Uwaga! Absolwenci AM i WUM!

Transkrypt

1 List intencyjny Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego i Samorz¹du Województwa Mazowieckiego 11 lutego 2009 r. rektor Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, prof. Marek Krawczyk, oraz marsza³ek Województwa Mazowieckiego Adam Struzik podpisali list intencyjny w sprawie wspó³pracy na rzecz rozwoju województwa mazowieckiego w obszarze ochrony zdrowia oraz kszta³cenia obecnej i przysz³ej kadry medycznej. Chcemy kontynuowaæ i rozszerzaæ nasz¹ dotychczasow¹ wspó³pracê z Samorz¹dem Województwa Mazowieckiego, aby zapewniæ spo³ecznoœci województwa jak najlepsz¹ opiekê zdrowotn¹ mówi³ rektor podczas uroczystego podpisania listu intencyjnego. Od lat jednostki naukowo-dydaktyczne naszej uczelni dzia³aj¹ w szpitalach, dla których organem za³o ycielskim jest marsza³ek Województwa Mazowieckiego. Najwiêkszym szpitalem, w którym zlokalizowane s¹ katedry naszego uniwersytetu, jest Wojewódzki Szpital Bródnowski, gdzie dzia³aj¹ jednostki dwóch naszych wydzia³ów: II Wydzia³u Lekarskiego oraz Wydzia³u Nauki o Zdrowiu. Nasze Kliniki funkcjonuj¹ te w Wojewódzkim Szpitalu ZakaŸnym przy ul. Wolskiej, w Szpitalu przy ul. Nowowiejskiej, w Szpitalu Tworkowskim oraz w Centrum Rehabilitacji w Konstancinie. Rektor wyrazi³ nadziejê, e dotychczasow¹ dobr¹ wspó³pracê uczelni i Samorz¹du Województwa uda siê rozszerzyæ o Miêdzyleski Specjalistyczny Szpital w Warszawie i Wojewódzki Szpital Chirurgii Urazowej przy ul. Barskiej. Marsza³ek A. Struzik zadeklarowa³ wolê dobrego partnerstwa ze strony w³adz Samorz¹du Województwa Mazowieckiego. Podkreœli³, e samorz¹d jest organem za³o ycielskim 35 jednostek ochrony zdrowia, w tym 26 szpitali. Zale y nam na doskonaleniu naszej kadry, która w tych placówkach pracuje. Chcemy, aby by³y w nich prowadzone badania kliniczne. To jest mo liwe dziêki wspó³pracy z Warszawskim Uniwersytetem Medycznym mówi³ marsza³ek A. Struzik. W liœcie intencyjnym strony okreœli³y nastêpuj¹ce priorytety we wspó³pracy: 1. Wykorzystanie bazy jednostek ochrony zdrowia, dla których organem za³o ycielskim jest Samorz¹d Województwa Mazowieckiego na cele dydaktyczne Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. 2. Wspó³dzia³anie kadry Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego w podnoszeniu jakoœci ochrony zdrowia mieszkañców województwa. 3. Zwiêkszenie dostêpnoœci do œwiadczeñ medycznych na wysokim poziomie dla spo³ecznoœci lokalnej. 4. D¹ enie do poprawy efektywnoœci systemu ochrony zdrowia województwa mazowieckiego poprzez inwestycje w infrastrukturê ochrony zdrowia. 5. Promocja zdrowego stylu ycia wœród spo³ecznoœci województwa mazowieckiego. 6. Kszta³cenie na europejskim poziomie kadry medycznej wszystkich szczebli. Ü Marta Wojtach, WUM Uwaga! Absolwenci AM i WUM! W 2009 r. obchodzimy 200-lecie nauczania medycyny i farmacji w Warszawie. Z tej okazji 21 listopada 2009 r. organizujemy ZJAZD KOLE EÑSKI. Wszystkich Absolwentów w imieniu w³adz Uczelni oraz Stowarzyszenia Wychowanków Warszawskiej Medycyny i Farmacji serdecznie zapraszamy. Potwierdzeniem uczestnictwa w spotkaniu jest wp³ata 200 z³ do 31 marca br. na konto Stowarzyszenia Wychowanków Warszawskiej Medycyny i Farmacji, Bank Pekao S.A.: oraz listowne powiadomienie organizatorów, w którym zostan¹ podane: imiê i nazwisko; rok ukoñczenia studiów; dok³adny adres; nr telefonu lub . Ze wzglêdu na ograniczenia dotycz¹ce liczby uczestników rejestracja bêdzie dokonywana w kolejnoœci nap³ywu zg³oszeñ. Komitet Organizacyjny: Mieczys³aw Szostek Klinika Chirurgii Ogólnej i Chorób Klatki Piersiowej, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa, ul. Banacha 1a, tel. (022) ; fax: (022) , szostekm@amwaw.edu.pl 1

2 Nr 3 (167) marzec 2009 Na ok³adce: Reprodukcja: Tadeusz Wolski Martwa natura Spis treœci uwa am, e... 3 gor¹cy temat 4 Dr Meder o honorariach za szkolenia 4 Bój siê raka 6 G³osy z Wiejskiej 6 Bez znieczulenia 8 Ratujemy polskie szpitale 8 Mazowieckie Dni Chirurgiczne 9 stomatologia 10 Nadwra liwoœæ na tytan 10 Wreszcie w Polsce 13 u nas w samorz¹dzie 14 Jak wybieramy 14 Oferty pracy 15 Relacja z Gruzji 16 Europejskie finansowanie badañ medycznych 18 KE o przeszczepach 19 Konferencja pneumonologiczna 20 Lista Stu 21 Sprawiedliwoœæ po latach 22 listy 23 Nowotwory: Terapia nadziei 24 z Mazowsza 26 Dializoterapia w Siedlcach 27 z radomskiej delegatury 28 SMS z Krakowa 29 Telemedycyna cz. III 30 7-milowe buty 50-letniej medycyny 32 Cena ma³ej stabilizacji 34 muzy i my 36 sport 38 jêzyk nasz giêtki 41 nowe przepisy prawne 41 epitafium 46 Na marginesie Plan B czy plan be? Kiedy prezydent zawetowa³ najwa niejsze dla minister zdrowia Ewy Kopacz ustawy, zapowiedzia³a, e dopnie swego i reformê przeprowadzi. 17 lutego br. przedstawi³a wraz z premierem Donaldem Tuskiem os³awiony plan B. Projekt nie jest ³atwy. Chcê was prosiæ zwyczajnie, tak po ludzku, o pomoc mówi³ premier zgromadzonym samorz¹dowcom i dyrektorom szpitali. Co do za³o eñ, plan B nie ró ni siê w wielkim stopniu od tego, co by³o w ustawach: szpitale maj¹ zostaæ przekszta³cone w spó³ki. Pomimo ciêæ bud etowych rz¹d zamierza przeznaczyæ na pomoc dla przekszta³caj¹cych siê szpitali ok. 2,7 mld z³. Donald Tusk zapewni³, e projekt bêdzie realizowany, e bêd¹ pieni¹dze na ratowanie polskich szpitali. Pytanie jednak, co ma byæ celem tej reformy. Czy jedynie przekszta³cenie szpitali w spó³ki? Rz¹d mówi, e restrukturyzacja bêdzie dokonywana pod k¹tem przydatnoœci danych oddzia³ów i us³ug, a kryterium bêd¹ potrzeby pacjentów. Ma to zapewniæ Narodowy Fundusz Zdrowia, który jednak do tej pory nie wykaza³ siê zmys³em strategicznym, bowiem nadal utrzymujemy wiele niepotrzebnych oddzia³ów laryngologicznych czy dermatologicznych, a brakuje nam miejsc geriatrycznych, onkologicznych, pediatrycznych i tak dalej. Fundusz ma w planowaniu strategicznym wspomagaæ Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Miejmy nadziejê, e zostanie stworzona mapa potrzeb zdrowotnych Polski i pod k¹tem bia³ych plam na tej mapie bêd¹ uk³adane programy naprawcze i restrukturyzacyjne. Ostatnio, w zwi¹zku ze wzrostem zachorowañ na grypê i jej powik³añ, samograjem w programach telewizyjnych sta³y siê minireporta e z przepe³nionych oddzia³ów warszawskich szpitali. Jak wiêc bêdzie z t¹ restrukturyzacj¹? Oby s³u y³a pacjentom, bo ci z Warszawy ostatnio mogli liczyæ w wielu wypadkach jedynie na dostawki w korytarzach. Ewa GWIAZDOWICZ WYDAWCA MIESIÊCZNIKA PULS : Okrêgowa Izba Lekarska w Warszawie, biuro@warszawa.oil.org.pl REDAKCJA: Warszawa, ul. Kozia 3/5, lok. 31, tel./fax: , puls@warszawa.oil.org.pl REDAKTOR NACZELNY: Ewa Gwiazdowicz, tel , egwiazdowicz@oil.org.pl SEKRETARZ REDAKCJI: Maria Dolacka, tel./fax: , mdolacka@warszawa.oil.org.pl KOLEGIUM REDAKCYJNE: Stanis³aw Ancyparowicz, Janusz Bugaj, W³odzimierz Cerañski, Janusz Garlicki, Wies³aw Jêdrzejczak, Tadeusz Kalbarczyk, Jerzy Kruszewski, Wojciech Maria Kuœ, Ryszard Majkowski, adys³aw Nekanda-Trepka, Stanis³aw Niemczyk, Gra yna Pacocha, Wojciech Rowiñski, Tadeusz To³³oczko, Maria Wierzbicka, Andrzej W³odarczyk KOMENTATORZY: Marek Balicki, Pawe³ Walewski PUBLICYŒCI: Ewa Dobrowolska, Ma³gorzata Kukowska WSPÓ PRACUJ : Anna Bie añska, Jerzy Borowicz, Józef Hornowski, Wojciech uszczyna, Krzysztof Rosiecki, Miros³aw W¹sik (Radom), Jerzy Wunderlich SEKRETARIAT REDAKCJI: Iwona Stawicka, tel ZG OSZENIA ZMIAN ADRESÓW: Renata Goska, tel.: ; adresy@miesiecznik-puls.org.pl REKLAMA I MARKETING: Renata Klimkowska, tel./fax , tel. (0) , marketing@warszawa.oil.org.pl OPRACOWANIE GRAFICZNE: Artmedia Partners, tel.: (22) DRUK: Elanders Polska Sp. z o.o., P³oñsk, ul. Mazowiecka 2, tel. (23) , elanders@elanders.pl Redakcja zastrzega sobie prawo do adiustacji artyku³ów i listów, dokonywania skrótów oraz zmian tytu³ów. Materia³ów niezamówionych nie zwracamy. Redakcja nie odpowiada za treœæ reklam i og³oszeñ. 2

3 uwa am, e... Fot. M. Stankiewicz W cieniu jubileuszy 200-lecia nauczania medycyny w Warszawie oraz 20-lecia istnienia odrodzonych izb lekarskich odbêd¹ siê w tym roku równie wybory delegatów na okrêgowy zjazd lekarzy, który wybierze nowe w³adze naszej Izby. W tym miejscu zachêcam wszystkich do udzia³u w tych wyborach, a tak e do kandydowania do w³adz Izby i pracy w naszym samorz¹dzie. Piêæ lat temu, po jubileuszu 15-lecia reaktywowania izb lekarskich, w swoim felietonie pisa³em m.in.: stanie z boku, biernoœæ, nastroje zniechêcenia i roz alenia nie s¹ w stanie zmieniæ otaczaj¹cej nas rzeczywistoœci w po ¹danym przez nas kierunku. Narzekaæ, kontestowaæ samorz¹d, mówi¹c: Co on dla mnie robi? ka dy potrafi. Ale zrobiæ coœ po ytecznego dla innych to sztuka i Ÿród³o ogromnej satysfakcji, kiedy koñczy siê dzie³o. W tym roku, po prawie 10 latach przewodzenia Okrêgowej Radzie najwiêkszej izby lekarskiej w Polsce, jesieni¹, bêdê po raz ostatni sk³ada³ sprawozdanie z dzia³alnoœci Rady, której przewodniczy³em, ale tak e w pewnym sensie z tych moich dziesiêciu lat. Myœlê, e bêdê mia³ tê satysfakcjê, o której wczeœniej pisa³em, bo mimo zatrzymania siê mojej kariery zawodowej chirurga i nauczyciela akademickiego wiele spraw w naszej Izbie i w ca³ym samorz¹dzie uda³o siê, przy moim skromnym udziale, za³atwiæ. Chocia by to, co wywalczyliœmy wspólnie z Ogólnopolskim Zwi¹zkiem Zawodowym Lekarzy. Kiedy dzisiaj porównuje siê aktualne zarobki za dy ur lekarski z tymi sprzed 10 lat, nie chce siê wierzyæ, e kiedyœ byliœmy a tak nisko wynagradzani. Móg³bym przytoczyæ wiele innych przyk³adów, ale na to jeszcze przyjdzie czas. Dlaczego o tym piszê? Bo przez te lata pozna³em bardzo wielu wspania³ych m³odych ludzi, lekarzy i lekarzy dentystów, którym my, odchodz¹cy dzia³acze, powinniœmy przekazaæ w³adzê nad samorz¹dem i którzy mog¹ dokonaæ znacznie wiêcej, ni my dokonaliœmy dotychczas. Jest tylko jeden warunek: trzeba chcieæ dzia³aæ, a nie narzekaæ. Namawiam gor¹co na to dzia³anie i wziêcie w³adzy w swoje rêce przez tych, którzy chc¹ i mog¹ coœ dla nas zrobiæ, m.in. po to, aby po w³adzê nie siêgnêli sfrustrowani zawodowi nieudacznicy, ludzie mali, choæ czasem ze znanymi nazwiskami, b¹dÿ wreszcie tacy, którzy chc¹ w samorz¹dzie zrobiæ coœ dla siebie, a nie dla innych. Dlatego warto przyjœæ na zebranie wyborcze, rozliczyæ dzia- ³ania poprzednich delegatów i wybraæ tych, którzy naprawdê coœ zrobili, a tak e tych nowych, o których z codziennych kontaktów w pracy wiemy, e potrafi¹ coœ wiêcej, ni obiecywaæ. yczê nam wszystkim Waszych dobrych wyborów, bo samorz¹d bêdzie taki, jakie w³adze wybierzecie. REKLAMA 3

