PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE DLA OSÓB NIESŁYSZĄCYCH

Transkrypt

1 Wpisuje zdający przed rozpoczęciem pracy PESEL ZDAJĄCEGO Miejsce na nalepkę z kodem szkoły PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE DLA OSÓB NIESŁYSZĄCYCH Instrukcja dla zdającego Arkusz 1 Czas pracy 120 minut 1. Proszę sprawdzić, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 16 stron. Ewentualny brak należy zgłosić przewodniczącemu zespołu nadzorującego egzamin. 2. Proszę uważnie czytać wszystkie polecenia. 3. Odpowiedzi trzeba zapisać czytelnie w miejscu na to przeznaczonym przy każdym zadaniu. 4. Proszę pisać długopisem (piórem) w kolorze niebieskim lub czarnym; nie pisać ołówkiem. 5. Nie wolno używać korektora. 6. Błędne zapisy trzeba wyraźnie przekreślić. 7. Obok każdego zdania podana jest maksymalna liczba punktów, którą można uzyskać za jego poprawne rozwiązanie. Życzymy powodzenia! Wpisuje egzaminator / nauczyciel sprawdzający pracę Nr zadania Maksymalna liczba punktów Uzyskana liczba punktów Nr zadania SUMA Maksymalna liczba punktów Uzyskana liczba punktów

2 Wzada iach 1-4 podkreśl jed ą właściwą odpowiedź. Zadanie 1. (1 pkt) Prezydent Rzeczpospolitej ma prawo a) stosować prawo łaski. b) wydawać wyroki sądowe. c) kontrolować działalność Narodowego Banku Polskiego. d) wydawać ustawy. Zadanie 2. (1 pkt) Projekty ustaw w Rzeczpospolitej mogą zgłaszać a) senatorowie. b) co najmniej 500 tysięcy obywateli. c) Prezes Sądu Najwyższego. d) co najmniej 100 tysięcy obywateli. Zadanie 3. (1 pkt) Przed Trybunałem Stanu może być postawiony a) Prezydent Rzeczpospolitej. b) pracownik urzędu gminy. c) sędzia sądu wojewódzkiego. d) Prymas Polski. Zadanie 4. (1 pkt) Grupą pierwotną jest a) koło sportowe. b) partia polityczna. c) grupa kolegów. d) szkoła. Zadanie 5. (4 pkt) Wpiszwewłaściwe miejsca w tabelce litery oznaczające podane niżej prawa i obowiązki obywateli. WOLNOŚCI I PRAWA OBYWATELI OBOWIĄZKI OBYWATELI A) obrona ojczyzny, B) nietykalność i wolność osobista, C) dbanie o środowisko naturalne, D) służba wojskowa, E) wychowanie dzieci zgodnie z własnym przekonaniem, F) przestrzeganie prawa Rzeczypospolitej, G) wolność sumienia i religii, H) płacenie podatków, I) swoboda podróżowania. Strona 2 z 16

3 Zadanie 6. (2 pkt) W których rozdziałach konstytucji znajdziesz poniższe zdania? Do każdego zdania dopasuj odpowiednią cyfrę oznaczającą tytuł rozdziału spośród podanych niżej. a),,rzeczpospolita jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli.... b),,wolność człowieka podlega ochronie prawnej.... c),,nie można być równocześnie posłem i senatorem.... d),,ważność wyboru Prezydenta Rzeczpospolitej stwierdza Sąd Najwyższy.... 1),,Sądy i Trybunały 2),,Rzeczpospolita 3) Prezydent Rzeczpospolitej 4),,Sejm i Senat 5),,Wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela Zadanie 7. (4 pkt) Przy zdaniach prawdziwych napisz,,p, a przy zdaniach fałszywych postaw,,f. a) Doktryny prawicowe chcą dokonywać zmian na drodze rewolucji. b) Doktryny lewicowe akceptują* podział społeczeństw na klasy społeczne. c) Doktryny centrowe chcą równowagi między interesami różnych grup społecznych. Doktryny prawicowe twierdzą, że wżyciu społeczeństw ważne są: d) religia, tradycje narodowe, kultura narodowa, itp. *akceptować - zgadzać się Zadanie 8. (2 pkt) Poniżej jest napisany numer PESEL, który otrzymuje każdy obywatel w dniu rejestracji w urzędzie Wyjaśnij, co oznacza sześć pierwszych cyfr tego numeru. 1).. Rozszyfruj* informację szczegółową zawartą w tych pierwszych sześciu cyfrach. 2).. *rozszyfrować -rozwiązać, wyjaśnić, rozpoznać Strona 3 z 16

