Karta charakterystyki substancji

Transkrypt

1 Karta charakterystyki substancji Data wydruku: Wydanie:4 Strona: 1/10 Aktualizacja: Karta zgodna z załącznikiem II REACH zmienionym przez ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 453/2010 z dnia 20 maja 2010 r. KARTA CHARAKTERYSTYKI SUPERFOSFAT SEKCJA 1: Identyfikacja substancji/mieszaniny i identyfikacja przedsiębiorstwa 1.1. Identyfikator produktu Nazwa handlowa: pylisty; granulowany Nazwa: Typ substancji: Substancja wieloskładnikowa Nr CAS: Nr WE: Nazwa IUPAC: Nr rejestracji : xxxx 1.2. Istotne zidentyfikowane zastosowania substancji lub mieszaniny oraz zastosowania odradzane Zidentyfikowane zastosowania Krótki opis zidentyfikowanych Sektor Kategoria Kategoria Zastosowanie Scenariusz zastosowań zastosowania procesu produktu końcowe narażenia Produkcja substancji Zastosowanie w zamkniętych procesach Próbkowanie, ładowanie, napełnianie, przenoszenie, przenoszenie z/do małych pojemników, składowanie, pakowanie w miejscach do tego przeznaczonych i nieprzeznaczonych. Zastosowanie przemysłowe Zastosowanie jako półprodukt do syntezy innych substancji SU8 SU3 SU3 PROC1 PROC2 PROC3 PROC 8a PROC 8b PROC 9 PROC1 PROC2 PROC3 Przygotowywanie mieszanin SU3 PROC2 PROC3 PROC5 Próbkowanie, ładowanie, napełnianie, przenoszenie, przenoszenie z/do małych pojemników, składowanie, pakowanie w miejscach do tego przeznaczonych i nieprzeznaczonych. Zastosowanie profesjonalne Profesjonalne stosowanie nawozów zawierających superfosfat- wysiew w uprawach polowych i ogrodniczych, natrysk dolistny na polach, fertygacja. Zastosowanie przez konsumentów nawozów zawierających superfosfat- wysiew w przydomowych ogródkach (nawozy stałe oraz płynne) oraz zastosowanie zewnętrzne Zastosowania odradzane: Brak SU22 SU22 PROC 8a PROC 8b PROC 9 PROC 8a PROC 8b PROC 2 - produkcja ES1-Zał.1 PC12, PC20 formulacja, przemysłowe ES2-Zał.2 PC19 przemysłowe ES2-Zał.2 PC12 formulacja ES2-Zał.2 PC12 profesjonalne ES3-Zał.3 PC12 profesjonalne ES3-Zał.3 SU21 - PC12 konsumenckie ES4-Zał.4

2 Karta charakterystyki substancji Data wydruku: Wydanie:4 Strona: 2/10 Aktualizacja: Karta zgodna z załącznikiem II REACH zmienionym przez ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 453/2010 z dnia 20 maja 2010 r Dane dotyczące dostawcy karty charakterystyki LUVENA S.A ul. Romana Maya Luboń tel. (061) fax.(061) osoby odpowiedzialnej za sporządzenie niniejszej karty: danuta.rybarczyk@luvena.pl 1.4. Numer telefonu alarmowego , godz Ośrodki toksykologiczne: Gdańsk Kraków ; ; Lublin Łódź Poznań w.265 Rzeszów Sosnowiec ; w.130 Tarnów Warszawa ; Wrocław ; ; SEKCJA 2: Identyfikacja zagrożeń 2.1. Klasyfikacja substancji lub mieszaniny wg Rozporządzenia WE nr 1272/2008 (CLP) Eye Dam. 1 Poważne uszkodzenie oczu, kat.1 H318 Powoduje poważne uszkodzenie oczu 2.2. Elementy oznakowania Piktogram: GHS05 Hasło ostrzegawcze: NIEBEZPIECZEŃSTWO Identyfikator: CAS Zwroty określające rodzaj zagrożenia: H318 Powoduje poważne uszkodzenia oczu Zwroty wskazujące środki ostrożności: P280 Używać rękawic ochronnych/odzieży ochronnej/ochrony oczu/ochrony twarzy P305+P351+P338 W PRZYPADKU DOSTANIA SIĘ DO OCZU: Ostrożnie płukać wodą przez kilka minut. Wyjąć soczewki kontaktowe, jeżeli są i można je łatwo usunąć. Nadal płukać. P 310 Natychmiast skontaktować się z OŚRODKIEM ZATRUĆ lub lekarzem Inne zagrożenia Zgodnie z załącznikiem XII do Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1907/2006, substancja nie jest oceniana jako PBT i vpvb ze względu na to, że superfosfat jest substancją nieorganiczną SEKCJA 3: Skład i informacje o składnikach 3.1. Substancje Stężenie: % Typ substancji: substancja wieloskładnikowa Numery identyfikacyjne: Nr CAS Nr WE Nr indeksowy Nazwa IUPAC : Wzór chemiczny: nie oznaczony

3 Karta charakterystyki substancji Data wydruku: Wydanie:4 Strona: 3/10 Aktualizacja: Karta zgodna z załącznikiem II REACH zmienionym przez ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 453/2010 z dnia 20 maja 2010 r. Składniki: Siarczan wapnia Stężenie: % Numery identyfikacyjne: Nr CAS Nr WE Nr indeksowy Nazwa IUPAC : siarczan wapnia Wzór chemiczny: CaSO 4 Bis(diwodorofosforan) wapnia Stężenie: % Numery identyfikacyjne: Nr CAS Nr WE Nr indeksowy Nazwa IUPAC : difosforan wapnia Wzór chemiczny: Ca(H 2 PO 4 ) 2 Zanieczyszczenia Fluoroapatyt Stężenie: 0,1-15 % Numery identyfikacyjne: Nr CAS Nr WE Nr indeksowy Nazwa IUPAC: Fluoroapatyt Wzór chemiczny: Ca 5 F(PO 4 ) 3 Wodorofosforan wapnia Stężenie: 0,1-15 % Numery identyfikacyjne: Nr CAS Nr WE Nr indeksowy Nazwa IUPAC: fosforan wapnia Wzór chemiczny: CaHPO 4 Kwas fosforowy Stężenie: 0,1-5 % Numery identyfikacyjne: Nr CAS Nr WE Nr indeksowy Nazwa IUPAC: kwas fosforowy Wzór chemiczny: H 3 PO 4 Naturalnie występująca substancja Stężenie: 0,1-10 % Numery identyfikacyjne: Nr CAS Nr WE Nr indeksowy Nazwa IUPAC: - Wzór chemiczny: nie oznaczony 3.2. Mieszaniny

