3. NAPIĘCIE POWIERZCHNIOWE
|
|
- Filip Majewski
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 3. NAPIĘCIE POWIERZCHNIOWE Zagadnienia teoretyczne Przyczyny postaania napięcia poierzchnioego cieczy. Jednostki napięcia poierzchnioego. Napięcie poierzchnioe roztoró i jego ziązek z adsorpcją. Substancje poierzchnioo aktyne i nieaktyne. Rónanie Gibbsa; ykresy funkcji = f( c ). Reguła Traubego. Adsorpcja na granicy faz ciecz-gaz. Metody pomiaru napięcia poierzchnioego (tensjometryczna, pęcherzykoa, stalagmometryczna i kapilarna). Parachora. Zależność napięcia poierzchnioego od temperatury (zór Eötvösa). Spradzono roku 2017 przez A. Hałkę-Grysińską Teoria Jeżeli odzie rozpuścimy nieielką ilość substancji poierzchnioo czynnej (np. kas octoy lub alkohol etyloy) to napięcie poierzchnioe odnego roztoru maleje, przy czym miarę zrostu stężenia substancji poierzchnioo czynnej, napięcie poierzchnioe roztoru maleje jeszcze bardziej (Rys. 1): Rys. 1. Zmiana napięcia poierzchnioego roztoru zależności od stężenia kasu octoego odzie Przeanalizujmy ten ykres poiązaniu z rónaniem Gibbsa: c d (1) RT dc W rónaniu tym yrażenie d oznacza bardzo małą zmianę napięcia poierzchnioego roztoru, spoodoaną bardzo małą zmianą stężenia substancji poierzchnioo dc czynnej. Jeżeli rozpatrujemy iększe zmiany stężenia i napięcia poierzchnioego, to można poprzednie yrażenie zapisać ; ( = 2-1 oraz c = c2 - c1). c Z Rys. 1 ynika, że 2-1 ma artość ujemną, natomiast c2 - c1 artość dodatnią. Ostatecznie, omaianym przypadku, dla przedstaionej na Rys. 1 przebiegu zależności = f ( c ) mamy: < 0, co pooduje, że > 0 c
2 2 NAPIĘCIE POWIERZCHNIOWE Oznacza to jednocześnie, że stężenie substancji poierzchnioo czynnej na poierzchni roztoru jest iększe niż enątrz roztoru. Przypadek taki, dla odnego roztoru kasu octoego, przedstaiono na Rys. 2, gdzie łańcuch ęgloodoroy przedstaiono kreską, natomiast grupę COOH kółkiem. Rys. 2 Orientacja cząsteczek kasu octoego głębi i na poierzchni ody Substancje poierzchnioo czynne, gromadzące się na poierzchni roztoru, zracają się częścią hydrofiloą (np. grupy COOH, OH, NH2) do ody, natomiast częścią hydrofoboą (łańcuchy ęgloodoroe) kierunku fazy gazoej. Przypadek ten można uogólnić. Jeżeli odzie rozpuścimy substancję poierzchnioo czynną (tzn. substancję zaierającą cząsteczce część hydrofiloą, np. COOH, OH) i hydrofoboą, np. CH3, C2H5), to taki roztór ykazuje napięcie poierzchnioe mniejsze niż czysta oda, a óczas: c < 0 i tedy > 0 Oznacza to, że substancja poierzchnioo czynna gromadzi się na poierzchni roztoru. Istnieją rónież substancje poierzchnioo nieczynne, podyższające napięcie poierzchnioe roztoró. Do takich substancji należą przede szystkim substancje o charakterze jonoym, elektrolity mocne, np. NaCl, HNO3, NaOH. W takim przypadku 2-1, jak i c2 - c1 mają artość dodatnią i dlatego: > 0, oraz < 0 c Oznacza to, że substancja nieczynna poierzchnioo unika arsty poierzchnioej i gromadzi się enątrz roztoru. Mamy tym przypadku tz. adsorpcję ujemną. Zależność napięcia poierzchnioego dla tego typu substancji przedstaiono na Rys. 3: Rys. 3. Zależność napięcia poierzchnioego od stężenia odnego roztoru substancji poierzchnioo nieczynnej Gromadzenie się substancji poierzchnioo nieczynnej enątrz roztoru ynika z silnego oddziałyania (hydratacji) między cząsteczkami ody i jonami, np. Na +, Cl - lub H + i NO3 -. Wymienione tu przykładoo substancje nie mają części hydrofoboych, a obyda jony torzące cząsteczkę mają łaściości hydrofiloe. Sposób yliczenia artości nadmiaru poierzchnioego ( ) Ponieaż znane są artości liczboe stałych R i T rónaniu Gibbsa, należy dodatkoo yznaczyć artość yrażenia c Wartość tę yznaczamy posługując się ykresem zależności napięcia poierzchnioego od stężenia, sporządzonym na podstaie łasnych danych dośiadczalnych. W różnych punktach krzyej = f ( c ), ykreślamy styczne do niej, przedłużając je do przecięcia się
3 NAPIĘCIE POWIERZCHNIOWE 3 z osią rzędnych ( Rys. 4 ). Przez punkty, których narysoano styczne, proadzimy proste rónoległe do osi odciętych, doproadzamy je do przecięcia się z osią rzędnych. Styczne i odpoiednie proste rónoległe do osi odciętych yznaczają na osi rzędnych odcinki z. Z zależności geometrycznej ynika, że: z d stąd z = c c dc c Podstaiając następnie ielkość z do rónania Gibbsa, otrzymujemy z (2) RT Rys. 4. Sposób ykreślania stycznej do yliczenia artości z Wartość z należy yznaczyć dla następujących stężeń substancji poierzchnioo czynnych (alkoholu etyloego lub kasu octoego): 0,25, 0,5,, 2,0, 3,0 mol dm -3. Otrzymany ykres poinien mieć kształt przedstaiony na Rys. 5: Rys. 5. Zależność nadmiaru poierzchnioego ( ) od stężenia Z otrzymanego ykresu ynika, że przy małych stężeniach substancji poierzchnioo czynnej (np. 0,1 mol dm -3 ) tylko część poierzchni czynnej jest zajęta przez cząsteczki substancji poierzchnioo czynnej tak, jak to przedstaiono na Rys. 2. Jeżeli stężenie osiągnie 1 mol dm -3 (maksimum na krzyej) to cała poierzchnia jest zajęta i dalsze ziększanie stężenia nie spooduje zrostu artości nadmiaru poierzchnioego.
