Zakład Ubezpieczeń Społecznych

Transkrypt

1 Zakład Ubezpeczeń Społecznych EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A UKRAINĄ Do kogo skerowana jest ta ulotka? Ulotka adresowana jest do osób, które: q meszkają w Polsce lub na Ukrane ubegają sę o śwadczena emerytalno-rentowe z ZUS na podstawe łączonych polskch ukrańskch okresów pracy (ubezpeczena), q meszkają na Ukrane ubegają sę o śwadczena emerytalno-rentowe z ZUS na podstawe wyłączne polskch okresów pracy (ubezpeczena), q meszkają na Ukrane chcą otrzymywać przysługujące m śwadczena emerytalno-rentowe z ZUS w państwe zameszkana. Podstawy prawne koordynacj Od dna 1 styczna 2014 r. stosowana jest umowa o zabezpeczenu społecznym z dna 18 maja 2012 r. mędzy Rzecząpospoltą Polską a Ukraną 1 (zwana dalej umową), która stanow podstawę prawną koordynacj systemów emerytalno-rentowych Polsk Ukrany. Przepsy tej umowy w zakrese śwadczeń emerytalno-rentowych mają ułatwć osobom mającym okresy pracy (ubezpeczena) w Polsce lub na Ukra- 1 Dz.U. z 2013 r. poz EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A UKRAINĄ 1

2 ne nabywane uprawneń do emerytur rent oraz poberane śwadczeń z tych państw. Z przepsów umowy w zakrese śwadczeń emerytalno-rentowych korzystają: q obywatele Polsk, q obywatele Ukrany, q osoby, które ne są obywatelam państw-stron umowy. Regulacje umowy dotyczą osób, które podlegały ubezpeczenom społecznym w Polsce na Ukrane, wykonując szeroko rozumaną aktywność zawodową, w szczególnośc jako pracowncy oraz osoby prowadzące dzałalność na własny rachunek. Umowa dotyczy także osób ubegających sę o renty rodznne po wyżej wymenonych osobach. Jake śwadczena emerytalno-rentowe są objęte umową z 18 maja 2012 r.? Przepsam umowy są objęte następujące polske śwadczena emerytalno-rentowe realzowane przez ZUS: q emerytury, q renty z tytułu nezdolnośc do pracy, q renty rodznne, q renty z tytułu wypadków przy pracy chorób zawodowych oraz jednorazowe odszkodowana z ubezpeczena wypadkowego, q zasłk pogrzebowe. Umowa ma równeż zastosowane do okresowej emerytury kaptałowej. Poza wyżej wymenonym śwadczenam przyznawanym przez ZUS umowa odnos sę także do śwadczeń emerytalno-rentowych z ubezpeczena społecznego rolnków, realzowanych przez Kasę Rolnczego Ubezpeczena Społecznego. Ponadto umową objęte są następujące ukrańske śwadczena emerytalno-rentowe: emerytury renty z tytułu nwaldztwa, utraty żywcela, wysług lat (zgodne z ustawodawstwem o powszechnym państwowym ubezpeczenu emerytalnym), wypadków przy pracy, chorób zawodowych lub śmerc z tych przyczyn, zasłk pogrzebowe. Zasada równego traktowana Zgodne z zasadą równego traktowana osoby, do których stosuje sę postanowena umowy, podlegają obowązkom korzystają z uprawneń wynkających z ustawodawstwa drugego państwa-strony umowy na tych samych warunkach, co obywatele tego państwa. 2 EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A UKRAINĄ

3 Zabronona jest zatem dyskrymnacja obywatela polskego przy rozpatrywanu spraw dotyczących śwadczeń emerytalno-rentowych z Ukrany. Emerytury, renty z tytułu nezdolnośc do pracy renty rodznne dla osób posadających okresy ubezpeczena w Polsce na Ukrane V Ustalene prawa do emerytury lub renty w każdym państwe-strone umowy, w którym osoba zanteresowana była ubezpeczona Przepsy prawne Polsk Ukrany decydują, komu po spełnenu jakch warunków przysługuje prawo do śwadczeń emerytalno-rentowych. Osoba, która pracowała podlegała ubezpeczenom społecznym w Polsce na Ukrane, może uzyskać emeryturę lub rentę zarówno z Polsk, jak z Ukrany, o le spełna warunk wymagane w tych państwach. W przypadku spełnena wymaganych warunków w każdym z tych państw możlwe jest węc poberane emerytury lub renty z obydwu państw jednocześne. Informacje o warunkach nabywana prawa do emerytur oraz rent z ZUS, a także zasady oblczana ch wysokośc zawarte są w odrębnych ulotkach nformacyjnych: Emerytura z Funduszu Ubezpeczeń Społecznych, Nowa emerytura z Funduszu Ubezpeczeń Społecznych, Renta z tytułu nezdolnośc do pracy oraz Renta rodznna. Ulotk te są dostępne w każdej jednostce ZUS na strone nternetowej ZUS V Uwzględnane zagrancznych okresów ubezpeczena Jeżel osoba zanteresowana uzyskanem prawa do emerytury lub renty w jednym państwe-strone umowy ne posada okresu ubezpeczena w tym państwe wymaganego do uzyskana śwadczena, wówczas dla celów przyznana emerytury lub renty uwzględna sę (dolcza, sumuje) równeż zagranczne okresy ubezpeczena przebyte w drugm państwe. Przykład Jeśl mężczyzna urodzony przed 1 styczna 1949 r. ne posada 25-letnego okresu składkowego neskładkowego w Polsce, wymaganego do uzyskana emerytury zgodne z polskm przepsam prawa po osągnęcu powszechnego weku emerytalnego 2, ZUS uwzględn (zsumuje) równeż ukrańske okresy ubezpeczena sprawdz, czy po dolczenu okresów ukrańskch mężczyzna ten spełna warunk do przyznana emerytury w Polsce. 2 Powszechny wek emerytalny w Polsce wynos: w przypadku kobet 60 lat, w przypadku mężczyzn 65 lat. EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A UKRAINĄ 3

