Fundacja Poszanowania Energii Gdańsk, ul. G. Narutowicza 11/12 tel./fax , tel

Transkrypt

1 Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsk, ul. G. Narutowicza 11/12 tel./fax , tel fpegda@tlen.pl

2 PROFIL DZIAŁANIA FUNDACJI POSZANOWANIA ENERGII W GDAŃSKU Współpraca z przemysłem producentami i dystrybutorami energii Współpraca z odbiorcami energii Współpraca ze środowiskiem naukowo-badawczym reprezentowanym przez Politechnikę Gdańską Przedsiębiorstwa, z którymi FPE współpracuje to: Elektrociepłownie WybrzeŜe, Okręgowe Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Gdyni, Stocznia Północna i Remontowa w, Stocznia Gdańsk i Stocznia Gdynia, Pomorska Spółka Gazownictwa w, Koncern Energetyczny ENERGA, Petrobaltic, Energobaltic, Sour Neptun Gdańsk, Zakład Unieszkodliwiania Odpadów w Gdyni, Zakład Utylizacji Odpadów w Szadółkach, GPEC w oraz praktycznie większość przedsiębiorstw energetyki cieplnej działających na terenie województwa pomorskiego. 2

3 Działania FPE w zakresie planowania energetycznego i ekspertyz energetycznych W okresie od 1998 r. zespół ekspertów FPE wykonał ponad 50 planów energetycznych dla miast i gmin, tj. Projektów załoŝeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla gminy, w tym min. dla miast: Gdynia, Wejherowo, Chojnice, Lębork, Rumia, Reda, Mława, Kartuzy, Władysławowo, Skarszewy, Czersk, Prabuty, Sztum, śychlin, Wyrzysk, Nowy Staw, Krynica oraz kilkadziesiąt gmin wiejskich min. gminy Chojnice, Puck, Krokowa, Wejherowo, Stegna, Luzino, Łęczyce, Sadlinki i inne. Zrzeszenie Audytorów Energetycznych przyznało, dla ekspertów stale współpracujących z Fundacją Poszanowania Energii w, tytuł najlepszego audytu energetycznego roku w latach 2002 i 2004 za audyt energetyczny budynku wielorodzinnego i audyt energetyczny budynku uŝyteczności publicznej oraz w roku 2003 wyróŝnienie za najlepszy audyt energetyczny źródła ciepła. 3

4 Korelacja planowania energetycznego gmin i regionalnej strategii energetyki województwa pomorskiego Regionalna strategia energetyki z uwzględnieniem źródeł odnawialnych w Województwie Pomorskim na lata maj-październik

5 Strategiczne prognozowanie rozwoju gospodarki energetycznej i programowanie działań państwa, na szczeblu centralnym określają następujące dokumenty: Ustawa Prawo energetyczne Tekst jednolity (Dz.U. nr 89 z 2006 r., poz. 625) Polityka energetyczna Polski do 2025 roku, dokument przyjęty przez Radę Ministrów w styczniu 2005r. 5

6 Strategiczne prognozowanie rozwoju gospodarki energetycznej na szczeblu lokalnym określają dokumenty: ZałoŜenia do planu zaopatrzenia w ciepło energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru gminy Regionalna strategia energetyki (RSE) do 2025 roku na podstawie Uchwały nr 250/04 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia r. RSE określa podstawowe załoŝenia polityki energetycznej województwa oraz stanowi podstawę do jej wdraŝania w ramach realizacji Strategii rozwoju województwa pomorskiego 2020, uchwalonej w lipcu 2005 r. przez Sejmik Samorządowy 6

7 Horyzont czasowy Plany energetyczne gmin opracowywane są zgodnie z harmonogramem: do 2010 r. do 2015 r. do 2020 r. RSE dostosowana do Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata do 2013 r. z dodatkowym podziałem na lata: do 2010 r. do 2013 r. do 2025 r. 7

