WPŁYW ZMIENNOŚCI UTAJONEGO CIEPŁA KRZEPNIĘCIA W FUNKCJI TEMPERATURY NA WYNIKI SYMULACJI KRZEPNIĘCIA ODLEWÓW
|
|
- Dorota Leszczyńska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 KOMISJA BUDOWY MASZYN PAN ODDZIAŁ W POZNANIU Vol. 25 nr 1 lub 2 Archiwum Technologii Maszyn i Automatyzacji 26 PIOTR MIKOŁAJCZAK *, ZENON IGNASZAK ** WPŁYW ZMIENNOŚCI UTAJONEGO CIEPŁA KRZEPNIĘCIA W FUNKCJI TEMPERATURY NA WYNIKI SYMULACJI KRZEPNIĘCIA ODLEWÓW Artykuł dotyczy testowania wybranych przypadków modelowego ujęcia zmienności utajonego ciepła krzepnięcia L w przedziale temperatur liquidus solidus, zobrazowanych krzywą ułamka fazy stałej f s =f(t). Krzywa ta steruje generowaniem utajonego ciepła krzepnięcia podczas symulacji komputerowej procesu krzepnięcia stopu, opartej na tzw. makromodelu. Omówiono podstawy kinetyki krzepnięcia wyrażonej za pomocą f s =f(t) oraz użyte do testowania metody eksperymentu symulacyjnego. Oceniano wrażliwość wyników symulacji na zmienność f s =f(t). Przedstawione badania polegały na serii symulacji krzepnięcia odlewu staliwnego w kształcie płyty o grubości 1 mm, odlanej do formy z masy piaskowej, w której zastosowano także ochładzalniki i materiały izolujące cieplnie. Testowano wrażliwość wybranych wyników symulacji (parametry postprocessingowe: izochrony t L i t S, gradient temperatury G L i G S, szybkość stygnięcia R L i R S ) na zmienność f s sterującego wydzielaniem ciepła L oraz oszacowano wielkości tego oddziaływania. Słowa kluczowe: krzepnięcie, symulacja, staliwo, ciepło utajone, krzywa ułamka fazy stałej 1. WPROWADZENIE Najnowocześniejsze z metod projektowania i optymalizacji wytwarzania w obszarze technologii materiałowych, a szczególnie w odlewnictwie, polegają na zastosowaniu systemów Virtual Prototyping (VP) [8]. Zasadniczym celem modelowania w procesach odlewania jest opis ruchu powierzchni rozdziału pomiędzy fazą ciekłą i stałą [2,14], a aplikacja tego modelu morfologii powinna prowadzić w efekcie do możliwie celnej prognozy ścisłości struktury odlewu. Na jakość tej prognozy mają wpływ parametry pre-processingu [6,1], wśród których istotne są: utajone ciepło krzepnięcia L oraz generująca jego generowanie krzywa ułamka fazy stałej f s =f(t). Najbardziej oczekiwane wyniki symulacji obejmują zazwyczaj takie parametry post-processingowe jak lokalizacjaę nieciągłości skurczowych * Dr inż. ** Prof. dr hab. inż. Instytut Technologii Materiałów Politechniki Poznańskiej.
2 2 P. MIKOŁAJCZAK, Z. IGNASZAK ( Shrinkage ), gradient temperatury czy kryterium Niyamy (kombinacja gradientu i szybkości stygnięcia) [8]. W artykule przedstawiono analizę wpływu zmienności utajonego ciepła krzepnięcia L na inne towarzyszące parametry obliczane w temperaturach skrajnych przedziału krzepnięcia (liquidus i solidus), takie jak izochrony t L i t S, gradient temperatury G L i G S, szybkość stygnięcia R L i R S, współdecydujące o prognozie typu shrinkage, w tym o wartościach kryterium Niyamy, które nie zawsze poddawane są wystarczająco pełnej ocenie. Badania symulacyjne wykonano za pomocą systemu PamCast 21 [12], udostępnionego przez współpracującą z zespołem grupę ESI, z siedzibą w Rungis k. Paryża. 2. ANALIZA PROBLEMU KINETYKI WYDZIELANIA UTAJONEGO CIEPŁA W OKRESIE KRZEPNIĘCIA Powstawanie struktury pierwotnej w odlewie zachodzi, zależnie od gatunku stopu, na poszczególnych, wybranych etapach jego stygnięcia, szczególnie zaś w okresie zmiany stanu skupienia krzepnięcia (krystalizacji). Taka przemiana fazowa zachodząca w odlewie, zwana w sposób uproszczony właśnie krzepnięciem, znajduje odzwierciedlenie w fizycznym cieplnym modelu tego procesu. Nie wnikając mianowicie w złożone i trudne do opisu modelowego zjawiska inicjowania i wzrostu kryształów faz właściwych danemu stopowi faz, model uproszczony ogranicza się do zachodzących w tym czasie efektów cieplnych. Mówimy wtedy o tzw. modelu makro. Jego stosowanie wymaga znajomości a priori funkcji sterującej wydzielaniem utajonego ciepła krzepnięcia. Ważne jest więc nie tylko globalne, całkowite utajone ciepło krzepnięcia (zwane też ciepłem krystalizacji) L, ale przebieg jego zmienności w temperaturowym przedziale ΔT k (liquidus solidus) określany na podstawie funkcji ułamka fazy stałej f s =f(t), mającej bezpośrednie powiązanie z cytowaną w literaturze funkcją źródła ciepła. Wynika to z poniższych rozważań. Utajone ciepło krzepnięcia (równe w pewnym przybliżeniu ciepłu topnienia) L [3] stanowi różnicę energii swobodnej atomów w stanie ciekłym E L i stałym E S : L = E L E S. (1) Całkowitą ilość ciepła wydzielonego lub pochłoniętego L [J/kg] (istniejące częściej pod nazwą utajone ciepło krzepnięcia, ang. latent heat of solidification) w przedziale ΔT k znajduje się [3] z równania, jako całkę pod krzywą zmienności ciepła spektralnego z temperaturą: L = TL TS L dt sp. (2)
3 Wpływ zmienności utajonego ciepła krzepnięcia w funkcji temperatury na 3 gdzie L sp [J/kgK] to tzw. spektralne ciepło krzepnięcia (krystalizacji) [3]. Ilość fazy stałej wydzielonej podczas krzepnięcia przy zmianie temperatury od T L do T (gdzie T S <T<T L ) można określić w oparciu o ilość wydzielonego ciepła krystalizacji [1] (c 1 lokalne ciepło właściwe fazy stało-ciekłej): f s T L ( Lspef ( T ) c1 ) T = TL ( L ) spef ( T ) c1 T S dt dt. (3) Przebieg narastania ilości fazy stałej w obszarze krzepnącym stopu, w funkcji temperatury nazwano krzywą ułamka fazy stałej f s (ang. solid fraction curve). Metody wyznaczania krzywej ułamka fazy stałej sprowadzają się do wyznaczenia w zdefiniowanych przedziałach temperatury spektralnego ciepła krystalizacji L sp w odniesieniu do utajonego globalnego ciepła krystalizacji L. Najpowszechniej stosowane są metody: analiza termiczna TA, powiązana np. z identyfikacją struktury próbki otrzymanej po przeprowadzeniu szoku cieplnego, ponadto analiza termiczna derywacyjna DTA oraz szczególnie kalorymetria skaningowa DSC. Należy jeszcze wspomnieć o metodach pośrednich, takich jak metoda oceny potencjału elektrycznego, wprowadzania stanu naprężenia jednoosiowego oraz metody wykorzystujące zależności matematyczne wybranych stałych wykresu równowagowego, powiązanych z ułamkiem fazy stałej [5]. Złożoność procesu krystalizacji powoduje, że każdy z modeli musi zawierać istotne uproszczenia. Różnorodność oraz niejednoznaczność metod badawczych powoduje, że prezentowane są różne przebiegi krzywych ułamka fazy stałej dla tego samego stopu [4]. Zasygnalizowane tutaj metody przedstawiono dokładniej w [1]. Wymienione metody wyznaczania i opisu krzywej ułamka fazy stałej w funkcji temperatury powinny pozwalać na uwzględnienie wpływu zewnętrznych fizycznych oddziaływań na proces krzepnięcia. Jednym z nich jest zależna np. od zastosowanego materiału formy, czy wymuszona w inny sposób szybkość chłodzenia [1] stopu, która osiąga różne wartości w różnych miejscach odlewu (lub badanej próbki) zależnie od warunków lokalnie odprowadzanego ciepła. Badania przeprowadzone w [1] wskazują, że ze zmianą szybkości chłodzenia zmianie ulegają wartości umownych temperatur początku i końca krzepnięcia a nawet globalna wartość utajonego ciepła krzepnięcia. W przypadku żeliwa chromowego [15], zmiana szybkości chłodzenia z.131 [K/s] na 1.15 [K/s] powoduje obniżenia odczytanej umownej temperatury likwidusu T L z 1375 [ C] na 1299 [ C], a temperatury solidusu T S z 127 [ C] na 1154 [ C]. Ponadto zmianom mogą podlegać inne charakterystyczne temperatury przemian fazowych w stanie stało-ciekłym oraz w zakresie poniżej temperatury końca krzepnięcia [16]. W pracy [1] przedstawiano badania efektywnego ciepła krystalizacji brązu zrealizowane przy różnych prędkościach chłodzenia (rys. 1). Zauważalny jest niedu-