4 Jeżel na podstawe okresów ubezpeczena przebytych w obu państwach-stronach umowy (w Polsce na Ukrane) osoba ne nabywa prawa do emerytury lub renty w danym państwe, uwzględna sę także okresy ubezpeczena przebyte zgodne z przepsam prawa państwa trzecego (czyl nnego nż Polska Ukrana), z którym obydwa państwa zawarły umowę o zabezpeczenu społecznym przewdującą uwzględnane (sumowane) okresów. Przykład Jeśl kobeta urodzona przed 1 styczna 1949 r. po osągnęcu powszechnego weku emerytalnego ne nabyła prawa do emerytury z ZUS, poneważ w Polsce na Ukrane posada okresy ubezpeczena wynoszące łączne 12 lat (zamast wymaganych okresów wynoszących co najmnej 20 lat), natomast ma równeż okresy ubezpeczena w Hszpan wynoszące 10 lat (Polska Ukrana zawarły z Hszpaną umowy przewdujące sumowane okresów), wówczas ZUS uwzględn ten hszpańsk okres ubezpeczena przyzna zanteresowanej emeryturę, bowem łączne udowodnła wymagany okres ubezpeczena. V Oblczane wysokośc emerytury lub renty ustalonej z uwzględnenem zagrancznych okresów ubezpeczena przebytych w drugm państwe-strone umowy tzw. emerytura lub renta proporcjonalna Jeżel do uzyskana prawa do emerytury lub renty koneczne jest uwzględnene zagrancznych okresów ubezpeczena danej osoby w drugm państwe, wówczas wy- sokość emerytury lub renty oblcza sę w następujący sposób: w perwszej kolejnośc oblcza sę teoretyczną (pełną) kwotę emerytury lub renty, jaka przysługwałaby osobe zanteresowanej, gdyby wszystke jej okresy ubezpeczena przebyte w Polsce na Ukrane (ewentualne także w państwe trzecm w przypadku uwzględnena takch okresów) zostały przebyte w Polsce, następne na podstawe kwoty teoretycznej oblcza sę rzeczywstą (proporcjonalną) kwotę emerytury lub renty odpowadającą stosunkow okresów ubezpeczena w Polsce do sumy wszystkch okresów ubezpeczena przebytych w obu państwach- -stronach umowy (ewentualne także w państwe trzecm w przypadku uwzględnena takego okresu). Tak oblczona kwota proporcjonalnej emerytury lub renty stanow kwotę śwadczena należną osobe zanteresowanej. Przykład Jeżel ZUS ustalł mężczyźne urodzonemu przed 1 styczna 1949 r. emeryturę na podstawe okresów ubezpeczena w Polsce na Ukrane wynoszących łączne 25 lat, z czego 15 lat w Polsce 10 lat na Ukrane, polska emerytura oblczona zostane w następujący sposób: 4 EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A UKRAINĄ

5 najperw ZUS oblczy kwotę teoretyczną (pełną) emerytury, jaką zanteresowany uzyskałby, gdyby łączny okres ubezpeczena wynoszący 25 lat (w Polsce na Ukrane) został przebyty w Polsce, następne na podstawe kwoty teoretycznej oblczy rzeczywstą (proporcjonalną) kwotę emerytury, odpowadającą stosunkow polskch okresów do sumy polskch ukrańskch okresów ubezpeczena; w tym przypadku będze to 15/25 kwoty teoretycznej, poneważ zanteresowany posada w Polsce 15-letn okres ubezpeczena, natomast łączne, w Polsce na Ukrane, ma 25-letn okres ubezpeczena. W efekce ZUS przyzna zanteresowanemu ustaloną w ten sposób proporcjonalną emeryturę. Powyższe nformacje na temat sposobu oblczana wysokośc śwadczena proporcjonalnego ne odnoszą sę do nowej emerytury z ZUS, dotyczącej osób urodzonych po 31 grudna 1948 r., oraz do rent rodznnych po osobach uprawnonych do takej emerytury, poneważ wysokość tych śwadczeń oblczana jest na podstawe kwoty składek zgromadzonych na konce ubezpeczonego w ZUS oraz kwoty kaptału początkowego, ustalonego na podstawe okresów składkowych neskładkowych przebytych w Polsce przed 1 styczna 1999 r. oraz kwoty składek zgromadzonych na subkonce ubezpeczonego w ZUS. Wymenone śwadczena ustalane są wyłączne na podstawe polskch okresów ubezpeczena (bez ukrańskch okresów ubezpeczena). W odnesenu do nch ne stosuje sę zasady ustalana śwadczena w wysokośc proporcjonalnej, odpowadającej stosunkow polskch okresów ubezpeczena do sumy polskch ukrańskch okresów ubezpeczena. Przykład W przypadku przyznana nowej emerytury z ZUS mężczyźne urodzonemu po 31 grudna 1948 r., który osągnął powszechny wek emerytalny posada 5-letn okres ubezpeczena w Polsce oraz 10-letn okres ubezpeczena na Ukrane, ZUS oblczy wysokość śwadczena wyłączne na podstawe polskch okresów ubezpeczena. Wysokość nowej emerytury zanteresowanego odpowada równowartośc kwoty będącej wynkem podzelena podstawy oblczena emerytury (kwoty zwaloryzowanego kaptału początkowego, zwaloryzowanych składek na ubezpeczene emerytalne oraz kwoty środków zewdencjonowanych na subkonce w Polsce) przez średne dalsze trwane życa 3 dla osób w weku równym wekow, w jakm ubezpeczony przechodz na emeryturę. Jeżel zanteresowany spełna warunk wymagane do nabyca prawa do ukrańskej emerytury, nstytucja ukrańska przyzna to śwadczene. 3 Tablce trwana życa uwzględnające średne dalsze trwane życa, wspólne dla kobet mężczyzn, wyrażone w mesącach dla weku ubezpeczonego ogłasza coroczne Prezes Głównego Urzędu Statystycznego w Montorze Polskm, w forme komunkatu. EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A UKRAINĄ 5

