większe działania nasilić w kierunku tego Działania 6.3. Inny ankietowany zauwaŝa zaś: Myślę, Ŝe kwestia ekonomii społecznej. Kwestia tworzenia spółdzielni socjalnych, w ogóle tutaj te działania są niepopularne, moŝe w ten sposób. Kwestia takich tematów, jak coaching. To są właśnie takie działania mało popularne między innymi na wsi, te projektodawcy, beneficjenci przede wszystkim ostateczni oczekują, Ŝe im się po prostu z racji tego, Ŝe są w gorszym połoŝeniu im się będzie dawać. Nie wiem, wydaje mi się, Ŝe za mało jest takich projektów pobudzających. ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 91

93 Pracownicy instytucji pośredniczących mieli podzielone zdania, co do istnienia określonych typów projektów, które nie są realizowane w regionie, a które warto byłoby uruchomić. Cześć z badanych uznała, iŝ nie ma takich projektów. Ich zdaniem oferta Priorytetów VI IX jest wystarczająca, a tylko od beneficjentów zaleŝy jak efektywnie z niej skorzystają. Pojawiły się jednak takŝe głosy zaznaczające, iŝ zbyt mało jest projektów przeznaczonych dla ludności wiejskiej. Warto byłoby zatem połoŝyć większy nacisk na aktywizację osób z terenów wiejskich. Urzędnicy przedstawili działania, jakie instytucje, które reprezentują, mogłyby podjąć, aby zaspokoić potrzeby potencjalnych beneficjentów. Wskazywano na potrzebę ściślejszej współpracy pomiędzy instytucją wdraŝającą a instytucją pośredniczącą. Argumentowano to w następujący sposób: Tutaj jest potrzeba większej współpracy instytucji pośredniczącej, dokładnie departamentu, który zajmuje się polityką społeczną, a takiej współpracy między organizacjami pozarządowymi, które zajmują się działaniami czy wręcz podmiotami spoza granic naszego województwa. Nie wiem, szukać wspólnych rozwiązań, ale to musi być na zasadzie współpracy takiej. Inny badany zauwaŝył natomiast, iŝ takie działania są obecnie prowadzone i to na tyle skutecznie, iŝ w roku 2009 udało się wykorzystać cała pulę pieniędzy przeznaczoną na Priorytet VI. Stwierdza on: Działania w roku 2009 były na tyle skuteczne, Ŝe wykorzystaliśmy całą pulę środków dostępnych. Trwało to sporo czasu, natomiast pod koniec roku udało nam się przyjąć takie projekty, które skonsumowane są alokacje i w chwili obecnej rzeczywiście przymierzamy się do nowych konkursów, ale to wymaga pewnego przeanalizowania moŝliwości finansowych itd. TakŜe zachęcenie projektodawców do składanie wniosków aplikacyjnych, to juŝ nie ten etap, to juŝ trzeba by patrzeć na jakość tych projektów. Nad tym pracujemy. Zdaniem urzędników, aby zaspokoić potrzeby potencjalnych grup docelowych w zakresie uzyskania danego rodzaju wsparcia naleŝy przede wszystkim zintensyfikować współpracę pomiędzy instytucjami wdraŝającymi, pośredniczącymi oraz instytucjami pozarządowymi. Warto zauwaŝyć, iŝ w 2009 w ramach Priorytetu VI wykorzystano całą alokację finansową nie ma zatem potrzeby zmiany polityki zachęcania potencjalnych beneficjentów do aplikowania o środki. Aby w pełni zaspokoić potrzeby grup docelowych i zaoferować im wsparcie, jakiego oczekują naleŝy, zdaniem członków PKM PO KL, przeprowadzić dogłębną diagnozę potrzeb grup docelowych oraz przedstawić projektodawcom plan rozwoju województwa lubuskiego na najbliŝsze lata. Takie działania umoŝliwią dostosowanie form wsparcia w taki sposób, by zapewnić uczestnikom projektów wymierną pomoc, np. kończącą się usamodzielnieniem. Pracownicy instytucji wdraŝających wypowiadali się o najbardziej odpowiednim rodzaju partnerstwa publiczno-prywatnego w postaci współpracy z wyspecjalizowanymi firmami konsultingowymi w celu zwiększenia moŝliwości absorpcyjnych potencjalnych projektodawców. Dla części badanych jest to odpowiednia forma współpracy, która moŝe wpłynąć na zmniejszenie kosztów projektu: Wydaje mi się, Ŝe tak, jak najbardziej, właśnie w działaniu 6.3 w przypadku zawierania takich partnerstw publiczno-prywatnych istnieje moŝliwość zawierania umów długoterminowych jeŝeli partner prywatny uczestniczyłby w takim działaniu istniałaby moŝliwość zmniejszenia kosztów poniewaŝ on juŝ ma jakieś wyposaŝenie i moŝliwości i strukturę organizacyjną i na pewno jest mu łatwiej pracować z takim beneficjentem. Jest to równieŝ korzystne ze względu na kapitał w postaci wiedzy i doświadczenia, które posiadają profesjonalne firmy konsultingowe: To, wydaje mi się, Ŝe jest związane głównie z doświadczeniem, jakie firmy mają do tej pory na rynku. JeŜeli ktoś Naprawdę, nie ma problemów z organizowaniem jako takich szkoleń czy realizacją projektu z tym nie ma problemu, bo jest bardzo duŝy potencjał naszego rynku, jest bardzo duŝo firm. JeŜeli chodzi o partnerstwa kaŝdy moŝe zawrzeć partnerstwo. Pojawił się równieŝ głos, gdzie respondent stwierdza, iŝ pisanie wniosku w partnerstwie z firmą konsultingową jest niemoŝliwe, co najwyŝej moŝna skorzystać z usług takiej firmy przy pisaniu wniosku, czy teŝ jego realizacji, ale w tym wypadku nie ma mowy ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 92

94 o partnerstwie: Być moŝe się mylę, ale partnerstwo w projektach PO KL-owskich ma swoje określone zasady. I wiadomo, Ŝe na przykład, firma, która jest firmą consultingową, która na przykład napisze projekt dla projektodawcy, no, Ŝe tak powiem z projektu nie moŝe być sfinansowana. Więc gdzie tu jest partnerstwo? Tutaj nie ma partnerstwa. To jest powiedzmy jakaś umowa pomiędzy firmą consultingową, a konkretnym projektodawcą na napisanie wniosku. Pracownicy instytucji pośredniczących nie potrafili jasno ocenić czy współpraca z profesjonalnymi firmami konsultingowymi wpływa na odniesienie sukcesu. Nie mają takiej wiedzy takie badania, statystyki nie są prowadzone. Zdaniem części urzędników warto aplikować o środki z UE w partnerstwie publicznoprywatnym z firmami konsultingowymi, nie podają oni jednak, jakiego rodzaju powinna być ta współpraca. Taka forma współdziałania moŝe okazać się korzystna ze względu na moŝliwość skorzystania z kapitału w postaci wiedzy i doświadczenia takich profesjonalnych organizacji. Warto promować takie działania i zachęcać do nich potencjalnych beneficjentów. Zdaniem wszystkich badanych doświadczenie projektodawców zdobyte w poprzednim okresie programowania jak najbardziej zwiększa ich szanse na sukces obecnie. KaŜdy kolejny napisany przez nich projekt, czy to z sukcesem czy nie, zwiększa ich szanse na pozytywny wynik w przyszłości. Beneficjenci nabywają wiedzę, doświadczenie, umiejętność poruszania się wśród procedur aplikacyjnych. Badany zauwaŝa: KaŜdy realizowany przez nich projekt jest lepszy. Z kaŝdym rokiem widać, Ŝe oni czegoś się uczą. W tym roku, na przykład, kontrolowaliśmy pierwszy raz ośrodki pomocy społecznej, które realizowały projekty po raz pierwszy. Wyglądało to troszeczkę gorzej, niŝ w przypadku projektów konkursowych, gdzie startowali beneficjenci, którzy mieli juŝ doświadczenie z poprzedniej perspektywy. Kolejny argumentuje: Tak, zdecydowanie, bo pojawiają się ci sami projektodawcy, którzy po naszych uwagach, które wskazujemy im w kartach oceny merytorycznej składają do nas ponownie i wiadomo, jeśli te uwagi zostały uwzględnione w kolejnych wnioskach to automatycznie ocena merytoryczna wystawiona za te wnioski jest większa i nie zraŝają się, Ŝe czasami tam uwag jest cała masa i próbują walczyć dalej i składać, a kaŝdy kolejny złoŝony projekt to jest tym takim lepszym odzwierciedleniem tego, co złoŝono wcześniej. Badani zgodnie stwierdzili, iŝ doświadczenie beneficjentów zdobyte w poprzednim okresie programowania pozytywnie wpływa na ich szanse na sukces obecnie. Zdaniem respondentów projektodawcy korzystają z następujących źródeł wiedzy: ROEFS: (...) z tego, co wiem, to po kontroli u nich mieli bardzo duŝo kontaktów z osobami, które wnioskowały o środki. RównieŜ oni wykazują to we wnioskach o dofinansowanie w rubryce, w której wskazują, skąd czerpali informacje Ŝe to był ROEFS. Szkolenia realizowane rzez Departament Europejskiego Funduszu Społecznego. Firmy doradcze: (...) powstaje juŝ bardzo duŝo firm, które doradzają jak ten projekt zrobić. Punkty informacyjne. Urzędnicy uznali, iŝ najbardziej popularnymi źródłami informacji są: ROEFS, szkolenia i konferencje, firmy doradcze oraz punkty informacyjne. Respondenci nie wyróŝniali jednak, iŝ tak pozyskują informację beneficjenci odnoszący sukces w formach wsparcia cieszących się najmniejszą popularnością. Wynika to prawdopodobnie z wspomnianych juŝ w opracowaniu braków danych w tej materii. Część z pracowników instytucji pośredniczących uznała, iŝ procedury aplikacyjne nie są zbyt skomplikowane: Wydaje mi się, Ŝe teraz te procedury są juŝ bardziej uproszczone i są one bardziej przyjazne dla potencjalnych beneficjentów, niŝ we wcześniejszym okresie programowania. Na pewno są skrócone terminy na pewno jest duŝo moŝliwości poprawek, uzupełnienia dokumentów, co wcześniej było niemoŝliwe. ZauwaŜalnym problemem jest natomiast fakt, iŝ procedury aplikacyjne często się zmieniają oraz niekiedy są trudne do spełnienia dla części potencjalnych beneficjentów procedury ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 93

95 powinny, w niektórych przypadkach, brać pod uwagę specyfikę działalności niektórych z nich. Jeden z respondentów zauwaŝa: JeŜeli chodzi o poziom skomplikowania procedur, to teŝ jest tak, Ŝe te procedury się zmieniają. Bo dokumenty przygotowywane przez IZ równieŝ się zmieniają. I to jest pewien problem, ale tego się teŝ nie da uniknąć. Bo zmieniają się ustawy, zmieniają się róŝne inne dokumenty i to z kolei powoduje konieczność dostosowywania dokumentów naszych do sytuacji, do zmiany na wyŝszych poziomach. Więc te dokumenty się zmieniają, co z kolei powoduje, Ŝe my musimy powiedzmy dostosowywać dokumentacje konkursowe do zmienionych zasad, wytycznych, czy jakichkolwiek innych dokumentów i to czasami powoduje chaos wśród projektodawców. Bo, ( ), jeŝeli na przykład jeden dokument, taki jeden z podstawowych dla naszego wydziału, jak zasady wyboru projektów zmienia się w ciągu roku trzy, czy cztery razy albo i więcej i za kaŝdym razem jakieś tam te zmiany są, no to projektodawcy muszą śledzić na bieŝąco Ŝeby wiedzieć jak napisać projekt, Ŝeby on nie odpadł na jakichś dziwnych tam kryteriach. Sam poziom skomplikowania procedur aplikacyjnych nie jest, zdaniem urzędników, problemem, z którym projektodawcy sobie nie radzą. Większą bolączką jest zbyt szybka zmiana w obrębie tych procedur. Warto byłoby zwrócić większą uwagę na sposób ich konstrukcji oraz próbę ich ujednolicenia, przynajmniej w obrębie jednego roku. Podobnie sytuacja wyglądała w kwestii wymagań stawianych beneficjentom przez instytucje zajmujące się wdraŝaniem PO KL w województwie lubuskim. Zdaniem respondentów wymagania te nie są zbyt wygórowane: Nie ma wygórowanych wymagań. Naprawdę, w tym momencie kaŝda firma, nawet najmniejsza, moŝe aplikować o środki. JeŜeli są jakieś obostrzenia, powiedzmy to jest to tylko i wyłącznie dla ich dobra, bym powiedziała. I nie sądzę, Ŝeby to były rzeczy nie do przejścia, tym bardziej, Ŝe zawsze mogą liczyć na pomoc z naszej strony czy doradczo, czy nawet przyjść i zapytać się jak to powinno wyglądać. Nie uwaŝam, Ŝeby to było w jakikolwiek skomplikowany sposób formułowane i Ŝeby były wymogi wobec nich wygórowane. Badani wskazywali, iŝ problemem jest fakt, iŝ te wymagania odgórnie są weryfikowane nawet kilkakrotnie w ciągu roku. Kolejny respondent zwrócił zaś uwagę na problem niedostosowania niektórych kryteriów do sytuacji pewnych projektodawców, np. organizacji pozarządowych: Jest tutaj kwestia dotycząca kryterium dostępu tutaj na terenie województwa lubuskiego, a po kryterium dostępu jest na tyle problemem dla organizacji pozarządowych, które nie są w stanie spełnić tego warunku. Na przykład Poddziałanie mamy warunek taki, jest to kryterium dostępu, które mówi, Ŝe trzeba uzyskać pięćdziesiąt procent przychodu wartości projektu. Dla takiej organizacji jest to problem. Taka organizacja automatycznie, jeŝeli nie ma przychodu nie moŝe być projektodawcą w tym projekcie. Myślałam ja osobiście, Ŝe to kryterium zostanie zniesione w tym roku wiem, Ŝe według planów działania jest potwierdzenie, Ŝe będzie realizowane i takie kwestie, i to w takich działaniach duŝych, Poddziałanie czy Poddziałanie 7.2.1, gdzie te organizacje pozarządowe mogłyby realizować projekty. Mają ku temu juŝ doświadczenie i potencjał, ale kwestia finansowa zaprzepaszcza tutaj tą moŝliwość. Pracownicy instytucji pośredniczących stwierdzili, iŝ wymagania stawiane projektodawcom nie są zbyt wygórowane. Warto byłoby jedynie zweryfikować treść niektórych z nich, ze względu na specyfikę potencjalnych projektodawców. Członkowie PKM PO KL wskazują na pewne bariery w procesie wdraŝania projektów realizowanych w ramach Priorytetów VI-IX? Zwerbowanie uczestników, to znaczy pierwszy etap projektu - Ŝeby chciały te osoby (osoby wykluczone społecznie przypis autora) uczestniczyć, Ŝeby zobaczyć, Ŝe warto, Ŝeby te swoje kompetencje podnieść. Rozwiązaniem tego problemu jest rozpropagowanie form wsparcia i moŝliwości, jakie wypływają z uczestnictwa w nich. Warto pomyśleć o jakimś większym wsparciu, zachęcie dla tych osób mówi jeden z uczestników badania. Jako rozwiązanie proponuje zwracanie kosztów podróŝy, zmniejszenie formalności związanych ze zwrotem kosztów dojazdu na szkolenie w przypadku, kiedy uczestnik dojeŝdŝa własnym samochodem. Zdaniem badanych, jeśli respondent musi dostarczyć znaczną ilość ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 94

96 dokumentów, które umoŝliwią później zwrot kosztów, to mimo tego, iŝ jest zainteresowany uczestnictwem, np. w szkoleniu, rezygnuje z powodu nadmiernej biurokracji. Brak zainteresowania formami wsparcia ze strony ośrodków pomocy społecznej, szczególnie tych, które znajdują się w małych miejscowościach i na wsiach. Dlatego teŝ respondenci proponują szkolenia dla kadry OPS, w celu zwiększenia świadomości pracowników dotyczącej zarówno określenia potrzeb klientów pomocy społecznej jak i zmiany mentalności samych pracowników, by zachęcić ich do składania wniosków o dofinansowanie. Innym problemem, który pojawia się w przypadku OPS jest sytuacja finansowa ośrodka, która będąc niestabilną i niesprawną utrudnia dotarcie do pieniędzy unijnych. Dobrymi sposobem zachęcania potencjalnych projektodawców do większej absorpcji środków unijnych w ramach form cieszących się najmniejsza popularnością są: szkolenia: Myślę, Ŝe w naszym województwie mimo wszystko brakuje szkoleń. Szkoleń naszych dla projektodawców. punkty informacyjno-doradcze: Funkcjonują na terenie województwa dwa ośrodki regionalne, których zadaniem jest pomoc w pisaniu projektów. Ich zadaniami jest równieŝ taka animacja tych projektów, czyli mobilizowanie, podsuwanie pomysłu. Gdyby była taska moŝliwość myślę, Ŝe w pewien sposób instytucje teŝ powinny pomóc w tej kwestii, to znaczy znalezienia własnej drogi, albo pokierowania konkretną drogą projektodawcę(...). porady telefoniczne, pisemne, owe. Pracownicy instytucji pośredniczących za najbardziej efektywne formy wspierania potencjalnych projektodawców w aplikowaniu o środki uznali szeroko rozumiane działania informacyjno-promocyjne (szkolenia, punkty informacyjne, kontakt telefoniczny, owy). Ich zdaniem te formy wsparcia projektodawców powinny być realizowane przez instytucje wdraŝające w celu zwiększenia absorpcji środków. Warto zatem inwestować w taką pomoc dla potencjalnych beneficjentów. Z kolei badani członkowie PKM zwracają uwagę na konieczność dialogu pomiędzy beneficjentami a instytucją pośredniczącą (IP i IP2) i członkami Komisji Oceny Projektów Ŝeby było więcej spotkań roboczych, warsztatowych z pracownikami instytucji pośredniczącej i Ŝeby to nie wyglądało tak, Ŝe projektodawca jest po jednej stronie a urzędnik po drugiej i nawzajem zrzucamy na siebie winę, z braku doinformowania i swoich niedociągnięć, bo nie jest nigdy tak, Ŝe obie strony są idealne, a patrząc od dołu to jest tak, Ŝe urząd stoi na silniejszej pozycji. W celu zwiększenia zainteresowania potencjalnych projektodawców składaniem wniosków o dofinansowanie respondenci proponują następujące rozwiązania: Poszerzyć i zintensyfikować działalność punktów informacyjnych; Przeprowadzać szkolenia z generatora wniosków; Przeprowadzać otwarte szkolenia (od podstaw) dla beneficjentów, np. w Regionalnych Ośrodkach EFS; Zwiększyć liczbę spotów reklamowych; Organizować spotkania ze społecznością lokalną. Ponadto członkowie PKM PO KL zwracają równieŝ uwagę na brak efektywnego i obiektywnego systemu ewaluacji realizowanych projektów. Taki system umoŝliwiłby ocenę podjętych w projekcie działań, wskazanie mocnych i słabych stron Do tej pory nie został stworzony efektywny sposób ewaluacji projektów realizowanych z EFS. Mówi się, Ŝe to jest takie wsparcie, które trudno ocenić, ale trzeba stworzyć taki system oceny wdraŝania i realizacji tych projektów, który będzie pokazywał, gdzie są słabe punkty tego, co robimy a gdzie są mocne punkty i co naleŝy robić. Ponadto członkowie PKM wskazują na konieczność pomocy ze strony instytucji zaangaŝowanych w proces wdraŝania PO KL w województwie lubuskim (IP i IP2) przy zachęcaniu potencjalnych ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 95

97 projektodawców do składania wniosków o dofinansowanie. Najbardziej poŝądanymi działaniami byłoby rozpropagowanie mało obleganych projektów oraz wskazywanie moŝliwości, jakie płyną z udziału w projekcie, w celu zachęcenia potencjalnych projektodawców do ich realizacji Tutaj jest pole do popisu dla tych instytucji, które zajmują się wdraŝaniem jakiś sposób, system, animacja, pokazywanie, Ŝe np. oprócz tych sztampowych projektów, polegających na szkoleniu kierowców wózków widłowych moŝemy zrobić coś innego, pokazania ludziom szansy. Zdaniem pracowników instytucji pośredniczących o sukcesie/poraŝce składających wnioski w konkursach cieszących się najmniejszą popularnością zadecydowały: determinacja, inicjatywa projektodawców, mała konkurencja: (...) jeśli ktoś miał poprawny wniosek, zgodny z zasadami i wszystkimi innymi dokumentami, no to oczywiście miał większe szanse dostać dofinansowanie. Natomiast, jeśli chodzi o poraŝkę, to poraŝka jest taka, jak we wszystkich innych Poddziałaniach, czyli te same powody poraŝki. Czyli po prostu niepoprawnie przygotowane wnioski. działania informacyjno-promocyjne: Na pewno przede wszystkim chodzi o to, Ŝeby tych beneficjentów do tej formy wsparcia zachęcić, więc tutaj dobrze i profesjonalnie przeprowadzona akcja informacyjno-promocyjna, skrupulatnie zaplanowany proces rekrutacyjny jak równieŝ, w jakiś sposób uatrakcyjnienie tej formy wsparcia. Urzędnicy uznali, iŝ o sukcesie, bądź poraŝce projektodawców w obrębie form wsparcia cieszących się najmniejszym zainteresowaniem decydowały przede wszystkim czynniki takie, jak: oddolna inicjatywa i determinacja projektodawców, akcje informacyjnopromocyjne oraz mała konkurencja w takich formach wsparcia. Ostatnią kwestią, z którą musieli zmierzyć się respondenci, było pytanie o to, czy instytucja, którą reprezentują angaŝuje się w diagnozowanie i minimalizację barier zewnętrznych na jakie natrafiają potencjalni projektodawcy. Badani, którzy odpowiedzieli twierdząco na tak sformułowane pytania wskazywali na następujące formy diagnozy i minimalizacji barier: działanie punktu konsultacyjno-informacyjnego: (...) funkcjonuje nasz punkt konsultacyjno-informacyjny. Na ile sytuacja pozwala to organizujemy spotkania informacyjno-konsultacyjne dla beneficjentów, czy tak jak na przykład miało to miejsce w przypadku ogłoszonego konkursu na projekty innowacyjne z moŝliwością ponadnarodowościową, Ŝe tak to ujmę, więc na ile pozwalają warunki lokalowe i moŝliwości personalne to staramy się beneficjentów informować o tym, co jest moŝliwe do dokonania i w jakich ramach merytorycznych, tematycznych i finansowych oczywiście, bo tutaj wiadomo, Ŝe pewne projekty wiąŝą się z wkładem własnym i tego się teŝ przeskoczyć nie da. kontrola: Podczas kontroli zawsze przeprowadzamy rozmowę z beneficjentem i beneficjent informuje nas o problemach, które napotyka podczas realizacji projektu, kaŝdorazowo podczas kontroli taką informacje otrzymujemy. (...) I beneficjent informuje teŝ o napotkanych problemach Wydział ds. Projektów teŝ, i jeśli mają jakieś problemy to tez przy kontroli pytamy się czy nasza Instytucja została o tym wcześniej poinformowana i czy teŝ jak widzimy jakieś zmiany w projekcie to się pytamy czy one zostały wcześniej zgłoszone. dbanie o dobra współpracę z beneficjentem, kompetentne udzielanie informacji, miła obsługa: Staramy się być przyjemni dla beneficjentów. KaŜdy, kto do nas napisze, kaŝdy kto do nas przyjdzie zostanie moŝliwie profesjonalnie potraktowany, najlepiej jak potrafimy udzielamy informacji. Nie odsyłamy nikogo z kwitkiem. Staramy się w ramach swoich moŝliwości technicznych, organizacyjnych i takich, które pozwalają nam na udzielanie pewnych informacji. My nie moŝemy podawać informacji, co dotyczy wniosku, jesteśmy po prosu od konsultacji i doradzania na gruncie ogólnym. W ramach tych swoich moŝliwości ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 96

98 staramy się wszystko odjąć tzw. klamrą, aby beneficjent wyszedł stąd zadowolony. działania informacyjno-promocyjne: Staramy się w jakiś sposób minimalizować te kwestie związane z nie aplikowaniem o środki w tych mało popularnych działaniach. Tak było w tamtym roku z działaniami tymi inicjatywami, które skierowane są do osób obszarów miejsko-wiejskich. Zrobiliśmy taką propagandę, to były kwestie promocyjne ulotki, plakaty, ja osobiście jeździłam na spotkania w gminach, w których na tych spotkaniach teŝ przekazywałam o korzyściach płynących z realizowania takich projektów małych, bo jest naprawdę duŝo plusów przemawiających za realizowaniem projektów w tych akurat działaniach. I to poskutkowało. Te projekty były w większej ilości składane, niŝ ogółem w latach poprzednich. Pracownicy instytucji pośredniczących angaŝują się w diagnozowanie i minimalizowanie barier zewnętrznych, na jakie natrafiają potencjalni projektodawcy poprzez działania informacyjno-promocyjne, kontrole w projektach oraz dbanie o dobrą współpracę i obsługę projektodawców. Oprócz poznawania perspektywy instytucjonalnej za pośrednictwem badań jakościowych (IDI oraz FGI) wykonano równieŝ badanie ilościowe badanie CAWI, które umoŝliwiło statystyczne zaprezentowanie opinii pracowników IP i IP Ocena systemu wyboru projektów Pracowników IP i IP2 poproszono o ocenienie systemu wyboru projektów w kontekście wyboru projektów, które w sposób najbardziej odpowiedni zaspokajają potrzeby grup docelowych. Ze wskazań respondentów wynika, iŝ funkcjonujący w województwie lubuskim system wyboru projektów raczej pozwala na wybieranie takich form, które w pełni spełniają oczekiwania beneficjentów ostatecznych (65,5%). Warto zauwaŝyć, iŝ częściej tego zdania są pracownicy Urzędu Marszałkowskiego (UM 74,3%) niŝ pracownicy Wojewódzkiego Urzędu Pracy (WUP 53,8%). Co czwarty respondent (23,0%) nie potrafił udzielić jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. W znacznej mniejszości są badani, którzy uznali system wyboru projektów za nieadekwatny i nie pozwalający wybierać odpowiednich dla grup docelowych ofert pomocy. Kolejnym pytaniem, związanym z systemem wyboru projektów, jest określenie jego wpływu na poziom zainteresowania formami wsparcia przez projektodawców. Na podstawie wskazań respondentów moŝna stwierdzić, iŝ zdaniem pracowników zaangaŝowanych w proces wdraŝania PO KL system wyboru projektów wpływa w sposób znaczący (32,8%) bądź umiarkowany (54,1%) na zainteresowanie projektodawców. Zaledwie 13,1% respondentów jest przekonanych, Ŝe sposób wybierania projektów nie oddziałuje w Ŝaden sposób na zainteresowanie potencjalnych projektodawców. Zdaniem badanych determinantami wyboru inicjatyw, przez potencjalnych beneficjentów, wynikającymi z systemu wyboru projektów są: Poziom skomplikowania procedur i zbytnia biurokracja (im prostszy system wyboru projektów tym większe zainteresowanie; spełnienie zbyt wielu warunków w trakcie ubiegają się o dofinansowanie zniechęca); Kryteria dostępu; Długi czas oczekiwania na ogłoszenie wyników konkursu (przedłuŝająca się procedura wyboru projektów zniechęca potencjalnych projektodawców do aplikowania; długi okres oczekiwania na ocenę projektów moŝe zniechęcić do aplikowania); Brak informacji na temat moŝliwości uzyskania wsparcia (za mało informacji uszczegóławiających i określających grupy docelowe). ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 97

99 Wykres nr 43. Czy system wyboru projektów w województwie lubuskim pozwala na wybieranie tych projektów, które w sposób najbardziej odpowiedni zaspokajają potrzeby grup docelowych (w%) Ogółem (N=61) 3,3 65,6 23,0 6,6 1,6 WUP (N=26) 3,8 53,8 30,8 7,7 3,8 UM (N=35) 2,9 74,3 17,1 5, zdecydowanie tak raczej tak ani tak, ani nie raczej nie zdecydowanie nie Źródło: badanie CAWI Wykres nr 44. Czy system wyboru projektów w województwie lubuskim ma wpływ na poziom zainteresowania formami wsparcia realizowanymi w ramach Priorytetów VI-IX? (w%) Ogółem (N=61) 32,8 54,1 13,1 WUP (N=26) 34,6 42,3 23,1 UM (N=35) 28,6 57,1 14, bardzo duŝy wpływ umiarkowany wpływ nie ma Ŝadnego wpływu Źródło: badanie CAWI ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 98

100 4.4. Poziom zainteresowania formami wsparcia grup docelowych i potencjalnych projektodawców a formy wsparcia, które powinny być realizowane na terenie województwa lubuskiego Badani pracownicy instytucji zaangaŝowanych w proces wdraŝania zostali poproszeni o określenie poziomu zainteresowania grup docelowych i projektodawców formami wsparcia oferowanymi w ramach Priorytetów VI, VII, VIII i IX PO KL. By określić poziom zainteresowania respondenci mieli do dyspozycji sześciostopniową skalę, gdzie 1 oznaczał zupełny brak zainteresowania a 6 bardzo duŝe zainteresowanie. Zaprezentowane w tabelach wyniki przedstawiają średnią arytmetyczną wskazań respondentów. Ze wskazań respondentów wynika, iŝ grupy docelowe najczęściej zgłaszają zapotrzebowanie na takie formy wsparcia (w ramach Priorytetu VI) jak: przyznanie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej (5,5), otrzymanie finansowego wsparcia pomostowego (5,2), szkolenie umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej (4,7), szkolenie zawodowe - praktyczne wykonywanie zawodu (4,4), kursy języka obcego (4,3). Zdaniem badanych urzędników równieŝ potencjalni projektodawcy są zainteresowani realizowaniem projektów obejmujących wymienione wyŝej formy wsparcia, jednakŝe średni poziom zainteresowania projektodawców jest nieco niŝszy. Mimo tego, moŝna stwierdzić, iŝ ta zgodność (między poziomami zainteresowania) wskazuje na znajomość projektodawców potrzeb beneficjentów ostatecznych. W ramach Priorytetu VI raczej nie występują takie formy wsparcia, które cieszą się bardzo małym lub zupełnym brakiem zainteresowania ze strony grup docelowych. Natomiast projektodawcy raczej nie zamierzają podejmować inicjatyw związanych z dofinansowaniem do studiów (2,7) czy teŝ praktykami zawodowymi (3,0). Tabela nr 21. Poziom zainteresowania projektodawców i grup docelowych formami wsparcia oferowanymi w ramach Priorytetu VI Poziom zainteresowania Forma wsparcia oferowana w ramach Priorytetu VI Grupy docelowe Projektodawcy Szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy 3,5 3,9 Kurs języka obcego 4,3 4,0 Szkolenie/kurs komputerowy podstawowy (Word, Excel, Powerpoint, itp.) 4,0 3,9 Szkolenie/kurs komputerowy - programy specjalistyczne 3,7 3,5 Szkolenie zawodowe - praktyczne wykonywanie zawodu (np. Murarz, kosmetyczka, fryzjer, glazurnik) 4,4 4,2 Szkolenie z obsługi maszyn/urządzeń (np. Tokarki, spawarki, frezarki, kasy fiskalne, itp.) 4,1 3,7 Szkolenie umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej 4,7 4,7 Wsparcie psychologiczne 3,3 3,5 Pośrednictwo pracy 3,4 3,7 Poradnictwo zawodowe 3,4 4,0 StaŜ 4,1 3,3 Praktyki zawodowe 3,9 3,0 Dofinansowanie przejazdów z miejsca zamieszkania do miejsca pracy 4,3 3,6 Zwrot kosztów zakwaterowania w miejscu pracy 3,6 3,1 Przygotowanie zawodowe w miejscu pracy 4,0 3,2 Praca interwencyjna 3,6 3,3 WyposaŜenie i/lub doposaŝenie stanowiska pracy 3,8 3,2 Przyznanie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej 5,5 5,1 Otrzymanie finansowego wsparcia pomostowego 5,2 4,8 Doradztwo indywidualne 3,7 3,8 Doradztwo grupowe 3,2 3,9 Dofinansowanie studiów 4,2 2,7 Otrzymanie pracy w PUP/WUP (jako doradca zawodowy/pośrednik pracy) 3,9 3,1 Źródło: badanie CAWI ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 99

101 Formami wsparcia, cieszącymi się największym zainteresowaniem zarówno wśród projektodawców jak i grup docelowych, oferowanymi w Priorytecie VII, są: szkolenie zawodowe, szkolenie z obsługi maszyn/urządzeń, szkolenie komputerowe, szkolenie/doradztwo umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności w sektorze ekonomii społecznej. ZbieŜność zainteresowania formami wsparcia wskazuje na znajomość potrzeb grup docelowych przez projektodawców. Projektodawcy, często równieŝ realizują projekty związane z doradztwem/poradnictwem zawodowym (4,2). Pozostałe formy wsparcia cieszą się umiarkowanym zainteresowaniem. Najmniej poŝądanym przez obie strony działaniem jest wolontariat. Tabela nr 22. Poziom zainteresowania projektodawców i grup docelowych formami wsparcia oferowanymi w ramach Priorytetu VII Poziom zainteresowania Forma wsparcia oferowana w ramach Priorytetu VII Grupy docelowe Projektodawcy Szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy/poruszania się po rynku pracy 3,6 4,0 Szkolenie zawodowe - praktyczne wykonywanie zawodu (np. Murarz, kosmetyczka, fryzjer, glazurnik) 4,4 4,3 Szkolenie z obsługi maszyn/urządzeń (np. Tokarki, spawarki, frezarki, kasy fiskalne, itp.) 4,3 4,4 Szkolenie komputerowe 4,2 4,8 Szkolenie/doradztwo umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności w sektorze ekonomii społecznej 3,7 3,9 Szkolenie/doradztwo umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia własnej firmy bądź spółdzielni socjalnej 4,3 4,2 Wsparcie (poradnictwo) psychologiczne 3,3 4,0 Doradztwo/poradnictwo zawodowe 3,8 4,2 Pośrednictwo pracy 3,8 3,6 Uczestnictwo w zajęciach reintegracji zawodowej 3,9 4,0 Subsydiowane zatrudnienie (prace interwencyjne/roboty publiczne) 3,7 3,6 StaŜ zawodowy 4,0 3,7 Wolontariat 2,8 2,9 Wsparcie/pomoc pracownika socjalnego 3,6 3,7 Praca społecznie uŝyteczna 3,3 3,1 Szkolenie dla kadr instytucji pomocy społecznej 4,1 3,9 Doradztwo specjalistyczne dla kadr instytucji pomocy społecznej 4,0 3,8 Źródło: badanie CAWI Podobnie, jak w przypadku poprzednich priorytetów, równieŝ formy wsparcia oferowane w Priorytecie VIII, którymi zainteresowani są grupy docelowe i projektodawcy, pokrywają się. Zdaniem badanych urzędników największym zainteresowaniem cieszą się: otrzymanie wsparcia finansowego (do wysokości 40 tys. pln) na załoŝenie i prowadzenie działalności gospodarczej, szkolenie/kurs podnoszący kwalifikacje zawodowe dla osób pracujących, szkolenie przekwalifikowujące, otrzymanie finansowego wsparcia pomostowego w okresie do 6 (lub do 12) miesięcy od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej, wypłacane miesięcznie wyłącznie dla osób, które rozpoczęły działalność w ramach danego projektu, doradztwo dla osób prowadzących działalność gospodarczą z zakresu ekonomii, finansów, rachunkowości, zarządzania zasobami ludzkimi, doradztwo (indywidualne/ grupowe) oraz szkolenia umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej. W ramach oferty Priorytetu VIII nie znalazły się takie działania, którymi nie byłyby zainteresowane obie grupy. Wszystkie formy wsparcia pracownicy instytucji pośredniczących ocenili powyŝej 3 punktów, co wskazuje na potrzebę realizacji projektów w ramach omawianego priorytetu. ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 100

102 Tabela nr 23. Poziom zainteresowania projektodawców i grup docelowych formami wsparcia oferowanymi w ramach Priorytetu VIII Forma wsparcia oferowana w ramach Priorytetu VIII Poziom zainteresowania Grupy docelowe Projektodawcy Otrzymanie wsparcia finansowego (do wysokości 40 tys. PLN) na załoŝenie i prowadzenie działalności gospodarczej 4,8 4,3 Szkolenie/kurs podnoszący kwalifikacje zawodowe dla osób pracujących 4,6 4,6 Szkolenie przekwalifikowujące 4,6 4,5 Otrzymanie finansowego wsparcia pomostowego w okresie do 6 (lub do 12) miesięcy od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej, wypłacane miesięcznie 4,5 4,2 wyłącznie dla osób, które rozpoczęły działalność w ramach danego projektu Doradztwo dla osób prowadzących działalność gospodarczą z zakresu ekonomii, finansów, rachunkowości, zarządzania zasobami ludzkimi 4,3 4,2 Doradztwo (indywidualne/grupowe) oraz szkolenia umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej 4,2 4,2 Doradztwo zawodowe dla osób pracujących 3,8 4,2 StaŜ/szkolenie praktyczne dla pracowników przedsiębiorstw w jednostkach naukowych (uczelniach, instytutach) 3,8 3,5 Szkolenie/doradztwo dla pracowników uczelni, doktorantów, studentów i absolwentów uczelni zamierzających rozpocząć własną działalność gospodarczą 3,6 3,8 typu spin off lub spin out Stypendia naukowe i wsparcie towarzyszące (np. Szkolenia z zakresu komercjalizacji wiedzy) dla doktorantów kształcących się na kierunkach uznanych 3,6 3,5 za szczególnie istotne z punktu widzenia rozwoju województwa Pomoc w zmianie miejsca pracy w postaci jednorazowego dodatku relokacyjnego/ mobilnościowego dla osoby, która uzyskała zatrudnienie w odległości powyŝej 50 3,4 3,5 km od miejsca zamieszkania Pomoc w znalezieniu nowej pracy w postaci jednorazowego dodatku motywacyjnego dla osoby, która uzyskała zatrudnienie w nowym miejscu pracy z 3,4 3,6 wynagrodzeniem niŝszym niŝ u dotychczasowego pracodawcy StaŜ/szkolenie praktyczne dla pracowników naukowych jednostek naukowych w przedsiębiorstwach 3,4 3,5 Poradnictwo/wsparcie psychologiczne 3,3 3,8 Źródło: badanie CAWI Tabela nr 24. Poziom zainteresowania projektodawców i grup docelowych formami wsparcia oferowanymi w ramach Priorytetu IX Poziom zainteresowania Forma wsparcia oferowana w ramach Priorytetu VIII Grupy docelowe Projektodawcy Wsparcie dla osoby, która z własnej inicjatywy przystępuje do egzaminu zewnętrznego i potwierdzenia posiadanych kwalifikacji 3,6 3,8 Doradztwo zawodowe w zakresie wyboru kierunku i formy kształcenia formalnego 3,4 3,7 Nauka w szkole dla dorosłych 3,8 3,8 Studia podyplomowe dla nauczycieli i pracowników szkół i placówek oświatowych 4,1 4,1 Kursy kwalifikacyjne i doskonalące podwyŝszające kwalifikacje nauczycieli i pracowników szkół i placówek oświatowych 4,3 4,1 Studia wyŝsze dla nauczycieli 4,1 4,0 Studia podyplomowe doskonalące dla nauczycieli i pracowników administracji oświatowej w zakresie organizacji, zarządzania, finansowania oraz monitoringu 4,0 3,9 działalności oświatowej Kursy doskonalące dla nauczycieli i pracowników administracji oświatowej w zakresie organizacji, zarządzania, finansowania oraz monitoringu działalności 4,0 3,8 oświatowej Przekwalifikowanie nauczycieli szkolnych w związku ze zmieniającą się sytuacją demograficzną (niŝ szkolny) w kierunku kształcenia ustawicznego (osób dorosłych) 3,9 3,9 Źródło: badanie CAWI W ofercie Priorytetu IX równieŝ nie zaobserwowano takich form wsparcia, które uznać naleŝy za mało interesujące dla obu grup. Respondenci wskazali, iŝ wszystkie działania pomocowe są istotne dla projektodawców i grup docelowych. Pozwala to wyciągnąć wniosek, mówiący o tym, iŝ powinno podejmować się inicjatywy w ramach omawianego ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 101

