Rodzaje, charakterystyka i skutki zażywania narkotyków oraz determinanty powstawania uzależnień

Transkrypt

1 Opracowanie na temat: Rodzaje, charakterystyka i skutki zażywania narkotyków oraz determinanty powstawania uzależnień napisane przez Macieja Jańskiego

2 Narkomania -to rodzaj uzależnienia objawiający się pociągiem organizmu do zażywania narkotyków. Narkotyk to substancja pochodzenia roślinnego, a ostatnio coraz częściej syntetycznego powodująca uspokojenie, euforię, zniesienie bólu, odurzenie i głęboki sen. Zażywanie na początku wynika z oczekiwania przyjemnych efektów, później wiąże się z nadzieją uniknięcia przykrych objawów to zależność psychiczna. Jej trwałość zależy od osobowości człowieka. Niektóre narkotyki wywołują ból zwany zależnością fizyczną. Ujawnia się ona występowaniem zespołu objawów- dreszcze, uczucie gorąca, pocenie się, łzawienie, ślinienie, skłonność do wymiotów, biegunka, kołatanie serca, bóle stawów i mięśni. Przyjmujący narkotyki muszą liczyć się z koniecznością brania coraz większych porcji ( działek ). Każdy narkotyk oddziałuje na organizm, dlatego taka sama działka u różnych ludzi może wywołać różne reakcje organizmu: od euforii po lęk prowadzący często do samobójstwa. Uzależniony uczeń zmienia swoje zachowanie oraz swoją postawę wobec szkoły. Do najczęściej występujących objawów zaliczamy: - nagłą zmianę nastroju, - izolowanie się, - spadek zainteresowania szkołą, sportem - zmiana przyjaciół, - kłamstwa, wykręty - wynoszenie z domu wartościowych przedmiotów, kradzież pieniędzy - ciche powroty do domu, przebywanie poza domem bez uprzedzenia. Pierwszym odruchem rodziców powinna być rozmowa z dzieckiem. Pewnym wskaźnikiem jest badanie moczu w obecności osoby dorosłej. Pewność mamy wtedy, gdy znajdujemy tzw. akcesoria: bibułki, torebki plastikowe z białym proszkiem, fajkę.

3 Rodzice o narkomanii dziecka muszą zostać powiadomieni, często wiedząc o tym fakcie, nie chcą rozmawiać na ten temat. W takim przypadku konieczna jest pomoc specjalisty. CHARAKTERYSTYKA ŚRODKÓW ODURZAJĄCYCH Istnieje wiele podziałów narkotyków i środków odurzających. Można je klasyfikować według następujących kryteriów: materiału z jakiego powstały możliwości nadużywania i siły uzależnienia skutków fizycznych i psychicznych pochodzenia- naturalnego bądź syntetycznego ogólnego składu chemicznego Skład chemiczny narkotyku i pochodzenia (naturalne, syntetyczne i inne) decyduje o jego wpływie na organizm. Poniżej wymieniam dziewięć kategorii środków aktywnych działąjących na psychikę: 1. Narkotyki naturalne 2. Półsyntetyczne 3. Syntetyczne o dużej sile działania 4. Syntetyczne o małej sile działania 5. Produkty otrzymywane z konopii indyjskich 6. Kokaina i inne produkty otrzymywane z koki 7. Barbiturany i inne środki uspakajająco-nasenne 8. Małe trankwilizatory 9. Amfetaminy i pochodne środki pobudzające 10. LSD i halucynogeny 11. Rozpuszczalniki i inne środki inhalacyjne

4 RODZAJE NARKOTYKÓW Narkotyki możemy podzielić na grupy: Opiaty Psychostymulujące Konopie indyjskie i ich pochodne Halucynogenne Wziewne Leki uspakajające i psychotropowe Opiaty wywołują uzależnienie fizyczne i psychiczne. Skutki działania opiatów zależą od rodzaju używanej substancji. Możemy je dzielić na pięć grup: Opium jest pochodzenia naturalnego, pochodzącego z maku, a dokładnie z makówki, z której uzyskuje się gęsty sok. Z uzyskanego surowca robi się tabletki koloru ciemnobrązowego. Opium zażywa się przez palenie lub połykanie. Morfina jest składnikiem leków przeciwbólowych, lub jest używana jako środek przeciwbólowy. Zażywa się ją dożylnie lub doustnie. Kodeina stosowana jest u osób chorych na ciężkie choroby płuc. Przyjmuje się ją doustnie. Występuje w ampułkach i tabletkach. Heroina pochodna morfiny. Przyjmuje się ja dożylnie, wciągając ją przez nos, paląc. Występuje jako biały proszek lub brązowe bryłki. Kompot polska heroina, otrzymywany jest ze słomy makowej z dodatkiem odczynów chemicznych. Ma kolor brunatny, przypominający kompot. Zażywany dożylnie i doustnie. Ludzie zażywający opiaty narażeni są na bardzo szybkie uzależnienie. Na początku zażywanie jest przyjemne, później narkotyk zażywa się tylko po to,