4 4 P. MIKOŁAJCZAK, Z. IGNASZAK ży wpływ szybkości chłodzenia na temperaturę początku krzepnięcia T L (zróżnicowanie max. ok. 1 [ C]). Znacząca jest natomiast zmiana temperatury końca krzepnięcia T S (zróżnicowanie ok. 6 [ C]). Obserwuje się też różne przebiegi krzywych L spef. Sytuacja taka istotnie wpływa na zakres krzepnięcia ΔT k oraz kształt krzywej ułamka fazy stałej. W zasadzie dla każdego stopu należy się spodziewać takiego wpływu szybkości stygnięcia na L spef, a jego istotność trzeba wiązać z nierównowagową krystalizacją wydzielających się faz, zależną od tych warunków. Ważny jest więc postulat [9] dotyczący uwzględnienia tego faktu w up grade ach systemów symulacyjnych. efektywne ciepło krystalizacji stopu [J/kgK] R 1 [ C/min] R 2 [ C/min] R 3 [ C/min] R 4 [ C/min] R 5 [ C/min] TS=95 [ C] TS=11 [ C] temperatura [ C] TL=16 [ C] Rys. 1. Efektywne spektralne ciepło krystalizacja brązu z Ni-Al przy różnych szybkościach chłodzenia R [ C/min] [1] Fig. 1.Efficient spectral heat of solidification for Ni-Al. bronze with variable cooling rates R [ C/min] [1] W pracy [13] rozpatrywano wpływ zmienności efektywnego ciepła krystalizacji stopu L spef (staliwo i stop aluminium) na określaną wirtualnie zdolność zasilania odlewu przez nadlew i skorelowane z tym rozłożenie nieciągłości skurczowych wg prognozy systemu Magmasoft. Wyniki wskazały na zasadniczy wpływ rozłożenia skurczowych porowatości w odlewie w zależności od przebiegu zmian ciepła krystalizacji stopu L spef podczas jego krzepnięcia. W pracy tej nie analizowano źródeł przyczyn zróżnicowania i metod badania ciepła spektralnego L spef. 3. METODYKA BADAŃ SYMULACYJNYCH Testom symulacyjnym poddano odlew staliwny o kształcie płyty [1]. Szczegóły dotyczące geometrii, warunki brzegowo-początkowe i dane materiałowe oraz położenie punktów i elementów FVM (węzłów), w których rejestrowano i analizowano wyniki obliczeń symulacyjnych, przedstawiono na rysunkach 2 i 3 oraz w tablicy 1. Konieczne do realizacji testów zdefiniowanie zakresu zmian wartości utajonego ciepła krystalizacji w stosunku do wyjściowej (globalnej) L=27 [kj/kg] przyjęto na podstawie literatury: ± 7% [7] oraz +1% i -5% [11]. W pracy [7] przeprowadzono analizę faktycznych przyczyn zmienności danych termofizycznych
5 Wpływ zmienności utajonego ciepła krzepnięcia w funkcji temperatury na 5 materiałów, z tego względu uznaje się wartość ± 7% za bliższą możliwym, rzeczywistym odchyleniom L. Testom poddano jednak oba przypadki odchyłek. Założono, że generowanie utajonego ciepła krystalizacji w funkcji temperatury z przedziału T L T S, będzie zachodziło wg modelowych krzywych f s =f(t), oznaczonych odpowiednio jako f s (1) do f s (5), bez różnicowania temperatur początku i końca krzepnięcia, wg zasady zbliżonej do przyjętej w pracy [13]. Jedną z najbardziej rozpowszechnionych i uproszczonych postaci funkcji f s =f(t) jest liniowe (proporcjonalne) narastanie fazy stałej (por. f s (3), rys. 4) co jest równoznaczne ze stałą, niezależną od temperatury wartością spektralnego ciepła krystalizacji L sp i świadomością, że stopem najlepiej spełniającym ten model jest roztwór stały. Odlew T pocz =1521 C l=g/2 g=.1 m zarys płaszczyzny symetrii układu odlew-forma Forma/ Ochładzalnik T pocz =2 C l=.2 m powierzchnia odlew-forma R=1.e-6 [Km 2 /W] odlew-ochładzalnik R=.2 [Km 2 /W] Forma T pocz =2 C powierzchnia forma-otoczenie α=2 [W/Km 2 ] powierzchnie adiabatyczne q=. [W/m 2 ] l=.2 m Rys. 2. Geometria 1D układu odlew-forma oraz warunki brzegowo-początkowe [1] Fig. 2. 1D geometry of casting-mould system and casting-chill with initial-boundary conditions [1] Odlew o grubości g=.1 m wymiar l połowa grubości odlewu: l=.5 m punkt p1 p2 p3 p4 punkt p5 x=.5 m x=.45 m x odległość punktu od osi cieplnej i geometrycznej odlewu Rys. 3. Rozmieszczenie wirtualnych punktów pomiaru (p1 do p5) w odlewie przy zastosowanej dyskretyzacji przestrzennej z liczbą elementów FVM (węzłów) n=55 rozmieszczonych na połowie grubości odlewu [1] Fig. 3. The placement of point (p1 to p5) in casting by spatial discretization n=55 (number of FVM elements) placed across half of the casting [1] Przypadek krzywej f s (2) jest przypisany liniowemu spadkowi spektralnego ciepła krystalizacji L sp ze spadkiem temperatury (krzywa f s ma charakter paraboliczny), a f s (4) liniowemu wzrostowi L sp. Krzywe skrajne f s (1) i f s (5) odpowiada-
6 6 P. MIKOŁAJCZAK, Z. IGNASZAK ją hipotezom bardzo intensywnego wydzielania niemal całego ciepła krystalizacji w wąskim przedziale temperatury sąsiadującym odpowiednio z temperaturą początku (T L ) i końca krzepnięcia (T S ). Zastosowanie w obliczeniach symulacyjnych kolejno krzywych od f s (1) do f s (5) skutkuje coraz wolniejszym wydzielaniem utajonego ciepła krystalizacji L w początkowym okresie krzepnięcia, na rzecz intensywniejszego efektu tego ciepła bliżej temperatury solidusu. Przypadki powyższe (poza f s (3)) mogą wynikać np. z trudnego do identyfikacji a priori wydzielania się dodatkowych faz podczas nierównowagowego krzepnięcia stopu. Tablica 1 Uśrednione dane termofizyczne materiałów stosowane w obliczeniach symulacyjnych [1] Average materials thermophysical data applied in calculations [1] Materiał Staliwo* λ [W/m K] λ L =23 λ S =29 c [J/kg K] c L =837 c S =68 ρ [kg/m 3 ] T pocz [ o C] ρ L =71 ρ S = Forma A Ochładzalnik C *T L =1511 [ o C], T S =1469 [ o C], L=27 [kj/kg] 4. WYNIKI BADAŃ I ICH ANALIZA Badania wpływu zależnej od postaci funkcji f s =f(t) zmienności utajonego ciepła krystalizacji L [1], na wyniki symulacji krzepnięcia płyty staliwnej, pozwoliły na identyfikację tendencji co do wrażliwości takich parametrów post processingowych jak: czasy osiągnięcia temperatury likwidus t L i solidus t S, gradienty temperatury (G L i G S ) oraz szybkości stygnięcia (R L i R S ), w ww. węzłach p1 do p5. Zastosowane poniżej oznaczenia tych wielkości zawierają kod ułatwiający ich identyfikację, i tak np. ΔG L (p1) oznacza zmianę gradientu temperatury (ze względu na zmianę f s ) obliczanego przy przekraczaniu temperatury likwidus, w punkcie (węźle) odlewu oznaczonym jako p1 (rys. 2 i 3). Dla odlewu płyty wykonanego w formie piaskowej, formie z ochładzalnikiem i formie wykonanej z materiału izolującego można było oszacować poszukiwaną wrażliwość, ustalając następującą kolejność wartości odchylenia względnego parametrów t i obu G, jako ich reakcji na zmiany wartości L (wartości odchyleń w % podano na rys. 5): ( p ) > Δt ( p5) > ΔG ( p5) Δt ( 1) Δ G. (4) L( S ) 1 L( S ) L( S ) L( S ) p Oszacowano także kierunki zmian (+, ) analizowanych parametrów ze wzrostem (+) i spadkiem ( ) wartości utajonego ciepła krystalizacji L:
7 Wpływ zmienności utajonego ciepła krzepnięcia w funkcji temperatury na 7 + ΔL +Δt, +Δt, ΔG, ΔG, ΔR, ΔR. (5) L L S S L ΔL Δt, Δt, +ΔG, +ΔG, +ΔR, + ΔR. (6) Wyniki obliczeń zestawione na rys. 5, wskazują m.in. że czas t osiągnięcia wybranej izolinii temperatury (T L i T S ) jest bardziej wrażliwy na zmiany utajonego ciepła krystalizacji przy powierzchni odlewu (punkt p5) niż w rejonie jego osi cieplnej (punkt p1), co umownie zapisać można jako Δt(p5) > Δt(p1). Ponadto dla zdefiniowanych powyżej materiałów formy i obszarów odlewu można obserwować większe zmiany czasu t dla czasów osiągnięcia temperatury solidus niż temperatury likwidus Δt S > Δt L. Z kolei gradient temperatury G wykazuje większą wrażliwość w obszarze osi cieplnej odlewu niż przy powierzchni odlewu (ΔG(p1)> ΔG(p5) ), a więc w miejscu, gdzie występować mogą porowatości skurczowe. Wyniki testów nie dały jednoznacznej odpowiedzi jeśli chodzi o wartości gradientów ΔG(p1), ΔG(p5), gdy rozpatrywano ich związek z temperaturą w jakiej je obliczano oraz związek z rodzajem materiału formy. Brak jest także wyraźnej zależności zmienności szybkości chłodzenia R od położenia węzła testowego, temperatury obliczania i rodzaju materiału formy. Pomimo występujących niejednoznacznych tendencji w wynikach badań oddziaływania L na gradient G i szybkość chłodzenia R, wpływ ujęty w postaci umownego zapisu jako (4), (5) i (6) należy uznać jako wynik ostateczny. ułamek fazy stałej fs [%] 1,9,8,7,6,5,4,3,2, temperatura T [degc] fs(1) fs(2) fs(3) fs(4) fs(5) Rys. 4. Krzywe zmienności ułamka fazy stałej f s Fig. 4. Solid fraction curves f s L S S L L S S Zastosowanie modelowych krzywych zmienności ułamka fazy stałej kolejno od f s (1) do f s (5) (rys. 4), równoznaczne ze stopniowym opóźnianiem intensywnego wydzielania ciepła krystalizacji, powoduje wydłużanie czasu krzepnięcia, pomimo, że globalne ciepło utajone krzepnięcia jest niezmienne. Identyfikowane za pomocą analizy pochodnej krzywej stygnięcia zmiany wyniku czasu krzepnięcia wynoszą: +23% dla odlewu wykonanego w formie piaskowej (rys. 6a) i +7% dla przypadku formy z ochładzalnikiem. Wirtualne krzywe otrzymane dla zmienności ułamka fazy stałej odpowiadającym krzywym f s (1) i f s (5) (rys. 4) tworzą logicznie uzasadnione, charakterystyczne przystanki ("plateau") na poziomach wyznaczonych początkiem intensywnego wydzielania utajonego ciepła krystalizacji odpowiednio w pobliżu T=155 [ºC] i T=1475 [ºC] (rys. 6a).