103 priorytetu ze względu na zapotrzebowanie ze strony grup docelowych. Warto jednak zauwaŝyć, iŝ poziom zainteresowania formami wsparcia w ramach Priorytetu IX nie jest tak wysoki, jak w przypadku Priorytetu VIII. Ze wskazań badanych pracowników instytucji zaangaŝowanej w proces wdraŝania PO KL w województwie lubuskim wynika, iŝ poziom zainteresowania określonymi formami wsparcia w ramach poszczególnych priorytetów jest umiarkowany (średnia powyŝej 3) bądź raczej duŝy (średnia powyŝej 4). Nieliczne tylko działania uzyskały średnią powyŝej 5 punktów. Bardzo pozytywny jest fakt, iŝ zdaniem badanych poziom zainteresowania obu grup jest zbliŝony, co wskazywałoby na zaspokojenie potrzeb beneficjentów ostatecznych. Z drugiej jednak strony, na pytanie o zaleŝność między zapotrzebowaniem grup docelowych, a składanymi wnioskami o dofinansowanie, wpływającymi w ramach konkursów ogłaszanych w województwie lubuskim, znaczna grupa respondentów stwierdza, iŝ składane wnioski nie są adekwatne względem zapotrzebowania grup docelowych (30 wskazań). Przyczynia się do tego przede wszystkim brak diagnozy potrzeb grup, do których adresowane są projekty Beneficjenci często nie dokonują rzetelnej diagnozy potrzeb szkoleniowych na obszarze objętym realizacją projektu, co wiąŝe się z trudnościami w pozyskaniu wymaganej liczby uczestników; Większość wniosków nie jest robiona z myślą o grupach docelowych. Drugi powód niedopasowania, który zauwaŝają urzędnicy, to realizowanie takich działań, na jakie pozwalają moŝliwości beneficjenta - Projekty tworzone są często bez względu na zapotrzebowanie na dane usługi/umiejętności, lecz z uwagi na moŝliwości projektodawcy oraz w odpowiedzi na ogłaszane konkursy; Moim zdaniem w duŝej mierze składane wnioski przez projektodawców nie odpowiadają na potrzeby ostatecznych odbiorców, tylko są odpowiedzą na rodzaj działalności projektodawcy. Nieliczni badani wskazują na brak zaleŝności pomiędzy realizowanymi projektami, a potrzebami grup lub zauwaŝają, iŝ projektodawcy realizują takie inicjatywy, które w pełni lub częściowo zaspokajają potrzeby beneficjentów ostatecznych Wnioski są w większości składane w oparciu o badanie potrzeb; Większość wniosków powstaje w wyniku faktycznego zapotrzebowania potencjalnych grup docelowych na te formy wsparcia. Wykres nr 45. Czy realizowane w województwie lubuskim projekty są adekwatne do potrzeb grup docelowych? (w%) Ogółem (N=61) 1,6 62,3 31,1 3,3 1,6 WUP (N=26) 50,0 46,2 3,8 UM (N=35) 2,9 71,4 20,0 2,9 2, zdecydowanie tak raczej tak ani tak, ani nie raczej nie zdecydowanie nie Źródło: badanie CAWI ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 102

104 Potwierdzeniem powyŝszych opinii jest odpowiedź na kolejne pytanie, gdzie zaledwie 1,6% badanych urzędników stwierdza, iŝ realizowane w województwie lubuskim projekty w sposób zdecydowany i kompetentny odpowiadają potrzebom grup docelowych. Prawie wszyscy respondenci zgodnie twierdzą, Ŝe oferowana pomoc tylko w pewnym stopniu (raczej tak 62,3%, ani tak, ani nie 31,1%) jest zgodna z zainteresowaniem beneficjentów ostatecznych. 4,9% pracowników IP i IP2 jest przekonanych o nieadekwatności realizowanych projektów. Formy wsparcia, jakie zdaniem badanych urzędników, powinny być realizowane w województwie lubuskim ze względu na zapotrzebowanie grup docelowych, zostały zaprezentowane w tabelach poniŝej. Tabela nr 25. Forma wsparcia, która powinna być realizowana w województwie lubuskim Priorytet VI Forma wsparcia realizowana w ramach Priorytetu VI Liczebność w % Szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy Tak 20 69,0% Nie 9 31,0% Kurs języka obcego Tak 22 75,9% Nie 7 24,1% Szkolenie/kurs komputerowy podstawowy (Word, Excel, Powerpoint, itp.) Tak 22 75,9% Nie 7 24,1% Szkolenie/kurs komputerowy programy specjalistyczne Tak 27 93,1% Nie 2 6,9% Szkolenie zawodowe praktyczne wykonywanie zawodu (np. Murarz, Tak 27 93,1% kosmetyczka, fryzjer, glazurnik) Nie 2 6,9% Szkolenie z obsługi maszyn/urządzeń (np. Tokarki, spawarki, frezarki, Tak 25 86,2% kasy fiskalne, itp.) Nie 4 13,8% Szkolenie umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do Tak 26 89,7% załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej Nie 3 10,3% Wsparcie psychologiczne Tak 23 79,3% Nie 6 20,7% Pośrednictwo pracy Tak 19 65,5% Nie 10 34,5% Poradnictwo zawodowe Tak 19 65,5% Nie 10 34,5% StaŜ Tak 27 93,1% Nie 2 6,9% Praktyki zawodowe Tak 26 89,7% Nie 3 10,3% Dofinansowanie przejazdów z miejsca zamieszkania do miejsca pracy Tak 23 79,3% Nie 6 20,7% Zwrot kosztów zakwaterowania w miejscu pracy Tak 21 72,4% Nie 8 27,6% Przygotowanie zawodowe w miejscu pracy Tak 26 89,7% Nie 3 10,3% Praca interwencyjna Tak 22 75,9% Nie 7 24,1% WyposaŜenie i/lub doposaŝenie stanowiska pracy Tak 24 82,8% Nie 5 17,2% Przyznanie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej Tak ,0% Otrzymanie finansowego wsparcia pomostowego Tak 27 93,1% Nie 2 6,9% Doradztwo indywidualne Tak 25 86,2% Nie 4 13,8% Doradztwo grupowe Tak 15 51,7% Nie 14 48,3% Dofinansowanie studiów Tak 26 89,7% Nie 3 10,3% Otrzymanie pracy w PUP/WUP (jako doradca zawodowy/pośrednik pracy) Tak 21 72,4% Nie 8 27,6% Źródło: badanie CAWI ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 103

105 Tabela nr 26. Forma wsparcia, która powinna być realizowana w województwie lubuskim Priorytet VII Forma wsparcia realizowana w ramach Priorytetu VII Liczebność W % Szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy/poruszania się Tak 24 77,4% po rynku pracy Nie 7 22,6% Szkolenie zawodowe - praktyczne wykonywanie zawodu (np. Murarz, Tak 28 90,3% kosmetyczka, fryzjer, glazurnik) Nie 3 9,7% Szkolenie z obsługi maszyn/urządzeń (np. Tokarki, spawarki, frezarki, kasy Tak 26 83,9% fiskalne, itp.) Nie 5 16,1% Tak 24 77,4% Szkolenie komputerowe Szkolenie/doradztwo umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności w sektorze ekonomii społecznej Szkolenie/doradztwo umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia własnej firmy bądź spółdzielni socjalnej Wsparcie (poradnictwo) psychologiczne Doradztwo/poradnictwo zawodowe Pośrednictwo pracy Uczestnictwo w zajęciach reintegracji zawodowej Subsydiowane zatrudnienie (prace interwencyjne/roboty publiczne) StaŜ zawodowy Wolontariat (byłem/am wolontariuszem) Wsparcie/pomoc pracownika socjalnego Praca społecznie uŝyteczna Szkolenie dla kadr instytucji pomocy społecznej Doradztwo specjalistyczne dla kadr instytucji pomocy społecznej Źródło: badanie CAWI Nie 7 22,6% Tak 24 77,4% Nie 7 22,6% Tak 26 83,9% Nie 5 16,1% Tak 20 64,5% Nie 11 35,5% Tak 25 80,6% Nie 6 19,4% Tak 21 67,7% Nie 10 32,3% Tak 25 80,6% Nie 6 19,4% Tak 23 74,2% Nie 8 25,8% Tak 26 83,9% Nie 5 16,1% Tak 12 38,7% Nie 19 61,3% Tak 25 80,6% Nie 6 19,4% Tak 20 64,5% Nie 11 35,5% Tak 24 77,4% Nie 7 22,6% Tak 25 80,6% Nie 6 19,4% Tabela nr 27. Forma wsparcia, która powinna być realizowana w województwie lubuskim Priorytet VIII Forma wsparcia realizowana w ramach Priorytetu VIII Liczebność w % Szkolenie/kurs podnoszący kwalifikacje zawodowe dla osób pracujących Tak 31 96,9% Nie 1 3,1% Szkolenie przekwalifikowujące Tak 30 93,8% Nie 2 6,3% Doradztwo zawodowe dla osób pracujących Tak 25 78,1% Nie 7 21,9% Doradztwo dla osób prowadzących działalność gospodarczą z zakresu ekonomii, Tak 27 84,4% finansów, rachunkowości, zarządzania zasobami ludzkimi Nie 5 15,6% Tak 22 68,8% Poradnictwo/wsparcie psychologiczne Pomoc w zmianie miejsca pracy w postaci jednorazowego dodatku relokacyjnego/ mobilnościowego dla osoby, która uzyskała zatrudnienie w odległości powyŝej 50 km od miejsca zamieszkania Pomoc w znalezieniu nowej pracy w postaci jednorazowego dodatku motywacyjnego dla osoby, która uzyskała zatrudnienie w nowym miejscu pracy z wynagrodzeniem niŝszym niŝ u dotychczasowego pracodawcy Doradztwo (indywidualne/grupowe) oraz szkolenia umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i Nie 10 31,3% Tak 18 56,3% Nie 14 43,8% Tak 19 59,4% Nie 13 40,6% Tak 25 78,1% umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej Nie 7 21,9% Otrzymanie wsparcia finansowego (do wysokości 40 tys. Pln) na załoŝenie i Tak 26 81,3% prowadzenie działalności gospodarczej Nie 6 18,8% ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 104

106 Otrzymanie finansowego wsparcia pomostowego w okresie do 6 (lub do 12) miesięcy Tak 25 78,1% od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej, wypłacane miesięcznie wyłącznie dla osób, które rozpoczęły działalność w r Nie 7 21,9% StaŜ/szkolenie praktyczne dla pracowników przedsiębiorstw w jednostkach naukowych Tak 18 56,3% (uczelniach, instytutach) Nie 14 43,8% StaŜ/szkolenie praktyczne dla pracowników naukowych jednostek naukowych w Tak 18 56,3% przedsiębiorstwach Nie 14 43,8% Szkolenie/doradztwo dla pracowników uczelni, doktorantów, studentów i absolwentów uczelni zamierzających rozpocząć własną działalność gospodarczą typu spin off lub Tak 19 59,4% spin out Stypendia naukowe i wsparcie towarzyszące (np. Szkolenia z zakresu komercjalizacji wiedzy) dla doktorantów kształcących się na kierunkach uznanych za szczególnie istotne z punktu widzenia rozwoju województwa Źródło: badanie CAWI Nie 13 40,6% Tak 22 68,8% Nie 10 31,3% Tabela nr 28. Forma wsparcia, która powinna być realizowana w województwie lubuskim Priorytet IX Forma wsparcia realizowana w ramach Priorytetu IX Liczebność w % Nauka w szkole dla dorosłych Tak 22 78,6% Nie 6 21,4% Wsparcie dla osoby, która z własnej inicjatywy przystępuje do egzaminu Tak 21 75,0% zewnętrznego i potwierdzenia posiadanych kwalifikacji Nie 7 25,0% Doradztwo zawodowe w zakresie wyboru kierunku i formy kształcenia Tak 23 82,1% formalnego Nie 5 17,9% Studia podyplomowe dla nauczycieli i pracowników szkół i placówek Tak 21 75,0% oświatowych Nie 7 25,0% Kursy kwalifikacyjne i doskonalące podwyŝszające kwalifikacje nauczycieli i Tak 22 78,6% pracowników szkół i placówek oświatowych Nie 6 21,4% Tak 17 60,7% Studia wyŝsze dla nauczycieli Studia podyplomowe doskonalące dla nauczycieli i pracowników administracji oświatowej w zakresie organizacji, zarządzania, finansowania oraz monitoringu działalności oświatowej Kursy doskonalące dla nauczycieli i pracowników administracji oświatowej w zakresie organizacji, zarządzania, finansowania oraz monitoringu działalności oświatowej Przekwalifikowanie nauczycieli szkolnych w związku ze zmieniającą się sytuacją demograficzną (niŝ szkolny) w kierunku kształcenia ustawicznego (osób dorosłych) Źródło: badanie CAWI Nie 11 39,3% Tak 20 71,4% Nie 8 28,6% Tak 18 64,3% Nie 10 35,7% Tak 21 75,0% Nie 7 25,0% Na podstawie wskazań respondentów moŝna stwierdzić, iŝ tylko część wymienionych przez urzędników form wsparcia, które powinny być realizowane w województwie lubuskim, pokrywa się z wcześniej wskazywanym zainteresowaniem ze strony grup docelowych i projektodawców. Oznacza to, Ŝe potencjalni beneficjenci powinni zwrócić uwagę takŝe na inne formy wsparcia, niŝ te, którymi dotychczas się interesowali. Wynika to z faktu, iŝ wskazane przez respondentów formy wsparcia są adekwatne do potrzeb grup docelowych UwaŜam, Ŝe na wybrane formy wsparcia istnieje realne zapotrzebowanie beneficjentów (często Beneficjenci się pytają o te formy wsparcia w rozmowach telefonicznych); Cieszą się duŝym zainteresowaniem uczestników projektów, zwiększają kompetencje uczestników projektów, zwiększają kompetencje uczestników oraz wpływają na polepszenie sytuacji osób bezrobotnych na rynku pracy oraz wpływają na zwiększenie samodzielności. Drugim, równie często wskazywanym powodem, dla którego badani urzędnicy wybierali takie, a nie inne formy wsparcia jest konieczność aktywizacji osób bezrobotnych Wybrane formy wsparcia wpływają na aktywizację zawodową beneficjentów ostatecznych; Mają swoje uzasadnienie z punktu widzenia rozwoju zasobów ludzkich, prowadzą do zmniejszenia poziomu bezrobocia w regionie; Podnoszą kwalifikacje, pozwalają na przekwalifikowanie zawodowe. Dla pracowników instytucji pośredniczących waŝne jest równieŝ, by oferowane projekty ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 105

107 dawały moŝliwość rozwoju regionu w zakresie społeczno-gospodarczym, a takŝe podnosiły poziom Ŝycia mieszkańców województwa lubuskiego Działania, jakie powinny podjąć instytucje zaangaŝowane w proces wdraŝania PO KL w województwie lubuskim w celu zachęcenia potencjalnych projektodawców i beneficjentów ostatecznych do udziału w projektach Respondentów poproszono równieŝ o wskazanie barier, na jakie najczęściej napotykają potencjalni projektodawcy w trakcie aplikowania o środki unijne. Ze wskazań wynika, iŝ najwięcej trudności sprawiają wymagania merytoryczne, czyli potencjalnym projektodawcom brakuje wiedzy o moŝliwościach dofinansowania wniosków (52,5%). W drugiej kolejności pracownicy instytucji zaangaŝowanych w proces wdraŝania PO KL w województwie lubuskim wskazują na błędne rozumienie dokumentacji konkursowej i wytycznych, które się tam znajdują (47,5%). Co trzeci respondent wskazuje na problemy z określeniem grupy docelowej (36,1%) lub na problemy z dotarciem do grupy docelowej (32,8%), do której skierowana jest forma wsparcia. Co piąty badany uwaŝa, Ŝe projektodawcy mają największe trudności z formalną stroną składania wniosku (zbyt duŝo wymagań formalnych przy składaniu wniosków). Wykres nr 46. Najczęściej napotykane przez potencjalnych projektodawców bariery w aplikowaniu o środki (N=61; w%) merytoryczne 52,5 błędne rozumienie dokumentacji 47,5 problemy z określeniem grupy docelowej 36,1 problem z dotarciem do grupy docelowej 32,8 formalne 26, Źródło: badanie CAWI Badani urzędnicy wypowiadali się takŝe na temat konieczności podejmowania przez IP i IP2 działań mających na celu zwiększenie zainteresowania potencjalnych projektodawców oraz grup docelowych formami wsparcia oferowanymi w ramach Priorytetów VI, VII, VIII i IX. Zdaniem badanych, by zmotywować potencjalnych projektodawców do składania wniosków naleŝy, przede wszystkim, przeprowadzać kursy i szkolenia dla beneficjentów, na których poznaliby dokładne zasady aplikowania (78,7%). Nieco ponad połowa urzędników (55,7%) jest przekonana o tym, iŝ szkolenia powinni odbyć pracownicy IP i IP2 w zakresie form wsparcia, które powinny być realizowane w województwie lubuskim. Blisko połowa uczestników badania uwaŝa, iŝ ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 106

108 istotna jest promocja w mediach oraz organizacja dodatkowych punktów informacyjnych dla potencjalnych projektodawców (po 49,2%). Wykres nr 47. Działania, jakie powinny podjąć IP/IP2 by zwiększyć zainteresowanie formami wsparcia oferowanymi w ramach Priorytetów VI-IX wśród potencjalnych projektodawców (N=61; w%) szkolenia/kursy o zasadach składania wniosków 78,7 przeszkolić pracowników IP/IP2 w zakresie form wsparcia zorganizować dodatkowe punkty informacyjne 49,2 55,7 promować w środkach masowego przekazu 49,2 ułatwić kontakt projektodawcom z IP/IP2 przygotować broszury informacyjne dotyczące projektów jasno określićprocedury obowiązujące w IP/IP2 36,1 34,4 32,8 zniwelowac wszelkie bariery proceduralne 32, Źródło: badanie CAWI Wykres nr 48. Działania, jakie powinny podjąć IP/IP2 by zwiększyć zainteresowanie formami wsparcia oferowanymi w ramach Priorytetów VI-IX wśród grup docelowych (N=61; w%) zwiększyć ilość informacji w mediach 65,6 organizować akcje promocyjne, happeningi, spotkania informacyjne 62,3 udostępnić więcej informacji w OPS, PUP 55,7 zmienić/ułatwić procedury związane z otrzymaniem wsparcia 45,9 udostępniać ulotki/broszury o formach wsparcia, zawierające adres placówki w której moŝna uzyskać pomoc 41, Źródło: badanie CAWI ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 107

109 W celu zwiększenia zainteresowania grup docelowych oferowanymi formami wsparcia, pracownicy instytucji zaangaŝowanej w proces wdraŝania komponentu regionalnego PO KL, proponują zwiększyć ilość informacji na temat podejmowanych inicjatyw w mediach takich jak radio, telewizja, prasa (65,6%) a takŝe organizować akcje promocyjne, happeningi, spotkania informacyjne (62,3%). Respondenci proponują równieŝ udostępnianie większej ilości informacji w ośrodkach pomocy społecznej, czy urzędach pracy (55,7%). 5. ANALIZA SWOT Podsumowaniem badania ewaluacyjnego jest Analiza SWOT. Ma ona podstawowe znaczenie w przypadku identyfikacji problemów i zagadnień strategicznych. Analiza ta jest efektywną metodą identyfikacji słabych i mocnych stron przyjętego systemu wdraŝania PO KL dzięki czemu moŝliwa równieŝ będzie identyfikacja niskiego zainteresowania beneficjentów niektórymi formami wsparcia. Na samą analizę składają się cztery grupy czynników: mocne strony: uwarunkowania wewnętrzne, które stanowią silną stronę wdraŝania systemu PO KL i które naleŝycie wykorzystane będą sprzyjać procesowi monitorowania interwencji publicznych w ramach komponentu regionalnego PO KL, słabe strony: uwarunkowania wewnętrzne, które stanowią słabą stronę przyjętego systemu wdraŝania PO KL i które nie wyeliminowane będą utrudniać proces monitorowania zmian zachodzących w wyniku interwencji podejmowanych w ramach komponentu regionalnego PO KL, szanse: uwarunkowania zewnętrzne, powiązane z procesem wdraŝania i zarządzania PO KL, które mogą pomóc w monitorowaniu działań podejmowanych w ramach komponentu regionalnego PO KL, zagroŝenia: uwarunkowania zewnętrzne, które mogą zakłócać proces monitorowania interwencji w ramach komponentu regionalne PO KL. Zadaniem analizy SWOT jest integracja danych otrzymanych z: analizy danych zastanych, badania za pomocą indywidualnego wywiadu pogłębionego (IDI), telefonicznego wywiadu kwestionariuszowego wspomaganego komputerowo (CATI), zogniskowanego wywiadu grupowego (FGI) oraz anonimowego wywiadu internetowego (CAWI). Przy czym naleŝy zaznaczyć, iŝ największe znaczenie w budowaniu niŝej opisanej analizy SWOT miało badanie FGI przeprowadzone wśród członków Komisji Oceny Projektów określili oni słabe i mocne strony PO KL biorąc pod uwagę własne doświadczenia oraz podjęli próbę sformułowania przyczyn braku zainteresowania beneficjentów niektórymi formami wsparcia. ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 108

110 Województwa Lubuskiego w ramach Pomocy Technicznej Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na lata MOCNE STRONY: System wyboru projektów nie wpływa na poziom zainteresowania potencjalnych projektodawców określonymi formami wsparcia, co świadczy o jego neutralności i potencjalnych równych szansach dla kaŝdego typu wsparcia; Korzystanie przez projektodawców z wcześniejszych doświadczeń EFS, głównie z doświadczeń ZPORR; Korzystanie przez pracowników instytucji zaangaŝowanych we wdraŝanie PO KL z wcześniejszych doświadczeń EFS, głównie z doświadczeń ZPORR wzrost kompetencji pracowników tych instytucji, bardzo pozytywnie odbierany przez projektodawców; MoŜliwość aplikowania w partnerstwach publiczno-prywatnych, co moŝe wpłynąć na zwiększenie ilości złoŝonych wniosków na niektóre formy wsparcia; Zmniejszenie ilości dokumentacji potrzebnej do złoŝenia wniosku o płatność przez beneficjenta zmniejsza to czas składania wniosku oraz powoduje skrócenie czasu weryfikacji takiego wniosku; Połączenie w sprawozdawczości postępu rzeczowego z finansowym, co umoŝliwia kompleksowy monitoring postępu w projekcie; DuŜa ilości informacji na temat moŝliwości pozyskania środków z UE; Łatwy kontakt projektodawców z pracownikami Instytucji WdraŜającej. SZANSE: Zwiększenie działań promocyjno-informacyjnych mówiących o formach wsparcia cieszących się najmniejsza popularnością; Doświadczenie beneficjentów wyniesione z poprzedniego okresu programowania; Zwiększenie zainteresowania formami wsparcia, które do tej pory nie cieszyły się duŝą popularnością; Większa promocja badanych form wsparcia; Uproszczenie procedur aplikacyjnych; Zwiększenie alokacji finansowej na projekty dotykające: aktywizacji środowisk wiejskich, projekty edukacyjne, zwłaszcza te dotyczące równości szans, aktywizacja osób niepełnosprawnych, edukacja osób pracujących. SŁABE STRONY: Kryteria strategiczne pod które beneficjenci piszą projekty; DuŜa trudność w napisaniu projektu na badane formy wsparcia; Zbyt częste zmiany procedur aplikacyjnych; Bardzo słaba analiza potrzeb grup docelowych w przypadku form wsparcia cieszących się najmniejszym zainteresowaniem - składane projekty nie trafiają w potrzeby grup docelowych; Zbyt mało projektów pisanych dla ludności wiejskiej problemy z rekrutacją tej grupy. ZAGROśENIA: Beneficjenci składający dokumentację aplikacyjną nie do końca zapoznają się z obowiązującą dokumentacją; Częste zmiany w dokumentacji mogą zniechęcać beneficjentów do składania wniosków aplikacyjnych; Szczegółowa kontrola z Komisji Europejskiej realizacji wskaźników; PrzedłuŜający się brak zainteresowania niektórymi formami wsparcia, przez co nie zostaną zrealizowane wskaźniki; Braki finansowe u potencjalnych projektodawców wpływające na niemoŝność pokrycia wkładu własnego i tym samym aplikowanie o dofinansowanie. ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 109

111 PODSUMOWANIE Przeprowadzone badania miały na celu poznanie zapotrzebowania grup docelowych na określone formy wsparcia. Aby w pełni osiągnąć ten cel zastosowano wiele technik badawczych oraz dokonywano analizy na wielu płaszczyznach (badania jakościowe i ilościowe, badania wtórne i pierwotne). Podsumowując analizę zastanych materiałów moŝna stwierdzić, iŝ biorąc pod uwagę cechy społeczno-demograficzne grup docelowych, które mają otrzymać szeroko rozumiane wsparcie w ramach wdraŝania PO KL w województwie lubuskim zasadne jest, aby realizowane przez beneficjentów projekty obejmowały następujące obszary: 1. Aktywizacja zawodowa ludności województwa lubuskiego szczególnie zagroŝonej ryzykiem bezrobocia, 2. Działania na rzecz stworzenia warunków dla rozwoju aktywności zawodowej osób zagroŝonych bezrobociem, 3. Stworzenie bazy usług z zakresu szkoleń, warsztatów oraz technik aktywnego poszukiwania pracy dla osób zagroŝonych bezrobociem, 4. Stworzenie bazy usług edukacyjnych umoŝliwiających osobom zagroŝonym bezrobociem nabywanie kompetencji kluczowych, 5. Stworzenie bazy usług edukacyjnych umoŝliwiających osobom pracującym podnosić juŝ posiadane kompetencje zawodowe, 6. Stworzenie bazy usług edukacyjnych umoŝliwiających zaspokojenie potrzeb lokalnego rynku pracy, 7. Stworzenie bazy pośrednictwa i doradztwa zawodowego dla osób wchodzących i powracających na rynek pracy, 8. Wspieranie róŝnych form zatrudnienia niestandardowego oraz samozatrudnienia, włącznie z promocją wolontariatu, jako etapu przygotowującego do podjęcia zatrudnienia, 9. Wspieranie rozwoju potencjału i adaptacyjności pracowników i przedsiębiorstw do nowych warunków gospodarki opartej na wiedzy, 10. Wspieranie działań na rzecz mobilności przestrzennej zasobów ludzkich na rynku pracy w obszarze wojewódzkiego lubuskiego, 11. Promocja dialogu społecznego ze szczególnym uwzględnieniem roli organizacji pracodawców i pracowników oraz lokalnych władz, 12. Wspieranie społeczności lokalnej podejmującej działania na rzecz aktywizacji i integracji społecznej, ze szczególnym uwzględnieniem wiejskich społeczności lokalnych, 13. Wspieranie działań na rzecz rozwoju kapitału ludzkiego na terenach wiejskich województwa lubuskiego, 14. Wspieranie społeczności lokalnych podejmujących działania na rzecz podnoszenia poziomu wykształcenia i kompetencji kluczowych mieszkańców z terenów wiejskich. PowyŜsze działania realizują cele polityki społeczno gospodarczej kraju zapisane w dokumentach strategicznych oraz dokumentach unijnych 38, są to: walka z bezrobociem i jego skutkami, bilansowanie zatrudnienia w skali regionalnej, kształtowanie struktury zatrudnienia zgodnej z potrzebami i profilem demograficznym ludności, dostosowanie kwalifikacji zawodowych zasobów pracy do potrzeb gospodarczych, organizacja rynku pracy i związanego z nim pośrednictwa oraz poradnictwa zawodowego, 38 Zob. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia, Narodowa Strategia Spójności, Europejska Strategia Zatrudnienia, Strategia Lizbońska. ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 110

112 udzielanie wsparcia/pomocy grypom szczególnie zagroŝonym bezrobociem (osoby niepełnosprawne, kobiety, osoby 45+, absolwenci, osoby zwalniane z zakładów pracy itp.), motywowanie osób z grup ryzyka do podjęcia pracy zarobkowej. Realizacja projektów w ramach wdraŝania PO KL w województwie lubuskim wpisuje się takŝe w urzeczywistnianie aktywnej polityki zatrudnienia rozumianej jako wykorzystanie odpowiednich i wszelkich dostępnych instrumentów mających na celu zmniejszenie rozmiarów bezrobocia. Ponadto z punktu widzenia problemów województwa lubuskiego moŝna przyjąć, iŝ najistotniejsze jest tworzenie i utrzymanie nowych miejsc pracy oraz zmniejszenie bezrobocia oraz poprawa zdolności adaptacyjnych pracowników i przedsiębiorstw poprzez inwestowanie w kapitał ludzki. Wykorzystanie środków finansowych z EFS przekazanych na realizację poszczególnych Priorytetów VI-IX w ramach realizacji PO KL jest zasadnie, jeŝeli w województwie lubuskim realizowane będę działania uwzględniające inwestycje w zasoby ludzkie. Jest to moŝliwe poprzez wyrównywanie szans rozwojowych dzieci i młodzieŝyoraz zapobieganie wykluczeniu społecznemu osób i rodzin ubogich. Zwłaszcza ten pierwszy cel jest szczególnie istotny, gdyŝ wiąŝe się z odległym horyzontem czasowym, który moŝe zmniejszyć niebezpieczeństwo wystąpienia zjawisk patologicznych na poziomie jednostkowym, jak i grupowym (bezrobocie, ubóstwo). Dlatego teŝ uzasadnione jest podejmowanie działań na rzecz kształtowania zasobów ludzkich na czterech poziomach: na poziomie indywidualnym ma charakter samoinwestowania na poziomie kaŝdego człowieka, który w oparciu o formalną edukację, wiedzę i doświadczenie moŝe zwiększyć swoją wartość, jako uczeń, czy pracownik. Na tym poziomie inwestycje mogą pochodzić od samej jednostki lub z zewnątrz (np. szkoła, zakład pracy); na poziomie zespołu kapitał ludzki zespołu jest pochodną kapitału wniesionego przez kaŝdego członka danego zespołu, moŝe być on rozwijany np.: poprzez dobre praktyki zarządzania kadrami. Zasadniczy wpływ na rozwój kapitału zespołowego ma firma, organizacja, oraz kompetencje menadŝera; na poziomie organizacji jest sumą kapitału osobistego człowieka oraz kapitału wypracowanego przez zespół, co przekłada się na tzw. kulturę organizacyjną danego przedsiębiorstwa, w którą wpisane jest poświęcenie dla klientów, zespołu, działanie z wizją i misją dla dobra np. regionu; na poziomie makrospołecznym natomiast kapitał ludzki pojmowany jest juŝ, jako zasób wiedzy, umiejętności, zdrowia i energii witalnej zawartych w danym społeczeństwie. Na przykładzie województwa lubuskiego moŝna stwierdzić, Ŝe w regionie zostały wykreowane wszelkie moŝliwości do kształtowania kapitału ludzkiego na wszystkich opisanych wyŝej poziomach. Analiza badań o charakterze pierwotnym pozwoliła na poznanie opinii róŝnych grup społecznych (przedstawicieli projektodawców, pracowników instytucji zaangaŝowanych w proces wdraŝania PO KL w województwie lubuskim oraz grup docelowych) na temat oferowanych form wsparcia w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Na podstawie zebranego materiału empirycznego moŝna stwierdzić, iŝ mieszkańcy województwa lubuskiego generalnie posiadają wiedzę o moŝliwości uczestnictwa w formach wsparcia finansowanych w ramach POKL. Większość z nich (68,0%) słyszała o formach pomocy skierowanych do róŝnych grup społecznych (bezrobotnych, pracujących, wykluczonych społecznie). Najczęściej słyszano o najbardziej popularnych formach takich jak: szkolenia zawodowe (83,8%), kursy komputerowe (82,4%) czy kursy języka obcego (75,0%). Większość badanych mieszkańców lubuskiego (72,3% z ogółu) nie poszukuje informacji o moŝliwości skorzystania z form wsparcia finansowanych z funduszy strukturalnych. ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 111

113 Bardziej skłonni do szukania tego rodzaju danych są bezrobotni niŝ pracujący. Głównym źródłem informacji na ten temat dla pracujących jest Internet (70,4% wskazań spośród pracujących poszukujących informacji) oraz kontakty z rodziną/znajomymi (44,4%). Zaś bezrobotni poszukują tego rodzaju informacji przewaŝnie w powiatowym urzędzie pracy (61,4% wskazań spośród bezrobotnych poszukujących informacji) i Internecie (56,1%). Badani mieszkańcy (CATI nr 2) przewaŝnie nie posiadają doświadczenia w korzystaniu z form wsparcia finansowanych z funduszy strukturalnych. Jedynie 16,5% respondentów kiedykolwiek korzystało z tego rodzaju pomocy. Częściej korzystali ze wsparcia bezrobotni (21,7% z ogółu bezrobotnych) niŝ pracujący (13,3% z ogółu pracujących). Analizując wyniki obu badań przeprowadzonych wśród obecnych i potencjalnych beneficjentów pomocy moŝna zauwaŝyć, iŝ dotychczas najbardziej popularnymi formami wsparcia, z których korzystali mieszkańcy województwa lubuskiego były: staŝe, szkolenia zawodowe, szkolenia komputerowe czy kursy języka obcego. Mieszkańcy korzystali takŝe dość często z jednorazowego wsparcia finansowego na podjęcie działalności gospodarczej oraz szkolenia umoŝliwiającego uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia własnej firmy. Badani korzystali z form wsparcia finansowanych z funduszy strukturalnych głównie z uwagi na moŝliwość podniesienia kwalifikacji zawodowych i otrzymania pracy. Niektórzy chcieli zdobyć nowy zawód bądź teŝ zostali skierowani przez powiatowy urząd pracy do udziału w wybranej formie wsparcia (np. szkoleniu, kursie). Mieszkańcy województwa lubuskiego byli usatysfakcjonowani formami wsparcia, z których korzystali. Swoje ogólne zadowolenie z poszczególnych form wsparcia ocenili na poziomie 4-5 w skali 1-5, co oznacza, iŝ byli zadowoleni bądź bardzo zadowoleni z form pomocy, z których korzystali. Zadowolenie z form pomocy wynika takŝe z ich przydatności. Respondenci uznali, iŝ formy wsparcia, z których korzystali były przydatne bądź bardzo przydatne z punktu widzenia ich potrzeb zawodowych, edukacyjnych. Zdaniem badanych najbardziej przydatnymi formami wsparcia oferowanymi w ramach projektów finansowanych z PO KL są szkolenia/kursy podnoszące kwalifikacje zawodowe osób pracujących, kursy językowe oraz szkolenia zawodowe dla osób bezrobotnych. Wśród pozostałych najbardziej przydatnych form wsparcia często wskazywano dofinansowanie studiów wyŝszych czy podyplomowych. Tabela nr 29. Najbardziej przydatne formy wsparcia oferowane w ramach projektów finansowanych z POKL w opinii badanych mieszkańców województwa lubuskiego Formy wsparcia Ogółem Uczestnicy projektów realizowanych w ramach POKL* Potencjalni uczestnicy projektów realizowanych w ramach POKL** Liczebność w % Liczebność w % Liczebność w % szkolenie/kurs podnoszący kwalifikacje zawodowe dla osób pracujących , , ,3 kurs języka obcego 69 12, , ,5 szkolenie zawodowe dla osób bezrobotnych 66 11, , ,8 szkolenie/kurs komputerowy 58 10, ,0 39 9,8 szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy 47 8,2 11 6,4 36 9,0 dofinansowanie studiów podyplomowych dla pracujących 42 7,3 13 7,5 29 7,3 doradztwo/poradnictwo zawodowe 40 7,0 10 5,8 30 7,5 finansowanie studiów wyŝszych dla pracujących 39 6,8 13 7,5 26 6,5 szkolenie przekwalifikowujące 38 6,6 10 5,8 28 7,0 dofinansowanie studiów dla osób bezrobotnych 35 6, ,4 17 4,3 staŝ/praktyki zawodowe 26 4,5 12 6,9 14 3,5 przygotowanie zawodowe w miejscu pracy 25 4,4 9 5,2 16 4,0 subsydiowane zatrudnienie (prace 23 4,0 15 8,7 8 2,0 ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 112