6 V Oblczane wysokośc emerytury lub renty ustalonej bez konecznośc uwzględnana okresów zagrancznych przebytych w drugm państwe-strone umowy tzw. emerytura lub renta krajowa Jeżel do uzyskana prawa do emerytury lub renty w danym państwe-strone umowy ne było potrzebne uwzględnene zagrancznych okresów ubezpeczena, przebytych przez osobę zanteresowaną w drugm państwe-strone umowy, wówczas wysokość emerytury lub renty oblczana jest wyłączne na podstawe okresów ubezpeczena przebytych w państwe ustalającym śwadczene (emerytura lub renta krajowa), bez uwzględnena okresów zagrancznych przebytych w drugm państwe-strone umowy. Jednakże w takm przypadku oblcza sę równeż kwotę emerytury lub renty, jaka przysługwałaby na podstawe łączonych okresów ubezpeczena przebytych w obydwu państwach (kwotę proporcjonalnej emerytury lub renty), gdyby okazało sę, że byłaby ona wyższa od kwoty emerytury lub renty oblczonej za wyłączne polske okresy ubezpeczena (emerytury lub renty krajowej), to osobe zanteresowanej zostane przyznana emerytura lub renta proporcjonalna. Przykład 1 W przypadku przyznana przez ZUS renty z tytułu nezdolnośc do pracy osobe mającej 10-letn okres ubezpeczena w Polsce (wystarczający do nabyca prawa do renty) oraz 5-letn okres ubezpeczena na Ukrane, ZUS oblczy wysokość śwadczena w następujący sposób: z z następne jednej strony oblczy rentę krajową na podstawe wyłączne polskego okresu ubezpeczena wynoszącego 10 lat, drugej strony oblczy rentę proporcjonalną na podstawe łączonych okresów ubezpeczena w Polsce na Ukrane wynoszących 15 lat, czyl najperw oblczy teoretyczną kwotę renty na podstawe 15-letnego łącznego okresu ubezpeczena przebytego w dwóch państwach-stronach umowy, a następne oblczy rentę proporcjonalną, odpowadającą stosunkow okresów ubezpeczena w Polsce do sumy okresów ubezpeczena w Polsce na Ukrane, która w omawanym przypadku stanow 10/15 kwoty teoretycznej, ZUS porówna kwoty renty krajowej renty proporcjonalnej ustal śwadczene w wysokośc korzystnejszej dla osoby zanteresowanej. Przykład 2 W przypadku przyznana emerytury kobece urodzonej przed 1 styczna 1949 r., mającej 20-letn okres ubezpeczena w Polsce (wystarczający do nabyca prawa do emerytury) 4-letn okres ubezpeczena na Ukrane, ZUS oblczy wysokość jej śwadczena w następujący sposób: z jednej strony oblczy emeryturę krajową na podstawe wyłączne polskego okresu ubezpeczena wynoszącego 20 lat, 6 EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A UKRAINĄ

7 z drugej strony oblczy emeryturę proporcjonalną na podstawe sumy okresów ubezpeczena w Polsce na Ukrane wynoszących łączne 24 lata, czyl najperw oblczy teoretyczną (pełną) kwotę emerytury na podstawe 24-letnego łącznego okresu ubezpeczena w dwóch państwach-stronach umowy, a następne oblczy emeryturę proporcjonalną (rzeczywstą), która w omawanym przypadku stanow 20/24 kwoty teoretycznej, następne ZUS porówna kwoty emerytury krajowej emerytury proporcjonalnej ustal śwadczene w wysokośc korzystnejszej dla osoby zanteresowanej. Jeżel osoba zanteresowana spełna warunk wymagane do nabyca prawa do ukrańskej emerytury, nstytucja ukrańska przyzna to śwadczene. W takm przypadku osoba ta może otrzymywać jednocześne dwe emerytury: polską ukrańską. V Ustalane dopłaty do kwoty najnższej polskej emerytury lub renty osobom zameszkałym w Polsce uprawnonym do emerytury lub renty z Funduszu Ubezpeczeń Społecznych posadającym okresy ubezpeczena w Polsce na Ukrane Osoby zameszkałe w Polsce, poberające emeryturę lub rentę z ZUS ukrańską emeryturę lub rentę, których łączna wysokość jest nższa od obowązującej w Polsce kwoty najnższej emerytury lub renty, mogą uzyskać dopłatę do obowązującego mnmum. Zasady ustalana przez ZUS wymenonej dopłaty są nne dla emerytur rent przyznawanych według zasad sprzed reformy emerytalnej, do których prawo których wysokość są uzależnone od długośc okresów ubezpeczena, a nne dla nowych emerytur, uzależnonych od środków zewdencjonowanych na konce emerytalnym. Do śwadczena ustalonego na zasadach sprzed reformy ZUS przyznaje dopłatę do kwoty najnższej polskej emerytury lub renty, jeżel emeryt/rencsta meszka w Polsce, a jego śwadczene zostało ustalone w wysokośc proporcjonalnej, odpowadającej stosunkow polskch okresów ubezpeczena do sumy polskch ukrańskch okresów ubezpeczena. Dopłata ta stanow różncę mędzy kwotą najnższej polskej emerytury lub renty a sumą kwot polskej emerytury lub renty ukrańskej emerytury lub renty poberanych przez tę osobę. Nowa emerytura z Funduszu Ubezpeczeń Społecznych, której kwota jest nższa od kwoty najnższej polskej emerytury, podlega podwyższenu do kwoty najnższej emerytury pod warunkem, że osoba zanteresowana udowodn okresy ubezpeczena (składkowe neskładkowe) w Polsce, wynoszące 20 lat dla kobet 25 lat dla mężczyzn. W przypadku osób zameszkałych w Polsce, które powyższy warunek długośc okresów ubezpeczena spełnają dopero po uwzględnenu ukrańskch okresów ubezpeczena, dopłatę do mnmum stanow różnca mędzy kwotą najnższej polskej emerytury a sumą kwot polskej emerytury ukrańskej emerytury lub renty z tytułu nezdolnośc do pracy, poberanych przez te osoby. EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A UKRAINĄ 7

