WPŁYW ZMIENNOŚCI UTAJONEGO CIEPŁA KRZEPNIĘCIA W FUNKCJI TEMPERATURY NA WYNIKI SYMULACJI KRZEPNIĘCIA ODLEWÓW

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "WPŁYW ZMIENNOŚCI UTAJONEGO CIEPŁA KRZEPNIĘCIA W FUNKCJI TEMPERATURY NA WYNIKI SYMULACJI KRZEPNIĘCIA ODLEWÓW"

Transkrypt

1 KOMISJA BUDOWY MASZYN PAN ODDZIAŁ W POZNANIU Vol. 25 nr 1 lub 2 Archiwum Technologii Maszyn i Automatyzacji 26 PIOTR MIKOŁAJCZAK *, ZENON IGNASZAK ** WPŁYW ZMIENNOŚCI UTAJONEGO CIEPŁA KRZEPNIĘCIA W FUNKCJI TEMPERATURY NA WYNIKI SYMULACJI KRZEPNIĘCIA ODLEWÓW Artykuł dotyczy testowania wybranych przypadków modelowego ujęcia zmienności utajonego ciepła krzepnięcia L w przedziale temperatur liquidus solidus, zobrazowanych krzywą ułamka fazy stałej f s =f(t). Krzywa ta steruje generowaniem utajonego ciepła krzepnięcia podczas symulacji komputerowej procesu krzepnięcia stopu, opartej na tzw. makromodelu. Omówiono podstawy kinetyki krzepnięcia wyrażonej za pomocą f s =f(t) oraz użyte do testowania metody eksperymentu symulacyjnego. Oceniano wrażliwość wyników symulacji na zmienność f s =f(t). Przedstawione badania polegały na serii symulacji krzepnięcia odlewu staliwnego w kształcie płyty o grubości 1 mm, odlanej do formy z masy piaskowej, w której zastosowano także ochładzalniki i materiały izolujące cieplnie. Testowano wrażliwość wybranych wyników symulacji (parametry postprocessingowe: izochrony t L i t S, gradient temperatury G L i G S, szybkość stygnięcia R L i R S ) na zmienność f s sterującego wydzielaniem ciepła L oraz oszacowano wielkości tego oddziaływania. Słowa kluczowe: krzepnięcie, symulacja, staliwo, ciepło utajone, krzywa ułamka fazy stałej 1. WPROWADZENIE Najnowocześniejsze z metod projektowania i optymalizacji wytwarzania w obszarze technologii materiałowych, a szczególnie w odlewnictwie, polegają na zastosowaniu systemów Virtual Prototyping (VP) [8]. Zasadniczym celem modelowania w procesach odlewania jest opis ruchu powierzchni rozdziału pomiędzy fazą ciekłą i stałą [2,14], a aplikacja tego modelu morfologii powinna prowadzić w efekcie do możliwie celnej prognozy ścisłości struktury odlewu. Na jakość tej prognozy mają wpływ parametry pre-processingu [6,1], wśród których istotne są: utajone ciepło krzepnięcia L oraz generująca jego generowanie krzywa ułamka fazy stałej f s =f(t). Najbardziej oczekiwane wyniki symulacji obejmują zazwyczaj takie parametry post-processingowe jak lokalizacjaę nieciągłości skurczowych * Dr inż. ** Prof. dr hab. inż. Instytut Technologii Materiałów Politechniki Poznańskiej.

2 2 P. MIKOŁAJCZAK, Z. IGNASZAK ( Shrinkage ), gradient temperatury czy kryterium Niyamy (kombinacja gradientu i szybkości stygnięcia) [8]. W artykule przedstawiono analizę wpływu zmienności utajonego ciepła krzepnięcia L na inne towarzyszące parametry obliczane w temperaturach skrajnych przedziału krzepnięcia (liquidus i solidus), takie jak izochrony t L i t S, gradient temperatury G L i G S, szybkość stygnięcia R L i R S, współdecydujące o prognozie typu shrinkage, w tym o wartościach kryterium Niyamy, które nie zawsze poddawane są wystarczająco pełnej ocenie. Badania symulacyjne wykonano za pomocą systemu PamCast 21 [12], udostępnionego przez współpracującą z zespołem grupę ESI, z siedzibą w Rungis k. Paryża. 2. ANALIZA PROBLEMU KINETYKI WYDZIELANIA UTAJONEGO CIEPŁA W OKRESIE KRZEPNIĘCIA Powstawanie struktury pierwotnej w odlewie zachodzi, zależnie od gatunku stopu, na poszczególnych, wybranych etapach jego stygnięcia, szczególnie zaś w okresie zmiany stanu skupienia krzepnięcia (krystalizacji). Taka przemiana fazowa zachodząca w odlewie, zwana w sposób uproszczony właśnie krzepnięciem, znajduje odzwierciedlenie w fizycznym cieplnym modelu tego procesu. Nie wnikając mianowicie w złożone i trudne do opisu modelowego zjawiska inicjowania i wzrostu kryształów faz właściwych danemu stopowi faz, model uproszczony ogranicza się do zachodzących w tym czasie efektów cieplnych. Mówimy wtedy o tzw. modelu makro. Jego stosowanie wymaga znajomości a priori funkcji sterującej wydzielaniem utajonego ciepła krzepnięcia. Ważne jest więc nie tylko globalne, całkowite utajone ciepło krzepnięcia (zwane też ciepłem krystalizacji) L, ale przebieg jego zmienności w temperaturowym przedziale ΔT k (liquidus solidus) określany na podstawie funkcji ułamka fazy stałej f s =f(t), mającej bezpośrednie powiązanie z cytowaną w literaturze funkcją źródła ciepła. Wynika to z poniższych rozważań. Utajone ciepło krzepnięcia (równe w pewnym przybliżeniu ciepłu topnienia) L [3] stanowi różnicę energii swobodnej atomów w stanie ciekłym E L i stałym E S : L = E L E S. (1) Całkowitą ilość ciepła wydzielonego lub pochłoniętego L [J/kg] (istniejące częściej pod nazwą utajone ciepło krzepnięcia, ang. latent heat of solidification) w przedziale ΔT k znajduje się [3] z równania, jako całkę pod krzywą zmienności ciepła spektralnego z temperaturą: L = TL TS L dt sp. (2)

3 Wpływ zmienności utajonego ciepła krzepnięcia w funkcji temperatury na 3 gdzie L sp [J/kgK] to tzw. spektralne ciepło krzepnięcia (krystalizacji) [3]. Ilość fazy stałej wydzielonej podczas krzepnięcia przy zmianie temperatury od T L do T (gdzie T S <T<T L ) można określić w oparciu o ilość wydzielonego ciepła krystalizacji [1] (c 1 lokalne ciepło właściwe fazy stało-ciekłej): f s T L ( Lspef ( T ) c1 ) T = TL ( L ) spef ( T ) c1 T S dt dt. (3) Przebieg narastania ilości fazy stałej w obszarze krzepnącym stopu, w funkcji temperatury nazwano krzywą ułamka fazy stałej f s (ang. solid fraction curve). Metody wyznaczania krzywej ułamka fazy stałej sprowadzają się do wyznaczenia w zdefiniowanych przedziałach temperatury spektralnego ciepła krystalizacji L sp w odniesieniu do utajonego globalnego ciepła krystalizacji L. Najpowszechniej stosowane są metody: analiza termiczna TA, powiązana np. z identyfikacją struktury próbki otrzymanej po przeprowadzeniu szoku cieplnego, ponadto analiza termiczna derywacyjna DTA oraz szczególnie kalorymetria skaningowa DSC. Należy jeszcze wspomnieć o metodach pośrednich, takich jak metoda oceny potencjału elektrycznego, wprowadzania stanu naprężenia jednoosiowego oraz metody wykorzystujące zależności matematyczne wybranych stałych wykresu równowagowego, powiązanych z ułamkiem fazy stałej [5]. Złożoność procesu krystalizacji powoduje, że każdy z modeli musi zawierać istotne uproszczenia. Różnorodność oraz niejednoznaczność metod badawczych powoduje, że prezentowane są różne przebiegi krzywych ułamka fazy stałej dla tego samego stopu [4]. Zasygnalizowane tutaj metody przedstawiono dokładniej w [1]. Wymienione metody wyznaczania i opisu krzywej ułamka fazy stałej w funkcji temperatury powinny pozwalać na uwzględnienie wpływu zewnętrznych fizycznych oddziaływań na proces krzepnięcia. Jednym z nich jest zależna np. od zastosowanego materiału formy, czy wymuszona w inny sposób szybkość chłodzenia [1] stopu, która osiąga różne wartości w różnych miejscach odlewu (lub badanej próbki) zależnie od warunków lokalnie odprowadzanego ciepła. Badania przeprowadzone w [1] wskazują, że ze zmianą szybkości chłodzenia zmianie ulegają wartości umownych temperatur początku i końca krzepnięcia a nawet globalna wartość utajonego ciepła krzepnięcia. W przypadku żeliwa chromowego [15], zmiana szybkości chłodzenia z.131 [K/s] na 1.15 [K/s] powoduje obniżenia odczytanej umownej temperatury likwidusu T L z 1375 [ C] na 1299 [ C], a temperatury solidusu T S z 127 [ C] na 1154 [ C]. Ponadto zmianom mogą podlegać inne charakterystyczne temperatury przemian fazowych w stanie stało-ciekłym oraz w zakresie poniżej temperatury końca krzepnięcia [16]. W pracy [1] przedstawiano badania efektywnego ciepła krystalizacji brązu zrealizowane przy różnych prędkościach chłodzenia (rys. 1). Zauważalny jest niedu-

4 4 P. MIKOŁAJCZAK, Z. IGNASZAK ży wpływ szybkości chłodzenia na temperaturę początku krzepnięcia T L (zróżnicowanie max. ok. 1 [ C]). Znacząca jest natomiast zmiana temperatury końca krzepnięcia T S (zróżnicowanie ok. 6 [ C]). Obserwuje się też różne przebiegi krzywych L spef. Sytuacja taka istotnie wpływa na zakres krzepnięcia ΔT k oraz kształt krzywej ułamka fazy stałej. W zasadzie dla każdego stopu należy się spodziewać takiego wpływu szybkości stygnięcia na L spef, a jego istotność trzeba wiązać z nierównowagową krystalizacją wydzielających się faz, zależną od tych warunków. Ważny jest więc postulat [9] dotyczący uwzględnienia tego faktu w up grade ach systemów symulacyjnych. efektywne ciepło krystalizacji stopu [J/kgK] R 1 [ C/min] R 2 [ C/min] R 3 [ C/min] R 4 [ C/min] R 5 [ C/min] TS=95 [ C] TS=11 [ C] temperatura [ C] TL=16 [ C] Rys. 1. Efektywne spektralne ciepło krystalizacja brązu z Ni-Al przy różnych szybkościach chłodzenia R [ C/min] [1] Fig. 1.Efficient spectral heat of solidification for Ni-Al. bronze with variable cooling rates R [ C/min] [1] W pracy [13] rozpatrywano wpływ zmienności efektywnego ciepła krystalizacji stopu L spef (staliwo i stop aluminium) na określaną wirtualnie zdolność zasilania odlewu przez nadlew i skorelowane z tym rozłożenie nieciągłości skurczowych wg prognozy systemu Magmasoft. Wyniki wskazały na zasadniczy wpływ rozłożenia skurczowych porowatości w odlewie w zależności od przebiegu zmian ciepła krystalizacji stopu L spef podczas jego krzepnięcia. W pracy tej nie analizowano źródeł przyczyn zróżnicowania i metod badania ciepła spektralnego L spef. 3. METODYKA BADAŃ SYMULACYJNYCH Testom symulacyjnym poddano odlew staliwny o kształcie płyty [1]. Szczegóły dotyczące geometrii, warunki brzegowo-początkowe i dane materiałowe oraz położenie punktów i elementów FVM (węzłów), w których rejestrowano i analizowano wyniki obliczeń symulacyjnych, przedstawiono na rysunkach 2 i 3 oraz w tablicy 1. Konieczne do realizacji testów zdefiniowanie zakresu zmian wartości utajonego ciepła krystalizacji w stosunku do wyjściowej (globalnej) L=27 [kj/kg] przyjęto na podstawie literatury: ± 7% [7] oraz +1% i -5% [11]. W pracy [7] przeprowadzono analizę faktycznych przyczyn zmienności danych termofizycznych