114 interwencyjne/roboty publiczne) pośrednictwo pracy 22 3,8 6 3,5 16 4,0 doradztwo zawodowe dla osób pracujących 11 1,9 3 1,7 8 2,0 staŝ/szkolenie praktyczne dla pracowników przedsiębiorstw w jednostkach naukowych (uczelniach, instytutach) 8 1,4 4 2,3 4 1,0 wsparcie (poradnictwo) psychologiczne 8 1,4 4 2,3 4 1,0 otrzymanie stypendium naukowego 7 1,2 1 0,6 6 1,5 uczestnictwo w zajęciach reintegracji zawodowej 5 0,9 2 1,2 3 0,8 praca społecznie uŝyteczna 4 0,7 0 0,0 4 1,0 wsparcie/pomoc pracownika socjalnego 2 0,3 0 0,0 2 0,5 *mieszkańcy województwa lubuskiego będący uczestnikami projektów realizowanych w ramach poszczególnych Priorytetów komponentu regionalnego POKL (badanie CATI nr 1) **mieszkańcy województwa lubuskiego będący potencjalnymi uczestnikami projektów realizowanych w ramach komponentu regionalnego POKL (badanie CATI nr 2) Za najmniej przydatną formę wsparcia uznano staŝ/szkolenie praktyczne dla pracowników przedsiębiorstw w jednostkach naukowych (uczelniach, instytutach) czyli pomoc skierowaną do wąskiego grona odbiorców. Poza tym badani uznali za mało przydatne dofinansowywanie studiów podyplomowych dla pracujących czy otrzymanie stypendium naukowego. Tabela nr 30. Najmniej przydatne formy wsparcia oferowane w ramach projektów finansowanych z POKL w opinii badanych mieszkańców województwa lubuskiego Formy wsparcia Ogółem Uczestnicy projektów realizowanych w ramach POKL* Potencjalni uczestnicy projektów realizowanych w ramach POKL** Liczebność w % Liczebność w % Liczebność w % staŝ/szkolenie praktyczne dla pracowników przedsiębiorstw w jednostkach naukowych (uczelniach, instytutach) 90 15, , ,0 dofinansowanie studiów podyplomowych dla pracujących 66 11,5 15 8, ,8 otrzymanie stypendium naukowego 60 10, ,1 39 9,8 dofinansowanie studiów dla osób bezrobotnych 48 8,4 14 8,1 34 8,5 finansowanie studiów wyŝszych dla pracujących 42 7,3 17 9,8 25 6,3 wsparcie (poradnictwo) psychologiczne 37 6,5 14 8,1 23 5,8 szkolenie przekwalifikowujące 19 3,3 6 3,5 13 3,3 doradztwo zawodowe dla osób pracujących 19 3,3 9 5,2 10 2,5 szkolenie/kurs komputerowy 18 3,1 9 5,2 9 2,3 subsydiowane zatrudnienie (prace interwencyjne/roboty publiczne) 17 3,0 7 4,0 10 2,5 wsparcie/pomoc pracownika socjalnego 16 2,8 5 2,9 11 2,8 uczestnictwo w zajęciach reintegracji zawodowej 15 2,6 4 2,3 11 2,8 przygotowanie zawodowe w miejscu pracy 14 2,4 3 1,7 11 2,8 staŝ/praktyki zawodowe 12 2,1 3 1,7 9 2,3 szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy 11 1,9 9 5,2 2 0,5 kurs języka obcego 11 1,9 5 2,9 6 1,5 pośrednictwo pracy 10 1,7 7 4,0 3 0,8 doradztwo/poradnictwo zawodowe 9 1,6 5 2,9 4 1,0 praca społecznie uŝyteczna 7 1,2 3 1,7 4 1,0 szkolenie/kurs podnoszący kwalifikacje zawodowe dla osób pracujących 4 0,7 2 1,2 2 0,5 szkolenie zawodowe dla osób bezrobotnych 1 0,2 1 0,6 0 0,0 *mieszkańcy województwa lubuskiego będący uczestnikami projektów realizowanych w ramach poszczególnych Priorytetów komponentu regionalnego POKL (badanie CATI nr 1) **mieszkańcy województwa lubuskiego będący potencjalnymi uczestnikami projektów realizowanych w ramach komponentu regionalnego POKL (badanie CATI nr 2) ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 113

115 Zainteresowanie poszczególnymi formami wsparcia oferowanymi w ramach projektów finansowanych z POKL jest dość zróŝnicowane. Warto zaznaczyć, iŝ bezrobotni częściej niŝ pracujący interesują się moŝliwościami skorzystania z form pomocy. Znaczna część osób pracujących nie zamierza w ogóle korzystać z tego rodzaju wsparcia (21,8% ogółu pracujących respondentów badanych w CATI nr 1 oraz 38,7% pracujących respondentów badanych w CATI nr 2 wskazało, iŝ nie ma potrzeby korzystania z form wsparcia). Mieszkańcy województwa lubuskiego chcieliby przede wszystkim skorzystać ze szkolenia/kursu podnoszącego kwalifikacje zawodowe. Poza tym wielu badanych bezrobotnych podjęłoby pracę oddaloną od miejsca zamieszkana gdyby mogło skorzystać z formy wsparcia w postaci dofinansowania przejazdów z miejsca zamieszkania do miejsca pracy. Znacznym zainteresowaniem wśród mieszkańców lubuskiego cieszy się forma wsparcia umoŝliwiająca podjęcie pracy zarobkowej tzn. subsydiowane zatrudnienie (prace interwencyjne/roboty publiczne). Wielu badanych wyraziło chęć udziału w zajęciach reintegracji zawodowej. Najmniejszym zainteresowaniem wśród mieszkańców lubuskiego cieszą się formy wsparcia skierowane do specyficznych grup docelowych, takich jak np. kadra instytucji pomocy społecznej, pracownicy naukowi czy pracownicy i nauczyciele placówek oświatowych. Tabela nr 31. Zestawienie form wsparcia, z których chcieliby skorzystać badani mieszkańcy województwa lubuskiego Formy wsparcia Ogółem Uczestnicy projektów realizowanych w ramach POKL* Potencjalni uczestnicy projektów realizowanych w ramach POKL** Liczebność w % Liczebność w % Liczebność w % szkolenie/kurs podnoszący kwalifikacje zawodowe dla osób pracujących , , ,8 dofinansowanie przejazdów z miejsca zamieszkania do miejsca pracy , , ,5 subsydiowane zatrudnienie (prace interwencyjne/roboty publiczne) , , ,3 uczestnictwo w zajęciach reintegracji zawodowej , , ,3 wsparcie/pomoc dla osoby, która z własnej inicjatywy przystępuje do egzaminu zewnętrznego i potwierdzenia posiadanych kwalifikacji 92 16, , ,8 doradztwo zawodowe w zakresie wyboru kierunku i formy kształcenia formalnego 85 14, , ,5 szkolenie zawodowe dla osób bezrobotnych 74 12, , ,5 kurs języka obcego 70 12, , ,8 zwrot kosztów zakwaterowania w miejscu pracy 66 11, , ,3 szkolenie/kurs komputerowy 56 9,8 16 9, ,0 szkolenie przekwalifikowujące dla osób pracujących 54 9,4 11 6, ,8 otrzymanie wsparcia finansowego (do wysokości 40 tys. PLN) na załoŝenie i prowadzenie działalności gospodarczej 49 8,6 13 7,5 36 9,0 doradztwo/poradnictwo zawodowe 46 8,0 5 2, ,3 dofinansowanie studiów podyplomowych dla pracujących 41 7,2 13 7,5 28 7,0 pośrednictwo pracy 35 6,1 8 4,6 27 6,8 szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy 34 5,9 8 4,6 26 6,5 finansowanie studiów wyŝszych dla pracujących 33 5, ,0 14 3,5 przygotowanie zawodowe w miejscu pracy 31 5,4 7 4,0 24 6,0 doradztwo zawodowe dla osób pracujących 30 5,2 5 2,9 25 6,3 doradztwo dla osób prowadzących działalność gospodarczą z zakresu ekonomii, finansów, rachunkowości, zarządzania zasobami ludzkimi 30 5,2 7 4,0 23 5,8 dofinansowanie studiów dla osób bezrobotnych 29 5,1 13 7,5 16 4,0 otrzymanie finansowego wsparcia pomostowego w 24 4,2 5 2,9 19 4,8 ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 114

116 okresie do 6 (lub do 12) miesięcy od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej, wypłacane miesięcznie wyłącznie dla osób, które rozpoczęły działalność w ramach danego projektu staŝ/praktyki zawodowe 24 4,2 8 4,6 16 4,0 doradztwo (indywidualne/grupowe) oraz szkolenia umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej 23 4,0 4 2,3 19 4,8 szkolenie umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia własnej firmy bądź spółdzielni socjalnej 23 4,0 6 3,5 17 4,3 szkolenie/doradztwo umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności w sektorze ekonomii społecznej 15 2,6 4 2,3 11 2,8 staŝ/szkolenie praktyczne dla pracowników przedsiębiorstw w jednostkach naukowych (uczelniach, instytutach) 14 2,4 3 1,7 11 2,8 studia podyplomowe dla nauczycieli i pracowników szkół i placówek oświatowych 13 2,3 4 2,3 9 2,3 praca społecznie uŝyteczna 9 1,6 1 0,6 8 2,0 otrzymanie stypendium naukowego 8 1,4 2 1,2 6 1,5 kursy kwalifikacyjne i doskonalące podwyŝszające kwalifikacje nauczycieli i pracowników szkół i placówek oświatowych 7 1,2 2 1,2 5 1,3 wsparcie/pomoc pracownika socjalnego 6 1,0 0 0,0 6 1,5 wsparcie (poradnictwo) psychologiczne 6 1,0 2 1,2 4 1,0 szkolenie dla kadr instytucji pomocy społecznej 5 0,9 3 1,7 2 0,5 przekwalifikowanie nauczycieli szkolnych w związku ze zmieniającą się sytuacją demograficzną (niŝ szkolny) w kierunku kształcenia ustawicznego (osób dorosłych) 5 0,9 3 1,7 2 0,5 stypendia naukowe i wsparcie towarzyszące (np. szkolenia z zakresu komercjalizacji wiedzy) dla doktorantów kształcących się na kierunkach uznanych za szczególnie istotne z punktu widzenia rozwoju województwa (określonych w Regionalnej Strategii Innowacji) 4 0,7 1 0,6 3 0,8 doradztwo specjalistyczne dla kadr instytucji pomocy społecznej 3 0,5 0 0,0 3 0,8 studia podyplomowe doskonalące dla nauczycieli i pracowników administracji oświatowej w zakresie organizacji, zarządzania, finansowania oraz monitoringu działalności oświatowej 3 0,5 0 0,0 3 0,8 szkolenie/doradztwo dla pracowników uczelni, doktorantów, studentów i absolwentów uczelni zamierzających rozpocząć własną działalność gospodarczą typu spin off lub spin out 3 0,5 1 0,6 2 0,5 kursy doskonalące dla nauczycieli i pracowników administracji oświatowej w zakresie organizacji, zarządzania, finansowania oraz monitoringu działalności oświatowej 3 0,5 1 0,6 2 0,5 staŝ/szkolenie praktyczne dla pracowników naukowych jednostek naukowych w przedsiębiorstwach 2 0,3 1 0,6 1 0,3 studia wyŝsze dla nauczycieli 2 0,3 2 1,2 0 0,0 *mieszkańcy województwa lubuskiego będący uczestnikami projektów realizowanych w ramach poszczególnych Priorytetów komponentu regionalnego POKL (badanie CATI nr 1) **mieszkańcy województwa lubuskiego będący potencjalnymi uczestnikami projektów realizowanych w ramach komponentu regionalnego POKL (badanie CATI nr 2) Mieszkańcy lubuskiego nie mają większych problemów z dostępnością do poszczególnych form wsparcia. Zresztą znaczna część badanych nie poszukuje informacji na ten temat i nie jest zainteresowana moŝliwością skorzystania z tego rodzaju pomocy. Badani ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 115

117 uwaŝają, iŝ aby grupy docelowe w większym stopniu zainteresowały się formami wsparcia skierowanymi do nich naleŝałoby przede wszystkim zwiększyć ilość informacji w mediach (telewizja, prasa, radio). Poza tym naleŝałoby organizować akcje promocyjne, happeningi i spotkania dla grup docelowych tak, aby umoŝliwić jak najszerszą dostępność do informacji o moŝliwości skorzystania z form pomocy. WaŜną rolę w zwiększaniu zainteresowania formami wsparcia wśród bezrobotnych pełnią instytucje rynku pracy. Bezrobotni najczęściej szukając pracy korzystają z usług powiatowych urzędów pracy, zatem w tych placówkach powinni otrzymać jak najszerszą informację o moŝliwościach korzystania z form pomocy oferowanych w ramach POKL. Natomiast jeśli chodzi o pracujących to naleŝałoby zachęcać pracodawców do korzystania z moŝliwości otrzymania wsparcia pomagając im w aplikowaniu o środki unijne czy zmieniając/ ułatwiając procedury związane z otrzymaniem wparcia. Badanie przeprowadzone na grupie beneficjentów pozwala stwierdzić, iŝ zarówno beneficjanci, jak i potencjalni beneficjenci, wskazują na następujące projekty, które chcieliby realizować w województwie lubuskim: programy edukacyjne dla dzieci i młodzieŝy szkolnej, programy dokształcające dla osób bezrobotnych, dla kobiet po 45 roku Ŝycia, programy dokształcające dla osób pracujących zmiana kwalifikacji, bądź pogłębienie juŝ posiadanych w pewnej dziedzinie, programy integracyjne dla osób niepełnosprawnych, programy dla osób zagroŝonych wykluczeniem społecznym, programy pomocowe dla rodzin zagroŝonych alkoholizmem, narkomanią, programy mające na celu wyrównywanie szans i poziomu Ŝycia mieszkańców woj. lubuskiego. Pracownicy IP I i IP2 za najbardziej popularne uznali zaś działania w ramach Priorytetu Rynek pracy otwarty dla wszystkich, ale takŝe Poddziałania , czyli róŝnego typu projekty szkolne, przedszkolne oraz oddolne inicjatywy w ramach Działania 7.3. Formy wsparcia oferowane w ramach Priorytetów VI IX są, zdaniem projektodawców i potencjalnych projektodawców, przydatne oraz uŝyteczne dla potencjalnych grup docelowych. Programy adresowane do grup takich jak: dzieci i młodzieŝ szkolna, osoby po 50 roku Ŝycia, osoby pracujące chcące podnieść swoje kwalifikacje czy teŝ osoby zagroŝone wykluczeniem społecznym, nadal cieszą się duŝą popularnością i są pozytywnie oceniane przez beneficjentów ostatecznych. Warto nadal realizować formy wsparcia wpisujące się w Priorytety VI-IX, a nawet przeznaczać na nie większe środki, gdyŝ badani wskazywali na fakt niezaspokojenia wszystkich potrzeb z powodu zbyt małej alokacji środków finansowych w tych Priorytetach. Innego zdania byli pracownicy instytucji IP i IP II. Uznali oni, iŝ projekty w znacznej mierze rozmijają się z potrzebami grup docelowych. Wskazywali oni na potrzebę wprowadzenia wymagań, które standaryzowałyby sposób badania i określania owych potrzeb w taki sposób, aby realizowane projekty rzeczywiście wychodziły im naprzeciw. Projektodawcy i potencjalni projektodawcy nie wskazali projektów, które nie są realizowane w regionie, a mają uzasadnienie z punktu widzenia rozwoju zasobów ludzkich województwa lubuskiego. Zaznaczali jednak, iŝ istnieją obszary, na które warto byłoby przeznaczyć więcej środków finansowych, takie jak: aktywizacja środowisk wiejskich, projekty edukacyjne, zwłaszcza te, dotyczące równości szans, aktywizacji osób niepełnosprawnych, edukacji osób pracujących. Urzędnicy IP i IP II stwierdzili zaś, iŝ realizowanych jest zbyt wiele projektów szkoleniowych w regionie z określonych dziedzin, takich jak: szkolenia językowe na podstawowym poziomie oraz szkolenia zawodowe przygotowujące do określonych zawodów. Ich zdaniem ta oferta przewyŝsza zapotrzebowanie rynku pracy. Uznali jednocześnie, Ŝe warto wspierać projekty związane z rozwojem indywidualnej przedsiębiorczości, róŝnego typu szkolenia, zarówno dla pracowników, jak i bezrobotnych, projekty edukacyjne oraz projekty przeznaczone dla ludności wiejskiej (integracja społeczna, wyrównywanie szans). Podobnego zdania byli ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 116

118 projektodawcy, którzy nie otrzymali dofinansowanie (badanie SSI), ich zdaniem najwaŝniejsze w obecnej chwili to stawianie na projekty związane z przedsiębiorczością i samozatrudnieniem. Z kolei członkowie Podkomitetu Monitorującego PO KL w województwie lubuskim za najbardziej poŝądane uznali projekty kończące się usamodzielnieniem, czyli takie, których rezultatem jest znalezienie zatrudnienia przez uczestnika projektu. Oprócz tego zwracali uwagę na inicjatywy podejmowane przez Ośrodki Pomocy Społecznej. Wszystkie badane grupy wskazywały na podobne kierunki działań, które warto podejmować. JednakŜe tylko pracownicy IP i IP2 zaznaczyli, iŝ liczba pewnych typów projektów przewyŝsza zapotrzebowanie w regionie. Zdaniem projektodawców i potencjalnych projektodawców dobrymi sposobami zachęcenia do aplikowania o środki oraz uczestniczenia w oferowanych formach wsparcia są: szkolenia, konsultacje, promowanie podejmowanych działań oraz informowanie o nich, złagodzenie wymogów formalnych, ograniczenie i uproszczenie biurokratycznych procedur. NaleŜy zaznaczyć, iŝ beneficjenci i potencjalni beneficjenci, kontakt z instytucjami zaangaŝowanymi w proces wdraŝania PO KL oceniają obecnie jako efektywny i przyjazny. Pracownicy IP i IP2 równieŝ za najbardziej skuteczne sposoby zachęcenia do aplikowania o środki uznali szeroko rozumiane działania informacyjnopromocyjne (szkolenia, punkty informacyjne, kontakt telefoniczny, owy). Urzędnicy uznali natomiast, iŝ problemem, jeśli chodzi o procedury nie jest poziom ich skomplikowania, choć część przyznawała, iŝ bywają zbyt zawiłe, lecz szybkie i nieustanne zmiany w ich obrębie. Wskazywali jedynie na konieczność pewnej stałości w procedurach. To zmiany w obrębie przepisów stanowią, ich zdaniem, problem dla potencjalnych projektodawców, ale takŝe wnioskodawców juŝ realizujących projekty. Wśród badanych projektodawców(projektodawców, którzy nie otrzymali wsparcia) i potencjalnych projektodawców niewielu skorzystało z pomocy profesjonalnych firm konsultingowych. Zaznaczali przy tym, iŝ taka współpraca moŝe okazać się pomocna przy właściwym interpretowaniu przepisów. Zdaniem części urzędników warto aplikować o środki z UE w partnerstwie publiczno-prywatnym. Taka forma współdziałania moŝe okazać się korzystna ze względu na moŝliwość skorzystania z kapitału w postaci wiedzy i doświadczenia takich profesjonalnych organizacji. Badani projektodawcy przy aplikowaniu o środki korzystają z następujących źródeł informacji: Internet: szkolenia, źródła dostępne w organizacjach, które reprezentowali badani, wiedza praktyczna własne doświadczenia zawodowe, badanie potrzeb wśród potencjalnych grup docelowych, poradnik beneficjenta, poradnictwo w Urzędzie Marszałkowskim. Pracownicy IP i IP2 wskazywali na podobne źródła wiedzy, z których korzystają beneficjenci i potencjalni beneficjenci: ROEFS, szkolenia i konferencje, firmy doradcze oraz punkty informacyjne. Urzędnicy pracujący w IP i IP2 uznali, iŝ o sukcesie, bądź poraŝce projektodawców w obrębie form wsparcia cieszących się najmniejszym zainteresowaniem decydowały przede wszystkim czynniki takie, jak: oddolna inicjatywa i determinacja projektodawców, akcje informacyjno-promocyjne oraz mała konkurencja w takich formach wsparcia. Wszystkie badane grupy zgodziły się co do tego, iŝ doświadczenie zdobyte przez projektodawców w poprzednim okresie programowania pozytywnie wpływa na sukces aplikacyjny obecnie. Nieco inny poziom analizy zaprezentowano równieŝ za pośrednictwem studiów przypadku. Przedstawione przypadki projektów są przykładami inicjatyw realizowanych w ramach Działań/Poddziałań niecieszących się zbyt duŝym zainteresowaniem w województwie lubuskim. Po kilka wniosków rozpatrywanych na poszczególnych KOPach, kontraktacja zapewniające dofinansowanie pozytywnie ocenionym pod względem ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 117

119 merytorycznym wnioskom, mogą sugerować, Ŝe formy wsparcia przewidziane w ramach Poddziałań 6.3, 7.2.2, 8.1.3, 9.3 mogą być zbędne. Analiza zgromadzonego materiału wtórnego (dane zastane) i pierwotnego (podczas wywiadów swobodnych z reprezentantami wnioskodawców), pokazała, Ŝe zarówno uczestnicy i odbiorcy projektów widzą sensowność idei stojącej za nimi. Same działania znajdują spore grona adresatów i/albo wypływają z potrzeb poszczególnych podmiotów. Wniosek wypływający z analizy przyczyn niskiego zainteresowanie aplikantów ww formami wsparcia identyfikuje kilka czynników mających wpływ na taki stan rzeczy: ograniczenie programowe związane z typami beneficjentów mogących składać wnioski; niski poziom wiedzy i świadomości przedmiotowej potencjalnych wnioskodawców (dotyczący np. tematyki ekonomii społecznej czy kształcenia ustawicznego); ograniczony potencjał realizacyjny potencjalnych wnioskodawców przy niektórych typach projektów (np. przy realizacji projektów promocyjnych). Zwiększenie popularności określonymi formami wsparcia, jeśli zostanie uznane za poŝądane, powinno zatem uwzględniać powyŝsze czynniki. ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 118

120 Województwa Lubuskiego w ramach Pomocy Technicznej Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na lata REKOMENDACJE Lp Tytuł rapor tu ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW Wniosek (strona w raporcie) Zdaniem projektodawców i potencjalnych projektodawców dobrymi sposobami zachęcenia do aplikowania o środki oraz uczestniczenia w oferowanych formach wsparcia są: szkolenia, konsultacje, promowanie podejmowanych działań oraz informowanie o nich, złagodzenie wymogów formalnych, ograniczenie biurokratycznych procedur. (str. 73) Barierą, która moŝe ograniczać dostęp do oferowanych działań pewnym grupom docelowym jest kwestia dojazdu na miejsce projektu, a co za tym idzie zwrot kosztów podróŝy czy teŝ organizacja transportu dla dzieci. Mówiąc zaś o czynnikach decydujących o uczestnictwie w danej formie wsparcia zwracano uwagę, na to, iŝ projekt musi być przede wszystkim interesujący dla potencjalnych grup. Podkreślano takŝe fakt konieczności zachęcenia potencjalnych uczestników poprzez zapewnienie im posiłków, dojazdu, itp. (str. 73) Większość badanych uznała, iŝ kontakt z pracownikami instytucji wdraŝających jest dość łatwy ze względu na to, iŝ informacje moŝna uzyskać w trojaki sposób: poprzez osobistą wizytę w urzędzie, telefonicznie oraz drogą elektroniczną. Respondenci byli równieŝ zadowoleni z kompetencji konsultantów. (str. 5) Tabela wdraŝania rekomendacji Część A - rekomendacje operacyjne Rekomendacja (strona w raporcie) Warto, zatem zadbać o poprawienie jakości współpracy pomiędzy instytucjami zaangaŝowanymi w proces wdraŝania komponentu regionalnego PO KL w województwie lubuskim a wnioskodawcami i potencjalnymi wnioskodawcami. (str. 73) W budŝetach wniosków powinno przewidzieć się środki na tego typu organizacyjne aspekty projektu. (str. 73) Postulowano jedynie zwiększenie moŝliwości indywidualnych konsultacji, zwłaszcza w momencie negatywnej oceny merytorycznej omówienie popełnionych błędów. (str. 5) Adresat rekomendacji Instytucje wdraŝające. Instytucje wdraŝające/ potencjalni wnioskowawcy. Instytucje wdraŝające. Sposób wdroŝenia Status: Organizowanie szkoleń, indywidualnych konsultacji, próba uproszczenia przepisów. Doradzanie potencjalnym wnioskodawcom przewidzenie takich trudności we wniosku i przeznaczenia na to środków w budŝecie. Zwiększenie liczby indywidualnych konsultantów z pracownikami IP/IP2. Stan wdroŝenia Rekomendacja w części wdroŝona. Rekomendacja w części wdroŝona. Rekomendacja w części wdroŝona. Termin realizacji 2 kwartały 4 kwartały 4 kwartały ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 119

121 Województwa Lubuskiego w ramach Pomocy Technicznej Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na lata Beneficjenci i potencjalni beneficjenci niemal zgodnie uznali, iŝ poziom wymagań stawianych im przez instytucje wdraŝające jest bardzo wysoki. (str. 76) Pracownicy instytucji wdraŝających stwierdzili, iŝ system wyboru projektów nie ma zasadniczego wpływu na poziom zainteresowania potencjalnych projektodawców określonymi formami wsparcia. Wskazywano jedynie na proces stopniowego udoskonalania go, aby był coraz bardziej czytelny, zrozumiały i przyjazny dla beneficjentów. (str. 89) Badani pracownicy IP/IP2 uznali, iŝ zbyt wiele jest projektów szkoleniowych w regionie z pewnych określonych dziedzin, takich jak: szkolenia językowe na podstawowym poziomie oraz szkolenia zawodowe przygotowujące do określonych zawodów. Ta oferta przewyŝsza zapotrzebowanie rynków pracy. (str. 92) Pracownicy instytucji wdraŝających mieli podzielone zdania, co do istnienia określonych typów projektów, które nie są realizowane w regionie, a które warto byłoby uruchomić. Część z badanych uznała, iŝ nie ma takich projektów. Ich zdaniem oferta Priorytetów VI IX jest wystarczająca, a tylko od beneficjentów zaleŝy jak efektywnie z niej skorzystają. Pojawiły się jednak takŝe głosy zaznaczające, iŝ zbyt mała jest projektów przeznaczonych dla ludności wiejskiej. (str. 93) Postulowano uproszczenie procedur aplikacyjnych, w zakresie oceny formalnej, jak i merytorycznej. WaŜnym aspektem okazało się zmniejszenie czasu oczekiwania na weryfikację wniosku oraz moŝliwość rozmowy o popełnionych błędach po otrzymaniu negatywnej oceny merytorycznej wniosku. (str. 76) Warto podąŝać w kierunku łagodnych zmian systemu tak, aby maksymalnie zwiększyć jego efektywność, a tym samym stopień wykorzystania środków w regionie. (str. 89) Warto, powołując się na wyniki badań, dotyczące sytuacji na rynku w regionie spróbować ukierunkować beneficjentów do realizowania takich projektów szkoleniowych, które będą odpowiedzią na zapotrzebowanie rynku na konkretne umiejętności. (str. 92) Warto byłoby zatem połoŝyć większy nacisk na aktywizację osób z terenów wiejskich. (str. 93) Instytucje wdraŝające. Instytucje wdraŝające. Instytucje wdraŝające/ Pośredniczące Instytucje wdraŝające. Uproszczenie procedur aplikacyjnych. Rekomendacja w całości do wdroŝenia. Stopniowe zmiany procedur. Rekomendacja w części wdroŝona. Akcje promocyjnoinformacyjne uświadamiające potencjalnym wnioskodawcom, jakich projektów w województwie brakuje. Działania informacyjnopromocyjne nawołujące do składania wniosków w takim obszarze. Rekomendacja w części do wdroŝenia. Rekomendacja w części wdroŝona. 4 kwartały 4 kwartały 2 kwartały 4 kwartały ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 120

122 Województwa Lubuskiego w ramach Pomocy Technicznej Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na lata Respondenci uznali, iŝ warto aplikować o środki z UE w partnerstwie publiczno-prywatnym, nie podają oni jednak jakiego rodzaju powinna być ta współpraca. Taka forma współdziałania moŝe okazać się korzystna ze względu na moŝliwość skorzystania z kapitału w postaci wiedzy i doświadczenia takich profesjonalnych organizacji. (str. 94) Sam poziom skomplikowania procedur aplikacyjnych nie jest, zdaniem urzędników, problemem, z którym projektodawcy sobie nie radzą. Większą bolączką jest zbyt szybka zmiana w obrębie tych procedur. (str. 95) Pracownicy instytucji wdraŝających stwierdzili, iŝ wymagania stawiane projektodawcom nie są zbyt wygórowane. (str. 95) Warto promować takie działania i zachęcać do nich potencjalnych beneficjentów. (str. 94) Warto byłoby zwrócić baczniejszą uwagę na sposób ich konstrukcji oraz próbę ich ujednolicenia, przynajmniej w obrębie jednego roku. (str. 95) Warto byłoby jedynie zweryfikować treść niektórych z nich, ze względu na specyfikę potencjalnych projektodawców. (str. 95) Instytucje wdraŝające. Instytucje wdraŝające Instytucje wdraŝające Działania promocyjnoinformacyjne na temat moŝliwości aplikowania w partnerstwie i korzyściach z tego płynących. Stopniowe ujednolicenie procedur. Stopniowa weryfikacja treści wymagań sprecyzowanie ich, uwzględnienie specyfiki projektodawców. Rekomendacja w części do wdroŝenia. Rekomendacja w części do wdroŝenia. Rekomendacja w części do wdroŝenia. 4 kwartały 4 kwartały 4 kwartały 11. Pracownicy IP/IP2 za najbardziej efektywne formy wspierania potencjalnych projektodawców w aplikowaniu o środki uznali szeroko rozumiane działania informacyjno-promocyjne (szkolenia, punkty informacyjne, kontakt telefoniczny, e- mailowy). Ich zdaniem te formy wsparcia projektodawców powinny być realizowane przez instytucje wdraŝające w celu zwiększenia absorpcji środków. (str. 96) Warto zatem inwestować w taką pomoc dla potencjalnych beneficjentów. (str. 96) Instytucje wdraŝające. Inwestowanie w wspomniane obok formy wsparcia. Rekomendacja do wdroŝenia w całości. 4 kwartały ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 121

123 Województwa Lubuskiego w ramach Pomocy Technicznej Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na lata Większość badanych mieszkańców (CATI nr 2) słyszała o formach wsparcia oferowanych w ramach komponentu regionalnego POKL (str. 32), jednakŝe niewielu (16,5% z ogółu badanych) z nich posiada doświadczenie w korzystaniu z tej formy pomocy (str. 35). Aby zwiększyć zainteresowanie poszczególnymi formami wsparcia naleŝałoby przede wszystkim przeprowadzić szeroką akcję informacyjno-promocyjną wśród mieszkańców prezentującą np. korzyści płynące z udziału w formach wsparcia, moŝliwości jakie daje udział w formach pomocy (np. otwarcie własnej firmy, dofinansowanie studiów), zaprezentowanie osób które korzystały z form wsparcia, ich opinii na ten temat. IP/IP2 Spotkania informacyjnopromocyjne z przedstawicielami instytucji odpowiedzialnych za wdraŝanie POKL np. w formie happeningów, dni otwartych, festynów, imprez plenerowych promujących moŝliwości udziału w formach pomocy w ramach POKL Organizowanie w/w akcji w większych miastach województwa lubuskiego (np. Zielona Góra, Gorzów Wlkp.) tak aby dotrzeć do jak największego grona odbiorców Udział w akcjach edukacyjno-informacyjnych beneficjentów pomocy korzystających z form wsparcia oraz wnioskodawców którzy realizują projekty. Rekomendacja do wdroŝenia w całości. Czerwiec 2010 ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 122

124 Województwa Lubuskiego w ramach Pomocy Technicznej Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na lata Zainteresowanie mieszkańców pracujących i bezrobotnych poszczególnymi formami wsparcia jest dość zróŝnicowane i zaleŝy przede wszystkim od rodzaju tej formy i grupy docelowej. Z uwagi na liczebność prób a tym samym niewielkiej liczby respondentów kwalifikujących się do jednej z grup docelowych (np. pracownicy instytucji pomocy społecznej, pracownicy jednostek naukowych ) w obu badaniach nie udało się ostatecznie ustalić zainteresowania specyficznymi formami wsparcia takimi jak np. doradztwo specjalistyczne dla kadr instytucji pomocy społecznej. (str. 66) Znaczna część osób pracujących (38,7% w badaniu CATI nr 2 oraz 21,8% w badaniu CATI nr 1) nie zamierza korzystać z form wsparcia oferowanych w ramach POKL. Wśród pozostałych pracujących najbardziej popularną formą wsparcia, z której chcieliby skorzystać były szkolenia/kursy podnoszące kwalifikacje zawodowe dla osób pracujących W celu poznania poziomu zainteresowania grup docelowych poszczególnymi formami wsparcia do nich skierowanych proponuje się przeprowadzenie badania na wybranych grupach docelowych tzn. naukowcach, pracownikach instytucji społecznej, osobach prowadzących działalność gospodarczą, nauczycielach/pracownikach szkół/placówek oświatowych. Aby zwiększyć zainteresowanie osób pracujących formami wsparcia naleŝałoby skierować akcje informacyjno-edukacyjną do pracowników i pracodawców, tak aby pokazać korzyści płynące z moŝliwości skorzystania z środków UE. NaleŜy wspierać /pomagać pracodawcom w składaniu wniosków do dofinansowanie. Sugeruje się przeprowadzenie badania potrzeb pracodawców w tym zakresie aby poznać poziom ich zainteresowania składaniem wniosków, chęć otrzymania pomocy podczas opracowywania wniosków, pomoc przy określeniu potrzeb pracowników. IP Badanie CATI Rekomendacja do wdroŝenia w całości. IP/IP2 oraz instytucje szkoleniowe/ doradcze Spotkania informacyjnoedukacyjne z przedstawicielami IP/IP2, udzielanie szerokiej pomocy pracodawcom z zakresu opracowywania i składania wniosków Zapraszanie do udziału w organizowanych akcjach promocyjno-informacyjnych firm/instytucji, które realizują projekty w celu zaprezentowania przykładu dobrych praktyk. Promocja form wsparcia w mediach (telewizja, prasa, radio) Badania wśród pracodawców Rekomendacja do wdroŝenia w całości. Marzec/Kwiecień 2010 Marzec/Kwiecień 2010 ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 123

125 Województwa Lubuskiego w ramach Pomocy Technicznej Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na lata Pomimo skorzystania z form wsparcia przyczyniających się do podnoszenia kwalifikacji zawodowych czy otrzymania pracy znaczna część mieszkańców będących uczestnikami projektów realizowanych w ramach POKL jest bezrobotna (36,0%) bądź bierna zawodowo (13,5% - tzn. nie pracuje i nie szuka zatrudnienia). (str. 51) NaleŜy zastanowić się nad wypracowaniem sposobu badania efektywności form wsparcia. Dzięki temu moŝliwe będzie dokonanie oceny skuteczności form pomocy i określenie, które z nich są najbardziej wydajne pod względem twardych rezultatów. Cykliczne badanie panelowe uczestników projektów (np. pół roku, rok po zakończeniu udziału w projekcie) wskaŝe czy dana forma wsparcia faktycznie była przydatna i spełniła swoją funkcję, np. umoŝliwiła beneficjentowi pomocy utrzymanie pracy czy poprzez dofinansowanie studiów z POKL ułatwiła znalezienie zatrudnienia, bądź była w ogóle nieefektywna. Na podstawie wyników takich badań moŝna byłoby w przyszłości z POKL wykluczyć te formy, które są nieefektywne a środki przeznaczyć na formy bardziej przydatne (np. zamiast na kolejne nieefektywne szkolenie/kurs po którym nie moŝna znaleźć pracy przekazać na dofinansowanie załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej a tym samym wsparcie utworzenia nowego miejsca pracy, itp.) IP/IP2 oraz pracodawcy/ PUP i inne instytucje składające wnioski o dofinansowanie Opracowanie systemu badania efektywności form wsparcia Cykliczne badania panelowe wśród uczestników projektów Rekomendacja do wdroŝenia w całości. do połowy 2010 tak aby wyniki badania zastosować przy tworzeniu Planu działania na 2011 r. ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 124

126 Województwa Lubuskiego w ramach Pomocy Technicznej Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na lata Lp Tytuł rapor tu ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW Wniosek (strona w raporcie) Formy wsparcia oferowane w ramach Priorytetów VI IX są zdaniem Respondentów przydatne oraz uŝyteczne dla potencjalnych grup docelowych. Programy adresowane do grup takich, jak: dzieci i młodzieŝ szkolna, osoby po 50 roku Ŝycia, osoby pracujące chcące podnieść swoje kwalifikacje czy teŝ osoby zagroŝone wykluczeniem społecznym, nadal cieszą się duŝą popularnością i są pozytywnie oceniane przez uczestników projektów. (str. 70) Respondenci bardzo dobrze oceniają obecnie oferowane formy wsparcia w ramach Priorytetów VI- IX. W przyszłości chcieliby realizować formy wsparcia, które mieszczą się w obszarze działań równieŝ obecnie realizowanych. (str. 70) Badani nie wskazali projektów, które nie są realizowane w regionie, a mają uzasadnienie z punktu widzenia rozwoju zasobów ludzkich województwa lubuskiego. Zaznaczali jednak, iŝ istnieją obszary, na które warto byłoby przeznaczyć więcej środków finansowych, takie jak: aktywizacja środowisk wiejskich, projekty edukacyjne, zwłaszcza te dotyczące równości szans, aktywizacja osób niepełnosprawnych, edukacja osób pracujących. (str. 117) Najczęściej powtarzaną barierą w procesie pozyskiwania środków wskazywaną przez potencjalnych beneficjentów okazały się braki finansowe. (str. 75) Część B - rekomendacje kluczowe Rekomendacja (strona w raporcie) Warto nadal realizować formy wsparcia wpisujące się w Priorytety VI-IX, a nawet przeznaczać na nie większe środki, gdyŝ badani wskazywali na fakt niezaspokojenia wszystkich potrzeb z powodu zbyt małej alokacji środków finansowych w tych priorytetach. (str. 70) Warto w dalszym ciągu przeznaczać środki na działania z zakresu integracji społecznej, przeciwdziałaniu wykluczeniu społecznemu, edukacji dzieci, młodzieŝy i dorosłych, wyrównywania szans. (str. 71) Warto przeznaczać kolejne środki na programy wskazywane przez badanych. (str. 117) Warto byłoby zastanowić się nad większym rozpropagowaniem moŝliwości aplikowania o środki z UE w partnerstwie z innymi organizacjami, samorządami, itp. (str. 75) Adresat rekomendacji Instytucje wdraŝające. Instytucje wdraŝające. Instytucje wdraŝające. Instytucja wdraŝająca. Sposób wdroŝenia Status: Przeznaczenie większej puli środków na działania akcentowane przez respondentów w kolejnym okresie programowania. Dalsze realizowanie oferowanych form wsparcia w ramach Priorytetów VI- IX. Dalsze realizowanie oferowanych form wsparcia w ramach Priorytetów VI- IX. Promocja oferowanych form wsparcia w róŝnych środowiskach. Stan wdroŝenia Rekomendacja w części do wdroŝenia. Rekomendacja do wdroŝenia w całości. Rekomendacja do wdroŝenia w całości. Rekomendacja do wdroŝenia w całości. Termin realizacj i 4 kwartały 4 kwartały 4 kwartały 4 kwartały ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 125