4 4 NAPIĘCIE POWIERZCHNIOWE Zastosoanie napięcia poierzchnioego farmacji Ziązki poierzchnioo czynne są szeroko stosoane farmacji. Składniki ułatiające zilżanie są dodaane do zaiesin i suspensji, ykorzystyanych zaróno do zastosoania dojelitoego jak i pozajelitoego, celu zapobiegania sklejania się cząstek podczas przechoyania lekó. Składniki suspensji zaierają środki poierzchnioo czynne, które zmniejszają kąt zilżania na granicy ciało stałe roztór, przyczyniając się do łatiejszego ytorzenia roztoru suspensji (np. po dodaniu ody). Dodatek środka poierzchnioo czynnego przyczynia się do ziększenia szybkości penetroania tabletek przez roztór (np. jelitoy i/lub żołądku) doproadzając do ich łatiejszego rozpadu na cząstki. Hydrofoboość/hydrofiloość przyjmoanych doustnie lub przez skórę produktó leczniczych jest bardzo ażnym parametrem płyającym na szybkość i efektyność chłaniania lekó parametr ten jest reguloany poprzez zastosoanie odpoiedniego środka poierzchnioo czynnego. W niektórych przypadkach ykorzystyane są środki do podyższania napięcia poierzchnioego, np. symetykony. Te ielkocząsteczkoe ziązki krzemoorganiczne usuają piany gazó i poietrza z przeodu pokarmoego przed badaniami diagnostycznymi jamy brzusznej, żołądka, jelit, pęcherzyka żółcioego nerek metodą ultrasonografii, endoskopii i radiologii. Środki poierzchnioo czynne są szeroko stosoane kosmetyce i medycynie. Szampony i inne środki do pielęgnacji i leczenia łosó ykazują efektyne działanie, gdy poierzchnia łosó jest podatna na ich zilżanie. Dzieje się tak po użyciu ziązkó z grupy saponin. Te naturalne detergenty obniżają napięcie poierzchnioe na granicy faz oda poietrze, dzięki czemu postaje obfita i długo utrzymującą się na poierzchni piana. Wiele materiałó medycznych (np. soczeki kontaktoe, ceniki, implanty) musi posiadać poierzchnię, która jest łato zilżalna przez płyny ustrojoe. Pożądany efekt uzyskuje się dzięki zastosoaniu roztoró z odpoiednim surfaktantem. Takim poszechnie stosoanym farmacji surfaktantem jest 2 hydroksyetyloamina.
5 NAPIĘCIE POWIERZCHNIOWE 5 Wykonanie ćiczenia 3. NAPIĘCIE POWIERZCHNIOWE POMIAR NAPIĘCIA POWIERZCHNIOWEGO CIECZY METODĄ STALAGMOMETRYCZNĄ Zadania: 1. Zmierzyć napięcie poierzchnioe odnych roztoró kasó organicznych lub alkoholi (do yboru). 2. Przedstaić na ykresie zależność napięcia poierzchnioego od stężenia dla odnych roztoró kasó lub alkoholi = f (c). 3. W oparciu o ykres = f (c) dla kasu octoego lub alkoholu etyloego yznaczyć aktyność poierzchnioą, a następnie izotermę adsorpcji Gibbsa = f (c). 4. Wyznaczyć napięcie poierzchnioe acetonu i 1% roztoru odnego oleinianu potasu. Po ykonaniu pomiaru stalagmometr przemyć dokładnie odą destyloaną i acetonem. Wzory pomocnicze: d d n n c d (1) RT dc (2) Wykonanie ćiczenia: 1. Zmierzyć liczbę kropel ody, ypłyającej z określonej objętości stalagmometru (od kreski górnej do dolnej; stalagmometr uprzednio starannie przemyty odą destyloaną!). 2. Zmierzyć liczbę kropel dla kasó i ich różnych stężeń (przed pomiarem noego stężenia przepłukać stalagmometr badanym roztorem); Kas Stężenie kasu [mol dm -3 ] HCOOH 3,0 0,3 - CH3COOH 3,0 0,5 0,25 CH3CH2COOH 0,3 0,1 - lub alkoholi: Alkohol Stężenie alkoholu [mol dm -3 ] CH3OH 3,0 0,3 - CH3CH2OH 3,0 0,5 0,25 CH3CH2CH2OH 0,3 0,1 - UWAGA: Należy dbać, aby krople rónomiernie ypłyały ze stalagmometru z szybkością 1 kropla na 2-3 sek. Zbyt szybkie ypłyanie kropel pooduje uzyskanie bardzo rozbieżnych ynikó!
6 6 NAPIĘCIE POWIERZCHNIOWE Sposób podania ynikó: 1. Otrzymane z pomiaru yniki zestaić Tabeli 1: Tabela 1. Napięcie poierzchnioe odnych roztoró kasó/alkoholi Substancja Stężenie [mol dm -3 ] n [mn m -1 ] n [mn m -1 ] Woda - HCOOH (CH3OH) 3,0 0,3 CH3COOH (CH3CH2 OH) 3,0 0,5 0,25 CH3CH2COOH (CH3CH2CH2OH) 0,3 0,1 Końcoy zór na napięcie poierzchnioe mierzone metodą stalagmometryczną ma postać zgodnie z rónaniem (1) gdzie: - napięcie poierzchnioe roztoru [mn m -1 ], - napięcie poierzchnioe ody (zależne od temperatury!), d - gęstość ody (1 g cm -3 ), d - gęstość badanej cieczy ( przypadku rozcieńczonych roztoró d ~ 1 g cm -3 ), n - liczba kropel ody ypłyającej z określonej objętości stalagmometru, n - liczba kropel badanej cieczy ypłyającej z tej samej objętości stalagmometru. 2. Na podstaie uzyskanych ynikó i obliczeń sporządzić ykres 1 dla trzech substancji: = f (c) i ykres 2 = f (c) dla kasu octoego lub etanolu (dla yznaczenia artości z ). 3. Wykreślić izotermę adsorpcji = f (c) dla kasu octoego lub alkoholu etyloego oparciu o rónanie Gibbsa (2) gdzie: - nadmiar stężenia substancji rozpuszczonej arstie poierzchnioej porónaniu z jej stężeniem fazie objętościoej roztorze mol cm -2, c - stężenie substancji stanie rónoagi mol dm -3, - napięcie poierzchnioe mn m -1 (miliniuton/metr), R - stała gazoa: 8,314 J mol -1 K -1, T - temperatura stopniach Kelvina (K). Sposób yliczenia artości podano części teoretycznej (Rys. 4). Wartości z należy yznaczyć dla kilku, np. pięciu stężeń z krzyej = f (c) dla których ykreślamy pięć stycznych i otrzymujemy pięć różnych artości liczboych z. Wykreślamy następnie ykres 3 zależności = f (c). 4. Pomiar napięcia poierzchnioego acetonu i oleinianu potasoego ykonuje się przy ykorzystaniu stalagmometru, uprzednio starannie przemytego odą destyloaną, potem
7 NAPIĘCIE POWIERZCHNIOWE 7 badaną cieczą (acetonem lub roztorem oleinianu potasu - zależności od tego, którego roztoru napięcie poierzchnioe będzie badane pierszej kolejności). 5. Należy podać artości liczboe napięcia poierzchnioego acetonu i 1 % roztoru oleinianu potasoego. 6. Dane zamieścić Tabeli 2. Tabela 2. Napięcie poierzchnioe acetonu i 1% oleinianu potasu Woda Aceton Substancja n [mn m -1 ] 1% oleinian potasu n [mn m -1 ] UWAGA: Roztory kasó lub alkoholi o mniejszych stężeniach sporządzamy e łasnym zakresie, ilości ok. 25 cm 3, przez rozcieńczenie roztoró yjścioych odą destyloaną UWAGA: Gęstość 1% roztoru oleinianu potasoego można przyjąć za róną gęstości ody (1 g/cm 3 ), gęstość acetonu da = 0,79 g / cm 3.