5 Wpływ zmienności utajonego ciepła krzepnięcia w funkcji temperatury na 5 materiałów, z tego względu uznaje się wartość ± 7% za bliższą możliwym, rzeczywistym odchyleniom L. Testom poddano jednak oba przypadki odchyłek. Założono, że generowanie utajonego ciepła krystalizacji w funkcji temperatury z przedziału T L T S, będzie zachodziło wg modelowych krzywych f s =f(t), oznaczonych odpowiednio jako f s (1) do f s (5), bez różnicowania temperatur początku i końca krzepnięcia, wg zasady zbliżonej do przyjętej w pracy [13]. Jedną z najbardziej rozpowszechnionych i uproszczonych postaci funkcji f s =f(t) jest liniowe (proporcjonalne) narastanie fazy stałej (por. f s (3), rys. 4) co jest równoznaczne ze stałą, niezależną od temperatury wartością spektralnego ciepła krystalizacji L sp i świadomością, że stopem najlepiej spełniającym ten model jest roztwór stały. Odlew T pocz =1521 C l=g/2 g=.1 m zarys płaszczyzny symetrii układu odlew-forma Forma/ Ochładzalnik T pocz =2 C l=.2 m powierzchnia odlew-forma R=1.e-6 [Km 2 /W] odlew-ochładzalnik R=.2 [Km 2 /W] Forma T pocz =2 C powierzchnia forma-otoczenie α=2 [W/Km 2 ] powierzchnie adiabatyczne q=. [W/m 2 ] l=.2 m Rys. 2. Geometria 1D układu odlew-forma oraz warunki brzegowo-początkowe [1] Fig. 2. 1D geometry of casting-mould system and casting-chill with initial-boundary conditions [1] Odlew o grubości g=.1 m wymiar l połowa grubości odlewu: l=.5 m punkt p1 p2 p3 p4 punkt p5 x=.5 m x=.45 m x odległość punktu od osi cieplnej i geometrycznej odlewu Rys. 3. Rozmieszczenie wirtualnych punktów pomiaru (p1 do p5) w odlewie przy zastosowanej dyskretyzacji przestrzennej z liczbą elementów FVM (węzłów) n=55 rozmieszczonych na połowie grubości odlewu [1] Fig. 3. The placement of point (p1 to p5) in casting by spatial discretization n=55 (number of FVM elements) placed across half of the casting [1] Przypadek krzywej f s (2) jest przypisany liniowemu spadkowi spektralnego ciepła krystalizacji L sp ze spadkiem temperatury (krzywa f s ma charakter paraboliczny), a f s (4) liniowemu wzrostowi L sp. Krzywe skrajne f s (1) i f s (5) odpowiada-

6 6 P. MIKOŁAJCZAK, Z. IGNASZAK ją hipotezom bardzo intensywnego wydzielania niemal całego ciepła krystalizacji w wąskim przedziale temperatury sąsiadującym odpowiednio z temperaturą początku (T L ) i końca krzepnięcia (T S ). Zastosowanie w obliczeniach symulacyjnych kolejno krzywych od f s (1) do f s (5) skutkuje coraz wolniejszym wydzielaniem utajonego ciepła krystalizacji L w początkowym okresie krzepnięcia, na rzecz intensywniejszego efektu tego ciepła bliżej temperatury solidusu. Przypadki powyższe (poza f s (3)) mogą wynikać np. z trudnego do identyfikacji a priori wydzielania się dodatkowych faz podczas nierównowagowego krzepnięcia stopu. Tablica 1 Uśrednione dane termofizyczne materiałów stosowane w obliczeniach symulacyjnych [1] Average materials thermophysical data applied in calculations [1] Materiał Staliwo* λ [W/m K] λ L =23 λ S =29 c [J/kg K] c L =837 c S =68 ρ [kg/m 3 ] T pocz [ o C] ρ L =71 ρ S = Forma A Ochładzalnik C *T L =1511 [ o C], T S =1469 [ o C], L=27 [kj/kg] 4. WYNIKI BADAŃ I ICH ANALIZA Badania wpływu zależnej od postaci funkcji f s =f(t) zmienności utajonego ciepła krystalizacji L [1], na wyniki symulacji krzepnięcia płyty staliwnej, pozwoliły na identyfikację tendencji co do wrażliwości takich parametrów post processingowych jak: czasy osiągnięcia temperatury likwidus t L i solidus t S, gradienty temperatury (G L i G S ) oraz szybkości stygnięcia (R L i R S ), w ww. węzłach p1 do p5. Zastosowane poniżej oznaczenia tych wielkości zawierają kod ułatwiający ich identyfikację, i tak np. ΔG L (p1) oznacza zmianę gradientu temperatury (ze względu na zmianę f s ) obliczanego przy przekraczaniu temperatury likwidus, w punkcie (węźle) odlewu oznaczonym jako p1 (rys. 2 i 3). Dla odlewu płyty wykonanego w formie piaskowej, formie z ochładzalnikiem i formie wykonanej z materiału izolującego można było oszacować poszukiwaną wrażliwość, ustalając następującą kolejność wartości odchylenia względnego parametrów t i obu G, jako ich reakcji na zmiany wartości L (wartości odchyleń w % podano na rys. 5): ( p ) > Δt ( p5) > ΔG ( p5) Δt ( 1) Δ G. (4) L( S ) 1 L( S ) L( S ) L( S ) p Oszacowano także kierunki zmian (+, ) analizowanych parametrów ze wzrostem (+) i spadkiem ( ) wartości utajonego ciepła krystalizacji L:

7 Wpływ zmienności utajonego ciepła krzepnięcia w funkcji temperatury na 7 + ΔL +Δt, +Δt, ΔG, ΔG, ΔR, ΔR. (5) L L S S L ΔL Δt, Δt, +ΔG, +ΔG, +ΔR, + ΔR. (6) Wyniki obliczeń zestawione na rys. 5, wskazują m.in. że czas t osiągnięcia wybranej izolinii temperatury (T L i T S ) jest bardziej wrażliwy na zmiany utajonego ciepła krystalizacji przy powierzchni odlewu (punkt p5) niż w rejonie jego osi cieplnej (punkt p1), co umownie zapisać można jako Δt(p5) > Δt(p1). Ponadto dla zdefiniowanych powyżej materiałów formy i obszarów odlewu można obserwować większe zmiany czasu t dla czasów osiągnięcia temperatury solidus niż temperatury likwidus Δt S > Δt L. Z kolei gradient temperatury G wykazuje większą wrażliwość w obszarze osi cieplnej odlewu niż przy powierzchni odlewu (ΔG(p1)> ΔG(p5) ), a więc w miejscu, gdzie występować mogą porowatości skurczowe. Wyniki testów nie dały jednoznacznej odpowiedzi jeśli chodzi o wartości gradientów ΔG(p1), ΔG(p5), gdy rozpatrywano ich związek z temperaturą w jakiej je obliczano oraz związek z rodzajem materiału formy. Brak jest także wyraźnej zależności zmienności szybkości chłodzenia R od położenia węzła testowego, temperatury obliczania i rodzaju materiału formy. Pomimo występujących niejednoznacznych tendencji w wynikach badań oddziaływania L na gradient G i szybkość chłodzenia R, wpływ ujęty w postaci umownego zapisu jako (4), (5) i (6) należy uznać jako wynik ostateczny. ułamek fazy stałej fs [%] 1,9,8,7,6,5,4,3,2, temperatura T [degc] fs(1) fs(2) fs(3) fs(4) fs(5) Rys. 4. Krzywe zmienności ułamka fazy stałej f s Fig. 4. Solid fraction curves f s L S S L L S S Zastosowanie modelowych krzywych zmienności ułamka fazy stałej kolejno od f s (1) do f s (5) (rys. 4), równoznaczne ze stopniowym opóźnianiem intensywnego wydzielania ciepła krystalizacji, powoduje wydłużanie czasu krzepnięcia, pomimo, że globalne ciepło utajone krzepnięcia jest niezmienne. Identyfikowane za pomocą analizy pochodnej krzywej stygnięcia zmiany wyniku czasu krzepnięcia wynoszą: +23% dla odlewu wykonanego w formie piaskowej (rys. 6a) i +7% dla przypadku formy z ochładzalnikiem. Wirtualne krzywe otrzymane dla zmienności ułamka fazy stałej odpowiadającym krzywym f s (1) i f s (5) (rys. 4) tworzą logicznie uzasadnione, charakterystyczne przystanki ("plateau") na poziomach wyznaczonych początkiem intensywnego wydzielania utajonego ciepła krystalizacji odpowiednio w pobliżu T=155 [ºC] i T=1475 [ºC] (rys. 6a).

8 8 P. MIKOŁAJCZAK, Z. IGNASZAK Zmiana intensywności wydzielania ciepła krystalizacji prowadzi do znaczących zmian w czasach osiągnięcia izolinii T S w węzłach bliższych powierzchni odlewu w formie piaskowej (w PamCast parametr nosi nazwę "time to solidus temperature"). Przejście od przypadku krzywej f s (1) do f s (5) powoduje znaczące lokalne (dla obszaru przy powierzchni odlew-forma) skracanie czasu t s, które jest mniejsze w miarę przesuwania się od powierzchni (punkt p5) w kierunku osi cieplnej (punkt p1) odlewu, gdzie różnica osiąga jedynie kilka procent (rys. 7a). Należy jednak zauważyć pewną rozbieżność pomiędzy czasami krzepnięcia wskazywanymi parametrem "time to solidus temperature " (rys. 7a) a krzywą stygnięcia i jej pierwszą pochodną (rys. 6a). Time to solidus temperature " oznacza osiągnięcie temperatury solidus T S =1469, natomiast na krzywej T i dt/dt dla f s (1) minimum krzywej dt/dt sygnalizujące umownie koniec krzepnięcia odpowiada temperaturze ok W przypadku krzywej T i dt/dt (rys 6a) przejście od f s (1) do f s (5) powoduje nie kilka procent zmiany czasu krzepnięcia t S lecz około 2%. Dla odlewu w formie z ochładzalnikiem odnotowuje się ten sam charakter zmienności jednak różnice są mniej istotne. Sytuację tę tłumaczyć można znacznie większą intensywnością chłodzenia odlewu przez ochładzalnik, stąd zmienność f s z temperaturą nie odgrywa tak dużej roli. Dalej, rozpatrując wpływ zmian krzywej f s (f s (1) do f s (5)) stwierdza się znaczące zmiany gradientu temperatury G S (obliczanego w chwili przekraczania temperatury T S ) szczególnie w rejonie powierzchni odlewu (węzeł p5). Jest to spowodowane rosnącą różnicą temperatury pomiędzy sąsiadującymi węzłami (co zależy także od podziału dyskretnego przestrzeni odlewu). W węźle w którym temperatura już spadła poniżej T S następuje intensywniejszy spadek temperatury, ze względu na zatrzymanie wydzielania utajonego ciepła krystalizacji L, natomiast w węźle sąsiednim (o wyższej temperaturze, powyżej T S ) wydzielanie ciepła L jeszcze nie ustało (szczególnie intensywne dla przypadku krzywej f s (5)), co powoduje mniejszy spadek temperatury. Dla krzywej f s (1) wydzielanie ciepła L jest zdecydowanie wolniejsze w pobliżu T S stąd w rozważanych węzłach notuje się znacznie niższe wartości gradientu G S. Odmienna sytuacja występuje w formie z ochładzalnikiem (rys. 6b), powodu należy upatrywać w zdecydowanie większej intensywności chłodzenia odlewu. Wartości wirtualnej szybkości chłodzenia R S (rys. 7b) wykazują zróżnicowane zmiany na przekroju odlewu dla przypadku formy z ochładzalnikiem. W odlewie krzepnącym w warunkach formy piaskowej, dla krzywych f s (4) i f s (5) R osiąga wysokie wartości przy powierzchni odlewu, a związane jest to z opóźnionym wydzielaniem ciepła przemiany L, które spowalnia chłodzenie. Najmniejsze wartości R osiągane są w pobliżu osi odlewu ze względu na rozpoczęte intensywne wydzielanie ciepła krystalizacji w końcowym obszarze zakresu T L T S. W obu przypadkach (f s (4) i f s (5)) wartości R podlegają wahaniom świadczącym o nasilającej się niestabilności algorytmu przy dyskretyzacji przestrzennej odlewu jaką stosowano podczas testów (11 węzłów na grubości odlewu 1mm), na co zwrócono uwagę w [1].