4 Zadanie 9. (5 pkt) a) Wyjaśnij następujące terminy: 1) państwo unitarne ) państwo federacyjne b) Podaj przykład państwa unitarnego w Europie.... c) Podaj przykład państwa federacyjnego w Europie.... d) Wymienione przez Ciebie (w podpunktach b i c) państwa zaznacz na mapie, wpisując ichnazwy we właściwe miejsca. Strona 4 z 16

5 Zadanie 10. (4 pkt) Poniższe mapy przedstawiają podziały administracyjne państwa polskiego w różnym okresie historycznym. Do każdej mapy dopasuj odpowiedni rok. (1939, 1946, 1950, 1975, 1999) A.... C.... B.... D.... Strona 5 z 16

6 Zadanie 11. (2 pkt) Pod koniec czerwca 2004 roku przeprowadzono sondaż. Pytano ludzi jakby głosowali, gdyby wybory do Sejmu RP odbyły się w czerwcu. Oto wyniki sondażu: - Platforma Obywatelska (PO) otrzymała 24% głosów - Prawo i Sprawiedliwość (PiS) otrzymało 19% głosów - Samoobrona otrzymała 17% głosów - Socjaldemokracja Polska (SDPL) otrzymała 9% głosów - Liga Polskich Rodzin (LPR) otrzymała 9% głosów - SLD-UP otrzymało 7 % głosów - Polskie Stronnictwo Ludowe (PSL) otrzymało 7% głosów - Unia Wolności (UW) otrzymała 4% głosów - Krajowa Partia Emerytów i Rencistów (KPEiR) otrzymała 2% głosów - Unia Polityki Realnej (UPR) otrzymała 1% głosów Źródło: Sondaż IPSOS na próbie 965 osób. a) Wypisz nazwy tych partii/koalicji (lub ich skróty), które weszłyby do Sejmu b) Na podstawie wiedzy pozaźródłowej wypisz nazwy tych partii/koalicji (lub ich skróty), które nie mają obecnie swoich posłów w Sejmie.... Zadanie 12. (4 pkt) a) Wyjaśnij następujące terminy: 1) Demokracja pośrednia ) Demokracja bezpośrednia b) Podaj jeden przykład działań w demokracji pośredniej i jeden przykład działań w demokracji bezpośredniej. Demokracja bezpośrednia Demokracja pośrednia Strona 6 z 16

7 Zadanie 13. (2 pkt) Dopasuj poniższe zadania do organów Unii Europejskiej, dopisując do liter odpowiadające im cyfry. A) Rada Europejska... B) Parlament Europejski... C) Komisja Europejska... D) Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich... 1) Rozstrzyga spory między państwami członkowskimi UE 2) Opracowuje prawo unijne, koordynuje* współpracę między członkami UE 3) Kontroluje budżet* UE oraz Komisję Europejską 4) Reprezentuje UE na zewnątrz, zarządza budżetem 5) Określa najważniejsze cele polityki UE *budżet - plan przychodów i wydatków *koordynować - uzgadniać, uporządkowane współdziałanie Zadanie 14. (5 pkt) Napisz, według którego Kodeksu jako prawnik będziesz rozpatrywać następujące sprawy: a) Twoja klientka została zwolniona z pracy po powrocie z urlopu macierzyńskiego.... b) Twój klient podczas demonstracji* pobił policjanta.... c) Twoi klienci chcą adoptować dziecko.... d) Twój klient nie otrzymał zapłaty za wykonaną usługę.... e) Twój klient nie otrzymał zgody na budowę nowego sklepu w pobliżu swojego domu.... * demonstracja - pochód uliczny, wiec. Strona 7 z 16