8 Podział województwa pomorskiego 1. Rejon zachodni - powiaty: bytowski, chojnicki, człuchowski, słupski, miasto Słupsk 2. Rejon centralny i północny powiaty: kartuski, kościerski, lęborski, pucki, wejherowski 3. Rejon wschodni powiaty kwidzyński, malborski, nowodworski, sztumski 4. Rejon południowy powiaty: gdański, starogardzki, tczewski 5. Trójmiasto miasta Gdańsk, Sopot i Gdynia 8

9 9

10 Priorytety, cele strategiczne i kierunki działań gospodarki energetycznej strategii Bezpieczeństwo energetyczne - zapewnienie środków i moŝliwości efektywnego wytwarzania, przesyłania i dystrybucji energii odbiorcom, w sposób technicznie i ekonomicznie uzasadniony - niezawodność dostaw Bezpieczeństwo ekologiczne - ochrona środowiska przed negatywnymi skutkami działalności energetycznej ObniŜenie zuŝycia nośników energii i paliw we wszystkich sektorach gospodarki - wzrost efektywności energetycznej wykorzystania paliw i nośników energii pierwotnej, zwiększanie udziału produkcji energii w skojarzeniu Zwiększenie udziału energii pozyskiwanej z odnawialnych źródeł energii (OZE) w ogólnym bilansie energetycznym województwa pomorskiego 10

11 Kierunki działań 1. Realizacja wieloetapowego programu termomodernizacyjnego w budownictwie mieszkaniowym obniŝenie jednostkowego zuŝycia energii cieplnej na ogrzewanie 1 m 2 powierzchni w sektorze budownictwa wielorodzinnego z poziomu 170 [kwh/m 2 rok] do 100 [kwh/m 2 rok]; obniŝenie jednostkowego zuŝycia energii cieplnej na ogrzewanie 1 m 2 powierzchni w sektorze budownictwa jednorodzinnego z poziomu 200 [kwh/m 2 rok] do 110 [kwh/m 2 rok] w miastach; 230 [kwh/m 2 rok] do 140 [kwh/m 2 rok] na terenach wiejskich; obniŝenie zuŝycia ciepła w sektorach usług publicznych i komercyjnych, w stosunku do roku bazowego 2005, o co najmniej: 28 30% do roku 2025 obniŝenie zuŝycia ciepła w sektorze przemysłowym, w stosunku do roku bazowego 2005, o co najmniej: 20 22% do roku

12 Kierunki działań c.d. 2. ObniŜenie zuŝycia energii pierwotnej w paliwach - działania modernizacyjne poprawiające sprawności przetwarzania, przesyłania i dystrybucji energii, w tym: poprawa sprawności przetwarzania energii w EC zawodowych - osiągnięcie optymalnych sprawności zgodnie z moŝliwościami technicznymi urządzeń; poprawa sprawności przetwarzania energii w centralnych źródłach ciepła o 6 8% oraz poprawa sprawności przesyłu i dystrybucji ciepła o 8 12%; poprawa sprawności przetwarzania energii w lokalnych źródłach ciepła o 10 15%; poprawa sprawności przetwarzania energii w indywidualnych źródłach ciepła o 25 33%. 3. ObniŜenie łącznego zapotrzebowania na moc cieplną, zapotrzebowania na ciepło i paliwa pierwotne do roku 2025 aktualnych i przyszłych odbiorców zlokalizowanych na terenie woj. pomorskiego, w stosunki do roku bazowego 2005r, w następującej relacji: 12

13 Prognoza zuŝycia ciepła a i paliw pierwotnych dla Woj. Pomorskiego do roku 2025 wg RSE Prognoza obnizenia zapotrzebowania na ciepło dla aktualnych i przyszłych odbiorców [TJ ] Aktualni odbiorcy Aktualni i przyszli odbiorcy 13

14 Prognoza zapotrzebowania na ciepło o i energię łącznie dla Woj. Pomorskiego do roku 2025 wg RSE [TJ ] odb. aktualni - ciepło odb. aktualni - ciepło + en. el. odb. aktualni i przyszli - ciepło odb. aktualni i przyszli - ciepło + en. el. 14