8 8 P. MIKOŁAJCZAK, Z. IGNASZAK Zmiana intensywności wydzielania ciepła krystalizacji prowadzi do znaczących zmian w czasach osiągnięcia izolinii T S w węzłach bliższych powierzchni odlewu w formie piaskowej (w PamCast parametr nosi nazwę "time to solidus temperature"). Przejście od przypadku krzywej f s (1) do f s (5) powoduje znaczące lokalne (dla obszaru przy powierzchni odlew-forma) skracanie czasu t s, które jest mniejsze w miarę przesuwania się od powierzchni (punkt p5) w kierunku osi cieplnej (punkt p1) odlewu, gdzie różnica osiąga jedynie kilka procent (rys. 7a). Należy jednak zauważyć pewną rozbieżność pomiędzy czasami krzepnięcia wskazywanymi parametrem "time to solidus temperature " (rys. 7a) a krzywą stygnięcia i jej pierwszą pochodną (rys. 6a). Time to solidus temperature " oznacza osiągnięcie temperatury solidus T S =1469, natomiast na krzywej T i dt/dt dla f s (1) minimum krzywej dt/dt sygnalizujące umownie koniec krzepnięcia odpowiada temperaturze ok W przypadku krzywej T i dt/dt (rys 6a) przejście od f s (1) do f s (5) powoduje nie kilka procent zmiany czasu krzepnięcia t S lecz około 2%. Dla odlewu w formie z ochładzalnikiem odnotowuje się ten sam charakter zmienności jednak różnice są mniej istotne. Sytuację tę tłumaczyć można znacznie większą intensywnością chłodzenia odlewu przez ochładzalnik, stąd zmienność f s z temperaturą nie odgrywa tak dużej roli. Dalej, rozpatrując wpływ zmian krzywej f s (f s (1) do f s (5)) stwierdza się znaczące zmiany gradientu temperatury G S (obliczanego w chwili przekraczania temperatury T S ) szczególnie w rejonie powierzchni odlewu (węzeł p5). Jest to spowodowane rosnącą różnicą temperatury pomiędzy sąsiadującymi węzłami (co zależy także od podziału dyskretnego przestrzeni odlewu). W węźle w którym temperatura już spadła poniżej T S następuje intensywniejszy spadek temperatury, ze względu na zatrzymanie wydzielania utajonego ciepła krystalizacji L, natomiast w węźle sąsiednim (o wyższej temperaturze, powyżej T S ) wydzielanie ciepła L jeszcze nie ustało (szczególnie intensywne dla przypadku krzywej f s (5)), co powoduje mniejszy spadek temperatury. Dla krzywej f s (1) wydzielanie ciepła L jest zdecydowanie wolniejsze w pobliżu T S stąd w rozważanych węzłach notuje się znacznie niższe wartości gradientu G S. Odmienna sytuacja występuje w formie z ochładzalnikiem (rys. 6b), powodu należy upatrywać w zdecydowanie większej intensywności chłodzenia odlewu. Wartości wirtualnej szybkości chłodzenia R S (rys. 7b) wykazują zróżnicowane zmiany na przekroju odlewu dla przypadku formy z ochładzalnikiem. W odlewie krzepnącym w warunkach formy piaskowej, dla krzywych f s (4) i f s (5) R osiąga wysokie wartości przy powierzchni odlewu, a związane jest to z opóźnionym wydzielaniem ciepła przemiany L, które spowalnia chłodzenie. Najmniejsze wartości R osiągane są w pobliżu osi odlewu ze względu na rozpoczęte intensywne wydzielanie ciepła krystalizacji w końcowym obszarze zakresu T L T S. W obu przypadkach (f s (4) i f s (5)) wartości R podlegają wahaniom świadczącym o nasilającej się niestabilności algorytmu przy dyskretyzacji przestrzennej odlewu jaką stosowano podczas testów (11 węzłów na grubości odlewu 1mm), na co zwrócono uwagę w [1].
9 Wpływ zmienności utajonego ciepła krzepnięcia w funkcji temperatury na 9 a) odchylenie parametru post-processingu [%] % 24 % odchylenie względne utajonego ciepła właściwego L [%] tl ts Gl Gs Rl Rs b) odchylenie parametru post-processingu [%] Rys. 5. Odchylenie względne parametrów t L, t S, G L, G S, R L, R S odlewu w formie zawierającej: a) materiał izolacyjny, w węźle p1; b)ochładzalnik, w węźle p5 [1] Fig. 5. Relative deviation of parameters t L, t S, G L, G S, R L, R S for casting in mould containing: a) insulating material, in node p1; b) chill, in node p5 [1] odchylenie względne utajonego ciepła właściwego L [%] tl ts Gl Gs Rl Rs a) 152 temperatura T [degc] ,35,25,15,5 -,5 -,15 -,25 dt/dt [degc/sec] czas t [sec] T-fs(1) T-fs(2) T-fs(3) T-fs(4) T-fs(5) dt-fs(1) dt-fs(2) dt-fs(3) dt-fs(4) dt-fs(5) b) gradient temperatury G [degc/m] ,1,2,3,4,5 odległość od osi odlewu x [m] t-fs1 t-fs2 t-fs3 t-fs4 t-fs5 Rys. 6a. Krzywa stygnięcia i jej pierwsza pochodna dla węzła p1 odlewu w formie piaskowej Fig. 6a. Cooling curve and its first derivative for p1 node of casting in sand mould [1] Rys. 6b. Gradient temperatury w T S =1469 dla odlewu w formie z ochładzalnikiem [1] Fig. 6b. Temperature gradient in T S =1469 for casting in mould with chill [1] Odmienna sytuacja ma miejsce dla f s (1) i f s (2) dla których szybkość chłodzenia wykazuje najmniejsze wartości przy powierzchni odlew-forma (początkowa duża intensywność wydzielania utajonego ciepła krystalizacji L hamującego chłodzenie) i rośnie w kierunku osi cieplnej odlewu po uwolnieniu ciepła L.
10 1 P. MIKOŁAJCZAK, Z. IGNASZAK a) czas t [sec] ,1,2,3,4,5 odległość od osi odlewu x [m] fs1 fs2 fs3 fs4 fs5 Rys. 7a. Czas osiągnięcia temperatury T=1469 dla odlewu w formie piaskowej [1] Fig. 7a. Time to temperature T=1469 for casting in sand mould [1] b) szybkość chłodzenia R [degc/sec] ,1,2,3,4,5 odległość od osi odlewu x [m] fs1 fs2 fs3 fs4 fs5 Rys. 7b. Szybkość chłodzenia w T S =1469 dla odlewu w formie z ochładzalnikiem [1] Fig. 7b. Cooling rate in T S =1469 for casting in mould with chill [1] 5. POSUMOWANIE Badając wpływ utajonego ciepła krzepnięcia i przyrostu ułamka fazy stałej, stwierdzono, że utajone ciepło krystalizacji L i zmienność ułamka fazy stałej f s sterującego jego generowaniem podczas krzepnięcia, znacząco wpływają na wyniki symulacji oraz w związku z tym na prognozy stanu jakości odlewu. Wpływ na poszczególne parametry analizowane na etapie post-processingu nie jest jednak niejednolity. Jeśli idzie o globalną wartość utajonego ciepła krystalizacji L: zwiększanie jego wartości powoduje oczywiste wydłużanie czasu krzepnięcia, czasu osiągnięcia wybranej temperatury charakterystycznej, a jednocześnie zmniejszanie wartości gradientu temperatury G i szybkości stygnięcia R, ewentualne błędne przyjęcie wartości L w odniesieniu do wartości właściwej dla rzeczywistego stopu (większe lub mniejsze L) wywołuje istotne reakcje czasu t, gradientu temperatury G i szybkości chłodzenia R obliczanych dla temperatur likwidus i solidus, dla poszczególnych obszarów odlewu i rodzajów formy (piaskowa lub ochładzalnik), co wynika z przedstawionych wykresów. Poddane testom, skrajne zmiany kinetyki uwalniania L wg założonych krzywych ułamka fazy stałej f s =f(t) powodują: wydłużanie czasu krzepnięcia odlewu (przy opóźnianiu wydzielania utajonego ciepła krystalizacji L czyli przesuwaniu w czasie krzepnięcia jego intensywniejszego wydzielania w kierunku niższej temperatury, bliższej T S )
11 Wpływ zmienności utajonego ciepła krzepnięcia w funkcji temperatury na 11 niejednolite lecz istotne reakcje czasu t, gradientu temperatury G, szybkości chłodzenia R, a więc również wartości kryterium Niyamy N=G/ R, w zależności od temperatury obliczania parametru, rodzaju formy i obszaru odlewu. Zaproponowana metodyka i opracowane wykresy mogą służyć użytkownikom systemów symulacyjnych, opartych o metody FVM, do oceny własnych danych termofizycznych opisujących kinetykę wydzielania utajonego ciepła krzepnięcia w aspekcie oddziaływania na poszczególne obliczane parametry post processingu i pozwolić na oszacowanie marginesu niepewności wyników obliczeń. Może to pomóc w poszukiwaniach metody wyznaczenia najlepszych wartości L i zmienności f s i wywieraniu nacisków na potrzebę takich badań w specjalizowanych laboratoriach. Jest to konieczne, gdyż odpowiadająca warunkom odlewania i klasie modelu makro zastosowanego do symulacji znajomość obu tych parametrów jest ważnym elementem etapu pre-processingu, na równi z pozostałymi danymi termofizycznymi materiałów. Można oczywiście korzystać także z dostępnych źródeł, doświadczenia innych użytkowników i stopniowo, w miarę opanowywania wiedzy o fizycznych podstawach modelowania, z własnych badań walidacyjnych. Zagadnienia wykorzystania w symulacjach procesów odlewania metod modelowania makro jako konkurencyjnej, przynajmniej do pewnych aplikacji przemysłowych, w stosunku do preferowanych przez niektóre ośrodki światowe metod modelowania w skali mikro, są nadal przedmiotem dyskusji [9]. Postulowano tam zastosowanie w tej samej symulacji, dla poszczególnych części odlewu, różnych funkcji f s =f(t) w zależności od szybkości lokalnej ekstrakcji ciepła odlewu do formy. Pomysł ten nie został jak dotychczas podjęty przez ośrodki zajmujące się opracowywaniem profesjonalnych systemów symulacyjnych. LITERATURA [1] Ahmed A., Chandra U., A solidification model for use in the prediction of hot tears in castings. Modelling of Casting, Welding and Advanced Solidification Processes, VIII The Minerals, Metals & Materials Society 1998, p [2] Beckermann C., C.Y. Wang. Incorporating Interfacial Phenomena in Solidification Models. JOM, January 1994, p. 42. [3] Braszczyński J., Teoria procesów odlewniczych, PWN Warszawa [4] Chen S.W., Jeng S.C., Determination of the solidification curves of commercial aluminium alloys. Metallurgical and Materials Transaction A, Volume 27A, 1996, p [5] Djurdjevic M.B., Kierkus W.T., Modelling of fraction solid for 319 aluminium alloy. AFS Transaction, 1999, vol. 17, p [6] Ignaszak Z., Hueber N., Sensibilite du modele de simulation numerique a la qualite des donnes thermophysique. Hommes et Fonderie, nº 318, novembre 21. [7] Ignaszak Z., Simulation model sensitivity to quality of material properties. Krzepnięcie Metali i Stopów, Wyd. Politechniki Śląskiej, 1999, s [8] Ignaszak Z., Virtual prototyping w odlewnictwie. Bazy danych i walidacja. Monografia. Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 22.