4 Wostatnim czasie opiniê spo³eczn¹ zbulwerso wa³a wiadomoœæ o wysokoœci zarobków znanych onkologów z Centrum Onkologii w Warszawie, którzy przeprowadzali szkolenia lekarzy rodzinnych. Podano, e dr Janusz Meder, prezes Polskiej Unii Onkologii, przez trzy lata zarobi³ 619 tys. z³ za prowadzenie wyk³adów, a w sumie na op³acenie wyk³adowców wydano w tym okresie 2 mln z³. Okazuje siê jednak, e takie stawki za szkolenie co roku akceptowa³o Ministerstwo Zdrowia. Lekarze t³umacz¹, e nie wziêli nawet z³otówki wiêcej, ni zaakceptowa³ resort. Z ich wyliczeñ wynika, e szkolenie jednego lekarza rodzinnego kosztowa³o ok. 320 z³. ministerstwie. Dr Meder zapewnia, e w sk³ad komisji konkursowych nie wchodzili jednak ci, którzy przystêpowali do konkursu. Ka dy podmiot ochrony zdrowia, jaki istnieje w Polsce, móg³ przyst¹piæ do konkursu, pod warunkiem e spe³nia³ kryteria konkursu i spe³nia³ kryteria jakoœciowe. Na podstawie konkursów niezale ne komisje konkursowe, w sk³ad których nie wchodzili realizatorzy poszczególnych programów, rozstrzyga³y konkurs. Teraz próbuje siê mówiæ, e ktoœ sobie sam coœ za³atwi³. Ci, którzy realizowali program, nigdy nie zasiadali w komisjach konkursowych. Ma³o tego, nawet je eli konkurs by³ wygrany na realizacjê zadania w ci¹gu dwóch czy trzech lat, ka dego roku przeprowatañ, na które przes³aliœmy odpowiedzi do Ministerstwa Zdrowia. Po miesi¹cu odpowiedziano nam, e jest zgoda resortu na wznowienie szkoleñ relacjonuje dr Meder. Na program wydawano 250 mln z³ rocznie, w tym na szkolenia 2 mln z³. Znacz¹ca czeœæ pieniêdzy przeznaczana by³a na zakup kosztownej aparatury do radioterapii i diagnostyki oraz finansowanie badañ przesiewowych. Ciê ka praca Czy wyk³adowcy mieli wygórowane stawki? Dr Meder t³umaczy nam, e szkolenia by³y bardzo pracoch³onne, a od kwot, które podaj¹ media, nale- y odj¹æ 40 proc. podatku i koszty poniesione przez wyk³adowców. Dr Janusz Meder o swoich honorariach za szkolenia lekarzy Anna KACZMAREK, Portal Rynek Zdrowia, 12 lutego 2009 r. Aby zrozumieæ istotê sprawy, nale y przyjrzeæ siê mechanizmowi finansowania poszczególnych modu³ów programu i mechanizmowi jego dzia³ania. Przypomnijmy, e okreœlony on zosta³ ustaw¹. Ona stanowi, e powo³uje siê Radê ds. Zwalczania Chorób Nowotworowych przy ministrze zdrowia i w jej sk³ad wchodz¹: trzech przedstawicieli dyscyplin onkologicznych, dwóch przedstawicieli uczelni medycznych oraz przedstawiciel NFZ. Przewodnicz¹cym Rady jak dot¹d by³ wiceminister zdrowia t³umaczy portalowi rynekzdrowia.pl dr Janusz Meder. Rada, która zebra³a siê do tej pory 40 razy w ci¹gu trzech lat, etapowo omawia³a ka dy z modu³ów programu, na bie ¹co zaœ to, co siê dzieje w ka dym z tych modu³ów. Dodam, e Rada mia³a charakter doradczy, bo ostateczne decyzje nale a³y do ministra zdrowia. Podejmowa³ je na podstawie wniosków przewodnicz¹cego Rady. To wszystko musia³o byæ jeszcze zaakceptowane przez prezydium rz¹du i dopiero po akceptacji rz¹dowej rozpisywano konkursy na poszczególne modu³y z okreœleniem warunków konkursowych... Konkursy na realizacjê zadañ rozstrzyga³y komisje powo³ywane przy dzano reklasyfikacje, reewaluacje... Na ka dy rok podpisywano now¹ umowê, przyjmuj¹c raporty z poprzedniego roku. Nie by³o tak, e ktoœ robi³ coœ przez trzy lata i nie by³o wiadomo, co siê dzieje. Ka da decyzja dotycz¹ca realizacji danego modu³u musia³a byæ podpisana przez ministra zdrowia i przewodnicz¹cego Rady, czyli wiceministra zdrowia zapewnia nasz rozmówca. Zgodnie z regulaminem funkcjonowania Rady, ka de jej spotkanie jest nagrywane i rejestrowane. Po posiedzeniu na stronach internetowych Ministerstwa Zdrowia zamieszczano stosowny komunikat. Zgoda resortu Pierwszym przewodnicz¹cym Rady by³ wiceminister Jaros³aw Pinkas. PóŸniej przez krótki okres wiceminister Andrzej W³odarczyk. Gdy ten poda³ siê do dymisji, przewodnicz¹cym zosta³ wiceminister Marek Twardowski. W ubieg³ym roku przewodnicz¹cym Rady by³ wiceminister Andrzej W³odarczyk. Mia³ zastrze enia co do finansowania szkoleñ. Odchodz¹c z resortu, przekaza³ temat swoim nastêpcom. Bardzo d³ugo czekaliœmy na decyzjê. Zadano nam szereg py- Za wyszkolenie jednego lekarza zap³acono 320 z³. Nie podano, jak bardzo skomplikowany by³ program szkoleniowy. Jest realizowany na zasadzie programu autorskiego. Dobrano wysokiej rangi specjalistów, co najmniej z 20-letnim sta em pracy w onkologii, takich jak: radioterapeuci, chirurdzy onkologiczni, ginekolodzy onkologiczni i wielu innych. Byli to liderzy tych specjalnoœci onkologicznych podkreœla Janusz Meder. Ka dy z wyk³adowców mia³ zmiennika na wypadek nieobecnoœci... Zastêpowa³em innych kolegów, mia³em bardzo du o wyk³adów i uros³o z tego przez trzy lata tyle wyk³adów, ile uros³o.trzeba pamiêtaæ, e to jest kompleksowa obs³uga edukacyjna, gdzie w grê wchodzi sta³e przebywanie ze szkolonymi przez ca³y okres trwania takiej sesji. To jest oœmiogodzinna burza mózgów : wyk³ady, dyskusje, wymiana pogl¹dów, prezentacja przypadków, w których stwierdzano wielomiesiêczne opóÿnienia w rozpoznaniu choroby nowotworowej. Dostêpnoœæ nawet w przerwie na kawê. Zostawiamy lekarzom swoje numery telefonów, mog¹ zawsze kontaktowaæ siê z nami. Pomagamy. Jest to kompleksowy program, który trudno rozpatrywaæ tylko po- 4

5 przez dzielenie na wyk³ady. Eksperci mówi¹, e w³aœnie tyle kosztuje dobre szkolenie... Je eli te 619 tys. z³ podzieli siê przez 36 miesiêcy i odejmie 40 proc. podatku, to przestaje to ju byæ tak¹ ogromn¹ sum¹. Si³a zawiœci? Byæ mo e zainteresowanie wysokoœci¹ ga y medyków wynika z zawiœci ich kolegów. Lekarze s¹ rozgoryczeni, e zrobiono na nich nagonkê. Czy chodzi tylko o to, e np. ja zarobi³em 600 tys. z³, a dr Luboiñski 400 tys. z³? Czy nie wa niejsze jest to, e szkoliliœmy jednego lekarza za 320 z³? Co jest tu problemem? Za te pieni¹dze wyszkolenie tylu lekarzy to sukces. Byæ mo e to zwyk³a zawiœæ. Nikt nie mówi, e za drogie by³o szkolenie lekarza, g³ównym problemem sta³y siê zarobki szkol¹cych. Boli nas to, e nikt nie mówi, e wczeœniej szkoliliœmy lekarzy przez trzy lata, e mieliœmy œwietn¹ opiniê Kolegium Lekarzy Rodzinnych. Mieliœmy dobr¹ opiniê, która prawdopodobnie zosta³a wziêta pod uwagê przez komisjê konkursow¹ uwa a doktor. Jakie wymierne korzyœci przynios³o szkolenie lekarzy pewnie trudno przeliczyæ na z³otówki. Jednak jak podaj¹ specjaliœci w Polsce, poprawi³y siê w tym czasie statystyki wyleczalnoœci nowotworów, co ju mo e oznaczaæ konkretne oszczêdnoœci. Leczenie pacjenta lekami celowanymi molekularnie kosztuje od 20 do 30 tys. z³ miesiêcznie. Rok leczenia bia³aczki, szpiczaka tys. z³ jeden pacjent. Edukacja lekarzy to inwestycja pañstwa. Dlaczego nikt nie mówi, e radykalnie poprawi³y siê w Polsce wyniki wyleczalnoœci? By³o 30 proc., jest proc. Jestem przekonany, e nasza dzia³alnoœæ przyczyni³a siê do tego, e wczeœniej zostaje rozpoczête leczenie chorego, e lekarze wczeœniej kieruj¹ na badania, maj¹ czujnoœæ onkologiczn¹. Nie sposób tego nie zauwa yæ. Przeszkolono 12 tys. lekarzy. Chcia³bym, eby ktoœ oceni³ efektywnoœæ tych dzia³añ stwierdza dr Meder. Ile za wyk³ad Czy lekarze z Centrum Onkologii to najlepiej zarabiaj¹cy medycy w Polsce? Raczej nie. Za sponsorowany przez firmê farmaceutyczn¹ wyk³ad mo na zarobiæ jednorazowo nawet 10 tys., a kilkaset z³otych za prywatn¹ wizytê u znanego specjalisty sta³o siê ju norm¹. Atakuj¹ nas moraliœci. A ja np. nie bra³em udzia³u w adnych badaniach klinicznych, które by³yby p³atne za pacjenta. Je eli uczestniczy³em, to w bezp³atnych, we wspó³pracy z kolegami z Europy. Nie mam czasu na praktykê prywatn¹, a wiadomo, jakie dzisiaj s¹ ceny prywatnych wizyt. Dy urów lekarskich nie biorê, bo po nocach piszê. eby zarobiæ podobne pieni¹dze, wystarczy³oby braæ dy ury w dwa weekendy miesi¹ca t³umaczy doktor. Program, który realizowa³o Centrum Onkologii, mia³ edukowaæ spo³eczeñstwo, lekarzy i studentów medycyny. Pieni¹dze przeznaczone na jego realizacjê nie by³y przewidziane na leczenie. Nie pope³niliœmy adnego przestêpstwa. Jestem przygnêbiony, poniewa czujê siê malutki wobec machiny, która próbuje mnie zmia d yæ podsumowa³ dr Meder. Ü REKLAMA 5

