BADANIE DRGAŃ TŁUMIONYCH I WYMUSZONYCH PRZY POMOCY WAHADŁA POHLA
|
|
- Krystian Madej
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 I PRACOWNIA FIZYCZNA, INSTYTUT FIZYKI UMK, TORUŃ Instrukcja do ćwiczenia nr 13 BADANIE DRGAŃ TŁUMIONYCH I WYMUSZONYCH PRZY POMOCY WAHADŁA POHLA 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest doświadczalne przybliżenie wybranych aspektów drgań mechanicznych, takich jak tłumienie i wymuszenie oscylacji, rezonans mechaniczny oraz związanych z nimi wielkości (np. stała/tempo tłumienia, częstotliwość rezonansowa) i pojęć (np. tzw. pełznięcie, oscylacje aperiodyczne). 2. Zagadnienia do przygotowania wielkości opisujące ruch periodyczny: amplituda, częstotliwość, faza, częstość kołowa oscylatory harmoniczne (szczególnie wahadło fizyczne), wahadło torsyjne, moment kierujący drgania swobodne, tłumione, stała i tempo tłumienia, drgania wymuszone, rezonans elektromagnesy, indukcja magnetyczna i prądy wirowe 3. Opis układu pomiarowego Głównym elementem układu pomiarowego jest wahadło torsyjne skonstruowane według projektu niemieckiego fizyka Roberta W. Pohla. Uproszczony schemat przyrządu przedstawia rys. 1. Jego kluczowymi elementami są koło wahadła i sprężyna spiralna przymocowana do koła wewnętrznym końcem. Obroty koła względem osi powodują zwijanie lub rozwijanie sprężyny, której naprężenie generuje siły reakcji warunkujące oscylacje. Opory ruchu (m. in. tarcie w łożyskach osi koła) są niewielkie, więc ich tłumienie jest stosunkowo słabe. Hamulec elektromagnetyczny, w który wyposażony jest przyrząd pozwala na dodatkowe tłumienie oscylacji, które można regulować zmieniając wielkość prądu elektrycznego w uzwojeniach elektromagnesu. Rys. 1. Uproszczony schemat wahadła Pohla (pokazano tylko elementy istotne dla ruchu wahadła). Elementem wykonującym drgania torsyjne jest koło wahadła (energia kinetyczna jego ruchu obrotowego może cyklicznie zmieniać się w energię potencjalną sprężystości zwijanej/rozwijanej sprężyny spiralnej i odwrotnie). Drgania te mogą być tłumione przy pomocy hamulca elektromagnetycznego (elektromagnesu wzbudzającego prądy wirowe w kole wahadła wykonanym z miedzi). Drgania wymuszone wywołuje się jednokierunkowym ruchem obrotowym koła napędu, który poprzez mimośrodowo zamocowany łącznik przekłada się na oscylacje dźwigni napędu odchylającej zewnętrzny koniec sprężyny spiralnej. Przy odpowiedniej częstotliwości obrotów koła napędu następuje wymuszenie silnych drgań wahadła. Aktualizacja: str. 1/6
2 Tłumione drgania własne wahadła bada się utrzymując nieruchomo zewnętrzny koniec sprężyny. Drgania wymuszone z kolei, mogą być wywołane przez wprawienie go w odpowiedni ruch. Dźwignia do której jest przymocowany, może odchylać się ruchem względem osi współliniowej z osią wahadła. Przenosi się on z zewnątrz na dźwignię za pośrednictwem łącznika przytwierdzonego mimośrodowo do koła napędzanego stałoprądowym silnikiem elektrycznym o regulowanej prędkości obrotów. Obie strony łącznika zakończone są sworzniami mocowanymi przegubowo. Regulacja prędkości obrotowej koła napędu dokonywana jest przy pomocy dwóch potencjometrów ustalających napięcie zasilania silnika. Ich pokrętła znajdują się na obudowie zespołu napędowego. Górne pokrętło służy do regulacji zgrubnej, dolne do precyzyjniejszego kontrolowania napięcia. Istnieje możliwość monitorowania wynikowego napięcia (dwa gniazda bananowe pozwalają na podłączenie woltomierza), nie należy jednak traktować go jako miary prędkości obrotowej napędu. Najpewniejszym sposobem ustalenia jej (co za tym idzie także częstotliwości pobudzania wahadła) jest pomiar czasu trwania określonej liczby (np. 10) pełnych obrotów koła napędowego i obliczenie czasu trwania jednego obrotu. Oprócz częstotliwości wymuszenia drgań, w pewnym zakresie można zmieniać także amplitudę pobudzania: zakres odchyleń kątowych zewnętrznego końca sprężyny spiralnej zależy od odległości pomiędzy punktem w którym łącznik przymocowany jest do dźwigni napędu i osią jej obrotu. Można go przesuwać wzdłuż dźwigni unieruchamiając w wybranym położeniu przez dokręcenie nakrętki sworznia przegubu. Niezbędne przyrządy dodatkowe: stoper, zasilacz laboratoryjny (regulowany) do zasilania hamulca elektromagnetycznego, zasilacz 24 VDC układu napędu wahadła, miernik uniwersalny (wykorzystywany jako amperomierz) oraz przewody zakończone wtykami bananowymi (5 sztuk). 4. Przebieg ćwiczenia 4.1. Przygotowanie układu pomiarowego Połączenia elektryczne powinny być wykonane zgodnie ze schematem z rys. 2. Początkowo, obwód hamulca pozostawiamy otwarty. Podczas pracy prąd w uzwojeniach elektromagnesu hamulca nie może przekraczać 2.5 A! Długotrwały prąd powyżej 2 A także może doprowadzić do przegrzania i uszkodzenia cewek. Układ napędu podłączamy do nieregulowanego zasilacza napięcia stałego. Początkowo, górne pokrętło regulatora prędkości obrotowej ustawiamy w lewym skrajnym położeniu (napęd wyłączony). Rys. 2. Schemat połączeń elektrycznych w obwodach hamulca elektromagnetycznego i napędu. UWAGA: Zasilacze mogą zostać włączone dopiero po sprawdzeniu układu przez opiekuna ćwiczenia! Obracając ręcznie koło napędu należy zaobserwować jak jego ruch przenosi się na dźwignię napędu, sprężynę spiralną i koło wahadła. Pozycję mimośrodu ustawiamy tak, by w położeniu równowagi wahadła (po ustaniu drgań) biały plastikowy znacznik jego koła wskazywał 0 na skali wychylenia. Jedna jednostka tej skali jest równoważna zmianie odchylenia kątowego wahadła o 7, Badanie drgań własnych wahadła W tej części ćwiczenia obserwujemy ruch wahadła, który odbywa się bez wymuszania (zewnętrznej siły ciągle pobudzającej je do drgań). Interesują nas przejawy tłumienia zużywania energii dostarczonej jednorazowo (na początku, w postaci potencjalnej) na przezwyciężanie oporów ruchu. str. 2/6