127 Województwa Lubuskiego w ramach Pomocy Technicznej Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na lata Badani urzędnicy uznali, iŝ wspieranie indywidualnej przedsiębiorczości, róŝnego typu szkolenia, tak dla pracowników, jak i bezrobotnych oraz projekty edukacyjne są formami, które warto realizować z punktu widzenia polityki rozwoju zasobów ludzkich. Te propozycje pokrywają się z formami wsparcia, które badani uznali za najbardziej popularne wśród beneficjentów. (str. 90) Przedstawiciele instytucji wdraŝających uznali, iŝ projekty w znacznej mierze rozmijają się z potrzebami grup docelowych. (str. 91) Badani zwracają uwagę na brak systemu obiektywnej ewaluacji realizowanych projektów. (str. 96) Instytucje wdraŝające powinny zatem nadal realizować w.w. działania w ramach Priorytetów VI- IX. (str. 90) Warto byłby wprowadzić wymagania, które standaryzowałyby sposób badania i określania owych potrzeb, tak aby realizowane projekty rzeczywiście wychodziły im naprzeciw. (str. 91) Postuluje się wprowadzenie systemu ewaluacji, który w sposób obiektywny umoŝliwi ocenę podjętych przez beneficjentów działań, wskaŝe pozytywne i negatywne aspekty projektu. (str. 96) Instytucje wdraŝające. Instytucje wdraŝające. IP/IP2 Przeznaczanie środków w budŝetach instytucji wdraŝających na podane obok formy wsparcia projektodawców. Standaryzowanie wymagań dotyczących badania i określania potrzeb grup docelowych. Przeprowadzanie badań za pośrednictwem zobiektywizowanego narzędzie badawczego wśród projektodawców realizujących projekty na róŝnych etapach realizacji (przynajmniej 3 badania: w środku trwania badania i tuŝ po zakończeniu i w znacznym odstępie czasu po zakończeniu projektu). Badaniu powinni podlegać zarówno projektodawcy jak i beneficjenci pomocy. Rekomendacja w części do wdroŝenia. Rekomendacja do wdroŝenia w całości. Rekomendacja do wdroŝenia w całości. 4 kwartały 4 kwartały BEZ LIMITU CZASOWEGO ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 126

128 Województwa Lubuskiego w ramach Pomocy Technicznej Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na lata Lp. 1. Tytuł rapor tu ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW Wniosek (strona w raporcie) Badani uznali, iŝ najlepszymi formami zachęcenia do aplikowania o środki z UE jest ograniczenie biurokratycznych procedur związanych z aplikowaniem oraz realizacją projektów oraz promowanie i informowanie o działaniach oferowanych w ramach PO KL. (str. 74) Część C - rekomendacje horyzontalne Rekomendacja (strona w raporcie) Instytucje wdraŝające powinny rozwaŝyć fakt uproszczenia procedur oraz zastanowić się nad skutecznymi formami promocji swoich działań. (str. 74) Adresat rekomendacji Instytucje wdraŝające Sposób wdroŝenia Status: Uproszczenie istniejących procedur. Stan wdroŝenia Rekomendacja wdroŝona w części. Termin realizacj i 2 kwartały ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 127

129 SPIS TABEL Tabela nr 1. Rozkład zrealizowanej próby w badaniu uczestników projektów realizowanych w ramach poszczególnych Priorytetów PO KL CATI nr Tabela nr 2. Rozkład zrealizowanej próby w badaniu mieszkańców województwa lubuskiego CATI nr Tabela nr 3. Dobór próby do badania IDI pracownicy instytucji zaangaŝowanych w proces wdraŝania komponentu regionalnego PO KL w województw lubuskim Tabela nr 4. Dobór próby do badania IDI projektodawcy realizujący projekty w ramach Priorytetów VI-IX w województwie lubuskim Tabela nr 5. Dobór próby do badania IDI potencjalni projektodawcy, którzy mogą realizować projekty w ramach Priorytetów VI-IX w województwie lubuskim Tabela nr 6. Dobór próby do badania SSI Tabela nr 7. Dobór próby do case-study Tabela nr 8. Podział środków finansowych w ramach PO KL z podziałem na Priorytety Tabela nr 13. Stan realizacji PO KL wg Priorytetów dla województwa lubuskiego na dzień 4 stycznia 2010 r Tabela nr 14. Formy wsparcia, o których słyszeli mieszkańcy województwa lubskiego Tabela nr 15. Zainteresowanie osób pracujących poszczególnymi formami wsparcia Tabela nr 16. Zainteresowanie osób bezrobotnych poszczególnymi formami wsparcia Tabela nr 17. Zainteresowanie grup docelowych wybranymi formami wsparcia Tabela nr 18. Zainteresowanie pracujących uczestników projektów realizowanych w ramach PO KL poszczególnymi formami wsparcia Tabela nr 19. Zainteresowanie bezrobotnych uczestników projektów realizowanych w ramach PO KL poszczególnymi formami wsparcia Tabela nr 20. Zainteresowanie grup docelowych wybranymi formami wsparcia Tabela nr 21. Poziom zainteresowania projektodawców i grup docelowych formami wsparcia oferowanymi w ramach Priorytetu VI Tabela nr 22. Poziom zainteresowania projektodawców i grup docelowych formami wsparcia oferowanymi w ramach Priorytetu VII Tabela nr 23. Poziom zainteresowania projektodawców i grup docelowych formami wsparcia oferowanymi w ramach Priorytetu VIII Tabela nr 24. Poziom zainteresowania projektodawców i grup docelowych formami wsparcia oferowanymi w ramach Priorytetu IX Tabela nr 25. Forma wsparcia, która powinna być realizowana w województwie lubuskim Priorytet VI Tabela nr 26. Forma wsparcia, która powinna być realizowana w województwie lubuskim Priorytet VII Tabela nr 27. Forma wsparcia, która powinna być realizowana w województwie lubuskim Priorytet VIII Tabela nr 28. Forma wsparcia, która powinna być realizowana w województwie lubuskim Priorytet IX Tabela nr 29. Najbardziej przydatne formy wsparcia oferowane w ramach projektów finansowanych z POKL w opinii badanych mieszkańców województwa lubuskiego Tabela nr 30. Najmniej przydatne formy wsparcia oferowane w ramach projektów finansowanych z POKL w opinii badanych mieszkańców województwa lubuskiego Tabela nr 31. Zestawienie form wsparcia, z których chcieliby skorzystać badani mieszkańcy województwa lubuskiego ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 128

130 SPIS WYKRESÓW Wykres nr 1. Czy słyszała Pan/i o formach wsparcia skierowanych do róŝnych grup mieszkańców województwa lubuskiego finansowanych z funduszy strukturalnych w ramach PO KL? (w%)...31 Wykres nr 2. Czy poszukuje Pan/i informacji o moŝliwości skorzystania z form wsparcia finansowanych z funduszy strukturalnych? (w%)...33 Wykres nr 3. Z jakich źródeł czerpie Pan/i informacje o moŝliwości skorzystania z form wsparcia finansowanych z funduszy strukturalnych? (w%)...33 Wykres nr 4. Czy uzyskała Pan/i informacje* których poszukiwał/a? (w%)...34 Wykres nr 5. Czy kiedykolwiek korzystała (bądź obecnie korzysta) z form wsparcia finansowanych z funduszy strukturalnych? (w%)...35 Wykres nr 6. Formy wsparcia z których najczęściej* korzystali (bądź korzystają) respondenci wskazania osób pracujących (N=33; wg wskazań)...35 Wykres nr 7. Powody* skorzystania z form wsparcia finansowanych z funduszy strukturalnych wskazania osób pracujących (N=33; wg wskazań)...36 Wykres nr 8. Ocena przydatności forma wsparcia z których najczęściej korzystali (bądź korzystają) respondenci - wskazania osób pracujących (średnia; skala 1-5)...37 Wykres nr 9. Ocena ogólnego zadowolenia z form wsparcia z których najczęściej korzystali (bądź korzystają) respondenci - wskazania osób pracujących (średnia; skala 1-5)...37 Wykres nr 10. Formy wsparcia z których najczęściej korzystali (bądź korzystają) respondenci - wskazania osób bezrobotnych (N=33; wg wskazań)...38 Wykres nr 11. Powody* skorzystania z form wsparcia finansowanych z funduszy strukturalnych wskazania osób bezrobotnych (n=33; wg wskazań)...39 Wykres nr 12. Ocena ogólnego zadowolenia z form wsparcia z których najczęściej korzystali (bądź korzystają) respondenci wskazania osób bezrobotnych (średnia; skala 1-5)...40 Wykres nr 13. Ocena przydatności forma wsparcia z których najczęściej korzystali (bądź korzystają) respondenci - wskazania osób bezrobotnych (średnia; skala 1-5)...40 Wykres nr 14. Które formy wsparcia oferowane w ramach projektów finansowanych z POKL są najbardziej przydatne z punktu widzenia Pan/i potrzeb? wskazania osób pracujących (N=248; w%)...41 Wykres nr 15. Które formy wsparcia oferowane w ramach projektów finansowanych z POKL są najmniej przydatne z punktu widzenia Pan/i potrzeb? wskazania osób pracujących (N=248; w%)...42 Wykres nr 16. Z których form wsparcia oferowanych w ramach projektów finansowanych z POKL chciałby/aby Pan/i skorzystać w najbliŝszym czasie? - wskazania osób pracujących (N=248;w%)...42 Wykres nr 17. Co naleŝałoby zrobić aby zwiększyć zainteresowanie osób pracujących formami wsparcia finansowanymi z POKL skierowanymi/przeznaczonymi dla nich? wskazania osób pracujących (N=248;w%)...44 Wykres nr 18. Które formy wsparcia oferowane w ramach projektów finansowanych z POKL są najbardziej przydatne z punktu widzenia Pan/i potrzeb? wskazania* osób bezrobotnych (N=152; w%)...45 Wykres nr 19. Które formy wsparcia oferowane w ramach projektów finansowanych z POKL są najmniej przydatne z punktu widzenia Pan/i potrzeb? wskazania* osób bezrobotnych (N=152; w%)...46 Wykres nr 20. Z których form wsparcia oferowanych w ramach projektów finansowanych z POKL chciałby/aby Pan/i skorzystać w najbliŝszym czasie? - wskazania osób bezrobotnych (N=152;w%)...46 Wykres nr 21. W jaki sposób dotychczas poszukiwał/a Pan/i pracy? wskazania* osób bezrobotnych (N=152;w%)...49 ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 129

131 Wykres nr 22. Co naleŝałoby zrobić aby zwiększyć zainteresowanie osób bezrobotnych formami wsparcia finansowanymi z POKL skierowanymi/przeznaczonymi dla nich? wskazania osób bezrobotnych (N=152;w%)...49 Wykres nr 23. Formy wsparcia z których najczęściej* korzystali (bądź korzystają) uczestnicy projektów realizowanych w ramach Priorytetu VI POKL (N=151;w%)...51 Wykres nr 24. Ocena ogólnego zadowolenia z forma wsparcia z których najczęściej korzystali (bądź korzystają) uczestnicy projektów realizowanych w ramach Priorytetu VI POKL (średnia; skala 1-5)...51 Wykres nr 25. Ocena przydatności form wsparcia z których najczęściej korzystali (bądź korzystają) uczestnicy projektów realizowanych w ramach Priorytetu VI POKL (średnia; skala 1-5)...52 Wykres nr 26. Powody* skorzystania z form wsparcia finansowanych z funduszy strukturalnych w ramach Priorytetu VI POKL (N=151;w%)...53 Wykres nr 27. Formy wsparcia z których najczęściej* korzystali (bądź korzystają) uczestnicy projektów realizowanych w ramach Priorytetu VII POKL (N=23;wg wskazań)...54 Wykres nr 28. Ocena ogólnego zadowolenia z forma wsparcia z których najczęściej korzystali (bądź korzystają) uczestnicy projektów realizowanych w ramach Priorytetu VII POKL (średnia; skala 1-5)...54 Wykres nr 29. Ocena przydatności form wsparcia z których najczęściej korzystali (bądź korzystają) uczestnicy projektów realizowanych w ramach Priorytetu VII POKL (średnia; skala 1-5)...55 Wykres nr 30. Powody* skorzystania z form wsparcia finansowanych z funduszy strukturalnych w ramach Priorytetu VII POKL (N=23; wg wskazań)...55 Wykres nr 31. Czy poszukuje Pan/i informacji o moŝliwości skorzystania z form wsparcia finansowanych z funduszy strukturalnych? (w%)...57 Wykres nr 32. Z jakich źródeł czerpie Pan/i informacje o moŝliwości skorzystania z form wsparcia finansowanych z funduszy strukturalnych (wg ilości wskazań)...58 Wykres nr 33. Czy uzyskał/a Pan/i informacje* których poszukiwał/a? (w%)...58 Wykres nr 34. Które formy wsparcia oferowane w ramach projektów finansowanych z POKL, są najbardziej przydatne z punktu widzenia Pan/i potrzeb? wskazania pracujących uczestników projektów realizowanych w ramach POKL (N=101;w%)...59 Wykres nr 35. Które formy wsparcia oferowane w ramach projektów finansowanych z POKL, są najmniej przydatne z punktu widzenia Pan/i potrzeb? wskazania pracujących uczestników projektów realizowanych w ramach POKL (N=101;w%)...60 Wykres nr 36. Z których form wsparcia oferowanych w ramach projektów finansowych z POKL chciałby/aby Pan/i skorzystać w najbliŝszym czasie? wskazania pracujących uczestników projektów realizowanych w ramach POKL (N=101; w%)...60 Wykres nr 37. Co naleŝałoby zrobić aby zwiększyć zainteresowanie osób pracujących formami wsparcia finansowanymi z POKL skierowanymi/przeznaczonymi dla nich? wskazania* pracujących uczestników projektów realizowanych w ramach POKL (N=101;w%)...62 Wykres nr 38. Które formy wsparcia oferowane w ramach projektów finansowanych z POKL, są najbardziej przydatne z punktu widzenia Pana/i potrzeb? wskazania* bezrobotnych uczestników projektów realizowanych w ramach POKL (N=72; w%)...63 Wykres nr 39. Które formy wsparcia oferowane w ramach projektów finansowanych z POKL, są najmniej przydatne z punktu widzenia Pana/i potrzeb? wskazania* bezrobotnych uczestników projektów realizowanych w ramach POKL (N=72; w%)...64 Wykres nr 40. Z których form wsparcia oferowanych w ramach projektów finansowych z POKL chciałby/aby Pan/i skorzystać w najbliŝszym czasie? wskazania bezrobotnych uczestników projektów realizowanych w ramach POKL (N=72; w%)...64 Wykres nr 41. W jaki sposób dotychczas poszukiwał/a Pan/i pracy? wskazania* bezrobotnych uczestników projektów realizowanych w ramach POKL (N=72;w%)...66 ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 130

132 Wykres nr 42. Co naleŝałoby zrobić aby zwiększyć zainteresowanie osób bezrobotnych formami wsparcia finansowanymi z POKL skierowanymi/przeznaczonymi dla nich? wskazania bezrobotnych uczestników projektów realizowanych w ramach POKL (N=72;w%)...67 Wykres nr 43. Czy system wyboru projektów w województwie lubuskim pozwala na wybieranie tych projektów, które w sposób najbardziej odpowiedni zaspokajają potrzeby grup docelowych (w%)...98 Wykres nr 44. Czy system wyboru projektów w województwie lubuskim ma wpływ na poziom zainteresowania formami wsparcia realizowanymi w ramach Priorytetów VI-IX? (w%)...98 Wykres nr 45. Czy realizowane w województwie lubuskim projekty są adekwatne do potrzeb grup docelowych? (w%) Wykres nr 46. Najczęściej napotykane przez potencjalnych projektodawców bariery w aplikowaniu o środki (N=61; w%) Wykres nr 47. Działania, jakie powinny podjąć IP/IP2 by zwiększyć zainteresowanie formami wsparcia oferowanymi w ramach Priorytetów VI-IX wśród potencjalnych projektodawców (N=61; w%) Wykres nr 48. Działania, jakie powinny podjąć IP/IP2 by zwiększyć zainteresowanie formami wsparcia oferowanymi w ramach Priorytetów VI-IX wśród grup docelowych (N=61; w%) ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 131

133 BIBLIOGRAFIA 1. Babbie E., 2007, Metody badań społecznych, WN PWN, Warszawa 2. PO KL , MRR, Warszawa 3. Rocznik Statystyczny Województw, 2007, s , GUS, Warszawa 4. Bilans otwarcia Programów Operacyjnych realizowanych w latach , MRR, Departament Koordynacji programów regionalnych, Warszawa, marzec Odnowiona Strategia Lizbońska 6. Program Operacyjny Kapitał Ludzki 7. Makowski K., 2000, Kapitał ludzki w skali mikroekonomicznej, Monografie i Opracowania SGH, Nr 470, Warszawa. 8. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 9. Rozporządzenie (WE) nr 1083/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1260/1999, dalej rozporządzenie ogólne. 10. Rozporządzenie (WE) nr 1080/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego uchylające rozporządzenie (WE) nr 1783/1999, dalej rozporządzenie EFRR. Rozporządzenie (WE) nr 1081/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1784/1999, dalej rozporządzenie EFS. 11. Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1828/2006 z dnia 8 grudnia 2006 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonywania rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszy Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności, rozporządzenia (WE) nr 1080 /2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz Rozporządzenie (WE) nr 1081/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1784/1999, dalej rozporządzenie wykonawcze. 12. Strategia rozwoju województwa lubuskiego. Aktualizacja z horyzontem czasowym do Uchwała nr XXXVII/260/2005 Sejmiku Województwa Lubuskiego z dn r., zmieniająca uchwałę w spr. Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego. 14. Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (tj. Dz. U. z 2009 r., Nr 84, poz. 712). 15. Wytyczne w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki; 16. Wytyczne w sprawie wdraŝania projektów innowacyjnych i współpracy ponadnarodowej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. 17. Plan Działania dla Priorytetu VI na rok Plan Działania dla Priorytetu VIII na rok Wnioski o dofinansowanie projektu z PO KL dla ww projektów 20. Szczegółowy Opis Projektów Programu Operacyjnego , Warszawa, czerwiec Program Operacyjny Kapitał Ludzki, Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia , Warszawa, wrzesień Listy rankingowe konkursów ogłaszanych w ramach poszczególnych poddziałań 23. Karty oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie ww projektów konkursowych ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 132

134 24. Rocznik Statystyczny Województwa Lubuskiego, Dane wojewódzkie, Urząd Statystyczny w Zielonej Górze, _09.pdf _09.pdf 27. Podręcznik wskaźników PO KL , MRR, styczeń 2010, Warszawa, Szczegółowy Opis Priorytetów PO KL , Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie komunikatu Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno- Społecznego i Komitetu Regionów Wspólne zasady wdraŝania modelu flexicurity, Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej z dnia , dostępna na: o_spolecznego_w_sprawie_flexicurity.pdf Informacja miesięczna z realizacji PO KL, wg stanu na dzień 4 stycznia 2010 roku, df ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 133

135 WYKAZ SKRÓTÓW ZDZ Zakład Doskonalenia Zawodowego SZOP Szczegółowy Opis Priorytetu PO KL Program Operacyjny Kapitał Ludzki CIS Centrum Integracji Społecznej KIS Klub Integracji Społecznej ZAZ Zakład Aktywności Zawodowej LCES Lubuskie Centrum Ekonomii Społecznej KRS Krajowy Rejestr Sądowy ZUS Zakład Ubezpieczeń Społecznych SPO RZL Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich EFS Europejski Fundusz Społeczny OPZL Organizacja Pracodawców Ziemi Lubuskiej IP Instytucja Pośredniczącej ZPORR Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego EFRR Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego EFROW Europejski Fundusz Rolny Rozwoju Obszarów Wiejskich PKM PO KL Podkomitet Monitorujący Program Operacyjny Kapitał Ludzki IP Instytucja Pośrednicząca (Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego) IP2 Instytucja Pośrednicząca Drugiego Stopnia (Wojewódzki Urząd Pracy w Zielonej Górze) DR Desk Research Analiza danych zastanych IDI Indywidualne wywiady pogłębione CATI Telefoniczne wywiady kwestionariuszowe ze wspomaganiem komputerowym FGI Zogniskowany wywiad grupowy CAWI Anonimowy wywiad internetowy SSI Wywiady pogłębione częściowo ustrukturyzowane CS Studium przypadku ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 134

136 ANEKS SCENARIUSZ INDYWIDUALNYCH WYWIADÓW POGŁĘBIONYCH (IDI) Grupa 1 pracownicy instytucji zaangaŝowanych we wdraŝanie komponentu regionalnego PO KL w województwie lubuskim ARANśACJA WYWIADU: AranŜacja dyskusji. Wyjaśnienie celów badania. Zakresu poruszanych tematów. Prezentacja respondenta. Proszę się przedstawić i w kilku słowach określić zakres obowiązków, którymi się Pan/i zajmuje. 1. Jakiego rodzaju projekty Pan/i nadzoruje, w ramach jakich form wsparcia? Od jak dawna pracuje Pan/i na obecnym stanowisku? Czy wcześniej zajmował się Pan/i problematyką związaną z wdraŝaniem funduszy strukturalnych UE? Określenie poziomu zapotrzebowania grup docelowych na formy wsparcia w ramach komponentu regionalnego PO KL. Na początek chciałabym zapytać, jakimi formami wsparcia w ramach PO KL są najbardziej zainteresowani potencjalni projektodawcy oraz potencjalni uczestnicy projektów? 2. Czy Pana/i zdaniem system wyboru projektów funkcjonujący w województwie lubuskim ma wpływ na poziom zainteresowania potencjalnych projektodawców określonymi formami wsparcia? Jakie Pana/i zdaniem formy wsparcia powinno się przede wszystkim realizować 3. z punktu widzenia polityki rozwoju zasobów ludzkich? Czy Pana/i zdaniem realizowane projekty są adekwatne do potrzeb grup docelowych? Czy pośród realizowanych projektów istnieją takie, których liczba przewyŝsza zapotrzebowanie potencjalnych uczestników projektu? 4. Które z form wsparcia dostępnych w ramach komponentu regionalnego PO KL cieszą się najmniejszym zainteresowaniem ze strony grup docelowych, do których są kierowane? Jakie są tego przyczyny? Wskazanie metod zwiększania zainteresowania grup docelowych formami wsparcia, które nie cieszą się zainteresowaniem, a które mają uzasadnienie ze względu na regionalną politykę rozwoju zasobów ludzkich. Czy Pana/i zdaniem istnieją określone typy projektów, które nie są realizowane w regionie, a które warto byłoby uruchomić? 5. Jakie działania moŝna podjąć z Państwa strony, aby zaspokoić potrzeby potencjalnych grup docelowych oraz uczestników projektu, w zakresie uzyskania danego rodzaju wsparcia? Jaki Pana/i zdaniem rodzaj partnerstwa publiczno-prywatnego w postaci współpracy z wyspecjalizowanymi firmami konsultingowymi byłby najbardziej odpowiedni dla zwiększania moŝliwości absorpcyjnych potencjalnych projektodawców? 6. Czy na odniesienie sukcesu w aplikowaniu o środki w ramach wsparcia cieszącego się najmniejszą popularnością miało aplikowanie w partnerstwach z innymi organizacjami? Czy i jaki wpływ na odniesienie sukcesu w formach wsparcia cieszących się najmniejszą popularnością miała współpraca z wyspecjalizowanymi firmami konsultingowymi? Czy Pana/i zdaniem doświadczenie projektodawców zdobyte w poprzednim okresie 7. programowania zwiększa obecnie ich szanse na sukces? 8. Czy moŝe Pan/i określić, z jakich źródeł informacji i wiedzy korzystają projektodawcy odnoszący sukces w formach wsparcia cieszących się najmniejszą popularnością? 9. Jak Pan/i ocenia poziom skomplikowania procedur aplikacyjnych? Czy są one zrozumiałe dla potencjalnych projektodawców? 10. Jak Pan/i ocenia wymagania stawiane Beneficjentom przez instytucje wdraŝające? Jak Pana/i zdaniem instytucje zaangaŝowane we wdraŝanie komponentu regionalnego PO 11. KL w województwie lubuskim mogą wspierać potencjalnych projektodawców w przygotowaniu do większej absorpcji środków unijnych w ramach form wsparcia cieszących się najmniejszą popularnością? Czy ma Pan/i jakieś propozycje działań, które powinny zostać podjęte przez instytucje 12. zaangaŝowane we wdraŝanie komponentu regionalnego PO KL w województwie lubuskim w celu zwiększenia ilości oraz poprawienia jakości składanych ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 135

137 wniosków o dofinansowanie? Jakie Pana/i zdaniem czynniki zadecydowały o sukcesie/poraŝce składających wnioski w konkursach w ramach form wsparcia cieszących się najmniejszą popularnością? Czy i w jaki sposób instytucja, którą Pan/i reprezentuje angaŝuje się w diagnozowanie i minimalizację barier zewnętrznych, na jakie natrafiają potencjalni projektodawcy? Zakończenie Wywiadu SCENARIUSZ INDYWIDUALNYCH WYWIADÓW POGŁĘBIONYCH (IDI) Grupa 2 przedstawiciele projektodawców ARANśACJA WYWIADU: 1. AranŜacja dyskusji. Wyjaśnienie celów badania. Zakresu poruszanych tematów. 2. Prezentacja respondenta. Proszę się przedstawić i w kilku słowach powiedzieć, czym się Pan/i zajmuje? Proszę powiedzieć, jaki obecnie realizuje Pan/i projekt, w ramach jakiej formy wsparcia, do jakiej grupy jest kierowany projekt? Jakie jest Pana/i doświadczenie w zakresie pozyskiwania funduszy z UE, realizacji projektów, czy teŝ pisania wniosków o dofinansowanie? Czy ma Pan/i doświadczenie z poprzedniego okresu programowania? Jeśli tak, w ramach jakiej formy wsparcia Pan/i aplikował? Określenie poziomu zapotrzebowania grup docelowych określonymi formami wsparcia w ramach komponentu regionalnego PO KL. 3. Jak Pan/i ocenia przydatność realizowanych form wsparcia w ramach PO KL, którymi się Pan/i interesuje? Jak uczestnicy realizowanych projektów oceniają uŝyteczność zawartych w ramach PO KL form wsparcia? 4. Czy Pana/i zdaniem projekty realizowane w regionie są adekwatne do potrzeb ze strony grup docelowych? Jak Pan/i ocenia ich zakres działania, zarówno jeśli chodzi o tematykę, jak i grupy docelowe, do których są adresowane? 5. Czy Pana/i zdaniem system wyboru projektów funkcjonujący w województwie lubuskim ma wpływ na poziom zainteresowania grup docelowych określonymi formami wsparcia? 6. Czy są wśród realizowanych projektów takie, których liczba przewyŝsza zapotrzebowanie potencjalnych uczestników projektów? 7. Czy Pana/i zdaniem istnieją określone typy projektów, które nie są realizowane w regionie, lecz mają swoje uzasadnienie z punktu widzenia rozwoju zasobów ludzkich województwa lubuskiego? W jaki sposób moŝna zachęcić potencjalnych projektodawców do realizacji projektów, a potencjalnych uczestników do udziału w tych formach wsparcia? 8. Jaka jest Pana/i zdaniem zaleŝność pomiędzy zapotrzebowaniem potencjalnych grup docelowych i uczestników realizowanych projektów na określone typy form wsparcia a wnioskami o dofinansowanie wpływającymi w ramach konkursów ogłaszanych w województwie lubuskim? Wskazanie metod zwiększania zainteresowania grup docelowych formami wsparcia, które nie cieszą się zainteresowaniem, a które mają uzasadnienie ze względu na regionalną politykę rozwoju zasobów ludzkich. 9. Jakie Pana/i zdaniem działania mogą podjąć instytucje zaangaŝowane we wdraŝanie komponentu regionalnego PO KL województwa lubuskiego w celu zaspokojenia potrzeb potencjalnych grup docelowych oraz uczestników projektów w zakresie uzyskania danego rodzaju wsparcia? Proszę spróbować podać konkretne przykłady takich działań. Czy działania informacyjno-promocyjne podejmowane przez instytucje wdraŝające pomagają w zaspokajaniu tych potrzeb poprzez wskazywanie moŝliwości uzyskania wsparcia? 10. W jakim stopniu formy wsparcia oferowane w ramach komponentu regionalnego PO KL są dostępne dla grup docelowych? ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 136

138 Czy określone grupy potencjalnych uczestników projektów mają utrudniony do nich dostęp, np. ze względu na: miejsce zamieszkania (miasto, wieś, określone powiaty), płeć, stan rodziny (np. matki samotnie wychowujące dzieci), wiek? Jakie czynniki decydują o skorzystaniu lub nie z form wsparcia przez osoby i/lub podmioty, do których są one kierowane? 11. Czy instytucja, którą Pan/i reprezentuje korzystała przy pisaniu wniosku z pomocy firm konsultingowych? Jaki Pana/i zdaniem ma to wpływ na uzyskanie dofinansowania? Jakie formy pomocy ze strony firm konsultingowych są Pana/i zdaniem najbardziej przydatne przy ubieganiu się o dofinansowanie? 12. Z jakich źródeł informacji korzystał Pan/i przy aplikowaniu o środki? Spośród wymienionych, proszę wskazać te, które są najbardziej przydatne i które poleciłby/łaby Pan/i innym projektodawcom. 13. Czy doświadczenie zdobyte w poprzednim okresie programowania pomogło w odniesieniu sukcesu obecnie? (Zadać tylko jeśli Respondent ma doświadczenie patrz aranŝacja wywiadu) W jakim sensie? Co się najbardziej przydało? 14. Jak Pan/i ocenia wymagania instytucji zaangaŝowanych we wdraŝanie komponentu regionalnego PO KL w województwie lubuskim? Jakie są największe bariery? Jak sobie z nimi radzić? 15. Jaki, Pana/i zdaniem, rodzaj wsparcia dla beneficjentów i potencjalnych beneficjentów mógłby zwiększyć ich zdolności absorpcyjne? Jak Pan/i ocenia wpływ działań informacyjno-promocyjnych, podejmowanych przez instytucje zaangaŝowane we wdraŝanie komponentu regionalnego PO KL, na absorpcję środków z UE? Zakończenie Wywiadu SCENARIUSZ INDYWIDUALNYCH WYWIADÓW POGŁĘBIONYCH (IDI) Grupa 3 przedstawiciele potencjalnych projektodawców ARANśACJA WYWIADU: 1. AranŜacja dyskusji. Wyjaśnienie celów badania. Zakresu poruszanych tematów. 2. Prezentacja respondenta. Proszę się przedstawić i w kilku słowach określić zakres obowiązków, którymi się Pan/i zajmuje. Proszę powiedzieć, jakim Działaniem jest Pan/i zainteresowany/a? Proszę powiedzieć, czy składał Pan/i juŝ wniosek o dofinansowanie w tym lub poprzednim okresie programowania. Jeśli tak to w jakim Działaniu, Poddziałaniu i z jakim skutkiem. (Jeśli wniosek został odrzucony zapytać, z jakich przyczyn) Określenie poziomu zapotrzebowania grup docelowych określonymi formami wsparcia w ramach komponentu regionalnego PO KL. 3. Na początek chciałabym zapytać, jakimi formami wsparcia w ramach PO KL byłby/ałby Pan/i najbardziej zainteresowany/a? w ramach jakich form wsparcia składałby/łaby Pan/i wniosek? Jakimi Pana/i zdaniem formami wsparcia byłyby zainteresowane grupy docelowe, do których adresowane są projekty? Co Pana/i zdaniem decyduje o tym, Ŝe akurat takimi formami wsparcia są zainteresowane grupy docelowe? Czy Pana/i zdaniem obecnie realizowane projekty są adekwatne do potrzeb ze strony grup docelowych? Jakie formy wsparcia powinny być realizowane ze względu na politykę rozwoju zasobów ludzkich w województwie lubuskim? Z jakich źródeł informacji korzysta Pan/i przy pogłębianiu swojej wiedzy na temat oferowanych form wsparcia w ramach PO KL? 4. Czy wśród realizowanych projektów istnieją takie typy, których liczba przewyŝsza zapotrzebowanie potencjalnych uczestników projektów? 5. Czy Pana/i zdaniem istnieją określone typy projektów, które nie są realizowane w regionie, lecz mają swoje uzasadnienie z punktu widzenia rozwoju zasobów ludzkich województwa lubuskiego? ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 137

139 W jaki sposób moŝna zachęcić potencjalnych projektodawców, takich jak Pan/i, do realizacji projektów, a potencjalnych uczestników do udziału w tych formach wsparcia? 6. Czy określone grupy potencjalnych uczestników projektów mają utrudniony do nich dostęp, np. ze względu na: miejsce zamieszkania (miasto, wieś, określone powiaty), płeć, stan rodziny (np. matki samotnie wychowujące dzieci), wiek? Jakie czynniki decydują o skorzystaniu lub nie z poszczególnych form wsparcia przez osoby i/lub podmioty do których są one kierowane? 7. Jaka jest Pana/i zdaniem zaleŝność pomiędzy zapotrzebowaniem potencjalnych grup docelowych i uczestników realizowanych projektów na określone typy form wsparcia a wnioskami o dofinansowanie wpływającymi w ramach konkursów ogłaszanych w województwie lubuskim? Wskazanie metod zwiększania zainteresowania grup docelowych formami wsparcia, które nie cieszą się zainteresowaniem, a które mają uzasadnienie ze względu na regionalną politykę rozwoju zasobów ludzkich. 8. Czy dostrzega Pan/i jakieś bariery wewnętrzne w organizacji, którą Pan/i reprezentuje? Które z nich są najbardziej istotne: Braki kadrowe i administracyjne? Niskie kompetencje kadry? Braki finansowe na realizację dodatkowych zadań? Brak dostępnych informacji? Niechęć kadry kierowniczej do podejmowania dodatkowych zadań? Czy dostrzega Pan/i inne bariery w swojej organizacji, które utrudniają ubieganie się o dofinansowanie? 9. Jak Pan/i ocenia moŝliwość kontaktu, konsultacji z pracownikami instytucji wdraŝających? Jak Pan/i ocenia poziom wymagań stawianych Beneficjentom przez instytucje wdraŝające? Które z tych wymagań uwaŝa Pan/i za najbardziej rygorystyczne? Czy obecnie pracownicy instytucji wdraŝających są w jakiś sposób pomocni? Jak wygląda ich wkład w Państwa starania w ubieganiu się o środki? Czy łatwo się z nimi kontaktować, czy udzielają porad, w jaki sposób są pomocni? Jak Pana/i zdaniem pracownicy instytucji wdraŝających mogliby pomóc potencjalnym projektodawcom, takim jak Pan/i? Jakim rodzajem wsparcia byłby Pan/i zainteresowany/a? Jak taka pomoc powinna Pani/a zdaniem wyglądać? Jakie działania pracownicy instytucji wdraŝających mieliby podjąć, aby ułatwić Państwu pracę? 10. Jak Pan/i ocenia poziom skomplikowania procedur aplikacyjnych? Czy są w nich elementy mało czytelne, które naleŝałoby poprawić? Co sprawia największe trudności podczas pisania wniosków? 11. Czy Pana/i zdaniem instytucje zaangaŝowane we wdraŝanie komponentu regionalnego PO KL w województwie lubuskim stawiają zbyt rygorystyczne wymagania Beneficjentom? 12. Czy instytucja, którą Pan/i reprezentuje korzystała lub zamierza korzystać przy pisaniu wniosku z pomocy firm konsultingowych? Jaki Pana/i zdaniem ma to wpływ na uzyskanie dofinansowania? Jakie formy pomocy ze strony firm konsultingowych są Pana/i zdaniem najbardziej przydatne przy ubieganiu się o dofinansowanie? 13. Z jakich źródeł informacji korzysta Pan/i przy przygotowywaniu się do aplikowania o środki? Które z tych źródeł są najbardziej przydatne, wiarygodne? Czy są jakieś elementy, które naleŝałoby w nich poprawić? 14. Jak Pan/i ocenia poziom przydatności oferowanych materiałów promocyjnoinformacyjnych? Które są najbardziej przydatne? Czy Pana/i zdaniem oferowane materiały informacyjno-promocyjne mają jakiś wpływ na jakość, poziom wniosków? Jeśli tak, to jaki? Czy Pana/i zdaniem te materiały mają wpływ na zainteresowanie procesem aplikowania o wnioski środki w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego? Zakończenie Wywiadu ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 138

140 Kwestionariusz Badania CATI nr 1 wśród mieszkańców woj. lubuskiego będących uczestnikami realizowanych projektów w ramach poszczególnych Priorytetów komponentu regionalnego PO KL Dzień Dobry! Nazywam się i jestem ankieterem pracującym na zlecenie firmy ASM Centrum Badań i Analiz Rynku. Obecnie na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubuskiego, przeprowadzamy badanie, którego celem jest ocena poziomu zainteresowania oraz zapotrzebowania grup docelowych określonymi formami wsparcia w ramach komponentu regionalnego PO KL w województwie lubuskim. Wyniki badania pomogą wskazać formy wsparcia, na które jest zapotrzebowanie ze względu na regionalną politykę rozwoju zasobów ludzkich. Poza tym pozwolą określić metody zwiększenia zainteresowania grup docelowych formami wsparcia, które nie cieszą się zainteresowaniem, a które mają uzasadnienie ze względu na rozwój zasobów ludzkich w regionie. Jest Pan/i osobą, która korzystała z form wsparcia oferowanych w ramach PO KL, dlatego teŝ bardzo zaleŝy nam na poznaniu Pana/i opinii na temat oceny uzyskanej pomocy. Zapraszając Pana/ią do udziału w badaniu ankietowym zapewniamy poufność wszystkich odpowiedzi. Z jednej strony zobowiązuje nas do tego ustawa o ochronie danych, a z drugiej strony standardy i zasady etyki ankieterskiej. Wyniki tego badania posłuŝą jedynie do zbiorczych statystyk. Badanie zostanie przeprowadzone wśród 200 osób, które uczestniczyły w formach wsparcia finansowanych ze środków Unii Europejskiej w ramach PO KL. REKRUTACJA RESPONDENTÓW M1. Czy obecnie mieszka Pan/i na terenie województwa lubuskiego? 1. Tak 2. Nie zakończyć wywiad Uwaga dla ankietera! Respondentów rekrutujemy z bazy otrzymanej od koordynatora. W przypadku: a) kontaktu z osobą biorącą udział w projekcie realizowanym w ramach Priorytetu VI Rynek pracy otwarty dla wszystkich PO KL przejść do Modułu I ankiety b) kontaktu z osobą biorącą udział w projekcie realizowanym w ramach Priorytetu VII Promocja integracji społecznej PO KL przejść do Modułu II ankiety c) kontaktu z osobą biorącą udział w projekcie realizowanym w ramach Priorytetu VIII Regionalne kadry gospodarki PO KL przejść do Modułu III ankiety d) kontaktu z osobą biorącą udział w projekcie realizowanym w ramach Priorytetu IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach PO KL przejść do Modułu IV MODUŁ I - PRIORYTET VI Rynek pracy otwarty dla wszystkich 1. Proszę powiedzieć, z jakiej formy wsparcia Pan/i korzystał/a bądź korzysta w ramach projektu finansowanego z PO KL? Ankieter: Proszę przeczytać formy wsparcia i zaznaczyć odpowiedź respondenta. 1. szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy 2. kurs języka obcego 3. szkolenie/kurs komputerowy podstawowy (Word, Excel, Powerpoint, itp.) 4. szkolenie/kurs komputerowy programy specjalistyczne jakie? szkolenie zawodowe praktyczne wykonywanie zawodu (np. murarz, kosmetyczka, fryzjer, glazurnik) 6. szkolenie z obsługi maszyn/urządzeń (np. tokarki, spawarki, frezarki, kasy fiskalne, itp.) 7. szkolenie umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej 8. wsparcie psychologiczne ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 139

