Opis przypadku. Analiza przypadku zawodnika rzutu dyskiem (badanie, terapia, efekt) 1

Transkrypt

1

2 Pozycja na początku... 2 Badanie... 3 Terapia nr Poprawa testów... 5 Powtórka ćwiczeń... 5 Terapia nr. 2 (następnego dnia)... 6 Prowokacja bólu... 6 Opis przypadku Dolegliwości pojawiły się podczas 3 miesiąca okresu przygotowawczego, który w konkurencjach rzutowych trwa ok. 5-6 miesięcy od listopada do kwietnia, był to okres budowania wytrzymałości siłowej oraz największej ilości oddawanych rzutów. Bolesność występowała przy wszystkich ruchach które wymagały rotacji, szczególnie podczas wykonywania rzutów, zmiany pozycji w łóżku, chodzenia. W trakcie tych czynności zawodnik określił natężenie bólu w skali VAS na 5/10. Ruchy w płaszczyźnie strzałkowej nie powodowały wystąpienia dolegliwości np. półprzysiad ze sztangą. Ból w trakcie wykonywania rzutu uniemożliwiał prawidłowe wykonanie techniki. Odległości rzutów uzyskiwane przez zawodnika na treningach były o kilka metrów krótsze w porównaniu do wcześniejszego okresu, bezbólowego. Czas trwania dolegliwości 3 tygodnie. Zawodnik nigdy wcześniej nie odczuwał dolegliwości o podobnym charakterze. Ze względu na asymetryczność treningu dyskoboli, szczególnie w okresie przygotowawczym gdy ilość rzutów jest największa, niezbędne jest wprowadzanie ćwiczeń naprzemiennych np. rzutów lewą ręką. Analiza przypadku zawodnika rzutu dyskiem (badanie, terapia, efekt) 1

3 Okres przygotowawczy zawodnik rozpoczął od zgrupowań w Polsce (listopad, grudzień, styczeń), panujące wtedy niskie temperatury na zewnątrz i wychłodzenie dysków powoduje, że zawodnicy chcą jak najszybciej skończyć trening, nie zwracając uwagi na rzuty w przeciwną stronę. Dyskobol zapytany o ich wykonywanie, potwierdził moją hipotezę i przyznał, że nie wykonywał tego elementu treningu. Informacja ta oraz ograniczona skuteczność terapii manualnej zastosowanej u zawodnika spowodowała podjęcie strategii leczenia opartej na odbudowie naprzemienności ruchu obręczy biodrowo-miedniczo-udowej. Przed opisem badania oraz zastosowanego leczenia warto przeanalizować wzorzec ruchu rzutu ze szczególnym uwzględnieniem okolicy lędźwiowo-miedniczno-udowej. Zawodnik na początku rzutu rotuje obręcz miedniczą na ustabilizowanej prawej kości udowej do prawej strony, powodując zgięcie oraz przodopochylenie lewego talerza biodrowego oraz "otwarcie" prawego stawu krzyżow-biodrowego (część grzbietowa) i zwiększoną kompresję lewego "zamknięcie". Ustawia to prawą kość udową w maksymalnej udowo-panewkowej rotacji wewnętrznej. Niemal jednocześnie wykonuje zamach kończyną górną, maksymalnie rotując górny tułów do prawej strony z jednoczesnym wyprostem prawego ramienia przez odprowadzenie go do linii pośrodkowej za plecy. Ta pozycja powoduje wytworzenie napięcia w układach więzadłowo-ścięgnistym i mięśniowym poprzez torsję, które następnie jest wykorzystane do wykonania obrotu na lewej nodze. Należy również zaznaczyć, że z końcem wyprostu prawej górnej kończyny zawodnik musi proprioceptywnie "znaleźć" podpór na lewej stopie i udzie, aby wykonać przeskok i ponownie stanąć na prawej nodze. Prawa noga Po postawieniu prawej nogi, lewa ponownie ląduje na podłożu, rozpoczynając przekazanie zmagazynowanej energii potencjalnej i oddanie jej jako kinetycznej na podstawie wytworzonego napięcia tkankowego i różnicy prędkości między górnym tułowiem skręconym do prawej strony a obręczą miedniczą skręcająca się do strony lewej. Lewa noga Kiedy lewa noga jest w staniu właściwym, lewa kość udowa staje się osią obrotu, wokół której zawodnik wykonuje zgięcie oraz przodopochylenie prawego talerza biodrowego (skręcając miednicę do lewej strony) wprowadzając lewy staw panewkowo-udowy do rotacji zewnętrznej a lewe udo do rotacji wewnętrznej. Analiza przypadku zawodnika rzutu dyskiem (badanie, terapia, efekt) 2