15 Prognoza zuŝycia ciepła a i paliw pierwotnych dla Woj. Pomorskiego (wg RSE) i Woj. Podlaskiego 120% Zmiana zapotrzebowania na moc cieplną, ciepło i paliwa pierwotne 110% 100% 100.0% 104.2% 107.5% 90% 80% 70% 90.7% 90.3% 84.9% 86.4% 85.3% 71.2% 82.3% 81.5% 77.4% 75.7% 60% 50% 61.9% 57.5% 40% moc cieplna ciepło Energia pierwotna w paliwach En. pierw. Woj.Podlaskie Potęg. (En. pierw. Woj.Podlaskie) 15

16 Wnioski i uwagi wynikające z realizacji opracowań pt. Projekt załoŝeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla gmin A K T U A L I Z A C J E

17 Podstawowe częś ęści tematyczne Projektu załoŝeń Część I Projekt załoŝeń do planu zaopatrzenia w ciepło Część II Projekt załoŝeń do planu zaopatrzenia w energię elektryczną Część III Projekt załoŝeń do planu zaopatrzenia w paliwa gazowe Część IV MoŜliwości współpracy gminy z sąsiednimi gminami w zakresie gospodarki energetycznej Część V Stan zanieczyszczeń atmosfery spowodowany przez systemy energetyczne Część VI Scenariusze zaopatrzenia gminy w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe 17

18 Priorytety planu energetycznego Bezpieczeństwo energetyczne - zapewnienie środków i moŝliwości efektywnego wytwarzania, przesyłania i dystrybucji energii odbiorcom na terenie gminy, w sposób technicznie i ekonomicznie uzasadniony ObniŜenie zuŝycia nośników energii i paliw na terenie gminy - wzrost efektywności energetycznej wykorzystania paliw Bezpieczeństwo ekologiczne gminy - ochrona środowiska przed negatywnymi skutkami działalności energetycznej Zwiększenie udziału energii pozyskiwanej z odnawialnych źródeł energii (OZE) w ogólnym bilansie energetycznym gminy 18

19 Cele strategiczne Poprawa lokalnego bezpieczeństwa energetycznego, niezawodności dostaw energii oraz efektywności jej produkcji i wykorzystywania Wieloetapowa realizacja programu przedsięwzięć termomodernizacyjnych, ze szczególnym ukierunkowaniem na sektor budownictwa mieszkaniowego ObniŜenie zuŝycia energii pierwotnej w paliwach poprzez realizację działań modernizacyjnych zmierzających do poprawy sprawności przetwarzania, przesyłania i dystrybucji energii 19

20 Kierunki działań 1. Realizacja wieloetapowego programu termomodernizacyjnego w budownictwie mieszkaniowym obniŝenie jednostkowego zuŝycia energii cieplnej na ogrzewanie 1 m 2 powierzchni w sektorze budownictwa wielorodzinnego z poziomu [kwh/m 2 rok] do 90 [kwh/m 2 rok]; obniŝenie jednostkowego zuŝycia energii cieplnej na ogrzewanie 1 m 2 powierzchni w sektorze budownictwa jednorodzinnego z poziomu [kwh/m 2 rok] do 100 [kwh/m 2 rok] w miastach; obniŝenie zuŝycia ciepła w sektorach usług publicznych i komercyjnych, w stosunku do roku bazowego 2005, o co najmniej: 23 25% do roku 2020 obniŝenie zuŝycia ciepła w sektorze przemysłowym, w stosunku do roku bazowego 2005, o co najmniej: 17 20% do roku

21 Kierunki działań c.d. 2. ObniŜenie zuŝycia energii pierwotnej w paliwach poprzez realizację działań modernizacyjnych zmierzających do poprawy sprawności przetwarzania, przesyłania i dystrybucji energii, w tym: poprawa sprawności przetwarzania energii w lokalnych źródłach ciepła o 10 13%; poprawa sprawności przetwarzania energii w indywidualnych źródłach ciepła o 22 25%. 3. ObniŜenie łącznego zapotrzebowania na moc cieplną, zapotrzebowania na ciepło i paliwa pierwotne do roku 2020 aktualnych i przyszłych odbiorców zlokalizowanych na terenie gminy, w stosunki do roku bazowego 2006r, w następującej relacji: 21