6 Fot. G. Press Bój siê raka! Pawe³ WALEWSKI Za czyje pieni¹dze (i jakie?) organizowaæ szkolenia dla lekarzy? Jeœli bior¹ siê do tego firmy farmaceutyczne to Ÿle; jeœli zaœ wyk³adowcy s¹ op³acani z funduszy publicznych te niedobrze. Wybuchaj¹ pretensje, e skoro nie ma za co kupiæ chorym leków, to niegodziwe jest sowite wynagradzanie prelegentów kszta³c¹cych lekarzy rodzinnych. Sam ju nie wiem, jak zadowoliæ spo³eczeñstwo i kolegów dziennikarzy, którzy w œlad za kontrol¹ NIK wytknêli b³êdy przy realizacji Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych. W odró nieniu od innych nie jestem wcale zaskoczony wynikami tego raportu. Bo ju na etapie przygotowywania narodowego programu w 2005 r. wyra a³em jak siê teraz okaza³o s³uszne obawy: czy to sprawiedliwe, by kilkuosobowa rada z Centrum Onkologii mia³a sama rozdzielaæ fundusze i organizowaæ wa ne przetargi? Nikomu wtedy to nie przeszkadza³o, a moje przypuszczenia, e lekarzom (chc¹cym przecie jak najlepiej, bo akurat oni rozumiej¹ fatalny stan polskiej onkologii) zabraknie prawniczego wyczucia, narazi³y mnie tylko na ostr¹ replikê ze strony dyrekcji Centrum. Awantura musia³a kiedyœ wybuchn¹æ, choæ zosta³a potraktowana bardzo powierzchownie. Posz³y w œwiat dwa komunikaty: w¹ska grupa onkologów siêgnê³a po publiczne pieni¹dze w bardzo wysokich kwotach, a tymczasem system nadal nie gwarantuje profilaktyki ani wczesnego wykrywania raka. Nikt nie zd¹ y³ przeliczyæ, ile naprawdê kosztowa³y krytykowane wyk³ady i czy by³yby rzeczywiœcie tañsze, gdyby powierzyæ je firmie zewnêtrznej. Jakoœ nie widzê wielu chêtnych, którzy tego typu szkolenia prowadziliby za darmo. Jest jeszcze za wczeœnie, by oceniæ przydatnoœæ i sprawdziæ, czy lekarze rodzinni rzeczywiœcie wykorzystuj¹ zdobyt¹ wiedzê w praktyce i jak na tym korzystaj¹ pacjenci. Czy jeœli oka e siê, e wykrywalnoœæ raka wzros³a i poprawi³y siê wyniki leczenia, dzisiejsi oponenci zdobêd¹ siê na s³owa podziêkowania i wybacz¹ wysokie apana e? To bêdziemy jednak wiedzieæ dopiero za kilka lat. Niestety, w³adzom Polskiej Unii Onkologii nie tyle zabrak³o gorliwoœci w walce z rakiem, ile po prostu wyczucia. Byæ mo e radoœæ z wywalczenia po 15 latach narodowego programu w randze ustawy, daj¹cego niewyczerpalne Ÿród³o pieniêdzy, na tyle przes³oni³o poczucie bezstronnoœci, e nie zauwa ono oczywistego konfliktu interesów? Bo jest coœ wyj¹tkowo nieprzejrzystego w procedurze przetargowej, kiedy konkurs wygrywaj¹ ci, którzy sami go organizuj¹. Jak ju wspomnia³em, by³o to do przewidzenia ju na etapie tworzenia programu (wszystko jasne: pracowali nad nim przecie ci, którzy mieli go póÿniej realizowaæ). Zamiast zagl¹daæ w kieszeñ lekarzom, pozostaje tylko ubolewaæ, e po 4 latach jesteœmy w tym samym miejscu: Narodowy Program Zwalczania Chorób Nowotworowych zajmuje siê jedynie wydawaniem pieniêdzy, a zal¹ ka lepszego systemu opieki onkologicznej wci¹ brak. Ü Autor jest publicyst¹ Polityki Fot. M. Stankiewicz Aleksander SOPLIÑSKI lekarz, pose³ PSL, Ciechanów: Jestem cz³onkiem Sejmowej Podkomisji ds. Przygotowañ Polski do Mistrzostw Europy w Pi³ce No nej Euro Jej g³ównym zadaniem jest bie ¹ce monitorowanie przygotowañ do Euro Posiedzenia podkomisji odbywaj¹ siê co 14 dni. Oprócz bogatego programu inwestycyjnego (budowa stadionów, dróg, dworców, lotnisk) wa nym zagadnieniem jest zapewnienie bezpieczeñstwa zdrowotnego uczestnikom mistrzostw, opieki medycznej na stadionach i w strefach kibiców, opracowanie planów dla szpitali w przypadku niepo ¹danych zdarzeñ masowych oraz przygotowania ca³ej struktury sanitarno-epidemiologicznej na czas mistrzostw. 4 wrzeœnia 2008 r. minister zdrowia powo³a³ Zespó³ ds. Koordynacji Przygotowañ do Turnieju Fina³owego Mistrzostw Europy w Pi³ce No - nej UEFA Przewodnicz¹cym zespo³u i g³ównym koordynatorem ds. zabezpieczenia medycznego zosta³ podsekretarz stanu G³osy w Ministerstwie Zdrowia Adam Fr¹czak. W sk³ad zespo³u wchodz¹ dyrektorzy departamentów Ministerstwa Zdrowia, g³ówny inspektor sanitarny Andrzej Wojty- ³a i konsultant krajowy w dziedzinie medycyny sportowej Jerzy Smorawiñski. W ramach programu operacyjnego mistrzostw planuje siê m.in. zakup ambulansów ratowniczych, 5 helikopterów ratowniczych, budowê i remont baz lotniczego pogotowia ratunkowego, szpitalnych oddzia³ów ratunkowych, rozbudowê i remont oraz doposa enie centrów urazowych. W miastach, w których bêd¹ rozgrywane mecze, zostali powo³ani koordynatorzy ds. zabezpieczenia medycznego. Œrodki finansowe na realizacjê tych zadañ bêd¹ pochodzi³y z bud etu miast. Zgodnie z wymogami UEFA, ka - de miasto (Warszawa, Gdañsk, Poznañ, Wroc³aw, Kraków i Chorzów) wyznacza szpital referencyjny, który powinien zapewniæ opiekê medyczn¹ uczestnikom i kibicom. W Warszawie prawdopodobnie bêdzie to Szpital Bródnowski, a jego pracê bêd¹ wspomaga³y Szpitale: Wolski, Czerniakowski i Grochowski. Mistrzostwa to olbrzymie przedsiêwziêcie logistyczne, dlatego zosta³a powo³ana specjalna spó³ka do przeprowadzenia Euro Informacje nap³ywaj¹ce z Ukrainy, dotycz¹ce ograniczenia miast, w których mia³y siê odbywaæ rozgrywki, jeszcze bardziej zwiêkszaj¹ odpowiedzialnoœæ ze strony Polski. Na styczniowym posiedzeniu Podkomisji Sejmowej ds. Euro 2012, minister Adam Fr¹czak przedstawi³ dotychczasowe wyniki pracy zespo³u koordynuj¹cego. W maju podkomisja ponownie dokona szczegó³owej analizy programu zabezpieczenia medycznego na czas mistrzostw w miastach, w których bêd¹ siê odbywa³y mecze. Ü biuro_soplinski@wp.pl 6

7 Fot. M. Stankiewicz Czes³aw CZECHYRA lekarz, pose³ PO, Kozienice: Wporównaniu z rokiem ubieg³ym praca w Komisji Zdrowia przebiega spokojnie. Pragnê zwróciæ uwagê na 2 tematy, które ostatnio by³y poruszane. Pierwszy z nich to szczepienia ochronne. Jak wiadomo, corocznie jest ustalany kalendarz szczepieñ ochronnych: obowi¹zkowych finansowanych z bud etu Ministerstwa Zdrowia i czêœciowo NFZ; oraz zalecanych finansowanych przez osobê poddaj¹c¹ siê szczepieniu. Stan taki jest zwi¹zany z ograniczon¹ iloœci¹ œrodków przeznaczanych na te dzia³ania. Powszechnie wiadomo, e szczepienia chroni¹ ludzi przed bardzo groÿnymi chorobami lub zwi¹zanymi z nimi powik³aniami. Ostatnio Podkomisja ds. Zdrowia Publicznego, po przeprowadzeniu merytorycznej dyskusji z udzia³em ekspertów ze œrodowiska medycznego, wystosowa³a do ministra zdrowia dezyderat dotycz¹cy w³¹czenia do kalendarza szczepieñ obowi¹zkowych przeciwko inwazyjnej chorobie pneumokokowej dzieci do lat 2. Nale y podkreœliæ, e pomimo wysokich kosztów z tym zwi¹zanych ministerstwo przychylnie patrzy na tê inicjatywê. Jest to zgodne z wczeœniejszymi deklaracjami minister Ewy Kopacz i zapowiedzi¹, e dzia³ania profilaktyczne bêd¹ z Wiejskiej traktowane priorytetowo. Drugi bardzo wa ny temat to rozpoczêcie prac nad koszykiem œwiadczeñ gwarantowanych. Po raz pierwszy od wielu lat rz¹d premiera Donalda Tuska przedstawi³ konkretny projekt ustawy dotycz¹cy najwa - niejszego problemu dla wszystkich ubezpieczonych. Projekt ma na celu wprowadzenie przejrzystych mechanizmów podejmowania decyzji w zakresie finansowania œwiadczeñ gwarantowanych ze œrodków publicznych. Okreœla równie zasady i sposób kwalifikowania œwiadczeñ zdrowotnych jako gwarantowanych dla ubezpieczonego w obowi¹zuj¹cym systemie. Na mocy tej ustawy minister zdrowia bêdzie okreœla³, w drodze rozporz¹dzenia, wykazy œwiadczeñ gwarantowanych. Przyjête rozwi¹zanie daje mo liwoœæ elastycznego reagowania na zmiany wynikaj¹ce z rozwoju nauki i medycyny. G³ówny cel to zapewnienie dostêpnoœci œwiadczeñ zdrowotnych albo procedur medycznych o udowodnionej efektywnoœci klinicznej, najbardziej op³acalnych i najwa niejszych z punktu widzenia zdrowotnoœci spo³eczeñstwa. Wykaz ma spe³niaæ funkcjê informacyjn¹ i regulacyjn¹. Dla pacjenta bêdzie stanowi³ informacjê o tym, jakie œwiadczenia bêdzie mia³ gwarantowane w ramach ubezpieczenia zdrowotnego, a za które bêdzie musia³ czêœciowo zap³aciæ. Podobnie dla œwiadczeniodawców bêdzie to precyzyjna informacja przy realizacji kontraktów na udzielanie œwiadczeñ zdrowotnych. Równie Trybuna³ Konstytucyjny w 2004 r. zwróci³ uwagê na koniecznoœæ okreœlenia zakresu œwiadczeñ opieki zdrowotnej przys³uguj¹cych w ramach œrodków publicznych. Prawo musi przede wszystkim precyzyjnie okreœlaæ zakres œwiadczeñ finansowanych ze sk³adki ubezpieczonego. Powsta³a specjalna podkomisja, która zajmuje siê nowelizacj¹ ustawy o œwiadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze œrodków publicznych. Ze wzglêdu na jej wa noœæ dla wszystkich zainteresowanych przewiduje siê szybkie tempo prac. Ü electus@mp.pl z Stanis³aw KARCZEWSKI lekarz, senator PiS, Radom: Kiedy bêd¹ Pañstwo czytali ten numer Pulsu, premier Tusk i minister Kopacz przedstawi¹ ju, w czasie prezentacji 17 lutego, g³oœno zapowiadany alternatywny plan B, dotycz¹cy naprawy systemu ochrony zdrowia. Gdy rok temu rozpoczyna³ siê Bia³y Szczyt, Polacy mieli nadziejê na zmiany. Niestety, firmowany przez Klub Parlamentarny Platformy Obywatelskiej pakiet ustaw zdrowotnych odbiega³ od prawdziwych potrzeb s³u by zdrowia. Rz¹dz¹cy schowali rekomendacje Szczytu do szuflady, forsowali swoje pomys³y, które nie znalaz³y spo³ecznego poparcia i uznania prezydenta. Ca³y rok urzêdowania Ministerstwa Zdrowia nale y uznaæ za czas stracony i niewykorzystany. Chcia³bym bardzo, aby kolejne miesi¹ce nie zosta³y zmarnowane, bo trac¹ na tym pacjenci. Najwy sza pora coœ zrobiæ, bo kryzys, niezauwa- any i d³ugo ignorowany przez rz¹d PO i PSL, zagl¹da równie do ochrony zdrowia. Przewiduje siê, e w tym roku wp³ywy do NFZ bêd¹ o 1 mld z³ mniejsze od planowanych. Poszukuj¹c œrodków na za³atanie dziury bud etowej Tuska, bud et MZ zmniejszono o 10%, a jest to niebagatelna kwota 450 mln z³. Finansowanie niektórych procedur wysokospecjalistycznych ma byæ przesuwane z bud etu MZ do NFZ. Nieprawd¹ jest to, co mówi minister Ewa Kopacz, e oszczêdnoœci bud etowe nie dotkn¹ pacjentów. Ka da z³otówka w systemie mniej to szkoda dla chorego. Nie ma w¹tpliwoœci, sytuacja kryzysowa pog³êbia siê i mo e byæ dotkliwie odczuwana przez pacjentów, ale równie pracowników s³u by zdrowia. Mam z³e przeczucie, e prezentowany przez rz¹d plan B, podobnie jak ubieg³oroczny pakiet ustaw zdrowotnych, nie przyniesie nic konkretnego. Odnoszê wra enie, e premier Tusk i minister Kopacz bardziej myœl¹ o PR, a ich g³ównym celem jest przekszta³cenie szpitali, nie zaœ pomoc placówkom. Kwota 2 mld 700 mln z³, przeznaczona w bud ecie pañstwa na szpitale, musi byæ do nich przekazana na podstawie ustawy. PO i PSL powinny o tym wiedzieæ. W ostatni weekend stycznia odby³ siê w Krakowie Kongres Prawa i Sprawiedliwoœci, na którym zaprezentowano program partii. Satysfakcj¹ by³o dla mnie to, e Prawo i Sprawiedliwoœæ priorytetowo traktuje problemy s³u by zdrowia. Obok zwiêkszenia finansowania, okreœlenia zasad wydatkowania œrodków publicznych (sieæ szpitali i koszyk œwiadczeñ gwarantowanych), informatyzacji ca³ego systemu, telemedycyny, w programie zaproponowano, na olbrzymi¹ skalê, promocjê zdrowia i profilaktykê chorób. To niezwykle wa ne, aby Polacy dostrzegali korzyœci p³yn¹ce ze zdrowego trybu ycia. Ü s.karczewski@wp.pl 7