3 W celu ustalenia okresu drgań wahadła przy braku zewnętrznego tłumienia wyznaczamy czas trwania ustalonej liczby cykli ruchu. Przy otwartym obwodzie hamulca elektromagnetycznego (prąd w uzwojeniach elektromagnesu JB = 0 A) powtarzamy sześciokrotnie sekwencję: odchylamy koło wahadła maksymalnie w jedną stronę i wypuszczamy, mierzymy stoperem czas trwania 20 pełnych cykli drgań i zapisujemy. Porada dotycząca sposobu wykonywania pomiarów czasu drgań wahadła **: Kolejne pomiary wykonujemy zmieniając kierunek, w którym wstępnie wychylamy koło wahadła. Stoper włączamy w momencie zakończenia pierwszego cyklu po wypuszczeniu wahadła (licząc zero ), wyłączamy przy zakończeniu cyklu zliczonego jako dwudziesty. Dane z pomiarów zbieramy w tabeli (np. tab. 1). Tab.1. Wyniki pomiarów czasów trwania ustalonej liczby drgań wahadła dla różnych wartości prądu powodującego hamowanie ruchu (tłumienie drgań). Prąd w uzwojeniach elektromagnesu J B /A Liczba cykli (z ampl. 1 jedn.) n ,6 Czas trwania n cykli drgań t IB /s Badamy drgania zachodzące przy tłumieniu dodatkowym czynnikiem zewnętrznym. Zamykamy obwód hamulca elektromagnetycznego. Mierzymy czasy drgań dla różnych prądów JB w jego uzwojeniach. Dla każdej z kilku wybranych wartości z zakresu 0 0,6 A, kolejno: pokrętłem regulacji napięcia zasilacza ustawiamy prąd JB monitorując wartość amperomierzem, odchylamy koło wahadła maksymalnie w jedną stronę, wypuszczamy i ustalamy liczbę (n) pełnych cykli drgań wykonywanych przez wahadło z amplitudą nie mniejszą niż 1 jednostka skali wychylenia (ustalenie n może wymagać kilku prób), sześciokrotnie: maksymalnie odchylamy koło wahadła, wypuszczamy i, podobnie jak poprzednio (** licząc jednak wszystkie cykle, z pierwszym włącznie), mierzymy stoperem czas trwania n pełnych cykli drgań i zapisujemy wyniki w tabeli. W części ćwiczenia opisanej poniżej badamy skutki tłumienia na tyle silnego, że traktowanie ruchu jako powtarzalnych drgań traci typowy sens nawet w jednym cyklu maksymalne wychylenia w przeciwne strony różnią się istotnie. Przy jeszcze mocniejszym tłumieniu do oscylacji nie dochodzi wcale - postać takiego ruchu nazywana jest pełznięciem. Od oscylacji oddziela go szczególny przypadek, tzw. aperiodyczny (tłumienia krytycznego, przy którym wychylone koło porusza się do położenia równowagi bez oscylacji i w najszybszym możliwym tempie). UWAGA: nie należy niepotrzebnie przedłużać czasu, w którym prąd w obwodzie hamulca elektromagnetycznego przekracza 2 A. W przerwach obserwacji drgań obniżamy prąd do wartości nie powodujących silnego rozgrzewania uzwojeń elektromagnesu (tj. poniżej 1 A) Obserwacja ruchów aperiodycznych i pełznięcia. Stopniowo zwiększając prąd w uzwojeniu elektromagnesu obserwujemy jak silne tłumienie powoduje, że drgania przechodzą w pełznięcie. Staramy się ustalić wartość graniczną prądu (Jk), przy której koło wahadła przestaje wychylać się w drugą stronę. Należy wykonać kilka prób dla sprawdzenia rozrzutu wyników, pamiętając o przerwach potrzebnych na schłodzenie uzwojeń rozgrzanych dużym prądem. By nie tracić czasu można rozpocząć kolejne etapy ćwiczenia wracając kilka razy do sekwencji wyznaczania prądu Jk. str. 3/6
4 4.3. Badanie drgań wymuszonych wahadła W tej części ćwiczenia wykorzystujemy napęd przyrządu do pobudzania wahadła torsyjnego do drgań. Wymuszenie periodyczne o regulowanej częstotliwości umożliwia obserwację zjawiska rezonansu mechanicznego i potwierdzenie związanych z nim prawidłowości. Na wstępie ustalamy amplitudę bodźca pobudzającego unieruchamiając (przy pomocy nakrętki) sworzeń łącznika na dźwigni napędu (w zaleconej przez opiekuna odległości od osi obrotu, lub w połowie zakresu możliwych zmian). Staramy się określić (w przybliżeniu) zakres ruchów dźwigni w jednostkach skali wychylenia koła wahadła (notujemy wartość na użytek sprawozdania). Przed przystąpieniem do dalszych obserwacji i pomiarów należy także wybrać i ustawić wielkość tłumienia (prąd JB). Nietłumione wahadło przy rezonansowym pobudzaniu z łatwością osiąga amplitudę drgań przekraczającą zakres maksymalnych wychyleń wyznaczony przez ograniczniki ze sprężystego drutu. Pomiary w takich warunkach nie są miarodajne, ponieważ ograniczniki pochłaniają przy uderzeniu trudną do ustalenia część energii kinetycznej wahadła. Częstość bodźca wymuszającego regulujemy zmieniając prędkość obrotów koła napędu przy pomocy potencjometrów. Po każdej zmianie ich ustawienia należy uzyskać dane pozwalające na wyznaczenie okresu obrotów koła (metodą analogiczną jak przy ustalaniu okresu drgań wahadła). Wykonujemy sekwencje pomiarów, które pozwolą na przygotowanie tzw. krzywych rezonansowych, przedstawiających zależność amplitudy drgań wahadła od częstotliwości pobudzania: wyznaczając amplitudę wzbudzonych oscylacji dla różnych prędkości obrotów koła napędu. Pojedynczy punkt pomiarowy uzyskujemy następująco: ustawiamy potencjometrami prędkość obrotów koła mierząc czas trwania wybranej liczby cykli, unieruchamiamy koło wahadła (najlepiej w pozycji bliskiej położeniu równowagi), uwalniamy wahadło i obserwujemy możliwe stopniowe narastanie drgań; zwracamy szczególną uwagę na relację faz ruchu dźwigni napędu i koła wahadła, czekamy na osiągnięcie przez wahadło maksymalnego zakresu wychyleń utrzymującego się stabilnie z okresu na okres. Odczytujemy ze skali maksymalne wychylenia w lewo i w prawo, zapisujemy wyniki w tabeli (np. tab. 2). Tab.2. Wyniki pomiarów czasów trwania ustalonej liczby obrotów napędu, odpowiadających im maksymalnych wychyleń koła oraz obserwacji relacji fazowych pomiędzy oscylacjami wahadła i wymuszeniem. Liczba Maksymalne wychylenie wahadła Opis zależności fazowej pomiędzy Czas trwania k obrotów koła obrotów w lewo w prawo wychyleniem dźwigni napędu k t /s i wychyleniem koła wahadła A l /(jednostka skali) A p /(jednostka skali) Pomiary zaczynamy od małych wartości częstości wymuszenia (np. około 0,1 Hz, odpowiednio ustawiając górny (zgrubny) potencjometr napędu. Przy wzroście tempa pobudzania, w pobliżu rezonansu amplituda rośnie coraz szybciej więc zmian dokonujemy także dolnym potencjometrem. Po przekroczeniu częstotliwości rezonansowej amplituda zaczyna się zmniejszać (coraz wolniej, więc przy dalszym zwiększaniu tempa wymuszania możemy ponownie używać tylko potencjometru zgrubnej regulacji). Porada dotycząca zestawu wartości częstości wymuszania: Nie należy tracić czasu na ustawianie konkretnych okrągłych wartości prędkości obrotowej koła napędu. Lepiej wykorzystać go do zgromadzenia większej liczby punktów pomiarowych, zwłaszcza dla częstości bliskich rezonansowi. Zależność amplitudy drgań wahadła od częstotliwości wymuszania należy wyznaczyć przynajmniej dla dwóch (istotnie różnych) wariantów tłumienia (np. J B = 0,1 A i J B = 0,6 A). Dla każdego z nich sporządzamy oddzielną tabelę (lub sekcje tab. 2) z danymi. Po wykonaniu pomiarów wyłączamy zasilacze, rozłączamy obwody elektryczne i porządkujemy stanowisko laboratoryjne. str. 4/6