22 Kierunki działań c.d. Zwiększenie, w perspektywie lat 2010 i 2020, udziału produkcji energii ze źródeł odnawialnych do poziomu: a/ w miastach: 4,0-4,5% w roku 2010; 9,0-10,0% w roku b/ w gminach wiejskich 20,0-22,0% w roku 2010; 26,0-28,0% w roku ObniŜenie emisji zanieczyszczeń z instalacji energetycznych w następującej relacji: a/ w miastach CO 2 10,0-15% do roku 2010, 35,0-40% do roku 2020; SO 2 15,0-17% do roku 2010, 50,0-55% do roku 2020; b/ w gminach wiejskich CO % do roku 2010, 50,0-55,0% do roku 2020; SO 2 40,0-50,0% do roku 2010, 70,0-75,0% do roku 2020; 22

23 Gminy miejskie scenariusz optymistyczny 115% 110% 105% 100% 95% 90% Zmiana zapotrzebowania na moc cieplną, ciepło i paliwa pierwotne 100% 100.0% 105.1% 103.7% 94.2% 107.6% 106.0% 112.0% 110.2% 85% 80% 75% 81.8% 75.5% 70% moc cieplna ciepło energia pierwotna w paliwach 23

24 Gminy miejskie scenariusz ograniczonego rozwoju 110% Zmiana zapotrzebowania na moc cieplną, ciepło i paliwa pierwotne 105% 100% 100.0% 101.1% 99.3% 95% 90% 85% 84.5% 80% 75% 75.8% 70% moc cieplna ciepło energia pierwotna w paliwach 24

25 Planowanie energetyczne wg załoŝeń UE 25

26 Rezultaty realizacji Projektu załoŝeń zmiana struktury udziału u paliw w pokryciu potrzeb cieplnych 26

27 Przykładowa struktura udziału paliw i nośników energii w produkcji energii cieplnej na terenie gmin miejskiej Rodzaj paliwa Paliwa stałe (węgiel i koks) Paliwa gazowe Odnawialne źródła energii Olej opałowy Energia elektryczna i inne 2005r 60,0-63,0% 28,0-30,0% 1,5-2,0% 4,0-4,5% 3,0-4,0% 2020r 45,0-48,0% 33,0-35,0% 9,0-11,0% 1,5-2,5% 7,0-7,5% 27

28 Przykładowa struktura udziału paliw i nośników energii w produkcji energii cieplnej na terenie gmin m-w Rodzaj paliwa Paliwa stałe (węgiel i koks) Paliwa gazowe Odnawialne źródła energii Olej opałowy Energia elektryczna i inne 2005r 65,0-70,0% 3,0-10,0% 13,0-18,0% 5,0-11,0% 2,5-3,5% r 35,0-44,0% 18,0-30,0% 22,0-30,0% 3,0-4,0% 7,0-8,0% 28

29 Przykładowa struktura udziału paliw i nośników energii w produkcji energii cieplnej na terenie gmin wiejskich Rodzaj paliwa Paliwa stałe (węgiel i koks) Paliwa gazowe Odnawialne źródła energii Olej opałowy Energia elektryczna i inne 2005r 69,0-72,0% 10,0-12,0% 8,0-9,0% 5,0-6,0% 4,5-5,0% r 31,0-33,0% 28,0-30,0% 30,0-32,0% 0,5-1,0% 7,0-8,0% 29

30 Zwiększenie udziału u produkcji energii z OZE promocja i rozwój j następuj pujących grup urządze dzeń Kompleksy agroenergetyczne Źródła ciepła opalane biomasą i biogazem Agregaty kogeneracyjne wykorzystujące biopaliwa i wspomagane paliwem gazowym Instalacje solarne Pompy ciepła Farmy wiatrowe i małe elektrownie wiatrowe 30