12 12 P. MIKOŁAJCZAK, Z. IGNASZAK [9] Ignaszak Z. Wystąpienia podczas konferencji Krzepnięcie Metali i Stopów, Sielpia, [1] Mikołajczak P., Prognozowanie jakości odlewów za pomocą komputerowych systemów symulacyjnych. Praca Doktorska (promotor rozprawy: Z. Ignaszak). Politechnika Poznańska. Poznań 23. [11] Overfeld T., Sensitivity of steel plate solidification model to uncertainty of thermo-physical properties. Proceedings of VI Conference Casting, Welding and Advanced Solidification Processes, Pam Cost, Florida [12] PamCast 21, Foundry simulation software - ESI Group. [13] Perzyk M., Influence of the effective specific heat distribution on feeding results obtained from numerical simulations of casting solidification. Solidification of Metals and Alloys, No 16, 1991, p [14] Stefanescu D.M. Methodologies for modeling of solidification microstructure and their capabilities. ISIJ, Vol. 35, No. 6, 1995, p [15] Studnicki A., Badanie procesu krystalizacji odlewniczych materiałów odpornych na ścieranie. Archiwum Odlewnictwa, Nr 4, PAN Katowice 22, s. 57. [16] Studnicki A., Temperatura krystalizacji żeliwa chromowego w funkcji szybkości stygnięcia odlewu. Archiwum Odlewnictwa, Nr 15, PAN Katowice 25, s Praca wpłynęła do Redakcji Recenzent: prof. dr inż. Józef Gawroński THE EFFECT OF LATENT HEAT CHANGEABILITY IN FUNCTION OF TEMPERATURE ON CASTINGS SOLIDIFICATION SIMULATION RESULTS S u m m a r y The paper concerns testing of chosen cases in modeling of changes in latent heat of solidification L in temperature range T L -T S, described by solid fraction curve f s =f(t). The curve f s controls extraction of latent heat of solidification in computer simulation of alloys solidification, based on so-called macromodel. There have been discussed the basics of solidification kinetics expressed by f s =f(t) and applied in tests methods of simulation experiment. It has been estimated the sensitivity of simulation results on changes in f s =f(t). The presented tests consisted in set of solidification simulation of the cast steel plate casting with thickness 1 mm, poured into sand mould, mould with the chill and mould with insulator. It has been tested the sensibility of selected simulation results (so-called post-processing parameters: isochrones t L i t S, temperature gradient G L i G S, cooling rate R L i R S ) on changes in f S which controls extraction of latent heat L, and it has been estimated greatness of this effect. Key words: solidification, simulation, cast steel, latent heat, solid fraction curve
WPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA PARAMETRY KRYSTALIZACJI ŻELIWA CHROMOWEGO
27/1 Archives of Foundry, Year 23, Volume 3, 1 Archiwum Odlewnictwa, Rok 23, Rocznik 3, Nr 1 PAN Katowice PL ISSN 1642-538 WPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA PARAMETRY KRYSTALIZACJI ŻELIWA CHROMOWEGO A. STUDNICKI
Bardziej szczegółowoWPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA WŁASNOŚCI TERMOFIZYCZNE STALIWA W STANIE STAŁYM
2/1 Archives of Foundry, Year 200, Volume, 1 Archiwum Odlewnictwa, Rok 200, Rocznik, Nr 1 PAN Katowice PL ISSN 1642-308 WPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA WŁASNOŚCI TERMOFIZYCZNE STALIWA W STANIE STAŁYM D.
Bardziej szczegółowoBADANIA SKURCZU LINIOWEGO W OKRESIE KRZEPNIĘCIA I STYGNIĘCIA STOPU AlSi 5.4
9/18 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 18 (1/2) ARCHIVES OF FOUNDRY Year 2006, Volume 6, N o 18 (1/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 BADANIA SKURCZU LINIOWEGO W OKRESIE KRZEPNIĘCIA I STYGNIĘCIA
Bardziej szczegółowoTEMPERATURY KRYSTALIZACJI ŻELIWA CHROMOWEGO W FUNKCJI SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA ODLEWU
48/15 Archives of Foundry, Year 2005, Volume 5, 15 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2005, Rocznik 5, Nr 15 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 TEMPERATURY KRYSTALIZACJI ŻELIWA CHROMOWEGO W FUNKCJI SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA
Bardziej szczegółowoBADANIA SKURCZU LINIOWEGO W OKRESIE KRZEPNIĘCIA I STYGNIĘCIA STOPU AlSi 6.9
25/19 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 19 Archives of Foundry Year 2006, Volume 6, Book 19 PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308 BADANIA SKURCZU LINIOWEGO W OKRESIE KRZEPNIĘCIA I STYGNIĘCIA STOPU
Bardziej szczegółowoEKSPERYMENTALNE MODELOWANIE STYGNIĘCIA ODLEWU W FORMIE
64/14 Archives of Foundry, Year 2004, Volume 4, 14 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2004, Rocznik 4, Nr 14 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 EKSPERYMENTALNE MODELOWANIE STYGNIĘCIA ODLEWU W FORMIE A. STUDNICKI 1
Bardziej szczegółowoIDENTYFIKACJA CHARAKTERYSTYCZNYCH TEMPERATUR KRZEPNIĘCIA ŻELIWA CHROMOWEGO
22/40 Solidification of Metals and Alloys, Year 1999, Volume 1, Book No. 40 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 1999, Rocznik 1, Nr 40 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 IDENTYFIKACJA CHARAKTERYSTYCZNYCH TEMPERATUR
Bardziej szczegółowoSKURCZ TERMICZNY ŻELIWA CHROMOWEGO
48/4 Archives of Foundry, Year 2002, Volume 2, 4 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2002, Rocznik 2, Nr 4 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 SKURCZ TERMICZNY ŻELIWA CHROMOWEGO S. JURA 1, A. STUDNICKI 2, J. KILARSKI
Bardziej szczegółowoWPŁYW SZYBKOŚCI KRZEPNIĘCIA NA UDZIAŁ GRAFITU I CEMENTYTU ORAZ TWARDOŚĆ NA PRZEKROJU WALCA ŻELIWNEGO.
46/2 Archives of Foundry, Year 2001, Volume 1, 1 (2/2) Archiwum Odlewnictwa, Rok 2001, Rocznik 1, Nr 1 (2/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW SZYBKOŚCI KRZEPNIĘCIA NA UDZIAŁ GRAFITU I CEMENTYTU ORAZ
Bardziej szczegółowoBADANIA NAPRĘŻEŃ SKURCZOWYCH W OKRESIE KRZEPNIĘCIA I STYGNIĘCIA STOPU AlSi 6.9
26/19 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 19 Archives of Foundry Year 2006, Volume 6, Book 19 PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308 BADANIA NAPRĘŻEŃ SKURCZOWYCH W OKRESIE KRZEPNIĘCIA I STYGNIĘCIA STOPU
Bardziej szczegółowoANALIZA ODLEWANIA ŻELIWA CHROMOWEGO W FORMIE PIASKOWEJ - FIZYCZNE MODELOWANIE STYGNIĘCIA
65/14 Archives of Foundry, Year 2004, Volume 4, 14 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2004, Rocznik 4, Nr 14 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ANALIZA ODLEWANIA ŻELIWA CHROMOWEGO W FORMIE PIASKOWEJ - FIZYCZNE MODELOWANIE
Bardziej szczegółowoBADANIA ŻELIWA CHROMOWEGO NA DYLATOMETRZE ODLEWNICZYM DO-01/P.Śl.
