RAPORT Z EWALUACJI CAŁOŚCIOWEJ

Transkrypt

1 Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI CAŁOŚCIOWEJ Publiczna Szkoła Podstawowa Fundacji "Elementarz" w Wójcicach Wójcice Dolnośląski Kurator Oświaty Kuratorium Oświaty we Wrocławiu

2 Przebieg ewaluacji: Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole (lub placówce) przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Ewaluacja polega na zbieraniu i analizowaniu informacji: o efektach działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły lub placówki (na podstawie danych informujących o wynikach pracy szkoły (lub placówki) odzwierciedlonych w umiejętnościach, zachowaniach, postawach, działaniach uczniów i w osiąganych przez nich rezultatach na różnego rodzaju testach, egzaminach), o procesach zachodzących w szkole lub placówce (na podstawie danych, które informują o procesach i działaniach zachodzących i podejmowanych w szkole (lub placówce), a decydujących o sposobie funkcjonowania, charakterze szkoły (lub placówki) i przede wszystkim prowadzących do pożądanych efektów), o funkcjonowaniu szkoły lub placówki w środowisku lokalnym, w szczególności w zakresie współpracy z rodzicami uczniów (na podstawie danych informujących o sposobie współpracy ze środowiskiem i funkcjonowaniu w środowisku oraz wykorzystaniu tych zasobów w procesie nauczania i uczenia się), o zarządzaniu szkołą lub placówką (na podstawie danych informujących o sposobach zarządzania decydujących o jakości działań podejmowanych w szkole lub placówce). Ewaluacja ma na celu zebranie informacji i ustalenie poziomu spełniania przez szkołę lub placówkę wymagań zawartych w załączniku do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego. Szkoła lub placówka może spełniać te wymagania na pięciu poziomach: Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę. 2 / 33

3 Opis metodologii: Badanie zostało zrealizowane w dniach przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli Beata Ciosek, Iwona Kondracka-Grzymałkiewicz. W trakcie ewaluacji w placówce zbierano informacje pochodzące z wielu źródeł - dyrektora, uczących w szkole nauczycieli, innych pracowników, uczniów, rodziców, partnerów szkoły i przedstawicieli samorządu lokalnego. Do gromadzenia danych wykorzystano metody ilościowe (ankiety w wersji elektronicznej i papierowej), jakościowe (wywiady indywidualne, grupowe, obserwację i analizę źródeł zastanych). Zestawienie metod, technik doboru próby i liczby osób, które wzięły udział w badaniach znajduje się w tabeli poniżej. Wywiady grupowe zostały przeprowadzone po realizacji i analizie ankiet, pełniąc wobec nich funkcję wyjaśniającą. Kategoria badanych/źródła danych Dyrektor szkoły Nauczyciele Pracownicy niepedagogiczni Uczniowie Rodzice Partnerzy szkoły, przedstawiciele samorządu lokalnego Obserwacja zajęć Obserwacja szkoły Analiza danych zastanych Metoda/technika Sposób doboru próby Wielkość próby/liczba obserwowanych jednostek Indywidualny wywiad nd nd pogłębiony Ankieta elektroniczna (CAWI) nd nd Ankieta elektroniczna (CAWI) Badanie na próbie pełnej 8 "Szkoła, w której pracuję" Wywiad grupowy Nauczyciele zróżnicowani pod 6 zogniskowany (FGI) względem stażu, nauczanego przedmiotu i pracy w zespołach zadaniowych oraz pedagog szkolny Wywiad grupowy Pracownicy inni niż 5 zogniskowany (FGI) nauczyciele Ankieta elektroniczna (CAWI) "Moja szkoła" Ankieta elektroniczna (CAWI) "Mój dzień" Wywiad grupowy zogniskowany (FGI) Wywiad grupowy zogniskowany (FGI) Ankieta audytoryjna (PAPI) Wywiad grupowy zogniskowany (FGI) Badanie na próbie pełnej uczniów klas rok niższych od najstarszych Badanie na próbie pełnej uczniów najstarszych klas Przedstawiciele trzech ostatnich roczników, dobrani losowo Przedstawiciele rady rodziców i rad klasowych, reprezentujący różne roczniki oraz wszyscy chętni Badanie na próbie pełnej rodziców uczniów klas rok niższych od najstarszych Przedstawiciele samorządu lokalnego i instytucji wskazanych przez dyrektora jako partnerzy Klasy trzecie i czwarte (szkoły podstawowe) Na zewnątrz, przed i po lekcjach, podczas przerw, podczas zajęć pozalekcyjnych nd 3 / 33

4 Informacja o placówce Nazwa placówki Patron Typ placówki Miejscowość Ulica Publiczna Szkoła Podstawowa Fundacji "Elementarz" w Wójcicach Jan Kochanowski Szkoła podstawowa Wójcice Główna Numer 87 Kod pocztowy Urząd pocztowy Jelcz-Laskowice Telefon Fax Www Regon Publiczność Kategoria uczniów Charakter publiczna Dzieci lub młodzież brak specyfiki Uczniowie, wychow., słuchacze 75 Oddziały 8 Nauczyciele pełnozatrudnieni 7 Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) 2 Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 0 Średnia liczba uczących się w oddziale 9.38 Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela Województwo Powiat Gmina Typ gminy DOLNOŚLĄSKIE oławski Jelcz-Laskowice gmina miejsko-wiejska Liczba mieszkańców Wysokość wydatków na oświatę Stopa bezrobocia 4 / 33

5 Wprowadzenie: obraz placówki Zapraszamy Państwa do zapoznania się z raportem z ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w Publicznej Szkole Podstawowej im. J. Kochanowskiego w Wójcicach w obszarach: Efekty działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły, Procesy zachodzące w szkole, Funkcjonowanie szkoły w środowisku lokalnym, w szczególności w zakresie współpracy z rodzicami i Zarządzanie szkołą. W treści poniżej znajdą Państwo najważniejsze informacje o efektach pracy szkoły w tych obszarach potwierdzone wynikami przeprowadzonego badania. Publiczna Szkoła Podstawowa w Wójcicach od roku szkolnego 2012/2013 jest placówką prowadzoną przez Fundację Ekologiczną Wychowanie i Sztuka Elementarz. W szkole w 6 oddziałach uczy się 48 uczniów, ponadto w placówce funkcjonuje oddział przedszkolny dla trzy i cztero- latków oraz zatrudnionych jest 8 nauczycieli. Wszyscy uczniowie klasy pierwszej w wieku 6 lat rozpoczęli naukę w Szkole Podstawowej. W myśl założeń koncepcji pracy Publiczna Szkoła Podstawowa w Wójciach jest szkołą przyjazną, mądrą i bezpieczną. Uczniom stwarza się możliwość uczestniczenia w zajęciach pozalekcyjnych (koło matematyczne, SKS, koło polonistyczne, zajęcia rewalidacyjne, korekcyjno-kompensacyjne), zajęciach dodatkowych przygotowujących do sprawdzianu, mobilizuje się i przygotowuje ich do udziału w konkursach i zawodach sportowych. Realizowane są projekty edukacyjne, np. Kropelka do kropelki, Leśne królestwo, Dydaktyczne gry planszowe. W placówce kładziony jest nacisk na działania sprzyjające kształtowaniu pożądanych społecznie postaw. Są to między innymi akcje charytatywne, obchody świąt patriotycznych, np. Dnia Niepodległości, działania ekologiczne. Od 3 lat z rzędu szkoła jest zdobywcą międzynarodowego Certyfikatu Zielonej flagi. Uczniowie mają wpływ na to co dzieje się w szkole, podejmują inicjatywy na rzecz własnego rozwoju i rozwoju szkoły oraz włączają się w ich realizację, m.in. z inicjatywy dzieci w szkole organizowany jest Turniej Gry na Stole. W opinii dzieci i rodziców nauczyciele są sprawiedliwi, szkoła pomaga uczniom rozwijać zainteresowania, wdraża do samodzielnego uczenia się. Zdaniem rodziców podejmowane przez szkołę działania wychowawcze odpowiadają potrzebom ich dzieci. Wszystkie podmioty zaangażowane w pracę szkoły są zdania, że uczniowie znają obowiązujące w szkole normy i prezentują zachowania zgodne z wymaganiami. Szkoła w sposób satysfakcjonujący współpracuje z różnymi podmiotami w środowisku lokalnym, co korzystnie wpływa na rozwój uczniów i szkoły. Aby zaspokoić potrzeby lokalnej społeczności szkoła organizuje, m.in. ognisko z okazji Święta Pieczonego Ziemniaka, kiermasze świąteczne i festyn rodzinny. Nauczyciele współpracują ze sobą, wspólnie rozwiązują problemy, planują działania, są zaangażowani w realizację ewaluacji wewnętrznej. Podejmowane przez nauczycieli działania przyczyniają się do wzrostu efektów kształcenia, m.in. w zakresie umiejętności pisania. Warunki lokalowe i wyposażenie szkoły jest wystarczające do realizowania podstawy programowej i przyjętych w szkole programów nauczania. Słabą stroną placówki jest brak sali gimnastycznej, zły stan boiska szkolnego oraz brak stołówki. Remontu wymagają również sale lekcyjne. 5 / 33

