Język polski październik

Transkrypt

1 Język polski październik Klasa II Słowa na czasie 2, rozdział II Wymogi podstawy programowej: Obraz epoki romantyzmu: najważniejsze zjawiska historyczne, społeczne i kulturowe (filozofia, nauka, sztuka); świat uczuć bohaterów romantycznych; wina i kara jako jeden z problemów poruszanych przez twórców epoki; ludowość romantyczna wiara i intuicja polskiego ludu; nieszczęśliwa miłość romantyczna; pejzaż romantyczny; neogotyk, orientalizm, indywidualizm, fantastyka, cudowność, irracjonalizm, pejzaż, nastrój, wieszcz, bohater romantyczny, ballada, poemat, dramat romantyczny; środki poetyckie: inwokacja Zadania do zrobienia: Przeczytaj tekst, następnie wykonaj zadania Alina Kowalczykowa Przemiany romantyzmu w Polsce Fragment książki Czym był romantyzm? W Polsce romantyzm pojawił się o całe pokolenie później niż w Anglii czy w Niemczech za datę romantycznego przełomu przyjmuje się rok 1822, czyli wydanie pierwszego tomu Poezji Adama Mickiewicza. W ciągu tych ponad dwudziestu lat rozpowszechniły się w Europie podstawowe założenia nowego prądu, poznawano je z wykładów A.W. Schlegla, z filozofii F.W. Schellinga, z dzieł literackich. [...] Narodziny romantyzmu zbiegły się tu w czasie z młodością pierwszej generacji narodzonej po rozbiorach; Polskę niepodległą to pokolenie znało już tylko z opowiadań, z tradycji. Lata ich dzieciństwa i wczesnej młodości to czas

2 wojen napoleońskich i później kongresu wiedeńskiego, na którym ustanowiono zamiast Polski Królestwo Polskie pod berłem cara Aleksandra I. Te wydarzenia historii i polityki poprzedzały bezpośrednio powstanie nowej, romantycznej ideologii. [...] Pojęcie romantyczny pojawiło się u nas po raz pierwszy w felietonie wybitnego intelektualisty poprzedniego pokolenia, Stanisława Kostki Potockiego, w 1816 roku. [...] Ale przełomu romantycznego w Polsce dokonał Mickiewicz pierwszym tomem Poezji, który ukazał się w 1822 roku; otwierał go szkic O poezji romantycznej. Mickiewicz [...] nawiązywał do tez Schillera i Schlegla, powoływał się na takie autorytety literackie, jak Szekspir i Byron. Program nowej poezji powiązał z ponadnarodowymi cechami świadomości i stylu; jako cechy romantyczne wymieniał w tej przedmowie ducha rycerskiego, prymat¹ uczucia, ożywienie mitycznych wierzeń [...], poczucie związku ze światem niewidzialnym i ideę wolności. [...] Romantycy znaleźli nowe środki poetyckie, świetnie zrośnięte z dominującymi w ich utworach nastrojami. Wypowiadali się głównie w poezji i w krytyce. W poezji świadomości romantycznej i rozdartej odpowiadało zdynamizowanie rytmu, mieszanie gatunków, fragmentaryzm podobnie jak w całej literaturze europejskiej. Sztandarowymi gatunkami polskiego romantyzmu stały się wtedy ballada [...], powieść poetycka i mickiewiczowskie udramatyzowane poema. [...] Powstanie listopadowe miało przełomowe znaczenie dla rozwoju nurtu romantycznego w Polsce [...]... wyzwoliło już po jego upadku ogromny potencjał twórczej energii, wiary w niepodległą przyszłość ojczyzny. Pamięcią i wyobraźnią poetów zawładnął fakt, że czyn wyzwoleńczy na miarę listopada stał się możliwy a więc i do powtórzenia. [...] Absolutna dominacja problematyki patriotycznej sprawiła, że polski romantyzm po powstaniu listopadowym zdecydowanie wyróżniał się na tle europejskim. [...] Romantyzm zajmuje szczególnie ważne miejsce w naszej narodowej tradycji. 1 Prymat pierwszeństwo. 1. Wydarzenie rozpoczynające romantyzm w Polsce to 1 p. A. powstanie listopadowe. B. wydanie pierwszego tomu Poezji Adama Mickiewicza. C. początek nowego stulecia. D. utrata niepodległości Polski. 2. Podkreśl w podanym zdaniu jeden z wyróżnionych wyrazów, tak aby przekazywało ono prawdziwą informację. 1 p. Romantyzm w Polsce był zjawiskiem późniejszym / wcześniejszym niż romantyzm w Europie.