4 Karta charakterystyki substancji Data wydruku: Wydanie:4 Strona: 4/10 Aktualizacja: Karta zgodna z załącznikiem II REACH zmienionym przez ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 453/2010 z dnia 20 maja 2010 r. -karta charakterystyki substancji SEKCJA 4: Środki pierwszej pomocy 4.1. Opis środków pierwszej pomocy Wdychanie. Jeżeli wystąpią niepożądane objawy (np. zawroty głowy, senność oraz podrażnienie układu oddechowego) wynieść poszkodowanego na świeże powietrze. W przypadku trudności w oddychaniu, podać tlen. W przypadku braku oddechu zastosować sztuczne oddychanie. Zasięgnąć porady lekarza Kontakt ze skórą Przemyć zanieczyszczoną powierzchnię skóry dużą ilością wody z mydłem przez co najmniej 15 minut dokładnie usuwając skażoną odzież i buty. Zasięgnąć porady lekarza w przypadku utrzymywania się podrażnienia Kontakt z oczyma Natychmiast przemyć oczy dużą ilością bieżącej wody przez co najmniej 15 minut, od czasu do czasu unosząc górną i dolną powiekę. Wyjąć soczewki kontaktowe, jeżeli są i można je łatwo usunąć. Nadal płukać. Natychmiast skontaktować się z OŚRODKIEM ZATRUĆ lub lekarzem Droga pokarmowa Zasięgnąć porady lekarza jeżeli poszkodowany źle się poczuje. Wypłukać usta dużą ilością wody i podać dużo wody do picia. Nie wywoływać wymiotów. Nie podawać niczego doustnie, gdy osoba poszkodowana jest nieprzytomna. Jeżeli objawy nie ustąpią zapewnić pomoc medyczną Najważniejsze ostre i opóźnione objawy oraz skutki narażenia Działanie ostre: działanie drażniące oczy Działanie długoterminowe: nie znane 4.3. Wskazania dotyczące wszelkiej natychmiastowej pomocy lekarskiej i szczególnego postępowania z poszkodowanym Wdychanie gazów powstałych podczas pożaru oraz rozkładu termicznego, zawierające tlenki fosforu i siarki, może spowodować podrażnienie i żrące działanie na układ oddechowy. Działanie na płuca może być opóźnione. SEKCJA 5: Postępowanie w przypadku pożaru 5.1. Środki gaśnicze Pożar w otoczeniu gasić za pomocą właściwych środków gaśniczych dla palących się materiałów Szczególne zagrożenia związane z substancją lub mieszaniną Podczas pożaru mogą wydzielać się niebezpieczne gazy lub opary: tlenki fosforu oraz tlenki siarki 5.3. Informacje dla straży pożarnej Nie są wymagane środki specjalne. W razie pożaru, założyć własny aparat oddechowy i odzież ochronną. Unikać wdychania oparów, stać od strony zawietrznej. Zapewnić maksymalną wentylację- otworzyć okna i drzwi. SEKCJA 6: Postępowanie w przypadku niezamierzonego uwolnienia dla środowiska 6.1. Indywidualne środki ostrożności, wyposażenie ochronne i procedury w sytuacjach awaryjnych Unikać warunków tworzenia się pyłów i zapobiegać roznoszeniu przez wiatr. Zapewnić odpowiednią wentylację. Unikać kontaktu z oczami, skórą i ubraniem. Używać odpowiedniego sprzętu ochronnego: odzież ochronną, maski przeciwpyłowe, rękawice ochronne i okulary ochronne 6.2. Środki ostrożności w zakresie ochrony środowiska Unikać zanieczyszczenia wód, ujęć wody lub kanałów ściekowych. W przypadku ich przypadkowego zanieczyszczenia i powiadomić odpowiednie organy władzy Metody i materiały zapobiegające rozprzestrzenianiu się skażenia i służące do usuwania skażenia Zebrać rozsypany materiał i umieścić w odpowiednich pojemnikach opatrzonych etykietami, do odzysku lub unieszkodliwienia. Oczyścić miejsce dużą ilością wody. Unikać obłoków pyłu i roznoszenia przez wiatr Odniesienia do innych sekcji Środki ochrony indywidualnej- patrz sekcja 8 Postępowanie z odpadami- patrz sekcja 13.

5 Karta charakterystyki substancji Data wydruku: Wydanie:4 Strona: 5/10 Aktualizacja: Karta zgodna z załącznikiem II REACH zmienionym przez ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 453/2010 z dnia 20 maja 2010 r. SEKCJA 7: Postępowanie z substancjami i mieszaninami oraz ich magazynowanie 7.1. Środki ostrożności dotyczące bezpiecznego postępowania Unikać kontaktu z oczami, skórą i odzieżą. Unikać nadmiernego tworzenia się pyłów. Chronić przed wilgocią Unikać zanieczyszczenia przez materiały palne (np. olej napędowy, smary, itp.) i / lub przez inne materiały niezgodne- patrz Dokładnie wyczyścić wszystkie urządzenia przed konserwacją i naprawami. Nie jeść, nie pić i nie palić podczas pracy z substancją. Po zakończeniu pracy dokładnie się umyć Warunki bezpiecznego magazynowania, łącznie z informacjami dotyczącymi wszelkich wzajemnych niezgodności Nawóz należy przechowywać w opakowaniach jednostkowych lub luzem, pod warunkiem zabezpieczenia go przed bezpośrednim oddziaływaniem czynników atmosferycznych. Nawóz luzem można przechowywać w pryzmach formowanych na utwardzonym, nieprzepuszczalnym podłożu, po uprzednim przykryciu materiałem wodoszczelnym lub w przewiewnych, zadaszonych pomieszczeniach. Produkt przechowywać z dala od alkalii, mocznika, azotanu amonu 7.3. Szczególne zastosowanie(-a) końcowe Obecnie nie ma zalecanych zasad postępowania wynikających ze szczególnych zastosowań końcowych produktu SEKCJA 8: Kontrola narażenia/środki ochrony indywidualnej 8.1. Parametry dotyczące kontroli Pyły całkowite NDS 10 mg/m 3 Metody oceny narażenia: PN-Z :2002 PN-Z :2002/AZ1:2004 Pobieranie próbek: pyłowe i chemiczne zanieczyszczenia powietrza. Metoda dozymetryczna i stacjonarna PN-91/Z Stężenie pyłu całkowitego Zakres: (0,15-25,0) mg/ m 3 Metoda filtracyjno-wagowa PN-91/Z Stężenie pyłu respirabilnego Zakres: (0,15-16,6) mg/ m 3 Metoda filtracyjno-wagowa Dopuszczalne poziomy narażenia: Drogi narażenia Najwyższy dopuszczalny poziom narażenia ludzi DNEL Pracownik Ogół społeczeństwa Doustna (1) 2,1 mg/kg masy ciała/dzień Przez skórę (1) 17,4 mg/kg masy ciała/dzień 10,4 mg/kg masy ciała/dzień Przez wdychanie (1) 3,1 mg/m 3 0,9 mg/m 3 (1) Jako że ostre zagrożenie toksyczne prowadzące do klasyfikacji i oznakowania substancji nie zostało określone, DNEL przy długotrwałym narażeniu są wystarczające do zapewnienia, że skutki ostrego narażenia na działanie substancji nie występują Kontrola narażenia Środki techniczne kontroli narażenia Zgodnie z załączonymi scenariuszami narażenia: Scenariusz narażenia Zastosowanie Odnośnik ES1 Wytwarzanie substancji patrz załącznik nr 1 do karty ES2 Zastosowanie przemysłowe przygotowania patrz załącznik nr 2 do karty mieszanin, półproduktów i końcowe zastosowania przemysłowe ES3 Profesjonalne stosowanie w przygotowaniu patrz załącznik nr 3 do karty mieszanin oraz zastosowanie końcowe ES4 Końcowe zastosowanie przez konsumenta jako patrz załącznik nr 4 do karty nawozy i inne produkty Unikać wysokiego zapylenia. Stosować odpowiednią wentylację w razie potrzeby. Ponadto w ramach dobrej praktyki przemysłowej podczas przechowywania i stosowania substancji można stosować urządzenia do płukania oczu oraz prysznic bezpieczeństwa Środki ochrony indywidualnej W przypadku niedostatecznej wentylacji i nadmiernego pylenia stosować ochronę dróg oddechowych (maska przeciwpyłowa lub respirator z odpowiednim filtrami, np. EN 143, 149, Filtr P2, P3). Stosować rękawice ochronne (np. plastik, guma, skóra) oraz inne środki ochrony indywidualnej przy