36/38 Solidification of Metals and Alloys, No. 38, 1998 Krzepnięcie Metali i Stopów, nr 38, 1998 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 BADANIA ŻELIWA CHROMOWEGO NA DYLATOMETRZE ODLEWNICZYM DO-01/P.Śl. STUDNICKI
Bardziej szczegółowoSPEKTRALNE CIEPŁO KRYSTALIZACJI ŻELIWA SZAREGO
19/44 Solidification of Metals and Alloys, Year 2000, Volume 2, Book No. 44 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 2000, Rocznik 2, Nr 44 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 SPEKTRALNE CIEPŁO KRYSTALIZACJI ŻELIWA
Bardziej szczegółowoWYKORZYSTANIE FUNKCJI GIĘTYCH DO OBLICZANIU PARAMETRÓW GRADIENTOWYCH W PROGNOZOWANIU JAKOŚCI ODLEWÓW
39/14 Archives of Foundry, Year 24, Volume 4, 14 Archiwum Odlewnictwa, Rok 24, Rocznik 4, Nr 14 PAN Katowice PL ISSN 1642-538 WYKORZYSTANIE FUNKCJI GIĘTYCH DO OBLICZANIU PARAMETRÓW GRADIENTOWYCH W PROGNOZOWANIU
Bardziej szczegółowoSYMULACJA NUMERYCZNA KRZEPNIĘCIA KIEROWANEGO OCHŁADZALNIKAMI ZEWNĘTRZNYMI I WEWNĘTRZNYMI
31/4 Archives of Foundry, Year 2002, Volume 2, 4 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2002, Rocznik 2, Nr 4 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 SYMULACJA NUMERYCZNA KRZEPNIĘCIA KIEROWANEGO OCHŁADZALNIKAMI ZEWNĘTRZNYMI
Bardziej szczegółowoWPŁYW DOBORU ZASTĘPCZEJ POJEMNOŚCI CIEPLNEJ ŻELIWA NA WYNIKI OBLICZEŃ NUMERYCZNYCH
46/ Archives of Foundry, Year 6, Volume 6, Archiwum Odlewnictwa, Rok 6, Rocznik 6, Nr PAN Katowice PL ISSN 64-38 WPŁYW DOBORU ZASTĘPCZEJ POJEMNOŚCI CIEPLNEJ ŻELIWA NA WYNIKI OBLICZEŃ NUMERYCZNYCH J. MENDAKIEWICZ
Bardziej szczegółowoPARAMETRY EUTEKTYCZNOŚCI ŻELIWA CHROMOWEGO Z DODATKAMI STOPOWYMI Ni, Mo, V i B
45/44 Solidification of Metals and Alloys, Year 2000, Volume 2, Book No. 44 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 2000, Rocznik 2, Nr 44 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 PARAMETRY EUTEKTYCZNOŚCI ŻELIWA CHROMOWEGO
Bardziej szczegółowoBADANIE PROCESU KRYSTALIZACJI ODLEWNICZYCH MATERIAŁÓW ODPORNYCH NA ŚCIERANIE
34/4 Archives of Foundry, Year 2002, Volume 2, 4 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2002, Rocznik 2, Nr 4 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 BADANIE PROCESU KRYSTALIZACJI ODLEWNICZYCH MATERIAŁÓW ODPORNYCH NA ŚCIERANIE
Bardziej szczegółowoKRZEPNIĘCIE STRUGI SILUMINU AK7 W PIASKOWYCH I METALOWYCH KANAŁACH FORM ODLEWNICZYCH
ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2001, Rocznik 1, Nr 1 (1/2) Archives of Foundry Year 2001, Volume 1, Book 1 (1/2) PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308 KRZEPNIĘCIE STRUGI SILUMINU AK7 W PIASKOWYCH I METALOWYCH KANAŁACH
Bardziej szczegółowoOKREŚLANIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK20 NA PODSTAWIE METODY ATND
28/17 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2005, Rocznik 5, Nr 17 Archives of Foundry Year 2005, Volume 5, Book 17 PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308 OKREŚLANIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK20 NA PODSTAWIE METODY
Bardziej szczegółowoOKREŚLANIE ZALEŻNOŚCI POMIĘDZY CZASEM KRYSTALIZACJI EUTEKTYCZNEJ A ZABIELANIEM ŻELIWA. Z. JURA 1 Katedra Mechaniki Teoretycznej Politechniki Śląskiej
20/44 Solidification of Metals and Alloys, Year 2000, Volume 2, Book No. 44 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 2000, Rocznik 2, Nr 44 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 OKREŚLANIE ZALEŻNOŚCI POMIĘDZY CZASEM
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE OCHŁADZALNIKA W CELU ROZDROBNIENIA STRUKTURY W ODLEWIE BIMETALICZNYM
28/10 Archives of Foundry, Year 2003, Volume 3, 10 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2003, Rocznik 3, Nr 10 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ZASTOSOWANIE OCHŁADZALNIKA W CELU ROZDROBNIENIA STRUKTURY W ODLEWIE BIMETALICZNYM
Bardziej szczegółowoKRZEPNIĘCIE KOMPOZYTÓW HYBRYDOWYCH AlMg10/SiC+C gr
51/18 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 26, Rocznik 6, Nr 18 (1/2) ARCHIVES OF FOUNDRY Year 26, Volume 6, N o 18 (1/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-538 KRZEPNIĘCIE KOMPOZYTÓW HYBRYDOWYCH AlMg1/SiC+C gr M. ŁĄGIEWKA
Bardziej szczegółowoPROBLEM KORELACJI KRYTERIÓW GRADIENTOWYCH ZE STANEM WAD SKURCZOWYCH
18/44 Solidification of Metals and Alloys, Year 2000, Volume 2, Book No. 44 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 2000, Rocznik 2, Nr 44 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 PROBLEM KORELACJI KRYTERIÓW GRADIENTOWYCH
Bardziej szczegółowoANALIZA KRZEPNIĘCIA I BADANIA MIKROSTRUKTURY PODEUTEKTYCZNYCH STOPÓW UKŁADU Al-Si
53/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ANALIZA KRZEPNIĘCIA I BADANIA MIKROSTRUKTURY PODEUTEKTYCZNYCH STOPÓW UKŁADU
Bardziej szczegółowoROZKŁAD TWARDOŚCI I MIKROTWARDOŚCI OSNOWY ŻELIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO NA ŚCIERANIE NA PRZEKROJU MODELOWEGO ODLEWU
35/9 Archives of Foundry, Year 2003, Volume 3, 9 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2003, Rocznik 3, Nr 9 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ROZKŁAD TWARDOŚCI I MIKROTWARDOŚCI OSNOWY ŻELIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO NA
Bardziej szczegółowoWIELOMIANOWE MODELE WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNYCH STOPÓW ALUMINIUM
21/38 Solidification of Metals and Alloys, No. 38, 1998 Krzepnięcie Metali i Stopów, nr 38, 1998 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 WIELOMIANOWE MODELE WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNYCH STOPÓW ALUMINIUM PEZDA Jacek,
Bardziej szczegółowoWYKRESY FAZOWE ŻELIWA CHROMOWEGO Z DODATKAMI Ni, Mo, V i B W ZAKRESIE KRZEPNIĘCIA
23/40 Solidification of Metals and Alloys, Year 1999, Volume 1, Book No. 40 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 1999, Rocznik 1, Nr 40 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 WYKRESY FAZOWE ŻELIWA CHROMOWEGO Z DODATKAMI
Bardziej szczegółowoREJESTRACJA PROCESÓW KRYSTALIZACJI METODĄ ATD-AED I ICH ANALIZA METALOGRAFICZNA
22/38 Solidification of Metals and Alloys, No. 38, 1998 Krzepnięcie Metali i Stopów, nr 38, 1998 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 REJESTRACJA PROCESÓW KRYSTALIZACJI METODĄ ATD-AED I ICH ANALIZA METALOGRAFICZNA
Bardziej szczegółowoIDENTYFIKACJA ODDZIAŁYWANIA OCHŁADZALNIKÓW NA KRZEPNIĘCIE ODLEWÓW STALIWNYCH. Z. IGNASZAK 1 Politechnika Poznańska
17/44 Solidification of Metals and Alloys, Year 2000, Volume 2, Book No. 44 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 2000, Rocznik 2, Nr 44 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 IDENTYFIKACJA ODDZIAŁYWANIA OCHŁADZALNIKÓW
Bardziej szczegółowoKONTROLA STALIWA GXCrNi72-32 METODĄ ATD
54/14 Archives of Foundry, Year 2004, Volume 4, 14 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2004, Rocznik 4, Nr 14 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 KONTROLA STALIWA GXCrNi72-32 METODĄ ATD S. PIETROWSKI 1, G. GUMIENNY 2
Bardziej szczegółowoSZACOWANIE GRADIENTU W ANALITYCZNYM I NUMERYCZNYM ROZWIĄZANIU POLA TEMPERATURY
18/4 Archives of Foundry, Year 22, Volume 2, 4 Archiwum Odlewnictwa, Rok 22, Rocznik 2, Nr 4 PAN Katowice PL ISSN 1642-538 SZACOWANIE GRADIENTU W ANALITYCZNYM I NUMERYCZNYM ROZWIĄZANIU POLA TEMPERATURY
Bardziej szczegółowoANALIZA KRZEPNIĘCIA I BADANIA MIKROSTRUKTURY STOPÓW Al-Si
29/19 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 19 Archives of Foundry Year 2006, Volume 6, Book 19 PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308 ANALIZA KRZEPNIĘCIA I BADANIA MIKROSTRUKTURY STOPÓW Al-Si J. PIĄTKOWSKI
Bardziej szczegółowoROZKŁAD WIELKOŚCI WYDZIELEŃ GRAFITU W GRUBYM ODLEWIE ŻELIWNYM
49/15 Archives of Foundry, Year 2005, Volume 5, 15 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2005, Rocznik 5, Nr 15 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ROZKŁAD WIELKOŚCI WYDZIELEŃ GRAFITU W GRUBYM ODLEWIE ŻELIWNYM J. SUCHOŃ
Bardziej szczegółowoSZACOWANIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK9 NA PODSTAWIE METODY ATND
13/10 Archives of Foundry, Year 2003, Volume 3, 10 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2003, Rocznik 3, Nr 10 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 SZACOWANIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK9 NA PODSTAWIE METODY ATND
Bardziej szczegółowoOBRÓBKA CIEPLNA SILUMINU AK132
52/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 OBRÓBKA CIEPLNA SILUMINU AK132 J. PEZDA 1 Akademia Techniczno-Humanistyczna
Bardziej szczegółowoZMĘCZENIE CIEPLNE STALIWA CHROMOWEGO I CHROMOWO-NIKLOWEGO
23/2 Archives of Foundry, Year 2001, Volume 1, 1 (2/2) Archiwum Odlewnictwa, Rok 2001, Rocznik 1, Nr 1 (2/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ZMĘCZENIE CIEPLNE STALIWA CHROMOWEGO I CHROMOWO-NIKLOWEGO J.