9 Wpływ zmienności utajonego ciepła krzepnięcia w funkcji temperatury na 9 a) odchylenie parametru post-processingu [%] % 24 % odchylenie względne utajonego ciepła właściwego L [%] tl ts Gl Gs Rl Rs b) odchylenie parametru post-processingu [%] Rys. 5. Odchylenie względne parametrów t L, t S, G L, G S, R L, R S odlewu w formie zawierającej: a) materiał izolacyjny, w węźle p1; b)ochładzalnik, w węźle p5 [1] Fig. 5. Relative deviation of parameters t L, t S, G L, G S, R L, R S for casting in mould containing: a) insulating material, in node p1; b) chill, in node p5 [1] odchylenie względne utajonego ciepła właściwego L [%] tl ts Gl Gs Rl Rs a) 152 temperatura T [degc] ,35,25,15,5 -,5 -,15 -,25 dt/dt [degc/sec] czas t [sec] T-fs(1) T-fs(2) T-fs(3) T-fs(4) T-fs(5) dt-fs(1) dt-fs(2) dt-fs(3) dt-fs(4) dt-fs(5) b) gradient temperatury G [degc/m] ,1,2,3,4,5 odległość od osi odlewu x [m] t-fs1 t-fs2 t-fs3 t-fs4 t-fs5 Rys. 6a. Krzywa stygnięcia i jej pierwsza pochodna dla węzła p1 odlewu w formie piaskowej Fig. 6a. Cooling curve and its first derivative for p1 node of casting in sand mould [1] Rys. 6b. Gradient temperatury w T S =1469 dla odlewu w formie z ochładzalnikiem [1] Fig. 6b. Temperature gradient in T S =1469 for casting in mould with chill [1] Odmienna sytuacja ma miejsce dla f s (1) i f s (2) dla których szybkość chłodzenia wykazuje najmniejsze wartości przy powierzchni odlew-forma (początkowa duża intensywność wydzielania utajonego ciepła krystalizacji L hamującego chłodzenie) i rośnie w kierunku osi cieplnej odlewu po uwolnieniu ciepła L.

10 1 P. MIKOŁAJCZAK, Z. IGNASZAK a) czas t [sec] ,1,2,3,4,5 odległość od osi odlewu x [m] fs1 fs2 fs3 fs4 fs5 Rys. 7a. Czas osiągnięcia temperatury T=1469 dla odlewu w formie piaskowej [1] Fig. 7a. Time to temperature T=1469 for casting in sand mould [1] b) szybkość chłodzenia R [degc/sec] ,1,2,3,4,5 odległość od osi odlewu x [m] fs1 fs2 fs3 fs4 fs5 Rys. 7b. Szybkość chłodzenia w T S =1469 dla odlewu w formie z ochładzalnikiem [1] Fig. 7b. Cooling rate in T S =1469 for casting in mould with chill [1] 5. POSUMOWANIE Badając wpływ utajonego ciepła krzepnięcia i przyrostu ułamka fazy stałej, stwierdzono, że utajone ciepło krystalizacji L i zmienność ułamka fazy stałej f s sterującego jego generowaniem podczas krzepnięcia, znacząco wpływają na wyniki symulacji oraz w związku z tym na prognozy stanu jakości odlewu. Wpływ na poszczególne parametry analizowane na etapie post-processingu nie jest jednak niejednolity. Jeśli idzie o globalną wartość utajonego ciepła krystalizacji L: zwiększanie jego wartości powoduje oczywiste wydłużanie czasu krzepnięcia, czasu osiągnięcia wybranej temperatury charakterystycznej, a jednocześnie zmniejszanie wartości gradientu temperatury G i szybkości stygnięcia R, ewentualne błędne przyjęcie wartości L w odniesieniu do wartości właściwej dla rzeczywistego stopu (większe lub mniejsze L) wywołuje istotne reakcje czasu t, gradientu temperatury G i szybkości chłodzenia R obliczanych dla temperatur likwidus i solidus, dla poszczególnych obszarów odlewu i rodzajów formy (piaskowa lub ochładzalnik), co wynika z przedstawionych wykresów. Poddane testom, skrajne zmiany kinetyki uwalniania L wg założonych krzywych ułamka fazy stałej f s =f(t) powodują: wydłużanie czasu krzepnięcia odlewu (przy opóźnianiu wydzielania utajonego ciepła krystalizacji L czyli przesuwaniu w czasie krzepnięcia jego intensywniejszego wydzielania w kierunku niższej temperatury, bliższej T S )

11 Wpływ zmienności utajonego ciepła krzepnięcia w funkcji temperatury na 11 niejednolite lecz istotne reakcje czasu t, gradientu temperatury G, szybkości chłodzenia R, a więc również wartości kryterium Niyamy N=G/ R, w zależności od temperatury obliczania parametru, rodzaju formy i obszaru odlewu. Zaproponowana metodyka i opracowane wykresy mogą służyć użytkownikom systemów symulacyjnych, opartych o metody FVM, do oceny własnych danych termofizycznych opisujących kinetykę wydzielania utajonego ciepła krzepnięcia w aspekcie oddziaływania na poszczególne obliczane parametry post processingu i pozwolić na oszacowanie marginesu niepewności wyników obliczeń. Może to pomóc w poszukiwaniach metody wyznaczenia najlepszych wartości L i zmienności f s i wywieraniu nacisków na potrzebę takich badań w specjalizowanych laboratoriach. Jest to konieczne, gdyż odpowiadająca warunkom odlewania i klasie modelu makro zastosowanego do symulacji znajomość obu tych parametrów jest ważnym elementem etapu pre-processingu, na równi z pozostałymi danymi termofizycznymi materiałów. Można oczywiście korzystać także z dostępnych źródeł, doświadczenia innych użytkowników i stopniowo, w miarę opanowywania wiedzy o fizycznych podstawach modelowania, z własnych badań walidacyjnych. Zagadnienia wykorzystania w symulacjach procesów odlewania metod modelowania makro jako konkurencyjnej, przynajmniej do pewnych aplikacji przemysłowych, w stosunku do preferowanych przez niektóre ośrodki światowe metod modelowania w skali mikro, są nadal przedmiotem dyskusji [9]. Postulowano tam zastosowanie w tej samej symulacji, dla poszczególnych części odlewu, różnych funkcji f s =f(t) w zależności od szybkości lokalnej ekstrakcji ciepła odlewu do formy. Pomysł ten nie został jak dotychczas podjęty przez ośrodki zajmujące się opracowywaniem profesjonalnych systemów symulacyjnych. LITERATURA [1] Ahmed A., Chandra U., A solidification model for use in the prediction of hot tears in castings. Modelling of Casting, Welding and Advanced Solidification Processes, VIII The Minerals, Metals & Materials Society 1998, p [2] Beckermann C., C.Y. Wang. Incorporating Interfacial Phenomena in Solidification Models. JOM, January 1994, p. 42. [3] Braszczyński J., Teoria procesów odlewniczych, PWN Warszawa [4] Chen S.W., Jeng S.C., Determination of the solidification curves of commercial aluminium alloys. Metallurgical and Materials Transaction A, Volume 27A, 1996, p [5] Djurdjevic M.B., Kierkus W.T., Modelling of fraction solid for 319 aluminium alloy. AFS Transaction, 1999, vol. 17, p [6] Ignaszak Z., Hueber N., Sensibilite du modele de simulation numerique a la qualite des donnes thermophysique. Hommes et Fonderie, nº 318, novembre 21. [7] Ignaszak Z., Simulation model sensitivity to quality of material properties. Krzepnięcie Metali i Stopów, Wyd. Politechniki Śląskiej, 1999, s [8] Ignaszak Z., Virtual prototyping w odlewnictwie. Bazy danych i walidacja. Monografia. Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 22.

12 12 P. MIKOŁAJCZAK, Z. IGNASZAK [9] Ignaszak Z. Wystąpienia podczas konferencji Krzepnięcie Metali i Stopów, Sielpia, [1] Mikołajczak P., Prognozowanie jakości odlewów za pomocą komputerowych systemów symulacyjnych. Praca Doktorska (promotor rozprawy: Z. Ignaszak). Politechnika Poznańska. Poznań 23. [11] Overfeld T., Sensitivity of steel plate solidification model to uncertainty of thermo-physical properties. Proceedings of VI Conference Casting, Welding and Advanced Solidification Processes, Pam Cost, Florida [12] PamCast 21, Foundry simulation software - ESI Group. [13] Perzyk M., Influence of the effective specific heat distribution on feeding results obtained from numerical simulations of casting solidification. Solidification of Metals and Alloys, No 16, 1991, p [14] Stefanescu D.M. Methodologies for modeling of solidification microstructure and their capabilities. ISIJ, Vol. 35, No. 6, 1995, p [15] Studnicki A., Badanie procesu krystalizacji odlewniczych materiałów odpornych na ścieranie. Archiwum Odlewnictwa, Nr 4, PAN Katowice 22, s. 57. [16] Studnicki A., Temperatura krystalizacji żeliwa chromowego w funkcji szybkości stygnięcia odlewu. Archiwum Odlewnictwa, Nr 15, PAN Katowice 25, s Praca wpłynęła do Redakcji Recenzent: prof. dr inż. Józef Gawroński THE EFFECT OF LATENT HEAT CHANGEABILITY IN FUNCTION OF TEMPERATURE ON CASTINGS SOLIDIFICATION SIMULATION RESULTS S u m m a r y The paper concerns testing of chosen cases in modeling of changes in latent heat of solidification L in temperature range T L -T S, described by solid fraction curve f s =f(t). The curve f s controls extraction of latent heat of solidification in computer simulation of alloys solidification, based on so-called macromodel. There have been discussed the basics of solidification kinetics expressed by f s =f(t) and applied in tests methods of simulation experiment. It has been estimated the sensitivity of simulation results on changes in f s =f(t). The presented tests consisted in set of solidification simulation of the cast steel plate casting with thickness 1 mm, poured into sand mould, mould with the chill and mould with insulator. It has been tested the sensibility of selected simulation results (so-called post-processing parameters: isochrones t L i t S, temperature gradient G L i G S, cooling rate R L i R S ) on changes in f S which controls extraction of latent heat L, and it has been estimated greatness of this effect. Key words: solidification, simulation, cast steel, latent heat, solid fraction curve

WPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA PARAMETRY KRYSTALIZACJI ŻELIWA CHROMOWEGO

WPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA PARAMETRY KRYSTALIZACJI ŻELIWA CHROMOWEGO 27/1 Archives of Foundry, Year 23, Volume 3, 1 Archiwum Odlewnictwa, Rok 23, Rocznik 3, Nr 1 PAN Katowice PL ISSN 1642-538 WPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA PARAMETRY KRYSTALIZACJI ŻELIWA CHROMOWEGO A. STUDNICKI

Bardziej szczegółowo

WPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA WŁASNOŚCI TERMOFIZYCZNE STALIWA W STANIE STAŁYM

WPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA WŁASNOŚCI TERMOFIZYCZNE STALIWA W STANIE STAŁYM 2/1 Archives of Foundry, Year 200, Volume, 1 Archiwum Odlewnictwa, Rok 200, Rocznik, Nr 1 PAN Katowice PL ISSN 1642-308 WPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA WŁASNOŚCI TERMOFIZYCZNE STALIWA W STANIE STAŁYM D.

