Anatomiczna lokalizacja punktów akupunktury

Transkrypt

1 Henryk Dyczek Magdalena Grzonkowska Anatomiczna lokalizacja punktów akupunktury Ilustracje: Maria Dyczek Beata Wiśniowska Szkoła Akupunktury Tradycyjnej Bydgoszcz

2 SPIS TREŚCI SPIS SKRÓTÓW... 1 WSTĘP... 3 POMIARY CUNÓW NA CZŁOWIEKU H. Dyczek GŁĘBOKOŚĆ NAKŁUCIA H. Dyczek PRZYŻEGANIE H. Dyczek LOKALIZACJA PUNKTÓW AKUPUNKTURY H. Dyczek OPIS PUNKTÓW AKUPUNKTURY: WŁAŚCIWOŚCI I LOKALIZACJA H..Dyczek M. Grzonkowska 17 MERIDIAN PŁUC (LU 1 LU 9) SHOU TAI YIN FEI JING Lu 1 ZHONG FU Lu 2 YUN MEN Lu 3 TIAN FU Lu 4 XIA BAI Lu 5 CHI ZE Lu 6 KONG ZUI Lu 7 LIE QUE Lu 8 JING QU Lu 9 TAI YUAN Lu 10 YU JI Lu 11 SHAO SHANG MERIDIAN JELITA GRUBEGO (LI 1 LI 20) SHOU YANG MING DA CHANG JING LI 1 SHANG YANG LI 2 ER JIAN LI 3 SAN JIAN LI 4 HE GU LI 5 YANG XI LI 6 PIAN LI LI 7 WEN LIU LI 8 XIA LIAN LI 9 SHANG LIAN LI 10 SHOU SAN LI LI 11 QU CHI LI 12 ZHOU LIAO LI 13 SHOU WU LI LI 14 BI NAO LI 15 JIAN YU LI 16 JU GU LI 17 TIAN DING LI 18 FU TU LI 19 HE LIAO KOU HE LIAO LI 20 YING XIANG MERIDIAN ŻOŁĄDKA (ST 1 ST 45) ZU YANG MING WEI JING St 1 CHENG QI St 2 SI BAI St 3 JU LIAO St 4 DI CANG St 5 DA YING St 6 JIA CHE St 7 XIA GUAN St 8 TOU WEI... 98

3 St 9 REN YING St 10 SHUI TU St 11 QI SHE St 12 QUE PEN St 13 QI HU St 14 KU FANG St 15 WU YI St 16 YING CHUANG St 17 RU ZHONG St 18 RU GEN St 19 BU RONG St 20 CHENG MAN St 21 LIANG MEN St 22 GUAN MEN St 23 TAI YI St 24 HUA ROU MEN St 25 TIAN SHU St 26 WAI LING St 27 DA JU St 28 SHUI DAO St 29 GUI LAI St 30 QI CHONG St 31 BI GUAN St 32 FU TU St 33 YIN SHI St 34 LIANG QIU St 35 DU BI St 36 ZU SAN LI (St 36, 5) M-LE-13 LAN WEI XUE - punkt dodatkowy St 37 SHANG JU XU St 38 TIAO KOU St 39 XIA JU XU St 40 FENG LONG St 41 JIE XI St 42 CHONG YANG St 43 XIANG GU St 44 NEI TING St 45 LI DUI MERIDIAN ŚLEDZIONY (SP 1 SP 21) ZU TAI YIN PI JING Sp 1 YIN BAI Sp 2 DA DU Sp 3 TAI BAI Sp 4 GONG SUN Sp 5 SHANG QIU Sp 6 SAN YIN JIAO Sp 7 LOU GU Sp 8 DI JI Sp 9 YIN LING QUAN Sp 10 XUE HAI Sp 11 JI MEN Sp 12 CHONG MEN Sp 13 FU SHE Sp 14 FU JIE Sp 15 DA HENG Sp 16 FU AI Sp 17 SHI DOU Sp 18 TIAN XI

