Propozycje tematów na wewnętrzny egzamin maturalny z języka polskiego 2015

Transkrypt

1 Propozycje tematów na wewnętrzny egzamin maturalny z języka polskiego 2015 LITERATURA 1. Satyra, parodia, groteska jako metody demaskowania rzeczywistości Rozważ temat na 2. Funkcje groteski w kreowaniu świata i człowieka. Rozważ problem, sięgając do wybranych tekstów literackich 3. Motyw domu w literaturze polskiej. Omów jego funkcjonowanie na podstawie wybranych utworów. 4. Omów funkcjonowanie motywu szaleństwa w wybranych przez ciebie utworach. 5. W kręgu tradycji romantycznej - kontynuatorzy i szydercy. Rozważ i zanalizuj zagadnienie na wybranych przykładach literackich. 6. Na podstawie analizy wybranych dzieł przedstaw sylwetkę człowieka religijnego w literaturze staropolskiej. 7. Człowiek w obliczu cierpienia. Omów temat na podstawie wybranych utworów literackich. 8. Wskaż i omów literackie kontynuacje prometeizmu w literaturze w wybranych dziełach różnych epok. 9. Dialog z tradycją romantyczną w dramaturgii współczesnej. Omów, odwołując się do wybranych dramatów. 10. Koncepcja poety w literaturze romantycznej i modernistycznej. Omów na wybranych 11. Różne sposoby kreowania miasta jako przestrzeni życiowej bohatera literackiego. Omów na podstawie analizy wybranych przykładów. 12. Wpływ II wojny światowej na psychikę i postawy ludzkie. Omów zagadnienie w oparciu o wybrane utwory literackie. 13. "Non omnis moriar" - omów topos nieśmiertelności poety i poezji na podstawie wybranych utworów różnych epok. 14. Dokumentaryzm i parabola w literaturze współczesnej. Przedstaw na wybranych przykładach literackich dwa odmienne sposoby prezentacji świata. 15. Omów motywy franciszkańskie i ich funkcje na wybranych utworach XIX i XX wieku. 16. Dokonaj konfrontacji polskich mitów narodowych z rzeczywistością historyczną. Odwołaj się do literatury różnych epok.

2 17. Odwołując się do wybranych przykładów, zaprezentuj funkcjonowanie w literaturze archetypów biblijnych "niegodziwców" (np. Kain, Judasz). 18. Zaprezentuj literacki obraz Litwy i sposoby jego realizacji w utworach pisarzy polskich XIX i XX w. 19. Omów sposób funkcjonowania i znaczenie świata fantastycznego na przykładzie wybranych utworów literackich. 20. Wykaż paraboliczny charakter wybranych dwóch powieści XX wieku i zbadaj wieloaspektową funkcję tego sposobu kreowania świata przedstawionego. 21. Literackie modele życia rodzinnego - aprobowane i negowane. Scharakteryzuj i ustosunkuj się do wybranych przykładów. 22. Tworzenie bywa formą autoterapii dla artysty. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. 23. Omów wykorzystanie motywu faustowskiego w wybranych utworach. 24. Topos teatrum mundi jako sposób myślenia o miejscu człowieka w świecie. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych utworów z różnych epok. 25. Przedstaw funkcje techniki onirycznej w wybranych utworach literackich z różnych epok. 26. Dziennik, pamiętnik wyrazem subiektywnego widzenia świata. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów literackich. 27. Cena prawdziwej wolności sumienia. Jaką postawę może przyjąć człowiek wobec reżimu totalitarnego? Omów temat w oparciu o wybrane przez siebie utwory. 28. Felieton, reportaż, artykuł jako sposoby mówienia o rzeczywistości. Przeprowadź analizę porównawczą podanych form w oparciu o wybrane przykłady. 29. Zanalizuj i oceń różne postawy człowieka wobec natury i cywilizacji na przykładach utworów z różnych epok. 30. Poeta mizantrop, poeta wyklęty. Porównaj i oceń kreacje poety na wybranych przykładach literackich. 31. Polemiki, spory, prowokacje starcia pokoleń literackich. Omów i przeanalizuj zagadnienie na 32. Satyryczny obraz społeczeństwa polskiego w literaturze różnych epok. Omów i przeanalizuj zagadnienie. 33. Metamorfoza bohatera jako motyw literacki. Na wybranych przykładach literatury omów sens i funkcje tego motywu. 34. Różne kreacje narratora i różne sposoby ukształtowania narracji w epice. Omów i zanalizuj problem.