3 3. Ważne wydarzenie okresu romantyzmu to 1 p. A. wojny napoleońskie. B. II rozbiór Polski. C. powstanie listopadowe. D. ustanowienie Królestwa Polskiego. 4. Kto po raz pierwszy użył pojęcia romantyczny? 1 p Wymień nazwiska dwóch filozofów romantycznych wspomnianych w tekście. 1 p Za cechy romantyczne uznawano 1 p. A. prymat rozumu nad uczuciem, ideę wolności, ożywienie mitycznych wierzeń. B. ducha rycerskiego, prymat uczuć nad rozumem, wiarę w świat niewidzialny. C. ducha rycerskiego, brak wiary w świat niematerialny, umiłowanie wolności. D. wiarę w świat niematerialny, odrzucenie mitycznych wierzeń, niechęć do idei wolności. 7. Gatunki charakterystyczne dla polskiego romantyzmu to 1 p. A. ballada, bajka, udramatyzowane poema. B. ballada, powieść poetycka, udramatyzowane poema. C. udramatyzowane poema, powieść poetycka, satyra. D. powieść poetycka, ballada, fraszka. 8. Powstanie listopadowe miało istotne znaczenie dla literatury polskiej, ponieważ 1 p. A. w okresie jego trwania nie powstawały żadne utwory literackie. B. było inspiracją dla wielu twórców epoki romantyzmu. C. podczas jego trwania zginęło wielu poetów. D. spowodowało upadek wiary w możliwość wyzwolenia ojczyzny. 9. Podaj przykład utworu romantycznego, w którym istotną rolę odgrywają zjawiska trudne do wytłumaczenia za pomocą rozumu. 1 p

4 10. Zaznacz tytuł dzieła nawiązującego do powstania listopadowego. 1 p. Zemsta, Reduta Ordona, Balladyna, To lubię 11. Podkreśl pojęcia niezwiązane z epoką romantyzmu. Omów jeden z pozostałych terminów. 2 p. racjonalizm, irracjonalizm, empiryzm, indywidualizm Przeczytaj tekst, następnie wykonaj zadania Adam Mickiewicz I. Pan Tadeusz Inwokacja Litwo! Ojczyzno moja! ty jesteś jak zdrowie; Ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie, Kto cię stracił. Dziś piękność twą w całej ozdobie Widzę i opisuję, bo tęsknię po tobie. Panno święta, co Jasnej bronisz Częstochowy I w Ostrej świecisz Bramie! Ty, co gród zamkowy Nowogródzki ochraniasz z jego wiernym ludem! Jak mnie dziecko do zdrowia powróciłaś cudem, (Gdy od płaczącej matki pod Twoją opiekę Ofiarowany, martwą podniosłem powiekę I zaraz mogłem pieszo do Twych świątyń progu Iść za wrócone życie podziękować Bogu), Tak nas powrócisz cudem na Ojczyzny łono. Tymczasem przenoś moją duszę utęsknioną Do tych pagórków leśnych, do tych łąk zielonych, Szeroko nad błękitnym Niemnem rozciągnionych; Do tych pól malowanych zbożem rozmaitem, Wyzłacanych pszenicą, posrebrzanych żytem; Gdzie bursztynowy świerzop, gryka jak śnieg biała, Gdzie panieńskim rumieńcem dzięcielina pała, A wszystko przepasane jakby wstęgą, miedzą Zieloną, na niej z rzadka ciche grusze siedzą.

5 Zadanie 1. Inwokacja to rozbudowana apostrofa, otwierająca 1 p. A. balladę. B. epopeję. C. powieść. D. każdy liryk. Zadanie 2. Inwokacja zazwyczaj zawiera 1 p. A. opis krajobrazu. B. prośbę o natchnienie C. wspomnienie dzieciństwa. D. podziękowanie za udzieloną pomoc. Zadanie 3. Dwa początkowe wersy stanowią nawiązanie do 1 p. A. bajki Ignacego Krasickiego. B. trenu Jana Kochanowskiego. C. fraszki Jana Kochanowskiego. D. Dziadów Adama Mickiewicza. Zadanie 4. Przeniesienie części zdania z poprzedniego wersu do następnego to 1 p. A. inwersja. B. przerzutnia. C. przenośnia. D. średniówka. Zadanie 5. Opisz stosunek podmiotu lirycznego do swojej Ojczyzny. 6 p.

6 Wiem, co trzeba