6 Wyniki ewaluacji: Obszar: Efekty Wymaganie: Analizuje się wyniki sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe W szkole analizuje się wyniki sprawdzianu w sposób ilościowy i jakościowy. Na podstawie wniosków wynikających z analiz w szkole opracowuje się program poprawy efektywności nauczania, który jest wdrażany do pracy w nowym roku szkolnym. Podejmowane przez nauczycieli działania przyczyniają się do poprawy efektów kształcenia np. w zakresie umiejętności pisania. Z przeprowadzonych badań (analiza dokumentów, wywiady z nauczycielami i dyrektorem) wynika, że w szkole analizuje się wyniki sprawdzianu w sposób ilościowy i jakościowy. Analiza ilościowa dokonywana jest na poziomie pojedynczych uczniów oraz na poziomie zespołu klasowego w oparciu o wskaźniki, tj. średnie i staniny. Wyniki szóstoklasistów zestawiane są w tabeli i na wykresach, a średni wynik szkoły porównywany jest ze średnią gminy, województwa i kraju. W odniesieniu do indywidualnych uczniów jakościowo analizowane są te umiejętności, które na sprawdzianie wypadły najlepiej i najsłabiej z uwzględnieniem czynników szkolnych (oferta zajęć dydaktyczno-wyrównawczych, kół przedmiotowych, wyniki uzyskiwane od klasy pierwszej), czynników indywidualnych (inteligencja, motywacja, zdrowie, umiejętność uczenia się, uczestnictwo w kulturze, zainteresowania, aspiracje, czas przeznaczony na prace domowa, nieobecność na zajęciach, uzdolnienia) oraz czynników środowiskowych (warunki rodzinne uczniów, stopień wsparcia przez rodziców, pomoc w domu w nauce, sposoby motywowania dzieci w domu, wykształcenie rodziców, stosunek rodziców do nauki). Większość nauczycieli (6/8) zadeklarowała, że zna wnioski z analizy wyników sprawdzianu, 2/8 zna je w zakresie, który ich bezpośrednio dotyczy. Zdaniem dyrektora i nauczycieli celem prowadzonych analiz jest poznanie stopnia opanowania poszczególnych umiejętności uczniów i klasy, ocena przygotowania uczniów klasy szóstej do kontynuacji nauki w gimnazjum oraz wyciągnięcie wniosków do dalszej pracy, na podstawie których w szkole opracowywany jest program poprawy efektywności nauczania wdrażany do pracy w kolejnym roku szkolnym. Nauczyciele wymienili działania wynikające w wniosków z analizy wyników sprawdzianu, które przyczyniły się do wzrostu efektów kształcenia, m.in. przeprowadzano dodatkowe zajęcia przygotowujące uczniów do sprawdzianu, ćwiczone były techniki rozwiązywania zadań i umiejętność koncentracji, pracowano z arkuszem egzaminacyjnym nad tempem rozwiązywania zadań oraz nad kolejnością rozwiązywania zadań, na każdych zajęciach lekcyjnych kładziony był nacisk na umiejętności, które na sprawdzianie wypadły najsłabiej (m.in. czytanie ze zrozumieniem, wykorzystanie wiedzy w praktyce), na bieżąco przeprowadzano lekcje powtórzeniowe (na zasadzie gier logicznych, planszowych i komputerowych). Dyrektor dodał, że na wszystkich zajęciach kładziono szczególny nacisk na kształtowanie sprawności pisania, np. poprzez częste ćwiczenie różnych form wypowiedzi (krótkich i długich), dbałość o estetykę zapisu oraz wzbogacanie słownictwa. Ponadto zachęcano uczniów do własnej twórczości, np. pisania listów, wierszy, tworzenia legend czy różnorodnych historyjek oraz umieszczania ich na gazetkach klasowych i szkolnych. W opinii nauczycieli dzięki ww. działaniom wszystkie dzieci podjęły próbę rozwiązania zadań zawartych w arkuszu, potrafiły właściwie zaplanować czas na rozwiązanie wszystkich zadań i poprawił się średni wynik szkoły ze sprawdzianu szóstoklasisty. Szkoła w 2013 roku uzyskała 25 punktów (wynik wyższy o 2 punkty o średnich wyników gminy i województwa), co odpowiada 6 staninowi. W ubiegłym roku średnie wyniki szkoły były o ok. 2 punkty niższe od średnich wyników gminy i województwa i mieściły się w 4. staninie. Dyrektor szkoły stwierdził, że zauważalna jest m.in. poprawa wyników z umiejętności pisania. Na potwierdzenie tego faktu podał dane liczbowe: na sprawdzianie 2011 uczniowie z umiejętności pisania uzyskali 50% punktów, w roku %, a w roku %. Dyrektor ponadto poinformował, że w tym roku szkolnym na podstawie próbnych sprawdzianów i testu kompetencji matematyczno-przyrodniczego dla uczniów klasy szóstej można stwierdzić wzrost umiejętności wykorzystania wiedzy w praktyce. Na sprawdzianie próbnym w listopadzie uczniowie z ww. umiejętności osiągnęli wynik 33%, w styczniu na kolejnym próbnym sprawdzianie wynik wynosił 58%, a na marcowym teście kompetencji matematyczno-przyrodniczym uczniowie uzyskali 80%. Partnerzy szkoły ocenili efekty kształcenia w szkole, jako coraz lepsze. Stwierdzili, że dobrze wypadł sprawdzian szóstoklasisty, dzieci biorą udział w konkursach, w których osiągają sukcesy (np. gminny konkurs plastyczny, recytatorski, konkurs Szkoła Roku 2013, Omnibus Roku 2013, w których uczniowie zajęli czołowe miejsca) oraz dobrze radzą sobie 6 / 33

7 na dalszym etapie edukacji. Przedstawione powyżej argumenty uzasadniają wysoką ocenę poziomu spełnienia wymagania. Poziom spełniania wymagania: B Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. W szkole dostrzega się możliwość uzyskiwania przez uczniów lepszych wyników w nauce oraz analizuje się osiągnięcia dzieci uwzględniając ich możliwości rozwojowe. Nauczyciele formułują wnioski z osiągnięć uczniów, na ich podstawie podejmują działania, które przyczyniają się do wzrostu efektów kształcenia. Zdaniem wszystkich (8) nauczycieli w poprzednim roku szkolnym uczniowie w stopniu dobrym opanowali wiadomości i umiejętności opisane w podstawie programowej. Z zapisów w szkolnej dokumentacji wynika, że w ostatnich dwóch latach wszyscy uczniowie byli promowani. W opinii partnerów szkoły za szczególnie istotne umiejętności nabywane przez uczniów uważają te, które są przydatne na rynku pracy, m.in. komunikowania się z ludźmi, współpracy, zdrowej rywalizacji, odpowiedzialności za innych i autoprezentacji. Z przeprowadzonych badań (analiza dokumentów, wywiady z nauczycielami i dyrektorem) wynika, że w szkole analizuje się osiągnięcia uczniów, między innymi na podstawie: - wyników diagnoz umiejętności uczniów (wstępne i końcowe), - wyników sprawdzianów (na koniec każdego miesiąca), - osiągnięć uczniów na konkursach międzyszkolnych i zawodach sportowych, - ocen bieżących i semestralnych (w opinii dyrektora punktowy system oceniania w klasach 4-6 w łatwy i prosty sposób w każdym momencie roku szkolnego pokazuje, czy uczeń robi postępy, czy jego oceny ulegają poprawie, a w przypadku pojawienia się zagrożeń pozwala na natychmiastowe reagowanie). - obserwacji ocen z innych przedmiotów, - oceny wytworów uczniów. Kadra pedagogiczna i dyrektor zadeklarowali, że analiza osiągnięć szkolnych uwzględnia możliwości rozwojowe uczniów. Uczniowie od pierwszej klasy są diagnozowani i razie potrzeby kierowani do poradni psychologiczno - pedagogicznej. Ocenianie jest dostosowane do możliwości ucznia, w oparciu o jego zaangażowanie w wykonaną pracę. Aby podkreślić mocne strony każdego dziecka nauczyciele stosują elementy oceniania kształtującego. Uczniowie zdolni otrzymują dodatkowe zadania, są motywowani do samodzielnego poszukiwania informacji (prezentacje, projekty), do udziału w szkolnych i pozaszkolnych konkursach przedmiotowych (tj. matematyczny, ortograficzny, recytatorski, języka angielskiego, Omnibus) oraz sportowych, mobilizowani do uczestnictwa w zajęciach organizowanych przez szkołę (koła: matematyczne, polonistyczne, SKS) i kluby sportowe, zachęcani do rozwijania zdolności muzycznych i tanecznych. Z dziećmi, które posiadają orzeczenia o upośledzeniu w stopniu lekkim realizowane są Indywidualne Programy Edukacyjno Terapeutyczne. Nauczyciele dostrzegają możliwości uzyskania lepszych wyników przez uczniów, co zgodnie potwierdzili wszyscy rodzice i uczniowie. Dzieci są zdania, że kadra pedagogiczna wspiera ich dobrym słowem, dobrze przygotowuje do sprawdzianów i konkursów, umożliwia poprawę ocen. W opinii rodziców nauczyciele pomagają uczniom w osiąganiu coraz lepszych wyników, są empatyczni, nie krytykują, chwalą na forum klasy, dają drugą szansę, motywują, wierzą, że każde dziecko może sobie poradzić. Rodzice dodali, że wszystkie dzieci są dopilnowane i traktowane jednakowo. Wybierając wartości od 6 do 8 w skali ośmiostopniowej wszyscy (8) nauczyciele uznali, że ich uczniowie są w większości zdyscyplinowani, uzyskują lepsze wyniki, mają chęć do nauki. Nauczyciele i dyrektor stwierdzili, że w szkole formułuje się wnioski z analizy osiągnięć uczniów oraz podejmuje się działania, które z nich wynikają, między innymi: - w celu wypracowania metod pracy z klasą piątą, w związku z niskimi wynikami w nauce, zorganizowano zebranie (uczniowie, ich rodzice, nauczyciele), podczas którego podjęto decyzję o wprowadzeniu zeszytów wychowawczych, rodzice zobowiązali się do częstszego kontaktu ze szkołą i codziennego wglądu do ww. zeszytów, uczniowie złożyli przyrzeczenie wypełniania zadań, - w celu podniesienia samooceny uczniów nauczyciele stosują pochwały na forum klasy, szkoły, na zebraniach z rodzicami oraz pozytywne wpisy w zeszycie wychowawczym. - w celu zmobilizowania uczniów do systematycznego uczenia się nauczyciele często wracają do materiału poznanego we wcześniejszych działach, na bieżąco przeprowadzają lekcje powtórzeniowe, podczas których stosują gry logiczne (historia, polski, matematyka), planszowe i komputerowe, wykorzystują strony internetowe 7 / 33