3 35. Dekalog bohaterów Gustawa Herlinga Grudzińskiego. Omów na wybranych przykładach dzieł. 36. Motyw snu w literaturze staropolskiej. Zaprezentuj i omów funkcje jego różnorodnych ujęć. 37. Związki literatury z filozofią. Omów i zanalizuj zagadnienie, odwołując się do tekstów z różnych epok. 38. Na podstawie analizy wybranych wierszy miłosnych literatury romantyzmu omów zabiegi poetyckie, za pomocą których poeta zbudował poetycką ekspresję. 39. Topos świata- księgi. Omów jego istotę i sposób realizacji w wybranych utworach literackich. 40. Literackość gatunków dokumentarnych XX wieku. Analizując przykłady, rozważ, w jaki sposób się przejawia. 41. Scharakteryzuj wybrany apokryf z literatury dawnej i porównaj go ze współczesnym utworem literackim o charakterze apokryficznym. 42. Obraz mieszczan w literaturze. Omów jego ewolucję na 43. Relacje pomiędzy człowiekiem a społeczeństwem. Przedstaw je, odwołując się do wybranych utworów literatury współczesnej (np. P. Heulle, A. Stasiuk, W. Kuczok). 44. Analizując wybrane teksty prozatorskie, określ cechy i funkcje behawiorystycznego sposobu przedstawiania bohatera literackiego. 45. Analizując wybrane utwory liryczne, scharakteryzuj różne sposoby rozrachunku poety z własną przeszłością. 46. Porównaj istotę symbolicznego wykorzystania motywu drogi krzyżowej w literaturze romantycznej i współczesnej, odwołując się do wybranych utworów. 47. Pycha jako czynnik determinujący działania człowieka. Określ jej źródła, konsekwencje, analizując wybrane utwory dramatyczne. 48. Na podstawie wybranych utworów literackich przedstaw wieloaspektowy wymiar nieuchronności kary wobec zbrodni. 49. Przedstaw ponadczasowy wymiar biblijnej przypowieści o synu marnotrawnym, powołując się na wybrane teksty literackie. 50. Motyw samotności w literaturze. Przedstaw wieloznaczność tego motywu, analizując dowolnie wybrane teksty kultury. 51. Doświadczenie miłość i śmierci jako źródło inspiracji dla twórców literatury. Zanalizuj zagadnienie w oparciu o wybrane teksty literackie. 52. Wykaż zasadność łamania stereotypów w tekstach literackich różnych epok. Dokonaj analizy wybranych tekstów literackich z uwzględnieniem kontekstu historycznoliterackiego.