Bardziej szczegółowo

BADANIA SKURCZU LINIOWEGO W OKRESIE KRZEPNIĘCIA I STYGNIĘCIA STOPU AlSi 5.4

BADANIA SKURCZU LINIOWEGO W OKRESIE KRZEPNIĘCIA I STYGNIĘCIA STOPU AlSi 5.4 9/18 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 18 (1/2) ARCHIVES OF FOUNDRY Year 2006, Volume 6, N o 18 (1/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 BADANIA SKURCZU LINIOWEGO W OKRESIE KRZEPNIĘCIA I STYGNIĘCIA

Bardziej szczegółowo

TEMPERATURY KRYSTALIZACJI ŻELIWA CHROMOWEGO W FUNKCJI SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA ODLEWU

TEMPERATURY KRYSTALIZACJI ŻELIWA CHROMOWEGO W FUNKCJI SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA ODLEWU 48/15 Archives of Foundry, Year 2005, Volume 5, 15 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2005, Rocznik 5, Nr 15 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 TEMPERATURY KRYSTALIZACJI ŻELIWA CHROMOWEGO W FUNKCJI SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA

Bardziej szczegółowo

BADANIA SKURCZU LINIOWEGO W OKRESIE KRZEPNIĘCIA I STYGNIĘCIA STOPU AlSi 6.9

BADANIA SKURCZU LINIOWEGO W OKRESIE KRZEPNIĘCIA I STYGNIĘCIA STOPU AlSi 6.9 25/19 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 19 Archives of Foundry Year 2006, Volume 6, Book 19 PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308 BADANIA SKURCZU LINIOWEGO W OKRESIE KRZEPNIĘCIA I STYGNIĘCIA STOPU

Bardziej szczegółowo

EKSPERYMENTALNE MODELOWANIE STYGNIĘCIA ODLEWU W FORMIE

EKSPERYMENTALNE MODELOWANIE STYGNIĘCIA ODLEWU W FORMIE 64/14 Archives of Foundry, Year 2004, Volume 4, 14 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2004, Rocznik 4, Nr 14 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 EKSPERYMENTALNE MODELOWANIE STYGNIĘCIA ODLEWU W FORMIE A. STUDNICKI 1

Bardziej szczegółowo

IDENTYFIKACJA CHARAKTERYSTYCZNYCH TEMPERATUR KRZEPNIĘCIA ŻELIWA CHROMOWEGO

IDENTYFIKACJA CHARAKTERYSTYCZNYCH TEMPERATUR KRZEPNIĘCIA ŻELIWA CHROMOWEGO 22/40 Solidification of Metals and Alloys, Year 1999, Volume 1, Book No. 40 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 1999, Rocznik 1, Nr 40 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 IDENTYFIKACJA CHARAKTERYSTYCZNYCH TEMPERATUR

Bardziej szczegółowo

SKURCZ TERMICZNY ŻELIWA CHROMOWEGO

SKURCZ TERMICZNY ŻELIWA CHROMOWEGO 48/4 Archives of Foundry, Year 2002, Volume 2, 4 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2002, Rocznik 2, Nr 4 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 SKURCZ TERMICZNY ŻELIWA CHROMOWEGO S. JURA 1, A. STUDNICKI 2, J. KILARSKI

Bardziej szczegółowo

WPŁYW SZYBKOŚCI KRZEPNIĘCIA NA UDZIAŁ GRAFITU I CEMENTYTU ORAZ TWARDOŚĆ NA PRZEKROJU WALCA ŻELIWNEGO.

WPŁYW SZYBKOŚCI KRZEPNIĘCIA NA UDZIAŁ GRAFITU I CEMENTYTU ORAZ TWARDOŚĆ NA PRZEKROJU WALCA ŻELIWNEGO. 46/2 Archives of Foundry, Year 2001, Volume 1, 1 (2/2) Archiwum Odlewnictwa, Rok 2001, Rocznik 1, Nr 1 (2/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW SZYBKOŚCI KRZEPNIĘCIA NA UDZIAŁ GRAFITU I CEMENTYTU ORAZ

Bardziej szczegółowo

BADANIA NAPRĘŻEŃ SKURCZOWYCH W OKRESIE KRZEPNIĘCIA I STYGNIĘCIA STOPU AlSi 6.9

BADANIA NAPRĘŻEŃ SKURCZOWYCH W OKRESIE KRZEPNIĘCIA I STYGNIĘCIA STOPU AlSi 6.9 26/19 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 19 Archives of Foundry Year 2006, Volume 6, Book 19 PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308 BADANIA NAPRĘŻEŃ SKURCZOWYCH W OKRESIE KRZEPNIĘCIA I STYGNIĘCIA STOPU

Bardziej szczegółowo

ANALIZA ODLEWANIA ŻELIWA CHROMOWEGO W FORMIE PIASKOWEJ - FIZYCZNE MODELOWANIE STYGNIĘCIA

ANALIZA ODLEWANIA ŻELIWA CHROMOWEGO W FORMIE PIASKOWEJ - FIZYCZNE MODELOWANIE STYGNIĘCIA 65/14 Archives of Foundry, Year 2004, Volume 4, 14 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2004, Rocznik 4, Nr 14 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ANALIZA ODLEWANIA ŻELIWA CHROMOWEGO W FORMIE PIASKOWEJ - FIZYCZNE MODELOWANIE

Bardziej szczegółowo

BADANIA ŻELIWA CHROMOWEGO NA DYLATOMETRZE ODLEWNICZYM DO-01/P.Śl.

BADANIA ŻELIWA CHROMOWEGO NA DYLATOMETRZE ODLEWNICZYM DO-01/P.Śl. 36/38 Solidification of Metals and Alloys, No. 38, 1998 Krzepnięcie Metali i Stopów, nr 38, 1998 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 BADANIA ŻELIWA CHROMOWEGO NA DYLATOMETRZE ODLEWNICZYM DO-01/P.Śl. STUDNICKI

Bardziej szczegółowo

SPEKTRALNE CIEPŁO KRYSTALIZACJI ŻELIWA SZAREGO

SPEKTRALNE CIEPŁO KRYSTALIZACJI ŻELIWA SZAREGO 19/44 Solidification of Metals and Alloys, Year 2000, Volume 2, Book No. 44 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 2000, Rocznik 2, Nr 44 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 SPEKTRALNE CIEPŁO KRYSTALIZACJI ŻELIWA

Bardziej szczegółowo

WYKORZYSTANIE FUNKCJI GIĘTYCH DO OBLICZANIU PARAMETRÓW GRADIENTOWYCH W PROGNOZOWANIU JAKOŚCI ODLEWÓW

WYKORZYSTANIE FUNKCJI GIĘTYCH DO OBLICZANIU PARAMETRÓW GRADIENTOWYCH W PROGNOZOWANIU JAKOŚCI ODLEWÓW 39/14 Archives of Foundry, Year 24, Volume 4, 14 Archiwum Odlewnictwa, Rok 24, Rocznik 4, Nr 14 PAN Katowice PL ISSN 1642-538 WYKORZYSTANIE FUNKCJI GIĘTYCH DO OBLICZANIU PARAMETRÓW GRADIENTOWYCH W PROGNOZOWANIU

Bardziej szczegółowo

SYMULACJA NUMERYCZNA KRZEPNIĘCIA KIEROWANEGO OCHŁADZALNIKAMI ZEWNĘTRZNYMI I WEWNĘTRZNYMI

SYMULACJA NUMERYCZNA KRZEPNIĘCIA KIEROWANEGO OCHŁADZALNIKAMI ZEWNĘTRZNYMI I WEWNĘTRZNYMI 31/4 Archives of Foundry, Year 2002, Volume 2, 4 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2002, Rocznik 2, Nr 4 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 SYMULACJA NUMERYCZNA KRZEPNIĘCIA KIEROWANEGO OCHŁADZALNIKAMI ZEWNĘTRZNYMI

Bardziej szczegółowo

WPŁYW DOBORU ZASTĘPCZEJ POJEMNOŚCI CIEPLNEJ ŻELIWA NA WYNIKI OBLICZEŃ NUMERYCZNYCH

WPŁYW DOBORU ZASTĘPCZEJ POJEMNOŚCI CIEPLNEJ ŻELIWA NA WYNIKI OBLICZEŃ NUMERYCZNYCH 46/ Archives of Foundry, Year 6, Volume 6, Archiwum Odlewnictwa, Rok 6, Rocznik 6, Nr PAN Katowice PL ISSN 64-38 WPŁYW DOBORU ZASTĘPCZEJ POJEMNOŚCI CIEPLNEJ ŻELIWA NA WYNIKI OBLICZEŃ NUMERYCZNYCH J. MENDAKIEWICZ

Bardziej szczegółowo

PARAMETRY EUTEKTYCZNOŚCI ŻELIWA CHROMOWEGO Z DODATKAMI STOPOWYMI Ni, Mo, V i B

PARAMETRY EUTEKTYCZNOŚCI ŻELIWA CHROMOWEGO Z DODATKAMI STOPOWYMI Ni, Mo, V i B 45/44 Solidification of Metals and Alloys, Year 2000, Volume 2, Book No. 44 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 2000, Rocznik 2, Nr 44 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 PARAMETRY EUTEKTYCZNOŚCI ŻELIWA CHROMOWEGO

Bardziej szczegółowo

BADANIE PROCESU KRYSTALIZACJI ODLEWNICZYCH MATERIAŁÓW ODPORNYCH NA ŚCIERANIE

BADANIE PROCESU KRYSTALIZACJI ODLEWNICZYCH MATERIAŁÓW ODPORNYCH NA ŚCIERANIE 34/4 Archives of Foundry, Year 2002, Volume 2, 4 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2002, Rocznik 2, Nr 4 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 BADANIE PROCESU KRYSTALIZACJI ODLEWNICZYCH MATERIAŁÓW ODPORNYCH NA ŚCIERANIE

Bardziej szczegółowo

KRZEPNIĘCIE STRUGI SILUMINU AK7 W PIASKOWYCH I METALOWYCH KANAŁACH FORM ODLEWNICZYCH

KRZEPNIĘCIE STRUGI SILUMINU AK7 W PIASKOWYCH I METALOWYCH KANAŁACH FORM ODLEWNICZYCH ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2001, Rocznik 1, Nr 1 (1/2) Archives of Foundry Year 2001, Volume 1, Book 1 (1/2) PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308 KRZEPNIĘCIE STRUGI SILUMINU AK7 W PIASKOWYCH I METALOWYCH KANAŁACH

Bardziej szczegółowo

OKREŚLANIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK20 NA PODSTAWIE METODY ATND

OKREŚLANIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK20 NA PODSTAWIE METODY ATND 28/17 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2005, Rocznik 5, Nr 17 Archives of Foundry Year 2005, Volume 5, Book 17 PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308 OKREŚLANIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK20 NA PODSTAWIE METODY

Bardziej szczegółowo

OKREŚLANIE ZALEŻNOŚCI POMIĘDZY CZASEM KRYSTALIZACJI EUTEKTYCZNEJ A ZABIELANIEM ŻELIWA. Z. JURA 1 Katedra Mechaniki Teoretycznej Politechniki Śląskiej

OKREŚLANIE ZALEŻNOŚCI POMIĘDZY CZASEM KRYSTALIZACJI EUTEKTYCZNEJ A ZABIELANIEM ŻELIWA. Z. JURA 1 Katedra Mechaniki Teoretycznej Politechniki Śląskiej 20/44 Solidification of Metals and Alloys, Year 2000, Volume 2, Book No. 44 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 2000, Rocznik 2, Nr 44 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 OKREŚLANIE ZALEŻNOŚCI POMIĘDZY CZASEM