8 Zadanie 15. (4 pkt) Przeanalizuj dane dotyczące Polski zawarte w tabeli i wykonaj podane niżej polecenia. Rodzaje przestępstw Przeciwko wolności i obyczajowości Przeciwko czci i nietykalności cielesnej Przeciwko rodzinie, opiece i młodzieży Przeciwko mieniu społecznemu. Przeciwko mieniu prywatnemu > Przeciwko działalności instytucji państwowych i społecznych Przeciwko wymiarowi sprawiedliwości Przeciwko dokumentom Przeciwko porządkowi publicznemu a) Podaj trzy przykłady przestępstw popełnianych najczęściej w roku b) Podaj trzy przykłady przestępstw popełnianych najrzadziej w roku c) Oblicz, o ile wzrosła liczba przestępstw przeciwko rodzinie, opiece i młodzieży między rokiem 1980 a d) Podaj trzy przyczyny, które spowodowały wzrost liczby przestępstw przeciwko rodzinie, opiece i młodzieży w latach Strona 8 z 16

9 Zadanie 16. (2 pkt) Nadaj tytuły wykresom umieszczonym poniżej. A) Polacy 97,93% Mniejszości narodowe 2,07% 0% 20% 40% 60% 80% 100%... B) Romowie Czesi i Słowacy Litwini Rosjanie Niemcy Żydzi Ukraińcy,Rusini, Białorusini 0,03% 0,06% 0,03% 0,03% 0,03% 0,95% 0,95% 0,0% 0,2% 0,4% 0,6% 0,8% 1,0%... Zadanie 17. (2 pkt) Do podanych opisów przyporządkuj rodzaje prawa, dopisując odpowiadające im cyfry. a) zbiór norm prawnych regulujących stosunki pracy i płacy; b) zbiór norm regulujących stosunki między krewnymi; c) d) zbiór norm określających, co w świetle prawa jest przestępstwem i jaka kara grozi za jego popełnienie; zbiór norm prawnych regulujących stosunki społeczne powstałe w wyniku działalności organów administracji publicznej. 1) prawo pracy, 2) prawo administracyjne, 3) prawo międzynarodowe, 4) prawo rodzinne, 5) prawo karne. Strona 9 z 16

10 Zadanie 18. (5 pkt) Poniżej przedstawione są wykresy pokazujące nastroje Irakijczyków w marcu 2004 roku oraz prognozy* dotyczące sytuacji w państwie w 2005 roku. Na podstawie tych wykresów wykonaj podane niżej polecenia. *prognoza - przewidywanie, zapowiedź Jak oceniasz dzisiejszą sytuację w Iraku w porównaniu z sytuacją sprzed roku? 1% trudno powiedzieć 57% lepiej 23% bez zmian 19% gorzej trudno powiedzieć 12% Jak będzie wyglądała sytuacja w Iraku za rok? tak samo 9% lepiej 72% gorzej 7% Źródło: Wprost, a) Podaj, jaki procent społeczeństwa irackiego był zadowolony z sytuacji panującej w państwie w 2004 roku.... b) Napisz, ile procent Irakijczyków uważało, że w 2005 roku sytuacja w państwie będzie jeszcze lepsza.... c) Oblicz, o ile procent zmniejszyła się liczba Irakijczyków uważających, że w 2005 roku sytuacja panująca w Iraku będzie wyglądała gorzej w porównaniu z d) Na podstawie wiedzy pozaźródłowej podaj najważniejszą, według Ciebie, przyczynę zmiany w nastrojach Irakijczyków oceniających sytuację w swoim kraju w latach Uzasadnij swoją odpowiedź Strona 10 z 16