8 8 NAPIĘCIE POWIERZCHNIOWE 3. NAPIĘCIE POWIERZCHNIOWE (schemat formularza do opracoania ynikó ćiczenia) Data ykonania ćiczenia: Imię i nazisko studenta: GS: Imię i nazisko asystenta: 1. Zadania do ykonania 1.1 Zmierzyć napięcie poierzchnioe odnych roztoró kasó organicznych lub alkoholi (do yboru) 1.2. Przedstaić na ykresie zależność napięcia poierzchnioego od stężenia dla odnych roztoró kasó lub alkoholi = f (c) 1.3. W oparciu o ykres = f (c) dla kasu octoego lub alkoholu etyloego yznaczyć aktyność poierzchnioą, a następnie izotermę adsorpcji Gibbsa = f (c) 1.4. Wyznaczyć napięcie poierzchnioe acetonu i 1% roztoru odnego oleinianu potasu. Po ykonaniu pomiaru stalagmometr przemyć dokładnie odą destyloaną i acetonem. 2. Wielkości stosoane napięcie poierzchnioe ody, σ, [mn m -1 ] napięcie poierzchnioe badanego roztoru, σ, [mn m -1 ] ilość kropel ody, n ilość kropel badanego roztoru, n gęstość ody, d, [g cm -3 ] gęstość badanego roztoru, d, [g cm -3 ] nadmiar poierzchnioy, Γ, [µmol cm -2 ] stężenie, c, [mol dm -3 ] stała gazoa, R, [J mol -1 K -1 ] temperatura, T, [K] yznaczone graficznie odcinki z, [mn m -1 ] 3. Rónania stosoane do obliczeń d d n n c d (1) RT dc (2) z (3) RT
9 NAPIĘCIE POWIERZCHNIOWE 9 4. Wyniki 4.1. Napięcie poierzchnioe odnych roztoró kasó organicznych/alkoholi Tabela 1. Napięcie poierzchnioe odnych roztoró kasó/alkoholi Substancja Stężenie [mol dm -3 ] Woda - n [mn m -1 ] n [mn m -1 ] HCOOH (CH3OH) 3,0 0,3 CH3COOH (CH3CH2 OH) 3,0 0,5 0,25 CH3CH2COOH (CH3CH2CH2OH) 0,3 0, Napięcie poierzchnioe acetonu i 1% roztoru odnego oleinianu potasu Tabela 2. Napięcie poierzchnioe acetonu i 1% oleinianu potasu Substancja n [mn m -1 ] n s s [mn m -1 ] Woda Aceton 1% oleinian potasu 5. Załączniki 5.1. Przykładoe obliczenia (poinny zaierać jednostki) 5.2. Omóienie ynikó i nioski 5.3. Wykres 1: Zależność napięcia poierzchnioego od stężenia dla alkoholi/kasó, = f (c) 5.4. Wykres 2: Zależność napięcia poierzchnioego dla alkoholu etyloego/kasu octoego od stężenia i graficzne yznaczenie artości liczboych odcinkó z do zoru Gibbsa, = f (c) 5.5. Wykres 3: Zależność nadmiaru poierzchnioego od stężenia dla alkoholu etyloego/kasu octoego, = f (c) Podpis studenta: Podpis opiekuna: Data
Wykonanie ćwiczenia 3. NAPIĘCIE POWIERZCHNIOWE POMIAR NAPIĘCIA POWIERZCHNIOWEGO CIECZY METODĄ STALAGMOMETRYCZNĄ
Wykonanie ćiczenia 3. NAPIĘCIE POWIERZCHNIOWE POMIAR NAPIĘCIA POWIERZCHNIOWEGO CIECZY METODĄ STALAGMOMETRYCZNĄ Zadania: 1. Zmierzyć napięcie poierzchnioe odnych roztoró kasó organicznych lub alkoholi (do
Bardziej szczegółowo3. NAPIĘCIE POWIERZCHNIOWE
3. NAPIĘCIE POWIERZCHNIOWE Zagadnienia teoretyczne Przyczyny powstawania napięcia powierzchniowego cieczy. Jednostki napięcia powierzchniowego. Napięcie powierzchniowe roztworów i jego związek z adsorpcją.
Bardziej szczegółowo3 k. NAPIĘCIE POWIERZCHNIO- WE
3 k. NAPIĘCIE POWIERZCHNIO- WE Zagadnienia teoretyczne Przyczyny powstawania napięcia powierzchniowego cieczy. Jednostki napięcia powierzchniowego. Napięcie powierzchniowe roztworów i jego związek z adsorpcją.
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE KRYTYCZNEGO STĘŻENIA MICELIZACJI PRZEZ POMIAR NAPIĘCIA POWIERZCHNIO- WEGO METODĄ MAKSYMALNEGO CIŚNIENIA BANIEK
Ćiczenie nr IXb WYZNACZANIE KRYTYCZNEGO STĘŻENIA MICELIZACJI PRZEZ POMIAR NAPIĘCIA POWIERZCHNIO- WEGO METODĄ MAKSYMALNEGO CIŚNIENIA BANIEK I. Cel ćiczenia Celem ćiczenia jest eksperymentalne yznaczenie
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE NAPIĘCIA POWIERZCHNIOWEGO CIECZY METODĄ STALAGMOMETRYCZNĄ
Ćwiczenie nr 11 WYZNACZANIE NAPIĘCIA POWIERZCHNIOWEGO CIECZY METODĄ STALAGMOMETRYCZNĄ Zalecana literatura: 1. Atkins P. W.: Chemia fizyczna, PWN, Warszawa 2001, s. 145 146. 2. Pigoń K., Ruziewicz Z.: Chemia
Bardziej szczegółowoK02 Instrukcja wykonania ćwiczenia
Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego K2 Instrukcja wykonania ćwiczenia Wyznaczanie krytycznego stężenia micelizacji (CMC) z pomiarów napięcia powierzchniowego Zakres zagadnień obowiązujących
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 5: Właściwości
Ćwiczenie 5: Właściwości 1. Część teoretyczna Napięcie powierzchniowe Napięcie powierzchniowe jest związane z siłami kohezji działającymi pomiędzy cząsteczkami, warunkuje spójność cieczy i powstawanie
Bardziej szczegółowoBilans cieplny suszarni teoretycznej Termodynamika Techniczna materiały dla studentów
Bilans cieplny suszarni teoretycznej Termodynamika Techniczna materiały dla studentó K. Kyzioł, J. Szczerba Bilans cieplny suszarni teoretycznej Na rysunku 1 przedstaiono przykładoy schemat suszarni jednostopnioej
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 4: Wyznaczanie właściwości powierzchniowych koloidalnych roztworów biopolimerów.
1. Część teoretyczna Napięcie powierzchniowe Napięcie powierzchniowe jest związane z siłami kohezji działającymi pomiędzy cząsteczkami, warunkuje spójność cieczy i powstawanie powierzchni międzyfazowej.