8 Bez znieczulenia Marek BALICKI Wreszcie poznaliœmy rz¹dowy plan B. Wed³ug Ministerstwa Zdrowia ma on zast¹piæ zawetowan¹ przez prezydenta ustawê o przekszta³ceniach szpitali w spó³ki kapita³owe. Prezentacja planu, jak to teraz w modzie, odby³a siê z nale n¹ PR-owsk¹ opraw¹. Zaproszono wielu samorz¹dowców i mened erów. Obok minister Kopacz przemawia³ premier Tusk, a program zyska³ szumn¹ nazwê Ratujemy polskie szpitale. Uruchomiono nawet specjaln¹ stronê internetow¹. To wszystko ma przekonaæ Polaków, e rz¹d wie, jak uporaæ siê ze szpitalnymi d³ugami i jak szpitale przekszta³caæ w spó³ki. Zapewne uznano, e ma³o kto zapozna siê z rz¹dowymi dokumentami i pora kê zwi¹zan¹ z wetem uda siê przekuæ w sukces. Tymczasem lektura programu pokazuje, e nie rozwi¹zuje on g³ównego problemu najbardziej zad³u onych szpitali. Krótko mówi¹c, przypomina to leczenie zapalenia oskrzeli w sytuacji, gdy u pacjenta rozpoznano nowotwór p³uc. Zgodnie z przyjêtymi za³o eniami samorz¹dy, które zdecyduj¹ siê przekszta³ciæ swoje placówki w spó³ki, maj¹ dostaæ pomoc finansow¹ z bud etu pañstwa na pokrycie czêœci zad³u enia. I to ma byæ zachêt¹ do przekszta³ceñ. Z czego to wynika? Brak rozwi¹zañ ustawowych powoduje, e utworzenie spó³ki musi byæ poprzedzone likwidacj¹ publicznej placówki, co oznacza przejêcie wszystkich niesp³aconych zobowi¹zañ przez organ za³o ycielski i automatycznie zwiêksza zad³u enie samorz¹du. A poniewa to ostatnie mo e byæ hamulcem zmian, rz¹d daje marchewkê w postaci pomocy z bud etu. K³opot polega na tym, e marchewka nie wystarcza. Nie obejmuje bowiem d³ugów wobec dostawców towarów i us³ug (leki, sprzêt, energia itd.) stanowi¹cych a 2/3 ca- ³oœci przeterminowanego zad³u enia. Zatem jeœli szpital jest bardzo zad³u ony, samorz¹d z programu nie skorzysta nie bêdzie móg³ przej¹æ tych d³ugów, gdy ustawa o finansach publicznych nie pozwala mu na zad³u enie przewy szaj¹ce 60% rocznych dochodów. Wynika z tego jasno, e program Ratujemy polskie szpitale jest skierowany tylko do szpitali, które maj¹ niewielki, najwy ej kilkumilionowy d³ug. Ale one mog³yby sobie poradziæ równie w inny sposób, np. przez urealnienie wartoœci punktu w kontraktach z NFZ. Ministerstwo zdaje siê zapomina, e 80% obecnego zad³u enia jest generowane przez zaledwie 10% publicznych placówek. I to przede wszystkim one wymagaj¹ specjalnego programu. Co ciekawe, podobne proporcje ekonomicznych niepowodzeñ dotycz¹ placówek, które wczeœniej zosta³y przekszta³cone w spó³ki. Z materia³ów zamieszczonych na ministerialnej stronie internetowej wynika, e spoœród 85 badanych spó³ek a 9, a wiêc te 10%, generowa³o stratê. To daje do myœlenia i dla kierownictwa ministerstwa powinno byæ asumptem do g³êbszej analizy. Natomiast dziœ niezbêdna jest ustawa, która umo liwi przekszta³cenia szpitali bez potrzeby ich wczeœniejszej likwidacji i pomo e najbardziej zad³u onym placówkom. Taki projekt jest ju w lasce marsza³kowskiej. Warto siê nad nim pochyliæ. Za rok bêdzie to kosztowaæ du o wiêcej. I premier powinien to rozwa yæ. Ü Ratujemy polskie szpitale 17 lutego br. w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów odby³a siê konferencja, w której wziêli udzia³: premier Donald Tusk, minister zdrowia Ewa Kopacz oraz przedstawiciele samorz¹dów terytorialnych z ca³ego kraju. W trakcie spotkania rz¹d przedstawi³ program Ratujemy polskie szpitale, który jednostkom samorz¹du terytorialnego ma zapewniæ pomoc w przekszta³caniu samodzielnych publicznych zak³adów opieki zdrowotnej w spó³ki kapita³owe. Cele programu to: wsparcie jednostek samorz¹du terytorialnego, d¹ ¹cych do poprawy jakoœci udzielanych œwiadczeñ zdrowotnych i promowania racjonalnych zasad gospodarowania w zak³adach opieki zdrowotnej, dla których s¹ organami za³o ycielskimi; wspieranie rozwoju i konkurencyjnoœci przez utworzenie stabilnych ekonomicznie podmiotów udzielaj¹cych œwiadczeñ zdrowotnych w systemie ochrony zdrowia; sp³ata czêœci zobowi¹zañ przejêtych przez jednostki samorz¹du terytorialnego po powo³aniu niepublicznych, samorz¹dowych zak³adów opieki zdrowotnej. Pomoc otrzymaj¹ samorz¹dy, które przygotuj¹ i przyjm¹ plan restrukturyzacji (w tym zasady i harmonogram przekszta³ceñ); powo³aj¹ spó³kê kapita³ow¹, przedstawi¹ biznesplan oraz propozycje restrukturyzacji i sp³aty zobowi¹zañ przejêtych w wyniku zmian przez jednostkê samorz¹du terytorialnego; uzyskaj¹ pozytywne oceny Narodowego Funduszu Zdrowia i Banku Gospodarstwa Krajowego oraz akceptacjê wojewody. Nowa spó³ka, której jedynym w³aœcicielem bêdzie samorz¹d terytorialny, zacznie dzia³aæ z czystym kontem, poniewa wszystkie d³ugi likwidowanego SP ZOZ-u przejmie samorz¹d. Przekazanie œrodków na restrukturyzacjê bêdzie siê odbywa- ³o na podstawie umów zawartych miêdzy rz¹dem a danym samorz¹dem terytorialnym. Samorz¹dom bior¹cym udzia³ w programie rz¹d proponuje kilka form pomocy w sp³acie zobowi¹zañ SP ZOZ-ów, m.in. dotacjê celow¹ z bud etu pañstwa na zadania w³asne z zakresu polityki rozwoju, nieujête w kontraktach wojewódzkich; dotacjê na sp³atê przejêtych zobowi¹zañ publicznoprawnych, wed³ug stanu na 31 grudnia 2008 r., oraz czêœci zobowi¹zañ cywilnoprawnych wynikaj¹cych z kredytów bankowych zaci¹gniêtych na podstawie ustawy o pomocy publicznej i restrukturyzacji publicznych zak³adów opieki zdrowotnej (pozosta³ych do sp³aty w dn. 31 grudnia 2008 r.). Ministerstwo Zdrowia uzgodni³o z Ministerstwem Finansów, e na cel ten zostanie przeznaczonych 2,7 mld z³. Przyst¹pienie do programu jest dobrowolne. Ka dy samorz¹d, który przygotuje program restrukturyzacyjny dla swojego szpitala, po jego wdro eniu otrzyma œrodki na restrukturyzacjê zobowi¹zañ. Program zosta³ opracowany z uwzglêdnieniem doœwiadczeñ 57 zak³adów opieki zdrowotnej przekszta³canych w latach Z proponowanego modelu restrukturyzacji samorz¹dy mog¹ skorzystaæ w latach Zdaniem minister Ewy Kopacz, w wyniku realizacji programu powstanie m.in. przejrzysty nadzór w³aœcicielski w nowych placówkach i bêd¹ one efektywnie zarz¹dzane. W przypadku niewyp³acalnoœci spó³ki bêdzie mo na skorzystaæ z przepisów o postêpowaniu naprawczym. Ü mkr 8

9 Ju po raz szósty chirurdzy z Mazowsza spotkali siê na sympozjum naukowo-szkoleniowym zwanym Mazowieckimi Dniami Chirurgicznymi. Idea spotkania zosta³a zainicjowana w 2004 r. przez prof. Marka Krawczyka, prof. Wojciecha Krasnodêbskiego i dr. hab. med. Mariusza Fr¹czka. VI Mazowieckie Dni Chirurgiczne Sympozjum odby³o siê 9 i 10 stycznia 2009 r. Wziê³o w nim udzia³ ponad 400 uczestników, równie spoza województwa. VI Mazowieckie Dni Chirurgiczne zorganizowa³a Fundacja Postêpy w Chirurgii i Transplantologii, przy wspó³udziale specjalisty wojewódzkiego ds. chirurgii, dr. hab. med. Mariusza Fr¹czka, i Zarz¹du Oddzia³u Warszawskiego Towarzystwa Chirurgów Polskich. Patronat naukowy nad sympozjum sprawowa³ prof. dr hab. med. Marek Krawczyk, rektor Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Mazowieckie Dni Chirurgiczne rozpoczê³y siê od spotkania specjalisty wojewódzkiego ds. chirurgii ogólnej z kierownikami klinik i ordynatorami oddzia³ów chirurgicznych na Mazowszu. Spotkanie zdominowa³y tematy zwi¹zane ze szkoleniem przysz³ych chirurgów. W czasie uroczystego otwarcia sympozjum prof. Markowi Krawczykowi wrêczono dyplom w uznaniu jego zas³ug jako wieloletniego specjalisty wojewódzkiego ds. chirurgii. Koordynatorem pierwszej sesji by³ prof. Marek Maruszyñski. Omówi³ now¹ strategiê leczenia w obra eniach narz¹dów jamy brzusznej damage control. Rezygnuje siê w niej z doraÿnej, kompletnej naprawy wszystkich ewentualnych uszkodzeñ na rzecz zachowania w³aœciwych proporcji w przebiegu patofizjologicznej reakcji ustroju na uraz. Podstawowym celem pozostaje przywrócenie prawid³owych parametrów klinicznych, zaœ ewentualne zabiegi rekonstrukcyjne odk³ada siê na czas ustabilizowania funkcji yciowych. Kolejni wyk³adowcy prof. prof. Edward Stanowski, Pawe³ Nyckowski, Wojciech I. Krasnodêbski, Krzysztof Bielecki i Maciej Skórski przedstawili sposoby postêpowania wobec chorych po urazach œledziony, w¹troby, trzustki i dwunastnicy, o³¹dka i jelit oraz du ych naczyñ. Mazowieckie Dni Chirurgiczne to forum wymiany pogl¹dów i jedno z miejsc ustalania standardów postêpowania chirurgicznego. O ywiona dyskusja po prezentowanych referatach koncentrowa³a siê na mo liwej do przyjêcia taktyce postêpowania wobec chorego, trafiaj¹cego zarówno do oœrodka powiatowego, jak i do referencyjnego. Koordynatorem drugiej sesji by³ dr hab. Tomasz azowski. Uczestniczyli w niej prof. Ewa Mayzner-Zawadzka i prof. Andrzej Kañski. Omówiono zasady wstêpnej resuscytacji chorego po urazie, zasady leczenia krwi¹ oraz metody prowadzenia chorych po urazach. Szczególny nacisk po³o ono na problem zapobiegania niewydolnoœci nerek. Cd. na str. 23 þ Fot. archiwum WUM 9

10 stomatologia Od ponad 50 lat tytan znajduje zastosowanie w stomatologii. Kojarzy siê g³ównie z prê nie rozwijaj¹c¹ siê dziedzin¹ implantologii. Przypadkowe odkrycie przez Branemarka faktu, e tytan ma zdolnoœæ integracji z tkank¹ kostn¹ umo liwi³o w konsekwencji wykonanie setek tysiêcy implantów u ludzi. polerowaniu jego struktury. Du a wytrzyma³oœæ i stabilnoœæ, a tak e ma³e przewodnictwo cieplne rekompensuj¹ jednak niedogodnoœci zwi¹zane z obróbk¹ laboratoryjn¹. W dobie coraz wiêkszej alergizacji spo- ³eczeñstwa na ró ne czynniki zewnêtrzne pojawia siê dyskusja na temat nadwra liwoœci na tytan stosowany w jamie ustnej, w postaci wszczepów œródkostnych i uzupe³nieñ protetycznych. Objawy nadwra liwoœci mog¹ byæ ró - kê krwi pacjenta, a nastêpnie poddaje j¹ analizie laboratoryjnej. OdpowiedŸ immunologiczn¹ ocenia siê na podstawie szybkoœci powstawania komórek limfoblastycznych z limfocytów. Udowodniono, e istnieje wyraÿna korelacja pomiêdzy reaktywnoœci¹ testu LTT- MELISA a aktualn¹ ekspozycj¹ na metal. Potwierdzaj¹ to badania, w których po usuniêciu danego metalu, pozostaj¹cego w kontakcie z pacjentem, nastêpuje znacz¹cy i d³ugotrwa³y spadek reaktywnoœci limfocytów. Zaobserwowa- Nadwra liwoœæ na tytan Andrzej WOJTOWICZ, Piotr WESO OWSKI Tytan to jednak nie tylko materia³ wykorzystywany przy produkcji implantów œródkostnych, znajduje równie zastosowanie w protetyce stomatologicznej. Spektrum zastosowañ jest bardzo szerokie od protez szkieletowych, prac kombinowanych z koronami teleskopowymi i zasuwami, poprzez konstrukcje sta³e w postaci koron i mostów, a do precyzyjnych rozwi¹zañ suprakonstrukcji implantologicznych wspartych na filarach implantach. Tytan nie jest metalem ³atwym w obróbce. Trudnoœci sprawia proces odlewniczy (wysoka temperatura topnienia), do frezowania z gotowych bloczków tytanowych u ywa siê specjalnych obrabiarek, a du a twardoœæ metalu wymaga znacznego nak³adu pracy przy Tytan, zwany materia³em kosmicznym, jest zawarty w meteorytach; jego obecnoœæ zauwa ono na S³oñcu. Jest dziewi¹ty pod wzglêdem wystêpowania na Ziemi (0,63%) stanowi w przybli eniu 0,5-1,5% jej budowy. Zawsze wystêpuje w rudach innych pierwiastków, g³ównie pod postaci¹ minera³ów: anatazytu, brukitu, ilmenitu, perowskitu, rutylu, tytanitu (sfen) oraz w wielu rudach elaza. Znacz¹ce z³o a tytanu (ilmenitu) znajduj¹ siê w Australii, Kanadzie, Nowej Zelandii, Norwegii i na Ukrainie. Du e iloœci rutylu s¹ eksploatowane w Ameryce Pó³nocnej i Republice Po³udniowej Afryki. Tytan, odkryty w 1791 r. przez Williama Gregora, zawdziêcza swoj¹ nazwê Martinowi Klaprothowi, który zaczerpn¹³ j¹ z mitologii greckiej (Titanes bogowie istniej¹cy przed bogami olimpijskimi, dzieci Gai i Uranosa). Tytan ma du ¹ wytrzyma³oœæ mechaniczn¹ w stosunku do niskiego ciê aru, charakteryzuje siê wysok¹ temperatur¹ topnienia: 1649 C, jest lekki, odporny na korozjê (w tym równie wody morskiej i chloru). Stopy tytanu s¹ m.in. wykorzystywane w lotnictwie (silniki odrzutowe, promy kosmiczne), w przemyœle militarnym i motoryzacyjnym. Dwutlenek tytanu mo na dziœ odnaleÿæ w produktach spo ywczych (cukierkach, gumach do ucia, oznaczany np. jako E171), kosmetykach (lakier do paznokci, cienie do powiek, pudry i szminki) czy bi uterii (kolczyki, zegarki). Szacuje siê, e ka dego dnia cz³owiek spo ywa 0,8 mg tytanu, ale wiêkszoœæ nie jest przyswajana przez organizm. ne: od niegroÿnej wysypki na twarzy, ó³tej barwy p³ytki paznokciowej, poprzez bóle miêœniowe, a do przewlek³ego zapalenia i rozrostu tkanki ³¹cznej wokó³ implantów. Nadwra liwoœæ na metale jest badana rutynowo za pomoc¹ testów skórnych. Ich wartoœæ diagnostyczna bywa podwa ana ze wzglêdu na zbyt du ¹ liczbê wyników fa³szywie dodatnich i fa³szywie ujemnych. Co wiêcej, testy tego rodzaju same mog¹ wywo³aæ nadwra liwoœæ na badany metal. Wiarygodnym badaniem in vitro jest test transformacji limfocytów (LTT). Najbardziej popularny MELISA (Memory Lymphocyte Immuno Stimulation Assay) ma mo - liwoœæ sprawdzenia nadwra liwoœci na 26 ró nych metali, w tym na tytan. Po stymulacji alergenem pobiera siê próbno równie poprawê obrazu klinicznego pacjenta. Jeœli natomiast ekspozycja na metal jest kontynuowana, limfocyty pozostaj¹ reaktywnie wzbudzone. Wyniki testu MELISA nale y jednak analizowaæ pod k¹tem indywidualnej ekspozycji ka dego pacjenta na tytan, a pozytywny wynik testu nie zawsze musi byæ równoznaczny z wystêpowaniem nadwra liwoœci w obrazie klinicznym. W grupie 700 pacjentów, poddanych diagnostyce w kierunku alergii na metale za pomoc¹ testu MELISA, nadwra liwoœæ na dwutlenek tytanu wynosi³a 4,2%. Szczegó³owe badania prowadzone na grupie pacjentów z tytanowymi implantami nie s¹ ju takie optymistyczne. W grupie 56 badanych pozytywny wynik testu MELISA uzyskano w 37,5%. Interesuj¹cy jest fakt, e testy skórne, przeprowadzone w tej grupie pacjentów w kierunku nadwra - liwoœci na tytan, by³y negatywne, a po usuniêciu tytanowych implantów nast¹pi³a równie normalizacja w teœcie MELISA. Niew¹tpliwie tytan jest bardziej biokompatybilny od stosowanych do niedawna protez ze specjalnej stali nierdzewnej. Podstawow¹ wad¹ stali by³o przenikanie jej sk³adników do otaczaj¹cych tkanek, zwane metaloz¹. Pod tym wzglêdem tytan i jego stopy odznaczaj¹ siê znacznie lepszymi w³aœciwoœciami. Pomimo doniesieñ na temat metalozy (tytanozy) w tkankach otaczaj¹cych tytanowe przeszczepy stawu biodrowego i kolanowego brakuje informacji na ten temat w odniesieniu do tkanek miêkkich i twardych otaczaj¹cych œródkostne implanty pogr¹ one w jamie ustnej u ludzi. Badania pro- 10