5 5. Opracowanie wyników 5.1. Drgania własne wahadła Na podstawie danych z tab. 1 obliczamy średnie wartości (i szacujemy niepewności) okresów T drgań wahadła dla różnych wielkości tłumienia oscylacji hamulcem elektromagnetycznym. Obliczamy także odpowiadające im częstotliwości f i częstości kołowe i ich niepewności. Dane należy umieścić w tabeli (np. tab. 3). Przenosimy do niej również liczby drgań wykonanych przez wahadło zanim ich amplituda spadła z 20 do 1 jednostki skali. Stanowi ona przybliżoną miarę tempa tłumienia. Pozwala na oszacowanie wartości stałej tłumienia, które również umieszczamy w tabeli. We wnioskach analizujemy zgodność otrzymanych wyników z oczekiwaniami opartymi na założeniu, że wahadło stanowi oscylator harmoniczny oraz formułujemy wnioski na temat działania hamulca elektromagnetycznego. Tab.3. Parametry drgań wahadła dla różnych wielkości tłumienia (natężenia prądu w uzwojeniach hamulca elektromagnetycznego). Prąd w uzwojeniach elektromagnesu J B /A Okres drgań wahadła T/s Częstotliwość f /Hz Częstość kołowa /(rad/s) Liczba cykli (z ampl. 1 jedn.) n Stała tłumienia (szacunkowo) /(1/s) 0 ± ± ± ± ± ± 0,6 ± ± ± ± J k = ± Tłumienie krytyczne δ k = Analizujemy dane pomiarowe związane z tłumieniem krytycznym. Wyznaczoną wartość prądu Jk umieszczamy w ostatnim wierszu tab. 3 dla porównania z wartościami odpowiadającymi oscylacjom. Na podstawie danych o okresach drgań wahadła szacujemy wartość stałej tłumienia δ k dla przypadku aperiodycznego, również podając ją w tabeli. Sprawozdanie powinno zawierać wyjaśnienie podstaw szacowania δ i δ k Drgania wymuszone wahadła Korzystając z danych uzyskanych podczas badania drgań wymuszonych przygotowujemy wykres zawierający punkty pomiarowe zależności amplitudy drgań wymuszonych od częstotliwości wymuszania. W tym celu: obliczamy prędkości obrotowe koła napędu i odpowiadające im częstości kołowe n oraz amplitudy drgań wymuszonych A (jako średnie z maksymalnych wychyleń w lewo i w prawo, przeliczone na kąt w stopniach), sporządzamy wykres A = f(ω n ) zaznaczając punkty pomiarowe odpowiadające różnym wielkościom tłumienia różnymi znacznikami. Należy je także połączyć liniami pomocniczymi (odcinkami prostej), które będą w przybliżony sposób odzwierciedlać krzywe rezonansu. Możliwą (trudniejszą) opcją jest dopasowanie krzywych Lorentza do punktów zależności natężenia drgań od częstości wymuszania ( A 2 (ω n )). We wnioskach należy ocenić jakościową zgodność wyników pomiarów z przewidywaniami teoretycznymi odnośnie amplitud (lub natężeń) drgań a także zależności fazowych pomiędzy oscylacjami i bodźcem wymuszającym. str. 5/6
6 6. Informacje pomocnicze Oznaczenia stosowane w tej instrukcji są zgodne z tymi, które często używane są w literaturze do opisu zagadnienia drgań oscylatora harmonicznego. Ruch wykorzystywanego w ćwiczeniu wahadła torsyjnego można opisać równaniem różniczkowym: Iφ + Cφ + κφ = F(t) (1) gdzie: kąt wychylenia wahadła (kropki nad tą zmienną oznaczają odpowiednio pierwszą i drugą pochodną po czasie t), I moment bezwładności wahadła, C współczynnik charakteryzujący działanie hamulca elektromagnetycznego, parametr określający własności sprężyny spiralnej, F(t) moment siły wymuszającej drgania. Jeżeli przyjąć, że jest współczynnikiem, który nie zależy ani od ani od t, to wahadło uznaje się za oscylator harmoniczny. Jeśli ten sam warunek spełniają I oraz C, to rozwiązanie równania (1) można przeprowadzić według typowego schematu. Stosując oznaczenia: ω 0 2 = κ I, δ = C 2I i E(t) = F(t) I równanie (1) można przekształcić do formy ułatwiającej znalezienie rozwiązań φ(t): φ + 2δφ + ω 0 2 φ = E(t), (3) podawanej często jako ogólne równanie tłumionego oscylatora harmonicznego z wymuszeniem. Podstawowym parametrem oscylatora jest 0 - częstość kołowa drgań swobodnych (bez tłumienia i bez wymuszenia). Współczynnik określany jest jako stała tłumienia. Jej wartość (w relacji do 0) decyduje o przebiegu ruchu, co w kilku aspektach demonstrowane jest w ćwiczeniu. Tzw. jednorodna postać równania (3) z E(t) = 0, opisuje drgania własne (część doświadczenia opisana w sekcji 4.2). Typowym matematycznym modelem wymuszenia jest E(t) = E 0 sin(ω n t). Należy mieć jednak świadomość, że w większości praktycznych przypadków (w tym również napędu wykorzystywanego w ćwiczeniu wahadła Pohla) funkcja ta stanowi uproszczenie, którego konsekwencje należy rozważyć. (2) 7. Literatura D. Halliday, R. Resnick, J. Walker, Podstawy fizyki, tom 2, PWN, Warszawa 2007 T. Dryński, Ćwiczenia laboratoryjne z fizyki, wyd. VI, PWN, Warszawa 1977 (lub inne wydanie) A. Zawadzki, H. Hofmokl, Laboratorium fizyczne, wyd. IV, PWN, Warszawa 1968 (lub inne wydanie) H. Szydłowski, Pracownia fizyczna, wyd. IX, PWN, Warszawa 1997 (lub inne wydanie) A. Bielski, R. Ciuryło, Podstawy metod opracowania pomiarów, wyd. II, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2001 str. 6/6
Drgania wymuszone - wahadło Pohla
Zagadnienia powiązane Częstość kołowa, częstotliwość charakterystyczna, częstotliwość rezonansowa, wahadło skrętne, drgania skrętne, moment siły, moment powrotny, drgania tłumione/nietłumione, drgania
Bardziej szczegółowoO 2 O 1. Temat: Wyznaczenie przyspieszenia ziemskiego za pomocą wahadła rewersyjnego
msg M 7-1 - Temat: Wyznaczenie przyspieszenia ziemskiego za pomocą wahadła rewersyjnego Zagadnienia: prawa dynamiki Newtona, moment sił, moment bezwładności, dynamiczne równania ruchu wahadła fizycznego,