8 Przykład Mężczyźne urodzonemu w 1949 r., który meszka w Polsce, ma 10-letn okres ubezpeczena w Polsce oraz 15-letn okres ubezpeczena na Ukrane któremu po osągnęcu powszechnego weku emerytalnego ZUS ustalł nową emeryturę w kwoce nższej od najnższej polskej emerytury, przyznana zostane dopłata do mnmum, jeżel łączna kwota emerytury polskej emerytury ukrańskej jest nższa od kwoty najnższej polskej emerytury. Dopłata ta jest równa różncy mędzy kwotą najnższej polskej emerytury a sumą kwot emerytur polskej ukrańskej otrzymywanych przez zanteresowanego. W przypadku osób meszkających w Polsce posadających okresy ubezpeczena w Polsce na Ukrane wynoszące łączne co najmnej 20 lat (w przypadku kobet) 25 lat (w przypadku mężczyzn), którym ZUS ustalł nową emeryturę z Funduszu Ubezpeczeń Społecznych w kwoce nższej nż najnższa polska emerytura, a które uprawnone są równeż do okresowej emerytury kaptałowej, dopłata do kwoty najnższej polskej emerytury jest równa różncy pomędzy kwotą najnższej emerytury a sumą kwot: nowej emerytury z FUS, okresowej emerytury kaptałowej oraz ukrańskej emerytury lub renty z tytułu nezdolnośc do pracy otrzymywanej przez osobę zanteresowaną. V Podstawa wymaru emerytury na tzw. starych zasadach lub renty z tytułu nezdolnośc do pracy dla osób posadających oprócz polskch okresów ubezpeczena równeż ukrańske okresy ubezpeczena Dla osoby posadającej oprócz polskch okresów ubezpeczena równeż ukrańske okresy ubezpeczena podstawę wymaru emerytury na starych zasadach 4 lub renty z tytułu nezdolnośc do pracy stanow przecętna podstawa wymaru składk na polske ubezpeczena emerytalne rentowe (przed dnem 1 styczna 1999 r. na ubezpeczene społeczne) z okresu 10 kolejnych lat kalendarzowych wybranych przez tę osobę z ostatnch 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośredno rok, w którym zgłosła ona wnosek o emeryturę lub rentę. Przy ustalanu tych 10 lat kalendarzowych ne uwzględna sę pełnych lat kalendarzowych z okresu, w którym zanteresowany pozostawał w ubezpeczenu na Ukrane. Jeżel w okrese 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośredno rok złożena wnosku o emeryturę lub rentę zanteresowany ne był ubezpeczony w Polsce, podstawę wymaru emerytury lub renty stanow przecętna podstawa wymaru składk na ubezpeczena społeczne na podstawe polskch przepsów prawnych, 4 Dotyczy osób urodzonych przed dnem 1 styczna 1949 r. oraz nektórych osób urodzonych po dnu 31 grudna 1948 r., a przed dnem 1 styczna 1969 r. Patrz: ulotka nformacyjna ZUS pt. Podstawa wymaru oraz wysokość emerytury ustalanej na dotychczasowych zasadach. 8 EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A UKRAINĄ

9 z okresu kolejnych 10 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośredno rok, w którym zanteresowany przystąpł po raz perwszy do ubezpeczena na Ukrane. Na wnosek osoby zanteresowanej podstawę wymaru emerytury lub renty stanowć może także przecętna podstawa wymaru składk na ubezpeczena społeczne na podstawe polskch przepsów prawnych, z okresu 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokem złożena wnosku o emeryturę lub rentę, wybranych z całego okresu podlegana ubezpeczenu w Polsce. Podstawę wymaru renty rodznnej po osobach, które w chwl śmerc mały ustalone prawo do emerytury na starych zasadach lub renty z tytułu nezdolnośc do pracy bądź spełnały warunk do uzyskana tych śwadczeń, stanow podstawa wymaru śwadczena, które przysługwało lub mogłoby przysługwać zmarłemu. V Podstawa oblczena tzw. nowej emerytury dla osób posadających oprócz polskch okresów ubezpeczena równeż ukrańske okresy ubezpeczena Wysokość nowej emerytury 5 odpowada równowartośc kwoty stanowącej wynk podzelena podstawy oblczena emerytury przez średne dalsze trwane życa 6 dla osób w weku równym wekow, w jakm ubezpeczony przechodz na emeryturę. Podstawę oblczena nowej emerytury stanow kwota zwaloryzowanych składek na ubezpeczene emerytalne, zwaloryzowanego kaptału początkowego oraz środków zewdencjonowanych na subkonce ubezpeczonego. Podstawę oblczena renty rodznnej po osobe, która w chwl śmerc mała ustalone prawo do nowej emerytury lub spełnała warunk do uzyskana tego śwadczena, stanow podstawa oblczena śwadczena, które przysługwało lub przysługwałoby zmarłemu. Ukrańske okresy ubezpeczena ne są uwzględnane przy ustalanu podstawy oblczena nowej emerytury oraz renty rodznnej po osobach, które w chwl śmerc mały ustalone prawo do nowej emerytury lub spełnały warunk do uzyskana tej emerytury. Węcej nformacj o zasadach ustalana podstawy oblczena emerytury z nowego systemu emerytalnego można znaleźć w ulotce nformacyjnej ZUS pt. Nowa emerytura z Funduszu Ubezpeczeń Społecznych oraz na strone nternetowej natomast nformacje dotyczące zasad ustalana wysokośc emerytury zmarłego stanowącej podstawę do oblczena wysokośc renty rodznnej można znaleźć w ulotce pt. Renta rodznna, jak równeż na strone nternetowej ZUS. 5 Dotyczy osób urodzonych po 31 grudna 1948 r. 6 Tablce trwana życa uwzględnające średne dalsze trwane życa, wspólne dla kobet mężczyzn, wyrażone w mesacach dla weku ubezpeczonego ogłasza coroczne Prezes Głównego Urzędu Statystycznego w Montorze Polskm, w forme komunkatu. EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A UKRAINĄ 9

10 V Mnmalny okres ubezpeczena Jeżel polsk okres ubezpeczena jest krótszy nż 1 rok na jego podstawe ne powstaje prawo do polskej emerytury lub renty, ZUS ne jest zobowązany do przyznana tych śwadczeń z uwzględnenem okresu ubezpeczena przebytego na Ukrane. Przykład Jeśl osoba ubegająca sę o rentę z tytułu nezdolnośc do pracy posada okres pracy (ubezpeczena) w Polsce krótszy nż 1 rok (z tytułu którego ne powstało prawo do polskego śwadczena) oraz ma 15 lat okresów ubezpeczena na Ukrane, ZUS ne jest zobowązany przyznać jej polskej renty z uwzględnenem ukrańskego okresu ubezpeczena. Z kole jeżel ukrańsk okres ubezpeczena jest krótszy nż 1 rok na jego podstawe ne powstaje prawo do ukrańskej emerytury lub renty, to ukrańska nstytucja właścwa ne jest zobowązana do przyznana tych śwadczeń z uwzględnenem okresów ubezpeczena przebytych w Polsce. Tak ukrańsk okres ubezpeczena może zostać uwzględnony przy ustalanu prawa do emerytury lub renty przez polską nstytucję właścwą, o le decyduje on o nabycu prawa do śwadczena bądź pozwala uzyskać wyższą kwotę śwadczena. W tym przypadku polska nstytucja oblcza wysokość polskej emerytury lub renty w wysokośc proporcjonalnej, odpowadającej stosunkow polskego okresu ubezpeczena do sumy polskch ukrańskch okresów ubezpeczena. Przykład Jeżel kobeta urodzona przed 1 styczna 1949 r., która ubega sę o emeryturę, posada oprócz okresów pracy (ubezpeczena) w Polsce wynoszących 19 lat 6 mesęcy także okres ubezpeczena na Ukrane wynoszący 9 mesęcy, z tytułu którego ne powstaje prawo do ukrańskego śwadczena, to ZUS przy ustalanu polskej emerytury uwzględn także ten krótk ukrańsk okres ubezpeczena oblczy śwadczene w wysokośc proporcjonalnej, odpowadającej stosunkow okresów ubezpeczena w Polsce (19 lat 6 mesęcy, czyl 234 mesące) do sumy okresów ubezpeczena w Polsce na Ukrane (20 lat 5 mesęcy, czyl razem 245 mesęcy). W takm przypadku emerytura proporcjonalna stanowć będze 234/245 kwoty teoretycznej. Renta z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej Prawo do polskch rent z tytułu wypadków przy pracy chorób zawodowych polska nstytucja właścwa ustala tylko wtedy, gdy ubezpeczony podlegał ustawodawstwu polskemu w chwl wypadku przy pracy lub w czase wykonywana pracy, w wynku której powstała choroba zawodowa. 10 EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A UKRAINĄ