8 oraz płyty dołączone do podręcznika, - w celu ćwiczenia umiejętności słuchania innych i koncentrowania się na wypowiedziach kolegów z klasy nauczyciele stosują metody, tj. drama, dyskusja, burza mózgów, "śledztwo w toku " (jedna osoba mówi, reszta słucha). Wdrażanie wniosków przyczynia się do wzrostu efektów kształcenia, na co wskazują wypowiedzi dyrektora i nauczycieli, którzy poinformowali, że: - uczniowie klasy piątej zdecydowanie poprawili oceny i są zmotywowani do pracy, - szkoła odniosła sukcesy w konkursach międzyszkolnych (np. w tym roku uczennica klasy szóstej zdobyła tytuł Omnibusa roku 2013 w interdyscyplinarnym konkursie dla najlepszego ucznia w gminie, a szkoła w zmaganiach drużynowych szkół w gminie zdobyła pierwsze miejsce i tytuł Szkoły Roku 2013 ). Przedstawione powyżej argumenty uzasadniają wysoką ocenę poziomu spełnienia wymagania. Poziom spełniania wymagania: B Wymaganie: Uczniowie są aktywni Uczniowie angażują się w zajęcia organizowane przez szkołę, inicjują wiele działań oraz włączają się w ich realizację. Podejmowane przez dzieci inicjatywy wpływają na rozwój uczniów i szkoły. Na podstawie obserwacji lekcji oraz wypowiedzi nauczycieli, dzieci i ich rodziców można stwierdzić, że uczniowie są zaangażowani w zajęcia lekcyjne organizowane przez szkołę. Dokonując oceny aktywności wychowanków podczas zajęć lekcyjnych nauczyciele wybrali wartości od 6 do 8 w skali ośmiostopniowej. Poinformowali, że uczniowie angażują się między innymi poprzez: - aktywny udział w lekcji (zgłaszanie się do odpowiedzi, wykonywanie zadań, udział w dyskusji), - wykonywanie zadań dodatkowych, - pomoc w realizacji zajęć, - przygotowywanie się do zajęć. Na wszystkich obserwowanych lekcjach uczniowie byli zaangażowani w zajęcia: odpowiadali na zadawane przez nauczycieli pytania, wykonywali wszystkie ćwiczenia i polecenia nauczycieli. Prawie wszystkie lub wszystkie zajęcia lekcyjne są bardzo angażujące w opinii 2/4 piątoklasistów i 4/6 szóstoklasistów. Duża część zajęć (choć nie wszystkie) jest wciągająca i angażująca zdaniem 2/4 dzieci z klasy piątej i 2/6 uczniów klasy szóstej. Zdaniem zdecydowanej większości (20/21) rodziców uczniowie chętnie angażują się w lekcje. Uczniowie są zaangażowani w zajęcia pozalekcyjne organizowane przez szkołę, co potwierdzają wypowiedzi nauczycieli, dzieci i ich rodziców. Wszystkie lub niemal wszystkie zajęcia pozalekcyjne są bardzo angażujące, tylko nieliczne są nudne w opinii 5/6 uczniów klasy szóstej i 1/4 ucznia klasy piątej. Duża część zajęć (choć nie wszystkie) są interesujące, wciągające zdaniem 1/4 piątoklasisty. Pozostali uczniowie klasy piątej (2/4) i szóstej (1/6) stwierdzili, że niektóre zajęcia są wciągające, ale zdarza się to dość rzadko. Wszyscy rodzice dzieci, które biorą udział w zajęciach pozalekcyjnych (18/21) stwierdzili, że uczniowie chętnie w nich uczestniczą. Dokonując oceny aktywności wychowanków podczas zajęć pozalekcyjnych nauczyciele wybrali wartości od 7 do 8 w skali ośmiostopniowej i podali przykłady zaangażowania uczniów w ww. zajęcia, między innymi dzieci: - wysuwają propozycje tematyki zajęć, - przygotowują się do udziału w konkursach przedmiotowych, artystycznych i sportowych, - przygotowują się do uroczystości szkolnych i pozaszkolnych, - chętnie wykonują polecenia i zadania nauczyciela, - uczestniczą w konkursach przedmiotowych, zawodach sportowych i konkursach artystycznych, - angażują się w działalność Samorządu Uczniowskiego, - angażują się w przygotowanie akcji i uroczystości szkolnych oraz imprez środowiskowych (np. Święto Pieczonego Ziemniaka, Dzień Niepodległości, Jasełka, Dzień Papieski, Dzień Babci i Dziadka, Misterium Wielkanocne, kiermasze świąteczne), - godnie reprezentują szkołę, jako poczet sztandarowy, na uroczystościach patriotycznych w gminie i powiecie, - współpracowały przy tworzeniu wizji i misji szkoły. Nauczyciele dodali, że ponieważ szkoła jest małoliczna, w każdym przedsięwzięciu biorą udział prawie wszyscy uczniowie. Zdaniem kadry pedagogicznej szkoła pomaga uczniom planować własny rozwój w dłuższej perspektywie, między innymi: - w szkole kładzie się nacisk na nabywanie wiadomości i umiejętności potrzebnych na dalszych etapach edukacji, - nauczyciele wspomagają uczniów w wyborze szkoły gimnazjalnej, 8 / 33

9 - szkoła umożliwia uczniom udział w dniach otwartych w sąsiednich gimnazjach, - nauczyciele odnajdują w dzieciach ich talenty i niebanalne zainteresowania oraz zachęcają do ich rozwijania, - na godzinach wychowawczych realizowane są tematy dotyczące tego, jaki uczniowie chcą wykonywać zawód w przyszłości, - w szkole organizowane są wycieczki edukacyjne (np. po okolicach Wójcic, szlakiem zaginionych zawodów, do opolskiego ZOO, do muzeum papiernictwa, do skansenu w Bierkowicach) i zajęcia terenowe z Jeżowozem, - w szkole organizowane są spotkania z ciekawymi ludźmi wykonującymi różne zawody (leśnik, policjant, strażak, wojskowy). W opinii nauczycieli, dyrektora, uczniów, ich rodziców i partnerów szkoły uczniowie mają wpływ na to co dzieje się w szkole, podejmują inicjatywy na rzecz własnego rozwoju i rozwoju szkoły oraz włączają się w ich realizację. Na podstawie wypowiedzi ww. respondentów i obserwacji placówki można stwierdzić, że w szkole wprowadzono w życie następujące działania zainicjowane przez uczniów, między innymi: - zorganizowano Turniej Gry na Stole (pomysł, reguły i regulamin konkursu dla klas 2-6, plakaty reklamowe, nabór i powołanie sędziego), - zorganizowano akcję "Jedz owoce bo są zdrowe" (pomysł rozdawania owoców i informowania o zawartych w nich witaminach), - w okresie wielkanocnym zorganizowano rozdawanie jajek niespodzianek w wymyślonych przez dzieci przebraniach, - w ramach walentynek zorganizowano słodki poczęstunek (ciasteczka w kształcie serduszek), - zorganizowano dyskoteki tematyczne (np. z okazji Halloween, andrzejek i walentynek), - zorganizowano konkursy talentów odbywające się podczas szkolnych dyskotek (np. taneczny "Go to school" - opracowanie regulaminu, wybór jury, strojów, podkładów muzycznych, zorganizowanie nagród), - wykonano dekorację na Dzień Niepodległości (pomysł udekorowania sali, udział w poszukiwaniu wśród lokalnej społeczności posiadaczy rekwizytów z II wojny światowej), - wykonano szkolną gazetkę pt. Zakamarki Wójcic (tytuł gazetki, redakcja, wpływ na treści), - stworzono film z okazji pożegnania absolwentów, - zorganizowano konkurs pt. Moja mama jest najlepsza, - zorganizowano wycieczkę dla klasy szóstej na zakończenie szkoły, - zorganizowano mikołajkowy wyjazd do Humanitarium we Wrocławiu i na kręgle. Ponadto dyrektor poinformował, że na prośbę dzieci i ich rodziców w szkole działa koło matematyczne, SKS oraz w miarę potrzeb zajęcia wyrównawcze. W opinii nauczycieli dzięki wszystkim ww. działaniom szkoły uczniowie są samodzielni, kreatywni, potrafią współpracować w grupie, umiejętnie gospodarować czasem, zdobywają sprawności sportowe, są ciekawe świata, poznają życie wielkomiejskie, realia życia wiejskiego i pracę rolnika. Przedstawione powyżej argumenty uzasadniają wysoką ocenę poziomu spełnienia wymagania. Poziom spełniania wymagania: B Wymaganie: Respektowane są normy społeczne Uczniowie czują się w szkole bezpiecznie, wiedzą jakich zachowań się od nich oczekuje i prezentują zachowania zgodne z wymaganiami. W szkole diagnozuje się zachowania uczniów i podejmuje się działania wychowawcze mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań. Ww. działania są analizowane i w razie potrzeby modyfikowane, m. in. na skutek inicjatyw uczących się. Na podstawie obserwacji lekcji oraz wypowiedzi dzieci, ich rodziców, pracowników niepedagogicznych i partnerów szkoły można stwierdzić, że uczniowie czują się w szkole bezpiecznie. Z ankiety przeprowadzonej wśród 4 uczniów klasy piątej wynika, że ani razu (2/4) lub raz (2/4) dzieci odbierały jako nieprzyjemne kawały, dowcipy, które robili inni uczniowie. Wszyscy (4) ww. uczniowie zadeklarowali, że ani razu: - nie uczestniczyli w bójce z innymi uczniami, w której używano niebezpiecznego narzędzia, - nie byli zmuszani przez inne dzieci do kupowania czegoś za własne pieniądze lub oddawania im ich rzeczy, - nie zniszczono umyślnie ich własności, - nie zostali pobici, - nic im nie ukradziono. Wobec 3/4 uczniów jeden raz używano nieprzyjemnych przezwisk, a wobec 1/4 ucznia obrażanie stosowano 4 razy lub więcej. 1/4 dziecko stwierdziło, że jeden raz zostało celowo wykluczone z grupy przez innych uczniów oraz inni uczniowie obrażali je za pomocą Internetu lub telefonów komórkowych. Większość (3/4) uczniów na terenie szkoły 9 / 33