Bardziej szczegółowoOKREŚLENIE WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK132 NA PODSTAWIE METODY ATND.
37/44 Solidification of Metals and Alloys, Year 000, Volume, Book No. 44 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 000, Rocznik, Nr 44 PAN Katowice PL ISSN 008-9386 OKREŚLENIE WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU
Bardziej szczegółowoKOMPUTEROWA SYMULACJA POLA TWARDOŚCI W ODLEWACH HARTOWANYCH
3/38 Solidification of Metals and Alloys, No. 38, 1998 Krzepnięcie Metali i Stopów, nr 38, 1998 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 KOMPUTEROWA SYMULACJA POLA TWARDOŚCI W ODLEWACH HARTOWANYCH JURA Stanisław,
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE MINIMALNEJ GRUBOŚCI WLEWU DOPROWADZAJĄCEGO
13/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WYZNACZANIE MINIMALNEJ GRUBOŚCI WLEWU DOPROWADZAJĄCEGO B. BOROWIECKI 1
Bardziej szczegółowoz wykorzystaniem pakiet MARC/MENTAT.
KAEDRA WYRZYMAŁOŚCI MAERIAŁÓW I MEOD KOMPUEROWYCH MECHANIKI Wydział Mechaniczny echnologiczny POIECHNIKA ŚĄSKA W GIWICACH PRACA DYPOMOWA MAGISERSKA emat: Modelowanie procesu krzepnięcia żeliwa z wykorzystaniem
Bardziej szczegółowoWPŁYW DODATKÓW STOPOWYCH NA TEMPERATURĘ KRZEPNIĘCIA STALIWA AUSTENITYCZNEGO
KOMISJA BUDOWY MASZYN PAN ODDZIAŁ W POZNANIU Vol. 28 nr 3 Archiwum Technologii Maszyn i Automatyzacji 2008 MAŁGORZATA GARBIAK WPŁYW DODATKÓW STOPOWYCH NA TEMPERATURĘ KRZEPNIĘCIA STALIWA AUSTENITYCZNEGO
Bardziej szczegółowoPOLE TEMPERA TUR W TECHNOLOGII WYKONANIA ODLEWÓW WARSTWOWYCH
Solidification of Metais and Alloys, No.30, 1997 Krzepnięcie Metali i Stopów, Nr 30, 1997 PAN - Oddział Katowice; PL ISSN 0208-9386 JERZY Kn-ARSKI, ANDRZEJ STUDN1Ctu, JACEK SUCHOŃ, STAN1SŁAW JURA POLE
Bardziej szczegółowoSTRUKTURA I POROWATOŚĆ ODLEWÓW ZE STOPU ALUMINIUM A WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE
4/22 Archives of Foundry, Year 26, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 26, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-538 STRUKTURA I POROWATOŚĆ ODLEWÓW ZE STOPU ALUMINIUM A WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE
Bardziej szczegółowoLEJNOŚĆ KOMPOZYTÓW NA OSNOWIE STOPU AlMg10 Z CZĄSTKAMI SiC
38/9 Archives of Foundry, Year 23, Volume 3, 9 Archiwum Odlewnictwa, Rok 23, Rocznik 3, Nr 9 PAN Katowice PL ISSN 1642-538 LEJNOŚĆ KOMPOZYTÓW NA OSNOWIE STOPU AlMg1 Z CZĄSTKAMI SiC Z. KONOPKA 1, M. CISOWSKA
Bardziej szczegółowoMODYFIKACJA TYTANEM, BOREM I FOSFOREM SILUMINU AK20
43/50 Solidification of Metais and Alloys, Year 2000, Volume 2. Book No. 43 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 2000, Rocznik 2, Nr 43 PAN -Katowice PL ISSN 0208-9386 MODYFIKACJA TYTANEM, BOREM I FOSFOREM
Bardziej szczegółowoOKREŚLENIE TEMPERATURY I ENTALPII PRZEMIAN FAZOWYCH W STOPACH Al-Si
8/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 OKREŚLENIE TEMPERATURY I ENTALPII PRZEMIAN FAZOWYCH W STOPACH Al-Si F.
Bardziej szczegółowoMODELOWANIE ODLEWANIA CIĄGŁEGO WLEWKÓW ZE STOPU AL
20/18 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 18 (1/2) ARCHIVES OF FOUNDRY Year 2006, Volume 6, N o 18 (1/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 MODELOWANIE ODLEWANIA CIĄGŁEGO WLEWKÓW ZE STOPU AL W. KAPTURKIEWICZ
Bardziej szczegółowoWPŁYW WŁAŚCIWOŚCI TERMOFIZYCZNYCH TWORZYWA NADSTAWKI NADLEWU NA GEOMETRIĘ JAMY SKURCZOWEJ
44/2 Archives of Foundry, Year 2001, Volume 1, 1 (2/2) Archiwum Odlewnictwa, Rok 2001, Rocznik 1, Nr 1 (2/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW WŁAŚCIWOŚCI TERMOFIZYCZNYCH TWORZYWA NADSTAWKI NADLEWU
Bardziej szczegółowoEMPIRYCZNE WYZNACZENIE PRAWDOPODOBIEŃSTW POWSTAWANIA WARSTWY KOMPOZYTOWEJ
/4 Archives of Foundry, Year 24, Volume 4, 4 Archiwum Odlewnictwa, Rok 24, Rocznik 4, Nr 4 AN Katowice L ISSN 642-53 EMIRYCZNE WYZNACZENIE RAWDOODOBIEŃSTW OWSTAWANIA WARSTWY KOMOZYTOWEJ C. BARON, J. GAWROŃSKI
Bardziej szczegółowoWPŁYW PRZECHŁODZENIA STOPU AlMg10 NA KRZEPNIĘCIE PODCZAS PŁYNIĘCIA
39/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW PRZECHŁODZENIA STOPU AlMg10 NA KRZEPNIĘCIE PODCZAS PŁYNIĘCIA Z.
Bardziej szczegółowoNUMERYCZNA SYMULACJA PROCESU KRZEPNIĘCIA NADLEWU W FORMIE Z MODUŁEM IZOLACYJNYM
78/21 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 21(2/2) ARCHIVES OF FOUNDARY Year 2006, Volume 6, Nº 21 (2/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 NUMERYCZNA SYMULACJA PROCESU KRZEPNIĘCIA NADLEWU W FORMIE
Bardziej szczegółowoWPŁYW TEMPERATURY ODLEWANIA NA INTENSYWNOŚĆ PRZEPŁYWU STOPÓW Al-Si W KANALE PRÓBY SPIRALNEJ BINCZYK F., PIĄTKOWSKI J., SMOLIŃSKI A.
31/40 Solidification of Metals and Alloys, Year 1999, Volume 1, Book No. 40 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 1999, Rocznik 1, Nr 40 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 WPŁYW TEMPERATURY ODLEWANIA NA INTENSYWNOŚĆ
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA I ZASTOSOWANIA ALGORYTMÓW OPTYMALIZACJI ROZMYTEJ. E. ZIÓŁKOWSKI 1 Wydział Odlewnictwa AGH, ul. Reymonta 23, Kraków
36/3 Archives of Foundry, Year 004, Volume 4, 3 Archiwum Odlewnictwa, Rok 004, Rocznik 4, Nr 3 PAN Katowice PL ISSN 64-5308 CHARAKTERYSTYKA I ZASTOSOWANIA ALGORYTMÓW OPTYMALIZACJI ROZMYTEJ E. ZIÓŁKOWSKI
Bardziej szczegółowoSYMULACJA KRZEPNIĘCIA BRĄZU ALUMINIOWEGO BA1032 Z WERYFIKACJĄ DOŚWIADCZALNĄ
19/9 Archives of Foundry, Year 003, Volume 3, 9 Archiwum Odlewnictwa, Rok 003, Rocznik 3, Nr 9 PAN Katowice PL ISSN 164-5308 SYMULACJA KRZEPNIĘCIA BRĄZU ALUMINIOWEGO BA103 Z WERYFIKACJĄ DOŚWIADCZALNĄ Z.