11 wadzone na zwierzêtach (szczurach), u których pogr¹ ono wszczepy tytanowe w obrêbie koœci czo³owej i koœci udowej nie wykaza³y obecnoœci tytanu w koœci wokó³ implantów. Odnotowano wprawdzie miejscow¹ obecnoœæ tytanu w tkankach miêœniowych królików bia³ych, ale nale y podkreœliæ, e by³y to implanty tytanowe pozbawione powierzchni ochronnej (azotku tytanu TiN czy hydroksyapatytu). Inni badacze stwierdzili natomiast akumulacjê aluminium, a nie tytanu, w koœci po zastosowaniu minip³ytek zespalaj¹cych z³amania kostne. Nie zaobserwowano ró nicy w zachowaniu siê tkanki kostnej oraz dzi¹s³a brze nego przy zastosowaniu ³¹czników wykonanych ze z³ota i ³¹czników tytanowych na pojedynczych wszczepach z cementowanymi uzupe³nieniami 4-letni okres obserwacji potwierdzi³ dobre w³aœciwoœci tego metalu w kontakcie z yw¹ tkank¹. Wysoka biozgodnoœæ tytanu jest zwi¹zana z brakiem korozji, co potwierdzono w badaniach in vitro. Nie zaleca siê jednak stosowania fluoru w okolicy wszczepów tytanowych, gdy powoduje to wydzielanie ogromnej iloœci jonów metalu. Dodatkowej akumulacji jonów sprzyja niskie ph. Rozwi¹zaniem powszechnie stosowanym w procesie produkcji implantów tytanowych jest modyfikacja powierzchni metalu. W tym celu stosuje siê azotek tytanu (TiN) oraz hydroksyapatyt. Udowodniono, e zastosowanie azotku tytanu (TiN) na powierzchni uzupe³nieñ protetycznych metalowych, wykonanych ze stopów niklu, chromu i kobaltu (przy alergii kontaktowej b³ony œluzowej na ww.) mo e zmniejszyæ alergiê. Azotek tytanu uszlachetnia powierzchnie poprzez wytworzenie wysoce biokompatybilnej pow³oki ceramicznej. Cienka warstwa hydroksyapatytu o gruboœci µm jest nanoszona zazwyczaj w procesie natryskiwania cieplnego. W przypadku tzw. warstwy kompozytowej typu warstwa azotowana i hydroksyapatyt gruboœæ samej pow³oki hydroksyapatytu wynosi poni ej 3 µm, co jest bardzo korzystne. W³aœciwoœci hydroksyapatytu s¹ niskie, a pow³oka wystarczaj¹ca do zapewnienia dobrego po- ³¹czenia z osteoblastami. Rozwój technologii produkcyjnej i stosowanie powierzchniowych warstw ochronnych maj¹ na celu zminimalizowanie nadwra liwoœci na tytan. Z klinicznego punktu widzenia jest to materia³ optymalny do wykorzystania w jamie ustnej ze wzglêdu na jego w³aœciwoœci i potwierdzon¹ biokompatybilnoœæ. Jeœli jednak po przeprowadzeniu szczegó³owego wywiadu z pacjentem, wykonaniu testów skórnych, a w szczególnoœci bardziej miarodajnych i wiarygodnych testów immunologicznych zostanie stwierdzona nadwra liwoœæ na tytan nale y rozwa yæ ca³kowit¹ eliminacjê tego metalu z jamy ustnej i zastosowanie innych rozwi¹zañ rehabilituj¹cych narz¹d ucia. Alternatywnym rozwi¹zaniem dla pacjentów z nadwra liwoœci¹ na tytan oraz przy braku mo liwoœci u ytkowania implantów œródkostnych wykonanych z tytanu mog¹ byæ implanty cyrkonowe. Zainteresowanie materia³ami ceramicznymi w stomatologii istnieje od kilkudziesiêciu lat, a w literaturze nie ma doniesieñ na temat nadwra liwoœci na tlenek cyrkonu. Implanty ceramiczne s¹ proponowane jako jednoczêœciowe, przezœluzówkowe, dla celów implantologicznych wykonane z ceramiki najwy - szej jakoœci. Prof. Andrzej Wojtowicz, dr Piotr Weso³owski Zak³ad Chirurgii Stomatologicznej WUM REKLAMA 11

12 U w a g a : b a r d z o w a n e! Uwaga! SK ADKI! Od 1 paÿdziernika 2008 r. zmiany! Z uchwa³y Naczelnej Rady Lekarskiej z 4 kwietnia 2008 r. wynika, co nastêpuje: KOMUNIKAT W SPRAWIE SK ADEK CZ ONKOWSKICH I. Podstawowa miesiêczna sk³adka cz³onkowska dla wszystkich lekarzy i lekarzy dentystów, w tym lekarzy pracuj¹cych za granic¹, od 1 paÿdziernika 2008 r. wynosi 40 z³ miesiêcznie. Sta yœci maj¹cy ograniczone prawo wykonywania zawodu p³ac¹ sk³adkê w wysokoœci 10 z³ miesiêcznie. II. Ulgi sk³adkê w wysokoœci 10 z³ miesiêcznie p³ac¹: Renciœci oraz emeryci którzy ukoñczyli 60 lat w przypadku kobiet i 65 lat w przypadku mê czyzn których roczny przychód poza œwiadczeniami rentowymi lub emerytalnymi nie przekracza kwoty z³ (roczny przychód lekarza sta ysty), jeœli wyst¹pi¹ oni do ORL z wnioskiem o ustanowienie sk³adki obni onej do 10 z³ miesiêcznie. Je eli nie wyst¹pi¹ z wnioskiem o obni enie sk³adki, p³ac¹ 40 z³. Do wniosku nale y do³¹czyæ: decyzjê ZUS o przyznaniu renty lub emerytury; oraz zeznanie podatkowe PIT o wysokoœci przychodu za rok poprzedzaj¹cy rok, w którym z³o ono wniosek o ustalenie obni onej wysokoœci sk³adki. Obni enie stawki nastêpuje na podstawie uchwa³y ORL, od pierwszego dnia miesi¹ca nastêpuj¹cego po miesi¹cu, w którym ORL podjê³a ww. uchwa³ê. III. Zwolnieni na podstawie uchwa³y ORL z op³acania sk³adki mog¹ zostaæ: n na czas nieokreœlony lekarze renciœci oraz emeryci, którzy zaprzestali wykonywania zawodu na pisemny wniosek lekarza. Do wniosku winno byæ do³¹czone oœwiadczenie o zaprzestaniu wykonywania zawodu na czas nieokreœlony oraz decyzja ZUS lub w³aœciwego organu emerytalnego s³u b mundurowych o przyznaniu emerytury lub renty, n na czas okreœlony lekarze lub lekarze sta yœci, którzy nie osi¹gaj¹ przychodu (na okres nieosi¹gania przychodu) na pisemny wniosek zainteresowanego. Do wniosku nale y do³¹czyæ zaœwiadczenie o okresie zarejestrowania w rejestrze bezrobotnych powiatowego urzêdu pracy lub kserokopiê zeznania o wysokoœci dochodu uzyskanego w roku podatkowym poprzedzaj¹cym rok z³o enia wniosku; oraz oœwiadczenie o przewidywanym braku przychodu w okresie zwolnienia z op³acania sk³adki cz³onkowskiej. IV. Lekarz lub lekarz sta ysta, który na podstawie dotychczasowych przepisów by³ zwolniony z obowi¹zku op³acania sk³adki z powodu niewykonywania zawodu, jest automatycznie dalej zwolniony z tego obowi¹zku, do czasu podjêcia wykonywania zawodu (potwierdzonego oœwiadczeniem o podjêciu wykonywania zawodu) lub up³ywu terminu okreœlonego w uchwale ORL o zwolnieniu okresowym z op³acania sk³adki cz³onkowskiej. V. Lekarze, którzy po wejœciu w ycie nowej uchwa³y NRL chc¹ byæ zwolnieni z obowi¹zku op³acania sk³adki, powinni z³o yæ do ORL wniosek wraz z za³¹cznikami, o których mowa w punkcie III. Rada, drog¹ uchwa³y, zwolni ich z obowi¹zku p³acenia sk³adek. Zwolnienie bêdzie obowi¹zywa³o od daty podjêcia uchwa³y przez ORL. VI. Lekarze, którzy w chwili obecnej p³ac¹ miesiêczn¹ sk³adkê w wysokoœci 10 z³, od paÿdziernika 2008 r. w dalszym ci¹gu op³acaj¹ sk³adkê w wysokoœci 10 z³, chyba e wyst¹pi¹ z wnioskiem do ORL o zwolnienie z obowi¹zku op³acania sk³adki cz³onkowskiej na czas nieokreœlony, spe³niaj¹c warunki wymienione w punkcie III. VII. Od zaleg³ych sk³adek cz³onkowskich nalicza siê odsetki ustawowe. Wp³at mo na dokonywaæ w kasie OIL od wtorku do pi¹tku: wtorek ; œroda ; czwartek ; pi¹tek oraz na numer indywidualnego konta bankowego (patrz: ni ej). Nieop³acone w terminie sk³adki cz³onkowskie i koszty postêpowania w przedmiocie odpowiedzialnoœci zawodowej podlegaj¹ œci¹gniêciu w trybie przepisów o postêpowaniu egzekucyjnym w administracji. Wszelkie pytania zwi¹zane z tematem sk³adek cz³onkowskich proszê wys³aæ pod adresem: skladki@warszawa.oil.org.pl adys³aw NEKANDA-TREPKA sekretarz ORL Aby u³atwiæ Kole ankom i Kolegom wp³aty nale nej sk³adki, a jednoczeœnie umo liwiæ precyzyjn¹ weryfikacjê tych wp³at, zosta³ wprowadzony system indywidualnego konta dla ka dego lekarza Obecnie jest to konto w Banku Pekao SA (nast¹pi³a fuzja Banku BPH i Pekao SA). Do koñca I kwarta³u 2009 r. numery kont s¹ aktualne, ale nie bêd¹ przyjmowane zlecenia na przelew w formie papierowej. O zmianie numeru konta bêdziemy informowaæ. Obecnie informacjê o numerze mo na uzyskaæ w ksiêgowoœci Wojciech Wojciech BORKOWSKI BORKOWSKI u p. Agnieszki Stefaniak-Gizy; tel skarbnik skarbnik ORL ORL Dzia³ windykacji sk³adek nia urlopu wychowawczego b¹dÿ bezp³atnego, daty Okrêgowej Izby Lekarskiej w Warszawie i miejsca rozpoczêcia pracy przez lekarza/lekarza den- przypomina, e na lekarzu ci¹ y obowi¹zek tystê po zakoñczeniu sta u podyplomowego, rejestra- pisemnego zg³aszania nast. informacji: cji w Urzêdzie Pracy jako osoby bezrobotnej, zaprzestania pracy zarobkowej przez lekarza/lekarza dentystê - do Rejestru OIL o zmianach dotycz¹cych: miej- emeryta b¹dÿ rencistê (oœwiadczenie); sca zatrudnienia wraz z informacj¹ dotycz¹c¹ potr¹cania sk³adek cz³onkowskich na OIL w Warszawie, adre- - do Komisji Praktyk Lekarskich: su zamieszkania i adresu do korespondencji, daty a) o wyrejestrowaniu praktyki indywidualnej, przejœcia na emeryturê b¹dÿ rentê (kserokopia decyzji b) o zawieszeniu praktyki np. w zwi¹zku z chorob¹, wydanej przez ZUS), terminu rozpoczêcia i zakoñcze- urlopem wychowawczym, wyjazdem za granicê. Aktualne numery kont bankowych OIL w Warszawie op³ata za rejestracjê praktyk lekarskich; sp³ata po yczek z Funduszu Samopomocy Lekarskiej 12