10 po zajęciach lekcyjnych (np. na boisku) raczej czuje się bezpiecznie. Takiego poczucia brakuje 1/4 uczniowi. W opinii 3/4 uczniów w szkole nie ma miejsc, w których czuliby się mało bezpiecznie, 1/4 uczeń, jako takie miejsce wskazał szatnię. Ponadto wszyscy (4) uczniowie stwierdzili, że na lekcjach i na przerwach czują się bezpiecznie. Z ankiety przeprowadzonej wśród 6 uczniów klasy szóstej wynika, że w dniu jej przeprowadzenia wszyscy czuli się bezpiecznie podczas lekcji oraz w czasie przerw. W wywiadzie rodzice poinformowali, że poczuciu bezpieczeństwa ich dzieci sprzyja stała kontrola, dyżury nauczycieli, brak anonimowości i możliwość korzystania ze świetlicy. Dodali, że uczniowie chętnie chodzą do szkoły. W opinii pracowników niepedagogicznych w szkole nie ma miejsc, w których częściej niż gdzie indziej zdarzają się niewłaściwe zachowania uczniów. Poinformowali, że razem z nauczycielami pełnią dyżury na zewnątrz i w środku budynku oraz dodali, że w szkole realizowane są działania profilaktyczne (np. konkurs "Bezpieczna droga do szkoły", akcja "Bezpieczny Rower"). Zdaniem partnerów szkoła jest bezpieczna pod każdym względem. Według ich wiedzy w szkole nie ma zagrożeń szczególną agresją, nauczyciele utrzymują stały kontakt z rodzicami, dzieci mają świadomość, że w razie problemów zawsze uzyskają pomoc od nauczycieli, na terenie szkoły podczas zajęć lekcyjnych nie przebywają osoby obce, po lekcjach uczniowie mogą czekać na rodziców w świetlicy, dzieci są uczone jak bezpiecznie poruszać się po drodze. Ponadto dodali, że szkoła posiada certyfikat "Bezpiecznej Szkoły". Podczas wszystkich obserwowanych zajęć nauczyciele dbali o fizyczne bezpieczeństwo uczniów. Organizacja procesów edukacyjnych sprzyjała uczeniu się: uczniowie wykonywali polecenia nauczyciela, aktywnie uczestniczyli w lekcjach, byli zdyscyplinowani, chętnie udzielali nauczycielom odpowiedzi lub zadawali im pytania. W szkole prowadzona jest diagnoza zachowań uczniów i zagrożeń, na co wskazują informacje uzyskane od dyrektora, rodziców oraz zapisy w szkolnej dokumentacji. Dyrektor poinformował, że diagnoza zachowań uczniów i zagrożeń prowadzona jest na podstawie obserwacji dzieci przez wychowawców i nauczycieli, a także rozmów z uczniami, ich rodzicami oraz społecznością lokalną. Ponadto w szkole prowadzone są badania ankietowe wśród rodziców (pt. Funkcjonowanie szkoły w zakresie współpracy z rodzicami ) i uczniów (pt. Czy jesteś bezpieczny w szkole i najbliższym środowisku i Prawa ucznia ). Następnie na podstawie zgromadzonych informacji, na zebraniach zespołów nauczycieli, dokonywana jest ocena sytuacji oraz formułowane są wnioski. Zdecydowana większość (20/21) rodziców stwierdziła, że otrzymuje informacje na temat zagrożeń występujących w szkole. W szkole podejmuje się działania wychowawcze mające na celu zmniejszanie zagrożeń oraz wzmacnianie pożądanych zachowań, na co wskazują zapisy w szkolnej dokumentacji, wyniki obserwacji placówki oraz wypowiedzi dyrektora, rodziców i pracowników niepedagogicznych. Dyrektor, jako podstawowe działania podejmowane w celu zmniejszania zagrożeń oraz wzmacniania pożądanych zachowań wymienił: - pogadanki (nt. szkodliwości zażywania narkotyków Młodość wolna od uzależnień ), - zajęcia z wychowawcą (nt. bezpiecznego zachowania: w szkole, podczas przerw świątecznych, w czasie zabaw na śniegu i lodzie), - spotkania z policjantem (dot. bezpieczeństwa w domu i mieście, zachowania, gdy zaatakuje pies), - zajęcia z psychologiem (nt. radzenia sobie ze stresem), - organizowanie Dni Bezpieczeństwa, podczas których uczniowie poznają zasady ruchu drogowego, udzielania pierwszej pomocy i właściwych reakcji na różnego rodzaju zagrożenia, - organizowanie konkursów dotyczących zagrożeń jakie spotykają dzieci na drodze ( Moja bezpieczna droga do szkoły ), - stały kontakt z kuratorem sądowym, który ma pod swoją opieką ucznia, - zachęcanie rodziców uczniów, którzy mają problemy emocjonalne oraz trudności w dostosowaniu się do zasad i reguł do kontaktu z poradnią psychologiczno-pedagogiczną, - nagradzanie właściwych postaw pochwałami i dodatnimi punktami z zachowania. Zdaniem wszystkich (21) rodziców pozytywne zachowania ich dzieci są dostrzegane i chwalone przez nauczycieli. Zdecydowana większość (20/21) rodziców stwierdziła, że nauczyciele szybko reagują na niewłaściwe zachowania uczniów. W opinii 12/21 rodziców nauczyciele szybko reagują na ryzykowne zachowania uczniów, 9/21 stwierdziło, że takie zachowania nie mają miejsca w szkole. W wywiadzie rodzice poinformowali, że ich dzieci raczej nie były narażone na niewłaściwe zachowania ze strony rówieśników. Incydentalnie zdarzają się drobne konflikty, popychanie, używanie brzydkich słów. Dodali, że jednemu uczniowi podczas apelu została udzielona nagana dyrektora. W opinii rodziców nauczyciele od razu reagują na niewłaściwe zachowania, m.in. przeprowadzają rozmowy z klasą i rodzicami. Za dobre zachowanie młodsi uczniowie (z klas 1-3) otrzymują serduszka, a starsi dodatnie punkty. Pracownicy niepedagogiczni stwierdzili, że zachowania uczniów są wzmacniane poprzez serdeczną rozmowę i tłumaczenie. W szkole nie krzyczy się na dzieci, szanuje się ich prawa i wspomaga rozwój. W szkole udokumentowane są następujące działania profilaktyczne i wychowawcze, między innymi: - zorganizowanie Dnia Bezpieczeństwa, Dnia Niepodległości, Dnia Babci i Dziadka, Dnia Kobiet, Dnia Chłopca, Dnia Papieskiego, Dnia Książki, Dnia Ziemi, wigilii klasowych i walentynek, - wręczenie odznak wzorowego ucznia, - zorganizowanie ogniska z okazji Święta Pieczonego Ziemniaka, - udział w gminnym konkursie Moja bezpieczna droga do szkoły, 10 / 33

11 - zorganizowanie akcji Jedz owoce, bo są zdrowe, - przeprowadzenie pogadanek i prezentacji na temat szkodliwości zażywania narkotyków. Podczas obserwacji szkoły nie miały miejsca agresywne zachowania uczniów (werbalne lub niewerbalne). Dyrektor i nauczyciele poinformowali, że w szkole prowadzi się analizę efektywności działań, podejmowanych dla eliminowania zagrożeń i wzmacniania właściwych zachowań, między innymi poprzez obserwacje, rozmowy z uczniami i rodzicami, analizę ankiet (dla uczniów: "Czy jesteś bezpieczny w szkole", "Prawa ucznia" i rodziców: "Funkcjonowanie szkoły i współpraca z rodzicami") oraz kontrolę ocen i postępów w nauce. Rezultaty podejmowanych działań i ocena ich przydatności omawiane są na zebraniach zespołów nauczycieli i posiedzeniach rady pedagogicznej. Nauczyciele poinformowali, że na skutek analizy podejmowanych działań mających na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie pożądanych zachowań pojawiła się potrzeba modyfikacji działań, np.: - w związku z pojawieniem się w miejscowości dealerów narkotyków podjęto działania informacyjne, tj. pogadanki wspomagane prezentacją multimedialną z uczniami i rodzicami, - ze względu na zaobserwowane niewłaściwe zachowanie uczniów na drodze zostały zorganizowane: Dzień Bezpieczeństwa, konkurs plastyczny Moja bezpieczna droga do szkoły i spotkanie z policjantem (pogadanki w każdej klasie). W opinii dyrektora i zdecydowanej większości nauczycieli (7/8) podczas modyfikacji działań wychowawczych uwzględnia się inicjatywy uczących się. Zdaniem kadry pedagogicznej, dyrektora i dzieci szkoła realizuje pomysły uczniowskie. W wywiadzie uczniowie poinformowali, że mają możliwość zgłaszania propozycji dotyczących, np. organizacji zajęć pozalekcyjnych i życia szkoły. Dodali, że na wniosek uczniów zamieszczono wpis do systemu oceniania zachowania odnośnie wypełniania obowiązku przez dyżurnych. Dyrektor i nauczyciele poinformowali, że uczniowie uczestniczą w tworzeniu działań wychowawczych, np. poprzez udział w planowaniu pracy i działaniach Samorządu Uczniowskiego. W wyniku przeprowadzonych badań można stwierdzić, że uczniowie znają obowiązujące w szkole normy i prezentują zachowania zgodne z wymaganiami. Wszyscy uczniowie klasy piątej (4) i szóstej (6) zadeklarowali w ankiecie, że znają zasady właściwego zachowania w szkole (nawet jeśli nie zawsze ich przestrzegają). W wywiadzie uczniowie poinformowali, że na terenie szkoły obowiązuje zakaz bójek, stosowania agresji, niszczenia mienia szkolnego, używania wulgaryzmów, przezywania kolegów, skarżenia, przynoszenia telefonów komórkowych, noszenia makijażu. Dodali, że należy okazywać szacunek rówieśnikom i dorosłym, akceptować innych, być koleżeńskim, pomagać, dbać o ład i czystość, informować, gdy komuś coś się stało, uczyć się, odrabiać zadania, godnie reprezentować szkołę na zewnątrz. Uczniowie stwierdzili, że mają prawo do pomocy nauczyciela, własnego zdania, udziału w konkursach, zgłaszania nieprzygotowań, poprawy ocen niedostatecznych i dopuszczających. Dyrektor poinformował, że w bieżącym roku szkolnym zastosowano karę statutową (tj. naganę dyrektora) wobec ucznia, który miał duże trudności z dostosowaniem się do grupy i sprawiał spore problemy wychowawcze. W opinii dyrektora zastosowana kara przyniosła oczekiwane rezultaty, obecnie uczeń stara się kontrolować swoje zachowanie, poprawiają się jego stosunki z kolegami. Na podstawie wypowiedzi nauczycieli, partnerów szkoły i pracowników niepedagogicznych można stwierdzić, że w szkole nie ma negatywnych zachowań, przemocy, sporadycznie zdarzają się niepożądane zachowania, takie jak przepychanki i wyzywanie. Ww. respondenci stwierdzili, ze dzieci godnie reprezentują szkołę, wiedzą jak należy zachować się w różnych sytuacjach, znają zasady zachowania przy stole, są kulturalni, grzeczni, zaangażowani, komunikatywni, zaradni, odpowiedzialni, potrafią pracować w grupie, chętnie pomagają, biorą udział w konkursach i imprezach organizowanych przez szkołę. Na wszystkich obserwowanych zajęciach uczniowie zachowywali się zgodnie z ogólnie przyjętymi normami społecznymi. Podczas obserwacji placówki uczniowie zachowywali zasady bezpieczeństwa, prezentowali właściwe zachowania. Przedstawione powyżej argumenty uzasadniają wysoką ocenę poziomu spełnienia wymagania. Poziom spełniania wymagania: B 11 / 33