Bardziej szczegółowoWyznaczanie profilu prędkości płynu w rurociągu o przekroju kołowym
.Wproadzenie. Wyznaczanie profilu prędkości płynu rurociągu o przekroju kołoym Dla ustalonego, jednokierunkoego i uarstionego przepłyu przez rurę o przekroju kołoym rónanie aviera-stokesa upraszcza się
Bardziej szczegółowoĆwiczenie VI: NAPIĘCIE POWIERZCHNIOWE CIECZY
Ćwiczenie VI: NAPIĘCIE POWIERZCHNIOWE CIECZY opracowanie: Barbara Stypuła Wprowadzenie Napięcie powierzchniowe jest rezultatem oddziaływań międzycząsteczkowych. Każda cząsteczka znajdująca się wewnątrz
Bardziej szczegółowoĆ W I C Z E N I E 3. Ekstrakcja miedzi z roztworów amoniakalnych za pomocą ciekłego wymieniacza jonowego
HYDROMETALURGIA METALI NIEŻELAZNYCH 1 Ć W I C Z E N I E 3 Ekstrakcja miedzi z roztoró amoniakalnych za pomocą ciekłego ymieniacza jonoego WPROWADZENIE Ekstrakcją rozpuszczalnikoą nazya się proces przenoszenia
Bardziej szczegółowo6. ph i ELEKTROLITY. 6. ph i elektrolity
6. ph i ELEKTROLITY 31 6. ph i elektrolity 6.1. Oblicz ph roztworu zawierającego 0,365 g HCl w 1,0 dm 3 roztworu. Odp 2,00 6.2. Oblicz ph 0,0050 molowego roztworu wodorotlenku baru (α = 1,00). Odp. 12,00
Bardziej szczegółowoObliczenia chemiczne. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny
Obliczenia chemiczne Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny 1 STĘŻENIA ROZTWORÓW Stężenia procentowe Procent masowo-masowy (wagowo-wagowy) (% m/m) (% w/w) liczba gramów substancji rozpuszczonej
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE NR 7 SKALOWANIE ZWĘśKI
ĆWICZENIE NR SKALOWANIE ZWĘśKI. Cel ćiczenia: Celem ćiczenia jest ykonanie cechoania kryzy pomiaroej /yznaczenie zaleŝności objętościoego natęŝenia przepłyu poietrza przez zęŝkę od róŝnicy ciśnienia na
Bardziej szczegółowoPOMIAR MOCY BIERNEJ W OBWODACH TRÓJFAZOWYCH
ĆWICZEIE R 9 POMIAR MOCY BIEREJ W OBWODACH TRÓJFAZOWYCH 9.. Cel ćiczenia Celem ćiczenia jest poznanie metod pomiaru mocy biernej odbiornika niesymetrycznego obodach trójfazoych. 9.. Pomiar mocy biernej
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM INŻYNIERII CHEMICZNEJ, PROCESOWEJ I BIOPROCESOWEJ. Ćwiczenie nr 7
KAEDRA INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ INSRUKCJE DO ĆWICZEŃ LABORAORYJNYCH LABORAORIUM INŻYNIERII CHEMICZNEJ, PROCESOWEJ I BIOPROCESOWEJ Skaloanie zężki Osoba odpoiedzialna: Piotr Rybarczyk Gdańsk,
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA OPOLSKA
POLITECHNIKA OPOLSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji Laboratorium Inżynierii Jakości Ćiczenie nr 11 Temat: Karta kontrolna ruchomej średniej MA Zakres ćiczenia:
Bardziej szczegółowoChemia laboratorium Geologia I rok studia inżynierskie ćwiczenia nr 2,3 HYDROLIZA
hemia laboratorium Geologia I rok studia inżynierskie ćiczenia nr, YDROLIZA WSTĘP TEORETYZNY ydroliza jest szczególnym przypadkiem procesu sololizy tzn. reakcji chemicznych jonó słabego kasu lub słabej
Bardziej szczegółowo5 k. EKSTRAKCJA. faza dolna CH3COOH np. woda
5 k. ESTRACJA Zagadnienia teoretyzne Prao podziału Nernsta. Stała podziału i stężenioy stosunek podziału. Czynniki płyająe na stałą podziału (rodzaj układu, temperatura, substanja). Zależność spółzynnika
Bardziej szczegółowoRoztwory. Homogeniczne jednorodne (jedno-fazowe) mieszaniny dwóch lub więcej składników.
Roztwory Homogeniczne jednorodne (jedno-fazowe) mieszaniny dwóch lub więcej składników. Własności fizyczne roztworów są związane z równowagę pomiędzy siłami wiążącymi cząsteczki wody i substancji rozpuszczonej.
Bardziej szczegółowoKwas HA i odpowiadająca mu zasada A stanowią sprzężoną parę (podobnie zasada B i kwas BH + ):
Spis treści 1 Kwasy i zasady 2 Rola rozpuszczalnika 3 Dysocjacja wody 4 Słabe kwasy i zasady 5 Skala ph 6 Oblicznie ph słabego kwasu 7 Obliczanie ph słabej zasady 8 Przykłady obliczeń 81 Zadanie 1 811
Bardziej szczegółowo- w nawiasach kwadratowych stężenia molowe.
Cz. VII Dysocjacja jonowa, moc elektrolitów, prawo rozcieńczeń Ostwalda i ph roztworów. 1. Pojęcia i definicja. Dysocjacja elektroniczna (jonowa) to samorzutny rozpad substancji na jony w wodzie lub innych
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA ŁÓDZKA ZAKŁADZIE BIOFIZYKI Ćwiczenie 7 KALORYMETRIA
POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTRUKCJA Z LABORATORIUM W ZAKŁADZIE BIOFIZYKI Ćiczenie 7 KALORYMETRIA I. WSTĘP TEORETYCZNY Kalorymetria jest działem fizyki zajmującym się metodami pomiaru ciepła ydzielanego bądź
Bardziej szczegółowoPrzedmiot: Chemia budowlana Zakład Materiałoznawstwa i Technologii Betonu
Przedmiot: Chemia budowlana Zakład Materiałoznawstwa i Technologii Betonu Ćw. 4 Kinetyka reakcji chemicznych Zagadnienia do przygotowania: Szybkość reakcji chemicznej, zależność szybkości reakcji chemicznej
Bardziej szczegółowoModelowanie rozwoju pożaru w pomieszczeniach zamkniętych. Cz. II. Model spalania.
Modeloanie rozoju pożaru pomieszczeniach zamkniętych. Cz.. Model spalania. Dr hab. inż. Tadeusz Maciak prof. SGSP, mgr inż. Przemysła Czajkoski, Spis ażniejszych oznaczeń stosoanych modeloaniu pożaru:
Bardziej szczegółowoĆwiczenie N 14 KAWITACJA
LABORATORIUM MECHANIKI PŁYNÓW Ćiczenie N 1 KAWITACJA 1. Cel ćiczenia ośiadczalne yznaczenie ciśnienia i strumienia objętości kaitacji oraz charakterystyki przepłyu zęŝki, której postaje kaitacja.. Podstay
Bardziej szczegółowoMODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ARKUSZA II. Zdający może rozwiązać zadania każdą poprawną metodą. Otrzymuje wtedy maksymalną liczbę punktów.
MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ARKUSZA II Zdający może roziązać każdą popraną metodą. Otrzymuje tedy maksymalną liczbę punktó. Numer Wykonanie rysunku T R Q Zadanie. Samochód....4.6 Narysoanie sił
Bardziej szczegółowoPrzykładowe rozwiązania zadań obliczeniowych
1 CHEMIA zbiór zadań matura 2018 tom II Przykładowe rozwiązania zadań obliczeniowych 2 Spis treści 1.Węglowodory... 3 2. Alkohole, fenole... 4 3. Estry i tłuszcze... 6 6. Związki organiczne zawierające
Bardziej szczegółowo1 Kinetyka reakcji chemicznych
Podstawy obliczeń chemicznych 1 1 Kinetyka reakcji chemicznych Szybkość reakcji chemicznej definiuje się jako ubytek stężenia substratu lub wzrost stężenia produktu w jednostce czasu. ν = c [ ] 2 c 1 mol
Bardziej szczegółowo13. TERMODYNAMIKA WYZNACZANIE ENTALPII REAKCJI ZOBOJĘTNIANIA MOCNEJ ZASADY MOCNYMI KWASAMI I ENTALPII PROCESU ROZPUSZCZANIA SOLI
Wykonanie ćwiczenia 13. TERMODYNAMIKA WYZNACZANIE ENTALPII REAKCJI ZOBOJĘTNIANIA MOCNEJ ZASADY MOCNYMI KWASAMI I ENTALPII PROCESU ROZPUSZCZANIA SOLI Zadania do wykonania: 1. Wykonać pomiar temperatury
Bardziej szczegółowo(1.1) (1.2) (1.3) (1.4) (1.5) (1.6) Przy opisie zjawisk złożonych wartości wszystkich stałych podobieństwa nie mogą być przyjmowane dowolnie.
1. Teoria podobieństa Figury podobne geometrycznie mają odpoiadające sobie kąty róne, a odpoiadające sobie boki są proporcjonane 1 n (1.1) 1 n Zjaiska fizyczne mogą być podobne pod arunkiem, że zachodzą
Bardziej szczegółowoKONDUKTOMETRIA. Konduktometria. Przewodnictwo elektrolityczne. Przewodnictwo elektrolityczne zaleŝy od:
KONDUKTOMETRIA Konduktometria Metoda elektroanalityczna oparta na pomiarze przewodnictwa elektrolitycznego, którego wartość ulega zmianie wraz ze zmianą stęŝenia jonów zawartych w roztworze. Przewodnictwo
Bardziej szczegółowoHYDROLIZA SOLI. ROZTWORY BUFOROWE
Ćwiczenie 9 semestr 2 HYDROLIZA SOLI. ROZTWORY BUFOROWE Obowiązujące zagadnienia: Hydroliza soli-anionowa, kationowa, teoria jonowa Arrheniusa, moc kwasów i zasad, równania hydrolizy soli, hydroliza wieloetapowa,
Bardziej szczegółowo10. ALKACYMETRIA. 10. Alkacymetria
10. ALKACYMETRIA 53 10. Alkacymetria 10.1. Ile cm 3 40 % roztworu NaOH o gęstości 1,44 g cm 3 należy zużyć w celu przygotowania 1,50 dm 3 roztworu o stężeniu 0,20 mol dm 3? Odp. 20,8 cm 3 10.2. 20,0 cm
Bardziej szczegółowoFizyka statystyczna Fenomenologia przejść fazowych. P. F. Góra
Fizyka statystyczna Fenomenologia przejść fazowych P. F. Góra http://th-www.if.uj.edu.pl/zfs/gora/ 2015 Przejście fazowe transformacja układu termodynamicznego z jednej fazy (stanu materii) do innej, dokonywane
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE STAŁEJ DYSOCJACJI SŁABEGO KWASU ORGANICZNEGO
10 WYZNACZANIE STAŁEJ DYSOCJACJI SŁABEGO KWASU ORGANICZNEGO CEL ĆWICZENIA Poznanie podstawowych zagadnień teorii dysocjacji elektrolitycznej i problemów związanych z właściwościami kwasów i zasad oraz
Bardziej szczegółowoBadanie właściwości związków powierzchniowo czynnych
POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA TECHNOLOGII CHEMICZNEJ ORGANICZNEJ I PETROCHEMII INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH: Badanie właściwości związków powierzchniowo czynnych Laboratorium z
Bardziej szczegółowoRoztwory buforowe (bufory) (opracowanie: dr Katarzyna Makyła-Juzak)
Roztwory buforowe (bufory) (opracowanie: dr Katarzyna Makyła-Juzak) 1. Właściwości roztworów buforowych Dodatek nieznacznej ilości mocnego kwasu lub mocnej zasady do czystej wody powoduje stosunkowo dużą
Bardziej szczegółowoRÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW
RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELETROLITÓW Opracowanie: dr Jadwiga Zawada, dr inż. rystyna Moskwa, mgr Magdalena Bisztyga 1. Dysocjacja elektrolityczna Substancje, które podczas rozpuszczania w wodzie (lub innych
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE SWOBODNEJ ENERGII ADSORPCJI SURFAKTANTU NA GRANICY FAZ WODNY ROZTWÓR SURFAKTANTU POWIETRZE
Ćwiczenie nr IV-S WYZNACZANIE SWOBODNEJ ENERGII ADSORPCJI SURFAKTANTU NA GRANICY FAZ WODNY ROZTWÓR SURFAKTANTU POWIETRZE I. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest wyznaczenie CMC, nadmiarowego stężenia powierzchniowego
Bardziej szczegółowodla której jest spełniony warunek równowagi: [H + ] [X ] / [HX] = K
RÓWNOWAGI W ROZTWORACH Szwedzki chemik Svante Arrhenius w 1887 roku jako pierwszy wykazał, że procesowi rozpuszczania wielu substancji towarzyszy dysocjacja, czyli rozpad cząsteczek na jony naładowane
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ĆWICZENIA
INSTRKCJA DO ĆWICZENIA Temat: omiary mocy czynnej obodach jednofazoego prądu przemiennego Wiadomości ogólne Moc chiloa, moc czynna, bierna i pozorna Mocą chiloą nazyamy iloczyn artości chiloych napięcia
Bardziej szczegółowoRównowagi w roztworach wodnych
Równowagi w roztworach wodnych V 1 A + B = C + D V 2 Szybkości reakcji: v 1 = k 1 c A c B v 2 = k 2 c C c D ogólnie Roztwory, rozpuszczalność, rodzaje stężeń, iloczyn rozpuszczalności Reakcje dysocjacji
Bardziej szczegółowoWłasności koligatywne
Własności koligatyne Własnościami koligatynymi nazyamy łasności roztorach rozcieńczonych zależne yłącznie od liczby cząsteczek (a naet szerzej indyiduó chemicznych) substancji rozuszczonej a nie od ich