13 Rozszerzone badania chorób metabolicznych u noworodków Wreszcie w Polsce Wkoñcu lutego br. Szpital Ginekologiczno-Po³o niczy im. Œwiêtej Rodziny przy ul. Madaliñskiego w Warszawie rozpocz¹³ rozszerzone badania noworodków w kierunku chorób metabolicznych. Choroby te mog¹ byæ przyczyn¹ problemów fizycznych, opóÿnienia rozwoju umys³owego, a nawet zgonu dziecka. Placówka bêdzie finansowa³a swoim pacjentom badania w kierunku 30 defektów metabolicznych, podczas gdy inne szpitale rutynowo wykonuj¹ 3 takie badania: w kierunku fenyloketonurii, niedoczynnoœci tarczycy i mukowiscydozy. Dziêki rozszerzonym badaniom bêdzie te mo na wykryæ takie choroby, jak: galaktozemia, deficyt biotynidazy, zespó³ nadnerczowop³ciowy, choroba syropu klonowego, homocystynuria, tyrozynemia, deficyt MCAD, acydemia propionowa, acyduria glutarowa, izowalerianowa, metylomalonowa i kilkanaœcie innych b³êdów matabolicznych. Badania bêd¹ wykonywane za zgod¹ rodziców. Na konferencji prasowej dyrektor szpitala, prof. dr hab. med. Bogdan Chazan, zaznaczy³, e w wielu krajach wykonuje siê w³aœnie badania rozszerzone. Badanie w kierunku chorób metabolicznych mo na przeprowadziæ miêdzy 3. a 6. dob¹ ycia noworodka. Jest bezpieczne, pozwala na wykrycie tych chorób przed ujawnieniem siê pierwszych specyficznych objawów oraz powstaniem nieodwracalnych zmian w organizmie dziecka. Opracowana technika badañ przesiewowych (tandemowa spektrometria mas) umo liwia wykrycie sk³adników krwi, których poziom jest podwy szony w okreœlonych schorzeniach, oraz przeprowadzenie ich za pomoc¹ pojedynczego testu w kierunku wielu dziedzicznych zaburzeñ metabolicznych. Jeœli badanie wyka e u dziecka problem metaboliczny, rodzice otrzymaj¹ stosowne zalecenia i pe³n¹ informacjê o dalszym postêpowaniu. Bardzo wa na jest w tej sytuacji odpowiednia dieta. Szpital pocz¹tkowo planowa³ wykonywanie tych badañ w laboratorium w Niemczech, poniewa w Polsce nie robiono ich na du ¹ skalê. Jednak ostatnio zg³osi³y siê polskie firmy zainteresowane wspó³prac¹ w tym zakresie. Do koñca roku szpital bêdzie finansowa³ badania z w³asnych œrodków. Zastêpca dyrektora ds. ekonomicznych Wies³awa K³os uwa a, e sytuacja finansowa placówki pozwala na ich pilota owe finansowanie. Bêdziemy zabiegaæ o œrodki na dalsze finansowanie programu przez miasto w ramach programu profilaktycznego albo przez NFZ mówi. W ub.r. w szpitalu przyjêto ponad 3500 porodów. Na konferencji prasowej dyrektor poinformowa³ o trwaj¹cej rozbudowie szpitala. W stanie surowym nowy budynek ma byæ gotowy za 2 lata. Znajd¹ siê w nim m.in. 4 apartamenty porodowe do porodów domowych w warunkach szpitalnych. Ka dy z nich bêdzie wyposa ony w pokój wypoczynkowy, salê porodow¹, aneks kuchenny i ³azienkê. Obecnie szpital przy ul. Madaliñskiego dysponuje ok. 120 ³ó kami; w nowym budynku ma siê znaleÿæ 250 kolejnych. Zgodnie z planem wieloletniego rozwoju miasta, na rozbudowê szpitala w latach przeznaczono ponad 40 mln z³. Ü B.G. REKLAMA

14 u nas w samorz¹dzie Jak wybieramy Wybory do organów Okrêgowej Izby Lekarskiej w Warszawie oraz delegatów na Krajowy Zjazd Lekarzy VI kadencji ( ) Koñczy siê V czteroletnia kadencja organów naszej Izby. Po raz szósty bêdziemy wybierali delegatów na Okrêgowy Zjazd Lekarzy, którzy na zjeÿdzie planowanym w listopadzie br. wybior¹ przewodnicz¹cego i cz³onków Okrêgowej Rady Lekarskiej, Okrêgowego Rzecznika Odpowiedzialnoœci Zawodowej i jego zastêpców, Okrêgowy S¹d Lekarski oraz Okrêgow¹ Komisjê Rewizyjn¹. Wybior¹ równie delegatów na Krajowy Zjazd Lekarzy, reprezentuj¹cych nasz¹ Izbê. Krajowa Komisja Wyborcza ju w listopadzie 2008 r. ustali³a kalendarium wyborcze, okreœlaj¹c, e: z do koñca stycznia br. nale y ustaliæ rejony wyborcze oraz listy cz³onków poszczególnych rejonów; z do koñca lutego br. ustaliæ ostateczne listy rejonów wyborczych; z od 30 marca do 4 lipca br. przeprowadziæ zebrania rejonów wyborczych; z od 4 lipca do 26 wrzeœnia br. przeprowadziæ powtórne wybory w rejonach, w których nie wybrano delegatów; z do 16 paÿdziernika br. og³osiæ listy delegatów na okrêgowe zjazdy lekarzy; z od 17 paÿdziernika do 6 grudnia br. zwo³aæ okrêgowe zjazdy lekarzy, wybraæ organy izb i delegatów na Krajowy Zjazd Lekarzy; z na stycznia 2010 r. zwo³aæ Krajowy Zjazd Lekarzy i wybraæ organy Naczelnej Izby Lekarskiej. Wybory bêd¹ przeprowadzone zgodnie z regulaminem przyjêtym 19 wrzeœnia 2008 r. przez Naczeln¹ Radê Lekarsk¹, nieró ni¹cym siê zasadniczo od obowi¹zuj¹cego dotychczas. Stanowi on, e: z wybory do organów izb i na stanowiska funkcyjne s¹ równe, tajne, przy nieograniczonej liczbie kandydatów, a wybory delegatów na okrêgowy zjazd lekarzy powszechne i bezpoœrednie; z warunkiem wyboru jest uzyskanie przez kandydata nie mniej ni 5% g³osów cz³onków zgromadzenia wyborczego z zachowaniem wymogu odpowiednio zwyk³ej lub bezwzglêdnej wiêkszoœci g³osów; z czynne prawo wyborcze przys³uguje wszystkim cz³onkom izby, z wyj¹tkiem zawieszonych w prawie wykonywania zawodu; z bierne prawo wyborcze przys³uguje wszystkim cz³onkom izby lub cz³onkom organu, z wyj¹tkiem zawieszonych w prawie wykonywania zawodu, ukaranych nagan¹ lub skazanych prawomocnym wyrokiem s¹du za przestêpstwo umyœlne; z w przypadku zebrania rejonu wyborczego kworum wyborcze stanowi co najmniej jedna pi¹ta ogólnej liczby cz³onków rejonu; w przypadku zjazdu lub organu co najmniej po³owa ogólnej liczby cz³onków tego zgromadzenia wyborczego; z wybory deegatów na okrêgowy zjazd s¹ wa ne, je eli zosta³y spe³nione ³¹cznie nastêpuj¹ce warunki: 1) cz³onek rejonu zosta³ powiadomiony listownie na co najmniej 21 dni przed terminem zebrania rejonu o terminie i miejscu zebrania; 2) liczba obecnych na zebraniu wynosi co najmniej 20% ogólnej liczby cz³onków rejonu; 3) nie ograniczono liczby kandydatów i g³osowanie przeprowadzono tajnie; 4) kandydat otrzyma³ co najmniej 5% g³osów ogólnej liczby cz³onków rejonu; z wybory przeprowadza okrêgowa komisja wyborcza, której przedstawiciel otwiera i nadzoruje przebieg zebrania rejonu wyborczego; z w przypadku, gdy na zebraniu nie dokonano wyboru delegatów lub nie wszystkie mandaty zosta³y obsadzone, okrêgowa komisja wyborcza przeprowadza ponowne wybory w kolejnym terminie; z kandydatów na delegatów mo e zg³aszaæ cz³onek rejonu pisemnie, wy³¹cznie podczas zgromadzenia wyborczego kandydat mo e byæ nie- Koledze dr. Wojciechowi Borkowskiemu Skarbnikowi Okrêgowej Rady Lekarskiej wyrazy g³êbokiego wspó³czucia z powodu œmierci OJCA sk³adaj¹ przewodnicz¹cy oraz kole anki i koledzy z Okrêgowej Rady Lekarskiej w Warszawie, pracownicy Biura Izby i redakcja Pulsu Warszawsko-Otwocki Oddzia³ Polskiego Towarzystwa Chorób P³uc z okazji Œwiatowego Dnia Walki z GruŸlic¹ organizuje kolejn¹ sesjê SZKO Y PNEUMONONOLOGII na temat GRU LICY. Sesja odbêdzie siê 21 marca br., w godz , w Novotelu Airport (ul. 1 Sierpnia 1) w Warszawie. Wstêp jest bezp³atny, uczestnicy otrzymaj¹ punkty edukacyjne. Szczegó³owe informacje na: Kierownik kursu: Tadeusz M. Zielonka tel , tmzielonka@wp.pl Sekretarz: Jacek Jagodziñski 14 tel , jacjagod@mediclub.pl

15 obecny na zebraniu, pod warunkiem e z³o y³ oœwiadczenie o zgodzie na kandydowanie; z zebranie rejonu wyborczego w Izbie warszawskiej dokonuje wyboru w stosunku: 1 delegat na 50 cz³onków rejonu (przy czym rejony wyborcze powo³uje siê odrêbnie dla lekarzy i lekarzy dentystów); z zebranie rejonu wyborczego wybiera przewodnicz¹cego, sekretarza, 2-osobow¹ komisjê mandatow¹, 3-osobow¹ komisjê skrutacyjn¹ (tylko cz³onkowie komisji skrutacyjnej nie mog¹ kandydowaæ), których wybór jest niezbêdny do sformalizowania zebrania jako zgromadzenia wyborczego; z wyboru delegata dokonuje siê zwyk³¹ wiêkszoœci¹ g³osów, przy czym je- eli 2 lub wiêcej kandydatów otrzyma jednakow¹ liczbê g³osów kwalifikuj¹c¹ ich do ostatnich mandatów, przeprowadza siê losowanie; z wyniki wyborów delegatów na okrêgowy zjazd lekarzy oraz w organach izby, a tak e delegatów na Krajowy Zjazd Lekarzy og³asza przewodnicz¹cy okrêgowej komisji wyborczej i publikuje w formie obwieszczenia w miesiêczniku Okrêgowej Izby Lekarskiej w Warszawie Puls oraz w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie internetowej Izby. Okrêgowa Rada Lekarska w Warszawie, na wniosek Okrêgowej Komisji Wyborczej, powo³a³a na obszarze dzia³ania Izby 219 rejonów wyborczych, w tym 52 dla lekarzy dentystów, licz¹cych od 50 do 250 cz³onków. Tym samym, zebranie rejonu wyborczego mo e wybraæ od 1 do 5 delegatów. W sumie mo e zostaæ wybranych 556 delegatów, w tym 422 lekarzy i 134 lekarzy dentystów. Spis rejonów wyborczych obejmuj¹cych zak³ady opieki zdrowotnej, grupy lekarzy, lekarzy wykonuj¹cych praktykê na okreœlonym obszarze, lekarzy niewykonuj¹cych zawodu zosta³ opublikowany w lutowym wydaniu Pulsu, a szczegó³owy spis rejonów oraz listy imienne lekarzy przypisanych do tych rejonów s¹ dostêpne na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej OIL w Warszawie: Okrêgowa Komisja Wyborcza bêdzie organizowa³a zebrania rejonów wyborczych w terminach ustalonych z przedstawicielami rejonów i listownie informowa³a wszystkich cz³onków rejonu, z wyprzedzeniem 21-dniowym, o miejscu i terminie zebrania. Izby lekarskie jako jednostki organizacyjne korporacji zawodu zaufania publicznego maj¹ szereg uprawnieñ prawodawczych, podejmowania decyzji administracyjnych, nadzorczych, kontrolnych, orzeczniczych i wyrokuj¹cych, ³¹cznie z przyznawaniem, ograniczaniem, zawieszaniem lub pozbawianiem prawa do wykonywania zawodu. Uprawnienia te przekazujemy naszym Kolegom, powierzaj¹c im mandat delegata na zjazd okrêgowy. Szczególnie w okresie podwa ania zasadnoœci istnienia organizacji samorz¹dowych sprawuj¹cych pieczê nad wykonywaniem danego zawodu wybór ten powinien byæ przemyœlany i staranny. Zachêcam Kole- anki i Kolegów, d¹ ¹cych do utrzymania etosu tak szczególnego zawodu, jakim jest zawód lekarza, do kandydowania i aktywnej dzia³alnoœci w samorz¹dzie, a do wszystkich apelujê o uczestniczenie i dokonywanie w³aœciwych wyborów. Porzekad³o o nieobecnych, którzy nie maj¹ racji, nieustannie jest aktualne. Ü Przewodnicz¹cy Krajowej Komisji Wyborczej adys³aw NEKANDA-TREPKA Dy ury cz³onków Prezydium ORL Andrzej W³odarczyk przewodnicz¹cy ORL (codziennie w godzinach pracy); Jacek Kubiak wiceprzewodnicz¹cy ORL (codziennie z wyj¹tkiem czwartków, godz ); Ryszard Majkowski wiceprzewodnicz¹cy ORL (poniedzia³ek, wtorek, czwartek, godz , œroda, godz ); Mieczys³aw Szatanek wiceprzewodnicz¹cy ORL; przewodnicz¹cy Delegatury Radomskiej (poniedzia³ek, wtorek, czwartek, godz w siedzibie Delegatury); adys³aw Nekanda-Trepka sekretarz ORL (codziennie w godzinach pracy); Janusz Bugaj z-ca sekretarza ORL (wtorek, czwartek, godz , œroda-pi¹tek, godz ); Wojciech Borkowski skarbnik ORL (poniedzia³ek, czwartek, godz , wtorek, godz ). Krajowe oferty pracy na dzieñ 29 stycznia 2009 r. Liczba ofert pracy lekarz bez spec. 18 alergologia 2 anestezjologia 4 chirurgia og. 6 chirurgia dziec. 1 chirurgia nacz. 1 choroby wewn. 30 choroby zakaÿne 1 dermatologia 9 diabetologia 7 endokrynologia 4 epidemiologia 2 gastroenterologia 1 geriatria 1 ginekologia i po³. 7 kardiologia 9 laryngologia 3 med. pracy 4 med. ratunkowa 3 med. rodzinna 19 nefrologia 2 neonatologia 2 neurochirurgia 1 neurologia 3 neurologia dziec. 1 okulistyka 7 okulistyka dziec. 1 onkologia 1 ortopedia 8 ortopedia dziec. 1 pediatria 13 psychiatria 3 psychiatria dziec. 1 radiologia 5 rehabilitacja med. 6 reumatologia 2 stomatologia 9 stomat. ortodon. 3 urologia 4 USG 6 Andrzej MORLIÑSKI, przewodnicz¹cy Komisji ds. Poœrednictwa Pracy Biuro Poœrednictwa Pracy: tel./fax: ; tel , wew. 4; praca68@oil.org.pl 15