11 Zasłek pogrzebowy Prawo do zasłku pogrzebowego ustala nstytucja właścwa państwa-strony umowy, którego ustawodawstwo stosuje sę do emeryta/rencsty w chwl zgonu. Jeżel po śmerc osoby otrzymującej emeryturę lub rentę z Polsk Ukrany prawo do zasłku pogrzebowego przysługuje zarówno z Polsk, jak z Ukrany, to zasłek pogrzebowy przyznaje nstytucja właścwa tego państwa-strony umowy, na którego terytorum emeryt/rencsta meszkał w chwl zgonu. Powyższe zasady stosuje sę odpowedno do członków rodzny emeryta/rencsty. Przy ustalanu uprawneń do zasłku pogrzebowego ZUS stosuje polske przepsy prawne. Szczegółowe nformacje na temat zasłku pogrzebowego z ZUS, na podstawe polskch przepsów prawnych, można znaleźć w serwse Emerytura lub renta dla osób posadających wyłączne polske okresy ubezpeczena, a meszkających na Ukrane Gdy osoba chce uzyskać emeryturę lub rentę posada wyłączne polske okresy ubezpeczena, a meszka na Ukrane, wówczas ustalena uprawneń do emerytury lub renty dokonuje wyłączne polska nstytucja właścwa, czyl nstytucja, która jest obowązana do rozpatrzena w Polsce danego wnosku (odpowedno ZUS albo KRUS). Osoba taka może uzyskać emeryturę lub rentę w Polsce, o le spełna warunk wymagane do nabyca tego śwadczena określone w polskch przepsach prawnych. Zgodne z postanowenam umowy przyznana w Polsce emerytura lub renta może być przekazywana osobe zanteresowanej do jej mejsca zameszkana na Ukrane. Ponowne ustalene emerytury lub renty z zastosowanem umowy Zgodne z postanowenam umowy śwadczena przyznane przed jej wejścem w życe mogą być na wnosek zanteresowanego ponowne ustalone zgodne z umową, jeżel zmana wynka wyłączne z jej postanoweń. Ponowne ustalene śwadczena może być dokonane za okres ne wcześnejszy nż od dna wejśca w życe umowy. Przelczane na wnosek zanteresowanego emerytur rent z ZUS z zastosowanem umowy dotyczy: EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A UKRAINĄ 11

12 osób nebędących polskm repatrantam z Ukrany, które posadają okresy ubezpeczena w Polsce lub na Ukrane (bez względu na mejsce zameszkana), a którym dotychczas wobec braku umowy mędzy tym państwam przysługujące śwadczene z ZUS lub z nstytucj ukrańskej ustalone zostało w oparcu o okresy ubez- peczena przebyte tylko w jednym państwe, polskch repatrantów z Ukrany, którym przed wejścem w życe umowy przy ustalanu prawa do polskej emerytury lub renty jej wysokośc jako polske okresy ubezpeczena uwzględnono okresy zatrudnena przebyte na Ukrane. W przypadku polskch repatrantów z Ukrany ponowne ustalene (na podstawe umowy) emerytury lub renty przyznanej przed wejścem w życe umowy następuje także z urzędu, po uzyskanu przez ZUS nformacj, że repatrantow przyznano prawo do ukrańskej emerytury lub renty. W przypadkach gdy po ponownym ustalenu z zastosowanem umowy polskej emerytury lub renty przyznanej repatrantow przed wejścem w życe umowy (czyl po wyłączenu z przebegu polskch okresów ubezpeczena ukrańskch okresów za- trudnena, z tytułu których nstytucja ukrańska wypłaca śwadczene): suma ne kwot polskej emerytury lub renty ustalonej ponowne z zastosowanem umowy ukrańskej emerytury lub renty jest nższa od polskej emerytury lub renty wcześnej wypłacanej, repatrantow przysługuje uzupełnene w wysokośc różncy mędzy polską emeryturą lub rentą wcześnej wypłacaną a sumą kwot polskej emerytury lub renty ponowne ustalonej z zastosowanem umowy ukrańskej emerytury lub renty (tzw. uzupełnene umowne nesamostne) albo przysługuje prawo do polskej emerytury lub renty, a ukrańska emerytura lub renta jest nższa od polskej emerytury lub renty wcześnej wypłacanej, repatrantow przysługuje uzupełnene w wysokośc różncy mędzy polską emeryturą lub rentą wcześnej wypłacaną a kwotą ukrańskej emerytury lub renty (tzw. uzupełnene umowne samostne). Gdze złożyć wnosek o emeryturę lub rentę? Osoba, która ma polske ukrańske okresy ubezpeczena, składa wnosek o emeryturę lub rentę w nstytucj ubezpeczenowej jednego z państw-stron umowy. Ne mus węc składać odrębnych wnosków w każdym państwe. Wnosek ten uruchama automatyczne równoczesne rozpatrywane uprawneń do emerytury lub renty w obydwu państwach-stronach umowy, w których osoba zanteresowana podlegała ubezpeczenom, a data złożena wnosku jest wążąca dla nstytucj obu tych państw, chyba że osoba zanteresowana wystąp o odroczene ustalana uprawneń do emerytury z ustawodawstwa drugego państwa-strony umowy. 12 EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A UKRAINĄ