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE OCHŁADZALNIKA W CELU ROZDROBNIENIA STRUKTURY W ODLEWIE BIMETALICZNYM

ZASTOSOWANIE OCHŁADZALNIKA W CELU ROZDROBNIENIA STRUKTURY W ODLEWIE BIMETALICZNYM 28/10 Archives of Foundry, Year 2003, Volume 3, 10 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2003, Rocznik 3, Nr 10 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ZASTOSOWANIE OCHŁADZALNIKA W CELU ROZDROBNIENIA STRUKTURY W ODLEWIE BIMETALICZNYM

Bardziej szczegółowo

KRZEPNIĘCIE KOMPOZYTÓW HYBRYDOWYCH AlMg10/SiC+C gr

KRZEPNIĘCIE KOMPOZYTÓW HYBRYDOWYCH AlMg10/SiC+C gr 51/18 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 26, Rocznik 6, Nr 18 (1/2) ARCHIVES OF FOUNDRY Year 26, Volume 6, N o 18 (1/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-538 KRZEPNIĘCIE KOMPOZYTÓW HYBRYDOWYCH AlMg1/SiC+C gr M. ŁĄGIEWKA

Bardziej szczegółowo

PROBLEM KORELACJI KRYTERIÓW GRADIENTOWYCH ZE STANEM WAD SKURCZOWYCH

PROBLEM KORELACJI KRYTERIÓW GRADIENTOWYCH ZE STANEM WAD SKURCZOWYCH 18/44 Solidification of Metals and Alloys, Year 2000, Volume 2, Book No. 44 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 2000, Rocznik 2, Nr 44 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 PROBLEM KORELACJI KRYTERIÓW GRADIENTOWYCH

Bardziej szczegółowo

ANALIZA KRZEPNIĘCIA I BADANIA MIKROSTRUKTURY PODEUTEKTYCZNYCH STOPÓW UKŁADU Al-Si

ANALIZA KRZEPNIĘCIA I BADANIA MIKROSTRUKTURY PODEUTEKTYCZNYCH STOPÓW UKŁADU Al-Si 53/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ANALIZA KRZEPNIĘCIA I BADANIA MIKROSTRUKTURY PODEUTEKTYCZNYCH STOPÓW UKŁADU

Bardziej szczegółowo

ROZKŁAD TWARDOŚCI I MIKROTWARDOŚCI OSNOWY ŻELIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO NA ŚCIERANIE NA PRZEKROJU MODELOWEGO ODLEWU

ROZKŁAD TWARDOŚCI I MIKROTWARDOŚCI OSNOWY ŻELIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO NA ŚCIERANIE NA PRZEKROJU MODELOWEGO ODLEWU 35/9 Archives of Foundry, Year 2003, Volume 3, 9 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2003, Rocznik 3, Nr 9 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ROZKŁAD TWARDOŚCI I MIKROTWARDOŚCI OSNOWY ŻELIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO NA

Bardziej szczegółowo

WIELOMIANOWE MODELE WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNYCH STOPÓW ALUMINIUM

WIELOMIANOWE MODELE WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNYCH STOPÓW ALUMINIUM 21/38 Solidification of Metals and Alloys, No. 38, 1998 Krzepnięcie Metali i Stopów, nr 38, 1998 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 WIELOMIANOWE MODELE WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNYCH STOPÓW ALUMINIUM PEZDA Jacek,

Bardziej szczegółowo

WYKRESY FAZOWE ŻELIWA CHROMOWEGO Z DODATKAMI Ni, Mo, V i B W ZAKRESIE KRZEPNIĘCIA

WYKRESY FAZOWE ŻELIWA CHROMOWEGO Z DODATKAMI Ni, Mo, V i B W ZAKRESIE KRZEPNIĘCIA 23/40 Solidification of Metals and Alloys, Year 1999, Volume 1, Book No. 40 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 1999, Rocznik 1, Nr 40 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 WYKRESY FAZOWE ŻELIWA CHROMOWEGO Z DODATKAMI

Bardziej szczegółowo

REJESTRACJA PROCESÓW KRYSTALIZACJI METODĄ ATD-AED I ICH ANALIZA METALOGRAFICZNA

REJESTRACJA PROCESÓW KRYSTALIZACJI METODĄ ATD-AED I ICH ANALIZA METALOGRAFICZNA 22/38 Solidification of Metals and Alloys, No. 38, 1998 Krzepnięcie Metali i Stopów, nr 38, 1998 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 REJESTRACJA PROCESÓW KRYSTALIZACJI METODĄ ATD-AED I ICH ANALIZA METALOGRAFICZNA

Bardziej szczegółowo

IDENTYFIKACJA ODDZIAŁYWANIA OCHŁADZALNIKÓW NA KRZEPNIĘCIE ODLEWÓW STALIWNYCH. Z. IGNASZAK 1 Politechnika Poznańska

IDENTYFIKACJA ODDZIAŁYWANIA OCHŁADZALNIKÓW NA KRZEPNIĘCIE ODLEWÓW STALIWNYCH. Z. IGNASZAK 1 Politechnika Poznańska 17/44 Solidification of Metals and Alloys, Year 2000, Volume 2, Book No. 44 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 2000, Rocznik 2, Nr 44 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 IDENTYFIKACJA ODDZIAŁYWANIA OCHŁADZALNIKÓW

Bardziej szczegółowo

KONTROLA STALIWA GXCrNi72-32 METODĄ ATD

KONTROLA STALIWA GXCrNi72-32 METODĄ ATD 54/14 Archives of Foundry, Year 2004, Volume 4, 14 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2004, Rocznik 4, Nr 14 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 KONTROLA STALIWA GXCrNi72-32 METODĄ ATD S. PIETROWSKI 1, G. GUMIENNY 2

Bardziej szczegółowo

SZACOWANIE GRADIENTU W ANALITYCZNYM I NUMERYCZNYM ROZWIĄZANIU POLA TEMPERATURY

SZACOWANIE GRADIENTU W ANALITYCZNYM I NUMERYCZNYM ROZWIĄZANIU POLA TEMPERATURY 18/4 Archives of Foundry, Year 22, Volume 2, 4 Archiwum Odlewnictwa, Rok 22, Rocznik 2, Nr 4 PAN Katowice PL ISSN 1642-538 SZACOWANIE GRADIENTU W ANALITYCZNYM I NUMERYCZNYM ROZWIĄZANIU POLA TEMPERATURY

Bardziej szczegółowo

ANALIZA KRZEPNIĘCIA I BADANIA MIKROSTRUKTURY STOPÓW Al-Si

ANALIZA KRZEPNIĘCIA I BADANIA MIKROSTRUKTURY STOPÓW Al-Si 29/19 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 19 Archives of Foundry Year 2006, Volume 6, Book 19 PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308 ANALIZA KRZEPNIĘCIA I BADANIA MIKROSTRUKTURY STOPÓW Al-Si J. PIĄTKOWSKI

Bardziej szczegółowo

ROZKŁAD WIELKOŚCI WYDZIELEŃ GRAFITU W GRUBYM ODLEWIE ŻELIWNYM

ROZKŁAD WIELKOŚCI WYDZIELEŃ GRAFITU W GRUBYM ODLEWIE ŻELIWNYM 49/15 Archives of Foundry, Year 2005, Volume 5, 15 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2005, Rocznik 5, Nr 15 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ROZKŁAD WIELKOŚCI WYDZIELEŃ GRAFITU W GRUBYM ODLEWIE ŻELIWNYM J. SUCHOŃ

Bardziej szczegółowo

SZACOWANIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK9 NA PODSTAWIE METODY ATND

SZACOWANIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK9 NA PODSTAWIE METODY ATND 13/10 Archives of Foundry, Year 2003, Volume 3, 10 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2003, Rocznik 3, Nr 10 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 SZACOWANIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK9 NA PODSTAWIE METODY ATND

Bardziej szczegółowo

OBRÓBKA CIEPLNA SILUMINU AK132

OBRÓBKA CIEPLNA SILUMINU AK132 52/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 OBRÓBKA CIEPLNA SILUMINU AK132 J. PEZDA 1 Akademia Techniczno-Humanistyczna

Bardziej szczegółowo

ZMĘCZENIE CIEPLNE STALIWA CHROMOWEGO I CHROMOWO-NIKLOWEGO

ZMĘCZENIE CIEPLNE STALIWA CHROMOWEGO I CHROMOWO-NIKLOWEGO 23/2 Archives of Foundry, Year 2001, Volume 1, 1 (2/2) Archiwum Odlewnictwa, Rok 2001, Rocznik 1, Nr 1 (2/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ZMĘCZENIE CIEPLNE STALIWA CHROMOWEGO I CHROMOWO-NIKLOWEGO J.

Bardziej szczegółowo

OKREŚLENIE WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK132 NA PODSTAWIE METODY ATND.

OKREŚLENIE WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU AK132 NA PODSTAWIE METODY ATND. 37/44 Solidification of Metals and Alloys, Year 000, Volume, Book No. 44 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 000, Rocznik, Nr 44 PAN Katowice PL ISSN 008-9386 OKREŚLENIE WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNYCH SILUMINU

Bardziej szczegółowo

KOMPUTEROWA SYMULACJA POLA TWARDOŚCI W ODLEWACH HARTOWANYCH

KOMPUTEROWA SYMULACJA POLA TWARDOŚCI W ODLEWACH HARTOWANYCH 3/38 Solidification of Metals and Alloys, No. 38, 1998 Krzepnięcie Metali i Stopów, nr 38, 1998 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 KOMPUTEROWA SYMULACJA POLA TWARDOŚCI W ODLEWACH HARTOWANYCH JURA Stanisław,

Bardziej szczegółowo

WYZNACZANIE MINIMALNEJ GRUBOŚCI WLEWU DOPROWADZAJĄCEGO

WYZNACZANIE MINIMALNEJ GRUBOŚCI WLEWU DOPROWADZAJĄCEGO 13/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WYZNACZANIE MINIMALNEJ GRUBOŚCI WLEWU DOPROWADZAJĄCEGO B. BOROWIECKI 1

Bardziej szczegółowo

z wykorzystaniem pakiet MARC/MENTAT.

z wykorzystaniem pakiet MARC/MENTAT. KAEDRA WYRZYMAŁOŚCI MAERIAŁÓW I MEOD KOMPUEROWYCH MECHANIKI Wydział Mechaniczny echnologiczny POIECHNIKA ŚĄSKA W GIWICACH PRACA DYPOMOWA MAGISERSKA emat: Modelowanie procesu krzepnięcia żeliwa z wykorzystaniem

Bardziej szczegółowo

WPŁYW DODATKÓW STOPOWYCH NA TEMPERATURĘ KRZEPNIĘCIA STALIWA AUSTENITYCZNEGO

WPŁYW DODATKÓW STOPOWYCH NA TEMPERATURĘ KRZEPNIĘCIA STALIWA AUSTENITYCZNEGO KOMISJA BUDOWY MASZYN PAN ODDZIAŁ W POZNANIU Vol. 28 nr 3 Archiwum Technologii Maszyn i Automatyzacji 2008 MAŁGORZATA GARBIAK WPŁYW DODATKÓW STOPOWYCH NA TEMPERATURĘ KRZEPNIĘCIA STALIWA AUSTENITYCZNEGO

Bardziej szczegółowo

POLE TEMPERA TUR W TECHNOLOGII WYKONANIA ODLEWÓW WARSTWOWYCH

POLE TEMPERA TUR W TECHNOLOGII WYKONANIA ODLEWÓW WARSTWOWYCH Solidification of Metais and Alloys, No.30, 1997 Krzepnięcie Metali i Stopów, Nr 30, 1997 PAN - Oddział Katowice; PL ISSN 0208-9386 JERZY Kn-ARSKI, ANDRZEJ STUDN1Ctu, JACEK SUCHOŃ, STAN1SŁAW JURA POLE