16 Przerabiamy Gruzinów na Polaków Krzysztof SCHREYER przewodnicz¹cy Komisji Wspó³pracy z Zagranic¹ Wiele jest porozrzucanych po œwiecie organizacji, które skupiaj¹ lekarzy przyznaj¹cych siê do polskoœci i wspólnie kultywuj¹cych polskie tradycje. Wiemy o du ej aktywnoœci Polonii w krajach ciesz¹cych siê dobrobytem, gdzie kwitn¹ ró ne formy ycia towarzyskiego, a tak e naukowego. Mia³em okazjê podziwiaæ lekarzy Polaków w krajach postsowieckich, w których istniej¹ liczne (np. Litwa czy Bia³oruœ) lub mniej liczne, ale prê ne polskie spo- ³ecznoœci (np. Mo³dawia), w trudzie podnosz¹cych swój status materialny i rozwijaj¹cych kontakty z macierz¹. Jednak adna z organizacji skupionych w Federacji Polonijnych Organizacji Medycznych nie wywar³a na mnie tak wielkiego wra enia, jak Polskie Towarzystwo Medyczne w Gruzji, które, rzecz znamienna, nosi imiê œw. Grigorija Peradze. Wgrudniu ub.r. bra³em udzia³ w Miêdzynarodowej Gruziñsko-Polskiej Konferencji Medycznej w Lagodechii miejscowoœci le ¹cej 150 km od Tbilisi, u podnó a gór Kaukazu, Dary z Polski odbiera lekarz dy urny gdzie mówi³em o nowoczesnym leczeniu nadciœnienia têtniczego, a w czêœci spo³ecznej stara³em siê przedstawiæ, na podstawie naszych doœwiadczeñ, ideê samorz¹dnoœci lekarskiej. O samorz¹dowej organizacji pañstwa, równie bior¹c za przyk³ad Polskê, mówi³ Marcin Olejnik. Bêd¹c tam, na w³asnej skórze odczu³em biedê tego wspania³ego, niezmiernie goœcinnego, ale doœwiadczonego licznymi klêskami kraju. Obserwowa³em aktywnoœæ potomków polskich zes³añców, czêsto z trudem, jeœli w ogóle, pos³uguj¹cych siê jêzykiem polskim, posy³aj¹cych jednak swe dzieci do polskiej szko³y niedzielnej. Daleko mi do ³atwych wzruszeñ, ale s³ysz¹c w wykonaniu ma³ych œpiewaków nieskazitelne Jeszcze Polska i Rotê musia³em mocno zaciskaæ powieki. Rozró nienie Gruzin czy Polak jest tu trudne, bo losy przodków s¹ bardzo powik³ane. Zasadniczo decyduje o tym samo pragnienie do³¹czenia do artobliwie tak siê okreœlaj¹cej polskiej mafii, któr¹ nadzwyczaj sprawnie kieruje Tatiana Kurczewska, radiolog z wojskowego szpitala w Gori. Przerabiamy Gruzinów na Polaków mówi ze œmiechem Tatiana, bo sama w dzieciñstwie jeszcze nie zna³a jêzyka polskiego. 1% na szczytny cel Zgodnie z Ustaw¹ o dzia³alnoœci po ytku publicznego i wolontariacie, istnieje mo liwoœæ przekazywania 1% podatku dochodowego przez osoby fizyczne na rzecz organizacji po ytku publicznego. Podatnik mo e wp³aciæ okreœlon¹ kwotê do wysokoœci 1% nale nego podatku na konto organizacji w okresie pomiêdzy pierwszym dniem roku nastêpuj¹cego po roku, za które dokonywane jest rozliczenie podatkowe, a ostatnim dniem z³o- enia zeznania podatkowego (najpóÿniej 30 kwietnia), oraz wskazaæ ten fakt w formularzu PIT. Wykaz organizacji zamieszczony jest na stronach internetowych ogólnopolskiej bazy sprawozdañ finansowych organizacji po ytku publicznego: Z g³êbokim alem przyjêliœmy wiadomoœæ o odejœciu naszego Mentora, Delegata Honorowego prof. Edwarda RU Y Y Pozostajemy zasmuceni cz³onkowie i delegaci Okrêgowej Izby Lekarskiej w Warszawie Organizujemy z zjazdy rocznicowe absolwentów wy szych uczelni, instytutów, wydzia³ów, stowarzyszeñ itp.; z pikniki oraz bale okolicznoœciowe, konferencje, seminaria, sympozja, kongresy. Gwarantujemy profesjonaln¹ realizacjê. Informacje pod nr. tel.: (0-22) ; ; Fundacja OIL w Warszawie 16

17 Polska mafia i gruziñscy przyjaciele; w œrodku Tatiana Kurczewska I dodaje, e niczego by nie dokona³a bez sta³ej przyjacielskiej pomocy. Jak e jej nie pomagaæ odpowiadaj¹ Gruzini kiedy ona tak bardzo nam pomaga? Obozy letnie i zimowe dla dzieci (zapoznaj¹ siê na nich z polsk¹ kultur¹), rozdzia³ darów z Polski przysy³anych w formie pomocy charytatywnej to obowi¹zki spoczywaj¹ce na barkach Tatiany, osoby ciesz¹cej siê niekwestionowanym zaufaniem. Jej wspó³praca przy realizacji programów epidemiologicznych (gruÿlica) i wci¹ nowe projekty na przysz³oœæ buduj¹ autorytet Polski i Polaków lepiej ni dziesi¹tki wznios³ych deklaracji. Na Kaukazie, w Lagodechii, w gronie przyjació³ polskiej mafii pozna³em te Walerego Ogiaszwilego, m³odego Gruzina, wskrzesiciela pamiêci i propagatora dokonañ Ludwika M³okosiewicza, syna polskiego zes³añca, który odkry³ w tej czêœci Kaukazu nowe gatunki ptaków i roœlin, pomaga³ ludnoœci i posia³ ideê pierwszego w tej okolicy i w carskiej Rosji rezerwatu przyrody. Ju powsta³ pomys³ za³o enia Gruziñsko-Polskiego Towarzystwa Przyjació³ M³okosiewicza. Dzieje siê to w ciê ko doœwiadczonym kraju, który narzuca siê to nieodparcie wymaga sporej miêdzynarodowej pomocy, ale tak e wprowadzenia samorz¹dowej reformy, zapobiegaj¹cej marnotrawstwu i wyzwalaj¹cej aktywnoœæ œwietnych ludzi. Dopiero w tle tych przemian jawi siê wizja samorz¹dnoœci lekarskiej. Wierzê, e moi nowi przyjaciele, Gruzini i Polacy ze szpitali w Lagodechii, Tbilisi i Gori, znajd¹ siê kiedyœ w tej nowej rzeczywistoœci. Powinniœmy im w tym pomagaæ. Ü Podziêkowania z Gruzji W imieniu lekarzy Zwi¹zku Polonii Medycznej w Gruzji im. œw. Grygo³a Peradze dziêkujemy Pañstwu za umo liwienie dr. Krzysztofowi SCHREYEROWI wziêcia udzia³u w I Gruziñsko-Polskiej Konferencji Medycznej w Lagodechii w dn grudnia 2008 r. W czêœci naukowej dr Krzysztof Schreyer wyg³osi³ wyk³ad o nowoczesnym leczeniu nadciœnienia têtniczego, który bêdzie bardzo przydatny dla gruziñskich lekarzy. W drugiej czêœci konferencji wyst¹pienie dr. K. Schreyera na temat organizacji, celów i sposobów dzia³ania izb lekarskich w Polsce wzbudzi³o ogromne zainteresowanie, wywo- ³a³o wiele pytañ, co spowodowa³o otwarty dialog i gor¹c¹ dyskusjê miêdzy lekarzami. Informacje, które przekaza³ dr Schreyer, s¹ dla nas bardzo cenne; bêd¹ pocz¹tkiem myœlenia o stworzeniu samorz¹du lekarskiego w naszym kraju. Zwi¹zek Polonii Medycznej w Gruzji szerzy polsk¹ kulturê, nie ograniczaj¹c siê do medycyny i w trudnych czasach œciœle wspó³dzia³a ze spo³ecznoœci¹ gruziñsk¹, buduj¹c autorytet Polski i Polaków w tym kraju. (...) Fragmenty listu prezes Zwi¹zku Polonii Medycznej w Gruzji Tatiany KURCZEWSKIEJ do przewodnicz¹cego ORL w Warszawie Andrzeja W ODARCZYKA z 4 stycznia 2009 r. Kole anko i Kolego! Pomyœl o przysz³oœci i o tych, którzy ju dziœ s¹ w potrzebie. Fundacja Pro Seniore jest organizacj¹ po ytku publicznego (KRS nr ). Wp³aæ 1% podatku na jej konto: Fundacja OIL w Warszawie 17

18 7 PR Europejskie finansowanie badañ medycznych Ryszard MAJKOWSKI, Mateusz ZIARKIEWICZ Realizuj¹c koncepcjê Europy jako lidera globalnej gospodarki opartej na wiedzy, 18 grudnia 2006 r. Rada Unii Europejskiej zainicjowa³a Siódmy program ramowy w zakresie badañ i rozwoju technologicznego (7PR), bêd¹cy g³ównym instrumentem wspólnotowego finansowania dzia- ³alnoœci naukowej. Zdrowie stanowi najwa niejszy temat programu szczegó³owego Wspó³praca, który obejmuje dwie trzecie bud etu 7PR. Na badania naukowe w tej dziedzinie w latach przeznaczono 6 mld euro. D³ugofalowym celem inwestycji jest poprawa stanu zdrowia Europejczyków oraz wzrost konkurencyjnoœci medycznych sektorów gospodarki na rynku œwiatowym. W programie k³adzie siê nacisk na badania przenosz¹ce osi¹gniêcia nauk podstawowych do praktyki klinicznej na najwczeœniejszym mo liwym etapie. Jednym z g³ównych warunków stawianych aplikantom jest koniecznoœæ wspó³pracy miêdzynarodowej z oœrodkami z UE lub spoza niej (co gwarantuje tzw. europejsk¹ wartoœæ dodan¹). Oferowane œrodki to szansa na zrewitalizowanie polskich nauk medycznych. Na konferencji, zorganizowanej przez Ministerstwo Zdrowia, przedstawiciele Komisji Europejskiej i Krajowego Punktu Kontaktowego Programów Badawczych UE podali informacje o mo liwoœciach uczestnictwa w tym przedsiêwziêciu. Poni ej przedstawiamy wybrane przyk³adowo projekty badawcze, które ju uzyska³y finansowanie. Ramowe kierunki badañ W czêœci przedstawiaj¹cej ogólne kierunki preferowanej alokacji œrodków mówi siê o trzech kolumnach 7PR, tj.: (1) biotechnologia i inne narzêdzia usprawniaj¹ce diagnostykê; prognozowanie bezpieczeñstwa i skutecznoœci metod leczniczych; rozwój nowatorskich podejœæ terapeutycznych; (2) praktyczne zastosowania badañ medycznych w klinice; oraz (3) optymalizacja systemów s³u by zdrowia w Europie. W 2007 r. w ramach programu Wspó³praca spoœród 900 nades³anych wniosków zaakceptowano finansowanie 153 najlepszych projektów, na które przeznaczono ³¹cznie 641 mln euro. W dziedzinie biotechnologii konkurs wygra³y m.in. projekt PROSPECTS poœwiêcony proteomice czasowej i przestrzennej w badaniu lokalizacji i dynamiki du ych grup bia³kowych (proteomów) w komórkach oraz projekt MEGMRI ( którego celem jest opracowanie i walidacja hybrydowej techniki obrazowania anatomicznego i czynnoœciowego metod¹ rezonansu magnetycznego (MRI) oraz magnetoencefalografii (MEG). Ze wzglêdu na nowatorskie podejœcie terapeutyczne wyró niono np. projekt opracowania donosowych szczepionek dla ma³ych dzieci przeciwko zaka eniom Bordetella pertussis oraz wirusem RSV ( Najwiêksze znaczenie jest przypisywane projektom badawczym, które przenosz¹ osi¹gniêcia teoretyczne do praktyki klinicznej. Przyk³adem mog¹ byæ prace dotycz¹ce zastosowania biologii systemowej do holistycznego zrozumienia procesu aktywacji limfocytów T pod wp³ywem auto- i alloantygenów (projekt Sybilla, które zaowocuj¹ powstaniem matematycznych modeli predykcyjnych, a tak e badania nad modulacj¹ transmisji synaptycznej przez komórki glejowe, poszukuj¹ce celów terapeutycznych na neuronalno-glejowych szlakach sygna³owych ( Osobny kierunek finansowania to badania w dziedzinie chorób zakaÿnych. Wyró nia siê tu w szczególnoœci lekoopornoœæ drobnoustrojów, zaka enia wirusem HIV, malariê i gruÿlicê (3 mln euro przyznano na badania kohortowe oceniaj¹ce przebieg malarii u kobiet w ci¹ y, obejmuj¹ce równie kilka pañstw spoza Europy), nowe zagro enia epidemiczne oraz zaniedbywane choroby zakaÿne. Przyk³adem interesuj¹cej pracy w tej ostatniej dziedzinie jest projekt przedklinicznych badañ nad szczepionk¹ przeciwko leiszmaniozie trzewnej. Podstawowe obszary promowanych badañ obejmuj¹ równie nowotwory, choroby sercowo-naczyniowe, cukrzycê i ró ne choroby przewlek³e. W 2007 r. znaczne fundusze przyznano l Wystawianie recept refundowanych (22) l Zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne i œrodki pomocnicze (22) l Wystawianie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego (22) do 43 l Podstawowa opieka zdrowotna (22) W sprawach dotycz¹cych Narodowego Funduszu Zdrowia prosimy dzwoniæ do Mazowieckiego Oddzia³u Wojewódzkiego NFZ Warszawa, ul. Cha³ubiñskiego 8 l Promocja zdrowia (22) l Ratownictwo medyczne (22) lub 80 l Ambulatoryjne œwiadczenia specjalistyczne (22) l Leczenie szpitalne (22) l Programy terapeutyczne (lekowe) (22) l Rzecznik praw pacjenta (22) l Rzecznik prasowy (22) l Lecznictwo uzdrowiskowe ul. Cha³ubiñskiego 8 (22) lub 46 Informacja telefoniczna (22) do