12 Obszar: Procesy Wymaganie: Szkoła lub placówka ma koncepcję pracy Istniejąca w szkole koncepcja pracy jest znana i akceptowana przez nauczycieli, uczniów i rodziców. Szkoła prowadzi działania realizujące ww. koncepcję, które poddaje analizie i wprowadza ewentualne modyfikacje. Istniejąca koncepcja pracy szkoły jest znana pracownikom. W wywiadzie dyrektor i nauczyciele poinformowali, że w myśl założeń koncepcji w szkole najważniejszy jest uczeń, co oznacza, że jest ona przyjazna dla ucznia, promuje wiedzę, kształtuje umiejętności, wspiera indywidualny rozwój i uzdolnienia uczniów oraz zapewnia im bezpieczeństwo. Zdaniem pracowników niepedagogicznych wartości, które są promowane w szkole to patriotyzm, zamiłowanie do rodziny, środowiska, szacunek dla starszych, pomoc rówieśnikom, tolerancja, pomoc potrzebującym. W dokumentach szkolnych zdefiniowane są następujące punkty koncepcji pracy szkoły: - przyjazna szkoła szkoła nastawiona na ucznia i jego potrzeby, wspierająca rozwój i zainteresowania, - mądra szkoła kształcąca i wychowująca mądrych, odpowiedzialnych ludzi, dobrze i spójnie zarządzana, - bezpieczna szkoła szkoła rodzinna dbająca o poczucie bezpieczeństwa wychowanków. Istniejąca w szkole koncepcja pracy szkoły jest akceptowana przez radę pedagogiczną. Z wyjaśnień dyrektora wynika, że w związku z przejęciem szkoły przez nowy organ prowadzący Fundację Elementarz szkoła została pozbawiona wcześniejszej dokumentacji. Dlatego opracowana w tym roku szkolnym Koncepcja pracy szkoły jest dokumentem nowym, ale opartym na działaniach wynikających z koncepcji realizowanej w latach ubiegłych, a rada pedagogiczna była zapoznawana z nią na zebraniu przed rozpoczęciem roku szkolnego. Nauczyciele zostali poinformowani, jakie działania w danym roku szkolnym będą w szkole prowadzone oraz sami zgłaszali własne propozycje. Jak poinformował, dyrektor ww. dokument nie został formalnie przyjęty przez radę pedagogiczną, ale rada dokona tego na najbliższym zebraniu. W wynikach ankietach większość nauczycieli (6/8) stwierdziła, że rada przyjęła wypracowaną koncepcję pracy szkoły. Szkoła prowadzi działania realizujące koncepcję pracy szkoły. Zdaniem dyrektora, w placówce podejmuje się szereg działań w celu realizacji ww. założeń koncepcji. Uczniom zapewnia się możliwość uczestniczenia w zajęciach pozalekcyjnych (koło matematyczne, SKS, koło polonistyczne, zajęcia rewalidacyjne, korekcyjno-kompensacyjne), zajęciach dodatkowych przygotowujących do sprawdzianu, mobilizuje się i przygotowuje uczniów do udziału w konkursach (plastycznych, matematycznych, interdyscyplinarnych, wiedzy pożarniczej, ortograficznych, recytatorskich, przyrodniczych i ekologicznych, zawodach sportowych). Realizowane są projekty edukacyjne, np. Kropelka do kropelki, Leśne królestwo, Dydaktyczne gry planszowe, organizowany jest Dzień Ziemi i Dzień Książki. W szkole prowadzi się diagnozę osiągnięć uczniów i wdraża wynikające z niej wnioski w celu podniesienia poziomu nauczania. Uczniowie są partnerami, słucha się i realizuje ich pomysły, wspiera podejmowane przez nich działania (organizacja konkursów i akcji zaproponowanych przez uczniów np. konkurs talentów, konkurs gry na stole), uczy patriotyzmu i szacunku dla tradycji (Dzień Niepodległości, kiermasze świąteczne, Dzień Babci i Dziadka, Dzień Kobiet, wigilie klasowe). Szkoła wspiera w rozwoju każdego ucznia pomagając mu osiągać sukcesy na miarę jego możliwości oraz docenia nawet najmniejsze osiągnięcia. Wprowadzone zostały elementy oceniania kształtującego, wskazuje się uczniom ich mocne strony. Promuje się zasady pokojowego rozwiązywania konfliktów, wzmacnia pozytywne wzorce, uczy zasad bezpieczeństwa (konkurs "Moja bezpieczna droga do szkoły", Dzień Bezpieczeństwa). Potępia się agresję i przemoc, kształtuje tolerancję i empatię poprzez działania charytatywne (zbiórka nakrętek dla hospicjum, udział w akcji Góra Grosza, zbiórka podręczników dla dzieci na Wschodzie). Nauczyciele stwierdzili, że w szkole do działań stałych należy: organizacja imprez klasowych i szkolnych (Dzień Chłopaka, Dzień Sportu, Pasowanie na ucznia, Dzień Ziemi, Sprzątanie Świata, Mikołajki, Walentynki, Bal Karnawałowy), organizacja imprez środowiskowych (Dzień Niepodległości, Jasełka, kiermasze świąteczne, Festyn Mama, Tata i Ja, Bal Absolwenta) oraz zajęć pozalekcyjnych. Ponadto placówka w celu zapewnienia pomocy psychologiczno-pedagogicznej ściśle współpracuje z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną. W latach szkoła uczestniczyła w projekcie Indywidualizacja nauczania i wychowania uczniów klas 1-3. W ramach projektu odbywały się zajęcia logopedyczne, plastyczne, gimnastyka korekcyjna, zajęcia psychoedukacyjne. Zdaniem rodziców biorących udział w wywiadzie prowadzone są działania wzmacniające wartości uznawane w szkole. Dzieci są uwrażliwiane na potrzeby chorych rówieśników (Góra Grosza, zbiórka nakrętek, przygotowywanie paczek), od najmłodszych lat są uczone szacunku do ojczyzny, rodziny, rówieśników, zwierząt i środowiska. W szkole obowiązuje kodeks dobrego zachowania, który jest wywieszony na korytarzu. Na lekcjach wychowawczych są prowadzone pogadanki, np. odnośnie złego zachowania 12 / 33

13 i braku tolerancji na negatywne postawy. Koncepcja pracy szkoły jest analizowana. W ankiecie dyrektor poinformował, że w analizie i modyfikacji koncepcji pracy szkoły uczestniczy dyrektor oraz wybrani przez dyrekcję nauczyciele. W wywiadzie dyrektor i nauczyciele stwierdzili, że wymienione powyżej założenia koncepcji były od wielu lat realizowane w większym lub mniejszym zakresie, ale dopiero w tym roku szkolnym podjęto analizę sytuacji w szkole i w oparciu o opinię nauczycieli, uczniów i rodziców opracowany został uaktualniony dokument nazwany Koncepcją pracy szkoły. Jako przykłady wniosków z analizy wcześniejszej koncepcji dyrektor wymienił, że należy: - pamiętać, iż najważniejszy jest uczeń, - zapewnić uczniom przyjazną, rodzinną atmosferę, poczucie bezpieczeństwa, - dbać o to, aby każdy uczeń mógł rozwijać się na miarę swoich możliwości, - angażować rodziców w życie szkoły, - wzbogacać ofertę zajęć pozalekcyjnych, - dbać o warunki lokalowe w szkole, - kontynuować współpracę z absolwentami. W ankiecie wszyscy nauczyciele (8) stwierdzili, że uczestniczyli w pracach nad analizą i/lub modyfikacją koncepcji pracy szkoły. Modyfikacje koncepcji pracy szkoły są wynikiem tych analiz. Zdaniem dyrektora i nauczycieli w świetle koncepcji najważniejszy jest uczeń dlatego wszelkie działania podejmowane są z myślą o dzieciach i ich rozwoju. Wszystkie dzieci powinny czuć, że w szkole są lubiane, akceptowane i ważne. W koncepcji pracy szkoły uwzględniono ogólnopolską akcję Cała Polska czyta dzieciom. Wprowadzono czytanie bajek uczniom młodszym przez uczniów starszych. W klasach młodszych wprowadzono zajęcia Metodą dobrego startu Marty Bogdanowicz. Szkoła weszła w projekt etwinning, który polega na współpracy z nauczycielami i uczniami z innych krajów. Istniejąca w szkole koncepcja pracy szkoły jest znana uczniom i akceptowana przez nich. W wywiadzie dyrektor stwierdził, że uczniowie sami brali udział w jej tworzeniu, a ponadto o działaniach w szkole informowani są na bieżąco przez wychowawców, opiekuna Samorządu Uczniowskiego i innych nauczycieli. W wywiadzie uczniowie poinformowali, że w szkole kładziony jest szczególny nacisk na naukę, bezpieczeństwo, swobodę i dobre samopoczucie, działania ekologiczne (zbiórki baterii, makulatury, Sprzątanie Świata ), indywidualną pracę z uczniem. Uczniom podoba się w szkole to, że jest mała, wszyscy się znają, nauczyciele służą wsparciem, uczniowie czują się bezpiecznie, panuje miła atmosfera na lekcjach i przerwach, wszyscy się szanują, nie biją się, mogą korzystać z placu zabaw. W opinii dyrektora istniejąca w szkole koncepcja pracy jest znana rodzicom i akceptowana przez nich, gdyż również oni są jej współtwórcami, a plany i działania szkoły są omawiane na zebraniach z wychowawcą. W wywiadzie rodzice stwierdzili, że w szkole kładziony jest nacisk na okazywanie szacunku ludziom, odpowiedzialność, kulturę osobistą, tolerancję, pomoc kolegom, empatię, patriotyzm, działania proekologiczne. Zdaniem rodziców kierunki pracy szkoły są odpowiednie. Jest życzliwa kadra pedagogiczna, dzieci są traktowane indywidualnie, panuje rodzinna atmosfera. Wyżej wymienione argumenty świadczą o wysokim poziomie spełnienia wymagania. Poziom spełniania wymagania: B 13 / 33

14 Wymaganie: Oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy programowej Oferta edukacyjna jest spójna z podstawą programową i zgodna z potrzebami uczniów, uwzględnia kształtowanie kompetencji potrzebnych na rynku pracy oraz jest modyfikowana w celu umożliwienia pełniejszego rozwoju wychowanków. Realizacja podstawy programowej jest monitorowana. W szkole nie są podejmowane regularne działania mające na celu realizację nowatorskich rozwiązań programowych. Oferta edukacyjna jest spójna z podstawą programową. Dyrektor poinformował, że nauczyciele podczas wybierania programu nauczania oceniają go pod tym kątem, czy uwzględnia wszystkie elementy zawarte w podstawie programowej oraz warunki i sposoby jej realizacji. W czasie obserwowanych zajęć nauczyciele realizowali elementy podstawy programowej. Oferta edukacyjna jest zgodna z potrzebami uczniów. W wywiadzie nauczyciele jako najważniejsze działania szkoły z punktu widzenia potrzeb edukacyjnych uczniów wymienili: - zajęcia korekcyjno-kompensacyjne, rewalidacyjne, -zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze, - zajęcia dla uczniów zdolnych (koła zainteresowań). W ankiecie "Moja Szkoła" uczniowie klasy 5 stwierdzili, że w szkole chcieliby poszerzać swoją wiedzę, rozwijać zainteresowania, nabyć umiejętności sportowe i artystyczne, a także nauczyć się odpowiedzialności. Zdaniem wszystkich ww. uczniów szkoła umożliwia im zaspokojenie tych potrzeb. Oferta edukacyjna uwzględnia kształtowanie kompetencji potrzebnych na rynku pracy. Dyrektor i nauczyciele jako kompetencje potrzebne na rynku pracy, które szkoła uwzględnia i kształtuje u swoich uczniów wymienili między innymi: -znajomość języka obcego, - umiejętność autoprezentacji, wiarę we własne możliwości, - umiejętność poszukiwania informacji i korzystania z nich, logiczne myślenie, umiejętność wykorzystywania technik informacyjnych, - umiejętność współpracy w zespole, - potrzebę kształcenia przez całe życie, - przestrzeganie norm i zasad społecznych. Zdaniem partnerów umiejętności przydatne w przyszłości uczniom na rynku pracy, które rozwija szkoła to umiejętność komunikowania się z ludźmi, umiejętność współpracy, współdziałania, zdrowej rywalizacji, pracy zespołowej, odpowiedzialności za innych, otwartość, chęć podejmowania zadań, umiejętność autoprezentacji, kreatywność. Realizacja podstawy programowej jest monitorowana. Dyrektor poinformował, że monitoring realizacji podstawy programowej jest prowadzony na bieżąco poprzez numerację kolejnych zajęć w dziennikach lekcyjnych. Na koniec roku nauczyciele sprawdzają ilość zrealizowanych godzin w poszczególnych klasach, tak aby była możliwość realizacji podstawy programowej w trzyletnim cyklu edukacyjnym. Jeśli pojawiają się jakieś opóźnienia sprawdzają i wyjaśniają z czego one wynikają. Ponadto mają zalecane prowadzenie tzw. efektywnych zastępstw, czyli w przypadku zastępowania innego nauczyciela są zobowiązani realizować własne zajęcia albo zajęcia za osobę nieobecną. W przypadku stwierdzenia w danym roku szkolnym zbyt dużej liczby niezrealizowanych godzin, nauczyciel występuje z wnioskiem do dyrektora o przydzielenie mu w przyszłym roku szkolnym dodatkowych godzin celem nadrobienia zaległości. W wywiadzie nauczyciele stwierdzili, że systematycznie sprawdzają liczbę godzin realizowanych na poszczególnych przedmiotach, frekwencję uczniów, ilość wycieczek, ilość uroczystości szkolnych, aby ocenić czy w danym roku szkolnym była możliwość zrealizowania podstawy programowej. Zdaniem nauczycieli wnioski z monitoringu są następujące: podstawa programowa jest realizowana rytmicznie, szkoła zapewnia możliwość zrealizowania wszystkim klasom wymaganej liczby godzin, programy nauczania są zgodne z podstawą programową. Ponadto planując wycieczki i apele szkolne, nauczyciele zwracają uwagę, aby odbywały się one w różnych dniach, żeby nie przepadały wciąż te same lekcje. Oferta edukacyjna szkoły jest modyfikowana w celu umożliwienia pełniejszego rozwoju uczniów. Jako zmiany wprowadzone w ofercie szkoły w ostatnim roku szkolnym dyrektor i nauczyciele wymienili możliwość realizacji zajęć w klasach1-3 na sali gimnastycznej, które są prowadzone przez nauczyciela wychowania fizycznego, zajęcia podczas ferii zimowych, rozpoczęcie nowego roku szkolnego z niespodzianką, rozdawanie świadectw w Noc Świętojańską, włączenie się do akcji "Cała Polska czyta dzieciom". W ankiecie wszyscy uczniowie klasy 5 (4) stwierdzili, że szkoła pomaga rozwijać ich zainteresowania, co znajduje również potwierdzenie w opinii większości ankietowanych rodziców 19/21. Jako zmiany w ofercie edukacyjnej szkoły w ostatnim czasie partnerzy wymienili: klasy łączone, zwiększenie liczby zajęć pozalekcyjnych w 2 semestrze 14 / 33