Bardziej szczegółowoZAPIS PROCESU KRYSTALIZACJI PIERWOTNEJ I WTÓRNEJ ŻELIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO NA ŚCIERANIE
65/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ZAPIS PROCESU KRYSTALIZACJI PIERWOTNEJ I WTÓRNEJ ŻELIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO
Bardziej szczegółowoSYMULACJA PROCESU ODLEWANIA Z ZASTOSOWANIEM FORMY WIRTUALNEJ
2/38 Solidification of Metals and Alloys, No. 38, 1998 Krzepnięcie Metali i Stopów, nr 38, 1998 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 SYMULACJA PROCESU ODLEWANIA Z ZASTOSOWANIEM FORMY WIRTUALNEJ IGNASZAK Zenon
Bardziej szczegółowoOCENA ZA POMOCĄ KRYTERIÓW KRZEPNIĘCIA POROWATOŚCI I ROZDROBNIENIA STRUKTURY W ODLEWACH ZE STOPU Al
KOMISJA BUDOWY MASZYN PAN ODDZIAŁ W POZNANIU Vol. 8 nr Archiwum Technologii Maszyn i Automatyzacji 008 MIECZYSŁAW HAJKOWSKI *, ŁUKASZ BERNAT ** OCENA ZA POMOCĄ KRYTERIÓW KRZEPNIĘCIA POROWATOŚCI I ROZDROBNIENIA
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE METODY ATD DO JAKOŚCIOWEJ OCENY STALIWA CHROMOWEGO PRZEZNACZONEGO NA WYKŁADZINY MŁYNÓW CEMENTOWYCH
24/44 Solidification of Metals and Alloys, Year 2000, Volume 2, Book No. 44 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 2000, Rocznik 2, Nr 44 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 ZASTOSOWANIE METODY ATD DO JAKOŚCIOWEJ
Bardziej szczegółowoOCENA PROCESU ODLEWANIA I OBRÓBKI CIEPLNEJ STOPOWEGO STALIWA KONSTRUKCYJNEGO METODĄ ANALIZY TERMICZNEJ I DERYWACYJNEJ
40/9 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 006, Rocznik 6, Nr 9 Archives of Foundry Year 006, Volume 6, Book 9 PAN - Katowice PL ISSN 64-508 OCENA PROCESU ODLEWANIA I OBRÓBKI CIEPLNEJ STOPOWEGO STALIWA KONSTRUKCYJNEGO
Bardziej szczegółowoOCENA JAKOŚCI ŻELIWA SFEROIDALNEGO METODĄ ATD
26/10 Archives of Foundry, Year 2003, Volume 3, 10 Archiwum O dlewnictwa, Rok 2003, Rocznik 3, Nr 10 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 OCENA JAKOŚCI ŻELIWA SFEROIDALNEGO METODĄ ATD M. STAWARZ 1, J. SZAJNAR
Bardziej szczegółowoWPŁYW WIELKOŚCI WYDZIELEŃ GRAFITU NA WYTRZYMAŁOŚĆ ŻELIWA SFEROIDALNEGO NA ROZCIĄGANIE
15/12 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2004, Rocznik 4, Nr 12 Archives of Foundry Year 2004, Volume 4, Book 12 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW WIELKOŚCI WYDZIELEŃ GRAFITU NA WYTRZYMAŁOŚĆ ŻELIWA SFEROIDALNEGO
Bardziej szczegółowoWPŁYW OBRÓBKI CIEPLNEJ NA WYBRANE WŁASNOŚCI STALIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO NA ŚCIERANIE
59/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW OBRÓBKI CIEPLNEJ NA WYBRANE WŁASNOŚCI STALIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO
Bardziej szczegółowoIDENTYFIKACJA PODSTAWOWYCH ZASTĘPCZYCH WSPÓŁCZYNNIKÓW TERMOFIZYCZNYCH MASY FORMIERSKIEJ W ZALEŻNOŚCI OD GRUBOŚCI ŚCIANKI ODLEWU
32/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 IDENTYFIKACJA PODSTAWOWYCH ZASTĘPCZYCH WSPÓŁCZYNNIKÓW TERMOFIZYCZNYCH
Bardziej szczegółowoOBRÓBKA CIEPLNA SILUMINU AK9
50/14 Archives of Foundry, Year 2004, Volume 4, 14 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2004, Rocznik 4, Nr 14 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 OBRÓBKA CIEPLNA SILUMINU AK9 J. PEZDA 1 Akademia Techniczno-Humanistyczna
Bardziej szczegółowoKRYSTALIZACJA I SKURCZ STOPU AK9 (AlSi9Mg) M. DUDYK 1, K. KOSIBOR 2 Akademia Techniczno Humanistyczna ul. Willowa 2, Bielsko Biała
18/14 Archives of Foundry, Year 2004, Volume 4, 14 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2004, Rocznik 4, Nr 14 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 KRYSTALIZACJA I SKURCZ STOPU AK9 (AlSi9Mg) M. DUDYK 1, K. KOSIBOR 2 Akademia
Bardziej szczegółowoPRZYCZYNKI DO SYMULACJI KOMPUTEROWEJ KRZEPNIĘCIA ODLEWÓW STOSOWANYCH W PRZEMYŚLE. Instytut Odlewnictwa 2, 3
13/4 Archives of Foundry, Year 2, Volume 2, 4 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2, Rocznik 2, Nr 4 PAN Katowice PL ISSN 1642-538 PRZYCZYNKI DO SYMULACJI KOMPUTEROWEJ KRZEPNIĘCIA ODLEWÓW STOSOWANYCH W PRZEMYŚLE
Bardziej szczegółowoMODELOWANIE NUMERYCZNE POWSTAWANIA NAPRĘŻEŃ W KRZEPNĄCYCH ODLEWACH
9/38 Solidification of Metals and Alloys, No. 38, 1998 Krzepnięcie Metali i Stopów, nr 38, 1998 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 MODELOWANIE NUMERYCZNE POWSTAWANIA NAPRĘŻEŃ W KRZEPNĄCYCH ODLEWACH SCZYGIOL
Bardziej szczegółowoWARUNKI KRZEPNIĘCIA ODLEWÓW Z SILUMINÓW, A PARAMETRY MIKROSTRUKTURY
/14 Archives of Foundry, Year 4, Volume 4, 14 Archiwum Odlewnictwa, Rok 4, Rocznik 4, Nr 14 PAN Katowice PL ISSN 1642-58 WARUNKI KRZEPNIĘCIA ODLEWÓW Z SILUMINÓW, A PARAMETRY MIKROSTRUKTURY M. HAJKOWSKI
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE SIECI NEURONOWYCH DO MODELOWANIA TEMPERATURY SOLIDUS PODEUTEKTYCZNYCH STOPÓW Al Si Cu
82/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ZASTOSOWANIE SIECI NEURONOWYCH DO MODELOWANIA TEMPERATURY SOLIDUS PODEUTEKTYCZNYCH
Bardziej szczegółowoPRACE INSTYTUTU ODLEWNICTWA
PRACE INSTYTUTU ODLEWNICTWA Tom LI Rok 2011 Zeszyt 2 BADANIE KINETYKI KRZEPNIĘCIA I STYGNIĘCIA MASY MODELOWEJ W MATRYCY THE STUDY OF THE KINETICS OF SOLIDIFICATION AND COOLING OF PATTERN MATERIAL IN A
Bardziej szczegółowoWPŁYW CHROPOWATOŚCI POWIERZCHNI MATERIAŁU NA GRUBOŚĆ POWŁOKI PO ALFINOWANIU
51/17 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2005, Rocznik 5, Nr 17 Archives of Foundry Year 2005, Volume 5, Book 17 PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW CHROPOWATOŚCI POWIERZCHNI MATERIAŁU NA GRUBOŚĆ POWŁOKI PO ALFINOWANIU
Bardziej szczegółowoANALIZA KRYSTALIZACJI STOPU AlMg (AG 51) METODĄ ATND
18/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ANALIZA KRYSTALIZACJI STOPU AlMg (AG 51) METODĄ ATND T. CIUĆKA 1 Katedra
Bardziej szczegółowoROLA TRWAŁOŚCI FRONTU KRYSTALIZACJI W ODLEWACH KRZEPNĄCYCH W POLU MAGNETYCZNYM
19/37 Solidification of Metals and Alloys, No. 37, 1998 Krzepnięcie Metali i Stopów, nr 37, 1998 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 ROLA TRWAŁOŚCI FRONTU KRYSTALIZACJI W ODLEWACH KRZEPNĄCYCH W POLU MAGNETYCZNYM
Bardziej szczegółowoFOTOELEKTRYCZNA REJESTRACJA ENERGII PROMIENIOWANIA KRZEPNĄCEGO STOPU
13/8 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 23, Rocznik 3, Nr 8 Archives of Foundry Year 23, Volume 3, Book 8 PAN - Katowice PL ISSN 1642-538 FOTOELEKTRYCZNA REJESTRACJA ENERGII PROMIENIOWANIA KRZEPNĄCEGO STOPU Z. NIEDŹWIEDZKI
Bardziej szczegółowoWPŁYW SZYBKOŚCI WYPEŁNIANIA WNĘKI FORMY NA STRUKTURĘ ŻELIWA CHROMOWEGO
43/15 Archives of Foundry, Year 2005, Volume 5, 15 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2005, Rocznik 5, Nr 15 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW SZYBKOŚCI WYPEŁNIANIA WNĘKI FORMY NA STRUKTURĘ ŻELIWA CHROMOWEGO
Bardziej szczegółowoANALIZA RUCHU CIEPŁA W MIKROOBSZARZE KOMPOZYTU ZBROJONEGO CZĄSTKAMI SiC
26/38 Solidification of Metals and Alloys, No. 38, 1998 Krzepnięcie Metali i Stopów, nr 38, 1998 PAN Katowice PL ISSN 28-9386 ANALIZA RUCHU CIEPŁA W MIKROOBSZARZE KOMPOZYTU ZBROJONEGO CZĄSTKAMI SiC CHOLEWA
Bardziej szczegółowoANALIZA ZAKRESU KRYSTALIZACJI STOPU AlSi7Mg PO OBRÓBCE MIESZANKAMI CHEMICZNYMI WEWNĄTRZ FORMY ODLEWNICZEJ
7/ Archives of Foundry, Year 001, Volume 1, 1 (/) Archiwum Odlewnictwa, Rok 001, Rocznik 1, Nr 1 (/) PAN Katowice PL ISSN 164-5308 ANALIZA ZAKRESU KRYSTALIZACJI STOPU AlSi7Mg PO OBRÓBCE MIESZANKAMI CHEMICZNYMI
Bardziej szczegółowoWPŁYW GRUBOŚCI ŚCIANKI ODLEWU NA MORFOLOGIĘ WĘGLIKÓW W STOPIE WYSOKOCHROMOWYM
3/4 Archives of Foundry, Year 2002, Volume 2, 4 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2002, Rocznik 2, Nr 4 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW GRUBOŚCI ŚCIANKI ODLEWU NA MORFOLOGIĘ WĘGLIKÓW W STOPIE WYSOKOCHROMOWYM
Bardziej szczegółowoMONITOROWANIE PRODUKCJI I KONTROLA JAKOŚCI STALIWA ZA POMOCĄ PROGRAMU KOMPUTEROWEGO
50/17 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2005, Rocznik 5, Nr 17 Archives of Foundry Year 2005, Volume 5, Book 17 PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308 MONITOROWANIE PRODUKCJI I KONTROLA JAKOŚCI STALIWA ZA POMOCĄ PROGRAMU
Bardziej szczegółowoBADANIA SYMULACYJNE PROCESU HAMOWANIA SAMOCHODU OSOBOWEGO W PROGRAMIE PC-CRASH
BADANIA SYMULACYJNE PROCESU HAMOWANIA SAMOCHODU OSOBOWEGO W PROGRAMIE PC-CRASH Dr inż. Artur JAWORSKI, Dr inż. Hubert KUSZEWSKI, Dr inż. Adam USTRZYCKI W artykule przedstawiono wyniki analizy symulacyjnej
Bardziej szczegółowoOKREŚLENIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH ŻELIWA SFEROIDALNEGO METODĄ ATD
47/15 Archives of Foundry, Year 2005, Volume 5, 15 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2005, Rocznik 5, Nr 15 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 OKREŚLENIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH ŻELIWA SFEROIDALNEGO METODĄ ATD M.