13 Bardzo ważne jest podane we wnosku o śwadczena ustalane przez ZUS odpowednch dentyfkatorów numerycznych, a manowce: numeru PESEL, a w raze gdy danej osobe ne nadano tego numeru ser numeru dowodu osobstego lub paszportu (może być paszport zagranczny). Należy równeż podać NIP w przypadku osoby, dla której dentyfkatorem podatkowym jest NIP. r Osoba, która meszka w Polsce oraz posada okresy ubezpeczena w Polsce na Ukrane, wnosek o emeryturę lub rentę może złożyć w polskej nstytucj (w ZUS albo KRUS). r Osoba, która meszka na Ukrane oraz posada okresy ubezpeczena w Polsce na Ukrane, wnosek o emeryturę lub rentę może złożyć w ukrańskej nstytucj, czyl w Głównym Zarządze Funduszu Emerytalnego Ukrany w Obwodze Lwowskm Wydzał Rent Zagrancznych, ul. Metropolty Andreja 10, m. Lwów (Головне управління Пенсійного Фонду України в Львівській області Управління іноземних пенсій, вул. Митрополита Андрея 10, м. Львів). Nezależne od rozpatrzena uprawneń do śwadczeń ukrańskch nstytucja ta przekaże wnosek o polską emeryturę lub rentę do polskej nstytucj (odpowedno do ZUS lub KRUS). r Osoba, która meszka na Ukrane oraz posada okresy ubezpeczena wyłączne w Polsce, wnosek o emeryturę lub rentę może złożyć bezpośredno w polskej nstytucj właścwej do rozpatrzena jej wnosku o emeryturę lub rentę w Polsce (odpowedno w ZUS lub KRUS). Wnosek tak można też złożyć za pośrednctwem ukrańskej nstytucj właścwej, tj. za pośrednctwem Głównego Zarządu Funduszu Emerytalnego Ukrany w Obwodze Lwowskm Wydzał Rent Zagrancznych (Головне управління Пенсійного Фонду України в Львівській області - Управління іноземних пенсій), która prześle go do odpowednej polskej nstytucj. Data złożena wnosku w nstytucj ukrańskej będze w tym przypadku wążąca dla nstytucj polskej. r Osoba zanteresowana, która meszka w państwe trzecm (poza Polską lub Ukraną) posada okresy ubezpeczena w Polsce na Ukrane, wnosek o emeryturę lub rentę może złożyć albo w polskej, albo w ukrańskej nstytucj właścwej. W przypadkach, w których wnosek o emeryturę lub rentę składany jest w ukrańskej nstytucj, obowązana jest ona m.n. do skompletowana wnosku o emeryturę lub rentę przysługującą na podstawe polskch przepsów prawnych przekazana go do właścwej nstytucj w Polsce. Gdy osoba zanteresowana meszkająca na Ukrane składa wnosek o emeryturę lub rentę, na podstawe polskch przepsów prawnych, koneczne jest zdentyfkowane polskej nstytucj, która jest właścwa dla tej osoby. Wnosek o emeryturę lub rentę rozpatrywany jest przez ZUS, jeżel osoba zanteresowana była w Polsce pracownkem lub prowadzła pozarolnczą dzałalność na EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A UKRAINĄ 13

14 własny rachunek. Z kole dla osób, które podlegały w Polsce systemow ubezpeczena społecznego rolnków, nstytucją właścwą do rozpatrzena wnosku jest KRUS. Zakład Ubezpeczeń Społecznych rozpatruje jednak wnosk o emeryturę lub rentę osób posadających w Polsce okresy ubezpeczena jako pracowncy lub osoby prowadzące pozarolnczą dzałalność na własny rachunek oraz jako rolncy, jeżel w ostatnm polskm okrese ubezpeczena byl ubezpeczen jako pracowncy lub z tytułu prowadzena pozarolnczej dzałalnośc na własny rachunek. W przypadku stwerdzena, że rozpatrzene konkretnego wnosku należy do właścwośc ZUS, prawo do emerytury lub renty ustala terenowa jednostka ZUS wyznaczona do realzacj spraw emerytalno-rentowych podlegających koordynacj na podstawe umowy polsko-ukrańskej, czyl Oddzał ZUS w Rzeszowe Wydzał Realzacj Umów Mędzynarodowych. Osoba zameszkała w Polsce posadająca łączone okresy ubezpeczena w Polsce na Ukrane może złożyć wnosek o emeryturę lub rentę bezpośredno w wyżej wymenonej jednostce ZUS albo za pośrednctwem najblższej placówk ZUS. Jak sporządzć wnosek o emeryturę lub rentę kerowany do ZUS? Gdy wnosek o emeryturę lub rentę składany jest bezpośredno w ZUS, należy go sporządzć zgodne z polskm przepsam prawnym. Można go złożyć na odpowednm formularzu: q EMP Wnosek o emeryturę, q ZUS Rp-1R Wnosek o rentę z tytułu nezdolnośc do pracy, q ERR Wnosek o rentę rodznną. Do wnosku składanego w ZUS należy dołączyć: formularz ERP-6 Informacja o okresach składkowych neskładkowych, dokumenty uzasadnające prawo do polskch śwadczeń umożlwające oblczene ch wysokośc (m.n. legtymacje ubezpeczenowe, śwadectwa pracy, zaśwadczena ZUS Rp-7, wycąg z aktów stanu cywlnego, odpowedną dokumentację medyczną). Jeżel wnoskodawca chce uzyskać równeż emeryturę lub rentę z Ukrany, to wraz ze stosownym wnoskem o śwadczene polske pownen złożyć wnosek o śwadczene ukrańske PL-UA 7 Wnosek o przyznane emerytury-renty. Do formularza wnosku o śwadczena ukrańske wnoskodawca pownen dołączyć dokumenty wymagane przez ukrańską nstytucję ubezpeczenową do ustalena emerytury lub renty zgodne z ustawodawstwem ukrańskm, a w przypadku wnosku o ukrańską rentę 14 EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A UKRAINĄ