15 (kółko plastyczne, SKS), zmianę systemu oceniania na system punktowy, organizowanie wycieczek edukacyjnych, prowadzenie zajęć wychowania fizycznego z klasami 1-3 na sali gimnastycznej oraz zajęć komputerowych w pracowni przez nauczyciela informatyki. W szkole nie podejmuje się długofalowych działań mających na celu realizację nowatorskich rozwiązań programowych. Zdaniem dyrektora jednymi z ciekawszych zajęć były, prowadzone w ubiegłym roku szkolnym, tzw. Uczniowskie lekcje ekologii, przygotowywane przez dzieci, przez nie przeprowadzane, a odbiorcami tych lekcji byli ich koledzy, nauczyciele i rodzice. Tematy zajęć wykraczały poza program nauczania i obejmowały szeroki zakres zagadnień i problemów związanych z ochroną środowiska. W opinii dyrektora, nowatorstwem w tych zajęciach była zamiana ról, uczniowie mogli poczuć się przez chwilę nauczycielami oraz ekspertami w danej dziedzinie. W wywiadzie nauczyciele jako działania nowatorskie wymienili rozpoczęcie roku szkolnego niespodzianką przygotowaną dzieciom przez nauczycieli (w tym roku szkolnym były to ciasteczka z wróżbą na cały rok szkolny), rozdanie świadectw podczas Nocy Świętojańskiej. Wyżej wymienione przez nauczycieli przykłady nie stanowią potwierdzenia realizacji rozwiązań programowych lub działań edukacyjnych, które można uznać za nowatorskie. Ponadto inicjatorem ww. formy rozpoczęcia i zakończenia roku szkolnego jest organ prowadzący Fundacja Elementarz. Wyżej wymienione argumenty świadczą o średnim poziomie spełnienia wymagania. Poziom spełniania wymagania: C Wymaganie: Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany W szkole wykorzystuje się zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej. Procesy edukacyjne są planowane, a ich organizacja oraz stosowane metody nauczania sprzyjają uczeniu się. Osiągnięcia uczniów są monitorowane, ocenianie daje im informację o ich postępach w nauce i motywuje do dalszej pracy. Wnioski z monitorowania osiągnięć uczniów są wdrażane. Procesy edukacyjne przebiegające w szkole są monitorowane, wnioski z monitoringu wykorzystuje się do ich planowania. Współpraca nauczycieli i uczniów dotyczy procesów edukacyjnych. Nauczyciele stosują różne sposoby wspierania i motywowania uczniów w procesie uczenia się. Dyrektor poinformował, że w szkole wykorzystuje się zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej. Nauczyciele jako przykłady wymieniali: pracę w grupach, w parach, wykorzystywanie prezentacji multimedialnych, pracę metodą projektu, poprzez dramę, zabawy, gry planszowe, rozwijanie sprawności fizycznej, wykorzystywanie sprzętu sportowego, instrumentów muzycznych, komputerów, pomocy dydaktycznych, audiowizualnych, korzystanie z różnych źródeł informacji, organizowanie zajęć w terenie (tzw. zielone lekcje). Dyrektor poinformował, że procesy edukacyjne są planowane i wszelkie działania podejmuje się zespołowo. Nauczyciele na początku roku szkolnego wspólnie układają plany pracy szkoły, tak aby ich działania opiekuńcze, dydaktyczne i wychowawcze były ze sobą powiązane i wspólnie realizowane. W zespołach opracowują programy profilaktyki, wychowawczy, plan pracy szkoły, kalendarz imprez szkolnych, plany zespołów nauczycielskich oraz we współpracy z uczniami układany jest plan pracy Samorządu Uczniowskiego. Nauczyciele stwierdzili, że w planowaniu procesów edukacyjnych w odniesieniu do przedmiotu, którego nauczają uwzględniają możliwości i potrzeby uczniów, liczebność klas, czas potrzebny do zrealizowania poszczególnych treści, organizację roku szkolnego. Organizacja procesów edukacyjnych sprzyja uczeniu się. W ankietach w większości uczniowie klasy 5 i 6 stwierdzili, że nie odczuwają zmęczenia z powodu liczby zajęć. Podczas obserwowanych lekcji nauczyciele wykorzystywali elementy uczenia się od siebie, umożliwiali uczniom poprawę popełnianych błędów w każdej lub w większość sytuacji. Nauczyciele prowadzili lekcje w taki sposób, aby dzieci miały możliwość wyrażania własnych opinii przez całą lub większość lekcji uczniowie. Uczniowie wykazywali zaangażowanie. Liczebność klasy pozwala na organizację procesów edukacyjnych w sposób sprzyjający uczeniu się, a wielkość sal lekcyjnych była odpowiednia do liczebności klas. Z analizy dokumentów wynika, że w przypadku klas 1-3 liczba godzin zajęć dla poszczególnych klas nie jest rozłożona równomiernie na poszczególne dni tygodnia, ale ma to związek z wyjazdami dzieci na basen. Ułożenie przedmiotów w planie dnia sprzyja uczeniu się poprzez zachowanie higieny pracy. Stosowane w szkole metody nauczania sprzyjają uczeniu się. Nauczyciele jako przykłady metod sprzyjających uczeniu się, które stosują w pracy z uczniami wymienili metody aktywizujące, takie jak: drama, burza mózgów, praca w parach, grupach, mapa mentalna, metoda projektu, zielone lekcje w terenie. Ponadto wskazali na metodę ruchowej ekspresji twórczej Labana, metodę Denisona, kinezjologii edukacyjnej, elementy Metody Dobrego Startu. 15 / 33

16 Prowadzą również pogadanki, wykorzystują pomoce dydaktyczne, pozwalają uczniom na samodzielne prowadzenie zajęć. W ankiecie "Moja Szkoła" 3/4 uczniów klasy 5 stwierdziło, że pracuje w grupach lub parach na mniej niż połowie lekcji, 1 uczeń poinformował, że ma to miejsce na około połowie lekcji. Z ankiety wynika, że 2/4 uczniów wykonuje zadania wymyślone przez siebie lub kolegów na około połowie lekcji, 1 na mniej niż połowie lekcji, 1 na większości lekcji. W ankiecie "Mój Dzień wszyscy uczniowie klasy 6 (6) stwierdzili, że w dniu jej przeprowadzenia byli zaciekawieni zajęciami, aktywnie w nich uczestniczyli i na niektórych (3/6) lub na większości lekcji (2/6) pracowali w grupach. Zdaniem większości uczniów (5/6) w dniu przeprowadzenia ankiety otrzymali oni informacje zwrotne na temat tego, czego się nauczyli. Podczas obserwowanych zajęć nauczyciele przez całą lub przez większość lekcji stwarzali uczniom możliwość samodzielnego wykonania zadań, 1 nauczyciel przez większość lekcji stosował formy pracy zespołowej. Nauczyciele tworzyli sytuacje, w których uczniowie mogli rozwiązywać problemy sprzyjające uczeniu się oraz odwoływali się do ich doświadczeń przez całą lub przez większość zajęć oraz starali się dobierać zadania w odniesieniu do kompetencji poszczególnych uczniów. Z obserwacji placówki wynika, że szkoła ma możliwość korzystania z technologii informacyjno-komunikacyjnej. Dysponuje między innymi: salą komputerową (10 stanowisk z dostępem do Internetu), rzutnikami multimedialnymi, laptopami, telewizorami. Ocenianie uczniów daje im informację o ich postępach w nauce. W ankiecie "Moja Szkoła" wszyscy uczniowie (4) klasy 5 stwierdzili, że nauczyciele uzasadniają każdy stawiany im stopień. Wystawiając oceny odnoszą się do ich wcześniejszych osiągnięć lub trudności na około połowie zajęć (3/4) lub na mniej niż połowie (1). W czasie obserwowanych lekcji nauczyciele podawali uczniom przyczyny, dla których ich odpowiedzi były prawidłowe lub nieprawidłowe oraz udzielali opisowej informacji zwrotnej. W szkole w widocznych miejscach znajdują się informacje o aktualnych sukcesach uczniów (puchary za osiągnięcia sportowe, dyplomy za osiągnięcia w konkursach, prace uczniów, Ściana chwały ). Ocenianie uczniów motywuje ich do dalszej pracy. Zdaniem 2/4 uczniów klasy 5 często oraz 1/4 bardzo często nauczyciele rozmawiają z nimi o tym, co wpłynęło na ich trudności w nauce, 1 uczeń stwierdził, że nauczyciele robią to rzadko. W opinii 3/4 uczniów, nauczyciele często rozmawiają z nimi na temat tego, co miało wpływ na ich sukcesy, przeciwnego zdania był 1 uczeń. W ankiecie uczniowie wskazywali następujące odczucia w momencie, kiedy są oceniani: wiem, co mam poprawić, mam ochotę się uczyć, jestem zadowolony, postanawiam, że się poprawię. W wywiadzie potwierdzili powyższe informacje wynikające z ankiety. Ich zdaniem nauczyciele oceniają sprawiedliwie, są obiektywni. W opinii 15/21 rodziców ocenianie zachęca ich dzieci do dalszego uczenia się. Przeciwnego zdania było 6/21 respondentów. W szkole monitoruje się osiągnięcia uczniów, co znajduje potwierdzenie w informacjach uzyskanych od dyrektora i nauczycieli. Nauczyciele przeprowadzają diagnozy, analizowane są wyniki sprawdzianu zewnętrznego, na bieżącego monitorowane są postępy uczniów w nauce, ich osiągnięcia w konkursach i zawodach sportowych, sporządza się sprawozdania z uroczystości szkolnych i środowiskowych, Monitorując osiągnięcia uczniów nauczyciele stawiają sobie następujące pytania: - czy uczniowie opanowują nowe wiadomości i umiejętności oraz w jakim stopniu, - czy uczniowie kończący szkołę będą dobrze przygotowani do kontynuowania nauki w gimnazjum, - czy każdy uczeń osiąga wyniki na miarę swoich możliwości, - co jeszcze należy zrobić, aby poprawić osiągnięcia uczniów. Jako przykłady wniosków z monitorowania osiągnięć uczniów dyrektor i nauczyciele wymienili: - należy ustalić z wszystkimi nauczycielami, rodzicami i uczniami wspólny system postępowania w celu zmobilizowania uczniów do efektywniejszej pracy i poprawy ocen z poszczególnych przedmiotów oraz wspólnie omawiać ich osiągnięcia, -należy motywować uczniów do dalszej nauki, -należy ćwiczyć umiejętność słuchania innych i koncentrowania się na wypowiedziach koleżanek i kolegów, - należy ćwiczyć umiejętności czytania i pisania, liczenia, rozwiązywanie zadań z treścią, - należy pozytywnie motywować szczególnie słabszych uczniów, - należy systematyczne i sprawiedliwe oceniać osiągnięcia uczniów. Z ankiety z nauczycielami wynika, że 5/8 prowadzi analizę osiągnięć uczniów systematycznie w sposób zorganizowany, 3/8 próbuje prowadzić systematyczną analizę. Nauczyciele jednogłośnie (8) stwierdzili, że monitorują osiągnięcia wszystkich uczniów. Ponadto 3/8 koncentruje się na uczniach z problemami. Zdaniem dyrektora procesy edukacyjne przebiegające w szkole są monitorowane, a monitoring prowadzony jest na podstawie obserwacji i analiz podejmowanych w szkole działań, między innymi działań dydaktycznych, wychowawczych, opiekuńczych, środowiskowych. Działania dydaktyczne są monitorowane na bieżąco dzięki punktowemu systemowi oceniania, co pozwala w każdym momencie stwierdzić, jakie oceny wychodzą uczniom, czy robią postępy w nauce i czy nie są zagrożeni ocenami niedostatecznymi. Umożliwia to szybką interwencję ze strony nauczycieli i rodziców. Poczynione obserwacje są następnie omawiane na spotkaniach zespołów i na zebraniach rady pedagogicznej, dokonuje się ich analizy i wyciąga stosowne wnioski. Prowadzone są również badania osiągnięć uczniów poprzez analizę sprawdzianu zewnętrznego, analizę testów kompetencji, diagnozy 16 / 33