141 9. pośrednictwo pracy 10. poradnictwo zawodowe 11. staŝ 12. praktyki zawodowe 13. dofinansowanie przejazdów z miejsca zamieszkania do miejsca pracy 14. zwrot kosztów zakwaterowania w miejscu pracy 15. przygotowanie zawodowe w miejscu pracy 16. praca interwencyjna 17. wyposaŝenie i/lub doposaŝenie stanowiska pracy 18. przyznanie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej 19. otrzymanie finansowego wsparcia pomostowego 20. doradztwo indywidualne 21. doradztwo grupowe 22. dofinansowanie studiów 23. otrzymanie pracy w PUP/WUP (jako doradca zawodowy/pośrednik pracy) 24. inne, jakie?.. 2. Proszę ocenić swoje ogóle zadowolenie z form wsparcia, z których Pan/i korzystał/a bądź korzysta. Ankieter: Respondent musi ocenić kaŝdą z form wsparcia z której korzystał/korzysta Nr formy wsparcia i nazwa z pyt jestem bardzo niezadowolony/a 2. jestem niezadowolony/a 3. ani nie jestem zadowolony/a, ani niezadowolony/a 4. jestem zadowolony/a 5. jestem bardzo zadowolony/a 3. Jak ocenia Pan/i przydatność poszczególnych form wsparcia, z których Pan/i korzystał w stosunku do Pana/i potrzeb zawodowych, edukacyjnych? Ankieter: Respondent musi ocenić kaŝdą z form wsparcia z której korzystał/korzysta Nr formy wsparcia i nazwa z pyt zupełnie nieprzydatna 2. nieprzydatna 3. ani nieprzydatna, ani przydatna 4. przydatna 5. bardzo przydatna 4. Dlaczego skorzystał/a Pan/i z tej/tych formy/form wsparcia? Ankieter: Nie czytamy opcji, odpowiedź respondenta przyporządkowujemy do poniŝszych opcji bądź dopisujemy w pozycji,,inne. 1. chęć podniesienia kwalifikacji zawodowych 2. moŝliwość zdobycia nowego zawodu 3. moŝliwość nauki języka obcego 4. moŝliwość nauki obsługi komputera 5. moŝliwość odbycia staŝu/praktyki zawodowej 6. moŝliwość uzyskania wiedzy i umiejętności niezbędnych do załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej 7. otrzymanie wsparcia finansowego na załoŝenie i prowadzenie działalności gospodarczej 8. moŝliwość otrzymania wsparcia psychologicznego 9. moŝliwość skorzystania z doradztwa zawodowego ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 140

142 10. moŝliwość skorzystania z pośrednictwa pracy 11. moŝliwość otrzymania pracy 12. zostałem/am skierowany/a przez PUP 13. inne, jakie? 5. Czy obecnie jest Pan/i zatrudniony/a (umowa o pracę, o dzieło, zlecenie, itp.) bądź wykonuje Pan/i inną pracę zarobkową (np. prowadzenie własnej działalności gospodarczej)? 1.Tak przejść do pyt Nie 6. Czy jest Pan/i osobą bezrobotną poszukującą pracy? 1.Tak przejść do pyt Nie 7. Czy obecnie pobiera Pan/i emeryturę bądź rentę z tytułu niezdolności do pracy? 1. Tak przejść do M1 2. Nie przejść do M1 MODUŁ II - PRIORYTET VII Promocja integracji społecznej 8. Proszę powiedzieć, z jakiej formy wsparcia Pan/i korzystał/a bądź korzysta w ramach projektu finansowanego z PO KL? Ankieter: Proszę przeczytać formy wsparcia i zaznaczyć odpowiedź respondenta. 1. szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy/poruszania się po rynku pracy 2. szkolenie zawodowe praktyczne wykonywanie zawodu (np. murarz, kosmetyczka, fryzjer, glazurnik) 3. szkolenie z obsługi maszyn/urządzeń (np. tokarki, spawarki, frezarki, kasy fiskalne, itp.) 4. szkolenie komputerowe 5. szkolenie/doradztwo umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności w sektorze ekonomii społecznej 6. szkolenie/doradztwo umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia własnej firmy bądź spółdzielni socjalnej 7. wsparcie (poradnictwo) psychologiczne 8. doradztwo/poradnictwo zawodowe 9. pośrednictwo pracy 10. uczestnictwo w zajęciach reintegracji zawodowej 11. subsydiowane zatrudnienie (prace interwencyjne/roboty publiczne) 12. staŝ zawodowy 13. wolontariat (byłem/am wolontariuszem) 14. wsparcie/pomoc pracownika socjalnego 15. praca społecznie uŝyteczna 16. szkolenie dla kadr instytucji pomocy społecznej 17. doradztwo specjalistyczne dla kadr instytucji pomocy społecznej 18. inne, jakie?.. ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 141

143 9. Proszę ocenić swoje ogóle zadowolenie z form wsparcia, z których Pan/i korzystał/a bądź korzysta. Ankieter: Respondent musi ocenić kaŝdą z form wsparcia z której korzystał/korzysta Nr formy wsparcia i nazwa z pyt jestem bardzo niezadowolony/a 2. jestem niezadowolony/a 3. ani nie jestem zadowolony/a, ani niezadowolony/a 4. jestem zadowolony/a 5. jestem bardzo zadowolony/a 10. Jak ocenia Pan/i przydatność poszczególnych form wsparcia, z których Pan/i korzystał w stosunku do Pana/i potrzeb zawodowych, edukacyjnych? Ankieter: Respondent musi ocenić kaŝdą z form wsparcia z której korzystał/korzysta Nr formy wsparcia i nazwa z pyt zupełnie nieprzydatna 2. nieprzydatna 3. ani nieprzydatna, ani przydatna 4. przydatna 5. bardzo przydatna 11. Dlaczego skorzystał/a Pan/i z tej/tych formy/form wsparcia? Ankieter: Nie czytamy opcji, odpowiedź respondenta przyporządkowujemy do poniŝszych opcji bądź dopisujemy w pozycji,,inne. 1. chęć podniesienia kwalifikacji zawodowych 2. moŝliwość zdobycia nowego zawodu 3. moŝliwość nauki obsługi komputera 4. moŝliwość odbycia staŝu zawodowego 5. moŝliwość uzyskania wiedzy i umiejętności niezbędnych do załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej 6. moŝliwość otrzymania wsparcia psychologicznego 7. moŝliwość skorzystania z doradztwa zawodowego 8. moŝliwość skorzystania z pośrednictwa pracy 9. moŝliwość otrzymania pracy 10. moŝliwość otrzymania pomocy od pracownika socjalnego 11. moŝliwość skorzystania ze szkolenia/doradztwa specjalistycznego dla kadr instytucji pomocy społecznej 12. zostałem/am skierowany/a przez MOPS, GOPS 13. inne, jakie? 12. Czy obecnie jest Pan/i zatrudniony/a (umowa o pracę, o dzieło, zlecenie, itp.) bądź wykonuje Pan/i inną pracę zarobkową (np. prowadzenie własnej działalności gospodarczej)? 1.Tak przejść do pyt Nie 13. Czy jest Pan/i osobą bezrobotną poszukującą pracy? 1.Tak przejść do pyt Nie ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 142

144 14. Czy obecnie pobiera Pan/i emeryturę bądź rentę z tytułu niezdolności do pracy? 1. Tak przejść do M1 2. Nie przejść do M1 MODUŁ III - PRIORYTET VIII Regionalne kadry gospodarki 15. Proszę powiedzieć, z jakiej formy wsparcia Pan/i korzystał/a bądź korzysta w ramach projektu finansowanego z PO KL? Ankieter: Proszę przeczytać formy wsparcia i zaznaczyć odpowiedź respondenta. 1. szkolenie/kurs podnoszący kwalifikacje zawodowe dla osób pracujących 2. szkolenie przekwalifikowujące 3. doradztwo zawodowe dla osób pracujących 4. doradztwo dla osób prowadzących działalność gospodarczą z zakresu ekonomii, finansów, rachunkowości, zarządzania zasobami ludzkimi 5. poradnictwo/wsparcie psychologiczne 6. pomoc w zmianie miejsca pracy w postaci jednorazowego dodatku relokacyjnego/ mobilnościowego dla osoby, która uzyskała zatrudnienie w odległości powyŝej 50 km od miejsca zamieszkania 7. pomoc w znalezieniu nowej pracy w postaci jednorazowego dodatku motywacyjnego dla osoby, która uzyskała zatrudnienie w nowym miejscu pracy z wynagrodzeniem niŝszym niŝ u dotychczasowego pracodawcy 8. doradztwo (indywidualne/grupowe) oraz szkolenia umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej 9. otrzymanie wsparcia finansowego (do wysokości 40 tys. PLN) na załoŝenie i prowadzenie działalności gospodarczej 10. otrzymanie finansowego wsparcia pomostowego w okresie do 6 (lub do 12) miesięcy od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej, wypłacane miesięcznie wyłącznie dla osób, które rozpoczęły działalność w ramach danego projektu 11.staŜ/szkolenie praktyczne dla pracowników przedsiębiorstw w jednostkach naukowych (uczelniach, instytutach) 12.staŜ/szkolenie praktyczne dla pracowników naukowych jednostek naukowych w przedsiębiorstwach 13.szkolenie/doradztwo dla pracowników uczelni, doktorantów, studentów i absolwentów uczelni zamierzających rozpocząć własną działalność gospodarczą typu spin off lub spin out 14. stypendia naukowe i wsparcie towarzyszące (np. szkolenia z zakresu komercjalizacji wiedzy) dla doktorantów kształcących się na kierunkach uznanych za szczególnie istotne z punktu widzenia rozwoju województwa (określonych w Regionalnej Strategii Innowacji) 15. Inne, jakie? Proszę ocenić swoje ogóle zadowolenie z form wsparcia z których Pan/i korzystał/a bądź korzysta. Ankieter: Respondent musi ocenić kaŝdą z form wsparcia z której korzystał/korzysta Nr formy wsparcia i nazwa z pyt jestem bardzo niezadowolony/a 2. jestem niezadowolony/a 3. ani nie jestem zadowolony/a, ani niezadowolony/a 4. jestem zadowolony/a 5. jestem bardzo zadowolony/a ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 143

145 17. Jak ocenia Pan/i przydatność poszczególnych form wsparcia z których Pan/i korzystał w stosunku do Pana/i potrzeb zawodowych, edukacyjnych? Ankieter: Respondent musi ocenić kaŝdą z form wsparcia z której korzystał/korzysta Nr formy wsparcia i nazwa z pyt zupełnie nieprzydatna 2. nieprzydatna 3. ani nieprzydatna, ani przydatna 4. przydatna 5. bardzo przydatna 18. Dlaczego skorzystał/a Pan/i z tej/tych formy/form wsparcia? Ankieter: Nie czytamy opcji, odpowiedź respondenta przyporządkowujemy do poniŝszych opcji bądź dopisujemy w pozycji,,inne. 1. moŝliwość rozwoju zawodowego, podniesienia kwalifikacji zawodowych 2. moŝliwość przekwalifikowania się 4. moŝliwość odbycia staŝu/szkolenia w przedsiębiorstwie 5. moŝliwość odbycia staŝu/szkolenia w jednostce naukowej (uczelni, instytucje) 5. moŝliwość uzyskania wiedzy i umiejętności niezbędnych do załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej 6. moŝliwość otrzymania wsparcia psychologicznego 9. moŝliwość uzyskania pomocy w znalezieniu nowej pracy 10. moŝliwość otrzymania stypendium naukowego 11. moŝliwość otrzymania wsparcia finansowego na załoŝenie i prowadzenie działalności gospodarczej 12. wymagania pracodawcy, zostałem/am skierowany/a przez pracodawcę 12. inne, jakie? 19. Czy obecnie jest Pan/i zatrudniony/a (umowa o pracę, o dzieło, zlecenie, itp.) bądź wykonuje Pan/i inną pracę zarobkową (np. prowadzenie własnej działalności gospodarczej)? 1.Tak przejść do pyt Nie 20. Czy jest Pan/i osobą bezrobotną poszukującą pracy? 1.Tak przejść do pyt Nie 21. Czy obecnie pobiera Pan/i emeryturę bądź rentę z tytułu niezdolności do pracy? 1. Tak przejść do M1 2. Nie przejść do M1 MODUŁ IV - PRIORYTET IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach 22. Proszę powiedzieć z jakiej formy wsparcia Pan/i korzystał/a bądź korzysta w ramach projektu finansowanego z PO KL? Ankieter: Proszę przeczytać formy wsparcia i zaznaczyć odpowiedź respondenta. 1. nauka w szkole dla dorosłych 2. wsparcie dla osoby, która z własnej inicjatywy przystępuje do egzaminu zewnętrznego i potwierdzenia posiadanych kwalifikacji 3. doradztwo zawodowe w zakresie wyboru kierunku i formy kształcenia formalnego 4. studia podyplomowe dla nauczycieli i pracowników szkół i placówek oświatowych ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 144

146 5. kursy kwalifikacyjne i doskonalące podwyŝszające kwalifikacje nauczycieli i pracowników szkół i placówek oświatowych 6. studia wyŝsze dla nauczycieli 7. studia podyplomowe doskonalące dla nauczycieli i pracowników administracji oświatowej w zakresie organizacji, zarządzania, finansowania oraz monitoringu działalności oświatowej 8. kursy doskonalące dla nauczycieli i pracowników administracji oświatowej w zakresie organizacji, zarządzania, finansowania oraz monitoringu działalności oświatowej 9. przekwalifikowanie nauczycieli szkolnych w związku ze zmieniającą się sytuacją demograficzną (niŝ szkolny) w kierunku kształcenia ustawicznego (osób dorosłych) 10. inne, jakie? 23. Proszę ocenić swoje ogóle zadowolenie z form wsparcia z których Pan/i korzystał/a bądź korzysta. Ankieter: Respondent musi ocenić kaŝdą z form wsparcia z której korzystał/korzysta Nr formy wsparcia i nazwa z pyt jestem bardzo niezadowolony/a 2. jestem niezadowolony/a 3. ani nie jestem zadowolony/a, ani niezadowolony/a 4. jestem zadowolony/a 5. jestem bardzo zadowolony/a 24. Jak ocenia Pan/i przydatność poszczególnych form wsparcia z których Pan/i korzystał w stosunku do Pana/i potrzeb zawodowych, edukacyjnych, rozwojowych? Ankieter: Respondent musi ocenić kaŝdą z form wsparcia z której korzystał/korzysta Nr formy wsparcia i nazwa z pyt zupełnie nieprzydatna 2. nieprzydatna 3. ani nieprzydatna, ani przydatna 4. przydatna 5. bardzo przydatna 25. Dlaczego skorzystał/a Pan/i z tej/tych formy/form wsparcia? Ankieter: Nie czytamy opcji, odpowiedź respondenta przyporządkowujemy do poniŝszych opcji bądź dopisujemy w pozycji,,inne. 1. moŝliwość rozwoju zawodowego, podniesienia kwalifikacji zawodowych 2. moŝliwość przekwalifikowania się 4. moŝliwość skorzystania z doradztwa zawodowego 5. moŝliwość ukończenia studiów podyplomowych 5. moŝliwość przystąpienia do egzaminu zewnętrznego 6. zostałem/am skierowany/a przez pracodawcę 6. inne, jakie? 26. Czy obecnie jest Pan/i zatrudniony/a (umowa o pracę, o dzieło, zlecenie, itp.) bądź wykonuje Pan/i inną pracę zarobkową (np. prowadzenie własnej działalności gospodarczej)? 1.Tak przejść do pyt Nie ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 145

147 27. Czy jest Pan/i osobą bezrobotną poszukującą pracy? 1.Tak przejść do pyt Nie 28. Czy obecnie pobiera Pan/i emeryturę bądź rentę z tytułu niezdolności do pracy? 1. Tak przejść do M1 2. Nie przejść do M1 MODUŁ V - Poziom zainteresowania OSÓB PRACUJĄCYCH formami wsparcia oferowanymi w ramach komponentu regionalnego PO KL 29. Czy poszukuje Pan/i informacji o moŝliwości skorzystania z form wsparcia finansowanych z funduszy strukturalnych? 1. Tak 2. Nie przejść do pyt Z jakich źródeł czerpie Pan/i informacje na ten temat? 1. z telewizji (ogólnopolskiej/regionalnej) 2. z prasy (ogólnopolskiej/regionalnej) 3. z Internetu 4. od znajomych/rodziny 5. z radia 6. z Powiatowego Urzędu pracy 7. z Miejskiego/Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej 8. od róŝnego rodzaju organizacji pozarządowych 9. z firm szkoleniowych/doradczych 10. od pracodawcy 11. inne, jakie? Czy uzyskał/a Pan/i informacje których Pan/i poszukiwał/a? 1. Tak 2. Nie dlaczego, proszę powiedzieć jakich informacji brakowało? 32. Proszę wskazać, które spośród wymienionych form wsparcia oferowanych osobom pracującym w ramach projektów finansowanych z PO KL są najbardziej przydatne z punktu widzenia Pana/i potrzeb, a które są najmniej przydatne? Ankieter: Przeczytać formy wsparcia i następnie zaznaczyć wskazanie respondenta. Forma wsparcia 1. dofinansowanie studiów podyplomowych 2. finansowanie studiów wyŝszych 3. szkolenie/kurs podnoszący kwalifikacje zawodowe dla osób pracujących 4. szkolenie przekwalifikowujące 5. doradztwo zawodowe dla osób pracujących 6. staŝ/szkolenie praktyczne dla pracowników przedsiębiorstw w jednostkach naukowych (uczelniach, instytutach) 88. Ŝadne Forma najbardziej przydatna MoŜliwość wskazania maksymalnie 1 opcji Forma najmniej przydatna MoŜliwość wskazania maksymalnie 1 opcji ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 146

148 33. Proszę wskazać, z których spośród wymienionych form wsparcia oferowanych w ramach projektów finansowanych z PO KL chciałby/aby Pan/i skorzystać w najbliŝszym czasie? 1. dofinansowanie studiów podyplomowych 2. finansowanie studiów wyŝszych 3. szkolenie/kurs podnoszący kwalifikacje zawodowe dla osób pracujących 4. szkolenie przekwalifikowujące 5. doradztwo zawodowe dla osób pracujących 6. staŝ/szkolenie praktyczne dla pracowników przedsiębiorstw w jednostkach naukowych (uczelniach, instytutach) 88. z Ŝadnych, nie mam takiej potrzeby 34. Czy zamierza Pan/i podnosić swoje kwalifikacje i wykształcenie poprzez dokształcanie w formach szkolnych (tzn. naukę w szkole dla dorosłych, placówce kształcenia ustawicznego, praktycznego)? 1.Tak 2.Nie przejść do pyt Proszę wskazać, z których spośród wymienionych form wsparcia oferowanych w ramach projektów finansowanych z PO KL chciałby/aby Pan/i skorzystać w związku z zamiarem podjęcia nauki? Ankieter: Przeczytać formy wsparcia następnie zaznaczyć wskazanie respondenta. 1. wsparcie/pomoc dla osoby, która z własnej inicjatywy przystępuje do egzaminu zewnętrznego i potwierdzenia posiadanych kwalifikacji 2. doradztwo zawodowe w zakresie wyboru kierunku i formy kształcenia formalnego 88. z Ŝadnych, nie mam takiej potrzeby 36.Czy jest Pan/i pracownikiem instytucji pomocy społecznej (np. MOPS, GOPS, PCPR)? 1.Tak 2.Nie przejść do pyt Proszę wskazać, z których spośród wymienionych form wsparcia oferowanych w ramach projektów finansowanych z PO KL chciałby/aby Pan/i skorzystać w związku z wykonywaną pracą? Ankieter: Przeczytać formy wsparcia następnie zaznaczyć wskazanie respondenta. 1. szkolenie dla kadr instytucji pomocy społecznej 2. doradztwo specjalistyczne dla kadr instytucji pomocy społecznej 88. z Ŝadnych, nie mam takiej potrzeby 38. Czy prowadzi Pan/i własną działalność gospodarczą? 1.Tak 2.Nie przejść do pyt Czy chciałby/aby Pan/i skorzystać z doradztwa dla osób prowadzących działalność gospodarczą z zakresu ekonomii, finansów, rachunkowości, zarządzania zasobami ludzkimi oferowanego w ramach projektu finansowanego z PO KL? 1.Tak przejść do pyt Nie przejść do pyt. 46 ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 147

149 40. Czy planuje Pan/i w najbliŝszym czasie (w ciągu roku) załoŝyć i prowadzić własną działalność gospodarczą? 1.Tak 2.Nie przejść do pyt Proszę wskazać z których spośród wymienionych form wsparcia oferowanych w ramach projektów finansowanych z PO KL chciałby/aby Pan/i skorzystać w związku z załoŝeniem własnej firmy? Ankieter: Przeczytać formy wsparcia następnie zaznaczyć wskazania respondenta. 1.szkolenie umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia własnej firmy bądź spółdzielni socjalnej 2.doradztwo (indywidualne/grupowe) oraz szkolenia umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej 3.otrzymanie wsparcia finansowego (do wysokości 40 tys. PLN) na załoŝenie i prowadzenie działalności gospodarczej 4.otrzymanie finansowego wsparcia pomostowego w okresie do 6 (lub do 12) miesięcy od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej, wypłacane miesięcznie wyłącznie dla osób, które rozpoczęły działalność w ramach danego projektu 5. szkolenie/doradztwo umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności w sektorze ekonomii społecznej 88. z Ŝadnych, nie mam takiej potrzeby 42. Czy jest Pan/i pracownikiem jednostki naukowej (uczelni, instytutu) bądź doktorantem, absolwentem uczelni? 1.Tak 2.Nie przejść do pyt Proszę wskazać, z których spośród wymienionych form wsparcia oferowanych w ramach projektów finansowanych z PO KL chciałby/aby Pan/i skorzystać w związku z wykonywaną pracą? Ankieter: Przeczytać formy wsparcia następnie zaznaczyć wskazania respondenta. 1.staŜ/szkolenie praktyczne dla pracowników naukowych jednostek naukowych w przedsiębiorstwach 2.szkolenie/doradztwo dla pracowników uczelni, doktorantów, studentów i absolwentów uczelni zamierzających rozpocząć własną działalność gospodarczą typu spin off lub spin out 3. stypendia naukowe i wsparcie towarzyszące (np. szkolenia z zakresu komercjalizacji wiedzy) dla doktorantów kształcących się na kierunkach uznanych za szczególnie istotne z punktu widzenia rozwoju województwa (określonych w Regionalnej Strategii Innowacji) 88. z Ŝadnych, nie mam takiej potrzeby 44.Czy jest Pan/i nauczycielem bądź pracownikiem szkoły/placówki oświatowej? 1.Tak 2.Nie przejść do pyt Proszę wskazać z których spośród wymienionych form wsparcia oferowanych w ramach projektów finansowanych z PO KL chciałby/aby Pan/i skorzystać w związku z wykonywaną pracą w placówce oświatowej? Ankieter: Przeczytać formy wsparcia następnie zaznaczyć wskazania respondenta. 1. studia podyplomowe dla nauczycieli i pracowników szkół i placówek oświatowych 2. kursy kwalifikacyjne i doskonalące podwyŝszające kwalifikacje nauczycieli i pracowników szkół i placówek oświatowych ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 148

150 3. studia wyŝsze dla nauczycieli 4. studia podyplomowe doskonalące dla nauczycieli i pracowników administracji oświatowej w zakresie organizacji, zarządzania, finansowania oraz monitoringu działalności oświatowej 5. kursy doskonalące dla nauczycieli i pracowników administracji oświatowej w zakresie organizacji, zarządzania, finansowania oraz monitoringu działalności oświatowej 6. przekwalifikowanie nauczycieli szkolnych w związku ze zmieniającą się sytuacją demograficzną (niŝ szkolny) w kierunku kształcenia ustawicznego (osób dorosłych) 88. z Ŝadnych, nie mam takiej potrzeby 46. Jak Pan/i sądzi, co naleŝałoby zrobić, aby zwiększyć zainteresowanie osób pracujących formami wsparcia finansowanymi z PO KL skierowanymi/ przeznaczonymi dla tychŝe osób? 1. zwiększyć ilość informacji w mediach (telewizja, prasa, radio) 2. organizować akcje promocyjne, happeningi, spotkania informacyjne dla tych osób 3. zmienić/ułatwić procedury związane z otrzymaniem wsparcia 4. pomagać pracodawcom w aplikowaniu o środki unijne 5. zachęcać pracodawców do korzystania z moŝliwości otrzymania wsparcia 6. inne, jakie?... Uwaga! Po pytaniu 46 przejść do metryczki. MODUŁ VI - Poziom zainteresowania OSÓB BEZROBOTNYCH formami wsparcia oferowanymi w ramach komponentu regionalnego PO KL 47. Czy poszukuje Pan/i informacji o moŝliwości skorzystania z form wsparcia finansowanych z funduszy strukturalnych? 1. Tak 2. Nie przejść do pyt Z jakich źródeł czerpie Pan/i informacje na ten temat? 1. z telewizji (ogólnopolskiej/regionalnej) 2. z prasy (ogólnopolskiej/regionalnej) 3. z Internetu 4. od znajomych/rodziny 5. z radia 6. z Powiatowego Urzędu Pracy 7. z Miejskiego/Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej 8. od róŝnego rodzaju organizacji pozarządowych 9. z firm szkoleniowych/doradczych 10. inne, jakie? Czy uzyskał/a Pan/i informacje których Pan/i poszukiwał/a? 1. Tak 2. Nie dlaczego, proszę powiedzieć jakich informacji brakowało? 50. Proszę wskazać, które spośród wymienionych form wsparcia oferowanych w ramach projektów finansowanych z PO KL są najbardziej przydatne z punktu widzenia Pana/i potrzeb, a które są najmniej przydatne? Ankieter: Przeczytać formy wsparcia i następnie zaznaczyć wskazanie respondenta. Forma wsparcia 1. szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego Forma najbardziej przydatna MoŜliwość wskazania maksymalnie 3 opcji Forma najmniej przydatna MoŜliwość wskazania maksymalnie 3 opcji ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 149

151 poszukiwania pracy 2. kurs języka obcego 3. szkolenie/kurs komputerowy 4. szkolenie zawodowe 5. wsparcie (poradnictwo) psychologiczne 6. pośrednictwo pracy 7. doradztwo/poradnictwo zawodowe 8.uczestnictwo w zajęciach reintegracji zawodowej 9.subsydiowane zatrudnienie (prace interwencyjne/roboty publiczne) 10. wsparcie/pomoc pracownika socjalnego 11. praca społecznie uŝyteczna 12. staŝ/praktyki zawodowe 13. dofinansowanie studiów 14. otrzymanie stypendium naukowego 15. przygotowanie zawodowe w miejscu pracy 88. Ŝadne 51. Proszę wskazać, z których spośród wymienionych form wsparcia oferowanych w ramach projektów finansowanych z PO KL chciałby/aby Pan/i skorzystać w najbliŝszym czasie? Ankieter: Przeczytać formy wsparcia następnie zaznaczyć wskazanie respondenta. 1. szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy 2. kurs języka obcego 3. szkolenie/kurs komputerowy 4. szkolenie zawodowe 5. wsparcie (poradnictwo) psychologiczne 6. pośrednictwo pracy 7. doradztwo/poradnictwo zawodowe 8. uczestnictwo w zajęciach reintegracji zawodowej 9. subsydiowane zatrudnienie (prace interwencyjne/roboty publiczne) 10. wsparcie/pomoc pracownika socjalnego 11. praca społecznie uŝyteczna 12. staŝ/praktyki zawodowe 13. dofinansowanie studiów 14. otrzymanie stypendium naukowego 15. przygotowanie zawodowe w miejscu pracy 88. z Ŝadnych, nie mam takiej potrzeby 52. Czy podjąłby/podjęłaby się Pan/i pracy oddalonej od Pana/i miejsca zamieszkania, gdyby otrzymał/a Pan/i dofinansowanie do przejazdu z miejsca zamieszkania do miejsca pracy? 1. Tak 2. Nie 3. To zaleŝy, jak daleko musiałbym/musiałabym dojeŝdŝać 53. Czy byłby/łaby Pan/i w stanie czasowo przeprowadzić się do miejsca pracy gdyby otrzymał Pan zwrot kosztów zakwaterowania? 1. Tak w jakiej wysokości? zł 2. Nie 3. Trudno powiedzieć ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 150

152 54. Czy byłby/łaby Pan/i zainteresowany/a podjęciem pracy w ramach SUBSYDIOWANEGO ZATRUDNIENIA, są to między innymi prace interwencyjne i roboty publiczne? (to takie zatrudnienie, gdzie pracodawca nie ponosi kosztów przyjęcia pracownika ani tworzenia nowego miejsca pracy, koszty ponosi Unia Europejska, w ramach takiego zatrudnienia moŝna zdobyć doświadczenie zawodowe) 1. Tak 2. Nie 55. Czy byłby/aby Pan/i zainteresowana udziałem w ZAJĘCIACH REINTEGRACJI ZAWODOWEJ, czyli formie wsparcia, dzięki której osoby bezrobotne/ wykluczone społecznie mają szansę na powrót na rynek pracy poprzez wykonywanie zadań zawodowych na stanowisku pracy? Takie zajęcia odbywają się np. w Centrach Integracji Społecznej lub Klub Integracji Społecznej. 1. Tak 2. Nie 56. Czy zamierza Pan/i podnosić swoje kwalifikacje i wykształcenie poprzez dokształcanie w formach szkolnych (tzn. naukę w szkole dla dorosłych, placówce kształcenia ustawicznego, praktycznego)? 1.Tak 2.Nie przejść do pyt Proszę wskazać, z których spośród wymienionych form wsparcia oferowanych w ramach projektów finansowanych z PO KL chciałby/aby Pan/i skorzystać w związku z zamiarem podjęcia nauki? Ankieter: Przeczytać formy wsparcia następnie zaznaczyć wskazania respondenta. 1. wsparcie/pomoc dla osoby, która z własnej inicjatywy przystępuje do egzaminu zewnętrznego i potwierdzenia posiadanych kwalifikacji 2. doradztwo zawodowe w zakresie wyboru kierunku i formy kształcenia formalnego 88. z Ŝadnych, nie mam takiej potrzeby 58. Czy planuje Pan/i w najbliŝszym czasie (w ciągu roku) załoŝyć i prowadzić własną działalność gospodarczą? 1.Tak 2.Nie przejść do pyt Proszę wskazać, z których spośród wymienionych form wsparcia oferowanych w ramach projektów finansowanych z PO KL chciałby/aby Pan/i skorzystać w związku z załoŝeniem własnej firmy? Ankieter: Przeczytać formy wsparcia następnie zaznaczyć wskazania respondenta. 1.szkolenie umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia własnej firmy bądź spółdzielni socjalnej 2.doradztwo (indywidualne/grupowe) oraz szkolenia umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej 3.otrzymanie wsparcia finansowego (do wysokości 40 tys. PLN) na załoŝenie i prowadzenie działalności gospodarczej 4.otrzymanie finansowego wsparcia pomostowego w okresie do 6 (lub do 12) miesięcy od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej, wypłacane miesięcznie wyłącznie dla osób, które rozpoczęły działalność w ramach danego projektu 5.szkolenie/doradztwo umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności w sektorze ekonomii społecznej 88. z Ŝadnych, nie mam takiej potrzeby ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 151

153 60. Proszę powiedzieć, w jaki sposób dotychczas poszukiwał/a Pan/i pracy? Proszę wskazać najczęściej wykorzystywane sposoby przy poszukiwaniu zatrudnienia. 1. Korzystałem/am z ogłoszeń prasowych 2. Korzystałem/am z ogłoszeń zamieszczonych w internetowych portalach związanych z pracą 3. Przeglądałem/am działy praca na stronach internetowych konkretnych firm 4. Korzystałem/am z ogłoszeń w innych mediach (np. telegazeta) 5. Uczestniczyłem/am w giełdach, targach pracy 6. Korzystałem/am z ogłoszeń na mieście (słupy, płoty) 7. Poprzez rodzinę/znajomych 8. Korzystałem/am z usług urzędu pracy 9. Korzystałem/am z usług komercyjnych biur/agencji pracy 10.Korzystałem/am z usług studenckich/uczelnianych biur karier 11.Korzystałem/am z usług Ochotniczego Hufca Pracy 12. Korzystałem/am z usług Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej 13. Korzystałem/am z usług Gminnego Centrum Informacji 14. Odwiedzałem/am bezpośrednio potencjalnych pracodawców 15. Inne, jakie? Jak Pan/i sądzi co naleŝałoby zrobić, aby zwiększyć zainteresowanie osób bezrobotnych formami wsparcia finansowanymi z PO KL skierowanymi/ przeznaczonymi dla tychŝe osób? 1. zwiększyć ilość informacji w mediach (telewizja, prasa, radio) 2. organizować akcje promocyjne, happeningi, spotkania informacyjne dla tych osób 3. zmienić/ułatwić procedury związane z otrzymaniem wsparcia 4. udostępnianie broszur/ulotek informujących o formach wsparcia, zawierających adresy placówek, w których osoby zainteresowane mogą uzyskać pomoc 5. udostępniać więcej informacji w ośrodkach pomocy społecznej (MOPS, GOPS), powiatowych urzędach pracy 6. inne, jakie?... M1. Płeć 1. Kobieta 2. MęŜczyzna METRYCZKA M2. Proszę podać swój wiek: lata lata lata lata 5. powyŝej 54 lat M3. Jakie ma Pan/i wykształcenie? 1. podstawowe/gimnazjalne 2. zasadnicze zawodowe 3. średnie ogólnokształcące 4. średnie zawodowe/policealne 5. wyŝsze M4. Proszę podać miejsce zamieszkania: 1. Wieś 2. Miasto ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 152

154 2.1 miasto do 20 tys. mieszkańców 2.2 miasto pow. 20 tys. do 100 tys. mieszkańców 2.3 miasto pow. 100 tys. do 500 tys. mieszkańców 2.4 miasto pow. 500 tys. mieszkańców M5. W jakim powiecie Pan/i mieszka? 1. Gorzowskim 2. Krośnieńskim 3. Międzyrzeckim 4. Nowosolskim 5. Słubickim 6. Strzelecko-drezdeneckim 7. Sulęcińskim 8. Świebodzińskim 9. Zielonogórskim 10. Wschowskim 11. śagańskim 12. śarskim 13. Miasto Gorzów Wlkp. 14. Miasto Zielona Góra Serdecznie dziękuje za udział w badaniu! ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 153

155 Kwestionariusz Badania CATI nr 2 wśród mieszkańców woj. lubuskiego będących potencjalnymi uczestnikami projektów realizowanych w ramach komponentu regionalnego PO KL Dzień Dobry! Nazywam się i jestem ankieterem pracującym dla firmy ASM Centrum Badań i Analiz Rynku Sp. z o.o. Obecnie na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubuskiego przeprowadzamy badanie, którego celem jest ocena poziomu zainteresowania oraz zapotrzebowania mieszkańców województwa lubuskiego określonymi formami wsparcia w ramach komponentu regionalnego PO KL. Wyniki badania pomogą wskazać formy wsparcia na które jest zapotrzebowanie ze względu na regionalną politykę rozwoju zasobów ludzkich. Bardzo zaleŝy nam na poznaniu Pana/i opinii. Zapraszając Pana/ią do udziału w badaniu ankietowym zapewniamy poufność wszystkich odpowiedzi. Z jednej strony zobowiązuje nas do tego ustawa o ochronie danych, a z drugiej strony standardy i zasady etyki ankieterskiej. Wyniki tego badania posłuŝą jedynie do zbiorczych statystyk. Badanie zostanie przeprowadzone wśród 400 wybranych losowo mieszkańców województwa lubuskiego. REKRUTACJA RESPONDENTÓW R1. Czy mieszka Pan/i na terenie województwa lubuskiego? 1. Tak 2. Nie zakończyć wywiad R2. Ile ma Pan/i lat: lat Uwaga! Wywiad kontynuujemy tylko w przypadku, gdy respondent jest w wieku lat kobieta; lata męŝczyzna R3. Czy obecnie uczy się Pan/i w szkole, z wyjątkiem szkół dla dorosłych lub szkół wyŝszych w systemie wieczorowym, zaocznym lub eksternistycznym? 1.Tak zakończyć wywiad 2.Nie R4. Czy obecnie jest Pan/i zatrudniony/a (umowa o pracę, o dzieło, zlecenie, itp.) bądź wykonuje Pan/i inną pracę zarobkową (np. prowadzenie własnej działalności gospodarczej)? 1.Tak przejść do pyt. 1 2.Nie R5. Czy jest Pan/i osobą bezrobotną poszukującą pracy? 1.Tak przejść do pyt Nie R6. Czy obecnie pobiera Pan/i emeryturę bądź rentę z tytułu niezdolności do pracy? 1. Tak zakończyć wywiad 2. Nie ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 154

156 MODUŁ I Poziom zainteresowania OSÓB PRACUJĄCYCH formami wsparcia oferowanymi w ramach komponentu regionalnego PO KL 1. Czy słyszał/a Pan/i o formach wsparcia (np. szkoleniach/kursach, doradztwie zawodowym, finansowaniu studiów, otrzymaniu pracy, itp.) skierowanych do róŝnych grup mieszkańców (bezrobotnych, pracujących, wykluczonych społecznie) województwa lubuskiego finansowanych z funduszy strukturalnych w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL)? 1. Tak o jakich formach wsparcia Pan/i słyszał/a? 1.1 szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy 1.2 kurs języka obcego 1.3 szkolenie/kurs komputerowy 1.4 szkolenie zawodowe 1.5 szkolenie umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej 1.6 wsparcie (poradnictwo) psychologiczne 1.7 pośrednictwo pracy 1.8 doradztwo/poradnictwo zawodowe 1.9 uczestnictwo w zajęciach reintegracji zawodowej 1.10 subsydiowane zatrudnienie (prace interwencyjne/roboty publiczne) 1.11 wsparcie/pomoc pracownika socjalnego 1.12 praca społecznie uŝyteczna 1.13 staŝ/praktyki zawodowe 1.14 przyznanie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej 1.15 dofinansowanie studiów 1.16 otrzymanie stypendium naukowego 1.17 przygotowanie zawodowe w miejscu pracy 1.18 dofinansowanie przejazdów z miejsca zamieszkania do miejsca pracy 1.19 zwrot kosztów zakwaterowania w miejscu pracy 1.20 wyposaŝenie i/lub doposaŝenie stanowiska pracy 1.21 otrzymanie finansowego wsparcia pomostowego 1.22 doradztwo indywidualne/grupowe 1.23 otrzymanie pracy w PUP/WUP (jako doradca zawodowy/pośrednik pracy) 1.24 inne, jakie? Nie 2. Czy poszukuje Pan/i informacji o moŝliwości skorzystania z form wsparcia finansowanych z funduszy strukturalnych? 1. Tak 2. Nie przejść do pyt Z jakich źródeł czerpie Pan/i informacje na ten temat? 12. z telewizji (ogólnopolskiej/regionalnej) 13. z prasy (ogólnopolskiej/regionalnej) 14. z Internetu 15. od znajomych/rodziny 16. z radia 17. z Powiatowego Urzędu pracy 18. z Miejskiego/Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej 19. od róŝnego rodzaju organizacji pozarządowych 20. z firm szkoleniowych/doradczych 21. od pracodawcy 22. inne, jakie? Czy uzyskał/a Pan/i informacje których Pan/i poszukiwał/a? 1. Tak 2. Nie dlaczego, proszę powiedzieć jakich informacji brakowało? ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 155