11 Zadanie 19. (4 pkt) Przeczytaj poniższy tekst. Wpisz obok każdego zdania F, jeśli zawiera tylko fakty lub O, jeśli zawiera również opinie. Nr Zdania F/O 1) Berlińska wystawa Idea Europy. Projekty wiecznego pokoju w Niemieckim Muzeum Historycznym stara się ukazać odwieczną europejską sprzeczność: rozdarcie między wojną zwykle świętą lub sprawiedliwą i pokojem często wiecznym, nawet jeśli trwał tylko kilka lat. 2) Zwiedzający na dwóch piętrach może obejrzeć całą rupieciarnię* idei europejskiej. 3) Na górze: wiek XX, trzy wojny światowe, w tym jedna zimna [...]. 4) I jest mapa z 17 września 1939 r. z podpisem Hitlera. *rupieciarnia skład różnych, często niepotrzebnych rzeczy Zadanie 20. (4 pkt) Podaj pełną nazwę wjęzyku polskim lub angielskim opisanej organizacji międzynarodowej: a) jest to organizacja międzynarodowa, która zajmuje się ochroną praw człowieka na świecie -.. b) jest to organizacja powszechna, której głównym celem jest utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa na świecie -.. c) organizacja ta działa na rzecz ochrony środowiska na Ziemi -... d) organizacja zajmująca się rozwiązywaniem problemu głodu i niedożywienia na świecie -... Zadanie 21. (11 pkt) II Wypełnij formularz w zastępstwie osoby, która jest opisana w poniższym tekście. Anna Kowalska urodziła się w Krakowie 10 lipca 1984 roku. Mieszka razem z rodzicami w Krakowie przy ulicy Starej 15 m. 42, kod pocztowy Jej ojciec Adam Kowalski jest adwokatem. Matka Alicja Kowalska, z domu Nowak, jest lekarzem. W 2005 roku Anna ukończyła Liceum Ogólnokształcące im. Jana Kochanowskiego w Krakowie. Chce się dostać na studia wieczorowe wydziału dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego. Anna posługuje się dowodem osobistym, seria i numer: DA , a jej numer PESEL to Strona 11 z 16

12 Strona 12 z 16

13 Zadanie 22. (3 pkt) Obejrzyj diagramy,,poziom wykształcenia dorosłych w Polsce i krajach OECD i wykonaj podane niżej polecenia. Polska kraje OECD 53% poniżej średnieg o 12% wyższe 4% pomatur alne 31% średnie 35% poniżej średniej 23% wyższe 3% pomatur alne 39% średnie Źródło: Rzeczpospolita, wrzesień a) Wymień dwa poziomy wykształcenia, które w Polsce są najbardziej zbliżone do krajów OECD oraz dwa w których różnice są największe. b) Oblicz, o ile punktów procentowych powinien wzrosnąć poziom wyższego wykształcenia Polaków, aby wyrównał się zwyższym wykształceniem w krajach OECD. Poziomy zbliżone -... Największe różnice -... *OECD - organizacja zrzeszająca najbardziej rozwinięte gospodarczo kraje świata (m.in. USA, Australia, Kanada, Niemcy, Francja). Zadanie 23. (3 pkt) Rozstrzygnij, czy podane niżej określenia są prawdziwe czy fałszywe. W tym celu do każdego zdania dopisz P, jeśli jest prawdziwe, lub F, jeśli fałszywe. a) b) c) Prawo wniesienia skargi indywidualnej ma obecnie każda osoba fizyczna, która jest ofiarą naruszenia praw zawartych w Deklaracji Praw Człowieka. Każdy obywatel w RP ma prawo wystąpić do Rzecznika Praw Obywatelskich z wnioskiem o pomoc w obronie praw naruszonych przez organy władzy publicznej. Pierwszym międzynarodowym dokumentem uchwalonym przez Zgromadzenie Ogólne ONZ jest Konwencja Praw Człowieka i Obywatela. Strona 13 z 16

14 Zadanie 24. (4 pkt) Analizując dane z wykresu (2004 r.), wykonaj podane niżej polecenia: a) Wypisz, nazwę państwa, będącego członkiem UE od maja 2004 r., na którego terenie stopa zatrudnienia jest powyżej średniej dla całej UE. b) Wypisz nazwy wszystkich państw starych członków UE, w których stopa zatrudnienia jest niższa od średniej dla całej UE. c) Oblicz, o ile punktów procentowych jest wyższa stopa zatrudnienia w każdym z państwsąsiadów Polski. Wypisz ich nazwy oraz podaj wyniki. Strona 14 z 16