17 uczniów kl.1, testy kompetencji uczniów kl. 3, analizę osiągnięć na konkursach i zawodach międzyszkolnych. Zdaniem dyrektora w odniesieniu do działań wychowawczych i opiekuńczych przygotowywane są sprawozdania z przeprowadzanych w szkole uroczystości i imprez środowiskowych, apeli i akcji szkolnych. Sprawozdania te zawierają wnioski jakie sformułowali nauczyciele pod wpływem obserwacji swoich działań i ich efektów. Źródłem informacji o ocenie działań są również opinie rodziców, dzieci i mieszkańców obecnych na tych spotkaniach. Szkoła zasięga opinii o swojej pracy wśród uczniów i ich rodziców poprzez wysłuchiwanie ich sugestii i propozycji działań, przeprowadzanie ankiet i analizę zdobytego materiału. Elementem monitoringu działań edukacyjnych jest także wewnętrzny nadzór pedagogiczny prowadzony przez dyrektora, który obejmuje obserwację pracy szkoły, funkcjonowanie zespołów nauczycieli, obserwację zajęć, dyżurów, nadzór nad realizacją podstawy programowej. Dyrektor stwierdził, że monitorując procesy edukacyjne rada pedagogiczna chce znaleźć odpowiedź na następujące pytania: - czy podejmowane przez nią działania przynoszą pożądane rezultaty, - czy uczniowie osiągają zadowalające wyniki w nauce, - czy uczniowie osiągają sukcesy na miarę swoich możliwości, - jaka jest opinia środowiska lokalnego o szkole, - jak układa się współpraca z rodzicami i środowiskiem, - jakie są oczekiwania uczniów, rodziców i środowiska lokalnego wobec szkoły? Jako najważniejsze wnioski z monitorowania procesów edukacyjnych dyrektor i nauczyciele wymienili: - w II semestrze należy bardziej mobilizować i zachęcać uczniów kl. 5 do nauki oraz wypracować wraz z rodzicami wspólny program wsparcia dla tej klasy, - należy na bieżąco monitorować realizację podstawy programowej poprzez numerowanie kolejnych zajęć w dzienniku, - należy efektywnie przeprowadzać zastępstwa, - należy prowadzić zajęcia w sposób atrakcyjny, - należy systematycznie oceniać uczniów, - należy współpracować z rodzicami, opracować sposób włączania rodziców w tworzenie programów wychowawczego i profilaktyki oraz informowania ich o działaniach wychowawczych, - należy stale organizować spotkania skierowane do lokalnej społeczności. Z ankiety z nauczycielami wynika, że 5/8 prowadzi analizę systematycznie w sposób zorganizowany, 2/8 gdy pojawia się taka potrzeba, 1 nauczyciel próbuje prowadzić systematyczną analizę. Wnioski z monitoringu są wykorzystywane do planowania procesów edukacyjnych. W wywiadzie, jako przykłady decyzji dotyczących procesów edukacyjnych, które wynikają z ich monitoringu, dyrektor wymienił następujące: - organizacja imprez i apeli szkolnych w różnych dniach tygodnia, tak aby stale nie przepadały te same rodzaje zajęć, - ustalenie z wszystkimi nauczycielami, rodzicami i uczniami kl. 5 wspólnego systemu postępowania w celu zmobilizowania uczniów do efektywniejszej pracy i poprawy ocen z poszczególnych przedmiotów (uczniowie klasy 5 nie uzyskiwali zadowalających wyników w nauce i na miarę swoich możliwości), - udzielenie nagany dyrektora uczniowi za próbę przemocy wobec kolegi z klasy. W ankiecie, jako przykłady wykorzystania wniosków z monitorowa procesów edukacyjnych, nauczyciele wymienili: - przeprowadzanie efektywnych zastępstw, - uatrakcyjnianie sposobu prowadzenia zajęć, - bieżące realizowanie podstawy programowej. Współpraca nauczycieli i uczniów dotyczy procesów edukacyjnych. W wywiadzie dyrektor poinformował, że podejmowane przez szkołę działania uwzględniają propozycje i opinie dzieci. Uczniowie uczestniczą w tworzeniu działań wychowawczych działając w Samorządzie Uczniowskim. Przedstawiciele uczniów na początku roku szkolnego wraz z opiekunem opracowali plan pracy Samorządu, w którym zostały ujęte ich propozycje działań. Ponadto w ciągu roku uczniowie również zgłaszają własne pomysły, które są realizowane. Na wniosek uczniów w szkole odbyły się dyskoteki szkolne, zorganizowano Walentynki, ich pomysłem była forma rozdania prezentów od zajączka wielkanocnego, uczniowie wymyślili własną grę sportową i zorganizowali Turniej Gry na Stole. Realizowane są również inicjatywy dzieci dotyczące klasowych świąt, np. wigilii, Dnia Chłopca, Dnia Kobiet. Uczniowie wysuwają propozycje wyjazdów i wycieczek klasowych i biorą udział w tworzeniu ich programów. W ankiecie 2/8 nauczycieli stwierdziło, że bierze pod uwagę opinie uczniów o tym, jak chcieliby się uczyć na wszystkich zajęciach, 2/8 na większości zajęć, 4/8 robi to na mniej niż połowie zajęć. Propozycje uczniów odnośnie tematyki lekcji 2/8 nauczycieli uwzględnia raz lub kilka razy w miesiącu, 2/8 raz lub kilka razy w półroczu, 4/8 nauczycieli robi to raz lub kilka razy w roku. Z ankiety wynika, że 2/8 nauczycieli raz w tygodniu i częściej uwzględnia propozycje uczniów dotyczące metod pracy na lekcji, 5/8 raz lub kilka razy w miesiącu, 1 nauczyciel robi to raz lub kilka razy w półroczu. 1 nauczyciel stwierdził, że raz w tygodniu i częściej uwzględnia propozycje uczniów odnośnie sposobu oceniania, 3/8 robi to raz lub kilka razy w miesiącu, 3/8 raz lub kilka razy w półroczu, 1 17 / 33