Bardziej szczegółowoĆw. 27. Wyznaczenie elementów L C metoda rezonansu
7 K A T E D R A F I ZYKI S T O S O W AN E J P R A C O W N I A F I Z Y K I Ćw. 7. Wyznaczenie elementów L C metoda rezonansu Wprowadzenie Obwód złożony z połączonych: kondensatora C cewki L i opornika R
Bardziej szczegółowoDRGANIA SWOBODNE UKŁADU O DWÓCH STOPNIACH SWOBODY. Rys Model układu
Ćwiczenie 7 DRGANIA SWOBODNE UKŁADU O DWÓCH STOPNIACH SWOBODY. Cel ćwiczenia Doświadczalne wyznaczenie częstości drgań własnych układu o dwóch stopniach swobody, pokazanie postaci drgań odpowiadających
Bardziej szczegółowo13 K A T E D R A F I ZYKI S T O S O W AN E J
3 K A T E D R A F I ZYKI S T O S O W AN E J P R A C O W N I A P O D S T A W E L E K T R O T E C H N I K I I E L E K T R O N I K I Ćw. 3. Wyznaczenie elementów L C metoda rezonansu Wprowadzenie Obwód złożony
Bardziej szczegółowoWyznaczanie składowej poziomej natężenia pola magnetycznego Ziemi za pomocą busoli stycznych
Ćwiczenie E12 Wyznaczanie składowej poziomej natężenia pola magnetycznego Ziemi za pomocą busoli stycznych E12.1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest wyznaczenie wartości składowej poziomej natężenia pola
Bardziej szczegółowoWyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyn i ich układów
Ćwiczenie 63 Wyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyn i ich układów 63.1. Zasada ćwiczenia W ćwiczeniu określa się współczynnik sprężystości pojedynczych sprężyn i ich układów, mierząc wydłużenie
Bardziej szczegółowoMECHANIKA 2. Drgania punktu materialnego. Wykład Nr 8. Prowadzący: dr Krzysztof Polko
MECHANIKA 2 Wykład Nr 8 Drgania punktu materialnego Prowadzący: dr Krzysztof Polko Wstęp Drgania Okresowe i nieokresowe Swobodne i wymuszone Tłumione i nietłumione Wstęp Drgania okresowe ruch powtarzający
Bardziej szczegółowoBadanie transformatora
Ćwiczenie 14 Badanie transformatora 14.1. Zasada ćwiczenia Transformator składa się z dwóch uzwojeń, umieszczonych na wspólnym metalowym rdzeniu. Do jednego uzwojenia (pierwotnego) przykłada się zmienne
Bardziej szczegółowoWyznaczanie momentu magnetycznego obwodu w polu magnetycznym
Ćwiczenie 11B Wyznaczanie momentu magnetycznego obwodu w polu magnetycznym 11B.1. Zasada ćwiczenia Na zamkniętą pętlę przewodnika z prądem, umieszczoną w jednorodnym polu magnetycznym, działa skręcający
Bardziej szczegółowoBadanie transformatora
Ćwiczenie 14 Badanie transformatora 14.1. Zasada ćwiczenia Transformator składa się z dwóch uzwojeń, umieszczonych na wspólnym metalowym rdzeniu. Do jednego uzwojenia (pierwotnego) przykłada się zmienne
Bardziej szczegółowoBadanie transformatora
Ćwiczenie E9 Badanie transformatora E9.1. Cel ćwiczenia Transformator składa się z dwóch uzwojeń, umieszczonych na wspólnym metalowym rdzeniu. W ćwiczeniu przykładając zmienne napięcie do uzwojenia pierwotnego
Bardziej szczegółowoNazwisko i imię: Zespół: Data: Ćwiczenie nr 1: Wahadło fizyczne. opis ruchu drgającego a w szczególności drgań wahadła fizycznego
Nazwisko i imię: Zespół: Data: Cel ćwiczenia: Ćwiczenie nr 1: Wahadło fizyczne opis ruchu drgającego a w szczególności drgań wahadła fizycznego wyznaczenie momentów bezwładności brył sztywnych Literatura
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 43: HALOTRON
Wydział PRACOWNIA FIZYCZNA WFiIS AGH Imię i nazwisko 1. 2. Temat: Data wykonania Data oddania Zwrot do popr. Rok Grupa Zespół Nr ćwiczenia Data oddania Data zaliczenia OCENA Ćwiczenie nr 43: HALOTRON Cel
Bardziej szczegółowoĆwiczenie M-2 Pomiar przyśpieszenia ziemskiego za pomocą wahadła rewersyjnego Cel ćwiczenia: II. Przyrządy: III. Literatura: IV. Wstęp. l Rys.
Ćwiczenie M- Pomiar przyśpieszenia ziemskiego za pomocą wahadła rewersyjnego. Cel ćwiczenia: pomiar przyśpieszenia ziemskiego przy pomocy wahadła fizycznego.. Przyrządy: wahadło rewersyjne, elektroniczny
Bardziej szczegółowoWyznaczanie prędkości lotu pocisku na podstawie badania ruchu wahadła balistycznego
Ćwiczenie nr Wyznaczanie prędkości lotu pocisku na podstawie badania ruchu wahadła balistycznego. Wymagania do ćwiczenia 1. ynamika ruchu obrotowego.. rgania harmoniczne Literatura:. Halliday, R. Resnick,
Bardziej szczegółowoWyznaczanie stosunku e/m elektronu
Ćwiczenie 27 Wyznaczanie stosunku e/m elektronu 27.1. Zasada ćwiczenia Elektrony przyspieszane w polu elektrycznym wpadają w pole magnetyczne, skierowane prostopadle do kierunku ich ruchu. Wyznacza się
Bardziej szczegółowoWyznaczanie momentu magnetycznego obwodu w polu magnetycznym
Ćwiczenie E6 Wyznaczanie momentu magnetycznego obwodu w polu magnetycznym E6.1. Cel ćwiczenia Na zamkniętą pętlę przewodnika z prądem, umieszczoną w jednorodnym polu magnetycznym, działa skręcający moment
Bardziej szczegółowoE 6.1. Wyznaczanie elementów LC obwodu metodą rezonansu
E 6.1. Wyznaczanie elementów LC obwodu metodą rezonansu Obowiązujące zagadnienia teoretyczne: INSTRUKACJA WYKONANIA ZADANIA 1. Pojemność elektryczna, indukcyjność 2. Kondensator, cewka 3. Wielkości opisujące
Bardziej szczegółowoWyznaczanie sił działających na przewodnik z prądem w polu magnetycznym
Ćwiczenie 11A Wyznaczanie sił działających na przewodnik z prądem w polu magnetycznym 11A.1. Zasada ćwiczenia W ćwiczeniu mierzy się przy pomocy wagi siłę elektrodynamiczną, działającą na odcinek przewodnika
Bardziej szczegółowoE1. OBWODY PRĄDU STAŁEGO WYZNACZANIE OPORU PRZEWODNIKÓW I SIŁY ELEKTROMOTORYCZNEJ ŹRÓDŁA
E1. OBWODY PRĄDU STŁEGO WYZNCZNIE OPORU PRZEWODNIKÓW I SIŁY ELEKTROMOTORYCZNEJ ŹRÓDŁ tekst opracowała: Bożena Janowska-Dmoch Prądem elektrycznym nazywamy uporządkowany ruch ładunków elektrycznych wywołany
Bardziej szczegółowoRuch drgający. Ruch harmoniczny prosty, tłumiony i wymuszony
Ruch drgający Ruch harmoniczny prosty, tłumiony i wymuszony Ruchem drgającym nazywamy ruch ciała zachodzący wokół stałego położenia równowagi. Ruchy drgające dzielimy na ruchy: okresowe, nieokresowe. Ruch
Bardziej szczegółowoRuch drgajacy. Drgania harmoniczne. Drgania harmoniczne... Drgania harmoniczne... Notatki. Notatki. Notatki. Notatki. dr inż.