5 aby móc prawidłowo funkcjonować. Potrzeby społeczne, bliskość i wszelkie inne zaczynają zanikać. Najważniejszy staje się narkotyk. Psychostymulujące ta grupa narkotyków powoduje uczucie pobudzenia, usuwa zmęczenie, chwilowo polepsza i wyostrza zmysły. Należą do nich takie narkotyki jak: Amfetamina jest syntetykiem w postaci białego proszku lub tabletki. Ostatnio bardzo modny narkotyk. Zażywana jest dożylnie, doustnie lub przez nos. Czas działania narkotyku to około godzin. Kokaina pochodzi z krzewów koki w postaci białego proszku. Zażywana jest jak amfetamina, jednak jej działanie jest o wiele krótsze (20-30 min.) Krak otrzymywany jest z sody oczyszczonej i pasty z liści koki. Występuje w postaci małych kryształków. Palony jest w fajkach; często mieszany z marihuaną lub tytoniem Konopie indyjskie i ich pochodne substancje psychoaktywne zawarte w konopiach to kannabinole, z których najistotniejszy to tetrahydrokannabinol. Substancja ta w różnym stężeniu występuje w szczytach żeńskich roślin oraz żywicy. W czasie palenia dochodzi do zaburzeń w ośrodkach percepcyjnych mózgu: zmniejsza się sprawność intelektualna, refleks oraz koncentracja. Do tej grupy zaliczamy: Marihuana to zielone lub zielono- brązowe kwiatostany marihuany. Haszysz to brązowe i czarne kostki lub kulki. Staje się plastyczny po lekkim podgrzaniu. Olej haszyszowy zielono- brązowy płyn o konsystencji oleju. Wszystkie pochodne konopi działają podobnie. Człowiek pod ich wpływem staje się wesoły, rozluźniony, szczęśliwy, a świat postrzega bardziej przyjaźnie. Pod wpływem tych narkotyków łatwiej prowadzi się rozmowę i obniża poziom stresu. Zmysły stają się bardziej wyostrzone, a kolory bardziej wyraźne.

6 Halucynogenne - narkotyki z tej grupy powodują inny sposób postrzegania rzeczywistości. Do tej grupy zalicza się: LSD jest narkotykiem pochodzenia syntetycznego. Występuje w postaci kwadratowych papierków nasączonych kwasem, ale również w postaci kapsułek, tabletek oraz w postaci krystalicznego proszku. Grzyby halucynogenne są pochodzenia naturalnego. Grzybki zbiera się i zjada np. z jajecznicą lub suszy. Różnego rodzaju suszone grzybki o zabarwieniu żółtawym do czarnego z prześwitem brązu. Z suchych grzybów można zrobić herbatę. Działanie narkotyku określa się na około 6 godzin. Ekstasy pochodzenia syntetycznego występuje w tabletkach (białe lub kolorowe pastylki z wytłoczonymi wzorkami), potoczna nazwa tableta Narkotyki zaliczane do grupy halucynogennych wywołują silne uzależnienie psychiczne. Pod wpływem tego narkotyku mogą ujawnić się u zażywającego ukryte zaburzenia psychiczne (psychozy). Zupełnie inaczej odbiera się czas i przestrzeń. Doznania po tych narkotykach nie zawsze są przyjemne. Mogą zdarzać się koszmarne wizje. Ciśnienie krwi podnosi się i spada. Źrenice rozszerzają się, akcja serca przyśpiesza się wraz z oddechem. Człowiek może mieć mdłości, kłopoty ze snem, koordynacją ruchową, a także drżenie mięśni i zawroty głowy. Środki wziewne terminem tym określa się grupę substancji wykorzystywanych niezgodnie z ich przeznaczeniem. Toksykomanii odurzają się oparami takich substancji jak: eter, benzen, aceton, tri i inne. Większość z nich wchodzi w skład popularnych i łatwo dostępnych produktów używanych w gospodarstwie domowym i przemyśle. Środki wziewne powodują silne stany odurzenia, euforii, halucynacje. Pojawiające się halucynacje są wynikiem niedotlenienia mózgu. Wdychane opary działają bezpośrednio na tkankę mózgową, doprowadzając jednocześnie do zniszczenia kilkuset tysięcy komórek.