4 Sp 19 XIONG XIANG Sp 20 ZHOU RONG Sp 21 DA BAO MERIDIAN SERCA (HT 1 HT 9) SHOU SHAO YIN XIN JING Ht 1 JI QUAN Ht 2 QING LING Ht 3 SHAO HAI Ht 4 LING DAO Ht 5 TONG LI Ht 6 YIN XI Ht 7 SHEN MEN Ht 8 SHAO FU Ht 9 SHAO CHONG MERIDIAN JELITA CIENKIEGO (SI 1 SI 19) SHOU TAI YANG XIAO CHANG JING SI 1 SHAO ZE SI 2 QIAN GU SI 3 HOU XI SI 4 WANG GU SI 5 YANG GU SI 6 YANG LAO SI 7 ZHI ZHENG SI 8 XIAO HAI SI 9 JIAN ZHEN SI 10 NAO SHU SI 11 TIAN ZHONG SI 12 BING FENG SI 13 QU YUAN SI 14 JIAN WAI SHU SI 15 JIAN ZHONG SHU SI 16 TIAN CHUANG SI 17 TIAN RONG SI 18 QUAN LIAO SI 19 TING GONG MERIDIAN PĘCHERZA MOCZOWEGO (BL 1 BL 67) ZU TAI YANG PANG GUANG JING BL 1 JING MING BL 2 ZAN ZHU BL 3 MEI CHONG BL 4 QU CHAI BL 5 WU CHU BL 6 CHENG GUANG BL 7 TONG TIAN BL 8 LUO QUE BL 9 YU ZHEN BL 10 TIAN ZHU BL 11 DA ZHU BL 12 FANG MEN BL 13 FEI SHU BL 14 JUE YIN SHU BL 15 XIN SHU BL 16 DU SHU BL 17 GE SHU BL 18 GAN SHU BL 19 DAN SHU BL 20 PI SHU BL 21 WEI SHU BL 22 SAN JIAO SHU BL 23 SHEN SHU

5 BL 24 QI HAI SHU BL 25 DA CHANG SHU BL 26 GUAN YUAN SHU BL 27 XIAO CHANG SHU BL 28 PANG GUANG SHU BL 29 ZHONG LU SHU BL 30 BAI HUAN SHU BL 31 SHANG LIAO BL 32 CI LIAO BL 33 ZHONG LIAO BL 34 XIA LIAO BL 35 HUI YANG BL 36 (50) CHENG FU BL 37 (51) YIN MEN BL 38 (52) FU XI BL 39 (53) WEI YANG BL 40 (54) WEI ZHONG BL 41 (36) FU FEN BL 42 (37) PO HU BL 43 (38) GAO HUANG BL 44 (39) SHEN TANG BL 45 (40) YI XI BL 46 (41) GE GUAN BL 47 (42) HUN MEN BL 48 (43) YANG GANG BL 49 (44) YI SHE BL 50 (45) WEI CANG BL 51 (46) HUANG MEN BL 52 (47) ZHI SHI BL 53 (48) BAO HUANG BL 54 (49) ZHI BIAN BL 55 HE YANG BL 56 CHENG JIN BL 57 CHENG SHAN BL 58 FEI YANG BL 59 FU YANG BL 60 KUN LUN BL 61 PU SHEN PU CAN BL 62 SHEN MAI BL 63 JIN MEN BL 64 JING GU BL 65 SHU GU BL 66 ZU TONG GU BL 67 ZHI YIN MERIDIAN NEREK (KID 1 KID 27) ZU SHAO YIN SHEN JING Kid 1 YONG QUAN Kid 2 RANG GU Kid 3 TAI XI Kid 4 DA ZHONG Kid 5 SHUI QUAN Kid 6 ZHAO HAI Kid 7 FU LIU Kid 8 JIAO XIN Kid 9 ZHU BIN Kid 10 YIN GU Kid 11 HENG GU Kid 12 DA HE

6 Kid 13 QI XUE Kid 14 SI MAN Kid 15 ZHONG ZHU Kid 16 HUANG SHU Kid 17 SHANG QU Kid 18 SHI GUAN Kid 19 YIN DU Kid 20 FU TONG GU Kid 21 YOU MEN Kid 22 BU LANG Kid 23 SHEN FENG Kid 24 LING SHU LING XU Kid 25 SHEN CANG Kid 26 YU ZHONG Kid 27 SHU FU MERIDIAN OSIERDZIA (PC 1 PC 9) SHOU JUE YIN XIN BAO JING Pc 1 TIAN CHI Pc 2 TIAN QUAN Pc 3 QU ZE Pc 4 XI MEN Pc 5 JIAN SHI Pc 6 NEI GUAN Pc 7 DA LING Pc 8 LAO GONG Pc 9 ZHONG CHONG MERIDIAN POTRÓJNEGO OGRZEWACZA (TH 1 TH 23) SHOU SHAO YANG SAN JIAO JING TH 1 GUAN CHONG TH 2 YE MEN TH 3 ZHONG ZHU TH 4 YANG CHI TH 5 WAI GUAN TH 6 ZHI GOU TH 7 HUI ZONG TH 8 SAN YANG LUO TH 9 SI DU TH 10 TIAN JING TH 11 QING LENG YUAN TH 12 XIAO LUO TH 13 NAO HUI TH 14 JIAN LIAO TH 15 TIAN LIAO TH 16 TIAN YOU TH 17 YI FENG TH 18 QI MAI TH 19 LU XI TH 20 JIAO SUN TH 21 ER MEN TH 22 HE LIAO ER HE LIAO TH 23 SI ZHU KONG MERIDIAN PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO (GB 1 GB 44) ZU SHAO YANG DAN JING GB 1 TONG ZI LIAO GB 2 TING HUI GB 3 SHANG GUAN GB 4 HAN YAN GB 5 XUAN LU GB 6 XUAN LI GB 7 QU BIN