4 ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI 1. Portret Sarmaty w literaturze i malarstwie baroku. Omów zagadnienie na wybranych 2. Motyw Madonny w literaturze i sztuce. Omów na 3. "Dziady" A. Mickiewicza jako inspiracja dla teatru i filmu. Zanalizuj wybrany spektakl i adaptację filmową. 4. Wizje, zjawy, duchy Rozważ ich rolę w literaturze i sztuce romantyzmu. 5. Tatry i kultura górali podhalańskich w sztuce XIX i XX wieku. Przedstaw na wybranych 6. Topos Ikara w poezji i malarstwie. Omów na 7. System totalitarny w literaturze i w filmie. Porównaj wykorzystane przez twórców środki wyrazu. 8. Dramat szekspirowski w adaptacjach filmowych. Porównaj wybrane utwory literackie z filmami. 9. Powroty do krainy dzieciństwa. Omów, odwołując się do wybranych dzieł literackich i ich adaptacji filmowych. 10. Wiersze o obrazach i rzeźbach. Poetyckie spojrzenia na arcydzieła. Omów zagadnienia na 11. Omów rolę inspiracji literaturą polską w tekstach kabaretowych. Dokonaj analizy i interpretacji wybranych tekstów kultury. 12. Piękna brzydota jako prowokacja artystyczna w literaturze i w malarstwie. Rozważ na 13. Rozważ rolę inspiracji mitologicznych we współczesnej literaturze i innych dziedzinach sztuki. 14. Artystyczne ujęcie macierzyństwa w różnych dziedzinach sztuki. Rozwiń temat, wykorzystując analizę dzieł literackich i innych tekstów kultury. 15. Różnorodne ujęcie motywu tańca w literaturze i sztuce. Przedstaw na wybranych 16. Omów sposoby funkcjonowania symboli Erosa i Tanatosa w wybranych dziełach literackich i malarskich Młodej Polski. 17. Rozważ strukturę symbolu i funkcje symbolicznego obrazowania świata w wybranych utworach literackich i dziełach malarskich.

5 18. Rozważ przyczyny różnorodnych artystycznych wizerunków Żydów w literaturze i sztuce XIX i XX wieku. 19. Przedstaw i omów funkcje różnych sposobów kreowania postaci historycznych w literaturze i sztuce polskiej. 20. Na przykładzie wybranych adaptacji (teatralnych i filmowej)" Wesela" S. Wyspiańskiego omów różne odczytania idei utworu. 21. Motyw Dies irae w literaturze i muzyce na przestrzeni wieków. 22. Kobiety wyzwolone. Na podstawie analizy wybranych utworów literackich i dzieł sztuki omów zagadnienie. 23. Uprzedmiotowienie człowieka jako problem w literaturze i sztuce (np. A. Wróblewski, T. Kantor, A. Bursa, T. Różewicz). Omówienie i interpretacja na 24. Rozważ wpływ komunizmu na literaturę, odwołując się do wybranych polskich utworów literackich. 25. Malarstwo, rzeźba i architektura inspiracją dla literatury. Omów temat, analizując celowo dobrane utwory. 26. Różne oblicza rewolucji w literaturze i innych sztukach. Porównaj je na wybranych 27. Wpływ literatury czasu wojny i okupacji na muzyczne teksty kultury. Zanalizuj problem na 28. Analizując wybrane teksty literackie i inne teksty kultury, omów różnice w sposobie funkcjonowania motywów hamletycznych. 29. Na podstawie analizy wybranych przykładów z literatury i innych dziedzin sztuki omów różnice w sposobie krytykowania i uświęcania codzienności w sztuce XIX wieku. 30. Realizm i kreacja w sztuce. Odwołując się do wybranych przykładów z literatury i innych dziedzin sztuki, omów odmienność artystycznych sposobów prezentowania w nich rzeczywistości. 31. Koncepcje historiozoficzne w wybranych dramatach literackich i ich scenicznych realizacjach. Omów różnice w stosowanych środkach artystycznego wyrazu. 32. Odwołując się do wybranych przykładów z literatury i malarstwa, przedstaw i porównaj różne sposoby ujęcia lęku w dziele sztuki. 33. Różne sposoby tworzenia kolorytu lokalnego w literaturze i malarstwie. Przedstaw je, odwołując się do wybranych przykładów z jednej epoki (np. romantyzmu). 34. Omów funkcje nawiązań do muzycznych form gatunkowych w wybranych utworach literackich i innych tekstach kultury.