6 Karta charakterystyki substancji Data wydruku: Wydanie:4 Strona: 6/10 Aktualizacja: Karta zgodna z załącznikiem II REACH zmienionym przez ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 453/2010 z dnia 20 maja 2010 r. długotrwałym kontakcie z produktem. Stosować odzież roboczą. W przypadku nadmiernego pylenia i wystąpienia narażenia powyżej dopuszczalnego poziomu wymagane jest stosowanie okularów ochronnych lub osłonę twarzy. W innych przypadkach zalecane jest noszenie okularów ochronnych. Zaleca się stosowanie podstawowych zasad higieny z materiałami chemicznymi tj: dokładnie umyć ręce, przedramiona oraz twarz po skończonej pracy z substancją oraz przed jedzeniem, paleniem i korzystaniem z toalety. Wykorzystywać odpowiednie techniki do usunięcia potencjalnie skażonej odzieży Środki ochrony środowiska Usunąć wodę z przemycia zgodnie z lokalnymi i krajowymi przepisami. SEKCJA 9 : Właściwości fizyczne i chemiczne 9.1. Informacje na temat podstawowych właściwości fizycznych i chemicznych Wygląd Szare ciało stałe w postaci pylistej oraz granulek Zapach Bez zapachu Próg zapachu Brak danych ph 3,0 r-r wodny 1% Temperatura topnienia/krzepnięcia Nie osiąga temperatury topnienia, rozkład >100 C (na podstawie głównych składników) Początkowa temperatura wrzenia i Nie osiąga temperatury wrzenia, następuje rozkład zakres temperatur wrzenia Temperatura zapłonu Nieistotna, substancja nieorganiczna niepalna Szybkość parowania Brak danych Palność (ciała stałego, gazu) Substancja niepalna( na podstawie budowy ) Górna/dolna granica palności lub górna/dolna granica wybuchowości Prężność par 8.4x10-7 Pa w t 20 C (OECD 104, EC A.4). Gęstość par Brak danych Gęstość względna [0 C] 2.41 g/cm 3 (OECD 109, EC A.3) Rozpuszczalność g/l w t 20 C (na podstawie głównych składników) Współczynnik podziału: Nie ma zastosowania, substancja nieorganiczna n-oktanol/woda Temperatura samozapłonu Brak Temperatura rozkładu Brak danych Lepkość ;substancja stała Właściwości wybuchowe Brak właściwości ( na podstawie budowy ) Właściwości utleniające Brak właściwości( na podstawie budowy i doświadczeń w stosowaniu) 9.2. Inne informacje Brak SEKCJA 10: Stabilność i reaktywność Reaktywność Produkt stabilny w zalecanych warunkach przechowywania i obchodzenia się (patrz sekcja7) Stabilność chemiczna Produkt stabilny w zalecanych warunkach przechowywania i obchodzenia się (patrz sekcja7) Możliwość wystąpienia niebezpiecznych reakcji Niebezpieczne reakcje mogą wystąpić podczas ogrzewania- produkty rozkładu Warunki,których należy unikać Ogrzewanie, kontakt z alkaliami Materiały niezgodne Alkalia, mocznik, azotan amonu

7 Karta charakterystyki substancji Data wydruku: Wydanie:4 Strona: 7/10 Aktualizacja: Karta zgodna z załącznikiem II REACH zmienionym przez ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 453/2010 z dnia 20 maja 2010 r Niebezpieczne produkty rozpadu W zalecanych warunkach przechowywania i użytkowania, niebezpieczne produkty rozkładu nie powinny się tworzyć. Tworzenie się trujących gazów jest możliwe podczas ogrzewania lub w przypadku pożaru: np. tlenki fosforu (np. P 2 O 5 ), tlenki siarki (SOx) i toksyczne fluorki SEKCJA 11 : Informacje toksykologiczne Informacje dotyczące skutków toksykologicznych Skutki zdrowotne narażenie krótkoterminowe: Toksyczność ostra LD 50 (doustnie) > 2000 mg/kg (OECD 425 materiał testowy : wodorofosforan dwuamonowy) LD 50 (skóra) > 5000 mg/kg (OECD 402 materiał testowy : wodorofosforan dwuamonowy) LC 50 (inhalacyjne) > 5 mg/l (OECD 403 materiał testowy : wodorofosforan dwuamonowy ) Działanie: Drażnienie skóry: nie podrażnia (OECD 404 materiał testowy: diwodorofosforan amonu) Drażnienie oczu: Działanie żrące (OECD 405,EC B.5) Uczulenie skóry: nie uczula (OECD 429,EC.42 materiał testowy : wodorofosforan dwuamonowy) Inne skutki: Skutki zdrowotne narażenie długoterminowe: NOAEL doustnie 28 dni: 250 mg/kg masy ciała/dzień (OECD 422 materiał testowy: superfosfat skoncentrowany TSP) Mutagenność: negatywnie (OECD 471 materiał testowy: superfosfat skoncentrowany TSP) negatywnie (OECD 473) negatywnie (OECD 476 materiał testowy: diwodorofosforan amonu) Działanie na rozrodczość: doustnie NOAEL 750 mg/kg masy ciała/dzień (OECD 422 materiał testowy: superfosfat skoncentrowany TSP) Rakotwórczość: brak danych STOT narażenie jednorazowe: nie dotyczy STOT narażenie wielokrotne: nie dotyczy Narażenie aspiracja: brak danych SEKCJA 12: Informacje ekologiczne Toksyczność Wskaźnik ostrej toksyczności: LC 50 (ryby,96 h) >85.9 mg/l ( OECD 203, materiał testowy: diwodorofosforan amonu) EC 50 (Rozwielitka, 72 h) 1790 mg/l EC50 (glony, 72 h) > 87.6 mg/l (OECD 201, materiał testowy: superfosfat skoncentrowany TSP) EC50 (osad czynny, 3 h) >100 mg/l, NOEC: 100 mg/l (OECD 209,EC C.11) Trwałość i zdolność do rozkładu Badania testowe standardowe nie były wykonane ze względu na to, że SSP jest substancją nieorganiczną. Degradacja w procesie dysocjacji w proste fosforany/siarczany i kation (Ca2 +). Produkt nie powinien w dużych ilościach dostać się do ścieków, ponieważ może powodować eutrofizację zamkniętych akwenów wodnych Zdolność do biokumulacji Ze względu na właściwości substancji- potencjalne niskie Mobilność w glebie Dobra rozpuszczalność w wodzie. Ze względu na właściwości substancji- potencjalne niska adsorpcja Wyniki oceny PBT i vpvb Zgodnie z załącznikiem XII do Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1907/2006, substancja nie jest oceniana jako PBT i VPPvB ze względu na to, że superfosfat jest substancją nieorganiczną Inne szkodliwe skutki działania Brak