31 Agroenergetyka TŁOCZNIA OLEJU 31

32 Kotłownie ownie na biomasę Kocioł z rusztem I wymiennikiem ciepła Krótkoterminowy magazyn paliwa w formie kontenera lub bunkra lub silosu. Wygarniacz paliwa hydrauliczny Układ podawania paliwa Ruszt Układ sterowania Układ odprowadzenia spalin 32

33 Plany energetyczne relacje cenowe nośnik ników w energii Węgiel (miał) Słoma (sprasowana) Drewno (rośliny energetyczne) Drewno (zrębki, w = 30%) Pompy ciepła Granulat (pellety) Węgiel (orzech i koks) Gaz ziemny En. elektryczna - taryfa II Olej opąłowy Gaz płynny LPG 91.5 En. elektryczna - taryfa I

34 Plany energetyczne relacje cenowe wytworzenia 1 GJ Pompy ciepła Słoma (sprasowana) Węgiel (miał) Drewno (rośliny energetyczne) Drewno (zrębki, w = 30%) Granulat (pellety) Gaz ziemny ciepło z m.s.c. Węgiel (orzech i koks) En. elektryczna - taryfa II Olej opąłowy En. elektryczna - taryfa I Gaz płynny LPG

35 Działania ania termomodernizacyjne Aktualnie obowiązujące przepisy nie określają dopuszczalnych wartości współczynników przenikania dla przegród zewnętrznych dla budynków wielorodzinnych. Obowiązujące wymagania dotyczące oszczędności energii i izolacyjności cieplnej budynków określone są w dokumencie: Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z dn r., Nr 75, poz. 690) 35

36 Wskaźnikiem określającym stopień izolacyjności cieplnej budynku i jego energooszczędności jest zapotrzebowanie na energię końcową do ogrzewania 1 m3 kubatury budynku w ciągu roku (wskaźnik E). Dla budynków mieszkalnych wielorodzinnych wymagania warunków technicznych uznaje się za spełnione, jeŝeli wartość wskaźnika E jest mniejsza od wartości granicznej Eo. Wartość graniczna Eo wskaźnika sezonowego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynku określana jest w zaleŝności od współczynnika kształtu budynku A/V i wynosi: Eo = 29 kwh/(m3 rok) ( przy A/V = < 0.20 ) Eo = A/V kwh/(m3 rok) ( przy 0.20 < A/V < 0.90 ) Eo = 37.4 kwh/(m3 rok) ( przy A/V >= 0.90 ) 36

37 Współczynniki przenikania ciepła a przegród d budowlanych budynków w budowanych w róŝnych r przedziałach ach czasowych Współczynnik przenikania dla przegrody U max [W/m 2 K] Rodzaj przegrody zewnętrznej do 1966 r. Budynki budowane w okresie: od 1993 r. Ściany zewnętrzne Stropodach Strop pod poddaszem Strop nad piwnicą nieogrzewaną Okna Drzwi zewnętrzne

38 Struktura wiekowa zasobów w mieszkaniowych w miastach woj. pomorskiego na podstawie badanej grupy budynków 13.25% 1.95% 8.99% 75.82% od 1992 r. lata lata do 1966 r. 38

39 MoŜliwe do uzyskania oszczędno dności energetyczne w wyniku usprawnień termomodernizacyjnych Rodzaj usprawnienia Oznacz./ Jedn. Budynki do 1966r. Budynki Budynki Budynki od 1993r. E p kwh/m 2 a ( ) 280 ( ) 230 ( ) 160 ( ) System grzewczy m 1 25% 25% 15% - Docieplenie ścian m 2 25% 20% 15% - Docieplenie pozostałe m 3 10% 8% 5% - Wymiana okien m 4 15% 12% 8% - Czynnik ludzki m 5 10% 10% 10% - Maksymalne termooszczędności f max 61,3% 56,3% 43,2% - E k kwh/m 2 a

40 Prognozowany stopień termomodernizacji zasobów budownictwa wielorodzinnego (ST) na przykładzie Trójmiasta i Rumi Gdańsk i Sopot Gdynia i Rumia Średnia (Trójmiasto i Rumia) 40

41 Dziękujemy za uwagę 41