Otyłość u dzieci w Polsce znaczenie problemu

Transkrypt

1 Otyłość u dzieci w Polsce znaczenie problemu

2 Czynniki ryzyka nadciśnienia, zespołu metabolicznego i powikłań narządowych dowody z EBM Otyłość grozi nagłą śmiercią. Hipokrates, w Dzieła zebrane, p.n.e., Kos Nie ma nic gorszego dla starszego męŝczyzny niŝ bystry kucharz i młoda kochanka. Praca zbiorowa Leczenie, ok

3 Zespół metaboliczny - co to jest? Epidemia chorób układu krąŝenia w latach tych XX wieku spowodowała intensywny rozwój kardiologii jako podspecjalności. Wprowadzenie do praktyki klinicznej metod kardiologii interwencyjnej, poprawa rokowania i wyniki duŝych badań populacyjnych pozwoliły na opisanie czynników ryzyka chorób układu krąŝenia oraz na wyodrębnienie choroby sercowo-naczyniowej jako zespołu zaburzeń o wspólnym mechaniźmie patofizjologicznym, a nie grupy oddzielnych schorzeń. Pozwoliło to na scharakteryzowanie grupy zaburzeń metabolicznych występujących razem, związanych patogenetycznie i wybitnie zwiększających ryzyko sercowo-naczyniowe.

4 Zespół metaboliczny - co to jest? Framingham Study populacja ogólna: Otyłość jest bezpośrednio związana z wysokością ciśnienia tętniczego i rozwojem nadciśnienia tętniczego. Kannel WB et al. Ann Intern Med. 1967; 67: Reaven podał patofizjologiczne wytłumaczenie zjawiska większego ryzyka sercowo-naczyniowego u osób otyłych, z dyslipidemią i zaburzeniami tolerancji węglowodanów lub cukrzycą typu II. Wspólnym mianownikiem tych zaburzeń jest insulinooporność/hiperinsulinizm.

5

6 ?% Cukrzyca t. 2 Otyłość?% Otłuszczenie?%

7 Otyłość Cukrzyca t. 2 NAFLD Otłuszczenie?%

8 Cukrzyca t. 2 Otyłość Choroba sercowonaczyniowa NAFLD Otłuszczenie

9

10 Czy jesteśmy świadomi sytuacji?

11 Trend zmian BMI i 90-ego centyla BMI u dzieci w Polsce w okresie 6 lat: vs Kulaga Z et al boys 22 girls BMI (średnia arytmetyczna) p=0,028 BMI (średnia arytmetyczna) p=0, wiek (lata) wiek (lata) boys 25 girls BMI C p=0.001 BMI C p= age (years) age (years)

12 Średnioroczne zmiany procentowe (PCA) występowania otyłości w Warszawie w okresie do 2002 w porównaniu do USA w okresie do PCA (%) ,9 12, ,5 3,5 3,8 3,3 0 USA 6-11 lat USA lat Warszawa 7-18 lat chłopcy dziewczęta Kułaga Z, Barwicka K, 2007

13 Jedyne wiarygodne i aktualne dane o sytuacji antropometrycznej dzieci w wieku szkolnym w Polsce pochodzą z badania OLAF.

14 Otyłość a nadciśnienie tętnicze u Jak wygląda nastolatek z nadciśnieniem pierwotnym? (ocena składu ciała metodą DXA) dzieci Pludowski P et al. Hypertension 2008; 51: Zwiększony stosunek tkanki tłuszczowej do masy mięśniowej. Ilośćgodzin WF w szkole dodatnio korelowała ze stosunkiem masa mięśniowa/masa tłuszczowa (r = 0.31; p <0.05) i ujemnie z ilościątkanki tłuszczowej (r = -0.35; p <0.05).

15 DOI: / SPIE Proc. 2009; BMI koreluje z wysokościąciśnienia tętniczego Otyłośćczęściej u dzieci, które mająw szkole dostęp do sklepiku/ vending machine, jedynaków, mających własny pokój, komputer z podłączeniem do internetu, i TV, a ich rodzice należądo dobrze zarabiających lub sąrolnikami. Odwrotnie dzieci, które nie mają dostępu do sklepu w szkole, mają rodzeństwo (>2), nie mająwłasnego pokoju, komputera, a ich rodzice mają niski dochód, częściej sąszczupłe.

16 European Society of Hypertension Oslo 2010

17 Determinanty otyłości i nadciśnienia tętniczego u dzieci w Polsce Poziom wykształcenia rodziców Status socjoekonomiczny Aktywność fizyczna i moŝliwości jej realizacji

18 Otyłość czy sprawność? Tak długo jak człowiek jest aktywny ruchowo,nie objada sięi nie obciąża swych jelit, choroba do niego nie przyjdzie a siły go nie opuszczą...a gdy ktośprzesiaduje całe dnie w luksusie i nie rusza się... to nawet jeśli będzie sięodżywiał zdrowo i najlepszymi potrawami i przestrzegałinnych zaleceńzdrowotnych, wszystkie dni jego życia będąpełne bólu, a siły go opuszczą. Maimonides

19 Fitness or fatness? European Youth Heart Study, przekrojowe badanie cio i 15-to letnich dzieci z Danii, Estonii i Portugalii oceniające występowanie cz. ryzyka sercowo-naczyniowego u dzieci. Główny wniosek: stopniowa, ujemna korelacja między klasterowym występowaniem czynników ryzyka i aktywnością fizyczną. Obecne zalecenia co najmniej 1 godziny aktywności fizycznej dziennie są niewystarczające aby zapobiec naraŝeniu na cz. ryzyka sercowo-naczyniowego (w tym insulinooporności). Konieczne jest zapewnienie co najmniej 90 minut wysiłku fizycznego dziennie. Andersen LB et al.. Lancet 2006; 368:

20 Rola środowiska medycznego w prewencji otyłości i chorób związanych ze stylem Ŝycia Zachowanie zdrowia jest zbyt powaŝnym wyzwaniem aby zajmowali się tym medycy ale posługując się metodologią naukową moŝemy zdiagnozować sytuację i wskazać moŝliwości prewencji.

21 Epidemie pojawiają się i często znikają wraz z początkiem nowych okresów w dziejach kultury a schorzenia dotyczące populacji są spowodowane czynnikami kulturowymi. Rudolf Virchow

22 Mity i fakty Izolowane działania prewencyjne na ogół nie dająŝadnych efektów poza wydaniem znacznych sum pieniędzy W prewencji otyłości chodzi o zmianę stylu Ŝycia, a nie usunięcie jednego/kilku czynników, które korelują z masą ciała. Przykładem jest związek między otyłością dzieci a obecnością dystrybutorów Ŝywności w szkole. Tylko 1,3% całkowitej ilości spoŝytych kalorii pochodzi Ŝywności zakupionej w dystrybutorach aŝ 69,1% z przekąsek przygotowywanych w domu

23 Okno prewencyjne 1 r.ŝ. 3 7 r.ŝ. okres dojrzewania płciowego przejście do dorosłości 17 25?

24 Skoro otyłość jest chorobą zakaźną. to czy zachowania prozdrowotne teŝ mogą być przekazywane otoczeniu? Przykład: zacznij biegać, a po miesiącu prześcignie Cię sąsiad.