8 Karta charakterystyki substancji Data wydruku: Wydanie:4 Strona: 8/10 Aktualizacja: Karta zgodna z załącznikiem II REACH zmienionym przez ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 453/2010 z dnia 20 maja 2010 r. SEKCJA 13 : Postępowanie z odpadami Metody unieszkodliwiania odpadów Zgodnie z lokalnymi i krajowymi przepisami, usuwane przez składowanie lub spalanie. Zapobiegać przed przedostaniem się substancji do cieków wodnych. Kontrolowana biodegradacja możliwe jest w procesie oczyszczania ścieków. Odpady i zużyte opakowania przekazać firmie zajmującej się gospodarowaniem odpadów. Nr kodu odpadów: Nieorganiczne odpady zawierające substancje niebezpieczne Nr kodu opakowania: Opakowania z tworzyw sztucznych SEKCJA 14: Informacje dotyczące transportu Można przewozić dowolnym środkiem transportu, pod warunkiem zabezpieczenia produktu przed czynnikami atmosferycznymi oraz przesuwaniem się towaru Numer UN (numer ONZ) Nie jest klasyfikowany jako towar niebezpieczny w rozumieniu przepisów ADR/RID Prawidłowa nazwa przewozowa UN Nie jest klasyfikowany jako towar niebezpieczny w rozumieniu przepisów ADR/RID Klasa(y) zagrożenia w transporcie Nie jest klasyfikowany jako towar niebezpieczny w rozumieniu przepisów ADR/RID Grupa pakowania Nie jest klasyfikowany jako towar niebezpieczny w rozumieniu przepisów ADR/RID Zagrożenia dla środowiska Brak oznakowania niebezpieczny dla środowiska Szczególne środki ostrożności dla użytkownika Brak Transport luzem zgodnie z załącznikiem II do konwencji MARPOL 73/78 i kodeksem IBC SEKCJA 15 : Informacje dotyczące przepisów prawnych Przepisy prawne dotyczące bezpieczeństwa, ochrony zdrowia i środowiska specyficzne dla substancji lub mieszaniny Ustawy Dz.U nr 63, poz.322 wraz z późn. zm Ustawa z dnia 25 lutego 2011r o substancjach chemicznych i ich mieszaninach Dz. U poz.21 Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach Dz.U. z 2013r. poz.888 Ustawa z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi Rozporządzenia- Klasyfikacja Dz. U poz z Rozporządzenie MZ z dnia 10 sierpnia 2012 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji późn. zmianami chemicznych i ich mieszanin Rozporządzenia- Oznakowanie Dz. U.2012 poz. 445 z Rozporządzenie MZ z dnia 20 kwietnia 2012 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji późn. zmianami niebezpiecznych i mieszanin niebezpiecznych oraz niektórych mieszanin Dz. U.2010 nr 83 poz. 544 z późn. zmianami Rozporządzenia- Pakowanie Dz.U poz. 688 z późn. zmianami Rozporządzenie MZ z dnia 29 kwietnia 2010 roku w sprawie rodzajów substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych, których opakowania zaopatruje się w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie. Rozporządzenie MZ z dnia 11 czerwca 2012 r. w sprawie kategorii substancji niebezpiecznych i mieszanin niebezpiecznych, których opakowania wyposaża się w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie (Dz. U. z dnia 20 czerwca 2012 r.) Rozporządzenia- Bezpieczeństwo i Higiena Pracy Dz. U.2012 r. Nr 890 Rozporządzenie MZ z dnia 22 lipca 2012 w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników

9 Karta charakterystyki substancji Data wydruku: Wydanie:4 Strona: 9/10 Aktualizacja: Karta zgodna z załącznikiem II REACH zmienionym przez ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 453/2010 z dnia 20 maja 2010 r. lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy. Dz. U.2005 r. Nr 11, Rozporządzenie MZ z dnia 30 grudnia 2004 r w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z poz.86 z późn. zmianami występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych Dz.U poz. 817 Rozporządzenie MPiPS z dnia 6 czerwca 2014 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy Rozporządzenia- Ochrona Środowiska Dz.U.2014r nr 1923 Rozporządzenie MŚ z dnia 9 grudnia 2014r w sprawie katalogów odpadów Rozporządzenia- Ograniczenia i zakazy Dz.U.2013 r poz. 180 z Rozporządzenie MG z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie ograniczeń produkcji, obrotu lub stosowania późn. zmianami substancji i mieszanin niebezpiecznych lub stwarzających zagrożenie oraz wprowadzania do obrotu lub stosowania wyrobów zawierających takie substancje lub mieszaniny. Dz.U.2013 r poz Rozporządzenie MG z dnia 10 października 2013 r. w sprawie stosowania ograniczeń wyszczególnionych w załączniku XVII do rozporządzenia nr 1907/2006. Rozporządzenia WE REACH Dz. Urz. UE 2007 L 136 sprostowanie do Dz. Urz. UE 2006 L 396+ sprostowania (Dz.Urz. UE L 36 z )+ Dz.Urz. UE L 118 z ) z późn. zmianami Sprostowanie do Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1907/2006 z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów(reach) i utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniające dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94,jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG,93/105/WE i 2000/21/WE Rozporządzenia WE - CLP Dz. Urz. UE 2008 L 354 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1336/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 648/2004 w celu dostosowania go do rozporządzenia (WE) nr 1272/2008 w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin Dz. Urz. UE 2008 L 353 z póżn. zmianami Rozporządzenia WE Eksport Import Dz. Urz. UE 2012 L201 Inne Dz. U. Nr 164, poz 1115 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) NR 649/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. dotyczące wywozu i przywozu niebezpiecznych chemikaliów Klasyfikacja towarów niebezpiecznych zgodnie z Umową ADR i Regulaminem RID Rozporządzenie MZ z dnia 1 września 2010 r. w sprawie trybu wycofania substancji chemicznej, preparatu chemicznego lub wyrobu z obrotu i sposobu ich przechowywania Ocena bezpieczeństwa chemicznego Zgodnie z Artykułem 14 REACH Ocena Bezpieczeństwa Chemicznego została przeprowadzona dla tej substancji. SEKCJA 16 : Inne informacje Szkolenia: Pracownicy powinni być przeszkoleni w zakresie prawidłowego postępowania z preparatem. Przed przystąpieniem do stosowania należy zapoznać się z kartą charakterystyki. Ograniczenia w stosowaniu: Brak. Źródła danych: Przepisy prawne wymienione w pkt.15.1, Raport Bezpieczeństwa Chemicznego, esds przygotowana przez konsorcjum FARM Dokonane zmiany ( oznaczone na czerwono): Sekcja 1.1 oraz sekcja 16 - zmiana nazw handlowych Sekcja dopisanie numeru alarmowego Sekcja 2.1- dopisanie nazwy zagrożenia, wykreślenie klasyfikacji wg Dyrektywy 67/548/EWG Sekcja 3.1- zmiana błędnych numerów identyfikacyjnych dla siarczanu wapnia Sekcja 15 aktualizacja przepisów prawnych