15 nwaldzką wnoskodawca zobowązany jest dołączyć dokumentację lekarską oraz formularz PL-UA 4 Szczegółowy raport lekarsk, jeżel ubega sę o rentę z tytułu okresów ubezpeczena przebytych wyłączne na Ukrane. Osoby zameszkałe w Polsce, które wnosek o ukrańsk zasłek pogrzebowy składają za pośrednctwem ZUS, pownny wypełnć formularz PL-UA 11 Wnosek o przyznane zasłku pogrzebowego. Wymenone wyżej formularze wnosków o polske ukrańske śwadczena dostępne są w placówkach ZUS oraz na Osoby zameszkałe na Ukrane, które mają polske okresy ubezpeczena składają wnosek o polską emeryturę lub rentę w ukrańskej nstytucj ubezpeczenowej, wypełnają odpowedn formularz wnosku o polske śwadczene: q UA-PL 8 Wnosek o polską emeryturę rentę z tytułu nezdolnośc do pracy, q UA-PL 9 Wnosek o polską rentę rodznną. Do składanego wnosku należy załączyć dokumenty uzasadnające prawo do polskch śwadczeń umożlwające oblczene ch wysokośc, m.n. legtymacje ubezpeczenowe, śwadectwa pracy, zaśwadczena ZUS Rp-7, wycąg z aktów stanu cywlnego, a w przypadku śwadczena uzależnonego od nezdolnośc do pracy odpowedną dokumentację medyczną oraz formularz UA-PL 4 Szczegółowy raport lekarsk, jeżel osoba ubega sę o rentę z tytułu okresów ubezpeczena przebytych wyłączne w Polsce. Osoby zameszkałe na Ukrane, które wnosek o zasłek pogrzebowy z ZUS składają za pośrednctwem ukrańskej nstytucj, pownny wypełnć formularz UA-PL 10 Wnosek o wypłatę polskego zasłku pogrzebowego. Bardzo ważne jest podane we wnosku o śwadczene odpowednch dentyfkatorów numerycznych, a manowce: numeru PESEL, a w raze gdy danej osobe ne nadano tego numeru ser numeru dowodu osobstego lub paszportu (może być paszport zagranczny). W przypadku osoby, dla której dentyfkatorem podatkowym jest NIP, należy podać równeż NIP. Składane odwołań od decyzj ZUS w sprawach emerytur rent przez osoby zameszkałe na Ukrane Odwołana od decyzj ZUS w sprawach emerytur rent składa sę do właścwego sądu pracy ubezpeczeń społecznych za pośrednctwem tego organu rentowego ZUS, który wydał decyzję, w cągu mesąca od dna otrzymana tej decyzj. Osoby zameszkałe na Ukrane mogą złożyć odwołane od decyzj ZUS w wyżej wymenonym termne także za pośrednctwem ukrańskej nstytucj ubezpeczeń społecznych. Instytucja ta prześle je do właścwej jednostk ZUS. EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A UKRAINĄ 15

16 Wypłata przez ZUS emerytury lub renty z polskego systemu osobe zameszkałej na Ukrane Osoba uprawnona do emerytury lub renty z ZUS, która meszka na Ukrane, może otrzymywać swoje śwadczene zgodne z dyspozycją złożoną w ZUS: w Polsce (na rachunek bankowy emeryta lub rencsty albo do rąk osoby upoważnonej przez emeryta lub rencstę meszkającej w Polsce) albo na Ukrane na rachunek bankowy emeryta lub rencsty prowadzony w banku na Ukrane (transferowane śwadczena). Zakład Ubezpeczeń Społecznych może przekazywać (transferować) na Ukranę emeryturę lub rentę z ZUS meszkającemu tam śwadczenoborcy. Wnosek o przekazywane (transferowane) emerytury lub renty na Ukranę można złożyć w tym oddzale ZUS, który przyznał śwadczene lub wypłacał je dotychczas. W takm przypadku obsługa wypłaty emerytury lub renty przekazywana jest do Oddzału ZUS w Rzeszowe Wydzału Realzacj Umów Mędzynarodowych. Wnosek o transferowane można złożyć też bezpośredno do tej jednostk ZUS. Wnosek o transferowane śwadczena można złożyć na przygotowanym przez ZUS formularzu EZZ Wnosek o zmanę danych osoby zameszkałej za grancą, który jest dostępny na strone nternetowej ZUS. Emerytura lub renta wypłacana jest co mesąc w dnu ustalonym w decyzj ZUS jako termn płatnośc śwadczena. Gdy kwota emerytury lub renty przekazywana na Ukranę jest nższa nż kwota najnższej polskej emerytury, Zakład Ubezpeczeń Społecznych może zdecydować o jej wypłace w termnach nnych nż mesęczne (np. kwartalne). Polske przepsy prawne uznają za dzeń wypłaty emerytury lub renty przekazywanej na Ukranę dzeń przekazana należnośc przez ZUS do banku pośrednczącego w wypłace śwadczeń. Osobom meszkającym na Ukrane emerytura lub renta przekazywana jest (stosowne do przepsów podatkowych) po pomnejszenu o zalczkę na podatek dochodowy w Polsce (w kwotach netto). W celu uzyskana szczegółowych nformacj na temat opodatkowana polskch emerytur rent wypłacanych osobom zameszkałym na Ukrane, a także zastosowana do tych osób polsko-ukrańskej umowy o unkanu podwójnego opodatkowana należy zwracać sę do właścwego urzędu skarbowego. Informacje w tym zakrese można równeż uzyskać telefonczne pod numeram Krajowej Informacj Skarbowej: nfolna (+48) (z telefonów stacjonarnych) oraz (+48) (z telefonów komórkowych lub z zagrancy). Z emerytury lub renty przekazywanej śwadczenoborcy na Ukranę ZUS ne potrąca składk na ubezpeczene zdrowotne do Narodowego Funduszu Zdrowa (NFZ). 16 EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A UKRAINĄ

17 Szczegółowe nformacje na ten temat można uzyskać w Central NFZ oraz telefonczne pod numeram Infoln NFZ: (+48) oraz (+48) lub za pośrednctwem e-mala nfolna@nfz.gov.pl. Wpływ ukrańskch śwadczeń na prawo wysokość emerytury lub renty z ZUS Jeżel osoba, której ustalono prawo do emerytury lub renty z ZUS, pobera równeż emeryturę lub rentę z Ukrany, to poberane śwadczeń ukrańskch ne powoduje zmnejszena an zaweszena prawa do emerytury lub renty z ZUS. Wpływ przychodów osąganych z tytułu dzałalnośc wykonywanej na Ukrane na prawo wysokość emerytury lub renty poberanej z ZUS Emeryc oraz rencśc są obowązan do nformowana ZUS o zarobkach nnych przychodach osąganych z tytułu dzałalnośc wykonywanej za grancą, w tym na Ukrane. Wysokość tych przychodów może meć wpływ na kwotę przysługującej emerytury lub renty z ZUS. Jeżel wysokość przychodów zagrancznych (bądź łączne polskch zagrancznych) przekracza: 70% ulega zmnejszenu, 130% przecętnego mesęcznego wynagrodzena obowązującego w Polsce, ale ne wynos węcej nż 130% mesęcznego wynagrodzena wtedy emerytura lub renta przecętnego mesęcznego wynagrodzena obowązującego w Polsce wtedy prawo do emerytury lub renty ulega zaweszenu. Powyższe reguły ne dotyczą emerytów, którzy osągnęl powszechny wek emerytalny 7. Wpływ kontynuacj zatrudnena na Ukrane na prawo do emerytury z ZUS Prawo do emerytury z ZUS ulega zaweszenu bez względu na wysokość przychodu z tytułu zatrudnena kontynuowanego bez uprzednego rozwązana stosunku pracy z pracodawcą, na którego rzecz emeryt wykonywał je bezpośredno przed dnem nabyca prawa do emerytury ustalonym w decyzj organu rentowego. Zasada ta dotyczy także stosunku pracy nawązanego z pracodawcą ukrańskm. Osoba ubegająca sę o emeryturę 7 Powszechny wek emerytalny w Polsce wynos 60 lat dla kobet 65 lat dla mężczyzn. EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A UKRAINĄ 17