7 Wdychanie może skończyć się śmiercią wskutek uduszenia lub niewydolności serca. Leki uspakajające i psychotropowe stanowią coraz bardziej popularną grupę narkotyków stosowanych przez narkomanów. Przemysł farmaceutyczny produkuje te środki pod postacią kapsułek, pigułek, kropli, czopków lub ampułek. Środki te przyjmowane są doustnie, doodbytniczo lub w formie zastrzyków dożylnych lub domięśniowych. DETERMINANTY POWSTAWANIA UZALEŻNIEŃ Całkowita identyfikacja przyczyn narkomanii jest trudna. Narkomania nie jest zjawiskiem samym w sobie, posiada szereg uwarunkowań o różnym charakterze od przyczyn zewnętrznych, środowiskowych do motywów psychologicznych włącznie. Motywacja osób biorących środki odurzające są złożone, można je podzielić na dwie grupy: a) Pierwotne-pierwsze sięgnięcie po narkotyk to: ciekawość, wpływ kolegów, chęć doznania przyjemności, próba rozwiązania problemów i życiowych trudności, próba uzyskania lepszego samopoczucia, manifestacja swej odrębności. b) Wtórne- następują po uzależnieniu od narkotyków: przymusowe uzależnienie, głód, chęć rozładowania depresji, chęć eksperymentowania, chęć osiągnięcia stanu euforii

8 Cz.Cekiera wyodrębnił etiologiczne skutki, które zwiększają uzależnienie narkotyczne. Należą do nich między innymi: konflikty rodzinne, odmienne postawy wychowawcze rodziców, obciążenie rodziny chorobami somatycznymi i psychicznymi, wysoka tolerancja dla palenia, picia i zażywania leków, środowisko melin pijackich, narkomańskich i przestępczych, objawy neurotyczne w dzieciństwie, lęk, poczucie zagrożenia, niski poziom tolerancji na frustracje, brak sprecyzowanej hierarchii wartości i celów w życiu. SKUTKI ZAŻYWANIA NARKOTYKÓW Narkomania jest poważnym problemem społecznym. Stałe zażywanie narkotyków powoduje zmiany w psychice człowieka, prowadzi do popełniania przestępstw, rodzi niebezpieczeństwo rozpowszechniania się nałogu na młode społeczeństwo. T.Hanausek w swojej pracy Narkomania wyróżnia trzy podstawowe grupy ujemnych konsekwencji zażywania środków odurzających, są to: konsekwencje zdrowotne, społeczne skutki narkomanii, konsekwencje kryminogenne SYGNAŁY MOGĄCE ŚWIADCZYĆ, ŻE DZIECKO MOŻE MIEĆ KONTAKT ZE ŚRODOWISKIEM NARKOTYCZNYM - nagłe zmiany nastroju (duża aktywność, zmęczenie), izolowanie i zamykanie się w sobie,

9 - nagła zmiana grona dotychczasowych przyjaciół na innych, zwłaszcza na starszych od siebie, - spadek zainteresowania szkołą sportem i ulubionymi zajęciami, - izolowanie się od domowników, spędzanie większości czasu samotnie w swoim pokoju, - kłamstwa i wykręty, wynoszenie z domu wartościowych przedmiotów, podkradanie pieniędzy, - niewytłumaczalne spóźnienia, tzw. ciche powroty do domu lub nocne przebywanie poza domem bez uprzedzenia, - tajemnicze, krótkie rozmowy telefoniczne, - używanie tajemniczych określeń podczas rozmów, np.: dragi- narkotyki; buzować, grzać, ładować, hajcować- odurzać się; jarać, palić-odurzać się marihuaną; wąchać, snifować, żąchać, kleić się, dmuchać, przydmuchiwać- odurzać się środkami wziewnymi; cyknąć, huknąć, dać w kanał (żyłę)- wstrzyknąć środek narkotyczny; przymulić- zażyć środki psychotropowe; odjazd, odlot- stan odurzenia; być na haju- pod wpływem narkotyku; być w ciągu (cugu)- codziennie zażywać narkotyki; być na głodzie, być na skręcie- odczuwać objawy abstynencyjne; czysty- bez środka narkotykowego, nie biorący narkotyków; diler- handlarz narkotyków, pośrednik; towar-narkotyki; hasz- haszysz; afgan- haszysz afgański; marokohaszysz marokański; marycha, maryśka, gandzia, huana, gras, trawa, ziele, zioło- marihuana; skun- marihuana z Holandii; skręt, dżont- papieros zrobiony własnoręcznie z marihuany; acid,kwas- LSD; amfa, spid- amfetamina; kokakokaina; piguły, prochy- tabletki, proszki odurzające; psychotropy- leki psychtropowe.

10 BIBLIOGRAFIA Golonka B., Olbert L., Urban J. Moje życie bez uzależnień Opole 2001 Zajączkowski K. Nikotyna, alkohol, narkotyki- profilaktyka uzależnień Kraków 2001 Wiśniewski P. Ratujmy dzieci Warszawa 2000