10 Karta charakterystyki substancji Data wydruku: Wydanie:4 Strona: 10/10 Aktualizacja: Karta zgodna z załącznikiem II REACH zmienionym przez ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 453/2010 z dnia 20 maja 2010 r. Parametry techniczne produktów Składniki pokarmowe, formy, rozpuszczalność SUPERFOSFAT PYLISTY Zawartość %, m/m SUPERFOSFAT GRANULOWANY zawartość fosforu rozpuszczalnego w obojętnym roztworze cytrynianu amonu w przeliczeniu na P2O5,% (m/m) - w tym zawartość fosforu rozpuszczalnego w wodzie, % (m/m), min 17, ,0 93 zawartość wapnia rozpuszczalnego w wodzie w przeliczeniu na CaO 24,0 25,0 zawartość siarki całkowitej w przeliczeniu na S 12,0 13,0 Typ nawozu Nawóz WE prosty A2.2a) Nawóz WE prosty A2.2a) Tolerancje deklarowanej zawartości zgodne z Rozporządzeniem WE nr 2003/2003 w sprawie nawozów Niniejsza karta charakterystyki została przygotowana zgodnie z załącznikiem II REACH zmienionym przez Rozporządzenie komisji (UE) NR 453/2010 z dnia 20 maja 2010 r. Wszystkie dane zgodne są z dzisiejszym stanem wiedzy i naszym doświadczeniem. Karta charakterystyki służy jako opis produktów ze względu na wymogi dotyczące bezpieczeństwa. Zadaniem naszych danych nie jest zapewnienie właściwości produktu.

11 Załącznik 1 Scenariusz narażenia ES1 Wydanie: Strona: 1/3 SCENARIUSZ NARAŻENIA SUPERFOSFAT ES1 1. Nazwa scenariusza: ES1 Wytwarzanie substancji Sektor zastosowania: SU 3Produkcja przemysłowa: końcowe zastosowanie substancji chemicznych jako takich lub preparatów w zakładach przemysłowych SU 8 Produkcja luzem chemikaliów wielkotonażowych (w tym produktów ropopochodnych) Kategoria procesu PROC 1Zastosowanie w zamkniętym procesie, brak prawdopodobieństwa wycieku i ekspozycji PROC 2 Zastosowanie w zamkniętym, ciągłym procesie z możliwością sporadycznego kontrolowanej ekspozycji (np. pobieranie próbek). PROC 3 Zastosowanie w zamkniętym, powtarzalnym procesie produkcyjnym (synteza lub mieszanie). Kategoria uwalniania do środowiska ERC1 Wytwarzanie substancji 2 Warunki operacyjne i środki zarządzania ryzykiem 2.1 Kontrola narażenia środowiska Uwalnianie do środowiska podczas produkcji ERC1 Wytwarzanie substancji Ocena odnośnie wpływu uwalnianej substancji na środowisko nie została przeprowadzona ponieważ substancja nie spełnia kryteriów substancji niebezpiecznej dla środowiska 2.2 Kontrola narażenia pracowników podczas produkcji substancji Wszystkie kategorie procesu są objęte niniejszym scenariuszem, ponieważ warunki operacyjne (OC) i środki kontroli ryzyka ( RMM) dla PROC1/2/3 są identyczne. Charakterystyka produktu Warunki związane z produktem, np. stężenie substancji w preparacie, stan fizyczny tego preparatu (stały, ciekły; jeśli stały: poziom pylenia), konstrukcja opakowania mająca wpływ na narażenie) Ciało stałe o niskiej pylności Stosowane ilości Ilości stosowane w miejscu pracy; uwaga: często informacja ta nie jest potrzebna do oceny narażenia pracownika Częstotliwość i czas trwania zastosowania/narażenia Czas trwania (np. godzin na zmianę) i częstotliwość (np. pojedyncze lub powtarzające się przypadki) narażenia Więcej niż 4 h/dzień Czynniki ludzkie, na które nie ma wpływu zarządzanie ryzykiem Szczególne warunki zastosowania, np. potencjalnie narażone części ciała, zwiększona objętość oddechu w określonych warunkach pracy Inne warunki operacyjne, mające wpływ na narażenie pracowników Inne warunki operacyjne, np. kubatura pomieszczenia, czy praca jest wykonywana na zewnątrz/wewnątrz, warunki procesu związane z temperaturą i ciśnieniem Praca wewnątrz

12 Załącznik 1 Scenariusz narażenia ES1 Wydanie: Strona: 2/3 Warunki techniczne i środki podjęte na etapie procesu (źródło), aby zapobiec uwolnieniu Sposób prowadzenia procesu, mający na celu uniemożliwienie uwolnienia i w związku z tym narażenia pracowników ;obejmuje to również warunki zapewniające ścisłą hermetyzację; określenie efektywności hermetyzacji (np.. straty lub narażenie) Warunki techniczne i środki kontroli rozpraszania ze źródła w kierunku pracownika Kontrole techniczne, rodzaj wentylacji: ogólna, wywiewna; określenie efektywności środka Odpowiednie ograniczenie Wentylacja ogólna Środki organizacyjne, podjęte w celu zapobiegania/ograniczenia uwolnienia, rozproszenia i narażenia Określone środki organizacyjne lub środki pomocne w funkcjonowaniu szczególnych środków technicznych. Środki te powinny być omówione szczególnie w celu wykazania ściśle kontrolowanych warunków Warunki i środki związane z ochroną osobistą, higieną i oceną zdrowia Ochrona osobista, np. noszenie rękawiczek, ochrona skóry całego ciała, gogle, maska oddechowa; określ efektywność środka Okulary ochronne w celu ograniczenia narażenia do poziomu znikomego 3 Oszacowanie narażenia i odniesienie do jego źródła Narażenie środowiska Ocena odnośnie wpływu uwalnianej substancji na środowisko nie została przeprowadzona, ponieważ substancja nie spełnia kryteriów substancji niebezpiecznej dla środowiska Narażenie pracownika Podejście jakościowe było podstawą określenia bezpiecznego stosowania substancji przez użytkowników. Główny skutek toksykologiczny podrażnienie oczu, dla którego wartości DNEL nie może być ustalony ponieważ są niedostępne informacje odnośnie dawka-odpowiedź. Minimalne skutki chronicznego narażenia były odnotowane tylko przy bardzo wysokich poziomach zawartości substancji, że ludzie w normalnych warunkach stosowania substancji nie są narażeni, więc ocena ilościowa nie jest wymagana. 4 Wytyczne dla Dalszego Użytkownika pomocne w ocenie, czy pracuje on zgodnie z warunkami podanymi w Scenariuszu Narażenia Brak dodatkowych środków zarządzania ryzykiem, oprócz tych, które są wymienione powyżej. Patrz wyżej gogle chemiczne 5 Dodatkowa porada dobrej praktyki poza Oceną Bezpieczeństwa Chemicznego REACH Uwaga: Środki omówione w niniejszym rozdziale nie zostały wzięte pod uwagę przy szacowaniu narażenia odnoszącym się do powyższego scenariusz narażenia. Nie podlegają one obowiązkom ustanowionym w Artykule 37 (4) Rozporządzenia REACH. Dodatkowe zalecenia dobrej praktyki (warunki operacyjne i środki zarządzania ryzykiem) przekazywane za pomocą kart charakterystyki. Takie jak: - Ograniczenie w stosownych przypadkach; - Ograniczenie do minimum liczby pracowników narażonych; - Segregacja emisji; - Skuteczne wyciągi - Wentylacja ogólna; - Minimalizacja obsługi; - Unikanie kontaktu ze skażonymi narzędziami i przedmiotami; - Regularne czyszczenie sprzętu i miejsca pracy;