18 nauczyciel raz lub kilka razy w roku. Odnośnie terminów testów, sprawdzianów propozycje uczniów raz w tygodniu i częściej uwzględnia 2/8 nauczycieli, 3/8 robi to raz lub kilka razy w miesiącu, 2/8 raz lub kilka razy w roku, 1 nauczyciel nigdy. Opinie uczniów na temat zajęć pozalekcyjnych bierze pod uwagę 3/8 nauczycieli raz w tygodniu i częściej, 1 nauczyciel raz lub kilka razy w miesiącu, 1raz lub kilka razy w półroczu, 3 nauczycieli raz lub kilka razy w roku. W ankiecie 2/4 uczniów klasy 5 stwierdziło, że na większości zajęć nauczyciele pytają ich o opinie, w jaki sposób chcieliby się uczyć na lekcjach, zdaniem 1 ucznia robią to na około połowie zajęć, 1 uczeń wyraził opinię, że ma to miejsce na mniej niż połowie zajęć. W wywiadzie jako przykłady zmian w szkole, które zostały podjęte wspólnie z nauczycielami, uczniowie wymienili: wprowadzenie punktów zamiast ocen, sadzenie drzewek na placu zabaw (nazywanie drzewek swoim imieniem), stworzenie strony internetowej szkoły, prowadzenie blogów klasowych. Nauczyciele stosują różne sposoby wspierania i motywowania uczniów w procesie uczenia się. Jako przykłady wymienili: - dodatkowe punkty z danego przedmiotu lub zachowania, - pochwały na forum klasy, szkoły, na zebraniach z rodzicami, wzmocnienia pozytywne, - dostosowywanie wymagań edukacyjnych do możliwości rozwojowych uczniów, - zachęcanie dzieci do udziału w konkursach szkolnych i pozaszkolnych, - zadawanie dodatkowych prac, - indywidualizowanie pracy z uczniami. W wywiadzie uczniowie poinformowali, że nauczyciele pomagają im się uczyć. Tłumaczą, kiedy czegoś nie rozumieją, zawsze odpowiadają na ich pytania, prowadzą ciekawe lekcje, gry edukacyjne, uczniowie również sami mogą prowadzić zajęcia. Zdaniem rodziców biorących udział w wywiadzie nauczyciele stosują kreatywne metody wprowadzania wiedzy (ciekawe projekty), kładziony jest nacisk na angażowanie uczniów w zajęcia, możliwość dzielenia się swoimi doświadczeniami, wiedzą. Dzieci są zachęcane i przygotowywane do udziału w konkursach. Nauczyciele wykorzystują gry edukacyjne, motywują do nauki przez zabawę. Za wyniki w nauce uczniowi są nagradzani- przyznawana jest im między innymi odznaka Mądra sowa. Uczniowie są wyróżniani nie tylko za naukę, ale również za działania na rzecz szkoły. Dyrektor poinformował, że wnioski z monitorowania osiągnięć uczniów są wdrażane. Jako najważniejsze przykłady wdrożonych wniosków dyrektor i nauczyciele wymienili: - podjęcie pracy zespołowej nauczycieli oraz rodziców klasy piątej, która miała poważne problemy w nauce, - konsekwentnie egzekwowanie wspólnie ustalonych zasad i norm, - wzbogacanie stosowanych metod na lekcji, otoczenie wsparciem uczniów z trudnościami, - wprowadzanie zadań i prac dodatkowych dla wszystkich uczniów, - wykorzystywanie bazy pomocy naukowych podczas jak największej liczby zajęć, - systematyczne ocenianie i kontrolowanie wiedzy uczniów, - stosowanie pochwał ustnych i pisemnych. Informacja o postępach w nauce pomaga uczniom uczyć się. W ankiecie 3/4 uczniów klasy 5 poinformowało, że wszyscy nauczyciele wyjaśniają im, jak mają się uczyć, zdaniem 1 ucznia robi to większość nauczycieli. Wszyscy uczniowie (4) stwierdzili, że potrafią się uczyć. Z ankiety wynika, że większości uczniów klasy 6 (5/6) w dniu przeprowadzenia ankiety dostała od nauczyciela wskazówkę, która pomogła im się uczyć. W wywiadzie uczniowie powiedzieli, że nauczyciele podpowiadają im, jak się efektywnie uczyć, np. jak organizować warunki nauki, tłumaczą trudne tematy na zajęciach pozalekcyjnych. Ich zdaniem wskazówki te są pomocne. W ankiecie rodzice stwierdzili, że wszyscy (7/21) lub większość nauczycieli (8/21) wyjaśnia ich dzieciom, jak się uczyć. Zdaniem 2/21 rodziców wyjaśnień takich udziela około połowa nauczycieli, w opinii 3/21 mniej niż połowa, 1 rodzic nie zajął stanowiska w tej sprawie. Zdecydowana większość rodziców stwierdziła, że ich dzieci potrafią się uczyć (20/21). Wyżej wymienione argumenty świadczą o wysokim poziomie spełnienia wymagania. Poziom spełniania wymagania: B 18 / 33

19 Wymaganie: Procesy edukacyjne są efektem współdziałania nauczycieli Nauczyciele współdziałają przy tworzeniu, analizie, organizacji i realizacji procesów edukacyjnych. Proces zmiany jest efektem ich wspólnych decyzji. Nauczyciele współdziałają przy tworzeniu procesów edukacyjnych, co znajduje potwierdzenie w wynikach ankiet z nauczycielami (7/8) oraz wynikach analizy dokumentacji szkolnej. Dyrektor poinformował, że nauczyciele współpracują przy analizie procesów edukacyjnych. Z ankiety wynika, że wszyscy nauczyciele (8) analizę podejmują wspólnie, np. w zespołach zadaniowych, przy okazji nieformalnych spotkań i rozmów (6/8). Ponadto 3/8 samodzielnie przeprowadza analizę procesów, za które ponosi odpowiedzialność. Jako przykłady wspólnie prowadzonych analiz dyrektor i nauczyciele wymienili: - diagnozę osiągnięć uczniów, - analizę wyników sprawdzianu zewnętrznego, - bieżące monitorowanie postępów uczniów w nauce, - monitorowanie osiągnięć uczniów w konkursach i zawodach sportowych, - analizę opinii wydanych przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną w celu dostosowania metod pracy z uczniami mającymi problemy. Nauczyciele wspierają się w organizacji i realizacji procesów edukacyjnych, co znajduje potwierdzenie w informacjach uzyskanych od dyrektora i nauczycieli. Jako przykłady wsparcia ze strony kolegów wymienili: - wspólne opracowywanie programów profilaktyki i wychowawczego, programów i planów wychowawczych klas, - wspólne omawianie problemów wychowawczych i dydaktycznych, - wymianę doświadczeń i pomysłów, materiałów dydaktycznych, - wskazówki do pracy z uczniami, - lekcje otwarte, - wspólne ustalanie terminów wycieczek, - organizację wycieczek, imprez szkolnych, warsztatów i szkoleń. Wszyscy nauczyciele (8) stwierdzili, że wsparcie to jest wystarczające. Proces zmiany jest efektem wspólnych decyzji. W wywiadzie dyrektor poinformował, że np. w bieżącym roku szkolnym nauczyciele opracowali jednolity system postępowania z jedną z klas. Przeprowadzone zostały konsultacje z rodzicami i uczniami, dzięki czemu udało się wspólnie wypracować sposób współpracy i wsparcia uczniów tak, aby mogli oni poprawić swoje wyniki w nauce. W ankiecie wszyscy nauczyciele (8) wyrazili opinię, że ich głos jest brany pod uwagę w trakcie podejmowania decyzji o wprowadzaniu koniecznych zmian w realizacji procesów edukacyjnych. Nauczyciele stwierdzili, że wszelkie zmiany w szkole są dyskutowane i omawiane podczas zebrań rady pedagogicznej. Ponieważ grono pedagogiczne jest mało liczne, każdy nauczyciel ma możliwość wypowiedzenia się na dany temat, a jego zdanie jest brane pod uwagę w dyskusji. Wyżej wymienione argumenty świadczą o wysokim poziomie spełnienia wymagania. Poziom spełniania wymagania: B 19 / 33

20 Wymaganie: Kształtuje się postawy uczniów Działania wychowawcze podejmowane w szkole są spójne i adekwatne do potrzeb dzieci. Uczniowie uczestniczą w działaniach sprzyjających kształtowaniu pożądanych społecznie postaw, biorą udział w planowaniu i modyfikowaniu działań wychowawczych w szkole. Wnioski z analizy działań wychowawczych są wdrażane. Działania wychowawcze podejmowane w szkole są spójne. W wywiadzie dyrektor i nauczyciele poinformowali, że w zespołach wspólnie ustalają, jakie działania wychowawcze będą realizowane w danym roku szkolnym. W szkole od wielu lat kładzie się nacisk na kształtowanie postaw proekologicznych, dlatego w ciągu roku uczniowie uczestniczą w różnych działaniach związanych z ekologią, np. Sprzątanie świata, zbiórka przez cały rok zużytych baterii, kartridżów, nakrętek, udział w gminnym konkursie ekologicznym, Dzień Ziemi, opieka każdej klasy nad szkolnym akwarium, tworzenie kodeksu ekologicznego, zajęcia terenowe, współpraca z instytucjami ekologicznymi. Innym przykładem spójności działań są zadania realizowane w ramach kształtowania postaw prospołecznych, np. udział w akcji Góra Grosza, zbiórka nakrętek na rzecz hospicjum dziecięcego we Wrocławiu, zbiórka książek i podręczników dla dzieci na Wschodzie. W związku z prowadzeniem działań propagujących zdrowy styl życia, w tym roku szkolnym uczniowie uczestniczyli w programach promujących sport i aktywny wypoczynek. Uczniowie kl. 1-3 uczestniczą w programie Sprawny Dolnoślązaczek. W ramach działań promujących bezpieczeństwo odbywają się pogadanki na temat bezpieczeństwa w szkole, w domu i na drodze, obchodzony jest Dzień Bezpieczeństwa (nauka udzielania pierwszej pomocy, miasteczko ruchu drogowego, spotkanie z policjantem, prezentacje multimedialne i filmy prewencyjne na temat bezpieczeństwa w ruchu drogowym, quizy, testy, karta rowerowa). Na podstawie wspólnie opracowanego programu wychowawczego szkoły podejmowane są działania dotyczące metod i form pracy z poszczególnymi uczniami lub zespołami klasowymi. Wszyscy pracownicy szkoły zwracają również uwagę na kulturę osobistą uczniów, ich zachowanie z czasie posiłków czy stosowanie form grzecznościowych. W ankiecie wszyscy uczniowie klasy 5 (4) stwierdzili, że nauczyciele traktują ich sprawiedliwie i raczej czują się traktowani w równy sposób z innymi uczniami. W opinii zdecydowanej większości ankietowanych rodziców (20/21) to, w jaki sposób szkoła wychowuje uczniów odpowiada potrzebom ich dzieci. Zdaniem większości rodziców (18/21) nauczyciele traktują ich dzieci sprawiedliwie. W wywiadzie pracownicy niepedagogiczni poinformowali, że w szkole dyskutuje się na temat pożądanych postaw uczniów. Działania wychowawcze są adekwatne do potrzeb uczniów. W wywiadzie nauczyciele poinformowali, że diagnozę ww. potrzeb przeprowadza się na podstawie obserwacji, konsultacji z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną, rozmów z rodzicami, wywiadu środowiskowego. Zdaniem nauczycieli potrzeby, które zostały określone w wyniku tej diagnozy to: - integracja zespołów klasowych, integracja międzyklasowa, - integracja uczniów, rodziców, nauczycieli, - wyjazdy i wycieczki szkolne, - artystyczne zajęcia pozalekcyjne, - konkursy artystyczne. Nauczyciele stwierdzili, że w tym celu organizowane są imprezy klasowe i szkolne (Dzień Chłopca, Dzień Kobiet, Dzień Sportu, Andrzejki, Mikołajki, kiermasze świąteczne, wigilie klasowe, konkursy klasowe, Bal Karnawałowy, dyskoteki, Święto Pieczonego Ziemniaka). Organizowane są wyjazdy i wycieczki szkolne do kina, teatru, ZOO, do centrów edukacji. Odbywają się artystyczne zajęcia pozalekcyjne. Działa koło teatralne, organizowane są zajęcia w czasie ferii zimowych, konkursy plastyczne, konkurs talentów, konkurs recytatorski, konkurs taneczny, pokazy taneczne podczas dyskotek, konkursy piosenek, Dzień Artysty. Zdaniem nauczycieli uczniowie uczestniczą w działaniach sprzyjających kształtowaniu pożądanych społecznie postaw. Są to: - akcje charytatywne, -działania ekologiczne, - obchody świąt patriotycznych, - działania prozdrowotne. Z ankiety z uczniami klasy 5 wynika, że 1 z nich w ostatnim miesiącu brał udział w szkole w rozmowie na temat odpowiedniego zachowania, w przypadku 3/4 uczniów miało to miejsce kilka miesięcy temu. Podczas obserwowanych zajęć nauczyciele poprzez swoje zachowanie na lekcji kształtowali pożądane społecznie postawy uczniów. Dyrektor i nauczyciele stwierdzili, że uczniowie biorą udział w planowaniu i modyfikowaniu działań 20 / 33