157 5. Czy kiedykolwiek korzystał/a Pan/i (bądź obecnie korzysta) z form wsparcia (np. szkoleniach/kursach, doradztwie zawodowym, finansowaniu studiów, otrzymaniu pracy, itp.) finansowanych z funduszy strukturalnych? 1. Tak z jakich form wsparcia Pan/i korzystał/a (bądź obecnie korzysta)? 1.1 szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy 1.2 kurs języka obcego 1.3 szkolenie/kurs komputerowy 1.4 szkolenie zawodowe 1.5 szkolenie umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej 1.6 wsparcie (poradnictwo) psychologiczne 1.7 pośrednictwo pracy 1.8 doradztwo/poradnictwo zawodowe 1.9 uczestnictwo w zajęciach reintegracji zawodowej 1.10 subsydiowane zatrudnienie (prace interwencyjne/roboty publiczne) 1.11 wsparcie/pomoc pracownika socjalnego 1.12 praca społecznie uŝyteczna 1.13 staŝ/praktyki zawodowe 1.14 przyznanie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej 1.15 dofinansowanie studiów 1.16 otrzymanie stypendium naukowego 1.17 przygotowanie zawodowe w miejscu pracy 1.18 dofinansowanie przejazdów z miejsca zamieszkania do miejsca pracy 1.19 zwrot kosztów zakwaterowania w miejscu pracy 1.20 wyposaŝenie i/lub doposaŝenie stanowiska pracy 1.21 otrzymanie finansowego wsparcia pomostowego 1.22 doradztwo indywidualne/grupowe 1.23 otrzymanie pracy w PUP/WUP (jako doradca zawodowy/pośrednik pracy) 1.24 szkolenie/kurs podnoszący kwalifikacje zawodowe dla osób pracujących 1.25 szkolenie przekwalifikujące dla osób pracujących 1.26 doradztwo zawodowe dla osób pracujących 1.27 nauka w szkole dla dorosłych 1.24 inne, jakie? Nie przejść do pyt Proszę ocenić swoje ogóle zadowolenie z form wsparcia, z których Pan/i korzystał/a bądź korzysta. Ankieter: Respondent musi ocenić kaŝdą z form wsparcia, z której korzystał/korzysta Nr formy wsparcia i nazwa z pyt jestem bardzo niezadowolony/a 2. jestem niezadowolony/a 3. ani nie jestem zadowolony/a, ani niezadowolony/a 4. jestem zadowolony/a 5. jestem bardzo zadowolony/a 7. Jak ocenia Pan/i przydatność poszczególnych form wsparcia, z których Pan/i korzystał w stosunku do Pana/i potrzeb zawodowych, edukacyjnych? Ankieter: Respondent musi ocenić kaŝdą z form wsparcia, z której korzystał/korzysta Nr formy wsparcia i nazwa z pyt.5 1. zupełnie nieprzydatna 2. nieprzydatna 3. ani nieprzydatna, ani przydatna 4. przydatna 5. bardzo przydatna ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 156

158 8. Dlaczego skorzystał/a Pan/i z tej/tych formy/form wsparcia? Ankieter: Nie czytamy opcji, odpowiedź respondenta przyporządkowujemy do poniŝszych opcji bądź dopisujemy w pozycji,,inne. 14. chęć podniesienia kwalifikacji zawodowych 15. moŝliwość zdobycia nowego zawodu 16. moŝliwość nauki języka obcego 17. moŝliwość nauki obsługi komputera 18. moŝliwość odbycia staŝu/praktyki zawodowej 19. moŝliwość uzyskania wiedzy i umiejętności niezbędnych do załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej 20. otrzymanie wsparcia finansowego na załoŝenie i prowadzenie działalności gospodarczej 21. moŝliwość otrzymania wsparcia psychologicznego 22. moŝliwość skorzystania z doradztwa zawodowego 23. moŝliwość skorzystania z pośrednictwa pracy 24. moŝliwość otrzymania pracy 25. zostałem/a skierowany/a przez pracodawcę 26. zostałem/am skierowany/a przez PUP 27. zostałem/am skierowany/a przez MOPS, GOPS 28. inne, jakie? 9. Proszę wskazać, które, spośród wymienionych form wsparcia oferowanych osobom pracującym w ramach projektów finansowanych z PO KL, są najbardziej przydatne z punktu widzenia Pana/i potrzeb, a które są najmniej przydatne? Ankieter: Przeczytać formy wsparcia i następnie zaznaczyć wskazanie respondenta. Forma wsparcia 1. dofinansowanie studiów podyplomowych 2. finansowanie studiów wyŝszych 3. szkolenie/kurs podnoszący kwalifikacje zawodowe dla osób pracujących 4. szkolenie przekwalifikowujące 5. doradztwo zawodowe dla osób pracujących 6. staŝ/szkolenie praktyczne dla pracowników przedsiębiorstw w jednostkach naukowych (uczelniach, instytutach) 88. Ŝadne Forma najbardziej przydatna MoŜliwość wskazania maksymalnie 1 opcji Forma najmniej przydatna MoŜliwość wskazania maksymalnie 1 opcji 10. Proszę wskazać, z których, spośród wymienionych form wsparcia oferowanych w ramach projektów finansowanych z PO KL, chciałby/aby Pan/i skorzystać w najbliŝszym czasie? 1. dofinansowanie studiów podyplomowych 2. finansowanie studiów wyŝszych 3. szkolenie/kurs podnoszący kwalifikacje zawodowe dla osób pracujących 4. szkolenie przekwalifikowujące 5. doradztwo zawodowe dla osób pracujących 6. staŝ/szkolenie praktyczne dla pracowników przedsiębiorstw w jednostkach naukowych (uczelniach, instytutach) 88. z Ŝadnych, nie mam takiej potrzeby ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 157

159 11. Czy zamierza Pan/i podnosić swoje kwalifikacje i wykształcenie poprzez dokształcanie w formach szkolnych (tzn. naukę w szkole dla dorosłych, placówce kształcenia ustawicznego, praktycznego)? 1.Tak 2.Nie przejść do pyt Proszę wskazać, z których, spośród wymienionych form wsparcia oferowanych w ramach projektów finansowanych z PO KL, chciałby/aby Pan/i skorzystać w związku z zamiarem podjęcia nauki? Ankieter: Przeczytać formy wsparcia następnie zaznaczyć wskazanie respondenta. 1. wsparcie/pomoc dla osoby, która z własnej inicjatywy przystępuje do egzaminu zewnętrznego i potwierdzenia posiadanych kwalifikacji 2. doradztwo zawodowe w zakresie wyboru kierunku i formy kształcenia formalnego 88. z Ŝadnych, nie mam takiej potrzeby 13.Czy jest Pan/i pracownikiem instytucji pomocy społecznej (np. MOPS, GOPS, PCPR)? 1.Tak 2.Nie przejść do pyt Proszę wskazać, z których, spośród wymienionych form wsparcia oferowanych w ramach projektów finansowanych z PO KL, chciałby/aby Pan/i skorzystać w związku z wykonywaną pracą? Ankieter: Przeczytać formy wsparcia następnie zaznaczyć wskazanie respondenta. 1. szkolenie dla kadr instytucji pomocy społecznej 2. doradztwo specjalistyczne dla kadr instytucji pomocy społecznej 88. z Ŝadnych, nie mam takiej potrzeby 15. Czy prowadzi Pan/i własną działalność gospodarczą? 1.Tak 2.Nie przejść do pyt Czy chciałby/aby Pan/i skorzystać z doradztwa dla osób prowadzących działalność gospodarczą z zakresu ekonomii, finansów, rachunkowości, zarządzania zasobami ludzkimi oferowanego w ramach projektu finansowanego z PO KL? 1.Tak przejść do pyt Nie przejść do pyt Czy planuje Pan/i w najbliŝszym czasie (w ciągu roku) załoŝyć i prowadzić własną działalność gospodarczą? 1.Tak 2.Nie przejść do pyt Proszę wskazać, z których, spośród wymienionych form wsparcia oferowanych w ramach projektów finansowanych z PO KL, chciałby/aby Pan/i skorzystać w związku z załoŝeniem własnej firmy? Ankieter: Przeczytać formy wsparcia następnie zaznaczyć wskazania respondenta. 1. szkolenie umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia własnej firmy bądź spółdzielni socjalnej 2. doradztwo (indywidualne/grupowe) oraz szkolenia umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 158

160 3. otrzymanie wsparcia finansowego (do wysokości 40 tys. PLN) na załoŝenie i prowadzenie działalności gospodarczej 4. otrzymanie finansowego wsparcia pomostowego w okresie do 6 (lub do 12) miesięcy od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej, wypłacane miesięcznie wyłącznie dla osób, które rozpoczęły działalność w ramach danego projektu 5. szkolenie/doradztwo umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności w sektorze ekonomii społecznej 88. z Ŝadnych, nie mam takiej potrzeby 19. Czy jest Pan/i pracownikiem jednostki naukowej (uczelni, instytutu) bądź doktorantem, absolwentem uczelni? 1.Tak 2.Nie przejść do pyt Proszę wskazać, z których, spośród wymienionych form wsparcia oferowanych w ramach projektów finansowanych z PO KL, chciałby/aby Pan/i skorzystać w związku z wykonywaną pracą? Ankieter: Przeczytać formy wsparcia następnie zaznaczyć wskazania respondenta. 1.staŜ/szkolenie praktyczne dla pracowników naukowych jednostek naukowych w przedsiębiorstwach 2.szkolenie/doradztwo dla pracowników uczelni, doktorantów, studentów i absolwentów uczelni zamierzających rozpocząć własną działalność gospodarczą typu spin off lub spin out 3. stypendia naukowe i wsparcie towarzyszące (np. szkolenia z zakresu komercjalizacji wiedzy) dla doktorantów kształcących się na kierunkach uznanych za szczególnie istotne z punktu widzenia rozwoju województwa (określonych w Regionalnej Strategii Innowacji) 88. z Ŝadnych, nie mam takiej potrzeby 21.Czy jest Pan/i nauczycielem bądź pracownikiem szkoły/placówki oświatowej? 1.Tak 2.Nie przejść do pyt Proszę wskazać, z których, spośród wymienionych form wsparcia oferowanych w ramach projektów finansowanych z PO KL, chciałby/aby Pan/i skorzystać w związku z wykonywaną pracą w placówce oświatowej? Ankieter: Przeczytać formy wsparcia następnie zaznaczyć wskazania respondenta. 1. studia podyplomowe dla nauczycieli i pracowników szkół i placówek oświatowych 2. kursy kwalifikacyjne i doskonalące podwyŝszające kwalifikacje nauczycieli i pracowników szkół i placówek oświatowych 3. studia wyŝsze dla nauczycieli 4. studia podyplomowe doskonalące dla nauczycieli i pracowników administracji oświatowej w zakresie organizacji, zarządzania, finansowania oraz monitoringu działalności oświatowej 5. kursy doskonalące dla nauczycieli i pracowników administracji oświatowej w zakresie organizacji, zarządzania, finansowania oraz monitoringu działalności oświatowej 6. przekwalifikowanie nauczycieli szkolnych w związku ze zmieniającą się sytuacją demograficzną (niŝ szkolny) w kierunku kształcenia ustawicznego (osób dorosłych) 88. z Ŝadnych, nie mam takiej potrzeby ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 159

161 23. Jak Pan/i sądzi, co naleŝałoby zrobić, aby zwiększyć zainteresowanie osób pracujących formami wsparcia finansowanymi z PO KL skierowanymi/ przeznaczonymi dla tychŝe osób? 7. zwiększyć ilość informacji w mediach (telewizja, prasa, radio) 8. organizować akcje promocyjne, happeningi, spotkania informacyjne dla tych osób 9. zmienić/ułatwić procedury związane z otrzymaniem wsparcia 10. pomagać pracodawcom w aplikowaniu o środki unijne 11. zachęcać pracodawców do korzystania z moŝliwości otrzymania wsparcia 12. inne, jakie?... Uwaga! Po pytaniu 23 przejść do metryczki. MODUŁ II - Poziom zainteresowania OSÓB BEZROBOTNYCH formami wsparcia oferowanymi w ramach komponentu regionalnego PO KL 24. Czy słyszał/a Pan/i o formach wsparcia (np. szkoleniach/kursach, doradztwie zawodowym, finansowaniu studiów, otrzymaniu pracy, itp.) skierowanych do róŝnych grup mieszkańców (bezrobotnych, pracujących, wykluczonych społecznie) województwa lubuskiego finansowanych z funduszy strukturalnych w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL)? 1. Tak o jakich formach wsparcia Pan/i słyszał/a? 1.1 szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy 1.2 kurs języka obcego 1.3 szkolenie/kurs komputerowy 1.4 szkolenie zawodowe 1.5 szkolenie umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej 1.6 wsparcie (poradnictwo) psychologiczne 1.7 pośrednictwo pracy 1.8 doradztwo/poradnictwo zawodowe 1.9 uczestnictwo w zajęciach reintegracji zawodowej 1.10 subsydiowane zatrudnienie (prace interwencyjne/roboty publiczne) 1.11 wsparcie/pomoc pracownika socjalnego 1.12 praca społecznie uŝyteczna 1.13 staŝ/praktyki zawodowe 1.14 przyznanie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej 1.15 dofinansowanie studiów 1.16 otrzymanie stypendium naukowego 1.17 przygotowanie zawodowe w miejscu pracy 1.18 dofinansowanie przejazdów z miejsca zamieszkania do miejsca pracy 1.19 zwrot kosztów zakwaterowania w miejscu pracy 1.20 wyposaŝenie i/lub doposaŝenie stanowiska pracy 1.21 otrzymanie finansowego wsparcia pomostowego 1.22 doradztwo indywidualne/grupowe 1.23 otrzymanie pracy w PUP/WUP (jako doradca zawodowy/pośrednik pracy) 1.24 inne, jakie? Nie 25. Czy poszukuje Pan/i informacji o moŝliwości skorzystania z form wsparcia finansowanych z funduszy strukturalnych? 1. Tak 2. Nie przejść do pyt Z jakich źródeł czerpie Pan/i informacje na ten temat? 1. z telewizji (ogólnopolskiej/regionalnej) 2. z prasy (ogólnopolskiej/regionalnej) 3. z Internetu 4. od znajomych/rodziny ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 160

162 5. z radia 6. z Powiatowego Urzędu pracy 7. z Miejskiego/Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej 8. od róŝnego rodzaju organizacji pozarządowych 9. z firm szkoleniowych/doradczych 10. inne, jakie? Czy uzyskał/a Pan/i informacje których Pan/i poszukiwał/a? 1. Tak 2. Nie dlaczego, proszę powiedzieć jakich informacji brakowało? 28. Czy kiedykolwiek korzystał/a Pan/i (bądź obecnie korzysta) z form wsparcia (np. szkoleniach/kursach, doradztwie zawodowym, finansowaniu studiów, otrzymaniu pracy, itp.) finansowanych z funduszy strukturalnych? 1. Tak z jakich form wsparcia Pan/i korzystał/a (bądź obecnie korzysta)? 1.1 szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy 1.2 kurs języka obcego 1.3 szkolenie/kurs komputerowy 1.4 szkolenie zawodowe 1.5 szkolenie umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej 1.6 wsparcie (poradnictwo) psychologiczne 1.7 pośrednictwo pracy 1.8 doradztwo/poradnictwo zawodowe 1.9 uczestnictwo w zajęciach reintegracji zawodowej 1.10 subsydiowane zatrudnienie (prace interwencyjne/roboty publiczne) 1.11 wsparcie/pomoc pracownika socjalnego 1.12 praca społecznie uŝyteczna 1.13 staŝ/praktyki zawodowe 1.14 przyznanie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej 1.15 dofinansowanie studiów 1.16 otrzymanie stypendium naukowego 1.17 przygotowanie zawodowe w miejscu pracy 1.18 dofinansowanie przejazdów z miejsca zamieszkania do miejsca pracy 1.19 zwrot kosztów zakwaterowania w miejscu pracy 1.20 wyposaŝenie i/lub doposaŝenie stanowiska pracy 1.21 otrzymanie finansowego wsparcia pomostowego 1.22 doradztwo indywidualne/grupowe 1.23 otrzymanie pracy w PUP/WUP (jako doradca zawodowy/pośrednik pracy) 1.24 szkolenie/kurs podnoszący kwalifikacje zawodowe dla osób pracujących 1.25 szkolenie przekwalifikujące dla osób pracujących 1.26 doradztwo zawodowe dla osób pracujących 1.27 nauka w szkole dla dorosłych 1.24 inne, jakie? Nie przejść do pyt Proszę ocenić swoje ogóle zadowolenie z form wsparcia z których Pan/i korzystał/a bądź korzysta. Ankieter: Respondent musi ocenić kaŝdą z form wsparcia z której korzystał/korzysta Nr formy wsparcia i nazwa z pyt jestem bardzo niezadowolony/a 2. jestem niezadowolony/a 3. ani nie jestem zadowolony/a, ani niezadowolony/a 4. jestem zadowolony/a 5. jestem bardzo zadowolony/a ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 161

163 30. Jak ocenia Pan/i przydatność poszczególnych form wsparcia, z których Pan/i korzystał w stosunku do Pana/i potrzeb zawodowych, edukacyjnych? Ankieter: Respondent musi ocenić kaŝdą z form wsparcia, z której korzystał/korzysta Nr formy wsparcia i nazwa z pyt zupełnie nieprzydatna 2. nieprzydatna 3. ani nieprzydatna, ani przydatna 4. przydatna 5. bardzo przydatna 31. Dlaczego skorzystał/a Pan/i z tej/tych formy/form wsparcia? Ankieter: Nie czytamy opcji, odpowiedź respondenta przyporządkowujemy do poniŝszych opcji bądź dopisujemy w pozycji,,inne. 1. chęć podniesienia kwalifikacji zawodowych 2. moŝliwość zdobycia nowego zawodu 3. moŝliwość nauki obsługi komputera 4. moŝliwość odbycia staŝu zawodowego 5. moŝliwość uzyskania wiedzy i umiejętności niezbędnych do załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej 6. moŝliwość otrzymania wsparcia psychologicznego 7. moŝliwość skorzystania z doradztwa zawodowego 8. moŝliwość skorzystania z pośrednictwa pracy 9. moŝliwość otrzymania pracy 10. moŝliwość otrzymania pomocy od pracownika socjalnego 11. zostałem/am skierowany/a przez PUP 12. zostałem/am skierowany/a przez MOPS/GOPS 13. zostałem/am skierowany/a przez pracodawcę 14. inne, jakie? 32. Proszę wskazać, które, spośród wymienionych form wsparcia oferowanych w ramach projektów finansowanych z PO KL, są najbardziej przydatne z punktu widzenia Pana/i potrzeb, a które są najmniej przydatne? Ankieter: Przeczytać formy wsparcia i następnie zaznaczyć wskazanie respondenta. Forma wsparcia 1. szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy 2. kurs języka obcego 3. szkolenie/kurs komputerowy 4. szkolenie zawodowe 5. wsparcie (poradnictwo) psychologiczne 6. pośrednictwo pracy 7. doradztwo/poradnictwo zawodowe 8.uczestnictwo w zajęciach reintegracji zawodowej 9.subsydiowane zatrudnienie (prace interwencyjne/roboty publiczne) 10. wsparcie/pomoc pracownika socjalnego 11. praca społecznie uŝyteczna 12. staŝ/praktyki zawodowe 13. dofinansowanie studiów 14. otrzymanie stypendium naukowego Forma najbardziej przydatna MoŜliwość wskazania maksymalnie 3 opcji Forma najmniej przydatna MoŜliwość wskazania maksymalnie 3 opcji ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 162

164 15. przygotowanie zawodowe w miejscu pracy 88. Ŝadne 33. Proszę wskazać, z których, spośród wymienionych form wsparcia oferowanych w ramach projektów finansowanych z PO KL, chciałby/aby Pan/i skorzystać w najbliŝszym czasie? Ankieter: Przeczytać formy wsparcia następnie zaznaczyć wskazanie respondenta. 1. szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy 2. kurs języka obcego 3. szkolenie/kurs komputerowy 4. szkolenie zawodowe 5. wsparcie (poradnictwo) psychologiczne 6. pośrednictwo pracy 7. doradztwo/poradnictwo zawodowe 8.uczestnictwo w zajęciach reintegracji zawodowej 9.subsydiowane zatrudnienie (prace interwencyjne/roboty publiczne) 10. wsparcie/pomoc pracownika socjalnego 11. praca społecznie uŝyteczna 12. staŝ/praktyki zawodowe 13. dofinansowanie studiów 14. otrzymanie stypendium naukowego 15. przygotowanie zawodowe w miejscu pracy 88. z Ŝadnych, nie mam takiej potrzeby 34. Czy podjąłby/podjęłaby się Pan/i pracy oddalonej od Pana/i miejsca zamieszkania, gdyby otrzymał/a Pan/i dofinansowanie do przejazdu z miejsca zamieszkania do miejsca pracy? 1. Tak 2. Nie 3. To zaleŝy, jak daleko musiałbym/musiałabym dojeŝdŝać 35. Czy byłby/łaby Pan/i w stanie czasowo przeprowadzić się do miejsca pracy, gdyby otrzymał Pan zwrot kosztów zakwaterowania? 1. Tak w jakiej wysokości? zł 2. Nie 3. Trudno powiedzieć 36. Czy byłby/łaby Pan/i zainteresowany/a podjęciem pracy w ramach SUBSYDIOWANEGO ZATRUDNIENIA, są to między innymi prace interwencyjne i roboty publiczne? (to takie zatrudnienie, gdzie pracodawca nie ponosi kosztów przyjęcia pracownika ani tworzenia nowego miejsca pracy, koszty ponosi Unia Europejska, w ramach takiego zatrudnienia moŝna zdobyć doświadczenie zawodowe) 1. Tak 2. Nie 37. Czy byłby/aby Pan/i zainteresowana udziałem w ZAJĘCIACH REINTEGRACJI ZAWODOWEJ, czyli formie wsparcia, dzięki której osoby bezrobotne/wykluczone społecznie mają szansę na powrót na rynek pracy poprzez wykonywanie zadań zawodowych na stanowisku pracy? Takie zajęcia odbywają się np. w Centrach Integracji Społecznej lub Klub Integracji Społecznej. 1. Tak 2. Nie ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 163

165 38. Czy zamierza Pan/i podnosić swoje kwalifikacje i wykształcenie poprzez dokształcanie w formach szkolnych (tzn. naukę w szkole dla dorosłych, placówce kształcenia ustawicznego, praktycznego)? 1.Tak 2.Nie przejść do pyt Proszę wskazać, z których, spośród wymienionych form wsparcia oferowanych w ramach projektów finansowanych z PO KL, chciałby/aby Pan/i skorzystać w związku z zamiarem podjęcia nauki? Ankieter: Przeczytać formy wsparcia następnie zaznaczyć wskazania respondenta. 1. wsparcie/pomoc dla osoby, która z własnej inicjatywy przystępuje do egzaminu zewnętrznego i potwierdzenia posiadanych kwalifikacji 2. doradztwo zawodowe w zakresie wyboru kierunku i formy kształcenia formalnego 88. z Ŝadnych, nie mam takiej potrzeby 40. Czy panuje Pan/i w najbliŝszym czasie (w ciągu roku) załoŝyć i prowadzić własną działalność gospodarczą? 1.Tak 2.Nie przejść do pyt Proszę wskazać, z których, spośród wymienionych form wsparcia oferowanych w ramach projektów finansowanych z PO KL, chciałby/aby Pan/i skorzystać w związku z załoŝeniem własnej firmy? Ankieter: Przeczytać formy wsparcia następnie zaznaczyć wskazania respondenta. 1.szkolenie umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia własnej firmy bądź spółdzielni socjalnej 2.doradztwo (indywidualne/grupowe) oraz szkolenia umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej 3.otrzymanie wsparcia finansowego (do wysokości 40 tys. PLN) na załoŝenie i prowadzenie działalności gospodarczej 4.otrzymanie finansowego wsparcia pomostowego w okresie do 6 (lub do 12) miesięcy od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej, wypłacane miesięcznie wyłącznie dla osób, które rozpoczęły działalność w ramach danego projektu 5.szkolenie/doradztwo umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności w sektorze ekonomii społecznej 88. z Ŝadnych, nie mam takiej potrzeby 42. Proszę powiedzieć, w jaki sposób dotychczas poszukiwał/a Pan/i pracy? Proszę wskazać najczęściej wykorzystywane sposoby przy poszukiwaniu zatrudnienia. 1. Korzystałem/am z ogłoszeń prasowych 2. Korzystałem/am z ogłoszeń zamieszczonych w internetowych portalach związanych z pracą 3. Przeglądałem/am działy praca na stronach internetowych konkretnych firm 4. Korzystałem/am z ogłoszeń w innych mediach (np. telegazeta) 5. Uczestniczyłem/am w giełdach, targach pracy 6. Korzystałem/am z ogłoszeń na mieście (słupy, płoty) 7. Poprzez rodzinę/znajomych 8. Korzystałem/am z usług urzędu pracy 9. Korzystałem/am z usług komercyjnych biur/agencji pracy 10.Korzystałem/am z usług studenckich/uczelnianych biur karier 11.Korzystałem/am z usług Ochotniczego Hufca Pracy 12. Korzystałem/am z usług Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 164

166 13. Korzystałem/am z usług Gminnego Centrum Informacji 14. Odwiedzałem/am bezpośrednio potencjalnych pracodawców 15. Inne, jakie? Jak Pan/i sądzi, co naleŝałoby zrobić, aby zwiększyć zainteresowanie osób bezrobotnych formami wsparcia finansowanymi z PO KL skierowanymi/ przeznaczonymi dla tychŝe osób? 7. zwiększyć ilość informacji w mediach (telewizja, prasa, radio) 8. organizować akcje promocyjne, happeningi, spotkania informacyjne dla tych osób 9. zmienić/ułatwić procedury związane z otrzymaniem wsparcia 10. udostępnianie broszur/ulotek informujących o formach wsparcia, zawierających adresy placówek w których osoby zainteresowane mogą uzyskać pomoc 11. udostępniać więcej informacji w ośrodkach pomocy społecznej (MOPS, GOPS), powiatowych urzędach pracy 12. inne, jakie?... METRYCZKA M1. Płeć 1. Kobieta 2. MęŜczyzna M2. Proszę podać swój wiek: lata lata lata lata 5. powyŝej 54 lat M3. Jakie ma Pan/i wykształcenie? 1.podstawowe/gimnazjalne 2.zasadnicze zawodowe 3.średnie ogólnokształcące 4.średnie zawodowe/policealne 5.wyŜsze M4. proszę podać miejsce zamieszkania: 1. Wieś 2. Miasto 2.1 miasto do 20 tys. mieszkańców 2.2 miasto pow. 20 tys. do 100 tys. mieszkańców 2.3 miasto pow. 100 tys. do 500 tys. mieszkańców 2.4 miasto pow. 500 tys. mieszkańców M5. W jakim powiecie Pan/i mieszka? 15. Gorzowski 16. Krośnieński 17. Międzyrzecki 18. Nowosolski 19. Słubicki 20. Strzelecko-drezdenecki 21. Sulęciński 22. Świebodziński 23. Zielonogórski 24. Wschowski 25. śagański ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 165

167 26. śarski 27. Miasto Gorzów Wlkp. 28. Miasto Zielona Góra Serdecznie dziękuję za udział w badaniu! ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 166

168 SCENARIUSZ ZOGNISKOWANEGO WYWIADU GRUPOWEGO (FGI) WSTĘP 1. Przywitanie, podziękowanie za przybycie. 2. Przedstawienie się Moderatora. 3. Wyjaśnienie celu badania. 4. Krótkie przedstawienie techniki, za pomocą której realizowane jest badanie. Moderator:,,.podczas takich spotkań waŝne jest aby wszyscy Państwo brali czynny udział w dyskusji, poprzez wypowiadanie bez skrępowania swoich opinii, nawet gdy są one róŝne od opinii pozostałych uczestników spotkania.,, w dyskusji nie ma złych ani dobrych wypowiedzi. NajwaŜniejsze jest, by Państwo podzielili się swoimi opiniami z pozostałymi uczestnikami. 5. Moderator informuje respondentów o zasadach, jakie obowiązują podczas badania: prośba o aktywne uczestnictwo w dyskusji; prośba o nieskrępowane wyraŝanie swoich opinii, poglądów i doświadczenia; prośba o zabieranie głosu pojedynczo, nie przerywanie sobie nawzajem; informacja o tym, Ŝe kaŝdy moŝe bez skrępowania zadawać pytania Moderatorowi i pozostałym uczestnikom; informacja o długości spotkania. 6. Wyjaśnienie konieczności rejestracji spotkania Moderator: Dzisiejsze spotkanie jest rejestrowane ale proszę nie zwracać na to najmniejszej uwagi. Rejestracja naszej dyskusji ma pomóc w przygotowaniu raportu ze spotkania niestety nie jestem w stanie zanotować wszystkich Państwa wypowiedzi i stąd muszę się wspierać zapisem To, co dziś rejestrujemy posłuŝy do przygotowania precyzyjnego raportu nagranie nie będę nigdzie upublicznione i dystrybuowane. 7. Przedstawienie się uczestników spotkania Moderator: Teraz miałabym do Państwa prośbę, o krótkie przedstawienie się. Proszę podać swoje imię i nazwisko, jaką instytucję Pan/i reprezentuje i czym Pan/i się w niej zajmuje. Jaką stronę (rządową, samorządową, partner społeczny/gospodarczy) Pan/i reprezentuje w Podkomitecie Monitorującym Program Operacyjny Kapitał Ludzki. Zadaniem Moderatora jest wzbudzenie zaufania uczestników swojej osoby. Ponadto, próbuje teŝ rozładować początkowe napięcie. Dodatkowo, juŝ na tym etapie Moderator zaczyna moderować dynamikę grupy w kierunku poŝądanym z perspektywy tematu badania. [Łączny czas na wstęp (przywitanie uczestników, wyjaśnienie celu badania, poznanie uczestników spotkania): ok. 10 minut] CZĘŚĆ ZASADNICZA Uwaga dla Moderatora: NaleŜy zadawać pytania w kolejności podanej w scenariuszu, jeśli uczestnicy dyskusji wybiegną poza zadane pytanie, a jest ono związane z tematem badania, koniecznie naleŝy pociągnąć wątek nadany przez rozmówcę. Konieczne jest równieŝ zadawanie pytań uzupełniających, typu: Dlaczego? W jakim celu? Czy mógłby/mogłaby Pani to uzupełnić, wyjaśnić? Proszę podać przyczyny, itp. ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 167

169 7. Na początek chciałabym zapytać, jakie jest Państwa zdanie, jako ekspertów w dziedzinie rozwoju zasobów ludzkich w województwie lubuskim, na temat zapotrzebowania grup docelowych w ramach priorytetów VI-IX komponentu regionalnego PO KL, na formy wsparcia oferowane w ramach tych Priorytetów. Jakie formy wsparcia cieszą się największym zainteresowaniem zarówno wśród beneficjentów jak i wśród grup docelowych? Jakie są, Państwa zdaniem, oczekiwania i potrzeby społeczności lokalnych (grup docelowych), to znaczy mieszkańców województwa lubuskiego, którzy objęci mogą być wsparciem w ramach Priorytetów VI-IX, w zakresie wsparcia, przewidzianego w ramach tych Priorytetów? Priorytet VI: Rynek pracy otwarty dla wszystkich Priorytet VII: Promocja integracji społecznej Priorytet VIII: Regionalne kadry gospodarki Priorytet IX: Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach 8. Czy w województwie lubuskim istnieje uzasadniona, z punktu widzenia polityki rozwoju zasobów ludzkich, potrzeba realizacji określonych form wsparcia? Jakie formy wsparcia, Państwa zdaniem, są najbardziej istotne, potrzebne w województwie lubuskim, z punktu widzenia polityki rozwoju zasobów ludzkich? Jakich działań/ form wsparcia, oczekują przede wszystkim grupy docelowe? Jakie działania/ formy wsparcia są najbardziej skuteczne i najbardziej efektywne dla tych grup? 9. Czy projekty realizowane w województwie lubuskim, są Państwa zdaniem adekwatne do potrzeb grup docelowych? Które projekty, Państwa zdaniem, są najbardziej efektywne? Jakie projekty, są zbędne / mało adekwatne w odniesieniu do zapotrzebowania grup docelowych? 10. Proszę powiedzieć, w jakim stopniu, Państwa zdaniem, określone w ramach Priorytetów VI-IX rodzaje wsparcia wyszły naprzeciw oczekiwaniom grup docelowych? Które formy wsparcia są najbardziej odpowiednie? Najlepiej zaspokajają potrzeby grup docelowych? Jakich grup docelowych dotyczą? W jaki sposób wskazane formy wsparcia, Państwa zdaniem, zaspokajają te potrzeby? 11. Czy wnioski składane w ramach priorytetów VI-IX zaspokajają potrzeby grup docelowych? W jakim stopniu? W ramach jakich form wsparcia? Jakie grupy docelowe, Państwa zdaniem, otrzymują najlepsze wsparcie? 12. Czy kryteria wyboru projektów, w ramach Priorytetów VI-IX, (np. formalne, dostępu, horyzontalne, merytoryczne, strategiczne) umoŝliwiają wybór tych projektów, które w największym stopniu przyczyniają się do zaspokajania potrzeb potencjalnych uczestników projektów? 13. Czy projektodawcy, składający wnioski o dofinansowanie, znają i rozumieją potrzeby grup docelowych, którym chcą oferować pomoc? Czy oferowana przez projektodawców pomoc jest trafna i w pełni zaspakaja potrzeby grup docelowych, do których jest skierowana? ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 168

170 14. Jaką zaleŝność zauwaŝają Państwo pomiędzy zapotrzebowaniem potencjalnych grup docelowych i uczestników projektów na określone formy wsparcia, a wnioskami o dofinansowanie wpływającymi w ramach konkursów ogłaszanych w województwie lubuskim? Czy moŝna wyodrębnić takie formy wsparcia, które cieszą się zdecydowanym zainteresowaniem wśród projektodawców? Jakie są tego przyczyny? Czy projekty składane w ramach form wsparcia cieszących się duŝym zainteresowaniem wśród projektodawców zaspakajają potrzeby grup docelowych? Czy są takie formy wsparcia, których projektodawcy unikają, tzn. ilość składanych wniosków jest bardzo mała? Jakie są tego przyczyny? 15. Czy Państwa zdaniem, w województwie lubuskim istnieją takie typy projektów, które nie są realizowane, lecz powinny być realizowane ze względu na uzasadnienie z punktu widzenia rozwoju zasobów ludzkich województwa? Jakie to projekty? Jakich form wsparcia dotyczą? Jakich grup docelowych dotyczą? Dlaczego powinny być realizowane w województwie lubuskim? Dlaczego, Państwa zdaniem, nie są realizowane? Dlaczego projektodawcy nie ubiegają się o dofinansowanie w ich ramach? W jaki sposób moŝna zachęcić potencjalnych projektodawców do realizacji tych projektów? W jaki sposób moŝna zachęcić potencjalnych uczestników projektów (grupy docelowe) do udziału w tych projektach? 16. Czy widzą Państwo jakieś działania, których instytucje zaangaŝowane we wdraŝanie komponentu PO KL nie podejmują, a powinny, w celu zaspokojenia potrzeb potencjalnych grup docelowych? Jakie to działania? Czego mogą dotyczyć? W jaki sposób mogą dotrzeć do potencjalnych beneficjentów i potencjalnych uczestników projektów? [Łączny czas na część zasadniczą: 100 minut] PODSUMOWANIE 22. Na zakończenie chciałabym zapytać, czy macie Państwo jeszcze coś do dodania do naszej dzisiejszej dyskusji, w związku z tematami dzisiaj poruszanymi? ZAKOŃCZENIE Moderator: Bardzo dziękuję Państwu za rozmowę i poświęcony czas. Informacje, które uzyskaliśmy są dla nas bardzo cenne. Mam nadzieję, Ŝe Państwo są równie zadowoleni z tego spotkania jak ja. Jeszcze raz dziękuję. [Łączny czas na podsumowanie i zakończenie: 10 minut] [Łączny czas na badanie FGI: 120 minut] ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 169

171 KWESTIONARIUSZ ANONIMOWEGO WYWIADU INTERNETOWEGO (CAWI) PoniŜsza ankieta zawiera zestaw pytań dotyczących zainteresowania projektodawców oraz grup docelowych formami wsparcia realizowanymi w ramach Priorytetów VI-IX. Badanie jest realizowane przez ASM Centrum Badań i Analiz Rynku na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubuskiego w Zielonej Górze. Celem badania jest m.in. zebranie informacji na temat systemu wyboru projektów funkcjonującego w województwie lubuskim w kontekście jego wpływu na poziom zainteresowania grup docelowych określonymi formami wsparcia oraz określenie zapotrzebowania grup docelowych na określone typy projektów. Serdecznie zapraszamy do wzięcia udziału w badaniu oraz prosimy o szczere i przemyślane odpowiedzi. W przypadku większości pytań naleŝy wybrać tylko jedną odpowiadającą Panu/i odpowiedź. Niektóre pytania będą natomiast zawierały prośbę o sformułowanie nieco dłuŝszej wypowiedzi. Badanie ma charakter poufny, a uzyskane wyniki posłuŝą jedynie do tworzenia zestawień statystycznych. Zaproszenie do udziału w badaniu zostało wystosowane do pracowników Instytucji Pośredniczącej i Instytucji Pośredniczącej II stopnia w województwa lubuskiego. Dziękujemy za poświęcony czas i zaangaŝowanie! Część I 1. Proszę wskazać we wdraŝanie (tzn. przyjmowanie wniosków, ocena, opieka nad realizowanymi projektami, udzielanie informacji projektodawcom, rozliczanie wniosków o płatność, kontrola realizacji projektów, itp.) Działań/Poddziałań PO KL, w ramach jakiego Priorytetu, jest Pan/i zaangaŝowany zawodowo: 1. Priorytet VI: Rynek pracy otwarty dla wszystkich ocena dotyczy p6a,p9a 2. Priorytet VII: Promocja integracji społecznej ocena dotyczy p6b, p9b 3. Priorytet VIII: Regionalne kadry gospodarki ocena dotyczy p6c, P9C 4. Priorytet IX: Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach ocena dotyczy p6d,p9d Część II 2. Proszę powiedzieć, czy system wyboru projektów w województwie lubuskim pozwala na wybieranie tych projektów, które w sposób najbardziej odpowiedni zaspokajają potrzeby grup docelowych? 1. zdecydowanie tak 2. raczej tak 3. ani tak, ani nie 4. raczej nie 5. zdecydowanie nie 3. Czy Pani/Pana zdaniem, system wyboru projektów w ramach PO KL funkcjonujący w województwie lubuskim ma wpływ na poziom zainteresowania formami wsparcia realizowanymi w ramach Priorytetów VI-IX? 1. Tak, ma bardzo duŝy wpływ na zainteresowanie projektodawców 2. Ma umiarkowany wpływ na zainteresowanie projektodawców 3. Nie ma Ŝadnego wpływu na zainteresowanie projektodawców przejść do pytania nr 5 ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 170