19 na wykonanie projektu AtheroRemo ( Ten 5-letni program badawczy ma na celu okreœlenie nowych mechanizmów zapalnych remodelingu œcian naczyniowych przy pomocy banku genomu cz³owieka, modeli zwierzêcych i komórkowych. Uwagê zwraca równie projekt ATPBone, nakierowany na okreœlenie nowych celów terapeutycznych w leczeniu osteoporozy, wywodz¹cych siê z purynergicznej drogi sygna³owej. Kolejn¹ dziedzinê tematyczn¹ stanowi optymalizacja systemów œwiadczeñ zdrowotnych. Badania w tym obszarze powinny wspomagaæ podejmowanie œwiadomych decyzji i racjonalne zarz¹dzanie w s³u bie zdrowia. Mog¹ siê np. koncentrowaæ na ocenie jakoœci i skutecznoœci systemów zdrowotnych (np. analiza wp³ywu mobilnoœci specjalistów na narodowe systemy opieki zdrowotnej), ocenie promocji zdrowia i dzia³añ prewencyjnych oraz na wspó³pracy miêdzynarodowej w dziedzinie opieki zdrowotnej. Szczegó³owe informacje o wnioskach Co roku na podstawie priorytetów okreœlanych w tzw. programach pracy s¹ precyzowane obszary badawcze, które bêd¹ podlega³y finansowaniu. Projekty badawcze musz¹ byæ oparte na wspó³pracy miêdzynarodowej (co najmniej 3-4 podmioty prawne, ka dy z innego pañstwa). Wnioskodawcami mog¹ byæ zespo³y badawcze na uniwersytetach lub przy instytucjach badawczych, przedsiêbiorstwa zamierzaj¹ce wprowadziæ innowacje, ma³e i œrednie przedsiêbiorstwa (MŒP) lub ich stowarzyszenia (udzia³ takich podmiotów jest szczególnie promowany w obecnym programie ramowym), przedstawiciele administracji publicznej, zarówno pocz¹tkuj¹cy, jak i doœwiadczeni naukowcy oraz organizacje miêdzynarodowe i spo³eczne. Podmioty te mog¹ pochodziæ nie tylko z krajów cz³onkowskich UE, lecz równie z pañstw stowarzyszonych (Norwegia, Islandia, Liechtenstein), kandyduj¹cych (Turcja, Chorwacja) i partnerskich (Rosja, kraje Azji itp.). Udzia³ naukowców z pañstw trzecich jest wspierany przez stypendia wyjazdowe i wjazdowe. Stopa finansowania projektów badawczych kszta³tuje siê zwykle na poziomie 50%, przy czym dla niektórych podmiotów mo e ona uzyskaæ poziom 75% (m.in. organy publiczne o charakterze niezarobkowym, MŒP, organizacje badawcze, placówki edukacyjne szkolnictwa wy szego i œredniego). Zaproszenia do sk³adania wniosków s¹ publikowane na stronach internetowych Wspólnotowego Serwisu Informacyjnego Badañ i Rozwoju ( We wniosku który sk³ada siê elektronicznie przed up³ywem œcis³ego terminu nale y m.in. okreœliæ minimaln¹ liczbê cz³onków projektu oraz wskazaæ na bezpoœredni zwi¹zek treœci pracy z tematem zaproszenia. Ocenê wniosków prowadzi zespó³ niezale nych ekspertów z ró nych dziedzin. W oficjalnych dokumentach 7PR wœród kryteriów oceny wniosku wymienia siê m.in.: doskona³oœæ naukow¹ i/lub technologiczn¹; jakoœæ i sprawnoœæ implementacji oraz zarz¹dzania; potencjalne oddzia³ywanie badania poprzez rozprzestrzenienie i zastosowanie jego wyników. Fundusze Unii Europejskiej przeznaczone na rozwój nauk medycznych stwarzaj¹ ogromne mo liwoœci. Polska jako pañstwo cz³onkowskie jest bezpoœrednio zaproszona do uczestnictwa w programie i ubiegania siê o finansowanie projektów. W sprawach organizacyjnych i finansowych wnioskodawcom doradza Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE ( Obszerne informacje dotycz¹ce prowadzonych prac oraz terminów sk³adania wniosków bêd¹ zamieszczane na: Ü Ryszard Majkowski wiceprzewodnicz¹cy ORL, Mateusz Ziarkiewicz absolwent Wydzia³u Lekarskiego WUM (2008), cz³onek kó³ naukowych; stypendysta ministra zdrowia w 2007 r. Komisja Europejska chce poprawiæ wskaÿniki dawstwa narz¹dów Dla wielu pacjentów przeszczep to jedyna mo liwoœæ uratowania ycia. Obecnie w UE 56 tys. pacjentów czeka na odpowiedniego dawcê. Ocenia siê, e w oczekiwaniu na przeszczep umiera codziennie 12 osób. Proponowana dyrektywa Komisji Europejskiej oraz plan wspó³pracy z pañstwami cz³onkowskimi przyjête w grudniu 2008 r. dotycz¹ m.in. zwiêkszenia dostêpnoœci narz¹dów oraz skutecznoœci i dostêpnoœci systemów dzia³añ zwi¹zanych z transplantacj¹. Proponowana dyrektywa tworzy jasne ramy prawne dla dawstwa i przeszczepiania narz¹dów w Unii Europejskiej. Oznacza to, e w ka dym pañstwie cz³onkowskim zostanie utworzony lub wskazany w³aœciwy organ krajowy w celu zapewnienia przestrzegania norm UE dotycz¹cych jakoœci i bezpieczeñstwa w tym zakresie. Normy te obejmuj¹ utworzenie systemu identyfikacji pochodzenia narz¹dów ludzkich oraz systemu zg³aszania istotnych zdarzeñ i reakcji niepo ¹danych. Aby u³atwiæ wymianê narz¹dów ludzkich, zostan¹ te ustanowione normy dotycz¹ce zbierania danych o cechach wybranych narz¹dów, zaœ krajowe programy jakoœci zagwarantuj¹ sta³e monitorowanie dzia³ania oraz poprawê procesów uczenia siê. Celem dyrektywy jest zminimalizowanie ryzyka dla biorców przeszczepianych narz¹dów, poprawa i optymalizacja przydzielania narz¹dów w ca³ej UE oraz dostarczenie chirurgom przeprowadzaj¹cym operacje przeszczepów informacji niezbêdnych do podjêcia najlepszych decyzji. Plan dzia³ania ( ) obejmuje 10 dzia³añ priorytetowych. S¹ to: poprawa jakoœci i bezpieczeñstwa narz¹dów w Europie, zwiêkszenie dostêpnoœci narz¹dów oraz skutecznoœci i dostêpnoœci systemów dzia³añ zwi¹zanych z transplantacj¹. Celem planu jest stymulowanie wspólnych dzia³añ i u³atwianie ich koordynacji miêdzy pañstwami cz³onkowskimi. Bêdzie to mo liwe m.in. dziêki wymianie dobrych praktyk lub tworzeniu ogólnowspólnotowych umów obejmuj¹cych konkretne zagadnienia. Jeden obszar priorytetowy dotyczy np. rozszerzenia zakresu wiedzy i umiejêtnoœci komunikacyjnych pracowników ochrony zdrowia oraz grup wsparcia pacjentów w zakresie dawstwa narz¹dów. Drugi wa ny obszar to wymiana doœwiadczeñ w zakresie pracy koordynatorów ds. transplantacji w celu zwiêkszenia liczby dostêpnych narz¹dów. Wiêcej na: human_substance/organs_en.htm Ü oprac. md 19

20 Fot. J. Jagodziñski Polsko-ukraiñska konferencja pneumonologiczna Tadeusz M. ZIELONKA Warszawsko-Otwocki Oddzia³ Polskiego Towarzystwa Chorób P³uc Ju po raz pi¹ty polscy i ukraiñscy lekarze spotkali siê na konferencji naukowej poœwiêconej chorobom p³uc. Koledzy z Ukrainy przyjechali z ró - nych zak¹tków kraju, z Kijowa, Doniecka, ugañska, Lwowa i Tarnopola. Tym razem do³¹czyli do nich tak e lekarze z Bia³orusi, g³ównie polskiego pochodzenia, z Grodna i Miñska. Patronem konferencji by³o Ministerstwo Spraw Zagranicznych, które wspó³finansowa³o j¹ ze œrodków Programu Polskiej Pomocy Zagranicznej. Instytut GruŸlicy i Chorób P³uc w Warszawie przygotowa³ wszechstronny projekt wspó³pracy z naszymi wschodnimi s¹siadami. W ramach tego przedsiêwziêcia, wspieranego przez polski MSZ, m³odzi lekarze z Bia³orusi i Ukrainy bêd¹ przyje d ali na miesiêczne stypendia naukowe w Instytucie GruŸlicy i w Centrum Zdrowia Dziecka. Przewidywane s¹ równie, organizowane w Grodnie i w Tarnopolu, sesje szkoleniowe dotycz¹ce badañ czynnoœciowych uk³adu oddechowego. Wa nym elementem tej wspó³pracy by³a konferencja, która odby³a siê w Katowicach. Podczas uroczystego otwarcia XXX Zjazdu Polskiego Towarzystwa Chorób P³uc prof. Andriej Dorofiejew z Uniwersytetu Medycznego w Doniecku otrzyma³ z r¹k honorowego przewodnicz¹cego Zjazdu, prof. Janusza Kowalskiego, Medal XXX Zjazdu PTChP. Prof. A. Dorofiejew by³ g³ównym organizatorem IV polsko-ukraiñskiej konferencji, która odby³a siê w Doniecku w 2007 r.; uczestniczy³ te w przygotowaniach do kolejnej. Trzy polsko-ukraiñsko-bia³oruskie sesje zorganizowane w Katowicach odbywa³y siê w jêzyku angielskim. Ponadto lekarze polskiego pochodzenia z Ukrainy i Bia³orusi przedstawiali doniesienia w jêzyku polskim na sesjach plenarnych XXX Zjazdu Towarzystwa. Koledzy z Ukrainy i Bia³orusi zg³osili ³¹cznie ponad 30 doniesieñ naukowych. Pierwsz¹ sesjê poœwiêcono POChP i problemom niedotlenienia. Naukowcy z Instytutu Fizjologii im. Bogomolca w Kijowie od lat zajmuj¹ siê wp³ywem hipoksji na organizm. Prof. T. Serebrowska przedstawi³a swoje doœwiadczenia w tym zakresie od strony medycznej, zaœ in. A. Serebrowski, matematyk z Ukraiñskiej Akademii Nauk, omówi³ mo liwoœci zastosowania odpowiednich algorytmów i modeli prawdopodobieñstwa w tych badaniach. Z kolei prof. E. Rozowa zaprezentowa³a wyniki zmian morfologicznych powstaj¹cych u zwierz¹t doœwiadczalnych pod wp³ywem hipoksji. Nastêpnie dr W. Chyzhowa z Instytutu Geriatrii w Kijowie przedstawi³a zmiany adaptacyjne w mikrokr¹ eniu u chorych na stabiln¹ chorobê wieñcow¹ w podesz³ym wieku, zaœ doc. J. Chorostowska-Wynimko z Instytutu GruŸlicy i Chorób P³uc omówi³a rolê przerywanego niedotlenienia w patomechanizmie obturacyjnego bezdechu œródsennego. Prof. A. Dorofiejew zwróci³ uwagê na zaburzenia w sk³adzie mikro- i makroelementów, takich jak: elazo, miedÿ, wapñ, magnez i cynk, wystêpuj¹ce u chorych na POChP. Prof. A. Makarewicz z Uniwersytetu Medycznego w Miñsku omówi³ z kolei zaburzenia hormonów p³ciowych u tych pacjentów. W swoim drugim wyst¹pieniu prof. A. Dorofiejew przedstawi³ wp³yw chorób tkanki ³¹cznej na przebieg kliniczny POChP. Prof. Jan Zieliñski z Instytutu GruŸlicy i Chorób P³uc w Warszawie poœwiêci³ swój wyk³ad spirometrycznym kryteriom rozpoznawania obturacji oskrzeli i ich wp³ywowi na wyniki badañ epidemiologicznych dotycz¹cych rozpowszechnienia POChP. Drug¹ sesjê poœwiêcono gruÿlicy i innym zaka eniom uk³adu oddechowego. Prof. Zofia Zwolska wyjaœni³a, sk¹d siê wziê³y i dlaczego s¹ groÿne szczepy pr¹tka gruÿlicy Beijing. Doc. E. Augustynowicz-Kopeæ z Instytutu GruŸlicy w Warszawie przygotowa³a wyk³ad na temat gruÿlicy lekoopornej. Prof. L. Hryszczuk z Uniwersytetu Medycznego w Tarnopolu przedstawi³ trudnoœci w leczeniu chorych z odm¹ op³ucnow¹ w przebiegu gruÿlicy. Zobrazowa³ swój wyk³ad nagraniami wideo wykonanymi podczas torakoskopii. Dr H. Alekso, L. Pigalkowa i O. ernosek z Grodna zaprezentowa³y prace dotycz¹ce ró norodnych aspektów gruÿlicy. Badania dotyczy³y odpowiedzi immunologicznej i zespo³u endogennej intoksykacji u chorych na gruÿlicê jako powik³anie polichemioterapii, zaka enia pr¹tkiem gruÿlicy studentów Uniwersytetu Medycznego w Grodnie, stosunku chorych na gruÿlicê do swojej choroby oraz do personelu medycznego, a tak e leczenia chorych na gruÿlicê nadu ywaj¹cych alkoholu. Dr D. Dorofiejew z Uniwersytetu Medycznego w ugañsku przedstawi³ doniesienie na temat ró nej wra liwoœci na antybiotyki szczepów Staphylococcus aureus u chorych na zapalenie p³uc w zale noœci od ich reakcji przystosowawczych. Prof. A. Makarewicz z Miñska zaprezentowa³ z kolei metodê leczenia chorych z zespo³em endogennej intoksykacji zapalnej pozaustrojowym napromieniowaniem krwi niewielkimi dawkami promieni ultrafioletowych. Prof. A. Œwiêcicki, prorektor Uniwersytetu Medycznego w Kijowie i przewodnicz¹cy Zwi¹zku Lekarzy Polskich na Ukrainie, omówi³ nastêpnie wp³yw refluksu o³¹dkowo-prze³ykowego na astmê oskrzelow¹. Po raz drugi podczas polsko-ukraiñskiej konferencji odby³a siê sesja m³odych pneumonologów. Polsk¹ stronê reprezentowali studenci Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego z ko³a naukowego prowadzonego przez doc. J. Domaga³ê- -Kulawik; ukraiñsk¹ studenci z Uniwersytetu Medycznego w Doniecku. Zainicjowana przez prof. Janusza Kowalskiego wspó³praca z pneumonologami z Ukrainy trwa ju ponad 5 lat. Umo liwia wymianê doœwiadczeñ oraz zaprezentowanie w³asnych dokonañ. Staje siê te okazj¹ do lepszego poznania s¹siadów, ich kultury i potencja³u naukowego. Ü 20