7 GB 8 SHUAI GU GB 9 TIAN CHONG GB 10 FU BAI GB 11 TOU QIAO YIN GB 12 WAN GU GB 13 BEN SHEN GB 14 YANG BAI GB 15 TOU LIN QI GB 16 MU CHUANG GB 17 ZHENG YING GB 18 CHENG LING GB 19 NAO KONG GB 20 FENG CHI GB 21 JIAN JING GB 22 YUAN YE GB 23 ZHE JIN GB 24 RI YUE GB 25 JING MEN GB 26 DAI MAI GB 27 WU SHU GB 28 WEI DAO GB 29 JU LIAO GB 30 HUAN TIAO GB 31 FENG SHI GB 32 ZHONG DU GB 33 XI YANG GUAN GB 34 YANG LING QUAN GB 35 YANG JIAO GB 36 WAI QIU GB 37 GUANG MING GB 38 YANG FU GB 39 XUAN ZHONG GB 40 QIU XU GB 41 ZU LIN QI GB 42 DI WU HUI GB 43 XIA XI GB 44 ZU QIAO YIN MERIDIAN WĄTROBY (LIV 1 LIV 14) ZU JUE YIN GAN JING Liv 1 DA DUN Liv 2 XING JIAN Liv 3 TAI CHONG Liv 4 ZHONG FENG Liv 5 LI GOU Liv 6 ZHONG DU Liv 7 XI GUAN Liv 8 QU QUAN Liv 9 YIN BAO Liv 10 ZU WU LI Liv 11 YIN LIAN Liv 12 JI MAI Liv 13 ZHANG MEN Liv 14 QI MEN KANAŁY NADZWYCZAJNE H. Dyczek M. Grzonkowska KANAŁ ZARZĄDZAJĄCY (DU 1 DU 28) DU MAI Du 1 CHANG QIANG Du 2 YAO SHU

8 Du 3 YAO YANG GUAN Du 4 MING MEN Du 5 XUAN SHU Du 6 JI ZHONG Du 7 ZHONG SHU Du 8 JIN SUO Du 9 ZHI YANG Du 10 LING TAI Du 11 SHEN DAO Du 12 SHEN ZHU Du 13 TAO DAO Du 14 DA ZHUI Du 15 YA MEN Du 16 FENG FU Du 17 NAO HU Du 18 QIANG JIAN Du 19 HOU DING Du 20 BAI HUI Du 21 QIAN DING Du 22 XIN HUI Du 23 SHANG XING Du 24 SHEN TING Du 25 SU LIAO Du 26 REN ZHONG Du 27 DUI DUAN Du 28 YIN JIAO KANAŁ POCZĘCIA (REN 1 REN 24) REN MAI Ren 1 HUI YIN Ren 2 QU GU Ren 3 ZHONG JI Ren 4 GUAN YUAN Ren 5 SHI MEN Ren 6 QI HAI Ren 7 YIN JIAO Ren 8 QI ZHONG, SHEN QUE Ren 9 SHUI FEN Ren 10 XIA WAN Ren 11 JIAN LI Ren 12 ZHONG WAN Ren 13 SHANG WAN Ren 14 JU QUE Punkt dodatkowy ponizej REN Ren 15 JIU WEI Ren 16 ZHONG TING Ren 17 SHAN ZHONG Ren 18 YU TANG Ren 19 ZI GONG Ren 20 HUA GAI Ren 21 XUAN JI Ren 22 TIAN TU Ren 23 LIAN QUAN Ren 24 CHENG JIANG PUNKTY DODATKOWE (GŁOWA I SZYJA) M. Grzonkowska H. Dyczek AN MIAN BI TONG DANG YANG