Bardziej szczegółowoKONTROLA STALIWA NIESTOPOWEGO METODĄ ATD
36/12 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2004, Rocznik 4, Nr 12 Archives of Foundry Year 2004, Volume 4, Book 12 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 KONTROLA STALIWA NIESTOPOWEGO METODĄ ATD S. PIETROWSKI 1, G. GUMIENNY
Bardziej szczegółowoOCENA KRYSTALIZACJI STALIWA METODĄ ATD
34/8 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2003, Rocznik 3, Nr 8 Archives of Foundry Year 2003, Volume 3, Book 8 PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308 OCENA KRYSTALIZACJI STALIWA METODĄ ATD S. PIETROWSKI 1, R. WŁADYSIAK
Bardziej szczegółowoBadanie dylatometryczne żeliwa w zakresie przemian fazowych zachodzących w stanie stałym
PROJEKT NR: POIG.1.3.1--1/ Badania i rozwój nowoczesnej technologii tworzyw odlewniczych odpornych na zmęczenie cieplne Badanie dylatometryczne żeliwa w zakresie przemian fazowych zachodzących w stanie
Bardziej szczegółowoMATEMATYCZNY MODEL PĘTLI HISTEREZY MAGNETYCZNEJ
ELEKTRYKA 014 Zeszyt 1 (9) Rok LX Krzysztof SZTYMELSKI, Marian PASKO Politechnika Śląska w Gliwicach MATEMATYCZNY MODEL PĘTLI ISTEREZY MAGNETYCZNEJ Streszczenie. W artykule został zaprezentowany matematyczny
Bardziej szczegółowoWPŁYW DODATKÓW STOPOWYCH NA WŁASNOŚCI STOPU ALUMINIUM KRZEM O NADEUTEKTYCZNYM SKŁADZIE
WYDZIAŁ ODLEWNICTWA AGH Oddział Krakowski STOP XXXIV KONFERENCJA NAUKOWA Kraków - 19 listopada 2010 r. Marcin PIĘKOŚ 1, Stanisław RZADKOSZ 2, Janusz KOZANA 3,Witold CIEŚLAK 4 WPŁYW DODATKÓW STOPOWYCH NA
Bardziej szczegółowoWPŁYW TEMPERATURY WYGRZEWANIA NA UDZIAŁ FAZ PIERWOTNYCH W STRUKTURZE ŻAROWYTRZYMAŁEGO ODLEWNICZEGO STOPU KOBALTU
50/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW TEMPERATURY WYGRZEWANIA NA UDZIAŁ FAZ PIERWOTNYCH W STRUKTURZE ŻAROWYTRZYMAŁEGO
Bardziej szczegółowoOKREŚLENIE METODĄ KALORYMETRII SKANINGOWEJ ENTALPII PRZEMIAN FAZOWYCH W ŻELIWIE SZARYM
5/22 Archives of Foundry, Year 6, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 6, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-538 OKREŚLENIE METODĄ KALORYMETRII SKANINGOWEJ ENTALPII PRZEMIAN FAZOWYCH W ŻELIWIE
Bardziej szczegółowoBADANIE KRYSTALIZACJI KOMPOZYTU AK9-Pb. Z. KONOPKA 1 Katedra Odlewnictwa Politechniki Częstochowskiej
5/44 Solidification of Metals and Alloys, Year, Volume, Book No. 44 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok, Rocznik, Nr 44 PAN Katowice PL ISSN 8-9386 BADANIE KRYSALIZACJI KOMPOZYU AK9-Pb Z. KONOPKA Katedra
Bardziej szczegółowoTechnologie wytwarzania metali. Odlewanie Metalurgia proszków Otrzymywanie monokryształów Otrzymywanie materiałów superczystych Techniki próżniowe
Technologie wytwarzania metali Odlewanie Metalurgia proszków Otrzymywanie monokryształów Otrzymywanie materiałów superczystych Techniki próżniowe KRYSTALIZACJA METALI I STOPÓW Krzepnięcie - przemiana fazy
Bardziej szczegółowoTechnologie wytwarzania metali. Odlewanie Metalurgia proszków Otrzymywanie monokryształów Otrzymywanie materiałów superczystych Techniki próżniowe
Technologie wytwarzania metali Odlewanie Metalurgia proszków Otrzymywanie monokryształów Otrzymywanie materiałów superczystych Techniki próżniowe KRYSTALIZACJA METALI I STOPÓW Krzepnięcie - przemiana fazy
Bardziej szczegółowoKRZEPNIĘCIE SUSPENSJI KOMPOZYTOWEJ AlMg10+SiC PODCZAS WYPEŁNIANIA WNĘKI FORMY
KOMISJA BUDOWY MASZYN PAN ODDZIAŁ W POZNANIU Vol. 26 nr 1 Archiwum Technologii Maszyn i Automatyzacji 2006 MAŁGORZATA ŁĄGIEWKA *, ZBIGNIEW KONOPKA *, ANDRZEJ ZYSKA * KRZEPNIĘCIE SUSPENSJI KOMPOZYTOWEJ
Bardziej szczegółowoODPORNOŚĆ STALIWA NA ZUŻYCIE EROZYJNE CZĘŚĆ II. ANALIZA WYNIKÓW BADAŃ
Szybkobieżne Pojazdy Gąsienicowe (15) nr 1, 2002 Stanisław JURA Roman BOGUCKI ODPORNOŚĆ STALIWA NA ZUŻYCIE EROZYJNE CZĘŚĆ II. ANALIZA WYNIKÓW BADAŃ Streszczenie: W części I w oparciu o teorię Bittera określono
Bardziej szczegółowoKRYSTALIZACJA, STRUKTURA ORAZ WŁAŚCIWOŚCI TECHNOLOGICZNE STOPÓW I KOMPOZYTÓW ALUMINIOWYCH
14/9 Archives of Foundry, Year 2003, Volume 3, 9 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2003, Rocznik 3, Nr 9 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 KRYSTALIZACJA, STRUKTURA ORAZ WŁAŚCIWOŚCI TECHNOLOGICZNE STOPÓW I KOMPOZYTÓW
Bardziej szczegółowoSTANOWISKO DO BADANIA SKURCZU LINIOWEGO I NAPRĘŻEŃ SKURCZOWYCH W ODLEWACH
33/8 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2003, Rocznik 3, Nr 8 Archives of Foundry Year 2003, Volume 3, Book 8 PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308 STANOWISKO DO BADANIA SKURCZU LINIOWEGO I NAPRĘŻEŃ SKURCZOWYCH W ODLEWACH
Bardziej szczegółowoWPL YW SPOSOBU DOPROW ADZENIA CIEKLEGO MET ALU DO FORMY MET AL OWEJ NA ELIMINACJĘ POROWATOŚCI TESTOWYCH ODLEWÓW
43/64 Solidification of Metais and Alloys, Year 2000, Volume 2, Book No. 43 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 2000, Rocznik 2, Nr 43 P AN -Katowice PL ISSN 0208-9386 WPL YW SPOSOBU DOPROW ADZENIA CIEKLEGO
Bardziej szczegółowoNAPRĘŻENIA ŚCISKAJĄCE PRZY 10% ODKSZTAŁCENIU WZGLĘDNYM PRÓBEK NORMOWYCH POBRANYCH Z PŁYT EPS O RÓŻNEJ GRUBOŚCI
PRACE INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ - KWARTALNIK 1 (145) 2008 BUILDING RESEARCH INSTITUTE - QUARTERLY No 1 (145) 2008 Zbigniew Owczarek* NAPRĘŻENIA ŚCISKAJĄCE PRZY 10% ODKSZTAŁCENIU WZGLĘDNYM PRÓBEK NORMOWYCH
Bardziej szczegółowoWPŁYW RODZAJU SILUMINU I PROCESU TOPIENIA NA JEGO KRYSTALIZACJĘ
10/40 Solidification of Metals and Alloys, Year 1999, Volume 1, Book No. 40 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 1999, Rocznik 1, Nr 40 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 WPŁYW RODZAJU SILUMINU I PROCESU TOPIENIA
Bardziej szczegółowoURZĄDZENIE DO BADANIA NAPRĘŻEŃ ODLEWNICZYCH. J. MUTWIL 1 Wydział Mechaniczny Politechniki Zielonogórskiej
68/44 Solidification of Metals and Alloys, Year 2000, Volume 2, Book No. 44 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 2000, Rocznik 2, Nr 44 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 URZĄDZENIE DO BADANIA NAPRĘŻEŃ ODLEWNICZYCH
Bardziej szczegółowo