Bardziej szczegółowoRepetytorium z wybranych zagadnień z chemii
Repetytorium z wybranych zagadnień z chemii Mol jest to liczebność materii występująca, gdy liczba cząstek (elementów) układu jest równa liczbie atomów zawartych w masie 12 g węgla 12 C (równa liczbie
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 1 OZNACZANIE SODU I WAPNIA. FOTOMETRIA PŁOMIENIOWA
ĆWICZENIE 1 WSTĘP: OZNACZANIE SODU I WAPNIA. FOTOMETRIA PŁOMIENIOWA W celu oznaczenia sodu metodą spektrofotometrii płomienioej ykorzystuje się rezonansoe linie dubletu: 589,59 nm odpoiadającą przejściu
Bardziej szczegółowoWprowadzenie 1. Substancje powierzchniowo czynne Wykazują tendencję do gromadzenia się na granicy faz Nie przechodzą do fazy gazowej
Wprowadzenie 1 Substancje hydrofilowe w roztworach wodnych: Nie wykazują tendencji do gromadzenia się na granicy faz Ich cząsteczki są homogenicznie rozmieszczone w całej objętości roztworu Nie wykazują
Bardziej szczegółoworelacje ilościowe ( masowe,objętościowe i molowe ) dotyczące połączeń 1. pierwiastków w związkach chemicznych 2. związków chemicznych w reakcjach
1 STECHIOMETRIA INTERPRETACJA ILOŚCIOWA ZJAWISK CHEMICZNYCH relacje ilościowe ( masowe,objętościowe i molowe ) dotyczące połączeń 1. pierwiastków w związkach chemicznych 2. związków chemicznych w reakcjach
Bardziej szczegółowo4 WYZNACZANIE KRYTYCZNEGO STĘŻENIA MICELIZACJI (Critical micelle concentration - cmc)
4 WYZNACZANIE KRYTYCZNEGO STĘŻENIA MICELIZACJI (Critical micelle concentration - cmc) Zagadnienia teoretyczne Budowa związków amfifilowych. Powstawanie miceli. Liczba agregacji miceli, krytyczne stężenie
Bardziej szczegółowog % ,3%
PODSTAWOWE PRAWA I POJĘCIA CHEMICZNE. STECHIOMETRIA 1. Obliczyć ile moli stanowi: a) 2,5 g Na; b) 54 g Cl 2 ; c) 16,5 g N 2 O 5 ; d) 160 g CuSO 4 5H 2 O? 2. Jaka jest masa: a) 2,4 mola Na; b) 0,25 mola
Bardziej szczegółowoReakcje utleniania i redukcji Reakcje metali z wodorotlenkiem sodu (6 mol/dm 3 )
Imię i nazwisko.. data.. Reakcje utleniania i redukcji 7.1 Reaktywność metali 7.1.1 Reakcje metali z wodą Lp Metal Warunki oczyszczania metalu Warunki reakcji Obserwacje 7.1.2 Reakcje metali z wodorotlenkiem
Bardziej szczegółowoRÓWNOWAGI REAKCJI KOMPLEKSOWANIA
POLITECHNIK POZNŃSK ZKŁD CHEMII FIZYCZNEJ ĆWICZENI PRCOWNI CHEMII FIZYCZNEJ RÓWNOWGI REKCJI KOMPLEKSOWNI WSTĘP Ważną grupę reakcji chemicznych wykorzystywanych w chemii fizycznej i analitycznej stanowią
Bardziej szczegółowoprof. dr hab. Małgorzata Jóźwiak
Czy równowaga w przyrodzie i w chemii jest korzystna? prof. dr hab. Małgorzata Jóźwiak 1 Pojęcie równowagi łańcuch pokarmowy równowagi fazowe równowaga ciało stałe - ciecz równowaga ciecz - gaz równowaga
Bardziej szczegółowoCzy równowaga jest procesem korzystnym? dr hab. prof. nadzw. Małgorzata Jóźwiak
Czy równowaga jest procesem korzystnym? dr hab. prof. nadzw. Małgorzata Jóźwiak 1 Pojęcie równowagi łańcuch pokarmowy równowagi fazowe równowaga ciało stałe - ciecz równowaga ciecz - gaz równowaga ciało
Bardziej szczegółowoChemia - laboratorium
Chemia - laboratorium Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Studia stacjonarne, Rok I, Semestr zimowy 2013/14 Dr hab. inż. Tomasz Brylewski e-mail: brylew@agh.edu.pl tel. 12-617-5229 Katedra
Bardziej szczegółowoRównowagi jonowe - ph roztworu
Równowagi jonowe - ph roztworu Kwasy, zasady i sole nazywa się elektrolitami, ponieważ przewodzą prąd elektryczny, zarówno w wodnych roztworach, jak i w stanie stopionym (sole). Nie wszystkie wodne roztwory
Bardziej szczegółowoSporządzanie roztworów buforowych i badanie ich właściwości
Sporządzanie roztworów buforowych i badanie ich właściwości (opracowanie: Barbara Krajewska) Celem ćwiczenia jest zbadanie właściwości roztworów buforowych. Przygotujemy dwa roztwory buforowe: octanowy
Bardziej szczegółowoMateriał diagnostyczny poziom rozszerzony Kryteria oceniania model odpowiedzi
Zdający otrzymuje punkty tylko za poprawne rozwiązania, precyzyjnie odpowiadające poleceniom zawartym w zadaniach. Odpowiedzi niezgodne z poleceniem ( nie na temat) są traktowane jako brak odpowiedzi.
Bardziej szczegółowoimię i nazwisko, nazwa szkoły, miejscowość Zadania I etapu Konkursu Chemicznego Trzech Wydziałów PŁ V edycja
Zadanie 1 (2 pkt.) Zmieszano 80 cm 3 roztworu CH3COOH o stężeniu 5% wag. i gęstości 1,006 g/cm 3 oraz 70 cm 3 roztworu CH3COOK o stężeniu 0,5 mol/dm 3. Obliczyć ph powstałego roztworu. Jak zmieni się ph
Bardziej szczegółowoPROCESY JEDNOSTKOWE W TECHNOLOGIACH ŚRODOWISKOWYCH WYMIANA JONOWA
KIiChŚ PROCESY JEDNOSTKOWE W TECHNOLOGIACH ŚRODOWISKOWYCH Ćwiczenie nr 2 WYMIANA JONOWA Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest określenie roboczej zdolności wymiennej jonitu na podstawie eksperymentalnie wyznaczonej
Bardziej szczegółowoZadanie: 1 (1 pkt) Oblicz stężenie molowe jonów OH w roztworze otrzymanym przez rozpuszczenie 12g NaOH w wodzie i rozcieńczonego do 250cm 3
Zadanie: 1 (1 pkt) Oblicz stężenie molowe jonów OH w roztworze otrzymanym przez rozpuszczenie 12g NaOH w wodzie i rozcieńczonego do 250cm 3 Zadanie: 2 (1 pkt) Do 20cm 3 20% roztworu kwasu solnego o gęstości
Bardziej szczegółowoWykład 13. Anna Ptaszek. 4 stycznia Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego. Fizykochemia biopolimerów - wykład 13.