Ruch drgajacy dr inż. Ireneusz Owczarek CNMiF PŁ ireneusz.owczarek@p.lodz.pl http://cmf.p.lodz.pl/iowczarek 1 dr inż. Ireneusz Owczarek Ruch drgajacy Drgania harmoniczne Drgania oscylacje to cykliczna
Bardziej szczegółowoWyznaczanie przyspieszenia ziemskiego za pomocą wahadła prostego
Ćwiczenie M6 Wyznaczanie przyspieszenia ziemskiego za pomocą wahadła prostego M6.1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest wyznaczenie przyspieszenia ziemskiego poprzez analizę ruchu wahadła prostego. M6..
Bardziej szczegółowo4.3 Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu metodą fali biegnącej(f2)
Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu metodą fali biegnącej(f2)185 4.3 Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu metodą fali biegnącej(f2) Celem ćwiczenia jest wyznaczenie prędkości dźwięku w powietrzu
Bardziej szczegółowoPomiar indukcji pola magnetycznego w szczelinie elektromagnesu
Ćwiczenie E5 Pomiar indukcji pola magnetycznego w szczelinie elektromagnesu E5.1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest pomiar siły elektrodynamicznej (przy pomocy wagi) działającej na odcinek przewodnika
Bardziej szczegółowoWyznaczanie przenikalności magnetycznej i krzywej histerezy
Ćwiczenie 13 Wyznaczanie przenikalności magnetycznej i krzywej histerezy 13.1. Zasada ćwiczenia W uzwojeniu, umieszczonym na żelaznym lub stalowym rdzeniu, wywołuje się przepływ prądu o stopniowo zmienianej
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 41 POMIARY PRZY UŻYCIU GONIOMETRU KOŁOWEGO. Wprowadzenie teoretyczne
ĆWICZENIE 4 POMIARY PRZY UŻYCIU GONIOMETRU KOŁOWEGO Wprowadzenie teoretyczne Rys. Promień przechodzący przez pryzmat ulega dwukrotnemu załamaniu na jego powierzchniach bocznych i odchyleniu o kąt δ. Jeżeli
Bardziej szczegółowoBADANIE DRGAŃ TŁUMIONYCH WAHADŁA FIZYCZNEGO
ĆWICZENIE 36 BADANIE DRGAŃ TŁUMIONYCH WAHADŁA FIZYCZNEGO Cel ćwiczenia: Wyznaczenie podstawowych parametrów drgań tłumionych: okresu (T), częstotliwości (f), częstotliwości kołowej (ω), współczynnika tłumienia
Bardziej szczegółowoBadanie wzmacniacza niskiej częstotliwości
Instytut Fizyki ul Wielkopolska 5 70-45 Szczecin 9 Pracownia Elektroniki Badanie wzmacniacza niskiej częstotliwości (Oprac dr Radosław Gąsowski) Zakres materiału obowiązujący do ćwiczenia: klasyfikacje
Bardziej szczegółowoĆ W I C Z E N I E N R M-2
INSYU FIZYKI WYDZIAŁ INŻYNIERII PRODUKCJI I ECHNOLOGII MAERIAŁÓW POLIECHNIKA CZĘSOCHOWSKA PRACOWNIA MECHANIKI Ć W I C Z E N I E N R M- ZALEŻNOŚĆ OKRESU DRGAŃ WAHADŁA OD AMPLIUDY Ćwiczenie M-: Zależność
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE PRĘDKOŚCI DŹWIĘKU METODĄ QUINCKEGO I KUNDTA
I PRACOWNIA FIZYCZNA, INSTYTUT FIZYKI UMK, TORUŃ Instrukcja do ćwiczenia nr 4 WYZNACZANIE PRĘDKOŚCI DŹWIĘKU METODĄ QUINCKEGO I KUNDTA 1. Cel ćwiczenia Ćwiczenie składa się z dwóch części. Celem pierwszej
Bardziej szczegółowoPodstawy fizyki wykład 7
Podstawy fizyki wykład 7 Dr Piotr Sitarek Katedra Fizyki Doświadczalnej, W11, PWr Drgania Drgania i fale Drgania harmoniczne Siła sprężysta Energia drgań Składanie drgań Drgania tłumione i wymuszone Fale
Bardziej szczegółowoĆw. nr 31. Wahadło fizyczne o regulowanej płaszczyźnie drgań - w.2
1 z 6 Zespół Dydaktyki Fizyki ITiE Politechniki Koszalińskiej Ćw. nr 3 Wahadło fizyczne o regulowanej płaszczyźnie drgań - w.2 Cel ćwiczenia Pomiar okresu wahań wahadła z wykorzystaniem bramki optycznej
Bardziej szczegółowoSiła sprężystości - przypomnienie
Siła sprężystości - przypomnienie Pomiary siły sprężystości wykonane kilka wykładów wcześniej (z uwzględnieniem kierunku siły). F = kx = 0.13x 0 F x cm mg Prawo Hooke a Ciało m na idealnie gładkiej powierzchni
Bardziej szczegółowoBADANIE ELEKTRYCZNEGO OBWODU REZONANSOWEGO RLC
Ćwiczenie 45 BADANE EEKTYZNEGO OBWOD EZONANSOWEGO 45.. Wiadomości ogólne Szeregowy obwód rezonansowy składa się z oporu, indukcyjności i pojemności połączonych szeregowo i dołączonych do źródła napięcia
Bardziej szczegółowoOpis ćwiczenia. Cel ćwiczenia Poznanie budowy i zrozumienie istoty pomiaru przyspieszenia ziemskiego za pomocą wahadła rewersyjnego Henry ego Katera.
ĆWICZENIE WYZNACZANIE PRZYSPIESZENIA ZIEMSKIEGO ZA POMOCĄ WAHADŁA REWERSYJNEGO Opis ćwiczenia Cel ćwiczenia Poznanie budowy i zrozumienie istoty pomiaru przyspieszenia ziemskiego za pomocą wahadła rewersyjnego
Bardziej szczegółowoSPRAWDZANIE SŁUSZNOŚCI PRAWA OHMA DLA PRĄDU STAŁEGO
SPRWDZNE SŁSZNOŚC PRW OHM DL PRĄD STŁEGO Cele ćwiczenia: Doskonalenie umiejętności posługiwania się miernikami elektrycznymi (stała miernika, klasa miernika, optymalny zakres wychyleń). Zapoznanie się
Bardziej szczegółowoWykład FIZYKA I. 10. Ruch drgający tłumiony i wymuszony. Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak
Wykład FIZYKA I 1. Ruch drgający tłumiony i wymuszony Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak Instytut Fizyki Politechniki Wrocławskiej http://www.if.pwr.wroc.pl/~wozniak/fizyka1.html Siły oporu (tarcia)
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 254. Badanie ładowania i rozładowywania kondensatora. Ustawiony prąd ładowania I [ ma ]: t ł [ s ] U ł [ V ] t r [ s ] U r [ V ] ln(u r )
Nazwisko... Data... Wydział... Imię... Dzień tyg.... Godzina... Ćwiczenie nr 254 Badanie ładowania i rozładowywania kondensatora Numer wybranego kondensatora: Numer wybranego opornika: Ustawiony prąd ładowania
Bardziej szczegółowoWykład FIZYKA I. Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak. Katedra Optyki i Fotoniki Wydział Podstawowych Problemów Techniki Politechnika Wrocławska
Wykład FIZYKA I 1. Ruch drgający tłumiony i wymuszony Katedra Optyki i Fotoniki Wydział Podstawowych Problemów Techniki Politechnika Wrocławska http://www.if.pwr.wroc.pl/~wozniak/fizyka1.html DRGANIA HARMONICZNE
Bardziej szczegółowoWyznaczanie przenikalności magnetycznej i krzywej histerezy
Ćwiczenie E8 Wyznaczanie przenikalności magnetycznej i krzywej histerezy E8.1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest pomiar zależności B(I) dla cewki z rdzeniem stalowym lub żelaznym, wykreślenie krzywej
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE MODUŁU SZTYWNOŚCI METODĄ DYNAMICZNĄ
ĆWICZENIE 12 WYZNACZANIE MODUŁU SZTYWNOŚCI METODĄ DYNAMICZNĄ Cel ćwiczenia: Wyznaczanie modułu sztywności drutu metodą sprężystych drgań obrotowych. Zagadnienia: sprężystość, naprężenie ścinające, prawo
Bardziej szczegółowoWyznaczanie przyspieszenia ziemskiego za pomocą wahadła rewersyjnego (Katera)
Politechnika Łódzka FTIMS Kierunek: Informatyka rok akademicki: 2008/2009 sem. 2. grupa II Termin: 17 III 2009 Nr. ćwiczenia: 112 Temat ćwiczenia: Wyznaczanie przyspieszenia ziemskiego za pomocą wahadła
Bardziej szczegółowoBadanie własności hallotronu, wyznaczenie stałej Halla (E2)
Badanie własności hallotronu, wyznaczenie stałej Halla (E2) 1. Wymagane zagadnienia - ruch ładunku w polu magnetycznym, siła Lorentza, pole elektryczne - omówić zjawisko Halla, wyprowadzić wzór na napięcie
Bardziej szczegółowoRegulacja dwupołożeniowa.