Bardziej szczegółowo

STRUKTURA I POROWATOŚĆ ODLEWÓW ZE STOPU ALUMINIUM A WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE

STRUKTURA I POROWATOŚĆ ODLEWÓW ZE STOPU ALUMINIUM A WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE 4/22 Archives of Foundry, Year 26, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 26, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-538 STRUKTURA I POROWATOŚĆ ODLEWÓW ZE STOPU ALUMINIUM A WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE

Bardziej szczegółowo

LEJNOŚĆ KOMPOZYTÓW NA OSNOWIE STOPU AlMg10 Z CZĄSTKAMI SiC

LEJNOŚĆ KOMPOZYTÓW NA OSNOWIE STOPU AlMg10 Z CZĄSTKAMI SiC 38/9 Archives of Foundry, Year 23, Volume 3, 9 Archiwum Odlewnictwa, Rok 23, Rocznik 3, Nr 9 PAN Katowice PL ISSN 1642-538 LEJNOŚĆ KOMPOZYTÓW NA OSNOWIE STOPU AlMg1 Z CZĄSTKAMI SiC Z. KONOPKA 1, M. CISOWSKA

Bardziej szczegółowo

MODYFIKACJA TYTANEM, BOREM I FOSFOREM SILUMINU AK20

MODYFIKACJA TYTANEM, BOREM I FOSFOREM SILUMINU AK20 43/50 Solidification of Metais and Alloys, Year 2000, Volume 2. Book No. 43 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 2000, Rocznik 2, Nr 43 PAN -Katowice PL ISSN 0208-9386 MODYFIKACJA TYTANEM, BOREM I FOSFOREM

Bardziej szczegółowo

OKREŚLENIE TEMPERATURY I ENTALPII PRZEMIAN FAZOWYCH W STOPACH Al-Si

OKREŚLENIE TEMPERATURY I ENTALPII PRZEMIAN FAZOWYCH W STOPACH Al-Si 8/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 OKREŚLENIE TEMPERATURY I ENTALPII PRZEMIAN FAZOWYCH W STOPACH Al-Si F.

Bardziej szczegółowo

MODELOWANIE ODLEWANIA CIĄGŁEGO WLEWKÓW ZE STOPU AL

MODELOWANIE ODLEWANIA CIĄGŁEGO WLEWKÓW ZE STOPU AL 20/18 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 18 (1/2) ARCHIVES OF FOUNDRY Year 2006, Volume 6, N o 18 (1/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 MODELOWANIE ODLEWANIA CIĄGŁEGO WLEWKÓW ZE STOPU AL W. KAPTURKIEWICZ

Bardziej szczegółowo

WPŁYW WŁAŚCIWOŚCI TERMOFIZYCZNYCH TWORZYWA NADSTAWKI NADLEWU NA GEOMETRIĘ JAMY SKURCZOWEJ

WPŁYW WŁAŚCIWOŚCI TERMOFIZYCZNYCH TWORZYWA NADSTAWKI NADLEWU NA GEOMETRIĘ JAMY SKURCZOWEJ 44/2 Archives of Foundry, Year 2001, Volume 1, 1 (2/2) Archiwum Odlewnictwa, Rok 2001, Rocznik 1, Nr 1 (2/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW WŁAŚCIWOŚCI TERMOFIZYCZNYCH TWORZYWA NADSTAWKI NADLEWU

Bardziej szczegółowo

EMPIRYCZNE WYZNACZENIE PRAWDOPODOBIEŃSTW POWSTAWANIA WARSTWY KOMPOZYTOWEJ

EMPIRYCZNE WYZNACZENIE PRAWDOPODOBIEŃSTW POWSTAWANIA WARSTWY KOMPOZYTOWEJ /4 Archives of Foundry, Year 24, Volume 4, 4 Archiwum Odlewnictwa, Rok 24, Rocznik 4, Nr 4 AN Katowice L ISSN 642-53 EMIRYCZNE WYZNACZENIE RAWDOODOBIEŃSTW OWSTAWANIA WARSTWY KOMOZYTOWEJ C. BARON, J. GAWROŃSKI

Bardziej szczegółowo

WPŁYW PRZECHŁODZENIA STOPU AlMg10 NA KRZEPNIĘCIE PODCZAS PŁYNIĘCIA

WPŁYW PRZECHŁODZENIA STOPU AlMg10 NA KRZEPNIĘCIE PODCZAS PŁYNIĘCIA 39/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW PRZECHŁODZENIA STOPU AlMg10 NA KRZEPNIĘCIE PODCZAS PŁYNIĘCIA Z.

Bardziej szczegółowo

NUMERYCZNA SYMULACJA PROCESU KRZEPNIĘCIA NADLEWU W FORMIE Z MODUŁEM IZOLACYJNYM

NUMERYCZNA SYMULACJA PROCESU KRZEPNIĘCIA NADLEWU W FORMIE Z MODUŁEM IZOLACYJNYM 78/21 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 21(2/2) ARCHIVES OF FOUNDARY Year 2006, Volume 6, Nº 21 (2/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 NUMERYCZNA SYMULACJA PROCESU KRZEPNIĘCIA NADLEWU W FORMIE

Bardziej szczegółowo

WPŁYW TEMPERATURY ODLEWANIA NA INTENSYWNOŚĆ PRZEPŁYWU STOPÓW Al-Si W KANALE PRÓBY SPIRALNEJ BINCZYK F., PIĄTKOWSKI J., SMOLIŃSKI A.

WPŁYW TEMPERATURY ODLEWANIA NA INTENSYWNOŚĆ PRZEPŁYWU STOPÓW Al-Si W KANALE PRÓBY SPIRALNEJ BINCZYK F., PIĄTKOWSKI J., SMOLIŃSKI A. 31/40 Solidification of Metals and Alloys, Year 1999, Volume 1, Book No. 40 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 1999, Rocznik 1, Nr 40 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 WPŁYW TEMPERATURY ODLEWANIA NA INTENSYWNOŚĆ

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA I ZASTOSOWANIA ALGORYTMÓW OPTYMALIZACJI ROZMYTEJ. E. ZIÓŁKOWSKI 1 Wydział Odlewnictwa AGH, ul. Reymonta 23, Kraków

CHARAKTERYSTYKA I ZASTOSOWANIA ALGORYTMÓW OPTYMALIZACJI ROZMYTEJ. E. ZIÓŁKOWSKI 1 Wydział Odlewnictwa AGH, ul. Reymonta 23, Kraków 36/3 Archives of Foundry, Year 004, Volume 4, 3 Archiwum Odlewnictwa, Rok 004, Rocznik 4, Nr 3 PAN Katowice PL ISSN 64-5308 CHARAKTERYSTYKA I ZASTOSOWANIA ALGORYTMÓW OPTYMALIZACJI ROZMYTEJ E. ZIÓŁKOWSKI

Bardziej szczegółowo

SYMULACJA KRZEPNIĘCIA BRĄZU ALUMINIOWEGO BA1032 Z WERYFIKACJĄ DOŚWIADCZALNĄ

SYMULACJA KRZEPNIĘCIA BRĄZU ALUMINIOWEGO BA1032 Z WERYFIKACJĄ DOŚWIADCZALNĄ 19/9 Archives of Foundry, Year 003, Volume 3, 9 Archiwum Odlewnictwa, Rok 003, Rocznik 3, Nr 9 PAN Katowice PL ISSN 164-5308 SYMULACJA KRZEPNIĘCIA BRĄZU ALUMINIOWEGO BA103 Z WERYFIKACJĄ DOŚWIADCZALNĄ Z.

Bardziej szczegółowo

ZAPIS PROCESU KRYSTALIZACJI PIERWOTNEJ I WTÓRNEJ ŻELIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO NA ŚCIERANIE

ZAPIS PROCESU KRYSTALIZACJI PIERWOTNEJ I WTÓRNEJ ŻELIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO NA ŚCIERANIE 65/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ZAPIS PROCESU KRYSTALIZACJI PIERWOTNEJ I WTÓRNEJ ŻELIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO

Bardziej szczegółowo

SYMULACJA PROCESU ODLEWANIA Z ZASTOSOWANIEM FORMY WIRTUALNEJ

SYMULACJA PROCESU ODLEWANIA Z ZASTOSOWANIEM FORMY WIRTUALNEJ 2/38 Solidification of Metals and Alloys, No. 38, 1998 Krzepnięcie Metali i Stopów, nr 38, 1998 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 SYMULACJA PROCESU ODLEWANIA Z ZASTOSOWANIEM FORMY WIRTUALNEJ IGNASZAK Zenon

Bardziej szczegółowo

OCENA ZA POMOCĄ KRYTERIÓW KRZEPNIĘCIA POROWATOŚCI I ROZDROBNIENIA STRUKTURY W ODLEWACH ZE STOPU Al

OCENA ZA POMOCĄ KRYTERIÓW KRZEPNIĘCIA POROWATOŚCI I ROZDROBNIENIA STRUKTURY W ODLEWACH ZE STOPU Al KOMISJA BUDOWY MASZYN PAN ODDZIAŁ W POZNANIU Vol. 8 nr Archiwum Technologii Maszyn i Automatyzacji 008 MIECZYSŁAW HAJKOWSKI *, ŁUKASZ BERNAT ** OCENA ZA POMOCĄ KRYTERIÓW KRZEPNIĘCIA POROWATOŚCI I ROZDROBNIENIA

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE METODY ATD DO JAKOŚCIOWEJ OCENY STALIWA CHROMOWEGO PRZEZNACZONEGO NA WYKŁADZINY MŁYNÓW CEMENTOWYCH

ZASTOSOWANIE METODY ATD DO JAKOŚCIOWEJ OCENY STALIWA CHROMOWEGO PRZEZNACZONEGO NA WYKŁADZINY MŁYNÓW CEMENTOWYCH 24/44 Solidification of Metals and Alloys, Year 2000, Volume 2, Book No. 44 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 2000, Rocznik 2, Nr 44 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 ZASTOSOWANIE METODY ATD DO JAKOŚCIOWEJ

Bardziej szczegółowo

OCENA PROCESU ODLEWANIA I OBRÓBKI CIEPLNEJ STOPOWEGO STALIWA KONSTRUKCYJNEGO METODĄ ANALIZY TERMICZNEJ I DERYWACYJNEJ

OCENA PROCESU ODLEWANIA I OBRÓBKI CIEPLNEJ STOPOWEGO STALIWA KONSTRUKCYJNEGO METODĄ ANALIZY TERMICZNEJ I DERYWACYJNEJ 40/9 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 006, Rocznik 6, Nr 9 Archives of Foundry Year 006, Volume 6, Book 9 PAN - Katowice PL ISSN 64-508 OCENA PROCESU ODLEWANIA I OBRÓBKI CIEPLNEJ STOPOWEGO STALIWA KONSTRUKCYJNEGO

Bardziej szczegółowo

OCENA JAKOŚCI ŻELIWA SFEROIDALNEGO METODĄ ATD

OCENA JAKOŚCI ŻELIWA SFEROIDALNEGO METODĄ ATD 26/10 Archives of Foundry, Year 2003, Volume 3, 10 Archiwum O dlewnictwa, Rok 2003, Rocznik 3, Nr 10 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 OCENA JAKOŚCI ŻELIWA SFEROIDALNEGO METODĄ ATD M. STAWARZ 1, J. SZAJNAR

Bardziej szczegółowo

WPŁYW WIELKOŚCI WYDZIELEŃ GRAFITU NA WYTRZYMAŁOŚĆ ŻELIWA SFEROIDALNEGO NA ROZCIĄGANIE

WPŁYW WIELKOŚCI WYDZIELEŃ GRAFITU NA WYTRZYMAŁOŚĆ ŻELIWA SFEROIDALNEGO NA ROZCIĄGANIE 15/12 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2004, Rocznik 4, Nr 12 Archives of Foundry Year 2004, Volume 4, Book 12 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW WIELKOŚCI WYDZIELEŃ GRAFITU NA WYTRZYMAŁOŚĆ ŻELIWA SFEROIDALNEGO