13 Załącznik 1 Scenariusz narażenia ES1 Wydanie: Strona: 3/3 - Zarządzanie / nadzór - Szkolenie personelu; - Higiena osobista;

14 Załącznik 2 Scenariusz narażenia ES2 Wydanie Strona: 1/3 SCENARIUSZ NARAŻENIA SUPERFOSFAT ES2 1. Nazwa scenariusza: ES2 Zastosowanie przemysłowe przygotowania mieszanin, półproduktów i końcowe zastosowania przemysłowe Sektor zastosowania: SU 3 Produkcja przemysłowa: końcowe zastosowanie substancji chemicznych jako takich lub preparatów w zakładach przemysłowych SU 10 Produkcja Przygotowanie [ mieszanie] preparatów i/lub ponowne pakowanie Kategoria produktu PC 12 Nawozy PC 19 Półprodukty PC 20 Produkty, takie jak regulatory ph, flokulanty, środki strącające, środki zobojętniające, inne nieokreślone zastosowania Kategoria procesu PROC 1Zastosowanie w zamkniętym procesie, brak prawdopodobieństwa wycieku i ekspozycji PROC 2 Zastosowanie w zamkniętym, ciągłym procesie z możliwością sporadycznego kontrolowanej ekspozycji (np. pobieranie próbek). PROC 3 Zastosowanie w zamkniętym, powtarzalnym procesie produkcyjnym (synteza lub mieszanie) PROC 5 Mieszanie bądź łączenie w powtarzalnych procesach produkcyjnych przygotowania preparatów i wyrobów (wielostopniowy i/lub znaczący kontakt). PROC 8a Przenoszenie substancji lub preparatów (ładowanie/wyładowanie) z/do zbiorników/dużych pojemników w miejscach do tego nieprzeznaczonych. PROC 8b Przenoszenie substancji lub preparatów (ładowanie/wyładowanie) z/do zbiorników/dużych pojemników w miejscach do tego przeznaczonych. PROC 9 Przenoszenie substancji lub preparatów do małych pojemników (dedykowana linia napełniania, w tym ważenie). Kategoria uwalniania do środowiska ERC2 Komponowanie substancji w preparatach chemicznych (mieszaninach). ERC 6a Przemysłowe zastosowanie celem wytworzenia innej (zastosowanie półproduktów). 2 Warunki operacyjne i środki zarządzania ryzykiem 2.1 Kontrola narażenia środowiska Uwalnianie do środowiska podczas produkcji ERC2 Komponowanie substancji w preparatach chemicznych (mieszaninach). ERC 6a Przemysłowe zastosowanie celem wytworzenia innej (zastosowanie półproduktów). Ocena odnośnie wpływu uwalnianej substancji na środowisko nie została przeprowadzona ponieważ substancja nie spełnia kryteriów substancji niebezpiecznej dla środowiska 2.2 Kontrola narażenia pracowników podczas przemysłowego przygotowania mieszanin, półproduktów i końcowe zastosowania przemysłowego Wszystkie kategorie procesu są objęte niniejszym scenariuszem, ponieważ warunki operacyjne (OC) i środki kontroli ryzyka ( RMM) dla PROC1/2/3/5/8a/8b/9 są identyczne. Charakterystyka produktu Warunki związane z produktem, np. stężenie substancji w preparacie, stan fizyczny tego preparatu (stały, ciekły; jeśli stały: poziom pylenia), konstrukcja opakowania mająca wpływ na narażenie Ciało stałe o niskiej pylności Ciecz Stosowane ilości Ilości stosowane w miejscu pracy; uwaga: często informacja ta nie jest potrzebna do oceny narażenia pracownika

15 Załącznik 2 Scenariusz narażenia ES2 Wydanie Strona: 2/3 Częstotliwość i czas trwania zastosowania/narażenia Czas trwania (np. godzin na zmianę) i częstotliwość (np. pojedyncze lub powtarzające się przypadki) narażenia Więcej niż 4 h/dzień Czynniki ludzkie, na które nie ma wpływu zarządzanie ryzykiem Szczególne warunki zastosowania, np. potencjalnie narażone części ciała, zwiększona objętość oddechu w określonych warunkach pracy Inne warunki operacyjne, mające wpływ na narażenie pracowników Inne warunki operacyjne, np. kubatura pomieszczenia, czy praca jest wykonywana na zewnątrz/wewnątrz, warunki procesu związane z temperaturą i ciśnieniem Praca wewnątrz Warunki techniczne i środki podjęte na etapie procesu (źródło), aby zapobiec uwolnieniu Sposób prowadzenia procesu, mający na celu uniemożliwienie uwolnienia i w związku z tym narażenia pracowników ;obejmuje to również warunki zapewniające ścisłą hermetyzację; określenie efektywności hermetyzacji (np.. straty lub narażenie) Warunki techniczne i środki kontroli rozpraszania ze źródła w kierunku pracownika Kontrole techniczne, rodzaj wentylacji: ogólna, wywiewna; określenie efektywności środka Odpowiednie ograniczenie Wentylacja ogólna Środki organizacyjne, podjęte w celu zapobiegania/ograniczenia uwolnienia, rozproszenia i narażenia Określone środki organizacyjne lub środki pomocne w funkcjonowaniu szczególnych środków technicznych. Środki te powinny być omówione szczególnie w celu wykazania ściśle kontrolowanych warunków Warunki i środki związane z ochroną osobistą, higieną i oceną zdrowia Ochrona osobista, np. noszenie rękawiczek, ochrona skóry całego ciała, gogle, maska oddechowa; określ efektywność środka Okulary ochronne w celu ograniczenia narażenia do poziomu znikomego 3 Oszacowanie narażenia i odniesienie do jego źródła Narażenie środowiska Ocena odnośnie wpływu uwalnianej substancji na środowisko nie została przeprowadzona ponieważ substancja nie spełnia kryteriów substancji niebezpiecznej dla środowiska Narażenie pracownika Podejście jakościowe było podstawą określenia bezpiecznego stosowania substancji przez użytkowników. Główny skutek toksykologiczny podrażnienie oczu, dla którego wartości DNEL nie może być ustalony ponieważ są niedostępne informacje odnośnie dawka-odpowiedź. Minimalne skutki chronicznego narażenia były odnotowane tylko przy bardzo wysokich poziomach zawartości substancji, że ludzie w normalnych warunkach stosowania substancji nie są narażeni, więc ocena ilościowa nie jest wymagana. 4 Wytyczne dla Dalszego Użytkownika pomocne w ocenie, czy pracuje on zgodnie z warunkami podanymi w Scenariuszu Narażenia Brak dodatkowych środków zarządzania ryzykiem, oprócz tych, które są wymienione powyżej. Patrz wyżej gogle chemiczne