172 4. Proszę powiedzieć, w jaki sposób system wyboru projektów determinuje poziom zainteresowania formami wsparcia realizowanymi w ramach Priorytetów VI-IX? Jakie bariery Pana/i zdaniem najczęściej napotykają potencjalni projektodawcy aplikujący o środki w ramach Działań/Poddziałań PO KL którymi Pan/i się zajmuje? 1. Merytoryczne - brak wystarczającej wiedzy o moŝliwościach dofinansowania wniosków 2. Formalne zbyt duŝo wymagań formalnych przy składaniu wniosków 3. Błędne rozumienie dokumentacji konkursowej i wytycznych w niej zawartych 4. Określeniem grupy docelowej, do której skierowana jest dana forma wsparcia 5. Problem z dotarciem do grupy docelowej (adresatów pomocy), do której skierowana jest forma wsparcia 6. Proszę określić poziom zainteresowania potencjalnych projektodawców oraz grup docelowych w ramach poniŝszych form wsparcia posługując się skalą od 1 do 6, gdzie 6 oznacza bardzo duŝe zainteresowanie a 1 zupełny brak zainteresowania potencjalnych projektodawców (biorąc pod uwagę Priorytet/y, którym/i się Pan/i zajmuje): 6A. Priorytet VI Forma wsparcia realizowana w ramach Priorytetu VI Poziom zainteresowania grup docelowych Poziom zainteresowania projektodawców 1. szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy kurs języka obcego szkolenie/kurs komputerowy podstawowy (Word, Excel, Powerpoint, itp.)) szkolenie/kurs komputerowy programy specjalistyczne szkolenie zawodowe praktyczne wykonywanie zawodu (np. murarz, kosmetyczka, fryzjer, glazurnik) szkolenie z obsługi maszyn/urządzeń (np. tokarki, spawarki, frezarki, kasy fiskalne, itp.) szkolenie umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej 8. wsparcie psychologiczne pośrednictwo pracy poradnictwo zawodowe staŝ praktyki zawodowe dofinansowanie przejazdów z miejsca zamieszkania do miejsca pracy zwrot kosztów zakwaterowania w miejscu pracy przygotowanie zawodowe w miejscu pracy praca interwencyjna wyposaŝenie i/lub doposaŝenie stanowiska pracy przyznanie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej otrzymanie finansowego wsparcia pomostowego doradztwo indywidualne doradztwo grupowe dofinansowanie studiów otrzymanie pracy w PUP/WUP (jako doradca zawodowy/pośrednik pracy) ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 171

173 6B. Priorytet VII Forma wsparcia realizowana w ramach Priorytetu VII Poziom zainteresowania grup docelowych Poziom zainteresowania projektodawców 1. szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy/poruszania się po rynku pracy szkolenie zawodowe praktyczne wykonywanie zawodu (np. murarz, kosmetyczka, fryzjer, glazurnik) szkolenie z obsługi maszyn/urządzeń (np. tokarki, spawarki, frezarki, kasy fiskalne, itp.) szkolenie komputerowe szkolenie/doradztwo umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności w sektorze ekonomii społecznej 6. szkolenie/doradztwo umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia własnej firmy bądź spółdzielni socjalnej 7. wsparcie (poradnictwo) psychologiczne doradztwo/poradnictwo zawodowe pośrednictwo pracy uczestnictwo w zajęciach reintegracji zawodowej subsydiowane zatrudnienie (prace interwencyjne/roboty publiczne) staŝ zawodowy wolontariat (byłem/am wolontariuszem) wsparcie/pomoc pracownika socjalnego praca społecznie uŝyteczna szkolenie dla kadr instytucji pomocy społecznej doradztwo specjalistyczne dla kadr instytucji pomocy społecznej C. Priorytet VII Forma wsparcia realizowana w ramach Priorytetu VIII Poziom zainteresowania grup docelowych Poziom zainteresowania projektodawców 1. szkolenie/kurs podnoszący kwalifikacje zawodowe dla osób pracujących szkolenie przekwalifikowujące doradztwo zawodowe dla osób pracujących doradztwo dla osób prowadzących działalność gospodarczą z zakresu ekonomii, finansów, rachunkowości, zarządzania zasobami ludzkimi 5. poradnictwo/wsparcie psychologiczne pomoc w zmianie miejsca pracy w postaci jednorazowego dodatku relokacyjnego/ mobilnościowego dla osoby, która uzyskała zatrudnienie w odległości powyŝej 50 km od miejsca zamieszkania 7. pomoc w znalezieniu nowej pracy w postaci jednorazowego dodatku motywacyjnego dla osoby, która uzyskała zatrudnienie w nowym miejscu pracy z wynagrodzeniem niŝszym niŝ u dotychczasowego pracodawcy 8. doradztwo (indywidualne/grupowe) oraz szkolenia umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej 9. otrzymanie wsparcia finansowego (do wysokości 40 tys. PLN) na załoŝenie i prowadzenie działalności gospodarczej 10. otrzymanie finansowego wsparcia pomostowego w okresie do 6 (lub do 12) miesięcy od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej, wypłacane miesięcznie wyłącznie dla osób, które rozpoczęły działalność w ramach danego projektu 11.staŜ/szkolenie praktyczne dla pracowników przedsiębiorstw w jednostkach naukowych (uczelniach, instytutach) staŜ/szkolenie praktyczne dla pracowników naukowych ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 172

174 jednostek naukowych w przedsiębiorstwach 13.szkolenie/doradztwo dla pracowników uczelni, doktorantów, studentów i absolwentów uczelni zamierzających rozpocząć własną działalność gospodarczą typu spin off lub spin out 14. stypendia naukowe i wsparcie towarzyszące (np. szkolenia z zakresu komercjalizacji wiedzy) dla doktorantów kształcących się na kierunkach uznanych za szczególnie istotne z punktu widzenia rozwoju województwa (określonych w Regionalnej Strategii Innowacji) D. Priorytet IX Forma wsparcia realizowana w ramach Priorytetu IX Poziom zainteresowania grup docelowych Poziom zainteresowania projektodawców 1. nauka w szkole dla dorosłych wsparcie dla osoby, która z własnej inicjatywy przystępuje do egzaminu zewnętrznego i potwierdzenia posiadanych kwalifikacji 3. doradztwo zawodowe w zakresie wyboru kierunku i formy kształcenia formalnego studia podyplomowe dla nauczycieli i pracowników szkół i placówek oświatowych kursy kwalifikacyjne i doskonalące podwyŝszające kwalifikacje nauczycieli i pracowników szkół i placówek oświatowych 6. studia wyŝsze dla nauczycieli studia podyplomowe doskonalące dla nauczycieli i pracowników administracji oświatowej w zakresie organizacji, zarządzania, finansowania oraz monitoringu działalności oświatowej 8. kursy doskonalące dla nauczycieli i pracowników administracji oświatowej w zakresie organizacji, zarządzania, finansowania oraz monitoringu działalności oświatowej 9. przekwalifikowanie nauczycieli szkolnych w związku ze zmieniającą się sytuacją demograficzną (niŝ szkolny) w kierunku kształcenia ustawicznego (osób dorosłych) Jaka jest, Pana/i zdaniem, zaleŝność pomiędzy zapotrzebowaniem potencjalnych grup docelowych i uczestników projektów na określone formy wsparcia, a wioskami o dofinansowanie wpływającymi w ramach konkursów ogłaszanych w województwie lubuskim? Czy realizowane w województwie lubuskim projekty są adekwatne do potrzeb grup docelowych? 1. zdecydowanie tak 2. raczej tak 3. ani tak, ani nie 4. raczej nie 5. zdecydowanie nie 9. Na podstawie Pana/i wiedzy i doświadczenia proszę wskazać te formy wsparcia, które powinny być realizowane w województwie lubuskim, ze względu na zapotrzebowanie grup docelowych, w ramach tych priorytetu/ów, którymi się Pan/i zajmuje: ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 173

175 9A. Priorytet VI Forma wsparcia realizowana w ramach Priorytetu VI Tak Nie 1. szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy 2. kurs języka obcego 3. szkolenie/kurs komputerowy podstawowy (Word, Excel, Powerpoint, itp.)) 4. szkolenie/kurs komputerowy programy specjalistyczne 5. szkolenie zawodowe praktyczne wykonywanie zawodu (np. murarz, kosmetyczka, fryzjer, glazurnik) 6. szkolenie z obsługi maszyn/urządzeń (np. tokarki, spawarki, frezarki, kasy fiskalne, itp.) 7. szkolenie umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej 8. wsparcie psychologiczne 9. pośrednictwo pracy 10. poradnictwo zawodowe 11. staŝ 12. praktyki zawodowe 13. dofinansowanie przejazdów z miejsca zamieszkania do miejsca pracy 14. zwrot kosztów zakwaterowania w miejscu pracy 15. przygotowanie zawodowe w miejscu pracy 16. praca interwencyjna 17. wyposaŝenie i/lub doposaŝenie stanowiska pracy 18. przyznanie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej 19. otrzymanie finansowego wsparcia pomostowego 20. doradztwo indywidualne 21. doradztwo grupowe 22. dofinansowanie studiów 23. otrzymanie pracy w PUP/WUP (jako doradca zawodowy/pośrednik pracy) 9B. Priorytet VII Forma wsparcia realizowana w ramach Priorytetu VII Tak Nie 1. szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy/poruszania się po rynku pracy 2. szkolenie zawodowe praktyczne wykonywanie zawodu (np. murarz, kosmetyczka, fryzjer, glazurnik) 3. szkolenie z obsługi maszyn/urządzeń (np. tokarki, spawarki, frezarki, kasy fiskalne, itp.) 4. szkolenie komputerowe 5. szkolenie/doradztwo umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności w sektorze ekonomii społecznej 6. szkolenie/doradztwo umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia własnej firmy bądź spółdzielni socjalnej 7. wsparcie (poradnictwo) psychologiczne 8. doradztwo/poradnictwo zawodowe 9. pośrednictwo pracy 10. uczestnictwo w zajęciach reintegracji zawodowej 11. subsydiowane zatrudnienie (prace interwencyjne/roboty publiczne) 12. staŝ zawodowy 13. wolontariat (byłem/am wolontariuszem) 14. wsparcie/pomoc pracownika socjalnego 15. praca społecznie uŝyteczna 16. szkolenie dla kadr instytucji pomocy społecznej 17. doradztwo specjalistyczne dla kadr instytucji pomocy społecznej 9C. Priorytet VII Forma wsparcia realizowana w ramach Priorytetu VIII Tak Nie 1. szkolenie/kurs podnoszący kwalifikacje zawodowe dla osób pracujących 2. szkolenie przekwalifikowujące 3. doradztwo zawodowe dla osób pracujących 4. doradztwo dla osób prowadzących działalność gospodarczą z zakresu ekonomii, finansów, rachunkowości, zarządzania zasobami ludzkimi 5. poradnictwo/wsparcie psychologiczne 6. pomoc w zmianie miejsca pracy w postaci jednorazowego dodatku relokacyjnego/ mobilnościowego dla osoby, która uzyskała zatrudnienie w odległości powyŝej 50 km ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 174

176 od miejsca zamieszkania 7. pomoc w znalezieniu nowej pracy w postaci jednorazowego dodatku motywacyjnego dla osoby, która uzyskała zatrudnienie w nowym miejscu pracy z wynagrodzeniem niŝszym niŝ u dotychczasowego pracodawcy 8. doradztwo (indywidualne/grupowe) oraz szkolenia umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej 9. otrzymanie wsparcia finansowego (do wysokości 40 tys. PLN) na załoŝenie i prowadzenie działalności gospodarczej 10. otrzymanie finansowego wsparcia pomostowego w okresie do 6 (lub do 12) miesięcy od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej, wypłacane miesięcznie wyłącznie dla osób, które rozpoczęły działalność w ramach danego projektu 11.staŜ/szkolenie praktyczne dla pracowników przedsiębiorstw w jednostkach naukowych (uczelniach, instytutach) 12.staŜ/szkolenie praktyczne dla pracowników naukowych jednostek naukowych w przedsiębiorstwach 13.szkolenie/doradztwo dla pracowników uczelni, doktorantów, studentów i absolwentów uczelni zamierzających rozpocząć własną działalność gospodarczą typu spin off lub spin out 14. stypendia naukowe i wsparcie towarzyszące (np. szkolenia z zakresu komercjalizacji wiedzy) dla doktorantów kształcących się na kierunkach uznanych za szczególnie istotne z punktu widzenia rozwoju województwa (określonych w Regionalnej Strategii Innowacji) 9D. Priorytet IX Forma wsparcia realizowana w ramach Priorytetu IX Tak Nie 1. nauka w szkole dla dorosłych 2. wsparcie dla osoby, która z własnej inicjatywy przystępuje do egzaminu zewnętrznego i potwierdzenia posiadanych kwalifikacji 3. doradztwo zawodowe w zakresie wyboru kierunku i formy kształcenia formalnego 4. studia podyplomowe dla nauczycieli i pracowników szkół i placówek oświatowych 5. kursy kwalifikacyjne i doskonalące podwyŝszające kwalifikacje nauczycieli i pracowników szkół i placówek oświatowych 6. studia wyŝsze dla nauczycieli 7. studia podyplomowe doskonalące dla nauczycieli i pracowników administracji oświatowej w zakresie organizacji, zarządzania, finansowania oraz monitoringu działalności oświatowej 8. kursy doskonalące dla nauczycieli i pracowników administracji oświatowej w zakresie organizacji, zarządzania, finansowania oraz monitoringu działalności oświatowej 9. przekwalifikowanie nauczycieli szkolnych w związku ze zmieniającą się sytuacją demograficzną (niŝ szkolny) w kierunku kształcenia ustawicznego (osób dorosłych) 10. Biorąc pod uwagę Pan/i wskazania, proszę powiedzieć, dlaczego wybrane przez Pana/ią formy wsparcia powinny być realizowane w województwie lubuskim? Proszę wskazać, jakie działania powinny podjąć instytucje zaangaŝowane we wdraŝanie PO KL w województwie lubuskim by zwiększyć zainteresowanie formami wsparcia oferowanymi w ramach Priorytetów VI-IX wśród potencjalnych projektodawców? 1. przeprowadzać szkolenia/ kursy, których celem byłoby wyjaśnianie zasad składania wniosków przez potencjalnych projektodawców 2. ułatwić kontakt projektodawców z instytucjami zaangaŝowanymi we wdraŝanie komponentu regionalnego PO KL 3. jasno określić procedury obowiązujące w IP oraz IP2 ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 175

177 4. zniwelować wszelkie bariery proceduralne (między projektodawcą a instytucją) 5. przeszkolić/ przeprowadzić dodatkowe szkolenia/ pracowników IP i IP2 w zakresie wymienionych form wsparcia 6. zorganizować dodatkowe punkty informacyjne dla potencjalnych projektodawców 7. promować w środkach masowego przekazu 8. przygotować broszury informacyjne dotyczące projektów 9. inne, jakie? Proszę wskazać, jakie działania powinny podjąć instytucje zaangaŝowane we wdraŝanie PO KL w województwie lubuskim by zwiększyć zainteresowanie formami wsparcia oferowanymi w ramach Priorytetów VI-IX wśród grup docelowych? 1. zwiększyć ilość informacji w mediach (telewizja, prasa, radio) 2. organizować akcje promocyjne, happeningi, spotkania informacyjne dla tych osób 3. zmienić/ułatwić procedury związane z otrzymaniem wsparcia 4. udostępnianie broszur/ulotek informujących o formach wsparcia, zawierających adresy placówek w których osoby zainteresowane mogą uzyskać pomoc 5. udostępniać więcej informacji w ośrodkach pomocy społecznej (MOPS, GOPS), powiatowych urzędach pracy 6. inne, jakie?... Serdecznie dziękujemy za udział w badaniu! ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 176

178 SCENARIUSZ WYWIADU POGŁĘBIONEGO CZĘŚCIOWO USTRUKTURYZOWANEGO (SEMI - STRUCTURED INTERVIEW) Informacje o projekcie, w ramach którego respondent nie otrzymał dofinansowania Priorytet VI: Rynek pracy otwarty dla wszystkich Priorytet VII: Promocja integracji społecznej Priorytet VIII: Regionalne kadry gospodarki Priorytet IX: Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach 1. Proszę powiedzieć, w ramach jakiego priorytetu/ działania/ poddziałania składał/a Pan/i wniosek o dofinansowanie, lecz nie otrzymał/a Pan/i wsparcia? Proszę podać równieŝ tytuł projektu Proszę powiedzieć, jaką formę wsparcia i jaką grupę docelową obejmował projekt? Proszę powiedzieć, dlaczego nie otrzymał/a Pan/i dofinansowania? Forma wsparcia, w ramach której składał Pan/i wniosek o dofinansowanie nie cieszy się duŝą popularnością. Jak Pan/i uwaŝa, z czego to wynika? Dlaczego potencjalni projektodawcy nie są zainteresowani składaniem wniosków w ramach tej formy wsparcia? Czy związane jest to z brakiem zainteresowania tego rodzaju formami wsparcia ze strony grup docelowych, do których są one skierowane? Jak ocenia Pan/i, w skali województwa, potrzebę realizacji takich projektów, jak ten, o którego dofinansowanie Pan/i wnioskował/a? 1. projekty tego typu są bardzo potrzebne z punktu widzenia rozwoju zasobów ludzkich 2. na te projekty grupy docelowe zgłaszają zapotrzebowanie 3. jest bardzo mało takich projektów w realizacji, w związku z czym zachodzi konieczność wprowadzenia ich w Ŝycie 4. inne powody, jakie? Czy miał Pan/i problemy ze zrozumieniem dokumentacji konkursowej? 1. Tak 2. Nie 8. Na jakie problemy napotkał/a Pan/i w trakcie składania dokumentacji konkursowej?... ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 177

179 9. Czy Pana/i zdaniem potencjalni uczestnicy projektów, do których adresowany był Pana/i projekt mogliby mieć utrudniony dostęp do oferowanych przez Pana/nią form wsparcia ze względu na ich miejsce zamieszkania, płeć, stan rodzinny, itp.? 1. Tak, ze względu na: Nie 10. Czy moŝe Pan/i, na podstawie swojego doświadczenia w aplikowaniu o środki, ocenić system wyboru projektów? Czy Pana/i zdaniem mógł on mieć wpływ na odrzucenie Pana/i wniosku? Dlaczego? Jak Pan/i ocenia procedury aplikacyjne? Czy są one zbyt skomplikowane? 1. zdecydowanie tak 2. raczej tak 3. ani tak, ani nie 4. raczej nie 5. zdecydowanie nie 12. Czy widziałby Pan/i jakiś wzór/model partnerstwa publiczno-prywatnego, który mógłby pomóc w absorpcji środków? Czy uwaŝa Pan/i, Ŝe korzystanie z usług profesjonalnych firm konsultingowych zwiększa szanse otrzymania dofinansowania? 1. zdecydowanie tak 2. raczej tak 3. ani tak, ani nie 4. raczej nie 5. zdecydowanie nie 14. Czy podczas składania wniosku o dofinansowanie korzystał/a Pan/i z pomocy firm konsultingowych? 1. Tak 2. Nie 15. Z jakich źródeł wiedzy o EFS korzysta Pan/i najczęściej? 1. publikacje specjalistyczne 2. strony internetowe 3. punkty informacyjne EFS 4. broszury, informatory, ulotki 5. bezpośrednio w IP/IP2 6. inne, jakie?... ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 178

180 Ogólne informacje na temat projektów i form wsparcia realizowanych w województwie lubuskim 16. Proszę powiedzieć, jakie formy wsparcia, w obecnej chwili, są najbardziej potrzebne potencjalnym uczestnikom projektów/ grupom docelowym w województwie lubuskim? Proszę wskazać najwaŝniejsze formy wsparcia, w ramach poszczególnych priorytetów: Forma wsparcia realizowana w ramach Priorytetu VI 1. szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy 2. kurs języka obcego 3. szkolenie/kurs komputerowy podstawowy (Word, Excel, Powerpoint, itp.) 4. szkolenie/kurs komputerowy programy specjalistyczne 5. szkolenie zawodowe praktyczne wykonywanie zawodu (np. murarz, kosmetyczka, fryzjer, glazurnik) 6. szkolenie z obsługi maszyn/urządzeń (np. tokarki, spawarki, frezarki, kasy fiskalne, itp.) 7. szkolenie umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej 8. wsparcie psychologiczne 9. pośrednictwo pracy 10. poradnictwo zawodowe 11. staŝ 12. praktyki zawodowe 13. dofinansowanie przejazdów z miejsca zamieszkania do miejsca pracy 14. zwrot kosztów zakwaterowania w miejscu pracy 15. przygotowanie zawodowe w miejscu pracy 16. praca interwencyjna 17. wyposaŝenie i/lub doposaŝenie stanowiska pracy 18. przyznanie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej 19. otrzymanie finansowego wsparcia pomostowego 20. doradztwo indywidualne 21. doradztwo grupowe 22. dofinansowanie studiów 23. otrzymanie pracy w PUP/WUP (jako doradca zawodowy/pośrednik pracy) Forma wsparcia realizowana w ramach Priorytetu VII 1. szkolenie/warsztat z zakresu aktywnego poszukiwania pracy/poruszania się po rynku pracy 2. szkolenie zawodowe praktyczne wykonywanie zawodu (np. murarz, kosmetyczka, fryzjer, glazurnik) 3. szkolenie z obsługi maszyn/urządzeń (np. tokarki, spawarki, frezarki, kasy fiskalne, itp.) 4. szkolenie komputerowe 5. szkolenie/doradztwo umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności w sektorze ekonomii społecznej 6. szkolenie/doradztwo umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia własnej firmy bądź spółdzielni socjalnej 7. wsparcie (poradnictwo) psychologiczne 8. doradztwo/poradnictwo zawodowe 9. pośrednictwo pracy 10. uczestnictwo w zajęciach reintegracji zawodowej 11. subsydiowane zatrudnienie (prace interwencyjne/roboty publiczne) 12. staŝ zawodowy 13. wolontariat (byłem/am wolontariuszem) 14. wsparcie/pomoc pracownika socjalnego 15. praca społecznie uŝyteczna 16. szkolenie dla kadr instytucji pomocy społecznej 17. doradztwo specjalistyczne dla kadr instytucji pomocy społecznej Forma wsparcia realizowana w ramach Priorytetu VIII 1. szkolenie/kurs podnoszący kwalifikacje zawodowe dla osób pracujących 2. szkolenie przekwalifikowujące 3. doradztwo zawodowe dla osób pracujących 4. doradztwo dla osób prowadzących działalność gospodarczą z zakresu ekonomii, finansów, rachunkowości, zarządzania zasobami ludzkimi 5. poradnictwo/wsparcie psychologiczne 6. pomoc w zmianie miejsca pracy w postaci jednorazowego dodatku relokacyjnego/ mobilnościowego dla osoby, która uzyskała zatrudnienie w odległości powyŝej 50 km od miejsca zamieszkania ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 179

181 7. pomoc w znalezieniu nowej pracy w postaci jednorazowego dodatku motywacyjnego dla osoby, która uzyskała zatrudnienie w nowym miejscu pracy z wynagrodzeniem niŝszym niŝ u dotychczasowego pracodawcy 8. doradztwo (indywidualne/grupowe) oraz szkolenia umoŝliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do załoŝenia i prowadzenia działalności gospodarczej 9. otrzymanie wsparcia finansowego (do wysokości 40 tys. PLN) na załoŝenie i prowadzenie działalności gospodarczej 10. otrzymanie finansowego wsparcia pomostowego w okresie do 6 (lub do 12) miesięcy od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej, wypłacane miesięcznie wyłącznie dla osób, które rozpoczęły działalność w ramach danego projektu 11. staŝ/szkolenie praktyczne dla pracowników przedsiębiorstw w jednostkach naukowych (uczelniach, instytutach) 12. staŝ/szkolenie praktyczne dla pracowników naukowych jednostek naukowych w przedsiębiorstwach 13. szkolenie/doradztwo dla pracowników uczelni, doktorantów, studentów i absolwentów uczelni zamierzających rozpocząć własną działalność gospodarczą typu spin off lub spin out 14. stypendia naukowe i wsparcie towarzyszące (np. szkolenia z zakresu komercjalizacji wiedzy) dla doktorantów kształcących się na kierunkach uznanych za szczególnie istotne z punktu widzenia rozwoju województwa (określonych w Regionalnej Strategii Innowacji) Forma wsparcia realizowana w ramach Priorytetu IX 1. nauka w szkole dla dorosłych 2. wsparcie dla osoby, która z własnej inicjatywy przystępuje do egzaminu zewnętrznego i potwierdzenia posiadanych kwalifikacji 3. doradztwo zawodowe w zakresie wyboru kierunku i formy kształcenia formalnego 4. studia podyplomowe dla nauczycieli i pracowników szkół i placówek oświatowych 5. kursy kwalifikacyjne i doskonalące podwyŝszające kwalifikacje nauczycieli i pracowników szkół i placówek oświatowych 6. studia wyŝsze dla nauczycieli 7. studia podyplomowe doskonalące dla nauczycieli i pracowników administracji oświatowej w zakresie organizacji, zarządzania, finansowania oraz monitoringu działalności oświatowej 8. kursy doskonalące dla nauczycieli i pracowników administracji oświatowej w zakresie organizacji, zarządzania, finansowania oraz monitoringu działalności oświatowej 9. przekwalifikowanie nauczycieli szkolnych w związku ze zmieniającą się sytuacją demograficzną (niŝ szkolny) w kierunku kształcenia ustawicznego (osób dorosłych) 17. Czy grupy docelowe wyraŝają zapotrzebowanie na wskazane przez Pana/ią formy wsparcia? 12. zdecydowanie tak 13. raczej tak 14. ani tak, ani nie 15. raczej nie 16. zdecydowanie nie Jeśli nie, to proszę powiedzieć, na jakie formy wsparcia zgłaszają zapotrzebowanie grupy docelowe w województwie lubuskim, jakimi formami są zainteresowane? Czy Pana/i zdaniem, projekty realizowane w województwie lubuskim są adekwatne do potrzeb grup docelowych? 1. są zdecydowanie adekwatne 2. są umiarkowanie adekwatne 3. w niewielkim stopniu odpowiadają potrzebom grup docelowych 4. zupełnie nie odpowiadają na potrzeby grup docelowych 5. trudno powiedzieć ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 180

182 19. Czy Pani/Pana zdaniem, system wyboru projektów w ramach PO KL funkcjonujący w województwie lubuskim ma wpływ na poziom zainteresowania formami wsparcia realizowanymi w ramach Priorytetów VI-IX? 1. Tak, ma bardzo duŝy wpływ na zainteresowanie projektodawców 2. Ma umiarkowany wpływ na zainteresowanie projektodawców 3. Nie ma Ŝadnego wpływu na zainteresowanie projektodawców 20. Proszę powiedzieć, czy system wyboru projektów w województwie lubuskim pozwala na wybieranie tych projektów, które w sposób najbardziej odpowiedni zaspokajają potrzeby grup docelowych? 1. zdecydowanie tak 2. raczej tak 3. ani tak, ani nie 4. raczej nie 5. zdecydowanie nie 21. Proszę powiedzieć, w jaki sposób system wyboru projektów determinuje poziom zainteresowania formami wsparcia realizowanymi w ramach Priorytetów VI-IX? Jakie bariery Pana/i zdaniem najczęściej napotykają potencjalni projektodawcy aplikujący o środki w ramach Działań/Poddziałań PO KL, którymi Pan/i się zajmuje? 1. Merytoryczne - brak wystarczającej wiedzy o moŝliwościach dofinansowania wniosków 2. Formalne zbyt duŝo wymagań formalnych przy składaniu wniosków 3. Błędne rozumienie dokumentacji konkursowej i wytycznych w niej zawartych 4. Określeniem grupy docelowej, do której skierowana jest dana forma wsparcia 5. Problem z dotarciem do grupy docelowej (adresatów pomocy), do której skierowana jest forma wsparcia 23. Proszę wskazać, jakie działania powinny podjąć instytucje zaangaŝowane we wdraŝanie PO KL w województwie lubuskim, by zwiększyć zainteresowanie formami wsparcia oferowanymi w ramach Priorytetów VI-IX wśród potencjalnych projektodawców? 1. przeprowadzać szkolenia/ kursy, których celem byłoby wyjaśnianie zasad składania wniosków przez potencjalnych projektodawców 2. ułatwić kontakt projektodawców z instytucjami zaangaŝowanymi we wdraŝanie komponentu regionalnego PO KL 3. jasno określić procedury obowiązujące w IP oraz IP2 4. zniwelować wszelkie bariery proceduralne (między projektodawcą a instytucją) 5. przeszkolić/ przeprowadzić dodatkowe szkolenia/ pracowników IP i IP2 w zakresie wymienionych form wsparcia 6. zorganizować dodatkowe punkty informacyjne dla potencjalnych projektodawców 7. promować w środkach masowego przekazu 8. przygotować broszury informacyjne dotyczące projektów 9. inne, jakie?... ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 181

183 24. Proszę wskazać, jakie działania powinny podjąć instytucje zaangaŝowane we wdraŝanie PO KL w województwie lubuskim, by zwiększyć zainteresowanie formami wsparcia oferowanymi w ramach Priorytetów VI-IX wśród grup docelowych? 1. zwiększyć ilość informacji w mediach (telewizja, prasa, radio) 2. organizować akcje promocyjne, happeningi, spotkania informacyjne dla tych osób 3. zmienić/ułatwić procedury związane z otrzymaniem wsparcia 4. udostępnianie broszur/ulotek informujących o formach wsparcia, zawierających adresy placówek, w których osoby zainteresowane mogą uzyskać pomoc 5. udostępniać więcej informacji w ośrodkach pomocy społecznej (MOPS, GOPS), powiatowych urzędach pracy 6. inne, jakie?... Serdecznie dziękujemy za udział w badaniu! ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 182

184 CASE STUDY Scenariusz wywiadu częściowo - ustrukturyzowanego MODUŁ WSTĘPNY ZASADNICZY FAKULTATY- WNY PODSUMOWANIE PYTANIA Prezentacja celów badania, Zamawiającego, ewaluatora Prośba o przedstawienie respondenta, instytucji, którą reprezentuje Główne informacje o projekcie cele, działania, rezultaty Jak potencjalne grupy docelowe oraz uczestnicy realizowanych projektów oceniają uŝyteczność zawartych w ramach PO KL form wsparcia? Czy system wyboru projektów funkcjonujący w województwie lubuskim ma wpływ na poziom zainteresowania grup docelowych określonymi formami wsparcia? Czy projekty realizowane w regionie są adekwatne do potrzeb ze strony grup docelowych? Czy wśród realizowanych projektów istnieją takie typy, których liczba przewyŝsza zapotrzebowanie potencjalnych uczestników projektów? Czy określone grupy potencjalnych uczestników projektów mają utrudniony do nich dostęp. np. ze względu na: miejsce zamieszkania (miasto, wieś, określone powiaty), płeć, stan rodziny (np. matki samotnie wychowujące dzieci), wiek? Jakie czynniki decydują o skorzystaniu lub nie z poszczególnych form wsparcia przez osoby i/lub podmioty do których są kierowane? Jak potencjalne grupy docelowe oraz uczestnicy realizowanych projektów oceniają uŝyteczność zawartych w ramach PO KL form wsparcia? Czy system wyboru projektów funkcjonujący w województwie lubuskim ma wpływ na poziom zainteresowania grup docelowych określonymi formami wsparcia? Czy projekty realizowane w regionie są adekwatne do potrzeb ze strony grup docelowych? Jakie czynniki decydują o zainteresowaniu lub nie poszczególnymi formami wsparcia przez osoby i/lub podmioty do których są kierowane? Czy i jaki wpływ na odniesienie sukcesu w formach wsparcia cieszących się najmniejszą popularnością miała współpraca z wyspecjalizowanymi firmami konsultingowymi? Z jakich źródeł informacji i wiedzy korzystają projektodawcy odnoszący sukces w wsparcia aplikowaniu o środki w ramach form wsparcia cieszących się najmniejszą popularnością? Czy dotychczasowe doświadczenie zdobyte przez projektodawców w poprzednim okresie programowania, przekłada się na sukcesy w pozyskiwaniu środków z funduszy strukturalnych w obecnym okresie programowania? Czy instytucje zaangaŝowane we wdraŝanie komponentu regionalnego PO KL w województwie lubuskim stawiają zbyt rygorystyczne wymagania Beneficjentom? Jakie działania w zakresie zwiększania ich zdolności absorpcyjnej, w ramach form wsparcia cieszących się najmniejszą popularnością, są najbardziej poŝądane przez samych projektodawców? Jaki wpływ na zwiększenie zainteresowania projektodawców w ramach przedmiotowych form wsparcia mają działania promocyjno-informacyjne podejmowane przez instytucje zaangaŝowane we wdraŝanie komponentu regionalnego PO KL w województwie lubuskim? Jakie działania promocyjno-informacyjne podejmowane przez instytucje zaangaŝowane we wdraŝanie komponentu regionalnego PO KL w województwie lubuskim są najbardziej uŝyteczne z punktu widzenia potrzeb potencjalnych projektodawców? Jakie działania powinny zostać podjęte przez instytucje zaangaŝowane we wdraŝanie komponentu regionalnego PO KL w województwie lubuskim w celu zwiększenia ilości poprawnie składanych wniosków o dofinansowanie projektów? Jakie czynniki zadecydowały o sukcesie/poraŝce Beneficjentów w konkursach w ramach form wsparcia cieszących się najmniejszą popularnością? Pytania dobrane ze względu na poszczególnych respondentów ze względu na projekt, który był realizowane ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 183

185 Badanie ewaluacyjne współfinansowane ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego oraz środków z budŝetu ZAPOTRZEBOWANIE GRUP DOCELOWYCH NA OKREŚLONE TYPY PROJEKTÓW 184

Struktura PO KL. X Pomoc techniczna

Struktura PO KL. X Pomoc techniczna Możliwości wsparcia wolontariatu w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Priorytet VI i VII PO KL Struktura PO KL Priorytety centralne I Zatrudnienie i integracja społeczna II Rozwój zasobów ludzkich

Bardziej szczegółowo

Roczny Plan Działań Ewaluacyjnych 2007-2008

Roczny Plan Działań Ewaluacyjnych 2007-2008 Roczny Plan Działań Ewaluacyjnych 2007- L. p Nazwa Instytucji Nazwa badania Opis zakresu badania Sposób realizacji Termin realizacji Koszt całkowity (PLN) 1. Urząd Małopolskiego System zarządzania i wdraŝania

Bardziej szczegółowo

Prezentacja raportu metodologicznego

Prezentacja raportu metodologicznego Ocena skuteczności i efektywności instytucji uczestniczących we wdraŝaniu priorytetów VIII i IX, w tym procesu komunikacji Prezentacja raportu metodologicznego Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego

Bardziej szczegółowo

PO Kapitał Ludzki wsparcie takŝe dla przedsiębiorców

PO Kapitał Ludzki wsparcie takŝe dla przedsiębiorców 1 Autor: Aneta Para PO Kapitał Ludzki wsparcie takŝe dla przedsiębiorców Informacje ogólne o PO KL 29 listopada br. Rada Ministrów przyjęła projekt Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL), który jest

Bardziej szczegółowo

Zasady opracowania wniosków o dofinansowanie realizacji projektu na rok 2010. Toruń, 24 marca 2010 r.

Zasady opracowania wniosków o dofinansowanie realizacji projektu na rok 2010. Toruń, 24 marca 2010 r. Zasady opracowania wniosków o dofinansowanie realizacji projektu na rok 2010 Toruń, 24 marca 2010 r. 1. Podmioty uprawnione do ubiegania się o dofinansowanie realizacji projektu (Beneficjenci) W ramach

Bardziej szczegółowo

Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007 2013. Toruń, 29 czerwca 2007

Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007 2013. Toruń, 29 czerwca 2007 Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007 2013 Toruń, 29 czerwca 2007 Struktura PO Kapitał Ludzki uwzględniaj dniająca zmiany wprowadzone po 11 czerwca 2007 r. IP Priorytet I Zatrudnienie i integracja społeczna

Bardziej szczegółowo

Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego Departament Europejskiego Funduszu Społecznego

Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego Departament Europejskiego Funduszu Społecznego Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego Departament Europejskiego Funduszu Społecznego Spotkanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Zgodnie z

Bardziej szczegółowo

W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM. Konferencja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM. Konferencja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM Oddolne inicjatywy lokalne w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Kielce, marzec 2011 W ramach jakich działań PO KL realizowane są

Bardziej szczegółowo

Program Operacyjny Kapitał Ludzki. Wojewódzki Urząd Pracy w Lublinie

Program Operacyjny Kapitał Ludzki. Wojewódzki Urząd Pracy w Lublinie Program Operacyjny Kapitał Ludzki Wojewódzki Urząd Pracy w Lublinie Katarzyna Tokarczuk Lublin, dnia 10 marca 2010 r. Priorytet VI i VII w województwie lubelskim Rola WUP w Lublinie w PO KL Wojewódzki

Bardziej szczegółowo

Wzrost spójności terytorialnej

Wzrost spójności terytorialnej WSPARCIE OBSZARÓW WIEJSKICH w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w latach 2007-20132013 w województwie pomorskim CEL GŁÓWNY PO KL wzrost poziomu zatrudnienia i spójności społecznej CELE STRATEGICZNE

Bardziej szczegółowo

Badanie ewaluacyjne projektu systemowego. Lepsze jutro. realizowanego przez Powiatowy Urząd Pracy. w Poznaniu w ramach Poddziałania 6.1.