18 mus zatem rozwązać wszystke stosunk pracy, zarówno w Polsce, jak na Ukrane, aby ZUS podjął wypłatę emerytury. W przecwnym raze, czyl w raze kontynuacj zatrudnena u dotychczasowego pracodawcy, prawo do polskej emerytury ulegne automatycznemu zaweszenu. Wymóg rozwązana stosunku pracy ne dotyczy sytuacj, gdy osoba zanteresowana podjęła zatrudnene już po nabycu prawa do emerytury. Obowązk nformacyjne emerytów lub rencstów zameszkałych na Ukrane wobec ZUS Emeryc lub rencśc mają obowązek nformować jednostkę ZUS wypłacającą śwadczene o każdej okolcznośc, która ma wpływ na uprawnena do emerytury lub renty albo ch wypłatę. Do okolcznośc tych należą w szczególnośc: zmany w zakrese danych personalnych (np. mena, nazwska) adresowych, zmana państwa zameszkana czy numeru rachunku bankowego. Dodatkowo rencśc oraz emeryc, którzy ne osągnęl jeszcze powszechnego weku emerytalnego, zobowązan są nformować równeż o podjęcu zatrudnena lub nnej pracy zarobkowej, osąganu przychodu mającego wpływ na zaweszene lub zmnejszene renty lub emerytury (dotyczy to przychodu zarówno z dzałalnośc prowadzonej w Polsce, jak za grancą). Emeryc oraz rencśc ZUS są zobowązan, by na żądane organu rentowego potwerdzć własnoręcznym podpsem stnene dalszego prawa do poberana śwadczena. Jednostka ZUS wypłacająca emeryturę lub rentę osobom zameszkałym na Ukrane przesyła m okresowo formularz ZUS-RZ-OZS-01 Ośwadczene emeryta/ rencsty zameszkałego za grancą o stnenu dalszego prawa do poberana śwadczena do wypełnena odesłana do ZUS. Formularz ten pownen zostać wypełnony własnoręczne podpsany przez emeryta lub rencstę, a jeśl jest to nemożlwe lub utrudnone przez osobę sprawującą faktyczną opekę nad tym śwadczenoborcą. Własnoręczne złożene podpsu w obu przypadkach pownno zostać potwerdzone przez właścwy urząd lub osobę do tego upoważnoną w państwe zameszkana tych osób albo przez upoważnoną osobę w polskej placówce dyplomatycznej lub konsularnej. Nowe formy kontaktu z ZUS Platforma Usług Elektroncznych ZUS daje osobom pracującym meszkającym za grancą nowe możlwośc kontaktu elektroncznego z ZUS dostęp do welu nnych usług. 18 EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A UKRAINĄ

19 Założene proflu na pue.zus.pl umożlwa (po weryfkacj tożsamośc) dostęp do danych zapsanych na ndywdualnym konce prowadzonym przez ZUS, w tym danych o zgromadzonym kaptale początkowym składkach od 1999 r. Można równeż składać wnosk otrzymywać odpowedz drogą elektronczną. Telefonczne nformacje można uzyskać w Centrum Obsług Telefoncznej ZUS (COT) pod numerem (+48) (z telefonów komórkowych oraz stacjonarnych krajowych zagrancznych). Centrum Obsług Telefoncznej udzela wyjaśneń także poprzez: e-mal (cot@zus.pl), czat Skype a (zus_centrum_obslug_tel). Konsultanc służą pomocą w dn robocze od ponedzałku do pątku w godz Szczegółowe nformacje dla ubezpeczonych wzory nezbędnych dokumentów zameszczone są na oraz Gdze można uzyskać węcej nformacj? Nnejsza ulotka ma charakter ogólny. Węcej nformacj można uzyskać w: najblższej jednostce terenowej ZUS, serwse nternetowym Oddzale ZUS w Rzeszowe Wydzale Realzacj Umów Mędzynarodowych (ul. Płsudskego 12, Rzeszów), Departamence Rent Zagrancznych, wykonującym w Central ZUS zadana nstytucj łącznkowej w zakrese śwadczeń emerytalno-rentowych podlegających koordynacj na podstawe umowy, współpracującym z ukrańską nstytucją łącznkową (ul. Szamocka 3, 5, Warszawa, e-mal drz@zus.pl). W sprawach dotyczących ukrańskch śwadczeń emerytalno-rentowych nformacje moż- na uzyskać w: Funduszu Głównym Emerytalnym Ukrany, ul. Bastonna 9, Kjów (Пенсійний Фонд України, м. Київ-14, вул. Бастіонна, 9), tel (44) , fax (44) , e-mal pf-t@gu.kev.ua, strona nternetowa Zarządze Funduszu Emerytalnego Ukrany w Obwodze Lwowskm Wydzał Rent Zagrancznych, ul. Metropolty Andreja 10, m. Lwów (Головне управління Пенсійного Фонду України в Львівській області Управління іноземних пенсій, вул. Митрополита Андрея 10, м. Львів), e-mal atom@cnvp.lvvpfu.org. Warszawa, paźdzernk 2017 r. EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A UKRAINĄ 19

20 Zakład Ubezpeczeń Społecznych (Departament Rent Zagrancznych) Warszawa, ul. Szamocka 3, 5 Skład: Polgrafa ZUS w Warszawe. Zam. nr 2361/17 20 EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A UKRAINĄ