Politechnika Krakowska Wydział Inżynierii Elektrycznej i Komputerowej Zakład eorii Sterowania Regulacja dwupołożeniowa. Kraków Zakład eorii Sterowania (E ) Regulacja dwupołożeniowa opis ćwiczenia.. Opis
Bardziej szczegółowoBadanie silnika bezszczotkowego z magnesami trwałymi (BLCD)
Badanie silnika bezszczotkowego z magnesami trwałymi (BLCD) Badane silniki BLCD są silnikami bezszczotkowymi prądu stałego (odpowiednikami odwróconego konwencjonalnego silnika prądu stałego z magnesami
Bardziej szczegółowo3 Podstawy teorii drgań układów o skupionych masach
3 Podstawy teorii drgań układów o skupionych masach 3.1 Drgania układu o jednym stopniu swobody Rozpatrzmy elementarny układ drgający, nazywany też oscylatorem harmonicznym, składający się ze sprężyny
Bardziej szczegółowoPodstawy fizyki sezon 1 VII. Ruch drgający
Podstawy fizyki sezon 1 VII. Ruch drgający Agnieszka Obłąkowska-Mucha WFIiS, Katedra Oddziaływań i Detekcji Cząstek, D11, pok. 111 amucha@agh.edu.pl http://home.agh.edu.pl/~amucha Ruch skutkiem działania
Bardziej szczegółowoE107. Bezpromieniste sprzężenie obwodów RLC
E7. Bezpromieniste sprzężenie obwodów RLC Cel doświadczenia: Pomiar amplitudy sygnału w rezonatorze w zależności od wzajemnej odległości d cewek generatora i rezonatora. Badanie wpływu oporu na tłumienie
Bardziej szczegółowoM2. WYZNACZANIE MOMENTU BEZWŁADNOŚCI WAHADŁA OBERBECKA
M WYZNACZANE MOMENTU BEZWŁADNOŚC WAHADŁA OBERBECKA opracowała Bożena Janowska-Dmoch Do opisu ruchu obrotowego ciał stosujemy prawa dynamiki ruchu obrotowego, w których występują wielkości takie jak: prędkość
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 4 WYZNACZANIE INDUKCYJNOŚCI WŁASNEJ I WZAJEMNEJ
Ćwiczenie 4 WYZNCZNE NDUKCYJNOŚC WŁSNEJ WZJEMNEJ Celem ćwiczenia jest poznanie pośrednich metod wyznaczania indukcyjności własnej i wzajemnej na podstawie pomiarów parametrów elektrycznych obwodu. 4..
Bardziej szczegółowoPaństwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Kaliszu
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Kaliszu Ć wiczenia laboratoryjne z fizyki Ćwiczenie Wyznaczanie parametrów ruchu obrotowego bryły sztywnej Kalisz, luty 005 r. Opracował: Ryszard Maciejewski Natura jest
Bardziej szczegółowoBadanie diody półprzewodnikowej
Instytut Fizyki ul Wielkopolska 5 70-45 Szczecin 2 Pracownia Elektroniki Badanie diody półprzewodnikowej Zakres materiału obowiązujący do ćwiczenia: (Oprac dr Radosław Gąsowski) półprzewodniki samoistne
Bardziej szczegółowoMOMENT MAGNETYCZNY W POLU MAGNETYCZNYM
Ćwiczenie nr 16 MOMENT MAGNETYCZNY W POLU MAGNETYCZNYM Aparatura Zasilacze regulowane, cewki Helmholtza, multimetry cyfrowe, dynamometr torsyjny oraz pętle próbne z przewodnika. X Y 1 2 Rys. 1 Układ pomiarowy
Bardziej szczegółowoPRACOWNIA FIZYCZNA DLA UCZNIÓW WAHADŁA SPRZĘŻONE
PRACOWNA FZYCZNA DLA UCZNÓW WAHADŁA SPRZĘŻONE W ćwiczeniu badać będziemy drgania dwóch wahadeł sprzężonych za pomocą sprężyny. Wahadła są jednakowe (mają ten sam moment bezwładności, tę samą masę m i tę
Bardziej szczegółowoBadanie rozkładu pola magnetycznego przewodników z prądem
Ćwiczenie E7 Badanie rozkładu pola magnetycznego przewodników z prądem E7.1. Cel ćwiczenia Prąd elektryczny płynący przez przewodnik wytwarza wokół niego pole magnetyczne. Ćwiczenie polega na pomiarze
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ.. LABORATORIUM FIZYCZNE
W S E i Z W WASZAWE WYDZAŁ.. LABOATOUM FZYCZNE Ćwiczenie Nr 10 Temat: POMA OPOU METODĄ TECHNCZNĄ. PAWO OHMA Warszawa 2009 Prawo Ohma POMA OPOU METODĄ TECHNCZNĄ Uporządkowany ruch elektronów nazywa się
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 2 Mostek pojemnościowy Ćwiczenie wraz z instrukcją i konspektem opracowali P.Wisniowski, M.Dąbek
Ćwiczenie 2 Mostek pojemnościowy Ćwiczenie wraz z instrukcją i konspektem opracowali P.Wisniowski, M.Dąbek el ćwiczenia elem ćwiczenia jest zapoznanie się z metodą mostkową pomiaru pojemności kondensatora
Bardziej szczegółowo13. WYZNACZANIE CHARAKTERYSTYK ORAZ PRZEŁOŻENIA UKŁADU KIEROWNICZEGO
13. WYZNACZANIE CHARAKTERYSTYK ORAZ PRZEŁOŻENIA UKŁADU KIEROWNICZEGO 13.0. Uwagi dotyczące bezpieczeństwa podczas wykonywania ćwiczenia 1. Studenci są zobowiązani do przestrzegania ogólnych przepisów BHP
Bardziej szczegółowoWyznaczanie przyspieszenia ziemskiego za pomocą wahadła rewersyjnego (Katera)
Politechnika Łódzka FTMS Kierunek: nformatyka rok akademicki: 2008/2009 sem. 2. Termin: 6 V 2009 Nr. ćwiczenia: 112 Temat ćwiczenia: Wyznaczanie przyspieszenia ziemskiego za pomocą wahadła rewersyjnego
Bardziej szczegółowoEA3. Silnik uniwersalny
EA3 Silnik uniwersalny Program ćwiczenia 1. Oględziny zewnętrzne 2. Pomiar charakterystyk mechanicznych przy zasilaniu: a - napięciem sinusoidalnie zmiennym (z sieci), b - napięciem dwupołówkowo-wyprostowanym.