4 Zwiększa się w ten sposób odległość między prawym kolcem biodrowym przednim górnym, a zrotowanym do prawej strony górnym tułowiem i ramieniem, tak by odległość między nimi była jak największa przed rozpoczęciem wyrzutu. Powyższe ustawienie pozwala na osiągnięcie najdłuższej drogi oraz największego napięcia układu więzadłowo-ścięgnistego oraz mięśniowego wynikającego z możliwie największego skręcenia tuż przed wyrzutem. Wyrzut powoduje uwolnienie zgromadzonej w ten sposób energii potencjalnej i przekazanie jej w jak największym stopniu w dysk. Przeprowadzone testy wykazały ograniczenie: rotacji wewnętrznej lewego stawu biodrowego badanego w pozycji siedzącej do 10 stopni (prawy 35 stopni), wyprostu lewego stawu biodrowego w teście Thomasa (-20) stopni (prawy 5 stopni), wyprostu oraz przywiedzenia w zmodyfikowanym teście Obera po prawej stronie odwiedzenia prawego stawu biodrowego badanego w leżeniu na boku do 15 stopni (lewy 45 stopni). Powyższe wyniki, analiza techniki rzutu oraz obserwacja pacjenta podczas chodu, pozwoliły mi postawić hipotezę że zawodnik znajduje się we wzorcu charakterystycznym dla stania na prawej nodze i nie potrafi przejść do przeciwnego wzorca. Powodując ciągłą kompresję w obrębie prawego stawu krzyżowo-biodrowego. Ustawnie obręczy miedniczej w tej pozycji z przodopochyloną oraz zrotowaną na zewnątrz lewą kością biodrową, wymusi na kręgosłupie lędźwiowym po lewej stronie wyprost a także rotację kolumny kręgosłupa do strony prawej, powodując zwiększone napięcie tkanek miękkich prawego stawu krzyżobiodrowego (faza właściwego podporu na prawej nodze). Pozycja odwrotna do pokazanej powyżej (faza właściwego podporu na lewej nodze) jest niezbędna tuż przed wyrzutem, kiedy lewa noga staje się osią obrotu po to, by prawy kolec biodrowy przedni górny oddalił się maksymalnie od zrotowanego do prawej strony górnego tyłowia. W celu zmniejszenia dolegliwości bólowych i przywróceniu zawodnikowi jego pełnej zdolności treningowe należy znieść kompensacyjne ustawienie odcinka lędźwiowo-miedniczno-udowego. Analiza przypadku zawodnika rzutu dyskiem (badanie, terapia, efekt) 3

5 Cel terapeutyczny: inhibicja przodopochylenia lewego talerza biodrowego poprzez repozycję - pociągnięcie guza kulszowego w dół i do przodu. Ruch ten jest wykonany przez mięsień dwugłowy uda (wciśnięcie lewej pięty w dół) w pozycji leżenia na plecach z kolanami i biodrami zgiętymi do 90 stopni opartymi o ścianę/krzesło (płaszczyzna strzałkowa), inhibicja odwiedzenia lewego talerza biodrowego oraz wprowadzenie lewej głowy kości biodrowej do panewki, poprzez repozycję pociągnięcie guza kulszowego na zewnątrz przez mięsień przywodziciel wielki część guzowo-nadkłykciową. Leżenie na prawym boku, kolana i biodra zgięte do 90 stopni, stopy płasko na ścianie, wałek między stopami. Pociąganie do tyłu i przywodzenie lewego kolana do prawego. (płasczyzna czołowa). Efekt terapeutyczny: Wyprost w lewym stawie biodrowym badanym testem Thomasa poprawił się z (-20) stopni do (- 5) stopni, Zwiększenie rotacji wewnętrznej lewego stawu biodrowego z 10 stopni do 25 stopni Umiarkowane zmniejszenie dolegliwości bólowych, po terapii. Terapia nr 1 Przed Po Lewa Prawa Lewa Prawa Test Thomasa WR ZR Zmod. test Obera Ograniczony Ograniczony Ograniczony nieograniczony Odwiedzenie Analiza przypadku zawodnika rzutu dyskiem (badanie, terapia, efekt) 4