16 Załącznik 2 Scenariusz narażenia ES2 Wydanie Strona: 3/3 5 Dodatkowa porada dobrej praktyki poza Oceną Bezpieczeństwa Chemicznego REACH Uwaga: Środki omówione w niniejszym rozdziale nie zostały wzięte pod uwagę przy szacowaniu narażenia odnoszącym się do powyższego scenariusz narażenia. Nie podlegają one obowiązkom ustanowionym w Artykule 37 (4) Rozporządzenia REACH. Dodatkowe zalecenia dobrej praktyki (warunki operacyjne i środki zarządzania ryzykiem) przekazywane za pomocą kart charakterystyki. Takie jak: - Ograniczenie w stosownych przypadkach; - Ograniczenie do minimum liczby pracowników narażonych; - Segregacja emisji; - Skuteczne wyciągi - Wentylacja ogólna; - Minimalizacja obsługi; - Unikanie kontaktu ze skażonymi narzędziami i przedmiotami; - Regularne czyszczenie sprzętu i miejsca pracy; - Zarządzanie / nadzór - Szkolenie personelu; - Higiena osobista;

17 Załącznik 3 Scenariusz narażenia ES3 Wydanie Strona: 1 /3 SCENARIUSZ NARAŻENIA SUPERFOSFAT ES3 1. Nazwa scenariusza: ES3 Profesjonalne stosowanie w przygotowaniu mieszanin oraz zastosowanie końcowe Sektor zastosowania: SU 22 Sfera publiczna (administracja, edukacja, rozrywka, usługi, rzemieślnictwo) Kategoria produktu PC 12 Nawozy PC 20 Produkty, takie jak regulatory ph, flokulanty, środki strącające, środki zobojętniające, inne nieokreślone zastosowania Kategoria procesu PROC 2 Zastosowanie w zamkniętym, ciągłym procesie z możliwością sporadycznego kontrolowanej ekspozycji (np. pobieranie próbek). PROC 8a Przenoszenie substancji lub preparatów (ładowanie/wyładowanie) z/do zbiorników/dużych pojemników w miejscach do tego nieprzeznaczonych. PROC 8b Przenoszenie substancji lub preparatów (ładowanie/wyładowanie) z/do zbiorników/dużych pojemników w miejscach do tego przeznaczonych. PROC 9 Przenoszenie substancji lub preparatów do małych pojemników (dedykowana linia napełniania, w tym ważenie). PROC 13 Obróbka artykułów poprzez maczanie i zalewanie. Warunki przemysłowe lub nieprzemysłowe; PROC 19 Ręczne mieszanie wywołujące bliski kontakt, gdy dostępne są wyłącznie środki ochrony osobistej. Otoczenie nieprzemysłowe Kategoria uwalniania do środowiska ERC 8b Szeroko dyspersyjne zastosowania w pomieszczeniach substancji reaktywnych w systemach otwartych. ERC 8d Szeroko dyspersyjne zastosowania na zewnątrz, środków pomocniczych w systemach otwartych. ERC 8e Szeroko dyspersyjne zastosowania na zewnątrz, substancji reaktywnych w systemach otwartych. 2 Warunki operacyjne i środki zarządzania ryzykiem 2.1 Kontrola narażenia środowiska Uwalnianie do środowiska podczas produkcji ERC 8b Szeroko dyspersyjne zastosowania w pomieszczeniach substancji reaktywnych w systemach otwartych. ERC 8d Szeroko dyspersyjne zastosowania na zewnątrz, środków pomocniczych w systemach otwartych. ERC 8e Szeroko dyspersyjne zastosowania na zewnątrz, substancji reaktywnych w systemach otwartych Ocena odnośnie wpływu uwalnianej substancji na środowisko nie została przeprowadzona ponieważ substancja nie spełnia kryteriów substancji niebezpiecznej dla środowiska 2.2 Kontrola narażenia pracowników podczas profesjonalnego stosowania w przygotowaniu mieszanin oraz zastosowanie końcowe Wszystkie kategorie procesu są objęte niniejszym scenariuszem, ponieważ warunki operacyjne (OC) i środki kontroli ryzyka ( RMM) dla PROC 2/8a/8b/9/13/19 są identyczne. Charakterystyka produktu Warunki związane z produktem, np. stężenie substancji w preparacie, stan fizyczny tego preparatu (stały, ciekły; jeśli stały: poziom pylenia), konstrukcja opakowania mająca wpływ na narażenie Ciało stałe, niskie ryzyko zapylenia Ciecz > 25% substancji w produkcie Stosowane ilości Ilości stosowane w miejscu pracy; uwaga: często informacja ta nie jest potrzebna do oceny narażenia pracownika

18 Załącznik 3 Scenariusz narażenia ES3 Wydanie Strona: 2 /3 Częstotliwość i czas trwania zastosowania/narażenia Czas trwania (np. godzin na zmianę) i częstotliwość (np. pojedyncze lub powtarzające się przypadki) narażenia Więcej niż 4 h/dzień Czynniki ludzkie, na które nie ma wpływu zarządzanie ryzykiem Szczególne warunki zastosowania, np. potencjalnie narażone części ciała, zwiększona objętość oddechu w określonych warunkach pracy Inne warunki operacyjne, mające wpływ na narażenie pracowników Inne warunki operacyjne, np. kubatura pomieszczenia, czy praca jest wykonywana na zewnątrz/wewnątrz, warunki procesu związane z temperaturą i ciśnieniem Praca wewnątrz lub zewnątrz Warunki techniczne i środki podjęte na etapie procesu (źródło), aby zapobiec uwolnieniu Sposób prowadzenia procesu, mający na celu uniemożliwienie uwolnienia i w związku z tym narażenia pracowników ;obejmuje to również warunki zapewniające ścisłą hermetyzację; określenie efektywności hermetyzacji (np.. straty lub narażenie) Warunki techniczne i środki kontroli rozpraszania ze źródła w kierunku pracownika Kontrole techniczne, rodzaj wentylacji: ogólna, wywiewna; określenie efektywności środka Odpowiednie ograniczenie Wentylacja ogólna Unikać rozlewania. Używać specjalnych dozowników i pompy w celu zapobieżenia wystąpienia plam/ wycieku /ekspozycji Środki organizacyjne, podjęte w celu zapobiegania/ograniczenia uwolnienia, rozproszenia i narażenia Określone środki organizacyjne lub środki pomocne w funkcjonowaniu szczególnych środków technicznych. Środki te powinny być omówione szczególnie w celu wykazania ściśle kontrolowanych warunków Warunki i środki związane z ochroną osobistą, higieną i oceną zdrowia Ochrona osobista, np. noszenie rękawiczek, ochrona skóry całego ciała, gogle, maska oddechowa; określ efektywność środka Okulary ochronne w celu ograniczenia narażenia do poziomu znikomego 3 Oszacowanie narażenia i odniesienie do jego źródła Narażenie środowiska Ocena odnośnie wpływu uwalnianej substancji na środowisko nie została przeprowadzona ponieważ substancja nie spełnia kryteriów substancji niebezpiecznej dla środowiska Narażenie pracownika Podejście jakościowe było podstawą określenia bezpiecznego stosowania substancji przez użytkowników. Główny skutek toksykologiczny podrażnienie oczu, dla którego wartości DNEL nie może być ustalony ponieważ są niedostępne informacje odnośnie dawka-odpowiedź. Minimalne skutki chronicznego narażenia były odnotowane tylko przy bardzo wysokich poziomach zawartości substancji, że ludzie w normalnych warunkach stosowania substancji nie są narażeni, więc ocena ilościowa nie jest wymagana. 4 Wytyczne dla Dalszego Użytkownika pomocne w ocenie, czy pracuje on zgodnie z warunkami podanymi w Scenariuszu Narażenia