Bardziej szczegółowo

WPŁYW OBRÓBKI CIEPLNEJ NA WYBRANE WŁASNOŚCI STALIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO NA ŚCIERANIE

WPŁYW OBRÓBKI CIEPLNEJ NA WYBRANE WŁASNOŚCI STALIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO NA ŚCIERANIE 59/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW OBRÓBKI CIEPLNEJ NA WYBRANE WŁASNOŚCI STALIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO

Bardziej szczegółowo

IDENTYFIKACJA PODSTAWOWYCH ZASTĘPCZYCH WSPÓŁCZYNNIKÓW TERMOFIZYCZNYCH MASY FORMIERSKIEJ W ZALEŻNOŚCI OD GRUBOŚCI ŚCIANKI ODLEWU

IDENTYFIKACJA PODSTAWOWYCH ZASTĘPCZYCH WSPÓŁCZYNNIKÓW TERMOFIZYCZNYCH MASY FORMIERSKIEJ W ZALEŻNOŚCI OD GRUBOŚCI ŚCIANKI ODLEWU 32/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 IDENTYFIKACJA PODSTAWOWYCH ZASTĘPCZYCH WSPÓŁCZYNNIKÓW TERMOFIZYCZNYCH

Bardziej szczegółowo

OBRÓBKA CIEPLNA SILUMINU AK9

OBRÓBKA CIEPLNA SILUMINU AK9 50/14 Archives of Foundry, Year 2004, Volume 4, 14 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2004, Rocznik 4, Nr 14 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 OBRÓBKA CIEPLNA SILUMINU AK9 J. PEZDA 1 Akademia Techniczno-Humanistyczna

Bardziej szczegółowo

KRYSTALIZACJA I SKURCZ STOPU AK9 (AlSi9Mg) M. DUDYK 1, K. KOSIBOR 2 Akademia Techniczno Humanistyczna ul. Willowa 2, Bielsko Biała

KRYSTALIZACJA I SKURCZ STOPU AK9 (AlSi9Mg) M. DUDYK 1, K. KOSIBOR 2 Akademia Techniczno Humanistyczna ul. Willowa 2, Bielsko Biała 18/14 Archives of Foundry, Year 2004, Volume 4, 14 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2004, Rocznik 4, Nr 14 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 KRYSTALIZACJA I SKURCZ STOPU AK9 (AlSi9Mg) M. DUDYK 1, K. KOSIBOR 2 Akademia

Bardziej szczegółowo

PRZYCZYNKI DO SYMULACJI KOMPUTEROWEJ KRZEPNIĘCIA ODLEWÓW STOSOWANYCH W PRZEMYŚLE. Instytut Odlewnictwa 2, 3

PRZYCZYNKI DO SYMULACJI KOMPUTEROWEJ KRZEPNIĘCIA ODLEWÓW STOSOWANYCH W PRZEMYŚLE. Instytut Odlewnictwa 2, 3 13/4 Archives of Foundry, Year 2, Volume 2, 4 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2, Rocznik 2, Nr 4 PAN Katowice PL ISSN 1642-538 PRZYCZYNKI DO SYMULACJI KOMPUTEROWEJ KRZEPNIĘCIA ODLEWÓW STOSOWANYCH W PRZEMYŚLE

Bardziej szczegółowo

MODELOWANIE NUMERYCZNE POWSTAWANIA NAPRĘŻEŃ W KRZEPNĄCYCH ODLEWACH

MODELOWANIE NUMERYCZNE POWSTAWANIA NAPRĘŻEŃ W KRZEPNĄCYCH ODLEWACH 9/38 Solidification of Metals and Alloys, No. 38, 1998 Krzepnięcie Metali i Stopów, nr 38, 1998 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 MODELOWANIE NUMERYCZNE POWSTAWANIA NAPRĘŻEŃ W KRZEPNĄCYCH ODLEWACH SCZYGIOL

Bardziej szczegółowo

WARUNKI KRZEPNIĘCIA ODLEWÓW Z SILUMINÓW, A PARAMETRY MIKROSTRUKTURY

WARUNKI KRZEPNIĘCIA ODLEWÓW Z SILUMINÓW, A PARAMETRY MIKROSTRUKTURY /14 Archives of Foundry, Year 4, Volume 4, 14 Archiwum Odlewnictwa, Rok 4, Rocznik 4, Nr 14 PAN Katowice PL ISSN 1642-58 WARUNKI KRZEPNIĘCIA ODLEWÓW Z SILUMINÓW, A PARAMETRY MIKROSTRUKTURY M. HAJKOWSKI

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE SIECI NEURONOWYCH DO MODELOWANIA TEMPERATURY SOLIDUS PODEUTEKTYCZNYCH STOPÓW Al Si Cu

ZASTOSOWANIE SIECI NEURONOWYCH DO MODELOWANIA TEMPERATURY SOLIDUS PODEUTEKTYCZNYCH STOPÓW Al Si Cu 82/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ZASTOSOWANIE SIECI NEURONOWYCH DO MODELOWANIA TEMPERATURY SOLIDUS PODEUTEKTYCZNYCH

Bardziej szczegółowo

PRACE INSTYTUTU ODLEWNICTWA

PRACE INSTYTUTU ODLEWNICTWA PRACE INSTYTUTU ODLEWNICTWA Tom LI Rok 2011 Zeszyt 2 BADANIE KINETYKI KRZEPNIĘCIA I STYGNIĘCIA MASY MODELOWEJ W MATRYCY THE STUDY OF THE KINETICS OF SOLIDIFICATION AND COOLING OF PATTERN MATERIAL IN A

Bardziej szczegółowo

WPŁYW CHROPOWATOŚCI POWIERZCHNI MATERIAŁU NA GRUBOŚĆ POWŁOKI PO ALFINOWANIU

WPŁYW CHROPOWATOŚCI POWIERZCHNI MATERIAŁU NA GRUBOŚĆ POWŁOKI PO ALFINOWANIU 51/17 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2005, Rocznik 5, Nr 17 Archives of Foundry Year 2005, Volume 5, Book 17 PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW CHROPOWATOŚCI POWIERZCHNI MATERIAŁU NA GRUBOŚĆ POWŁOKI PO ALFINOWANIU

Bardziej szczegółowo

ANALIZA KRYSTALIZACJI STOPU AlMg (AG 51) METODĄ ATND

ANALIZA KRYSTALIZACJI STOPU AlMg (AG 51) METODĄ ATND 18/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ANALIZA KRYSTALIZACJI STOPU AlMg (AG 51) METODĄ ATND T. CIUĆKA 1 Katedra

Bardziej szczegółowo

ROLA TRWAŁOŚCI FRONTU KRYSTALIZACJI W ODLEWACH KRZEPNĄCYCH W POLU MAGNETYCZNYM

ROLA TRWAŁOŚCI FRONTU KRYSTALIZACJI W ODLEWACH KRZEPNĄCYCH W POLU MAGNETYCZNYM 19/37 Solidification of Metals and Alloys, No. 37, 1998 Krzepnięcie Metali i Stopów, nr 37, 1998 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 ROLA TRWAŁOŚCI FRONTU KRYSTALIZACJI W ODLEWACH KRZEPNĄCYCH W POLU MAGNETYCZNYM

Bardziej szczegółowo

FOTOELEKTRYCZNA REJESTRACJA ENERGII PROMIENIOWANIA KRZEPNĄCEGO STOPU

FOTOELEKTRYCZNA REJESTRACJA ENERGII PROMIENIOWANIA KRZEPNĄCEGO STOPU 13/8 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 23, Rocznik 3, Nr 8 Archives of Foundry Year 23, Volume 3, Book 8 PAN - Katowice PL ISSN 1642-538 FOTOELEKTRYCZNA REJESTRACJA ENERGII PROMIENIOWANIA KRZEPNĄCEGO STOPU Z. NIEDŹWIEDZKI

Bardziej szczegółowo

WPŁYW SZYBKOŚCI WYPEŁNIANIA WNĘKI FORMY NA STRUKTURĘ ŻELIWA CHROMOWEGO

WPŁYW SZYBKOŚCI WYPEŁNIANIA WNĘKI FORMY NA STRUKTURĘ ŻELIWA CHROMOWEGO 43/15 Archives of Foundry, Year 2005, Volume 5, 15 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2005, Rocznik 5, Nr 15 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW SZYBKOŚCI WYPEŁNIANIA WNĘKI FORMY NA STRUKTURĘ ŻELIWA CHROMOWEGO

Bardziej szczegółowo

ANALIZA RUCHU CIEPŁA W MIKROOBSZARZE KOMPOZYTU ZBROJONEGO CZĄSTKAMI SiC

ANALIZA RUCHU CIEPŁA W MIKROOBSZARZE KOMPOZYTU ZBROJONEGO CZĄSTKAMI SiC 26/38 Solidification of Metals and Alloys, No. 38, 1998 Krzepnięcie Metali i Stopów, nr 38, 1998 PAN Katowice PL ISSN 28-9386 ANALIZA RUCHU CIEPŁA W MIKROOBSZARZE KOMPOZYTU ZBROJONEGO CZĄSTKAMI SiC CHOLEWA

Bardziej szczegółowo

ANALIZA ZAKRESU KRYSTALIZACJI STOPU AlSi7Mg PO OBRÓBCE MIESZANKAMI CHEMICZNYMI WEWNĄTRZ FORMY ODLEWNICZEJ

ANALIZA ZAKRESU KRYSTALIZACJI STOPU AlSi7Mg PO OBRÓBCE MIESZANKAMI CHEMICZNYMI WEWNĄTRZ FORMY ODLEWNICZEJ 7/ Archives of Foundry, Year 001, Volume 1, 1 (/) Archiwum Odlewnictwa, Rok 001, Rocznik 1, Nr 1 (/) PAN Katowice PL ISSN 164-5308 ANALIZA ZAKRESU KRYSTALIZACJI STOPU AlSi7Mg PO OBRÓBCE MIESZANKAMI CHEMICZNYMI

Bardziej szczegółowo

WPŁYW GRUBOŚCI ŚCIANKI ODLEWU NA MORFOLOGIĘ WĘGLIKÓW W STOPIE WYSOKOCHROMOWYM

WPŁYW GRUBOŚCI ŚCIANKI ODLEWU NA MORFOLOGIĘ WĘGLIKÓW W STOPIE WYSOKOCHROMOWYM 3/4 Archives of Foundry, Year 2002, Volume 2, 4 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2002, Rocznik 2, Nr 4 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW GRUBOŚCI ŚCIANKI ODLEWU NA MORFOLOGIĘ WĘGLIKÓW W STOPIE WYSOKOCHROMOWYM

Bardziej szczegółowo

MONITOROWANIE PRODUKCJI I KONTROLA JAKOŚCI STALIWA ZA POMOCĄ PROGRAMU KOMPUTEROWEGO

MONITOROWANIE PRODUKCJI I KONTROLA JAKOŚCI STALIWA ZA POMOCĄ PROGRAMU KOMPUTEROWEGO 50/17 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2005, Rocznik 5, Nr 17 Archives of Foundry Year 2005, Volume 5, Book 17 PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308 MONITOROWANIE PRODUKCJI I KONTROLA JAKOŚCI STALIWA ZA POMOCĄ PROGRAMU

Bardziej szczegółowo

BADANIA SYMULACYJNE PROCESU HAMOWANIA SAMOCHODU OSOBOWEGO W PROGRAMIE PC-CRASH

BADANIA SYMULACYJNE PROCESU HAMOWANIA SAMOCHODU OSOBOWEGO W PROGRAMIE PC-CRASH BADANIA SYMULACYJNE PROCESU HAMOWANIA SAMOCHODU OSOBOWEGO W PROGRAMIE PC-CRASH Dr inż. Artur JAWORSKI, Dr inż. Hubert KUSZEWSKI, Dr inż. Adam USTRZYCKI W artykule przedstawiono wyniki analizy symulacyjnej

Bardziej szczegółowo

OKREŚLENIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH ŻELIWA SFEROIDALNEGO METODĄ ATD

OKREŚLENIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH ŻELIWA SFEROIDALNEGO METODĄ ATD 47/15 Archives of Foundry, Year 2005, Volume 5, 15 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2005, Rocznik 5, Nr 15 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 OKREŚLENIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH ŻELIWA SFEROIDALNEGO METODĄ ATD M.