6 35. Różne sposoby ukazywania piękna ludzkiego ciała. Porównaj je, odwołując się do literatury i sztuki współczesnej. 36. Analizując wybrane dzieła, porównaj artystyczne interpretacje wybranego powstania narodowego w literaturze i malarstwie. 37. Filmy Andrzeja Wajdy jako interpretacje dzieł literatury polskiej. Omów wybrane przykłady. 38. Literatura na wielkim ekranie. Przedstaw i zanalizuj problem adaptacji filmowej na 39. Przedstaw różne sposoby prezentacji przez twórców (literatura i film) problemu holocaustu. Rozważ przyczyny i funkcje różnorodnych wizji artystycznych. 40. Literatura i film świadectwem upamiętnienia wydarzeń historycznych. Omów na wybranych przykładach różne sposoby utrwalania ważnych wydarzeń dziejowych. 41. Piosenka poetycka jako komentarz do rzeczywistości PRL. Omów temat na podstawie wybranych tekstów kultury. 42. Analizując wybrane przykłady, wykaż inspiracje biblijne we współczesnej literaturze i filmie. 43. Przedstaw różne portrety ojców i ich wpływ na dzieci na podstawie wybranych dzieł filmowych i literackich. JĘZYK 1. Piosenka aktorska, popularna, chodnikowa (disco). Wykaż podobieństwa i różnice w doborze językowych środków wyrazu. 2. Scharakteryzuj język wybranych bohaterów literackich. Uwzględnij cechy ujawniające ich przynależność środowiskową i charakter. 3. Wykorzystując wybrane teksty publicystyczne, omów tendencje rozwojowe współczesnej polszczyzny. 4. Dokonaj analizy języka wybranego polityka. 5. Biblia jako źródło bogactwa językowego i kulturowego polszczyzny. Omów biblijne i pozabiblijne znaczenie wybranych z Pisma Świętego wyrazów i wyrażeń funkcjonujących w języku polskim jako frazeologizmy. 6. Obecność gwary na językowej mapie Twojego regionu. Scharakteryzuj zjawisko na podstawie zebranego materiału językowego.

7 7. Reklamy radiowe. Przedstaw różne środki wyrazu charakterystyczne dla tego typu wypowiedzi. 8. Omów wpływ cenzury na język literacki wybranych dwóch epok. 9. Język czasopism młodzieżowych- wzór czy antywzór dla młodych użytkowników języka. Omów cechy charakterystyczne tego języka na 11. Omów wpływ języków obcych na polszczyznę na przestrzeni wieków. 12. Omów na wybranych przykładach zjawisko manipulacji językowej pod wpływem ideologii. 13. Przedstaw różne cele stylizacji językowych w literaturze Młodej Polski (lub współczesnej). 14. Retoryka sejmowa doby oświecenia kontra język polityków współczesnego sejmu. Omów na 15. Język dziennikarzy sportowych. Scharakteryzuj na podstawie zgromadzonego materiału językowego. 16. Analizując przykłady różnych tekstów (np. wycinków prasowych), omów problemy ekspansji języka potocznego i odchodzenia od tradycyjnych norm stylistycznych. 17. Dokonaj analizy stylistycznej wybranych przykładów gawędy. Odpowiedz na pytanie, na czym polega specyfika języka w tym gatunku literackim. 18. Analiza językowa i kulturowa przysłów polskich na przykładzie przysłów o określonej tematyce. 19. Język w służbie satyry dawniej i dziś. Zanalizuj i omów zagadnienie na 20. Funkcje znaków przestankowych w budowaniu przesłania dzieła literackiego. Omów je na podstawie analizy wybranych utworów liryki współczesnej. 21. Język mówiony jako tworzywo literatury, np. w twórczości Bolesława Prusa, Juliana Tuwima, Mirona Białoszewskiego, Stanisława Barańczaka. Zanalizuj celowo dobrane utwory. 22. Sztuka przekonywania a manipulacja językowa porównaj sposoby wykorzystania środków językowych we współczesnych polskich tekstach propagandowych.