19 Załącznik 3 Scenariusz narażenia ES3 Wydanie Strona: 3 /3 Brak dodatkowych środków zarządzania ryzykiem, oprócz tych, które są wymienione powyżej. Patrz wyżej gogle chemiczne 5 Dodatkowa porada dobrej praktyki poza Oceną Bezpieczeństwa Chemicznego REACH Uwaga: Środki omówione w niniejszym rozdziale nie zostały wzięte pod uwagę przy szacowaniu narażenia odnoszącym się do powyższego scenariusz narażenia. Nie podlegają one obowiązkom ustanowionym w Artykule 37 (4) Rozporządzenia REACH. Dodatkowe zalecenia dobrej praktyki (warunki operacyjne i środki zarządzania ryzykiem) przekazywane za pomocą kart charakterystyki. Takie jak: - Ograniczenie w stosownych przypadkach; - Ograniczenie do minimum liczby pracowników narażonych; - Segregacja emisji; - Skuteczne wyciągi - Wentylacja ogólna; - Minimalizacja obsługi; - Unikanie kontaktu ze skażonymi narzędziami i przedmiotami; - Regularne czyszczenie sprzętu i miejsca pracy; - Zarządzanie / nadzór - Szkolenie personelu; - Higiena osobista;

20 Załącznik 4 Scenariusz narażenia ES4 Wydanie Strona: 1 /2 SCENARIUSZ NARAŻENIA SUPERFOSFAT ES4 1. Nazwa scenariusza: ES4 Końcowe zastosowanie przez konsumenta jako nawozy i inne produkty Sektor zastosowania: SU 21 Zastosowania konsumenckie (gospodarstwa domowe -ogół społeczeństwa - konsumenci) Kategoria produktu PC 12 Nawozy Kategoria uwalniania do środowiska ERC 8b Szeroko dyspersyjne zastosowania w pomieszczeniach substancji reaktywnych w systemach otwartych. ERC 8e Szeroko dyspersyjne zastosowania na zewnątrz, substancji reaktywnych w systemach otwartych. 2 Warunki operacyjne i środki zarządzania ryzykiem 2.1 Kontrola narażenia środowiska Uwalnianie do środowiska podczas produkcji ERC 8b Szeroko dyspersyjne zastosowania w pomieszczeniach substancji reaktywnych w systemach otwartych. ERC 8d Szeroko dyspersyjne zastosowania na zewnątrz, środków pomocniczych w systemach otwartych. Ocena odnośnie wpływu uwalnianej substancji na środowisko nie została przeprowadzona ponieważ substancja nie spełnia kryteriów substancji niebezpiecznej dla środowiska 2.2 Kontrola narażenia konsumentów- zastosowanie końcowe jako nawozy i inne produkty Wszystkie kategorie produktu PC12 są objęte niniejszym scenariuszem, ponieważ warunki operacyjne (OC) i środki kontroli ryzyka ( RMM) są identyczne. SSP jest sklasyfikowany jako substancja powodująca poważne uszkodzenie oczu (R41 zgodnie z 67/548/EWG i H318 zgodnie z CLP). Narażenie na podrażnienie oczu może wystąpić w czasie użytkowania przez konsumentów rozcieńczonego superfosfatu. Jednakże rozcieńczenie może spowodować, że stężenie substancji w końcowym produkcie będzie na poziomie, przy którym nie wystąpi podrażnienie oczu. Charakterystyka produktu Warunki związane z produktem, np. stężenie substancji w preparacie, stan fizyczny tego preparatu (stały, ciekły; jeśli stały: poziom pylenia), konstrukcja opakowania mająca wpływ na narażenie Ciało stałe, niskie ryzyko zapylenia Ciecz > 25% substancji w produkcie Produkty zawierające SSP: 1% oraz <1% Stosowane ilości Ilości stosowane na jednostkę Częstotliwość i czas trwania zastosowania/narażenia Czas trwania narażenia w trakcie zdarzenia i częstotliwość zdarzeń Czynniki ludzkie, na które nie ma wpływu zarządzanie ryzykiem Szczegółowe warunki użytkowania, np. potencjalnie narażone części ciała, potencjalne narażona populacja( dzieci, dorośli) Inne warunki operacyjne, mające wpływ na narażenie konsumentów Inne warunki operacyjne, np. kubatura pomieszczenia, szybkość wymiany powietrza,stosowanie na zewnątrz/wewnątrz wewnątrz lub na zewnątrz

21 Załącznik 4 Scenariusz narażenia ES4 Wydanie Strona: 2 /2 Warunki i środki związane z informacją i poradą dotyczącą zachowania dla konsumentów Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa, które należy przekazać konsumentom w celu kontroli narażenia, np. instrukcje techniczne, porady Unikać rozpryskiwania (rozproszenia) Warunki i środki związane z ochroną osobistą, higieną i oceną zdrowia Ochrona osobista, np. noszenie rękawiczek, ochrona skóry całego ciała, gogle, maska oddechowa; określ efektywność środka 1. 1% SSP: stosować okulary ochronne w celu ograniczenia narażenia do poziomu znikomego 2. <1% SSP: nie jest wymagana ochrona indywidualna 3. Instrukcje przekazywana jest konsumentom przez elementy etykiety 3 Oszacowanie narażenia i odniesienie do jego źródła Narażenie środowiska Ocena odnośnie wpływu uwalnianej substancji na środowisko nie została przeprowadzona ponieważ substancja nie spełnia kryteriów substancji niebezpiecznej dla środowiska Narażenie konsumenta Podejście jakościowe było podstawą określenia bezpiecznego stosowania substancji przez użytkowników. Główny skutek toksykologiczny podrażnienie oczu, dla którego wartości DNEL nie może być ustalony ponieważ są niedostępne informacje odnośnie dawka-odpowiedź. Minimalne skutki chronicznego narażenia były odnotowane tylko przy bardzo wysokich poziomach zawartości substancji, że ludzie w normalnych warunkach stosowania substancji nie są narażeni, więc ocena ilościowa nie jest wymagana. 4 Poradnik dla dalszego użytkownika jak ma określić czy pracuje zgodnie z wytycznymiscenariusza narażenia Brak dodatkowych środków zarządzania ryzykiem, oprócz tych, które są wymienione powyżej: Jeżeli 1% SSP- stosować okulary ochronne Jeżeli <1% SSP- nie jest wymagana ochrona indywidualna