Bardziej szczegółowo

KONTROLA STALIWA NIESTOPOWEGO METODĄ ATD

KONTROLA STALIWA NIESTOPOWEGO METODĄ ATD 36/12 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2004, Rocznik 4, Nr 12 Archives of Foundry Year 2004, Volume 4, Book 12 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 KONTROLA STALIWA NIESTOPOWEGO METODĄ ATD S. PIETROWSKI 1, G. GUMIENNY

Bardziej szczegółowo

OCENA KRYSTALIZACJI STALIWA METODĄ ATD

OCENA KRYSTALIZACJI STALIWA METODĄ ATD 34/8 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2003, Rocznik 3, Nr 8 Archives of Foundry Year 2003, Volume 3, Book 8 PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308 OCENA KRYSTALIZACJI STALIWA METODĄ ATD S. PIETROWSKI 1, R. WŁADYSIAK

Bardziej szczegółowo

Badanie dylatometryczne żeliwa w zakresie przemian fazowych zachodzących w stanie stałym

Badanie dylatometryczne żeliwa w zakresie przemian fazowych zachodzących w stanie stałym PROJEKT NR: POIG.1.3.1--1/ Badania i rozwój nowoczesnej technologii tworzyw odlewniczych odpornych na zmęczenie cieplne Badanie dylatometryczne żeliwa w zakresie przemian fazowych zachodzących w stanie

Bardziej szczegółowo

MATEMATYCZNY MODEL PĘTLI HISTEREZY MAGNETYCZNEJ

MATEMATYCZNY MODEL PĘTLI HISTEREZY MAGNETYCZNEJ ELEKTRYKA 014 Zeszyt 1 (9) Rok LX Krzysztof SZTYMELSKI, Marian PASKO Politechnika Śląska w Gliwicach MATEMATYCZNY MODEL PĘTLI ISTEREZY MAGNETYCZNEJ Streszczenie. W artykule został zaprezentowany matematyczny

Bardziej szczegółowo

WPŁYW DODATKÓW STOPOWYCH NA WŁASNOŚCI STOPU ALUMINIUM KRZEM O NADEUTEKTYCZNYM SKŁADZIE

WPŁYW DODATKÓW STOPOWYCH NA WŁASNOŚCI STOPU ALUMINIUM KRZEM O NADEUTEKTYCZNYM SKŁADZIE WYDZIAŁ ODLEWNICTWA AGH Oddział Krakowski STOP XXXIV KONFERENCJA NAUKOWA Kraków - 19 listopada 2010 r. Marcin PIĘKOŚ 1, Stanisław RZADKOSZ 2, Janusz KOZANA 3,Witold CIEŚLAK 4 WPŁYW DODATKÓW STOPOWYCH NA

Bardziej szczegółowo

WPŁYW TEMPERATURY WYGRZEWANIA NA UDZIAŁ FAZ PIERWOTNYCH W STRUKTURZE ŻAROWYTRZYMAŁEGO ODLEWNICZEGO STOPU KOBALTU

WPŁYW TEMPERATURY WYGRZEWANIA NA UDZIAŁ FAZ PIERWOTNYCH W STRUKTURZE ŻAROWYTRZYMAŁEGO ODLEWNICZEGO STOPU KOBALTU 50/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW TEMPERATURY WYGRZEWANIA NA UDZIAŁ FAZ PIERWOTNYCH W STRUKTURZE ŻAROWYTRZYMAŁEGO

Bardziej szczegółowo

OKREŚLENIE METODĄ KALORYMETRII SKANINGOWEJ ENTALPII PRZEMIAN FAZOWYCH W ŻELIWIE SZARYM

OKREŚLENIE METODĄ KALORYMETRII SKANINGOWEJ ENTALPII PRZEMIAN FAZOWYCH W ŻELIWIE SZARYM 5/22 Archives of Foundry, Year 6, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 6, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-538 OKREŚLENIE METODĄ KALORYMETRII SKANINGOWEJ ENTALPII PRZEMIAN FAZOWYCH W ŻELIWIE

Bardziej szczegółowo

BADANIE KRYSTALIZACJI KOMPOZYTU AK9-Pb. Z. KONOPKA 1 Katedra Odlewnictwa Politechniki Częstochowskiej

BADANIE KRYSTALIZACJI KOMPOZYTU AK9-Pb. Z. KONOPKA 1 Katedra Odlewnictwa Politechniki Częstochowskiej 5/44 Solidification of Metals and Alloys, Year, Volume, Book No. 44 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok, Rocznik, Nr 44 PAN Katowice PL ISSN 8-9386 BADANIE KRYSALIZACJI KOMPOZYU AK9-Pb Z. KONOPKA Katedra

Bardziej szczegółowo

Technologie wytwarzania metali. Odlewanie Metalurgia proszków Otrzymywanie monokryształów Otrzymywanie materiałów superczystych Techniki próżniowe

Technologie wytwarzania metali. Odlewanie Metalurgia proszków Otrzymywanie monokryształów Otrzymywanie materiałów superczystych Techniki próżniowe Technologie wytwarzania metali Odlewanie Metalurgia proszków Otrzymywanie monokryształów Otrzymywanie materiałów superczystych Techniki próżniowe KRYSTALIZACJA METALI I STOPÓW Krzepnięcie - przemiana fazy

Bardziej szczegółowo

Technologie wytwarzania metali. Odlewanie Metalurgia proszków Otrzymywanie monokryształów Otrzymywanie materiałów superczystych Techniki próżniowe

Technologie wytwarzania metali. Odlewanie Metalurgia proszków Otrzymywanie monokryształów Otrzymywanie materiałów superczystych Techniki próżniowe Technologie wytwarzania metali Odlewanie Metalurgia proszków Otrzymywanie monokryształów Otrzymywanie materiałów superczystych Techniki próżniowe KRYSTALIZACJA METALI I STOPÓW Krzepnięcie - przemiana fazy

Bardziej szczegółowo

KRZEPNIĘCIE SUSPENSJI KOMPOZYTOWEJ AlMg10+SiC PODCZAS WYPEŁNIANIA WNĘKI FORMY

KRZEPNIĘCIE SUSPENSJI KOMPOZYTOWEJ AlMg10+SiC PODCZAS WYPEŁNIANIA WNĘKI FORMY KOMISJA BUDOWY MASZYN PAN ODDZIAŁ W POZNANIU Vol. 26 nr 1 Archiwum Technologii Maszyn i Automatyzacji 2006 MAŁGORZATA ŁĄGIEWKA *, ZBIGNIEW KONOPKA *, ANDRZEJ ZYSKA * KRZEPNIĘCIE SUSPENSJI KOMPOZYTOWEJ

Bardziej szczegółowo

ODPORNOŚĆ STALIWA NA ZUŻYCIE EROZYJNE CZĘŚĆ II. ANALIZA WYNIKÓW BADAŃ

ODPORNOŚĆ STALIWA NA ZUŻYCIE EROZYJNE CZĘŚĆ II. ANALIZA WYNIKÓW BADAŃ Szybkobieżne Pojazdy Gąsienicowe (15) nr 1, 2002 Stanisław JURA Roman BOGUCKI ODPORNOŚĆ STALIWA NA ZUŻYCIE EROZYJNE CZĘŚĆ II. ANALIZA WYNIKÓW BADAŃ Streszczenie: W części I w oparciu o teorię Bittera określono

Bardziej szczegółowo

KRYSTALIZACJA, STRUKTURA ORAZ WŁAŚCIWOŚCI TECHNOLOGICZNE STOPÓW I KOMPOZYTÓW ALUMINIOWYCH

KRYSTALIZACJA, STRUKTURA ORAZ WŁAŚCIWOŚCI TECHNOLOGICZNE STOPÓW I KOMPOZYTÓW ALUMINIOWYCH 14/9 Archives of Foundry, Year 2003, Volume 3, 9 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2003, Rocznik 3, Nr 9 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 KRYSTALIZACJA, STRUKTURA ORAZ WŁAŚCIWOŚCI TECHNOLOGICZNE STOPÓW I KOMPOZYTÓW

Bardziej szczegółowo

STANOWISKO DO BADANIA SKURCZU LINIOWEGO I NAPRĘŻEŃ SKURCZOWYCH W ODLEWACH

STANOWISKO DO BADANIA SKURCZU LINIOWEGO I NAPRĘŻEŃ SKURCZOWYCH W ODLEWACH 33/8 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2003, Rocznik 3, Nr 8 Archives of Foundry Year 2003, Volume 3, Book 8 PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308 STANOWISKO DO BADANIA SKURCZU LINIOWEGO I NAPRĘŻEŃ SKURCZOWYCH W ODLEWACH

Bardziej szczegółowo

WPL YW SPOSOBU DOPROW ADZENIA CIEKLEGO MET ALU DO FORMY MET AL OWEJ NA ELIMINACJĘ POROWATOŚCI TESTOWYCH ODLEWÓW

WPL YW SPOSOBU DOPROW ADZENIA CIEKLEGO MET ALU DO FORMY MET AL OWEJ NA ELIMINACJĘ POROWATOŚCI TESTOWYCH ODLEWÓW 43/64 Solidification of Metais and Alloys, Year 2000, Volume 2, Book No. 43 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 2000, Rocznik 2, Nr 43 P AN -Katowice PL ISSN 0208-9386 WPL YW SPOSOBU DOPROW ADZENIA CIEKLEGO

Bardziej szczegółowo

NAPRĘŻENIA ŚCISKAJĄCE PRZY 10% ODKSZTAŁCENIU WZGLĘDNYM PRÓBEK NORMOWYCH POBRANYCH Z PŁYT EPS O RÓŻNEJ GRUBOŚCI

NAPRĘŻENIA ŚCISKAJĄCE PRZY 10% ODKSZTAŁCENIU WZGLĘDNYM PRÓBEK NORMOWYCH POBRANYCH Z PŁYT EPS O RÓŻNEJ GRUBOŚCI PRACE INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ - KWARTALNIK 1 (145) 2008 BUILDING RESEARCH INSTITUTE - QUARTERLY No 1 (145) 2008 Zbigniew Owczarek* NAPRĘŻENIA ŚCISKAJĄCE PRZY 10% ODKSZTAŁCENIU WZGLĘDNYM PRÓBEK NORMOWYCH

Bardziej szczegółowo

WPŁYW RODZAJU SILUMINU I PROCESU TOPIENIA NA JEGO KRYSTALIZACJĘ

WPŁYW RODZAJU SILUMINU I PROCESU TOPIENIA NA JEGO KRYSTALIZACJĘ 10/40 Solidification of Metals and Alloys, Year 1999, Volume 1, Book No. 40 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 1999, Rocznik 1, Nr 40 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 WPŁYW RODZAJU SILUMINU I PROCESU TOPIENIA

Bardziej szczegółowo

URZĄDZENIE DO BADANIA NAPRĘŻEŃ ODLEWNICZYCH. J. MUTWIL 1 Wydział Mechaniczny Politechniki Zielonogórskiej

URZĄDZENIE DO BADANIA NAPRĘŻEŃ ODLEWNICZYCH. J. MUTWIL 1 Wydział Mechaniczny Politechniki Zielonogórskiej 68/44 Solidification of Metals and Alloys, Year 2000, Volume 2, Book No. 44 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 2000, Rocznik 2, Nr 44 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 URZĄDZENIE DO BADANIA NAPRĘŻEŃ ODLEWNICZYCH

Bardziej szczegółowo