Badanie ewaluacyjne projektu systemowego. Lepsze jutro. realizowanego przez Powiatowy Urząd Pracy. w Poznaniu w ramach Poddziałania 6.1. Badanie ewaluacyjne projektu systemowego Lepsze jutro realizowanego przez Powiatowy Urząd Pracy w Poznaniu w ramach Poddziałania 6.1.3 PO KL ewaluacja bieżąca RAPORT KOŃCOWY - Poznań / Rybnik 2010 - Zleceniodawca:

Bardziej szczegółowo

Ogłasza konkurs otwarty na składanie wniosków o dofinansowanie projektów ze środków

Ogłasza konkurs otwarty na składanie wniosków o dofinansowanie projektów ze środków Departament Europejskiego Funduszu Społecznego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego w imieniu Samorządu Województwa Pomorskiego zwanego dalej Instytucją Pośredniczącą Ogłasza konkurs otwarty

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie z realizacji Priorytetu VI w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

Sprawozdanie z realizacji Priorytetu VI w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Sprawozdanie z realizacji Priorytetu VI w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013 I. INFORMACJE OGÓLNE 1. Rodzaj sprawozdania A. Sprawozdanie okresowe B. Sprawozdanie roczne C. Sprawozdanie

Bardziej szczegółowo

Program Operacyjny Kapitał Ludzki

Program Operacyjny Kapitał Ludzki Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007-2013 Małe i średnie przedsiębiorstwa Kraków, 24 kwietnia 2007 r Europejski Fundusz Społeczny w Polsce 2004-2006 2007-2013 SPO RZL ZPORR (Priorytet II) IW EQUAL PO

Bardziej szczegółowo

Przeprowadzenie badań ilościowych i jakościowych wśród przedsiębiorców Propozycja projektu badawczego

Przeprowadzenie badań ilościowych i jakościowych wśród przedsiębiorców Propozycja projektu badawczego Przeprowadzenie badań ilościowych i jakościowych wśród przedsiębiorców Propozycja projektu badawczego Zielona Góra, 22 luty 2018 roku PROPOZYCJA PROJEKTU BADAWCZEGO PROBLEMY BADAWCZE Problemy badawcze

Bardziej szczegółowo

Konferencja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Konferencja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM MoŜliwości dofinansowania projektów szkoleniowych dla nauczycieli i dorosłych mieszkańców regionu Kielce, lipiec 2012 CEL Dostosowanie kwalifikacji

Bardziej szczegółowo

1. Europejski Fundusz Społeczny, Program Operacyjny Kapitał Ludzki co to takiego?

1. Europejski Fundusz Społeczny, Program Operacyjny Kapitał Ludzki co to takiego? MAMA MOŻE WSZYSTKO Przewodnik Europejski Fundusz Społeczny w Polsce dla mam Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007 2013 1. Europejski Fundusz Społeczny, Program Operacyjny Kapitał Ludzki co to takiego?

Bardziej szczegółowo

Plan działania na lata 2014-2015

Plan działania na lata 2014-2015 Plan działania na lata 2014-2015 PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI INFORMACJE O INSTYTUCJI POŚREDNICZĄCEJ Numer i nazwa Priorytetu Instytucja Pośrednicząca Adres korespondencyjny VI. Rynek pracy otwarty

Bardziej szczegółowo

Plan działania na lata

Plan działania na lata Plan działania na lata2014-2015 PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI INFORMACJE O INSTYTUCJI POŚREDNICZĄCEJ Numer i nazwa Priorytetu Instytucja Pośrednicząca Adres korespondencyjny VII. Promocja integracji

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie z realizacji Priorytetu IX 1 w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

Sprawozdanie z realizacji Priorytetu IX 1 w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Sprawozdanie z realizacji Priorytetu I 1 w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013 I. INFORMACJE OGÓLNE 1. Rodzaj sprawozdania A. Sprawozdanie okresowe x B. Sprawozdanie roczne C. Sprawozdanie

Bardziej szczegółowo

WSPARCIE DLA OŚWIATY W RAMACH FUNDUSZY EUROPEJSKICH W WOJEWÓDZTWIE LUBUSKIM

WSPARCIE DLA OŚWIATY W RAMACH FUNDUSZY EUROPEJSKICH W WOJEWÓDZTWIE LUBUSKIM WSPARCIE DLA OŚWIATY W RAMACH FUNDUSZY EUROPEJSKICH W WOJEWÓDZTWIE LUBUSKIM Zielona Góra, 21 listopada 2016 r. 2007 2014 PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI (EFS) LUBUSKI REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY (EFRR)

Bardziej szczegółowo

Opis przedmiotu zamówienia

Opis przedmiotu zamówienia Załącznik nr 1 do SIWZ Znak sprawy : MCPS.ZP/KBCH/351-16/2019/U Opis przedmiotu zamówienia Przedmiotem zamówienia jest przygotowanie i przeprowadzenie badania społecznego dla Mazowieckiego Centrum Polityki

Bardziej szczegółowo

EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOŁECZNY DLA KOBIET

EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOŁECZNY DLA KOBIET EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOŁECZNY DLA KOBIET Człowiek najlepsza inwestycja Prezentacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Informacje ogólne Europejski

Bardziej szczegółowo

Priorytet VIII Regionalne kadry gospodarki

Priorytet VIII Regionalne kadry gospodarki Priorytet VIII Regionalne kadry gospodarki Działanie 8.1 Rozwój pracowników i przedsiębiorstw w regionie Poddziałanie 8.1.1 Wspieranie rozwoju kwalifikacji zawodowych i doradztwo dla przedsiębiorstw IV.

Bardziej szczegółowo

Program Operacyjny Kapitał Ludzki Plan Działania na rok Priorytet IX. Biuro Koordynacji Projektów Oddział Projektów Społecznych

Program Operacyjny Kapitał Ludzki Plan Działania na rok Priorytet IX. Biuro Koordynacji Projektów Oddział Projektów Społecznych Program Operacyjny Kapitał Ludzki Plan Działania na rok 2011 Priorytet IX Biuro Koordynacji Projektów Oddział Projektów Społecznych 1 Poddziałanie 9.1.1 Zmniejszanie nierówności w stopniu upowszechnienia

Bardziej szczegółowo

wparcie w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Priorytet VI Działanie 6.1

wparcie w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Priorytet VI Działanie 6.1 Europejski Fundusz Społeczny w województwie mazowieckim w latach 2007-2013 wparcie w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Priorytet VI Działanie 6.1 w latach 2007-2013 Wojewódzki Urząd Pracy w Warszawie

Bardziej szczegółowo

Departament Polityki Regionalnej, Wydział Zarządzania RPO, Biuro Ewaluacji RPO. Toruń, 4 październik 2011r.

Departament Polityki Regionalnej, Wydział Zarządzania RPO, Biuro Ewaluacji RPO. Toruń, 4 październik 2011r. Rekomendacje dotyczące akcji informacyjnej o komplementarności z badania ewaluacyjnego pt. Analiza efektów komplementarności wsparcia pomiędzy projektami dofinansowanymi w ramach programów z perspektywy

Bardziej szczegółowo

Europejski Fundusz Społeczny dla kobiet. Sylwia Kowalczyk Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - 09-10-30

Europejski Fundusz Społeczny dla kobiet. Sylwia Kowalczyk Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - 09-10-30 Europejski Fundusz Społeczny dla kobiet Sylwia Kowalczyk Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Informacje ogólne Europejski Fundusz Społeczny, to jeden z funduszy Unii Europejskiej, który finansuje działania

Bardziej szczegółowo

Białystok. Biuletyn Regionalnego Ośrodka Europejskiego Funduszu Społecznego w Białymstoku Nr 05/2010

Białystok. Biuletyn Regionalnego Ośrodka Europejskiego Funduszu Społecznego w Białymstoku Nr 05/2010 Maj_2010 Biuletyn Regionalnego Ośrodka Europejskiego Funduszu Społecznego w Białymstoku Nr 05/2010 Szanowni Państwo, Przesyłamy Państwu kolejny numer Biuletynu Regionalnego Ośrodka Europejskiego Funduszu

Bardziej szczegółowo

Rozdział 5. System monitorowania i oceny realizacji LPR i komunikacji społecznej

Rozdział 5. System monitorowania i oceny realizacji LPR i komunikacji społecznej Rozdział 5 System monitorowania i oceny realizacji LPR i komunikacji społecznej 5.1 Zestaw wskaźników do oceny wdroŝenia programu Jednym z celów monitoringu jest dostarczanie informacji o postępie realizacji

Bardziej szczegółowo

Plany Działania na rok 2013

Plany Działania na rok 2013 Plany Działania na rok 2013 Wsparcie osób bezrobotnych Integracja społeczna i zawodowa Wsparcie edukacji Rozwój kwalifikacji pracowniczych Publikacja bezpłatna Jaka pomoc i dla kogo może być kierowana

Bardziej szczegółowo

Wsparcie Ośrodków Pomocy Społecznej w ramach Działania 11.1 RPO WL

Wsparcie Ośrodków Pomocy Społecznej w ramach Działania 11.1 RPO WL Wojewódzki Urząd Pracy w Lublinie Instytucja Pośrednicząca w ramach RPO WL 2014-2020 Wsparcie Ośrodków Pomocy Społecznej w ramach Działania 11.1 RPO WL Oś Priorytetowa 11 Włączenie społeczne Regionalnego

Bardziej szczegółowo

Projekt współfinansowany przez UE ze środków EFRR w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata

Projekt współfinansowany przez UE ze środków EFRR w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata Załącznik Nr 1 do Umowy o dzieło SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA na wykonanie badania ewaluacyjnego pn. Ocena systemu informacji i promocji w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego I. Przedmiot

Bardziej szczegółowo

PO KL dla Szkół i Placówek Oświatowych. Człowiek - najlepsza inwestycja

PO KL dla Szkół i Placówek Oświatowych. Człowiek - najlepsza inwestycja PO KL 2007-2013 dla Szkół i Placówek Oświatowych Człowiek - najlepsza inwestycja STRUKTURA PROGRAMU OPERACYJNEGO KAPITAŁ LUDZKI Komponent Centralny Priorytet I Zatrudnienie i integracja społeczna Priorytet

Bardziej szczegółowo

Roman Ciepiela Wicemarszałek Województwa Małopolskiego

Roman Ciepiela Wicemarszałek Województwa Małopolskiego Roman Ciepiela Wicemarszałek Województwa Małopolskiego Dokumenty programujące wsparcie z EFS Rozporządzenia Rady (WE) 1083/2006 ustanawiające przepisy ogólne dotyczące EFRR, EFS oraz Funduszu Spójności

Bardziej szczegółowo

LUBUSKIE STOWARZYSZENIE PROFILAKTYKI SPOŁECZNEJ W III SEKTORZE

LUBUSKIE STOWARZYSZENIE PROFILAKTYKI SPOŁECZNEJ W III SEKTORZE LUBUSKIE STOWARZYSZENIE PROFILAKTYKI SPOŁECZNEJ W III SEKTORZE O NAS Działalność naszego stowarzyszenia skierowana jest do wszystkich osób zainteresowanych profilaktyką oraz promocją zdrowego i aktywnego

Bardziej szczegółowo

Marszałek Województwa Śląskiego. ogłasza konkurs zamknięty. nr 1/POKL/9.2/2008

Marszałek Województwa Śląskiego. ogłasza konkurs zamknięty. nr 1/POKL/9.2/2008 Marszałek Województwa Śląskiego ogłasza konkurs zamknięty nr 1/POKL/9.2/2008 na składanie wniosków o dofinansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego projektów w ramach Priorytetu IX Rozwój

Bardziej szczegółowo

Zdolności finansowe organizacji pozarządowych w Lubuskiem (aplikowane o środki FIO, EFS, samorządowe) potrzeby III sektora

Zdolności finansowe organizacji pozarządowych w Lubuskiem (aplikowane o środki FIO, EFS, samorządowe) potrzeby III sektora Zdolności finansowe organizacji pozarządowych w Lubuskiem (aplikowane o środki FIO, EFS, samorządowe) potrzeby III sektora Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Zielonej Górze W województwie lubuskim

Bardziej szczegółowo

PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI wybrane działania dla przedsiębiorców. człowiek najlepsza inwestycja

PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI wybrane działania dla przedsiębiorców. człowiek najlepsza inwestycja człowiek najlepsza inwestycja PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI 2007-2013 - wybrane działania dla przedsiębiorców Wydatek współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Bardziej szczegółowo

Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Oferta Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki szansą dla osób powracających na regionalny rynek pracy Urząd Marszałkowski w Łodzi Departament ds. PO Kapitał Ludzki Instytucja Pośrednicząca Łódź, 30.03.2012

Bardziej szczegółowo

Marszałek Województwa Śląskiego. ogłasza konkurs zamknięty. nr 2/POKL/7.2.1/2008

Marszałek Województwa Śląskiego. ogłasza konkurs zamknięty. nr 2/POKL/7.2.1/2008 Marszałek Województwa Śląskiego ogłasza konkurs zamknięty nr 2/POKL/7.2.1/2008 na składanie wniosków o dofinansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego projektów w ramach Priorytetu VII Promocja

Bardziej szczegółowo

Pytanie nr 2: Odpowiedź: Pytanie nr 3: Odpowiedź: Pytanie nr 4: Odpowiedź: Pytanie nr 5:

Pytanie nr 2: Odpowiedź: Pytanie nr 3: Odpowiedź: Pytanie nr 4: Odpowiedź: Pytanie nr 5: Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu PYTANIA ZGŁASZANE PRZED SPOTKANIEM INFORMACYJNYM DOTYCZĄCYM DOKUMENTACJI KONKURSOWEJ W RAMACH DZIAŁANIA 9.4 PO KL (KONKURS NR PO KL/9.4/1/12). Pytanie nr 1: Czy w projekcie

Bardziej szczegółowo

Wsparcie dla osób w wieku 50+ w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Warszawa, 28 czerwca 2012 r.

Wsparcie dla osób w wieku 50+ w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Warszawa, 28 czerwca 2012 r. Wsparcie dla osób w wieku 50+ w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Warszawa, 28 czerwca 2012 r. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - 2012-07-19 Wsparcie dla osób w wieku 50+ w ramach PO KL 1. Formy

Bardziej szczegółowo

Możliwości rozwoju placówki. Fundusze kilka słów wstępu. EFRR a EFS

Możliwości rozwoju placówki. Fundusze kilka słów wstępu. EFRR a EFS Możliwości rozwoju placówki z wykorzystaniem funduszy UE II KRAJOWA KONFERENCJA DYREKTORÓW SZKÓŁ KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Miętne, 18 kwietnia 2009 r. Fundusze kilka słów wstępu Dzięki funduszom strukturalnym

Bardziej szczegółowo

Mapa białych plam w województwie łódzkim

Mapa białych plam w województwie łódzkim Mapa białych plam w województwie łódzkim Badanie ankietowe Wydziału Informacji i Promocji POKL nt. aplikowania o środki z EFS Urząd Marszałkowski w Łodzi Departament ds. PO Kapitał Ludzki Instytucja Pośrednicząca

Bardziej szczegółowo

Priorytet IX ROZWÓJ WYKSZTAŁCENIA I KOMPETENCJI W REGIONACH

Priorytet IX ROZWÓJ WYKSZTAŁCENIA I KOMPETENCJI W REGIONACH Priorytet IX ROZWÓJ WYKSZTAŁCENIA I KOMPETENCJI W REGIONACH W ramach Priorytetu IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach realizowane będą działania mające na celu wyrównanie szans edukacyjnych

Bardziej szczegółowo

Zdolności finansowe organizacji pozarządowych w Lubuskiem (aplikowane o środki FIO, EFS, samorządowe) potrzeby III sektora

Zdolności finansowe organizacji pozarządowych w Lubuskiem (aplikowane o środki FIO, EFS, samorządowe) potrzeby III sektora Zdolności finansowe organizacji pozarządowych w Lubuskiem (aplikowane o środki FIO, EFS, samorządowe) potrzeby III sektora Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Zielonej Górze Ekonomia społeczna to

Bardziej szczegółowo

Program Operacyjny Kapitał Ludzki dla obszarów wiejskich

Program Operacyjny Kapitał Ludzki dla obszarów wiejskich Program Operacyjny Kapitał Ludzki dla obszarów wiejskich Beata Paul akredytowana trenerka i animatorka ROE EFS w Pile Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu

Bardziej szczegółowo

jest, aby każdy z uczestników projektu objęty został IPD. Nie jest jednak wymogiem, aby przedmiotowe IPD sporządzone było wyłącznie przez PUP.

jest, aby każdy z uczestników projektu objęty został IPD. Nie jest jednak wymogiem, aby przedmiotowe IPD sporządzone było wyłącznie przez PUP. W związku z dużą liczbą pytań dotyczących ogłoszonego naboru w ramach Poddziałania 7.1.1 Aktywna integracja projekty pozakonkursowe realizowane przez OPS, MOPR i PCPR i ogłoszonego konkursu w ramach Poddziałania

Bardziej szczegółowo

Plan działania na lata PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI

Plan działania na lata PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI Plan działania na lata 2014 2015 PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI INFORMACJE O INSTYTUCJI POŚREDNICZĄCEJ Numer i nazwa Priorytetu Instytucja Pośrednicząca Adres korespondencyjny IX. Rozwój wykształcenia

Bardziej szczegółowo

Angielski z certyfikatem

Angielski z certyfikatem Angielski z certyfikatem Kurs językowy przygotowujący do egzaminów TELC Projektodawca: Advance Ewelina Podziomek Priorytet: IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie: 9.6 Upowszechnianie

Bardziej szczegółowo

Politechnika Opolska ul. Mikołajczyka 5, Opole. Wydział Zarządzania i InŜynierii Produkcji ul. Waryńskiego 4, Opole.

Politechnika Opolska ul. Mikołajczyka 5, Opole. Wydział Zarządzania i InŜynierii Produkcji ul. Waryńskiego 4, Opole. ul. Mikołajczyka 5, Opole Wydział Zarządzania i InŜynierii Produkcji ul. Waryńskiego 4, Opole Raport Końcowy Ocena systemu kryteriów w wyboru projektów (finansowanych operacji) zaprojektowanych w ramach

Bardziej szczegółowo

Człowiek najlepsza inwestycja

Człowiek najlepsza inwestycja Człowiek najlepsza inwestycja Samorząd województwa w kwestii starzejącego się społeczeństwa Małopolski Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego 1 Sytuacja osób starszych w Małopolsce 530 tys. osób

Bardziej szczegółowo

Zaproszenie do złożenia oferty na: Usługę ewaluacji zewnętrznej. projektu innowacyjnego testującego pt.: 50+ doświadczenie

Zaproszenie do złożenia oferty na: Usługę ewaluacji zewnętrznej. projektu innowacyjnego testującego pt.: 50+ doświadczenie Zaproszenie do złożenia oferty na: Usługę ewaluacji zewnętrznej projektu innowacyjnego testującego pt: 50+ doświadczenie Warszawa, 01 grudnia 2014 r Zamawiający: Agrotec Polska sp z oo, ul Dzika 19/23

Bardziej szczegółowo

Roczny Plan Działań Ewaluacyjnych 2009

Roczny Plan Działań Ewaluacyjnych 2009 Roczny Plan Działań Ewaluacyjnych L. p Nazwa Instytucji 1. Departament Zarządzania EFS, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Nazwa badania Podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracowników MSP Wzmacnianie integracji

Bardziej szczegółowo

MINISTERSTWO ROZWOJU REGIONALNEGO

MINISTERSTWO ROZWOJU REGIONALNEGO MINISTERSTWO ROZWOJU REGIONALNEGO www.mrr.gov.pl tel. 022 461 31 45 media@mrr.gov.pl faks 022 461 33 10 50+ na rynku pracy dylematy i wyzwania polityki społecznej w kontekście doświadczeń Programu Inicjatywy

Bardziej szczegółowo

Cele Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki CELE SZCZEGÓŁOWE

Cele Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki CELE SZCZEGÓŁOWE Cele Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Cel 1: Cel 2: Cel 3: Cel 4: Cel 5: Cel 6: Celem głównym Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki jest: Wzrost poziomu zatrudnienia i spójności społecznej CELE SZCZEGÓŁOWE

Bardziej szczegółowo

MONITOROWANIE PROGRAMU OPERACYJNEGO

MONITOROWANIE PROGRAMU OPERACYJNEGO MONITOROWANIE PROGRAMU OPERACYJNEGO Rozwój Polski Wschodniej ROLA KOMITETU MONITORUJĄCEGO 1 PLAN PREZENTACJI 1. Monitoring definicja i rodzaje 2. System sprawozdawczości - jako narzędzie monitoringu 3.

Bardziej szczegółowo

ZARZĄD WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO z siedzibą w Zielonej Górze ul. Podgórna 7, Zielona Góra OGŁASZA KONKURS

ZARZĄD WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO z siedzibą w Zielonej Górze ul. Podgórna 7, Zielona Góra OGŁASZA KONKURS Załącznik nr 1 do uchwały nr... Zarządu Województwa Lubuskiego z dnia.... 2015 r. ZARZĄD WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO z siedzibą w Zielonej Górze ul. Podgórna 7, 65-057 Zielona Góra jako Instytucja Zarządzająca

Bardziej szczegółowo

Wytyczne w sprawie informacji i promocji dla

Wytyczne w sprawie informacji i promocji dla Wytyczne w sprawie informacji i promocji dla Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy Spis treści 1. Wstęp...3 2. Ogólne działania informacyjno-promocyjne Programu Współpracy...3 3. Działania informacyjno-promocyjne

Bardziej szczegółowo

Doświadczenia DWUP dot. promocji projektów innowacyjnych i współpracy ponadnarodowej. Wskazanie kwestii problematycznych.

Doświadczenia DWUP dot. promocji projektów innowacyjnych i współpracy ponadnarodowej. Wskazanie kwestii problematycznych. Dolnośląski Wojewódzki Urząd Pracy Doświadczenia DWUP dot. promocji projektów innowacyjnych i współpracy ponadnarodowej. Wskazanie kwestii problematycznych. Seminarium Promocja i upowszechnienie projektów

Bardziej szczegółowo

ZARZĄD WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO z siedzibą w Zielonej Górze ul. Podgórna 7, Zielona Góra OGŁASZA KONKURS

ZARZĄD WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO z siedzibą w Zielonej Górze ul. Podgórna 7, Zielona Góra OGŁASZA KONKURS Załącznik nr 1 do Uchwały nr.. Zarządu Województwa Lubuskiego z dnia.. 2019 r. ZARZĄD WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO z siedzibą w Zielonej Górze ul. Podgórna 7, 65-057 Zielona Góra jako Instytucja Zarządzająca

Bardziej szczegółowo

Plan działania na lata

Plan działania na lata Plan działania na lata 2014-2015 PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI INFORMACJE O INSTYTUCJI POŚREDNICZĄCEJ Numer i nazwa Priorytetu Instytucja Pośrednicząca Adres korespondencyjny VI. Rynek pracy otwarty

Bardziej szczegółowo

Europejski Fundusz Społeczny wsparciem dla przedsiębiorczości w województwie podlaskim

Europejski Fundusz Społeczny wsparciem dla przedsiębiorczości w województwie podlaskim Europejski Fundusz Społeczny wsparciem dla przedsiębiorczości w województwie podlaskim Łomża, 6 listopada 2014 Europejski Fundusz Społeczny wsparciem dla przedsiębiorczości Podsumowanie działań POKL wdrażanych

Bardziej szczegółowo

Struktura wdrażania Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

Struktura wdrażania Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki UNIA EUROPEJSKA EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOŁECZNY Struktura wdrażania Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Instytucja Zarządzająca Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Instytucja Certyfikująca Ministerstwo Rozwoju

Bardziej szczegółowo

28 315 000 28 315 000 Dotacje rozwojowe oraz środki na finansowanie 2009 Wspólnej Polityki Rolnej

28 315 000 28 315 000 Dotacje rozwojowe oraz środki na finansowanie 2009 Wspólnej Polityki Rolnej Dział Załącznik Nr 13 do Uchwały Nr XXX/419/08 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 22 grudnia r. Dotacja rozwojowa w budżecie Województwa Wielkopolskiego na rok Rozdział Wyszczególnienie Plan na

Bardziej szczegółowo

Działania Fundacji Gospodarczej wspierające powstawanie i rozwój nowych firm

Działania Fundacji Gospodarczej wspierające powstawanie i rozwój nowych firm Działania Fundacji Gospodarczej wspierające powstawanie i rozwój nowych firm Irena Muszkiewicz-Herok Gdynia, 12 marca 2009 r. MISJA FUNDACJI GOSPODARCZEJ Zapewnienie klientom moŝliwości rozwoju zawodowego

Bardziej szczegółowo

Możliwość dofinansowania Kwalifikacyjnych Kursów Zawodowych ze środków EFS

Możliwość dofinansowania Kwalifikacyjnych Kursów Zawodowych ze środków EFS Możliwość dofinansowania Kwalifikacyjnych Kursów Zawodowych ze środków EFS Konferencja,,Uczenie się w formach pozaszkolnych warunkiem elastyczności kształcenia zawodowego Warszawa, 26 listopada 2012 r.

Bardziej szczegółowo

Karta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu konkursowego PO KL 1

Karta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu konkursowego PO KL 1 Załącznik 4 - Karta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu konkursowego PO KL Karta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu konkursowego PO KL 1 NR WNIOSKU KSI: INSTYTUCJA

Bardziej szczegółowo

Projekt jest efektem współpracy instytucji zrzeszonych w ramach

Projekt jest efektem współpracy instytucji zrzeszonych w ramach PROJEKT Azymut moja pasja, moja szkoła, mój zawód, moja praca realizowany w ramach Poddziałania 7.2.1 Aktywizacja zawodowa i społeczna osób zagroŝonych wykluczeniem społecznym Programu Operacyjnego Kapitał

Bardziej szczegółowo

PRIORYTETY I DZIAŁANIA EFS PROPOZYCJA

PRIORYTETY I DZIAŁANIA EFS PROPOZYCJA Tablica Działania EFS w ramach SOP Działanie (obszar interwencji) 1.1. Rozwój i modernizacja instrumentów i instytucji rynku 1.2. Wspieranie młodzieży poszukującej zarządzająca (Managing authority) EFS

Bardziej szczegółowo

INFORMACJE O PROJEKTACH, O KTÓRYCH MOWA W ART. 2 UST

INFORMACJE O PROJEKTACH, O KTÓRYCH MOWA W ART. 2 UST INFORMACJE O PROJEKTACH, O KTÓRYCH MOWA W ART. 2 UST. 1 PKT 26A USTAWY, W RAMACH KTÓRYCH MOŻNA UZYSKAĆ POMOC W ZAKRESIE PORADNICTWA ZAWODOWEGO I INFORMACJI ZAWODOWEJ ORAZ POMOCY W AKTYWNYM POSZUKIWANIU

Bardziej szczegółowo

Leszno. Europejski Funduszu Społeczny w Wielkopolsce zaproszenie do współpracy

Leszno. Europejski Funduszu Społeczny w Wielkopolsce zaproszenie do współpracy www.leszno.roefs.pl Leszno Europejski Funduszu Społeczny w Wielkopolsce zaproszenie do współpracy Już od 2004 roku wielkopolskie organizacje i instytucje mogą korzystać ze środków Europejskiego Funduszu

Bardziej szczegółowo

Marszałek Województwa Śląskiego. ogłasza konkurs zamknięty. nr 2/POKL/7.2.2/2008

Marszałek Województwa Śląskiego. ogłasza konkurs zamknięty. nr 2/POKL/7.2.2/2008 Marszałek Województwa Śląskiego ogłasza konkurs zamknięty nr 2/POKL/7.2.2/2008 na składanie wniosków o dofinansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego projektów w ramach Priorytetu VII Promocja

Bardziej szczegółowo

PREZENTACJA PLANÓW DZIAŁANIA NA 2009 ROK

PREZENTACJA PLANÓW DZIAŁANIA NA 2009 ROK PREZENTACJA PLANÓW DZIAŁANIA NA 2009 ROK Grażyna Dytko Wicedyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Rzeszowie Plany działania na rok 2009 PO KL dla województwa podkarpackiego zostały ostatecznie zatwierdzone

Bardziej szczegółowo

INFORMACJA MIESIĘCZNA Z REALIZACJI Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

INFORMACJA MIESIĘCZNA Z REALIZACJI Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki INFORMACJA MIESIĘCZNA Z REALIZACJI Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013 (wg stanu na dzień 30 marca 2009 r.) I. Postęp realizacji programu do dnia 30 marca 2009 r. 1.1 ZłoŜone wnioski o dofinansowanie

Bardziej szczegółowo

W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM

W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM Konkursy PO KL w III kwartale 2011 r. Karolina Jarosz Kielce, wrzesień 2011 W III kwartale br. zostaną ogłoszone konkursy w ramach: Poddziałania

Bardziej szczegółowo

Możliwości wsparcia rozwoju zasobów ludzkich w regionie w okresie programowania 2007 2013. Częstochowa, 21. 09. 2007 r.

Możliwości wsparcia rozwoju zasobów ludzkich w regionie w okresie programowania 2007 2013. Częstochowa, 21. 09. 2007 r. Możliwości wsparcia rozwoju zasobów ludzkich w regionie w okresie programowania 2007 2013 Częstochowa, 21. 09. 2007 r. Działania wdrażane przez Wojewódzki Urząd Pracy w Katowicach Działanie 6.1 Działanie

Bardziej szczegółowo

Szczegóły Generatora Wniosków Aplikacyjnych w wersji 7.5. Na co powinni zwrócić uwagę autorzy projektów?

Szczegóły Generatora Wniosków Aplikacyjnych w wersji 7.5. Na co powinni zwrócić uwagę autorzy projektów? Szczegóły Generatora Wniosków Aplikacyjnych w wersji 7.5. Na co powinni zwrócić uwagę autorzy projektów? Dariusz Kurcman Regionalny Ośrodek EFS w Kielcach Kielce, 30.01.2012 Zanim uruchomimy GWA Czytamy

Bardziej szczegółowo

Marszałek Województwa Śląskiego. ogłasza konkurs zamknięty. nr 1/POKL/9.1.1/2008

Marszałek Województwa Śląskiego. ogłasza konkurs zamknięty. nr 1/POKL/9.1.1/2008 Marszałek Województwa Śląskiego ogłasza konkurs zamknięty nr 1/POKL/9.1.1/2008 na składanie wniosków o dofinansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego projektów w ramach Priorytetu IX Rozwój

Bardziej szczegółowo

Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu

Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu PYTANIA ZGŁASZANE W TRAKCIE SPOTKANIA INFORMACYJNEGO W RAMACH DOKUMENTACJI KONKURSOWEJ Z PODDZIAŁANIA 6.1.1 PO KL (konkurs zamknięty nr 1/PO KL/6/E.1.1/12 na projekty

Bardziej szczegółowo

STRESZCZENIE MARKET RESEARCH WORLD

STRESZCZENIE MARKET RESEARCH WORLD 2013 STRESZCZENIE MARKET RESEARCH WORLD S t r o n a 2 Badanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Projekt systemowy Opolskie Obserwatorium Rynku Pracy

Bardziej szczegółowo

INFORMATOR EUROPEJSKI NR 12 (126) (21 marca 3 kwietnia 2011 r.)

INFORMATOR EUROPEJSKI NR 12 (126) (21 marca 3 kwietnia 2011 r.) INFORMATOR EUROPEJSKI NR 12 (126) (21 marca 3 kwietnia 2011 r.) WAśNE INFORMACJE Wybór projektów do dofinansowania w ramach II naboru do Działania 6.1 Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego

Bardziej szczegółowo

ZAKRES ZADAŃ WYKONAWCY

ZAKRES ZADAŃ WYKONAWCY Załącznik nr 1 do SIWZ ZAKRES ZADAŃ WYKONAWCY 1. Cel realizacji i przedmiot zamówienia Przedmiotem zamówienia jest przeprowadzenie badania klientów i usługodawców pilotaŝowej usługi Krajowego Systemu Usług

Bardziej szczegółowo

LISTA KONTROLNA DO SPRAWDZENIA ZGODNOŚCI WNIOSKU O DOFINANSOWANIE Z ZASADĄ RÓWNOŚCI SZANS KOBIET I MĘśCZYZN

LISTA KONTROLNA DO SPRAWDZENIA ZGODNOŚCI WNIOSKU O DOFINANSOWANIE Z ZASADĄ RÓWNOŚCI SZANS KOBIET I MĘśCZYZN PoniŜszy materiał został przygotowany na podstawie materiału szkoleniowego opracowanego w ramach projektu Fundacji Fundusz Współpracy Kompleksowy model wdraŝania strategii gender mainstreaming w cykl planowania,

Bardziej szczegółowo

MoŜliwości finansowania inicjatyw oświatowych w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

MoŜliwości finansowania inicjatyw oświatowych w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki MoŜliwości finansowania inicjatyw oświatowych w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Regionalny

Bardziej szczegółowo

Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu

Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu Pytania ze spotkania informacyjnego dotyczące Dokumentacji konkursowej w ramach konkursu otwartego nr PO KL/9.6.1/1/12 w ramach Poddziałania 9.6.1 PO KL PYTANIA ZGŁASZANE

Bardziej szczegółowo

Zielona Góra, wrzesień 2014 r.

Zielona Góra, wrzesień 2014 r. Zielona Góra, wrzesień 2014 r. Oś Priorytetowa Poziom alokacji EFRR Wielkość środków w mln euro OP 1 - Gospodarka i innowacje. 27% 176 409 467,00 OP 2 - Rozwój Cyfrowy 6% 39 202 4,00 OP 3 - Gospodarka

Bardziej szczegółowo

Warszawa, 20 listopada 2014 r.

Warszawa, 20 listopada 2014 r. Podsumowanie rezultatów Priorytetu I Zatrudnienie i integracja społeczna Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Małgorzata Michalska Departament Wdrażania EFS w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej

Bardziej szczegółowo

1. Przepływ uczestników projektu Liczba osób, które:

1. Przepływ uczestników projektu Liczba osób, które: Załącznik nr do wniosku beneficjenta o płatność w ramach PO KL Szczegółowa charakterystyka udzielonego wsparcia M Mężczyźni, K Kobiety wartość wskaźnika osiągnięta w danym okresie rozliczeniowym (wg stanu

Bardziej szczegółowo

STRATEGIA ROZWOJU GMINY. Oferta badawcza

STRATEGIA ROZWOJU GMINY. Oferta badawcza STRATEGIA ROZWOJU GMINY Oferta badawcza DLACZEGO WARTO? Strategia rozwoju stanowi długofalowy scenariusz rozwoju gminy. Zakłada cele i kierunki działań, a także narzędzia służące ich realizacji. Strategia

Bardziej szczegółowo

Karta zgłoszeniowa zakresu merytorycznego Planów Działania PO KL na 2012 r.

Karta zgłoszeniowa zakresu merytorycznego Planów Działania PO KL na 2012 r. Karta zgłoszeniowa zakresu merytorycznego Planów Działania PO KL na 2012 r. Propozycja zakresu merytorycznego Planów Działania PO KL na 2012 r. konsultacje społeczne w zakresie kierunków wsparcia komponentu

Bardziej szczegółowo

Najczęściej zadawane pytania dot. monitorowania i sprawozdawczości w ramach PO Kapitał Ludzki

Najczęściej zadawane pytania dot. monitorowania i sprawozdawczości w ramach PO Kapitał Ludzki Najczęściej zadawane pytania dot. monitorowania i sprawozdawczości w ramach PO Kapitał Ludzki ZAGADNIENIA OGÓLNE 1. Jak naleŝy rozumieć ogólną zasadę systemu monitorowania wskaźników PO KL dot. wykazywania

Bardziej szczegółowo

IP Instytucje Pośredniczące. Z uwagi na złoŝoność procesu realizacji PI i PWP, wymagającego zaangaŝowania takŝe innych podmiotów w szczególności ROEFS

IP Instytucje Pośredniczące. Z uwagi na złoŝoność procesu realizacji PI i PWP, wymagającego zaangaŝowania takŝe innych podmiotów w szczególności ROEFS Konsultacje dokumentu Działania informacyjno-promocyjne na rzecz projektów innowacyjnych i współpracy ponadnarodowej PO KL. Rekomendacje Krajowej Instytucji Wspomagającej dla Instytucji Pośredniczących

Bardziej szczegółowo

10 maja 2013 r. Magdalena Bajorek - Wrona Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Gorlicach

10 maja 2013 r. Magdalena Bajorek - Wrona Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Gorlicach A k t y w n o ś ć I I n t e g r a c j a S z a n s ą N a L e p s z e J u t r o 10 maja 2013 r. Projekt systemowy Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Gorlicach Projekt systemowy 3 letni, realizowany w

Bardziej szczegółowo

Zasada równości szans kobiet i mężczyzn w ramach EFS 2014-2020. Warszawa 12.12.2014

Zasada równości szans kobiet i mężczyzn w ramach EFS 2014-2020. Warszawa 12.12.2014 Zasada równości szans kobiet i mężczyzn w ramach EFS 2014-2020 Warszawa 12.12.2014 Fundusze Strukturalne 2014-2020 Polityki horyzontalne Rozporządzenie ogólne 2014-2020 zasadę równości szans płci i równości

Bardziej szczegółowo

CZĘŚĆ PIERWSZA: DANE INSTYTUCJI OBJĘTYCH WSPARCIEM W RAMACH PROGRAMU, W TYM ICH PRACOWNIKÓW

CZĘŚĆ PIERWSZA: DANE INSTYTUCJI OBJĘTYCH WSPARCIEM W RAMACH PROGRAMU, W TYM ICH PRACOWNIKÓW Załącznik nr 6 do Polityki Bezpieczeństwa dla systemu Podsystem Monitorowania Europejskiego Funduszu Społecznego 2007 u Beneficjenta PO KL Opis struktury zbioru danych PEFS 2007 wskazujący zawartość poszczególnych

Bardziej szczegółowo

KONFERENCJA INFORMACYJNA PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI Rybnik, 16 października 2007r. Otwarcie spotkania Prezentacja systemu wdrażania PO KL i

KONFERENCJA INFORMACYJNA PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI Rybnik, 16 października 2007r. Otwarcie spotkania Prezentacja systemu wdrażania PO KL i KONFERENCJA INFORMACYJNA PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI Rybnik, 16 października 2007r. Otwarcie spotkania Prezentacja systemu wdrażania PO KL i instytucji zaangażowanych we wdrażanie PO KL w województwie

Bardziej szczegółowo

Streszczenie projektu systemowego Systematycznie do celu na lata 2012-2014

Streszczenie projektu systemowego Systematycznie do celu na lata 2012-2014 Uchwała Nr XVIII/304/11 Rady Miasta Gdańska z dnia 29 września 2011 roku w sprawie zatwierdzenia działań projektu systemowego Systematycznie do celu na lata 2012-2014 realizowanego ze środków: Europejskiego

Bardziej szczegółowo

Typ projektu ( REALIZACJA PROGRAMÓW STYPENDIALNYCH (PROJEKT POZAKONKURSOWY )) kształcenie uczniów

Typ projektu ( REALIZACJA PROGRAMÓW STYPENDIALNYCH (PROJEKT POZAKONKURSOWY )) kształcenie uczniów Załącznik nr 1 do Uchwały nr 7/2015 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego na lata 2014-2020 KRYTERIA DOSTĘPU Poddziałanie 10.1.3(10i) Typ projektu ( REALIZACJA

Bardziej szczegółowo