6 Po pierwszej terapii doszło do poprawy większości testów przeprowadzonych przed repozycją, dolegliwości bólowe uległy zmniejszeniu do VAS 3/10. Zmniejszenie dolegliwości bólowych oraz poprawa wyników testów po pierwszej terapii, utrzymało się przez większość dnia. Zawodnik jednak nie był w stanie utrzymać przetorowanej poprzedniego dnia pozycji, o czym świadczył brak pełnej repozycji oraz neuromotorycznej kontroli nad odcinkiem lędźwiowo-miedniczo-udowym. W związku z tym podczas następnej sesji zdecydowałem się również facylitować mięsień pośladkowy wieki po prawej stronie. Torowanie tego mięśnia odbyło się poprzez wysunięcie prawego kolana oraz odwiedzenia uda. Podczas tego ruchu zawodnik powinien poczuć napięcie w obrębie mięśni zewnętrznej części lewego biodra. Wywołane jest to przez maksymalną udowo-panewkową rotację zewnętrzną, która napina mięsień pośladkowy wielki. Prawa kość udowa i prawe kolano wysunięte przed lewe kolano znajdują się w maksymalnej udowopanewkowej rotacji zewnętrznej, w której przyczep udowy mięśnia pośladkowego wielkiego nie ma możliwości dalszego ruchu. Pozostając w tej pozycji zawodnik unosi prawe kolano w kierunku sufitu. Przy ustabilizowanej kosci miednicznej na lewej kości udowej i prawej kości udowej w maksymalnej udowo-panewkowej rotacji zewnętrznej, uniesienie kolana do góry powoduje skrócenie mięśnia pośladkowego wielkiego po prawej stronie. Powoduje to powstanie dużej dźwigni, której długim ramieniem jest prawa kończyna dolna, bloczkiem krętarz większy kości udowej, a krótkim ramieniem - mięsień pośladkowy wielki, który skracając się i będąc ciągniętym przez ciężar nogi, przesuwa kość krzyżową do lewej strony rotując kość krzyżową do strony lewej i zamknięcie stawu krzyżowo-biodrowego po prawej stronie. Ćwiczenie było powtórzone pięć razy podczas których zawodnik musiał utrzymać kolano w górze przez 5 oddechów. Po wykonaniu każdego z ćwiczeń przeprowadzałem wszystkie testy, aby sprawdzić czy udało się osiągnąć zamierzony efekt- przywrócenia neutralności w obrębie obręczy miedniczej. Największa pozycyjna poprawa nastąpiła po wykonaniu repozycji prawym mięśniem pośladkowym wielkim, repozycja lewą grupą kulszowogoleniową pozwoliła na zniesienie ograniczenia wyprostnego lewej nogi. Repozycja lewym mięśniem przywodzicielem wielkim częścią kulszowo-nadkłykciową nie przyniosła poprawy w testach. Analiza przypadku zawodnika rzutu dyskiem (badanie, terapia, efekt) 5

7 Cel terapeutyczny: inhibicja przodopochylenia lewego talerza biodrowego poprzez repozycję lewą grupą kulszowo-goleniową - płaszczyna strzałkowa inhibicja odwiedzenia lewego talerza biodrowego - lewy mięsień przywodziciel wielki część kulszowo-nadkłykciowa inhibicja rotacji wewnętrznej prawej kości biodrowej poprzez repozycję - prawy mięsień pośladkowy wielki płaszczyzna poprzeczna Terapia nr 2 Przed Po Lewa Prawa Lewa Prawa Test Thomasa WR ZR Zmod. test Obera Ograniczony Ograniczony nieograniczony nieograniczony Odwiedzenie Po wykonaniu technik repozycyjnych, przeprowadzeniu testów zawodnik spróbował sprowokować ból poprzez obracanie się, wstawanie, wykonanie techniki rzutu bez sprzętu. Dolegliwości nie wystąpiły. Poprawa wyników testów po wykonaniu leczenia potwierdziło wykonanie prawidłowej repozycji w obrębie odcinka lędźwiowo-krzyżowo-udowego. Zawodnik odzyskał możliwość przejścia ze stania na prawej nodze do stania na lewej. Przy ustabilizowanym lewym stawie udowo-panewkowym, talerzu biodrowym będącym w fazie wyprostu, przywiedzenia i rotacji wewnętrznej, głowie kości udowej w panewkowo-udowej rotacji wewnętrznej oraz kręgosłupie lędźwiowym w wyproście oraz rotacji kolumny kręgosłupa do lewej strony tak aby przesunąć prawą kość biodrową do przodu. Wybrane zostały do tego pozycje leżenia na lewym boku, z kolanami i biodrami zgiętymi do 90 stopni, wałek pod obiema stopami, stopy oparte o ścianę. Pacjent wysuwa prawe kolano przed lewe, podczas Analiza przypadku zawodnika rzutu dyskiem (badanie, terapia, efekt) 6

8 tego ruchu osią obrotu dla miednicy staje się lewa kość udowa na którą "nakręca się" cała obręcz miednicza dzięki wysunięciu prawego kolana. Odzyskanie naprzemienności w obrębie odcinka lędźwiowo-krzyżowo-biodrowego podczas 2 terapii świadczy o ponad przeciętnym potencjale neuromotorycznego kodowania u zawodnika, wynikającym prawdopodobnie z wieloletniego uprawiania sportu na najwyższym poziomie. Przykład ten pokazuje, że nawet minimalne niedopatrzenie treningowe, może spowodować zaburzenie planu treningowego oraz zaburzenie doskonalonego wzorca ruchowego rzutu. Jego perfekcyjne wykonanie wymaga tysięcy powtórzeń i doskonałej, niezaburzonej współpracy kompleksów całego ciała. Autor: Radosław Hojszyk Analiza przypadku zawodnika rzutu dyskiem (badanie, terapia, efekt) 7

9 Redaktor: Agnieszka Gawrońska ISBN: E-book nr: Wydawnictwo: Adres: Kontakt: 2HH0566 Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o Warszawa, ul. Łotewska 9a Telefon , faks , cok@wip.pl NIP: Numer KRS: Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, Sąd Gospodarczy XIII Wydział Gospodarczy Rejestrowy. Wysokość kapitału zakładowego: zł Copyright by: Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. Warszawa 2017 Analiza przypadku zawodnika rzutu dyskiem (badanie, terapia, efekt) 8