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM PRZETWORNIKÓW ELEKTROMECHANICZNYCH
-CEL- LABORATORIUM PRZETWORNIKÓW ELEKTROMECHANICZNYCH PODSTAWOWE CHARAKTERYSTYKI I PARAMETRY SILNIKA RELUKTANCYJNEGO Z KLATKĄ ROZRUCHOWĄ (REL) Zapoznanie się z konstrukcją silników reluktancyjnych. Wyznaczenie
Bardziej szczegółowoEfekt Halla. Cel ćwiczenia. Wstęp. Celem ćwiczenia jest zbadanie efektu Halla. Siła Loretza
Efekt Halla Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zbadanie efektu Halla. Wstęp Siła Loretza Na ładunek elektryczny poruszający się w polu magnetycznym w kierunku prostopadłym do linii pola magnetycznego działa
Bardziej szczegółowoRUCH HARMONICZNY. sin. (r.j.o) sin
RUCH DRGAJĄCY Ruch harmoniczny Rodzaje drgań Oscylator harmoniczny Energia oscylatora harmonicznego Wahadło matematyczne i fizyczne Drgania tłumione Drgania wymuszone i zjawisko rezonansu Politechnika
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE MODUŁU YOUNGA METODĄ STRZAŁKI UGIĘCIA
Ćwiczenie 58 WYZNACZANIE MODUŁU YOUNGA METODĄ STRZAŁKI UGIĘCIA 58.1. Wiadomości ogólne Pod działaniem sił zewnętrznych ciała stałe ulegają odkształceniom, czyli zmieniają kształt. Zmianę odległości między
Bardziej szczegółowoPaństwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Kaliszu
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Kaliszu Ć wiczenia laboratoryjne z fizyki Ćwiczenie 5 Wyznaczanie przyspieszenia grawitacyjnego g za pomocą wahadła balistycznego Kalisz, luty 2005 r. Opracował: Ryszard
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 11
Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 11 Temat: Charakterystyki i parametry tyrystora Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest poznanie właściwości elektrycznych tyrystora. I. Wymagane wiadomości. 1. Podział
Bardziej szczegółowoWykład Drgania elektromagnetyczne Wstęp Przypomnienie: masa M na sprężynie, bez oporów. Równanie ruchu
Wykład 7 7. Drgania elektromagnetyczne Wstęp Przypomnienie: masa M na sprężynie, bez oporów. Równanie ruchu M d x kx Rozwiązania x = Acost v = dx/ =-Asint a = d x/ = A cost przy warunku = (k/m) 1/. Obwód
Bardziej szczegółowoLIV OLIMPIADA FIZYCZNA 2004/2005 Zawody II stopnia
LIV OLIMPIADA FIZYCZNA 004/005 Zawody II stopnia Zadanie doświadczalne Masz do dyspozycji: cienki drut z niemagnetycznego metalu, silny magnes stały, ciężarek o masie m=(100,0±0,5) g, statyw, pręty stalowe,
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1 Metody pomiarowe i opracowywanie danych doświadczalnych.
Ćwiczenie 1 Metody pomiarowe i opracowywanie danych doświadczalnych. Ćwiczenie ma następujące części: 1 Pomiar rezystancji i sprawdzanie prawa Ohma, metoda najmniejszych kwadratów. 2 Pomiar średnicy pręta.
Bardziej szczegółowoBADANIE SILNIKA WYKONAWCZEGO PRĄDU STAŁEGO
Politechnika Warszawska Instytut Maszyn Elektrycznych Laboratorium Maszyn Elektrycznych Malej Mocy BADANIE SILNIKA WYKONAWCZEGO PRĄD STAŁEGO Warszawa 2003 1. WSTĘP. Silnik wykonawczy prądu stałego o wzbudzeniu
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczenia Optyczny żyroskop światłowodowy (Indywidualna pracownia wstępna)
Instrukcja do ćwiczenia Optyczny żyroskop światłowodowy (Indywidualna pracownia wstępna) 1 Schemat żyroskopu Wiązki biegnące w przeciwną stronę Nawinięty światłowód optyczny Źródło światła Fotodioda Polaryzator
Bardziej szczegółowoNapędy urządzeń mechatronicznych
1. Na rysunku przedstawiono schemat blokowy układu wykonawczego z napędem elektrycznym. W poszczególne bloki schematu wpisać nazwy jego elementów oraz wskazanych sygnałów. Napędy urządzeń mechatronicznych
Bardziej szczegółowoĆw. 32. Wyznaczanie stałej sprężystości sprężyny
0/0/ : / Ćw.. Wyznaczanie stałej sprężystości sprężyny Ćw.. Wyznaczanie stałej sprężystości sprężyny. Cel ćwiczenia Sprawdzenie doświadczalne wzoru na siłę sprężystą $F = -kx$ i wyznaczenie stałej sprężystości
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI. ĆWICZENIE NR 1 Drgania układów mechanicznych
LABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI ĆWICZENIE NR Drgania układów mechanicznych Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z właściwościami układów drgających oraz metodami pomiaru i analizy drgań. W ramach
Bardziej szczegółowo4.2 Analiza fourierowska(f1)
Analiza fourierowska(f1) 179 4. Analiza fourierowska(f1) Celem doświadczenia jest wyznaczenie współczynników szeregu Fouriera dla sygnałów okresowych. Zagadnienia do przygotowania: szereg Fouriera; sygnał
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ ZAJĘĆ SZKOLNEGO KOŁA NAUKOWEGO Z PRZEDMIOTU FIZYKA PROWADZONEGO W RAMACH PROJEKTU AKADEMIA UCZNIOWSKA
SCENARIUSZ ZAJĘĆ SZKOLNEGO KOŁA NAUKOWEGO Z PRZEDMIOTU FIZYKA PROWADZONEGO W RAMACH PROJEKTU AKADEMIA UCZNIOWSKA Temat lekcji Czy okres i częstotliwość drgań wahadła matematycznego zależą od jego amplitudy?
Bardziej szczegółowoCzłowiek najlepsza inwestycja FENIKS
Człowiek najlepsza inwestycja FENIKS - długofalowy program odbudowy, popularyzacji i wspomagania fizyki w szkołach w celu rozwijania podstawowych kompetencji naukowo-technicznych, matematycznych i informatycznych
Bardziej szczegółowoDrgania w obwodzie LC. Autorzy: Zbigniew Kąkol Kamil Kutorasiński
Drgania w obwodzie L Autorzy: Zbigniew Kąkol Kamil Kutorasiński 016 Drgania w obwodzie L Autorzy: Zbigniew Kąkol, Kamil Kutorasiński Rozpatrzmy obwód złożony z szeregowo połączonych indukcyjności L (cewki)
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 14. Sprawdzanie przyrządów analogowych i cyfrowych. Program ćwiczenia:
Ćwiczenie 14 Sprawdzanie przyrządów analogowych i cyfrowych Program ćwiczenia: 1. Sprawdzenie błędów podstawowych woltomierza analogowego 2. Sprawdzenie błędów podstawowych amperomierza analogowego 3.