9 ER JIAN FA JI XUE HAI QUAN JIA CHENG JIANG JIA LI JIN JIN JING BAI LAO JING BI JU QUAN NEI YING XIANG NIE RU QIAN ZHENG QIU HOU SAN XIAO SHANG LIAN QUAN SHANG YING XIANG SI SHEN CONG TAI YANG TING LING TING XUE XUAN MING YI MING YIN TANG YU YAO YU YE PUNKTY DODATKOWE (KLATKA PIERSIOWA I BRZUCH) M. Grzonkowska H. Dyczek CHONG JIAN LI NIAO QI ZHONG SI DIAN/BIAN SAN JIAO JIU SHUI SHANG SHU XI TI TUO (XUE) WEI SHANG ZI GONG PUNKTY DODATKOWE (GRZBIET) M. Grzonkowska H Dyczek AN MIAN DING CHUAN HUA TUO JIA JI JIA JI JIE JI JING GONG JU QUE SHU PI GEN SHI QI ZHUI WAI DING CHUAN WEI WAN XIA SHU WU MING XIA JI SHU XIN SHE XUE YA DIAN YAO QI YAO YAN YAO YI

10 PUNKTY DODATKOWE (KOŃCZYNA GÓRNA) M. Grzonkowska H. Dyczek BA XIE DA GU KONG ER BAI JIAN QIAN LUO ZHEN SHI XUAN SI FENG WAI LAO GONG XIAO GU KONG YAO TONG DIAN ZHONG KUI ZHONG QUAN ZHOU JIAN PUNKTY DODATKOWE (KOŃCZYNA DOLNA) M. Grzonkowska H. Dyczek BA FENG BAI CHONG WO DAN NANG XUE DU YIN HE DING KUANG GU LAN WEI XUE LI NEI TING NAO QUING NEI XI YAN NEI HUAI JIAN QI DUAN TUN ZHONG WAI HUAI JIAN XI YAN PUNKTY PAZNOKCIOWE H. Dyczek GŁÓWNE PUNKTY AKUPUNKTURY OKREŚLONYCH CZĘŚCI CIAŁA CZŁOWIEKA H. Dyczek Główne punkty głowy w płaszczyźnie strzałkowej Główne punkty głowy w płaszczyźnie poprzecznej Główne punkty głowy w płaszczyźnie czołowej Główne punkty tułowia Główne punkty barku Główne punkty ramienia Główne punkty przedramienia Główne punkty dłoni Główne punkty uda Główne punkty podudzia Główne punkty stopy BIBLIOGRAFIA ANEKSY NAZWY MERIDIANÓW I KANAŁÓW W JĘZYKU POLSKIM, CHIŃSKIM I ANGIELSKIM NAZWY WŁAŚCIWOŚCI PUNKTÓW W JĘZYKU POLSKIM, CHIŃSKIM I ANGIELSKIM

11 SI 3 HOU XI Przykłady opisu punktu akupunktury Hu Xi - Tylny Strumień Wody 1 Tylny Jar 2 Głębokość nakłucia: 0,3 cuna. Ilość stożków moksy: Właściwości: - Punkt Drzewa, - Punkt Wzmacniający, - Punkt Matki, - Punkt Shu SHU STRUMIEŃ - Przenoszący/Antyczny, - Punkt Zbieżny 8 Kanałów Nadzwyczajnych/ Punkt Mistrzowski (Master Point) Kanału Zarządzającego (Du Mai), - Punkt Skojarzony Kanału Pięty Yang (Yang Qiao Mai) 4. Pozycja ciała do lokalizacji punktu: leżąca na wznak, dłonie nawrócone. Lokalizacja 5 : - na łokciowym brzegu ręki, - w kącie pomiędzy głową, a trzonem piątej kości śródręcza, - pomiędzy tym kątem, a tylnym (grzbietowym) brzegiem odwodziciela palca małego 6. 1 T. Błaszczyk, op. cit., s J. R. Worsley, op. cit., s Ibidem. 4 D. Lander, op. cit., s J. R. Worsley, op. cit., s. 37, lokalizuje SI 4 w połowie długości trzonu piątej kości śródręcza, pomiędzy przednią krawędzią trzonu a tylnym brzegiem brzuśca odwodziciela palca małego. 6 D. Lander, op. cit., s. 198.