Wykład 13 Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 4 stycznia 2018 1 / 29 Układy wielofazowe FAZA rozpraszająca rozpraszana gaz ciecz ciało stałe gaz - piana piana stała ciecz mgła/aerozol
Bardziej szczegółowoADSORPCJA PARACETAMOLU NA WĘGLU AKTYWNYM
ADSORPCJA PARACETAMOLU NA WĘGLU AKTYWNYM CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest analiza procesu adsorpcji paracetamolu na węglu aktywnym. Zadanie praktyczne polega na spektrofotometrycznym oznaczeniu stężenia
Bardziej szczegółowoĆwiczenie IX KATALITYCZNY ROZKŁAD WODY UTLENIONEJ
Wprowadzenie Ćwiczenie IX KATALITYCZNY ROZKŁAD WODY UTLENIONEJ opracowanie: Barbara Stypuła Celem ćwiczenia jest poznanie roli katalizatora w procesach chemicznych oraz prostego sposobu wyznaczenia wpływu
Bardziej szczegółowoOdwracalność przemiany chemicznej
Odwracalność przemiany chemicznej Na ogół wszystkie reakcje chemiczne są odwracalne, tzn. z danych substratów tworzą się produkty, a jednocześnie produkty reakcji ulegają rozkładowi na substraty. Fakt
Bardziej szczegółowoTermodynamika fazy powierzchniowej Zjawisko sorpcji Adsorpcja fizyczna: izoterma Langmuira oraz BET Zjawiska przylegania
ermodynamika zjawisk powierzchniowych 3.6.1. ermodynamika fazy powierzchniowej 3.6.2. Zjawisko sorpcji 3.6.3. Adsorpcja fizyczna: izoterma Langmuira oraz BE 3.6.4. Zjawiska przylegania ZJAWISKA PWIERZCHNIWE
Bardziej szczegółowoObliczanie stężeń roztworów
Obliczanie stężeń roztworów 1. Ile mililitrów stężonego, ok. 2,2mol/l (M) roztworu NaOH należy pobrać, aby przygotować 800ml roztworu o stężeniu ok. 0,2 mol/l [ M ]? {ok. 72,7ml 73ml } 2. Oblicz, jaką
Bardziej szczegółowoInżynieria Środowiska
ROZTWORY BUFOROWE Roztworami buforowymi nazywamy takie roztwory, w których stężenie jonów wodorowych nie ulega większym zmianom ani pod wpływem rozcieńczania wodą, ani pod wpływem dodatku nieznacznych
Bardziej szczegółowoA4.04 Instrukcja wykonania ćwiczenia
Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego A4.04 Instrukcja wykonania ćwiczenia Wyznaczanie cząstkowych molowych objętości wody i alkoholu Zakres zagadnień obowiązujących do ćwiczenia 1. Znajomość
Bardziej szczegółowo1. Stechiometria 1.1. Obliczenia składu substancji na podstawie wzoru
1. Stechiometria 1.1. Obliczenia składu substancji na podstawie wzoru Wzór związku chemicznego podaje jakościowy jego skład z jakich pierwiastków jest zbudowany oraz liczbę atomów poszczególnych pierwiastków
Bardziej szczegółowoChemia I. Chemistry I. Inżynieria środowiska I stopień (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny)
Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr../12 z dnia.... 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Naza modułu Chemia I Naza modułu języku angielskim Oboiązuje od roku akademickiego 2012/2013 Chemistry
Bardziej szczegółowoNaprężenia efektywne Effective stress. Marek Cała Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki
Effective stress To satisfy equilibrium, the sum of the internal stresses (effective stress and pore pressures) acting on some plane, must equal the external stresses Na szkielet gruntoy znajdujący się
Bardziej szczegółowoANALIZA PRĘDKOŚCI POWIERZCHNIOWYCH W CIEKACH W WARUNKACH DZIAŁANIA WIATRU
Acta Sci. Pol., Formatio Circumiectus 9 (1) 010, 39 44 ANALIZA PRĘDKOŚCI POWIERZCHNIOWYCH W CIEKACH W WARUNKACH DZIAŁANIA WIATRU Dorota Libront * Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej Szczecinie, Zachodniopomorski
Bardziej szczegółowoSprawdzian 1. CHEMIA. Przed próbną maturą. (poziom rozszerzony) Czas pracy: 90 minut Maksymalna liczba punktów: 32. Imię i nazwisko ...
CHEMIA Przed próbną maturą Sprawdzian 1. (poziom rozszerzony) Czas pracy: 90 minut Maksymalna liczba punktów: 32 Imię i nazwisko Liczba punktów Procent 2 Zadanie 1. Cząsteczka pewnej substancji chemicznej
Bardziej szczegółowoOpracowała: mgr inż. Ewelina Nowak
Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracowała: mgr
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 2 NAPIĘCIE POWIERZCHNIOWE W UKŁADZIE FAZA CIEKŁA FAZA GAZOWA
ĆWICZENIE 2 NAPIĘCIE POWIERZCHNIOWE W UKŁADZIE FAZA CIEKŁA FAZA GAZOWA Przybory i odczynniki Stalagmometr na statywie Zastaw do pomiarów napięcia powierzchniowego metodą pęcherzykową Biureta na 50 ml Dwie
Bardziej szczegółowoZadania dodatkowe z konwersatorium z podstaw chemii Semestr letni, rok akademicki 2012/2013
Zadania dodatkowe z konwersatorium z podstaw chemii Semestr letni, rok akademicki 2012/2013 Gazy. Jednostki ciśnienia. Podstawowe prawa gazowe 1. Jakie ciśnienie będzie panowało w oponie napompowanej w
Bardziej szczegółowoPrzeliczanie zadań, jednostek, rozcieńczanie roztworów, zaokrąglanie wyników.
Przeliczanie zadań, jednostek, rozcieńczanie roztworów, zaokrąglanie wyników. Stężenie procentowe wyrażone w jednostkach wagowych określa liczbę gramów substancji rozpuszczonej znajdującej się w 0 gramach
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM Z FIZYKI TECHNICZNEJ Ć W I C Z E N I E N R 7 WYZNACZANIE SPRAWNOŚCI POMPY CIEPŁA
Projekt Plan rozoju Politechniki Częstochoskiej spółfinansoany ze środkó UNII EUROPEJSKIEJ ramach EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO Numer Projektu: POKL.04.01.01-00-59/08 INSTYTUT FIZYKI WYDZIAŁ INŻYNIERII
Bardziej szczegółowoRównowagi w roztworach wodnych
Równowagi w roztworach wodnych Stan i stała równowagi reakcji chemicznej ogólnie Roztwory, rozpuszczalność, rodzaje stężeń, iloczyn rozpuszczalności Reakcje dysocjacji Stopień dysocjacji Prawo rozcieńczeń
Bardziej szczegółowoANALIZA WYNIKÓW MATURY 2017 Z CHEMII
ANALIZA WYNIKÓW MATURY 2017 Z CHEMII Wrocław, 30 listopada 2017 r. Jolanta Baldy Okręgowa Komisja Egzaminacyjna we Wrocławiu Matura 2017 z chemii w liczbach Średni wynik procentowy Okręg 38% Kraj 41% Okręg
Bardziej szczegółowoROZTWORY. Mieszaniny heterogeniczne homogeniczne Roztwory - jednorodne mieszaniny dwóch lub wi cej składników gazowe ciekłe stałe
ROZTWORY Mieszaniny heterogeniczne homogeniczne Roztwory - jednorodne mieszaniny dwóch lub wi cej składników gazowe ciekłe stałe roztwór nienasycony - roztwór, w którym st enie substancji rozpuszczonej
Bardziej szczegółowoZADANIA Z KONKURSU POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ (RÓWNOWAGI W ROZTWORZE) Opracował: Kuba Skrzeczkowski (Liceum Akademickie w ZS UMK w Toruniu)
ZADANIA Z KONKURSU POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ (RÓWNOWAGI W ROZTWORZE) Opracował: Kuba Skrzeczkowski (Liceum Akademickie w ZS UMK w Toruniu) Za poprawne rozwiązanie zestawu można uzyskać 528 punktów. Zadanie
Bardziej szczegółowoWarunki izochoryczno-izotermiczne
WYKŁAD 5 Pojęcie potencjału chemicznego. Układy jednoskładnikowe W zależności od warunków termodynamicznych potencjał chemiczny substancji czystej definiujemy następująco: Warunki izobaryczno-izotermiczne
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA POZNAŃSKA ZAKŁAD CHEMII FIZYCZNEJ ĆWICZENIA PRACOWNI CHEMII FIZYCZNEJ
WARTOŚĆ ph ROZTWORÓW WODNYCH WSTĘP 1. Wartość ph wody i roztworów Woda dysocjuje na jon wodorowy i wodorotlenowy: H 2 O H + + OH (1) Stała równowagi tej reakcji, K D : wyraża się wzorem: K D = + [ Η ][
Bardziej szczegółowoSonochemia. Schemat 1. Strefy reakcji. Rodzaje efektów sonochemicznych. Oscylujący pęcherzyk gazu. Woda w stanie nadkrytycznym?