Bardziej szczegółowoKOOF Szczecin: www.of.szc.pl
Źródło: LI OLIMPIADA FIZYCZNA (1/2). Stopień III, zadanie doświadczalne - D Nazwa zadania: Działy: Słowa kluczowe: Komitet Główny Olimpiady Fizycznej; Andrzej Wysmołek, kierownik ds. zadań dośw. plik;
Bardziej szczegółowoBierne układy różniczkujące i całkujące typu RC
Instytut Fizyki ul. Wielkopolska 15 70-451 Szczecin 6 Pracownia Elektroniki. Bierne układy różniczkujące i całkujące typu RC........ (Oprac. dr Radosław Gąsowski) Zakres materiału obowiązujący do ćwiczenia:
Bardziej szczegółowoSprawozdanie z zad. nr 4 Wahadło Matematyczne z Fizyki Komputerowej. Szymon Wawrzyniak / Artur Angiel / Gr. 5 / Poniedziałek 12:15
Sprawozdanie z zad. nr 4 Wahadło Matematyczne z Fizyki Komputerowej Szymon Wawrzyniak / Artur Angiel / Gr. 5 / Poniedziałek 12:15 =============================================== =========================
Bardziej szczegółowoFala na sprężynie. Projekt: na ZMN060G CMA Coach Projects\PTSN Coach 6\ Dźwięk\Fala na sprężynie.cma Przykład wyników: Fala na sprężynie.
6COACH 43 Fala na sprężynie Program: Coach 6 Cel ćwiczenia - Pokazanie fali podłużnej i obserwacja odbicia fali od końców sprężyny. (Pomiar prędkości i długości fali). - Rezonans. - Obserwacja fali stojącej
Bardziej szczegółowoRegulacja dwupołożeniowa (dwustawna)
Regulacja dwupołożeniowa (dwustawna) I. Wprowadzenie Regulacja dwustawna (dwupołożeniowa) jest często stosowaną metodą regulacji temperatury w urządzeniach grzejnictwa elektrycznego. Polega ona na cyklicznym
Bardziej szczegółowoCECHOWANIE TERMOELEMENTU Fe-Mo I WYZNACZANIE PUNKTU INWERSJI
INSTYTUT FIZYKI WYDZIAŁ INŻYNIERII PRODUKCJI I TECHNOLOGII MATERIAŁÓW POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA PRACOWNIA FIZYKI CIAŁA STAŁEGO Ć W I C Z E N I E N R FCS - 7 CECHOWANIE TERMOELEMENTU Fe-Mo I WYZNACZANIE
Bardziej szczegółowoBADANIE SILNIKA SKOKOWEGO
Politechnika Warszawska Instytut Maszyn Elektrycznych Laboratorium Maszyn Elektrycznych Malej Mocy BADANIE SILNIKA SKOKOWEGO Warszawa 00. 1. STANOWISKO I UKŁAD POMIAROWY. W skład stanowiska pomiarowego
Bardziej szczegółowoĆ W I C Z E N I E N R E-15
NSTYTUT FZYK WYDZAŁ NŻYNER PRODUKCJ TECNOLOG MATERAŁÓW POLTECNKA CZĘSTOCOWSKA PRACOWNA ELEKTRYCZNOŚC MAGNETYZMU Ć W C Z E N E N R E-15 WYZNACZANE SKŁADOWEJ POZOMEJ NATĘŻENA POLA MAGNETYCZNEGO ZEM METODĄ
Bardziej szczegółowoEFEKT FOTOELEKTRYCZNY ZEWNĘTRZNY
ĆWICZENIE 91 EFEKT FOTOELEKTRYCZNY ZEWNĘTRZNY Instrukcja wykonawcza 1. Wykaz przyrządów 1. Monochromator 5. Zasilacz stabilizowany oświetlacza. Oświetlacz 6. Zasilacz fotokomórki 3. Woltomierz napięcia
Bardziej szczegółowoWyznaczanie krzywej ładowania kondensatora
Ćwiczenie E10 Wyznaczanie krzywej ładowania kondensatora E10.1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zbadanie przebiegu procesu ładowania kondensatora oraz wyznaczenie stałej czasowej szeregowego układu.
Bardziej szczegółowoBadanie zjawiska rezonansu elektrycznego w obwodzie RLC
Politechnika Łódzka FTIMS Kierunek: Informatyka rok akademicki: 2008/2009 sem. 2. grupa II Termin: 21 IV 2009 Nr. ćwiczenia: 321 Temat ćwiczenia: Badanie zjawiska rezonansu elektrycznego w obwodzie RLC
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM Z FIZYKI Ć W I C Z E N I E N R 2 ULTRADZWIĘKOWE FALE STOJACE - WYZNACZANIE DŁUGOŚCI FAL
Projekt Plan rozwoju Politechniki Częstochowskiej współfinansowany ze środków UNII EUROPEJSKIEJ w ramach EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO Numer Projektu: POKL.4.1.1--59/8 INSTYTUT FIZYKI WYDZIAŁ INŻYNIERII
Bardziej szczegółowoPOMIAR TEMPERATURY CURIE FERROMAGNETYKÓW
Ćwiczenie 65 POMIAR TEMPERATURY CURIE FERROMAGNETYKÓW 65.1. Wiadomości ogólne Pole magnetyczne można opisać za pomocą wektora indukcji magnetycznej B lub natężenia pola magnetycznego H. W jednorodnym ośrodku
Bardziej szczegółowoObliczenia polowe silnika przełączalnego reluktancyjnego (SRM) w celu jego optymalizacji
Akademia Górniczo Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki Studenckie Koło Naukowe Maszyn Elektrycznych Magnesik Obliczenia polowe silnika
Bardziej szczegółowoFIZYKA LABORATORIUM prawo Ohma
FIZYKA LABORATORIUM prawo Ohma dr hab. inż. Michał K. Urbański, Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej, pok 18 Gmach Fizyki, murba@if.pw.edu.pl www.if.pw.edu.pl/ murba strona Wydziału Fizyki www.fizyka.pw.edu.pl
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM PODSTAW ELEKTROTECHNIKI Badanie transformatora jednofazowego
Ćwiczenie 5 Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii LABORATORIUM PODSTAW ELEKTROTECHNIKI Badanie transformatora jednofazowego Opracował: Grzegorz Wiśniewski Zagadnienia do przygotowania Rodzaje transformatorów.
Bardziej szczegółowoZakład Zastosowań Elektroniki i Elektrotechniki
Zakład Zastosowań Elektroniki i Elektrotechniki Laboratorium Wytwarzania energii elektrycznej Temat ćwiczenia: Badanie alternatora 52 BADANIE CHARAKTERYSTYK EKSPLOATACYJNYCH ALTERNATORÓW SAMO- CHODOWYCH
Bardziej szczegółowoJ Wyznaczanie względnej czułości widmowej fotorezystorów
J 10.1. Wyznaczanie względnej czułości widmowej fotorezystorów INSTRUKCJA WYKONANIA ZADANIA Obowiązujące zagadnienia teoretyczne: 1. Podstawy teorii pasmowej ciał stałych metale, półprzewodniki, izolatory
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 5
Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 5 Temat: Charakterystyki statyczne tranzystorów bipolarnych Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest poznanie charakterystyk prądowonapięciowych i wybranych parametrów
Bardziej szczegółowo