12 SI 3 V mięsień odwodziciel palca małego

13 SI 3 mięsień odwodziciel palca małego V kość haczykowata kość trójgraniasta

14 SI 13 QU YUAN Qu Yuan - Krzywy Mur 7 Głębokość nakłucia: 0,5 cuna. Ilość stożków moksy: 7 8. Pozycja ciała do lokalizacji punktu: siedząca ze zgiętym łokciem i przedramieniem przywiedzionym do brzucha. Lokalizacja: - w dole nadgrzebieniowym łopatki, - na linii krzywej 9 (w płaszczyźnie strzałkowej) biegnącej po klatce piersiowej przez środek brodawki sutkowej i dalej przez bark do grzbietu 10, - w połowie odcinka, którego końcami są SI i wyrostek kolczysty drugiego kręgu piersiowego T. Błaszczyk, op. cit., s J. R. Worsley, op. cit., s Na tej samej krzywej znajdują się SI 13 i TH State Standard, op. cit., s SI 10 lokalizowany jest w miejscu przecięcia się przecięcia współrzędnej wyznaczonej przez bruzdę utworzoną między tułowiem a przywiedzionym ramieniem, a dolną krawędzią grzebienia łopatki. G. Changqing, H. Bo, L.Nai-gang, op. cit., s Ibidem, s. 162.

15 1/2 1/2 SI 10 SI 13 Th 2 1 cun 2 cun SI 11 SI 13 1/2 TH 14 SI 10 SI 12 TH 15 SI 14 SI 15 DU 14 1/2 LI 16 LI 15 LU 2 GB 21 C 7 LU 1 ST 12 ST 13 ST 14 KID 27 ST 11 ST 15 ST 16 ST 17 2 cun 2 cun 2 cun 2 cun

16 GB 2 TING HUI Ting Hui Punkt Zbiorczy Słuchu 13 Zgromadzenie Słuchu 14 Głębokość nakłucia: 0,5 cuna (nakłuwany przy otwartych ustach). Ilość stożków moksy: Pozycja ciała do lokalizacji punktu: siedząca lub leżąca. Lokalizacja: - na twarzy, w okolicy usznej, - w miejscu spotkania linii pionowej biegnącej wzdłuż tylnego brzegu gałęzi żuchwy z linią poziomą (w płaszczyźnie poprzecznej) przechodzącą przez dolny brzeg skrawka ucha, - w dole powstałym podczas pełnego otwarcia ust, kiedy tylna krawędź wyrostka kłykciowego żuchwy ulega cofnięciu T. Błaszczyk, op. cit., s J.R. Worsley, op. cit., s Ibidem. 16 G. Chang-qing, H. Bo, L.Nai-gang, op. cit., s. 336.

17 skrawek ucha GB 2 gałąź żuchwy usta zamknięte usta otwarte

18 GB 14 YANG BAI Yang Bai Jasny Yang 17 Yangowy Biały 18 - [Bocznie], [Biały] 19 Głębokość nakłucia: 0,2 cun. Ilość stożków moksy: Właściwości: - Punkt Wspólny z Kanałem Nadzwyczajnym - Kanałem Łączącym Yang (Yang Wei Mai) 21, - Punkt Spotkania meridianu Pęcherzyka Żółciowego z meridianem Potrójnego Ogrzewacza, Jelita Grubego, Kanału Łączącego Yang 22 oraz meridianu Żołądka 23 - Shao Yang Stopy z Shao Yang Dłoni, Yang Ming Dłoni, Yang Wei Mai oraz Yang Ming Stopy. Pozycja ciała do lokalizacji punktu: siedząca lub leżąca. Lokalizacja: - na głowie, w okolicy czołowej, - na linii krzywej (w płaszczyźnie strzałkowej) biegnącej po powierzchni głowy przez środek źrenicy (wzrok skierowany na wprost) i otwór nadoczodołowy, - około 1 cun nad otworem nadoczodołowym 24. WSKAZÓWKA Długość odcinka, w płaszczyźnie strzałkowej, pomiędzy środkiem gładzizny, a przednią naturalną linią włosów wynosi 3 cuny 25. Z wartości tego pomiaru wykorzystuje się odległość 1 cuna do lokalizacji GB T. Błaszczyk, op. cit., s J.R. Worsley, op. cit., s G. Chang-qing, H. Bo, L.Nai-gang, op. cit., s J.R. Worsley, op. cit., s D. Lander, op. cit., s G. Chang-qing, H. Bo, L.Nai-gang, op. cit., s P. Deadman, M. Al-Khafaji, K. Baker, op. cit., s D. Lander, op. cit., s P. Deadman, M. Al-Khafaji, K. Baker, op. cit., s. 432.

19

20 0,5 cun GB 15 GB 13 ST 8 3 cun GB 14 1 cun środek gładzizny otwór nadoczodołowy