Schemat 1 Strefy reakcji Rodzaje efektów sonochemicznych Oscylujący pęcherzyk gazu Woda w stanie nadkrytycznym? Roztwór Znaczne gradienty ciśnienia Duże siły hydrodynamiczne Efekty mechanochemiczne Reakcje
Bardziej szczegółowoRozcieńczanie, zatężanie i mieszanie roztworów, przeliczanie stężeń
Rozcieńczanie, zatężanie i mieszanie roztworów, przeliczanie stężeń Materiały pomocnicze do zajęć wspomagających z chemii opracował: dr Błażej Gierczyk Wydział Chemii UAM Rozcieńczanie i zatężanie roztworów
Bardziej szczegółowoMateriał powtórzeniowy do sprawdzianu - roztwory i sposoby wyrażania stężeń roztworów, rozcieńczanie i zatężanie roztworów, zadania z rozwiązaniami
Materiał powtórzeniowy do sprawdzianu - roztwory i sposoby wyrażania stężeń roztworów, rozcieńczanie i zatężanie roztworów, zadania z rozwiązaniami I. Mieszaniny Mieszanina to układ przynajmniej dwuskładnikowy
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 6. Pomiary wielkości elektrycznych za pomocą oscyloskopu
Ćiczenie 6 Pomiary ielkości elektrycznych za pomocą oscyloskopu 6.1. Cel ćiczenia Zapoznanie z budoą, zasadą działa oscyloskopu oraz oscyloskopoymi metodami pomiaroymi. Wykonanie pomiaró ielkości elektrycznych
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA POZNAŃSKA ZAKŁAD CHEMII FIZYCZNEJ ĆWICZENIA PRACOWNI CHEMII FIZYCZNEJ
OZNACZANIE ŚREDNIEJ MASY CZĄSTECZKOWEJ POLIMERU WSTĘP Lepkość roztworu polimeru jest z reguły większa od lepkości rozpuszczalnika. Dla polimeru lepkość graniczna [η ] określa zmianę lepkości roztworu przypadającą
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM TEORII STEROWANIA. Ćwiczenie 6 RD Badanie układu dwupołożeniowej regulacji temperatury
Wydział Elektryczny Zespół Automatyki (ZTMAiPC). Cel ćiczenia LABORATORIUM TEORII STEROWANIA Ćiczenie 6 RD Badanie układu dupołożenioej regulacji temperatury Celem ćiczenia jest poznanie łaściości regulacji
Bardziej szczegółowoZad: 5 Oblicz stężenie niezdysocjowanego kwasu octowego w wodnym roztworze o stężeniu 0,1 mol/dm 3, jeśli ph tego roztworu wynosi 3.
Zad: 1 Oblicz wartość ph dla 0,001 molowego roztworu HCl Zad: 2 Oblicz stężenie jonów wodorowych jeżeli wartość ph wynosi 5 Zad: 3 Oblicz stężenie jonów wodorotlenkowych w 0,05 molowym roztworze H 2 SO
Bardziej szczegółowoVIII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2015/2016
III Podkarpacki Konkurs Chemiczny 015/016 ETAP I 1.11.015 r. Godz. 10.00-1.00 Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 (10 pkt) 1. Kierunek której reakcji nie zmieni się pod wpływem
Bardziej szczegółowoWyznaczanie gęstości cieczy i ciał stałych za pomocą wagi hydrostatycznej FIZYKA. Ćwiczenie Nr 3 KATEDRA ZARZĄDZANIA PRODUKCJĄ
POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA KATEDRA ZARZĄDZANIA PRODUKCJĄ Instrukcja o zajęć laboratoryjnych z przemiotu: FIZYKA Ko przemiotu: KS07; KN07; LS07; LN07 Ćiczenie Nr Wyznaczanie gęstości cieczy i ciał stałych
Bardziej szczegółowoWykład 3. Fizykochemia biopolimerów- wykład 3. Anna Ptaszek. 30 października Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego
Wykład 3 - wykład 3 Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 30 października 2013 1/56 Warunek równowagi fazowej Jakich układów dotyczy równowaga fazowa? Równowaga fazowa dotyczy układów: jednoskładnikowych
Bardziej szczegółowoSpis treści. Ciśnienie osmotyczne. Mechanizm powstawania ciśnienia osmotycznego
Roztwór to nierozdzielająca się w długich okresach czasu mieszanina dwóch lub więcej związków chemicznych. Skład roztworów określa się przez podanie stężenia składników. W roztworach zwykle jeden ze związków
Bardziej szczegółowoHYDROLIZA SOLI. 1. Hydroliza soli mocnej zasady i słabego kwasu. Przykładem jest octan sodu, dla którego reakcja hydrolizy przebiega następująco:
HYDROLIZA SOLI Hydroliza to reakcja chemiczna zachodząca między jonami słabo zdysocjowanej wody i jonami dobrze zdysocjowanej soli słabego kwasu lub słabej zasady. Reakcji hydrolizy mogą ulegać następujące
Bardziej szczegółowoEtap wojewódzki Propozycje rozwiązań i punktacja. Część I Zadania rachunkowe (0 39 pkt)
Etap wojewódzki Propozycje rozwiązań i punktacja Zad. 1 (0-5 pkt) Część I Zadania rachunkowe (0 39 pkt) 1pkt. za zastosowanie pojęcia okresu połowicznego rozpadu x początkowa ilość radonu-222 0,5x ilość
Bardziej szczegółowoogromna liczba małych cząsteczek, doskonale elastycznych, poruszających się we wszystkich kierunkach, tory prostoliniowe, kierunek ruchu zmienia się
CHEMIA NIEORGANICZNA Dr hab. Andrzej Kotarba Zakład Chemii Nieorganicznej Wydział Chemii I pietro p. 138 WYKŁAD - STAN GAZOWY i CHEMIA GAZÓW kinetyczna teoria gazów ogromna liczba małych cząsteczek, doskonale
Bardziej szczegółowo